06.05.2015 Views

Nepali 200 layout 491to 732 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya

Nepali 200 layout 491to 732 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya

Nepali 200 layout 491to 732 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

08 / Gofosf] k|frLg tyf cjf{rLg ¿k<br />

— xif{gfy e§/fO{<br />

dg':d[ltdf b08nfO{ klg b]jtfsf] ¿k dfg]sf 5g\ .<br />

logsf] j0f{ sfnf], cfFvf /ftf] x'G5 . lognfO{ k|hfkltn]<br />

wd{sf] cjtf/ / cfˆgf k'qsf] ¿kdf hGdfPsf x'g\ eGg] 5 . –<br />

dg'= & .@%<br />

b08 g} ljZjdf zflGtsf] /Ifs tyf :yfks xf] . o;sf]<br />

cg'kl:yltdf zlQmzfnLn] lga{lnofx¿nfO{ ;tfpF5g\ / dT:o Gofo<br />

k}mlnG5 -h:t}— 7"nf] df5fn] ;fgf e'/f df5fx¿nfO{ lgn]h:t}<br />

7"nf–alnofn] lga{lnofx¿sf] cl:tTj d]6fpFb5g\ ._<br />

b08 zAbsf] Jo'Tklt o:tf] 5— bdgd\ jf bdgft\ Olt<br />

b08M— hf] cyjf h]n] bdg u5{, k|ltkIfnfO{ afWo u/fpFb5, o;}<br />

u/, o;sf] lj?4 gu/ eGg] afWotf u/fpFb5 eg] oxL g}<br />

b08zlQm xf] .<br />

b08 g} jf:tjdf /fhf tyf zf;g xf], x'g t o;sf] k|of]u<br />

/fhf cyjf lhDd]bf/ clwsf/Låf/f x'G5 . ck/fwsf] t'ngfdf a9L<br />

s7f]/ b08 lbPdf k|hfx¿ ?i6 x'G5g\ / sd :t/sf] b08 lbPdf<br />

To;n] /fhf jf ;DalGwt sd{rf/Lsf] pk]Iff jf x]nf ub{5g\ .<br />

o;sf/0f /fhf jf ;DalGwt sd{rf/Ln] 7Ls;Fu hfFrL–a'‰L plrt<br />

b08sf] ljwfg k|:t't ug' {kb{5 . olb ck/fwLnfO{ ck/fwdflkmssf]<br />

b08 gug] { xf] eg] ltg} cyf{t\ /fhf jf b08flwsf/L To;<br />

ck/fw / kfksf] efuL x'G5g\ . b08sf] dxfTDodf dg'sf] pb\uf/<br />

o:tf] 5—<br />

b08M zfl:t k|hfM ;jf{ b08 Pjf le/Iflt .<br />

b08M ;Kt]if' hfult{ b08+ wd{ ljb'a'wfM ..<br />

dg'= & .!* ..<br />

-b08 g} zf;g ub{5, b08 g} ;a}sf] /Iff ub{5 . b08<br />

g} ;'t]sfnfO{ hufpFb5 . ctPj ljåfg\x¿n] b08nfO{ wd{ dfg]sf<br />

x'g\_ .<br />

672


o; b08sf] cfwf/df Jojxf/ rnfpg] zf:q jf gLltnfO{<br />

b08gLlt eg]sf 5g\ . of] zf:q clt k|frLg xf] . dxfef/tsf]<br />

zflGtkj{sf] %( cf} F cWofodf s] atfPsf 5g\ eg]— ;Too'udf<br />

w]/} ;do;Dd g /fhf lyP, g b08 lyof] . k|hf sdf{g'ufldgL<br />

lyof], s]xL ;dokl5 sfd, qmf]w, nf]eflb b'u' {0f pTkGg eP .<br />

st{Jof–st{Josf] 1fg gi6 eof], clg dT:oGofosf] af]njfnf<br />

eof] . o:tf] l:ylt ;[hgf ePkl5 b]jtfx¿sf] k|fy{gfdf a|Xdfn]<br />

Ps nfv Znf]s ePsf] …b08gLltÚ gfdsf] gLltzf:q jf Gofozf:q<br />

/rgf u/] . o;}sf], cfjZostf / ;dofg';f/ ;ª\lIfKt ul/Fb}<br />

ljzfnfIf, afx'blGts, afx{:kTo, cf}zg;flb gLltzf:q, dfgjzf:q,<br />

cy{zf:q, sfdGbsLo gLlt / z'qmgLlt;f/ gfdsf gLltzf:qx¿<br />

lgdf{0f eP . b08gLltsf] k|of]u /fhfaf6 x'GYof] . of] /fhwd{sf]<br />

g} Ps k|d'v cË xf] .<br />

sf}l6Non] cy{zf:qsf] …ljBf;d'2]ZoÚ gfds k|s/0fdf ljBfx¿sf]<br />

;"rL lbPsf 5g\, To;df b08gLltsf] u0fgf o;/L u/]sf 5g\ M–<br />

æcflGjlIfsL– qoL–jftf{–b08gLlt Zj]lt ljBfM ..Æ<br />

sf}l6Non] j0f{g u/]sf /fhgLlts ;Dk|bfox¿df cf}zg;<br />

;Dk|bfosf] pNn]v u/]sf 5g\— hf] rf/ ljBfdWo] s]jn b08gLltnfO{<br />

g} k|d'v ljBf dfGg] kIfdf 5 .<br />

cy{zf:qdf b08gLltsf lgDgflÍt $ sfo{ atfPsf 5g\—<br />

! cnAw nfdfyf{— kfpg g;lsg] j:t' k|fKt u/fpg] .<br />

@ nAw:o kl//lIf0fL— k|fKt ePsf j:t'sf] ;'/Iff u/fpg] .<br />

# /lIft:o ljjlw{gL— /lIft j:t'sf] j[l4 u/fpg] .<br />

$ j[4:o kfq]if' k|ltkflbgL— j[l4 ePsf j:t' kfq / of]Uo<br />

:yfgdf plrt k|sf/n] ljefhg -k|of]u_ u/fpg] .<br />

ca oxfF b08 zAbsf] ljifodf ljrf/ ul/G5—<br />

b08 -n6\7L jf b08_ o; zAbsf] k|of]u k|foM ;j{dfGo<br />

cy{df g} u/]sf] kfOG5 . pbfx/0fsf nflu— kz'x¿nfO{ lgoGq0f<br />

ug{ cyjf Ps c:qsf] ¿kdf . ztky a|fXd0fsf] sygcg';f/—<br />

673


]<br />

k|lti7fkgsf] ;dodf c;'/x¿nfO{ eufpgsf nflu b08 -b08f_<br />

lbOGYof] . a|fXd0f a6' jo:s ePkl5 …pkgogÚ ;+:sf/sf]<br />

;dodf klg b08u|x0fsf] dxŒj ufPsf 5g\ .<br />

b08sf] cfzo nf}lss zflQmsf] ¿kdf /fhfx¿af6 b08sf]<br />

Jojxf/ x'GYof] -/fhk| ]liftf] b08fM_ . t/ cfw'lgs zAbfjnLdf /fhf<br />

g} b08–ljwfgsf] pb\ud x'GYof] / kl5;Dd klg ljwfgsf] of] kIf<br />

:ki6tM /fhfs} lxtdf s]lGb|t lyof] . k+rlj+z a|fXd0fdf ca|fXd0fjfbL<br />

j|fTox¿sf] Ps rfl/lqs ljz]iftfsf] ¿kdf cgk/fwLx¿ -cb08o_nfO{<br />

klg b08 lbg] pNn]v 5 .<br />

b08 klg ;Œj, /h, td / cJoQm u'0fsf] cg's"n rf/<br />

k|sf/sf] dfg]sf 5g\ . h:t}M—<br />

! clttfd;— cwd kz'–k|s[lt / kfzj 3f]/ ;fx;<br />

ck/fwsf nflu ljljw k|sf/sf zf/Ll/s b08—<br />

5]bg, e]bg, tf8g cflb .<br />

@ nf]eL -tfd;_ k|s[lt / ck/fwsf nflu wgb08<br />

-hl/jfgf_ cflb<br />

# p4t -/fh;_ sf] klg s]xL k|sf/sf c‰ b'j}, clg<br />

sf/faf;df aGwg, ;kl/>d, bf;tf cflb .<br />

$ s]xL ;flŒjs— d[b':jefjsf nflu, h;af6 o:t} s'g}<br />

ljz]if sf/0faf6, crfgs d"naf6, ;x;fqmf]w, ;x;f<br />

sfdaf6 ck/fw ePsf] 5 eg], hf] kZrfQfk /<br />

k|Vofkg ub{5, cfk"maf6 ePsf] jf cfk"mn] u/]sf]df<br />

nfh dfGb5 / k|folZrt ug{ tof/ x'G5 eg] o:tfsf]<br />

nflu tLg, kfFr, ;ft, kGw|, PSsfO; lbgsf] pkjf;,<br />

rfGb|fo0f, s5« |;f+tkg cflb, ;"lrt jf ljlxt / plrt<br />

5g\ . oL pkjf; ;/n 5}gg\, z/L/ / dgdf lgs}<br />

;Gtfk u/fpFb5g\ / eljiosf nflu ;bfrf/df lgli7t<br />

/ z'4 klg dfGb5g\ .<br />

CUj}lbs sfndf wd{, wd{g\ zAb clgkl5 …ljwfgÚ cyjf<br />

k|rngsf nflu Jojx[t lgoldt zAb x'g\ . t/ Goflos Joj:yf<br />

674


k|rlnt ljwfg–;+lxtfsf] ;DaGwdf k|f/lDes ;flxTodf kfOg]<br />

k|df0f Hofb} sd 5g\ . cfsf] {tk{m wd{;"qdf logsf] k"/f ljj/0f<br />

kfOG5 .<br />

b08 ljwfg -kmf}hbf/L sfg'g_ dxŒjsf] b[li6n] j}lbs<br />

;flxTodf dfGo ck/fwx¿df cltljljwtf 5 . jf:tljs ck/fw /<br />

h;nfO{ cfh sfNklgs zf/Ll/s bf]if jf s]jn k/Dk/fut<br />

k|rngsf] pNnª\3gnfO{ dflgG5, ltgsf aLrdf s'g} :ki6<br />

lje]bs/0fsf] e] ]b u/]sf] kfOFb}g . oxfF zf/Ll/s bf]ifdf -b"lift gª,<br />

s'¿k bfFt_, clg h]7L alxgL 5Fb} sfG5Lsf] ljjfx x'g'nfO{ xTofsf<br />

;fy /flvPsf] 5, oBlk To;sf ;fy ;dLs[t ePsf] 5}g . jl0f{t<br />

ck/fwx¿df e"0fxTof, dg'ioxTof, :qLxTof clg uDeL/ ck/fwdf<br />

a|fXd0fxTofnfO{ klg lnPsf 5g\ . a|fXd0fxTofsf] kfk cZjd]3<br />

o1af6 dfq 5'6\b5 . kl5 uP/ k~rlj+z a|fXd0fdf e| "0fnfO{<br />

klg a|fXd0f;dfg dfg]sf 5g\ . oxL qmddf ljZjf;3ftsf] b08<br />

d[To' atfPsf 5g\ . of] qmd s]xL kl5;Dd /Xof] . t/ /fhf jf<br />

hgtfsf] clwsf/sf] cGtu{t :yflkt s'g} ljz]if Gofo Joj:yfsf]<br />

pNn]v kfOFb}g . j}/–zf]wg k|yfsf] ljifo klg atfPsf 5g\, h'g<br />

o; s'/fsf] k|df0f s] xf] eg]— Gofo To:tfsf] xftdf lyof],<br />

h;af6 ltgsf] xflg x'GYof] . cfsf] {lt/ ;"qx¿df ck/fwaf6<br />

/fhfsf] zflGt eË x'g] pNn]v 5, clg To:tf] lqmofsnfkdf b08<br />

lbg] clwsf/ klg lgb] {z u/]sf 5g\ .<br />

b]jfgL -l;ljn_ sfg'g jf ljlw— j}lbs ;flxTodf b]jfgL<br />

sfg'gsf] pNn]v sd 5 . s'6'Dasf ;DaGwLx¿ / s'6'Dasf<br />

;DklQsf] ljj/0fdf pj{/fIf]q cflb kltsf] dflgG5 -pj{/f,<br />

pj{/f–If]q / pj{/f–klt_ . logsf] aG8f jf c+zsf] efuaG8fnfO{<br />

bfo elgGYof] . e"–;DklQsf] ljqmL–ljt/0f lglif4 lyof], t/ bfgsf]<br />

¿kdf jf blIf0ff egL lbg–lng ;lsGYof], of] klg kl5 uP/<br />

/f]lslbP . ztky a|fXd0fdf o:tf] Joj:yf lbP— bfg / qmo,<br />

h;df ljlgdo ;lDdlnt lyof] . e"lddf k|f/lDes clwsf/ t<br />

lgM;Gb]x sAhfaf6 / hfltsf dflg;df ljefhg x'GYof], ha ls<br />

:yfj/ ;DklQ ;fdfGotof sAhfaf6} clwsf/df cfpFYof], s;/L<br />

675


{<br />

eg] cfˆg} hldgdf a9]sf]af6 kfOPsf] xf];\, jf cglws[t<br />

-a]jfl/;L_ w/tLdf kfOPsf] xf];\ jf Tof] s'g} JolQmsf] geP/<br />

P]nfgL ktL{ xf];\ . wd{;"qdf ;DklQsf] ljt/0f;DaGwL ljwfgdf s]<br />

:ki6 5 eg] -uf}td w=;"= !)=#^ df_ x/fPsf] ;DklQ kfOPdf<br />

Tof] /fhfnfO{ ;'lDkg' eGg] ;ª\s]t 5, hxfF To;sf] Ps c+z<br />

kfpg]nfO{ lbg'kg] { t/ olb Tof] kfpg] dflg; a|fXd0f xf] eg], Tof]<br />

;a} p;}nfO{ lbg' . j}lbs ;flxTodf C0f;DaGwL ;+ljbf -n]v_<br />

afx]s c¿ ljifosf] ;+ljbf kfOFb}g, o:tf] x'g' tfTsflns ;dfhsf]<br />

k|f/lDes cj:yfdf :jfefljs g} lyof] .<br />

k|lqmofsf] ;DaGwdf pNn]v geP klg oh'j] {b #), !) df<br />

/ a| }= t}= #=$=^= / ! df k|lZg, clek|lZg / k|Zg–ljjfssf]<br />

pNn]v 5, h'g qmdzM jfbL, k|ltjfbL / GofofwLz dfg]sf 5g\ .<br />

oL zAb k|f/lDes cj:yfsf Goflos k|lqmofsf ;"rs x'g\, h'g x'g<br />

;S5 log}af6 k~rx¿sf] k}m;nf x'GYof] . oxL efj dWodzLÖ<br />

dWo:y eGg] zAb k|of]u ePsf] 5 . dWodzLsf] cy{ s;}n]<br />

GofofwLz klg u/]sf 5g\ .<br />

kl5 cfP/ t /fhf g} k|d'v l;ljn -b]jfgL_ sf GofofwLz<br />

ag]sf b]lvG5g\, x'g ;S5 klxn] klg oxL JolQm g} d'Vo hh<br />

ePsf] xf]nf . cfˆgf;DaGwL k'?ifx¿sf] ;Nnfxaf6 Gofo uy]<br />

xf]nfg\, t/ oL ;a cg'dfgdf cfwfl/t x'g] s'/f x'g\ . -uf}=w=;"=,<br />

af}=w=;"=cf=_ .<br />

;fIfLsf] lgldQ 1ft / ;/sf/L k'ln;sf] kl/ro lbFbf<br />

…pu|Ú klg k|of]u u/]sf 5g\, t/ pQ/sfndf of] zAb Tolt<br />

k|rlnt ePg .<br />

jf:tjdf k'ln; zAb g} k|frLg k|fs[t zAb xf] . of]<br />

zAb j]bdf k|of]u u/]sf] gkfOP klg zAb eg] k|frLg xf] .<br />

;+:s[t d[R5sl6s gf6sdf …/fh k'ln;}Ú eGg] jfSo k|of]u ePsf]<br />

5 . CUj]bdf …hLju[dÚ zAb k|of]u 5 . of] ;xL¿kdf<br />

ck/fwLnfO{ xflg–gf]S;fgL gk'¥ofO{ lhpFb} kqmg] k'lnsf] cy{df<br />

lnPsf 5g\ .<br />

676


k~rlj+z a|fXd0fdf clUgk/LIffsf] k|;ª\u klg 5 . ToxfF<br />

aT;gfdsf JolQmn] cfˆgf] a|fXd0fTj hf]ufpg b08sf] ¿kdf<br />

clUgsf] Hjfnfaf6 ghnLsg kf/ eP/ cfˆgf] a|fXd0fTj k|dfl0ft<br />

u/]sf lyP . ;Dej 5, of] clUgk/LIff cfk;L ‰u8f ;'N‰fpgsf<br />

nflu ;kysf] ¿kdf lng] k|yf xf]nf . of] hl6n tyf s7f]/<br />

k/LIff /fdfo0fsfndf >L/fdn] klg ;LtfhLsf] z'4tf k|dfl0ft<br />

ug{ k|of]u u/]sf lyP . o; k|;ª\udf olt t cjZo eGg<br />

;lsG5— Gofosf] If]qdf Ps a|fXd0fnfO{ ca|fXd0f eg]/ g;Lxt<br />

eg] cjZo lbOGYof] . -t}=;+=@=%=!!=(_ .<br />

g}ltstfsf] cGtu{t lzz'sf] Tofu, j[4–j[4fsf] Tofu, j]Zofj[lQ,<br />

Jolerf/, cgfrf/ cflbsf] klg pNn]v kfOG5 . sf7s ;+lxtfsf]<br />

Ps:yndf afn–aflnsf / lzz'x¿sf] kl/Tofusf] pNn]v u/]sf<br />

5g\ . kl/Tofu dfq xf]Og, ltgnfO{ sxLF lgh{g :yfgsf] s'gfdf<br />

;'tfP/ jf:tf gug' { klg Tofu xf] . ha s'g}, s;}sf] Ps<br />

afnsnfO{ lnP/ wd{k'q klg agfpg ;Sy] . t}klg ltgtfsf<br />

aflnsfsf] hGd nf]slk|o lyPg . of] s'/f cf/lDes ;dodf<br />

rn]sf] b]lvG5 . CUj]b / cyj{j]bdf k|o'Qm æpb\–lXjtfMÆ zAbsf]<br />

cy{ kl/ToSt j[4 JolQm eGg] u/]sf 5g\ .<br />

CUj}lbs sfndf j]Zofj[lQsf] cl:tTj lyof], t/ slt /<br />

s:tf] lyof] eGg] ljifodf Ps dt 5}g . kl/jf/df e|ft[–ljxLg<br />

sGofx¿ k|foM j]Zof aGgsf nflu ljjz x'Gy] . Ps cj}w ;Gtfg<br />

TofUg] ;Gbe{ CUj]bdf kfOG5 . k' +ZrnL / dxfgUgL cflb<br />

zAbafx]s, h;sf] lglZrt ¿kn] …j]ZofÚ cy{ g} xf] . ctM j]Zofj[lQsf<br />

c¿ ;Gbe{ klg kfOG5g\ . s'df/L–k'q / cljjflxtf sGofsf k'q<br />

-cu| "_ sf] CUj]bdf lbPcg';f/ kl/Tofu / ltgsf pk/ kz'sf]<br />

cfqmd0f x'g' klg, oxL s'/fsf] ;ª\s]t u/]sf] dflgG5 .<br />

Jolerf/sf] ljifodf cfo{hfltdf k|efljt :qLsf kltsf]<br />

lj?4 ul/Psf] uDeL/ ck/fw dflgGYof] . o;y{ k'/fgf wd{zf:qx¿df<br />

o; ljifodf ljljw lgodx¿ p4[t ul/Psf 5g\ . Jolerf/sf<br />

;dodf klqmPsf Jolerf/Lsf] j}wtfcg';f/ aw;Dd klg lbg<br />

;Sy] . …j?0f–k|wf;;\Ú gfds ;+:sf/, o;df Ps kTgL cfˆgf k| ]dL<br />

677


cyjf k| ]dLsf] gfdf]Nn]v ub{5] eg], jf:tjdf klttf kTgLsf]<br />

sf/0f kl/jf/df nfu]sf] nf~5gfsf] k|efjnfO{ alxis[t ug] { Ps<br />

kljq dfWod dflgPsf] b]lvG5 .<br />

cfo{ k'?if / z"b| :qLsf] ;DaGwsf] ljifodf oh'j] {bdf<br />

pknAw ;Gbe{ clg Ps >f]lqo -a|Xdlgi7 wfld{s a|fXd0f_sL<br />

kTgLsf ;fy ePsf] ;DaGwsf] k|folZrtsf lgldQ a[xbf/0os<br />

pklgifb\df lbPsf] dGq w]/} g} pko'Qm lgisif{tkm{ ;ª\s]t ub{5 .<br />

cgfrf/— kl/jf/df Psf]b/f efO tyf alxgLsf] ljjfxnfO{<br />

cgfrf/ dfg]sf 5g\ . h:t}M CUj]bdf jl0f{t od / odL, bfh'–<br />

alxgLsf] Tof] cfVofgaf6 JoQm x'G5, h'g :ki6¿kdf ;ª\s]t<br />

ub{5— o;lsl;dsf] ljjfx j}lbs sflns efjgfdf klg cg'df]lbt<br />

lyPg . CUj]bdf csf] { Ps ;"Qm klg 5— h;df o;lsl;dsf<br />

cgfrf/;DaGwL ;Gbe{ lglxt k|tLt x'G5 . CUj]bdf k|hfklt /<br />

pgsL k'qLsf] aLrdf klg ljjfx–;DaGwsf] pNn]v eP klg<br />

o;nfO{ ¿ks dfg]/ cfsfz, k[YjL / jiff{sf] k|tLs jf ¿ks<br />

sNkgf dfGb5g\ . oxL s'/f pQ/sfndf j}lbs ;Gbe{ cyf{t\<br />

cyj{j]bLo ;"qsf] cfwf/df cgfrf/ g} dflgGYof] / Ps kIfdf<br />

b08gLo g} lyof] .<br />

ca ;"qsfndf cf]n] {/ x]g] { xf] eg] b08 zAbn] s'g}<br />

ck/fwsf nflu Gofofnoåf/f h'g ?lkofF cflb hl/jfgf ul/GYof],<br />

To;nfO{ b08 dflgPsf] 5 . kfl0flgsf] k|l;4 ci6fWofoL ;"qdf—<br />

b08 Joj;u{of]Zr— % .$ .@ . h:t}— låklbsf+ bl08tM låzltsf+<br />

bl08tM, cyf{t\ rfFbLsf låkfb, låkfbd'b|f jf b'O{ ;o, ?lkofFsf]<br />

hl/jfgf . t/ b08 zAbsf] of]eGbf klg lj:t[t cy{ lyof]—<br />

h;sf] cGtu{t zf/Ll/s b08sf] klg u0fgf x'GYof] . h:t}—<br />

b08dx{lt b0oM % .! ^^ . of:sn] . o; cy{df b08o zAbsf]<br />

k|of]u u/]sf 5g\ . d';nsf] df/ vfg of]Uo ck/fwLnfO{ d';No<br />

jf df};No eg]sf 5g\ .<br />

s'df/3ft -afn xTof_, zLif{3ft -# .@ .%!_, e| "0fxTof<br />

-^ .$ .!&$_, a|XdxTof -a|Xdxf # .@ .*&_ cflb dxfkftssf]<br />

klg pNn]v u/]sf 5g\ .<br />

678


{<br />

o;kl5 xfdL kf}/fl0fssfndf cfP/ ljrf/ ubf{ j}lbs<br />

sfnb]lv g} qmdzM ;b} { cfPsf g}ltstf / cgfrf/ ljifodf<br />

lglb{i6 ;fdflhs ljljw–ljwfg, lgodsf cfwf/df lgif]lwt sfo{x¿nfO{<br />

g} b08\o ck/fw dfg]sf 5g\ . dg':d[lt, of1jNSo :d[lt / c¿<br />

:d[ltsf kl5 kf}/fl0fs sfndf z'qmgLlt, sfdGbsLo gLlt, ljb'/<br />

gLlt, Bf}DogLlt / sl0fsgLlt cflb 5g\ . oL gLltx¿df c¿<br />

;fdflhs gLlteGbf ljz]if u/L /fhgLltnfO{ k|fwfGotf lbPsf<br />

5g\ . kf}/fl0fs gLltdf dfly atfOPsf cgfrf/;DaGwL gLltx¿df—<br />

u'?hNkufdL, k/:qL–ufdL, 36La9L j0f{df ljjfx x'g', bfh'–<br />

alxgLdf ljjfx x'g', ;uf]qdf ljjfx x'g', kfq alxis[t hfltsf]<br />

:kz{df z'4tf gx'g', ljleGg gLr hfltsf :yfg / To:tf] b]zf6g<br />

ug' {, ltgLx¿n] :kz{ u/]sf] vfg' cflbnfO{ lnPsf 5g\ . z"b|fGg<br />

klg u|x0f gug' { eg]sf 5g\ . h:t}— z"b|fGg a|Xdjr{;+ -z"b|fGgn]<br />

a|XdTj gfz x'G5_ cflbcflb 5g\ . oxfF lglif4 b]zf6g gug'<br />

eg]sf]df— u08sL afx't/0fft\ k'gM ;+:sf/ dx{lt -cyf{t\ u08sLsf]<br />

zfvf gbL t/]df b08:j¿k k]ml/ j|taGwflb ug' {k5{_ cflb .<br />

g}lts kIfdf e" |0fxTof, uf]xTof, a|fXd0fxTof, lzz'xTof,<br />

ule{0fLxTof, lzz'Tofu, ljgfsf/0f kTgL Tofu cflb cg]s<br />

k|sf/sf kfkx¿ bl08t kfksf If]qleq kb{5g\ . k'/f0fsfndf<br />

rn]sf cgGt syfsf ljleGg k|;ª\uleq b]lvg] ;fdflhs<br />

ck/fwx¿ ;a} bl08t dflgPsf 5g\ . sGofx/0f klg Ps b08gLo<br />

ck/fw dfg]sf 5g\ .<br />

xfdL g]kfnL a'l4hLjLx¿ Gofo eg]/ h'g cy{af]w ub{5f} F,<br />

Tof] jf:tjdf k|frLg sfndf j]b, a|fXd0f, pklgifb\ / of]u;"q,<br />

a|fXd0f;"q cflb u|Gyx¿df cWofTd / cgWofTd ljifosf] 1fgnfO{<br />

Gofo jf bz{g eg]/ lgb] {zg u/]sf] 5 . o;df k|df0f, k|d]o cflb<br />

!^ o'lQmx¿ 5g\ . k]ml/ k|ToIf, cg'dfg, pkdfg / zfAb ->'lt_<br />

k|df0fx¿ ;a} hLj / a|Xdsf] cg';Gwfgflb ljifodf cfwfl/t<br />

5g\ . ctM oxfF xfd|f] ;dfhdf Gofo zAbn] gofF cy{ u|x0f<br />

u/]sf] x'gfn] o; ljifodf s]xL ljj]rg ul/G5 .<br />

679


Gofosf] cy{ xf]— jf:tljs j:t'l:yltsf] cGt:tn;Dddf<br />

h]n] k'¥ofpFb5 jf To; :yfgdf k'¥ofpg] k|lqmof jf o'lQm . o;sf]<br />

lju|x o:tf] 5— golt cg]g— lg±O±3`\ÖGofo . o;n] k|0ffnL,<br />

tl/sf, /Llt, lgod, k4lt, of]hgf cflbnfO{ a'‰fpFb5 . xfd|f]<br />

k|:t't ljifo o:tf] 5— j}lbs sfo{k|0ffnL -sfg'gL sf/afxL_,<br />

sfg'gcg';f/sf] lg0f{o, b08 cflb lnOPsf] 5 .<br />

Gofo ;dfh bz{gsf] Ps o:tf] cfwf/e"t wf/0ff xf], h;df<br />

;fdflhs lrGtgsf] cf/Deb]lv g} ljrf/ x'Fb} cfPsf] 5 .<br />

Oltxf;df Gofosf cg]sf} F JofVof ePsf 5g\ . cfw'lgs Gofozf:qdf<br />

Gofosf] cy{— ;fdflhs hLjgsf] Tof] cj:yf xf], h;df JolQmsf]<br />

cfr/0f ;dfhsf] Jofks sNof0fsf ;fy ;dGjo ul/G5 .<br />

of] To:tf] dfgb08 xf], h;sf] cfwf/af6 dfgjLo ;DaGwsf]<br />

;Gbe{df plrt / cg'lrtsf] lg0f{o ub{5 . sfg'g -ljlw_ sf]<br />

kl/lwdf h'g kIfsf] xflg jf Iflt ePsf] 5, To;nfO{ plrt<br />

clwsf/ lbg', lbnfpg' / ck/fwLnfO{ plrt b08sf] k|fjwfg x'g'<br />

Gofosf] jf:tljs p2]Zo /x]sf] x'G5 . . g}ltstf / ;fdflhs<br />

hLjgsf] ;Gbe{df Gofosf] ;ª\sNkgfn] plrt–cg'lrtsf] uxg<br />

ljZn]if0f ub{5 / o:tf] dfgb08 lgwf{l/t ub{5, h;af6 ToxfF<br />

plrtsf] k|lti7f / cg'lrtsf] lg/fs/0f ug{ w]/} ;'ljwf x'g]5 .<br />

Gofon] ck/fwLnfO{ b08sf] lgb] {zg ug' {sf ;fy} Jolyt<br />

kIfnfO{ p;sf] df}lns clwsf/ klg lbnfpF5 . ;dfhsf]<br />

cf}krfl/s hLjgdf GofonfO{ lglZrt sfg'g / k|lqmofdf 9fn]/<br />

tbg'¿k Gofo ug] { sfo{ Goflos lgsfonfO{ ;'lDklbG5 . t/<br />

Gofosf] jf:tljs ;d:of w]/} g} uDeL/ x'G5 / To;nfO{ ;Dk"0f{<br />

;fdflhs ;DaGwsf] kl/k| ]Iodf x]g' {kb{5 .<br />

;fdfGotM Gofosf] k|lqmofut :j¿ksf] ljrf/ o'uljz]ifdf,<br />

;fdflhs kl/j]zdf k|rlnt d"No / dfgb08sf ;fy h]lnP/<br />

/xG5, log} d"No / dfGotfx¿n] k|rlnt ;dfh–Joj:yfnfO{<br />

;xof]u ub{5g\ . Joj:yf kl/jt{g / ;fdflhs r]tgfsf] ljsf;sf<br />

;fy–;fy} Gofosf] dfgb08 klg ablnFb} hfG5 . k/Dk/fut<br />

680


;dfhdf Gofosf] p2]Zo klxn]b]lv sfod eP/ cfPsf] Joj:yfnfO{<br />

oyfjt\ sfod /fVg' g} 7Ls x'G5, t/ cfw'lgs ;dfhdf Gofosf]<br />

d'Vo ;/f]sf/ o:tf] ;d:ofl;t x'G5, h'g ju{ ;fdflhs l:yltsf]<br />

ljjztfn] ubf{ cfˆgf] k|fKtJoaf6 jl~rt x'g k'u]sf] 5, o:tfnfO{<br />

plrt clwsf/ s;/L lbg jf lbnfpg ;lsG5 . ctM cfhsf]<br />

;dfhdf Gofosf] ;d:of d'VotM ;fdflhs Gofosf] ;d:of ag]sf]<br />

5 .<br />

kf}/fl0fs sfndf jl0f{t Gofo / b08sf] Joj:yf<br />

k'/f0fsfneGbf klg w]/} k|frLg sfnsf] xf] . h:t}— Ps lbg<br />

;gsflb rf/ s'df/x¿ eujfg\ gf/fo0fsf] bz{g ug{ j}s'07<br />

uPsf lyP . ho–ljho gfd u/]sf j}s'07sf åf/kfnn] tL<br />

;gsflb rf/ s'df/nfO{ 9f]sfdf g} /f]s] . olQs}df l/;fPsf tL<br />

rf/ s'df/x¿n] cfk"mx¿nfO{ /f]s]sf]df tL åf/kfn]nfO{ >fk jf<br />

b08 lbP . Tof] >fk s:tf] lyof] eg] tLg hGd;Dd /fIf;s'ndf<br />

/fIf; eP/ hGd lng'k/f];\ eGg] >fk lbPsf lyP . leq hfg<br />

/f]s]sf] olQ ;fgf] s'/fdf klg olQ 7"nf] >fk -b08_ lbPsf], leq<br />

a;]sf gf/fo0fn] yfxf kfP . oL ;gsflb s'df/x¿nfO{ cledfg<br />

r9]5, ctM lognfO{ j}s'07df k|j]z u/fpgx'Gg eg]/ eujfg\ :jo+<br />

åf/df g} cfP/ bz{g lbO{ s[tfy{ u/fP/ kmsf{OlbP . otf<br />

j}s'07df leq gnuL åf/af6 g} kmsf{Olbg' klg pgLx¿nfO{ b08s}<br />

a/fj/ lyof] .<br />

xfdLn] k|frLg ;dosf] cyf{t\ ;To, q]tf cflb o'usf]<br />

Jojxf/tkm{ b[li6 lbof} F eg] s] yfxf kfOG5— To;avt ;To, wd{,<br />

Gofo cflbsf lgldQ cfˆgf] k|f0f, ;j{:j cflb cfx'lt lbg klg<br />

lxrlsrfpFb}gy] . cfˆgf] ;Tojflbtf sfod /fVgsf lgldQ<br />

xl/ZrGb|n] s:tf] b'Mv ef]u], of] s'/f pgsf hLjgL k9\g] ;a}n]<br />

a'‰]s} 5g\ . pgn] cfk"mnfO{ d;fgsf] sfd ug] { rf08fnsf] xftdf<br />

a]lrlbP, t}klg ;Tosf] dfu{af6 pgL slxNo} ljrlnt ePgg\ .<br />

k|frLg zf:qsf/x¿ atfpF5g\— ;Too'udf wd{sf rf/<br />

kfp lyP . q]tfdf wd{sf] tLg efudfq afFsL /Xof], Tof] Ps<br />

efudf /fhgLltsf] k|efj k/]sf] lyof] . >L/fd q]tfo'udf g} lyP .<br />

681


pgsf] k|hfjfT;Nosf] cfsf] { s'g} pbfx/0f cGt sxLF kfOFb}g .<br />

wf]aLn] u/]sf] bf]iff/f]k0f ;a}n] a'‰]s} 5g\ . ltgtfsf k|hfsf] lxtdf<br />

k"/f Wofg lbOGYof], Ps dfd'nL wf]aLsf] egfOdf kTgL ;LtfnfO{<br />

To:tf] cj:yfdf agdf k7fOlbP, ;bfsf] nflu ToflulbP, h;sf]<br />

sNkgf;Dd klg ug{ ;lsFb}g . of] s'/f ;To xf], tyflk dftf ;LtfnfO{<br />

/fdn] nª\sfdf clUgk/LIff u/]/ g} lnP/ cfPsf lyP, k/Gt'<br />

k|hfsf] To; ju{sf] efjgfnfO{ ;D‰g' s] ;fgf] s'/f lyof] t <<br />

jgaf;sf] ;do, To;df klg /fj0fn] ;Ltf xl/Fbf >L /fd<br />

clt ljXjn eP/ hª\unsf nx/f, j[Ifx¿, r/fr'?ËL, d[u, ed/f<br />

cflbl;t cToGt b'MvL eP/ s] ltdLx¿n] ;LtfnfO{ b]v]sf<br />

lyof} eg]/ af/Daf/ ;f]lw/x]sf lyP . To:tf /fdn] kl5 k"0f{<br />

uef{ ePsL ;LtfnfO{ s'g dgn] s;/L jgdf k7fP . pgn]<br />

cfˆgf] dgnfO{ s;/L lgoGq0f u/] xf]nfg\ . o;}nfO{ eGb5g\<br />

k|hfjfT;No .<br />

To;a]nf cyf{t\ >L/fdsf] zf;gsfndf t Ps ;fdfGo<br />

uNnLsf] e':ofxf s's'/nfO{ klg o:tf] clwsf/ lyof], h;sf]<br />

cfwf/df To;n] klg ;/f;/ >L/fdsf] ;dIf cfˆgf] kL/–dsf{sf]<br />

af/]df ph'/ ug{ ;SYof] . of] s'/f afNdLls/fdfo0fsf] Ps<br />

syfsf] k|;ª\u oxfF lbOG5 . of] syf af=/f= pQ/sf08 %(<br />

cWofodf 5 . eujfg\ /fdn] cfˆgf k|hfsf] lgldQ o:tf] lgod<br />

agfOlbPsf lyP— olb s'g} JolQm jf k|f0fL s'g} ;dodf klg åf/<br />

v6v6fP/ Gofosf] u'xf/ dfUg ;SYof] .<br />

Ps lbg eujfg\ /fd cfˆgf ;ef;b\x¿sf ;fy s'g}<br />

uDeL/ ljifodf 5nkmn ul//x]sf lyP . crfgs pgn] nId0fnfO{<br />

eg] ænId0f Û aflx/ uP/ x]/ t, sf]xL Gofo kfpg] cfzfn] v8f<br />

ePsf] t 5}g .Æ nId0fn] aflx/ uP/ x]/], aflx/ t To:tf] sf]xL<br />

lyPg .<br />

eujfg\ /fdn] nId0fnfO{ k]ml/ x]g{ eg] . o;k6s nId0fn]<br />

aflx/ åf/df t s]jn Ps s's'/dfq v8f 5 eg] . >L/fdsf]<br />

cf1fd'tfljs To; s's'/nfO{ cljnDa nId0fn] /fdsf ;fd'Gg]<br />

682


xflh/ u/fP . clg /fdn] s's'/l;t p;sf] Joyf ;f]w]— s's/<br />

eGb5— ædxf/fh d xh'/sf] /fHodf /xg] Ps s's'/ x' F . lxhf]<br />

/flt d ;8sdf 3'ld/x]sf] lyPF, ljgfsf/0f Ps leIf'n]<br />

d]/f] lz/df 8G8fn] a];/L xfGof] . xh'/ x]l/alS;of];\— clxn];Dd<br />

klg o;/L /ut alu/x]sf] 5 . d lgbf] {ifLnfO{ cgfxsdf k|tfl8t<br />

ug] { To; JolQmnfO{ ;hfo x'g} k5{ .Æ<br />

eujfg\ /fdsf] cf1fd'tfljs To; leIf'nfO{ ;dfP/ pkl:yt<br />

u/fP . clg leIf'l;t sf/0f ;f]lwof] . leIf' eGb5— lxhf] /flt<br />

e|d0f u/]/ d kms{ Fb} lyPF, d]/f] dfgl;s l:ylt klg 7Ls lyPg .<br />

crfgs d]/f] kl5kl5 e'St}e'St} dnfO{ 6f]Sg cfof], clg d}n]<br />

o;nfO{ 8G8fn] 76fPsf] x' F . eujfg\ /fd s's'/nfO{ eGb5g\— æP<br />

Zjfg Û tFdfly cGofo ePsf] /x]5 . e'Sg' t]/f] :jfefljs sd{<br />

xf] . k|tfl8t ug' { dflg;sf] :jfefljs sd{ xf]Og . ca tF g} atf<br />

o; leIf'nfO{ s]s:tf] b08 lbg]


cgf}lrTo clg k|f;ª\lustf 5–5}g eGg] ljifodf klg ax;<br />

x'GYof] / x/]s jif{ 36]sf 36gfx¿sf] cfnf]sdf ljlwsf] ;+zf]wg<br />

klg x'GYof] . k|frLg sfnsf o:tf ljlw–ljwfgx¿ k|z:t 5g\ . t/<br />

oxfF oxL Pp6faf6 g} o; ljifodf k|z:t x'g]5 .<br />

Ps lbg /fhfsf] b/af/af6 rf]/x¿n] dfn;fdfg rf]/]/<br />

NofP, kqmfpsf] 8/n] hª\undf tk:of u/]/ al;/x]sf df08Jo<br />

Clifsf] cf>ddf 5f]8]/ efu] . kl5 /fhfsf k|x/Ln] tL ClifnfO{<br />

rf]/ 7fgL /fhfsxfF nu] . To;a]nfsf] lgod–sfg'gcg';f/ rf]/nfO{<br />

kmfF;L jf z"nLdf r9fpg] uy] {, ClifnfO{ rf]/ 7fgL ToxL ;hfo<br />

lbFbf Clifsf] tkf]ann] pgnfO{ To; ;hfosf] s'g} c;/ k/]g .<br />

o:tf ;hfox¿ o'ucg';f/sf syf j0f{gsf l;nl;nfdf<br />

k'/f0fx¿df k|z:t kfOG5g\ .<br />

kf}/fl0fs sfnkl5sf] Ps k|d'v u|Gy rf0fSosf] sf}6nLo<br />

cy{zf:q 5 . o; u|Gysf] Ps k|s/0fdf Gofo / b08 ljifo<br />

lbPsf] 5 . To;df wd{:y eg]/ GofofwLznfO{ hgfPsf 5g\ .<br />

ltgtfsf hgkb ;lGw Gofofno, ;ª\u|x0f Gofofno, b|f]0fd'v<br />

Gofofno / :yfgLo -Onfsf_ Gofofno x'Gy] . oL Gofofnox¿ klg<br />

b'O{ k|sf/sf x'Gy]— wd{:yLo -b]jfgL_ / s06s zf]wg -kmf}hbf/L_<br />

Gofofno k|rlnt lyP . wd{:yLo Gofofno wd{:yn] ;~rfng uy] {,<br />

s06zf]wg Gofofnodf eg] k|b]i6f / cdfTon] klg sfd uy] { .<br />

wd{:yLo Gofofnodf k|foM ;fdfGo JolQmx¿sf] kf/:kl/s<br />

n]g–b]g, ‰u8f–tu8f / cfk;L lj?4sf] ck/fw;DaGwL ljrf/<br />

uy] { . o;df x'g] b08 ;fdfGo vfnsf] hl/dfgf g} x'GYof] . s06s<br />

zf]wgdf To:tf cleof]u -d'2f_ sf] ljrf/ x'GYof], hxfF /fHosf]<br />

lj?4;DaGwL jf 3";vf]/L, b'/frf/ jf xTof cflbl;t ;Dalwt<br />

x'Gy], o:tfaf6 /fHodf k|efj kg] { x'gfn], o:tf d'2fdf ef/L<br />

hl/dfgf jf s}bsf] ;hfodfq geO{ k|f0fb08 klg lbg ;Sy] .<br />

…s06s zf]wgÚsf] cy{ xf], /fHo jf k|hfsf] s06s -sfF8f] jf<br />

if8\oGq, cftÍ cflb_ nfO{ x6fpg' jf lgd" {n kfg' { . o:tf<br />

d'2fx¿nfO{ cfhsfn ;/sf/jfbLdf u0fgf ul/G5 .<br />

684


;fwf/0f hg;d"xsf] n]gb]g;DaGwL cyf{t\ cfly{s sf/f]af/sf<br />

d'2fx¿ wd{:yLo Gofofnoaf6 x]l/GYof], eg] c¿ lzNkLx¿sf] /Iff,<br />

Jofkf/Lsf] / ltgaf6 /Iff, sGof / :qLsf pk/ anfTsf/ ug] {,<br />

cltrf/ -;fdflhs lgod pNnª\3g_ ug] {;DaGwL d'2fx¿ s06s<br />

zf]wg cbfnt cyf{t\ clxn]sf] kmf}hbf/L cbfntsf] ;dfg cbfntdf<br />

ljrf/ ul/GYof] .<br />

Gofo ug]{ lgodsf] cfwf/— h'g lgod jf sfg'gsf]<br />

cfwf/df cleof]u -d'2f_sf] lg0f{o ul/G5— To;sf cfwf/sf]<br />

;DaGwdf o:tf] atfPsf 5g\— wd{, Jojxf/, rl/q / /fhf1f oL<br />

Gofosf rf/ kfp -cyf{t\ cfwf/_ x'g\ . oLdWo] wd{ ToxL xf]— h'g<br />

;To 5Ù Jojxf/ To;nfO{ elgG5, h'g s'/fsf] ;fIfLåf/f lg0f{o<br />

ul/G5 . rl/q Tof] xf]— k'?ifsf] ;fd"lxs cfr/0f jf k|rngdf<br />

lge{/ x'G5Ù /fhf1fsf] cy{ xf]— /fhsLo zf;g .<br />

sf}l6Nosf] ;dodf b08sf :j¿k s:tf lyP, h:t}—<br />

æk/+ kfksd{0ff+ gjj]qntfM, åfbzs+ åfj"?j]i6f}===<br />

ci6fbz{s sd{ ..Æ<br />

$ .* .@* sf}= c= ..<br />

gf} xft] nfdf] a]tsf] n6\7Ln] afx| a]t nufpg', b'O{ v'§f<br />

hf]8]/ afFWg' / 6fpsf] klg afFWg', 6fª km§fP/ afFWg', To:t} bflxg]<br />

xft bflxg] v'§fsf ;fy afFWg', b'j} xft afFwL ‰'G8\ofOlbg', b'j} v'§f<br />

afFwL ‰'G8\ofOlbg' . xftsf gªsf] hf]gL{ jf cGt/ -gª5'/L_ df<br />

;'O/f] /f]Kg' . hf}sf kL7f]sf] kmfF8f] v'jfP/ lk;fa ug{ glbg'Ù<br />

cf} Fnfsf ;lGw–;lGwdf cyf{t\ cf} Fnfsf ufF7fdf cfuf]n] 8fDg', l3p<br />

v'jfP/ Ps lbg;Dd -cfuf]sf] ;fdg] jf 3fddf_ tkfpg', hf8f]sf]<br />

;dodf leh]sf] cf]5\ofgdf ;'tfpg' . oxL k|s/0fdf s}b, hl/jfgf,<br />

cË–eË / k|f0fb08sf] kof{Kt pNn]v klg 5 .<br />

===rt'y] { oyfsfdL awM .. $ .%) .( -sf}=c=_ .<br />

rf]/Lsf] ck/fwdf clwsf/LnfO{ klg b08sf] Joj:yf u/]sf<br />

5g\ . /fhsd{rf/LnfO{ rf]/Lsf] aft nfu]df sfnf] v/fgL 3;]/<br />

;x/ 3'dfpg] klg atfPsf 5g\ . b;L;lxtsf] rf]/nfO{ ;>d b08<br />

685


lbg'kg] { atfPsf 5g\ . rf]/L, tLyf{3ft cflb ug] { ck/fwLnfO{ klxn]<br />

cf} Fnf sf6\g], k]ml/ jf rf}yf]k6s klg ck/fw ug] { k6s] ck/<br />

fwLnfO{ k|f0fb08;Dd klg lbg ;lsG5 eg]sf 5g\ .<br />

cy{zf:qsf] $ .( .$ === $$ ;Dd GofofwLzdfly klg<br />

lgoGq0f ug' {kg] { atfPsf 5g\ . wd{:y jf k|b]i6f olb s'g}<br />

lg/k/fwLnfO{ ;'j0f{ b08 ub{5 eg] To; -wd{:y_nfO{ To;sf] b'gf<br />

b08 ug" { . olb plrteGbf sd jf clws b08 ub{5 eg] To;sf]<br />

cf7u'gf b08 ug" { . zf/Ll/sb08 lbg'kg] { l:yltsf] eP p;nfO{<br />

klg ToxL zf/Ll/s b08 ug" { .<br />

b08 / Gofosf] lgikIftfdf sf}l6Nosf] ljrf/ o:tf] 5M—<br />

b08f] lx s]jnf] nf]s+ k/+ r]d+ r /Iflt .<br />

/f1f k'q] r zqf} r oyf bf]if+ ;d+ w[tM ..<br />

sf}=c= # .! .%$ ..<br />

GofofwLz Gofosfo{ 7Lsl;t lgjf{x u¿g\, s;}nfO{ klg<br />

rflxFbf]eGbf 36L–a9L b08 glbpmg\ . pgsf] egfO 5— s;}sf<br />

;fy s'g} lsl;dn] klg kIfkft gxf];\ . o; ljifodf /fhfsf]<br />

;DaGwdf atfPsf lgDglnlvt pkb]zx¿ klg clj:d/0fLo 5g\ .<br />

h:t}M– wd{k"j{s k|hfsf] /Iff ug] { /fhfsf] wd{ :ju{k|flKtsf] ;fwg<br />

x'G5, o;sf] ljk/Lt k|hfsf] /Iff gug] {, ldYof -cgk/fwLnfO{_<br />

b08 lbg] /fhf jf wd{:onfO{ sbflk ;'v x' Fb}g . k'q / zq'nfO{<br />

ltgsf] ck/fwcg';f/ /fhfaf6 lbPsf] ;dfg b08n] g} o; nf]s<br />

/ k/nf]sdf klg /Iff ub{5 . sf}l6No ha k'q / zq' tsnfO{<br />

;dfg b08 lbg] Joj:yf ub{5g\ eg] wgL / ul/a cflbsf] t e]b<br />

g/xg] g} eof] .<br />

b08 / j0f{ Joj:yfdf pgn] o:tf] n]v]sf 5g\ M–<br />

k"j] {0ff k/:k l2k0ff w/fM ..# .!* .!$ .. -sf}=c=_ ..<br />

olb rf08fnn] z"b|sf] lgGbf u¥of] eg] # k0f, j}Zosf]<br />

u¥of] eg] ^ k0f, Iflqosf] u¥of] eg] ( k0f clg a|fXd0fsf]<br />

u¥of] eg] !@ k0f b08 ug' { . olb a|fXd0fn] rf08fnsf] lgGbf<br />

u¥of] eg] @ k0f, z"b|sf] u/]df $ k0f clg j}Zosf] u/]df ^ k0f<br />

686


08 / Iflqosf] u/]df !) k0f b08 ug] { Joj:yf lyof] .<br />

sf}l6Nosf] ljrf/df a|fXd0f klg bf]ifL 5 eg] b08sf] efuL<br />

u/fpFy] .<br />

===a|fXd0f+ t M k|j]zo]t\ ..$ !* .!* sf}=c= ..<br />

j|mflGtsf/Lsf] ljifodf sf}l6Nosf] egfO o:tf] 5— /fHosf]<br />

sfdgf ug] { -qmflGt ug] { jf /fHo tfSg]_ cGtMk'/df anfTsf/ ug] {,<br />

c6jLr/ -hª\unLhft_, k'lnGb cflbnfO{ / hª\unL zq'nfO{ prfNg],<br />

lsNnfdf a:g] / ;]gfnfO{ lr9\ofpg]nfO{, o:tf] ug] {sf] 6fpsf] /<br />

xftv'§fdf cfuf] nufO{ ;f:tL lbg' cyf{t\ dfl/lbg' . olb o:tf]<br />

sfd s'g} a|fXd0fn] u¥of] eg] To;nfO{ cfhLjg sfnsf]7/Ldf<br />

aGb ul/lbg' .<br />

b08 / :qLhfltsf] ljifodf— :qLhfltsf ljifodf sf}l6Nosf]<br />

ljrf/ o:tf] 5M– :qLx¿nfO{ k'?ifsf] ck]Iff b08 sd jf cfwf<br />

ug' {kb{5, clg s'gs'g cj:yfdf ltgnfO{ b08 glbg" klg eg]sf<br />

5g\— ule{0fL / Ps dlxgfeGbf sd ;dosL k|;"tf :qLnfO{ b08<br />

glbg" eGg] 5 . ;dfg ck/fwdf :qLnfO{ k'?ifsf] eGbf cfwf b08<br />

lbg" eg]/ :ki6;Fu pNn]v u/]sf 5g\ . h:t}M–<br />

===l:qof:Tjw{ sd{ jfSofg' of]uf] jf ..$ .* !& .. sf}=c= ..<br />

sxLF–sxLF s]jn jfUb08 -ckzAb, ufnL, a]OHhtL h:tf<br />

zAb_ dfq klg k|of]u ug" { eg]sf 5g\, h;af6 ltgnfO{ cfˆgf]<br />

ck/fwsf] sf/0fn] cfTdUnfgL xf];\ .<br />

o;/L pgn] To;a]nfsf] kl/l:yltcg';f/ tf]s]sf] b08 cflb<br />

cfhsf] j}1flgs o'udf klg cg's"n g} b]lvG5g\ . sf}l6No<br />

GofofwLzx¿sf] Wofg otflt/ lvFr]/ atfpF5g\—<br />

dGbfk/fw+, afn+, a[4+, Joflwt+, dQ d'GdQ+ If'lTkkf;fWjSnfGt<br />

dToflzt dfTdsflzt+ b'j{n+ jf g sd{ sf/o]t\ ..$ .* .!&<br />

sf}=cf=<br />

GofofwLzx¿ ljrf/ k'¥ofP/ b08 lbpmg\ . sxLF o:tf] klg<br />

b]lvG5 ;f:tL vfg] 8/n] rf]/ geP klg rf]/Lsf] sa'n ub{5,<br />

clg hf] rf]/ 5, pm ;fw' ag]/ aRg] pkfo ub{5, o:tf] l:yltdf<br />

687


v"a a'l4 k'¥ofP/ Gofo ug{ ;Sg'kb{5 . ;fgf] jf yf]/} ck/fw<br />

ug] {, afns, a"9f], la/fdL, ljlIfKt, pGdfbsf] /f]uL, ef]sf], Kof;L,<br />

yfs]sf], w]/} vfPsf], chL0f{sf] /f]uL / anxLg cyf{t\ lga{lnof]nfO{<br />

zf/Ll/s -sf]/f{ k|xf/ / z/L/df kL8f kg] {_ b08 glbg" . ===h;sf]<br />

ck/fw lglZrt ePsf] 5, To;nfO{ dfq b08 lbg" .<br />

o; ljifodf cy{zf:qsf] lgDglnlvt p4/0f pkof]uL /<br />

lzIffk|b 5— s'g} klg k'?ifnfO{ p;sf] ck/fwcg';f/ g} b08sf]<br />

th' {df ug' {kb{5 . bfgL, tk:jL, la/fdL, k/b]zL, cg]s k6s b08<br />

ef]u]sf] / lgw{g JolQmdfly ;bf cg'u|x ug' {kb{5 . wd{:y clwsf/L<br />

-GofofwLz_ x¿sf] st{Josf] ljifodf pgsf] egfO 5— tL b]j,<br />

a|fXd0f, tk:jL, :qL, afns, a"9f], la/fdL / cfˆgf] b'Mv atfpg<br />

g;Sg] jf b'Mv eGg ghfGg] / cgfysf] sfo{ :jo+ ul/lbpmg\ /<br />

h;sf] ljBf, a'l4, kf}?if, s'n / pQd sfo{x¿sf] sf/0f dof{bf<br />

a9]sf] 5, o:tf JolQmsf] ;bf dfg, dof{bf, k|lti7f u¿g\ . o;<br />

lsl;dn] wd{:y JolQm 5n–sk6/lxt eP/ cfˆgf] st{Jo;DaGwL<br />

;a} sfo{x¿ ;'rf?¿kn] ;Dkfbg u¿g\ / hgdfg;sf] ljZjf;kfq<br />

tyf nf]slk|o aGg] k|of; u¿g\ .<br />

ÒPj+ sfof{l0f wd{:yfM s'o' { /R5n blzgM .<br />

;df ;j] {if' efj]if' ljZjf:of nf]s ;+lk|of ..# .@) .#! .. sf}=c=..<br />

sf}l6Nosflns GofoJoj:yfsf] ljz]iftf— oxfF k"jf]{Qm<br />

sygx¿af6 s] :ki6 x'G5 eg] To;a]nf Gofo;DaGwL sfo{ pQd<br />

9ª\un] ;Dkfbg uy] { . o;df zf;s ju{sf] x:tIf]k x' Fb}gYof],<br />

k/Gt' clwsf/Lx¿sf] lj?4 cleof]u nfu]sf] l:yltdf pgLx¿nfO{<br />

klg lgodfg';f/ b08 x'GYof], h'g ;fwf/0f hgtfsf] ck]Iff a9L g}<br />

x'GYof] . wgLx¿sf lgldQ Gofosfo{df ljz]if ;'ljwf lyPg, ltgsf<br />

;fy s'g} v';fdb x' Fb}gYof] . ul/a jf lgw{gx¿sf nflu Gofofnosf]<br />

9f]sf ;dfg¿kn] v'nf /xGYof] . ck/fwLnfO{ b08 lbFbf dgu9Gt<br />

9ª\un] lbOFb}gYof], To;df GofofwLzx¿n] v"a zf]r–ljrf/ u/]/<br />

g} lbg] uy] { . ck/fwLsf] kl/l:ylt, u'0f, :jefj, k|s[lt cflbsf]<br />

/fd|f];Fu ljrf/ uy] { . cfrfo{ sf}l6Non] b08;DaGwL lgodx¿<br />

688


;d'lrt /Lltn] kfng u/fpg s8f Joj:yfsf] klg lgb] {zg lbPsf<br />

5g\ .<br />

k|frLg ef/tjif{sf cfrfo{x¿n] Gofo / b08nfO{ wd{sf]<br />

cjtf/ dfg]sf 5g\ . k/Gt' klZrdL lrGts, ljrf/sx¿n]<br />

Gofod"lt{sf] sNkgf ubf{ cfFvfdf k§L afFw]/ xftdf t/fh' lnPsL<br />

dlxnfsf] ¿k b]vfpF5g\ . o;df dlxnfs} ¿k lsg sNkgf<br />

ul/of]— Ps kIfdf :qLhflt eGg' g} dft[efjgf xf]— h;sf]<br />

cefjdf ;[li6sf] ;Gt'ng w/fzfoL x'G5, ;j{q cJoj:yf /<br />

cGwsf/ JofKt x'G5, r]tgzLn k|f0fL klg k"jf{j:yfdf bLg–xLg<br />

d"sk|foM x'G5, ctM o:tf] cj:yfdf To:tf k|f0fLsf] ;+/If0fsf<br />

lgldQ of] dft[hflt x'g' clgjfo{ 5 .<br />

csf] { kIfdf :qLhfltdf hlt q"m/tf el/Psf] x'G5, Tolt<br />

k'?ifdf x' Fb}g . cfh;Dd ;+;f/sf k|frLg sfnb]lv dWosfntssf<br />

Oltxf;df hlt 7"nf–7"nf ;fd|fHox¿ ag], lanfP, n8fOF eP, slt<br />

;fd|fHox¿ ag], slt lau| ] ;a} :qLnfO{ lnP/ ePsf] kfOG5 .<br />

o;/L ljrf/ ubf{ :qLhfltdf b'j} k|sf/sf u'0f cyf{t\ bofn'tf,<br />

sf]dntf / q"m/tf, s7f]/tf, bfgjtf cflb u'0fx¿ ;lDdlnt /xg]<br />

x'gfn] Goflos k|lqmof ;~rfngdf ltg}sf] k|tLs ¿kdf dlxnf¿k<br />

sNkgf ul/Psf] x'g;S5 . To;df klg cfFvfdf k§L afFw]sf]<br />

cfwf/df ljrf/ ug] { xf] eg]— o;sf] ljleGg k|sf/n] JofVof x'g<br />

;S5 . d]/f] ljrf/df s] nfU5 eg]— cfFvfdf k§L afFWg'sf] tfTko{<br />

xf]— Gofol;t ;DalGwt JolQmn] cfˆgf] cGtx[{bosf] b[li6sf<br />

lbJob[li6 cyjf k|1fb[li6 hufP/ ljj]sk"j{s ;dfg Gofo k|bfg<br />

ug{ ;Sg' xf] . t'nf jf t/fh'sf] dtnj xf]— e]befj, kIfkft/lxt<br />

ljlw -sfg'g_ / Gofosf] ;dfg Jojxf/, ;dfg Gofo, ;dfg lg0f{o<br />

cflb ug' { xf] . o; ljifodf hlt JofVof u/] klg o;sf] 6'Ëf]<br />

nfUg ;Q}mg . o:tf] u"9 /x:odo Gofod"lt{sf] sNkgf ug] { k'?if<br />

klg cjZo g} k|1frIf'jfnf x'g'kb{5 / wGojfbsf kfq dfGg}<br />

kb{5 .<br />

oxfF pko'{Qm Gofosf] d"lt{ dlxnfsf] sNkgf u/]sf]df<br />

klZrdL sNkgf elgof], t/ o;df k"jL{o k/Dk/fsf] cfef; klg<br />

689


{<br />

‰NsG5 . s;/L eg]— Hof]ltifsf] !@ /flz rqmdf ;ftf} F :yfg<br />

hfof cyf{t\ :qLsf] :yfg dflgG5 . To;sf] lrXg t'nf xf] .<br />

klZrdL Hof]ltifLn] klg o;nfO{ dfg]sf 5g\ . ctM oL b'j}sf]<br />

;dGjo jf PsfTd¿k t'nf lnPsL cGwL agfOPsL gf/LnfO{ b"wsf]<br />

b"w, kfgLsf] kfgL 5'§Øfpg Gofo k|lqmofdf lnPsf] x'g;S5 .<br />

GofofwLzdf jf Gofo ;~rfnsdf lbJob[li6 x'g' clgjfo{<br />

5 eGg] ljifodf Ps k|;ª\u lbg' pko'Qm g} xf]nf—<br />

Ps /fhf lyP, pgL Gofosf] k|z+;ssf ;fy} :jR5<br />

Gofolk|o klg lyP . Ps lbg tL /fhfsxfF Ps ckl/lrt ;}lgs<br />

cfof] / laGtL r9fof]— dxf/fh Û d xh'/sf] l5d]sL /fHoaf6<br />

cfPsf] x' F . ToxfF clgsfn k¥of], o;sf/0f ltgnfO{ d]/f] cfjZos<br />

k/]g . dxf/fh d]/f] v"aL o:tf] 5— d xh'/nfO{ h:tf];'s} cfOkg]<br />

;ª\s6af6 klg ;fjwfg u/fpg ;Sg] ljBf hfGb5' . dnfO{<br />

/fhfsf] lgldQ u:tL k|x/Lsf] sfd alS;of];\ . /fhfn] klg To;<br />

;}lgssf] r]x/fdf cb\e't cfTdljZjf; ‰Ns]sf] b]v] . ctM p;nfO{<br />

/ftsf] u:tL ug] { k|x/Lsf] gf]s/Ldf lgo'Qm u/] .<br />

pm gf]s/Ldf nfu]sf] xKtf lbg klg glaTb} /fhfsf] ;dIf<br />

pkl:yt eP/ laGtL u¥of]— ædxf/fh xh'/ s'g} csf] { /fhfsf]<br />

5f]/Lsf] ljjfxf]T;jdf ef]ln g} cfˆgf] b]zaflx/ ;jf/L xf]OalS;Fb}<br />

5 h:tf] nfUof], xf] s]


{<br />

/fhfn] To; k|x/LnfO{ w]/} g} c;kmL{ lbP, clg t'?Gt gf]s/Laf6<br />

x6fO{ klg lbP .<br />

/ftsf] Tof] u:tL k|x/Ln] kof{Kt wg t kfof], t/ p;n]<br />

/fhf;Fu Ps k|Zg klg u¥of]— ædxf/fh Û xh'/nfO{ dxfg\<br />

Gofolk|o eGb5g\ . d xh'/sf] w]/}w]/} cfef/L 5', xh'/af6 d}n]<br />

k|z:t wg kfPF t/ xh'/sf] Hofg arfOlbPafkt s] dnfO{<br />

;6Ls Gofo alS;of] t, ‰g\ d]/f] cfzf, OR5fsf] ljk/Lt<br />

gf]s/L g} uof] . dxf/fh Û lgufx k"j{s d]/f] lh1f;f zfGt<br />

ul/alS;of];\ .Æ<br />

/fhfaf6 cf1f eof]— æd ltd|f] cfef/ dfGb5', ltdLn] g}<br />

d]/f] Hofg arfpg] pkfo atfof}, d of] s'/f dfGb5' . d]/f]<br />

Hofgsf] abnfdf h'g wg lbOof], Tof] kof{Kt g} 5 . ca x]/<br />

hxfFts Gofo / cGofosf] k|Zg 5, d}n] ltd|f] ;fy s'g} cGofo<br />

u/]sf] 5}g . d]/f] Hofg arfPafkt k'/:sf/ ltdLn] kfof}, t/<br />

/ftsf] u:tL jf lgu/fgLsf] sfddf vl6Psf] k|x/L ;'tf];\ / ;kgf<br />

b]vf];\, of] s'/f Goflos hut\df sbflk dfGo jf :jLsfo{ x'g]<br />

5}g . Gofo oxL eGb5, To:tfnfO{ gf]s/Ldf cof]Uo 7x/fO{<br />

gf]s/Laf6 x6fOlbg" .Æ<br />

oxfF /fhfn] cfˆg} /Iff ug] { JolQmsf] lgldQ klg s'g}<br />

d/–d'nflxhf gu/L Gofo u/]sf] jf Gofo ug{ ;s]sf] x'gfn] g}<br />

o;}nfO{ elgPsf] xf]— GofofwLzdf Gofosf] k|d'v laGb'sf] k|sfzsf]<br />

lgldQ o;/L g}—<br />

ælbJo–b[li6 ;bf :k'm/0f / hfu|t eO/xg'kb{5 .Æ<br />

ca b08sf] cjf{rLg ¿kdf kfZrfTo d'n'sx¿df b08<br />

s:tf] / s;/L rNbYof] o;sf] ;ª\lIfKt ¿k lbOG5—<br />

cfhsfn ljZjsf k|foM w]/} b]zdf d[To'b08nfO{ sfod g}<br />

/fVg] ls ;dfKt ug] { eGg] ljifodf ax; hf/L /x]sf] 5 . ;fy}<br />

d[To'b08 lbg] tl/sfsf] ljifodf klg ax; rln/x]s} 5 .<br />

dflg;sf] dfgl;s l:ylt a8f] ljlrqsf] 5 . Ps y/L ;dfKt ug]<br />

s'/fdf cfgfsfgL ub{5 t/ ;xfg'e"ltsf] ¿kdf d[To'b08sf] o:tf]<br />

691


k|lqmofsf] vf]hLdf klg 5, h'g k|lqmofåf/f d[To'b08 lbFbf dg] {<br />

JolQmnfO{ si6 cToGt sd xf];\ . d[To'b08 kfpg] JolQmsf<br />

k|lt cflv/Ldf o:tf] ;xfg'e"lt lsg < b08 t cflv/df b08<br />

g} xf], rfx] Tof] h;/L xf];\ . t}klg b08 ef]Ugdf si6sf] cg'ej<br />

t x'g} k5{, olb si6sf] cg'e"lt ePg eg] Tof] b08 g} sxfF<br />

eof] / .<br />

k|frLg ;dodf …d[To'b08Ú lbgsf nflu a9LeGbf a9L<br />

oftgfn] el/Psf] tl/sfsf] k|of]u ug] { xf]8afhL rln/xGYof] .<br />

ltgtfsf d[To'b08 kfpg] jf d[To'b08 kfPsf] JolQmnfO{ tdf;f<br />

agfpFy] . ;fj{hlgs ¿kdf d[To'b08 lbg] k|yf w]/} g} k|rlnt<br />

lyof] . d[To'b08 lbg] tl/sfdf an]sf] cfuf]df xflnlbg', cUnf]<br />

6fs'/faf6 ws]lnlbg', pDn]sf] t]nsf] s/fxLdf xflnlbg', xfQLn]<br />

s'Nrfpg', ef]sf] af3sf] vf]/df xflnlbg', xft–uf]8f afFw]/ 3f]8fn]<br />

ntfb} {, l3;fb} { bf}8fpg', kf]n]/ cfuf]h:tf] ‰‰{/fpFbf] ePsf] l;qmLn]<br />

xfGg', Ps–Ps cË sf6]/ 6'qmf–6'qmf kfg' {, ljiffn' ;k{n] 8;fpg',<br />

afF;sf ;"nLdf hjh{:tL a;fpg', gª5'/Ldf l;Gsf jf ;'O/f]n]<br />

/f]Kg', 6fpsf] sf6\g', /ysf] k5fl8 afFwL l3;fg' {, ljif lkpg<br />

nufpg', leQfdf tLg}lt/af6 ufx|f] nufP/ aGb ug' {, xft–uf]8fdf<br />

leQfdf cl8g] u/L q"m/tfk"j{s sLnf 7f]Sg' OToflb cg]s<br />

k|sf/n] d[To'b08 lbg] uy] { . kmfF;Laf6 d[To'b08 lbg] k|yf eg]<br />

cBflk 5Fb} 5 .<br />

klZrdL hut\sf] k|frLg sfndf u|L; -o'gfg_sf lrGts<br />

tyf dxfTdf dflgPsf ;'s/ftnfO{ tfTsflns wd{sf] lj/f]w u/]sf]<br />

egL x]dns -ljif_ lkpg nufP/ cfheGbf @% ;o jif{cl3<br />

k|f0fb08 lbPsf lyP . csf{ h]?;]ndsf O;'qmfO:6nfO{ klg wd{sf]<br />

lj/f]w u/]sf] egL qm;df xft–uf]8fdf sLnf 7f]sL d[To'b08 lbP<br />

-@))& jif{ cl3_ . o:t} cfh klg s]xL O:nflds d'n'sx¿df<br />

s'g}–s'g} ck/fw ug] { ck/fwLnfO{ kTy/n] xfg]/ dfg] { rng ePsf]<br />

;'lgG5 .<br />

;fj{hlgs¿kdf d[To'b08 lbg'sf] dtnj s] lyof] eg]—<br />

dfl/g] JolQmsf] oftfgf b]v]/ c¿ ck/fwL ck/fw ug{<br />

692


8/fpg]5g\ . t/ jf:tjdf o:tf] ePg . c7f/f}F ztfAbLdf<br />

OªUnfG8 aunL dfg] { h:tf] dfd'nL ck/fwsf] lgldQ klg v'nf<br />

;fj{hlgs :yfgdf g} kmfF;Ldf ‰'G8\ofOlbGy], t/ To;}a]nf ToxfF<br />

kmfF;Lsf] b[Zo x]g] {x¿df cg]s JolQmsf] h]a ;kmf ePsf] lyof] .<br />

o:tf] ;fj{hlgs :yndf b08 lbg] k|yfn] s] l;4 u¥of] eg]—<br />

;fj{hlgs ¿kdf lbPsf] kmfF;LnfO{ …r]tfjgL+sf] ¿kdf sd /<br />

dgf]/~hgsf] ¿kdf a9L dfGy] . hg;ª\Vof hlt tLj| ultn]<br />

a9\of], Tof]eGbf w]/} a9L dfqfdf 3fts ck/fw klg a9\b}<br />

uof] . cflv/df o:tf] lsg eof] < d[To'b08sf] Joj:yfn]<br />

ck/fwnfO{ /f]Sg lsg c;dy{ eof] < o; ljifodf slxNo}<br />

uDeL/tfk"j{s ljrf/ ePg .<br />

cfh klg cg]sf}F b]zdf d[To'b08nfO{ ;fj{hlgs ¿k<br />

lbOG5 . b]zcg';f/ ljleGg b]zdf d[To'b08sf leGgleGg tl/sf<br />

b]lvG5g\ . Oª\UNofG8df ;g\ !(!) ;Dd #%) k|sf/n] d[To'b08<br />

lbGy] . ;g\ !($! df tL tl/sfx¿sf] ;ª\Vof 36]/ @) dfq<br />

/Xof] . clg !(^! df t s]jn rf/ k|sf/dfq sfod /Xof] .<br />

o;kl5 !(^& df ToxfF d[To'b08nfO{ pGd"ng g} ul/lbP . cfh<br />

k"/f ljZjdf d[To'b08sf h]–hlt tl/sf rn]sf 5g\, tLdWo] ;/n<br />

/ sd b'MvbfoL tl/sfsf] vf]hL hf/L g} 5, h'g …dfgjLoÚ xf];\<br />

/] . t/ o; ljifodf xf:of:kb s'/f s] 5 eg]— ;j{k|yd Ps<br />

dfgjnfO{ lbOg] d[To'b08 eg]s} cdfgjLo xf], To;sf nflu<br />

…dfgjLo+ tl/sfsf] vf]hL ul/g' Ps lj8Dagfh:tf] nfUb5 .<br />

cfhsfn d[To'b08sf h'g tl/sf k|rlnt 5g\, ltgdf<br />

kmfF;Lsf] kmGbf, hx/sf] OGh]S;g, aGb'sn] uf]nL dfg' { / Uof;<br />

RofDa/df xfNg', cflb s]xL tl/sf k|rngdf 5g\ . pRr zlQmsf]<br />

lah'nL s/]G6sf] k|of]u klg d[To'b08sf nflu k|of]u ub{5g\ .<br />

Go'of]s{df ul7t ;ldltn] d[To'b08sf] lgldQ lah'nLsf]<br />

d]rsf] l;kmfl/; u/]sf] lyof] . j}1flgs Pl8;gn] o; sfdsf]<br />

zf]wsf] lgldQ cfˆgf] k|of]uzfnf pkof]u ug{nfO{ Ohfht klg<br />

lbPsf lyP . o;df Pl8;gsf] egfO s] lyof] eg] P=;L= s/]G6<br />

cTolws df/s 5 . lah'nLaf6 d[To'b08 lbgsf nflu s}bLnfO{<br />

693


d]rdf a;fP/ k]6Ln] afFlwlbG5g\ . To;kl5 Ps On]S6f]8 p;sf]<br />

d:tssf] lzvfdf clg cfsf] { p;sf] uf]8fdf nufOlbG5g\ clg<br />

@))) b]lv @@)) ;Ddsf] ef]N6]hsf] / ;ft b]lv !@ cflDko/<br />

sf] wf/f k|jflxt u/fOlbG5g\ . b'O{ ldg6df k"/f k|lqmof ;dfKt<br />

ub{5g\ . cfjZos b]lvPdf 8fS6/sf] ;Nnfx lnP/ k]ml/ lah'nLsf]<br />

k|jfx rfn" ub{5g\ .<br />

Go'of]s{df klxnf]k6s ^ cu:t !(() df ljlnod s]dn/<br />

gfds JolQmnfO{ lah'nLaf6 d'To'b08 lbOPsf] lyof] . lah'nLsf]<br />

s/]G6 5f]8]kl5 !% ;]s]G8df s}bLsf] r]x/f sfnf] ePsf] lyof],<br />

8fS6/n] ca of] d¥of] eGg] 3f]if0ff u¥of], t/ ToxfF pkl:yt<br />

;fIfL / c¿ JolQmx¿n] cfk"mdf c;xgLo kL8fsf] cg'ej u/],<br />

clg To;sf] z/L/ sfnf] ePkl5 8fS6/n] d/]sf] k'li6 u/] klg<br />

Ps ;fIfLsf] d'vaf6 …c‰ of] d/]sf] 5}g eGg] zAb lgl:sof] .<br />

csf] {n] eGof] ;f; k]ml//x]sf] 5 . t];|f]n] k]ml/ lah'nL rnfpm<br />

eGof] . o;kl5 rf}yf]sf] egfO lyof]— efO Û h;/L x'G5, o;nfO{<br />

rfF8f] vtd u/ . of] b[Zo x]g] {x¿df s]xL JolQmsf] dfgl;s l:ylt<br />

olt lalu|of] ls tL cs:dft\ d"lR5{t eP .<br />

o;/L !($^ df lah'nLsf] d]rdf s/]G6 k|jflxt u/]kl5<br />

klg afFRg] !& jif{sf] …lan k|mfl;;Ún] cfˆgf] cg'ejdf o:tf]<br />

atfPsf] lyof]— s/]G6 5f]8]kl5 ;j{k|yd c;xgLo si6 eof] .<br />

cfFvfsf jl/kl/ kx] Fnf], gLnf], /ftf] / kl5 xl/of] /Ësf s0fx¿<br />

b]lvPsf lyP . lz/df 7"nf] hng / afofF uf]8fdf kL8fsf] cg'ej<br />

eof] . clg pm d]rdf afFw]sf] eP klg d]r};d]t bf}8]sf] lyof] .<br />

of] 36gf ePsf] Ps jif{kl5 To;nfO{ k]ml/ lah'nLsf] d]rdf<br />

a;fP/ g} d[To'b08 lbP .<br />

s/]G6sf] k|jfx z/L/df k|jflxt x' Fbf Zjf; / /Qm;~rf/<br />

k|lqmof tTsfn aGb x'G5 . o; ljifodf kmf]/]lG;s ljz]if1x¿sf]<br />

dt s] 5 eg] o; k|lqmofaf6 dg'iosf] d[To'df lgZro g} a9L<br />

;do nfUb5 . o;afx]s k]ml/ ddf{Gts kL8f klg w]/} a]/<br />

/xG5 .<br />

694


{<br />

Uof; RofDa/df …d[To'b08Ú lbgnfO{ s}bL jf ck/fwLnfO{<br />

Ps ;fgf] sf]7fsf] d]rdf a;fP/ afFlwlbG5g\, clg To; sf]7fnfO{<br />

k"/} aGb ul/lbG5g\ . aGb ug' {eGbf klxn] sf]7fdf /fv]sf] 6Ø'adf<br />

Pl;8 /fv]/ To;df ;fOgfO8sf] uf]nL /flvlbG5g\, h;af6 Uof;<br />

lgSng nfUb5 / cGbfhL !% ;]s]G8df g} bl08t JolQm a]xf];<br />

x'G5 / d[To'n] cfqmd0f ub{5 . To; JolQmn] olb s]xLa]/ Zjf;<br />

/f]Sof] eg] lgZro g} s]xL ;do;Dd p;sf] dfgl;s l:ylt<br />

cToGt bogLo x'G5 . clg k]ml/ p;sf] d[To'k"j{sf] l:yltsf] sNkgf<br />

ubf{ klg hLp /f]dfl~rt x'G5 .<br />

OGh]S;gaf6 …d[To'b08Úsf] k|rng s]xL b]zdf k|rlnt<br />

5 . Go'of]s{df ul7t ;ldltn] ha d[To'b08sf] nflu dls{gsf]<br />

OGh]S;g lbg] s'/fdf ljrf/ ubf{ Ps 8fS6/n] :ki6 zAbdf s]<br />

eg]sf] lyof] eg]— of] cf}iflw d[To'b08 lbgsf] lgldQ k|of]u ug]<br />

Ohfht ePdf lgZro g} ;a} 8fS6/x¿ cfˆgf /f]uLnfO{ o;sf]<br />

k|of]u aGb ul/lbG5g\ lsgeg] o; cf}iflwsf k|lt ;Gb]x / eosf]<br />

efjgf k}mng]5 . d[To'b08sf nflu dlkm{gsf] k|of]u hyfefjL x'g]5<br />

hals ToxfF lrlsT;s cfˆgf /f]uLx¿nfO{ o;sf] cfjZos k/]<br />

klg k|of]u ug] { 5}gg\ . o;f] eof] eg] of] lrlsT;sLo cfbz{sf]<br />

;j{yf lj?4 jf k|lts"n x'g]5 .<br />

s'g}s'g} b]zdf hx/ -ljif_ sf] OGh]S;g lbP/ d[To'b08 lbg]<br />

rng 5 . o;sf] k|of]u klg cd]l/sfdf g} u/]sf lyP . of]<br />

OGh]S;g ug] { xTof/f v"a} of]Uo / ljz]if1 x'g'k5{ . 8fS6/x¿<br />

o:tf] xTof/f aGg dfg]gg\, lsg /] eg] -8fS6/x¿nfO{ s] s:tf]<br />

zky lbnfPsf] x'G5 eg] pm s;}sf] hLjg ;dfKt ug] { 5}g /<br />

arfpg klg s'g} lqmof–k|lqmof afFsL /fVg] 5}g_ . o;afx]s<br />

cTofw'lgs lsl;dsf clt s8f hxl/nf OGh]S;g pknAw u/fpg'<br />

klg Ps sl7g ;d:of 5, t/ olb of] hx/ s8f ePg eg] t<br />

To; JolQmn] w]/} ;do;Dd b'Mv ef]Ug'kg] { x'G5 .<br />

cd]l/sfdf ha 8fS6/x¿n] hx/sf] OGh]S;g lbg OGsf/<br />

u/] clg ;a} lqmof Ps d]l;gaf6 lgolGqt ug] { c7f]6 u/],<br />

695


clg o:tf] JolQmsf] vf]hL u/], hf] of] d]l;gsf] l:jr vf]Ng<br />

;sf];\ .<br />

s]xL b]zdf …d[To'b08Ú kmfol/ª bnåf/f uf]nL dfg]{<br />

ub{5g\ . uf]nLn] p8fpg' klg sd si6bfos / sd aLeT;<br />

x' Fb}g . o;df klg d[To' tTsfn} x' Fb}g . o;sf nflu klg s'zn<br />

lgzfgfafhsf] ;fy} tLj|ultn] uf]nL rnfpg]sf] cfjZos kb{5,<br />

h;sf] k|xf/af6 uf]nL tLj|tfsf ;fy ddf{Ëdf nfuf];\ / To;<br />

JolQmsf] t'?Gt} d[To' xf];\ .<br />

rLgdf d[To'b08 lbg'kg] {x¿nfO{ 3f]K6f] kf/]/ ;'tfpF5g\ /<br />

6fpsfsf] kl5lNt/ a"9Lvf]k|L -vKk/eGbf clnd'lGt/, uw{geGbf<br />

dfly_ df uf]nL xfg]/ d[To'b08 lbg] rng ePsf] s'g}s'g} klqsfn]<br />

atfPsf 5g\ .<br />

;g\ @))$ df -@)^! efb| !% ut]_ sfdsf] vf]hLdf<br />

O/fs k'u]sf lgbf] {ifL !@ hjfg g]kfnLx¿nfO{ O/fssf cftÍjfbLx¿n]<br />

tL g]kfnLx¿nfO{ nx/} 3f]K6f] kf/]/ ;'tfPkl5 k5fl8kl§ uf]nL<br />

k|xf/ u/L xTof u/]sf kqklqsfdf k|sflzt lrqaf6 :ki6;Fu<br />

yfxf kfOG5 .<br />

s'g} b]zdf cfh klg t/af/ jf wfl/nf] xltof/n]<br />

z/L/af6 lz/ cnu kfg] { jf 5'§Øfpg] ub{5g\ . o;df kftnf]<br />

wf/ ePsf] Nn]8 jf To:t} wfl/nf] xltof/n] z/L/ luF8nfO{<br />

5'§ØfOlbG5g\, t/ z/L/ eg] w]/}a]/;Dd 56k6fO/xG5 .<br />

d[To'b08 lbgsf nflu kmfF;Lsf] kmGbf g} cTolws k|rlnt<br />

k|lqmof xf] . kmGbfaf6 kmfF;L lbg' klg sd cdfgjLo xf]Og .<br />

o;df To; JolQmsf] b'j} xft kl5lNt/ nu]/ sDd/df<br />

afFlwlbG5g\ . o;kl5 b'j} uf]8fnfO{ 6]s]sf] tvtfdf afFlwlbG5g\<br />

clg kmfF;L lbg] xTof/fn] sfnf] ‰f]nfh:tf] sk8fn] d'v 5f]lklbG5<br />

/ 3fF6Ldf kmfF;L ;'s] {gL -kf;f]_ xflnlbG5 . clg ;hfo kfpg]<br />

JolQm h'g tvtfdf plePsf] x'G5, Tof] tvtf xTof/f -aws_ n]<br />

lnj/ -XoflG8n_ lyRgf;fy tnlt/sf] cf8f x6\t5 / ;f] JolQm<br />

xfjfdf ‰'lG8Psf] -‰'n]sf]_ h:tf] eP/ tnlt/ ag]sf] cGbfhL !%<br />

lkm6 ulx/f] Ogf/h:tf] ulx/f] vf8ndfly ‰'lG8O/xG5 .<br />

696


kmfF;L lbgsf nflu xTof/f -aws_ nfO{ @$ 306fcufl8 g}<br />

af]nfpFb5g\ . To;n] kmfF;Lsf] tvtf, lnj/ / 8f]/Lsf] hfFr<br />

ub{5 . 8f]/Lsf] nDafO !%–!^ ld6/ jf 36L klg x'g;Sb5 .<br />

To;df ;fa'g, af];f] / u|Lh cflb bNb5, o;n] ubf{ ufF7f] jf<br />

;'s] {gL ;lhn}l;t ;b{5 / ;f] JolQmsf] k|f0f hfg w]/} a]/ nfUb}g .<br />

olb ufF7f] aLrdf g} c8\lsof] eg] k|f0f hfg w]/} ;do nfUb5 .<br />

@))@ ;fndf ;fj{hlgs ¿kdf nlntk'/df ;f9]rf/ hLpsf]<br />

xTofsf] cleo'Qm JolQmnfO{ lbPsf] kmfF;Laf6 p;sf] k|f0f hfg<br />

aL;f} F ldg]6 nfu]sf] lyof] . s'g} lbg jiff{sf] sf/0faf6 leh]sf]<br />

8f]/Lsf] kf;f]n] ubf{ JolQmsf] k|f0f hfg b;f} F, aL;f} F ldg]6 klg<br />

nfUg ;Sb5, o;}sf/0fn] ubf{ Tof] JolQm w]/}a]/ 56k6fO/x]sf]<br />

lyof] .<br />

olb uDeL/tfk"j{s ljrf/ ug] { xf] eg]— o:tf b[Zo x]g] { jf<br />

o:tf ljifosf n]vx¿ k9\g] kf7sx¿nfO{ s] cg'ej x'G5 eg]—<br />

d[To'b08df dfgjLo efjgfsf] cfwf/df ;/n ljlwsf] vf]hL<br />

ug' {eGbf ;+;f/af6 …d[To'b08Ú ;dfKt ug' { g} dfgjLo efjgfsf]<br />

;jf] {Qd pkfo xf] . ;hfo eg]sf] t Tof] xf], h'g JolQm cfk"m g}<br />

cg'ej / ljZjf; klg u/f];\, p;n] h]–h:tf] sfd u¥of], Tof]<br />

unt jf ug{ gx'g] sfd u¥of] . ck/fwLnfO{ d[To'b08sf] ;hfo<br />

lbPdf, To; ;hfosf] kl/0ffd t p;sf cf>odf /xg] p;sf<br />

kTgL / afnaRrfnfO{ kf] lbPsf] h:tf] x'G5, kTgL ljwjf /<br />

afnaRrf cfhLjg 6'x'/f jf cgfy x'g'sf ;fy} dfgl;s efjgfn]<br />

kLl8t eO/xG5g\ .<br />

d[To'b08 lbg] tl/sfsf] ljifodf vf]hL ub}{ lxF8\g]n]<br />

cd]l/sfdf d[To'b08sf lgldQ kmfF;Lsf] eGbf c¿ ljlw g} a9L<br />

dfgjLo dfGb5g\ . ltgLx¿sf] ljrf/df lah'nLsf] d]r, Uof;RofDa/<br />

jf OGh]S;g cflbnfO{ g} clws dfgjLo dfGb5g\ / o; ljifodf<br />

s]xL ljz]if1sf] dfGotf s]df b]lvG5 eg]— pko' {Qm k|rlnt<br />

ljlwx¿df kmfF;Lsf] kmGbf g} ;aeGbf sd si6bfo / sd<br />

si6;fWo 5, t/ jf:tjdf eGg] xf] eg] kmfF;Lsf] kmGbf g}<br />

;aeGbf 7"nf] cdfgjLo tl/sf xf] .<br />

697


@))@ ;fnlt/sf] 36gf xf]— v"a a]usf ;fy cfPsf]<br />

l/;Nnf r9]sf] 3f]8f l;+xb/af/sf] 9f]sfsf] ck;fO8df 7f]lsP/<br />

3f]8f n8\of] . 6fpsf]df 7"nf] rf]6 nfu]sf] x'gfn] gfsaf6 /utsf]<br />

wf/f aUg nfUof] . l/;Nnf *–!) xft k/lt/ k'u]/ k5fl/of],<br />

p7fP/ c:ktfn k'¥ofP . 3f]8f Hofb} bogLo / c;xgLo ta/n]<br />

56k6fO/Xof] . gafFRg] 7x¥ofO{ cfwf306f kl5 OGh]S;g lbP<br />

clg 3f]8f d¥of] . o:t} l:yltdf OGh]S;g clt pkof]uL l;4<br />

x'G5 . of] b[Zo o; n]vssf cfFvfn] g} b]v]sf] xf] .<br />

of] n]v tof/ ubf{ ;xof]u lnOPsf u|Gyx¿—<br />

cyj{j]b<br />

z'qmgLlt<br />

CUj]b<br />

z'qm;f/<br />

oh'j]{b<br />

a[xt\ dfgj wd{;f/<br />

sf7s;+lxtf k'/f0f ljdz{<br />

t}lQ/Lo a|fXd0f sfdGbsLo gLlt;f/M<br />

ztky a|fXd0f j}lbs OG8]S;<br />

a[xbf/0os pklgifb\ j}lbs OG8]S;<br />

dg':d[lt<br />

j}lbs sf]ifM<br />

of1jNSo :d[lt æ<br />

jfNdLls /fdfo0f jfr:kTod\<br />

ljb'/gLlt lxGb'Tj<br />

wf}DogLlt lxGb"wd{ sf]if<br />

sl0fs gLlt k|zf;sLo tyf sfg'gL zAbsf]z<br />

sf}l6No cy{zf:q ;+:s[t lxGbL sf]z<br />

lg?Qmd\<br />

;+:s[t g]kfnL zAbsf]z<br />

gLltzts cd/sf]z -/fdf>dL_<br />

k'/f0fsf]if<br />

dxfef/tsf]if ====cflb<br />

jfT:ofog sfd;"q<br />

<br />

698

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!