Klastry w województwie świętokrzyskim Clusters ... - Portal Innowacji

województwoświętokrzyskie /ŚwiętokrzyskieVoivodeshipPrzedsięwzięcie „Polskie klastry i polityka klastrowa”realizowane jest pod honorowym patronatem MinistraGospodarki.Katalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskieklastry i polityka klastrowa”.Przedsięwzięcie PARP jest współfinansowane przez UnięEuropejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznegow ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zasobówludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upowszechnianieinnowacji” z Programu Operacyjnego KapitałLudzki, poddziałanie 2.1.3.The activity ‘Polish clusters and cluster policy’ activityis being implemented under the honorary auspices ofthe Minister of Economy.The catalogue was prepared under PARP activity of „Polishclusters and cluster policy”.The activity of PARP is co-financed by the European Unionfrom the European Social Fund under systemic project “Developmentof human resources through the promotion ofknowledge, transfer and dissemination of innovation” fromthe Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3.

Szanowni Państwo,Ladies and Gentlemen,Na przestrzeni ostatnich lat obserwujemydynamiczny wzrostkonkurencyjności polskich przedsiębiorstw.Znakomita ich większośćdoskonale radzi sobie jużnie tylko na rynkach lokalnych, aletakże sukcesywnie zwiększa zasięgswojego oddziaływania o corazbardziej wymagające rynki zagraniczne.Utrzymanie tej tendencjiwymaga nieustannej pracy narzecz jakości oferowanych produktów oraz ciągłegoposzukiwania nowych, innowacyjnych rozwiązań.Ważnym elementem gospodarczej konkurencyjnościregionów jest stała współpraca przedsiębiorstwz przedstawicielami środowisk naukowych oraz samorządemterytorialnym. Klastry, synonim sukcesu zbudowanegona wysokiej jakości konkurencji, stwarzajądoskonałe warunki do umocnienia takiej współpracy.Rozwój powiązań kooperacyjnych w Polsce zależy przedewszystkim od woli przedsiębiorstw, ich wzajemnegozaufania oraz kwalifikacji koordynatorów wywodzącychsię z instytucji otoczenia biznesu i administracji. PolskaAgencja Rozwoju Przedsiębiorczości, mając świadomośćkorzyści wynikających z funkcjonowania klastrów,podejmuje działania mające na celu mobilizację podmiotówgospodarczych do nawiązywania współpracyz partnerami. Działania te realizowane są poprzez szeregprojektów informacyjno-promocyjnych mających nacelu upowszechnienie pozytywnych aspektów funkcjonowaniaw sformalizowanych sieciach współpracy.Dzisiaj prezentujemy Państwu katalog, którego głównymcelem jest wypromowanie klastrów z województwaświętokrzyskiego, promocja ich dotychczasowychosiągnięć oraz zaprezentowanie oferowanych produktóww postaci usług i technologii ze szczególnymuwzględnieniem ich innowacyjnego charakteru. Mamnadzieję, że upowszechnione w katalogu przykłady dobrychpraktyk staną się standardem.Zachęcam Państwa do lektury katalogu!Bożena Lublińska-KasprzakPrezes PARP /Chief Executive Officer of PARPOver the last few years we haveobserved a dynamic growth ofthe competitiveness of Polishenterprises. A significant number ofthose businesses is managing verywell not only on local markets but also on competitiveforeign markets. Maintaining such a tendency requiresconstant work towards increasing the quality of offeredproducts and continuous search for new, innovativesolutions.An important element of the economic competitivenessof regions is the cooperation of businesses with scientificcircles and local government. Clusters create perfectconditions for such cooperation, and are synonymouswith success driven by high quality competitiveness.The development of cooperative networks in Polanddepends mainly on the will of companies, their mutualtrust and qualifications of coordinators coming frombusiness support institutions and administration. ThePolish Agency for Enterprise Development, aware ofthe benefits stemming from the functioning of clusters,aims at encouraging companies to cooperate withpartners. These actions are implemented througha number of informational and promotional projectstrying to popularize positive aspects of functioning informalized cooperating networks.Today we present to you a catalogue, the purpose ofwhich is to promote buoyantly functioning clusters inthe Świętokrzyskie Voivodeship. It also outlines theirrecent achievements and presents offered products,services and technologies emphasizing their innovativecharacter. We hope that the best practices popularizedby the catalogue will become a standard.I encourage you to read our catalogue!1

Informacjao przedsięwzięciu PARPInformation on thePARP undertakingPodstawowym celem przedsięwzięcia „Polskie klastryi polityka klastrowa” jest wzmocnienie polskichklastrów, podniesienie ich konkurencyjności i zdolnościinnowacyjnej poprzez rozwój kapitału ludzkiegooraz podniesienie efektywności kształtowaniapolityki klastrowej.Realizacja działania odbywa się dwutorowo: poprzezoddziaływanie na podmioty tworzące klastry, funkcjonującew nich oraz działające na ich rzecz orazpoprzez wspieranie i kształtowanie polityki rządui samorządów w zakresie mającym znaczenie dlarozwoju i działania klastrów. Z tego względu przedsięwzięciepodzielone zostało na dwa działania:Działanie 1: Wsparcie rozwoju klastrów w Polsce poprzezupowszechnianie i popularyzowanie informacjizwiązanych z ich powstawaniem i funkcjonowaniemoraz budowanie platformy wymiany wiedzy,dobrych praktyk i komunikacji, jak również promowanieklastrów i ich osiągnięć.Działanie 2: Wsparcie instytucji i organizacji odpowiedzialnychza kształtowanie polityki klastrowej poprzezbudowanie między nimi przestrzeni dialogu.Realizacją tego działania zajmuje się grupa roboczads. polityki klastrowej, w skład której wchodzą przedstawicieleadministracji centralnej i samorządowej.Celem działania 2 jest wypracowanie kierunków i założeńpolityki klastrowej na kolejne lata. Służą temuwnioski i rekomendacje wynikające z obecnie realizowanejpolityki w obszarach mających wpływ narozwój klastrów w Polsce oraz analiza zagranicznychdoświadczeń i dobrych praktyk.Niniejszy katalog jest jednym z efektów realizacjiprzedsięwzięcia. Aby pokazać różnorodność inicjatywklastrowych występujących w województwieświętokrzyskim, przedstawiamy pięć zróżnicowanychpod względem reprezentowanej branży klastrów,których opisy znajdziecie Państwo w dalszejczęści katalogu.The basic aim of the “Polish clusters and clusterpolicy” project is to support Polish clusters, increasetheir level of competitiveness and innovation capacitythrough the development of human capital andincreasing the efficiency of cluster policy creation.The implementation of the undertaking takes placeon two levels; through the impact on entities thatcreate clusters, operate within them and supportthem, as well as through shaping and supportingthe government and local authorities’ policy relevantto the clusters. For this reason the project wasdivided into two measures:Action 1: Supporting cluster development in Polandthrough popularization and disseminationof information concerning clusters’ formation andfunctioning as well as through building a platformof exchange of knowledge and good practices,streamlining communication and promoting clustersand their achievements.Action 2: Supporting the institutions and organizationsresponsible for shaping cluster policy bybuilding a dialogue between them. This measureis implemented by a working group responsible forcluster policy and composed of representatives ofcentral and local authorities. The aim of the measurenumber 2 is to design cluster policy for the next fewyears. This measure is supported by conclusions andrecommendations that are a direct result of the policybeing currently implemented in the areas thathave influence on cluster development in Poland.Analysis of foreign best practices and experiencealso provides precious insight.The following catalogue is one of the results of theimplementation of the project. In order to show thevariety of cluster initiatives in the ŚwietokrzyskieVoivodeship, we present five clusters representingdifferent lines of business, which have been describedherein.2

Informacjeo województwieświętokrzyskimInformation aboutthe ŚwiętokrzyskieVoivodeshipKlastry to silne i wysoce konkurencyjne skupiskaprzedsiębiorstw o określonym profilu działalnościwraz z otaczającymi instytucjami (naukowymi, usługowymi,administracyjnymi). Podstawową siłą klastrówsą firmy, jednak istotna dla rozwoju klastrówi inicjatyw klastrowych 1 jest również obecność różnegorodzaju instytucji, które mogą wspierać rozwójprzedsiębiorstw (w tym ze sfery B+R), politykapubliczna oraz mentalność środowisk biznesu, naukii administracji. Poniżej przedstawiamy uwarunkowania,jakie dla rozwoju konkurencyjnych klastrówstwarza województwo świętokrzyskie.Clusters are robust and highly competitive groupsof enterprises with a specific business profile togetherwith surrounding institutions (scientific,service and administrative ones). Companies formthe clusters’ core but clusters and cluster initiatives1 development requires also the presence ofvarious institutions supporting business growth(including R&D), public policies and proper attitudespresented by business, science and administration.Conditions created to boost competitiveclusters in the Świętokrzyskie Voivodeship are presentedbelow.Struktura gospodarczaregionuEconomic structure of theregionW 2009 roku województwo świętokrzyskie odnotowało2,6% udziału w PKB Polski, co uplasowało regionna jednym z ostatnich miejsc w kraju (13. pozycja).Wskazuje się, że niska lokata województwa wynikaze struktury gospodarki regionu, w której dominująmało efektywne działy produkcji 2 . W ostatniejdekadzie region rozwija się w tempie porównywalnymdo obserwowanego w całym kraju. W zakresiewytwarzania PKB prym wiedzie subregion kielecki.W 2010 roku stopa bezrobocia odnotowana w województwieosiągnęła poziom 15,2% (11. pozycja).W strukturze gospodarczej regionu bardzo wyraźniezarysowuje się podział województwa na część przemysłową(północ) oraz rolniczą (południe i wschód).Bardzo dobrze rozwinięty sektor rolniczy cechujem.in. okolice Sandomierza, Opatowa, KazimierzyWielkiej, Pińczowa i Jędrzejowa. Z kolei przemysłskupia się na obszarze dawnego StaropolskiegoZagłębia Przemysłowego (w tym: Kielce, OstrowiecŚwiętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna,In 2009 the Świętokrzyskie Voivodeship reported a 2,6%share in Polish GDP, which has ranked the region asone of the last in Poland (13th position). It is frequentlypointed out that the low rank of the voivodeship resultsfrom the structure of the region’s economy which isdominated by low-efficiency labor divisions 2 . In the lastdecade the region has been developing in a pace comparableto that observed throughout the country. Asfar as the share in generating GDP is concerned, specialrecognition is due to the Kielecki subregion. In 2010 theunemployment rate recorded in the voivodeship hasreached the level of 15,2% (11th position).The economic structure of the region displaysa marked division of the voivodeship into the industrialpart (north) and the rural part (south and east). Theregion of Sandomierz, Opatów, Kazimierza Wielka,Pińczów and Jędrzejów have a very well developedagricultural sector. The industry, on the other hand,is focused on the area of the former Old-Polish IndustrialRegion (Staropolskie Zagłębie Przemysłowe)1Inicjatywa klastrowa to forma mobilizacji, integracji i komunikacjigrupy podmiotów funkcjonujących w klastrze. Nie jest ona tożsamaz klastrem rozumianym jako skupisko firm, ponieważ z reguły nieuczestniczą w niej wszystkie funkcjonujące w klastrze podmioty.Potocznie jednak pojęcia te są czasami stosowane zamiennie.2Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, Strategia Rozwoju WojewództwaŚwiętokrzyskiego do roku 2020, Kielce 2006.1Cluster initiative is a form of activation, communication and integrationof a group of entities functioning in a cluster. The term is notinterchangeable with the term cluster, understood as a group ofcompanies, because usually not all entities functioning in a clusterparticipate in the initiative. In everyday use, however, the notionsare sometimes used interchangeably.2Government of the Świętokrzyskie Voivodehsip, Strategia RozwojuWojewództwa Świętokrzyskiego do roku 2020 [ŚwiętokrzyskieVoivodeship Development Strategy until 2020], Kielce 2006.3

$$wartość /valuepozycjaw kraju /position inthe countryrok /yearudział w PKB Polski [%] / share in Poland’s GDP [%]2,6132009bezrobocie [%] / unemployment [%]15,2122010pracujący w przemyśle [%] / employed in industry [%]17,8132010pracujący w usługach [%] / employed in services [%] 43,8 14 2010nakłady na B+R w PKB [%] /R&D expenditure as GDP share [%]0,27102008zatrudnieni w B+R [os. na 1000 ludności aktywnej zawodowo] /employed in R&D [person per 1000 professionally active population]0,31152008$udział biznesu w finansowaniu B+R [%] /participation of businesses financing R&D [%]25,8102008Źródło: GUS 3 / Source: CSO 3Końskie). Początki jego historii sięgają czasów średniowiecza,kiedy lokowano tam pierwsze zakładyprzemysłowe zajmujące się m.in. produkcją broni,wydobyciem rudy ołowiu, miedzi i srebra. Obecniew rejonie dominuje przemysł metalurgiczny,produkcji środków transportu, maszyn, materiałówbudowlanych, ceramiki szlachetnej oraz hutnictważelaza.Źródło: GUS 3B+R i innowacyjnośćbiznesuWojewództwo świętokrzyskie przeznacza na działalnośćbadawczo-rozwojową (B+R) 0,25% regionalnegoPKB, co plasuje region na 10. pozycji w kraju. Coczwarta złotówka przeznaczona na ten cel pochodziod regionalnych przedsiębiorstw (26%). Zaangażowaniebiznesu w tym zakresie jest znacznie niższeniż w kraju (31%) i Europie (63%). W strukturze finansowaniazdecydowanie dominuje szkolnictwowyższe, które pokrywa niemal ¾ sumy nakładówprzeznaczonych na ten cel.– including (Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice,Skarżysko-Kamienna, Końskie). Its beginningsdate back to middle ages when first industrialfacilities were established that dealt with the productionof weapons, mining led, copper and silver. Atpresent the region is dominated by metallurgy, productionof vehicles, machines, construction elements,non-refractory ceramics and ferrous metallurgy./ Source: CSO 3 .R&D and businessinnovativenessThe Świętokrzyskie Voivodeship allocates for its R&Dactivity around 0,25% of regional GDP, which ranksthe region at the 10th position in the country. Everyfourth złoty devoted for this purpose comes fromregional entrepreneurs (26%). The engagement ofbusiness in this scope is a lot lower than in the country(31%) and in Europe (63%). The structure of fundallocation is dominated by higher education whichcovers about ¾ of the sum of expenditures devotedfor this purpose.43Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych.3Central Statistical Office (Główny Urząd Statystyczny), Local Data Bank.

Struktura nakładów na B+R w zależności od źródła finansowania (2008)* /Structure of R&D outlays with respect to sources of financing (2008)*sektor przedsiębiorstw / enterprises sectorrząd / governmentszkolnictwo wyższe / higher educationinne / othersUE-27Polska / Poland63%13%23%1%35%31%34%74%26%województwo świętokrzyskie /Świętokrzyskie Voivodeship* wielkość i struktura nakładów na B+R wyrażona w PKB [%] /* the size and structure of expenditure for R&D expressed in GDP [%]Źródło: Eurostat 4 / Source: Eurostat 4Źródło: Eurostat 4 . / .Według danych GUS w województwie świętokrzyskimdziała 18 jednostek badawczo-rozwojowych(2009). W regionie działają dwie państwowe uczelniewyższe: Uniwersytet Humanistyczno-PrzyrodniczyJana Kochanowskiego (19,8 tys. studentów) orazPolitechnika Świętokrzyska (9 tys. studentów) 5 . Obieuczelnie zlokalizowane są w najsilniejszym ośrodkunaukowym regionu – Kielcach. Również w stolicyregionu swoją działalność naukowo-dydaktycznąprowadzą liczne uczelnie niepubliczne (m.in. WyższaSzkoła Telekomunikacji i Informatyki, WyższaSzkoła Technik Komputerowych i Telekomunikacji).Potencjał B+R regionu kształtuje ponadto kilka znaczącychpozauczelnianych jednostek badawczych,wśród nich: Państwowy Instytut Geologiczny – Oddziałw Kielcach, Instytut Podstawowych ProblemówTechniki PAN, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślinw Sandomierzu.4Baza danych Eurostat: www.epp.eurostat.ec.europa.eu.5Główny Urząd Statystyczny, Szkoły wyższe i ich finanse w 2010 r.,s.116.Source: Eurostat 4According to the data of the Central Statistical Office,the Świętokrzyskie Voivodeship has 18 research anddevelopment institutes (2009). The Jan KochanowskiUniversity of Humanities and Sciences (19,8 thousandstudents) and the Kielce University of Technology(9 thousand students) 5 . Both are located in thestrongest research center of the region – Kielce. Thisis also the place where many non-public institutionsconduct their scientific and research activity (including:The Information and Telecommunication College,The University of Computer Engineering andTelecommunication). The Potential of R&D of theregion is shaped also by a few major non-academicfacilities, including: the National Geological Institute– department in Kielce, the Polish Academy of Science’sInstitute of Fundamental Technological Research,Plant Breeding and Acclimatization Institute– National Research Institute – division in Kielce, The4Eurostat database: www.epp.eurostat.ec.europa.eu.5Central Statistical Office, Szkoły wyższe i ich finanse w 2010 r.,s.116 [High Schools and their funding in 2010, p. 116].5

6Aktywność innowacyjna świętokrzyskich przedsiębiorstwnie należy do najsilniejszych w kraju.Nakłady na działalność innowacyjną ponosi12,6% firm przemysłowych (13. pozycja) i 5,1%przedsiębiorstw z sektora usług (16. pozycja) 6 .Wskaźniki dotyczące udziału firm innowacyjnychpotwierdzają ograniczoną innowacyjność świętokrzyskichprzedsiębiorstw – w przypadku sektoraprzemysłowego ich udział wyniósł 20,2% (11. pozycja),a w przypadku usług – 13,8% (8. pozycja) 7 .Większość świętokrzyskich przedsiębiorstw działaw stosunkowo mało innowacyjnych sektorach – niskieji średnio-niskiej techniki (87,4%), jednocześnieodgrywają one znacznie większą rolę w kształtowaniuregionalnej gospodarki niż ma to w przypadkucałej Polski (68,4%) 8 .Przemysł województwa świętokrzyskiego ukształtowanyzostał w ścisłym powiązaniu z istniejącymi tuzasobami surowców skalnych, chemicznych i energetycznychoraz z wielowiekowymi tradycjami związanymiz wytwarzaniem i obróbką metali 9 . Na kształtobecnego potencjału świętokrzyskiego przemysłuwpłynęło w znacznym stopniu funkcjonowaniedawnego Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego.Na liście kluczowych przemysłowych branż regionuwyróżnić można przemysły: metalurgiczny, maszynowy,odlewniczy, budownictwo oraz przetwórstwospożywcze.Przemysł metalurgiczny, maszynowy, odlewniczy,w tym przede wszystkim produkcja rur, armatury,łożysk tocznych, kotłów centralnego ogrzewanianależą do najsilniejszych przemysłów regionu. Produkcjawyrobów z metalu osiąga aż 9,9% udziałuw produkcji sprzedanej przemysłu regionu, produkcjamaszyn i urządzeń notuje w tej samej kategorii4,6% (2009) 10 . Wśród największych przedsiębiorstwz branży należy wymienić tutaj BumarAmunicja S.A. (obecne na rynku od 1924 r.), HutęOstrowiec, Zakłady Górniczo-Metalowe Zębiec czyFabrykę Samochodów Ciężarowych Star. W regionalnychspecjalnych strefach ekonomicznych swojądziałalność ulokowali tacy międzynarodowi graczebranżowi, jak: Gerda, Orizzonte czy Alumetal.6Główny Urząd Statystyczny, Działalność innowacyjna przedsiębiorstww latach 2006-2009, Warszawa 2010, s. 14.7Główny Urząd Statystyczny, Działalność innowacyjna przedsiębiorstww latach 2006-2009, Warszawa 2010, s. 89, 92.8Główny Urząd Statystyczny, Nauka i technika w Polsce w 2009roku, Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, s. 354.9Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiegona lata 2007-2013, Kielce 2008, s. 13.10Główny Urząd Statystyczny w Kielcach: www.stat.gov.pl/kielce.Institute of Plant Breeding and Acclimatization inSandomierz.The innovative activity of the entrepreneurs in theŚwiętokrzyskie Voivodeship can be described asvibrant even on a national scale. The funding of innovativeactivity is borne by 12,6% industrial companies(13th place in the country) and 5,1% of enterprisesin the service industry (16th place) 6 .Theindicators related to the participation of innovativecompanies confirm the limited innovativeness ofthe businesses from the Świętokrzyskie Voivodeship– the participation of the industrial sector amountsto 20,2% (11th place) and in the case of services –13,8% (8th place) 7 . Most of the enterprises in thatvoivodeship operate in a relatively low-innovationlevel sectors i.e. low and medium technological advancement(87,4%), and they play a much biggerrole in shaping the regional economy as comparedto the Polish average (68,4%) 8 .The industry of the Świętokrzyskie Voivodeship wasshaped by the natural resources that are locatedhere, including: rock raw materials, chemicals andfossil fuels and long traditions related to productionand metalwork 9 . The region’s industrial potentialwas shaped in a major way by the functioning of theOld Polish Industrial Region. The list of key local industriesinclude: metallurgy, machine construction,casting, construction and food processing.Metallurgy, machine making, casting, including pipemanufacturing, fittings, roller baring and centralheating boilers are among the strongest elementsof the region’s industry. The production of metalproducts reaches as much as 9,9% of industry salesin the region, with machine and devices productionreporting 4,6% sales in the same category (2009) 10 .Among the major players in the sector one mustmention Bumar Amunicja S.A. (a market participantsince 1924), Ostrowiec Steelworks (Huta Ostrowiec),Zębiecczy Mining and Metal Plants (Zakłady Górniczo-MetaloweZębiec) czy Star Transport VehiclesPlant (Fabrykę Samochodów Ciężarowych Star). Thespecial economic zone attracted such internationalplayers as Gerda, Orizzonte or Alumetal. Kielce Uni-6Central Statistical Office, Działalność innowacyjna przedsiębiorstww latach 2006-2009, Warszawa 2010, s. 14 [Innovative entrepreneurialactivity in 2006-2009, Warsaw 2010, p. 14].7Central Statistical Office, Działalność innowacyjna przedsiębiorstww latach 2006-2009, Warszawa 2010, s. 89, 92 [Innovative entrepreneurialactivity in 2006-2009, Warsaw 2010, p. 98, 92].8Central Statistical Office, Nauka i technika w Polsce w 2009 roku,Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, s. 354 [Science and technologyin Poland in 2009, Main Statistical Office in Szczecin, p. 354].9Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiegona lata 2007-2013, Kielce 2008, s. 13. [Regional Operational Programmeof the Świętokrzyskie Voivodeship 2007-2012, Kielce 2008, p. 13]10Central Statistical Office: www.stat.gov.pl/kielce.

Kadry dla branży kształci w regionie PolitechnikaŚwiętokrzyska, oferując swoim studentom kształceniena specjalistycznych kierunkach (m.in. mechanikai budowa maszyn, automatyka i robotykaczy elektrotechnika).Znaczące zasoby surowców skalnych stały się podstawądo rozwoju kluczowego dla regionu sektorabudownictwa, w tym produkcji materiałów budowlanych.Szczególnie duża koncentracja przemysłuwydobywczego kopalin i surowców skalnych (w tymwapieni dla przemysłu cementowego i wapienniczego)występuje w południowo-zachodniej częściwojewództwa oraz w rejonie Kielc. Potencjał branżybudują zlokalizowane w sąsiedztwie liczne cementownie,cegielnie i inne zakłady branży budowlanej.W 2009 roku wyroby z pozostałych surowców niemetalicznychodnotowały aż 23% udziału w regionalnejprodukcji sprzedanej. Tę branżę produkcyjnąreprezentują w regionie takie przedsiębiorstwa, jak:Cementownia Dyckerhoff, Zakłady Przemysłu WapienniczegoTrzuskawica, Lhoist Bukowa, LafargeCement Polska. Potencjał producentów materiałówbudowlanych jest wykorzystywany przez przedstawicielibranży usług budowlanych z kraju i zagranicy,m.in. Skanska AB, Epstein, Ferrovial, Acciona czyApollo-Rida Poland.Do flagowych branż regionu należy również przetwórstwospożywcze wykorzystujące dość dobrzerozwinięty w regionie sektor rolnictwa i hodowlizwierząt, w tym: przetwórstwo owocowo-warzywne,przemysł mięsny, mleczarski i cukierniczy. Przemysłspożywczy przynosi niemal co 10 złotówkępochodzącą ze sprzedaży produkcji regionalnegoprzemysłu (9,3%) (2009) 11 . Branża zdominowana jestprzez średnie i duże prywatne zakłady, wśród nich:Constar, Spółdzielnia Mleczarska Włoszczowa (nabiał),firma Duda – Euroubojnia Jędrzejów, SpółdzielniaMleczarska Końskie (mleko w proszku na eksport),Spółdzielnia Mleczarska Opatów, przetwórnieowocowo-warzywne w Pińczowie czy Dwikozach.Obok sektorów przemysłowych w regionie działadobrze rozwinięty sektor turystyki, w szczególnościspecjalistycznej: uzdrowiskowej, biznesowej,targowej itp. Prawnie chronione tereny o szczególnychwalorach przyrodniczych stanowią aż 2/3powierzchni regionu, występują tu ponadto bogatezasoby wód mineralnych (3. miejsce w Polsce). Donajbardziej znanych miejscowości uzdrowiskowychnależą Busko-Zdrój i Solec-Zdrój, w których zlokalizowanejest m.in. 11 sanatoriów (1491 łóżek) i 3 szpi-versity of Technology educates professional workersby offering its students specialist courses includingmechanics and machine construction automaticsand robotics and electrical engineering.Significant amounts of rock raw materials havebecome the basis for the development of the region’sconstruction industry, including constructionmaterials. A significant concentration of thefossil fuels mining industry and raw rock resources(including limestone for the cement and limestoneindustry) is located in the south-eastern part of thevoivodeship and in the Kielce region. The potentialof the sector is boosted by the numerous cementplants, brickyards and other facilities from the constructionsector. In 2009 the products from othernon-ferrous resources have reached 23% share inregional sold production. This sector is representedby such enterprises as Dyckerhoff Cement Mill (CementowniaDyckerhoff ), Trzuskawica LimestoneIndustry Plants (Zakłady Przemysłu WapienniczegoTrzuskawica), Lhoist Bukowa, Lafarage CementPolska. The potential of the construction materialsproducers is utilized by the players of the constructionindustry both national and from abroadincluding: Skanska AB, Epstein, Ferrovial, Acciona orApollo-Rida Poland.The flagship sectors from the region include alsofood processing, a sector which benefits from thewell developed agriculture and animal farming,both of which can be further fragmented into foodand vegetable processing, meat, dairy and confectionaryindustry. The food industry amounts to every10 th złoty coming from the regional industry’ sales(9,3%) (2009) 11 . The sector is dominated by middleand big private plants such as: Constar, SpółdzielniaMleczarska Włoszczowa (dairy products), Dudacompany – Euroubojnia Jędrzejów (an abattoir),Spółdzielnia Mleczarska Końskie (exporting powdermilk), Spółdzielnia Mleczarska Opatów, fruit and vegetableprocessing plants in Pińczów and Dwikozy.Next to the industrial sectors the region is alsohost to a well functioning tourism sector includingspecialist tourism: such as health centers, businessdestinations, fairs etc. Legally protected lands withparticular landscape qualities constitute about 2/3of the region’s surface. Additionally, as far as the reservesof mineral water are concerned the regionsranks 3rd in Poland. The most famous health entersinclude Busko-Zdrój and Solec-Zdrój which hostabout 11 sanatoriums (1491 beds), and 3 hospitals11Główny Urząd Statystyczny w Kielcach: www.stat.gov.pl/kielce.11Central Statistical Office in Kielce: www.stat.gov.pl/kielce.7

tale sanatoryjne (534 łóżka) 12 . Do specjalizacji regionalnejturystyki należy również działalność targowa– Targi Kielce są drugim co do wielkości (po Poznaniu)ośrodkiem tego typu w Polsce 13 . Do istotnychdla regionu branż usługowych zalicza się ponadtokolportaż oraz edukację.with spa access (543 beds) 12 . The special regionaltourism is also marked by Targi Kielce (Kielce Fairs)which are outranked only by the Poznań fairs 13 . Relevantregional sectors include also distribution andeducation.Klastry i inicjatywy klastroweDo końca grudnia 2011 roku w województwie świętokrzyskimodnotowano powstanie 8 inicjatyw klastrowych.Większość z nich posiada siedzibę w stolicyregionu – Kielcach (5). Pozostałe ulokowane sąw dwóch miastach regionu: Skarżysku-Kamiennej (1)oraz Sandomierzu (1). W strukturze branżowej inicjatywdominuje energetyka (2) oraz turystyka (2). Pojedynczeklastry związane są z przemysłem spożywczym,ceramicznym, budownictwem oraz designem.Clusters and cluster initiativesUntil the end of 2011 the Świętokrzyskie Voivodeshipwitnessed the creation of 8 cluster initiatives.Most of those have a seat in the region’s capital –Kielce (5). The remaining ones were located in twocities of the region: Skarżysko-Kamienna (1) and inSandomierz (1). The sector structure of the initiativeis dominated by power engineering (2) and tourism(2). Single clusters are related to the food industry,ceramics, construction and design.Inicjatywy klastrowe w województwie świętokrzyskim /Cluster initiatives in the Świętokrzyskie VoivodeshipŹródło: opracowanie własne. / Source: own work.812Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych: www.paiz.gov.pl.13Matusiak M., Raport z analizy gospodarki województwa świętokrzyskiegona potrzeby aktualizacji Regionalnej Strategii InnowacjiWojewództwa Świętokrzyskiego – diagnoza, Poznański ParkNaukowo-Technologiczny, s.18.12Polish Information and Foreign Investment Agency [Polska AgencjaInformacji i Inwestycji Zagranicznych]: www.paiz.gov.pl.13Matusiak M., Raport z analizy gospodarki województwa świętokrzyskiegona potrzeby aktualizacji Regionalnej Strategii InnowacjiWojewództwa Świętokrzyskiego – diagnoza, Poznański ParkNaukowo-Technologiczny, s.18. [Report from the analysis of theŚwiętokrzyskie Voivodeship’s economy for the leeds of the RegionalInnovation Strategy of Świętokrzyskie Voivodeship – a diagnosis,Poznań Science and Technology Park, p. 18].

Struktura branżowa inicjatyw klastrowych w województwie świętokrzyskim /Industrial structure of cluster initiatives in the Świętokrzyskie Voivodeship13%13%24%energetyka / energy industryturystyka / tourismprzemysł spożywczy / food industry13%13%24%budownictwo / constructionwzornictwo / designceramika / ceramics industryŹródło: opracowanie własne. / Source: own work.Wsparcie regionalneKlastry w polityce regionuWspieranie rozwoju klastrów w regionie jest jednymz celów Regionalnej Strategii Innowacji WojewództwaŚwiętokrzyskiego na lata 2005-2013 14 . Podstawądla ich rozwoju mają być posiadane przez regionzasoby naturalne. Również w Strategii Rozwoju WojewództwaŚwiętokrzyskiego do roku 2020 15 władzepubliczne deklarują aktywne wspieranie podobnychdziałań.Samorząd regionalny był zainteresowany wspieraniemklastrów już w latach 2004-2006. W ramachZintegrowanego Programu Operacyjnego RozwojuRegionalnego (ZPORR) realizowano wówczaspierwsze ukierunkowane na ten cel projekty.Należało do nich przedsięwzięcie pn. „CentrumKlastrów Świętokrzyskich” realizowane przezŚwiętokrzyską Agencję Rozwoju Regionu, w ramachktórego zorganizowano szereg „miękkich”,informacyjno-promocyjnych działań na rzecz rozwijaniaregionalnych klastrów, m.in. konferencje,bezpłatne szkolenia, wyjazdy do zagranicznych klastrów.W ramach przedsięwzięcia przeprowadzonoRegional supportClusters in the regional policySupporting the development of clusters in the regionis one of the aims of the Regional InnovativenessStrategy of Świętokrzyskie Voivodeship for 2005-2013 14 . The catalyst for their development is basedon natural resources of the region. Authorities declarethat within the Strategy for the Developmentof Świętokrzyskie Voivodeship until 2010 15 they willendeavor to grant support for similar activities.Local authorities were interested in supportingclusters already in 2004-2006. Within the IntegratedRegional Development Programme (ZPORR) firstprojects were being implemented then, which weredirected at fostering such activity. One of such activitieswas the undertaking “Świętokrzyskie ClusterCenter” implemented by the Świętokrzyska RegionalDevelopment Agency and centered arounda number of “soft” information-promotional actionsaimed towards the development of regional clustersincluding: conferences, free training sessions, studytours to foreign clusters. Additionally, a detailedanalysis was also prepared probing the potential of14Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Urząd Marszałkowski WojewództwaŚwiętokrzyskiego, Regionalna Strategia Innowacji WojewództwaŚwiętokrzyskiego na lata 2005-2013, Kielce 2004, s. 78.15Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, Strategia Rozwoju WojewództwaŚwiętokrzyskiego do roku 2020, Kielce 2006, s. 82.14Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Urząd Marszałkowski WojewództwaŚwiętokrzyskiego, Regionalna Strategia Innowacji WojewództwaŚwiętokrzyskiego na lata 2005-2013, Kielce 2004, s. 78.[Ministry of Science and IT Promotion, Marshall Office of ŚwiętokrzyskieVoivodeship, Strategy for the Development of ŚwiętokrzyskieVoivodeship for 2005-2012, Kielce 2004, p. 78].15Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, Strategia Rozwoju WojewództwaŚwiętokrzyskiego do roku 2020, Kielce 2006, s. 82. [Governmentof Świętokrzyskie Voivodeship, Strategy for the Developmentof Świętokrzyskie Voivodeship until 2010, Kielce 2006, p. 82].9

ównież szczegółową analizę potencjału klastróww regionie 16 oraz sformułowano regionalną strategięich rozwoju 17 . W ramach ZPORR zrealizowanorównież dwa inne projekty mające na celu wsparcierozwoju już konkretnych klastrów: targowegooraz odnawialnych źródeł energii.Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiegona lata 2007-2013 (RPO WŚ)Województwo świętokrzyskie oferuje wsparcie dlaklastrów z regionu w ramach Regionalnego ProgramuOperacyjnego Województwa Świętokrzyskiego.W konkursach z działania 1.2 Tworzenie i rozwój powiązańko operacyjnych przedsiębiorstw, wspieranesą projekty klastrowe związane z podejmowaniemwspólnych inwestycji, m.in. wdrażaniem technologiiICT czy zakupem wyników prac badawczych. Dofinansowaniew ramach tego działania mogą otrzymaćwyłącznie przedsiębiorstwa działające na rynkudłużej niż 6 miesięcy oraz prowadzące działalnośćgospodarczą w ramach formalnej sieci powiązańkooperacyjnych (konsorcja, klastry, stowarzyszenia,związki).clusters in the region 16 that helped in formulatingregional strategy of their development 17 . Within theIntegrated Regional Development Programme, alsotwo other projects were implemented that were supposedto support the development of particular clusters:trade fair and renewable sources of energy cluster.Regional Operational Programme of ŚwiętokrzyskieVoivodeship for years 2007-2013 (ROP ŚV)The Świętokrzyskie Voivodeship offers support forclusters from the region within the Regional OperationalProgramme of Świętokrzyskie Voivodeship.The competitions within the measure 1.2 Creatingand developing cooperation links of enterprises,cluster projects that are related to undertaking jointinvestments including: implementing ICT technologiesor purchasing results of scientific research. Cofinancingwithin this measure can be obtained onlyby enterprises operating on the market for longerthan 6 months and conducting business activitywithin a formal cooperation links network (consortia,clusters, associations, unions).Wsparcie klastrów w ramach RPO WŚ / Cluster suport within ROP ŚV1.2 Tworzenie i rozwój powiązań kooperacyjnych /Creating and developing cooperation links of enterprisesZakres wsparcia / The scale of supportwspólne przedsięwzięciai inwestycje /joint investmentprojectszastosowaniei wykorzystanietechnologiiinformatycznychi komunikacyjnych (ICT) /application and useinformation technologyand communicationtechnology (ICT)zakup wyników pracbadawczo-rozwojowychi stosowanych i/lub prawwłasnościprzemysłowej /purchase of R&D andapplied and/or industrialproperty rightsbudowai rozbudowa klastrów /construction anddevelopment of clustersŹródło: Szczegółowy opis osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata2007-2013, Kielce, wrzesień 2011, s. 27-31. / Source: Detailed description of the priority axis of the Regional Operational Programmeof Świętokrzyskie Voivodeship for years 2007-2013, Kielce 2011, page 27-31.1016Olesiński Z., Diagnoza i szczegółowa analiza stanu i potencjałukonkurencyjnego klastrów w województwie świętokrzyskim, Kielce2008.17Olesiński Z., Strategia rozwoju klastrów w województwie świętokrzyskim,Kielce 2008.16Olesiński Z., Diagnoza i szczegółowa analiza stanu i potencjałukonkurencyjnego klastrów w województwie świętokrzyskim, Kielce2008 [Diagnosis and detailed analysis of the state and competitivepotential of clusters in Świętokrzyskie Voivodeship, Kielce 2008].17Olesiński Z., Strategia rozwoju klastrów w województwie świętokrzyskim,Kielce 2008. [Strategy of cluster development in ŚwiętokrzyskieVoivodeship, Kielce 2008].

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PORPW)Wsparcie dla inicjatyw klastrowych z województwaświętokrzyskiego jest dostępne również w ramachProgramu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej(PO RPW). W ramach programu można otrzymaćdofinansowanie na szereg działań związanychz funkcjonowaniem klastra. Ze względu na charakterprogramu warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowaniajest zaangażowanie w projekt przedstawicieliprzynajmniej dwóch regionów z PolskiWschodniej.Jak do tej pory wśród dofinansowanych projektówznalazły się m.in. dwa przedsięwzięcia realizowaneprzez Świętokrzyskie Centrum Innowacji i TransferuTechnologii w ramach animowania rozwoju Świętokrzysko-PodkarpackiegoKlastra Energetycznego– realizowane w ramach I i II naboru projektów(2009 i 2011), a także inicjatywa Staropolskiej IzbyPrzemysłowo-Handlowa mająca na celu wsparcierozwoju Świętokrzysko-Podkarpackiego Klastra BudowlanegoINNOWATOR.Regionalni przedstawiciele klastrów mogą się takżestarać o dofinansowanie z innych krajowychi międzynarodowych programów wsparcia, częstoukierunkowanych już na konkretne sektory gospodarcze.Przykładem takiego programu może byćProgram Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 18 ,z którego można sfinansować rozwój współpracyw sektorze rolniczym w zakresie tworzenia grupproducenckich.Operational Programme Development of Eastern Poland(OP DEP)The support for cluster initiatives from theŚwiętokrzyskie Voivodeship is also available withinthe Operational Programme Development of EasternPoland. The programme enables obtainingfunds from a number of activities related to thefunctioning of the cluster. Due to the nature of theprogramme a necessary condition for obtainingthe co-financing is the engagement in the projectof representatives from at least two Eastern Polandregions.So far, within the co-financed project there weretwo undertakings implemented by the RegionalCenter for Innovation and Technology Transferthat were part of the coordinated efforts withinŚwiętokrzysko-Podkarpacki Energy Cluster – implementedduring the 1 st and 2 nd receipt of projects(2009 and 2011), as well as the initiative ofthe Staropolska Chamber of Industry and Commerceaimed at supporting the development ofŚwiętokrzysko-Podkarpacki INNOWATOR ConstructionCluster.Regional representatives of clusters can also applyfor co-financing from other national and internationalsupport programmes frequently directed towardsparticular economic sectors. An example ofsuch a programme is the Rural Areas DevelopmentProgramme 18 , which can support the developmentof cooperation in the agricultural sector aimed atcreating producer groups.Wsparcie klastrów w ramach PO RPW /Cluster support within the Operational Programme Development of Eastern Poland1.4 Promocja i współpraca – komponent współpraca /Promotion and cooperation – cooperation componentZakres wsparcia / The scale of supportorganizacjai funkcjonowanie biuraklastra / organizationand functioning of thecluster’s officepromocjadziałań klastra /promotion of cluster’sactivitiesorganizacja spotkańczłonków klastra /organization of clustermembers’ meetingszakup licencji, wynikówbadań, analiz itp. /purchase of licenses,research results,analyses, etc.Źródło: Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, Warszawa, 15 sierpnia2009 rok, s. 33-38. / Source: Detailed description of the priority axis of the Operational Programme Development of EasternPoland 2007-2012, Warsaw 15 August 2009, page 33 -38.18Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Warszawa,lipiec 2011, s. 253-256.18Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Warszawa,lipiec 2011, s. 253-256 [Rural Areas Dvelopment Programme for2007-2012, p. 253-256].11

Instytucje otoczenia biznesuW województwie świętokrzyskim działa równieżwiele podmiotów, które mogą wesprzeć rozwójregionalnych klastrów, w tym: instytucje z sektoranauki, administracja, a także instytucje otoczeniabiznesu. Według raportu SOOIP 19 z 2010 rokuw województwie świętokrzyskim działają 24 ośrodkiinnowacji i przedsiębiorczości, m.in. Kielecki ParkTechnologiczny, Kielecki Inkubator Technologiczny,Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii.Ich ofertą (m.in. specjalistyczna aparaturanaukowo-badawcza, powierzchnie laboratoryjneitp.) mogą być zainteresowane w szczególności klastrywysokich technologii, zajmujące się rozwojeminnowacyjnych technologii.Działaniami informacyjno-promocyjnymi związanymiz tematyką klastrów zajmuje się m.in. ŚwiętokrzyskaAgencja Rozwoju Regionu, odpowiedzialnaza realizowany w latach 2007-2008 projekt pn. „CentrumRozwoju Klastrów Świętokrzyskich”.Firmy mogą również korzystać z preferencyjnychwarunków prowadzenia działalności gospodarczej,jakie mogą zaoferować im zlokalizowane w regionie:Starachowicka i Tarnobrzeska Specjalna StrefaEkonomiczna. Do największych inwestorów zlokalizowanychw strefach należą producenci artykułówbiurowych, telewizorów i monitorów LCD, ceramiki,elektroniki oraz produktów z metalu.Business support institutionsThe Świętokrzyskie Voivodeship is host to manyentities including: institutions from the science andadministration sector, as well as business support institutions.According to the report 19 dated 2010, preparedby the Association of Organisers of Innovationand Entrepreneurship Centers in Poland (SOOIP)there are 24 innovation and entrepreneurship centersin the Świętokrzyskie Voivodeship, includingKielecki Technological Park, Kielecki TechnologicalIncubator, Regional Center for Innovation and TechnologyTransfer. Their offer (specialist research andscientific devices, laboratory facilities etc.) might beattractive to high technology clusters dealing withthe development of innovative technologies.Information and promotional activities related tothe topic of clusters is tackled by the ŚwiętokrzyskaAgency for Regional Development, responsible forthe project implemented in 2007-2008 entitled“Świętokrzyskie Center for Cluster Development”.Companies can also benefit from the preferentialconditions of conducting economic activity, whichmay be offered to them by the Starachowicka andTarnobrzeska Economic Zone. The biggest investorsactive in the region are manufacturers of office materialsincluding TV sets and LCD monitors, ceramics,as well as metal products.1219Stowarzyszenie Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce,Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce – Raport 2010,Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2010, s. 26,38, 75, 90.19Stowarzyszenie Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce,Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce – Raport 2010,Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2010, s. 26,38, 75, 90. [Association of Innovation and Entrepreneurship Centersin Poland, the Polish Agency for Enterprise Development, Warsaw2010, p. 26, 38, 75, 90.].

StowarzyszenieProducentówKomponentówOdlewniczychKOM-CASTAssociationof CastingComponentsProducersKOM-CASTBranża: odlewniczaSector: foundryStowarzyszenie Producentów KomponentówOdlewniczych KOM-CAST powstało z inicjatywygrupy przedsiębiorców z branży odlewniczej zeStarachowic, Rzeszowa i Lublina. Klaster jest urzeczywistnieniemidei przedsiębiorstw odlewniczychz województw: świętokrzyskiego, podkarpackiegoi lubelskiego w zakresie utworzenia klastra komponentówodlewniczych. Stowarzyszenie wyrastaz tradycji międzywojennych Centralnego OkręguPrzemysłowego oraz zasobów majątkowych i ludzkichukształtowanych historycznie na terenie ZiemiŚwiętokrzyskiej, Ziemi Lubelskiej i Podkarpacia.The Association of Casting Components ProducersKOM-CAST was created at the initiative of the groupof entrepreneurs from the foundry sector from Starachowice,Rzeszów and Lublin. The cluster is theimplementation of ideas that originated withinthe foundry enterprises from the Świętokrzyskie,Podkarpackie and Lubelskie Voivodeships. Theassociation stems from the inter-war periodtradition of the Central Industrial District and fromhuman resources and capital that found their wayinto the Świętokrzyskie, Lubelskie and PodkarpackieVoivodeships.2006 2012rejestracjastowarzyszenieKOM-CAST przez grupęproducentóww Starachowicach /registration of theKOM-CAST associationby the groupof producers inStarachowiceklaster zrzesza22 członków /the cluster unites22 members13

Łańcuch wartości i kompetencje klastra / Value chain and cluster competencieswsparcie i współpraca – StowarzyszenieTechniczne Odlewników Polskich /support and cooperation – Polish TechnicalFoundry Associationkształcenie kadrdla branży– PolitechnikaRzeszowska,KatedraOdlewnictwai Spawalnictwa /sector orientededucation– RzeszówUniversity ofTechnology, Facultyof Casting andWeldingprojektowanie, wytwarzanie komponentówodlewniczych dla branży energetycznej, elektrycznej,maszynowej, motoryzacyjnej, budowlanej, meblarskiej,przemysłu lotniczego i elekromaszynowego itd. /design, production casting components for the energyand electric power sector, machine construction, furniture,aviation and electromechanical industry etc.armatura żeliwnado wody, gazui ścieków, armaturasanitarna / cast ironfittings for water,gas and wastewater,sanitationfittingsczęści i podzespoły dosamochodów /car partsand componentsoprzyrządowanieodlewnicze /castingequipmentodlewy żeliwnealuminiowe,ze stopów metali /aluminum ironcasts frommetal alloysokucia budowlane, klamkidrzwiowe i okienne z mosiądzu,akcesoria / furniture, brass doorand window knobs, accessoriesdystrybucja,montaż, serwiswyrobów metalowych(3 podmioty) /distribution,assembly, servicingof metal materials(3 entities)dostawcy usług – usługi obróbki metalioraz żeliwa, z zakresu odlewnictwa(2 podmioty) / service providers – metalworkingand iron castings (2 entities)Kompetencje klastra: reprezentacja przedsiębiorstw branży odlewniczej oraz branż pokrewnych z obszaru PolskiWschodniej, a także podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego regionu, kształcenie kadr dla branży,promowanie korzystnych form współpracy pomiędzy przedsiębiorcami oraz z jednostkami naukowo-badawczymi,wyrównywanie szans producentów odlewów i firm wspomagających produkcję, promowanie tradycji sektoraodlewniczego. /Cluster competencies: representation of enterprises from the foundry sector and related sectors from the territory ofEastern Poland as well as entities operating towards the economic development of the region, educating employees,promoting beneficial forms of cooperation between entrepreneurs and research institutes, enhancing the opportunitiesof casting producers and companies supporting production, promotion of the sector.14

KoordynatorCoordinatorRolę koordynatora klastra pełni od 2006 r. StowarzyszenieProducentów Komponentów OdlewniczychKOM-CAST.Association of Casting Component Producers KOM-CAST performs the function of the cluster’s coordinatorsince 2006.Dane kontaktowe podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: /Contact details of the coordinating entity:koordynator klastra: / cluster coordinator:Stowarzyszenie Producentów Komponentów Odlewniczych KOM--CAST / Association of Casting Component Producers KOM-CASTokres pełnienia funkcji: / period of service: od 2006 / since 2006formalna podstawa pełnienia funkcji: /formal basis for performing the function:statut / statuteadres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Hetmańska 120, 35-078 Rzeszówosoba do kontaktów: / contact person:Andrzej Trytektel./fax.: +48 17 717 27 00 / +48 17 717 27 04e-mail / strona www:www.kom-cast.plDziałalność i oferta klastraCluster’s activity and offerPrzedsiębiorstwa zrzeszone w klastrze KOM-CASTmają ponad 20% udziału w sprzedaży polskiegoprzemysłu odlewniczego i 30% udziału w eksporcieodlewów. Zatrudniają razem ponad 4 200 wykwalifikowanychpracowników.Wśród współpracujących z klastrem instytucji naukowo-badawczychznajduje się Katedra Odlewnictwai Spawalnictwa Politechniki Rzeszowskiej.Enterprises associated in the KOM-CAST cluster haveover 20% share in Polish foundry industry and 30%share in its exports. They altogether employ over4200 qualified employees.Among the research institutes cooperating with thecluster we can list the Rzeszów University of Technology,Faculty of Casting and Welding.Działalność klastra dotyczy obszarów, takich jak: współzawodnictwo zamiast konkurencji, wyzwalanie potencjału innowacyjnego, wspieranie i promowanie działalności gospodarczejczłonków klastra, promowanie regionu jako parku kooperacyjnego, wspieranie działalności badawczo-rozwojowej, pomoc w pozyskiwaniu środków z funduszy unijnych, łatwiejsze wypracowanie strategii branży, skuteczny lobbing na rzecz branży, życzliwe wsparcie środowisk lokalnych, szybsza adaptacja systemu edukacyjnego do potrzebbranży.The activity of the cluster relates to such areas as: cooperation instead of competition, releasing the innovative potential, support and promotion of economic activity ofcluster members, promoting the region as a cooperation park, supporting R&D, aid in obtaining EU funding, facilitating the creation of sector strategy, efficient lobbing for the sector, support of local community, quicker adaptation of the education system to theneeds of the sector.Zakład Metalurgiczny„WSK Rzeszów” Sp. z o.o./ Zakład Metalurgiczny“WSK Rzeszów” Sp. z o.o.(metallurgical works)15

Odlewnie Polskie S.A.z siedzibąw Starachowicach /Odlewnie Polskie S.A.with the seatin StarachowiceMagazyn firmyPHU „CEWAR”Więch & Więch Sp. J. /Warehouseof companyPHU „CEWAR”Więch & Więch Sp. J.16Kadzie – Odlewnia Ostrowiec Sp. z o.o.w Ostrowcu Świętokrzyskim /Ladles – Odlewnia Ostrowiec Sp. z o.o.w Ostrowcu Świętokrzyskim (foundry inOstrowiec Świętokrzyski)

Członkowie klastra / Cluster membersNazwa / Name Adres / Address Działalność / Activity1 2 3producenci / manufacturersBRASS Polska Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 2124-320 Poniatowawww.brasspolska.com.plFabryka Armatur JAFAR S.A. ul. Kadyiego 1238-200 Jasłowww.jafar.plFabryka Maszyn LubaczówSp. z o.o.Huttenes Albertus Polska Sp.z o.o. w LublinieInstytut Wdrożeńi Technologii Sp. z o.o.Odlewnia CiśnieniowaMETA-ZEL Sp. z o.o.Odlewnia MetaliNieżelaznych CEMADOdlewnia MotoryzacyjnaSp. z o.o.Odlewnia OstrowiecSp. z o.o.ul. Mazury 137-600 Lubaczówwww.fmlubaczow.plul. Turystyczna 720-207 Lublinwww.huettenes-albertus.plAl. Wyzwolenia 7027-200 Starachowicewww.iwit.plul. Hoffmanowej 1935-016 Rzeszówwww.metazel.plul. Przemysłowa 14/1735-105 Rzeszówwww.cemad.com.plul. Krakowska 14034-120 AndrychówAl. Solidarności 1027-400 Ostrowiec Św.www.odlewnia-ostrowiec.plOdlewnia Tarnów Sp. z o.o. ul. Kochanowskiego 3033-100 Tarnówwww.odlewnia-tarnow.plODLEWNIE POLSKIE S.A. Al. Wyzwolenia 7027-200 Starachowicewww.odlewniepolskie.plprodukcja, usługi (okucia budowlane,klamki drzwiowe i okienne z mosiądzu,akcesoria łazienkowe oraz mocowania,usługi z zakresu odlewnictwa ciśnieniowegoaluminium, mosiądzu i ZnAl, obróbkaszlifierska, rotowibracyjna i polerska odlewóworaz wykrawanie na prasach)produkcja (armatura żeliwna do wody, gazui ścieków, armatura sanitarna i sieci domowe)produkcja (komponenty, wyrobyw technologii CNC)produkcja (najwyższej klasy produktyi odlewy chemiczne)produkcja (odlewy piaskowe, odlewykokilowe w technologii grawitacyjnej,oprzyrządowanie odlewnicze, usługiw postaci obróbki mechanicznej namaszynach CNC, obróbki cieplnej,piaskowania i obróbki powierzchni odlewówaluminiowych, badania szczelnościoweodlewów aluminiowych, badaniapenetracyjne i rentgenowskie)produkcja odlewów ciśnieniowych (odlewyze stopów aluminium i cynku)produkcja (odlewy i komponenty zestopów aluminium, miedzi i cynku mającychzastosowanie w przemyśle energetycznym,elektrycznym, maszynowym, obrabiarkowymoraz motoryzacyjnym)produkcja (silniki wysokoprężne, zespołyprądotwórcze, odlewy i komponenty)produkcja (odlewy jednostkowe, małoseryjnei średnioseryjne wykonywane z żeliwa, staliwai metali kolorowych, produkcja kadzi dlaprzemysłu stalowego, miedziowego oraz cynyi ołowiu, inne odlewy o masie do 30 ton dlaprzemysłu hutniczego, cementowego, energetycznego,wydobywczego, maszynowego,okrętowego oraz budowlanego)produkcja, usługi (odlewy żeliwne, usługiw zakresie produkcji modeli odlewniczych,usługi stolarskie, usługa elektrochemicznegoczyszczenia odlewów metodą KOLENE)produkcja, usługi, handel (odlewy z pełnejgamy tworzyw odlewniczych, działalnośćusługowa w Polsce i na terenie krajówUnii Europejskiej oraz handlowa w branżymateriałów i tworzyw odlewniczych,kompleksowa obsługa klientów, począwszyod projektowania poprzez wykonawstwooprzyrządowania odlewniczego i produkcjęodlewów, ich obróbkę mechaniczną i cieplnąoraz malowanie, montaż i wysyłkę)production, services (furniture, brassdoor and window door knobs, bathroomaccessories and fittings, services related toaluminum, bras and ZnAl pressure casting,rotary-vibratory polishing and grinding,finishing and tumbling of casts, die shearingon trimming presses)production (cast iron fittings for water,gas and wastewater, sanitation fittings andhome installations)production (components, products in CNCtechnology)production (high class products andchemical casts)production (sand casting, chill casting -gravity technology, founding equipment,services related to mechanical processingusing cnc machines, heat treatment, sandblasting and surface treatment of aluminumcasts, penetration and x-ray inspection)production pressure casting (aluminumand zinc castings)production (castings and componentsfrom aluminum, copper and zinc alloys,which are employed in the energy, electricpower, machine construction, lathing andauto industry)production (diesel engines, electric currentgenerating components, castings andcomponents)production (special casting, small andmedium number of items made of ironcasts, cast steel and non-ferrous metals,production of ladles for the steel, copper,zinc and led industries, other types ofcasting weighing up to of 30 tons for suchsectors as: metallurgy, cement, energy,mining, shipbuilding and construction)production, services (iron casts, servicesrelated to foundry patterns, joinery,electrochemical cleaning of casts byKOLENE method)production, services, trade (casts froma wide range of casting materials, services inPoland and in the territory of EU countries,trade in casting materials, comprehensivecustomer service including: design,production of casting equipment andcastings themselves, casting mechanicalworking and heat treatment as well aspainting, assembly and dispatch)17

1 2 3PROMEN Ryszard Podkański ul. Przemysłowa 14/1735-105 Rzeszówwww.promen.ipr.plROZTOCZE ZakładUsługowo-Produkcyjny RakRomanZakład Metalurgiczny „WSKRzeszów” Sp. z o.o.ZOMECH Zakład ObróbkiMechanicznej Sp. z o.o.ul. Roztocze 1822-600 Tomaszów Lubelskiwww.roztocze-rst.com.plul. Hetmańska 12035-078 Rzeszówwww.zmwskrz.comul. Mełgiewska 7/920-952 Lublinwww.zomech.lublin.pldostawcy usług / service providersPPHU RADSTAR Sp. z o.o. Al. Wyzwolenia 7027-200 StarachowiceZakład Produkcyjno-Handlowy Krzysztof Bryśul. Zwycięzców 1426-110 Skarżysko Kamiennawww.zphbrys.plhandel / tradeALFA Sp. z o.o. ul. Orzeszkowej 1335-006 Rzeszówhttp://alfa.rzeszow.pl/OP Handel Sp. z o.o. Al. Wyzwolenia 7027-200 StarachowicePHU „CEWAR”Więch & Więch Sp. J.ul. Pancerniaków 1”B”20-331 Lublinwww.cewar.com.pljednostki naukowo-badawcze / research institutesPolitechnika Rzeszowska,Katedra Odlewnictwai Spawalnictwaul. Wincentego Pola 235-959 Rzeszówwww.prz.rzeszow.pl/mech/zois/zois.htmprodukcja (odlewy ze stopów metalinieżelaznych (AL, Cu, Zn) głównie dlaenergetyki, motoryzacji oraz innych działówgospodarki)produkcja (zamki, zawiasy, zaciski, systemyzamykania i akcesoria wyposażeniarozdzielnic elektrycznych)produkcja (odlewy z żeliwa szarego,sferoidalnego i niskostopowego, odlewyze stopów Al, MG, obróbka mechanicznaodlewów na centrach obróbczych CNC,produkcja i regeneracja oprzyrządowania)produkcja, usługi (części i podzespoły dosamochodów osobowych i dostawczych,usługi obróbki mechanicznej w technologiiCNC)usługi obróbki metaliusługi obróbki metalu oraz żeliwa(toczenie, frezowanie, szlifowanie, wierceniewielowrzecionowe, walcowanie gwintów)handel (hurtownia materiałów ściernych,sprężarek i narzędzi)handelhandel (dostawca wysokiej klasy wyrobówi nowoczesnych rozwiązań technologicznychdla przemysłu, przedstawicielstwodwudziestu krajowych i zagranicznychproducentów narzędzi i oprzyrządowaniatechnologicznego, w ofercie m.in. narzędziaskrawające, pomiarowe, elektronarzędzia,materiały i urządzenia spawalnicze,oprzyrządowanie technologiczne obrabiarek,wyroby hutnicze, materiały żaroodporne,instalacyjne, pompy, żeliwo kanalizacyjne),usługi doradcze, szkoleniowewyższa uczelniainstytucje otoczenia biznesu / business support institutionsStowarzyszenie TechniczneOdlewników Polskich,Oddział w Rzeszowieul. Hetmańska 12035-028 Rzeszówinstytucja otoczenia biznesuproduction (non ferrous material castings(Al, Cu, Zn) mainly for the energy sector,auto industry and other branches of theeconomy)production (locks, hinges, clamps lockingsystems and accessories to electric switchgears)production (iron castings gray, modularand low alloy’s, Al and Mg castings, toolingfor castings and mmachining, machiningcasting on CNC machining centre’s)production, services (parts andcomponents for passenger and lightcommercial (transport) vehicles, services formechanical working in CNC technology)metalworking servicesmetal and iron cast working services(turning milling, multi spindle drilling, rollthreading)trade (retail sales of abrasive materials,compressors and tools)tradetrade (providing high class products andmodern technological solutions for theindustry, commercial representation oftwenty national and foreign producers oftools and technological equipment, theoffer includes among others machiningequipment, measuring devices, powertools, welding materials and devices,technological equipment for lathes,metallurgy products, heat resistantmaterials, installations, pumps, sewagesystem iron cast), training and consultingservicesinstitute of higher educationbusiness support institution18

Świętokrzysko-Podkarpacki KlasterEnergetycznyŚwiętokrzysko-Podkarpacki EnergyClusterBranża: odnawialne źródła energiiSector: renewable energy sourcesŚwiętokrzysko-Podkarpacki Klaster Energetycznypowstał z inicjatywy Świętokrzyskiego CentrumInformacji i Transferu Technologii Sp. z o.o. Klasterzostał powołany w celu wspierania współpracy ponadregionalnejz zakresu szeroko rozumianej energiiodnawialnej, a w szczególności promocji, wdrażaniai upowszechniania celów nowej polityki energetycznejUnii Europejskiej na poziomie lokalnym, regionalnymi ponadregionalnym. Członkami klastra sądziałające na terenie Polski Wschodniej jednostki samorząduterytorialnego, przedsiębiorstwa i uczelniewyższe oraz instytucje otoczenia biznesu.The Świętokrzysko-Podkarpacki Energy Cluster wascreated at the initiative of the Regional Center forInnovation and Technology Transfer. The clusterwas launched in order to boost trans-regional cooperationwithin the broad scope of renewableenergy. The cluster focuses, in particular, on promoting,implementing and popularizing the objectivesof the new EU energy policy at local, regional andtrans-regional levels. Cluster members include localgovernment units, enterprises as well as institutesof higher learning and business support institutionsfrom eastern Poland.2009 2012podpisanie umowy o realizacjiprojektu „Świętokrzysko-Podkarpacki KlasterEnergetyczny”, klaster zrzesza5 członków / signing of the“Świętokrzysko-PodkarpackiEnergy Cluster” projectimplementation agreement,the cluster unites 5 membersklaster zrzesza26 członków /the cluster unites26 members19

Łańcuch wartości i kompetencje klastra / Value chain and cluster competencieswsparcie administracji publicznej – Urząd Miasta OstrowiecŚwiętokrzyski, Urząd Gminy Bejsce, Bieliny, Bodzechów, Górno, Łagów,Masłów, Miedziana Góra, Rytwiany, Strawczyn, Urząd Miasta i GminyDaleszyce, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego /support of public administration – Ostrowiec Świętokrzyski MunicipalOffice, Commune Offices of Bejsce, Bieliny, Bodzechów, Górno, Łagów,Masłów, Miedziana Góra, Rytwiany, Strawczyn, Municipal and CommuneOffice of Daleszyce, Świętokrzyskie Voivodeship Marshall Officezasoby ludzkie i ich kształcenie– Politechnika Świętokrzyska, WyższaSzkoła Ekonomii i Prawa im. prof. EdwardaLipińskiego, Wyższa Szkoła Handlowa im.Bolesława Markowskiego /human resources and how they areshaped – Kielce University of Technology,Edward Lipiński Higher School ofEconomics and Law, Bolesław MarkowskiCollege of Commercetransfer wiedzy i innowacji– Świętokrzyskie Centrum Innowacjii Transferu Technologii Sp. z o.o./ knowledge and innovationtransfer – Regional Centerfor Innovation and TechnologyTransfer Ltd.wytwarzanie, dystrybucja – produktyznajdujące zastosowanie w energetycezawodowej, przemysłowej oraz małejenergetyce / production, distribution– products applied in commercial powerindustry, industrial power plants andsmall scale energy generationusługi budowlane – elektrowniewodne, wiatrowe, biogazownie,projektowania i budowania budynkówpasywnych / construction services– hydroelectric and wind power plants,biogas plants, design and constructionof passive buildingsusługi doradcze, szkoleniowe, projektowe– projektowanie i doradztwo techniczne zzakresu inwestycji w odnawialne źródła energiii gospodarkę nieruchomościami, audytyenergetyczne, promocja odnawialnych źródełenergii oraz efektywności energetycznej /advisory services, training, design – design andtechnical consulting on renewable energy sourcesinvestment and real estate management, energyaudits, promoting renewable energy sources andenergy efficiencyKompetencje klastra: tworzenie sieci współpracy przedstawicieli uczelni, jednostek otoczenia biznesu, administracji orazprzedsiębiorców z branży odnawialnych źródeł energii, opracowanie wspólnych produktów bazujących na innowacyjnychrozwiązaniach wypracowanych przy udziale jednostek B+R uczelni partnerskich, kreowania innowacyjnych produktówi rozwiązań, wspieranie działań związanych ze zrównoważonym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w oparciuo potencjał regionu świętokrzyskiego, stymulowanie rozwoju nowych technologii i zaplecza analityczno-badawczego. /Cluster competencies: creating networks of cooperation between university representatives, business support institutions,administration and entrepreneurs from the renewable energy industry, developing joint products based on innovative solutionsdevised thanks to contribution from R&D units from partner universities, developing innovative products and solutions,supporting activities associated with sustainable use of renewable energy sources in light of the Świętokrzyskie Voivodeshippotential, stimulating the development of new technologies as well as analytical and research facilities.20

KoordynatorKoordynatorem Świętokrzysko-Podkarpackiego KlastraEnergetycznego jest Świętokrzyskie CentrumInnowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o. Misją Centrumjest wspieranie lokalnej przedsiębiorczości orazstymulowanie rozwoju regionu świętokrzyskiegopoprzez transfer osiągnięć naukowo-badawczych,wdrażanie systemów jakości ISO, organizację targówi konferencji. Podejmowane działania ukierunkowanesą na zwiększenie świadomości energetycznejwśród samorządów lokalnych, ośrodków naukowo--badawczych, przedsiębiorców, mieszkańców orazna wskazanie potrzeby stosowania energooszczędnychtechnologii.CoordinatorThe Regional Center for Innovation and TechnologyTransfer serves the function of the coordinatingentity for the Świętokrzysko-Podkarpacki EnergyCluster. The objective of the Center is to supportlocal entrepreneurship and stimulate the developmentof the Świętokrzyskie region by means ofscientific achievements’ transfer, implementationof ISO quality systems or organizing trade fairs andconferences. The actions undertaken are gearedtowards increasing awareness of energy issuesamong local governments, research institutes,entrepreneurs, inhabitants and highlighting theneed to employ energy-efficient technologies.Dane kontaktowe podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: /Contact details of the coordinating entitykoordynator klastra: / cluster coordinator:Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o. /The Regional Center for Innovation and Technology Transferokres pełnienia funkcji: / period of service: od 16.12.2009 / since 16.12.2009formalna podstawa pełnienia funkcji: /formal basis for performing the function:porozumienie o współpracy / cooperation agreementadres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Zagnańska 84, 25-528 Kielceosoba do kontaktów: / contact person:dr inż. Włodzimierz Grochaltel./fax.: +48 41 343 29 10 / +48 41 343 29 12e-mail / strona www:biuro@it.kielce.pl / www.it.kielce.plDziałalność i oferta klastraŚwiętokrzysko-Podkarpacki Klaster Energetycznypozyskuje środki na swoje działanie m.in. w ramachProgramu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej.Klaster w swojej działalności dąży do podniesieniajakości życia gospodarczego i społecznego w PolsceWschodniej. W tym celu podejmuje następującedziałania: opracowywanie gminnych i regionalnych analizeko-energetycznych, promowanie i upowszechnianie innowacyjnychtechnologii wykorzystania lokalnych zasobówenergii odnawialnej na rzecz wytwarzaniaenergii, wspieranie działań firm innowacyjnych i przedsięwzięćzgodnych z celami klastra m.in. poprzezposzukiwanie i pomoc w pozyskiwaniu krajowychi unijnych źródeł finansowania projektów na rzeczrozwoju energetyki odnawialnej, wspieranie podnoszenia innowacyjności i konkurencyjnościczłonków klastra, pozyskiwanie nowych uczestników klastra,Cluster’s activity and offerThe Świętokrzysko-Podkarpacki Energy Cluster obtainsfunds for its activities, among others, from theOperational Programme Development of EasternPoland. The cluster, through its actions, strives to increasethe quality of economic and social life in easternPoland. In order to achieve this goal, the clusterundertakes following measures: development of eco-energy analyses for communesand regions, promoting and popularizing innovative technologiesfor using local, renewable energy resourcesfor energy generation, supporting companies in their innovative undertakingsconsistent with cluster’s objectives by,among other things, searching for and providingassistance in obtaining Polish and EU funding forprojects aimed at developing renewable energysector, boosting innovativeness and competitiveness ofcluster members, enlisting new consortium members,21

nawiązywanie kontaktów z podobnymi organizacjamifunkcjonującymi w Polsce i zagranicą, sprzyjającychpromocji, upowszechnianiu i transferowiinnowacji, transfer doświadczeń i sprawdzonych innowacjiz krajów Unii Europejskiej oraz upowszechnianiedobrych przykładów (wdrożeń), wspieranie rozwoju rozproszonej kogeneracjiopartej na lokalnych zasobach energii odnawialneji innowacyjnych technologiach ich wykorzystania(np. biogazownie rolnicze, plantacje roślinenergetycznych i agroenergetyka na obszarachwiejskich, wykorzystanie odpadów), promocja działań na rzecz zmniejszania energochłonnościbudynków i procesów produkcyjnych(np. poprzez upowszechnianie i pomoc w zakresietermomodernizacji budynków, modernizacjilokalnych źródeł energii z wykorzystaniem energiiodnawialnej i innowacyjnych technologii), promocja innowacji zmniejszających emisję CO 2do atmosfery, rozwój edukacji ekologicznej w gminach, eliminowanie barier hamujących rozwój energetykiodnawialnej. establishing contacts with similar organizations operatingin Poland and beyond, which facilitate promotion,popularization and transfer of innovations, transfer of experiences and tested innovationsfrom EU countries and popularization of goodpractice (implemented projects), supporting the development of dispersed cogenerationbased on local renewable energy resourcesas well as innovative technologies andtheir application (e.g. agricultural biogas plants,energetic plants farms, agroenergy industry in ruralareas, using waste), promoting actions aimed at reducing energy consumptionof buildings and manufacturing processes(e.g. by popularizing and providing assistancewith reference to thermal insulation of buildings,modernization of local energy sources with the useof renewable energy and innovative technologies), promoting innovations which reduce CO 2 emissionto the atmosphere, developing ecological education in communes, eliminating barriers hindering the developmentof renewable energy sector.W ramach promocji Świętokrzysko-PodkarpackiegoKlastra Energetycznego została utworzona stronainternetowa www.klasteroze.it.kielce.pl. Materiałypromocyjne klastra są dystrybuowane podczas impreztargowych, konferencji oraz wysyłane do instytucjiz regionu świętokrzyskiego i podkarpackiego.The website www.klasteroze.it.kielce.pl was createdwithin the scope of promotional activities pertainingto the cluster. Promotional materials of thecluster are distributed during trade events and conferences;they are also sent to institutions from theŚwiętokrzyskie and Podkarpackie regions.Członkowie klastra biorą udział w wyjazdach studyjnych – misjach zagranicznych mających na celu zapoznaniesię z europejskimi dobrymi praktykami i przykładami realizacji lokalnych i regionalnych inicjatyw w zakresieenergetyki odnawialnej. Udział w misjach ułatwia nawiązywanie kontaktów z podobnymi organizacjami funkcjonującymiw innych krajach Unii Europejskiej, sprzyja promocji, upowszechnianiu i transferowi innowacji. Do tej pory zostałyzorganizowane 4 misje zagraniczne:1. Kielce-Zurych-Monachium-Kielce – 13-17.06.2010 r.2. Kielce-Güssing-Kielce – 07-11.09.2010 r.3. Kielce-Czechy-Kielce – 6-8.06.2011 r.4. Kielce-Austria-Włochy-Kielce – 12-16.09.2011 r. /Cluster members participate in study visits – foreign missions which goal is to familiarize participants with Europeanbest practice and exemplary local and regional initiatives related to renewable energy. Participation in such missionsfacilitates establishing contacts with similar organizations operating in other EU countries as well as promoting, popularizingand transferring innovations. So far 4 foreign missions have been organized:1. Kielce-Zurich-Munich-Kielce – 13-17.06.20102. Kielce-Güssing-Kielce – 07-11.09.20103. Kielce-Czech Republic-Kielce – 6-8.06.20114. Kielce-Austria-Italy-Kielce – 12-16.09.201122

Misja branżowa Kielce-Güssing-Kielce,wrzesień 2010 / Trademission Kielce-Güssing-Kielce, September 2010Misja branżowa Kielce-Güssing-Kielce,wrzesień 2010 /Trade mission Kielce-Güssing-Kielce,September 201023

Misja branżowa doAustrii i Włoch,wrzesień 2011 /Trade mission to Austriaand Italy, September2011Misja branżowa doAustrii i Włoch, wrzesień2011, biogazownie /Trade mission to Austriaand Italy, September2011, biogas plants24

Hala produkcyjnaczłonka klastra - FabrykiKotłów SEFAKO S.A. /Production hall ofBoilers Factory “SEFAKO”S.A., cluster memberWizualizacja osiedlagrodowe – projektrealizowany przezczłonka klastra firmęCentrum ObsługiInwestora ANKRA /Visualization ofGrodowe estate –project executedby ANKRA InvestorAssistance Center,cluster member25

Członkowie klastra / Cluster membersNazwa / Name Adres / Address Działalność / Acitvity1 2 3usługi budowlane / construction servicesCentrum Obsługi InwestoraANKRAENERKO PrzedsiębiorstwoRozwoju EnergiiOdnawialnejul. Zagnańska 84A25-528 Kielcewww.ankra.tbu.plul. Staszica 1/11525-008 Kielcewww.enerko.plproducenci / manufacturersFabryka Kotłów SEFAKO S.A. ul. Przemysłowa 928-340 Sędziszówwww.sefako.com.plusługi budowlane (wykonywanie siecii instalacji kanalizacji, sieci wodociągowej,sieci i instalacji metoda bezwykopową, robótzwiązanych z zagospodarowaniem terenów,projektowania i budowy obiektów kubaturowych,nadzór inwestycyjny, wprowadzaniena rynek usługi projektowania i budowaniabudynków pasywnych)usługi budowlane, projektowe, doradcze(realizacja pod klucz elektrowni wodnych,biogazowni, elektrowni wiatrowych, przygotowanieterenu pod budowę, wykonywaniewykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich,prace budowlane, wykonawstwo instalacjiwodno- kanalizacyjnych, cieplnych, gazowychi klimatyzacyjnych, produkcja Turbiny Archimedesa,projektowanie i doradztwo technicznez zakresu inwestycji w odnawialne źródłaenergii, projektowanie zgodnie z zasadamizrównoważonego rozwoju przy zastosowaniunajnowszych rozwiązań technologicznych)produkcja, handel (kotły energetyczne,elementy ciśnieniowe, do wszelkiego rodzajukotłów; produkowane jednostki kotłoweznajdują zastosowanie zarówno w energetycezawodowej, przemysłowej jak i w tzw. małejenergetyce jakimi są zakłady produkcji i przetwórstważywności)usługi projektowe, doradcze / design and consulting servicesEKO HYBRES Sp. z o.o. ul. Klonowa 10A35-205 Rzeszówwww.ekohybres.plusługi projektowe (odzyskiwanie surowcówpierwotnych oraz energii z odpadów elektrycznychi elektronicznych przy wykorzystaniuinnowacyjnych technologii, unikatowych naskalę światową, umożliwiających skutecznąochronę środowiska)ERG Sp. z o.o.PrzedsiębiorstwoProdukcyjno-Usługowe„BONUS”Rynkowa AgencjaŚwiętokrzyskaul. Poznańska 2C35-084 Rzeszówul. Romualda 7/8025-322 Kielceul. Kielecka 3326-001 Masłówwww.ledfabrika.plusługi projektowe (wdrażanie rozwiązańw zakresie odnawialnych źródeł energii, prowadzenieprac związanych z projektowaniemautonomicznych hybrydowych systemówpozyskiwania energii z otoczenia, świadczenieusług stabilizacji gruntów z wykorzystaniemtechnologii katalityczno-polimerowej)usługi doradcze (doradztwo i szkolenia w zakresieodnawialnych źródeł energii i gospodarkinieruchomościami)usługi projektowe, produkcja, handel (analizarynku i wdrażanie nowoczesnych technologii,nowe technologie w branży odzieżowej,reklamowej, Digital Signage - rozwiązania oparteo technologię LED, prace przygotowawczedo aktywności w dziedzinie OZE, doradztwow zakresie prowadzenia działalności gospodarczej,pomoc w nawiązywaniu partnerstwmiędzynarodowych, organizacja wyjazdówprzedsiębiorców)construction services (execution of sewagenetworks and installations, water supplynetworks, networks and installations usingtrenchless method, works associated withland development, design and constructionof buildings, investment supervision,launching on the market of services relatingto passive buildings design and construction)construction, design and advisoryservices (execution of turnkey hydroelectricpower plants projects, wind power plants,preparing the ground for construction,trenches and geology and engineering drillings,construction works, execution of waterand sewage installations, as well as heat, gasand air-conditioning systems, manufacturingof Archimedes Turbine, design andtechnical assistance as regards investingin renewable energy, design in line withsustainable development principles usingmost recent technological solutions)production, trade (energy boilers, pressureelements to all types of boilers; producedboiler units are used in commercial powerindustry, industrial power plants as well as inthe so called small-scale energy generationexemplified by food manufacturing andfood processing plants)design services (recovering primary rawmaterials and energy from electric and electronicwaste using innovative, unique onthe global scale, technologies which makeeffective environmental protection possible)design services (implementation of renewableenergy-related solutions, conductingwork associated with designing autonomic,hybrid systems of extracting energy fromthe environment, providing soil stabilizationservices using catalyst polymer technology)consulting services (consulting and trainingwith reference to renewable energysources and real estate management)design services, production, trade(market analysis and implementation ofmodern technologies, modern technologiesin textile industry and advertising, DigitalSignage - solutions based on LED technology,preparatory works prior to involvementin RES industry, consulting with referenceto running business activity, assistancein establishing international partnershipsorganizing tours for entrepreneurs)26

1 2 3jednostki samorządu terytorialnego / local government unitsUrząd MarszałkowskiWojewództwaŚwiętokrzyskiegoAl. IX Wieków Kielc 325-528 Kielcewww.sejmik.kielce.plStarostwo Powiatowe Kielce Al. IX Wieków Kielc 325-516 Kielcewww.powiat.kielce.plUrząd Miasta OstrowiecŚwiętokrzyskiJ. Głogowskiego 3/527-400 OstrowiecŚwiętokrzyskiwww.um.ostrowiec.plUrząd Gminy Bejsce Bejsce 25028-512 Bejscewww.bejsce.com.plUrząd Gminy Bieliny ul. Partyzantów 1726-004 Bielinywww.bieliny.plUrząd Gminy Bodzechów ul. Reja 1027-400 OstrowiecŚwiętokrzyskiwww.bodzechow.euUrząd Gminy Górno Górno 16926-008 Górnowww.gorno.pljednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegolocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitUrząd Gminy Łagów ul. Iwańska 1126-025 Łagówwww.lagow-gmina.plUrząd Gminy Masłów ul. Spokojna 226-001 Masłówwww.maslow.plUrząd Gminy MiedzianaGóraul. Urzędnicza 1826-085 Miedziana Górawww.miedziana-gora.pljednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegolocal government unitlocal government unitlocal government unitUrząd Gminy Rytwiany ul. Staszowska 1528-236 Rytwianywww.rytwiany.com.plUrząd Gminy Strawczyn ul. Żeromskiego 1626-067 Strawczynwww.strawczyn.plUrząd Miasta i Gminyw DaleszycachPlac Staszica 926-021 Daleszycewww.daleszyce.pljednostki naukowo-badawcze / research institutesPolitechnika Świętokrzyska Al. 1000-lecia P.P 725-314 Kielcewww.tu.kielce.pljednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegojednostka samorządu terytorialnegowyższa uczelnia (najstarsza wyższa uczelniaw regionie świętokrzyskim i jedyna na tymterenie państwowa uczelnia techniczna, kształcistudentów na Wydziale Budownictwa i InżynieriiŚrodowiska, Elektrotechniki, Automatykii Informatyki, Mechatroniki i Budowy Maszynoraz Zarządzania i Modelowania Komputerowego;od 2009 r. realizuje projekt ENERGIS,którego celem jest budowa energooszczędnego,inteligentnego budynku dydaktyczno--laboratoryjnego zasilanego odnawialnymiźródłami energii)local government unitlocal government unitlocal government unitinstitute of higher education (theoldest school of higher education in theŚwiętokrzyskie region and the only statetechnical school educates students onthe following faculties: Construction andEnvironmental Engineering Faculty, Electrotechnology,Automation and IT, Mechatronicsand Mechanical Engineering, as wellas Management and Computer Modelingfaculties; since 2009 the school has beeninvolved in ENERGIS project which aimsat building an energy-efficient, intelligentlaboratory and didactic facilities buildingpowered by renewable energy)27

Wyższa Szkoła Ekonomiii Prawa im. prof. EdwardaLipińskiego1 2 3Wyższa Szkoła Handlowa im.Bolesława Markowskiegoul. Jagiellońska 109 A25-734 Kielcewww.wseip.edu.plul. Peryferyjna 1525-56 Kielcewww.wsh-kielce.edu.plinstytucje otoczenia biznesu / business support institutionsINNpuls Sp. z o.o.ul. Hetmańska 40a35-045 Rzeszówwww.innpuls.plPodkarpacka AgencjaEnergetyczna Sp. z o.o.Świętokrzyskie CentrumInnowacji i TransferuTechnologii Sp. z o.o.ul. Szopena 51/21335-959 Rzeszówwww.pae.org.plul. Zagnańska 8425-528 Kielcewww.it.kielce.plwyższa uczelnia (największa niepaństwowauczelnia w województwie świętokrzyskim,kształci m.in. na kierunkach ekonomia, finanse,informatyka, prawo)wyższa uczelnia (najstarsza i najbardziej renomowanauczelnia niepaństwowa w regionieświętokrzyskim, kształci m.in. na kierunkachekonomia, budownictwo, transport, bezpieczeństwowew.)usługi projektowe, doradcze (identyfikacjai wspieranie innowacji, zarówno w sferze gospodarczej,jak i społecznej, w życiu codziennym,jak i w dziedzinie nauki i techniki, usługiz zakresu zakładania i prowadzenia działalnościgospodarczej, pozyskiwania środków finansowychoraz tworzenia i rozwijania innowacyjnychproduktów i usług, współpraca z firmamiz branży odnawialnych źródeł energii w ramachprzygotowania i realizacji projektów)usługi projektowe, doradcze, szkoleniowe(opracowywanie studiów wykonalności, audytówenergetycznych, doradztwo w zakresiewyboru źródeł ciepła i sposobów oszczędzaniaenergii, pomoc w pozyskiwaniu środków nafinansowanie inwestycji oraz przeprowadzanieszkoleń z zakresu odnawialnych źródeł energii,pomoc w zakresie nawiązywania kontaktówpomiędzy samorządami, przedsiębiorcamioraz instytucjami badawczo-rozwojowymi,promocja odnawialnych źródeł energii orazefektywności energetycznej)instytucja otoczenia biznesu (wspieranielokalnej przedsiębiorczości oraz stymulowanierozwoju regionu - działania na rzecz innowacjii transferu technologii na poziomie międzynarodowym,krajowym i regionalnym, usługiinformacyjne i doradcze, szkoleniowe, realizacjaprojektów o tematyce energetycznej, którychcelem jest rozpowszechnianie wiedzy o odnawialnychźródłach energii, zwiększenie świadomościenergetycznej wśród samorządówlokalnych, ośrodków naukowo-badawczych,przedsiębiorców, mieszkańców oraz na wskazaniepotrzeby stosowania energooszczędnychtechnologii w regionie)institute of higher education (the biggestnon-state school in the ŚwiętokrzyskieVoivodeship, offers such courses as economics,finances, IT, law)institute of higher education (the oldestand most renowned non-state school in theŚwiętokrzyskie region, it offers such coursesas economics, civil engineering, transport,internal security)design and consulting services (identificationand supporting innovations, bothin economic as well as in social domain,everyday life, in science and technology,services related to establishing and runningbusiness activity, obtaining funds, creatingand developing innovative products andservices, cooperation with companies fromrenewable energy industry within the scopeof preparing and executing projects)design, consulting and training services(preparation of feasibility studies, energy audits,consulting pertaining to the selectionof sources of heat and methods of savingenergy, assistance in procuring funds forinvestment projects and training on renewableenergy sources, assistance in establishingcontacts between local governments,entrepreneurs and research institutes,promoting renewable energy sources andenergy efficiency)business support institution (supportinglocal entrepreneurship and stimulatingregional development, activities aidinginnovations and technology transfer oninternational, national and regional level,information and advisory services, training,execution of energy-related projects whoseaim is to popularize knowledge aboutrenewable energy sources and enhanceawareness of energy-related issues amonglocal governments, research institutes, entrepreneurs,citizens and highlight the needto employ energy-efficient technologies inthe region)28

Grono Targowe KielceKielce Trade FairsBranża: kongresowo-targowaSector: fairs and conferencesCzłonkami klastra „Grono Targowe Kielce” są przedsiębiorstwaz województwa świętokrzyskiego działającew szeroko rozumianej branży kongresowo--targowej. Firmy zrzeszone w klastrze oferują pełenzakres usług niezbędnych dla obsługi imprez targowo-konferencyjnych,jak również wydarzeń okołotargowych:usługi doradcze, wystawiennicze, szkoleniowe,promocyjne, hotelarskie, gastronomiczne,transportowe i poligraficzne, a także działającew sferze kultury, sportu i promocji.Ta różnorodność nawiązuje do celu strategicznegofunkcjonowania klastra, jakim jest podniesienie konkurencyjnościprzedsiębiorstw działających w obszarzeorganizacji i obsługi imprez targowo-kongresowychoraz usług towarzyszących, poprzez poszerzenieskali i zakresu świadczonych przez nie usług. Klasterwzmacnia także powiązania między lokalnymi firmamii otoczeniem instytucjonalnym – jednostkami naukowo-badawczymi,szkołami wyższymi, instytucjamip y y jMembers of the “Kielce Trade Fairs” Cluster includeenterprises from the Świętokrzyskie Voivodeshipoperating in the broadly understood fairs and conferencessector. Companies associated in the clusteroffer a full range of services related to the fairsand accompanying conferences, as well as provideadditional services related to the trade fairs themselvessuch as consulting, exhibitions, training, promotion,hotel accommodation and gastronomy,transport and graphic arts, as well as culture andsport.This variety is related to the strategic aim of the clusteri.e. increasing competitiveness of the enterpriseswhich deal with organizing and providing servicesrelated to trade fairs and conferences. This is doneby widening the scale and scope of services theyprovide. The cluster strengthens also links betweenlocal companies and institutional environment - researchinstitutes, institutes of higher education, publicinstitutions and business support organizations.publicznymi oraz instytucjami otoczenia biznesu. pp g2008 2011 2012podpisanie porozumieniao współpracy, klaster zrzesza56 członków / signing thecooperation agreement, thecluster unites 56 membersorganizacja 7 zagranicznychmisji gospodarczych (WielkaBrytania, USA, Włochy,Kanada, Chiny, Francja,Niemcy) / organization of 7economic missions (GreatBritain, USA, Italy, Canada,China, France, Germany)klaster zrzesza 76członków / the clusterunites 76 members29

Łańcuch wartości i kompetencje klastra / Value chain and cluster competencieswspółpraca i wsparcie– Urząd Marszałkowski Woj.Świętokrzyskiego, Uniwersytetim. Jana Kochanowskiego wKielcach, Specjalna Strefa EkonomicznaStarachowice, Kielecki Park Technologiczny /cooperation and support – ŚwiętokrzyskieVoivodeship Marshall Office, JanKochanowski University in Kielce ,Starachowice Special EconomicZone, Kielce Technology Parkturystyka i transport– 19 podmiotów /tourism and transport– 19 entitiesdoradztwo biznesowe– 16 podmiotów /business consulting– 16 entitiestargi i wystawy– Targi Kielce S.A. /fairs and exhibitons– Kielce Trade Fairs(Targi Kielce S.A.)hotele i gastronomia– 16 podmiotów /hotels and gastronomy– 16 entitiesdziałalność szkoleniowa– 11 podmiotów /training activity– 11 entitiespromocja i reklama– 13 podmiotów /promotion and advertising– 13 entitiesKompetencje klastra: integracja i reprezentacja firm z otoczenia obsługi imprez wystawienniczych odbywających sięw Targach Kielce S.A., świadczenie szerokiej oferty usług doradczych, wystawienniczych, szkoleniowych, promocyjnych,hotelarskich, gastronomicznych, transportowych, poligraficznych stanowiących zaplecze obsługi imprez targowokonferencyjnychoraz wydarzeń okołotargowych, podnoszenie konkurencyjności przedsiębiorstw działających w branży,tworzenie i wzmacnianie powiązań między lokalnymi firmami i otoczeniem instytucjonalnym – jednostkami naukowobadawczymi,szkołami wyższymi, instytucjami publicznymi oraz instytucjami wspomagania biznesu. /Cluster competencies: integration and representation of companies dealing with exhibition events taking place duringthe Kielce Trade Fairs (Targi Kielce S.A.), offering a wide range of services including: consulting, exhibitions, training,promotion, hotel, gastronomy, transport, graphic arts, which constitute an integral organizational part of the fairs themselves,as well as all accompanying events (including conferences). The competitiveness of enterprises operating in thesector is thus increased. Additionally, links between local companies and institutional environment are being forged andextend to research institutes, institutes of higher education, public institutions, as well as business support institutions.30

KoordynatorKoordynatorem klastra jest Izba Gospodarcza „GronoTargowe Kielce”. Do zadań koordynatora należyw szczególności: reprezentowanie interesów gospodarczych zrzeszonychw klastrze podmiotów, wspieranie internacjonalizacji członków klastra, podwyższanie innowacyjności członków klastra, kształtowanie i upowszechnianie zasad etykii uczciwości w działalności gospodarczej, organizowanie pomocy członkom klastra w rozwiązywaniuproblemów ekonomicznych, organizacyjnychi prawnych dotyczących prowadzeniadziałalności gospodarczej, ułatwianie przepływu informacji i doświadczeńzarówno między firmami z branż pokrewnych, jaki instytucjami edukacyjnymi, prowadzenie działalności promocyjnej na rzeczklastra.CoordinatorThe cluster coordinator is the “Kielce Trade Fairs”Chamber of Commerce. The tasks of the coordinatorinclude in particular: representing economic interests of entities associatedin the cluster, supporting the internationalization of clustermembers, increasing the innovativeness of cluster members, shaping and popularizing the rules of ethics andhonesty in economic activity, organizing assistance for cluster members in solvingproblem related to: economy, organization andlegal issues regarding conducting business activity, facilitating the flow of information and experiencebetween companies from related sectorsand institutes of higher learning, conducting promotional activity towards thecluster.Dane kontaktowe podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: /Contact details of the coordinating entitykoordynator klastra: / cluster coordinator:Izba Gospodarcza „Grono Targowe Kielce” /The “Kielce Trade Fairs” Chamber of Commerceokres pełnienia funkcji: / period of service: od 2008 / since 2008formalna podstawa pełnienia funkcji: /formal basis for performing the function:statut / statuteadres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Zakładowa 3, 25-672 Kielceosoba do kontaktów: / contact person:Mirosław Hejduk – Dyrektor Biura Zarządu /Director of the Office of the Boardtel./fax.: +48 504 240 032e-mail / strona www:gtk@gronotargowe.pl / www.gronotargowe.plDziałalność i oferta klastraKlaster GTK jest jedynym w Polsce i zarazem w Europieklastrem targowym. Działalność klastra polegana zapewnieniu kompleksowej obsługi wystawcówi gości targowych.Aktywność klastra obejmuje następujące działania: podejmowanie działań na rzecz tworzenia i utrzymaniakorzystnych warunków rozwoju gospodarczegooraz wspieranie inicjatyw gospodarczychczłonków, realizacja projektów współfinansowanych z majątkuklastra, krajowych oraz unijnych środków pomocowych,służących wypełnianiu celów i zadań klastra, upowszechnianie rzetelnej wiedzy i informacjiw zakresie prowadzenia i rozwoju działalnościgospodarczej między innymi poprzez organizacjękonferencji, targów, wystaw, seminariów, szkoleń,Cluster’s activity and offerThe “Kielce Trade Fairs” Cluster is the only cluster inEurope and in Poland that deals with trade fairs. Thecluster’s activity is based on ensuring comprehensiveservices to exhibitors and trade fair guests.The activity of the cluster includes the following: taking up actions towards creating and maintainingbeneficial conditions for the economic developmentand supporting economic initiatives of its members, implementation of projects co-financed by thecluster, state an EU aid funds, serving to fulfill theaims and tasks of the cluster, popularizing the competent knowledge and informationin the scope of conducting economicactivity organizing conferences, fairs, exhibitions,seminars, training, publishing articles regardingeconomic activities,31

publikację w mediach artykułów informacyjnycho tematyce gospodarczej, prowadzenie działalności wydawniczej, doradztwo prawne, ekonomiczne, organizacyjne,a także wykonywanie ekspertyz, badań marketingowychoraz konsultingu, podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczejsłużącej realizacji celów i zadań z jednoczesnymprzeznaczeniem wypracowanych zyskówna działalność klastra, tworzenie i prowadzenie własnych systemówinformacji gospodarczej oraz współpraca w tymobszarze z innymi instytucjami i firmami prowadzącymidziałalność gospodarczą, współpraca i wymiana doświadczeń z ośrodkamioświatowo-naukowymi oraz organizacjami samorządugospodarczego, organizacjami pracodawcówi innymi organizacjami wspierającymi przedsiębiorcóworaz przedsiębiorczość w kraju i za granicą, organizowanie spotkań integrujących środowiskoczłonków klastra, opracowywanie strategii rozwoju klastra oraz planujej wdrożenia, uczestnictwo w międzynarodowych projektachklastrów, udział w międzynarodowych sieciach branżowych, pozyskiwanie inwestorów zagranicznych dla działańbiznesowych członków klastra, zatrudnianie specjalistów z udokumentowanymikwalifikacjami i doświadczeniem dla wzmocnieniadziałań biznesowych członków klastra, przeprowadzanie okresowych analiz konkurencyjnościczłonków klastra. conducting publishing activity, legal, economic, organizational consulting, as wellas preparing expert reports, marketing researchand consulting, taking up and conducting economic research thatserves the implementation of goals and tasks anddevoting the generated profits for the developmentof the cluster, creating and conducting own economic informationsystems and cooperating with other institutionsand companies, cooperation and exchange of experiences withresearch and education facilities as well as economicself-government, employee organizationsand other institutions supporting enterprises andentrepreneurship home and abroad, organizing meetings integrating cluster membersenvironment, creating strategies of cluster’s development aswell as implementing those strategies, participating in the international cluster projects, participation in international sector networks, attracting international foreign investors for whowould contribute to the clusters development, employing specialists with documented qualificationand experience to strengthen business activitiesof cluster members, periodic competitiveness analysis of cluster members.32Grono Targowe Kielce od początku swego istnieniaaktywnie włącza się w realizację projektów finansowanychze środków Unii Europejskiej.Wśród projektów realizowanych przez klaster znalazłysię: „Edukacja dla rynku pracy” (8,8 mln zł) – projektfinansowany w ramach Programu OperacyjnegoKapitał Ludzki realizowany w partnerstwie z Uniwersytetemim. Jana Kochanowskiego w Kielcach.Rolą Grona Targowego Kielce w projekcie byławspółpraca z Uniwersytetem przy dostosowywaniuprogramów nauczania do potrzeb rynku,organizowanie praktyk i staży zawodowych dlastudentów, udział w spotkaniach panelowychpracodawców z nauczycielami akademickimi orazinnych działaniach uczelni mających za zadaniemaksymalnie zwiększyć efektywność nauczaniai szanse na uzyskanie zatrudnienia przez jego absolwentów.“Kielce Trade Fairs” Cluster from the very beginning isactively participating in the implementation of projectsfinanced by the EU.Among the projects implemented by the cluster weshould mention: “Education for the labour market” (8,8 mln PLN)– project financed from the funds of the HumanCapital Operational Programme and organizedin cooperation with Jan Kochanowski Universityof Humanities and Sciences in Kielce. The role ofKielce Trade Fairs in the project include partnershipwith the university cooperation project, adjustingteaching programs to the needs of themarket, organizing internships for students, participationin panel meetings of employees withacademic teachers and other activities of theuniversity aimed at increasing the effectivenessof teaching and the chances for finding employmentby graduates.

„Młodzieżowy Inkubator Przedsiębiorczości”(ok. 1 mln zł) finansowany w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki. W ramach projektupowstaną lokalne biura Młodzieżowego InkubatoraPrzedsiębiorczości mieszczące się w szkołach zawodowychuczestniczących w realizacji projektu(10 biur). Uczniowie zyskają możliwość zdobyciawiedzy z zakresu przedsiębiorczości i prowadzeniawłasnej działalności w formie preinkubacji. Dodatkowoprowadzone będą konsultacje z praktykami biznesuz zakresu materiału, który nie jest realizowanyw szkolnym programie nauczania. Istotnym elementemtego projektu będzie platforma e-learningowa,poprzez którą uczestnicy będą mogli odbywaćszkolenia, korzystając z Internetu w dowolnie wybranymprzez siebie czasie. Całość warsztatowa będziepodzielona na dwa etapy – stacjonarny realizowanyw szkołach i wirtualny – realizowany za pomocą Internetu.Poprzez uczestnictwo w tych działaniachuczniowie zdobędą wiedzę z zakresu obsługi platformye-learningowej, udoskonalą umiejętnościinformatyczne i oswoją się z nowymi programamikomputerowymi i technologiami ICT. „Przedsiębiorczy student” (0,35 mln zł) finansowanyw ramach Programu Operacyjnego KapitałLudzki. Projekt zakłada m.in. przeprowadzenieprzez kadrę menadżerską członków GTK szkoleńz przedsiębiorczości w specjalnościach:1) marketing targowy,2) public relations,3) sprzedaż i account management,4) konsultant funduszy Unii Europejskiej. „Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości”(0,8 mln zł) finansowany w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki. Celem projektu jestpromocja postaw proprzedsiębiorczych wśród500 osobowej grupy studentów, absolwentówi doktorantów zamieszkałych na tereniewojewództwa świętokrzyskiego. „Rozwój sieci współpracy i wymiany innowacjiw klastrze Grono Targowe Kielce” (0,35 mln zł) finansowanyz Europejskiego Funduszu Społecznegoi budżetu państwa w ramach ZintegrowanegoProgramu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. „Promocja gospodarcza i inwestycyjna regionuświętokrzyskiego w oparciu o potencjałośrodka targowego” (3,3 mln zł) finansowanyz Regionalnego Programu Operacyjnego WojewództwaŚwiętokrzyskiego. “Youth Business Incubator” (around 1 mln PLN)financed by Human Capital Operational Programme.The project enables the creation of localoffices of the Youth Business Incubator located invocational schools participating in the implementationof the project (10 offices). Students obtainthe possibility to acquire knowledge in the scopeof entrepreneurship and conducting own businessactivity in the form of pre-incubation. Additionally,consultation will be carried out dealingwith material which is not included in the schoolcurriculum. A relevant element of this project willbe the e-learning platform, through which participantswill be able to carry out training using theInternet within a time framework they considersuitable. The workshops will be divided into twostages - stationary stage implemented in schoolsand virtual stage - implemented via Internet.Through participation in those actions studentswill acquire knowledge in the scope of employinge-learning platform, will perfect their IT skillsand will be able to acquaint themselves with newcomputer programs and IT technologies. “Entrepreneurial Student” (0,35 mln PLN) financedby Human Capital Operational Programme.The project also includes special trainingthat will be conducted by professional KTF managerialstaff in such fields as:1) fair marketing,2) public relations,3) sales and account management,4) EU funding consultation. “Academic Entrepreneurship Incubator” (0,8mln PLN) financed by Human Capital OperationalProgramme. The aim of the project is the promotionof entrepreneurship among 500 students,graduates and PhD students living in the territoryof the Świętokrzyskie Voivodeship. “Development of the cooperation networkand exchange of innovation in the KTF cluster”(0,35 mln PLN) financed by the European SocialFund and state budget within the Integrated RegionalDevelopment Operational Programme. “The economic and investment promotion ofthe Świętokrzyskie region based on the potentialof the trade fair center” (3,3 mln PLN)financed by the Świętokrzyskie Voivodeship RegionalOperational Programme.33

Grono Targowe Kielce jest oficjalnym partneremprojektu „Kręgi Innowacji – Rozwój zintegrowanychnarzędzi wspierania innowacyjności województwaw obszarach o dużym potencjale wzrostu”,realizowanego przez Urząd Marszałkowski Woj.Świętokrzyskiego.Grono realizuje szereg działań polegających nautworzeniu Kręgu Innowacji: Branża Targowo-Kongresowa(BTK) m.in. zawiązanie formalnej struktury Kręgu i wypracowaniemodelu współpracy instytucjonalnej, opracowanie Strategii Rozwoju Kręgu BTK, stworzenie portfela usług proinnowacyjnych, internacjonalizacja i promocja kręgu w kraju i zagranicą.Wdrożone działania pozwolą na opracowaniei wdrożenie proinnowacyjnego modelu współpracyprzedsiębiorstw i instytucji regionalnych, nakierowanegona transfer nowoczesnych rozwiązań i technologiido firm – członków Kręgu BTK.Realizując projekty, klaster współpracuje z instytucjamiotoczenia biznesu, takimi jak: Targi Kielce S.A., Specjalna Strefa Ekonomiczna Starachowice, Stowarzyszenie Integracja i Rozwój, Kielecki Park Technologiczny, Świętokrzyskie Centrum Innowacji i TransferuTechnologii.KTF is the official partner of the project entitled „Innovationcircles – development of integratedtools for supporting innovation in the voivodeshipin areas of major potential”, implemented bythe Marshal Office of the Świętokrzyskie Voivodeship.The association implements a series of actions tocreate a Center of Innovation: Trade Fair and ConferenceSector including: creating a formal structure of the association andworking on an institutionally supported cooperationmodel, preparing a Development Strategy for the TradeFair and Conference Sector Group, creating a portfolio of pro-innovative services, internationalization and promotion of the grouphome and abroad.Implementing the action will help to create and implementa pro-innovative cooperation model of enterprisesand regional institutions, directed towardsthe transfer of modern solution and technologies tocompanies - members of the TFCS group (Trade Fairand Conference Sector).Implementing the projects, the cluster cooperateswith such business support institutions as: Targi Kielce S.A. (Kielce Trade Fairs, a joint stockcompany), Starachowice Special Economic Zone, Integration and Development Association, Kielce Technology Park, Świętokrzyskie Center for Innovation and TechnologyTransfer.W 2011 r. Grono Targowe Kielce było organizatorem 7 misji gospodarczych (do Wielkiej Brytanii,Niemiec, Włoch, Chin, USA, Kanady i Francji), mających na celu promocję gospodarczą regionuświętokrzyskiego oraz potencjału członków GTK. Na ich potrzeby opracowano materiały informacyjnez ofertą gospodarczą dla inwestorów zagranicznych oraz Katalog Członków GTK w wersji angielskiej. /In 2011 the Kielce Trade Fairs was the organizer of 7 economic missions (to Great Britain, Germany, Italy,China, USA, France and Canada), that were to promote the economic potential of the Świętokrzyskieregion and the potential of association’s members. For that purpose special information materialswere prepared outlining their economic offer with foreign investors in mind and an English versionof the association’s members catalogue.34

Wizualizacjabudowanego obecnieCentrum KongresowegoTargów Kielce S.A. /Visualisation of theCongress Centre ofthe Kielce Trade FairsJSC (currently underconstruction)Przykładowe imprezy targowe organizowane na Targach Kielce w 2011 r. /Exemplary fairs organized in Kielce Trade Fairs in 2011.35

Członkowie klastra / Cluster membersNazwa / Name Adres / Address Działalność / Activity1 2 3usługi doradcze, projektowe / consulting, design servicesAEGON S.A. – PrzedstawicielJarosław PaprosBCO Biuro DoradztwaBiznesowegoECRD Biuro DoradztwaGospodarczego i RozwojuObszarów WiejskichEPRD - Tadeusz PęczekEPRD Biuro PolitykiGospodarczej i RozwojuRegionalnego Sp. z o.o.Wiśniówka 61 k/Kielc26-050 Wiśniówkaul. Kryształowa 425-751 Kielcewww.bco24.euul. Młyńska 327-600 Sandomierzwww.ecrd.plBrzezie 84a27-225 Pawłówul. Szkolna 36A25-604 Kielcewww.eprd.plInstytut Innowacji i Biznesu ul. Staszica 125-008 Kielcewww.iib.com.plKancelaria DoradcyPodatkowego INTER-KODEXLaboratorium RozwojuPrzedsiębiorstw - Domi Biblioteka SichowskaManager P.H.U.Rynkowa AgencjaŚwiętokrzyskaul. Paderewskiego 2925-004 Kielcewww.interkodex.plSichów Duży 8828-236 Rytwianywww.laboratorium.sichow.euul. Zgórska 20 B25-827 KielceAl. Solidarności 3425-323 Kielcewww.rynkowa.info.plusługi ubezpieczenioweusługi doradcze, finansowe, szkoleniowe(doradztwo biznesowe, biuro rachunkowe,szkolenia komercyjne)usługi doradcze, projektowe, szkoleniowe(szkolenia, studia wykonalności, biznes plany,strategie, badania, analizy)usługi doradcze (doradztwo biznesowe)usługi doradcze (doradztwo w zakresierozwoju regionalnego, przedsiębiorczościi polityki gospodarczej, rolnictwa, edukacji,ochrony środowiska i innych)usługi doradcze, szkoleniowe (wspomaganiefunkcjonowania firm, jednostek samorząduterytorialnego, organizacji pozarządowychoraz szkół i uczelni wyższych)usługi doradcze, finansowe (biuro rachunkowe,doradztwo podatkowe)usługi doradcze (doradztwo dla przedsiębiorczości)usługi doradcze (doradztwo związane z prowadzenieminteresów i zarządzaniem)usługi projektowe, produkcja, handel(analiza rynku i wdrażanie nowoczesnychtechnologii, nowe technologie w branżyodzieżowej, reklamowej, Digital Signage -rozwiązania oparte o technologię LED, praceprzygotowawcze do aktywności w dziedzinieOZE, doradztw w zakresie prowadzeniadziałalności gospodarczej, pomoc w nawiązywaniupartnerstw międzynarodowych,organizacja wyjazdów przedsiębiorców)usługi edukacyjne, szkoleniowe, tłumaczenia / education, training and translation services„AKTIV” Szkoła JęzykówObcych„PRO-FIL” Powszechny RuchOświatowyBiuro Tłumaczeń FATIXMateusz FatekAl. IX Wieków Kielc 1625-516 Kielcewww.aktiv.kielce.comul. Romualda 325-322 Kielcewww.pro-fil.kielce.plul. Sienkiewicza 4225-507 Kielcewww.fatix.plBritish & American Centre ul. Jana Pawła II 1325-025 Kielcewww.jezykobcy.comINTER-KODA Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 29/425-502 Kielcewww.interk.plMuzeum Wsi Kieleckiej ul. Jana Pawła II 625-025 Kielcewww.mwk.com.plusługi edukacyjne, tłumaczeniowe (szkoleniajęzykowe, tłumaczenia)usługi edukacyjne (szkoły dzienne, szkołyzaoczne, praktyki)usługi tłumaczeniowe (tłumaczenie tekstówz różnych dziedzin wiedzy)usługi edukacyjne (szkoła językowa, centrumegzaminacyjne)usługi szkoleniowemuzeuminsurance servicesconsulting, financial, training services(business consulting, accounting office,commercial training)consulting, design, training services(training, feasibility studies, business plans,strategies, analyses)consulting services (business consulting)consulting services (consulting in regionaldevelopment, entrepreneurship andeconomic policy, agriculture, education,environmental protection and others)consulting, training services (supportingthe functioning of the companies,self-government bodies, NGOs, schools andinstitutes of higher learning)consulting, financial services (accountingoffice, tax consulting)consulting services (business consulting)consulting services (consulting related toconducting business and management)design services, production, trade(market analysis and implementing moderntechnologies, new technologies in theclothing, marketing industry, Digital Signage- solutions based on LED technology, workpreparing for the activity in Renewable EnergySources, consulting in conducting businessactivity, help in creating internationalpartnerships, organizing business travels)education, translation services (languagetraining, translation)education services (full time courses,extramural studies, internships)translation services (translating texts fromdifferent fields of knowledge)services education (school of foreignlanguages, exam center)training servicesmuseum39

Ośrodek KształceniaWielozawodowego „ALFA”1 2 3ul. 11-go Listopada 7328-300 Jędrzejówwww.alfa.szkola.plPOLBRIT Leszczyny 10526-008 GórnoSEKA S.A. Oddział Kielce ul. Wiejska 125-319 Kielcewww.seka.plStowarzyszenie Na RzeczOchrony i Promocji SztukiSakralnej „ARS SACRA”ul. Jana Pawła II 325-025 Kielceusługi edukacyjne, szkoleniowe (szkolenia,kursy zawodowe)usługi edukacyjne, tłumaczeniowe (kursyjęzykowe, tłumaczenia)usługi szkoleniowe (nadzór BHP, PPOŻ,szkolenia z zakresu prawa pracy, BHP, HR,finansów, księgowości)stowarzyszenie (ochrona zabytków sztukisakralnej)usługi hotelarskie, konferencyjne, gastronomiczne / hotel, conference, gastronomy services„Roma” Grzegorz Romański ul. Paderewskiego 2025-004 Kielcewww.monte-carlo.com.plusługi gastronomiczne (restauracja – daniakuchni polskiej i europejskiej, obsługacateringowa wydarzeń)Amid Prestige, Mikołajczyk &Michoń S. J.CATER KielceCEK Centrum Edukacyjno-Konferencyjne Sp. z o.o.CENTRUM BIZNESU HotelKongresowyCztery Strony Świata -Restauracjaul. Sienkiewicza 5725-002 Kielcewww.pepe-rosso.pl26-085 Miedziana GóraĆmińsk Kościelny Wyrowce13Awww.catering.kielce.plul. Podklasztorna 103B/725-714 Kielcewww.cek.kielce.plAl. Solidarności 3425-323 Kielcewww.hotelkongresowy.plul. Kozia 225-514 Kielcewww.czterystronyswiata.euHotel „Pod Jaskółką” ul. Sosnowa 56Tumlin-Osowa26-050 Zagnańskwww.podjaskolka.plHOTEL „Tęczowy Młyn” ul. Zakładowa 425-670 Kielcewww.teczowy.comHotel Kameralny ul. Tarnowska 725-394 Kielcewww.hotelkameralny.comP.U.H. „AGLO” ul. Karbońska 3/125-640 KielcePensjonat Uzdrowiskowy„SOLANNA”Przedsiębiorstwo„ŁYSOGÓRY” Sp. z o.o.PrzedsiębiorstwoGastronomicznePOŁANIECKIul. Targowa 228-131 Solec-Zdrójwww.solanna.com.plul. Sienkiewicza 7825-501 Kielcewww.lysogory.com.plul. Wesoła 5125-363 Kielcewww.polaniecki.netTargi Kielce S.A. ul. Zakładowa 125-672 Kielcewww.targikielce.plZajazd Raj – JarosławŁączkiewicz, IwonaBuczyńskaul. Dobrzączka26-060 ChęcinyZespół Pałacowy Sp. z o.o. ul. Zamkowa 328-200 Staszów, Kurozwękiwww.kurozweki.comusługi gastronomiczne (restauracja kuchniwłoskiej, polskiej i międzynarodowej)usługi gastronomiczne (obsługa cateringowaimprez okolicznościowych, bankietów,targów, konferencji)centrum edukacyjno-konferencyjne(wynajem sal szkoleniowych)usługi hotelarskie (hotel, restauracja, spa,organizacja konferencji)usługi gastronomiczne (restauracja,catering)usługi hotelarskie, gastronomiczne (hotel,organizacja imprez okolicznościowych)usługi hotelarskie, gastronomiczne (hotel,restauracja, sale konferencyjne)usługi hotelarskie, gastronomiczne (hotel,restauracja, sala konferencyjna)education, training services (courses,vocational training)education, translation services (languagetraining, translation)training services (health and safetysupervision, fire protection, training regardinglabour law, health and safety, finance,accounting)association (protection of sacred art)gastronomy services (restaurant – Polishand European cuisine, catering services)gastronomy services (restaurant – Polish,Italian and International cuisine)gastronomy services (catering duringevents, fairs banquets, conferences)conference and education center (rentingtraining facilities)hotel services (hotel, restaurant, spa, organizingconferences)gastronomy services (restaurant, catering)hotel, gastronomy services (hotel, organizationof events)hotel, gastronomy services (hotel, restaurant,conference hall)hotel, gastronomy services (hotel, restaurant,conference hall)usługi gastronomiczne (bar gastronomiczny)gastronomy services (bar/ dining place)usługi hotelarskie, gastronomiczne, rekreacyjnehotel, gastronomy, recreation services(pensjonat uzdrowiskowy, fizykotera-(spa/guest house, physical therapy, mas-pia, masaże, krioterapia, spa, restauracja) sage, cryotherapy, spa, restaurant)usługi hotelarskie (hotel - noclegi, kongresy, hotel services (hotel – overnight stays,konferencje, imprezy okolicznościowe) conferences, events)usługi gastronomiczne (obsługa cateringowaimprez okolicznościowych, konferencji,targów, bankietów)centrum targowo-konferencyjne (organizacjaimprez targowych i konferencji)usługi hotelarskie, gastronomiczne (zajazd– noclegi, konferencje, bankiety)usługi hotelarskie, konferencyjne, gastronomiczne(hotel, konferencje, organizacjaprzyjęć, wycieczek)gastronomy services (catering services,events, events, conferences, trade fairs,banquets)trade fair and conference center (organizationof fairs and conferences)hotel, gastronomy services (Inn – overnightstays, conferences banquets)hotel, conference, gastronomy services(hotel, conferences, organizing parties, trips)40

1 2 3usługi turystyczne, rekreacyjne / tourism, recreation servicesBiuro Turystyczne „ABEX” ul. Sienkiewicza 1025-333 Kielcewww.abexkielce.com.plusługi turystyczne, transportowe (organizacjaimprez turystycznych, wynajempojazdów)tourism, transport services (organizingtourism events, car rental)Centrum Sportowo-Rekreacyjne „STADION”Emeryk.com - MagdalenaLeszczyniakul. Krajobrazowa 8526-001 Masłówwww.rekreacja.kielce.plul. 1-Maja 19125-655 Kielcewww.emeryk.comHUGO Polska Sp. z o.o. ul. Z. Nałkowskiej 5/4025-543 Kielcewww.hugopolska.plKorona S.A. ul. Ściegiennego 825-033 Kielcewww.korona-kielce.plORIENT DAY SPAul. Zagórska 18A25-355 Kielcewww.orientdayspa.plOśrodek Rekreacjii Hipoterapii „MAAG”ul. Ściegiennego 20725-116 Kielcewww.maagkielce.plusługi rekreacyjne (stoki narciarskie, imprezyokolicznościowe)usługi rekreacyjne, eventowe (organizacjaimprez, eventy, spotkania biznesowe, konferencje,pikniki, team building)usługi rekreacyjne, marketingowe(centrum rozrywki, organizacja promocji,produkcja filmów, marketing)klub piłkarskiusługi rekreacyjne (spa, zabiegi kosmetyczne)usługi rekreacyjne, gastronomiczne (hipoterapia,dogoterapia, restauracja)P.H.U. Biuro Podróży „STER” ul. Siennieńska 6usługi turystyczne (biuro podróży - organizacja27-400 Ostrowiec Świętokrzyskiwycieczek, rejsów, lotów, sprzedażwww.bpster.combiletów)TELEGRAF ul. Narciarska 625-214 Kielcewww.rekreacja.kielce.plusługi informatyczne / IT servicesF.H.U. CONTACT O/K ul. Piwowarska 2825-561 Kielcewww.contact.net.plIT & BUSINESS SUPPORT ul. L. Solskiego 1425-452 KielcePCET – Przedsiębiorstwo ul. Domaniówki 4/30Usługowo-Handlowe 25-413 Kielcewww.pcet.plusługi rekreacyjne (wyciągi narciarskie,wypożyczalnia sprzętu)usługi dla biznesu (projektowanie i wdrażaniezaawansowanych technologicznierozwiązań w zakresie teleinformatyki,telekomunikacji, monitoringu, automatyki,inżynierii środowiska i logistyki)usługi informatyczne (urządzenia peryferyjne,drukarki)usługi informatyczne (tworzenie stron,wdrażanie systemów informatycznych,projektowanie sieci)usługi marketingowe, reklamowe / marketing, advertising, printing services„Erton” Robert Faron ul. Towarowa 728-200 Staszówwww.erton.com.plusługi reklamowe (studio reklamy), produkcja(meble)„HW” Sp. z o.o. ul. Sienkiewicza 11wydawnictwo25-900 KielceAgencjaPromocyjno-Reklamowa„COVER”Agencja ReklamowaQuebec – GroupAgencja Wydawnicza„AKWARELA PLUS”Lubrzanka 5825-361 Kielcewww.cover.kielce.plul. Sandomierska 26025-330 Kielcewww.quebec-group.comul. Kościuszki 1125-310 Kielcewww.magazynkielce.plCOLOR PRESS Wydawnictwo ul. Mielczarskiego 15325-611 Kielcewww.colorpress.com.plLitwin Junior AdvertisingAgencja Reklamowaul. Ks. Piotra Ściegiennego 625-033 Kielcewww.lja.kielce.plMEDIATEKA ul. Przemysłowa 3325-660 Kielcewww.mediateka.com.plusługi reklamowe, promocyjne (gadżety,ceramika, upominki, odzież, poligrafia, reklamawizualna, kalendarze)usługi reklamowe (reklama wizualna, poligrafia,studio/3D, stoiska targowe)wydawnictwo (wydawnictwo magazynów„Kielce wczoraj, dziś, jutro” oraz „Świętokrzyskiewczoraj, dziś, jutro”)wydawnictwo (drukarnia, projektowaniemateriałów reklamowych, DTP, druk)usługi marketingowe, eventowe (organizacjaimprez firmowych, catering, produkcjagadżetów reklamowych)usługi reklamowe (poligrafia, reklama)recreation services (ski resorts, events)recreational services, events (organizingevents, business meetings, conferences,open air events, team building)recreation, marketing services (entertainmentcenter, organizing promotions, filmproduction, marketing)football clubrecreation services (spa, cosmetic procedures)recreation, gastronomy services (hippotherapy,dog therapy, restaurant)tourism services (travel agency, organizingtrips, flights, boat trips, ticket sales)recreation services (ski resorts, rentingequipment)services for business (design and implementingtechnologically advanced solutionin IT an ICT, monitoring, automatics, environmentalengineering and logistics)IT services (peripheral devices, printers)IT services (creating web pages, implementingIT systems, network design)marketing services (advertisementagency), production (furniture)publishing houseadvertising, promotion services (gadgets,ceramics, gifts, clothing, graphic arts, advertisement,calendars)advertising services (visual advertisement,graphic arts, studia/3D, exhibition stands)publishing (magazines:„Kielce wczoraj,dziś i jutro” (Kielce yesterday, today andtomorrow) and „Świętokrzyskie wczoraj, dziś,jutro” (Świętokrzyskie yesterday, today andtomorrow)publishing house (printing house, designof advertising materials, DTP, printing)marketing services, events (organizingcompany events, catering, advertisinggadget production)advertising services (graphic arts, advertising)41

Pracownia UsługReklamowych ”Tewa”1 2 3ul. Małopolska 10usługi reklamowe (poligrafia, sitodruk, artykuły25-341 Kielcereklamowe, wizualizacja zewnętrzna)www.tewa-reklama.plPrint Media Studio Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 7425-734 Kielcewww.printmedia.com.plUpshot – Wojciech Herman ul. Batalionów Chłopskich 7125-671 Kielcewww.upshot.plZakład Poligraficzny Czesław Al. Partyzantów 7Wojciechowski26-060 Chęcinyusługi transportowe / transport servicesMUSZKIETER Anna Chmiel ul. Charężów 626-060 Chęcinywww.muszkieter.plP.T.U.H. „TRANSSER” ul. Podgórze 2827-200 StarachowiceŚwiętokrzyskie Zrzeszenie ul. Mickiewicza 1Transportu i Usług25-352 Kielcewww.busy-kielce.plusługi poligraficzne (drukarnia, DTP)usługi reklamowe (agencja reklamowa– stojaki reklamowe, drukarnia wielkoformatowa,reklama wizualna, poligrafia, gadżetyreklamowe)usługi poligraficzne (materiały reklamowe,druk, poligrafia)usługi transportowe (przewozy rozkładowe,wynajem busów)usługi transportowe (przewóz ładunków)usługi transportowe (przewóz busami,taksówkami, pogotowie techniczne, kursy dlakierowców, reklama)usługi budowlane, deweloperskie / construction and house developmentD&J Technology PolandSp. z o.o.ul. Paderewskiego 4c/225-017 Kielcewww.citipark.plusługi deweloperskie (wykonywanie zleceńbudowlanych, działalność deweloperska)Firma Usługowa Dariusz ul. Starowiejska 7usługi budowlane (budownictwo ogólneKopacz26-004 Bielinyi wykończeniowe)usługi pielęgnacji zieleni / maintenance of vegetation services3STONE Sp. o.o.Rejonowe PrzedsiębiorstwoZieleni Sp. z o.o.ul. Warszawska 312f25-502 Kielcewww.3stone.plul. Lecha 11A25-622 Kielcewww.zielen.kielce.plgospodarka odpadami / waste managementBIO-MED Sp. z o.o. ul. Olszewskiego 625-663 Kielcewww.biomedplus.com.plproducenci / manufacturersFAMA-BRUK Sp. z o.o. Brzezie 84a27-225 Pawłówwww.fama-bruk.plP.B.H.U. „BUDOMAX” ul. Ściegiennego 25725-116 Kielcewww.budomax.com.plhandel / trade3F8 – COMPUTERS ul. Z. Nałkowskiej 5/2625-543 KielceWINEdeSIGN Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 4225-502 Kielcewww.winedesign.plinstytucje otoczenia biznesu / business support institutionsFundacja Centrum EuropyLokalnejFundusz PożyczkowyWojewództwaŚwiętokrzyskiego Sp. z o.o.Świętokrzyskie CentrumInnowacji i TransferuTechnologii Sp. z o.o.Stowarzyszenie Integracjai Rozwójul. IgnacegoPaderewskiego 29/325-017 Kielcewww.fundacja-cel.plul. Św. Leonarda 1/1425-311 Kielcewww.fpws.euul. Zagnańska 8425-528 Kielcewww.it.kielce.plul. Śniadeckich 30/525-366 Kielcewww.sir.com.plusługi pielęgnacji zieleni (projektowanie,utrzymanie ogrodów, terenów zieleni)usługi pielęgnacji zieleni (projektowaniei urządzanie terenów zieleni, ogrodów, klombówi inne usługi ogrodnicze)gospodarka odpadami (zbiórka, transport,odzysk, unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznychi innych niż niebezpieczne)produkcja (kostka brukowa)produkcja (tartak - więźby dachowe,drewno konstrukcyjne, impregnacja, domydrewniane, altany)handel (sprzedaż hurtowa komputerów,urządzeń peryferyjnych i oprogramowania)handel (sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych)instytucja otoczenia biznesu (rozwójwojewództwa świętokrzyskiego, rozwójtrzeciego sektora oraz aktywizacja zawodowamłodych ludzi)instytucja otoczenia biznesu (pożyczkiinwestycyjne i obrotowe)usługi doradcze, szkoleniowe (doradztwoogólne, proinnowacyjne, szkolenia)usługi doradcze, szkoleniowe (realizacjaprojektów EFS, szkolenia, doradztwo)advertising services (graphic arts, screenprinting, advertising materials, outdoorvisual elements)printing services (printing house, DTP)advertising services (advertising agency– advertising stands, big format printing,visual advertisement, graphic arts, advertisinggadgets)printing services (advertising materials,printing, graphic arts)transport services (people transport, rentingbuses)transport services (cargo transport)transport services (bus and taxi transport,technical emergencies, courses for bus drivers,advertising)development services (construction commissions,development activity)construction services (general constructionand finishing works)maintenance of vegetation services(garden and vegetation design and maintenance)maintenance of vegetation services (garden,vegetation and flower bed design andmaintenance, also other gardening services)waste management (collection, transport,utilization and waste treatment of unsecuredand other waste)production (cobblestone)production (lumber mill - rafter framing,construction wood, impregnation, woodhouses, summer-houses)trade (computer wholesale, sales of peripheraldevices and software)trade (wholesale of alcohol beverages)business support institution (developmentof the Świętokrzyskie Voivodeship,development of the third sector andprofessional activation of young people)business support institution (investmentand revolving loans)consulting, training services (general andpro-innovative consulting, training)consulting, training services (ESF projectimplementation consulting, training)42

Innowacyjny KlasterZdrowie i Turystyka„Uzdrowiska – PerłyPolski Wschodniej”Innovative ClusterHealth and Tourism“Health Resorts – Pearlsof Eastern Poland”Branża: turystycznaSector: tourismThe Innovative Cluster Health and Tourism “HealthResorts – Pearls of Eastern Poland” is a joint initiativeof entrepreneurs and local governments from5 communes with health resort status from theŚwiętokrzyskie and Podkarpackie Voivodeships as wellas universities – University of Information Technologyand Management (coordinator) and Zamość Universityof Management and Administration as well as twoadvisory entities from Rzeszów which support businessideas – Association of Entrepreneurship Promotion andBusiness Support Center. The most important objectivesof the cluster include the creation of a cooperationnetwork for business entities from the sector alongsidewith the facilitation of knowledge and innovation2010 2012Innowacyjny Klaster Zdrowie i Turystyka „Uzdrowiska– Perły Polski Wschodniej” jest wspólną inicjatywąprzedsiębiorców i samorządów gminnych z 5gmin uzdrowiskowych województw świętokrzyskiego,podkarpackiego i lubelskiego, uczelni – WyższejSzkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie (koordynator)i Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracjiw Zamościu, oraz dwóch rzeszowskich jednosteko charakterze doradczym, wspierających przedsięwzięciabiznesowe – Stowarzyszenia PromocjiPrzedsiębiorczości i Centrum Wspierania BiznesuSp. z o.o. Do najważniejszych celów działalności klastranależy stworzenie sieci współpracy podmiotówdziałających w branży oraz ułatwienie transferu wiezałożenieStowarzyszeniaKlaster Zdrowie i Turystyka,klaster zrzesza 9 członków/ establisment of theAssociation Cluster Healthand Tourism, the clusterunites 9 membersklaster zrzesza 34członków / the clusterunites 34 members43

dzy i innowacji pomiędzy nimi. Członkami klastrasą przedsiębiorcy świadczący usługi uzdrowiskoweoraz szeroko rozumiane usługi turystyczne w zakresieróżnorodnych rodzajów turystyki, a także samorządylokalne i organizacje pozarządowe działającena rzecz rozwoju turystyki i rozwoju regionalnego.transfer. The cluster is composed of entrepreneursproviding health-resort services as well as, broadlyspeaking, tourism services referring to diverse tourismcategories, as well as local governments and nongovernmentalorganizations working for the benefitof tourism and regional development.Łańcuch wartości i kompetencje klastra /Value chain and cluster competencies• zasoby ludzkie i ich kształtowanie, badania,transfer wiedzy – 2 wyższe uczelnie /human resources and how they are shaped,research, knowledge transfer – 2 institutes ofhigher learning• instytucje wspierające – stowarzyszeniepromocji przedsiębiorczości, centrumwspierania biznesu, portal branżowy /support institutions – association ofentrepreneurship promotion, business supportcenter, sector oriented websiteusługi hotelarskiei gastronomiczne – ośrodkiwypoczynkowe, hotele /hotels and gastronomyservices – resorts, hotelsusługi rekreacyjne,rehabilitacyjne – ośrodekleczniczy, centra rehabilitacji /recreation, rehabilitationservices – health center,rehabilitation centersgminy uzdrowiskowe /health resortmunicipalitiesprzedsiębiorstwauzdrowiskowe /health resortentreprises• współpraca z samorządem lokalnym(7 gmin uzdrowiskowych) /cooperation with local government(7 health resort municipalities )Kompetencje klastra – wsparcie i rozbudowa oferty turystyki uzdrowiskowo-leczniczej, usługi hotelarskie,gastronomiczne, rekreacyjne, kulturowe. /Cluster competencies – boosting and expanding health-resort related tourism offer, hotel, gastronomy,recreation and culture services.44

KoordynatorFunkcję koordynatora klastra pełni Instytut GospodarkiWyższej Szkoły Informatyki i Zarządzaniaw Rzeszowie.CoordinatorThe function of the coordinating entity is performedby the Economy Institute of the University of InformationTechnology and Management in Rzeszów.Dane kontaktowe podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: /Contact details of the coordinating entity:Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzaniakoordynator klastra: / cluster coordinator: w Rzeszowie / Economy Institute of the University of InformationTechnology and Management in Rzeszówokres pełnienia funkcji: / period of service: od 2010 / since 2010formalna podstawa pełnienia funkcji: /formal basis for performing the function:porozumienie o współpracy / cooperation agreementadres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Sucharskiego 2, pok. 01, 35-225 Rzeszówosoba do kontaktów: / contact person: dr Tomasz Soliński – dyrektor biura klastra / office directortel./fax.: +48 17 86 61 120e-mail / strona www:biuro@klasterzit.pl, dyrektor@klasterzit.pl / www.klasterzit.plDziałalność i oferta klastraInnowacyjny Klaster Zdrowie i Turystyka „Uzdrowiska– Perły Polski Wschodniej” jest klastrem o charakterzeusługowym. Służy rozwojowi usług lecznictwai turystyki uzdrowiskowej w powiązaniu z ekoturystyką,turystyką aktywną i kulturową. Ponadto klasterdąży do upowszechnienia pozytywnego wizerunkuuzdrowisk Polski Wschodniej, ułatwia wymianę doświadczeńi upowszechnia najlepsze praktyki współpracyklastrowej oraz promuje ideę klasteringu.Działania klastra są wspierane przez Program OperacyjnyRozwój Polski Wschodniej.Uzdrowiskowa inicjatywa klastrowa stanowi jednąz pierwszych inicjatyw tego typu o zasięgu ponadregionalnym.Działania przez nią podejmowanemają na celu wypracowanie zbioru modelowych,konkurencyjnych rozwiązań, możliwych do zastosowaniana terenie różnych gmin uzdrowiskowych,w szczególności w Polsce Wschodniej. Uzdrowiskastaną się ośrodkami rozwoju gospodarczego, nie tylkona poziomie lokalnym, lecz również regionalnymi ponadregionalnym.W wyniku ukształtowania innowacyjnych, zintegrowanychproduktów turystycznych i ich wypromowaniuna rynku krajowym i zagranicznym wykreowanyzostanie nowy popyt i nowe źródła dochodówdla mieszkańców miejscowości uzdrowiskowychPolski Wschodniej, przyczyniając się do ożywieniagospodarczego tego obszaru, przy wykorzystaniuprzede wszystkim wewnętrznych, endogenicznychźródeł jego rozwoju.Cluster’s activity and offerThe Innovative Cluster Health and Tourism “Healthresorts – Pearls of Eastern Poland” is a service cluster.It serves the purpose of developing medical servicesand health resort tourism in conjunction with ecotourism,active and culture-oriented tourism. Moreover,the cluster strives to popularize positive imageof health resorts from eastern Poland, it facilitatessharing of experiences and popularizes best clustercooperation practices and promotes the idea ofclustering. The activities of the cluster are supportedby the Operational Programme Development ofEastern Poland.Health resort cluster initiative is one of the first ofthis kind with trans-regional scope. Actions undertakenby the cluster aim at developing a set ofmodel, competitive solutions which can be appliedin different health resort regions, especially in easternPoland. Health resorts will become centers ofeconomic development, not only on local but alsoon regional and trans-regional level.As a consequence of shaping innovative, integratedtourism products and promoting them on the nationaland international market, new demand willbe generated along with new sources of income forinhabitants of health resorts from eastern Poland,which will contribute to the area’s economic revivalbased, primarily, on its internal, endogenic developmentfactors.45

Zadaniem klastra jest wzmacnianie współpracy jegouczestników w celu realizacji wspólnych projektówfinansowanych ze środków własnych, funduszy krajowych,zagranicznych oraz europejskich, przeznaczonychw szczególności na: badania naukowe, wspólneprojekty inwestycyjne, działania związane z rozwojemnowoczesnych technologii, a także promocję markiklastra, jego produktów i usług (nowe usługi lecznicze,SPA, kosmetyki, produkty turystyczne).Podmioty działające w branży turystycznej mogąbrać udział w organizowanych przez klaster otwartychseminariach, forach naukowych i konferencjach.W ramach realizacji projektu Innowacyjny KlasterZdrowie i Turystyka „Uzdrowiska – Perły PolskiWschodniej” przeprowadzone zostały badania naukowew przedsiębiorstwach i gminach uzdrowiskowychuczestniczących w projekcie. Celem pracbadawczych była diagnoza sytuacji oraz opracowaniestrategii kompleksowej i strategii cząstkowychdziałalności klastra.The objective of the cluster is to boost cooperationamong its members in order to implement jointprojects financed from own resources, Polish as wellas foreign and European funds devoted, in particular,to: scientific research, joint investment projects,actions related to the development of modern technologiesand promotion of cluster brand, its productsand services (new healing-related services, SPA,cosmetics, tourism products).Entities from the tourism sector may participate inopen seminars, scientific forums and conferencesorganized by the cluster.As part of the Innovative Cluster Health and Tourism“Health Resorts - Pearls of Eastern Poland” scientificstudies were conducted in companies and healthresort communes participating in the project. Theaim of the research was to diagnose the situationand develop comprehensive strategy as well as partialstrategies for cluster’s operation.Wyjazdy studyjne do uzdrowisk zagranicznychCzłonkowie klastra wzięli udział w wyjeździe studyjnym do wybranych uzdrowisk zlokalizowanychw Europie Środkowej. W ciągu siedmiu dni uczestnicy wyjazdu odwiedzili osiem miejscowościuzdrowiskowych, z których siedem znajdowało się poza granicami kraju: Słowacja – uzdrowiskoDudince w kraju bańskobystrzyckim, Austria – uzdrowiska: Bad Blumau i Bad Waltersdorf w LandzieStyria, Niemcy – uzdrowiska: Bad Füssing w Bawarii i Bad Elster w Saksonii, Czechy – uzdrowiska:Franciszkowe Łaźnie i Karlowe Wary w kraju Karlowe Wary. Ponadto odwiedzono polskie uzdrowiskoKudowa-Zdrój w województwie dolnośląskim.Przedstawicieli klastra uczestniczyli także w wyjeździe studyjnym do Uzdrowiska Truskawiec na Ukrainie.Organizatorem wyjazdu było Biuro Klastra. Głównymi celami wyjazdu było poznanie oferty i infrastrukturyusługowej Uzdrowiska w Truskawcu, poznanie działalności Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Kurortpolis”utworzonej na terenie uzdrowiska przez rząd Ukrainy oraz spotkanie z władzami miasta służącerozpoznaniu problemów rozwoju uzdrowiska oraz możliwości podjęcia współpracy. /Study tours to health resorts abroadCluster members participated in a study tour to selected health resorts in central Europe. Overa period of seven days they visited eight health resorts, out of which seven were outside Poland:Slovakia – Dudince health resort in Banska Bystrica area, Austria – Bad Blumau and Bad Waltersdorfin Styria, Germany – Bad Füssing in Bavaria and Bad Elster in Saxony, Czech Republic – FrantiskovyLazne and Karlovy Vary in Karlovy Vary region. Furthermore, a visit was paid to a Polish health resortof Kudowa-Zdrój in the Dolnośląskie Voivodeship.Cluster representatives also participated in a study tour to Truskavets health resort in the Ukraine. Clusteroffice was the organizer of the trip. The main aim of the tour was to get familiar with the offer andinfrastructure of the Truskavets Health Resort, learn about the activity of the “Kurortpolis” Special EconomicZone created on the health resort area by the Ukrainian government and to meet city’s authorities in orderto examine problems with health resort’s development and explore cooperation possibilities.46

Basen w zakładzieprzyrodoleczniczym /Swimming pool innatural therapy facilityUsługi oferowane przez członków klastra / Services offered by the members of the clusterMaska na ciało z gorącejczekolady – odnowabiologiczna /Body mask of hotchocolate – SPA47

Maska algowa – odnowabiologiczna /Body mask withalgae – SPAZabiegi laserem /Laser treatments48Produkty członka klastra– Uzdrowisko Iwonicz/ Products of a clustermember – IwoniczHealth Resort

UzdrowiskoIwonicz Zdrój /Iwonicz Zdrój HealthResort49

Członkowie klastra / Cluster membersNazwa / Name Adres / Address Działalność / Activity1 2 3uzdrowiska / health resortsUzdrowisko Busko-Zdrój S.A. ul. F. Rzewuskiego 128-100 Busko-Zdrójwww.uzdrowiskobusko.plUzdrowisko Horyniec Sp.z o.o.52ul. Sanatoryjna 337-620 Horyniec-Zdrójwww.uzdrowisko-horyniec.com.plUzdrowisko Iwonicz S.A. Al. Torosiewicza 238-440 Iwonicz-Zdrójwww.uisa.plUzdrowisko Rymanów S.A. ul. Zdrojowa 4838-481 Rymanów-Zdrójwww.uzdrowisko-rymanow.com.plusługi rehabilitacyjne / rehabilitation servicesCentrum Promocji ZdrowiaSANVIT Sp. z o.o.Oddział Iwonicz ZdrójSanatorium UzdrowiskoweCentrum RehabilitacjiRolników Kasy RolniczegoUbezpieczenia Społecznegow Horyńcu-ZdrojuCentrum RehabilitacjiRolników Kasy RolniczegoUbezpieczenia Społecznegow Iwoniczu-ZdrojuGórnicze Sanatorium –„Górnik”Niepubliczny Zakład OpiekiZdrowotnejSanatorium Uzdrowiskowe„Amer-Pol”Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny i MedycynyEstetycznej „NATURA”Samodzielne PubliczneSanatorium Rehabilitacyjnedla Dzieciim. J. Korczakaw Krasnobrodzieul. ks. Jana Rąba 138-440 Iwonicz Zdrójwww.sanvit.euul. Sanatoryjna 237-620 Horyniec-Zdrójhwww.crr-horyniec.plul. ks. Jana Rąba 2238-440 Iwonicz-Zdrójwww.crriwonicz.sanatoria.com.plul. ks. Jana Rąba 338-440 Iwonicz Zdrójwww.sanatorium-gornik.plul. Zdrojowa 2738-610 Polańczykwww.amer-pol.com.plul. Chopina 928-100 Busko Zdrójwww.natura.med.plul. Sanatoryjna 122-440 Krasnobródwww.sanatorium-krasnobrod.pllecznictwo uzdrowiskowe (leczenieschorzeń: reumatyczne, pourazowe,neurologiczne, układu krążenia, skórne,dziecięce porażenia mózgowe i schorzeniaortopedyczne)lecznictwo uzdrowiskowe (leczenie choróbnarządu ruchu, reumatycznych)lecznictwo uzdrowiskowe (pobytylecznicze, turnusy rehabilitacyjne, wczasywypoczynkowe, pobyty odnowy biologiczneji spa), usługi hotelarskie (pobyty hotelowe,pobyty okazjonalne, obsługa hoteloworestauracyjnaszkoleń i konferencji, organizacjaimprez okolicznościowych)lecznictwo uzdrowiskowe (leczeniei rehabilitacja dzieci i dorosłych, w przypadkudzieci profil leczniczy obejmuje chorobygórnych i dolnych dróg oddechowych,choroby nerek i dróg moczowych, chorobynarządu ruchu; u dorosłych pacjentówleczenie i rehabilitacja obejmują: chorobygórnych i dolnych dróg oddechowych,choroby narządu ruchu, chorobykardiologiczne)lecznictwo uzdrowiskowe (leczenienarządów ruchu pochodzeniaortopedycznego, reumatologicznegoi neurologicznego)lecznictwo uzdrowiskowe (zabiegi z zakresukinezyterapii, elektrolecznictwa, hydroterapii,ciepłolecznictwa, krioterapii, masażeklasyczne oraz zabiegi z wykorzystaniemnaturalnych surowców leczniczych: borowinyi wód siarczkowo-siarkowodorowych,ukierunkowane na leczenie schorzeń narząduruchu i chorób reumatycznych)lecznictwo uzdrowiskowe (turnusyrehabilitacyjne i wczasy lecznicze, rehabilitacjaschorzeń narządu ruchu)lecznictwo uzdrowiskowe (leczenieschorzeń narządu ruchu – ortopedycznych,reumatycznych, schorzeń neurologicznych,chorób górnych dróg oddechowych)lecznictwo uzdrowiskowe, zabiegi spa,medical spalecznictwo uzdrowiskowe (leczeniechorób kręgosłupa i stawów oraz medycynaestetyczna)lecznictwo uzdrowiskowe (leczeniei rehabilitacja dzieci i dorosłych w systemiestacjonarnym i ambulatoryjnym, zeschorzeniami układu oddechowego, układuruchu i układu nerwowo-mięśniowego)spa treatments (treating of the followingailments: rheumatic, post-traumatic as wellas circulatory system problems alongsidewith skin and children’s conditions, cerebralpalsy and orthopedic conditions)spa treatments (treatments of locomotionorgan conditions and rheumaticconditions)spa treatments (treatment stays,rehabilitation stays, vacations, sparejuvenation stays and spa), hotel services(hotel stays, special occasion stays, hoteland restaurant services during training andconferences as well as special occasionevents)spa treatments (treatment andrehabilitation of children and adults,in the case of children the treatmentprofile includes ailments of upper andlower respiratory tract, kidney ailments,urinary system, ailments of motor organs;rehabilitation and treatments of adultsinclude: upper and lower respiratory tractailments, motor organ ailments, heartproblems)spa treatments (treatment of motororgans both orthopedic, rheumatic andneurological)spa treatments (kinesiotherapytreatment, electrotherapy, hydrotherapy,termotherapy, cryotherapy, massage, andtreatment using natural healing resources:peloid and sulphile and hydrosulphic,aimed at treating motor organs andrheumatic diseases)spa treatments (rehabilitation camps andrehabilitation of motor organ ailments)spa treatments (motor organ ailmentstreatment – orthopedic, rheumatic,neurological, ailments of upper respiratorytract)spa treatments, spa, medical spaspa treatments (spine and joints ailmentsand esthetic medicine)spa treatments (treatment andrehabilitation of children and adults in thestationary and ambulatory systems withrespiratory tract ailments, motor organs,nervous and muscle system ailments)

Sanatorium Uzdrowiskowe„Bajka”NZOZ Beata Krukowska-BaniaSanatorium UzdrowiskoweNida-Zdrój Sp. z o.o.1 2 3ul. Sobieskiego 337-620 Horyniecwww.sanatoriumbajka.comul. Rzewuskiego 928-100 Busko-Zdrójwww.sanatoria.com.pl/sanatorium-uzdrowiskowenida-zdroj,busko-zdroj.htmlusługi hotelarskie, gastronomiczne / hotel, gastronomy servicesEnergetyk SPA Sp. z o.o. ul. Piwarskiego 2638-440 Iwonicz-Zdrójwww.hotels-energetyk.com.plHotel Atrium „Amer-pol” Sp.z o.o. „Atrium”Hotel Restauracja „JaśWędrowniczek”ul. Zdrojowa 2838-610 Polańczykwww.dwatrium.plul. Bieleckiego 838-481 Rymanówwww.jas-wedrowniczek.plHotel „POD ŚWIERKIEM” ul. Waryńskiego 3828-100 Busko-Zdrójwww.busko-zdroj.com/podswierkiemwww.hotelura.euHotel i Restauracja „StrasznyDwór”Ośrodek Wypoczynkowy„Natura”Ośrodek Wypoczynkowy„RANCHO”,Hotel „EwKa”Ośrodek Wypoczynkowy„RUDAWKA”ul. Kasztanowa 438-481 Rymanów Zdrójwww.straszny-dwor.plul. Zamojska 2322-440 Krasnobródwww.natura.go3.plMyczków38-610 Polańczykwww.hotelewka.bieszczady.plRudawka Rymanowska 638-480 Rymanówwww.rudawka.plWilla Krakowianka ul. Zdrojowa 238-440 Iwonicz Zdrójwww.krakowianka.comusługi turystyczne / tourism servicesBiuro Podróży i Turystyki„RESTUR”ul. Krzyżanowskiego 835-328 Rzeszówwww.restur.rzeszow.pllecznictwo uzdrowiskowe (leczenieschorzeń narządu ruchu, neurologicznych)lecznictwo uzdrowiskowe (leczenie choróbnarządu ruchu, reumatycznych, układunerwowego, naczyń obwodowych, skóry)usługi hotelarskie (organizacja konferencji,spotkań biznesowych)usługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskieusługi hotelarskiebiuro podróżyjednostki samorządu terytorialnego / local government unitsMiasto Krasnobród ul. 3 Maja 3622-440 Krasnobródwww.krasnobrod.pljednostka samorządu terytorialnegoMiasto i Gmina Busko-Zdrój ul. Mickiewicza 10jednostka samorządu terytorialnego28-100 Busko-Zdrójwww.busko.plGmina Iwonicz-Zdrój al. Słoneczna 28jednostka samorządu terytorialnego38-440 Iwonicz-Zdrójwww.iwonicz-zdroj.plGmina Horyniec-Zdrój Al. Przyjaźni 5jednostka samorządu terytorialnego37-620 Horyniec-Zdrójwww.ughoryniec.iap.plGmina Rymanówul. Mitkowskiego 14ajednostka samorządu terytorialnego38-480 Rymanówwww.rymanow.plGmina Solec-Zdrój ul. 1-go Maja 10jednostka samorządu terytorialnego28-131 Solec-Zdrójwww.solec-zdroj.plspa treatment (motor organ treatment,neurological treatment)spa treatment (motor organ treatment,rheumatic, nervous system, peripheralvessels and skin)hotel services (organizing conferences,business meetings)hotel serviceshotel serviceshotel serviceshotel serviceshotel serviceshotel serviceshotel serviceshotel servicestravel agencylocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unitlocal government unit53

1 2 3Gmina Solina z/sw Polańczykuul. Wiejska 238-610 Polańczykwww.esolina.pljednostka samorządu terytorialnegojednostki naukowo-badawcze / research institutesWyższa Szkoła Informatykii Zarządzania w RzeszowieWyższa Szkoła Zarządzaniai Administracji w Zamościuul. Sucharskiego 235-225 Rzeszówhttp://wsiz.rzeszow.plul. Akademicka 422-400 Zamośćwww.wszia.edu.plinstytucje otoczenia biznesu / business support institutionsStowarzyszenie PromocjiPrzedsiębiorczościPrzedsiębiorstwoWielobranżowe Rafał KliśCentrum Wspierania BiznesuSp. z o.o.ul. Słowackiego 7a pok. 935-060 Rzeszówwww.spp.org.plul. Waryńskiego 3128-100 Busko-Zdrójwww.Kurort24.plul. Słowackiego 7a pok. 735-060 Rzeszówuczelnia wyższauczelnia wyższainstytucja otoczenia biznesu (usługiszkoleniowe, doradcze, informacyjne,badawcze)instytucja otoczenia biznesu (portalskupiający najważniejsze informacje na tematuzdrowisk, sanatoriów i pensjonatów regionu)instytucja otoczenia biznesu (usługiconsultingowe)local government unitinstitute of higher learninginstitute of higher learningbusiness support institution (consulting,trainings, information, research services)business support institution (portalfocuses on the most important informationregarding spas and guest houses in theregion)business support institutions (consultingservices)54

Świętokrzysko-PodkarpackiKlaster BudowlanyINNOWATORŚwiętokrzysko-PodkarpackiConstruction ClusterINNOWATORBranża: budowlanaSector : constructionŚwiętokrzysko-Podkarpacki Klaster BudowlanyINNOWATOR powstał w wyniku realizacji projektu„Wsparcie dla tworzenia i rozwoju Świętokrzysko--Podkarpackiego Klastra Budowlanego INNOWA-TOR” finansowanego w ramach Programu OperacyjnegoRozwój Polski Wschodniej. Członkowieklastra to grupa przedsiębiorstw z regionu świętokrzyskiegoi podkarpackiego działających w branżybudowlanej, które współpracują z instytucjami naukowo-badawczymi,jednostkami samorządowymii administracją państwową. Celem działalnościklastra jest wsparcie i rozwój firm z branży budowlanejoraz branż pokrewnych poprzez stworzenieplatformy współpracy. Ułatwienie transferu wiedzyi nowoczesnych technologii, podnoszenie wiedzyi umiejętności oraz promowanie korzystnychform współpracy ma na celu wzmocnienie pozycjiczłonków klastra na rynku regionalnym, krajowymi zagranicznym.The Świętokrzysko-Podkarpacki Construction ClusterINNOWATOR was created as a result of the implementationof the project “Support for the creationand development of the Świętokrzysko-PodkarpackiConstruction Cluster INNOVATOR” financed by the OperationalProgramme Development of Eastern Poland.The cluster members include a group of enterprisesfrom the Świętokrzyskie and Podkarpackie regions,who operate in the construction sector and cooperatewith research institutes, local government unitsand state administration. The aim of the cluster’s operationis the support and development of companiesfrom the construction sector and related sectors bycreating a platform of cooperation. The ultimate goalis to boost the market position of cluster members onboth home and foreign markets. This goal is achievedthrough facilitating the knowledge transfer and moderntechnologies, increasing level of knowledge andskills and promoting beneficial forms of cooperation.2010 2012rejestracjastowarzyszenia /registrationof the associationklaster zrzesza 19członków / the clusterunites 19 members55

Łańcuch wartości i kompetencje klastra / Value chain and cluster competenciesprojektowanie / designproduktyz drewna i wyrobówdrewnopodobnych /derived timberproductskonstrukcjealuminiowe, stalowe,zadaszenia /aluminum and steelconstruction,roofingwytwarzanie– produkty branży budowlanej m.in. /production– the construction industry productsślusarkaaluminiowa, PCV /aluminum fixtures,PCVświetlikidachowe /skylightskruszywa mineralnełamane, kamieńwapienny przemysłowy /fragmented mineralaggregates, industriallimestonechemiabudowlana /constructionchemicalsmasbitumicznych,mieszankibetonowe,prefabrykowaneelementy /bituminous mass,concrete mixtures,prefabricatedelementsusługi budowlanebudownictwomieszkaniowe, przemysłowe,biurowce, obiektyużyteczności publicznej,remonty, modernizacja,renowacje zabytków,usługi wykończeniowei wyposażenia wnętrz,działalnośćdeweloperska /constructionhousing, industrial andoffice block construction,public utility facilities,renovation, modernization,renovation of historical sites,finishing works and interiordecorationdevelopmentactivityklient polskii zagraniczny /Polish andforeign clientzasoby ludzkie oraz ich kształtowanie – Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Świętokrzyskiej /human resources and how they are shaped – Construction and Environmental Engineering Faculty of Kielce University of Technologywspółpraca z instytucjami otoczenia biznesu – izby przemysłowo-handlowe, fundacja /cooperation with business support institutions – chambers of commerce and industry, foundationKompetencje klastra: reprezentacja przedsiębiorstw branży budowlanej, branż pokrewnych, a także podmiotów działającychna rzecz rozwoju gospodarczego regionu, wsparcie transferu wiedzy i nowoczesnych technologii od jednostek naukowobadawczychdo firm, podnoszenie wiedzy i umiejętności oraz promowanie korzystnych form współpracy pomiędzyprzedsiębiorcami oraz z jednostkami naukowo-badawczymi, podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności branży w regionie,a tym samym innowacyjności i konkurencyjności województwa świętokrzyskiego. /Cluster competencies: representation of enterprises of the construction sector, related sectors as well as entities operatingtowards the economic development of the region, support for the transfer of modern technology and from research institutesto companies, increasing the level of knowledge and skills and promoting the use of beneficial forms of cooperation betweenentrepreneurs and research institutes, increasing the competitiveness and innovativeness of the sector in the region, and, at thesame time, increasing the innovativeness of the Świętokrzyskie Voivodeship.56

KoordynatorKoordynatorem Świętokrzysko-Podkarpackiego KlastraBudowlanego INNOWATOR jest Staropolska IzbaPrzemysłowo-Handlowa, jeden z członków klastra.Jest to największa organizacja otoczenia biznesudziałająca w województwie świętokrzyskim. StaropolskaIzba Przemysłowo-Handlowa od lat współpracujez instytucjami otoczenia biznesu w krajui regionie, m.in. Krajową Izbą Gospodarczą oraz PARP.Od 1998 roku instytucja jest członkiem KrajowegoSytemu Usług (KSU) zrzeszającego instytucje otoczeniabiznesu w całym kraju. Izba jest także RegionalnymPunktem Konsultacyjnym oraz RegionalnąInstytucją Finansującą dla PO Innowacyjna Gospodarka.Wszystkie wymienione kontakty wykorzystujena rzecz klastra INNOWATOR.CoordinatorThe coordinating entity of the Świętokrzysko-Podkarpacki Construction Cluster INNOVATOR is theStaropolska Izba Przmysłowo-Handlowa (StaropolskaChamber of Industry and Commerce) – one of the clustermembers. This is the biggest business support institutionoperating in the Świętokrzyskie Voivodeship. TheStaropolska Chamber of Industry and Commerce hasbeen cooperating with business support institutions formany years both abroad and in the region, including:Polish Chamber of Commerce and Polish Agency forEnterprise Development. Since 1998 it is the memberof the National Services System that associates businesssupport institutions from the whole country. Chamberis also the Regional Consulting Point and a RegionalFinancing Institution for Operational Programme InnovativeEconomy. All mentioned EU contracts will beemployed for the benefit of the INNOWATOR cluster.Dane kontaktowe podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: /Contact details of the coordinating entity:koordynator klastra: / cluster coordinator:Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa /the Staropolska Chamber of Industry and Commerceokres pełnienia funkcji: / period of service: od 2010 r. / since 2010formalna podstawa pełnienia funkcji: /formal basis for performing the function:umowa konsorcjum / consortium agreementadres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Sienkiewicza 53, 25-002 Kielceosoba do kontaktów: / contact person:Ryszard Zbróg – Prezydent SIPH, Kierownik Klastra /President of SCIC, Head of the clustertel./fax.: +48 41 344 43 92e-mail / strona wwwsekretariat@siph.com.pl / www.siph.com.plDziałalność i oferta klastraDziałalność klastra jest zgodna z zapisami RegionalnejStrategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiegona lata 2005-2013, która jako jeden z czynnikówbudowy regionalnego systemu innowacjiwymienia tworzenie i rozwój klastrów w strategicznychdla regionu sektorach gospodarczych. W RSIwskazano na znaczny potencjał przemysłu budowlanegow regionie, co uwzględnia celowość tworzeniaklastra przedsiębiorstw budowlanych.Klaster prowadzi działalność badawczą mającą nacelu zdiagnozowanie potrzeb branży. W efekcietych prac zostanie sformułowana strategia rozwojuklastra, w tym wytyczone kierunki działań na rzeczwzmacniania przedsiębiorstw oraz nawiązywaniawspółpracy z ośrodkami naukowo-badawczymi,co umożliwi prowadzenie zintegrowanych działańCluster’s activity and offerActivity of the cluster is congruent with the RegionalInnovation Strategy of the Świętokrzyskie Voivodeshipimplemented between 2005 and 2013, whichlists the creation and development of clusters inbusinesses that are strategic to the region as an elementof building regional innovation systems. TheRIS points to a major potential of the constructionindustry, which highlights the very purpose behindthe construction businesses cluster.The cluster conducts business activity that has, asits goal, the diagnosis of the sector’s needs. In effectof this work a cluster development strategy will beprepared including the outlined directions of takingaction towards strengthening of enterprisesand boosting cooperation with research institutes,which will enable conducting integrated actions57

odpowiadających wspólnym potrzebom członkówklastra (szkoleń, seminariów, konferencji, jak równieżzakupu i wdrożeń nowoczesnych technologii, systemówzarządzania, systemów jakości).Dwa razy do roku organizowane są konferencjepopularyzujące klaster, członków klastra i ideę klasteringu,raz w miesiącu organizowane są szkolenialub seminaria dla członków klastra, poszerzającewiedzę z zakresu zarządzania i nowych technologiiw budownictwie.working for the benefit of cluster members (training,seminars, conferences as well as purchase andimplementation of modern technologies, managementsystems, quality management systems).Twice every year conferences popularizing the clusterand the idea of clustering are organized, additionally,every month training and seminars are heldfor cluster members themselves that broaden theknowledge of management and new technologiesin construction.Klaster oferuje swoim członkom:1. seminaria z zakresu nowoczesnego zarządzania firmą,2. seminaria z zakresu nowoczesnych technologii stosowanych w budownictwie,3. certyfikację systemów zarządzania jakością i środowiskiem,4. certyfikację wyrobów i usług (nowe, innowacyjne wyroby wprowadzane na rynek). /The cluster offers its members:1. seminars regarding modern company management,2. seminars regarding modern technologies employed in construction,3. certification of quality and environmental management,4. certification of products and services (new innovative products introduced into the market).Świętokrzysko-Podkarpacki Klaster Budowlany INNO-WATOR współpracuje z jednostkami naukowo-badawczymi.Jednym z członków klastra jest PolitechnikaŚwiętokrzyska, przy organizacji seminariów i konferencjiklaster współpracuje również z PolitechnikąRzeszowską, Uniwersytetem im. Jana Kochanowskiegow Kielcach oraz innymi uczelniami.W ramach działalności klaster stworzył wspólną stronęinternetową www.klaster-innowator.pl, zostały takżewydane ulotka oraz dwa katalogi promujące klasteri członków klastra (w tym jeden dwujęzyczny).The Świętokrzysko-Podkarpacki Construction ClusterINNOWATOR cooperates with a number of researchinstitutes. One of the cluster members is the Kielce Universityof Technology, in organization of conferencesand seminars the cluster cooperates also with the RzeszówUniversity of Technology, Jan Kochanowski Universityin Kielce, and other institutes of higher learning.The cluster has its own web page: www.klasterinnowator.pl,also a brochure and two catalogueswere issued that promote the cluster and clustermembers (including a bilingual one).ŚWIĘTOKRZYSKO-PODKARPACKI KLASTER BUDOWLANYINNOWATORwww.klaster-innowator.pl58BIURO PROJEKTU:Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowaul. Sienkiewicza 53, 25-002 Kielce, tel./fax 41 344 43 92

Świetliki szklane systemSCHUECO pow. 6000 m 2GALERIA ECHO Kielce2011 – producent firmaAluto System Sp. z o.o. /Glass skylights, SCHUECOsystem, area of 6000 m 2 ,GALERIA ECHO Kielce2011 – manufacturerAluto System Sp. z o.o.Brama opuszczanastalowaprzeciwpożarowazamontowana w GaleriiHandlowej MilleniumHall w Rzeszowie– dystrybutor firmaSL Sp. z o.o. /Lowered fireproofgate made of steel,installed in GaleriaHandlowa MileniumHall in Rzeszów,provider SL Sp. z o.o.59

Instalacja dozowaniai mieszania cementupopiołowego„Cementownia Kraków”– Nowa Huta – BikoSerwis Sp. z o.o. Sp. K./Ash cement dosing andmixing installation inKraków – Nowa HutaCement Factory– implemented by BikoSerwis Sp. z o.o. Sp. K.„ENERGIS” inteligentnybudynek dydaktycznolaboratoryjnyzasilanyz odnawialnych źródełenergii na potrzebyWydziału InżynieriiŚrodowiska PolitechnikiŚwiętokrzyskiejw Kielcach – Generalnywykonawca: DORBUDS.A, stolarka: DORBUDProdukcja Sp. z o.o. /“ENERGIS” teachingand laboratory smartbuilding that uses energyfrom renewable sources,built for EnvironmentalEngineering Facultyof Kielce University ofTechnology – contractor:DORBUD S.A, woodenelements: DORBUDProdukcja Sp. z o.o.Kopalnia WapieniaMorawica S.A.– wydobycie kamieniaw kopalni / MorawicaS.A. Limestone Mine– exctraction of stone inthe mine60

Przebudowa ulicySikorskiego w Rzeszowie– realizacja MiejskiePrzedsiębiorstwo Drógi Mostów Sp. z o.o. /Reconstruction of theSikorskiego street inRzeszów – implementedby MiejskiePrzedsiębiorstwo Drógi Mostów Sp. z o.o.Realizacja auli SGH– wykonawcafirma DorbudProdukcja Sp. z o.o. /SGH Hall project– contractor: DorbudProdukcja Sp. z o.o.Zadaszenie ALUCOSKYLIGHT WISŁAKRAKÓW 2010– producent firmaAluto System Sp. z o.o. /Roofing ALUCOSKYLIGHT WISŁAKRAKÓW 2010– manufacturerAluto System Sp. z o.o61

Członkowie klastra / Cluster membersNazwa / Name Adres / Address Dzialalność / Activity1 2 3producenci / manufacturersAluco – System Sp. z o.o. ul. Pańska 8425-811 Kielcewww.aluco.com.plBiko-Serwis Sp. z o.o. S. k. Al. Partyzantów 6/826-060 Chęcinywww.bikoserwis.plDorbud Produkcja Sp. z o.o. ul. Zagnańska 15325-563 Kielcewww.dorbud-produkcja.plJednostka InnowacyjnoWdrożeniowa InwexSp. z o.o.Kopalnia Wapienia MorawicaS.A.Al. Solidarności 3425-323 Kielcewww.inwex.plul. Górnicza 4226-026 Morawica k/Kielcwww.kwmorawica.kielce.plLico Mix Sp. z o.o. ul. Jana Pawła II 438-404 Krosnowww.lico-mix.plMiejskie PrzedsiębiorstwoDróg i Mostów Sp. z o.o.ul. Rejtana 635-310 Rzeszówwww.mpdim.rzeszow.plPW Partner ul. Radomska 2927-200 Starachowicewww.pwpartner.comusługi budowlane / constructionDorbud S.A. ul. Zagnańska 15325-563 Kielcewww.dorbud.plISKRA Zakład BudowlanoMontażowy Sp. z o.o.P.P.H. INTEGRAL Sp. z o.o.Rzeszówul. Jagiellońska 10925-734 Kielcewww.iskra-zbm.plul. Langiewicza 3735-959 Rzeszówwww.igl.plRPIS Sp. z o.o. Rzeszów ul. Instalatorów 335-210 Rzeszówwww.rpis.rzeszow.plprojektowanie, produkcja, handel (projektowanie,produkcja i montaż świetlikówdachowych oraz zadaszeń w konstrukcjialuminiowej lub stalowej z wypełnieniempłytą poliwęglanową, produkcja i montażślusarki aluminiowej)produkcja, usługi (instalacje dozowania paliwalternatywnych, wykonywanie i montażkonstrukcji stalowych, wymurówki piecówprzemysłowych, instalacje odpyleniowe,obróbka skrawaniem i hartowanie, realizacjaobiektów wodociągowych, regeneracjakonstrukcji żelbetowych, specjalistycznewyburzenia przy pomocy robota, roboty z zakresubudownictwa przemysłowego)produkcja (produkcja ślusarki PCV i aluminiowej)produkcja (preparaty chemiczne, przedewszystkim z branży galwanotechnicznej)produkcja (kruszywa mineralne łamane,kamień wapienny przemysłowy, marmur,nawozy rolnicze)produkcja (chemia budowlana: m.in. preparatygruntujące, gotowe szpachle, wyrobyna bazie gipsu oraz systemy dociepleń, farbywewnętrzne i zewnętrzne, tynki mozaikowe)produkcja, usługi (produkcja mas bitumicznych,mieszanki betonowe, prefabrykowaneelementy wibroprasowane, specjalizuje sięw kompleksowej realizacji obiektów inżynieriilądowej)produkcja (produkcja z drewna i wyrobówdrewnopodobnych: m.in. schody, okna,drzwi, systemy deskowań, tarcica budowlanai konstrukcyjna, konstrukcje dachowe, materiaływykończeniowe)usługi budowlane (wznoszenie nowychobiektów przemysłowych, mieszkaniowych,biurowych i użyteczności publicznej; remont,rozbudowa i modernizacja obiektów istniejących;wykonywanie prac konstrukcyjnych,wykończeniowych i wyposażenia wnętrz; renowacjazabytków; działalność deweloperska)usługi budowlane (budownictwo mieszkaniowe,budownictwo przemysłowe, biurowce,obiekty użyteczności publicznej)usługi budowlane (budownictwo mieszkaniowe,budownictwo przemysłowe, biurowce,obiekty użyteczności publicznej)usługi (wykonawstwo i projektowanie instalacjisanitarnych, grzewczych, wentylacyjnychi klimatyzacyjnych)design, production, trade (design, productionand assembly of skylights and roofingusing aluminium or steel constructions filledwith polycarbonate board, production andassembly of aluminium fittings)production, services (alternative fuels dosageinstallations, assembly and productionof steel constructions, industrial furnace lining,dust extracting installations, machiningand hardening, water supply network infrastructure,reinforced concrete constructionregeneration, demolitions using specialistrobot, industrial construction works)production (production of PCV and aluminiumfixtures)production (chemical formulated productsespecially from the electroplating sector)production (fragmented mineral aggregates,industrial limestone, agriculturalfertilizers)production (construction chemicalsincluding chemical products for grounding,spatulas, gypsum based products andheating systems, interior and exterior paints,mosaic gypsum)production, services (bituminous massproduction, concrete mixtures, prefabricatedelements produced in block makingmachines, specialized in comprehensiveimplementation of civil engineering)production (timber and derived timberproducts including: staircases, windows,doors, planking, and sawn products, roofconstructions, finishing materials)construction (new industrial facilities,apartments, office blocks and public utilityfacilities, renovation and upgradingand modernization of existing objects;construction and finishing work and interiorfurnishings; renovation of historical sites;construction development)construction (industrial and office blockconstruction, public utility facilities)construction (industrial and office blockconstruction, public utility facilities)services (production and design of sanitaryinstallations, heating systems, ventilationand air conditioning)62

1 2 3dostawcy usług i produktów / services and products providersBIO-MED. Sp. z o.o. ul. Olszewskiego 625-663 Kielcewww.biomed.com.plMETROSYSTEM S.J. ul. Złota 2325-015 Kielcewww.metrosystem.com.plSL Sp. z o.o. ul. Zarzecze 2636-041 Boguchwaławww.sl.rze.plusługi (kompleksowa obsługa firm, gmini podmiotów indywidualnych wytwarzającychodpady, odbiór odpadów, unieszkodliwianielub zagospodarowanie; opracowywanieplanów gospodarki odpadami),produkcja (paliwo alternatywne, nawozymineralno-organiczne, komposty)usługi, handel (handel specjalistycznymikomponentami dla branży automatykiprzemysłowej, projektowanie, montażi uruchamianie instalacji automatycznegosterowania)handel (autoryzowany przedstawicielaustriackiej firmy produkującej najwyższejjakości stalowe drzwi i bramy przeciwpożarowe)jednostki naukowo-badawcze / research institutesPolitechnika Świętokrzyska ul. 1000-lecia PaństwaPolskiego 725-314 Kielcewww.tu.kielce.plwyższa uczelnia techniczna (uczelniakształci około 10 tys. studentów w ramach 15kierunków i 40 specjalności)instytucje otoczenia biznesu / business support institutionsFundacja na rzecz powstaniaUniwersytetu Świętokrzyskiegow Kielcach orazrozwoju nauki i szkolnictwawyższegoIzba Przemysłowo-Handlowa w RzeszowieStaropolska IzbaPrzemysłowo-Handlowaul. Sienkiewicza 5325-002 Kielceul. Juliusza Słowackiego 2435-060 Rzeszówwww.iph.rzeszow.plul. Sienkiewicza 5325-002 Kielcewww.siph.com.plinstytucja otoczenia biznesu (wspieranieszkolnictwa wyższego, szkolenia, doradztwo)instytucja otoczenia biznesu (usługiinformacyjne, szkoleniowe, doradcze, prowadzeniebanku informacji z większości krajówEuropy i wielu krajów świata, organizowaniewspółpracy m.in. z Ukrainą, Słowacją, Węgrami,Czechami)instytucja otoczenia biznesu (usługiinformacyjne, szkoleniowe i doradcze, prowadzenieRegionalnej Instytucji Finansującej,Enterprise Europe Network, Regionalny PunkKonsultacyjny, realizacja projektów współfinansowanychprzez UE)services (comprehensive services providedto companies, municipalities and individualwaste producing entities, waste collectionand utilization of waste, preparing watermanagement programs), production (alternativefuels, organic and mineral fertilizers,compost)trade and services (trade in specialist componentsfor industrial automatics, design,assembly and launching of automatic steeringinstallations)trade (authorized representative of an Austrianproduction company manufacturinghigh quality steel doors and fireproof gates)technical institute of higher learning(the institute educates around 10 thousandstudents in 15 faculties and in 40 specializations)business support institution (supportinghigher education, consulting, training)business support institution (IT, training,consulting, keeping a database includinginformation collected from most EUcountries and countries from around theworld, organizing cooperation with Ukraine,Slovakia, Hungary, Czech Republic)business support institution (IT, consultingand legal consulting, running theRegional Financing Institution, EnterpriseEurope Network, Regional Consulting Point,implementation of project co-financed bythe EU)63

Lista klastrówClusters list◆ STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓWKOMPONENTÓW ODLEWNICZYCHKOM-CAST◆ ŚWIĘTOKRZYSKO-PODKARPACKIKLASTER ENERGETYCZNY◆ GRONO TARGOWE KIELCE◆ INNOWACYJNY KLASTER ZDROWIEI TURYSTYKA „UZDROWISKA – PERŁYPOLSKI WSCHODNIEJ”◆ ŚWIĘTOKRZYSKO-PODKARPACKIKLASTER BUDOWLANYINNOWATOR◆ ASSOCIATION OF CASTINGCOMPONENTS PRODUCERSKOM-CAST◆ ŚWIĘTOKRZYSKO-PODKARPACKIENERGY CLUSTER◆ KIELCE TRADE FAIRS◆ INNOVATIVE CLUSTER HEALTH ANDTOURISM “HEALTH RESORTS– PEARLS OF EASTERN POLAND”◆ ŚWIĘTOKRZYSKO-PODKARPACKICONSTRUCTION CLUSTERINNOWATOR© Copyright by Polska Agencja RozwojuPrzedsiębiorczościWydawca:Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczościul. Pańska 81-8300-834 WarszawaKatalog bezpłatny. Katalog dostępny jest takżew wersji elektronicznej na Portalu Innowacjihttp://www.pi.gov.pl.Poglądy i opinie wyrażone przez autorów katalogunie muszą odzwierciedlać stanowiska Polskiej AgencjiRozwoju Przedsiębiorczości.ISBN 978-83-7585-142-7Nakład: 1000Warszawa 2012Projekt, przygotowanie do druku, druk i oprawa:Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczykwww.grzeg.com.pl© Copyright by Polish Agency for EnterpriseDevelopmentPublisher:Polish Agency for Enterprise Developmentul. Pańska 81-8300-834 WarszawaThe catalogue for free distribution. E-version availableat http://www.pi.gov.pl.The contents of this catalogue reflect the views of theauthor and do not necessarily reflect the officialviews or policy of the Polish Agency for EnterpriseDevelopment.ISBN 978-83-7585-142-7Printed in 1000 copiesWarszawa 2012Design, layout and print:Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczykwww.grzeg.com.plKatalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskieklastry i polityka klastrowa”.Przedsięwzięcie PARP jest współfinansowane przez UnięEuropejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznegow ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zasobówludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upowszechnianieinnowacji” z Programu Operacyjnego KapitałLudzki, poddziałanie 2.1.3.The catalogue was prepared under PARP activity of „Polishclusters and cluster policy”.The activity of PARP is co-financed by the European Unionfrom the European Social Fund under systemic project “Developmentof human resources through the promotion ofknowledge, transfer and dissemination of innovation” fromthe Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości(PARP) jest agencją rządową podlegającąMinistrowi właściwemu ds. gospodarki.Powstała na mocy ustawy z 9 listopada2000 roku. Zadaniem Agencji jest zarządzaniefunduszami z budżetu państwai Unii Europejskiej, przeznaczonymi nawspieranie przedsiębiorczości i innowacyjnościoraz rozwój zasobów ludzkich.W perspektywie finansowej 2007–2013Agencja jest odpowiedzialna za wdrażaniedziałań w ramach trzech programów operacyjnychInnowacyjna Gospodarka, KapitałLudzki i Rozwój Polski Wschodniej.Jednym z priorytetów Agencji jest promowaniepostaw innowacyjnych oraz zachęcanieprzedsiębiorców do stosowania nowoczesnychtechnologii w swoich firmach.W tym celu PARP prowadzi Portal Innowacjipoświęcony tematyce innowacyjnej(www.pi.gov.pl), a także corocznie organizujekonkurs Polski Produkt Przyszłości.Przedstawiciele MSP mogą w ramachKlubu Innowacyjnych Przedsiębiorstwuczestniczyć w cyklicznych spotkaniach.Celem portalu edukacyjnego AkademiaPARP (www.akademiaparp.gov.pl) jestupowszechnienie wśród mikro, małychi średnich firm dostępu do wiedzy biznesowejw formie e-learningu. Za pośrednictwemstrony internetowej web.gov.plPARP wspiera rozwój e-biznesu. W Agencjidziała ośrodek sieci Enterprise EuropeNetwork, który oferuje przedsiębiorcominformacje z zakresu prawa Unii Europejskiejoraz zasad prowadzenia działalnościgospodarczej na Wspólnym Rynku.PARP jest inicjatorem utworzenia KrajowegoSystemu Usług, który pomaga w zakładaniui rozwijaniu działalności gospodarczej.W ponad 80 ośrodkach KSU (w tym:Punktach Konsultacyjnych, Krajowej SieciInnowacji, funduszach pożyczkowychi poręczeniowych współpracujących w ramachKSU) na terenie całej Polski przedsiębiorcyi osoby rozpoczynające działalnośćgospodarczą mogą uzyskać informacje,porady i szkolenia z zakresu prowadzeniadziałalności gospodarczej, a także uzyskaćpożyczkę lub poręczenie. PARP prowadzirównież portal KSU: www.ksu.parp.gov.pl. Partnerami regionalnymi PARP wewdrażaniu wybranych działań są RegionalneInstytucje Finansujące (RIF).The Polish Agency for Enterprise Development(PARP) is a government agency subjectto the Minister of economy. It was createdby an act from 9th November 2000.Its task is to manage funds from the statetreasury and the European Union aimedat supporting entrepreneurship and innovativeness,as well as human resourcesdevelopment.In the 2007–2013 financial perspectivethe Agency is responsible for implementingactivities under three operational programmes:Innovative Economy, HumanResources and Eastern Poland Development.One of the Agency’s priorities is to promoteinnovative attitudes and to encourageentrepreneurs to use the latesttechnologies in their companies. In orderto do so the PARP runs an InnovationsPortal devoted to the topic of innovations(www.pi.gov.pl), as well as an annualcompetition for the Polish Product ofthe Future. Representatives of SMEs canparticipate in cyclic meetings under theInnovative Enterprises Club. The purposeof the PARP Academy educationportal (www.akademiaparp.gov.pl) is topopularise access to business knowledgein form of e-learning among micro, smalland medium enterprises. By using theweb.gov.pl website, the PARP supportsdevelopment of e-business. The Agencyalso has a division of the Enterprise EuropeNetwork, which offers informationabout the European Union law and therules of running a business on the CommonMarket.The PARP is the initiator of creating theNational Services System, which helpsin starting and developing business activities.In over 80 NSS centres (including:Consultation Points, the National InnovationNetwork, loan and guarantee fund,which co-operate under the NSS) all overPoland entrepreneurs and persons startinga business can acquire information,advice and trainings in running a business.They can also get a loan or a guarantee.The PARP also runs the NSS webportal: www.ksu.parp.gov.pl. RegionalFinancing Institutions (RFI) are thePARP’s regional partners in implementingselected activities.Polska Agencja Rozwoju PrzedsiębiorczościPolish Agency for Enterprise Developmentul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawatel. + 48 22 432 80 80, faks: + 48 22 432 86 20biuro@parp.gov.pl, www.parp.gov.plPunkt informacyjny PARPPARP information pointtel. + 48 22 432 89 91-930 801 332 202info@parp.gov.pl