A Partnership of ICHPER·SD with UNESCO for over 40 ... - Spor Bilim

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey3allocate sufficient financial and human resources and toreinforce the structure within the UNESCO Secretariat inthe field of physical education and sport.12. Encouragement of the UNESCO Director-General:To promote periodic regional meetings of MINEPS underthe auspices of CIGEPS.13. A recommendation to the UNESCO Director-General: To organize a Round Table of Ministers ofSport and Physical Education at the 31 st session of theGeneral Conference of UNESCO, as a follow-up actionto MINEPS III.14. The recognition of NGO’s contribution and partnership:To strengthen the partnership between MemberStates and NGO’s in developing programs relating tophysical education and sport.15. The need of media support: To underscore theimportant role of the media in creating public awarenessof the crucial social and economic contribution of physicaleducation and sport to the well-being of a nation andits people.16. A reaffirmation by the representatives of MINEPSIII: To commit to work in unison and with devotion topromote a Culture of Peace through sport. To applaud theunanimous adoption of the Olympic Truce by the UnitedNations General Assembly at its 154 th session.17. A Request to the UNESCO Director General: TheDirector General of UNESCO is requested to transmit theDeclaration of Punta Del Este to the Secretary General ofthe United Nations, so that it can be taken into accountin the framework of the International Year for the Cultureof Peace (2000) and in the program of the InternationalDecade for a Culture of Peace and Non-Violence for theChildren of the World (2001 – 2010).The Recommendations of MINEPS III in Punta DelEste, Uruguay is comprised of the work and outcomeof three Commissions. Commission I formulated itsrecommendations under the theme of the contributionof physical education and sport to sustainable economicdevelopment. Commission II formulated its recommendationsunder the theme of physical education and sport,an integral part and fundamental element of the rightto education and the process of continuing education.Commission III formulated its recommendations underthe theme of new forms of cooperation and consultationin the field of physical education and sport at the national,regional and international levels.A Highlight of the Recent ICHPER·SD and UNESCOPartnershipIn an effort to implement a synergistic action to safeguardphysical education and sport, ICHPER·SD initiateda joint project in collaboration with UNESCO. On June16 and 18, 2000, UNESCO and ICHPER•SD signed acontract (UNESCO Contract No 105051.0) stating thatICHPER·SD would develop three international standards:(1) International Standards for Physical Educationand Sport for School Children; (2) Global Standards forProfessional Preparation of Physical Educators; and (3) AGlobal Vision for School Physical Education. In addition,ICHPER•SD was to develop a World Database of ExistingPhysical Education and Sport Institutions, Universities,Training Centers, Research Centers, and SpecializedPhysical Education and Sport Schools. The projects weresuccessfully completed, and all relevant documents (e.g.,3 International Standards in English text) were dulysubmitted to UNESCO’s Department of Education for aCulture of Peace, the signatory on behalf of the Director-General of UNESCO on April 30, 2001.UNESCO translated the original English texts intoFrench and Spanish, and these Standards in 3 languages(English, French, and Spanish) were presented andused as a part of the main working documents for themeeting of the Round Table of Ministers and SeniorOfficials Responsible for Physical Education and Sportheld at UNESCO’s Headquarters from January 9 - 10,2003, in Paris. This is another historical achievementfrom a joint project of ICHPER·SD and UNESCO. The“Three International Standards: Commitment towardthe Delivery of Quality Physical Education to SchoolChildren / Youth, Worldwide” ranks in importance withthe International Charter of Physical Education andSport.In March 2004, UNESCO through its Division for thePromotion of Quality Education informed the Office ofthe ICHPER·SD President that the Standards have beenapproved and adopted by UNESCO/CIGEPS, and thusthey are an official “authoritative texts.” We were alsoinformed that the Standards have the potential to create agreat impact on the sustainable advancement of physicaleducation and sport throughout the world. ICHPER·SD’sdynamic partnership with UNESCO has brought us toanother milestone for the shared missions of UNESCOand of ICHPER·SD – the role and responsibility of intergovernmentaland non-governmental organizations assustained resources to create ongoing synergetic strategies.My distinguished colleagues – the participants in the10 th ICHPER·SD Europe Congress jointly held withTSSA’s 8 th International Sports Sciences Congress, membersof the ICHPER·SD Board of Governors, leaders ofICHPER·SD constituent organizations, individual andlibrary members and readers at large – I am very pleasedto have shared with you this overview of the achievementsof the UNESCO/ ICHPER·SD partnership thatwill become our legacy in serving to enhance the quality

4 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSReferences1. Declaration and Recommendations of MINEPS III. (1999).UNESCO Report, Paris, France.2. International Charter of Physical Education. (1978). UNESCO,Paris, France.3. National Conference of Senior Officials to Consider UNESCORecommendations on Physical Education and Sport (Report), U. S.Department of Health, Education, and Welfare/Office of Education,1977, U. S. Government Printing Office, Washington, D. C.4. National Policies and Practices Concerning the Role of PhysicalEducation and Sport in the Education of Youth (1976): Publishedby the International Council of Sport and Physical Educationfor the International Council on Health, Physical Education andRecreation (ICHPER).5. Physical Education and Games and Teacher Training for PhysicalEducation (Part I. 1962). International Council on Health, PhysicalEducation, and Recreation in cooperation with UNESCO, 120116 th St., Washington, D. C.6. Status of Teachers of Physical Education (Part II. & III:1969). International Council on Health, Physical Education,and Recreation in cooperation with UNESCO, 1201 16 th St.,Washington, D. C.

6Genetics in superior sport performanceVassilis Klissouras, Julia MissitziErgophysiology Laboratory, University of Athens.Superior sport performance represents several independentbiological and behavioral abilities and traitsintegrated in a complex system. A.V.Hill (1925)in his seminal paper on the Physiological basis of athleticrecords remarked:“… One of the big differences between the athlete andthe non-athlete is that the athlete has learned to close thegap between the physiological and the physiologic limit.He drives himself closer to his physiologic limit. Thephysiologic limit determines how closely an athlete approachedthe absolute peak of his performance”.The key to understanding peak sport performance isrevealing the relative influence of genes and environmenton bodily functions, processes and adaptations, whichare linked to the athlete’s physiologic limit. Two researchstrategies have been used to elaborate the role of genesin human phenotypic variation: The measured genotypeand the unmeasured genotype approach. This presentationis confined to the latter method, which makes use ofmonozygotic and dizygotic twins.Early twin studies amply demonstrated that the variationobserved in several physiological responses tomaximal muscular effort is largely genotype dependent,while in VO 2max is almost entirely due to the variety ofgenotypes which exist in the individuals (Klissouras 1971,Klissouras et al. 1973). More recent studies have appliedto the twin and nuclear family data, the path geneticanalysis, which addresses univariate and multivariatequestions and explains total phenotypic variance due tocommon environment, dominance, assortative matingand so on, which the classic twin approach cannot do.All reported high heritability estimates of 0.69 to 0.87 forVO 2max , 0.66 to 0.78 for maximal isometric force and0.92 for muscle cross sectional area (Fagard et al 1991,Maes et al. 1996, Thomis et al. 1997). Genetic influencewas found to be mainly additive and environmental influencenon-shared, without evidence for major impact ofgenetic dominance of shared environment.Taken together these studies converge on the conclusionthat not only genetic influences are significant, butthey are also substantial, accounting for the most partof individual differences in most phenotypes related tohuman performance. In sharp contrast, with this ratherwell established conclusion, is the work of Bouchardand co-workers who reported very low heritabilities forVO 2max and muscle fiber distribution and claimed thatgenetic variance is perhaps not even statistically significant(Bouchard et al. 1986).What about the relative power of environment andtraining? Genetic dependence does not exclude environmentalinfluences. The development of a phenotypereflects the effects of genes as well as of epigeneticinfluences, since no genes can operate in a vacuum norphenotypes can develop without the action of environmentalforces. A highly heritable phenotype does notmean that it is unaltered, fixed and predetermined. Thegenetic potential is actualized through hard, prolongedand deliberate training. Observations on twin athleteshave demonstrated that training will never erase individualdifferences which are due to innate ability. Trainingcan exert its profound effect only within the fixed limitsof heredity. Moreover, though genes and training may setthe physiologic limit, it is behavioral and other factorswhich determine the ultimate frontiers of human performance(Klissouras 1997, Klissouras et al. 2001, Missitziet al. 2004).Research work of this laboratory is supported by theHellenic General Secretariat for Research and Technologyand by a grant from the Ministry of Education via the“Heracliteus” program.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey7References1. Bouchard C., Lesege R., Lortie G., et al. Med Sci Sports Exerc 18:639-646, 1986.2. Fagard R., Bielen E. and Amery A. J Appl Physiol 70:357-362,1991.3. Hill A.V. Lancet 2:481-486, 1925.4. Klissouras V. J Appl Physiol 31:338-344, 1971.5. Klissouras V. J Sport Med Phys Fitness 37:1-6, 1997.6. Klissouras V., Pirnay F. and Petit JM. J Appl Physiol 35:288-293,1973.7. Klissouras V., Casini B., Di Salvo V., et al. Inter. J Sport Med 21:1-6,2001.8. Maes HH., Beuven GP, Vlietinck RF, et al. Med Sc Sport Exerc 28:1479-1491, 1996.9. Missitzi J, Geladas N. and Klissouras V. Med Sc Sport Exerc 36: 233-240, 2004.10. Thomis MA, Van Leemputte M., Maes HH., et al. J Appl Physiol 82:959-967, 1997.

8Coaches’ role in superior athletesPiotr UnierzyskiUniversity School of Physical Education, Poznan, PolandThis paper examines the influence of a coach on anathlete’s life and performance and in particular acoach-athlete relationship, coach`s behaviour, anddecision/coaching styles. Based on results of research andown experience it is discussed if it is possible to describeuniversal “desirable” capabilities of “an ideal coach”?Paper concludes that the role of a coach in of superiorathletes changes nowadays and from a “big and only boss”coach becomes more a partner and guide of an athlete,coordinator and leader of a team of experts.Motto:“Coaching is the only job…in which we had over 18-year- olds and expect them to be turned into not justwinners, but better people.” (Barker 2002)I. IntroductionThe development of a superior athlete in sport is theresult of influence of various biological, psychological,and sociological factors. From the history of sport, weknow plenty of athletes or teams which reached world`stop level due to work of extremely knowledgeable andtalented coaches.Both researches and “ordinary” sport supporters agreethat the coach-athlete relationship is crucial to theachievement of successful performance and interpersonalsatisfaction (Butler 1997, Salminen and Liukkonen1996, Smith and Smol, 1996; Vealey et al.1998, Jowett andCockerill 2003), it is “the most important relationship insport domain”. A coach is found to play a critical rolein each of phases of the athlete’s development (Bloom1985).As sportspeople, we all have some impressions aboutthe role of the coach but is this problem described widelyenough from a scientific point of view?This paper examines the influence of a coach on anathlete’s life and performance and in particular a coachathleterelationship, coach`s behaviour, and decision/coaching styles. Based on results of research and ownexperience it is hoped that it will be possible to concludewith answering “what makes a good coach”.II. What research tells us about the role of acoach?There are many studies on coaching behaviour (e.g.,Chelladurai, 1984; Chelladurai and Carron, 1981ab;Chelladurai and Saleh, 1980; Smith and Smoll, 1990; Smolland Smith, 1989; Westre & Weiss, 1991; e.g. Claxton, 1988;Lacy & Darst, 1985; Mancini & Wuest, 1987; Model, 1983;Rate, 1981; Rupert, 1989; Wandzilak, Ansorge & Potter,1989Madella, 2001) but they usually concern the youthsport, (high school, and collegiate level). Unfortunately,there is only some research analysing the behaviour ofelite athletes` coaches.The findings concerning the relation betweencoaches and athletes (Jowett and Cockerill, Jowett andMeek, 2000;Jowett and Pearce 2001, Could, et. al 2002,Dieffenbach,et. al. 2002) reveal that feelings such asrespect, trust, commitment, cooriented rules concerningvalues, complementary behaviours and performancegoals positively affect the relationship.Relations between the coach and the athlete.A good relation was also characterised (Dieffenbach,Gould et. al, 2002) by confidence in each other`s abilitiesand good communication (especially listening) skills. Ofcourse, there are also factors, such as conflicting goals,lack of understanding, noncomplementary behavioursthat affect these relations negatively. But the parts areusually able to overcome minor problems; As OtyliaJędrzejczak said “sometimes we argue, but we both knowthat the goal is common”.It should be obvious that athletes usually perceive rela-

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey9tionships to be (Wylleman 2002) positive and constructive,and, on average, free of major conflicts. Many athletesdescribe their relations with coaches as “friendship”.As Drewe (2002) described: ”Varying degrees of friendshipexist between coaches and athletes. According to“Utility friendship” in the sporting context are both morallyappropriate and potentially advantageous. However,deep friendship between coaches and athletes should bediscouraged.” This last statement looks a bit controversialas we know plenty of friendly relations between playersand coaches. This issue becomes especially clear whentalking about very specific relations, like parent-coachdyad or married coach- athlete dyad.This last one was deeply analysed by Jowett and Meek(2000). Their research showed that all athletes- wivesdescribed the fact that their partners-coaches simplybelieved in their sport capabilities as very significant. Itis also interesting (but not surprising) to observe that thecommunication process in such relationships runs muchbetter; (“he can read me”, “our eyes do the talking”).As Anna Rogowska (Olympic medallist in pole vault)said about her coach and partner Jack Torliński: “Jacek is avery young coach - he is only 25 years of age, just two yearsmore than I am. He has convinced me because he alwaysgives 100% to me and is full of energy. This is much moreimportant to me in our work that experience possessed byother coaches. From the beginning of our cooperation in2000 he simply believed in me. Also quite early we becamea couple and I am convinced that no one understands meas well as he does”(from press interview). This exampleconfirms that commitment, empathy and belief in the athleteare extremely strong motivational factors, importantand “desirable” for proper coach-player relations. Feelingsof closeness, such as trust and respect, thoughts of coorientation,such as common goals, as well as complementaryroles and tasks, marked the athletic relationships of theOlympic medallists (Gould et. al 2002).From my personal experience I remember that players,especially young males and females, have been expectinga coach to be really committed (involved) and enthusiastic.They usually did not like so called “professionalapproach” – “I do my job and go”.A good atmosphere created by a coach leads directly tomotivational/mastery climate. There is an overall agreementthat the coach does play a significant role in determiningthe climate (Ballauger et. al. 1999; Pensgaard, andRoberts, 2000; Balaguer et al. 2002). Most of the athletes,when looking retrospectively, perceived, a high masteryclimate and a low performance climate, when they wereyoung. The main architect of the motivational climate isassumed to be the coach (or teacher) (Ames, 1992). Ames& Archer (1988) wrote: ”if the coach involves himself inthe team and becomes a friend and coach, then you canreach so much further – you are so much stronger as anathlete ...” The coach has the power to make the athlete‘‘much stronger’(Ames, 1992)’.Some athletes suggested that the role of the coach mayvary from athlete to athlete but even athletes who havewon World Championships and Olympic Medals emphasized(Gould et. al. 2002) that the role of the coach isimportant in that they are supportive and build confidence.Behaviour/ decision making/ leadership skills ofcoachesThe type of leadership behaviour displayed by thecoach can have a significant effect on the performanceand psychological well being of the athlete (Horn, 1992).Because of ongoing cultural changes followed by changesin pedagogy and coaches’ training an especially interestingand “fashionable” area is coaches’ leadership styleand decision making (e.g., Chelladurai and Arnott, 1985;Chelladurai, Haggerty, and Baxter, 1989; Gordon, 1986).There are 3 main coaching/leadership styles also calledmethods of decision making• Autocratic/Command, (bossy)• Submissive, “Laissez faire”• Cooperative style: Democratic (guide)While performing a command style the coach makesall decisions and students merely do what they are told,they just need to perform. It is based on assuming that thecoach has all the information and knowledge.In a submissive style a coach makes as few decisionsas possible and basically athletes do what they want to.The coach hardly gives instruction and provides minimalguidance.In a cooperative/democratic style a coach shares theirdecisions with students guiding them towards selectingand achieving their goals. The coach acts more like a leaderthan commander.Douge and Hastie (1993) identified five kinds of behaviourwhich consistently emerged from the examination ofeffective coaches during training and competition. Theyreported that effective coaches “a) frequently providefeedback and incorporate numerous prompts and hustles,b) provide high levels of correction and reinstruction,c) use high levels of questioning and clarifying, d) arepredominantly engaged in instruction, and e) manage thetraining environment to achieve considerable order”.Nowadays we teach our students to be more partnersand positive towards pupils/athletes and to use morecooperative/democratic style. The research does notconfirm that this “modern” style in commonly in use. AsQuek (1995) wrote “The autocratic style without gettingmore information was the most preferred choice (32.5percent) and consultation with a few individuals was theleast preferred choice (9.7 percent) of all decision styles.The autocratic style was also the most popular choiceamong the soccer coaches and players of Gordon’s (1986)study and the basketball players of Chelladurai & Arnott(1985). Mancini and Wuest (1987) supported these resultsshowing that coaches’ predominant pattern of interactionwas to provide information and directions. Relatively litt-

10 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSle use was made of praise.In some societies e.g. in Far East the position of a coachin relation with an athlete is very strong; usually he/she is“the boss” and the players as well as parents expect themto make all decisions all the time. In that case the role of anathlete is to listen and copy. Kang (2003), who compared ‘preferred leadership styles for their coaches among athletesfrom the USA and Korea, confirmed that U.S.athletespreferred a greater degree of Training and Instruction,Social Support and Positive Feedback than Korean athletes.On the other hand, Korean athletes preferred agreater degree of Autocratic Behavior than U.S. athletes.The findings describing autocratic behaviour as a dominantstyle among coaches are in contrast with humanisticprescriptions for instructional communication.Pizzi, J (2002) found that win/loss percentage and overallnumber of years as a head coach did not correlateto coaching leadership behaviour. Quek (1995)and alsoChelladurai, et.al., (1995) found out that there was no significantdifference between winning and loosing coachesin their decision style choices.But the autocratic behaviour was not the only styledescribed in the literature; results of Stewart and Bengier(2001) showed that volleyball ”coaches were behaving ina manner which is consistent with what the literaturedescribes as effective coaching behaviour (Jones, Wells,Peters, & Johnson, 1993; Martins, 1997) i.e. gave positivefeedback; provided more general praise than specific;provided considerable corrective feedback; used a highfrequency of names; and involved players by askingquestions. Chelladurai (1984) found that individual sportathletes generally preferred a greater degree of DemocraticBehaviour than team sport athletes and team sport athletespreferred a greater degree of Training and Instructionthan individual sport athletes. Also young, especially femaleathletes and their parents prefer democratic behaviour(Martin et al. 1999). Amorose (2000) found that athleteswith higher intrinsic motivation (which is widely knownas a strong factor affecting performance) often welcomedemocratic style and “provided high frequencies of positiveand informationally based feedback and low frequenciesof punishment-oriented and ignoring behaviour”.Are relationships different when the athletes (and thecoach) are of elite calibre? What kind of behaviour/decision style is the most suitable for elite athletes?The relation between the coach and athletes becomevery specific on top level in individual sports like athletics,gymnastics and tennis, where the coach spends a lotof time with the athlete and, as Jowett and Meek (2000)wrote “coaches…appear to be involved in all faces of theirathletes’ lives”.As we know elite athletes are generally a very motivatedgroup and both task and ego oriented (Pensgaard &Roberts, 2000; Roberts & Ommundsen, 1996). Assumingthat elite athletes are also much more knowledgeable andexperienced than novice ones their coaches can be expectedto show different behaviour and decision makingstyles. Dealing with people of this kind might be difficultif a coach tends to be too much autocratic.A superior athlete is obviously an experienced athleteand looks not for a ruler but more for a supporter, adviserand atmosphere maker. So to achieve improvement in topathlete’s performance, it may be necessary for the coachto engage in coaching behaviour to which the athlete isreceptive. “Experienced coaches (Turman 2003) regardedthemselves as less autocratic …, while their less experiencedcolleagues perceived the opposite pattern”.Mars and Darst (1991) describing elite coaches workingwith top archers noted that they provided mainly positiveperformance feedback (six to one ratio), while almost 50%of all feedback was specific in nature; only 20% of their feedbackwas corrective in nature. The performance feedbackprovided at the shooting line tended to be more general (e.g.,“well done”, or “good shot”) and during retrieval of arrows“tended to be more specific”. They were usually much morefocused on psychological aspects like imagery, relaxation,and stress management, especially during arrow retrievalepisodes; “they were quite active in interacting with the archer,but little of that focused directly on the shooting trials ofthe archer. However, when coaches did provide performancefeedback during retrieval it tended to be more specific.”It looks that best coaches avoid too much talking (feedback)as they think it is unnecessary. There is also a tendencythat top coaches are generally more positive andspecific in feedback. They are not focused on techniqueso much but more on other aspects (e.g. psychologicalstate). That is maybe why we often observe top coachessaying nothing during time-outs or, if saying something;telling e.g. jokes, or as described above, the feedback wasmore general and/or more “mental”. They know that(Paese 1987) high feedback rates in certain situationsactually detract from performance.Stambulova, (1999) confirming the high impact of theathlete-coach interrelations upon the successfulness ofthe athlete’s career showed that these relations underwentchanges during the athlete’s career. „The most effectivestrategies differed across situations, career phasesand from one athlete to another” (Dieffenbach 2002).Strategies based on individual needs and goals were themost successful; e.g. one athlete likes to talk with thecoach just after conclusion of disappointing performancewhile another likes to be alone until is ready to talk.According to Chelladurai and Carron (1978), if a coachadapts their behaviour to comply with the athlete`s preferredbehaviour, the athlete may be more readily inclinedto repay the coach through an improved performance.Therefore, this ability can be considered as one of themost important skills of “an ideal”coach.III. Conclusions - what makes a good coach?One of the more important roles of the coach in competitivesport is to assist athletes to become more proficientin their performance (Martens, 1987). This role

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey11includes a wide range of tasks from all-round, sequentialdevelopment and mastery of basic skills for beginners,to the more specialized physical, technical, tactical andpsychological preparation of elite athletes (Bompa, 1983).These psychological features and skills of coaches surelydetermine athletes’ results and development but do notfulfil all issues concerning effective coaching of a superiorathlete.One important question must be asked: is it possibleto describe universal “desirable” capabilities of “an idealcoach”?In some research concerning directly the role of acoach in superior athletes Gould et al. (2002) identifiedthat great coaches were a prominent factor in an athlete`ssuccess and, conversely, lack of great coaches was a deterrentto success. Olympians valued the coach’s expertiseand knowledge, encouragement, support, motivationalinfluence, and commitment so surely these are the featuresof an ideal coach.There are many opinions that coaching is in the sametime “and art and science” (Elliot and Kilderry 1983) andnot only talent but knowledge and experience as wellare necessary to become a really good coach. Drewe(2002) wrote that “specialist expertise is often acquiredthrough a mixture of ‘professional knowledge’ basedprogrammes (e.g. academic courses or coaching awards)and practical experience within the sports setting.” AfterBourdieu, the art of coaching can be characterized as“structured improvisation”. Schon (1983) stated that ”aswell as professional knowledge, practitioners must alsodevelop ‘artistry’ or ‘knowledge in action’. This notion ofartistry shares similar characteristics to ‘craft knowledge’(Brown & McIntyre, 1986; McFee, 1993) and ‘tacit knowledge’(Polanyi, 1967). Knowles et al. (2001) commented:“Professional knowledge can be associated with the applicationof theories and techniques which are embeddedwithin the confer of scientific certainty”. Researchers insports psychology (Gilbourne, 1999; Gilbourne & Taylor,1998; Martens, 1987) and coaching (Borrie & Knowles,1998; Borrie et al., 1999) have all discussed the role ofcraft knowledge within the development of the appliedpractitioner.It seems that the role of a coach in case of superior athleteschanges quite rapidly nowadays. Current examplesshow that the world best athletes are usually “products” ofsystems and are under supervision of a team of experts(in psychology, biomechanics, nutrition, physiology etc.)led by e.g. national coach acting as kind of coordinator, sofrom a “big and only boss” coach becomes more a partnerand guide, coordinator and leader of a team of experts. Apartnership between a coach and sports scientist will beone of the secrets of future successes of superior athletes.Therefore it is very difficult to disagree with Gould et. al.(2002) who called for “more interdisciplinary approach incoaching top athletes”. They cannot be the top authority inevery area but having very deep knowledge of sport sciencethey have to be able to collect and analyse informationfrom an athlete and research team. The era of “nose”as a main research instrument is probably not totally overbecause the coach is still the first who comes close to theathlete and a leader who makes final decisions.Despite the above-described achievements there arestill many issues which can be undertaken by researchers.So missing some answers it is good to conclude withthe citation of 4 time Olympic Gold Medallist RobertKorzeniowski who wrote about his coach KrzysztofKisiel: “This is the coach who made me a mature athleteand the coach for myself. Because of him I recognised themeaning of planned training, monitoring of training loadand learned how to peak. I have also learned to be modestto my achievements – he has been present during all mysuccesses and defeats”.References1. Ames, C. (1992). Achievement goals, motivational climate andmotivational processes. In G.C. Roberts (Ed.), Motivation in sportand exercise. Champaign, IL: Human Kinetics; pp. 161-1762. Amorose, A.J. (2000). Intrinsic motivation: relationships withcollegiate athletes’ gender, scholarship status, and perceptions oftheir coaches’ behavior. Journal of sport & exercise psychology(Champaign, Ill.), Mar 2000: 22 (1). p. 63-843. Balaguer, I.; Duda, J.L.; Atienza, F.L.; Mayo, C. (2002). Situationaland dispositional goals as predictors of perceptions of individualand team improvement, satisfaction and coach ratings among elitefemale handball teams. Psychology of Sport & Exercise, Oct2002,Vol. 3 Issue 4, p293, 16p.4. Barker, S. (2002). The personality theory in coaching: the mostsignificant psychological theories for motivating athletes to peakperformance. Coach and athletic director (Jefferson City, Mo.), Aug2002: 72 (1). p. 11-12;5. Bloom, B.S. (1985). Developing talent in young people. New York:Ballantine,6. Bompa, T.O.; Jones, D. (1983). Theory and methodology of training:the key to athletic performance. Dubuque, Iowa : Kendall/HuntPub. Co.7. Borrie, A. & Knowles, Z. (1998) Re‘ ective coaching, FootballAssociation Coaching Association. Journal, Spring, pp. 3–4.8. Borrie, A.; Knowles, Z.; Mayes, R.; Stevens, J. & Young, R. (1999)Evaluation of the High Performance Coaching (CPD) Programthrough June 1999 (Leeds, National Coaching Foun-dation).9. Brown, A.S.; McIntyre, C.W.; Lovdahl, K.E.; North, A.J. (1986).Picture-Word Interference in Learning Disabled and NormalChildren. Journal of Learning Disabilities; May86, Vol. 19 Issue 5, 1chart, 3 diagrams, 6 graphs10. Butler, R. (1997). Athlete assessment: the performance profile. FISAcoach (Oberhofen am Thunersee); 1997: 7 (1). p. 1-311. Carron, A.V.; Chelladurai, P. (1981a). The dynamics of groupcohesion in sport. Journal of Sport Psychology, 3, 123-139.12. Carron, A.V.; Chelladurai, P. (1981b). Cohesiveness as a factor insport performance. International Review of Sport Sociology, 16,21-41.13. Chelladurai, P. (1984). Discrepancy between preferences andperceptions of leadership behavior and satisfaction of athletes invarying sports. Journal of Sport Psychology, 6, 27-41.14. Chelladurai, P. & Arnott, M. (1985). Decision styles in coaching:preferences of basketball players. Research Quarterly for Exerciseand Sport, 56, 15-24.

13Children’s physical inactivity - a fact and achallengeProfessor Chantal SimonNutrition Research Group Faculty of Medicine, University of Strasbourg, FranceSummaryNumerous data, including our own, show that the physicalactivity of young people has declined dramatically overthe last decades with an accompanying increase of obesityand negative consequences for immediate and future health.Effective ways of combating this evolution need to be found.The strategy we are implementing, called “InterventionCentred on Adolescents’ Physical activity and Sedentarybehaviour” (ICAPS) is a 4-year intervention programme ona cohort of 954 adolescents involving close collaboration ofmany partners including parents, educators, health professionals,and others. At 18 months, ICAPS has furnished veryencouraging results.IntroductionA sedentary adult lifestyle is associated with all-causemortality. The effect of regular physical activity onimproving lipid profile and glucose metabolism, reducinghigh blood pressure, countering weight gain andobesity, retarding osteoporosis and promoting psychologicalwell-being is extensively documented (19).However rigorous, well-controlled, prospective studieswith children and adolescents are sparse and we do nothave any direct evidence for a link between children’sinactivity and mortality. Nevertheless, appropriatephysical activity during youth has been demonstratedto be associated with health-related fitness (12), includingless body fatness (11), and to enhance psychologicalwell-being (12). Furthermore, there is growingevidence that adult health has at least one of its originsin behaviour established during childhood and adolescence(18, 2, 20). One can also mention that inactiveyoungsters are not likely to become active adults (16,2). But what is the optimal physical activity level forchildren and adolescents? Are our children inactiveand unfit? If yes, what can we do to reverse a situation,so often considered as unavoidable?Recommendations for physical activity inchildren and adolescentsIn the absence of long-term prospective studies on therelationship between physical activity during youth andadult morbidity or mortality, strong data in support ofany specific set of recommendations as being optimal foryoung people is not available. Initial recommendations(5) for children and adolescents were based on recommendationsfor adults and stated, like the latter, that“all children should accumulate 30 minutes per day ofmoderate-intensity physical activity, nearly every day ofthe week.” It was added that additional benefits may begained by increasing either the duration or the intensityof the activities. However, evidence that health benefitsmay be obtained by accumulating activity in short boutsover a day has been challenged.Two consensus conferences specifically devotedto young people have established recommendationsfor physical activity (13, 4): the “First InternationalConsensus Conference on Physical Activity Guidelinesfor Adolescents” and the “Young and Active Conference.”The first one indicated that “all adolescents should bephysically active for at least half an hour daily or nearlyevery day, as part of play, games, sports, work, transportation,recreation, physical education, or planned exercise,in the context of family, school and community activities”and that “adolescents should also engage in three ormore sessions per week of activities that last 20 minutesor more at a time and that require moderate to vigorouslevels of exertion.” The second conference recommendedthat “all young people should participate in physical activityof moderate or high intensity for one hour per day”and that “young people who currently do little activityshould participate in physical activity of at least moderateintensity for at least half an hour per day.” It also stipulatedthat “at least twice a week, some of these activitiesshould help to enhance and maintain muscular strength

14 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSand flexibility and bone health.” Both conferences werebased of a concept of an activity threshold for health promotion,for which strong experimental or epidemiologicdata are still lacking.Are children and adolescents still inactive andunfit?Classifying children and adolescents as active or inactivedepends upon the guidelines used. In a study of 110twelve-year-old French adolescents using triaxial accelerometryfor seven days, we observed that the majority ofthem accumulated 30 minutes daily of moderate intensityactivity but that the proportion fell to 21% when we consideredonly periods lasting more than 10 minutes at atime. On the other hand less than 30% of the youngstersengaged in intense activity for more than 60 minutesper week, even when considering all sessions lasting 10minutes or more, and not 20 minutes as recommended.Furthermore, 40% of them did not even experience theequivalent of a continuous 10 minute intense activityduring the week of recording.Regardless of how the data are interpreted, studiesshowing that a high proportion of adolescents do notreach current activity recommendations are remarkablyconsistent over a number of countries (16, 20), withboys being more active than girls. Moreover, a markedlessening is usually observed with age for both genders,in particular as the youngsters move through secondaryschool and become adults. These data make sense if weadd that some studies show that physical activity trackfrom adolescence to adulthood. A recent English surveyof 6 000 adults reported that 25% of those active whenaged 14 to 19 years were classified as highly active adultscompared with only 2% of those who were inactive at theearlier age (1).Studies determining the trend of children’s physicalactivity over the last decades are not available but there isstrong evidence that there has been a substantial reductionin energy intake without a reduction in body mass(9). This means a diminished energy expenditure andsuggests that children and adolescents have become moresedentary over the past 70 years. In addition, there is nodoubt that the number of hours devoted to sedentaryleisure activities, such as television viewing, video gamesand computer/internet use has increased in the last twodecades. Finally, even if less than 2% of the children testedin the Children’s Health and Exercise Research Centrehad 2 peaks below the “health-risk” threshold (3), arecent meta-analysis suggests that children’s physical performanceshave deteriorated over the last 20 years, whichsupports the hypothesis of a decline of physical activityover time. In that study, based on measures obtained froma 20 meters shuttle test in nearly 130 000 children of 11countries between 1981 and 2000, the authors observe adecrease in mean aerobic capacity of 0.43% per year, thatis to say 8.6% in 20 years! The aerobic capacity declinewas observed for both genders, for all age group and forall country of origin (17).Physical inactivity, an inevitable consequenceof our society?Altogether, the observations mentioned in the last sectionindicate that physical activity programmes for youthare needed. The challenge is to foster active lifestyles fromchildhood through adolescence and into adult life. Longlastingprimary prevention programs directed at promotingphysical activity and reducing obesity in youth aresparse (7), with only a few in Europe. Education-basedstrategies, focused on the individual, have shown theirlimits to change behaviour permanently (7, 10). Themyriad of interacting factors that may influence youngpeople’s physical activity are not understood fully butthe consensus view is that no single correlate explainsphysical activity behaviour. Recently, the importance oftaking into account the social, physical and policy environmentin which the subjects live when considering therisk of becoming overweight has been emphasized (8, 6,15). In this regard, ecological models indicate that education-basedinterventions associated with social supportand environmental changes that minimize the barriersto adopting an active lifestyle have a higher potential forchanging physical activity. Furthermore, changes in dailylife physical activity, and not just for recreational purposes,could be important in a health perspective.These considerations are the basis of the “InterventionCentred on Adolescents’ Physical activity and Sedentarybehaviour” (ICAPS) programme (14). ICAPS is aimed atpreventing excess weight gain and cardiovascular risk inFrench adolescents by promoting physical activity withan emphasis on physical activity in a recreational purposeand in everyday life with a lifelong perspective. ICAPSis a randomized, ongoing study designed to last for fouryears. The study cohort is constituted of 954 (91% of theeligible adolescents) first-level students, initially aged11.7 ± 0.6 years, of four intervention and four controlmiddle-schools randomly selected in the Departmentof the Bas-Rhin (eastern France) after sociogeographicalstratification. We chose to begin the intervention withstudents entering the middle-school, because this age ischaracterised by a physical activity decrease.ICAPS is designed at motivating and enablingadolescents to use opportunities for physical activityand to provide them with social support and anenvironment that encourages them towards physicalactivity. A multilevel programme directed at affecting thepersonal, social and certain environmental determinantsof physical activity is used to promote physical activityinside and outside school, including during everyday life,with three principal objectives: 1) to change intrapersonaldeterminants (knowledge, attitudes and motivationtowards physical activity) by means of informationand debates and also through access to new attractive

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey15activities during recesses and afterschool hours, 2) toencourage social support by parents, peers, teachersand physical activity instructors, and 3) to provideenvironmental, structural and institutional conditionsfor physical activity that encourage the adolescents touse the knowledge and skills they have learned. Adaptedtimes and places, open participation, emphasis on funand meeting with others and absence of restrictingcompetitive aspects are the means used to reduce the usualbarriers to physical activity. Concern for accessibility andsafety are ever-present. The intervention components arenot school-restricted but involve numerous partnershipsintervening at different levels (school boards, teachersand medical staffs, physical activity and club educators,families, territorial and community agencies in chargeof recreational areas and transportation infrastructures,etc.).Throughout the first 18 months of intervention, highparticipation rates were attained for the activities proposed.At 18-month follow-up, the proportion of adolescentsnot practicing supervised physical activity outside schoolwas reduced by 67% in intervention schools compared tocontrol schools (12% vs 36%; p

16 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS17. Tomkinson GR, Leger LA, Cazorla G. Secular trends in theperformance of children and adolescents (1980-2000), an analysisof 55 studies of the 20m shuttle run test in 11 countries. Sports Med2003; 33(4): 285-300.18. Twisk JW. Physical activity, physical fitness and cardiovascularhealth. In: Armstrong N., van Mechelen W. Paediatric exercise andmedicine. Oxford University Press. 2000: 253-263.19. U.S. Department of Health and Human Services. A Report of theSurgeon General. Atlanta, GA: U.S. Department of Health andHuman Services, Centres for Disease Control and Prevention,National Centre for Chronic Disease Prevention and HealthPromotion 1996.20. van Mechelen W, Twisk JW, Post GB, Snel J, Kemper HC. Physicalactivity of young people: the Amsterdam Longitudinal Growth andHealth Study. Med Sci Sports Exerc 2000; 32(9): 1610-1616.

17Children’s physical activity and nutritionCarine Klein-Platat, Chantal SimonNutrition Research Group, Faculty of Medicine, University of Strasbourg, FranceSummaryCardiovascular risk factors, particularly obesity, andtheir clustering, called metabolic syndrome, increased significantlyin adults but in children and adolescents too.The etiology of these factors corresponds to complex interactionsbetween genetic, metabolic and environmentalfactors. Althoug its indisputable role, genetic can’t aloneexplain the recent evolution. Some characteristics of ourlifestyle are very likely to play a role in this trend. Dietand physical activity appeared as the both main suspects.Some convincing arguments and our own results indicatethat these both factors are indeniably implicated in theorigin and development of obesity and the metabolicsyndrome in children and, further, that they are interrelated.Although the mechanisms underlying their impact onthe metabolic syndrome and cardiovascular risk remainnot fully understood, diet and physical activity should betargeted by future prevention strategies and preferentiallysimultaneously.IntroductionSince 1800, life expectancy has doubled in industrializednations, partly from improvements in medical care,and more from public health and general economicprosperity. Over this period the nature of disease haschanged. Infectious illnesses have been superseded asprime causes of mortality by the degenerative diseasesnow endemic in Western societies. Cardiovascular diseasesand associated risk factors in particular have beencharacterised by a worrisome increase in the last decades.This phenomenon, which concerns not only adults butalso more dramatically children and adolescents, cannotbe attributed to genetic determinants alone and even lessto recent genetic mutations. The mismatch between ourwesternised modern lifestyle and our genome, which infact evolves very slowly, fosters the development of cardiovascularrisk factors (6, 7, 13).While the role played by environment in the cardiovascularrisk factor explosion is established, many crucialquestions remain unanswered. The environment consistsof a complex group of parameters. Which of them aremore specifically implicated and in which manner?Among environmental factors, physical activity anddiet have been recognized since ancient Greece as highdeterminants of health status (41). Their respective influenceon cardiovascular factors, their interrelation andthe underlying mechanisms remain poorly explored inchildren and adolescents. Efficient prevention directedtowards children and adolescents need to answer tothese questions.Worrisome increase of cardiovascular riskfactors and obesityCardiovascular diseases illustrate the recent epidemicevolution of chronic diseases. They represent one of themain causes of mortality in industrialized countries and,in spite of therapeutic progress, they were responsiblefor 46.8% of deaths in 2000 (1). These data are explainedmainly by the increase of cardiovascular risk factors, andmore specifically obesity, insulin-resistance and diabetes,hypertension, dyslipidemia, etc…. According to a metaanalysisof the European Group for the study of InsulinResistance (EGIR), 27% of European men aged less than40 years and 21% of women of same age are insulin resistant.Similarly, high triglyceride levels associated withlow HDL-cholesterol levels are found in 25% of men and8% of women (4).These results are all the more disturbind in that aphenomenon of aggregation of these factors tends tooccur in the same individuals (2, 25, 31, 39, 40) and thatthis aggregation is associated with a higher cardiovascularrisk than the sum of the risks linked to each factoralone (39). Such a clustering (also called syndrome X,metabolic syndrome or insulin resistance syndrome),

18 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSfirst described by Reaven in 1988 (32), is defined by thesimultaneous presence of abdominal obesity, hyperinsulinemiaor glucose intolerance, high blood pressure anddyslipidemia. In their meta-analysis, EGIR found thatamong adults aged less than 40 years, 13% of men and4% of women were concerned by this syndrome.(4)This progression was observed in adults but in childrenand adolescents too.(2, 27, 30, 40) In the AmsterdamGrowth and Health Study (AGHS), conducted in 1977,7.3% of the 12-15 year-old boys and 5.2% of the girls ofthe same age group presented a metabolic syndrome.(39)Among all the components of the metabolic syndrome,obesity has a particular status due to its remarkable increaseover the last decades. Whereas obesity concernedless than 10% of children worldwide in 1975, almost 25%of them are currently affected.(17) European countriesare not spared at all. In a study conducted in 12 year-oldFrench adolescents, we found that 22.7% of them whereoverweight,(20) and that 13% presented a metabolicsyndrome (unpublished data), as compared to the abovedata obtained in the AGHS 25 years ago.Obesity and metabolic syndrome: which isresponsible?Two main suspects: diet and physical activityObesity and the metabolic syndrome result fromcomplex interactions between genetic, metabolic andenvironmental factors. In spite of its unquestionable role,genetics cannot alone explain the recent evolution, andenvironmental factors are likely to have an importantimplication. It is established that diet contributes to thesepathologies through its quantitative but also qualitativecharacteristics. However numerous data indicate thatother behaviours, like physical activity, cannot be neglected.(21,26) Most of our knowledge concerning therelationships between diet, physical activity and healthstatus has been obtained from adults. The importance ofhaving analogous data from children, in spite of difficultiesin evaluating their diet and physical activity, has beenrecognized more recently.Diet, physical activity and health status: what weknow and do not knowDiet, obesity and metabolic syndromeWeight regulation is indisputably based on the equation:stored energy = energy intake – energy expenditure.Thus any caloric excess induces weight gain if prolonged.Conversely, no matter what the individual genetic susceptibilityis, obesity cannot occur in the absence of energyimbalance. Food’s contribution to obesity developmenthas been under discussion for a long time, because numerousstudies have not been able to quantify the higherenergy intake in obese people very well. The use of moreobjective isotope-based measurements, based on isotope,have made it possible to demonstrate clearly that foodintake is often underestimated by obese subjects.Different qualitative characteristics of modern food,such as energy density (determined by its fat content butnot solely), variety and high palatability, may delude foodcontrol mechanisms, thus contributing to higher energyintake and weight gain (14, 28, 36). A positive relationshipbetween sugar-sweetened drink consumption andobesity in children has also been highlighted.(22) On theother hand, food consumption habits have also changed:snacking, out-of-home food intakes are common featuresof our societies. Nibbling and snacking, particularlyimportant in children, may contribute to higher energyintake due to the type of food offered and ingested inthese circumstances, which are often of high-density andpalatability, and to meal destructuration itself. Increasedportions size and out-of-home meals have also been suspectedto favour higher energy intakes.Physical activity, obesity and metabolic syndromeRegular practise of physical activity has been relatedto a lesser weight gain (11, 33, 38) as well as to a lowerprevalence of obesity, both in adults and in children.(12,15, 16, 23, 33) Moreover, physical activity appears tocontribute to an improvement of the cardiovascular riskprofile in children and adolescents (lower triglycerideslevels and higher HDL-cholesterol (3, 5, 38), lower bloodpressure (34, 38) and higher insulin sensitivity (38)), aspreviously described for adults. We recently identifiedan inverse relationship between physical activity andwaist circumference, which can be considered a goodmarker of cardiovascular risk in adolescents.(35, 37)Interestingly, the inverse relationship between physicalactivity and waist circumference persisted after adjustmenton body mass index, with a greater effect for theheaviest adolescents.(19) Similarly, we have demonstratedthat insulin sensitivity was significantly associated withphysical activity (inversely) and with TV presence in thebedroom (directly).Physical activity and diet: two related behavioursIn the context of our environment, it is essential tounderstand that overnutrition has to be evaluated bytaking into account the level of energy expenditure. Anenergy intake of 2000 Kcal/day may be adequate in a 10year-old child practicing a high physical activity level buttoo high for a sedentary child. This was clearly illustratedin the Framingham Study, which showed that childrenthat both consumed a high fat diet and watched TV alot are the persons with the higher increase in body fatduring subsequent years.(29)These results indicate that the development of obesity,and more generally of metabolic syndrome and cardiovascularrisk factors, result from an interrelationship betweendiet and physical activity rather than to the additiveeffect of one plus the other. Although the underlying mechanismsare not fully understood, these data further indicatethat these two factors should be considered togetherwhen studying their effects on health, which surprisinglyis rarely the case, in particular in children. The fact that

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey19favourable behaviours tend to cluster in children (unpublisheddata on 12 year-old adolescents), as previouslydescribed for adults, is another reason to consider dietand physical activity simultaneously. Another exampleof interrelationship between physical activity level anddiet is illustrated by the influence of TV viewing on foodchoices and lunch composition.(8)New tracksAdipose tissue is more than a storage tissue. It secretesseveral biologically active molecules among them leptin,adiponectin and IL6. A key role of these substances inthe genesis of the metabolic syndrome and more largelyof cardiovascular risk has been suggested, (18, 24, 43)leading to the hypothesis that obesity may be an inflammatorydisease.(9, 10) High levels of inflammatorymarkers like CRP, IL6 and TNFalpha have been observedin obese and/or insulin-resistant adults and more recentlyin obese children (42). An association with risk of futurediabetes or with cardiovascular morbidity has also beendemonstrated.Some recent studies indicate that, apart from theireffects on energy balance, diet and physical activity maytarget these markers, providing new research opportunities.We recently observed that the relationship betweencertain cytokines and insulin-resistance in adolescentspartly depends on physical activity practice. Other studieshave shown that physical activity and polyunsaturatedfatty acids are inversely associated with plasmatic levelsof inflammatory proteins in different populations.(42)ConclusionMore than simple suspects, physical activity and diet aretwo indeniable key environmental determinants of obesityand cardiovascular risk. Although the mechanismsunderlying their impact on the metabolic syndrome andcardiovascular risk are not fully understood, numerousdata indicate that they should be targeted by futureprevention strategies, and preferentially simultaneouslybecause of their high interrelationship.References1. Aboderin I, Kalache A, Ben-Shlomo Y, Lynch JW, Yajnik CS, KuhD, and Yach D. Life course perspectives on coronary heart disease,stroke and diabetes: key issues and implications for policy andresearch. Geneva, World Health Organization, 2001.2. Andersen LB, Wedderkopp N, Hansen HS, Cooper AR, and FrobergK. Biological cardiovascular risk factors cluster in Danish childrenand adolescents: the European Youth Heart Study. Prev Med 37:363-367, 2003.3. Armstrong N and Welsman JR. Assessment and interpretation ofaerobic fitness in children and adolescents. Exerc Sport Sci Rev 22:435-476, 1994.4. Balkau B, Charles MA, Drivsholm T, Borch-Johnsen K, WarehamN, Yudkin JS, Morris R, Zavaroni I, van Dam R, Feskins E, GabrielR, Diet M, Nilsson P, and Hedblad B. Frequency of the WHOmetabolic syndrome in European cohorts, and an alternativedefinition of an insulin resistance syndrome. Diabetes Metab 28:364-376, 2002.5. Blair S, Clark D, Cureton K, and Powell K. Exercise and fitness inchildhood: implications for a lifetime for health. In: C Gisolfi, DLamb. Perspective in exercise and sports Medicine: youth exerciseand sport:: 401-430, 1989.6. Booth FW, Chakravarthy MV, Gordon SE, and Spangenburg EE.Waging war on physical inactivity: using modern molecularammunition against an ancient enemy. J Appl Physiol 93: 3-30, 2002.7. Booth FW, Gordon SE, Carlson CJ, and Hamilton MT. Waging waron modern chronic diseases: primary prevention through exercisebiology. J Appl Physiol 88: 774-787, 2000.8. Coon KA, Goldberg J, Rogers BL, and Tucker KL. Relationshipsbetween use of television during meals and children’s foodconsumption patterns. Pediatrics 107: E7, 2001.9. Das UN. Is obesity an inflammatory condition? Nutrition 17: 953-966, 2001.10. Das UN. Obesity, metabolic syndrome X, and inflammation.Nutrition 18: 430-432, 2002.11. Deheeger M, Rolland-Cachera MF, and Fontvieille AM. Physicalactivity and body composition in 10 year old French children:linkages with nutritional intake? Int J Obes Relat Metab Disord 21:372-379, 1997.12. Dowda M, Ainsworth BE, Addy CL, Saunders R, and Riner W.Environmental influences, physical activity, and weight status in8- to 16-year-olds. Arch Pediatr Adolesc Med 155: 711-717, 2001.13. Eaton SB, Strassman BI, Nesse RM, Neel JV, Ewald PW, WilliamsGC, Weder AB, Eaton SB, 3rd, Lindeberg S, Konner MJ, Mysterud I,and Cordain L. Evolutionary health promotion. Prev Med 34: 109-118, 2002.14. Fung TT, Rimm EB, Spiegelman D, Rifai N, Tofler GH, WillettWC, and Hu FB. Association between dietary patterns and plasmabiomarkers of obesity and cardiovascular disease risk. Am J ClinNutr 73: 61-67, 2001.15. Goran MI, Reynolds KD, and Lindquist CH. Role of physicalactivity in the prevention of obesity in children. Int J Obes RelatMetab Disord 23 Suppl 3: S18-33, 1999.16. Hernandez B, Gortmaker SL, Colditz GA, Peterson KE, Laird NM,and Parra-Cabrera S. Association of obesity with physical activity,television programs and other forms of video viewing amongchildren in Mexico city. Int J Obes Relat Metab Disord 23: 845-854,1999.17. http://www.iotf.org/media/IOTFmay28.pdf.18. Huang KC, Lin RC, Kormas N, Lee LT, Chen CY, Gill TP, andCaterson ID. Plasma leptin is associated with insulin resistanceindependent of age, body mass index, fat mass, lipids, and pubertaldevelopment in nondiabetic adolescents. Int J Obes Relat MetabDisord 28: 470-475, 2004.19. Klein-Platat C, Oujaa M, Wagner A, Haan MC, Arveiler D,Schlienger JL, and Simon C. Physical activity is inversely relatedto waist circumference in 12 y-old French adolescents. Int J ObesRelat Metab Disord, 2004.20. Klein-Platat C, Wagner A, Haan MC, Arveiler D, Schlienger JL,and Simon C. Prevalence and sociodemographic determinants ofoverweight in young French adolescents. Diabetes Metab Res Rev19: 153-158, 2003.21. Livingstone B. Epidemiology of childhood obesity in Europe. Eur JPediatr 159 Suppl 1: S14-34, 2000.22. Ludwig DS, Peterson KE, and Gortmaker SL. Relation betweenconsumption of sugar-sweetened drinks and childhood obesity: aprospective, observational analysis. Lancet 357: 505-508, 2001.23. McMurray RG, Harrell JS, Deng S, Bradley CB, Cox LM, andBangdiwala SI. The influence of physical activity, socioeconomicstatus, and ethnicity on the weight status of adolescents. Obes Res8: 130-139, 2000.24. McPherson R and Jones PH. The metabolic syndrome and type2 diabetes: role of the adipocyte. Curr Opin Lipidol 14: 549-553,2003.25. Milligan RA, Thompson C, Vandongen R, Beilin LJ, and Burke V.Clustering of cardiovascular risk factors in Australian adolescents:association with dietary excesses and deficiencies. J CardiovascRisk 2: 515-523, 1995.

20 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS26. Molnar D and Livingstone B. Physical activity in relation tooverweight and obesity in children and adolescents. Eur J Pediatr159 Suppl 1: S45-55, 2000.27. Monge R and Beita O. Prevalence of coronary heart disease riskfactors in Costa Rican adolescents. J Adolesc Health 27: 210-217,2000.28. Ness AR and Powles JW. Fruit and vegetables, and cardiovasculardisease: a review. Int J Epidemiol 26: 1-13, 1997.29. Proctor MH, Moore LL, Gao D, Cupples LA, Bradlee ML, HoodMY, and Ellison RC. Television viewing and change in body fatfrom preschool to early adolescence: The Framingham Children’sStudy. Int J Obes Relat Metab Disord 27: 827-833, 2003.30. Program NCE. Report of the Expert Panel on Blood CholesterolLevels in Children and Adolescents. Pediatrics 89: 523-578, 1992.31. Raitakari OT, Porkka KV, Viikari JS, Ronnemaa T, and AkerblomHK. Clustering of risk factors for coronary heart disease in childrenand adolescents. The Cardiovascular Risk in Young Finns Study.Acta Paediatr 83: 935-940, 1994.32. Reaven GM. Banting Lecture 1988. Role of insulin resistance inhuman disease. Diabetes 37: 1595-1607, 1988.33. Robinson TN. Television viewing and childhood obesity. PediatrClin North Am 48: 1017-1025, 2001.34. Sallis JF and Patrick K. Physical activity guidelines for adolescents:Consensus statement. Pediatr Exerc Sci 6: 299-463, 1994.35. Savva SC, Tornaritis M, Savva ME, Kourides Y, Panagi A, SilikiotouN, Georgiou C, and Kafatos A. Waist circumference and waist-toheightratio are better predictors of cardiovascular disease riskfactors in children than body mass index. Int J Obes Relat MetabDisord 24: 1453-1458, 2000.36. Snowdon DA. Animal product consumption and mortality becauseof all causes combined, coronary heart disease, stroke, diabetes, andcancer in Seventh-day Adventists. Am J Clin Nutr 48: 739-748, 1988.37. Taylor RW, Jones IE, Williams SM, and Goulding A. Evaluationof waist circumference, waist-to-hip ratio, and the conicity indexas screening tools for high trunk fat mass, as measured by dualenergyX-ray absorptiometry, in children aged 3-19 y. Am J ClinNutr 72: 490-495, 2000.38. Twisk JW. Physical activity, physical fitness and cardiovascularhealth. In: Armstrong N., van Mechelen W. Paediatric exercise andmedicine. Oxford University Press: 253-263, 2000.39. Twisk JW, Boreham C, Cran G, Savage JM, Strain J, and vanMechelen W. Clustering of biological risk factors for cardiovasculardisease and the longitudinal relationship with lifestyle of anadolescent population: the Northern Ireland Young Hearts Project.J Cardiovasc Risk 6: 355-362, 1999.40. Twisk JW, Kemper HC, van Mechelen W, and Post GB. Clusteringof risk factors for coronary heart disease. The longitudinalrelationship with lifestyle. Ann Epidemiol 11: 157-165, 2001.41. U.S. Department of Health and Human Services. A report ofthe Surgeon General. Atlanta GUSDoHaHS, Centres for DiseaseControl and Prevention, National Centre for Chronic DiseasePrevention and Health Promotion. 1996.42. Visser M. Higher levels of inflammation in obese children.Nutrition 17: 480-481, 2001.43. Weiss R, Dziura J, Burgert TS, Tamborlane WV, Taksali SE, YeckelCW, Allen K, Lopes M, Savoye M, Morrison J, Sherwin RS, andCaprio S. Obesity and the metabolic syndrome in children andadolescents. N Engl J Med 350: 2362-2374, 2004.

21Trends in physical educationSusan CapelBrunel University, LondonIntroduction – the context in which we areworkingAs physical educators, we are working in an environmentin which change is constant, fast and unpredictable.Thus, not only do we need to understand the current contextin which physical education is working; we also needto be proactive in anticipating change and trying to predictfuture trends, then make informed decisions to planfor future change. Further, we need to look at the contextmore broadly than education and sport – including, forexample, political changes; economic changes, includingglobalisation and the influence of technology; and changingvalue systems – all of which influence physical educationdirectly or indirectly. Physical educators thereforeneed political, economic and social awareness.The current context and future trends inenglandFirst, four aspects of the context in which we are workingin England, are highlighted: that is, education, health,sport and crime.Some of the government’s current concerns witheducation are the number of pupils reaching a specifiedstandard of numeracy and literacy at age 11, the numberof pupils achieving a specified number of passes in examinationsat age 16, and the percentage of young peopleentering higher education. The focus in education hastherefore been on academic subjects and not on physicaleducation. In primary education in recent years, an increasedamount of time has been devoted to improvingliteracy and numeracy. This has resulted in less timebeing given to other subjects. Although some teachersprioritise physical education in this time, others givephysical education low priority due to lack of subjectknowledge and confidence to teach the subject. This is aresult of a number of factors, including poor experiencesof physical education at school, resulting in negativeattitudes to the subject, and limited time devoted tophysical education in initial teacher education. Thus,there is a gap between good and poor physical educationin primary school. In schools where physical educationis poor, pupils are likely to transfer to secondaryschools with poor skills. In some secondary schools, thepressure to improve standards of achievement resultsin physical education being marginalized and seen asrecreation or a break from academic subjects. Thus, thetime and resources devoted to physical education arereduces, as is its prestige.Some of the government’s concerns with health includereducing risk factors associated with ill health, such asobesity, smoking, drinking and drugs. As a result, increasingparticipation in physical activity among all sectionsof the population is identified as being important. Oneobvious way in which this can be done is to encourageparticipation among youngsters through provision ofphysical activity both in physical education curriculumtime and extra-curricular activities in and outside school.Thus, physical education has a large role to play in promotinghealth through developing skills, confidence andpositive attitudes to participation in physical activity.The low prestige of physical education, poor qualityphysical education and lack of skills are problems intheir own right and in relation to developing confidenceto participate in physical activity for health outside andafter school. However, they are also of concern in relationto another major trend in recent years; the need toidentify talented pupils and increase opportunities forthem to realise their potential. There are many reasonsfor the focus on performance – including increasing theprofile and prestige of the country which, in the UK atpresent, is more acute in light of the bid for London tohost the 2012 Olympics. Physical education is perceivedby government and other agencies to play a key role inboth identifying and developing this potential.

22 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSDespite the dual focus on participation in physical activityfor health and to improve performance of high-levelperformers, the predominant focus has been, and is, biasedtowards high-level performance. This results in increasedfocus on sport as opposed to physical education perse, for example, increasing competition between schoolsand participation in extra-curricular activities and clubsand local or regional development squads designed toimprove their performance. Often talented pupils becomeless involved in physical education and extra-curricularactivities in school and more involved outside school.This has resulted in a shift of terminology in general usefrom physical education to physical education and schoolsport – particularly by government and agencies concernedwith sport.Thus, there is pressure on physical education in relationto its place in the school curriculum, but also pressurewithin physical education in relation to the dual focusexpected by others.Some of the government’s concerns with crime include,for example, disturbances in town centres – particularlyon Friday and Saturday evenings as young people leavepubs and nightclubs, drug related crime – mainly due tothe need for money needed to feed the addict’s habit, aswell as an increase in gun related crime. Young peoplewith poor literacy and numeracy and poor skills are lesslikely to be employed on leaving school. Thus, they havea lot of time available without having a focus. They maytherefore be encouraged to become involved in crime.Physical education is perceived to have a role to play inhelping to keep young people away from crime by buildingcharacter, developing morality and team workingas well as positive attitudes to participation in physicalactivity after leaving school as well as through its contributionto whole school improvement.This context has resulted in the government – perhapsrather belatedly, recognising the important contributionof physical education to the broader agenda – both insideand outside schools, including the four aspects highlighted;that is, whole school improvement, improving health,improving the performance of high-level sports people innational and international competition, and contributingto a reduction in crime. Indeed, physical education is oneof only four subjects compulsory at Key Stage 4 in theNational Curriculum (alongside English, mathematicsand science). In order to meet this agenda – in Englandthere is increased resources, funding and time and in-serviceeducation being allocated for physical education andschool sport.So, what is the impact of this context on physical education?What does physical education need to do to takethe opportunity available in the current context to provideevidence of the significant contribution it makes togovernment priorities and thereby provide a strong caseto retain its priority in future? how is physical educationleading future developments to address challenges thatarise in future?What are the current developments andinitiatives in which physical education isinvolved to develop as a subject in its own rightand in contributing to the broader agenda?First, it is important that physical educators are clearabout – and are able to articulate, what physical educationand what the core of physical education is; that is,to physically educate pupils through the development ofphysical skills and competence, confidence and positiveattitudes to physical education, to encourage participationthroughout life.The National Curriculum for Physical Education (2000)says that:Physical education develops pupils’ physical competenceand confidence, and their ability to use these toperform in a range of activities. It promotes skilfulness,physical development and a knowledge of the body inaction. Physical education provides opportunities forpupils to be creative, competitive and face up to challengesas individuals and in groups and teams. It promotespositive attitudes towards active and healthy lifestyles.Pupils learn how to think in different ways to suit a widevariety of creative, competitive and challenging activities.They learn to plan, perform and evaluate actions, ideasand performances to improve their quality and effectiveness.Through this process pupils discover their aptitudes,abilities and preferences, and make choices about how toget involved in lifelong physical activity.However, as well as focusing on the core of the subject,in the current context in England, all subjects – includingphysical education, are required to contribute tothe broader school curriculum. These include personal,social and health education and citizenship as well ascross-curricular themes, identified as the developmentof language, promoting pupils’ spiritual, moral, social andcultural development; promoting key skills – particularlycommunication, application of number, informationtechnology, working with others, improving own learningand performance, problem solving; and promoting otheraspects of the curriculum – particularly thinking skills,work-related learning and education for sustainable development.Thus, it is important that physical educators areclear about what they can best contribute to the broaderschool curriculum.Thus, teachers need to consider their priorities for andtherefore their teaching of physical education in order toretain the core of physical education – the development ofa physically educated person, but also to address this broaderagenda. This challenges physical educators in termsof content, but perhaps more importantly – and harderto address, how they teach the subject. Addressing howthey teach may be harder for some teachers than others.Some teachers entering and already in the profession aremore focused on coaching and the rewards of success ofschool teams and individual pupils. They may view theteaching of curriculum physical education as necessary

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey23to enable them to achieve this goal. However, their heartis in coaching. Thus, they are likely to face a particularchallenge in broadening the content of their lessons andtheir teaching styles and strategies both to cater for andaddress the needs of individual pupils, and to achieve abroader range of outcomes.This requires that we are clear about what knowledge– other than content knowledge, physical education teachersneed to be effective teachers and that they not onlydevelop that knowledge but are also able to reflect on itto enable them to develop as teachers. The developmentof knowledge for teaching is of increasing interest due toresearch that shows the limited view of subject knowledgeof many physical education teachers – which is likelyto impact on what and how they teach. There is researchcurrently being undertaken to look at this in more detail.There are a range of initiatives designed to improve thequality of physical education and to enable physical educationto make an effective contribution to the broaderagenda. These initiatives extend throughout the whole ofcompulsory schooling in England.Early years/primary physical educationThe importance of early years physical education toproviding a solid foundation in physical skills on whichpupils can develop throughout their education is nowrecognised explicitly in a number of ways, and a numberof terms are used, perhaps the most common being thedevelopment of physical literacy. In Scotland there is aprogramme called basic moves and in England a resourceentitled ‘Observing Children Moving’, both of which aredesigned to help primary teachers – and others workingwith young children, to improve the basic physical skillsof pupils whilst, at the same time, looking at the holisticdevelopment of young children as the basis for physicalconfidence and self esteem. ‘Observing Children Moving’is a distance learning package based on a CD-Rom bothto help those working with young children to start outon and support their movement observation and analysisand enable them to make a difference to the movementcompetence of children aged 3-7 years. The CD-Romshows basic movements performed by children at beginning,middle and advanced stages to illustrate clearly thedevelopment of such skills, acknowledging the importanceof child development. Suggested activities whichcan be introduced to children to help increase theirmovement vocabulary and to enhance technical aspectsof performance are also included. Another CD-Rom isbeing developed that focuses on the movement of childrenaged 7-11, particularly in recognised games and otherphysical activities.There are a range of other physical education andschool sport initiatives in both primary and secondaryschools, both to improve physical education itself by providinghigh quality physical education and to contributeto the broader agenda.Active Schools – Activemark and SportsmarkWhat is the Activemark awards scheme?Activemark and Activemark Gold is an accreditationscheme for the primary sector that recognises and rewardsa school for its commitment to promoting the benefits ofphysical activity and offering good physical activity provision.The programme provides schools with a thoroughauditing and development tool to help raise the standardof physical activity provision. The Activemark process isclosely linked with the British Heart Foundation’s (BHF)The Active School Resource Pack for Primary Schools,which offers practical steps and guidance on how to plan,as well as ideas on improving all-round physical activityprovision.What is the Sportsmark awards scheme?Sportsmark is an accreditation scheme for secondaryschools run by Sport England. It is a developmental andauditing tool that rewards and recognises a school for abroad and balanced physical education curriculum andits out of hours sports provision.There are two levels of award: Sportsmark andSportsmark Gold. Since the programme’s launch fiveyears ago, nearly 2500 applications have been receivedand over 1,986 awards made.Specialist SchoolsIn order to help primary schools to achieve theActivemark award, links between primary and secondaryschools are being strengthened through a numberof initiatives – many of which are coordinated throughSpecialist Sports Colleges. These are part of the initiativeto develop specialist schools across the country.What are Specialist Schools?The Specialist Schools programme promotes schoolimprovement by providing opportunities for schools towork to their strengths, enabling them to deliver effectiveteaching and learning in their area of expertise, as well asacross the curriculum, and to drive innovation. Applicantschools engage in a thorough audit of their progress so farand set out plans and targets for specialist subject improvementas well as whole school targets.There are 10 categories of Specialist Schools:Arts; Business and Enterprise; Engineering; Humanities;Language; Mathematics and Computing; Music; Science;Sports; Technology.What is the vision of Specialist Sports Colleges?The aim of Sports Colleges is to raise standards ofachievement in physical education and sport for all theirpupils across the ability range leading to whole schoolimprovement. They are a regional focal points for:• promoting excellence in physical education and communitysport;• extending links between families of schools, sportsbodies and communities;• sharing resources;

24 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS• developing and spreading good practice;• helping to provide a structure through which youngpeople can progress to careers in physical educationand sport.The goal is for Sports Colleges to increase participationin physical education and sport for all pre and post 16year olds and develop the potential of talented performers.One way in which this is done is through the SchoolSports Coordinator programme, which is coordinatedthrough Sports Colleges.School sports coordinator programmeObjectives of school sports coordinator programmeStrategic planning in relation to:• Developing liaison between primary and secondaryschools• Promoting school to community sport• Developing out-of-school-hours activity• Developing coaching and leadership• Raising standards of physical education and schoolsport.Roles of staff in the school sports coordinatorprogramme:• Primary Link Teachers are responsible for the developmentand delivery of a high quality physical educationand out of hours school sport programme withintheir own school.• Specialist Link Teachers provide qualified cover whenreleasing a teacher to play a School Sports Coordinatorrole. Specialist Link Teachers may have a particularstrength within the National Curriculum.• School Sports Coordinators are responsible for thecoordination and development of after-school activity,out of school hours learning, inter and intra schoolcompetition and local community links in their ownschool and partner secondary and primary schools.• Partnership Development Managers are responsiblefor the strategic development of the School SportsCoordinator partnership and liaison with other agencies.Organisations which support physical educationteachers or with whom physical education teachersworkAlthough it is important that physical education teachersretain control over the content and teaching ofphysical education in curriculum time, the School SportsCoordinator programme addresses physical activity andsport outside curriculum time. There are a number oforganisations which support physical education teachersin their curriculum work and advise on the broader role.The Professional Subject Associations (the PhysicalEducation Association of the United Kingdom (PEAUK)and the British Association of Advisors and Lecturers inPhysical Education (BAALPE) (and European PhysicalEducation Association (EUPEA)) provide subject specificsupport and “champion” their subject. There is a moveat present for the Physical Education Association of theUnited Kingdom and the British Association of Advisorsand Lecturers in Physical Education to form a new jointassociation, both to better support physical educationteachers as well as to promote and lobby for physicaleducation, with a view to securing support and continuingfinance for future developments.The General Teaching Council (GTC) aims to raise theprofessional status and public standing of all teachers;provide an independent and influential voice for teachers;and maintain and guarantee high professional standardsof teaching.There are also a number of individuals and agencieswith whom physical educators work in order to deliverhigh quality physical education and school sport and toaddress the broader agenda.The range of partners with whom physical educatorswork and who support the delivery of curriculum physicaleducation and the provision of school sport include:• Learning Support Assistants – whose role is to supportthe learning of pupils with recognised special needs inphysical education lessons• Higher Level Teaching Assistants• Adults Other Than Teachers – who may support thework of physical education teachers in curriculumtime or may make a contribution, either supportingthe work of others or as a sole contribution to extracurricularactivities• Coaches• Sport and Dance Development Officers• Governing Bodies of Sport• Sports clubs – particularly those with junior sections• Local Education AuthoritiesPlus sports agencies, including• The Youth Sport Trust (YST)• The National Council for School Sport (NCSS)• Sports Coach UK (SCUK)• Sport England – (including, Primary Schools SportsDays Project)Some of these agencies provide resources to supportphysical education teachers in their delivery of the curriculum.For example, the TOPs programme developed bythe Youth Sport Trust provides resources to support theteaching of physical education, and National GoverningBody (NGB) award schemes and the ‘Coaching forTeachers’ programme are designed to enhance the subjectknowledge of physical education teachers. In orderto work effectively with these agencies, physical educationteachers need to be clear about the role and aims ofphysical education and how best to achieve this – takinga clear lead in this area. Without this clear focus and lead,these other agencies may not support physical education;rather, they may try to ‘fill the gap’ created. However, theyalso need to be clear about the role these other agenciescan play in supporting curriculum physical education and

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey25enhancing extra-curricular and out-of-school provision.There are a range of other agencies that have a widerremit, which includes the delivery of physical educationin curriculum time. For example:The Qualifications and Curriculum Authority (QCA)leads the development of all curriculum subjects, includingphysical education. It also identifies best practicewhich can inform and enhance practice in other schools.Current research findings from the Qualifications andCurriculum Authority show that pupils progress is betterwhen practice is focused, that is: regular and frequent;purposeful and intensive; and motivational and enjoyable.Results also show that successful physical educationand school sport contributes to: higher levels of participationand achievement; lower levels of truancy; improvedbehaviour; and higher levels of attainment.The Department for Education and Skills (DfES) isthe government ministry, which has overall responsibilityfor education – including schools. It has an impacton physical education within the curriculum as well asthe framework of standards which teachers are requiredto meet. It ran a programme until recently called ‘BestPractice Research Scholarships’ that provided money toenable practising teachers to undertake a small researchproject to improve an aspect of their teaching, supportedby tutors in higher education institutions. Physical educationteachers took good advantage of this scheme in arange of projects.Quite often in the past the Department for Educationand Skills has worked against the Department of Culture,Media and Sport (DCMS), the government ministry whichhas overall responsibility for the arts, media and sport. Therole of the Department of Culture, Media and Sport is inrelation to school sport. However, at present (and hopefullyinto the future), the two ministries are working closely onwhat is perhaps the biggest development in physicaleducation and school sport at the present time. This isthe Physical Education, School Sport and Club Links(PESSCL) National Strategy. There are themes within thisprogramme which have already been highlighted.Physical education, school sport and club links(pesscl) national strategyThis is a government funded initiative coordinatedby the Physical Education Association of the UnitedKingdom, the British Association of Advisers andLecturers in Physical Education, the Youth Sport Trustand Sports Coach UK.Why the focus on physical education and school sport?Physical education and school sport has a role in:• Raising standards and helping narrow the achievementgap• Raising awareness of and contributing to improvingthe health of the nation• Ensuring the UK competes successfully on the internationalstageThe targets of this programme• A national infrastructure of physical education andsport• Improved quality of teaching, coaching and learning• Seventy-five percent of 5-16 year olds spending aminimum of two hours a week on high quality physicaleducation and sport by 2006• Increased numbers of 5-16 year olds moving into juniorclubs.Part of the means of achieving these is to have:• 400 specialist sports colleges/academies• 400 School Sports Coordinator partnerships – to include75% of schools in England by 2006Money being put into the national strategy• £115M over three years for the sports colleges programme• £224M over the next three years for the school sportscoordinator partnership programme and professionaldevelopment• £12M over three years for step into sport• £28M over three years for coaching• £70M over three years for clubs• £10M in 2003/04 for sporting playgroundsSuccess factors for the national strategy• Leadership – every school will have a physicaleducation/sport “champion”• Facilities – schools will have appropriate access to facilities• Infrastructure – people will be in place to deliver theentitlement• Training – teachers and others have the expertise andtools they need to provide high quality physical educationand school sport• Inclusion – all pupils benefit whatever their circumstances• Advocacy – high awareness of the benefits of the programme.Objectives of the National Physical Education and SchoolSport Professional Development Programme (£224 million)• Improve the quality of teaching and learning in physicaleducation and school sport in order to raise theattainment of all pupils• Increase understanding of the use of high qualityphysical education and school sport in whole schoolimprovement• Enhance links between high quality physical educationand school sport and the promotion of physical activityand health• Support innovative interpretation of the NationalCurriculum for Physical Education to ensure it closelymeets pupils’ needs and ensures their maximum achievement• Enhance cross phase continuity to ensure pupil progress

26 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS• Build on existing practice• Build on the Qualifications and Curriculum Authoritiesphysical education and school sport investigation• Integrate coaching for teachers and work by AdultsOther than Teachers.Teachers access provision from the National ProfessionalDevelopment Programme to meet local needsThe provision includes:• Delivered modules for teachers• Resource based, distance-learning modules for teachers• Delivered modules for Adults Other Than Teachersand Teaching Assistants• Online technical support• “Coaching for Teachers” modules for teachersThe focus of teacher modules in the programme is onthe broader agenda through the provision of high qualityphysical education and school sport, including:• Whole school improvement• Raising attainment in physical education• The role of physical activity in enhancing health• Innovation to improve teaching and learning• Cross-phase continuity – mainly when pupils movefrom the primary to the secondary school at age 11.What ıs the future?There are a number of initiatives to support physicaleducation in England at the present time. A number oftrends in physical education can be identified in theseinitiatives is:• Focus on high quality physical education and schoolsport• Physical education teachers working in partnership• A change of focus from physical education to physicaleducation and school sport• The role of physical education in promoting health aswell as its role in developing the high-level performersof the future• The role of physical education and school sport inmeeting the broader agenda, including whole schoolimprovement• Improving continuity in physical education, particularlybetween the end of primary school and the startof secondary school.One outcome of the focus on and resources given tophysical education and school sport at the present timeis more inspection and auditing of provision in physicaleducation and school sport.However, the current foci and trends influencingphysical education are unlikely to remain static.Different foci and trends are likely to be important inthe future. The only thing that is certain is that changewill continue; indeed, it is likely to get faster and tobe more unpredictable. The ongoing challenge is tobe proactive, to predict likely changes and trends andplan the ongoing development of physical educationaccordingly. This requires money to support development.Resources to support the future development ofphysical education depend on the success of the currentinitiatives. Thus, it is important that the professionmakes a success of the current initiatives and fundingto provide a positive platform for further support forongoing development. This success must result in identifiedchange in the teaching of physical education andits impact on the learning of individual pupils as wellas on the broader agenda, including whole school improvement.One major concern – and perhaps my ownindividual concern, is that despite many initiatives overa number of years, the good practice developed whenmoney has been available has not extended across thecountry and has not been sustained in those areas orschools involved in the initiative when the funding isno longer available. Indeed, it could be said that notmuch has changed in physical education – the phrasethe more things change, the more they stay the same,springs to mind. For example, in some schools the contentof and teaching approaches for physical educationhave not changed since the introduction of the NationalCurriculum for Physical Education in 1992. We cannotlet that happen this time – the changes identified aspart of the physical education, school sport and clublinks programme must be clearly seen.In order to plan for the future development of physicaleducation, it is imperative that we are clear about and areable to articulate the aims of physical education and itscore values, and strengthen high quality physical education.We also need to be clear about how physical educationcan contribute to the broader agenda. Otherwise,those who think that high quality sports education isbetter than poor, or poorly defined, physical educationwill hold sway. This is a challenge not only in England butalso around the world. Thus, it is imperative that we areproactive and lead the agenda and developments, ratherthan react to developments directed by others. Indeed, a‘bottom up’ approach by physical education teachers andthe profession is needed in addition to a ‘top down’ approachof initiatives from government, in order to makeeffective change.I leave you with some questions that I hope will helpphysical educators to be proactive and direct the futuredevelopment of physical education rather than allowingothers to lead future developments of the subject – someof whom may have a different agenda:• What is physical education? what is the difference betweenphysical education and school sport? what is theunique contribution physical education makes to theeducation of children? what does it contribute to thebroader agenda in schools?• what is high quality physical education?• Where are we now in relation to this agenda? andwhere do we want to be?• How are we going to get there? What content and teac-

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey27hing approaches are appropriate?• Who can help us with this? Who should we work within partnership?It is important that practical and research evidence isused to support the answers to these questions. Only bybeing clear and articulate will we be able to support thedevelopment of physical education, lead the agenda andestablish new trends.Thank you for listeningUseful websitesObserving Children MovingActive SchoolsSpecialist schoolsPhysical education, school sport and club links (pesscl)national strategyThe physical education association of the united kingdomThe british association of advisers and lecturers in physicaleducationQualifications And Assessment Authorityhttp://www.observingchildrenmoving.co.ukhttp://archive.sportengland.org/active_schools/sections/ps/sportsmark.htmhttp://www.standards.dfes.gov.uk/specialistschoolshttp://www.dfes.gov.uk/pesshttp://www.pea.uk.comhttp://www.baalpe.org.ukhttp://www.qca.org.uk/ca/subjects/pe/

28Beden eğitimi; bir gelenek mi, gereksinimi ?Gıyasettin DemirhanHacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, AnkaraÖzetBeden eğitimi, uzun yıllardır okullarda ders olarakokutulmaktadır. Yaygınlaşması ise son 300 yıl içerisindeolmuştur. Bu süreçte, beden eğitiminin “ne” olduğu ve “nasılyapılacağı” konusunda birçok akım gelişmiştir. Akımların birkısmı beden eğitiminin bir gelenek, bir kısmı ise gereksinimolduğunu savunmuştur.Geleneği savunanlar beden eğitimi etkinliklerindeöğretmen ve konuyu merkeze alarak derslerde yıllarca aynıspor dalları ve etkinliklere yer vermişlerdir.Gereksinimi savunanlar ise beden eğitimi etkinliklerininbireyin gelişim özelliklerine göre oluşan gerekesinimleredayalı olarak zindelik, yaşam boyu egzersiz ve spor bilimleridestekli olması gerektiğini savunmaktadırlar.Günümüzde birçok ülkede programlar pragmatistetki altında olmasına karşın (Green, 2002) yürütme vedeğerlendirmede idealist ve klasik realist etki fazladır. Buda planlama ve uygulama arasındaki tutarsızlığın bir işaretisayılabilir.Gelenekçi yapı eleştirel düşünme ve toplumsallaşmayafazla yer vermemekte, dolayısıyla gereksinimleri gözardıetmektedir. Oysa, beden eğitimi, salt bedenin eğitimiya da spor dallarının ve her tür egzersizin mekanikbasamaklarının öğrenilmesi değil, insanın bütünsel eğitimiiçin gerekli araç ve eylemdir.Sonuçta, beden eğitimi bireylerin kasları ve beyinlerininiçine sokulan bilgi, beceri ve tutumların şahmerdanları değil,onların hizmet edicisidir. Diğer yandan, birey salt biyolojikmakine değil, duyuşsal ve toplumsal özellikleri de olan birvarlıktır. Bu nedenle, etkinlikler planlanırken bazen gelenek,bazense gereksinimi savunanların ilkeleri öne çıkabilir.Ancak, gelecekte gereksinimlere dayalı beden eğitimietkinliklerinin artacağı söylenebilir.Anahtar sözcükler: Beden eğitiminde akımlar,geleneğe dayalı beden eğitimi, gereksinime dayalı bedeneğitimi.Physical education: tradition or necessity?Physical education courses have long been offered atschools. However, it spread in the late 300 years. In themeantime, various approaches were developed as to ‘what’the physical education is and ‘how’ it should be. Some approacheshold that physical education is a tradition whilesome hold it a necessity. Those who consider it a tradition,offered education in the same branches of sport, for longyears, following the same exercises with the teacher and thesubject in focus. As for those who emphasize necessity, theyhold that it should be supported with fitness, life long exerciseand physical education based on the necessities stemmingfrom the individualistic developmental characteristics.Idealist and classical realist influence is dominant in instructionand evaluation despite the pragmatic influence on theprogrammes in various countries today (Green, 2002). It ispossible to consider it an inconsistency between planningand application. Traditional approach fails to emphasizecritical thinking and socialization, which in turn disregardsthe necessities in this respect. However, physical educationdoes not only involve learning sports branches and themechanical steps of each exercise, but also covers necessaryinstruments and actions which play an important role in theholistic development of the human being. Physical educationis not the commander of the muscles or the information,skills and attitudes imposed in the minds of the individualsbut their servant. On the other hand, individual is not onlya biological machine, s/he has affective and social characteristics.Thus, the principles of tradition and necessity mayprove useful interchangebly from time to time while theactivities are being planned. Yet it is possible to state thatthe physical education activities based on necessities will bewidespread in the future.Key Words: Approaches in physical education, physicaleducation based on tradition, physical educationbased on necessity.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey29Beden eğitimine tarihsel süreçte kültür birikimi vegenel eğitimle ilişkisi açısından bakıldığında, kaynaklarda,Eski Yunan’da hem beden hem de zihin etkinliklerineyönelik çalışma yapılan Gymnasium’ların varolduğuyazar (Siedentop, 2004). Ancak, Olimpik sporun „bedentemrinleri şeytan işidir“ (Alpman, 1971) görüşündenhareketle M.S. 476 yılında yasaklanmasından sonraki1000 yıllık süreçte (Siedentop, 2004) beden eğitimi etkinlikleride olumsuz bir seyir izlemiş, 15. yy’da Avrupa‘daorta sınıfın verdiği mücadele ile etkinlikler canlanmış,Rönesans ve Reform hareketleri sonrasında da yenidengündeme gelmiştir. Yeni Çağdan önce ise beden eğitimiİtalya’da, sonra Almanya, Fransa ve İspanya’da okullaragirmiş, özellikle eğitim kurumlarında ulusal bilince sahip,daha başarılı bireyler yetiştirmenin yollarından biri olarakdüşünülmüş ve bir hayli desteklenmiştir (Alpman, 1971;Erdemli, 1990; Knapp ve Leonhard, 1968). Günümüzdeise beden eğitimi, okul programlarında oldukça önemlibir yer edinmiştir. Bu yer edinme, geleneksel birikiminkuşaktan kuşağa aktarılması ve toplumların duyduğugereksinimden hareketle gerçekleşmiştir. Yer edinme veişleyiş sürecinde beden eğitiminin bir gelenek olduğunusavunan görüşlerin yanında, bir gereksinim olduğunusavunan görüşler de oluşmuştur. Diğer yandan, bedeneğitimi öğretmenlerinin toplumda “bedenci” olarak algılanmasıve insanların çocuklarını beden eğitimi derslerinekatılmaları konusunda desteklememeleri karşımızasorun olarak çıkmıştır. Peki nedir gelenek ? Nedir gereksinim? Bu terimlerin örtüşen ve ayrılan yanları nelerdir? Bedenci terimi değişmez ve toplumun ilgisi beden eğitimietkinliklerini desteklemeye çekilemez ise geleceği neolacak ?Gelenek; bir toplumda, bir toplulukta eskiden kalmışolmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağailetilen kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre vedavranışlardır (TDK Sözlük, 1988, s. 534). Gereksinimise güçlü istek, gereksinim duyulan şeydir (TDK Sözlük,1988, s.687). Gelenek, her ne kadar var olan kültür birikiminingelecek kuşaklara aktarılması şeklinde ele alınsa dakendi içinde bir devinimi olan bir olgudur. Çünkü, hiç birtoplumsal süreç ya da öğe değişmeden bağımsız olarakdüşünülemez ve bunlar, değişmeye katkıda bulunduklarıgibi, değişme tarafından da etkilenirler (Kongar, 1993).Geleneğin devamının savunulması genellikle geleneğinyok olması korkusundandır. Gereksinimler de yere, zamana,koşullara, kişiye ve topluma göre değişiklik gösterir.Bu nedenle, beden eğitimi etkinliklerinin planlanması,uygulanması ve yürütülmesi aşamalarında gelenek vegereksinimin bazen birbirlerini tamamladıkları bazende birbirleri ile çeliştikleri söylenebilir. Örneğin, bedeneğitimine, zindelik, sağlıklı yaşam ve gelişim boyutuylabakıldığında bir gereksinimdir. Geleneksel tören ve kutlamalarınyapılması, halk danslarının öğrenilmesi, kabulgören değerlerin kazanılması boyutuyla bakıldığında isegelenektir. Konu farklı toplumlardaki gelenekler açısındandeğerlendirildiğinde de Türkiye’de Güreş, İngiltere’deFutbol, Japonya’da Judo, Amerika Birleşik Devletlerinde(ABD) Amerikan Futbolu, Avusturya, İsviçre veFransa’da Dağ Sporları, Finlandiya, İsveç ve Norveç’te KışSporlarının bir gelenek olduğu söylenebilir.Bu boyutuyla, beden eğitimine karşı görüş sergileyengeleneğin, değişime uğraması beden eğitiminin lehinedir.Çünkü bu konuda birçok toplumda beden eğitimine karşıbir görüş vardır. Bu görüşe göre beden eğitimi, insanlarıoyalayan, işe yaramaz ve aylak insanların uğraşı olduğundanonlar için önemli değildir. Çeşitli toplumlarda da dinlebağlantılı olarak halkın arasında dolaşan söylemlerde, bugörüşü destekler nitelikte görüşlere rastlanır. Örneğin,“Muaviye on iki imamın kafasını kestirip adamlarınaoynatmıştı” şeklindeki öyküler özelde futbolu, geneldede beden eğitimi (kaynakta spor olarak geçmektedir veuyarlanmıştır) caydırıcı kılmak için dile getirilmektedir(Taşmektepligil ve İmamoğlu, 1996). Bu tür söylemelerinolduğu toplumlarda aileler ve toplumun beden eğitimiderslerine çocuklarının katılımını desteklemeleri zayıfbir olasılıktır.Sözü edilen görüşler ve farklı boyutlarda beden eğitimi,spor, egzersiz, rekreasyon vb terimler çerçevesinde gelenekve gereksinim terimlerinin tartışması uzun yıllardırsürmektedir, bundan sonra da sürecektir. Tartışma süreciiçerisinde değişik görüşler ve öneriler ve uygulamalarortaya çıkmıştır. Diğer yandan, okul programlarında yeralan beden eğitimi etkinlikleri her ülkede farklı bir seyirizlemiş olmasına karşın, uluslararası etkisi olan akımlarda olmuştur. Bunların başında İsveç ve Alman Cimnastiğigelmektedir. Bu akımlar alanyazında “Cimnastik Felsefesi”adıyla geçmektedir. Siedentop, (2004)’un belirttiğine göreFriedrich Ludwig Jahn Alman Cimnastiği, Per HenrikLing ise İsveç Cimnastiği’nin yaygınlaşmasına önayakolmuşlardır. Alman cimnastiği aletli cimnastik temelindeve insanda güçlü bir yapı yaratmayı hedeflerken, İsveçcimnastiği anatomi ve fizyoloji destekli sağlık temelli bircimnastiği hedefler. Her iki yaklaşım da bireysel gelişimve ulusallığı destekler. Amaç ve içerikleri incelendiğindeAlman Cimnastiği daha gelenekçi, İsveç Cimnastiği’ninise bireyin gereksinimlerine daha fazla yer verdiği söylenebilir.Gelenekler ve geleneksel yaklaşımlar sonsuza deksürmez. Nitekim İsveç ve Alman Cimnastiği’nin etkileride belli süre devam etmiş, yerine yeni akımlar geçmiştir.Bu doğaldır çünkü gereksinimler ortaya çıktıkça değişimgereçekleşir. Değişim de yeni görüş ve akımları ortayaçıkarır. Yeni akımlar ve görüşler de zaman içinde kendigeleneklerini oluştururlar. Bu hareketlilik içinde değişimdinamik şekilde devam eder. Örneğin, Amerika BirleşikDevletleri’nde önceleri Puritanist akım ve hıristiyangençliğine seslenmek amacıyla örgütlü beden eğitimietkninlikleri vardı. Pragmatist görüş temelinde JohnDewey’nin eğitimde ilerlemecilik akımını oluşturması iseçocuk merkezlilik, doğal eğitim ve demokrasi terimlerieğitim alanyazınına girdi. Fransız natüralist düşünürJean Jacques Roussea ise “beden eğitiminin çocuklaraişbirliği ve yarışma davranışlarını kazandırdığını” ifadeetmiştir. Bu akımın etkisiyle John Bernhard Basedow’un

30 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSkurduğu okulun programında beden eğitimi merkezdeyer almaktaydı. Bir eğitim reformcusu olan John HeinrichPestalozzi ise bütün bilgilerin kaynağının eylem–hareketolduğuna inanmaktaydı. Friedrich Froebel ise oyun vesporun çocukta fiziksel yetenek, zihinsel güç ve karaktergelişimi sağladığını söyler. 1930’larda ise Alman göçmenRudolp Laban İngiltere’de insan-hareket felsefesi akımınıgeliştirmiştir. İkinci Dünya savaşı sonrasında bu akımAmerika Birleşik Devletleri’ne taşınmıştır.Diğer yandan, 1920’lerden sonra Sovyetler Birliği’ndebeden eğitimi etkinlikleri farklı bir terim temelinde elealınmaya başlamıştır. Bu terim “fiziksel kültür” dür. Fizikselkültür terimi “her çocuk ve genç için beden eğitimi,işçilerin sağlıklarının yükseltilmesi, savunma ve iş içinantrenman, kuvveti geliştirme ve egzersizin geliştirilmesi”ni içermektedir (Sturzebecker, 1969). Çin’de de 1949yılından sonra Sovyetler Birliği’ndeki uygulamalaraparalel olarak “fiziksel kültür” terimi gündeme gelmiştir.Çin’deki fiziksel kültür, çağdaş ve geleneksel egzersizinbütün biçimleri, fabrika spor programları ve okullardakiserbest spor zamanlar ile propaganda ve uluslararasıdeğişimi kapsamaktadır (Glassford ve Clumpner,1969). Avrupa ve ABD’li eğitimciler ise “beden kültürü”teriminden söz ederler. Grössing, (1991)‘e göre insan,kültür yaratan bir varlık olduğundan, hareket ve bedeneğitimi de beden kültürü için bir yoldur. Kirk (1999) isebeden kültürünü „spor, fiziksel rekreasyon ve egzersizdenoluşan, bedensel uygulamalar sonucu ortaya çıkan, bireyeve bedene yönelik bir yargı içeren anlamlarla ilgilenenbir söylem“ olarak tanımlar. Bu anlamdaki kültür,bireye hareket kültürü kazandırır ve çocukların hembiyolojik hem de toplumsal yapılanmalarında röl oynar.Beden kültürü terimi felsefi bakış açısı çerçevesindeele alındığında, batı ve doğu kültürlerinde birbirindenfarklı algılandığı görülür. Doğu toplumlarında, doğanınaşıladığı mistik yaşam anlayışının, savaş zorluklarının vefilozofik dünya görüşlerinin meydana getirdiği bir kültür,o toplumda beden eğitimini, beden ve ruh dengesinininsağlanmasında bir araç durmuna sokmuş ve onuntoplumda yaygın bir biçimde kullanılması fikrini ortayaçıkarmıştır. Batı toplumlarında ise beden kültürü yoğunbir yarış fikri ile karakterize edildiği için duygusal boyutkenara itilip beden eğitiminin belirli bir zümrenin etkisialtına girmesine ön ayak olmuştur (Alpman, 1972).Diğer bir yaklaşım ise hareket eğitimidir. 1930‘lardaAvrupa‘da gelişen ve 1950‘lerde ABD‘deyi etkileyen„hareket eğitimi“ yaklaşımı bu alanda süregelengeleneksel yapının ilk ciddi değişimdir. Bu akımınmimarı Friedrich von Schiller‘dir. Yine 1950‘lerdensonra beden eğitimi alanında akademik yapı oluşmayabaşlamış ve biyomekanik, beceri öğrenimi, sporpsikolojisi, spor sosyolojisi, spor pegojisi, spor tarihi vespor felsefesi , spor bilimleri alanında bağımsız birerdisiplin olarak gelişmiştir. 1960 ve 1970’li yıllarda insancılyaklaşım, 1970’li yıllarda Siedentop tarafından önerilenoyun eğitimi (sanat, müzik ve dramayı temelli), 1986yılında ise yine Siedentop tarafından önerilen sporeğitimi yaklaşımı gündeme oturmuştur. Spor eğitimiyaklaşımının oyun eğitiminden daha fazla ilgi gördüğüsöylenir. Bu gelişmeler içerisinde doğada eğitim yaklaşımıda insanları etkilemiştir. Günümüzde ise “gelişime dayalıhedefleri temele alan, spor bilimleri destekli çalışan,zindelik, yaşam boyu etkinlik ve etkinlikleri toplumunher kesimine yayma yaklaşımı” yaygın kabul görmektedir(Siedentop, 2004). Bu yaklaşım beden eğitimi alanındaRönesans olarak kabul edilmektedir.Sözü edilen akımların ortaya çıkışları; 1) Dayandıklarıfelsefi akımlar ve çağın gerektirdiklerinden hareketle,ders işlerken konuyu ve öğretmeni merkeze almaları,değişmezliği savunmaları, derslerin kız ve erkek ayrıişlenmesini öne çıkarmaları, beden eğitimi etkinliklerindefutbol, basketbol, hentbol ve voleybol gibi geleneksel spordallarının sürekli programda yer alması gibi gelenekselyapının devamını savunmaları, 2) Beden eğitimietkinliklerinin bireyin gelişimi ve gereksinimlerine dayalıolarak yapılması gerektiği ve öğrenciyi merkeze alaraketkinlikleri çeşitlendirme ilkelerinden hareketle olmuştur.Birinci görüş beden eğitiminin idealler çerçevesindeyapılması, öğretmenin ve konunun merkezde olmasıve varolan kültürel birikimin değiştirilmeden gelecekkuşaklara aktarılması anlayışından dolayı, geleneğindevamını savunur. Green (2002)’e göre spor ve oyuntemelli bakış geleneksel yaklaşımı vurgulamaktadır. Birçokülkede programlar pragmatist etki altında olmasına karşın(Green, 2002), yürütme ve değerlendirmede idealist veklasik realist etkinin daha fazla olması bu görüşü destekler.Bu durum, planlama ve uygulama arasındaki tutarsızlığınbir işareti sayılabilir. Örneğin, Türkiye’deki eğitimprogramlarının da, özellikle John Dewey’in Türkiye’yegelmesi ile pragmatist ve onun eğitimdeki uzantısı olanilerlemecilik akımına dayalı oluşmasına (Baruönü, 1991)karşın, uygulamada idealist ve klasik realist akımlarıneğitimdeki uzantıları olan daimici ve esasiciliğin temelealındığı söylenebilir (Sönmez, 1996, s.155). İdealizmve klasik realizmin savunduğu gelenekçi yapı eleştireldüşünme ve toplumsallaşmaya fazla yer vermemektedir.Bu yapı, öğretimde mutlak performansı öne çıkarmakta,uyarana doğrudan tepki ilişkisine dayanan öğretimi dahafazla benimsemektedir. Bu yaklaşımda, öğrencinin göreviöğretmeni izlemek ve gösterilen hareketleri yapmaktır(Daniel ve Drewe, 1998).İkinci görüş ise bireyin gereksinimlerinden hareketleöğrenciyi merkeze alanrak gelişime odaklanan programgeliştirmeyi, uygulamayı ve değerlendirmeyi savunur.Çünkü eğitim sistemi, yetenekleri, gereksinimleri vetemelleri birbirinden farklı çocukları ve gençleri gerekgünümüz gerekse geleceğin dünyasında sorumluluksahibi, etkin ve üretken bireyler olarak yetiştirmek gibiçetin bir misyon üstlenmiştir (Harrison, Blakemore veBuck, 2002). Bu misyonun gerçekleşebilmesi, bireyin temelgereksinimlerini karşılayıp varlığını sürdürme çabasısürecinde kilit rol oynayan bilişsel, duyuşsal (duygusalve toplumsal) ve devinişsel gelişiminin sağlanması ileolanaklı kılınabilir.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey31Peki beden eğitimi, sözü edilen üç temel gelişim alanıile sınırlandırılıp, “beden eğitiminin genel eğitimin birparçası olduğu tezi” savunulmaya devam edilecek midir?Bu sorunun yanıtı doğal olarak “hayır” olacaktır. Çünkübu terim yüzyıllardan bu yana değişime uğramış ve“salt bedenin eğitimi” nin dışına taşarak spor bilimleri,rekreasyon, kinezyoloji, fitnes vb terimleri doğurarakakademik bir anlam kazanmıştır. Eğer dar bir alandakalsaydı, öğretmenler için söylenen ve günümüzdeoldukça yıpranan “bedenci” teriminin içinde kalırdı.Diğer yandan, bu alandaki toplumsal gelişmeler ve okuldışındaki etkinliklere bakıldığında beden eğitimininpopüler kültürün hızının gerisinde kaldığı söylenebilir.Çünkü programlar ve öğretmen yetiştirme hızlı değişimiyakalayamamaktadır. Burada, okul programlarında“sürekli gelişim” ilkesinin benimsenmesi ve öğretmenyetiştiren kurumların çağın gereksinimlerine göreyapılanmalarının yanında, gelişimde basın-yayınorganlarının rolü önem taşır. Basın-yayın organlarıkonuyu doğru yönlendirip toplusal, bilimsel ve kültüreldeğişim ile okul programlarındaki değişimin örtüşmesinisağlamaya katkı koyabiliriler.Konu gereksinimler çerçevesinde ele alınıp disiplinlerarası bir yaklaşım benimsendiğinde beden eğitimiheyecan verici olanaklar sağlayarak öğrenmede disiplinlerarası bir yaklaşımın benimsenmesi öğrencilerin çeşitlikonu alanlarının gerçek yaşamda birbiriyle nasıl da iç içeolduğunu anlamalarına yardımcı olur. Beden eğitimininders içeriği program dahilinde başka derslere, başkaderslerin içeriği de beden eğitimi dersine aktarılabilir.Örneğin, beden eğitimi dersi öğrencilerin fizik dersindeöğrendikleri hareket, kuvvetler, kaldıraçlar ve makinelerkonusundaki bilgileri kullanabilecekleri bir ortam halinegelebilir. Çeşitli egzersizler yaparken fizikte öğrendikleripek çok bilginin yaşamlarında hep var olduğunu vegünlük hayatta işlerine yaradığını ve hareketlerinibiçimlendirdiğini görebilirler. Ayrıca, beden eğitimindekiöğrenme süreci öğrencinin egzersizle meydana gelenbiyokimyasal değişiklikleri anlamasına, anatomive fizyoloji hakkında öğrendiklerinin pekişmesine,matematik dersinden kazandıklarını, beden eğitimidersinde sarf ettiği eforu hesap etmede ve aldığı sonuçlarıdeğerlendirmede kullanmasına ve de sağlık derslerindeiyi beslenmenin önemi konusunda öğrendiklerininpekişmesine katkıda bulunur. (Harrison, Blakemore veBuck, 2002). Peki gelecekte durum nasıl olacaktır?21. yy’da eğitimde köklü değişiklikler olacaktır. Örneğin,uzaktan eğitim ve yaşam boyu öğrenme yaygınlaşacakve teknolojik ilerlemelerle hızlanacaktır. Genetikmühendisliği ve biyoteknoloji alanındaki çalışmalarınsağlayacağı olanaklar genel eğitimde (Sönmez, 1996),dolayısıyla da beden eğitiminde, önemli değişikliklere yolaçacaktır. Öğrenilenlerin yaşamla ilişkisinin kurulmasıdaha fazla değerlenip, katılımcı ve etkin, yani etkileşimli(interaktif) öğrenme yaygınlaşacaktır. İş sahipleri, verimiartırmak için çalışanları için sportif uygunluk etkinliklerisağlamayı çoğaltacaklardır. Çocuklar, gençler, yetişkinlerve yaşlılar için egzersiz programları ve okul sonrasıspor etkinlik programları artacak, insanlar beden eğitimive spor, fiziksel uygunluk, beslenme ve diğer egzersizprogramlarını satın almada çok ayırıcı olacaklardır. Diğeryandan, teknolojik gelişim araç-gereç ve etkinliklerianlamlı şekilde değiştirecek ve geliştirecektir (Mcneil,1985; Lumkin,1990).Sonuçta, beden eğitimi, salt bedenin eğitimi ya da spordallarının ve her tür egzersizin mekanik basamaklarınıöğretmek değil, insanın bütünsel eğitimi için gerekli araç veeylemdir. Bu çerçevede etkinlikler bireyin bütünsel eğitimiamacıyla yaptırılırken Rouseau‘nun dediği gibi „çocuğunçocuk olarak keşfi“ ve Pestallozi‘nin “çocukta kalbin, kafanınve elin birlik içinde eğitimi“ (Orhun, 1991) ilkeleri gözardıedilmemelidir. Çünkü, büyüme ve gelişme hem biyolojikhem de toplumsal süreçleri içerir. Diğer yandan, bedeneğitimi, bireylerin kasları ve beyinlerinin içine sokulan bilgi,tutum ve becerilerin şahmerdanları değil, onların hizmetedicisidir. Eğitim bütünlüğü içinde bireyin ve toplumungereksinimleri salt biyolojik makine ya da varolan kültürüngelecek kuşaklara aktarılması temelinde ele alındığında daönemli eksiklikler ortaya çıkabilir. Önemli olan, bireyingelişimi ve yaşamsal mutluluk çerçevesinde bütünsel birdengenin sağlanmasıdır.Diğer yandan, günümüzde bedeneğitimi alanında güçlü bir paradigma değişikliğine gereksinimduyulduğu açıktır. Çünkü, ülkemizde varolan, ancakdünyanın birçok yerinde de etkili olan, beden eğitimin derslerinin“boşluk doldurma”, beden eğitimi öğretmenlerininde “bedenci ve okulun koruyucusu” görüşü değişmelidir.Günceli yakalamak ancak, değişim ve yeni gereksinimlerinörtüşmesini sağlayarak olabilir. Sön söz olarak, “gelecekte,birçok alanda olduğu gibi, beden eğitimi alanında da gelenekselyaklaşımların değeri azalırken, gereksinimleri öneçıkaran ve değişimi yakalayan yaklaşımların değeri artacaktır”söyleminin yanlış olmayacağı söylenebilir.Kaynaklar1. Alpman, C. (1971). Eğitim Bütünlüğü İçinde Beden Eğitimi veÇağlar Boyu Gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.2. Baruönü, I. (1991). 1923-1989 Yılları Arasında Görev YapanHükümetlerin Ortaöğretim Politikaları ile İlgili Gelişme veDeğişmeler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara:Hacettepe Üniversitesi.3. Daniel, M.F. and Drewe, S.B. (1998). High-order thinking,philosophy, and teacher education in physical education. QUEST.50, 33-58.4. Erdemli, A.(1990).Hümanizma Olarak Spor. Spor Bilimleri I.UlusalSempozyumu Bildirileri.Ankara:Hacettepe Üniversitesi.1-115. Ertürk, S. (1979). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara:YelkentepeYayınları.6. Glassford, R.G. and Clumper, R.A. (1969). Physical culture insidethe People’s republic of Chine. Physical Education Around TheWorld. (Ed. Ainshworth, D.S). PH: Epsilon Kappa Fraternity.7. Green, K. (2002). Physical education teachers in their figurations: asociological analysis of everyday “philosophies”. Sport, Education&Society. 7, 1, 65-83.

32 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS8. Grossing, S. (1991). “Beden ve Spor - Hareket” Birinci EğitimKurumlarında beden Eğitimi ve Spor Sempozyumu Bildirileri.Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 47-56.9. Harrison, J.M. Blakemore, C.L. & Buck, M (2001). InstuctionalStrategies For Secondary School Physical Education. Boston:McGraw Hill.10. Kirk, D. (1999). Physical culture, physical education and relationalanalysis. Sport, Education and Society. 4, 1, 63-73.11. Knapp, C. and Leonhard, P.H. (1968). Teaching Physical educationin Secondary Schools. New York: McGraw-Hill Book Company.12. Kongar, E. (1993). Toplumsal Gelişme Kuramları ve TürkiyeGerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi.13. Lumkin, A. (1990). Physical Education and Sport: A ContemporaryIntroduction. St. Louis, Toronto, Boston, Los Altos: Times Mirror/Mosby College Publishing.14. McNeil, J.D. (1985). Curriculum, A Comprehensive Introduction.Boston, Toronto: Little, Brown and Company.15. Orhun, A. (1991). “Beden Eğitimi dersinden Okul Sporu Dersine”Birinci Eğitim Kurumlarında Beden Eğitimi ve Spor SempozyumuBildirileri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 59-64.16. Sarıalp, R. (1990). “Spor-Kültür-Felsefe ilişkileri; AnadolumuzdaAntik Sportif İmkanlar ve Bir Hipotez. Spor Bilimleri I.UlusalSempozyumu Bildirileri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.17. Siedentop, D. (2004). Introduction to Physical Education, Fitness,and Sport. Boston: McGraw Hill.18. Sönmez, V. (1996). Eğitim Felsefesi. Ankara PEGEM Yayıncılık.19. Sönmez, V. (1998). Gelecekteki Olası Eğitim Sistemleri Ankara:AnıYayıncılık.20. Struzberker, R.L. (1969). Physical education and sport in RUSSIA.Physical Education Around The World. (Ed. Ainshworth, D.S). PH:Epsilon Kappa Fraternity.21. Taşmektepligil, M.Y. ve İmamoğlu, O. (1996). Türkiye’de kültürelyapının spora etkisi üzerine düşünceler. Gazi Beden Eğitimi veSpor Bilimleri Dergisi. 1, 1, 41-51.22. TDK. (1988). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

33Television coverage of the athens games:a developmental perspectiveGilad Weingarten, Ph.DHead of Olympic Studies Center, Zinman College, Wingate Institute. IsraelBackgroundOn Friday, August 13 th 2004, the world’s attention centeredon the Olympic stadium in Athens for the openingceremony of the 28 th Olympiad. This event broke everytelevision viewing record. A total of 300 networks broadcastedfrom Athens in what was a 35000 hours of coverageworldwide (2000 hours per day) compared with a total of29.600 in Sydney and 20.000 in Barcelona. An estimated 4Milliards watched the opening event whereas close to 30cumulative Milliards viewed the sport events throughoutthe 16 days of the games. It appears that the Olympic Gameshave emerged as a media event of such magnitude that it isno more possible to separate the sportive aspects from thetelevision aspect. The role of the media in the Olympics isbest symbolized by the fact that journalists nowadays outnumber the athletes. In Athens for example, 10.500 athletestook part compared to12.000 accredited journalists plus 4000producers and technicians who covered their activities.In Athens, a huge increase in broadcast throughout theworld was apparent. For example: German TV increasedit’s its coverage 3.5 times compared to Sydney, The Frenchchannels 42%, China transmitted 660 hours of coverageand South Africa a total of 1965 hours.Rights payments totaled 1.5 Milliard Dollars (comparedto 1.35 Milliards in Sydney) and in order to make profitadvertising times and costs was raised accordingly bymost commercial networks. NBC who considers itself asthe American Olympic network since Seoul 1988, paid noless than 793 Millions for the Athens rights and additional120 millions for the production therefore using a thirdof broadcasting time for very expensive commercials(650.ooo Dollars per 30 seconds)All in all television networks have become the IOC’sbest customers since 50% of it’s total budget is derivedfrom TV rights, on the other hand the extent of influenceof television on the Games and the IOC is estimated to befar greater than this figure.The processThe unprecedented TV coverage of Athens, 2004 emphasizedonce more the matrimonial bond between televisionand the Olympics. One should not be surprised bysuch logistic and qualitative accomplishment since it isan end result of a long evolutional process commencingat the 1936 Berlin games with Lenni Riefenstahl’s immortalfilm, Olympia. Several significant developments contributedto this evolutional process. With your permissionI would like to present them one by one pointing thespecific contribution of each.A. Until the Melbourne Games of 1956 sportwas considered by the media domain as NEWS orINFORMATION on which one must report free ofcharge. Those games were boycotted by most internationalbroadcasters, partly because of technical problemsand mostly due to a disagreement regarding paymentsfor television coverage of the games. The debate aboutINFORMATION vs. ENTERTAINMENT was openlyconsidered in Melbourne and consequently the IOCrevised its charter including a new reference concerningtelevision rights. Consequently since 1958 the OlympicGames are the exclusive property of the IOC, and broadcastingrights are to be sold with its approval andthe revenue are to be distributed in compliance with itsinstructions. Such a dramatic change of status, once andfor all coined sport as entertainment for which paymentsmust be made to gain broadcasting rights. Moreover,entertainment encompasses ingredients such as drama,emotions, human aspects, historical perspectives etc.all of which penetrated and enriched the once very drysport-news report. Indeed, today’s Olympic coverage issaturated with such ingredients becoming the widestcommon denominator order attracting unprecedentedmasses to the screen.B. To a certain extent, already in 1936, LenniRiefenstahl looked upon the athletes as the real heroes of

34 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSthe Games, this fact, unfortunately was overshadowed bya robust Nazi propaganda. This tendency became prominentagain in the 1972 Munich games when Horst Seifart,the chief producer insisted that prior to every final thecontestants should be introduced to the audience oneby one that sufficient time will be allotted to televisioncommentators to say several sentences on each one. Whatis a common practice nowadays had to start somewhere. Ican still recall that with every progressive swim of MarkSpitz more time was given to us, commentators, to talkabout him and his previous accomplishments. This wasthe beginning of the humanization process of athletesand a chance to introduce them as talented beings ratherthan half Gods….C. At a certain point of time the realization that televisionis not merely a customer but an integral partnerof the Games turned into reality. Barcelona, 1992 may beconsidered as the final stage in this intensifying process.Since Manolo Romero took charge over the Olympicproduction, television is an active part in the planningprocess of the games, from now on the Games and TV areunofficially two equal parts of one whole. The realizationthat one can not live without the other is clearer now thanever before.In Athens the AOB (Athens Olympic Broadcasting)organization, established and headed by Romero for thesole purpose of Olympic broadcasting was very muchinvolved in every aspect of planning of the games, as wasSOBO in Sydney, ABO in Atlanta and RTO in Barcelona.In this way planning of the games was also done throughthe eye of a television producer whose sacred mission wasto bring the best Olympic image to the 1.6 Milliards setsscattered around the globe.D. In Athens more than 1000 cameras were in operationto produce the multilateral transmission, in additiona similar number of unilateral cameras were visible inthe various venues. In Mexico, 1968, ABC realized thatthe multilateral image is not always congruent with thespecific needs of the American viewer and therefore additionalcameras must be brought and used to focus betteron American Athletes.Today many networks follow this line to cater for theirspecific interests which are not always covered by themultilateral unbiased cameras. For example, NBC mayuse in its transmission both the multilateral picture butwhenever necessary shift to its own unilateral camerain order to provide its audience specific images of anAmerican performer who is not covered by the multilateralcamera. This procedure enables the rights holdersto do a better job in accordance with specific needs, thusenhancing the potential ratings of their programs securinggreater economical profits and pay higher prices forthe rights.E. Olympic coverage is an expensive affair especiallywhen the desire to do the utmost prevails. One of theunwritten laws of Olympic production is that all possiblemeans, regardless of cost, will be implemented and themost modern equipment will be utilized in the stadiumto make the image better than ever before.Indeed the history of Olympic television commencingin 1936, indicates that the development of television equipmentparallels Olympic development. Indeed, the mostsophisticated cameras used in space can be found todayin the Olympic stadium.Athens was, no doubt, a farther step in this evolutionalprocess providing the first ever total high definitiontransmission.F. IOC maintains that rights of broadcasting will begiven in such a way that will ensure the fullest coverageto the widest possible audience throughout the world forthe entire Olympic Games, i.e. rights preferences are notnecessarily dictated by merely financial gain. Moreover,IOC prefers long range contracts upon short and possiblymore profitable ones. For example NBC constantlycovered the games from 1988 to 2012 and EBU from 1960to 2012. This policy enables networks to gain experienceand improve over time, long range investments in equipment,personnel and planning and mutual understandingof common objectives.G. Television broadcasting of an Olympic Games in anenormous task and must be dealt differently, therefore itis the duty of the chief producer to assemble the best possibleteam for the mission. Recruitment to the productionteam is done internationally and on merit basis alone. Forthese 16 days of glory the best possible team is organizedand all key positions are held by the most capable andexperienced professionals .In Athens The team consistedon people from at least 20 different nations whose commondenominator was proven ability. One was able to seein the integrated studios, OB vans, and camera positionsprofessionals assembled from various world parts cooperatingto produce the best product.This particular development is very unique for Olympicbroadcasting and is definitely contributes to the supremequality and fluency of the transmission.Final wordBetween the 13 th and the 29 th of August 2004, approximately90% of the worldwide potential television viewerswere exposed to the greatest show on earth ever and theglobe, more than ever before turned into a global village.Billions watched simultaneously the very same imagesand experiences similar emotions.However, the person at home has no idea whatsoeveras to what stands behind such a production and whatenormous efforts are being made to make it all possible.During my long years of Olympic commentating Iwitnessed the evolution of Olympic broadcasting andlearned that nothing should be taken for granted. For thiswonderful images we receive at home making us feel asif we are actually there, Thousands have worked endlessdays and nights maintaining the continuity and the evolutionalprocess of Olympic broadcasting.

35Sport, culture and cociety through the ages: Turkeyas a case in pointProf. Dr. Manfred LämmerGerman Sport University CologneIn the course of the past 4000 years, numerous forms ofsociety and many cultures have succeeded each otheron the territory of present-day Turkey. Each of thesedeveloped specific forms of physical exercise, of whichnumerous testimonies have survived.As early as around 1600 BC, the Hittites already engagedin systematic horse breeding and horse sports. In the6th century BC, in the wake of Greek colonisation, majorcities with public festivals and competitions that were tobecome leading centres of athletics in the Hellenistic agedeveloped on the western and southern coast of AsiaMinor. Under Roman rule, circus games and gladiatorialcombats as well as the culture of thermal baths were to beadded. After the fall of Greek athletics as a consequenceof Christianisation, the Byzantines continued to practisepart of the ancient tradition, above all in the form ofhorse and chariot races.The conquest of Constantinople through the Ottomansin 1453 led to new forms of physical exercise emerging:wrestling, archery and games from the Asian sphere.The European influence increased towards the end ofthe 19th century: after German gymnastics (Turnen) itwas above all English sport that managed to assert itselfin the coming decades. The paper at hand characterisesand analyses the essential features of these changes to theface of sport on the territory of Turkey over such a longperiod of time.

36Muslim women sports (obstacles andambitions)Dr. Shokouh Navabinejad,University Fullprofessor & Sport PsychologistCultural spirit governing Olympics indicates: sportbelongs to all humans and article 2 of Declarationof Human Rights says: Everypersonregardlessof his deferences such ascolor, race, language, religion,political biliefs, andsocial and economical conditionshas the right to haveall freedom and rights mentioned inDeclaration ofhuman rights.However in some Muslim countries they usetraditions,culture and religion as an obstacle forwomen progressand developmnent in sport. Despite allthese dificulties,many muslim women make largeefforts to engage insport.Sport for all have great influence on thewellbeing ofwomen as well as the health of society. Women dueto their biological nature, desire forphysical fitnessandbeauty, health and attaining ahealthy dynamic personalitystrongly need sport as mendo.The practice ofsport is a human rights. Therefore“society is committedto provide opportunities foreverybody’s freedom andfully developedpersonalities.” The article 2 of HumanRightsDeclaration.Inspite of the above mentioned, the status ofwomen ingeneral and Muslim Women in particular withinsport isnot promising not only in sport for all butspecificly in theworld competitions. For example at Barcelona Olympicsand Summer Olympics in 1992, thity-four countries hadnot a single woman asingle woman athlete participating.Strategies for changefor all as well as competitions)2) Allocating athletic financial3) All often athleti benefits and opportunities.Some suggestions;1) to encourage the national policy of muslim countriestotake steps toward ending gender bias anddiscriminationsagainst women, by promoting genderequitypolicyand practicec in physical education andsport programs.2) challenge the myths and identify the discrepanciesbetweenmyth and reality about women sportsiwsf hassuccessfuly provides means and instruments bywhichmuslim women can participate actively in sportswithoutviolating their religious beliefs and values.3) the obstacles of muslim women participations intheworld games must be removed.competitions helpwomenand girls to nurture a sense of self esteem andaccomplishment.4) inactual practice,the standard sport suits are themajorbarrier of muslim women participating in olympicgames.thereforethe sport suits desighners are to createsome new dedighn in order to meetmuslim womenneeds .5) education is the most effective way to combatagainstgender discriminations ,and facilitating womensportspromotions.6) to contribute in building a peaceful and betterworldis achieved through educating youth in sportpracticewithout any kinds of gender discriminations

37Sporcuların sağlık muayeneleriProf. Dr. Emin ErgenAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Cebeci-AnkaraAnkara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Tandoğan-AnkaraPreparticipation physical examination (PPE)One of the main responsibilities in sports medicine isto assess the overall health status of a sporting person.Furthermore, detecting conditions that might cause aninjury, evaluating the limiting factors to participate in certainsports, assessing fitness for chosen sports and makingrecommendations for the exercise programs are parts ofsports medicine task. In order to comply the above mentionedduties, a team approach is necessary. A sports healthteam is generally consisted of physician (s), physiotherapist,dietetician, psychologist, masseur and a sport scientist. Legaland ethical issues are of important concerns of a PPE andshould be taken into account by all health team members.Sporcuların sağlık muayenelerine ilişkin hemen herkaynakta detaylı bilgiler olmasına karşın bunların uygulanmasındaçeşitli sınırlılıklar bulunmaktadır. Bu yazıda,çoğu zaman basında çıkan bazı ani sporcu ölümü olaylarınınardından tartışma konusu olan ve çoğu zamanyetersiz bilgi ve ilgi yüzenden gereken önem verilmeyensağlık muayenelerinin içeriği ele alınacaktır. Aslında sporcusağlığı sadece sezon öncesi yapılan sağlık kontrollerindenibaret değildir.Sporcu muayenesinden birinci derecede sorumlu olanspor hekimidir. Spor hekimi sporcu sağlığı konusundabilgi ve deneyimi olan kişidir. Spor hekimliği uzmanlığıbu çalışmaları temsil eden temel uygulamalı alandır.Ancak fiziksel tıp ve rehabilitasyon, ortopedi ve travmatoloji,kardiyoloji başta olmak üzere diğer tüm uzmanlıkdalları da konuyla yakında ilgili olduğu gibi pratisyenhekimler de sporcu sağlığı konusunda temel eğitim almışolabilir ve bu uygulamaları yerine getirebilir. Çoğu zamansporcuların yoğun olarak bulundukları kulüplerde kulüpdoktoru veya takım doktoru, çeşitli sağlık kuruluşlarındagörev yapan hekimler veya serbest çalışan hekimler sporcusağlık muayenelerini üstlenmektedirler.Takım doktorunun sorumlulukları;1) Sporcunun katılımını sağlık açısından değerlendirmekve onaylamak,2) Sporcuyu sağlık tehditlerinden (yaralanma ve hastalanmaolasılıklarından korumak),3) Optimal sağlık koşullarını sağlamak,4) Hasta-hekim ilişkisi çerçevesinde güven zemini oluşturmak,5) Etik davranmak (bireysel sağlığı takım veya sporcubaşarısının önünde tutmak)6) Takım ve antrenör için sağlık konusunda bilgilendiriciolmak,Yukarıda sayılan çerçevede sporcunun veya takımınsağlık ihtiyaçlarını karşılamak üzere spor hekiminden;1) Sahada, antrenmanda veya müsabakada,2) Soyunma odasında,3) Sağlık odasında,4) 24 saat hizmet beklenmektedir.Sporcu muayenesinin amacı,1) Sporcunun katıldığı fiziksel yüklenmelerde (antrenmanve müsabakalarda) engel oluşturabilecek, yaralanmayave sakatlığa zemin hazırlayabilecek hatta ölüme yolaçabilecek patoloji(ler)in saptanması,2) Sporcunun organizmasının bu yüklenmelere uyumununincelenmesi,3) Başka katılımcıları (sporcuları) etkileyebilecekdurumların (bulaşıcı hastalıkların) ortaya çıkarılması vetedavi edilmesidir.Bu çerçevede incelendiğinde sporcu muayenesindeaşağıdaki sistemlerin ve özellikleri öncelikle dikkate alınmasıgerekmektedir;1) Kas-iskelet sistemi2) Kalp-damar sistemi3) Sinir sistemi4) Dermatolojik bilgi (mantar enfeksiyonları, nasır vb.)5) Jinekolojik bilgi (bayan sporcular için, bayan sporcuüçlemesi gibi)6) Oftalmolojik değerlendirme

38 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS7) Büyüme ve gelişme özellikleri (çocuk ve genç sporculariçin)Yukarıda sayılan sistemik incelemelere ek olarak kan,idrar bulguları ve geçirilmiş bazı enfeksiyonlara (hepatitgibi) ait bilgiler sporcu sağlığında koruma açısındanönemlidir.Takım doktoru (veya spor hekimi) bu görevleri tekbaşına yürütebileceği gibi hem çeşitli tıpta uzmanlık hemde ilgili diğer sağlık meslek alanlarının desteğine ihtiyaçduymaktadır. Sporcuyu her yönüyle değerlendirecek idealbir sporcu sağlık ekibinde görev yapması beklenen personelşu şekilde sıralanabilir;1) Spor hekimi2) Spor fizyoterapisti3) Diyetisyen4) Spor psikoloğu5) Masör6) Spor bilimleri uzmanı7) Dişe hekimiSporcuların sağlık muayenelerinin ötesinde sigortalanmaişlemlerinin de yapılması olası durumlarda teşhis vetedavi olanaklarının zamanında sunulabilmesi için büyükönem taşır. Genellikle sezon başında yapılan bu işlemlerinizlenmesi hekim tarafından kontrol edilmelidir.Yukarıda sayılan muayene ve incelemelerin yılda enaz bir kez ve tercihen sezon öncesinde yapılması önerilmektedir.Grup (takım) muayenelerinde bir sağlık kuruluşu(hastane) desteği her zaman gereklidir. İstasyonlarhalinde muayeneler ve incelemeler zamanı ekonomikkullanmayı sağlar. Yapılacak muayenelerde TARAMA veTEŞHİS tarzında yaklaşımlar arasında farklar bulunmaktadır.Sezon öncesi muayeneler genellikle tarama özelliğitaşırlar. Şüphelenilen patolojik durumların tesbiti içindetaylı inceleme ve değerlendirme gerekebilir. Örneğintam kan sayımı belirti olmayan (asemptomatik) durumlardabir anemi saptanmasında yardımcı olurken aynı testbeslenme bozukluğu, yorgunluk gibi durumlarda teşhisamaçlı yapılabilir.Tarama amaçlı testler arasında şunlar sıralanabilir;1) Laboratuar : idrar, tam kan sayımı, biyokimyasal profil,lipid profili, ferritin, orak hücre, HIV2) Kardiyopulmoner : EKG, eforlu EKG, ekokardiyografi,spirometri, ergospirometri3) Radyolojik : göğüs ön-arka grafisi, servikal grafi veeklem grafileriBirçok kaynakta rutin tarama testlerinin gerekli olmadığıve bulgu veren durumlarda yapılmalarının yeterliolabileceği belirtilmektedir. Ancak bazı şüphe duyulanözel durumlarda (örneğin Marfan Sendromu gibi) detaylıyaklaşımlar ani ölümleri engelleyici olabilir.Kaynaklar1. Smith D., The Preparticipation Physical Examination in The TeamPhysician’s Handbook, 2nd.Ed Eds; MellionM.B., Walsh W.M.,Shelton G.L.,., Hanley & Belfus, Mosby, p.24-362. Micheli L.J., The preparticiaption examination, in FIMS TeamPhysician Manual, Eds; Micheli L., Smith A., Bachl N., Rolf C., ChanK.M., Lippincott Willimas & Wilkins Asia Ltd., 2001, p. 29-47

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey39

40 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS

41Alt ekstremitede karşılaşılan ciddi sporyaralanmaları ve tedavi yaklaşımlarıProf. Dr. Ahmet Turan AydınAkdeniz Üni Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, AntalyaSpor esnasında karşılaşılan travma (stres) farklışekillerde (Makro ve mikro) karşımıza çıkarakçeşitli bağ dokusu elemanlarında yaralanmalaraneden olurlar. Akut ve major streslerle (direkt veindirekt) oluşan yaralanmaların ciddiyeti travmanınşiddetiyle bağıntılı olup; sıklıkla kontakt sporlarda karşımızaçıkmaktadır. Ülkemizde yaygın bir spor olan futbol,basketbol ve voleybol, hantbol bu tip yaralanmaların sıkgörüldüğü spor şekilleridir. Spor travmatolojisi pratiğindesıklıkla karşılaştığımız kas, ligament, eklem kıkırdağı,menisküs yaralanmaları gibi yaralanmalardan çok dahafarklı olan daha az sıklıkta görülen kırık, epifiz ve fizisyaralanmaları, atipik çıkıklar, çoklu bağ yaralanmalarıhem tanı ve hem de tedavi açısından ciddi yaklaşımlarıgerektirmektedir. Konuşmamda, değişik spor dallarındankarşılaştığım bu gibi olguların sunularıyla hem sporyaralanmaları spektrumunu genişletmek ve hem de tanıve tedavilerine yaklaşımımızı sunmayı amaçladım.

42Spor bilimlerinde entegrasyonZafer HasçelikGünümüz insanını ençok ilgilendiren ve düşündürenkelimelerden biri olan Yaşam Kalitesi kavramıEgzersiz ile özdeşleşmiştir. Yaşam kalitesininen popüler tanımlarından biri ise şeklinde yapılmaktadır.Egersizin insan yaşamındaki önemi yalnız bugün kabuledilen bir olgu değil, bundan yaklaşık olarak 2000 yıl önceGalen tarafından da fark edilen ve ilaçlar gibi terapötikbir yöntem olarak kullanılmış bir girişimdir. Asklepion’daruh hastalarının tedavisinde egzersizi kullanan Galen,bugün endorfin olarak bildiğimiz subrastların beyindensalınımının artışının terapötik etkiden sorumlu olduğunudüşünmekteydi. Çağdaş tıbbın kurucularından ve üçtemel direğinden biri olan Galen, bu nedenle EgzersizBilimleri’nin de atası olarak kabul edilmektedir.Galen’den buyana egzersiz bilimleri çok mesafe katetmişolmasına rağmen özellikle < Sports Medicine>kelimesinin Türkçeleştirilmesi sırasında ortaya çıkankavram kargaşasının sonu hala gelmemiştir. AnglosaksonLiteratüründen bu kelime dilimize bazen Spor Hekimliği,bazen de Sporcu Sağlığı olarak devşirilmiş ancak busözcüklerin hiçbiri orijinal dilindeki kavramı yansıtamamıştır.Çünki aslı ne bir hekimlik alanı ile sınırlıdır, nedesadece sporcuların sağlığı ile ilgilidir. Egzersizin pek çokdisiplini ilgilendiren çok renkli ve çok sesliliğini, interdisiplineryaklaşımını da vurgulayan bir şemsiye sözcükolan “ Sports Sciences / Spor Bilimleri ” en uygun veyerinde başlık olarak kullanmak çok uygun görünmektedir.Böylece pekçok tıp disiplini yanında, beden eğitimi vespor, sosyoloji, psikoloji, mühendislik, istatistik, beslenmeve diyetetik, hemşirelik, fizyoterapi, yönetim, ekonomi,iletişim, malzeme ve daha pek çok bilimin entegre çalışanekipteki önemi kucaklanmış olmaktadır.Çalışma alanımıza giren konuları kısaca özetlemeyeçalışırsak bu konu ve entegrasyonun önemi çok dahakolay anlaşılacaktır. Önce “Spor” kelimesinden başlayalım.Neyi kastettiğimizi, daha doğrusu tanım ve sınıflamasınıyeterince yapıyormuyuz? Kliniklerde kullandığımıztedavi amaçlı egzersiz programları, boşzamanları değerlendirmekiçin yaptığımız etkinlikler, yarışma sporu kavramlarındanhangisini kastediyoruz. Bunların hepsindeaynı ölçme değerlendirme yöntemleri kullanılmakta vealan olarak ta biribirleriyle çok fazla örtüşmektedir. Herbirinde de ekibin üyelerinin rol ve sorumlulukları ilekatılma yoğunlukları değişmekte ama kural olarak hepaynı ekip sürekli işin içinde kalmaktadır.Kim, hangi egzersizi, ne süre, ne sıklık ve ne yoğunluklayapabilir ? soruları, her türlü etkinlikten önce yanıtlanmalıve sadece müsabaka sporu yapan yarışmacılardadeğil, sağlıklı yada bir sağlık sorunu nedeniyle hekimtarafından egzersiz yapması önerilen kişilerde de dikkatealınmalıdır. İşte size Aptitüd/İnaptitüd saptamasınıngüncellenmesi için ciddi bir gerekçe. Listeniz sporcularile sınırlı olmaktan çıkıp çocuk, genç, yaşlı, sağlıklı, hasta,özürlü, tüm gurupları kapsayacak şekilde yeniden yapılandırılmalıdır( Lisans Muayenelerinin yeni boyutunuhayal edebiliyormusunuz ?).Yaralanmalar akut veya kümülatif olsunlar nasıl değerlendiriliptedavi edilecekler? Yarışmacılarla rekreasyoncularıaynı kefeye koyup benzer yaklaşımlara mı sarılacağız,yoksa özel gereksinimleri olanlara farklı prensiplerlemi yaklaşacağız? Koruyucu hekimlik ilkelerini nereyeyerleştireceğiz?Egzersiz Bilimlerinin en can alıcı ve önemli alanı olanÖlçme Değerlendirme konusu ise başlı başına bir sorunlaryumağına dönmektedir. Kime, hangi performanstestlerini, nerede, nasıl uygulayacağız, bunun,sonuçlarınıkim kullanıp pratiğe yansıtacak? Kişiye özgü, spora özgü,performansa özgü test bataryaları geliştirmek ve hepsindende önemlisi bunları yorumlayarak kullanmak başlıbaşına bir ekip, lab, deneyim ve disiplin işidir. Görüldüğügibi her sorumuzun arkasından ciddi bir entegrasyongereği ortaya çıkmaktadır.Aile, sporcu, seyirci, yönetici, spor bilimci, antrenör,

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey43sponsor, basın mensubu, yasa koyucu… listesine girentüm taraflar arası ilişkileri inceleyecek bir spor sosyoloğununekipteki önemi ihmal edilebilirmi ? Bu alan kısatez çalışmaları ile sınırlı mı olmalı, medianın spor köşeleriyeterli mi ? Sadece sansasyonel yönleriyle uğraşıp çağınen önemli sosyal olgusu olan sporun benzetilebileceğiiceberg’in suyun altındaki gerçek tabanı ihmal mi edilmelidir?Çocuklar, yaşlılar, bayanlar, özürlüler kendilerine özgüyaklaşımları özlemle beklemekte, bu alanlarda emekveren pek çok disiplin profesyoneli ayrı ayrı uğraş vermekyerine, interdisipliner yaklaşımlarla daha verimli çalışmalaryapmayı özlemektedir. Bu guruplar da yarışma heyecanınıtatmak, sonuçlarını tartışma zevkini yaşamak vehepsinden de önemlisi dolaylı ve dolaysız yararlarındanfaydalanma hakkına sahip ve bu beklenti içindedirler.İnsanoğlu bilinen tarih boyunca hep performansınıartırma çabaları içinde olmuş ve bugün Ergojenik Destekdediğimiz sağlıklı ve etik yöntemler yanında Doping şeklindeisimleyip yasakladığımız yöntemler de başlı başınabir ekip ve çalışma konusunu oluşturmakta değilmidir ?Psikologların bizde varız, unutmayın sözlerini duyargibiyiz. Temel eğitimlerinde Genel Psikoloji, KlinikPsikoloji, Deneysel Psikoloji ve Sosyal Psikoloji gibi alanlardaeğitim gören bu alanda çalışanlar, Spor Psikolojisikavram ve olgunluğunu hangi yöntemle yakalayacaklar?Spor Bilimleri ekibine entegre olup temel eğitimdekibirikimlerini burada yoğunlaşıp alanın sorunlarıyla başetmeyi öğrenmektedirler. Bu yolda bilimsel metodoloji vebilim felsefesinin rehberliğinden başka ışıkları varmıdır ?Diyetisyenler spora özgü gereksinimleri değerlendiripreçetelerini yazabilmek için, mühendisler yine özgünölçme-değerlendirme yöntemleri için yeni alet ve yöntemlergeliştirebilmek amacıyla, istatistikçiler toplananbilgilerin yorumlanıp başarının hizmetine sunulabilmesiiçin her an spor alanlarında olmak ve gurup dinamiğineuyum sağlamak durumundadırlar.Bu listeyi çok uzatabilmek mümkündür. Ancak hiçiçine düşmememiz gereken hata, ekibi oluşturan disiplinlereözgü çalışmaların kendi, alanlarında yaptıklarınıdaha sonra bir şekilde bir araya getirme çabalarıdır (Multidisipliner Çalışma). Bunun yerine, spor alanındabirlikte çalışma, yorumlama, uygulama ve sonuçlarınıdeğerlendirerek yeni yöntemler belirleme stratejisi önplana çıkmalıdır ( İnterdisipliner Çalışma).Spor Bilimlerinde entegrasyonun önemi bu sunumdakısmen felsefe boyutuyla, kısmen de pratikte rastlanılansorular kullanılarak vurgulanmaya çalışılmıştır.Kaynaklar1. Harner CD, Vogrin TM. Whwat’s new in Sports Medicine.J Bone Joint Surg 2002;84,6:1095-1099.2. Bahr R. Recent Advances Sports Medicine. BMJ 2001;323(11 Aug)328-3313. Henehan M, Shiple B, Coppola G. Nonsurgical Sports MedicineTraining in the United States: A survey of Sports MedicineFellowship Graduates. Clin J Sports Med 2003;13(5):285-2914. Elder CL, Pujol TJ, Barnes JT. An Analysis of undergraduateexercise science programs: an exercise science curriculum survey. JStrength Cond Res 2003;17(3):536-40.5. Liebermann DG, Katz L, et al. Advances in the aplication ofinformation technology to sports performance. J Sports Sci2002;20(10):755-69.6). Cahil BR. Editorial: American football and the evolution of modernsports medicine J Orth Surg 2003;11(2):107-109.

44Motivation in sport and exercise: the case forachievement goal theoryChris Harwood, Ph.DThe purpose of this presentation is to appraisethe audience of the basic principles of Nicholls’(1989) achievement goal theory as the conduit toan enhanced interest in sport and exercise motivationduring the 1990’s. Having presented examples from theearly body of research to support this case, the remainingfocus of the presentation will examine weaknesses in therecent evolution of the theory and the lack of researchthat seeks a finer grained understanding of sport motivation.Examples of fundamental research avenues withinspecific sport population and settings will be offered, aswell as how other newer theories are seeking to ‘plug thegaps’ and potentially supercede Nicholls’ theory. The presentationconcludes with a list of key research questionsthat, if followed, may prevent Nicholls’ theory of achievementmotivation from the inevitable plateau to which itappears to be heading.IntroductionOver the past twenty years, research into motivation insport and exercise settings has been largely dominated bysocial cognitive theories emerging from the domain ofeducational psychology (Dweck, 1986; Maehr & Nicholls,1980; Nicholls, 1984, 1989). Each theory within this clusteremphasizes how variations in achievement behaviorare not necessarily a result of a high or low absoluteamount of motivation, rather they are a manifestation ofqualitatively different types of achievement goal adoptedby individuals. Achievement goals represent the meaningthat individuals assign to achievement situations, providinga cognitive structure that organizes an individual’sdefinitions of success and failure, their motivational processes(e.g., attributions), affective reactions and subsequentmotivated behaviors (e.g., persistence; withdrawal).The basic principle behind the achievement goal approachis that the individual will pursue those goals thatmost closely reflect his/her cognitive belief about whatis required to maximize achievement in that particularsocial context. Therefore, within the study of humanmotivation, achievement goal theories encompass notonly the reasons why individuals participate in sport andexercise (e.g., to feel competent) but also the criteria theyemploy for judging successful or unsuccessful outcomes.The purpose of this paper is to present the ‘case’ forachievement goal theory as a fundamental set of principlesthat influence not only motivation- and participationrelatedoutcomes, but also psychosocial and emotionaloutcomes associated with performance in sport. Havingprovided evidence from the early body of research insupport of the case, the paper will turn to the potentialweaknesses of applying the theory in sport, the recentemergence of associated theories (Elliot, 1999; Elliot& Church, 1997), and the research avenues that wouldstrengthen its case over the next 10 years.Nicholls’ Achievement goal theoryFundamental to Nicholls’ (1984) theory is that individualscan formulate two subjective conceptions of abilityin a given achievement situation. These two independentconceptions or personal beliefs subsequently underpintwo contrasting achievement goals. When gains in personalmastery of a skill or task offer a sense of competenceto the individual, they are said to be task involved.In other words, when perceived self-improvement issufficient to generate a sense of personal achievement,this conception will underpin the individual’s pursuit ofa task involved goal. In contrast, an individual is saidto be ego involved when they derive a sense of physicalcompetence by either demonstrating superior performanceto others, or via an equal performance to othersbut with less effort exhibited. Clearly, both achievementgoals revolve around the integrity of the ‘self’. When anindividual is in a state of task involvement, s/he is concernedsolely about the development of the self irrespec-

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey45tive of others. When in a state of ego involvement, thecapacity of the self evaluated and compared to others is aprimary concern.1987-1997: The measurement of achievementgoals and early researchThe measurement of task and ego goals in sport haslargely comprised assessments of the socialized tendenciesor dispositional proneness to be task and/or ego involvedin sport contexts. Commonly termed ‘achievement goalorientations’, the respective task and ego orientationshave been measured using two leading scales: The Taskand Ego Orientation in Sport Questionnaire (TEOSQ;Duda & Nicholls, 1992); and the Perceptions of SuccessQuestionnaire (POSQ; Roberts et al., 1998). Both of thesescales have demonstrated a reliable internal structureover a large number of studies investigating both thedeterminants and consequences of goal orientations (seeDuda & Whitehead, 1998)The spread of achievement goal research in sport hasbeen impressive. Recently, one of the first systematicreviews targeting solely the correlates of achievementgoals in sport and physical activity (Biddle et al., 2003),reported 98 published studies with 110 independentsamples comprising over 21,000 participants. Of thisimmense amount of research conducted on Nicholls’theory, the vast majority has focused on understandingthe psychological implications and antecedents of taskand ego goal orientations in sport with a lesser emphasison investigating task and ego involvement at thesituational or state level.Psychosocial antecedents and outcomes alongsideperformance-related factors (amongst many others)found to be associated with task and ego goals includeeffort exerted, beliefs about sport success, attributionalstyle, learning, achievement and practice strategies,enjoyment and intrinsic interest, anxiety, cognitiveinterference and coping strategies, moral intentions andbehaviors, perfectionism, group cohesion, psychologicalskills use, motivational climate, and perceptions ofcoaches and parents’ goal orientations. The vast majorityof this research until about 1997 generally supportedNicholls’ theoretical predictions in promoting a clearcase for fostering a high task/low ego orientation inathletes.Achievement goal theory had made a massive impact inrejuvenating the study of motivation in sport and physicalactivity. Nevertheless, selected areas of research withinthe sport domain were being neglected at the expense ofmainly repetitive or diverse correlational investigations.Lessons learnt through applying achievement goal measureswere advancing the case to re-conceptualise certainprinciples and measures in a sport-specific manner, aswell as to develop a finer grained understanding of themechanisms underpinning the operation and interactionof task and ego goals in sport.1997-2004: Understanding the mechanisms ofachievement goalsThe body of research until 1997 essentially concludedthat ‘task is good and ego is bad’. However, goal profilingresearch that allowed investigators to create goal profilegroups (i.e., hi-task/lo-ego; hi-task/hi-ego) began todemonstrate over a number of studies that a high taskorientation complemented by a moderate to high egoorientation was a more positive recipe for a number ofmotivational processes and behaviours in sport (Fox etal, 1994; Harwood, Cumming & Hall, 2002; Hodge &Petlickoff, 2000; Roberts, Treasure & Kavusannu, 1996).Achievement goal researchers, however, have appearedto have ignored or discounted this evidence and whatremains is a lack of empirical understanding behind thefunctionality of an ego orientation and greater insightsinto exactly how a high task/high ego motivational profileactually works ‘in theory and in practice’.Given that it is the states of task and ego involvement ina given situation that ultimately determine achievementbehaviours, a line of research was established into investigatingthe situational and dispositional antecedentsof pre-competition achievement goal states (Swain &Harwood, 1996). This offered an insight into the simultaneousactivation of both achievement goals, yet did notexplain how exactly the two goals operated at the sametime. Further work in this area established the practicaldetails of strategies, environments and techniques thatelite tennis players felt contributed to the developmentand activation of task and ego involvement in matches(Harwood & Swain, 2001). This work facilitated a pieceof idiographic research into influencing positive changein tennis players’ achievement goal states through amulti-dimensional intervention programme with coachesand parents (Harwood & Swain, 2002). Unfortunately,limited research has adopted the principles of achievementgoal theory within intervention programmes tofacilitate improvements either in achievement goal profilesor subsequent psychosocial outcomes.These insights from working with performers in competitivesport led to a closer examination of the explanatorynature of the achievement goal construct in sport.Harwood, Hardy and Swain (2000) offered a numberof observations regarding the state of theory appliedto sport, noting that the construct of task orientationpotentially covered two independent competence outcomes.Competence through achieving a sense of masteryand personal improvement linked to clear progress wasdifferent to competence through a sense of trying hard,practicing more or understanding something more fully.The latter may not always lead to the former in sport,particularly at higher levels. The authors argued thatto fully understand a task orientation in sport, one hadto separate out the product of self-development fromthe process of self-development even though they arepragmatically linked. For example, individual athletes

46 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSwho were high in task involvement-product (i.e., achievementthrough personal improvement) who then failedto improve in a particular event, could be affected equallyin motivational terms as a highly ego involved athletewho failed to achieve his or her normative goal ofbeating a rival. Unless this athlete was also high in taskinvolvement-process and drew a sense of achievementfrom his or her efforts, a different motivational patternwas likely to emerge. It is this finer grained explorationinto concepts as they may apply to different sportsettings and sport populations that is currently lackingin traditional achievement goal research. In moving thetheory forwards, such investigations would mean revisingthe use of current measures of achievement goals totake into account the potential validity of new subscalesin particular sport settings.The slowness of achievement goal research in advancingthe scrutiny of achievement goals using Nicholls’theory is having its impact on the use of his theory comparedto other achievement goal approaches in socialsettings. Harwood & Swain (2001) noted that socialapproval goals emerged strongly as concomitants totask and ego involvement. For example, athletes notedthat it wasn’t simply the case of demonstrating superiorityover an opponent that generated a personal senseof competence, but showing others that they could ‘doit’ enhanced competence perceptions even more. Withinthe subsequent intervention programme (Harwood& Swain, 2002), results showed how social approvaloriented ego involvement in athletes could be reducedwhile still maintaining a relatively elevated level of personalego involvement. In other words, the interventionreduced the pressure players felt of winning to approvethemselves to others, whilst still maintaining a focus onovercoming the opposition for their own internal senseof success.Current research efforts in achievement goal theory areinvestigating these concepts through the development ofappropriate instrumentation, and Allen (2003) has takenthe lead in developing a corresponding theory of socialmotivation in sport. This may either complement ongoingwork within Nicholls’ conceptualisation, or simplysupercede it as a viable theory for explaining motivationin sport as a highly social context. In addition, theoristsare now beginning to turn to the alternative theory offeredby Andrew Elliot within his approach-avoidance goalframework (Elliot, 1999; Elliot & Church, 1997). Elliotand colleagues argue that, in addition to considerationsof how competence is defined, theorists and researchersmust consider how competence is positively or negativelyvalenced. In approach motivation, behaviour is instigatedby a positive, desirable possibility, whereas in avoidancemotivation, behaviour is instigated by a negative, aversiveevent or possibility. Thus, sports performers may well beconcerned about performing poorly in comparison toothers, or poorly in relation to their own previous standards.Striving not to finish last in a tournament or not torun a slower time compared with one’s last competitionare examples of performance (ego) and mastery (task)goals respectively, but each is negatively valenced (i.e.viewed as undesirable and aversive). Any comprehensiveaccount of motivated achievement behaviour in sportshould, arguably, attend to this approach-avoidance distinction(Elliot, 1999).Elliot refers to a 2x2 framework of performance-approachgoals, performance-avoidance goals, mastery approachgoals and mastery avoidance goals, all with differingand complex personal and situational antecedents. Elliotrefers to an achievement goal as “a cognitive representationof a competence-based possibility that an individualseeks to attain”. It will be interesting to see whether achievementgoal research in sport begins to apply Elliot’stheory via the newly developed Achievement Goals inSport Questionnaire by Conroy, Elliot and Hofer (2003).Most recently, Gernignon and colleagues (in press) havepartially used Elliot’s framework to investigate the dynamicfluctuations of goal involvement states across a judocontest. In this study, using an experimental video recallmethod and follow-up interview, they showed how performanceapproach, performance avoidance and masteryapproach goals interacted at different levels of cognitiveprocessing during a 5 minute combat. This level ofsophisticated research is where achievement goal theoryneeds to be heading, even though the theoretical principlesbeing employed do not stem from Nicholls’ position.Future directions for achievement goal theoryResearch within achievement goal theory, whether it isNicholls’ or Elliot’s approaches, need to become fine grainedand more population or setting specific if they are toadvance an already sound understanding of sport motivation.These theories run the risk of becoming stagnantor rather simply, boring, if they are not housed withinresearch that strikes the heart of sport. For example,• Under what conditions is a high task/high ego orientationprofile the best one to have and why?• How does task and ego involvement interact duringperformance and what should be the relative intensitiesof each before, during and after competition?• What role does social approval play within the role oftask and ego goal influence upon motivated behaviours?• What impact do intra-team ego goals have in teamsettings where co-operation and team spirit should be inplace. Why aren’t we measuring intra-team achievementgoals?• What impact does the incompatibility of achievementgoals within individuals in a pair or partnership sporthave on the performance and stability of the partnership?• Finally, where are the well-structured interventionprogrammes that seek to test the principles of achievementgoal theory as a key player in the motivation, participationand performance of athletes?

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey47These are some of the key areas where achievementgoal research is lacking, and which will determine whetherthe theory has reached a rather repetitive plateau orhas reached a renewal point whether researchers simplytake a closer look.References1. Allen, J. (2003). Social motivation in youth sport. Journal of Sportand Exercise Psychology, 25, 551-567.2. Biddle, S.J.H., Wang, C.K., Kavussanu, M., & Spray, C. (2003).Correlates of achievement goal orientations in physical activity: Asystematic review of research. European Journal of Sport Sciences,3, 1-20.3. Conroy, D. E., Elliot, A. J., & Hofer, S. M. (2003). A 2 X 2 achievementgoals questionnaire for sport: Evidence for factorial invariance,temporal stability, and external validity. Journal of Sport & ExercisePsychology, 25, 456-476.4. Duda, J. L., & Nicholls, J. G. (1992). Dimensions of achievementmotivation in schoolwork and sport. Journal of EducationalPsychology, 84, 290-299.5. Duda, J.L., & Whitehead, J. (1998). Measurement of goalperspectives in the physical domain. In J.L Duda (Ed.), Advances insport and exercise psychology measures (pp. 21-48). Morgantown,WV: Fitness Information Technology.6. Dweck, C. S. (1986). Motivational processes affecting learning.American Psychologist, 41, 1040-1048.7. Elliot, A. J. (1999). Approach and avoidance motivation andachievement goals. Educational Psychologist, 34, 169-189.8. Elliot, A. J., & Church, M.A. (1997). A hierarchical model ofapproach and avoidance achievement motivation. Journal ofPersonality and Social Psychology, 72, 218-232.9. Fox, K.R., Goudas, M., Biddle, S., Duda, J.L., & Armstrong, N.(1994). Children’s task and ego goal profiles in sport. BritishJournal of Educational Psychology, 64, 253-261.10. Gernignon, C., D’ Arripe-Longueville, F., Delignieres, D., & Nonot,G., (in press). A dynamical systems perspective on goal involvementstates in sport. Journal of Sport & Exercise Psychology11. Harwood, C.G., & Swain, A.B. (2001). The development andactivation of achievement goals in tennis: 1. Understanding theunderlying factors. The Sports Psychologist, 15, 319-341.12. Harwood, C.G., Cumming, J., & Hall, C, (2003). Imagery use inelite youth sport participants: Reinforcing the applied significanceof achievement goal theory. Research Quarterly for Exercise andSport, 3, 292-300.13. Harwood, C.G., Hardy, L., & Swain, A. (2000). Achievement goalsin competitive sport: A critique of conceptual and measurementissues. Journal of Sport and Exercise Psychology, 22, 235-255.14. Hodge, K., & Petlichkoff, L. (2000). Goal profiles in sportmotivation: A cluster analysis. Journal of Sport and ExercisePsychology, 22, 256-272.15. Maehr, M. L., & Nicholls, J.G. (1980). Culture and achievementmotivation: A second look. In N. Warren (Ed.), Studies in crossculturalpsychology: Vol. 3, (pp. 221-267). New York: AcademicPress.16. Nicholls, J.G. (1984). Achievement motivation: Conceptionsof ability, subjective experience, task choice, and performance.Psychological Review, 91, 328-346.17. Nicholls, J.G. (1989). The competitive ethos and democraticeducation. Cambridge, MA: Harvard University Press.18. Roberts, G. C., Treasure, D. C., & Balague, G. (1998). Achievementgoals in sport: The development and validation of the Perceptionof Success Questionnaire. Journal of Sport Sciences, 16, 337-347.19. Roberts, G.C., Treasure, D.C., & Kavussanu, M. (1996).Orthogonality of achievement goals and its relationship to beliefsabout success and satisfaction in sport. The Sport Psychologist, 10,398-408.20. Swain, A.B., & Harwood, C.G. (1996). Antecedents of state goalsin age-group swimmers: An interactionist perspective. Journal ofSport Sciences, 14, 111-124.

48New trends in exercise and sports psychologyLew HardySchool of Sport, Health, and Exercise Sciences, George Building Holyhead Road University of Wales, BangorGwynedd, United KingdomThis paper examines three areas of sport psychologythat might benefit from a rather different approachto research. The areas are: the relationship betweenpersonality, psychological skills, and sport behaviour;transformational leadership in sport; and performanceanxiety. Research that has been conducted in each areais discussed and recommendations are made for futureresearch.The volume of research published in sport and exercisepsychology has increased enormously over the lasttwenty years. Much of this research has been developedindependently of the parent discipline. One of thebenefits to this approach is that the research has focusedfairly directly on the needs of applied sport and exercisepsychologists working in the field. However, the approachalso has disadvantages. One of these disadvantages is thatthe sibling discipline can fail to benefit from advancesthat are made in the parent discipline. The present paperexamines three areas of sport psychology that couldbenefit from a greater cognizance of progress that hasbeen made in different areas of psychology. For eacharea, research that has been conducted is discussed andrecommendations for future research are made. Becauseof my background in sport psychology these issues willbe addressed in the context of sport. However, the firsttwo areas also have applications in the exercise domain.The relationship between personality,psychological skills, and sport behaviourIn recent years, personality seems to have becomesomething that “decent”, career minded, sport psychologistsdo not talk about. To some extent this is understandablebecause early personality research was very heavilycriticised in the sport psychology literature (for a review,see Vealey, 2002) for using a “shotgun” approach, inadequatemethodologies, and measures of general personalitythat were considered irrelevant to sport behaviour andperformance. As a consequence, sport psychologistsdeveloped sport specific measures of enduring dispositions(e.g., trait competitive anxiety, trait self-confidence,and goal orientations) that were often considered in isolationfrom the mainstream psychology literature. This isa shame because athletes bring a whole host of lifetimeexperiences and general personality variables “throughthe door with them when they arrive”.A second area of sport psychology that has been largelyneglected is training. As Thomas, Murphy, and Hardy(1999) have observed, training takes up the vast majorityof athletes’ time and yet remains virtually un-researched.Frey, Laguna, and Ravizza (2003) have also shown thattraining behaviours can be an important determinant ofcompetitive performance – a statement that few coacheswould dispute. Thomas et al. (1999) went on to devisethe Test of Performance Strategies (TOPS) which measuresathletes’ use of psychological skills during practiceand competition. Athletes’ use of psychological skills, andpsychological skills training, are popular topics in thesport psychology literature (see, for example, Orlick &Partington, 1988; Williams & Krane, 2001), but there hasbeen little research that systematically examines the roleof individual differences in psychological skills training.At least two questions are very obvious: 1) Are somepsychological skills more important for some people thanothers? 2) Are some people more likely to be able to makeuse of psychological skills than others? Extrapolating fromthese questions one can obtain two rather more preciseresearch questions: 1) a moderation hypothesis - do certainaspects of personality interact with the use of certainpsychological skills to influence training and competitionbehaviours? And 2) a mediation hypothesis - do certainaspects of personality exert an influence upon trainingand competition behaviours via athletes’ engagement withcertain psychological skills. Some empirical evidence thataddresses these two questions follows.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey49In a study of the training behaviours of high levelOlympic gymnasts, Zourbanos, Hardy, and Woodman(2004) found several interesting results. In terms ofgymnasts’ ability to cope with adversity in training, thepersonality disposition of emotional stability/neuroticisminteracted with gymnasts’ level of emotional control skillin such a way that gymnasts high in emotional stabilitybenefited more from their emotional control skills thanneurotic gymnasts. Conversely, in terms of quality ofpreparation for competitions, conscientious gymnastsprepared better for competition than low conscientiousgymnasts, and gymnasts who set goals for themselvesin training prepared better than gymnasts who did not;however, there was no interaction between these twofactors.In a second study of triathletes, Sivitou and Hardy (2004)found only main effects for personality and athletes’ useof psychological skills upon training behaviours withoutany significant interactions. For example, psychoticismwas negatively related to persistence in training, whilemastery imagery and mastery self-talk were positivelyrelated to it. However, there was no significant interactionbetween psychoticism and either mastery imageryor mastery self-talk. Of further interest to the presentdebate was the fact that the effects of psychoticism uponpersistence in training were mediated by athletes use ofself-talk; i.e., the means by which psychoticism exerted aninfluence upon persistence in training was via self-talk.In a third study of choking in figure and dance iceskaters, Hardy and Roberts (2004) found that the personalitydisposition narcissism interacted with skaters’ useof self-talk and relaxation strategies. Skaters who werehigh in narcissism choked less if they used self-talk orrelaxation strategies than skaters who were high in narcissismbut did not use such strategies. However, skaterswho were low in narcissim choked more if they used selftalkor relaxation strategies than skaters who were low innarcissism but did not use such strategies. The authorsinterpreted these findings as suggesting that low narcissistsattempted to use psychological skills in competitionbecause they were “desperate” and consequently this strategyonly compounded their competition problems. Highnarcissists, on the other hand benefited from the use ofpsychological skills because they were n control of theircompetition environment (cf., Wallace & Baumeister,2002). The applied implications of this finding for a “onesize fits all” approach to psychological skills training areall too clear.Leadership in sportOver the years, leadership and coaching behaviourshave received a fair amount of attention in sport psychology(for a review, see Carron & Hausenblas, 1998).However, organizational climate and its relationship withleadership appears to have been very little researched.Central to the notion of social environments withinorganizations are the concepts of organisational cultureand organizational climate. Organisational culture refersto the values, beliefs and assumptions encompassed byan organisation. Organisational climate is an outcome ofculture; it is the outer, ‘observable’, layer of culture thatorganisational members experience on a day-to-day basisand refers to their shared perceptions of “the way thingsare round here” (Dennison, 1996). It is generally acceptedthat the concepts of culture, climate, and leadership aredirectly related (Litwin & Stringer, 1968).Different aspects of climate exist and investigationof organisational performance requires examination ofboth the ‘climate for well-being’ and the ‘climate for achievement’.Neal, West, & Patterson (2000) have proposedthat ‘climate for well-being’ relates to the social supportand welfare structures created by the leader. In contrast,‘climate for achievement’ is proposed to reflect the emphasisthat the leader places on learning, developmentand goal attainment. Hardy et al. (2004) extended thesedefinitions to include social group cohesion, togetherwith trust in the leader, in the climate for well-being, andtask group cohesion, together with leader inspired extraeffort, in the climate for achievement. Hardy et al. (2004)also extended the work of Bass (1985) and Podsakoffet al. (1990) on transformational leadership to developa conceptual model in which the leader behaviours ofproviding inspirational motivation, being an appropriaterole model, providing contingent reward, providingindividual consideration, fostering acceptance of groupgoals, and expecting high levels of performance wereclustered into three broader categories - vision, support,and challenge. According to this conceptual model, leaderbehaviours influence the climates for well-being andachievement which then influence performance and attritionvia the attitudinal outcomes of mental well-being,satisfaction, self-confidence, and commitment. Figure 1shows a slightly modified version of the original Hardyet al. (2004) model, which was updated as a result of theirfindings.Evidence exists to support this model. For example, asubstantial amount of research (see, for example, Hayneset al., 1999) has identified specific organisational andleadership factors that influence employee well-being.In sport psychology, the leadership behaviours of providingcontingent reward (support) and challenging goals(challenge) have been consistently found to influencethe climate for achievement, athletic performance, andattrition (for a review, see Carron & Hausenblas, 1998).More recently, Hardy et al.’s (2004) own research on RoyalMarine common recruits showed that all seven of the leadershipbehaviours measured were significant predictorsof the climates for achievement and performance, and allfive of the climate variables measured were significantpredictors of recruit attitudinal outcomes. The leadershipbehaviours of providing contingent reward, being an appropriaterole model, fostering acceptance of group goals,providing individual consideration, and providing inspirationalmotivation, were important predictors of recruit

50 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSFigure 1. Conceptual model summarising relationships between leadership, climate and organisational performance for the present researchattrition. Finally, the recruit attitudinal outcomes ofresilience, satisfaction with training, self-confidence, andcommitment were also important predictors of recruitattrition. In conclusion, transformational leadership andorganizational climate would appear to variables worthyof further research in the sport context.Performance AnxietyPerformance anxiety has occupied a prominent role inthe sport psychology literature almost since its inception.It has also occupied a prominent role in the cognitivepsychology literature for a similar period of time.Furthermore, on the basis of Bandura’s (1988) argumentsthat anxiety is little more than a consequence of low selfefficacy,one could also argue that performance anxietyhas formed an important part of the self-efficacy andcoping literatures for a similar period of time. As a longtime contributor to these literatures, I can rather sadlysay that the extent of our knowledge does not accuratelyreflect that empirical investment that has been made inthis area. One reasonable question to ask is “Why is this?”.Unfortunately, this is not a trivial question to answer.However, some suggestions follow.It may be helpful to distinguish between three differenttypes of variable that are probably relevant in thecontext of performance anxiety. First, there are variablesthat reflect the experience of anxiety and underpin theprocesses causing anxiety effects, for example, cognitiveanxiety, somatic anxiety, and self-efficacy (Hardy, 1990;Martens, Vealey, & Burton, 1990; Bandura, 1988). Second,there are the processes themselves, for example, reducedattentional resources (Wine, 1971), attentional narrowing(Easterbrook, 1959), conscious processing (Masters,1992), hyper-distracability (Eysenck, 1988), effort invested(Eysenck & Calvo, 1992), etc. Third, there are the performanceconsequences, impairment or enhancement ofdynamic balance, decision making, anaerobic power, etc.One branch of the sport psychology literature has focusedon the effect(s) of performance anxiety upon globalmeasures of performance (e.g., Martens et al., 1990; Hardy& Parfitt, 1991). A second branch of the literature hasfollowed the cognitive psychology lead of examining theeffects of performance anxiety on the processes that arethought to underpin performance (e.g., Hardy & Mullen,2001; Masters, 1992; Smith, Bellamy, Collins, & Newell,2001). A third branch of the literature has focused uponthe specific behavioural/performance consequences ofperformance anxiety (e.g., Idzikowwski & Baddeley, 1987;Parfitt, Hardy, and Jones, 1990). However, very little sportpsychology research has examined the substantial numberof independent variables that have been hypothesisedto underpin anxiety effects. A notable exception is Dunn’swork on the dimensionality of worry (Dunn, 1999; Dunn& Syrotuik, 2003).As someone who has invested a considerable part ofhis research career investigating the anxiety performancerelationship, I feel qualified to say that the results ofresearch in this area have been at least partially disappointing.We have a lot of knowledge about what mightbe happening, but very little knowledge about whatactually is happening! One reason for this situation forcould be a lack of clarity in the both conceptualisationand measurement of performance anxiety. At the levelof experiencing performance anxiety, the following variableshave been identified as important within the sportpsychology, cognitive psychology, or clinical psychologyliteratures: cognitive anxiety and somatic anxiety (Liebert& Morris, 1967; Martens et al., 1990); anxiety inducedphysiological arousal (Borkovec, 1976; Hardy, 1990); selfefficacy(Bandura, 1977); self-confidence (Hardy, 1990;Hodapp & Benson, 1997; Martens et al., 1990); fear offailure (Conroy, 2001); and self-focus (Fenigstein, Scheier,& Buss, 1975; Baumeister, 1984). This list is probablynot exhaustive, but it is sufficient to derive an obvious

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey51question: If we do not know exactly what we ought tobe measuring, how can we hope to measure it preciselyand predict behavioural consequences accurately? Otherworthwhile questions follow: What exactly is performanceanxiety? How should we conceptualise it and measureit? If anxiety is multifaceted, are all aspects of it equallyimportant in all situations?At the level of processes underpinning anxiety effects,several researchers have suggested that multiple effectsmay be occurring (see, for example, Eysenck, 1988; Hardy& Mullen, 2001). However, empirical research has tendedto focus on attempting to identify the process that mightunderpin anxiety effects, rather than how various processesmight collectively influence performance. Thereis clearly a need to identify how specific aspects of theanxiety experience might affect the specific cognitive andmotor processes underpinning performance. Very littleempirical research has attempted this (for an exception,see Parfitt et al., 1990).At the level of performance consequences, there is probablya need for some sort of task analysis that identifieskey components of different sport tasks, so that hypothesesmight be formulated about how specific aspects ofthe anxiety experience might impact upon performancevia the cognitive and motor process identified in theprevious paragraph. Early research by Fleishman andHempel (1955) in the work psychology domain attemptedto identify the key skills and abilities associated withdifferent work related tasks with the aim of using themfor personnel selection. However, little appears to havebeen done in this area since that time.In summary, the performance anxiety domain is infairly urgent need of a major “overhaul”. It seems unsurprisingthat previous research has been relatively unsuccessfulgiven the lack of clarity that exists with regard to:the conceptualisation and measurement of performanceanxiety; the possibility of multiple cognitive and motorprocesses being affected by performance anxiety; and thekey processes that are involved in different sport relatedtasks. Progress in this area would be a suitable objectivefor the next generation of sport psychologists ….References1. Bandura, A. (1977) Self-efficacy: Toward a unifying theory ofbehavioral change, Psychological Review, 84, 191-215.2. Bandura, A. (1988). Self efficacy conception of anxiety. AnxietyResearch. An International Journal, 1, 77-98.3. Bass, B. M. (1985). Leadership & Performance Beyond Expectations.New York: Free Press.4. Baumeister, R.F. (1984). Choking under pressure: Self-consciousnessand paradoxical effects of incentives on performance. Journal ofPersonality and Social Psychology, 46, 610-620.5. Wallace, H.M. & Baumeister, R.F. (2002). The performance ofnarcissists rises and falls with perceived opportunity for glory.Journal of Personality and Social Psychology, 82, 819-834.6. Borkovec, T.D. (1976) Physiological and cognitive processes inthe regulation of anxiety. In G.E. Schwartz and D. Shapiro (eds),Consciousness and Self-Regulation: Advances in Research, PlenumPress, New York.7. Carron, A. & Hausenblas, H. (1998). Group Dynamics in Sport, 2 ndedition. Morgantown, WV: Fitness Information Technology.8. Conroy, D.E. (2001). Progress in the development of amultidimensional measure of fear of failure: The PerformanceFailure Appraisal Inventory (PFAI). Anxiety, Stress, and Coping, 14,431-452.9. Dennison, D.R. (1996). What is the difference betweenorganizational culture and organizational climate? A native’s pointof view on a decade of paradigm wars. Academy of ManagementReview, 21(3), 619-654.10. Dunn, J.G.H. (1999). A theoretical framework for structuring thecontent of competitive worry in ice hockey. Journal of Sport andExercise Psychology, 21, 259-279.11. Dunn, J.G.H. & Syrotuik, D.G. (2003). An investigation ofmultidimensional worry dispositions in a high contact sport.Psychology of Sport and Exercise, 4, 265-282.12. Easterbrook, J.A. (1959) The effect of emotion on the utilisationand the organisation of behaviour, Psychological Review, 66, 183-201.13. Eysenck, M.W. (1988) Anxiety and attention. Anxiety Research, 1,9-15.14. Eysenck, M.W., and Calvo, M.G. (1992) Anxiety and performance:the processing efficiency theory, Cognition and Emotion, 6, 409-434.15. Fenigstein, A., Scheier, M.F., & Buss, A.H. (1975). Public and privateself-consciousness: Assessment and theory. Journal of Consultingand Clinical Psychology, 43, 522-527.16. Fleishman, E.A., and Hempel, (1955) The relationship betweenabilities and improvement with practice in a visual discriminationreactiontask, Journal of Experimental Psychology, 49, 301-312.17. Frey, M., Laguna, P.L., & Ravizza, K. (2003). Collegiate athletes’mental skill use and perceptions of success: An exploration ofthe practice and competition settings. Journal of Applied SportPsychology, 15, 115-128.18. Hardy, L. (1990) A catastrophe model of anxiety and performance.In J.G. Jones and L. Hardy (eds), Stress and Performance in Sport,Wiley, Chichester, pp.81-106.19. Hardy, L. & Mullen, R. (2001). Performance under pressure: a littleknowledge is a dangerous thing? In P.R. Thomas (ed.), OptimisingPerformance in Golf. Brisbane: Australian Academic Press, pp. 245-263.20. Hardy, L., and Parfitt, C.G. (1991) A catastrophe model of anxietyand performance, British Journal of Psychology, 82, 163-178.21. Hardy, L. & Roberts, L. (2004). The interaction of narcissism andpsychological skills on choking. In preparation.22. Hardy, L., Shariff, A., Munnoch, K., & Allsopp, A. (2004). Canleadership development positively influence the psychologicalenvironment of military recruit training? An interim evaluation ofthe Royal Marine Coaching Advisory Team leadership initiative.INM Report 2004.005. The Institute of Naval Medicine, Alverstoke,Hants.23. Haynes, C.E., Wall, T.D., Bolden, R.I., Stride C. & Rick, J.E. (1999).Measures of perceived work characteristics for health servicesresearch: Test of a measurement model and normative data. BritishJournal of Health Psychology, 4, 257-275.24. Hodapp, V., & Benson, J. (1997). The multidimensionality of testanxiety: A test of different models. Anxiety, Stress, and Coping, 10,219-244.25. Idzikowski, C. & Baddeley, A.D. (1987). Fear and performance innovice parachutists. Ergonomics, 30, 1463-1474.26. Liebert, R.M., and Morris, L.W. (1967) Cognitive and emotionalcomponents of test anxiety: A distinction and some initial data,Psychological Reports, 20, 975-978.27. Litwin, G. & Stringer, R. (1968). Motivation & OrganizationalClimate. Boston: Harvard University Press.28. Martens, R., Vealey, R.S., and Burton, D. (1990). CompetitiveAnxiety in Sport, Human Kinetics, Champaign, IL.29. Masters, R.S.W. (1992) Knowledge, knerves, and know-how: Therole of explicit versus implicit knowledge in the breakdown of acomplex motor skill under pressure, British Journal of Psychology,83, 343-358.

52 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESS30. Neal, A., West, M. & Patterson, (Feb 2000). An Examination ofInteractions Between Organizational Climate & HRM PracticesIn Manufacturing Environments. Aston Business SchoolResearch Working Paper (RP0003). Aston Business School: AstonUniversity.31. Orlick, T., and Partington, J. (1988) Mental links to excellence. TheSport Psychologist, 2, 105-130.32. Parfitt, C.G., Jones, J.G., and Hardy, L. (1990) Multidimensionalanxiety and performance. In J.G. Jones and L. Hardy (eds), Stressand Performance in Sport, Wiley, Chichester, pp.43-80.33. Podsakoff, P.M., Mackenzie, S.B., Moorman, R.H., & Fetter,R. (1990). Transformational leader behaviors and their effecton followers’ trust in leader, satisfaction, and organizationalcitizenship. Leadership Quarterly, 1, 107-142.34. Sivitou, E.E., & Hardy, L. (2004). The effects of personality andpsychosocial factors on training behaviours in endurance athletes:moderation and mediation. Manuscript in preparation.35. Smith, N.C., Bellamy, M., Collins, D.J. & Newell, D. (2001). A test ofProcessing Efficiency Theory in a team sport context. Journal ofSport Sciences, 19, 321-332.36. Thomas, P.R., Murphy, S., & Hardy, L. (1999). Test of performancestrategies: Development and preliminary validation of acomprehensive measure of athletes’ psychological skills. Journal ofSport Sciences, 17, 697-711.37. Vealey, R.S. (2002). Personality and sport behaviour. In T.S. Horn(ed.), Advances in Sport Psychology (2 nd edition), Champaign, IL:Human Kinetics, pp. 43-82.38. Williams, J.M. & Krane, V. (2001). Psychological characteristicsof peak performance. In J.M. Williams (ed.), Applied SportPsychology: Personal Growth to Peak Performance (4 th edition),Moutain View, CA: Mayfield, pp. 137-147.39. Wine, J.D. (1971) Test anxiety and direction of attention,Psychological Bulletin, 76, 92-104.40. Zourbanos, N., Hardy, L., & Woodman, T. (2004). Investigatingthe interaction between personality and psychological skills upontraining behaviours. Manuscript under review.

53Olimpik eğitimin temel ilkeleriAttilla Erdemli1. Eğitime zorunlu varlıkİnsan bir “hazır varlık” olarak dünyaya gelmez. Diğercanlı varlıklardan önemli bir ayrılığı; insan yaşamı süresincekendisini yaratacak bir varlıktır. Bu nedenle insangizil-güç yüklü (potansiyel) varlıktır. Bu durum insanınyaşamını bir kendini yaratma sürecine ya da yapıcı-yaratıcıyaşamaya dönüştürür.İnsan eğitilmeye muhtaç bir varlıktır. Dahası, insandoğru, yolunca eğitilmeye zorunlu bir varlıktır: değilsevarlığında açılmayı, yapıta dönüşmeyi bekleyen güç yanlışbir alanda çarpıtılacak ya gerçekleşmeden kalacak yadagüdük, bodur bir gelişim gösterecektir.Sağlam temel ya da uygun, doğru eğitim nasıl olacaktır?Değişik ve önemli sonuçları bakımından, bireylerinözgünlüğünü silmeyen ve tüm insanlar için ortakilkelere dayanan bir eğitimin olması gerekmektedir.Kültürlerarası dialoğu pekiştiren, yaşamalar arasındakiaykırılıklar karşısında hoşgörü geliştiren, bireyi yapıcıve yaratıcı yaşamaya yönlendiren bir eğitim için birbilgisel altyapıya ya da bir eğitim anlayışına ihtiyaçbulunmaktadır. Ayrıca bu eğitimde ne tek tek bireylerebüyük ağırlık verilirken bütünün ortak yanları zayıfbırakılacaktır ne de bütüne ağırlık verilerek tek tekbireylerin özgün gelişimleri savsaklanacaktır. Bütün vetek ile tekler arasında yani genel ve özel eğitim arasındauygun dengenin sağlanması önemlidir. Bütün bunlariçin insanı ve yaşamayı özünden kavrayan bir dünyagörüşü temellendirici olacaktır.Eğitim de öğretim de bilgi ile bağlantılıdır. Öğretimdedaha çok bir alanla ilgili bilgilerin kazanılması düşünülürken,eğitimde o alanla ilgili becerileri, yapabilirliklerikazanma düşünülmektedir. Öğrenmek bir alanla ilgili bilgilerieyleme dönüştürebilmek o bilgilerin canlılığını yaşayıp,denetleyebilmektir. Eğitim bu öğrenme işini sağlamaktır.2. Olimpik eğitimOlimpik eğitim kavramı son yıllarda sıkça kullanılmaktadır.Olimpik eğitimi irdeleyebilmek için öncelikleolimpizm kavramını açmamız gerekmektedir.Olimpizm bir dünya görüşü ve bir yaşama anlayışıdır.Kendisine özgü değerler, etkinlik alanları, amaçlar ileörülmüş olan olimpizm spor olgusunun temel özelliklerindenhareketle ortaya çıkan bir dünya görüşü ve yaşamaanlayışıdır. Bu nedenle sporun olimpizme yol açanönemli özelliklerini görmek gerekir.2. 1. İnsan önemlidirSpor bir insan olayıdır; spor insanı arındıran, yücelten,soylu kılan, canlı ve dinamik kılan, önemseyen ve insanadayanan bir insan olayıdır. İnsan yaşamının bütünlüğüiçinde onu böylesine önemseyen eylem alanlarının sayısıoldukça azdır ve spor bunlardan biridir.2. 1. 2. Spor bir dostluk olayıdır“Rakibim dostumdur” anlayışı ve bunun spordasomutlaşması sporun özünde bir dostluk olayı olduğunugösterir. Gerçi açık yada gizli profesyonelliğin kababiçimde egemen olduğu spor etkinliklerinde bu anlayışyitirilmektedir. Fakat spor savaş değildir. Kazanılan dakaybedilen de bir oyundur o da pek çok kez yinelenecektir.Spor savaşmadan mücadele etmenin; ezmeden, aşağılamadangelişmenin; sevginin, saygının, birbirimizemuhtaç olduğumuzun ve birlikte sevinip, gelişip, mutluolabileceğimizin en iyi yaşandığı yerdir.2. 1. 3. Spor bir mücadeledirHer spor dalı amacı uyarınca bireysel, takımla, değişikaletlerle veya aletsiz bir mücadeleyi içerir. Bu mücadelegerçeklikle ilgili değildir; gerçeklikten ayrı, sembolik,gerçekliğin üzerinde bulunan bir alandır. Bu bakımdansportif eylemin amacı, günlük yaşamadaki gibi bir faydaüretme, değildir; sporun kendisidir. Rakibimin beni zorlamasıbenim kendi sportif öz bilincimi artırmaya yarar.Orada rakipler birbirlerine hizmet etmektedirler. Böyleceinsan sportif etkinliğin içinde yeniden önem kazanır.Bütün bu özelliklerin ortaya çıkabilmesinin olmazsa

54 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSolmaz koşulu dürüstlüktür. Spor dürüstce mücadeledir.Sporun aynı zamanda bir ahlak olması da burada temellenir.Spor olayı koşulların eşitlenmesi ne dayanır. Sporcugüç ve becerisini bu koşulları eşitlenmiş ortamda ortayakoymaz. Eşitlikteki en ufak bozulma, spor olayının bozulması,hatta ortadan kalkmasıdır. Dürüstlük burada ortayaçıkar ve bu dürüstlüğe de fair play denilir. Dolayısiylespor ile, sporcu olmak ile fair play aynı şeydir.2. 1. 4. İnsan yetkinleşip erginlenen bir varlıktırİnsan diğer tüm canlılardan, kendi yapıp yarattıklarıylayaşamasını geliştirmesi bakımından ayrılır. İnsanyetkinleşip, erginlenme özelliklerine sahip bir varlıktır.Yaşamasında arınması, mutluluğu, yüksek bir yaşamasürdürmesi, kaliteli yaşaması vb hep yetkinleşip, erginlenmesinedayanırlar. Spor insanın erginlenme bilinç veisteğini canlı tutan, artıran ve geliştiren bir eylem alanıdır.Orada gerek başarı ve gerekse de başarısızlık buistenci harekete getirir. Rakibin işlevi de buradadır.2. 1. 5. Spor bir güzellik yaratma olayıdırSportif mücadele bedenin bir başına yada bir aletle birsportif zorluğa verdiği yanıt, getirdiği çözümdür. Başarılıbir sportif davranış bütünlüğünden bireyin duyduğu hazkabaca ele alındığında endorfin ve başarının verdiği hazdır;yüksek düzeyde ele alındığında bir sportif estetik hazdır. Sporun insan’ı yüceltmesi, tinsel olarak arındırması,Yaşamasına kalite kazandırması bu yüksek düzeydegerçekleşmektedir.Bu özellikleriyle spor insanı günübirlik yaşamanın üzerine,daha güzel, olgun, yapıcı ve yaratıcı, erginlenen, dost bir yaşamayagötürmektedir. Böyle bir yaşama insana yaraşan, yakışanbir yaşamadır. Bütünüyle sporda temellenen olimpizm busavlara dayanan bir dünya görüşü ve yaşama anlayışıdır. Böylebir yaşama ve böyle bir dünya insanın hakkıdır. İnsanın böylebir yaşamayı yaratması gerekir ve yaratabilir de.2. 2. Olimpik eğitimHer eğitim gibi olimpik eğitimin de amacı olimpikülkülerin öğretilmesi, yani davranış olarak, yaşama biçimiolarak kazanılmasıdır. Bunun için de olimpik eğitiminönemli ölçüde spora dayanması gerekmektedir. Sporunözünde yer alan olimpik ülküler olma-dan bir sporuyalnızca öğrenmek insanı sporcu yapmaz. Spor yapmaksporu bir yaşama biçimi olarak olarak içselleştirmişolmayı gerektirir. Olimpik ülküler sporun ruhudur. Ruhukaldırılırsa spordan geriye bedensel çekişmeler kalır.3. Olimpik eğitimin temel ilkeleriBir olimpik eğitimin temel ilkelerinin şu özellikleri taşımasıönemlidir: bu ilkeler,• İnsan doğası’nda temellerini bulmalıdırlar;• İnsan’ın ulaşacağı en yüksek amacı işaret etmelidirler;• Birbirleriyle bütünleşmeli, birbirlerini tamamlamalı vegerektirmelidirler.• Her zamanda, her toplumda, her kültürde geçerliolmalıdırlar böylece şu ilkeler’i buluruz;• Eylem ilkesi• Yaygınlık ilkesi• Süreklilik ilkesi• Bilgi (bilinç) ilkesi• Estetik(güzellik) ilkesi• Özgürlük ilkesi3. 1. Eylem ilkesiOlimpik eğitim sporla olur ve spor eğitiminin önemli veağırlıklı bir yanıdır. Eylem ilkesi, eğitimin sporla olmasındaortaya çıkar. Bir eğitim sistemi evrenselleştiği ölçüdehareket, oyun ve spor kültürlerine gerekli olanakları ayırır.Bio-psiko-sosyal varlık yapısı bakımından ele aldığımızdasporun insan yaşamı için vazgeçilemez, devredilemeztemel bir yeri bulunduğu görülecektir. Dolayısiyle sporinsan için bir temel hak’tır. Bu hak olimpik eğitimi degerektirir, çünkü olimpik ülküler içselleşmeden her sporeğitimi in-sanı mekanikleştirir. Oysa bir eylem olarak spormekanizmi aşar. Olimpizm burada temellendiricidir.3. 1. 1. Spor öğrenilirİnsan dünyaya olanaklarla yüklü olarak gelir ve bu olanaklarınortaya çıkabilmesi için öğrenmek zorundadır. İnsansürekli öğrenmek zorunda olan, sürekli öğrenmeye açık birvarlıktır. Spor her insanın sahip olduğu bir olanaktır ve sporda öğrenilir. Bireyin sahip olduğu spor olanağı ortaya doğruçıkartılırsa, spor onun yaşamasının bir yanı olacak, yaşamasıdaha çok insanlaşacaktır. Spor öğrenimi küçük yaşlardanoyunla başlar: bir çocuğun bedeniyle karşılaşması, onuönemsemesi, kendisini geliştirmesi gerektiği; sporun aslındabirlikte oynanan bir oyun olduğu;rakibin kendisi gibi birinsan ve değerli olduğu;sporun yada oyunun kurallarınabilerek ve isteyerek sahip çıkması;severek yardımlaşması;yenilgiyi,yengi gibi olağan karşılaması;yenilince fazlaüzülmemesi, ter-sine yenilginin nedenleri üstüne düşünmesi;yenincefazla sevinmemesi, başarının nedenleri üstünedüşünmesi, hoşgörülü olması gibi sporcuda bulunması gerekenözellikler çocuğa 6 yaşına kadar oyunla öğretilir. Çocukbunları öğrenir, uygular, benimser ve savunur. Her insanındaha çocukluk döneminde spora başlaması önemlidir. Birinsanın küçük yaştan bir sporu öğrenmesi, onu zevk alarakyapması, sporla gelen arınma ve esenliğe ulaşması spordakihümanizma’nın önemli bir yanıdır.3. 2. Yaygınlık ilkesiHem insan doğası ve hem de eylem ilkesi uyarıncaherkes spor yapmalıdır. Bu bizi herkes için spor kavramınagötürür. Spor bir temel hak ise, her insan için haktır.Bunun için herkesin sporu öğrenmesi ve yapması gerekir.Spor hiç bir toplumda bir azın-lığın;özellikle de sporunticaretini yapan ve kendilerine profesyonel denilen birazınlığın tekelinde olamaz. Bir toplumda spor bir yaşamabiçimi olarak yayıldıkça, hoşgörü, katılımcılık, yapıcı veyaratıcı etkinlikler, insanların mutlluk ve esenliği, demokrasivd konularda gelişmeler kendiliğinden artar.Yaygınlık ilkesi’nin bir yanı da spor türleriyle ilgilidir. Ioc tarafındanolimpiyat oyunlarına kabul edildikleri için olimpik sporlaradını alan spor türlerinin dışındaki, yarışması olmayan veyöresel spor dallarında da olimpik ülkülerin işlenmesi gerekir.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey553. 3. Süreklilik ilkesiSpor bir kerelik değildir. Spor bir süre, örneğin üniversiteyıllarında, yapıp, bırakılacak bir etkinlik de değildir. Sporinsan yaşamının bütününü kapsar. Yaşamanın her dönemindeyapılacak bir spor vardır. Hareket, oyun, spor, sporlainsan yaşamasına katılan özellikler dikkate alındığındaspor günlük yaşamamızın bir tamamlayıcısı olarak ortayaçıkar. Günlük yaşamamızda da hareket vardır, fakat sporhareketlerinde ulaşılmak istenen denge, bütünlük, ne yaptığınıve yapacağını bilmek, günlük hareketlerde görülmez.Spor yalnızca sportif mücadele değildir. Spor aynı zamandabir toplumsal çevredir: dostlukların oluşup, pekiştiğibir yerdir. Spor çevresi, sürekliliği var kılan etmenlerdenbiridir. Doğru yapıldığı zaman alının sportif hazzı da, yanispor yapan insan’ın önemli bir ruhsal durumunu da kattığımızzaman spordaki süreklilik güçlenir. Olimpik ülkülersporun sürekliliğini gerektirirler. İnsan yaşamı da süreklilikistemektedir. Yaşamaya yolunca girmiş olan için yaşamakbir mükemmelleşme sürecidir. Mükemmelleşme süreciyada hümanizma, insanın yaratıcı yaşama sürecindir.Sporun burada önemli bir yeri bulunur.3. 4. Bilgi ilkesiKabiliyetler çok önemlidir, fakat bilgiyle bütünleşmemişbir kabiliyet her zaman ilkeldir, hamdır. Nerede, neleri nasılyapacağını bilmek ve onlar arasından en uygunu seçmekancak bilgiyle olabilir. Spor yapan insan’ın bilgileri üç yöndegelişir:kendine ilişkin bilgiler yada öz bilinci, teknik bilgiler,spor ve olimpik ülkülerle ilgili bilgiler. Yalnız sporcunundeğil, sporla ilgili herkesin, yani spor öğretmenlerinin, sporyöneticilerinin ve spor izleyicilerinin bu bilgilerle donanmışolması gerekir. Bunların birindeki eksiklik ve aksama diğerlerinide etkileyecektir. Bu nedenle olimpik eğitimin olabildiğinceyaygın ve sürekli olması gerekmektedir. Evrensel sporbilinci’nin yaygınlaşması, yani olimpik ülkülerin yaygınlaşmasıspor eğitiminin yaygınlaşmasıyla olanaklıdır.3. 5. Estetik (güzellik) ilkeSpor yalnızca oyunun kuralları uyarınca gerçekleştirilenbir beden ve hareket olayı değildir. Spor olayı aynızamanda bir estetik olaydır. Güzellik spor olayı’na dışardankatılmaz:güzellik spor olayı’na içkindir , sportif davranışınyapısında bulunur. Örneğin buz pateninde olduğugibi, güzellik bazı spor dallarında yapısal bir özellik olarakortaya çıkar. Bu spor dallarının dışında ise içkin bir özelliktir.Spordaki güzellik, sportif davranış yada bir davranışlarörgüsüne gerekli olan, onu başarılı kılacak olanuyumdan türer. Bir spor olayında uyumun yükselmesi,gelişmedir; gerek oyuncu ve gerekse de izleyici bakımındanönemlidir ve yüksek düzeyde sportif haz verir.Sportif davranıştaki güzelliğin dayandığı uyum yalnızcateknik düzeyde değildir: herhangi bir dış zorlama olmadan,oyundan, oynamaktan zevk alarak, düşüncesi, dikkati, algısı,kararı, duyuşu, sezişi ile oyunla bütünleşmesi, yapılan sporunbir yaratıcı, canlandırıcı öğesi olmasıyla uyum gerçekleşebilir.Orada sporcu da, izleyici de estetik bir haz alırlar. Sporu canlıtutan, sporu evrenselleştiren, olimpik ülküleri yaşatan bu ortaksportif haz yaşantılarıdır. Ortak sportif estetik duygu’nun ortayaçıkartılmadığı her spor ortamı, mekanik, yalnızca başarılı olmayıamaçlayan, sporcuyu baskı altında tutan, sporcunun özgündavranışlarını kıran, sporcu gibi izleyiciyi de fanatikleştiren,saldırganlaştıran özellikleriyle kendisini gösterir.3. 6. Özgürlük ilkesiSpor insan’ın özgürleştiği bir olaydır. İnsan’ın sportifözgünlüğüne dayanması bakımından spor bir özgürortamdır. Özgürlük ilkesi diğer ilkelerin hepsinde varedici olarak bulunur; özgürlüğü kaldıracak olursak neeylemin, ne sürekliliği de kapsayacakBiçimde yaygınlığın, ne bilginin ve ne de güzelliğingerçekleşme dayanağı bulunur. Spor ve sporla ilgili herdurum özgürlükle ilişkilidir.Sporda özgürlük bir yandan bireyin sportif varlık yapısına,bir yandan sporun yapılanışına bir yandan da bireyinspor yapma istenci(iradesi)ne bağlıdır. Spor yapan insanbunlardan ilk ikisine uymak zorundadır. Üçüncüsü ise buzorunluluğu bilerek ve isteyerek kabul etmek ve zorunluluğungerektirdiklerini yapmaktır. Böylece sportif özgürlük birtür zorunluluğa uymak ve onun gereklerini yerine getirmeistencinde ortaya çıkar, yaratıcı etkinlikle de, artar ve gelişir.Bireyin yaratıcı etkinlikten ve orada somutlaşan güzelliktenaldığı haz ise sportif özgürlüğü güçlendirmektedir.4. Olimpik eğitimin olanağıOlimpik eğitimin temel ilkelerini irdelerken göz önündebulundurduğum hep olması gereken gerçeklik oldu. Peki buolması gerekenin olanağı ne kadardı? Eğer yaygın ve sürekliolarak olimpik eğitim yalnızca bir toplum içinde değil, bütüninsanların ve toplumların yaşamalarında birbirleriyle ilişkilerindeküçümsenmeyecek olumlu gelişmeler ortaya çıkabilir.Bu yolda umutlarımı kıran çağın genel durumu oldu. Hastabir çağda yaşıyoruz. Hastalığın en ilginç belirtilerinden biriobezite:şişmanlayan bir çağdayız. Hastalığı yaratan, her yaşamaya,her türlü insan ilişkisine, kurumlara, her yana sinsiceyayılan faydacı, işlevselci(pragmatist-utilitarist) yaşama anlayışı.Bu anlayış sporu da bozuyor;ilk başta spordaki özgürlükilkesini kırıyor;her şeyi profesyonelleştiriyor. Öyle ki, başarılıbir çalışmayı artık “profesyonelce” sözüyle niteler olduk.Böylece her şey bir araç oluyor. İnsanın kendisi için, istediğiiçin, yapabildiği ve yapmaktan yaşama sevinci duyduğu işler,bireyin kendisi olduğu zamanlar, önemsizleşiyor;özgün güçlerimizfayda ürettiği ölçüde dikkate alınıyor. Yaşamaları temellendirendeğerler eriyor. Günübirlik değerlerle yetiniyoruz.Ustaca kullanılan medya bizleri göreli değerlere koşullandırıyor.Böyle bir ortamda sporun yeri, profesyonelliktir. Böyle biroramda bu konuşmanın, bu sözlerin bir değeri yoktur. Kendibaşına değeri olan hiçbir şey yoktur;yalnızca küçük hazlar,günlük faydalar işe yaramaktadır.Olimpik eğitim acaba böyle bir çağ karşısında olanaklımıdır? Olimpik eğitim asıl böyle bir çağ karşısında ortayakoyulmalıdır. Bir yerlerde, bir biçimde başlamalıdır olimpikeğitim. Olumsuz dünyamızda hiçbir zaman bütünüyleegemen olamamıştır. Olimpik eğitimin olanağı yalnızcabilen ve yapacak cesareti olan insanların varlığına bağlıdır;başladıktan sonra arkası gelecektir.

56Diyabet ve egzersizDoç. Dr. Ali Murat ZergeroğluAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Anabilim DalıM.Ö. 400 Hindistan’da ve Mısır’da papirüslerdetanımlanmış olan diyabet, bilinen en eski hastalıklardanbiridir.Diyabet, insülin eksikliği veyayetersizliğinden ya da insüline karşı rezistanstan kaynaklananmetabolik bir hastalıktır.Diyabetin genel semptomlarını şöyle özetleyebiliriz:• Yorgunluk• Kuvvetsizlik, halsizlik• Kilo Kaybı• Açlık (polifaji)• Susuzluk (polidipsi)• Sık idrara çıkma (poliüri)• Kan glukoz seviyesinin yükselmesi (hipergisemi)• İdrarda glukoz bulunması (glukozüri) (160-180mg/dl)• Kanda ve idrarda aseton(ketozis)• Keton cisimcikleri (aseto asetat, beta-hidroksi bütiratve aseton)• KetoasidozisDünya Sağlık Örgütünün diyabetin başlangıç yaşı gözönüne alınarak şu sınıflandırmayı yapmıştır:Juvenil DM (Tip I, IDDM)Adult DM (Tip II, NIDDM)Juvenil tip diyabet• Erken çocukluk -24 yaş arası görülür,• Kalıtım yüksek• Görülme sıklığı %15 civarı (tüm DM)• İnsülin yapımında bozukluk vardır• Genellikle zayıflarda görülür• Tedavisi için exojen insülin vermek gerekir• Ketosis gelişimine yatkınAdult tip diyabet• 24 yaşından sonra görülür• Kalıtım oranı düşük• Görülme sıklığı % 85• İnsüline hücresel rezistans vardır• Genellikle obezlerde görülür• Tedavide kilo verme, oral hipoglisemik ajanlar veegzersiz önerilir• Non-ketotikDiyabetin komplikasyonları-Erken Komplikasyonlar-Diyabetik ketoasidoz-Hipoglisemi (glukoz 50mg/dl altına düşünce)-Deri ve Mukoza problemleriGeç komplikasyonlarMikroanjiopati ve nöropatiler-Diyabetik retinopati-Diyabetik glomerulosklerozis (Böbrek Yetmezliği TipI’de en sık ölüm nedenidir)-Ateroskleroz (Tip II’de % 66-75 arası ölüm nedeni)-Stroke TipII’de % 15,-Gangren ve amputasyonlar-Nöropatiler-Mesane tonusu kaybolması-İmpotansDiyabetin tedavisiDietEgzersizMedikasyonDiet tedavisi-Eğer obezse kalori alımı kısıtlanmalı, kademeli idealağırlığa ulaşmalı-Yağ, doymuş yağ ve kolesterol alımı azaltılmalı-Basit şekerlerden kaçınılmalı-Tip I’liler için besin alımını günün uyanık kaldığı parçalarınabölmek ve stabil devam etmek

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey57Egzersiz programından önce hastanındeğerlendirilmesiEgzersiz programına başlamadan önce hastanın uygunbir tıbbi kontrola alınmalıdır. Makro ve mikrovaskülerkomplikasyonların varlığında egzersiz tabloyukötüleştirebilir.Uygun anamnez ve fizik muayene ile kalp,kan damarları, göz, böbrek ve sinir sistemini etkileyenhastalıkların bulgu ve belirtilerine dikkat etmek gerekir.35 yaş üzeri, 10 yıldan fazla süren tip 2 diyabet, 15yıldan fazla süren tip 1 diyabet, koroner arter hastalığıiçin ek risk faktörlerinin bulunması, mikrovasküler hastalıklarınvarlığı (proliferatif retinopati ya da nefropati),periferik damar hastalıklarının bulunması kalp-damarhastalıkları açısından yüksek risk taşıyan faktörlerdendir.Eğer hastanın eforlu EKG’sinde ya da dinlenimEKG’sinde nonspesifik ST ve T dalgası değişikliklerisaptanması durumunda radio-nukleid stres testi gibi özeltestler yapılmalıdır.Periferik damar hastalığının (PDH) değerlendirilmesindeintermitant kladikasyo, soğuk ayak, ayak damarlarındanabzın azalması ya da hiç alınamaması, deri altı dokularınatrofisi, bölge tüylerinde kayıp gibi bulgu ve belirtilerinindeğerlendirilmesi gerekir. Herhangi bir şüphe varlığındaDoppler ile damarlar değerlendirilmelidir. Kladikasyonunvarlığında tedavi sigaranın bırakılması ve kontrollüegzersizdir.Aktif proliferatif diyabetik retinopati (PDR) varlığındaağır fiziksel aktivite retinal ayrılmaya ya da vitreustahemorajiye neden olabilir. Aktif PDR’si olan hastalarınanaerobik egzersizlerden, izometrik egzersizlerden vevalsalva manevrası benzeri manevralardan kaçınmalarıgerekir.Açık nefropatisi olan hastaların maksimal ve şiddetliegzersizlerden kaçınmaları gerekir. Buna karşın düşük veorta şiddetli egzersizlerden kaçınmak için herhangi sebepyoktur.Periferik nöropati (PN) ayaklarda koruyucu duyu kaybınayol açabilir. Ağır PN ağırlık taşıyan egzersizler sınırlanır.Egzersizler ayakta ülserasyon ve kırıklara nedenolabilir. PN’de derin tendon refleksleri, vibrasyon vepozisyon duyusu değerlendirmesi son derece önemlidir.Otonomik nöropati (ON) varlığı bireysel egzersizkapasitesini sınırlayabilir ve kardiyavasküler yan etkilerriskini artırabilir. Kardiyak ON dinlenim taşikardisine,ve diğer otonomik sistem fonksiyonlarında (deri, pupil,gastroistestinal ya da genitoürinal sistemde) bazı rahatsızlıklarayol açabilir. Kardiak ON aynı zamanda aniölümlere ve sessiz miyokard iskemisine neden olabilir.Bu bireylerde dinlenim ve stresli talyumlu miyokardgrafisi koroner arter hastalığının varlığını ortaya koymaktaönemlidir.ON hastalarda egzersiz programının başlangıcında ağıregzersizlerde hipotansiyon ve hipertansiyon görülebilir.Termoregülasyonun zorluğu nedeniyle bu hastalardasıcak ve soğuk havalarda egzersizden kaçınmaları veuygun sıvı alımı önerilir.EgzersizGenç ve iyi metabolik kontrolü olan hastalar egzersizprogramlarına katılabilirler. Orat yaşlı ve yaşlı diyabetlihastalar da egzersiz programlarına katılmaları konusundacesaretlendirilmelidirler.Diyabetli hastalarda normal bireylerde olduğu gibiegzersiz uygun ısınma ve soğuma dönemlerini içermelidir.Isınma 5-10 dakikalık aerobik aktiviteyi (yürüme,bisiklet gibi) içermelidir. Isınmadan sonra 5-10 dakikalıkgerme egzersizleri yapılmalıdır. Egzersizden sonrada 5-10 dakika süren kalp atım sayısını dereceli olarakegzersiz öncesi değerlerine düşüren soğuma egzersizleriyapılmalıdır.Diyabetli hastalarda ayak bakımı sonderece önemlidir,bireyler silikonlu tabanlıklar kullanmalı ve ayaklarınıkuru tutmalıdırlar. Uygun ayak bakımı PN olan hastalardaçok önemlidir.Hastalarda uygun sıvı alımı son derece önemlidir. Çoksıcak ve soğuk havalarda egzersiz yaparken özelikle dikkatedilmelidir.Tip 2 diyabet ve egzersizBirçok uzun süreli çalışmada düzenli egzersizin karbonhidratmetabolizması ve insülin sensivitesi üzerindekiyararlı etkisinin görülebilmesi için en azından 5 yıl sürdürülmesigereklidir. Bu çalışmalarda yapılacak egzersizinşiddeti 50–80% Vo2max arasında olması, haftada 3-4 kezve 30-60 dakika arasında sürmesi gerekmektedir. HbA1cseviyesinde 10-20 % lik bir değişim tip 2 diayabetlilerdegörülen bir çok insülin rezistasının nedenidir.Tip 2 diyabetlilerde egzersiz koroner kalp hastalığı içinönemli risk faktörleri olan hipertansiyon, hiperinsülinemi,sentral obesite, hipertrigliseridemi, düşük HDL, yüksekLDL, and artmış serbest yağ asitlerinin düzeltilmesindeson derece önemlidir.Birçok tip 2 diyabetli hastada plazminojen aktivatörinhibitör -1 (PAI-1) yükselmesi ve doku plazminojenaktivatörün inhibisyonu ile fibrinolitik aktivite bozulmuştur.Aerobik egzersiz ve fibrinolitik aktivite arasındakiilişki birçok çalışmada gösterilmiştir.Tip 1 Diyabet ve EgzersizTip I DM’ta diyabetik kontrol uygunsa ya da ketozisolmadan ılımlı bir hiperglisemi varsa, egzersiz kan glukozunuve insülin gereksinimini azaltır.İnsülin eksikliği ciddi veya zayıf bir kontrol varsa;egzersizle artan glukoz üretimi, FFA ve keton cisimciklerihiperglisemiyi artırır, bu durum da diyabetik durumu veketoasidozu kötüleştirir.Egzersiz başlamadan önce diyabetik kontrolün sağlanmasıçok önemlidir.İyi bilinen potansiyel bir problem de İnsülin kullananhastalarda, egzersize bağlı hipoglisemidir. İnsülin egzersizdekullanılmayan kısma (özellikle karın duvarına)yapılırsa risk azalır. İnsülin dozunu azaltmak, insülin pikiolduğunda egzersiz yapmamak, egzersizden 30 dakikaönce karbohidrat almak riski azaltır.

58 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSDiyabetliler için ideal egzersiz örnekleri• Yürüyüş• Doğa yürüyüşleri (Hiking)• Jogging• Yüzme• Bisiklet• Kros kayağıEgzersiz önerileri ve dikkat edilmesi gerekennoktalar• Diyabetli hastalar egzersizin yararlarını ve olası yanetkilerini iyi bilmeli• Uygun bir diyabetik kontrola kadar şiddetli egzersizlerdenkaçınmalı• Tip I için hipoglisemi riski unutulmamalı• Egzersizler aynı şiddet-sürede ve günün aynı zamanındayapılmalıdır• İnsülinin pik etkisinin olduğu zamanda egzersiz yapılmamalı,egz.den 30 dakika önce kh alınmalıdır• Tip I Diyabetliler insülin dozunu % 20 veya daha fazlaazaltmalı• İnsülin egzersiz yapılan tarafa yapılmamalı (özelliklekarın duvarı seçilmeli)• Hipoglisemi semptomları hissedildiği zaman egzersizsonlandırılmalı, karbohidrat alınmalı,• Partnerle egzersiz yapmak önerilmeli• Egzersiz sırasında dehidratasyondan kaçınmak içinuygun sıvı alınmalı• İyi bir ayakkabı ve dikkatli bir ayak hijyeni son dereceönemlidir• Yaralanmalardan korunmak, nasır, su toplanmaları,diğer ayak problemlerinden kaçınmak; periferik vaskülerhst.lar nöropatiler ve enfeksiyonlar açısındanönemli (Gangren,amputasyon gibi ciddi komplikasyonlaraneden olabilir)• Egzersiz başlamadan önce ciddi bir medikal değerlendirmegerekli• Eforlu EKG, latent Koroner Kalp Hastalıklarının vekişinin fitness seviyesinin belirlenmesinde önemli• Orta yaşın üzerindeki bireylerde Kardiyovasküler stresinartma olasılığı nedeniyle yarışmacı ve izometrikaktivitelerden kaçınılmalıdır• Kas-iskelet problemlerini minimize etmek için egzersizlerprogram başında kısa süreli olmalı ve kademeliartırılmalıdır• Isınma ve soğuma periyodlarını içermeli• Önerilen egzersiz; kişinin diyabetinin ciddiyetine, fitnessdurumuna, egzersiz imkanlarına ve rekreasyonelilgisine uygun olmalıdır.Kaynaklar1. Schneider SH, Ruderman NB: Exercise and NIDDM (TechnicalReview). Diabetes Care 13:785–789, 19902. Wasserman DH, Zinman B: Exercise in individuals with IDDM(Technical Review). Diabetes Care 17:924–937, 19943. American Diabetes Association: Diabetes and exercise: the riskbenefitprofile. In The Health Professional’s Guide to Diabetes andExercise. Devlin JT, Ruderman N, Eds. Alexandria, VA, AmericanDiabetes Association, 1995, p. 3–4.4. U.S. Department of Health and Human Services: Physical Activityand Health: A Report of the Surgeon General. Centers for DiseaseControl and Prevention, National Center for Chronic DiseasePrevention and Health Promotion, Washington, DC, U.S. Govt.Printing Office, 19965. Centers for Disease Control and Prevention and the AmericanCollege of Sports Medicine: Physical activity and public health: arecommendation. JAMA 273:402–407, 19956. American College of Sports Medicine: The recommendedquantity and quality of exercise for developing and maintainingcardiorespiratory and muscular fitness in healthy adults (PositionStatement). Med Sci Sports Exercise 22:265–274, 1990

59Back pain and exercise for elderlyFüsun ToramanAkdeniz University, School of Physical Education and Sports, Antalya-TurkeyMany studies attest to the high frequency of backcomplaints in society. 70–85% of all people haveback pain at some time in life. The annual prevalenceof back pain ranges from 15% to 45%, with pointprevalences averaging 30% (1). In the USA, back pain isthe second most frequent reason for visits to the physician,the fifth-ranking cause of admission to hospital, andthe third most common cause of surgical procedures (2-4). Praemer and colleagues (2) used the 1988 NationalHealth Interview Survey (1985–88) to estimate the frequencyof chronic or permanent impairment in the USA.Musculoskeletal impairment was the most prevalentimpairment in people aged up to 65 years, and back andspine impairments the most frequently reported subcategoryof musculoskeletal impairment (51.7%).Back pain can be a symptom of many different medicalillnesses and conditions. In some cases, the main cause ofthe pain is located some distance away from the back. It isnot rare for the cause to be unknown despite full medicalevaluation. When a cause is found, common explanationsinclude: Stress or injury involving the back muscles,including back sprain or strain; chronic overload of backmuscles, and short term overload of back muscles causedby any unusual stres; disease or injury involving the backbones; degenerative arthritis; inflammatory arthritis; aspinal tumor or a cancer that has spread to the spinefrom elsewhere in the body; disease or injury involvingthe spinal nerves, and infection of viscers (5).Back pain can be presented as upper back pain andlower back pain. Both of these regional pain are usuallydefined as pain, muscle tension, or stiffness. Upper backpain is localized below the cervical spine and above thecostal margin, and low back pain is localized below thecostal margin and above the inferior gluteal folds, with orwithout leg (5). Common types of low back pain for olderadults are facet joint osteoarthritis, lumbar spinal stenosisand degenerative spondylolisthesis. The most commoncauses of upper back pain are muscular irritation (myofascialpain) and joint dysfunction.Low back pain is a more common spinal disorder inolder adults than upper back pain. Therefore, this studyspecifically focused on low back pain. Low back pain istypically classified as being “specific” or “non-specific”.Specific low back pain is defined as symptoms caused bya specific patho-physiologic mechanism, such as hernianuclei pulposi, infection, inflammation, osteoporosis,rhematoid arthritis, fracture or tumour. Non-specific lowback pain is defined as symptoms without clear specificcause, i.e. low back pain of unkown origin. Approximately90% of all low back pain patients will have non-specificlow back pain. Pain is usually classified according to theduration of the complaints in the patients. Low back painis defined as acute when it persists for less than 6 weeks,subacute between 6 weeks and 3 months and chronicwhen it lasts for longer than 3 months (6). It is estimatedthat 80-90% of patients will have recovered within6 weeks, regardless of treatment. However, 5-15% willdevelop chronic low back pain which can be a painful,prolonged, costly and frustrating experience (7).Risk factorsMany epidemiological studies have been conductedto evaluate the association between risk factors and theoccurrence of non-specific low back pain. Relatively littleis known about risk factors for the transition from acuteto chronic low back pain. Usually variables associatedwith non-specific low back pain are classified as individual,psychosocial or occupational factors (Table 1) (6).Individual risk factors: Although the results from epidemiologicstudies are not necessarily consistent, factorsthat have been reported to be associated with low backpain are age, physical fitness and strength of back andabdominal muscles. There seems to be no associationbetween low back pain and other individual factors such

60 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSas gender, length, weigth, body mass index, flexibility/mobility and structural deformities of the spine (6).Psychosocial risk factors: Psychosocial factors that traditionallyhave been reported to be associated with lowback pain are anxiety, depression, emotional instabilityand alcohol or drug abuse (8) .Occupational risk factors: Occupational factors such asphysically heavy work, lifting, bending, twisting, pullingand pushing (or a combination of these last three withlifting) and vibrations have often been associated withlow back pain (9). Although some specific activities maybe hazardous to the back, physical activity outside theworkplace does not increase the short-term risk of lowback pain overall. Leisure-time physical activity is not ahazard to the back, whereas poor physical health in bothgenders and heavier weight in women do increase the riskof new low back pain episodes in the short term (10).Risk factors for chronicity: The transition from acute tochronic low back pain seems complicated and many individual,psychosocial and workplace factors may play a role.Since the identification of patients who are at risk for chronicitywill depend on the identification of these risk factors,the implication for clinical management is unclear (6).Prevention of back painSeveral approaches to the prevention of back painhave been reported in the literature, but it is still unclearwhich types of interventions are most commonlyemployed and little is known about the effectiveness ofthese interventions (11-13). An important distinction isoften made between primary and secondary prevention.Primary prevention usually refers to preventing the onsetof a given disease in healthy people, while secondaryprevention refers to preventing further development ofa disease (recurrences or chronicity) (14). However, sincepost people suffer from low back pain at some point intheir life, the difference between primary and secondaryprevention of low back pain is not always clear.Usually there is some underlying mechanism that suggestsa preventive effect for a specific intervention, e.g.based on biomechanical or pathophysiological research.However, the evidence fro the rationale of preventiveinterventions is usually not strong (12, 14, 15). Lumbarsupports may prevent low back pain because they providesupport of the trunk, preventing pain-reducing eventscaused by over-flexion. Also, they remind the wearers tolift properly and they increase intra-abdominal pressureand decrease intradiscal pressure (15). Back schools arebased on the assumption that people have an increasedrisk of back pain because they lack knowledge about thevariety of relevant topics such as anatomy, body mechanicsand stress. These programmes aim to reduce the risk forproblems by increasing the participant’s knowledge, whichin turn should alter that person’s behaviour (12). Exercisesmay prevent low back pain because they strengthen theback muscles and increase trunk flexibility, increase bloodsupply to the spine muscles, joints and intervertebral discsand, consequently, mimimize injury and enhance repair.Furthermore, exercise may improve mood and have apositive effect on the perception of pain (12).A review of controlled trials on prevention included 27studies on educational efforts, lumbar supports, exercises,ergonomics and risk factor modification (14). The resultsshowed strong evidence that back schools and lumbarsupports were not effective in the prevention of low backpain. There was strong evidence that exercises were aneffective preventive intervention (14,16).Table 1. Risk factors for occurrence and chronicity (6)OccurrenceChronicityIndividual factors Age ObesityPhysical fitnessLow educational levelStrength of back and abdominal musclesHigh levels of pain and disabilitySmokingPsychosocial factors Stress DistressAnxietyDepressive moodMood/emotionsSomatizationCognitive functioningPain behaviourOccupational factors Manual handling of materials Job dissatisfactionBending and twistingUnavailability of light duty on return to workWhole-body vibrationJob requirement of lifting for 3⁄4 of the dayJob dissatisfactionMonotonous tasksWork relations/social supportControl

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey61Treatment of back painCurrent nonsurgical and noninvasive treatmentmodalities for low back pain include bed rest, medication,maniplation, patient education with emphasison biomechanics/ergonomics, physical therapy, aquatictherapy, strength training, flexibility training, and aerobicexercise. There is strong evidence that exercise therapy,behavioural therapy, and multidisciplinary pain treatmentprogrammes are effective for chronic low back pain,and moderate evidence for the effectiveness of analgesics,non-steroidal anti-inflammatory drugs, and back schoolsin occupational settings (Table 2) (6,12,16,17).ExerciseBecause exercise is a form of physiologic stimulationrequiring complex forms of regulation and interactionamong many systems, it is not suprising that the performanceof certain types of exercise diminishes with age.Similarly, because training is a form of adaptation to repeatedexercise stimulation, it is logical to assume that adaptationto training also will be at a lower level. Therefore,people who exercise for older persons should be awareof the effects of aging on the various systems and on theability to exercise and train, as well as the general characteristicsand specific needs of older people (18).The general principles of exercise prescription for theaged are not much different from those used with youngerpeople, except that the principles may have to be modifiedbecause of restrictions caused by the normal effectsof aging. Additional modifications should be made whenclinical problems or disabilities common to the elderlyare present (e.g., arthritis, cardiovascular diseases, diabetesmellitus, atherosclerosis, emphysema, hypertension,and neuromuscular incoordination). Thus, there is a widespectrum of ability and need among the elderly. Generallyspeaking, the longer individuals have been sedantary andthe more restrictions or limitations they have, the higherwill be the number of modifications that should be madein their exercise prescription (18).Exercise can be prescribed for patients with chroniclow back pain with three distinct goals. The first and mostobvious goal is to improve or eliminate impairments inback flexibility and strength, and improve performanceof endurance activities. There is a large body of evidenceconfirming that this goal can be accomplished for a majorityof patients with chronic low back pain. The secondgoal of exercise is to reduce the intensity of back pain.Most studies of exercise have noted overall reduction inback pain intensity that ranges from 10% to 50% afterexercise treatment. The third goal of exercise is to reduceback pain-related disability through a process of desensitizationof fears and concerns, altering pain attitudes andbeliefs and improving affect (19). However, depending onthe health status and level of habitual activity, which canvary greatly, the goals of the elderly can be quite different.Table 2. Evidence of treatments for acute and chronic low back pain (6)Acute low back painChronic low back painBeneficial Advice to stay active Exercise therapy* NSAIDs Behavioral therapyMuscle relaxantsMultidisciplinary treatment programsLikely to be beneficial Analgesics AnalgesicsSpinal manuplationBack schools in occupational settingsMassage* NSAIDsUnknown effectiveness Acupuncture AcupunctureBack schoolsEpidural steroid injectionsLumbar supportsMassageAnti-depressantsEpidural steroid injectionsLumbar supportsMuscle relaxants† TENS Spinal manuplationTractionTrigger point injections† TENSTrigger point injectionsThermal therapyThermal therapyUltrasoundUltrasoundUnlikely to be beneficial Specific exercises Bed rest‡ EMG biofeedbackIneffective or harmful Bed rest Facet joint injectionsTraction* NSAIDs, non-steroidal anti-inflammatory drugs; † TENS, transcutaneous electrical nerve stimulation; ‡ EMG, electromiyogram

62 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSThe primary goal of exercise programs for the elderlyshould be to improve general well-being, to increasetheir ability to take care of themselves, and to feel betterduring the later years of life (18). It is always advisable forpatients to first consult with a health professional beforebeginning any exercise or fitness program.The muscles that support the spine are grouped inthree categories: a) Extensors—back and gluteal muscles;used to straighten the back (stand), lift and extend andmove the thigh away from the body. B) Flexors—abdominaland iliopsoas muscles; used to bend and supportthe spine from the front, they also control the arch ofthe lumbar (lower) spine and flex and move the thighin toward the body. C)Obliques or Rotators—side muscles;used to stabilize the spine when upright, they rotatethe spine and help maintain proper posture and spinalcurvature. While some of these muscles are exercised ineveryday life, most do not get adequate exercise and theback muscles show a natural tendency to weaken with ageunless they are specifically exercised.Exercises for strengthening and/or back pain relief thattend to be used for specific conditions are as follows (16,20-30):Stretching: Almost everyone can benefit from stretchingthe soft tissues - the muscles, ligaments and tendons- around the spine. The spinal column and its contiguoussoft tissues are all designed to move, and limitations inthis motion can accentuate pain. Patients with chronicpain may find it takes weeks or months of stretching tomobilize the spine and soft tissues, but will find that theincrease in motion provides meaningful and sustainedrelief of their back pain. The hamstring muscles alsoplay a role in low back pain, as it is clear that hamstringtightness limits motion in the pelvis and can place it in aposition that increases stress across the low back.Strengthening: The value of strengthening exercise forlow back pain patients has recently been indicated byVuori (21) and the Philadelphia Panel (22). The lumbarspine or lumbar spine and lower limbs were the mostcommonly targeted body sites. Abdominal strengtheningwas often incorporated with strengthening of the lumbarspine extensors to facilitate trunk stabilisation. At leasttwo-thirds of all strengthening programmes incorporatedelements of flexibility into their design. There aretwo primary forms of exercise for strengthening and/orpain relief that tend to be used for specific conditions:McKenzie exercises and dynamic lumbar stabilizationexercises.Mckenzie exercises: These back exercises are namedafter a physical therapist in New Zealand who notedthat extending the spine through exercise could reducepain generated from the disc space. Theoretically, extensionexercises may also help reduce a herniated disc andreduce pressure on a nerve root. For patients who aresuffering from leg pain due to a herniated disc (e.g. sciatica),extending the spine may help reduce the leg painby “centralizing” the pain (moving the pain from the legto the back). For most people, back pain is usually moretolerable than leg pain. McKenzie exercises may be helpfulfor those individuals who have back pain due to degenerativedisc disease. While sitting or flexing forward canaccentuate low back pain for patients with degenerativedisc disease, extending the spine can serve to relieve thepressure on the disc.Lumbar stabilization exercises: Dynamic stabilizationexercises are classified under the muscle strengtheningcategory. With this back exercise technique, initially,the patient’s “neutral” spine or the position that allowsthe patient to feel most comfortable is found. The backmuscles are then exercised to teach the spine how to stayin this position. This back exercise technique relies onproprioception, or the awareness of where one’s joints arepositioned. Performed on an ongoing basis, these backexercises for pain relief can help keep the back strongand well positioned.These stabilization exercises may also be done inconjunction with McKenzie exercises. The McKenzieexercises serve to reduce back pain, and the stabilizationexercises help strengthen the back. Stabilization exercisescan be rather rigorous and therefore may not be welltolerated by all patients. It may be advisable for elderlypatients or patients in significant pain to use other lessstrenuous means of physical therapy and back exercise.Peterson et al (25) suggested that, the McKenzie methodand intensive dynamic strengthening training seem to beequally effective in the treatment of patients with subacuteor chronic low back pain.Low-impact aerobic conditioning: Aerobic exercise maycontribute to the overall treatment plan for patients withlow back pain because of the benefits on the mood state,on the strength of low back musculature, on the nutritionof the disc, and on the neuromotor control and coordination.Patients who regularly undergo aerobic exercise willhave fewer episodes of low back pain, and will experienceless pain when an episode occurs. The aerobic exerciseshould be continuous in order to increase the heart rateand keep it elevated. Moreover, it is thought that 30-40minutes of aerobic exercise has the added benefit of increasingthe production of endorphins.Reconditioning through low-impact aerobic exerciseis very useful for both rehabilitation and maintenance ofthe lower back. Aerobically conditioned patients will havefewer episodes of low back pain, and will experience lesspain when an episode occurs. Well-conditioned patientsare also more likely to stay functional, whereas patientswith chronic low back pain who do not work on aerobicconditioning are likely to gradually lose their ability toperform everyday activities.Examples of low impact exercises that many peoplewith back pain can tolerate include water therapy, walking,or riding a stationary bicycle. In general, walkingfor exercise is very gentle on the back, and walking twoto three miles three times per week is very helpful forpatients. If walking is painful, stationary bicycling is alsoeffective and may be less stressful on the back.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey63Water therapy: Water therapy exercise programs (alsocalled pool therapy, hydrotherapy, or aquatic therapy)consists of a variety of aquatic-based treatments andexercises that are designed for back pain relief, to conditionand strengthen muscles. Water therapy exercise isespecially helpful in cases where land-based exercise therapyoptions are limited due to the patient’s pain, decreasedbone density, disability or other factors. For patientswho have osteoarthritis, especially for elderly patients, anongoing water therapy exercise and aerobics programmay be the most effective treatment option. Beginningaerobic exercises in the water has the added benefit ofunweighting the spine, which allows for more mobilizationwith less pain for the patient. Sometimes as the watertherapy exercise progresses, the patient may transition toland exercises.The techniques used in water therapy exercise forback pain include spa therapy, standing or floating poolexercises, swimming, and conditioning using specializedequipment, such as surgical tubing, flotation devices andresistive devices for the hands or feet. Active techniquesfor water therapy back exercise are diverse and should betailored to the individual patient. Exercises range fromsimple routines performed in a shallow pool to conditioningusing underwater treadmills and other high-techequipment.In summary, exercise is a good therapeutic tool to promotewellness and to improve functional ability in olderadults. However, comorbid medical conditions and thegeneral frailty of elderly people should have been consideredbefore the exercise programming. Most studieshave observed improvements in global pain ratings afterexercise programs, and many have observed that exercisecan lessen the behavioral, cognitive, affect and disabilityaspects of back pain syndromes.References1. Andersson GBJ. The epidemiology of spinal disorders. In: FrymoyerJW (ed). The Adult Spine: Principles and Practice. Philadelphia:Lippincott-Raven, 1997: 93–1412. Praemer A, Furnes S, Rice DP. Musculoskeletal conditions in theUnited States. Rosemont: American Academy of OrthopaedicSurgeons 1992: 1–99.3. Taylor VM, Deyo RA, Cherkin DC, Kreuter W. Low-back painhospitalization: recent United States trends and regional variations.Spine 1994; 19: 1207–1213.4. Hart LG, Deyo RA, Cherkin DC. Physician office visits for low backpain. Spine 1995; 20: 11–19.5. Ehrlich GE. Back pain. Journal of Rheumatology Supplement. 2003;67:26-31.6. Van-Tulder M, Low back pain. Best Practice and ClinicalRheumatology 2002; 16: 761-7757. Liddle SD, Baxter GD, Gracey JH. Exercise and chronic low backpain: what works. Pain 2004: 107; 176-1908. Andersson GBJ. The epidemiology of spinal disorders. In FrymoyerJW (ed). The Adult Spine: Principles and Practice. Philadelphia:Lippincott-Raven, 19979. Bongers PM, de Winter CR, Kompier MAJ, et al. Psychosocialfactors at work and musculoskeletal disease; A review of theliterature. Scandinavian Journal of Work, Environment and Health1993; 19: 297-31210. Croft PR, Papageorgiou AC, Thomas E, Macfarlane GJ, Silman AJ.Short-term physical risk factors for new episodes of low back pain.Prospective evidence from the South Manchester Back Pain Study.Spine 1999; 24:1556-1561.11. Frank JW, Kerr MS, Brooker AS, et al. Disability resulting fromoccupational low back pain. Part I. What do we know aboutprimary prevention? Spine 1996; 21: 2908-291712. Lahad A, Malter AD, Berg AO, et al. The effectiveness of fourinterventions for the prevention of low back pain. Journal of theAmerican Medical Association. 1994; 272: 1286-129113. van Poppel MNM, Koes BW, Smid T, et al. A systematic review ofcontrolled clinical trials on the prevention of back pain in industry.Occupational and Environmental Medicine 1997; 54: 841-84714. Linton SJ, Van Tulder MW. Preventive interventions for back andneck pain problems: What is the evidence? Spine 2001; 26: 778-78715. van Poppel MN, de Looze MP, Koes BW, et al. Mechanisms of actionof lumbar supports: a systematic review. Spine 2000; 25: 2103-211316. Oldridge NB, Stoll JE. Spinal disorders and low back pain. In:Skinner JS (ed). Exercise testing and exercise prescription forspecial cases. Theoretical basis and clinical application. Williamsand Wilkins. Baltimore,199317. Sculco AD, Paup DC, Fernhall B, Sculco MJ. Effect of aerobicexercise on low back pain patients in treatment. Spine Journal2001:1; 95-10118. Skinner JS. Importance of aging for exercise testing and exerciseprescription. In: Skinner JS (ed). Exercise testing and exerciseprescription for special cases. Theoretical basis and clinicalapplication. Williams and Wilkins. Baltimore. 199319. Rainville J, Hartigan C, Martinez E, Limke J, Jouve C, Finno M.Exercise as a treatment for chronic low back pain. Spine Journal2004; 4:106-115.20. American College of Sports Medicine (ACSM), ACSM’s guidelinesfor exercise testing and prescription, Philadelphia, PA: LippincotWilliams and Wilkins; 200021. Vuori IM. Dose-response of physical activity and low back pain,osteoarthritis, and osteoporosis. Medicine and Science Sports andExercise 2001; 33(supplement):551-58622. Philadelphia Panel, Philadelphia Panel evidence-based clinicalpractice guidelines on selected rehabilitation interventions for lowback pain. Physical Therapy 2001; 81: 1641-167423. McKenzie R. Treat Your Own Neck. Orthopedic Physical Therapy.199324. Houglum PA, Perrin DH. Therapeutic Exercise for Athletic Injuries.Human Kinetics. Champaign, 200125. Peterson T Kryger P, Ekdahl C, Olsen S, Jacobsen S. The Effect ofMcKenzie therapy as compared with that of intensive strengtheningtraining for the treatment of patients with subacute or chronic lowback pain: A randomized controlled trial. Spine 2002; 27:1702-1708.26. Mayer T. Discussions: exercise, fitness, and back pain. In: BouchardC, Shephard R, Stephens T, et al.(eds). Exercise, Fitness, and Health.Champaign (IL): Human Kinetics, 1990: 541.27. Vanharanta H. The intervertebral disc: a biologically active tissuechallenging therapy. Annals of Medicine 1994: 26; 395-39928. Nachemson A. Exercise, fitness, and back pain. In: Bouchard C,Shephard R, Stephens T, et al.(eds). Exercise, Fitness, and Health.Champaign (IL): Human Kinetics, 1990: 533.29. Protas E. Aerobic exercise in the rehabiliation of individuals withchronic low back pain: a review. Critical Reviews in Physical andRehabilitation Medicine 1997; 8: 283-29530. Cole AJ. Moshchetti M, Eagleston RA. Spine pain: aquaticrehabilitation strategies. In: Cole AJ, Bruce E. (eds). ComprehensiveAquatic Therapy. Butterworth-Heinemann, 2003.

64Obesity management and weight controlJean-Michel OppertDepartment of Nutrition, Hôtel-Dieu Hospital, University Pierre-et-Marie Curie, Paris, FranceObesity affects an increasing number of individualsworldwide and is associated with serious healthrisks. Body weight gain over time depends ona complex interplay of behavioral, environmental andgenetic factors. It is generally accepted that physical inactivityis an important factor in the development of obesity.This however has to be put in the nutritional contextof the population under study. The respective influenceof leisure time and occupational physical activity on thedevelopment of obesity and related complications needsalso to be better defined. Independent of physical activitylevel, sedentary behaviors such as television viewinghave been associated with obesity and related metaboliccomplications. Decreasing sedentary behavior as well asincreasing the level of habitual physical activity appeartherefore warranted for obesity prevention.In patients, physical activity is recognized as an integralpart of obesity management, in combination withdietary and behavioral approaches. A major benefit ofphysical activity is the association with better long-termweight maintenance of weight loss. Physical activity hasalso been shown to substantially decrease the risk ofobese subjects for metabolic and cardiovascular disease.A critical, and still unresolved, question is the optimalvolume of physical activity that would allow preventionof weight regain in obese patients. A progessive, step-bystep,individually-tailored approach to increasing physicalactivity is needed in the long-term management ofthe obese patient. One of the challenges in this area is tobetter understand how to improve adherence over time.

65Osteoporosis and exerciseProf. Gülseren akyuz, M.D.Marmara University School of Medicine, Department of P.M.&R.Osteoporosis is a growing health problem in theworld. As it is known, osteoporosis is defined asa disease characterized by low bone mass andmicro architectural deterioration of bone tissue leadingto enhanced bone fragility and a consequent increase infracture risk. The clinical significance of osteoporosis liesin the fractures that arise. Common fractures include vertebralcompression fractures and fractures of the distalradius and the proximal femur (hip fracture). In addition,when the skeleton is osteoporotic, fractures occur morecommonly at many sites including the pelvis, proximalhumerus, distal femur and the ribs. Osteoporotic fracturesoccurring at the spine and the forearm are associatedwith significant morbidity, but the most serious consequencesarise in patients with hip fracture, which is associatedwith a significant increase in mortality (15-20%),particularly in elderly men and women.Osteoporosis is a heterogeneous syndrome which ischaracterized at the time of fracture by differences inbone mass at different anatomic sites and differences inthe rate of bone remodeling. The therapeutic approachto osteoporosis has to take into account these differences.Too often the therapeutic management of fracturesand their consequences is confused with the preventivemanagement of osteoporosis. It means not only takingsome medicine but also changing a life style, quittingsome harmful habituations (e.g. smoking, alcohol), andincreasing physical activity.In the treatment of osteoporosis, the gold standard isas follows: Since it is easier to maintain bone mass thanto restore it!Primary prevention of osteoporosis is the achievementof a healthy skeleton with maximum strength and massat maturity. Because one can not choose the geneticdeterminants of bone mass, environmental factors suchas nutrition, physical activity, vitamin D and sun exposureare important. Of particular importance are theperiods of bone growth during adolescence as well asduring pregnancy, breast feeding and perimenopause.Peak adult bone mass must be optimized by ensuring anadequate dietary intake during childhood and adolescenceand also during the period when growth has stoppedand bone accumulates at appendicular sites. Elementalcalcium (1200-1500 mg) should be consumed per day,preferably from dairy products. Regular load-bearingexercises may also improve bone mass during the periodof bone modeling. Once peak adult bone mass has beenestablished, adequate calcium intake, regular exercisesand maintenance of regular menses will preserve bonemass during early to mid-adult life. As a summary;• Peak adult bone mass must be optimized• Elemental calcium (1000-1200 mg/day) must be taken-preferably from dairy products-• Early menopause should be prevented if possible• Regular load-bearing exercises, stretching exercises,walking, and swimming should be done.Secondary prevention or the reduction in the rate ofbone loss, for example after the menopause or due toimmobilization or corticosteroid treatment, is controversialand the mechanisms are poorly understood. Ifosteoporosis is to be prevented the first step is to identifythose most at risk before bone loss occurs.In conjunction with nutritional and life-style factors,hormonal and pharmacologic approaches to secondaryprevention of bone loss are available.Exercise should be done; because a) It stimulates thebone formation; b) It forces to replace of the calcium intothe bone; c) It provides the correction of the posture; d)It prevents to have some deformities and obesity; e) Itincreases strength and endurance of the muscles; and f)The person feels him/herself much better.As a result; the treatment of osteoporosis is not only givinga medicine but also changing a lifestyle, avoiding from badhabituations, doing physical activity like a strentghtening

66Türkiye spor yapısındaki hukuki gelişmelerAv. Kısmet erkinerTürkiye 2002 yılı sonunda yapılan genel seçimlerle,uzun bir süreden sonra koalisyon hükümetleritarafından yönetilmekten, TBMM’de çoğunluğuolan bir parti tarafından hükümet oluşturma döneminegeçmiştir. Türkiye’nin 58. Hükümetini kurmuşolan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 2002 seçimleriöncesinde yayınlamış olduğu seçim bildirgesinde sporunyapılanması hakkındaki görüşlerine de yer vermişve bu alanda yapmayı düşündüklerini şu şekilde ifadelendirmişti:«AKP, yeni bir spor politikası oluşturacakve spor hizmetlerini ağırlıklı olarak yerel yönetimlerebırakacaktır; yerel yönetimlerin spor kulüplerine dahafazla kaynak ayırabilmeleri için gerekli yasal düzenlemeleriyapmayı öngörmektedir. Gerek sporcuların, gereksekulüplerin uluslararası başarılarında destekler arttırılarakdevam edecektir. Özürlüler için özel projeler uygulamayakonulacak ve genç yetenekler ekonomik ve sosyal yöndendesteklenecektir.»İktidarın iki yılını doldurmakta olduğu şu günlerde,yukarıda belirtmiş olduğumuz sporla ilgili parti görüşleriniHükümet programına da yansıtarak bir kısmının,yeni yasal düzenlemelerle hukuki dayanaklarını gerçekleştirmişolduğunu, bir kısmını da gerçekleştirmek içinhenüz yasalaşmamış tasarılar hazırladığını görmekteyiz.Hazırlanmış olan en önemli tasarı (taslağı) Gençlikve Spor Genel Müdürlüğü yerine kurulması ön görülen«Spor Yüksek Kurumu» adlı yeni yapılanmadır. Buyapılanma ile, spor yönetiminin merkeziyetçilikten, yerelyönetimlere geçirilmesi amaçlanmakta olup AKP seçimbildirgesinde bulunan «spor hizmetlerini yerel yönetimlerebırakma» amacı gerçekleştirilmek isteniyor gözükmektedir.Bu tasarı hakkında daha önce, geniş katılımlıseminer – toplantılar yapılmış, raporlar düzenlenmiş vetasarı taslağı bir kaç kere değiştirilmiştir; halen de bazıyeni değişiklikler üzerinde çalışıldığını bilmekteyiz.Ancak bu tebliğimizde, kesinleşmemiş tasarı ve projelerüzerinde durmayıp; kanunlaşmış ve/veya yeni yönetmelikleriuygulamaya konulmuş, Türk sporunun yapılanmasındayeni yapı taşları oluşturan hukuki belgeleri ele alarak,içerikleri ve uygulamaları hakkındaki görüşlerimizibelirtmeye çalışacağız.Yukarıdaki ifadelerimiz ışığında ele alacağımız hukukbelgeleri:♦ «Spor Müsabakalarında Şiddet ve DüzensizliğinÖnlenmesine Dair Kanun»,♦ Sporda ödül, sponsorluk ve federasyonların özerkliğinidüzenleyen «Gençlik ve Spor Genel MüdürlüğününTeşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile BazıKanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun»,ã Bu Kanun hükümlerinden Federasyonların özerkliğiile ilgili maddesine dayanılarak çıkartılan:1. «Gençlik ve Spor genel Müdürlüğü Özerk SporFederasyonları Çerçeve Statüsü»2. «Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü TahkimKurulu Yönetmeliği»ã Aynı Kanun’un sponsorluk ile ilgili hükümlerinedayanarak çıkartılan:♦ «Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü SponsorlukYönetmeliği»,♦ «Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün sponsorluklailgili Genelgesi»,♦ «Sponsorluk Sözleşme Örneği, Bilgi formu, izin yazısı»♦ «Spor Hizmet ve Faaliyetlerinde Üstün BaşarıGösterenlerin Ödüllendirilmesine Dair Yönetmelik»Buna karşılık, kanımızca ayrı ve geniş bir şekilde elealınması gereken, yeni hukuki oluşumlardan: < TürkiyeFutbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri HakkındaKanunuda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun> ile ve ni bu tebliğ kapsamında ele almayacağız.1. Spor müsabakalarında şiddet vedüzensizliğin önlenmesine dair kanunSpor yarışmalarında ve özellikle futbol maçlarında,stadların içinde-dışında, yakın-uzak çevresinde şiddet

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey67olayları ile karşılaşılması yeni bir olay değildir. Hemenbütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de bunun acıdeneyimleri yaşanmış (1967 Kayseri: 40 ölü; 1969Kırıkkale 10 ölü); özellikle son yıllarda hem Türkiye’nindış itibarını zedeler bir hal almış (İstanbul 2 Leeds taraftarınınöldürülmesi), hem de çok ciddi bir toplumsal sorunolma boyutuna ulaşmıştır.Sporda şiddet, seyirci fanatizmi, holiganizm üzerineonlarca sosyolojik, psikolojik, hukuki eser birçok dildeyayınlanmış; birçok bilimsel toplantı yapılmıştır. Bualandaki uluslararası düzenleme Avrupa Konseyi’nin1985 tarihli « Spor Karşılaşmalarında ve ÖzellikleFutbol Maçlarında Seyircinin Şiddet Gösterilerine veTaşkınlıklarına Dair Avrupa Sözleşmesi »dir. Ancakbu Sözleşme « futbol maçlarında seyircilerin şiddet vetaşkınlıklarının önlenmesi ve kontrol altına alınmasıamacıyla yapılması gerekenleri » belirtirken bu alandaişlenen suçların tanımlarını ve uygulanacak cezaları içermemektedir.Birçok ülke bu alanda özel kanunlar çıkartarakgerekli önlemleri almışlar, ülkemizde ise yakın tarihekadar gerekli yasal düzenleme yapılmamıştır.Böyle bir yasanın çıkartılması için gerekli fikri çalışmalaryakın zamanda yoğun bir şekilde sürdürülmüş veGençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı KanunTasarısı Hükümet’çe T.B.M.M.’ne sevkedilerek 24 Nisan2004 tarihinde 5149 Kanun numarası ile yasalaşmıştır.Kanunu incelediğimizde önemli iki ana bölüm içerdiğinigörmekteyiz: 1) suçların tanımı, 2) bu suçlara uygulanacakcezalar. (Tasarı 33 asıl ve 2 geçici madde içeren 5bölümden oluşmaktadır).Yasa’ya göre ne gibi eylemlerin suç teşkil ettiğine vecezalarının nasıl ve neler olacağına bakarsak :1-Spor alanlarına kapasite üzeri ve biletsiz seyirci alınması,rayiç bedel üzeri bilet temini, satışı, dağıtımı yasaklanmaktadır.Bu yasağa uymayan, sahte, tahrif edilmişbilet satanlar, aracılık edenler, bu biletleri basanlar veyasatışa hazırlayanlara verilecek ceza ise 6 aydan bir yılakadar hapis cezası; tekrarında 1 – 3 yıl hapis ve yakalananher bilet için bir milyar TL ağır para cezasıdır. Bu eylemlerdeKulüplere de idari para cezası öngörülmüştür.2- Spor tesisleri ile yakınlarında her türlü silah, kesicidelicialet, sis bombası, ses bombası veya maytap gibi patlayıcı,parlayıcı, yanıcı, yakıcı maddeler ile taş, metal gibifırlatılabilecek veya yaralayıcı nitelikte sert cisim veyatehlike arz edecek maddeler ile konfeti ve benzeri çevreyikirletici cisimlerin satılması, bulundurulması, sporalanlarına sokulması, saklanması, taşınması, kullanılmasıyasaklanmaktadır. Bu maddeleri sokan kişilerin cezası,dört ay seyirden men ve 750 milyon TL; tekrarında sekizay seyirden men ve 2.5 milyar TL; kullananların ise altı ayseyirden men ve bir milyar TL, tekrarında bir yıl men ile3 milyar TL idari para cezası olarak öngörülmüştür.3- Kulüpler ile taraftar dernekleri Başkan ve yöneticilerinin,idari ve teknik personeli ile sporcularının medyaya,hakemleri, rakipleri veya taraftarlarını tahrik edici veyaaşağılayıcı beyanda bulunmaları da yasaklanmaktadır. Buyasaklara uymayanlara Federasyonların vereceği disiplincezaları yanında, teknik personel ve sporculara elli milyarliraya kadar idari para cezası verilecektir. Diğerleri içinise, ilk seferde üç aydan altı aya kadar spor müsabakalarınıseyirden men ve 5 milyardan 30 milyara kadar idaripara cezası, eylemin tekrarı halinde ise ağırlaştırılmışcezalar öngörülmüştür.4- Müsabaka alanına veya yakın çevresine spor ahlakınaaykırı tahrik edici, aşağılayıcı afiş – pankart asmakyasaklanmakta ve bunların yarışmaları canlı veren yayınkuruluşu ile yazılı ve görsel basın tarafından haber amaçlıbile olsa gösterilmesi – yayınlanması da yasaklanmaktadır.Bu eylemlerde bulunan gerçek kişilere her yayın içinon milyar, tüzel kişilere ise elli milyar lira para cezasıöngürülmüştür.5- İşledikleri fiillerle spor alanına zarar verenler ilkseferinde bir milyar para cazası ve altı ay müsabaka seyrindenmen, tekrarında iki milyar idari para cezası ve biryıl seyirden men cezası öngörülmektedir.Kanun suç tanımlamalarında Batılı ülkelerdeki suçtanımları ile örtüşmektedir. Sadece ülkemize özgü birdavranış olan ve güvenliği tehlikeye düşürdüğü için UEFAtarafından defalarca para cezasına neden olan ve hatta stadkapatmaya vardıran, seyircilerin merdivenlere oturma vesahanlıkları işgal eylemleri suç olarak kapsama alınmamıştır.Bunu yasanın bir eksiği olarak görmekteyiz.T.B.M.M. bu Kanunu müzakeresi sırasında, tasarısındaöngörülen cezaların bir kısmını arttırmıştır. Buna rağmenuygulanan hapis ve para cezaları Avrupa ülkelerindeuygulananlara nazaran düşüktür. Buna sav olarak ülkemizinsanının gelir ve dolayısı ile ödeme yeteneğinin dedaha düşük olduğu söylenebilir ve makul bir cevap olur;zira tahsili mümkün olamayacak kadar yüksek para cezalarınıncaydırıcılığı kalmayabilir. Ancak hapis cezalarınındüşüklüğünü vurgulamak isteriz. Kulüplerin tüzel kişiliklerineve yöneticilerine öngörülen para cezası miktarlarınıdüşük ve dolayısı caydırıcılıklarını zayıf bulduğumuzuözellikle belirtmek isteriz. Yine de bu Kanun spordaşiddetin önlenmesinde önemli bir aşama teşkil edecektir.Uygulamada eksik ve yanlışlar daha sonra Kanun tadilleriile giderilebilir. Unutulmamalıdır ki Fransa da 1992’deçıkardığı kanunu hemen 1993’te ve 1995’de tadil etmiş vehalen uygulanan şekline bundan sonra ulaştırabilmiştir.2. Özerk federasyonların kurulması ya dafederasyonların özerkleştirilmesi4 Mart 2004 günü TBMM’den GSGM Teşkilat veGörev Kanunu’na üç madde ekleyen ve Gelir Vergisi ileKurumlar Vergisi Kanunlarına da birer bend ilave edenbir Kanun kabul edildi. Bu Kanun iki ana konu içeriyor;bunlardan birincisi ÖZERK FEDERASYONLAR’ınkurulması hakkında, ikincisi ise SPONSORLUK. KanunTBMM’den ittifakla geçti, sporumuzda yeni, çağdaşdönemin Milâdını oluşturacak önemde, zira bu Kanunsporumuz için bir zihniyet devrimidir.Kanun’un ÖZERKLİK başlıklı maddesinin birinci fıkrası:“Federasyonlara, talepte bulunmaları durumunda Merkez

68 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSDanışma Kurulu’nun uygun görüşü, Genel Müdürlüğünbağlı bulunduğu Bakanın teklifi ve Başbakanın onayıile idarî ve malî özerklik verilebilir. Federasyonunkuruluşuna ilişkin kararın, Resmi Gazetede yayınlanmasıile tüzel kişilik kazanır.” diyor. Dikkat edilirse kanundaÖzerk Federasyonların sahip olacakları tüzel kişiliğinniteliği belirtilmemiş. Ancak daha sonra, bu kanunadayanarak çıkartılan başlıklı Yönetmeliğin, Tanımlar başlıklı4. maddesinde ifadeettiği belirtilmiştir.Federasyonlara özerklik verilirken faal sporcu sayısı,faal kulüp sayısı, spor dalının ülkemiz veya dünyadakiyaygınlığı ve gelişme potansiyeli, gelirlerinin giderlerinikarşılayabilme yeterliliği, spor dalının olimpik olupolmadığı, federasyon veya bağlı kulüplerin tesis durumugibi kriterlere bakılacağı belirtilmiştir. Ancak biz biryandan bu kriterleri fazlaca soyut bulurken diğeryandan da çokça sübjektif bulmaktayız. Sporcu ve kulüpsayısının yeterliliği neye göre saptanacaktır. Batı normlarıuygulanmaya kalkışılırsa, unutulmamalıdır ki bu ülkelerdesporcu sayısı milyonlar hatta bizim nüfusumuza yakınolanlarda on milyonlarla ifade edilirken, bizde yarımmilyona bile varmayan yüzbinlerdir. Ülkemizde halen48 federasyon olduğu göz önünde tutulursa, kimi spordalında birkaç bin, hatta sadece birkaç yüz sporcu vardır.AB ülkelerinde bulunan gurbetçilerimizin kurduklarıkulüp sayıları neredeyse Türkiye’dekilere yakın sayılaraulaşmıştır.Özerklik, federasyonlara gelişebilmeleri için verilecektir,verilmelidir; oysa sayı azlıklarının engel oluşturması,içinden çıkılmaz bir kısır döngüyü ve birkaç spor dalıdışında, diğerlerine özerkliği sadece kâğıt üstündekalan bir erişilmez hayal haline getirebilir. Bu bakımdanböylesine sayısal yeterliliklerden ziyade, malî bakımdanyaşayabilme olanaklarına bakılmalıdır. Ülkemizde çok azsporcusu ve kulübü bulunan motor sporlarının veya golfgibi, binicilik gibi üst sosyal sınıflara hitab eden sporlarınözerklikte; güreş, boks, teakwondo, judo, karate gibi sporcuve kulüp sayısı çok daha fazla, ancak toplumun daha altsosyal katmanlarına dayalı sporlardan daha kolayca kendikendisine yeterli hale gelebilecekleri açıktır. Nitekim, busatırların yazıldığı tarihe kadar (01.10.04) Motorsiklet,Satranç ve Briç Federasyonları özerklik kazanmışlar;son olarak da Basketbol Federasyonu gerekli başvurudabulunmuştur.Diğer yandan birçok sporda, dünyadaki yaygınlıklarıile ülkemizdeki durumları ters orantılıdır; özerklikte esasamaçlanan sporun gelişmesi olduğuna göre bu kriterde,dünyadaki durumu ile ülkemizdeki potansiyelinebakılmalıdır. Örneğin, kış sporlarında olimpik olanyedi spor dalından sadece ikisinde var olduğumuz; bualandaki sporcu sayımızın da, küçücük ülkelerinkindenbile geride olduğu göz önünde tutulursa; bu sporlardaözerklik, statik verilerle reddedilmemeli, özerklik verildiğitakdirde neler yapabileceklerine dair, gerekirse yabancıuzmanlara da hazırlatılacak sağlam fizibilite etüdlerinegöre karar verilmelidir.Federasyonuna özerklik verilmesinde uygulanacak“olimpik olma” kriterinde, halen 28 yaz, 7 kışsporunun olimpik olduğu, 28 sporun da uluslararasıfederasyonununun, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nceTANINMIŞ OLMA statüsünde bulundukları göz önündetutulmalıdır. Bu statü, bir nevi olimpik olmayı beklemestatüsü niteliğinde olup, bizde de federasyonları bulunanBilardo, Briç, Golf, Otomobil Sporları, Satranç, Su altısporları, Karate gibi sporlar bu durumdadır. Ülkemizde48 federasyon bulunduğuna; yani, bizdeki spor dalı sayısıesasen UOK spor sayısından geride olduğuna göre birtakım sporların Türkiye’de kurulması öngörülmelidir.Ayrıca Olimpik olma kriterinin katı uygulanmasıdurumunda Türkiye’de “Geleneksel Spor Dalları” ve“Halk Oyunları” federasyonlarının özerkleşmesinin önütıkanmış olur. Nihayet bu kriterin uygulanması sadeceOlimpik değil ve fakat aynı zamanda “Paralimpik” olarakda anlaşılmalı ve bu suretle “İşitme Engelliler” “BedenselEngelliler” “Zihinsel Engelliler” ve “Görme Engelliler”federasyonlarımızın da istedikleri takdirde, önleritıkanmamalıdır.Kanunda önemli bir hüküm, GSGM’nin ÖzerkFederasyonlar için bir “Çerçeve Statü” hazırlayacağı,ve her özerklik kazanan federasyonunu da bu çerçevestatüye uygun şekilde “Ana Statü”sünü kendisininhazırlama zorunluluğunda olduğudur. Ancak, Kanunadoğru şekilde konulan bir diğer hüküm ile “ÖzerkFederasyonlar, uluslararası federasyonların öngördüğükurulları oluşturmak zorundadır denmektedir. Budurumda GSGM çerçeve statüsü ile bir uluslararasıfederasyonun koyduğu mecburiyetler arasında çelişki,zıtlık olursa, federasyon hangisine itibar edecektir.Kanunun cevap vermediği bir diğer olasılık ! Buna örnekolrak, bu Kanunu’un özerk federasyonlara “TahkimKurulu” kurma izni vermediğini, ve fakat bazı uluslararasıfederasyonların, üyelerini Tahkim Kurulu oluşturmaklazorunlu tuttuğunu belirtebiliriz.Yeni çıkartılan Kanun’un değinmek istediğimiz birdiğer hükmü, GSGM’nce Yönetmeliği çıkartılan TAHKİMKURULU ile ilgilidir. Öncelikle ifade etmek isteriz ki bukurulu oluşturacak üye sayısını yetersiz bulmaktayız.Sadece yedi asil ve yedi yedek üye. Bu kurul halen 47(TFF hariç), belki ileride daha çok Federasyona ÜSTYARGI hizmeti görecektir. Kanımızca Kurul’un üye sayısıazdır ve zamanla tıkanmasına, kararlarının gecikmesineveya acele alınmasına neden olabilecektir. Bu Kurul’undaha geniş sayıya sahip olması ve Daireler şeklindeoluşturularak, hem konularına göre ihtisaslaşmaları, hemde ülkemiz yargısının çokça karşılaştığı tıkanmalarınburada da yaşanmamasına tedbir alınmış olurdu. Diğertaraftan Tahkim Kurulu’nun yedi üyesinden sadecebeşinin hukukçu olma zorunluluğunun bulunması,kanımızca çok büyük bir yanlıştır. Unutulmamalıdırki bu Kurul bir YARGI ORGANI’dır. Dünyada adaletdağıtan bütün yargı mercileri, mahkemeler olsun, tahkim

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey69kurulları olsun daima hukukçulardan oluşturulur.Hukukçu olmayan kişilerin mahkemelerde yer alması,ancak kapalı rejimlerde görülen bir uygulamadır vegeçmişte ülkemiz bazı yargı organlarında bu durumaneden olduğu için defalarca kınanmıştır. Şimdi spordabuna yeniden yer vermek çok büyük bir yanlıştır.3. Sporda sponsorlukSpor sponsorluğu, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü(GSGM) Kanunu’na 2001 yılında eklenen bir hükümledüzenlenmekte iken, yukarıda belirtmiş olduğumuzgibi TBMM’de yeni kabul edilen 5105 sayılı yasanındeğiştirdiği 3289 sayılı yasanın EK-3. maddesi ÖDÜLve SPONSORLUK“ başlığını taşımaktadır. Bu Kanununen önemli yeniliği, önceki Kanun ile sponsorluk dışındatutulmuş olan spor kulüplerinin, bireysel olarak sporcularınve bu kanunla özerk hale gelecek olan federasyonlarında sponsor alabilmelerine yasal olanakların sağlanmasıdır.Kanunun çıkışından sonra GSGM tarafındanbir , < Sponsorluk hakkındaGenelge>, ve diğer bazıevrağın nasıl düzenleneceğine dair örnekler çıkartılmıştır.Sponsorluğun özendirilmesinde ve düzenlenmesindetabii ki en önemli unsur bu alanda sağlanacakvergi kolaylıkları ve teşvik olanaklarıdır. Kanun, amatörspor dallarında yapılan sponsorluğun tamamınınGelir ve Kurumlar Vergisinde [GELİRLERDENİNDİRİLMESİNE]; Profesyonel spor dallarında ise yapılansponsorluğun sadece yarısının (% 50) Gelir ve KurumlarVergisinde [GELİRLERDEN İNDİRİLMESİNE] olanaksağlamaktadır.Ancak kanımızca, yeni Kanun hükümleri de sponsorluğuteşvik yönünde yetersiz bir yaklaşımdır. Amatör sporlarayapılan sponsorluğun tamamının gider olarak kaydımümkünken, profesyonel spor dallarında bu imkânınyarıya indirilmiş olmasında, amatör dallarda sponsorluğunrağbet görmesi ve bu sporların gelişmesinin sağlanmasıgibi bir amaç güdüldüğü anlaşılmaktadır. Ancakunutulmamalıdır ki sponsorluk bir sözleşmedir, karşılıklıedimleri mevcuttur; ve özellikle sponsor, desteklenendenelde edeceği karşılıkları daima gözetmektedir; bu bakımdanamatör dalların gelişmesinde sadece bu gider kaydetmeavantajının yeterli olacağı kanısında değiliz.Diğer yandan amatör – profesyonel dallar arasındayaratılan, yukarıda belirtilmiş ayırımın, sporda hep sıkıntıyaratan [gizli profesyonelliği] körükleyeceği, bir takımprofesyonel ödemeleri, gizli ödemeler haline getireceğiendişesini taşıdığımızı belirtmek isteriz. Diğer yandanmüessese kulüplerinde lisanslı sporcuların, çalıştıklarıkuruluştan başka sıfatlarla ücret almaları mümkünken,müessese kulüplerinin bünyesinde bulunduklarıHolding’lerin diğer şirketlerinden de kolaylıkla sponsorluklarsağlayabilme olanakları da varken; bu müessesekulüpleri ile rekabette zorlanan, kamuya mâlolmuş ve asılsponsor bulma ihtiyacı içinde bulunan kitle kulüplerimizin,aleyhine işleyeceğine dikkat çekmek isteriz.Ancak bu ayırım ile ilgili asıl önemli nokta, Dünyadaartık profesyonel – amatör spor / sporcu ayırımınınkalkmış olduğudur. Gerçekten, Uluslararası OlimpiyatKomitesi (IOC) 1984 yılında aldığı kararla Olimpiyatları,sadece amatör sporcuların katılabileceği bir etkinlikolmaktan çıkartmış, bütün spor ve sporculara böylebir ayırım gözetmeksizin açmıştır. Bu karar IOCAndlaşmasına da yansımış ve . Bu kararın evrenselleşmesiyle deünvanında sözcüğü bulunan uluslararasıfederasyonlar hem adlarından sözcüğü, hem de statülerindenamatörlük kavramını silmişlerdir.Kaldı ki gerek Kanun’da gerekse GSGM’nin bu kanunadayanarak çıkartmış olduğu Yönetmelik ve diğer ilgilibelgelerin hiç birisinde bu AMATÖR – PROFESYONELayırımına ışık tutacak, kimin, nasıl, hangi kriterlere görebu hususta karar vereceğine dair hüküm bulunmamaktadır.4. Spor ödül yönetmeliğiSon olarak ele almak istediğimiz yeni düzenleme 23Temmuz 2004 tarih ve 25531 sayılı resmi Gazete’de yayınlanan< Spor Hizmet ve Faaliyetlerinde Üstün BaşarıGösterenlerin Ödüllendirilmesine Dair Yönetmelik >dir.Bu Yönetmelik, öncekilerinden çok daha kapsamlı olarakkonuyu ele almış ve düzenlemiştir. Bu bağlamda Olimpikve olimpik olmayan sporları, Deafolimpik (İşitmeEngelliler Oyunları) Paralimpik (Engelliler Oyunlarını),Universiade (Dünya Üniversite Spor Oyunları) da ödüllerkapsamına alarak çok isabetli bir yaklaşımda bulunmuştur.Ancak uygulamada sorun yaratacak bir eksikliği de içermektedir.Olimpik Spor Dallarını < uluslararası OlimpiyatKomitesi tarafından kabul edilen spor dalları > olaraktanımlamaktadır. Bu spor dallarının hangileri olduğukonusunda tereddütler ortaya çıkmıştır. Zira OlimpikAndlaşma (IOC Charter)’nın 29 maddesi < UluslararasıFederasyonların Tanınması > başlığını taşımaktadır.Oysa IOC adlı belgesindeuluslararası federasyonlar: , ve olarak üçlü bir tasnife tutulmuştur. SorunGSGM Ödül Yönetmeliğinde Olimpik spor dalları olaraktanımlanan ve isimleri belirtilmemiş olan spor dallarınaIOC’nin ın da dahilolup olmadığıdır. IOC’nin ve GSGM’nin sözcükleri arasında kavram farkınınbulunup bulunmadığı meselesidir. Bu konuyu tamolarak çözmemekle birlikte Olimpik Andlaşmanın 51.maddesi Olimpik Sporlar’ın

70 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSolarak kabul edilir:...> hükmü konuya önemli ölçüde ışıktutmaktadır.SonuçTürkiye son bir yıl içerisinde çıkartmış olduğu yenispor düzenlemeleri ve halen tasarı halinde bulunan, özellikleGSGM’nin Spor Yüksek Kurumu haline dönüşmesi,bu tasarının yasalaşması ile ona dayanarak, maddelerininöngördüğü, 30’a yakın yönetmelik ve diğer mevzuatında çıkartılması; dopingle mücadele alanında da

71A new look at sport, peace and human rightsProf. Don Anthony, Asst.Prof. Dr. Şamil ErdoğanEastern Mediterranean UniversityThe close relationship of Physical Education andSports to the human rights of all people and thepre-eminent role of the IOC as manifested in their‘Fundamental Principles’ were detailed.The hypotheses that “a curriculum that teaches theprincipels of human rights through physical educationand sports, and encourages behavior modification basedon the respect to human rights, can and will help worldpeace and contribute to conflict resolutions” is challengedduring the first part of the presentation.The philosophy of Coubertin is still the basis ofthese principles as was that of his friend and mentorDr.Brookes founder of the Wenlock Olympian Societyin l850. The lst IOC created by Coubertin in l894 was 13in number; 6 were educationists - as were both Brookesand Coubertin. Of the Hon Members of the Congress inParis in 1894 five became Nobel Peace Prize winners inthe following ten years Philip Noel - Baker was the greatestapostle of Coubertin and Olympism in the Englishspeakingworld from l912 to l982. He was also the NobelPeace Laureate as well as an Olympian medalist. Thisunique honour has still to be equaled. An eminent internationalist,he presided over efforts from l956 to bringstatus to physical education in UNESCO matters. BothICHPER-SD and ICSSPE came out of such efforts. At thel981 Olympic Congress in Baden - Baden Philip calledupon the IOC and UNESCO to bring sport for all to thewhole world especially the developing world. If the IOCcould do this he would recommend them for the NobelPrize. After his death an Blue Plaque was erected inLondon on his house; the only one to mention Olympic.A sculpting “Man of Sport - Man of Peace” was presentedto the IOC; this now graces the headquarters of theInternational Court of Sports Arbitration in Lausanne.A copy was also purchased by Hiroshima University inJapan. At the Sarajevo Winter Olympic Games in 1984the Philip Noel Baker Medals for Outstanding ServicesTo International Friendship Via Sport were awarded.The intention was to make such awards annual but thesehopes were not fulfilled.We think that the time is ripe to make new shapesfrom these old bricks. Hence our proposals for GRASP- Global Respect for Actions in Sport and Peace. We wantthe world of the physical education profession to supportsuch an initiative. It is time, we think, that PhysicalEducation came back into its own in a global sportsworld, too much dominated by governments, commerce,and the media.These concepts was introduced by a poster presentationand a video illustrating the life of Noel-Baker. Apaper on sport and human rights complemented thesetwo presentations. It is hoped that discussion was a helpus in the formulation of objectives and procedures forfinal approval in Istanbul at the ICHPER-SD’s 46 th WorldCongress session in 2005.

72Combining sport and education in themediterranean: the launch of an e-courseGiuseppe Cibelli 1 , Carlo Di Benedetta 21 University of Foggia, Italy2 University of Bari and CMU, ItalyCombining sport and education in those areasin which sport and study converge in europeancountries is a major task in the European Unionpolicies. The aim of this project is to establish a distancelearning programme and to improve the opportunitiesfor their own athletes be to able to combine targetedcompetitive sport and the academic demands of theirown future profession, developing a closer cooperationbetween educational and sports organisations in themediterranean countries.As consequence of the global economic system, peopleno longer need to be trained for a specific vocation, butshould rather acquire aptitudes that can be applied inmany different situations such as creative thinking, theability to solve problems and the willingness to keep onlearning. Education must keep pace with these changesin order to identify the appropriate teaching conditionsthat will enable learners to gain skills, to provide the mostadequate didactic materials and to determine suitableevaluation procedures. But further issues, such as theneed for a more pronounced flexibility of training, lowercosts and equal opportunities in terms of access to employment,influence university policies.From the point of view of curriculum content,adaptation would mean that guidelines would caterfor as much flexibility as possible in dealing differentlywith different learners. Designing a curriculum cateringto the needs of different cultural and ethnic realitieswould facilitate the development of a real multi-culturalsociety.With the current development of information andcommunication technologies, an increasing numberof countries all over Europe use them both as didacticaids for teachers and to disseminate informations anddocumentations, favourably influencing the speeding upof the process of “modernisation” in the supply of academic“know-hows”. These new technologies also allowthe diffusion of several distance education programmesaimed at different target groups: student with learningdifficulties, adults, teacher trainers, etc.The partnership of sport and education has a long andvivid history in Europe and mainly in the Mediterraneanwhich is the cradle of our culture and the crossroadof the different civilizations and cultures that havecharacterized this region through the centuries. Despitethe social and economic importance of sport, verylimited actions have been developed, so far, combiningsport and education in those areas in which sport andstudy converge in european countries.The combining of sport and general education isdemanding. Success and progress for the athlete instudies requires carefully planned use of time both forthe sport and studies. Education is planned so that thestudent is, for the most part, full-time. All those matterswhich alter the time scheduled for such as work andsport, make student progress more difficult. Nowadays,success in sport demands more time than ever. Acondition for success is the need to devote as much as20 - 30 hours of practice and competition a week. Thecombining of studying full-time and competitive sportis almost impossible without a flexible curriculum. Someathletes are able to make a profession out of the sportthey engage in and make a living on their earnings fromthis. Nevertheless, most athletes are able to live on theirincome from sport only as long as they are engaged in it,or may never even reach an athletic standard that wouldensure them a livelihood. Despite this, an increasingnumber of aspiring young athletes strive to reach thelevel of perfection of those who have been prepared tostop studying in order to attain their sporting objectives.The danger for those trying to reach the top is socialexclusion after their career in sport has finished, if theyhave neglected their studies.Here, we launch the initiative to establish an e-course

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey73in the field of physical education and sports sciences to beimparted at those mediterranean and balkan universitiesthat express the need to be involved in a teaching methodologyplacing the student at the core of the trainingprocess.The objective of this educational programme will beto develop closer cooperation between educational andsports organisations in the mediterranean countriesto improve the opportunities for their own athletes beto able to combine targeted competitive sport and theacademic demands of their own future profession.This e-course envisages a mixed “on-line” and “on-site”e-learning modes. This will give students a chance to availthemselves of the didactic and theoretical contents suppliedand managed at a distance, yet enjoying them withinthe headquarters of their (adhering) universities whichwill supply technical-practical knowledge as well as practicalexercises. Distance learning moreover envisages twotechnical modes of action, “on-line” and “off-line”.The “On-line” didactic activities will be carried out byconnecting the student to the Internet via a dedicatedaccess portal, where the student finds a whole array ofservices functional to the implementation of didacticactivities. These include: a General Forum, to be used forgeneral communication, secretarial information or anyother wide-ranging information and open to student-tostudentinteraction; a Showcase where general-interestcommunications will be put up in a downloadable form,an Agenda, indicating, for each subject, the planning ofthe training scheme in terms of lessons to be followedon the “off-line” material, exercises to be downloadedand handed back, ”live” meeting events and a space foreach subject with a section of downloadable extra material,a subject-specific forum for course-targeted Q andA (Questions and Answers), a link providing access to“live”sessions and anything else each teacher may deemappropriate.The “off-line” action mode will be organised by supplyingeach student with an interactive CD-ROM for eachcourse, containing the lessons of the course and exercises,if any. The CD-ROMs will contain the course lessonsarranged as follows: the didactic material provided by theteacher will be organised in lessons, grouped into macrosections.The student will be able to consult the lessonsany time, listen to it over and over, listen to single chunks,rewind or fast forward to adapt it to his/her learningneeds. The CD will moreover provide exercise books,further information, list of useful literature and links andanything else the teacher will deem appropriate, always inthe framework of a standard of common supply.The launching of such an e-course and its setting upwill be a concrete step in fruitful exchanges of a widerrange of expertises to favour, by means of amultidisciplinaryskills and multicultural knowledges, equal access toeducational opportunity and social benefits among thewhole mediterranean sport community.

74Bilim ve tenisOsman KermenMotor öğrenimi Thorndike bu tarafa onu aşkınteori űretmiştir. Son kuşak Gestalt’çılar ile beraberaynı teori gövdesine çakılmış űçer dördertane de dallar vardır. Bunların hepsi “Nasıl oluyor dainsan bir hareketi öğreniyor ?” sorusuna yanıt aramışlardı.Motor Yazılım [program ] otonomi, hatırlama ve unutmamekanizmaları ne gibi şeylerdir? Aşağıdaki sorular halayanıt beklemektedir.Bu konuda daha fazla ilerlemeden insanın bir becerihareketi edinmesinin űç cepheden oluştuğunu hatırlatmalıyımöğrenim—öğrenci—öğrenim ortamı. Öğrenimen az otuz teori ve paradigmadan, öğrenci özellikle dikkat,dikkat tűrleri, beceri tűrleri, bellek ve tűrleri, unutma,yetenek, performans, bireysel farklar gibi ögelerden oluşur.Üçűncű cephe bizim bugűn ki konumuzun yerleştiği coğrafyadır.Organlar arası transfer, sonuçbildirileri, uygulamalar,gűdűleme teknikleri’inden ibarettir. Uygulamacephesi bu yűz yılın en canlı noktasıdır. Çağımızın sorusuEĞİTİM bűtűn şiddeti ile gűnűn araştırma konusudur.Bu çabalar bugűn implicit / explicit bilgilenme savlarıile araştırmalarını sűrdűrmektedir. Bunların isimlerinivermek, benim için, bűyűk bir önem taşımaktadır. Gelma,Freudensthal, Bialystol, Mac Kinnen, Walter, Olsen,Campell, Greaber, Prawat, Shonfeld, Karnitif, Prowat,Ferreriro, Fishbien, CLEMENT fiziksel sezgi [physicalintiution] hipotezleri genelde öğrenimin impilcit ve tacitolması gereğini vurgularlar. Bugűnki sunumuz bununbasit ve tenis öğretiminde denemede olan bir araştırmasıdır.Ne yazık ki koşullar bilimsel bir sürü çalışmanıngerektirdiği bağnazlık içinde sűrdűrűlememektedir.Toplumun çocuk ve ergin her yaşta insanlarla denenmektedir.Klasik eğitimde öğretmen veya ögrenme kitap kitaplararcılığı ikle yapıla gelmiş ve kiotapların hiçbiri de bilimselliktennasip alamamış idiler, ticari amaçlı idiler. Bu1946’lara kadar sűrdű. Buna” Tenis Efsaneleri “ dönemidemek hiçte yanlış olmaz. 1950’lerden, 1984’lere kadaruzanan bir dönemdir. Bu 1984’te Almanların yayınladığıbeş ciltlik kitabın birinci cildi işe BEYİN’i anlatarakbaşlıyor. Burada öğretmenin yerini belirtiyor vene kadar sűreceği belli olmayan bir döngű öngörűyor.Bilgilenmenin kaderini de bilinen űç belleğe iş belleği,historik bellek ve semantik bellek’e [.R.Makill,1994;]bırakıyor otonomiyi arıyor. Buna explicit bellek te denmektedir.Oysa bizim önerdiğimiz tacit veya implicitmotor öğretimi ise implicit bellektir. Beyin kompleksindekiyeri bile farklıdır. Bu konuşmalar bile bilimsel tenisöğretimine bir örnektirler. Piyasa tenis öğretisinde iseböyle bir bilimsellik sorumluluğu yoktur.Bunun dışında bilimsel motor öğrenimi literatüründamotor öğretim yöntemleri kısaca, bilinenden bilinmeyene,basitten karmaşığa, tűmden gelim, tűme varımveya parçadan bűtűne diye terimler söz konusudur. Buterimler belki, uygulanır ama bilimsel bir tabanda değil.Piyasa tenis öğretmenliğinde bu temel yokluktan başkakulűplerde ve ulusal tenis takımı atrenmanlarında çalışmaoylumları, teknik gelişme, gűç geliştirme, strateji vetaktik eğitimi çalışmaları diye, daha beteri periyotlama vezihinsel gűçlenme antrtenmanları babadan kalma coşturucusloganlarla denilir.Sporcunun İdeal Performans Hali, mental durumuve fiziksel kaynakları hakkında bilgilenme ona göre antrtenmanlarıdűzenleme akla gelmemektedir. Kişi kendiliğindennerede ise onunla yetinilmektedir yurdumuzda.Dűnya da Grand Slam tenisçileri Antrenör tutmakta olupiyi bir turnuva kazandıktan sonra ilk işleri anternörlerinikovmaktadırlar. Sıradan bűyűk oyuncular ki bunlar ilkyűzűn içinde olanlardır. Senede 250 bin $ kazanmalarınıaz bulup mesleği bırakmaktadırlar. Bu teniste bilimselliğinçok pahalı olduğuna işarettir.Bu arada teniste, hatta, bűtűn sporcularda en bűyűksıkıntı FORM kavramıdır. Bir sporcu en verimli performansınısűrekli olarak elde tutamaz. Bu form denenbaşarı makinesi nasıl her istediğimiz zaman devreye

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey75girebilir. İnsan antrenman yaparak performansının kalitesiniyűkseltebilir ama onu istediği zaman istediği kadarelinde tutamaz. Bunun için henűz, bilimsel yöntem bulunamamıştır.Eskiden bazı tenisçiler beş altı sene dűnyatenis sınıflamasında bir numara olabiliyordu. Artık bu daműmkűn değil.İşte! Teniste bilimsellik denince bu ve bunun gibi birçok nedenle piyasa antrenörlűğű yeterli bir eğiticilik sıfatındanyoksundur. Gelin görűn ki bugűn Tűrkiyede birincibasamak bir antrenör, teniste doktora yapmış kişidendaha muteber sayılmaktadır. Buna göre yanlız Tűrkiye dedeğil, Tűm dűnyada uygulanan Tenis egitiminin bilimselliğinisavunmak műmkűn değildir. Peki ne oluyor ?Akademisiyen araştırmasını yapıyor ve piyasa antrenörü,düzeyi ne olursa olsun, ondan bilgiyi alıyor ve pıyasayasürerek para ve ünvan kazanıyor. ITF bu bilgileri bir kaçaçık göz’e belletip dűnya piyasasına sűrűyor ve bunlarıülkelere göndererek bir tenis sektörű oluşturuyor. Üç dörtgűn için bir kaç bin dolar űcret, beş yıldızlı otelde ikametve yol parası, bu çark dönsűn bizim itirazımız yok. AmaBilimsellik sıfatını ağızlarına almasınlar.Bugűn hala aşağıdaki sorulara yanıt aranıyor;1.Motor öğreti nedir?2.Beceri ve performans kavramları yeteri kadar açıkdeğildir. Öğrenme nasıl gerçekleşiyor?3.Öğrenme ve beceri edinme kavramları nasıl bir ilişkiiçindedirler?4.Yeni bir bilgi nasıl oluşuyor?5.Kognitif psikoloji literaturunda içgűdűsel/dışgűdűselbilgi tanımlamaları nasıltartışılmaktadır?6. Bu iki tűr bilgilenmenin beyinin değişik yörelerindedepolanması nasıl açıklanabilir? Yani zihin ve bilinç’infarklı yerlerde depolanması nasıl açıklanabilir?7.” Keşfetmek, icat etmek, konuşmak öğrenmeyi sağlar!”demekle neyi kastediyoruz?8.Son olarak J.Clement’in sorusunu alalım,” Uzmanlarbir sorunu çözerken hangi bilgileri kullanırlar? Soyutbilgileri mi yoksa somut bilgileri mi ?Bu kadar soru ortada dururken motor öğretimde antrenörlerinantrenman egezersiz, form, periyotlama, aklimatizeve nihayet ÖĞRETTİM derken çok dűşűnmelerigerekir. Eğer gerçekten öğrettiklerine inanıyorlarsa ozaman YETENEK avına çıkmasınlar. Her insan doğalolarak hareketleri öğrenir? Sıradışı yetenek Allahın birinayetidir. Onu eğitirken kendimizi sıra dışı antrenörsanmıyalım.Kaynaklar1. National Coaching Program, 19842. J.W.Bunn, Scientific Priciples of Coaching, 19623. Biomechanics of Advanced Tennis, ITF, 20034. R.Magill, Motor Learning,5. ve 6. baskılar,199 4, 19985. J.Rothwell, Control of Human Volentary Movement, 19946. J.Clement, Use of Physcal Intuition and Imagistic Simulation InExpert Problem Solving,1994`[ Dina Tirosh, “Implicit and ExplicitKnowledge: An Educational Approch7. E.R.Kandel, J.H.Schwartz, T.M Jessell “Essentials of Neural Scienceand Behavior “19958. A.J.McCosmos, Skeletal Muscle, Form and Function,19969. Exercise and Sport Sciences Reviews,:• Volume 29,2001;-sayı 3• Volume 30.,2002,-sayı1,2,3• Volume 32,2004,--sayı 1• Volume. 28,2000, sayı-2

76Outdoor sports and the environmentThe relationship of humans to nature in theory andpracticeFritz SeewaldPädagogische Akademie, Salzburg1) IntroductionThe topic „outdoor sports in theory and practice” is apart of the larger topic of „Sports and ecology.“ Sportsand ecology as a science and/or academic subject is notafforded appropriate attention at universities. It does notplay a large role in sport-scientific institutes in Germanspeakingcountries or even in institutes beyond theborders of the German speaking world. Therefore, ourmodel at the Institute for sport sciences at the Universityof Salzburg (which we had presented briefly in Ankaraseveral years before) was a very promising development.Unfortunately, little more than a basic model can be putforth at this point, because sport sciences were a victim ofmonetary budget concerns –a development which is mostlikely an international trend– and so Sport Science hastaken another direction: This science has moved towarda greater emphasis on increased output from those intraining for more competitive and/or physically demandingsports. That is probably a more politically desirablecourse of action than focusing on the economic and tourismaspects, which when examined turn out to be verycritically opposed to sport ecology.I wrote a book about my several years of experienceswith the Salzburg model, a book which got so much attentionthat I received an offer from the Sport University inCologne. However, after the appointment negotiations itturned out that even here, at this central European Sportinstitute, an implementation of my ideas did not seempossible. Therefore I rejected this offer. In the meantime,in keeping with the aforementioned spirit of the time, theSalzburg model was also eliminated.None the less, I believe that this model is worthy to beintroduced because in my opinion it should not be allowedto die out, but instead should be taken up again andexplored further. This is especially true today in a timewhere the body is considered only as a tool to increaseoutput in many demanding sports or in the case of thosewho regard the body merely as a means for the ends of aFit and Fun lifestyle.Conventional sports and ecology, as it is understoodgenerally both in the population and in the sciences,consists exclusively of sport disciplines’ causes and effects(SCHEMEL/ERBGUTH, 1992).2) Problems in the outdoor sport/environmentrelationship(Theses for a change of the present relationship ofhumans, sport with the environment):Problem 1Modern popular sports for the masses have becomemore than just an ecological problem in nature. Above allthey are a behavior-psychological problem. The environmentalawareness of these sporting people is apparentlygreat, but few steps for concrete environmental actionsare actually carried out. These steps require a basic reorientationand/or renouncement of one-dimensional thinkingthat dominates in many of these sports (see Alpineski run, water sports, among others.) Ecological problemsare never solved by scientifically oriented ecologyalone, but require also components of the social sciences.Ecology offers scientific descriptions for causes andeffects in environmental problems; however it presentsno assistance for a problematic consciousness, for a changeof consciousness or for environmental preservation.Problem 2The topic sport ecology has yet to become a seriouscentral topic of interest in academic teaching. This isbecause the natural environment and professional competitivesports require a sensitive treatment and are verydifficult to unite with one another.Problem 3The present trend within outdoor sports has been tobecome commercialized as a part of the modern leisureindustry’s marketing campaign. Because of this takeover,

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey77genuine nature is kept separated from modern leisureactivities. It is very difficult to talk about these problemsbecause one must fight against the power wielded by thepresent leisure industry and a strong business lobby.Problem 4Intensively competitive sport, which is also frequentlylinked with mass phenomena, mass hysteria and hugenatural areas (Automobile races, football, skiing, Olympicsports and other large scale events.) These sports fascinatethe masses, drive real nature away and ignore thephysical health of the human body.subordinated role (if it pays a role at all). Nature is degradedto an instrument, to a mere tool of human actions.This applies also to many other kinds of outdoor sports(Mountain biking, Motocross, off-road rally racing, watersports...).Enormous natural changes must be made for modernOlympic summer or winter games. There are no ecologicalgames. Even ecologically oriented outdoor sports are3) Theoretical basic models for conscious actingIn my homeland the summer and winter sports are anespecially large source of tourist income. For example,think of the Austrian ski racers and their successes lastwinter. On this subject it is dangerous to have criticalthoughts.A possible critical theory for a body and naturerelationship of humans to sports is the body-philosophicalmodel of Gernot BÖHME (1992):The body as the link between the environment and themind:This diagram shows the affiliation of our material bodyto nature on the one hand and to humans on the other.The body presents itself as if it were a bridge betweenhumans and the environment. It is thus both at the sametime.From this the following can be concluded:If humans deal with their body so carelessly and heedlessly,as they do in the extreme competitive sports, thenalso the surrounding nature (to which the body is aparty) is affected by this ignorance of nature. This showsup in the competitive-oriented outdoor sports: e.g. in theski run. The human body is stressed over the borders ofits maximum capacity and nature for this body becomesonly an instrument: Ski runways, ski lifts and suchare erected, in order to facilitate this artificial ideal. Inthis situation, environmental preservation plays only aNATURE IN A GLOBAL SENSEENVIRONMENT BODY MINDnature in a common sensethe “outer nature”the part of the nature which is not withinourselvesthe “inner nature”the part of the nature which is withinourselvesconsciousness, sense, soul, …HUMAN BEING, MAN

78 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSnot possible. One can only try to keep the effects on theenvironment as small as possible.This can also be concluded: Humans who do not respectnature are also inclined to pay hardly any attentionto their own bodies. Naturally, this generalization cannotalways be made!There are also still more different models for a theoreticalillumination of the sport-environmental relationshipz.B. das Modell der Tiefenökologie von NAESS, 1989;das Modell des Homo Oecologicus von MEINBERG, 1995;das Umwelt-Mitwelt-Modell von MEYER-ABICH, 1990und vor allem dasBioethische Modell von ALTNER, 1991; diese sind allein unserem Buch beschrieben.Particularly the bioethical model of ALTNER is helpful toaid a reorientation of one’s thinking (ALTNER, 1991, 201):This diagram points out here two different ways ofhuman seeing themselves as related to their environment.On the one hand the anthro-centric model, which placeshumans in the center and which uses the environment topoint out man’s arbitrary order. This is to a large extentthe present situation.On the other hand the bio-centric model representshumans as part of a long evolution process. Humans areunderstood as part of an entire natural history and considerthemselves as equals to other organisms and the nonlivingenvironment. If man breaks free of these naturallaws of evolution, or destroys them altogether, he disturbsthe process, which can lead to his fall.This conception should be the basis of conscious andethical acting. This means that the sport ecology must bedefined in more than one way.Theory of the causes and effects of sport on the environment.4) What do I mean by “sports and ecology“?If one would like to energize thinking and in so doingprompt a re-examination of present attitudes and actions-to thus initiate a greater awareness of sports and ecology-then a definition must go deeper.We have a new Definition, which includes all theseaspects:Comprehensive sport ecology understands itself as a physicaleducation, which refersbiologicalnatural philosophical,aesthetic,sociological,health andeducational aspectsto sport environmental problems.It tries to cause consciousness and changes of behavior under theprinciple of Sustainability. (vgl. RÖTHIG/PROHL u.a., 2003, 524)On this basis our 4-part training concept for futuresport teachers and sport scientists is administered.Competitive and leisure sportsmen, the sport medicalprofession, coaches and Physical therapy could also profitfrom it:5) Meeting overview of sport ecology in theinstitute for sport sciences of the university ofsalzburg3- Semester-CycleTitle and kind of the meetingLecture:Sport ecology2 hours per weekSeminar:Sport ecology2 hours per weekWorking group:Physical education andenvironmentLecture + Practice eVL + Ue2 hours peer week BlockedAlpine course:Exercise, annually inthe summer; one weekin the high TauernReferencesContentsContents of the book:Sport ecology - An introductionto the sport nature relationshipDifferent topics:Literature seminar orproject seminarTopic: Outdoor sports inpractice: Body and natureexperience in characteristicnatural areas (forest, water, rock,cave) with theoretical reflectionsAlpine basic training (in practiceand theory): Rock climbingand Mountaineering; indoorclimbing, Climbing crevasses,beginner climbing; Natureexperience in the high mountains(creative argument with thetopics mountain pastes, Alpinetopics, Alpine tourism)1. Altner, G., 1991: Naturvergessenheit. Grundlagen einer umfassendenBioethik. Wissenschaftl. Buchgesellschaft. Darmstadt.2. Böhme, G., 1992: Natürlich Natur. Über Natur im Zeitalter ihrertechnischen Reproduzierbarkeit. Suhrkamp. Frankfurt/M.3. Meinberg, E., 1995: Homo Oecologicus. Das neue Menschenbild imZeichen der ökologischen Krise. Wissenschaftl. Buchgemeinschaft.Darmstadt.4. Meyer-Abich, K.-M., 1990: Aufstand für die Natur. Von der Umweltzur Mitwelt. Hanser. München.5. Naess, A., 1989: Ecology, community and lifestyle. Outline of anecosophy. Cambridge University Press.6. Röthig, P., Prohl, R. (Hrsg.), 2003: Sportwissenschaftliches Lexikon.Hofmann. Schorndorf.7. Schemel, H.-J., Erbguth, W., 1992: Handbuch Sport und Umwelt.Ziele, Analysen, Bewertungen, Lösungsansätze, Rechtsfragen.Meyer & Meyer. Aachen.8. Seewald, F., Kronbichler, E., GRÖSSING, St., 1998: Sportökologie.Eine Einführung in die Sport-Natur-Beziehung. UTB. Limpert.Wiesbaden.

79Mechanisms of muscle disuse atrophyScott K. PowersDepartment of Applied Physiology and Kinesiology, Center for Exercise Science, University of Florida, Gainesville, Florida. USAProlonged periods of skeletal muscle inactivity leadto a loss of muscle protein and strength. Advancesin cell biology have progressed our understandingof those factors that contribute to muscle atrophy. To thisend, abundant evidence implicates oxidative stress as apotential regulator of proteolytic pathways leading tomuscle atrophy during periods of prolonged disuse. Thistutorial lecture will address the role of reactive oxygenspecies and oxidative stress as potential contributors tothe process of disuse-mediated muscle atrophy. The firstportion of the lecture will discuss our current understandingof muscle proteases, sources of reactive oxygenin muscle fibers, and the evidence linking oxidative stressto disuse muscle atrophy. The closing portion of the lecturewill highlight gaps in our knowledge relative to thespecific role of oxidative stress in the control of disusemuscle atrophy. By discussing unresolved issues andsuggesting topics for future research, it is hoped that thistutorial lecture will serve as a stimulus for the expansionof knowledge in this exciting field.

80Dance technique (theatre dance)and lecture on creative processAnne Tiedt, Wolfgang TiedtWhat is movement theatre – physical theatre(drama – music – dance)?- the variety of possibilities of combining movement– language and music to a new unified whole.- Ideas, emotions, statements, pictures, situations, associationsand its interpretations evolve from the interactivecontrol circuit idea – movement - idea – movement….and form dance, presentation and its interfaces.How is movement theatre / physical theatrecreated ?- By systematic and meaningful blending of movementinstructions, movement experiments, movement tasksand movement stimulations and their continued actionorientation by means of dance and game tasks.- The common connection is rhythm and music in itsbroadest sense which largely determines the course of atraining, of a creative process as well as the quality of acreative product.- By systematic and meaningful blending of different creativeteaching and improvisation modells with capabilityand skill orientated conveyance modells in the so-calledstructured improvisation.- Through exploration, experimenting, discovering, testing,improvisation in interaction with a broad spectrumof exercises and movement repertoire.- Repeatedly renewed since the personal and individualmovement dispositions determine the creation processand the quality of a creative product from scratch.- By the ability of divergent and convergent thinkingduring the movement and its utilisation and applicationin conscious work processes: idea, draft of a concept,realisation and finally presentation of the results withintegrated evaluation and corresponding repercussionon a further development respectively different developmentor improved repetition.

81Spor travmatolojisinde bandajlamaDoç. Dr. Mustafa Karahan1) Spor travmatolojisine genel bir bakışa) Girişb) Spor Travmatolojisinde önemli terimleri) Inflamasyonii) Propriyosepsiyoniii) Stabiliteiv) İnstabilitec) Bandajlamaya ilişkin özel sakatlanmalari) Bağ kopmalarıii) Kas - tendon problemleriiii) Aşırı Kullanma (overuse) zedelenmelerid) Spor sahalarında ilk yardıme) Sporcuların sahaya dönmeleri2) Bandajlama prensipleri ve sakatlanmalarda kullanılanmalzemeler3) Omuz ve dirsek sakatlıklarıa) Anatomib) Sakatlıklarc) Tedavilerid) Omuz ve dirsek sakatlıklarında bandajlama uygulaması4) El ve elbileği sakatlıklarıa) Anatomib) Sakatlıklarc) Tedavilerid) El ve elbileği sakatlıklarında bandajlama uygulaması5) Diz sakatlıklarıa) Anatomib) Sakatlıklarc) Tedavilerid) Diz sakatlıklarında bandajlama uygulaması6) Ayak ve ayakbileği sakatlıklarıa) Anatomib) Sakatlıklarc) Tedavilerid) Ayak ve ayakbileği sakatlıklarında bandajlama uygulaması1) Spor travmatolojisine genel bir bakışa) GirişSpor travmatolojisi, spor hekimliğinin oluşmuş yaralanmalarıntedavisi ile ilgilenen bölümüdür. Sporcularınkendilerine uygun sporu yapıyor olmaları, antremanlıolmaları, spor sakatlıkları konusunda bilgi sahibi olmalarıspor sakatlıklarının insidansını azaltacaktır. Her türlüTıp disiplininde olduğu gibi Spor Travmatolojisinde deönleyici hizmetleri önemsemek gereklidir. Spor yaparkensporcularda görülen sakatlıklar, temelde sporcuolmayanlarda görülen sakatlıklarla aynıdır. Ancak tedavisürerken yaralanmayan bölgelerde zayıflamaya nedenolmamak, mümkün olduğunca erken sahaya dönmek veperformansı düşürmemek gibi ilkeler yeterince farklılıkyaratır. Bu özellikler sporcu yaralanmalarını diğer hastalardanayırır ve tek başına Spor Travmatolojisi adı verilenbir bilim dalını oluşturur. Genelde sağlık elemanlarıtedavi ettiği kişilere hasta olarak hitap ederler ancak SporTravmatolojisi ile uğraşanlar bilirler ki tedavi ettiğimizsporcular ne hasta sıfatını kabul ederler ne de hasta gibidavranırlar. Her ne kadar günümüzde sporun gerçekanlamı zaman zaman gözden kaçsa da sporun asıl veilk amacı spor yapan kişinin tam bir beden ve ruh sağlığıiçersinde sporunu yapabilmesidir. Bu amaca yönelikolarak çalışmalar yapan bir çok bilim dalı vardır. Sportravmatolojisi bu dallardan bir tanesidir; yaralanmalarınoluşmasını engelleme ve oluşmuş yaralanmaların tedavive rehabilitasyonu ile ilgilidir.Sporcunun kişisel özellikleri: Hangi spor yapılırsayapılsın, her branşta yaralanmaya yol açabilecek önemlibir takım faktörler vardır. Yaş: Yaş ilerledikçe dokularıngücü ve dayanıklılığı azalır. Kas gücü 30 ila 40 yaşlarından,tendon ve ligamentlerin esnekliği 30 yaşların-

82 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSdan ve kemiklerin gücü 50 yaşlarından itibaren azalır.Hareketsizlik dokuların bozunmasını hızlandırırken,aktivite ise dokuların bozunmasını yavaşlatır. Fizikselgüç 20 ila 40 yaş arasında doruğa ulaşır. Karakter özellikleri:Olgun veya tezcanlı olma gibi karakter özellikleriyaralanma riskinde rol oynar. Deneyim: Genellikle yenibaşlayanlar eski sporculara göre daha sık yaralanırlar.Antreman düzeyi: Yaralanmalar genellikle hazırlık dönemindeveya sezonun sonlarına doğru oluşur bu da fizikkondüsyon yetersizliğine bağlıdır. Teknik: Yanlış teknikleraşırı kullanma sendromlarına neden olabilir. Yetersiz ısınmadönemi, Aşırı yoğun karşılaşma ve antreman programı:Sağlık durumu: Enfeksiyon ve nezle gibi durumlarperformansı olumsuz yönde etkiler. Hiçbir sporcu ateşitam düşmeden karşılaşmaya katılmamalı. Dengeli beslenme:Sporcu her zaman için yeterli ve besleyici sıvı vegıdalarını almalıdır. Genel önlemler: Yeterli istirahat veuyku, alkol almama yaralanma risklerini azaltır.b) Spor Travmatolojisinde önemli terimleri) Inflamasyon: Aşırı zorlanma, aşırı kullanım gibiherhangi bir travmaya karşılık bir vücut bölgesindemeydana gelen mikroskopik doku cevabı.Inflamasyonun ağırlığı, yüklenmenin ağırlığı vehasarın ağırlığı ile doğru orantılıdır.ii) Propriyosepsiyon: Vucüt kısımlarının vücudagelen darbelerden haberdar olmasını sağlayanmekanizma. Örneğin dize arkadan gelen birdarbe sonucunda ön çapraz bağın gerilmesiylehamstring kaslarını gerilmesi.iii) Stabilite - İnstabilite: Vücudun yüklenmelerekarşı koyan yapılarının (bağ, kemik gibi) göreviniyapıyor olması, örneğin kemiğin yük taşıyabilmesidurumuna stabilite denir. Eğer kemikkırılır ve yük taşıyamaz hale geçer ise instabilolur. Eklemler kemikler arasında hem hareketliliğisağlar hem de kemiklerin üstüste durmasınısağlarlar; buna eklem stabilitesi denir. Bağzedelenmelerinde kemikler üstüste duramaz veeklemler yüklenme yapılamaz; yapılırsa eklemdeboşalma olur, buna da instabilite denir.c) Bandajlamaya ilişkin özel sakatlanmalari) Bağ kopmaları:Bağlar (ligamentler) eklemler çevresinde kemikile kemik arasında uzanan liflerdir. (ön çaprazbağ, iç yan bağ gibi) Görevleri eklem çevresindekikemikleri birbirlerine yakın tutmaktır.Kemikleri birbirlerinden ayrılmaya zorlayacakyüklenmelerde bağlar esneyerek uzayabilir veyakopabilir. 1. derece bağ zedelenmesinde hafifzorlanma vardır; tedavisinde bandaj veya alçıuygulanır. 2. derece bağ zedelenmesinde bağınboyu esneme nedeniyle artmıştır, bu nedenleeklem çevresindeki kemikler arasında gevşeklikvardır. Ama bağın devamlılığı bozulmamıştır.Tedavisinde bandaj veya alçı uygulanır. 3. derecebağ zedelenmesinde bağ tamamıyla kopmuştur,tedavisinde bağın yerine göre bandaj, alçı veyaameliyat gereklidir.ii) Kas - tendon problemleri:Kaslar iskelet sistemine hareketi sağlayandinamik yapılardır. Dinlenme halinde normaltansiyona sahip olan kaslar uyarı geldiğndekısalarak, eklemler üzerinden iki farklı kemiğibirbirine yaklaştırır. Değişik yapılarda kaslarbulunmasına karşın vücutta en yaygın olarakbulunan kas triseps veya biseps gibi füziformşekilde bulunan kaslardır, bu tür kaslar kemiklerekollagenden zengin esneyebilme özelliği olantendonlarla yapışır. Kasların başladığı noktayaorigo, sonlandığı noktaya ise insersiyo denir.Kemik - tendon - kemik fizyoloji olarak tek birsistem olarak düşünülür ve kas-tendon ünitesiadını alır. Kas-tendon ünitesinde direk darbe ileoluşan yaralanmalardan daha çok antremansızüniteye aşırı yüklenme sonucunda, yüklenmeanında o bölgedeki diğer yapılar tarafındanyeterince korunmayınca veya patella tendonu,aşil tendonu veya rotator cuff gibi histolojikolarak yetersiz olabilen bölgelere tekrarlayansubmaksimal yüklenmeler sonucunda fibrillerarası yırtıklar görülür. Bu mekanizmalar tendoniçerisinde olursa tendinit, kas içerisinde olursayırtılma şeklinde kendini gösterir.iii) Aşırı Kullanma (overuse) zedelenmeleri:Antrene olmamış bir dokunun alışık olmadığıyüklenmeler karşısında yetersiz kalmasıdır.Vücudun hasarlanmış dokuları yeniden yapmayeteneği vardır. Her aktivite ile birlikte vücuttasınırlı miktarda hasar oluşur ama vücudun onarımözellikleri dokuları onarır. Yeniden yapma(otorejenerasyon) özelliğinin ise belirli bir hızıvardır. Eğer hasar oluşturacak travma sürekliolursa vücudun kendini yenileme hızını aşarve hasar sürekli olur. Aşırı kullanma kendini ençok patellar tendonda (patellar tendinit) ve aşiltendonunda kendini gösterir.d) Spor sakatlanmalarında tedavi:Her ne kadar değişik bölgelerin tedavisinde farklı protokolleruygulansa da sporcuları tedavi ederken sporcularıntedavisinde 3 aşama vardır.İlk tedavi: Saha içinde yapılan ilk müdahaleye denir.Genellikle yumuşak doku zedelenmeleri olur ve tedaviona göre yönlendirilir. Yumuşak doku denilince aklakas, tendon, eklem, eklem bağı ve kırıklarla birlikte olankemik çevresi dokuların zedelenmesi akla gelir. Bu dokularıntravmasında önce muayene yapılır, zedelenmeninderecesi tespit edilir. Daha sonra zedelenen vücut kısmı:istirahate alınır, (Rest), soğuk uygulanır, (Ice), kompresyonbandajına alındıktan sonra (Compression) kalp seviyesindenyukarıda tutulur. (Elevation)

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey83Kesin tedavi: Sakatlıkların tedavisinde mümkün olduğuncakonservatif yöntem (cerrahi olmayan) tercih edilir.Eğer ki bu yöntem ile başarılı olunamıyorsa ve bazıkoşullar mevcutsa cerrahi tedavi uygulanır. Konservatiftedavi 4 şekilde olabilir; İnaktivite (otorejenerasyon):Konservatif tedavide en önemli silah, vücudun kendinionarım yeteneğini ön plana çıkarmak için istirahat’tır(inaktivite). Tüm ekstremiteyi (bacağı, kolu) inaktiviteyealabilirken sadece belirli bir eklemi de alabiliriz. İlaç tedavisi:İnflamasyonu alıcı ilaçlar, ağrı giderici ilaçlar en sıkkullanılan ilaçlardandırFiziksel tedavi ajanları: Ultrason, soğuk uygulama,lazer uygulama veya elektriksel uyarılar gibi yöntemlersakatlıkların iyileşmesinde önemli rol oynar. Nutrisyoneldestek (İlaç desteği): Doping kategorisine girmeyipancak iyileşme sürecini hızlandıran kimi besin destekleri.Cerrahi tedavi: 6 şekilde olabilir. Debridman, eksizyon:Menisküs veya glenoid labrum gibi dokular yırtılabilirve eğer onarılamayacaksa çıkartmak gerekir, bu işlemedebridman, eksizyon denir. Redüksiyon, fiksasyon: Kırıkoluşunca kırık parçalar önce yerine oturtulup (redüksiyon)daha sonra birbirine tutturulmalıdır. Cerrahionarım: Yırtılmış veya kopmuş olan dokuların tekrarkarşı karşıya getirilerek erken dönemde onarılmasıdır.Rekonstrüksiyon: Yaralanmadan en az 1,5 ay hastanınkalıcı şikayetleri varsa ek tedavi yöntemlerle ameliyatedilmesidir. Protez: Yaralanan vücut bölgesi fonksiyonlarınınsürdüremiyorsa yerine yapay bir malzemeninyerleştirilmesidir.e) Sporcuların sahaya dönmeleriSahaya dönüş kararında ana prensip adım adım olmasıdır.Amaç ise sahaya dönüşün en kısa zamanda en güvenlidönüşün sağlanmasıdır. Maça çıkma kararı vermek için enaz 2-3 tam kapasite yakınma ve aksamasız antreman yapmakagereklidir. Antreman çıkma kararı vermek için enaz 3-4 spor spesifik rehabilitasyon seansında spora özgühareketlerde yakınma veya aksama olmaması gereklidir.Spor-spesifik rehabilitasyona başlama kararı vermek içinsedoktorun eklem durumunun, kas durumunun, esnekliğinnormal olduğunu onaylaması gereklidir. Sporun heraşamasında unutulmaması gereken birtakım kurallarvardır. Stretching öncesi yeterli ısınma, soğuma, önerilenkoruyucu gereçlerin kullanılması gibi. Sakatlıktan sahayadönüş sürecinde herhangi bir aşamada aksaklık ya da ağrıoluşursa bir önceki aşamaya dönülerek hekime müracaatedilmelidir2) Bandajlama prensipleri ve sakatlanmalardakullanılan malzemelerBandajlama iki biçimde yapılabilir; esnek ve sert olarakyapılan bandajlar. Esnek bandajlar çok daha genel kullanımasahip olup esnemeyen bandajlar daha destekleyiciözellikler sahiptirler. Bandaj vücutta bulunan normaldestekleyici dokuları fazladan destek verme amacıyla kullanılmaktadır.Bandajlamanın kullanım amaçları arasındasakatlanmayı önleme, tedavi, rehabilitasyon ve propriyosepsiyonuarttırma bulunmaktadır.Bandajlamanın belli baçlı amaçları- yara varsa kapatan malzemeleri yerinde tutmak- sakatlanma üzerinde kompresyon yapmak- yeniden sakatlanma olmasını engellemek- istenmeyen eklem hareketlerini engellemek- sakatlanan kısımlara yük bindirmeden iyileşmeyi sağlamak- rehabilitasyon programı sırasında sakatlanan dokuyukorumakBandajlamaya başlamadan önce- bandajlama yapılacak sahanın yıkanıp kurutulmas- aşağı doğru traşlanması gereklidir- hassas ciltler için koruyucu malzemeler kullanmakgereklidir.Bandajlama yaparken yapılacaklar- Tüm malzemeler el altında olmalı- Sporcu ve siz rahat bir şekilde yerleşmelisiniz- Desteklenecek bağ en kısa pozisyonunda olmalı- Her kat diğerinin yarısını kapatmalı- Keskin dönüşler yapmamalı- Eklemin anatomisine uyacak şekilde yapıştırılmalıBandajlama yaparken yapılmayacaklar- bandaj aşırı gerilmemeli- kendi üzerine katlantı yapmamalı- ekstremiteyi çepeçevre sarmamalı- aşırı kat olmamalı – dolaşımı bozabilirBandajı çıkartırken- 24 saatten fazla bandaj kalmamalı- Yapıştığı yönde soyarak çıkartmak gereklidir- Hiçbir zaman yırtmamalı- Islatılarak makas kullanılabilir- Cildi her zaman kontrol etmek gereklidir.3) Omuz ve dirsek sakatlıklarıOmuzun hareket sınırları çok geniştir “circumduction”denen hareketi yapabilir. Circumduction 3 planda da(sagital, koronal, horizontal) geniş hareket yapabilmedemektir. Bu kadar geniş hareketi yaparken binen yüklereomuz 20 değişik kasın çalışmasıyla karşı koyar. Omuzbölgesinde 4 eklem vardır: Omuz eklemi (gleno-humeraleklem): Bu eklem humerus başı ile skapulanın glenoid adıverilen yuvası arasındadır. Eklem stabilitesini sağlayan enönemli unsurlar glenoidin üzerinde bulunan glenoidlabrum ile rotator cuff tır. Rotator cuff (subscapularis,supraspinatus, infraspinatus ve teres minör kaslarındanoluşur) kapsülle birleşerek humerus başını ön, arka veüstten kapatır. Rotator cuff’ın üzerinde akromiyon vardır.Akromiyonun altında ise subakromiyal bursa bulunur.Akromiyo-klavikuler eklem: Skapula’nın akromiyonucu ile klavikulanın distal ucu arasındaki eklemdir.Birbirlerine güçlü bağlarla bağlanırlar. Bu eklemin hemen

84 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSaltında bulunan skapula’ya ait korakoid çıkıntı ile akromiyonve klavikula arasında güçlü bağlar bulunur. Sternoklavikulereklem: Klavikulanın proksimal ucu ile sternumarasındaki eklemdir. Skapula-torasik eklem: Skapula ilegöğüs arka duvarı arasındaki eklemdir.Omuz (glenohumeral eklem) çıkığı: Hentbol, voleybol,yüzme, güreş gibi sporlarda sıklıkla görülür. Öne çıkmadaha sık görülür ve tekrarlama şansı daha yüksektir.Nedenler- Sporcu düşerken kendisini korumak isterve kolunu yukarı kaldırır ve düşmenin etkisiyle humerusbaşı glenoidden dışarı çıkabilir. Omuza yönelik direk birdarbe sonucunda humerus başı glenoidden dışarı çıkabilir.Kol başka bir sporcu tarafından yakalanıp çekilmekyoluyla humerus başı glenoidden dışarı çıkabilir.Belirtiler- Ağrı, hareketsizlik, humerus başı koltukaltında ele gelir, omuzun normal görüntüsü kaybolmuştur,x-ray’de humerus başının glenoidden çıktığı görülür.Tedavi- Çıkık mümkün olduğunca erken sürede birdoktor tarafından yerine oturtulmalıdır. Eğer hasta kendinikasıyorsa redüksiyon (yerine oturtma işlemi) anestezialtında gerçekleştirilmelidir. Daha sonra filmle kontroledilmelidir. Çıkık yerine oturtulduktan sonra yaşlı sporculardaen az 3, gençlerde ise 6 hafta civarında velpo bandajındatespit edilmelidir. Bandaj erken çözüldüğü zamanyeniden çıkma riski vardır.İyileşme- Komplikasyon yoksa çok iyi iyileşir. 2 - 4hafta civarında hafif hareketler başlanabilir. Eğer yeterlisüre tespit edilirse iyileşme çok iyidir. Omuz tam hareketlilikve gücünü kazanmadan spora dönülmemelidir.Omuz arka arkaya 3 - 4 kez çıkarsa, stabilizasyon içincerrahi girişim gerekebilir.Komplikasyonlar- Bazen çıkık ile birlikte damar - sinirzedelenmesi de bulunabilir. Bu durum da cerrahi girişimgerekebilir.Tekrarlayan (Reküran) omuz çıkığı: Genellikle omuzçıkıklarında ilk müdahale başarıyla yapılır ama çıkıklabirlikte olan kapsül yırtılması, ondan da önemlisi glenoidlabrum yırtığının iyileşebilmesi için 4-6 hafta tam birtespit gerekmektedir. Bu kadar uzun süreli tespitinuygulanmaması durumunda glenoid labrumun tamiyileşmesi olmayacağı için omuzda kronik instabilitegelişebilir. Ne yazık ki ağrısı geçen, kendisini iyi hissedenyürüyebilen sporcular hemen tespitten kurtulmakeğilimidedirler. Glenoid labrumun yerinden ayrılıpiyileşmemesine Bankart lezyonu diyoruz ve bu lezyonunsemptomları omuzda ağrı, hareketlerle ses gelmesi veomuzda boşluk hissidir. Omuzda boşluk hissi olmasıhumerus başının glenoid içerisinde kalmayıp öne doğrusublukse olmasıdır ve kronik instabilite adını alır. Eğerdeğişik tanı yöntemleri ile (MRI, artrografi, artroskopi)Bankart lezyonu tespit edilmişse cerrahi olarak ayrılmışolan glrnoid labral parçanın yerine dikilmesi gereklidir.Konservatif tedavi kas güçlendirmesi böyle bir sporcudazaman kaybettirecektir.Böylesi bir patolojide iyi tedavi olmamış akut çıkığınkalıntısı söz konusuyken, hiç bir travma geçirmeyip yinede omuz subluksasyonu olan sporcular da bulunmaktadır.Bu tür sporcularda ya aileden gelen genel eklem vücutlaksitesi vardır veya tekrarlayan aşırı kullanma injürileriile kas yetersizliği bulunmaktadır. Bankart lezyonu olansporcularda subluksasyon sadece öne doğru iken ikincigrup hastalarda her yöne subluksasyon söz konusudur.Her yöne subluksasyonu olan hastalar multidirectionalinstabilite adını alır ve konservatif tedavi ve omuz kuşağıkaslarının güçlendirilmesinden yararlanır, cerrahi bu türhastalarda son çaredir.Akromiyoklavikuler eklem çıkığı: Kontak sporlardasık görülür. Eklem ligamentlerle (akromioklavikulerligament, korakoakromiyal ligament, korakoklavikularligament) çevrilidir, bazen her ik kemiğin arasındakıkırdaktan yapılmış bir disk vardır.Nedenler- Akromiyoklavikuler eklem çıkığı omuz,dirsek veya el üzerine üzerine düşme ile ortaya çıkabilir.Belirtiler - Çıkığın derecesine göre bulgular vardır; 1. ve2. derecede daha hafif, 3. derecede daha ağır olmak üzereklavikulanın lateral kısmı yukarı kalkar. Klavikulanın dışucunda ağrı vardır, omuz hareketleri de ağrılıdır. Çıkığınolduğu taraftaki ele ağırlık başlanarak çekilen grafilerdeakromiyoklavikuler eklemde ayrılma görülecektir.Tedavi - Hafif vakalarda bandaj ile tedavi, ağır vakalardaise cerrahi girişim gereklidir.İyileşme- Komplikasyon yoksa çok iyi iyileşir. 2 - 4hafta civarında hafif hareketler başlanabilir. Eğer erkendönemde tedavi edilmezse geç dönemde dejeneratif artritgelişebilir.Supraspinatus tendiniti: Fırlatma sporlarında veyakontak sporlarında görülen supraspinatus tendon veyayapışma yerinin inflamasyonudur.Nedenler - Kol omuzdan yukarıda iken omuz kaslarınınuzun süreli kullanılmasıyla ortaya çıkar. Kolun süreklidış rotasyona zorlanaması, supraspinatus tendonununyırtığının inkomplet olarak iyileşmesiBelirtiler- Omuz 80 o - 180 o abdüksiyonda iken ağrı,dokunma ile omuzun anteriorunda ağrıOmuzun abdüksiyon gücünde azalma,Tedavi- Uygun egzersizlerle rehabilitasyon, anti-inflamatuarilaçlar, ağrıda azalma ve fonksiyonlarda düzelmeolmazsa cerrahi girişimTenis elbow (tenisçi dirseği, lateral epikondilit): Herne kadar teniscilerde sık görülse de elbileğinin kullanıldığıher sporda görülebilir. El bileğine ekstansiyon yaptırankaslar dirsekte lateral epikondil üzerinden orijin alırlar.Elbileği ekstansör kaslarının aşırı kullanımı, bu bölgedegörülen mikroyırtıklar ve dolayısıyla gelişen inflamasyonnedeniyle sporcularda yakınmalar ortaya çıkar. En önemliyakınma elbileği hareketleri ile ortaya çıkan dirsek lateralepikondil üzerinde ağrıdır. Ağrı bir süre sonra sporcununperformansını etkiler. Tedavinin amacı organizmanındoğal onarım mekanizmalarının, aşırı kullanım nedeniyleoluşan patolojiyi düzeltme için gerekli fırsat verilmesidir.Bu amaçla egzersiz düzenlenmesi, anti-inflamatuarlar vebandajdan yararlanılır. Kronik durumlarda o bölgedenekroz (hücre ölümü) olacağından cerrahi olarak nekrozdokusunun çıkarılması ve bölgede kanlanmanın arttırıl-

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey85ması operasyonları yapılması gerekebilir.Ulnar kollateral ligament yırtığı: Dirseğin stabilizasyonunusağlayan en önemli yapılardan biri ulna ile humerusmedial kondil arasında bulunan ve dirseğin valgusagitmesini engelleyen ulnar kollateral ligamenttir. Ulnarkollateral ligament elbileğinin dışarı doğru açılmasınıengeller, eğer çok hızla gelen bir topun eli dirseğe görelaterale zorlaması veya elin dirseğe göre lateral açılacağıbir şekilde düşülmesi sonucunda ulnar kollateral ligamentyırtılabilir. Ulnar kollateral ligamentin 3 derece lezyonugörülebilir. 1. derece ve 2. derece lezyonlarda bantlamaveya elastik bandajlama ile sporcu tekrar sahaya dönebilirancak 3. derece lezyonlarda sporcunun sahaya dönmesikesinlikle sakıncalıdır. Ek lezyonların olup olmadığınagöre sporcunun dirseği uzun kol alçısına alınmalıdır veyacerrahi olarak yırtık ligament parçaları uc uca dikilmelidir.4) El ve elbileği sakatlıklarıSkafoid kırıkları: Genellikle el ayası üzerine düşmesonrasında görülür. Enfiye çukuru denilen başparmaktabanına basmakla hassasiyet vardır. Uzun süreli alçı iletespit sonrasında iyileşir, eğer yetersiz tespit yapılırsaameliyat gerekir.Başparmak ulnar kollateral ligament ruptürü:Başparmağın herhangi bir yere veya cisme takılarak iç yantarafındaki bağının kopmasıdır. 4 ila 6 hafta alçı tedavisigereklidir.Skafoid kırığı: Skafoid kırığında tam enfiye çukuruüzerinde hassasiyet vardır. Bu kırıklar, tüm kırıklar içerisindeteşhis güçlüğü nedeniyle özellik taşır. Film çekildiğizaman görüntü vermeyebilir, bu nedenle el bileği travmalarındaakıldan çıkarmamak gerekir.Karpal tünel sendromu: Median sinirin el bileği düzeyindesıkışmasıdır, elde ağrı olur ve başparmak altındakikaslarda kas zayıflığı gözlenir. Tedavide istirahat verilir,eğer istirahat ve antiinflamatuar ilaçlar ile geçmezse cerrahiolarak median siniri sıkıştıran transvers ligamentikesmek gereklidir.Parmak eklem çıkıkları: Parmak eklem çıkıklarınınteşhisi kolaydır ve genellikle saha içerisinde diğer sporculartarafından yerine oturtulur. Yerine oturtmak kolaydırancak en az 4 hafta o şekilde atel içerisnde tutmak gereklidir.Kayakçı baş parmağı (Başparmağın ulnar kollateralligament yırtığı): Başparmağın diğer parmaklara bakantaraftaki ligamentin kopmasıdır. Şiddetli ağrı olur ve eğerinstabilse cerrahi olarak onarmak gerekir.5) Diz sakatlıklarıDiz, vücut hareketleri ile aşırı yüklenmelerin bindiği bireklem olması nedeniyle spor sahalarında en sık yaralanmagörülen eklemdir.Anatomi: Diz eklemi sinovya ile kaplı gerçek bir eklemolup femur, tibia ve patella kemiklerinden oluşur. Fibula,her ne kadar diz eklemine yakın olsa da diz eklemininiçinde değildir. Diz eklemi bir bütündür, ancak kendi içinde3 ayrı eklem olarak değerlendirilebilir; patellofemoralkompartman, medial tibiofemoral kompartman, lateraltibiofemoral kompartman. Femur’un alt ucu medial velateral kondilden oluşur, her iki kondil de konvekstir(dışbükey). Femur’un ön yüzünde patella kemiğininrahatça aşağı yukarı kayabilmesi için oluk şeklindedirve buna femoral sulkus (femoral oluk) denir. Tibia da ikikondilden oluşur ama kondil yüzeyleri femur gibi değildüzdür. Tibia’nın tam ortasında medial ve lateral tibialkondili birbirinden ayıran tibial spine (tibial çıkıntılar)vardır.Femur kemiğinin tibia üzerinde durabilmesi her ikikemiği birbirine bağlayan kapsül, ligamentler (bağlar) vekaslar aracılığıyla mümkündür. Ligamentler eklemi çepeçevresararken diz çevresi kasları diz önünde (quadriseps)ve arkasındadırlar (hamstring). Kapsül, diz ekleminiçepeçevre sarar ve femur ile tibia arasında seyreder.Kineziyoloji: Quadriceps kasının kasılmasıyla quadrisepskasından gelen yükler, patella kemiği aracılığıylatibiaya aktarılır ve tibia kemiği öne doğru çekilir ve dizdeekstansiyon hareketi meydana gelir. Patella kemiği dizdeaynen yük kaldırmakta kullanılan halatlar arasındaki birmakara gibi görev yapar. Kaslar, iskelet sisteminin motorudurlarve insanın hareket etmesini sağlarlar. Dizdeekstansiyon hareketini 4 kısımdan oluşan quadrisepskası yapar. Fleksiyon hareketini ise medialde (iç tarafta)semimembranosus, semitendinosus, gracilis ve sartoriuskasları yaparken lateralde (dış tarafta) biseps femoris kasıyapar...Eklem kıkırdağı: Eklemler çepeçevre kıkırdak ile kaplıdır.Karşılıklı gelen kıkırdaklar birbirleri üzerinden kayarakekleme rahat hareket olanağı verir. Kıkırdak kendisinionaramadığından zedelenmelerinde uzun süreli tedaviyeihtiyaç vardır. Eklem kıkırdağı denilen yapı, bir kat olarakkemiklerin birbirlerine bakan yüzeylerinde bulunur vekemiklerin birbirleri üzerlerinden kayarak hareketini sağlar.Bir kez bozulan eklem kıkırdağı yeniden yapılamaz.Eklem kıkırdağı denilen yapı, bir kat olarak kemiklerinbirbirlerine bakan yüzeylerinde bulunur ve kemiklerinbirbirleri üzerlerinden kayarak hareketini sağlar. Bir kezbozulan eklem kıkırdağı yeniden yapılamaz.Menisküsler: Menisküsler, femur ile tibia arasında heriki kompartmanda da birer tane olan C şeklinde kıkırdakyapılardır. Her dizde iç ve dış olmak üzere iki menisküsvardır, menisküslerin görevleri: eklem stabilitesi sağlamak,femurdan gelen yüklenmeleri tibiaya aktarmak, eklemdeamortisör gibi görev görerek eklem kıkırdağını korumak,eklem kıkırdağını beslemek, konveks (dışbükey) olanfemur ile düz olan tibia arasında uyumluluğu sağlamakDış menisküs iç menisküse göre daha fazla orandayırtılır. Yırtıkların en sık görüldüğü mekanizma ise dizfleksiyonda ike dize dönme yüklenmelerinin gelmesisonucundadır. Menisküslerin çeşitli tipte yırtıkları görülebilir.Menisküs yırtığı olduğunda: sıvı birikir (efüzyon),ağrı olur, eklem içinden tıkırtı gelir, kilitlenme olabilir.Eğer menisküs yırtığının boyu 10 mm’den daha küçük

86 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSise kendiliğinden iyileşebilir. 10 mm’den daha büyük olanyırtıkları ise mutlaka tedavi etmek gereklidir.Tedavisindeamaç mümkün olduğunca menisküsü korumaktır,uygun durumlarda menisküsü dikmektir, dikişin mümkünolmadığı durumlarda da yırtık menisküs parçasınıçıkarmaktır. Artroskopi ile menisküsün her türlü tedavisimümkündür. Artroskopide açık ameliyatın getirdiği yanetkiler yoktur.Ligamentler (Bağlar): Dizde esas olarak 4 bağ vardır.İç yan bağ (medial kollateral ligament): Femur ile tibiaarasında dizin medial (iç) kısmında kapsülle iç içe bulunur,yırtılması durumunda ayak normalden daha fazlavalgusa gelir (ayağın dışarıya normalden fazla gelmesi).Genellikle ameliyatsız tedavi mümkündür.Dış yan bağ (lateral kollateral ligament): Femur ilefibula arasında dizin lateral (dış) kısmında kapsülle içiçe bulunur, yırtılması durumunda ayak normalden dahafazla varusa gelir (ayağın içeriye normalden fazla gelmesi)Ön çapraz bağ (anterior kruşiyat ligament): Femurile tibia arasında dizin içinde bulunur ve yırtılması durumundabacak normalden daha fazla öne gelir. Şikayetlervarsa ancak cerrahi ile tedavi mümkündür.Arka çapraz bağ (posterior kruşiyat bağ): Femur iletibia arasında dizin içinde bulunur ve yırtılması durumundabacak normalden daha fazla arkaya gider.Bursit: Diz çevresinde baskıya maruz kalan çeşitli bölgelerdebasıncı azaltmaya yarayan çok sayıdsa keseciklervardır¸bunların inflamasyonunda ağrılı durumlar ortayaçıkar ve kesecikler şişer. Öncelikle cerrahi olmayan tedaviseçilir iyileşme sağlanmazsa cerrahi tedavi seçilir.Kondromalasi patella: Patella arkasındaki kıkırdağınzayıflığıdır. Uzun süre oturunca diz kapağı arkasında ağrıile kendini gösterir. Egzersiz ve ilaç kullanımı ile çağuvakada iyileşme sağlanabilmektedir.Jumper’s knee: Patella’yı tibiaya bağlayan tendonapatellar tendon adı verilir. Patellar tendonun orta kısmınınbeslenmesinin bozulması nedeniyle dize ekstansiyonyapıldığında diz önünde ağrı olur. Daha çok atletlerdegörülür.6) Ayak ve ayakbileği sakatlıklarıAyak bileği,spor yapan insanlarda en çok yaralananeklemlerin başında gelir.Ancak,bu yaralanmaların büyükbir kısmıi küçük burkulmalardan ibarettir. Bu nedenleayak bileği anatomisinin,bileğin yaralanma mekanizmasının,ilkyardımın,sargı ve bandaj tekniklerinin bilinmesigereklidir.Ayak bileği anatomisi: Ayak bileği, kendisini oluşturankemiklerin ve bağlarının düzeninden dolayı yapısalolarak çok güçlüdür. Buna rağmen, spor yapan kişilerdemeydana gelen zorlanmalarda, ayak bileği yaralananbaşlıca bölgedir. Ayak bileği yaralanmaları yaygın olarakgörülmesine rağmen tedavisi ve rehabilitasyonu eksiktir.Ayak bileği eklemi dört kemikten oluşur; tibia, fibula,talus ve kalkaneus. Tibia ve fibula bacağın alt kısmının;talus ve kalkaneus ise ayağın kemikleridir. Bileğin heriki yanında bulunan yuvarlak kemiksi yapılar tibianın(medial) ve fibulanın (lateral) uzak başlarıdır. Bu yapılaramalleol denmekle birlikte, bileğin iç tarafındaki medialmalleol, dış tarafındaki lateral malleol olarak tanımlanır.Tibia, talus’un tam üzerine oturur ve talus’un medialyüzeyi üzerinde ilerler. Böylece tibia bacağın alt kısmınabinen yükü ve kuvveti talusa iletir. Talus’un lateral yüzeyindeise fibula yer almakta ve lateral malleolus’u oluşturmakta,böylece ayak bileğini stabilize etmeye yardımcıolmaktadır. Kıkırdak tabakasıyla kaplı olan talus, tibia vefibulanın uzak başları tarafından oluşturulan kase şeklindekioyukta öne ve arkaya doğru ilerler. Talus, bacağınaltındaki iki kemiğe de hareketli bir eyer görevi üstlenir.Bununla beraber, talus kalkaneus’un ön ve üst kısmındayer alır. Talus, ayak bileğinin öne ve aşağıya doğru olanhareketlerini sağlar.Kendisini oluşturan kemiklerin dizilişinden dolayı,ayak bileği eklemi menteşe tipi eklemdir ve hareketlerininbüyük bir kısmı tek bir düzlem üzerinde gerçekleşir(fleksiyon ve ekstensiyon). Eklem, fleksiyon sırasında dahasabittir ve bu da bileği bandajlarken unutulmamalıdır.Kemiksi yapıdan sonra, bileği burkulmalara karşıkoruyan diğer faktörde eklemin sağlam bağ desteğidir.Yine aynen kemiklerin yaptığı gibi, ayak bileğinin bağlarıda eklemi lateral bölgede daha sabit tutar. Ayak bileğinidestekleyen bağların büyük bir kısmı malleolların pürüzlükenarlarına yapışır. Bu bağlar, bağlı oldukları kemikleregöre isimlendirilirler.Henüz işin başındaki bir antrenör için ayak bileğibağlarının tümünü bilmek gereksizdir. En çok yaralananbağlar; lateral alandaki ön ve arka talofibular, medialalandaki deltoid bağlardır. Deltoid bağ grubu dörtbağdan oluşur. Değerlendirme yapabilmek amacıyla,antrenör ayak bileği bağlarının konumlarını bilmelidir.Ayak bileğini destekleyen başlıca kaslarda mevcuttur.Ayak bileği yaralanmalarını önleyen kas tendon gruplarıiçinde Achille tendonu ve Peroneus kas grubu yeralır. Gastrokinemius ve Soleus kaslarının kalkaneus’ayapışmasıyla oluşan Achilles tendonu, sık sık tekrarlayanyaralanmaların başlıca nedenidir. Germe egzersizleribu tendonu esnek kılmak için faydalıdır. Peroneal kasgrubu bacağın ve ayağın yanal tarafı boyunca uzanır veayağın altına bağlanır. Bu kas grubunun kasılmasıyla ayakyana doğru esner, böylece yanal bağların burkulmalarıengellenir.Yaralanma mekanizmaları: Ayak bileği yaralanmaları;basit adale zorlanmalarından kırılmalara kadar uzanangeniş bir alanı kapsar. Burkulmalar en sık rastlananyaralanmalardır ve aşırı derecede içeri doğru ters dönmeve plantar fleksiyonun kombinasyonu (inversiyon)sonucu oluşur. Atletin bir çukura basması sonucu oluşanburkulmalar bu duruma örnek verilebilir. Ayak bileğiyaralanmalarının %80’ninden fazlası bu tiptedir. En çokyaralanan bağ ise ön talofibular bağdır. En sık rastlananburkulmalar lateral yani içe doğru olan ters dönmelersonucu olduğu için bandajlama bu çeşit burkulmaları

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey87önleyecek şekilde yapılmalıdır.Dışa doğru ters dönme (eversiyon) daha nadir oluşurçünkü ayağın medialinde yani iç tarafında yer alan sertve kalın deltoid bağı ayağın dışa doğru burkulmasını vehareket etmesini önler. Her ne kadar burkulmalar inversiyonve eversiyon tiplerinde olsalar da; genellikle üçkategoride incelenirler: 1. derece (hafif) burkulmalar, 2.derece (orta) burkulmalar, 3. derece (ileri) burkulmalar.1. Derece Burkulmalar: Bir veya daha fazla bağın veçevre dokunun gerilmesi sonucu oluşur. Hafif bir ağrı vehassasiyet vardır;şişme çok azdır veya yoktur. Ekleminsabit olmadığına dair herhangi bir anormal hareketmevcut değildir.2. Derece Burkulmalar: Bir veya daha fazla bağınbir bölümü zedelenmiştir. Ağrı, hassasiyet ve şişmevardır. Bununla birlikte birkaç dakika veya daha fazlasüren eklemde fonksiyon kaybı görülür. Eklemde hafifbir hareket anormalliği görülebilir. Atlet normal olarakyürümekte zorluk çekebilir ve yürürken yaralanan tarafıkollar.3. Derece Burkulmalar: Bir veya daha fazla bağıntümüyle zedelenmesi sonucu oluşan eklem sabitsizleşmesidurumudur. Aşırı derecede ağrı, hassasiyet, fonksiyonkaybı ve hızlı gelişen şişme görülür. Birlikte oluşan birkırılma muhtemeldir.Ayak bileği değerlendirmesi1. Hikayea) Önceki yaralanmaların sorgulanmasıb) Olağan dışı duyumların, hislerin sorgulanmasıc) Yaralanmaya neden olan olayın sorgulanması2. Gözlemlemea) Herhangi bir şişme, deformite, renk değişikliği veyayürüme bozukluğu olup olmadığıb) Diğer tarafla karşılaştırma3. Dokunmaa) Tibia ve fibula (kompressiyon ve vuruş testleri)b) Lateral ve medyan malleolusc) Kalkaneusd) Lateral bağlari) Ön Talofibular Bağii) Calcanofibular Bağiii) Arka Talofibular Bağe) Medial bağlari) Deltoidf) 5. Metatarsal’ın kaidesig) Kendisi ayakbileği hareketleri yapabiliyor mu4. Zorlama (stress) testleri (Bu testler sırasında ağrı,hassasiyet ve gevşeklik not edilmelidir)a) Dışa doğru zorlama (deltoidi test eder)b) İçe doğru zorlama (calcanio-fibular bağı test eder)c) Ön çekmece testi (ön talo-fibular bağı test eder)5. Kas Testleri (Bu testler sırasında zayıflığın ve/veyaağrının yeri not edilmelidir)a) İçe doğru dönme (Dışa dönük durumdaki ayağıniçe doğru dönme hareketini engelleyerek)b) Dışa doğru dönme (İçe dönük durumdaki ayağındışa doğru dönme hareketini engelleyerek)c) Dorsal fleksiyon (Plantar fleksiyon durumundakiayağın dorsal fleksiyon hareketini engelleyerek)d) Plantar fleksiyon (Dorsal fleksiyon durumundakiayağın plantar fleksiyon hareketini engelleyerek)6. Fonksiyonel Testlera) Dotsb) KoşuAyak bileği yaralanmalarının tedavisiBu; ayak bileği yaralanmalarının genel tedavi protokoludur.Bu tedavi protokolu konservatıf amaçlı olduğundan,ancak sağlık personelince yapılan muayene veradyolojik tetkikler sonucunda herhangi bir kırık olasılığıekarte edildikten sonra uygulanabilir.İlk tedavi beş temel safhadan oluşur; Koruma,Dinlenme, Buz, Kompres, Yükseltme ve eğer yaralanma1. veya 2. derece ise Güçlendirme. İyi bir tedavi planınınamaçları;yaralanma sonrası gelişen ödem ve şişmeyi ,yaralanan alandaki kanamayı ve ağrıyı azaltmak;iyileşmedöneminde yarayı korumak olmalıdır.1. Koruma: Etkilenen bölgenin saptanması (hareketsizhale getirilmesi) iyileşmeyi hızlandırır ve ayrıca oluşabilecekyaralanmaları önler. Hava yastıkcıklı ayak bileğiatelleri, elastik bandajlar kullanılabilir.2. Dinlenme: Doku iyileşmesinin en önemli bölümüdür.Ağrı, rahatsızlık ve şişme yaratabilecek her türlüaktiviteden kaçınılmalıdır. Koltuk değnekleri, herhangibir kırık olasılığı ekarte edildikten sonra ve kısmi yükkaldırma durumlarında kullanılabilir.3. Buz tedavisi: Ağrıyı, adale spazmını, şişmeyi vedokudaki hasarı azaltmak için kullanılır. Böylece iyileşmeçok daha hızlı gerçekleşir. İlk 24-72 saat içinde günde 5-6kere 15-20 dakika boyunca uygulanır. Ayak bileği için buztedavisi tekniklerine örnekler:a) Buz paketib) Buz masajıc) Buz banyosud) Ticari buz ve Kompres makineleri4. Kompresyon: Kompres tedavisi şişmeyi azaltmak veönlemek için gereklidir. Çünkü uzun süren şişliklerfibroz doku ve yara oluşumuna ve eklemde hareketkısıtlılığına yol açar. Şişlik sona erene kadar;sargılar,buz bandajları ve kompres bandajları kullanılmalıdır.5. Yükseltme: Etkilenen tarafın yükseltilmesi şişmemiktarını azaltır. Gece yatarken olmak üzere mümkünolan zamanlarda şişen uzvu kalp seviyesinin üzerineyükseltilmesi gerekir.6. Güçlendirme programı: Güçlendirme programındaönemli noktalar:a) Hızlı bir şekilde başlanmalıdır.b) Program şahsa indirgenmiş olmalıdır.c) Ağrı duyulana kadar uygulanacaktır.d) Uyum içinde uygulanmalıdır

88Quality assurance and accreditation in highereducation in flandersIgnace Van DingenenErasmushogeschool Nijverheidskaai 1070 Brussels, BelgiumIntroductionFlanders has significantly modified its education legislationto implement the goals of the ‘Bologna declaration’With the introduction of the new Bachelor-Master structure(BAMA structure) and the accreditation, Flandersgives a clear answer to the Bologna Declaration. Theaccreditation of courses will be the basic condition forgranting bachelor and master degrees in Flanders.A crucial aspect is the introduction of accreditationin addition to the existing internal and external qualityassurance.Professional and academic higher educationWithin higher education a distinction is made betweenprofessional higher education taught at ‘hogescholen‘ or universities of professional education and academiceducation taught at universities or at both universitiesand universities of professional education or polytechnics(‘hogescholen’) in the framework of an ‘association’1.Within academic education a distinction is made betweenacademically oriented bachelors, master coursesand doctorate courses.The distinction and objectives between the variouscourses is also linked to the course offer of ‘hogescholen’and universities.This will lead to the introduction of different accreditationframeworks.Quality assuranceAccreditation is the final part of quality assurance. Theexisting system of internal and external quality assuranceis the basis for the accreditation of courses.Internal QA, external QA and accreditation arethree distinct, but interlinked processesinternal QA• aimed at improving quality and quality culture• ownership of HEI (subsidiary) focused on own mission& goals• both on programme & institutional level• incorporating input, process and outputexternal QA• aimed at quality enhancement & accountability expert/peer review• based on self- assessment & site visit• against indicators agreed at least on regional or nationallevel• if focused on programme, institutional aspects come inand vice versa• independent all stakeholders• ending in public reportaccreditation• links QA with consequences for recognition of degrees• based on public report reaching threshold quality andgeneric, European Bachelor & Master descriptors• refined by (inter)national, independent accreditationbodiesInternal quality assurance (= institution level)The institutions are personally responsible for developingtheir quality assurance.The aim of implementing a quality assurance systemis establishing ‘practices’, guaranteeing continuity andassuring quality.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey89Content of self-evaluation reportThe content of the self-evaluation report is focussed onthe accreditation framework6 Topics will be systematically treated as follows- Qualitative description:- quality assessment process- process control- PDCA Quality circle (Plan-Do-Check-Act)- analysis of strong and weak points- Quantitative figuresThe topics are1. Goals of the program2. Programme content & structure3. Staff commitment4. Facilities5. Internal quality assurance6. Outcomes or results (New programmes: Conditionsfor continuity)External assessment (= review system)The external quality assurance system is organised byreviews.The review commissions carry out the reviews, drawup the public report of the assessment of the course orcourse clusters and in the future will have to assess thecourse in view of an accreditation.Basically they have to give an assessment for everytopic. This assessment serves as the basis for accreditation.This public report hence becomes the basis for theaccreditation file.The external assessment of courses or course clusters iscarried out by review commissions.The whole process of organising and carrying out anexternal review takes a maximum of 24 months.Accreditation definitionAccreditation is a formal recognition of the basicquality of courses by an independent expert authority.Accreditation is a guarantee for future students, employersand graduates.We mean: granting a quality label from an expert body,an accreditation body (The NVAO) to a course. Thismeans that the accreditation body recognizes the basicquality of the course concerned.In order to guarantee the quality of bachelor and masterdegrees, both nationally and internationally, thesedegrees can only be granted if the corresponding coursehas received this quality label.Principles for accreditation- Institutions are only allowed to grant bachelor andmaster degrees if the course has been accredited;special provisions have been taken for new coursesand if an accreditation decision is not available, theFlemish government may grant a temporary recognition.- it is the course that needs to be accredited, not theinstitution as a whole or a single department- the accreditation framework concerns the nature ofthe courses, bachelor courses in professional highereducation, bachelor courses in academic educationand master courses. It does not matter who offersthese courses.- An assessment of the quality assurance of the coursesis the basis of the accreditation system- Accreditation is aimed exclusively at granting a qualitylabel and the accreditation body should disregardany possible consequences deriving from its decision- Information concerning accredited courses is publicPossible outcomes of an accreditation processIn Flanders, within the framework of accreditation adistinction is made between- an accreditation- a recognition as a new course- a temporary recognition- a transitional accreditation.Flanders accreditation frameworkA course is granted an accreditation if it can guaranteesufficient generic quality safeguards and if the basic coursescan guarantee the pre-set objectives of bachelor andmaster courses.The generic quality safeguards pertain to the educationcontent, the education process, the education outcome,the organisation and internal quality assurance, and themethods used for self-assessment; these pertain in anycase to the possibility to compare the course with othercourses and using an international assessment framework.Generic quality safeguards• Educational content: this includes the nature andlevel of the education, sufficient coherence in thecourse programme, the study load, and a clear linkbetween the objectives and the content of the courseprogramme• Education process: this includes a clear attuningbetween the shape of education and its content, sufficienttutoring, and assessment and checking of theeducation• Educational outcome: this includes sufficient socialrelevance of the final qualifications obtained in thecourse, and sufficient course efficiency• material facilities, quality of staff, organisation, andinternal quality assurance• methods to be used in self-assessment; these pertainto the possibility to compare the course with othercourses, and using an international assessment framework

90 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSAccreditation frameworksFor the purpose of accreditation a study programme isassessed in the light of the following 6 topics:1. aims and objectives of the study programme2. content and structure of the study programme3. staff commitment4. facilities5. internal quality assurance6. resultsAccreditation frameworks for bachelor andmastersThe objectives that need to be realized for bachelor andmaster courses are clearly circumscribed:- Objectives of Bachelor courses in professional highereducation- Objectives of Bachelor courses in academic education- Objectives of Master coursesThis means that the minimum quality and level requirements,as well as the objectives for the courses concernedare clearly circumscribed in the structure decree.Accreditation processEvery course has to address itself to its institution tohave the bachelor or master course accredited.Therefore an accreditation file has to be submitted tothe accreditation body.The accreditation file has to contain at least:- a published external assessment by VLIR/ VLHORAor- a published external assessment by a external assessmentbody.Based on the submitted accreditation file, the accreditationbody compares the course’s quality and level with theaccreditation framework applicable to the course.1. difference should be made between internal QAprocedures and guidelines, those for external ones andthose fit for accreditation.2. Internal QA procedures must start from institutionalautonomy and foster improvement of quality andquality culture by evaluating programmes/institutionsagainst their mission and strategic plans.3. External QA procedures should start from an selfassessmentand involve a expert review by a teamconsisting of all stakeholders independent from theindividual institution, ending in a public report.4. External QA procedures should be geared both atquality enhancement and accountability.5. Accreditation QA procedure should be in line withthe internal and external QA procedures and guidelinesas accreditation is the final, official quality markenabling the institution to issue degrees (in that programme).QA agencies organizing the external quality controlshould be evaluated in terms of their independence,the adequacy of their resources and their impact oninstitutions by expert reviewing consisting of severalEuropean accreditation bodies.7. Accreditation bodies themselves should be evaluatedby expert reviewing in terms of their own missions,management, processes and results.8. QA procedures on all levels must follow guidelinesthat are transparent to the public and higher educationinstitutions and must have specified and fair appealsprocedures agreed on by all stakeholders.(Footnotes)1 Association: the specific characteristics and objectivesof an association are afterwards discussed.Internal QA, external QA and accreditation arethree distinct, but interlinked processesThere is an intensified European discussion on QA,which is justly placed within the Bologna process, since itis a declaration to affirm the quality of EHEA

91Sport informatics–computer technologyAlberto MadellaENSSEE (European Network of Sport Sciences, Education and Employment) and CONI (Italian National Olympic Committee)IntroductionComputer technologies and applications are producingan ever stronger impact on sport practice, services andelite performance as well as on training and educationof sport professionals. Coaches, managers, judges,athletes, media personnel, researchers and supportersare increasingly dependent on the Information andCommunication Technologies (ICT). In spite of this,the pace of technological innovation is often generallyfaster than the ability of the majority of sport organizationsto introduce and implement them in their currentoperational practices. Elite sport, in particular, requirescompetent use and application of the latest technologiesand inevitably a well conceived partnerships and co-operationwith reliable ICT companies, able to match theneeds of National Sport Governing Bodies and top clubs.Investment in technologies, even if necessary, on the otherhand can become a major challenge for sport organizations:high rates of obsolescence, cost and human resourcesissues associated to innovation can have an unpredictableimpact on the effective use and implementation of newtechnologies. Their introduction can bring in some casesrather unexpected consequences.In addition to that, education in computer sciences availablein sport and physical exercise institutes or in othersport agencies (e.g. Federations and NOCs) is generallylimited to rather traditional software applications andbasic Internet use (Wiemeyer 2000). Training on moreadvanced and powerful tools (e.g. modelling, simulations,expert systems, learning platforms) is less usual and extremelytime demanding. This has also the consequence thatcoaches, teachers and sport scientists are not always ableto develop further the required applications so that theintervention of external software experts usually not competentin sport is required. On the other hand, the relationbetween self contained commercially driven innovationand research (or problem) driven innovation takes specificforms within the sport sector and is often problematic.Latest commercial products and systems are generally extremelypowerful both in data acquisition and processing,but they work usually as “black boxes” (Weinstein 2000),strongly limiting personalisation and flexibility (e.g. inprotocols and data output or reporting). In some cases,also the high quality of the software is not matched by asimilar standard of hardware performance.Main ICT applications and related techniques insportOn this basis, an overview of the main fields of innovationand application of computer technologies in thesport sector (in the broadest sense) will be attemptedin order to review main trends and challenges. Giventhe time limitation, my goal here is to focus on someof these technologies together with the related techniquesand discuss their current use and future potential,with special emphasis on top level and Olympic sport.The way through which optimisation of sport training,professional education and organizational performancecan be achieved through the implementation of thelatest computer technology will be then discussed andsome projects carried out at the European level withinthe sector will be also presented and submitted to thediscussion. No particular attention will be paid howeverto well-known mainstream multimedia applications orweb sites providing information and other sophisticatedservices (e.g. training planning advice, scientific or applieddatabase, gateways, animated technical analysis) orenvironments for communities of users (coaches, fans,etc.). At the same time, it is impossible to review here thewide range of applied physiological measurements devicesthat are having a significant impact on sport trainingand performance either for evaluation, training controland model building, as well as for rehabilitation, preventionand recovery from injury (e.g. dynamometers, gas

92 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSanalysers, EMG analysers; Magnetic Resonance Imagingequipment, force platforms, etc.). What is however importantto notice is that many of these devices are becomingnot only increasingly sophisticated but also cheaper andportable enough to be integrated in elite sport trainingand evaluation. It is the case for example of dynamometersto evaluate muscle work, integrated with EMGrms(Bosco et al. 2000) or tensiomyographers, recently introducedto analyse muscle behaviour in a non invasiveway, with excellent application in training and injury preventionand rehabilitation. Through this techniques verydetailed information with reduced error can be collectedon individual muscles, including patterns and propertiesof contraction (e.g. speed and fatigue).Movement analysisMovement analysis has been traditionally one of themain technological support to coaches of different sports.The historical tradition in this domain dates back to the19th century and from that time, the improvement of theoutput quality and the constant trend to cost reductionand power increase has become evident. Numerous toolsand products may be easily accessed by coaches who canuse versatile digital camcorders to record the action oftheir athletes and teams, store it in a digital format andsubmit it to a wide range of analyses. The possibilitiesof use and implementation in training of movementrecording are almost infinite, ranging from control oftechnical and tactical training, comparison of variationsand models, identification of recurrent or decisive mistakes.Communication technologies allow quick transfer ofthese images and related output to any point in the worldfor feedback or further processing via more sophisticatedtools not always available on the spot. Built in proceduresallow the calculation of the most relevant cinematicvariables and sometimes may estimate specific dynamicparameters. It goes without saying that these productsmay greatly enhance the quality of the movement representationof both coaches’ and athletes’ and improveautonomous and external feedback. For example recentproducts for bi-dimensional analysis allow to analyse atechnical skill from different observational perspectivesor for example to compare real and optimal trajectories.Video and other related outputs can be also associated toother forms of immediate or delayed automatic feedback(e.g. sound, KR) delivery for athletes and practitioners.The autonomous creation of stick-figures by the coachis easily feasible, even if it is clear that the use of thissoftware for scientific purposes has definitely problemsof validity and 3-D applications are obviously necessaryfor scientific research. Nevertheless they allow sufficientdiagnostic power to the coach on the field. On this basisalso animations can be easily produced for educationalpurposes. Many commercial products are available on themarket but, at the same time, numerous research instituteshave developed sophisticated application.Virtual reality and technical simulationsExpectations on simulation and virtual reality havebeen quite high for a long time. In spite of this, the applicationof this family of techniques and technologiesin the training process in the different sports is not yetwidespread and significantly developed, even if techniquesto produce virtual scenarios based on real data arewidely available. This contradicts significant developmentsin other quite complex fields as it is demonstratedby the large use of these technologies by military pilots,cosmonauts and also car racing pilots. The opportunitiesprovided by these techniques seem therefore especiallyinteresting if we consider the extreme difficulty to reproducefor elite sportsmen and sportswomen in manysports (especially situational sports) the same conditionsof information and tactical complexity in training thatoccur in competition.E-learning platforms and multimediaenvironments for educationThe use of multimedia and internet learning environmentsfor coaches and other sport personnel educationhas largely increased in the last years, bearing anextraordinary impact on teaching methodologies andopportunities for accessing educational programmes.The number of on line courses in sport and coachingsciences has increased in an exponential way, even ifstandards and outcomes are very variable and some timescontradictory, as it is showed by the quick rise and fall offully on line projects and virtual universities. Examplesof virtual campuses can be found in most of Europeancountries including UK, France, Spain, Italy, Germanyand Switzerland. National Sport Governing Bodies andProfessional leagues (e.g. Premier League in UK withthe Football academies) are also investing in the samedirection. Some European projects have also specificallysupported initiatives in this area (e.g. the ITES project bySaarland University, Germany, funded by the EuropeanCommission from 1998 to 2003). Numerous learningfacilities are available within these platforms, includinge-classes, on line tests, case studies, self-evaluation tools,e-congressing in addition to the more traditional learningmaterials, like presentations and e-publishing. Thekey elements for the success of these learning platformhave been identified in the real interactive nature, in theavailability of a dedicated staff, and a sophisticated qualitycontrol system.Nevertheless, there is still a gap between the potentialof the E-learning systems and their effective implementationin the daily life of students and teachers: inparticular the development of academic curricula is notyet sensitive enough to the e-learning environment. TheENSSEE (European Network of Sport Sciences Educationand Employment) is currently conducting a three yearThematic Network Project (Aehesis) supported by theEuropean Union and coordinated by the German Sport

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey93University in order to analyse the impact of ICT in sportsciences curricula, within the framework of the Bolognaprocess.Knowledge management systems and metaknowledgebuildersMany sport organizations and Higher Education institutesare involved in a substantial process of developmentof powerful electronic environments able to facilitate theprocess of access, use and implementation of knowledge.For example the IOC has invested enormous resourceswith the objective to maximise knowledge managementand transfer from one edition of the Olympic Gamesto the other. This is made possible through the use ofspecific content management systems and integratedenvironment usually combining intra- and extranetsolutions. Another interesting example is provided by theMilan Lab, an integrated and sophisticated KnowledgeManagement System, applied simultaneously to the footballplayers’ training and competition, club managementand human resource management. The system is theresult of an innovative joint venture between the ACMilan, (one of the leading European clubs) and about20 commercial and technological partners. This is thefirst experience of this kind in the European professionalsport, and has required an investment over 2,5 millionEuro. The main goals of this initiative are 1) the improvementof the athletes’ sport potential and performanceand 2) the creation of a platform able to support the ACMilan managers and officials in selecting the right playersfor the needs of the team and improving the generalmanagement of human resources. The system is able tomonitor the players conditions day by day, to support theeffort of the medical and conditioning staff to create a“well-tuned” training and nutrition program suitable toeach athlete’s characteristics. At the same time, data arecollected and analysed to develop individual profiles ofthe athletes, minimise the risks of injuries, and providemovement and tactic analysis of the players.Equipment, clothing and apparel innovation.ICT technologies and sophisticated modelling techniqueshave been largely used to improve competition equipmentand sport apparel, like shoes or swimming suitsused for competition and training. Improvement of aeroandhydrodynamics have been then achieved, with 3-4%or more of drag reduction in rowing and cycling andeven more in swimming and ice speed skating. This hasallowed significant increase in results not only in competition,but also in the training effectiveness. In track andfield the introduction of specific competitive runningsuits is still episodic, however with some remarkableexception as it was the case of Kathy Freeman in Sydney.Compression garments (socks and undergarments) havebeen also designed on the basis of computer applicationsand introduced in practice. On the basis of experimentalevidence and physiological data they have been reportedto be particularly effective in improving recovery, reducinglactate, and facilitating higher warm up efficiency.Innumerable innovations have been also conceived andapplied to the competition specific equipment (e.g. bowsin archery, skis, wax, etc.)Software for analysis and planning of trainingand exercise prescriptionApplications developed to store and analyse trainingand documentation data are probably among the oldestand most popular products in sport. The ability to assesstraining and understand the relation between its componentis essential for the optimisation of performance andprevention of overtraining. Numerous companies andresearch institutes have actually developed packages toanalyse the training process since the late ‘70s. Throughthis software, sophisticated descriptions of trends andregularities of the parameters of the training loads arepossible; complex relations between these parameterscan be detected or verified and possible gaps betweenplanned and real loads calculated or estimated. Lessfrequently, through this software it has been possible toidentify clear relations between training variables andparameters or results obtained in competition, mainlybecause of the extreme complexity of the variables affectingthe competitive performance and the needs for verysophisticated statistics to achieve this goal. Latest generationsoftware is extremely flexible and adaptable to specificneeds and selected perspectives of observation anddata acquisition. Dedicated applications are available foralmost all sport disciplines, with clear market leaders inspecific countries and segments. It is interesting to noticethat data acquisition is now increasingly possible directlyon web databases. Expert systems are integrating fact andknowledge bases to support the solution of more complexproblems, through specific inference engines and friendlyusers’ interface. Fitness industry is also characterised bya massive use of such tools for individualised exerciseprescription, feedback and control.Match and performance analysisTogether with the computerised training logs, the firstcomputer applications in sport have been designed andimproved in order to collect and classify behaviours ofathletes in competition. This has generated a large numberof match or competition analysis systems who havehad a large impact on scouting activities and descriptionof athletes performance. While in the first years (more orless till the mid 90’s) these tools have been used mainlyfor description and training control, more recently sophisticatedsoftware is created to build dynamic modelsand relate the quality and frequency of actions to a set ofcomplex variables including both the team-mates and theopponents. These performance analysis tools are encounteringincreasing success because of the progressive

94 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSreductions of their costs and due the growing recognitionby the coaches both of the complexity of sport performanceand limitations of the observation skills. Withthe support of communication technologies, specificperformance data (e.g. split times, frequency of selectederrors) can be sent anywhere for further processing(from example from the video-analyser to the coach orto the biomechanist and back for immediate feedback, e.g.between the heat and the semifinal). Numerous softwareapplications designed originally for other areas (ethology,ergonomics, social psychology) are now integrated inobservational systems applicable to sport competitions.The potential of this information and procedures is alsolargely used by sports media companies in quest of competitiveadvantage.Tracking and positioning systemsA further development of traditional match and performanceanalysis is provided by the most recent evolutionof the GPS (Global and Positioning Systems) that allow aneasy tracking of the athletes position in space and time. Inthe last 15 years the cost of these systems has enormouslydecreased and sport coaches can now take full advantageof the potentiality of satellite transmission. The mostcommercial systems (wrist watches) produced by leadingelectronic companies go far beyond the traditional functionsof portable heart monitoring devices and do notonly calculate the positions but also the velocity and themovement times. These systems can store an enormousamount of training data (e.g. volume of training loads atdifferent speed/intensity, total and partial distances, instantand average speeds) that can be easily associated tothe heart frequency or other parameters. Possibilities ofdata breakdown by specific time/workload variables areextremely high as well as data export into statistical orother kind of software. Remote audio-feedback to athletescan be also associated.Artificial Neural Networks and computer basedmodellingThe evolution of sport and training sciences haschallenged the traditional linear vision of the relationsbetween training loads, performance and physiologicaladaptation variables. Many examples of self-organizationand specificity of responses to training have been documentedin the last years, for example in terms of patternsof strength development, muscle fibres coordination andrecruitment, endocrine adaptation, structure of cyclicmovements (Perl & Mester 2001; Schollhorn 1999). Therecognition of this extreme complexity has challenged theuse of traditional data analysis techniques, encouragingthe development of new dedicated tools based on nonlinearmodels. Analytical procedures based on fuzzy logic,that proved to be very effective in very different domains(e.g. financial trends), have been developed to analyse andidentify complex movement patterns, evaluate trainingand tactical interaction and even to produce strategicchoices in competition. It must be however emphasisedthat the development of fuzzy logic models is in mostof the cases quite time consuming and also economicallydemanding.Artificial Neural Networks are more and more used forresearch and practical purposes, being able to learn frominput data and produce efficiently and quickly new outputmodels to solve training and competition problems.Neural networks are especially adaptable and useful inthe presence of non-linear relations and complex dynamicalsystems, whose analysis requires huge sets of data,belonging to several different dimensions acting on thespecific phenomenon to be analysed (e.g final competitiveperformance or evolution of records). Their use inelite sport and sport research is constantly increasing. Forexample they are used to investigate the relation betweenphysiological and psychological variables and the performanceconsidering also the influence of the externalenvironment. New generation computer based modellingtechniques have made available sophisticated tools to testand therefore to develop theories and relations betweenvariables in a more effective way, on the basis of sets ofexperimental data.ConclusionThe application of technologies can be seen as afundamental necessity for today’s sport performanceand professional development of the sector. Howevertechnologies can prove effective and efficient only ifsome organizational conditions are present, because itis always the competent interaction between human andtechnological resources that can produce advancement ofknowledge and impact on performance. Different kindsof essential facilitating conditions have to be provided forthe implementation of ICT in elite sport to be successful.They should include the existence and stability of a supportteam of researchers and professionals; a competentcoach able to take the responsibility of the whole processand to interpret the huge amount of data; the control ofaccess and security of information, the involvement ofthe athletes/team and their full participation in the dataacquisition, analysis and implementation.References1. Bosco, C., Colli, R., Bonomi, R., von Duvillard S.P., Viru, A. (2000),Med Sci Sport Exercise, 32,1, 202-2082. Perl, J. and Mester, J. (2001), Leistungssport 2, 54-623. Schollhorn, W. (1999), Leistungssport, 2, 5-124. Weinstein (2001) Proceedings of the 6th ECSS Congress. Cologne.5. Wiemeyer, J. (2000), Sportinformatische Ausbildung, in Bayen, H.& Perl, J. (eds.), Sport und Informatik VII (89-103)

95Monitoring of training load during year-roundcircleRyszard Strzelczyk, Jarosław Janowski, Piotr Unierzyski, Krzysztof Karpowicz, Jan KonarskiUniversity School of Physical Education, Poznan, PolandThis paper discusses on the example of canoeists, amethod of documenting and analysis of trainingloads. The method is based on a physiologicalcriterion and divides 5 ranges of effort intensity. Suchprocedures will allow to carry out a multidimensionalanalysis of realized training loads in macro-, mezo- andmicrocycles, in training periods, capacity and intensity ofapplied training means etc. Monitoring athletes` activitygives a chance to increase the quality of whole trainingprocess.Competitive sport has high requirements as far as planningof training process is concerned. This is to excludeelements of acciddentality. The main goal of training isto achieve maximally best results in the main competition,proper for a given age category of athletes. A key tosuccess is a skillful and exact placing the elements of trainingprogramme and the dynamics of load so that theywould turn out to be the most useful for athletes startingcondition.The activites taken up by players and couches on theirway to achieve the highest sports predisposition (theoptimal psychophysical preparation) have to be supportedby research, results of which enable an objectiveevaluation of the state of training effects in the range oftechnique, tactics, mental preparation and motor abilitiesof the individual athletes.The process of controlling the training effects requiresa system action based on circumstances showing basicrules of designing and realizing training – starting loadin a time structure of the training. This is especially meaningfulin a training of athletes presenting a high sportslevel (Bompa 1999).A starting point for an issue of optimalising trainingis an identification of main (leading) motor abilities andassuming a proper tool (battery of tests), which will allowto obtain objective information about the condition oftheir training. In the research it is important to formsome assumptions relating to the changeability of thepointed skills in a time structure eg. a year – round trainingcircle, which aims at the highest – rank competition.The assumed changeability should be guided to achievea certain level of individual skills according to increasingneeds resulting from sports rivalry (Strzelczyk et. al.1999;Strzelczyk et.al 2001).A direct factor changing psycho-physical abilities ofthe system is training load, high effectiveness of trainingis related to forming specific, showing high changeability,adaptive reactions. Established adaptive reactions increasegradually as a result of long lasting or multiple effectof certain stimula (Sozański 1999). It can be assumedthat an increase of ability and efficiency of an athlete is aresult of creating and improving defending mechanismsof an organism against “stress’’ which are training load.Getting familiar with leading and “complementary”factors determining success in sports rivalary allows toform defined training goals and to realize the goal byusing appropiate means and training methods. Findingoptimal proportions among work and rest phases, intensityand frequency of appearing and sometimes lastinggiven training stimula is a basic training problem in consecutiveyears of training.For many years sports analysts have been looking forthe way of describing training loads which would be universalfor many sports disciplines, easy to use, allowing tocarry out a deep quantity and quality analysis of trainingloads and defining a direction of influencing a given trainingfactor (Naglak 1979). An interesting solution to theproblem can be a method of documenting and analysisof training loads proposed by Platonow and Sozanski(1991) and researchers from the Academy of PhysicalEducation (AWF) in Warsaw and frequently adapted tomany disciplines by other academic centres in Polandincluding AWF in Poznan.The authors describe training loads (training means) intwo areas: information area, with respect to a direction ofinfluence (a kind of preparation) and energy one, with

96 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSrespect to an energy supply in an organism during aneffort according to Wolkow`s proposals (1971).In an information area researchers have distinguishedmeans of versatile character (V) developing Athlete`skinetic potential, however, not having a direct influenceon forming specialist dispositions defined by a modelof championship of a given discipline. Another groupof means of a guided (semi-specific) character (S-S)forms especially functional mechanisms (basics) of specialistefforts. And means of special character (S) form aspecific group of functional, ability and kinetic featuresaccording to the rule of progressing adaptation to startingrequirements (reflecting external and internal structureof movement).In an energy area the authors distinguished 5 rangesof effort intensity based on a physiological criterion (HRlevel before and immediately after the effort), biochemicalcriterion (the level of milk acid in blood) and takinginto account the effort duration. Additionally, they havedistinguished a 6th range (6) including exercises strenghteninganabolic changes (weight training) (Sozanski1999).The profile of efforts in individual ranges of intensitypresents as follows (HR value for HRPPA about 170 bits/min).Range 1 – very low and low intensity effort, supportingoxygen influence, HR after work not exceeding 130-140bits/min.Range 2 – moderate and high intensity exercises, oxygentype of effort forming their strenght and capacity, HRafter work about 160-180 bits/min, level of milk acid 2-4mmol/l, duration of individual efforts above 300s (up to3 and more hours of continuous work).Range 3 – high and submaximum intensity exercises,mixed character of effort (oxygen and oxygen-free) formingoxygen power and capacity of oxygen-free energysources, HR after effort above 180bits/min, level of milkacid 406 mmol/l, duration of individual efforts up to300s.Range 4 – submaximum and close to maximum intensityexercises,oxygen-free, acid-milk character of work, formingstrenght and capacity, HR after effort higher than 190bits/min, the level of milk acid 6-14 mmol/l, the time ofduration of individual efforts 20-120s.Range 5 – submaximum and maximum intensity exercises,oxygen-free, not acid-milk character of effort, formingtheir power, HR after effort about 150-16- bits/min.,the time of individual efforts does not exceed 20 s.In order to properly take advantage of the above classificationof loads it is necessary to work out a register oftraining means for a discipline, another words, to describeevery possible exercise in an information area V, S-S, Sand assign to it an appropriate range of intensity. Suchprocedures will allow to carry out a multidimensionalanalysis of realized training loads in macro-, mezo- andmicrocycles, in training periods, capacity and intensityof applied training means and others. In order to qualifyloads to appropriate ranges of intensity two measurementswill be helpful: the measurement of pulse (SportTester) and the measurement of concentration of milkacid during an effort.Material and methodTaking advantage of the method suggested by a researchteam from AWF Warsaw a physiological and methodicalprofile of Canadian canoeing as well as the author registerof training means have been worked out (Rzepinski2004). The training loads which underwent analysis havebeen used in a training of a group of junior canoeistsfrom KS “Posnania” Poznan (n-4). An average age of theathletes was 18 years. An observation included a yearroundtraining cycle from 1st October, 2002 to 26th July,2003 (Polish Juniors` Championship).The results of researchIn order to do the study only some aspects of the analysishave been chosen, those which describe basic profilesof realized training loads in a year-round cycle. In a cycle2002/2003 the athletes worked over all 812 hours during354 training units. Examining the loads as regards thedirection of their influence (information area) it has beenstated that exercises of versatile character equaled 54,3%(441 h), semi-specific exercises 7,5% (61 h) and specialistexercises 38.2% (310 h) (Figure 1).Figure 2 shows a value of training loads realized inindividual ranges of intensity. Dominant exercises werethose of low and medium intensity, in the 1st range theyequaled 16% (126,6 h) and in the 2nd range 35% (283h). Canadian canoeists realized 26% of loads (210,7 h)in the 3rd range of intensity and 20% (164,3 h) in the4th one. The lowest number of loads has been realizedin the 5th range of intensity, they only amounted to 3%(27,9 h) of a training capacity. In a percentage combinationthey did not include a training of a weight character(207,3 h).The above information is of a very general character,however, a specific analysis of loads can be carried out forevery period, subperiod, mezocycle or microcycle.The next stage of the analysis of loads was defyningthe dynamics of loads in individual ranges of intensityin a training macrocycle (Figure 3). What results frompresented data is a fact that in a preparatory perioddominated loads of oxygen character in the 1st and2nd ranges of intensity. In a subperiod of specialistpreparation, in the 3rd and 4th ranges of intensity thequantity of work increased referring to starting intensity.In a final part of a macrocycle, before the maincompetition of a season there appear exercises in the5th range of intensity aimed at improvement of speedabilities.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey97Figure 1. Value of training load during selected microcycle amongcanoeists.Figure 2. Value (in %) of training loads of canoeists realized in individual rangesof intensityFigure 3. The dynamics of loads in individual ranges of intensity in a training macrocycle during year-roun macrocycle.Summing upWhen planning training loads one have to rememberthat the elements of loading: capacity and intensity shouldincrease in a wavy way, gradually progressing fromquantity to quality. In a preparatory period the dominantloads are of oxygen character, having a big capacity. Thecloser a starting period the training should be more andmore intensive with gradual decreasing the capacity. Suchbehaviour will allow the athletes to prepare well to startingintensity and to relax better.Taking advantage of the earlier described method ofanalysis of training loads there is a possibility of monitoringan athlete`s sports activity in chosen fragments ofa time structure of training. The analysis can be carriedout in a quantity and quality area which will be especiallyuseful in comparing training loads realized by differentathletes, the same athlete in different time, especiallyconfronted with achieved sports result.Presented results ilustrate how the loads in Canadiancanoeists` training macrocycle proceeded. One can noticea specific waving of the loads resulting from changingapplied training means in relation to seasonality of a discipline,their capacity and intensity. It can be suggestedthat the loads were realized according to training assumptionsand led to achieving planned sports goals.References1. Bompa T. (1999), Periodization. Theory and Methodology ofTraining. Human Kinetics.2. Janseen P., (2001), Lactate Threshold Training. Human Kinetics.3. Naglak Z., (1979), Trening Sportowy, teoria i praktyka. PWN,Warszawa, Wrocław.4. Płatonow W. N., Sozański H., (1991), Optymalizacja strukturytreningu sportowego. RCM-SzKFiS, Warszawa.5. Rzepiński A., (2004), Analiza obciążeń treningowych kanadyjkarzyw cyklu rocznym. Praca magisterska, AWF Poznań.6. Sozański H., (1999), Podstawy teorii treningu sportowego. COS,Warszawa7. Strzelczyk R. Wachowski E., Konarski J., Kubiak M., (1999),Charakterystyka sprawności fizycznej kadry narodowej w hokejuna trawie. Trening, Nr 2-3 , s. 57-65.8. Strzelczyk R., Konarski J., Karpowicz K., Janowski J., (2001),Changes in the speed endurance of Field Hockey Players duringthe preparatory period to the Olympic Games – Sydney 2000, Bookof abstract, Sport Kinetics ‘2001, Tartu, Estonia.9. Wołkow N. J., (1971), W poszukiwaniu naukowych podstaw teoriitreningu. Warszawa.

98Testing endurance capacity – how valid and reliableHartmann, UlrichDepartment for Theory and Practice in Sport, Faculty of Sport Science, Munich, GermanyDuring endurance testing decisive parameters forinterpretation are “endurance capability” / “anaerobicthreshold” (power output at 4 mmol/l lactate(P4)), maximum power output during the last/exhaustivestep (Pmax), (maximum) lactate concentration afterwork-load, cardiac-rate and, if at all, parameters of thegas-exchange-metabolism. Traditionally from the determinationof P4 the so called “aerobic capacity” is estimated,and from measuring Pmax “anaerobic capacity” isindicated. - Both assumptions are incorrect: By the useof post exercise simulations the metabolic background ofgiven test results will be demonstrated.1 st it is to conclude that many of the common testproceedings and the way how they are used for interpretationare partly or in total not fulfilling the qualitycriteria of validity and reliability. For a differentiateinterpretation more detailled testing proceedings wouldbe necessary. 2 nd it can be seen how terminology of “trainingscience” is used in practice and particular practiceaims and methods. This is also caused in the dominantphenomenological description of performance demandwithout much respect to biology. It will be discussed thathigh performance in competition can be explained bydifferent metabolic patterns. Based on those explanationsin conjunction with specific effects of adaptation possiblemaladaptations can be understood more easy.

99New trends in performance analysisHartmann, UlrichDepartment for Theory and Practice in Sport, Faculty of Sport Science, Munich, GermanyElite sports training is intended to improve performanceto the highest level possible. Accordingto Roux the mechanisms of load/adaptation arebased on general biological principles. Following textbookopinions, adaptations provoked by physical exerciseare based on the model of over-/supercompensation.Consequences deriving from this approach regardingphysical training are expressed by various descriptions.Hereby the aspects of load/adaptation are mainlydemonstrated from a phenomenological point of view.The model of supercompensation is exclusively based onthe consumption of muscular glycogen-deposits and canbe seen at best as a model used didactically.However, certain limits exist which impairs maximalfunctional capacity in highly trained athletes. Cellularsubstructures (myofibrils, mitochondria etc.) consistof relative short living proteins with a half-life time ofabout 10-30 days. Therefore the maintenance of thecellular structure depends on a steady state of proteinsynthesis and degradation during the cell-life time. Thedaily turnover of proteins is estimated about 3-4% ofthe protein cell content and increases with the averagefunctional load. Active tissues like muscle cells are ableto compensate increased functional loads by (sub)structuralhypertrophy, which establishes a new equilibriumbetween protein mass and average functional load. Theresulting enhancement of the maximal functional capacityand power output is the base of the gain of sportsperformance induced by regular training.

100Sporcularda ayakkabı seçimiYrd. Doç. Dr. Mustafa KarahanMarmara Üniv. Tıp Fak. Ortopedi A.B.D. Voleybol A Milli Takım DoktoruÖnemi gözardı edilemez ...• Sporun gerektirdiği aktivitelerin yarattığı streslerekarşı koyabilme• Maksimum potansiyel elde edebilme• Ek sorun yaratmaz• Varolan sorunlara çözüm getirir• Ayağında ayakkabı olduğunu hissettirmez• Ayakla ilgilenen doktorların muayene ettiğihastaların %15’i yanlış ayakkabı kullanımına bağlırahatsızlıklardan şikayetçidirler.• A.B.D.’De 1994 yılında spor ayakkabıları için 7.8Milyar dolar harcanmış.Peki hangisini alalım ?Nike? Asics-tiger ? Saucony ? New balance ? Ryka ? ? ?Avia ? Adidas ? Reebok ? ? Converse ? Etonic ?Ayak ve ayakkabı uyumu• Ayağımızı tanıyalım - biyomekanik• Ayakkabımızı bilelim – sağlamlık, dayanıklılık vs…Ayak biyomekaniği- pronasyon ve supinasyon• Topuğun yere değmesiyle pronasyon başlar. Ayağınyere temas şokunu emmesini sağlamak üzere içedönmeye başlaması – bu aşamada esneklik önemlidir.• Ayağın vucüdumuzu ileri atmaya hazırlanmasıylabirlikte supinasyon başlar. Bu aşamada ayağın yeresağlam basması gerekir ki parmaklarımızın ucundakendimizi ileri atabilelim.Aşırı pronasyonda ayak• Taban çökmesi olan kişilerde bulunur. Ayak altındakiyüzeye uyum sağlar ve ayağın yere teması ile birlikteşoku emerler ancak ayak stabil - sağlam değildir.Nufüsün %50’sinde pronasyonda ayak görülmektedir.• Ayağa destek verecek nitelikte sert ayakkabıkullanılması gereklidirAşırı supinasyonda ayak• Bu tür ayaklar da çok serttir. Ayağın yere teması ilegelişen şoku yetereince ememezler. Bu tür ayaklardastres kırıkları daha çok görülür. Bu tür ayaklarnüfusun ancak % 1’inde görülür.• Şoku emmeye yarayacak nitelikte daha yumuşakayakkabı kullanılması gereklidir.Ayakkabı alırken biyomekaniğe ek olarak ayakkabılarıda tanımak gereklidir.• Kalıp• Sırt• Sırtın tabana tutturulması• Taban• BiçimKalıp• Ayakkabı yapımında en önemli aşama• En büyük farklılıklar ön ayak ve topuk çapında olur• Normalde 7 derecelik içe dönüktür• Düz kalıplar taban çökmesinde destek sağlar• Içe dönük kalıplar daha fazla harekete izin verirSırt• Deri• Kauçuk• Plastik• Yumuşak naylon• Pvc kaplı kumaş• Polilüretanlı kumaş• Kot kumaşTaban• Kauçuk (en sık)– Karbon katkılı– Stirenbutadien katkılı– Mikrohücresel (mcr)• Etil-vinil asetat (eva)

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey101• Poliüretan• Naylon• DeriBiçim• Düz olanlar daha stabildir• Muz şeklinde olanlar daha fleksibleAşırı pronatör - taban çökmesi olanlar• Tek parça sırtlı• Düz• Poliüretan tabanlıOrta grup ayaklar• Kombinasyon sırtlı• Yarım kıvrımlı• Eva tabanlıAşırı supinatör - sert ayaklar• Sırtın tabana dikildiği• Kıvrımlı• Eva tabanlıHerşeyin en’i olan ayakkabı yoktur• En iyi ayakkabı bile tabanından başlayarakbozulacaktır.• 500 Ila 1000 km koştuktan sonra değiştirmenizgereklidir.• Ayağınızın biyomekaniğine uygun ayakkabıAyakkabı almanın kolay bir reçetesi de yoktur.• En önemli kriter rahat hissetmek• En pahalı ayakkabı en iyi ayakkabı demek değildir• Herkesin ayağı farklıdır• Zaman içinde ayağınızın boyutu değişebilir.• Her zaman deneyin• Yapacağınız aktiviteyi gözönünde bulundurunAyakkabı alırken 7 noktayı gözönündebulundurmak gereklidir.• Stabilite• Dayanıklılık• Bulunabilirlik• Fiyat• Kalite kontrol• Tabanlık yerleştirmeye izin verebilmesi• Özel noktalar içermesiSonuç olarak ayakkabınızı alırken :• Parmaklarınızı oynatabilmelisiniz• Topuğunuz sağlam oturmalı aşağı yukarı kaymamalı• Sürekli yaptığınız sporu yaparken giyeceğiniz çorabıgiyiniz• Büyük ayağınızın en uzun parmağının ucu ile ayakkabınınucu arasında bir parmak eni mesafe olmalıSonuç olarak ayakkabınızı alırken:• Ayağınız yanlarda taşmamalı• Günün sonunda ayağınız en şiş halindeyken deneyin• Her ikisini de giyip, mağazanın içinde dolaşın• O anda rahat olan ayakkabıyı alın, daha sonrarahatlayacağını düşünmeyin• Eğer herhangi bir spor ile haada 3 defadan fazlauğraşıyorsanız o spora özgü ayakkabıları giyinizAyakkabılar spora özgü olarak 7 gruptatoplanmışlardır• Koşu, antreman, yürüyüş• Kort sporları (tenis, basketbol, voleybol)• Atletizm• Saha sporları (futbol)• Kış sporları• Açıkhava sporları• Özel sporlarKoşu, antreman, yürüyüş– Yumuşak sırt– Güzel şok emici özellik– Tabanda yuvarlanma özelliği– Hafif– EsnekKort sporları (tenis, basketbol, voleybol)• Çoğu kort sporlarında yandan yana hareket yapılır.Bu nedenle tabanı çok sağlam olmalıdır.Saha sporları (futbol)• Çivili• Sert naylon taban• StabilAtletizm• Kişi biyomekniği,• Antreman tekniği• Yürüme paterniKış sporları• Ayakbileğine destek olmalıÖzel sporlar• Golf• Aerobik• Bisiklet

102Sports drinks: do they work?Scott K. PowersDepartment of Applied Physiology and Kinesiology, Center for Exercise Science, University of Florida, Gainesville, Florida. USAProlonged periods of endurance exercise resultsin an increase in body temperature and a loss ofboth body fluids and electrolytes. Further, it is wellknown that exercise-induced dehydration has a negativeimpact on endurance exercise performance. Fluid intakeduring exercise can assist in maintaining plasma volumeand minimize exercise-induced increases in body temperature.Moreover, the addition of electrolytes to ingestedfluids helps to maintain plasma volume and reduces therisk of exercise-induced electrolyte imbalances. Finally, alarge volume of studies over the past two decades haveshown that carbohydrate ingestion during exercise canimprove endurance exercise performance. By discussingresearch in the area of fluid and carbohydrate eplacementduring sports, it is hoped that this tutorial lecturewill serve as a stimulus for the better management ofhydration in athletes.

103Spor pazarlamasıHasan Birol yalçın, Ph.D.Abant İzzet Baysal Üniversitesi – BESYO -Antrenörlük Eğitimi Bölümü, BoluSpor alanında yaşanan gelişim ve değişim beraberindebir takım yenilikler de getirmektedir. Bu yeniliklerdenbiri olarak spor pazarlamasının ekonomikhayata dahil olması gösterilebilir. Elbetteki ekonomik birfaaliyet olarak spor ürün /hizmetlerinin pazarlanmasındadiğer ürün/hizmetlerde olduğu gibi (dayanıklı tüketimmalları ya da tatil-eğlence gibi hizmetler) pazarlamatekniklerinden yararlanılması kaçınılmaz olmuştur. Sporpazarlaması Mullin, Hardy ve Sutton (1993) tarafından,spor tüketicilerinin istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için,planlı bir şekilde ortaya konan etkinliklerin, üretici vetüketici arasındaki değişim işlemlerinin bir bütünüdürşeklinde tanımlanmaktadır. Spor pazarlaması, pazarlamaprensiplerinin spor ürünlerine ve spor ile bütünleşerekpazarlanan spor ile ilgisi olmayan ürünlere uygulanmasıdır.Spor olayının ve etkinliklerinin pazarlamasının müşterihizmetleri açısından farklılık göstermesi, tüketici ihtiyaçlarınınve bu alandaki rekabetin artması nedeniyle “SporPazarlaması” yeni bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.Günümüzde spor pazarı milyar dolarları aşan bir bütçeyeulaşmıştır. Bu pazardaki şirketler de daha büyük payalabilmek için yeni stratejiler geliştirmektedir. Bu nedenlespor pazarı diğer pazarlama alanlarından ayrılarak kendineözgü yapısı ve politikası ile pazarlama dünyasındakendine yer edinmiştir. Endüstriyel spor tüketim ürünlerininpazarlaması, diğer tüketim ürünlerinin pazarlamasüreçleriyle benzerlik gösterir.Sporun ve spor endüstrisinin gelişmesi; spor olaylarınakatılım, medyada tanıtılması, istihdamdaki büyüme veglobal pazardaki büyüme ile gerçekleşebilir. Bu gelişmeninbelli başlı sebepleri arasında, sporla ilgili bilgilerdeki artış,sporla ilgili programlardaki gelişme, spor hizmeti sunulannüfus ile birlikte örgütlerdeki artış, yeni istihdam alanlarınınortaya çıkması, teknoloji kullanımının artması, spordakibaşarının siyasal bir güç olarak kullanılmaya başlaması,sporun uluslararası reklam aracı olarak görülmesi, spordakiendüstrileşme, spor-sağlık ilişkisinin önem kazanması vesosyo-psikolojik faktörlerin ön plana çıkmış olması sayılabilir(Yalçın, 2001; Chelladurai, 1999; Slack, 1997; Pitts &Stotlar, 1996, Dickson, 1993; Mullin, Hardy & Sutton, 1993;Dickson, 1993). Yukarıdaki gelişmeler dikkatlice izlendiğinde,sporun evrensel boyutlara ulaşmasında ve yaygınlaşmasınaspor pazarlamasının önemi açıkça görülebilir.Dünyada hemen hemen her alanda yaşanan ekonomikkalkınma pazarlama fonksiyonu ile birlikte daha güçlü birivme kazanmıştır.Spor bilimlerindeki bu önemli gelişmeler paralelindespor endüstrisinde de bir takım yeni gelişmeler ortayaçıkmıştır. Bu gelişmeler Tablo-1’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.Spor endüstrisindeki bu artışın daha net ortaya konulabilmesiiçin spor endüstrisinin anlaşılır bir biçimdetanımlanması ve spor endüstrisindeki artışın bilimselbir yaklaşımla incelenmesi kaçınılmazdır. Spor endüstrisimerkezinde spor olan, sporla ilgili farklı ürün ve alıcılarınolduğu bir endüstridir. Spor ürünleri kapsamında fitness,rekreasyon, serbest zaman etkinlikleri ile bu faaliyetleritüketen iş dünyası ve tüm nüfus içerisindeki bireyler yeralmaktadır (Pitts & Stotlar, 1996). Spor endüstrisi öyle birsektördür ki; müşteriye sunulan spor, fitness, rekreasyon,serbest zaman etkinliklerini, spor araçlarını, hizmetleri,

104 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSTablo 1. Spor endüstrisine geçmişte, günümüzde etki eden vegelecekte etki edecek olan faktörler1. Yeni ve farklı sporlarda fitness ve rekreasyon etkinliklerindekiartış.2. Sunulan spor aktivitelerinin sayısındaki artış.3. Spor magazini ve sporla ilgili basım yayımda ki artış.4. Serbest zamandaki artış.5. Yaygın ve görsel medyadaki artış.6. 70’lerde başlayan fitness için spor patlaması.7. Tesis, sportif etkinlik ve katılım sayısındaki artış.8. Sporla ilgili araçların ve hizmetlerin değişik spor segmentlerindekiartış ve genişleme.9. Profesyonel düzeydeki spor fitness ve rekreasyonelaktivitelerdeki artış.10. Tek amaçlı tesislerden çok amaçlı tesislere geçiş.11. Toplumun farklı kesimlerindeki spor fırsatlarındaki artış.12. İş dünyasındaki sponsorluk ve parasal desteğin artışı.13. Sporla ilgili ürün tanıtımındaki artış.14. Spor eğitimindeki artış.15. Spor ekonomisindeki artış.16. Spordaki teknoloji artışı.17. Sporun tüketim nesnesi haline gelmiş olması.18. Spor endüstrisinde pazarlama.19. Spor yönetimindeki yeterlilik kriterleri.20. Sporun ve spor endüstrisinin globalleşmesi.Kaynak: PITTS, G. Brenda & STOTLAR, K. David. (1996). Fundementals Of SportMarketing. Morgantown, WV: Fitness Information Technology, Inc. s: 7.kişileri, yerleri ve düşünceleri kapsamaktadır (Pitts &Stotlar, 1996).Spor alanında yaşanan gelişim ve değişim beraberindebir takım yeniliklerde getirmektedir. Bu doğrultuda,ekonomik kalkınma ile pazarlama arasındaki çok yakınve olumlu ilişki göz önünde tutulursa, Türkiye gibi gelişmekteolan ülkelerde pazarlama sistemlerinin yetersizve eksik kaldığı ve sonuçta spor sektöründe önemlikayıplara neden olduğu söylenebilir. Ülkemizde özelliklespor alanında profesyonel yöneticilere yeterli oranda vesorumlulukta görev verilmemesi, pazarlama bilimininçok kısa bir geçmişe sahip olması ve spor pazarlamasınınilkelerini hayata geçirmeyi geciktirdiği söylenilebilir(Budak ,1983).Oysaki spor, ekonomi ve endüstrideki konumu nedeniylebir ürün niteliği göstermektedir. İşte bu yüzden sporpazarlamanın amacı amaçlarına ulaşabilmesi için bilimselve sistematik araştırmalara ihtiyaç vardır. Çünkü sporpazarlamasının amaçlarından bir tanesi de spor tüketicilerininistek ve ihtiyaçlarını belirleyerek, bunlara çözümyolu üretmektir. Bunun için de spor pazarlama stratejive programlarının uygulanması için bilgiye ve veriyeihtiyaç duyulur. Pazarlama araştırmasının görevi, ihtiyaçduyulan bilgiyi değerlendirmek ve güncel, güvenilir bilgilerihızla ulaştırmaktır. Spor pazarlama araştırmaları sportüketicisi, çevre ve pazarlama karması hakkındaki bilgilerisağlayarak belirsizliği azaltmaya çalışır. Belirsizliğinazalması gerçekçi kararların alınmasını kolaylaştırır.Belirsizliğin olması, verilecek kararın güvenirliğini azaltırve riski arttırır.Kısaca, spor tüketicilerinin profillerini, onların davranışlarınıve spor yönetimindeki spor kavramını anlamakspor yöneticileri ve spor pazarlamacıları açısından sonderece önemlidir. Aksi takdirde, ellerinde yeterli derecedespor endüstrisi ve spor tüketicileri hakkında bilgileriolamayan spor yöneticileri ve spor pazarlamacılarınınçalışmaları olumsuz yönde etkilenebilecektir.Günümüzde artık birçok alanda mikro düzeydeyapılanma ve uygulamalar bir ihtiyaç haline gelmiştir.Pazarlama ve özellikle de “Spor Pazarlaması” alanında dadurum pek farklı olmamakla birlikte; çağdaş teknikleri,araç ve gereçleri kullanan yapılar yaşamlarını sürdürmekte,diğerleri ise gelişen ve değişen bu durum karşısındayenilgiye uğrayabilmekte ve silinip gidebilmektedir.Tüketici profilleri kullanılarak etkili bir pazarlamakarmasının oluşturulması sağlanmakla birlikte, sporendüstrisi içerisinde yer almak isteyen bir işletme içinürün/hizmet seçiminden, fiyat, yer ve tutundurmayakadar stratejilerin belirlenmesine rehberlik edecek bilimselalt yapıyı oluşturulabilecektir. Oysa ki, sistemli, süreklive bilimsel temele dayanmayan bilgi veri tabanları olmadığındaörgütler çok zor durumda kalmaktadırlar (Yalçın,2001). Mevcut yapılanma incelendiğinde, farkında olsunya da olmasın her yöneticin bir bilgi merkezi durumundaolduğu görülmektedir. Bazı örgütlerde, bu bilgi merkezikonumunun sınırları belirlenmiş, formel bir bilgi sistemibulunmakla beraber sistem informel işleyişe sahip olabilir.Böyle sistemler kişilere bağımlı olup kişilerin görevdenayrılması veya görevinin değişmesi durumunda birbaşka biçime dönüşme tehlikesi ile karşı karşıyadır (Kaya,1982).Bir başka deyişle, başarıyı sürekli kılmak ve tesadüflerdenkurtulmak için çağdaş bilim ve teknolojinin gereklerineuymak zorunluluğu da bir gerçektir (Kurtuluş,1981). Bu doğrultuda literatür incelendiğinde, pazarlamaaraştırmalarının yönetime sağladığı faydalar şu şekildesıralanmaktadır.1- Pazarlama problemlerinin varlığını ve onları yaratanfaktörleri ortaya çıkarır.2- Alınacak kararların riskini azaltır ve rasyonelliğisağlar.3- Yönetimin, tüketici ihtiyaç ve isteklerini öğrenmesinive böylece üretilen mal ve hizmetlere talep arasındauygunluğu sağlar.4- Yeni mamul ve piyasalar ile, mevcut mamuller içinyeni kullanım imkanlarının keşfini ve böylece satışlarınartmasını sağlar.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey105Şekil 1. Pazarlama Bilgi SistemiKaynak: MULLIN, J. Bernard ., HARDY Stephan., & SUTTON Wiiliam A. (1993). Sport Marketing. Champaign, IL: Human Kinetics Publishers. s. 95.

106 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSŞekil 2. Satınalma kararı sürecinin aşamalarıKaynak: MUCUK, İsmet. (1998). Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi, s.82.5- Satış faaliyetlerinde başarı derecesini ve yetersizlikleribelirleyip, etkinliği artırmaya yardımcı olur.6- Mal ve hizmetlerle ilgili tüketici tercihleri için verisağlayıp teknik araştırmayı yönlendirir.7- Uygulanan pazarlama metotlarının etkinliğini ölçmekve en uygun metotların seçimini sağlamakla pazarlamamasraflarından tasarrufa olanak verir (Mucuk, 1998, s.60).Yukarıda bahsedilen bu faydalar hiç bir örgüt içinyadsınamaz. Pazarlama araştırmaları bu kadar önemliiken, bu araştırmalar sırasında kullanılacak bilgi toplamasistemleri de o derecede önemlidir. Bilgi toplama sistemlerininteorik modeli Şekil-1’de sunulmuştur.Bütün bunlara ek olarak, genel pazarlama ilkelerindenve içeriğinden yola çıkılarak, günümüzde; yapılan tüketicianalizleri yolu ile ürün satışlarında sağlanan artışlar,genel tüketiciden, müşteri oluşturma aşamasında etkiliolan gizli gücün tüketici analizlerinin yapılması ve bilgibankalarının oluşturulmasının olduğu kaçınılmaz birgerçektir. Fakat, yapılan literatür taraması sonucunda;genel pazarlama alanında araştırmalar yapılmış olmasınarağmen ülkemizde spor pazarlaması alanında yapılançalışmaların oldukça sınırlı olduğu görülmüştür.Tüketici analizlerinin yapılabilmesi ve bilgi bankalarınınoluşturulabilmesi için tüketici satınalma karar süreçlerininbilinmesi ve karar verme süreçlerine etki edenfaktörlerin ortaya konulması da gerekmektedir. Bilimselveriler ışığında yapılacak olan spor pazarlaması ile ilgilieylem planları ve uygulamaları yoluyla önemli ölçülerdeisabetli kararlar verilebileceği de gözden uzak tutulmamalıdır.Tüketici satınalma karar sürecine etki edenfaktörler ve bu faktörlerin birbirleri ile ilişkileri aşağıdagösterilmiştir (Şekil-2).Şekil–1.2’de tüketici satınalma kararlarına etki edenfaktörlerin davranış bilimleri ile yakın ilişkisi açıkçagörülmektedir. Tüketici konumundaki bir bireyin kararverme durumunun açıklanması oldukça zor ve karmaşıkbir süreçtir. Bu karmaşık sürecin açıklanabilmesiiçin davranış bilimlerinden yararlanılmaktadır. Sosyal,Psikolojik ve Kişisel Faktörlerin tüketici konumunda olanbir bireyin davranışlarını yönlendirmede etkileri oldukçabelirgindir. Pazarlamacı açısından bu durumun kontroledilmesi mümkün olamamaktadır. Ancak bu üç faktörünolası etkilerini de gözden uzak tutmadan pazarlamacılarçalışmalarına yön vermelidirŞekil–2’de tüketici satınalma kararlarına etki edenfaktörlerin davranış bilimleri ile yakın ilişkisi açıkçagörülmektedir. Tüketici konumundaki bir bireyin kararverme durumunun açıklanması oldukça zor ve karmaşıkbir süreçtir. Bu karmaşık sürecin açıklanabilmesi için davranışbilimlerinden yararlanılmaktadır. Sosyal, Psikolojikve Kişisel Faktörlerin tüketici konumunda olan bir bireyindavranışlarını yönlendirmede etkileri oldukça belirgindir.Pazarlamacı açısından bu durumun kontrol edilmesi mümkünolamamaktadır. Ancak bu üç faktörün olası etkilerinide gözden uzak tutmadan pazarlamacılar çalışmalarına yönvermelidir.Bu faktörlerden Kişisel Faktörler çalışmamızın odaknoktasını oluşturmaktadır. Kişisel faktörler; demografikve durumsal faktörler olarak ele alınabilir. Demografikfaktörler; yaş, cinsiyet, medeni hal, gelir, eğitim durumugibi bireysel niteliklerdir. Bir spor ürününe evli ve çocukluailelerin bireyleri ile bekar olan kişilerin göstereceği ilgi

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey107Şekil 3. Spor tüketimi açısından tüketici profili belirlenirken kriterler

108 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSarasında farklılıklar olabilir.Durumsal faktörler ise kişinin gelirlerinde olabilecekartış ya da azalışlar, artışla birlikte yeni harcama kalemlerininbelirlenmesi, azalışta ise tasarruf yapılması olarakaçıklanabilir. Ülkemizde yapılan 2001 Avrupa BasketbolŞampiyonası ve şampiyona ile gelen heyecan fırtınasıbasketbol maçlarına olan ilgideki artış ve salonlarda millitakım maçlarını izlemeye karşı ortaya çıkan talep patlamasıörnek olarak gösterilebilir. Belirtilen bu özelliklerinbiliniyor olması spor pazarlamacısına kişinin hangi malve hizmetlere ilgi göstereceğinin ip uçlarını verir. İşte bubilgiler ışığında mal/hizmet, fiyat, tutundurma ve dağıtımstratejileri, belirlenen ve bilinen farklılıklara göre planlanabilir.Bu planlar, örgütlerin olasılıklar yerine isabetli kararlaralabilmesi için geçerli bilgi ve içeriğe, zamana ve donanımagereksinimin olduğunun kanıtıdır. Bunun yolu ise(bilimsel) araştırmalar yapmaktır. Bu bilgileri yerinde vezamanında kullanabilmek için, hızlı teknolojik gelişmelereayak uydurabilecek esnek alt yapının oluşturulması ileyetişmiş insan gücüne ve o araç gereçleri uygun alanlardabir araya getirecek uzman kişilere ihtiyaç vardır. Bu doğrultuda,örgütlenmelerin alt yapı harcamalarının oldukçapahalı yatırımlar olmasına karşın uygulama sürecinde,-uzun vadede- fayda sağlama oranı artacaktır.Genel pazarlama ve spor pazarlaması açısından, satınalmakararlarını etki eden faktörlerin bilinmesinin yanısıra satınalma işlevi sırasında geçilen aşamaları ortayakoymakta o derecede önemlidir. Satınalma işlevi sırasında;(1) ihtiyacın hissedilmesi, (2) satınalma öncesiaraştırmalar, (3) fiyat açısından değerlendirmeler, (4) yeraçısından değerlendirmeler, (5) zaman açısından değerlendirmeler,(6) estetik açıdan değerlendirmeler, (7) kaliteaçısından değerlendirmeler, (8) nihai karar aşaması ve (9)satınalma ve kullanım sonrası değerlendirmeler literatürdeen çok üzerinde durulan basamaklar olarak göze çarpmaktadır(Mucuk, 1998; Erimez, 1996; Cemalcılar, 1987;Karafakıoğlu, 1980). Her birey tüketici olarak belirtilenaşamalardan geçer. Tüketici analizlerinde vurgulanmasıgereken önemli bir başka nokta da gerçek satınalmayıkimin yaptığı yanında, alım kararını kimin etkilediği deönemlidir (Mucuk,1998).Ülkemizde özellikle spor alanında profesyonel yöneticilereyeterli oranda ve sorumlulukta görev verilmemesi(Budak,1983), pazarlama biliminin çok kısa bir geçmişesahip olması ve spor pazarlamasının ilkelerini hayatageçirmeyi geciktirdiği söylenilebilir. Etkili pazarlamaprogramlarının yapılması “Karar Verme Süreçleri”,“Pazarlama Bilgi Sistemleri”, “Satınalma KararlarınınÜzerinde Etkili Olan Faktörler” gibi çalışmalarda belirtilenteorilerin bir araya getirilmesi ile mümkün olacaktır.Bu amaçla, çalışmanın ana temellerini oluşturacak modelŞekil-3’te gösterilmiştir.Şekil-3’deki araştırma modelinden de anlaşılacağıüzere, spor tüketimi ve bu tüketim sonucundaki tüketicidoyumunu etkileyen etmenler ana başlıklar olarak sosyal,psikolojik, kişisel ve sağlık faktörleri olarak sıralanabilir.Modelin bundan sonraki aşamasında yukarıda belirtilenfaktörlerin spor tüketim ihtiyacının ortaya çıkmasındabaşlıca rolü oynadıkları savı öne sürülmektedir. Bu noktadatüketicilerin sporu ve/veya spor ürünlerini satınalmakararlarını verebilmelerinde pazarlama bileşenlerininetkisi ortaya konulmaktadır.Modelin son bölümünde tüketiciler satınalma kararınıverdikten sonra gerçek spor tüketimini yapmakta ve butüketim sonucunda yaşadıkları deneyimleri tüketicilerindoyum durumlarını olumlu veya olumsuz yöndeetkilemektedir. Eğer tüketicilerin yaşadıkları deneyimolumlu ise spor tüketimini tekrar yapmakta, olumsuzise doyumsuzluk neticesinde yapılan spor tüketimindenvazgeçilmektedir (Terekli, Erkan, Heper ve Katırcı, 2000).Burada ayrıca belirtmek gerekir ki, olumsuz deneyimsonucunda tüketiciler var olan spor tüketim ihtiyacınıkarşılamak için tekrar pazarlama bileşenleri bölümünegiderek kendileri için uygun olan bir başka satınalmakararını vermeye çalışabilirler.Gelişen pazarlama stratejileri üretimin başlangıçnoktasından tüketim sonuçlandırılıncaya kadar geçenbir süreci kapsamaktadır. Bu açıdan bakıldığında, sporalanında da hedef pazar sunulan spor hizmetinin (ürünün)bir özelliği olarak, bilimsel araştırma yöntem vetekniklerinden yararlanılmalıdır. “Tüketici Profillerinin”ortaya çıkarılması yoluyla spor ürünün tüketimininartırılabileceği, bu yolla faaliyet gösteren (spor hizmetisunan) organizasyonların (spor kulüplerinin) değişenkoşullara uyabilen ürün ve hizmet düzenlemeleri yaparak,ekonomik yönden güç kazanacağı, kar sağlayacağı,aynı zamanda sportif performans açısından da olumluetkileri olacağı söylenebilir.Pazarlama bileşenleriİşletmeler, pazarlama faaliyetlerini yürütmek için,değişik araçlardan yararlanmaktadır. Bunlara pazarlamabileşenleri ya da araçları denmektedir. Bu bölümde,ürün (mamul), dağıtım (yer ya da bulunabilirlik), fiyat,tutundurma (promosyon, satış arttırıcı çabalar) ve halklailişkiler sırasıyla açıklanmaya çalışılmıştır.Ürün (Mamul)Dikkat çekmek, edinilmek, kullanılmak, bir arzu veyagereksinimi doyuma ulaştırmak maksadıyla tüketimamaçlı pazara sunulan herşeye ürün (mamul) denilir(Ese, 2000, s.28)Ürün (Mamul) değişkeni ile ilgili olarak; yönetimintemel görevi, pazarlanabilir mal, hizmet ya da fikri planlamakve geliştirmektir. Ürünlerde (mamullerde) değişiklikyapılması, yeni ürünlerin (mamullerin) geliştirilmesi, üretilecekmalın kalitesi, çeşitleri, stil, marka, ambalaj, garantive benzeri çeşitli kararların alınması ürün bileşeninintemelini oluşturmaktadır (Hatipoğlu, 1995).Genel olarak pazarlama açısından ürüne ve hizmeteyaklaşımlar ise şu şekilde ortaya konulmaktadır Ese(2000), Mucuk (1998) ve Cemalcılar’a (1987) göre ürün(mal); bir dizi fiziksel ve kimyasal özelliğin kolaylıkla

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey109görülecek veya elle tutulacak şekilde bir araya toplandığıbir nesnedir. Oysa ki, “hizmetler, doğrudan satışa sunulanya da malların satışıyla birlikte sağlanan eylemler, yararlarya da doygunluklardır veya hizmetler, mallardan bağımsızolarak tüketicilere ve örgütlere satıldığında, ihtiyaç veistek doygunluğu sağlayan eylemlerdir.Günümüzde bir çok ürün tek başına bir anlam taşımadığıda görülmektedir. Ürünler bazı tamamlayıcı ürünveya destekleyici hizmetlerle anlam kazanırlar (Ese,2000). Genel pazarlama açısında ürün/hizmetle ilgiliaçıklamalardan sonra spor ürünü ya da hizmetleri elealınmıştır.Spor artık kendi pazarını, tüketicisini yaratma eğilimiiçersindedir. Ürettikleri mal ve hizmetleri pazarlayacaktüketici kitlesini yaratma çabaları içinde oldukları bilinmektedir.Ancak ürettikleri ürünleri/hizmetleri pazarlayabileceklerikitleyi yaratıp, kolayca biçimlendirdiklerinisöyleyemeyiz. Spor pazarlamasına konu olan spor ürününtanımlanması sınırlarının netleştirilmesi gerekmektedirki spor ürünün pazarlamayla ve özel olarak da sporpazarlamasıyla olan ilişkileri açıklanabilsin ve çeşitlipazarlama araçları yoluyla ekonomideki yerini alabilsin.Literatürde spor ürününün tanımlanmasında farklıyaklaşımlara rastlanmaktadır. Bunlardan birisi deBiçer’dir. Biçer (1994) çalışmasında; spor olgusunu genelolarak açıkladıktan sonra, spor ürününün tanımlanmasıve spor olgusunun ekonomideki yerini alış biçimi üzerindedurmaktadır. Profesyonel spor yöneticiliği kavramınınteorik çerçevesini ortaya koymuş, bir örnek model olarakEnka Spor Kulübü Sadi Gürçelik Tesisleri’ni incelemiştir.Yaptığı bu çalışmada Biçer (1994) spor ürününü şu şekildeaçıklamıştır;...sporu meslek olarak yapan insanların zihinsel, bedensel,ve ruhsal işlevlerinin oyunlaştırıp benzetici bir yollaoyun oynama olarak tanımlanabilir. Belirli kurallar altındasporcular kendilerini izleyen taraftarlara bedensel vezihinsel aktivitelerini sunarlar. İster birey olarak, istertakım halinde spor yapılsın ürün o anlıktır. Depolanamaz.Saati ve zamanı belli bir mekanda bireylerin ortak biramaç doğrultusunda bir rol paylaşımı yaparlar. Amaç,kazanmak üstüne kuruludur. Kazanmak için uzun zamangerektiren çalışmalar yapılır. Takım sporlarında bireyselgelişimlerin yanında, kişilerarası uyum da ön plandadır.Bir armoni gibi takım oyuncularının diğer bir değişlegrup üyelerinin grup amaçları doğrultusunda hareketetmesi beklenir. Eğer bireysel spor ise bireyin zamana,dirence ve bir kuvvete karşı daha önce belirlenen kurallardoğrultusundaki mücadelesi olarak görülür (s.47-48).Yukarıda spor ürünü sportif performansa eşdeğer olarakele alınarak yarışma sporlarına vurgu yapılmaktadır.Oysa ki, spor ürünü kavramının yelpazesi daha geniştir.Spor ürünü, her ne kadar sportif faaliyetleri üreten vetüketen bireyleri içerse de, bu faaliyetleri üretirken vetüketirken kullanılan her bir araç-gereç ve tesisler sporürünü kapsamında değerlendirilmelidir. Kısaca, sporunher bir etkinliği ve spor yapabilmek için kullanılan herbir malzeme için bir spor üründür diyebiliriz.Pazarlama açısından ürünün/hizmetin ne kadar süreile ne kadar miktarda tüketileceği gibi sorulara net biryanıt vermek her zaman mümkün olmayabilir. Genelliklebu sorulara yanıt verebilecek kişilerin yine pazarlamayöneticileri olduğu kabul edilmesi gereken bir gerçektir.Elbette yine pazarlama konusunda uzmanlara göreekonomik faaliyetler içerisinde ürünün/hizmetin tüketilmesindedeğişiklikler olduğu gözlenmiştir. Bu değişiklerürünün hayat seyri olarak tanımlanmıştır. Pazarlamaaçısından, ürünün geçtiği aşamalar; (1) Geliştirme; (2)Tanıtım (Sunuş); (3) Gelişme (Büyüme); (4) Olgunluk; ve(5) Gerileme (Düşüş) şeklinde gerçekleşir (Mucuk, 1998;Erimez, 1996; Cemalcılar,1987).Rekabetin yoğunluğu, dengelerin oldukça hassaslaşmasınaneden olmuştur. Ürünün yaşam dönemini uzatmakiçin imajın çeşitli tutundurma faaliyetleri ile desteklenmesigerekir (Erimez, 1996). Ürün/hizmet konusundadeğinilmesi gereken bir nokta da, ürünün/hizmetintüketiciler üzerinde etkili olabilecek özelliklerinin saptanmasıdır.Mucuk’a (1998) göre pazarlama yöneticileri;ürünlerin (Mamullerin) tüketiciler üzerinde etkili olabileceközellikleri araştırılmalı ve bu araştırmalara göreürün politika ve stratejileri yönlendirilmelidir. Bu suretle,pazarlama yöneticisi hangi ürünlerin ne miktarda ve nekalitede üretilmesi konusunda söz sahibi olabilmektedir.Aynı amaca hizmet edebilen ürünler arasında ya sadecefiziksel yapı, kalite ve kullanma amacına uygunluk ya daestetik özellikleri bakımından farklar mevcuttur. Kalitestandartları da, bir ürün politikası sonucudur. Eğer güvenilirkalite imajı yaratılamıyorsa, kalite alıcı için fazla biranlam ifade etmez. “Kalite” terimi sadece dayanıklılığıdeğil, aynı zamanda stili, modernliği, ekonomik olması vebenzeri diğer özellikleri kapsamakla birlikte, bazen dayanıklılıkönem bakımından geri planda kalabilir (Mucuk,1998). Bu noktada spor ürününün kalitesini çeşitlilikaçısından ele almak gerekmektedir. Yine Serarslan’ın da(1990), belirttiği gibi kaliteli spor programlarının, potansiyelkatılımcılara sunulması, talebi büyük ölçüde artıracaktır.Elbette ki diğer pazarlama bileşenlerinin etkisi degözden uzak tutulmamalıdır.Yer (Dağıtım Ya Da Bulunabilirlik)Yapılan literatür taraması sonucunda ürüne ilişkin olarakelde edilen bilgilerden sonra pazarlama bileşenlerindenyere ilişkin olarak elde edilen bilgiler sunulmuştur.Dağıtım, mamulün üreticiden tüketiciye geçişi sürecindekiaracı kuruluşların saptanması ve mamullerini uygunpazarlara uygun zamanda ulaştırmak; uygun bir dağıtımsistemi oluşturarak fiziksel dağıtımın bu kanallarla yapılmasınısağlamaktır (Ese, 2000; Hatipoğlu, 1995).Spor pazarlaması açısından yer bileşeni ile ilgili olarakEkenci ve İmamoğlu (1998); Mucuk (1998); ve Cemalcılar(1987) spor ürününü hizmet olarak değerlendirdikleriçalışmaların da “spor hizmetlerinin pazarlanmasında ürününtüketiciye götürülmesini sağlayan fiziki bir dağıtımsöz konusu olmadığı gibi tüketicinin spor hizmetini kullanmayagelmesini gerekli kılan bir faaliyet vardır. Çünkü

110 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESShizmetlerin ve düşüncelerin pazarlanmasında ürününfiziksel hareketi yerine tüketiciye hizmetin verilmesi içinbir takım eylemler yapılır” yine Serarslan’a (1990) göre;spor yerinin ulaşılabilirliği çok önemlidir. Genelde katılımcı,spor yerlerini hemen yakınında istemektedir. Bunaek olarak, sportif programların pazarlanmasında önemlietkiye sahip olanlardan birisi de ulaşılabilirliliktir. Sunulansportif program ve imkanlardan yararlanmak isteyen birkullanıcının oraya varmayı göze alacağı bir uzaklıktaolmalıdır ve bu mesafe müşteri çekme sınırı olarak kabuledilebilir. İnsanlar/tüketiciler buradan ne kadar uzaktaikamet ediyorlarsa onların ilgisini çekecek ortam vecazibesinin sabit olduğu durumlarda bile, o tesise gelecekkişi sayısı daha az olacaktır (Ekenci ve İmamoğlu, 1998).Burada, sporu yalnızca hizmet türünde üreten kurum vekuruluşlar kapsanmaktadır ancak eklemek gerekir ki sporürünü artık yalnızca hizmetleri kapsayan bu yaklaşımlardandaha geniş olarak ifade edilmektedir. Şöyle ki, sporendüstrisi; müşteriye sunulan spor, fitness, rekreasyon,serbest zaman etkinliklerini, spor araçlarını, hizmetleri,kişileri, yerleri ve düşünceleri kapsamaktadır (Pitts veStotlar, 1996). Spor ürünü kavramının yelpazesi dahageniştir. Spor ürünü, her ne kadar sportif faaliyetleri üretenve tüketen bireyleri içerse de, bu faaliyetleri üretirkenve tüketirken kullanılan her bir araç-gereç ve tesisler sporürünü kapsamında değerlendirilmelidir. Kısaca, sporunher bir etkinliği ve spor yapabilmek için kullanılan herbir malzeme için bir spor üründür diyebiliriz.FiyatBu bölüm de pazarlama bileşenlerinden fiyat ele alınmıştır.Ese (2000) çalışmasında fiyatı; tüketici açısından,ihtiyaç duyulan belli bir ürün/hizmeti elde edebilmek içinkatlanılan fedakarlık, işletmeler açısından ise değişimine(satmaya) razı olduğu bedel şeklinde tanımlamaktadır.Pazarlama bileşenleri içerisinde, fiyat gelir sağlayan tekelemanıdır (Cemalcılar, 1987). Tüketiciler de ürünlerin/hizmetlerin fiyatlarıyla, satınalma gerçekleştirecek taraflardanbiri olarak yakından ilgilenmektedirler. Sportifprogramlara katılım için vakit ayırabilecek kişiler, fiyatındakendileri için uygun olmasına özen gösterirler.Bu bakımdan iyi tanımlanmış fiyat politikaları işletmeamaçlarıyla doğrudan ve yakından ilgilidir. Çünkü fiyatlandırmadaişletme açısından sadece karlılık değil, pazarpayını korumak, satışların üst düzeye çıkarılması yanındafiyat dışı rekabet gibi satış hacmiyle ilgili hedeflerderol oynamaktadır. Pazar payını korumakla ilgili olarakEkenci ve İmamoğlu’nun da (1998) belirttiği gibi, devamlımüşterilerle ve grup halinde spor programlarına katılanlaraindirimli fiyat uygulaması yapılabilir; çeşitli ödemekolaylıkları ya da seçenekleri sağlanabilir; hizmete ilgininçok ya da az olduğu sezon, hafta içi, hafta sonu ve çalışmasaatlerine göre farklı fiyat stratejileri uygulanarak atılkapasiteyi önlemeye çalışmalar yapılabilir.Cemalcılar’a göre (1987) fiyat; “Geleneksel olarak fiyat,tüketicilerin satınalma davranışlarını etkileyen en önemlietkendir. Ancak günümüz de fiyattan başka etkenler degiderek önem kazanmaktadır, mal kalitesi, reklam, malabağlı hizmetler, vb. Yine de özellikle enflasyon dönemlerindefiyat, en önemli etkendir” (s.253). Ülkenin ekonomiksistemi, işletmelerin pazarlama eylemleri ve tüketicilerinsatınalma davranışları üzerinde, fiyatın önemli etkileriolduğu belirtilmektedir. Cemalcılar (1987), fiyatın,satınalma davranışlarını etkileme durumunu şu şekildeaçıklamaktadır;1-Fiyat, ekonomik sistemin önemli düzenleyicilerindenbirisidir.2-Fiyat, pazarlama eylemlerinin yürütülmesinde önemlirol oynar.3-Fiyat, tüketicilerin ürünü/hizmeti algılamalarındaönemli bir ölçüttür. Örneğin, tüketiciler, fiyatı, ürünün/hizmetin niteliğini (kalitesini) belirleyen bir ölçüt gibigörürler. Tüketicilerin ürünün/hizmetin niteliğine ilişkinalgılarının, fiyatla doğrudan ilişkili olarak değiştiğidir(s.254).Fiyatın, satınalama davranışlarını bir başka etkilemeşeklide, ürünün fiyatı düştüğünde kalitesinin de düştüğünüdüşünen tüketicilerin ürünü ya da hizmeti satınalmayabilecekleridir(Cemalcılar, 1987).Fiyat bileşeninin satınalma davranışlarını etkilmediğidurumlarında gözönünde bulundurulması ise bilinmesigereken bir başka önemli noktayı oluşturmaktadır.Mucuk’a göre(1998) fiyat bileşeni;Fiyatın, diğer pazarlama faaliyetlerine göre nispi önemi,büyük ölçüde ülke ekonomisinin içinde bulunduğudurumla yakından ilişkili olmasından kaynaklanmaktadır.Ülkenin ekonomik durumu iyi ve tüketiciler gelirbakımından normal durumda ise, fiyat, ürün planlama,veya tutundurma kadar önemli sayılmayabilir. Buna karşılıkenflasyon, durgunluk gibi durumlarda fiyat başarıyıetkileyen önemli bir etken olur. Ama genelde, artık fiyat,kaynakların dağılımda çok etkili değildir. Burada ürün/hizmet özellikleri, marka, reklam ve ürün farklılaştırmanınönemli etkisi vardır (s.158-159).Pazarlama yöneticisi; mal, hizmet ya da fikri için uygunfiyat düzeyini belirlemeli; indirimler, krediler, ödeme şartlarıve fiyat değişiklikleri konularında en uygun politikalarıve stratejileri kararlaştırmalıdır (Hatipoğlu, 1995).Promosyon (Tutundurma)Üretilen satılır yaklaşımının artık geçerli olmadığı veürüne bir değer katılması gerektiği görüşü geçerli olmayabaşladığı görülmektedir (Erimez, 1996). Ürüne değerkatma işlemlerinin de promosyon faaliyetleri ile mümkünolabileceği görülmektedir.Promosyon; İşletme tarafından, hedef pazara gönderilenve alıcılarla iletişim kurmak, ürün/hizmetlerle ilgilibilgiler vererek, işletme yararına gerekli değişiklikleriyaratmaya yönelik mesajların iletilmesi çabasıdır (Ese,2000).Mutlu’ya (1997) göre promosyon; bir kişi, topluluk yada kurum tarafından amacın gerçekleştirilmesine, enuygun yöntem, teknik ve haberleşme, araç-gereçlerinden

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey111yararlanma yoluyla hedef grupları bir durum ya da olaykonusunda bilgilendirmek ya da tutum ve davranışayönlendirmek amacıyla düzenlenmiş bilinçli çalışmalaradır.Promosyon bir işletmenin gelecekteki, muhtemelsatınalıcılarına, üretimini yaptığı, ürünleri konusundaen uygun, ikna edici ve bilgi aktarabileceği teknik yöntemlerdir.Satış promosyonu çoğunlukla, diğer unsurlarlasüreklilik arzetmeyen, bir zaman kesiti içerisinde yer alanveya belirli zaman aralıkları ile etkinlik gösteren ilavepazarlama çabalarından oluşmaktadır. Promosyon, birürün, kişi ya da organizasyon yapısı için bilgi aktarmave etkileme yönteminin ticari amaçlarla kullanılmasıdır.Promosyonun konusu bir ürün ya da ürün düşüncesidir.Promosyonda hedeflenen, tüketiciyi ikna ederek, oürünü/hizmeti almasına çalışmaktır. Bunu gerçekleştirmekiçin iletişim araçlarından yararlanılır. Kullandığıyöntem; o ürün/hizmet ya da düşünce hakkında tüketiciyibilgilendirmek, eğitmek, belirlediği hedef gruplarını,satışını yaptığı o ürün/hizmeti satınalması ya da düşünceyibenimsemesi yönünde ikna etmek satınalım davranışlarınayöneltmektir.Bir başka çalışmada modern pazarlama tekniklerininkullanılmasının tüketicilerin kendi kontrolleri dışındasatınalma davranışına yönelttiği konusu ile ilgili çalışmadaAltunışık ve Mert (2000) tüketicilere yönelik uygulananpazarlama tekniklerinin olumlu katkıları bulunduğunubelirtmektedirler. Olumlu katkılardan bazıları ise;(1) satınalma davranışlarında daha bilinçli davranılması,(2) tüketicilerin bilgilendirilmesi ve eğitilmesi, (3) tüketicilergeleneksel yaklaşımlar dışında çok daha cazip veekonomik satınalma alternatiflerinin var olduğu bilincinevarması, (4) tüketim olayının yalnızca bir satınalmadavranışı olmadığı, sosyal yaşantının bir parçası halinegelmesi şeklinde özetlenebilir.Hedeflenen pazara işletmenin mamulüyle ilgili olarakbilgi verilmesi, tüketicileri ikna ederek satınalmayayöneltecek şekilde sistemli çalışmaların bütünü promosyonolarak tanımlanabilir. Reklam, kişisel satış, tanıtmave satış geliştirme şekillerindeki tutundurma yöntemlerien uygun şekilde planlanıp uygulanmalıdır (Hatipoğlu,1995). Diğer bir deyişle, “tutundurma, işletmenin ürettiğimal veya hizmetlin varlığını tüketicilere duyuran veişletmenin yaşamasını, gelişmesini sağlayan bir pazarlamaaracıdır (Ekenci ve İmamoğlu, 1998; Mucuk, 1998;Hatipoğlu, 1995; Cemalcılar, 1987).Tutundurma faaliyetlerinin önemi konusu Hatipoğlu(1995) tarafından şu şekilde ele alınmıştır.Bilindiği gibi satışları özendirici pazarlama faaliyetlerininesas amacı, piyasada o mala ya ada markaya olan talebiarttırmaktır. Tutundurmanın günümüzde büyük önemkazanmasında ve yaygınlaşmasında üreticilerle tüketicilerarasındaki fiziksel mesafenin artması, nüfus artışı, gelirartışıyla birlikte tüketicilerin arzu ve ihtiyaçlarının değişmesi,rekabet v.s. rol oynamaktadır. Tutundurma faaliyetleriile tüketiciye, mallar ve hizmetler hakkında bilgiverilmekte, tüketicinin tutum ve davranışları istenilenyönde ise bunun güçlendirilmesi, istenilen yönde değilsebunun değiştirilmesi amaçlanmaktadır (s.10).Günümüzde üretim sektörü ürün satışlarını artırmadasporu bir araç kullanmaktadırlar (Can, Soyer ve Güven,2000; Erimez, 1996). Özarboy (1996) bir pazarlama bileşeniolan tutundurma açısından sporun kullanılışına şuşekilde açıklık getirmiştir;Mal ve hizmet üreten işletmeler sporu bir tutundurmaaracı olarak dünyada çok yaygın olarak kullanmaktadırlar.Örnek olarak, sponsorluk ve reklam gelirleri organizasyonaönemli bir kaynak oluşturmakta ve hediye malzemelerdışında, bütçeye küçümsenmeyecek oranlarda (%30-40)para akışına yol açmaktadır (s. 19).Promosyon faaliyetlerinin olumlu etkilerinin oldukçafazla olmasına rağmen çok sık aralıklarla kampanyalardüzenlenmesinin sakıncalıdır. Bu durum ürün/hizmetin,kalitesiz, değersiz ve satılmayan bir ürün/hizmet olduğuimajı yaratabilir. Bu konuya açıklık getirmesi açısından,Okumuş (1998) çalışmasında, indirimli satış yapan mağazamüşterilerinin sunulan ürünlerin kalitesinin yeterliolmadığını düşündüklerini belirtmektedir. Spor ürün/hizmet pazarlaması açısından da promosyon faaliyetlerininplanlanması ve uygulanmasında dikkat edilmesigereken bir nokta olduğu söylenilebilir. Doğru yöntemlerinkullanılması başarılı olmak için önemli koşullardanbirisidir (Erimez, 1996). Bunun için de pazarlama araştırmalarınıngüncel ve geçerli bilgileri içermesi gerektiğive spor pazarlama tekniklerinin uygun karışımlarının buyollarla oluşturulabileceği kaçınılmaz bir gerçekliktir.Tutundurma çalışmaları, asıl görevi inandırıcı iletişimolan pazarlama karması araçlarını kapsar. Tutundurmaçalışmaları genellikle dörtlü olarak sınıflandırılmaklabirlikte Cemalcılar (1987) üçlü olarak sınıflandırmıştır;Kişisel Satış, Reklam,Öteki satış çabaları.Halkla ilişkilerBu bölümde halkla ilişkiler bir pazarlama bileşeni olarakdeğerlendirilerek gerekli açıklamalar yapılmıştır.Halkla ilişkiler çevre desteği sağlamak için yapılanplanlı girişimler olması ile birlikte doğrudan kar amacıgütmezler ve etkileri uzun zamanda ortaya çıkar (Coşun,1999).Halkla ilişkiler, özellikle kar amacı gütmeyen işletmelerile küçük işletmelerde pazarlama ile eş anlamda tutulmaktadır(Seçim, 1998). Çünkü bu iki faaliyet genelliklebu organizasyonlarda aynı kişilerce yürütülmektedir.Fakat pazarlama ile halkla ilişkiler arasındaki fark şuşekilde ortaya konulabilir.Pazarlama, işletmenin amacına ulaşmak için hedefpazarlarda değişimi sağlamak üzere yaptığı inceleme,planlama, uygulama ve kontrol faaliyetleridir. Hedef pazarınihtiyaçları ve istekleri göz önünde tutularak mal vehizmetler geliştirilir, fiyatlanır, dağıtımı ve satışı sağlanır.Görüldüğü üzere pazarlama tüketicilerin ihtiyaç duyduğutürde ürünlerin üretilmesini ve satılmasını, diğer deyişleürünlerin değişimini esas alan bir işletme fonksiyonudur.Oysa halkla ilişkilerde bir satış ya da pazarın ihtiyaç

112 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSduyduğu türde mal üretimi söz konusu değildir. Ancakyinelemek gerekirse, herhangi bir işletmenin pazarlamaçabalarında başarılı olabilmesi, özellikle özel sektör kuruluşlarında,hem reklam hem de halkla ilişkilerden genişölçüde yararlanılmasını gerektirir (Seçim, 1998, s.10).Ekenci ve İmamoğlu’na (1998) göre ise; “Halkla ilişkilerbir organizasyon ile bu organizasyonun ilgili çevreleri(hedef kitleleri) arasında karşılıklı iletişim, anlayış veişbirliğinin oluşturulmasına ve bunların sürdürülmesineyardımcı bir yönetim fonksiyonudur” (s.157). Halkla ilişkilerintemelinde yine iletişim kavramı bulunmaktadır.İletişim araçlarını kullanarak ürün/hizmet için dikkatçekmek halkla ilişkilerin bir yönünü belirler. Diğer yönüise çekilen bu dikkatten sonra, yönetimler tesadüflerebağlı olmayan planlı ve programlı bir iletişim kurarakhalkla ilişkiler fonksiyonunu yerine getirirler.Öyleyse halkla ilişkilerin temelinde iletişim kavramıbulunmaktadır. Bu yüzden iletişim teknolojisindekiaraçlardan en üst düzeyde faydalanmak gerekmektedir(Ekenci ve İmamoğlu, 1998).Bütün bu çabalar, halkla ilişkiler tanımında da belirtildiğigibi öncelikle yönetimi ilgilendirmekte, sorumluluğuöncelikle yöneticilere yüklemektedir fakat çağdaş yönetimanlayışında, halkla ilişkiler yönetimin yeni bir yapılanmaylagenel yönetim çatısında yer almaktadır.Herhangi bir spor organizasyonu sürekliliğini sağlamakistiyorsa, mümkün olduğu kadar halkın düşüncesineitibar etmeli ve onların ne hissettiklerini anlamalıdır. Ohalde spor işletmeleri hedef kitlesiyle kuracağı iletişimçabalarında “insanların gereksinimlerine cevap vermeli,bu gereksinimlerin farkına vardırmalı, onlarda gidermeisteği yaratarak bu doğrultuda davranışa geçmeye güdüleyiciolmalıdır (Ekenci ve İmamoğlu,1998, s.173).Bu doğrultuda spor işletmeleri, medya ile iyi ilişkilerve uzman çalışanlar aracılığıyla kurumlarının ürünlerini/hizmetlerini doğru ve hızlı bir şekilde tüketicilerine ulaştırmalıdırlar.Özet olarak; bir yönetim fonksiyonu olmasıyla birliktepazarlama açısından, özellikle spor pazarlaması açısındankullanılabilecek önemli bir spor pazarlaması bileşeni olarakdeğerlendirilmelidir.Pazarlama mal/hizmet üretimi öncesinde başlayan vetüketim sonrası da devam eden olaylar zinciri olduğundan,spor pazarlamacılarının göz önünde bulundurmalarıgereken en önemli nokta “Pazarlama Bileşenleri” dir.Seçilen hedef pazarın özellikleri ile paralellik gösteren birpazarlama bileşenleri yoluyla ancak hedeflere gerçekçiyaklaşımlarla ulaşılabilir, diğer türlü, ancak tesadüfleredayanan bir süreç izlenmiş olur. Tüketim ihtiyacınınoluşmasında o ürün/hizmet bilgisine ulaşabilme, fiyat,yer ve diğer bir çok açıdan karşılaştırma yapmasınıkolaylaştıracaktır. Diğerleri arasında sizin sunacağınızürün/hizmeti satınalma kararını vermede etkisi olacağışüphesizdir. Tüketicilerin satınlamaya yönelik kararvermesi ise bilimsel araştırmalara ve tüketici analizleriyoluyla oluşturulacak pazarlama bileşenleri ile sağlanabilir.Spor ürünü konusun da elde edilen bilgiler yoluylaspor ürününün özelliklerinin bilinmesi spor pazarlamasıaçısından çok önemlidir. Serarslan’ında (1990) belirttiğigibi spor pazarlamasının önemi henüz tam olarak kavranamamışolduğu da kabul edilmesi gereken bir gerçektir.Buna örnek olarak ülkemizde, sporun kendisini üretenspor kulüplerinin ekonomik sıkıntılar içinde oluşu gösterilebilir.Bu durumun da, spor ürünlerinin/hizmetlerininpazarlanmasında önemli problemler olduğunun bir göstergesiolduğu söylenilebilir.Pazarlama, genellikle iş hayatıyla ilgili bir terim olarakbilinir, ancak spor organizasyonları bu etkin pazarlamapolitikalarının gerekliliğinin farkına varmaktadırlar.Bütün toplumlar vatandaşları için daha yüksek bir refahve yaşam kalitesi oluşturmak amacı taşırlar ve bunu gerçekleştirirkende, kontrolleri altında olan, bir takım sosyaldinamikleri kullanırlar. İşte pazarlama da, etkisi ve gücühenüz tam olarak anlaşılamamış ve değerlendirilememişbir sosyal dinamik karakterini taşımaktadır. Pazarlama,gerçek anlamda anlaşılıp, kabul edilmiş standartlar dahilindeuygulanırsa, sosyo-ekonomik yapısı ve ideolojiktercihi ne olursa olsun, bütün toplumların yaşam kalitesiniyükseltici etkilerde bulunabilecektir. Esasen yaşamkalitesini yükseltici hemen bütün teşebbüs ve girişimlere,pazarlama perspektifinden yaklaşmak mümkündür.Yaşam kalitesine ilişkin asıl kriterler, aile yaşamı, çalışmahayatı, sosyal yaşam, eğlence-dinlenme, kişisel sağlık,sağlık hizmetleri, maddi zenginlik, benlik, inanç hayatı,ülkedeki hayat, ülke yönetimi, yerel yönetimler, mamul vehizmetlerin satınalınması ve tüketimi şeklinde sıralanabilir.Yaşama kalitesini artıran asıl kriterlerden birisi olaneğlenme-dinlenme’nin bir alt kriteri olarak spora katılma,spor tesisleri ve seyre dayalı sporlara da pazarlama perspektifindenbakmak mümkündür (s. 6).Can, Soyer ve Güven’ (2000) çalışmalarında, pazarlamanınbaşarı için vazgeçilmez bir işletme fonksiyonuolduğunu belirtmekte ve aynı zamanda ulusal verimi,toplumsal refahı artırma çabası olarak da görüldüğünübelirtmektedirler.Yaşam kalitesi ve yüksek refah düzeyini yakındanilgilendirmesi yanında sporun üretime olumlu katkılarıolduğu da görülmektedir. Terekli, Erkan, Heper ve Katırcı(2000) ve Karaküçük’e (1997) göre önceleri çalışanlarınaçeşitli ortamlar yaratarak iş verimini artırmak için sporaraç olarak kullanılmıştır. Buradan hareketle, günümüzdeartık sporun kendisi bir üretim sektörü haline gelmiştir.Spor üretim sektörü içerisindeki yerini alırken de pazarlamaaraçlarını ve yöntemlerini kullanmaktadır. Sporpazarlamasının birden fazla boyutu olduğu ise literatürdenanlaşılmaktadır (Pits & Stotlar, 1996; Schaaf, 1995;Mullin, Hardy & Sutton, 1993; Serarslan, 1990).Kısaca, pazar seçimi ile ilgili karar verilip hedef pazarbelirlendikten sonra pazarlama karması karaları geliştirilir.Pazarlamakarmasının amacı seçilen hedef pazarauygun karaların alınmasıdır.Bu da pazarlama karma elemanlarınınkoordine edilmesiyle mümkün olur.

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey113ÜRÜNFİYATH E D E FPAZARYERPROMOSYONgöre önemli artışlar olduğunu bilen işletmeler, sponsorlukyoluyla artan bu ilgileri değerlendirmektedirler(Erimez, 1996).Sponsorluk faaliyetlerinin etkileri sadece işletmelerdüzeyinde düşünülmemelidir. Sponsorluk faaliyetleri içinsağlanan kaynaklar spor organizasyonlarının yapılmasınısağlamakla birlikte gelişimine de katkıda bulunurlar(Erimez, 1996).HALKLAİLİŞKİLERŞekil 4. Pazarlama Karması ElemanlarıSpor sponsorluğuCoşkun, (1999) çalışmasında, yeni bir kavram olansponsorluk tanımına açıklık getirilmektedir. Halkla ilişkilerve reklam ile karıştırılmasından kaynaklanan yanlışanlamalara dikkat çekerek, benzer yönleri ve ayrımı ortayakoymuştur. Büyük bir pazar haline gelen spor sponsorluğununbir güç olarak ortaya çıkmasının iki önemlinedeni olan televizyonda reklamların başlaması vesporun televizyonlarda kullanılmasının artması sponsorluğunungelişimine hız vermiştir. Globalleşen görsel medyanınspora verdiği destek ile sponsorların Olimpiyatlarave Olimpik sporculara sponsorluk yaparak dünyanın enbüyük spor olayının bir araya gelmesinden doğan pazarlamaavantajını kullanmaları da sponsorluğun gelişimineivme kazandırmıştır. Reklamla, kalabalıklaşan medyaortamından sıyrılan ve medyada haber olarak yer alanişletmelerin sporu tercih etme nedenleri büyük kitlelereve hedef pazarlara spor yoluyla ulaşmadan kaynaklandığıgörüşü spor pazarlaması literatüründe kabul gören yaklaşımlardanen önemlisidir.Sponsorluk ile ilgili olarak bir başka çalışmada yer alanbilgilere bakılarak sponsorluğun artan öneminin daha daiyi anlaşılacağı düşünülmektedir.Sponsorluk faaliyetleri, toplumsal fayda yaratmasınarağmen, işletmelerin kendilerine yönelik ticari faydasağlayan bir faaliyet türüdür. Sponsorluğun amacı ikitaraflıdır. Desteklenen marka veya firma ismi direkt olaraktanıtılır. TV, gazete ve radyo gibi iletişim araçları sayesindehalk tarafından isim olarak sürekli kullanılacak veduyulacaktır. Aynı zamanda destekleyen firma/işletmeninde varlığından bu yolla sürekli olarak haberdar olacaktır.Bu yolla oluşan birlikteliklerden sponsorlar kazanç sağlamaktadırlar(Erimez, 1996). Örneğin, uluslararası biryarışma olan dünya kupasında futbol ve basketbol takımlarımızasponsorluk yapılması sponsor firma/işletmeleresaygınlık kazandıran bir olaydır. Böylece firma/işletmelerürün/hizmetleri için daha yoğun ilgi yaratmış olacaklardır.Sportif ve sanatsal faaliyetlere katılmada önceki yıllaraSpor ürünün özellikleriBu bölüme kadar spor ürününü mal ve hizmet olarakiki bölümde incelenmiştir. Ancak burada konu edilensporun temel aktivitesidir.1- Soyutluk ve sübjektiflikHer ne kadar sporda kullanılan malzemeler somut isede, bu tür malzemeler spor dışında çok az anlama sahiptir.Hizmet anlamında spor veya sporun temel aktivitesisoyuttur ve sübjektiftir. Bir başka deyişle spor tüketicisindenspor tüketicisine göre değişir ve imgeseldir.2- DepolanamazSporun temel aktivitesinin stoklanması, saklanması,iade edilme ya da yeniden satılmaz. Örnek olarak oynananbir müsabakada boş kalan bir koltuk depolanıp, ertesigün tekrar satılamaz. Dünün biletini bugün satamayız.Belirli bir zamanda kullanılmayan bu tür kapasiteler dahasonra kullanılmak veya satılmak için depolanamaz.3- Tekrarı yokturBuradaki ürün özelliğinde vurgulanmak istenen, yapılanbir aktivitenin veya bir müsabakanın bire bir kopyasıyoktur. Her ne kadar teknolojik gelişme ile aktivitelerinkayıtları yapılabilse de, sonradan tüketildiğinde aynı özellikleritaşımayabilir.4- Aynı anda üretilir ve tüketilirSpor tüketicileri, spor ürününü üretip aynı anda tüketirler.Yapılan bir yoga aktivitesinde ürün üretildiği andatüketilir5- Çoğunlukla toplu halde tüketilirSpor ürünü genellikle toplu halde üretilip tüketildiğizaman anlam kazanır. Bir basketbol müsabakasına tüketicitek olarak gitse de, diğer seyircilerle birlikte tüketimdebulunur.6- Ürünün merkezine etkisi yok, yan ürünlere etkisi vardırSpor pazarlamacıların ve tüketicilerinin sportif aktiviteninözüne etkisi azdır. Etkileşim etkisi daha çok yanürünler üzerinedir.7- Hem bireysel, hem endüstriyel bir ürünSpor ürünleri hem bireysel hem de endüstriyel ürünolarak ele alınır. Spor tüketicisi tek başına yaptığı koşuaktivitelerinde bireysel ürün ortaya koyar, aynı tür aktivitehalk koşularında endüstriyel ürün olarak nitelendirilir.8- Spor ürünün evrensel cazibeliciliği var

114 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSSpor ürününü diğer ürünlerden ayıran en büyük özelliklerdenbir tanesi de ürünün büyük kitleler tarafındankabul gören çekiciliğidir.Kaynaklar1. Altunışık, Remzi Ve Kazım Mert, (2001). Tüketicilerin AlışverişMerkezlerindeki Satınalma Davranışları Üzerine Bir SahaÇalışması: Tüketiciler Kontrolü Yitiriyor Mu?, 6. Ulusal PazarlamaKongresi, Bölgesel Kalkınmada Pazarlama. Aü İktisadi Ve İdariBilimler Fakültesi, Erzurum.2. Asna, Sibel. (1995). “Sponsorluk Nedir? Ne Değildir? SponsorlukVe Bağış İki Farklı Olgu”. Marketing Türkiye (Güz), Aralık 1995,İstanbul.3. Assael, Henry. (1995). Consumer Behavior And Marketing Action.Cincinati, Ohio, South-Western Collage Publishing.4. Biçer, Turgay. (1994). Spor Yönetimi Organizasyonu, EkonomikBirim Olarak Spor İşletmeleri Ve Uygulamadan Örnek.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, SosyalBilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü, Yönetim OrganizasyonAnabilim Dalı. İstanbul 1994.5. Budak, Gül. (1983). Türkiye’de Pazarın Yapısal Değişikliği Veİşletmelere Yansıyan Etkileri. Pazarlama Dergisi, 8(2), 3-10.6. Can, Yusuf, Fikret Soyer Ve Hacer Güven (2000). Spor HizmetlerininVerimliliğini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, SporBilimleri Kongresi Bildirileri 26-27 Mayıs 2000, Gazi Üniversitesi.Besyo. S. 182-200.7. Cemalcılar, İlhan. (1987). Pazarlama, Kavramlar, Kararlar. İstanbul:Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.8. Challaduraı, Packianathan. (1999). Human Resorce Management InSport And Recreation. Champaign, Il: Human Kinetics Publishers.9. Coşkun, Hülya. (1999). Bir Tutundurma Aracı Olarak SporSponsorluğu. Gazi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi (GaziBesbd), Iv, (1999) 3: 63-68.10. Çoknaz, Dilşad. (1998). “Pazarlama Açısından MüesseseSpor Kulüplerinin Ürün Satışlarına Etkisinin İncelenmesi”.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.Sosyal Bilimler Enstitisü. Beden Eğitimi Ve Spor YönetimBilimleri.11. Dıckson, Peter, R. (1993). Marketing Management. Philadelphia,The Dryden Press Harcourt Brace Collage Publisher.12. Değermen, Anıl. (1998). “Kar Amacı Olmayan OrganizasyonlardaPazarlama Ve Bir Uygulama” Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uluslararasıİşletmecilik.13. Erimez, Ece. (1996). “Tüketiciler Yönelik Satış Geliştirme YöntemleriVe Uygulamalar”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbulÜniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uluslararası İşletmecilikYüksek Lisans Programı.14. Ese, İsmail. (2000). “Ev Bilgisayar Kullanıcılarının BilgisayarSatınalmasıyla İlgisi Olabilen Pazarlama Faktörleri (Bir PilotAraştırma)”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbulÜniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Fakültesi, PazarlamaAnabilim Dalı.15. Hatipoğlu, Arzu. (1995). “Reklam Araştırmaları Ve TüketiciDavranışlarındaki Değişmeler”. Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tanıtım VeHalkla İlişkiler Anabilim Dalı.16. Karabulut, Muhittin. (1981). Müşteri Nezdindeki FaaliyetlerinProgramlanması. Pazarlama Dergisi, 6(3),35-41.17. Karabulut, Muhittin. (1982). Özel Firmaların Ve Kit’lerin PazarlamaProgramlarının Değerlendirilmesi. Pazarlama Dergisi, 7(4), 3-8.18. Karabulut, Muhittin. (1982). Satışçılığın Davranışsal Yönü.Pazarlama Dergisi, 7(1), 23-31.19. Karafakioğlu, Mehmet. (1980). Satınalma Kararlarında AileÜyelerinin Rolleri Üzerinde Bir Ön Araştırma. Pazarlama Dergisi,4(1), 27-37.20. Karafakioğlu, Mehmet. (1980). Tüketicinin Satınalma MaliyetiSadece Fiyat Değildir. Pazarlama Dergisi, 4(4), 3-7.21. Karafakioğlu, Mehmet. (1984). Uluslararası Pazarlama Yöntemi.İstanbul: Dünya Yayıncılık A.Ş.22. Karaküçük, Suat Ve Fatih Yenel (1997). Türk Sporunun GelişmesiVe Topluma Yaygınlaştırılması Bakımından Basının Etkinliği,Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 2 (2), 51-62.23. Karaküçük, Suat. (1997). Rekreasyon. Ankara: Seren Ofset.24. Kaya, İsmail. (1983). Satışa Teşvik. Pazarlama Dergisi, 8(3),19-28.25. Kurtuluş Kemal. (1980). Çağdaş Turizm Pazarlamasında BilimselAraştırma Yapma Gereği Ve Ülkemiz Açısından Bir Değerlendirme.Pazarlama Dergisi, 5(2), 29-34.26. Kurtuluş Kemal. (1981). Ülkemiz Koşulları Ve Pazarlama.Pazarlama Dergisi, 6(2), 3-10.27. Metiner, Hikmet. (1997).“İşletmelerde Müşteri Sadakatini ArtırmayaYönelik Programlar Ve Sadakat Programlarının EtkinliğininÖlçülmesi Üzerine Bir Araştırma Önerisi”. Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletmeFakültesi Pazarlama Anabilim Dalı.28. Mucuk, İsmet. (1998). Pazarlama İlkeleri. İstanbul: TürkmenKitabevi.29. Mullın, J. Bernard ., Hardy Stephan., & Sutton Wiiliam A. (1993).Sport Marketing, Champaign. Il: Human Kinetics Publishers.30. Mungay, S., Atalay, A. (1996). Spor Faaliyetlerinin EkonomikFaaliyetlerle İlişkisi. Iv Spor Bilimleri Kongresi. Ankara HacettepeÜniversitesi. S. 4031. Mutlu, Ömür Yeşim. (1997). “Sosyo-Ekonomik Ve Sosyo-Demografik Özellikler İle İhtiyacın Gazete PromosyonKampanyalarına Katılım Kararına Etkisi”. Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Pazarlama Anabilim Dalı.32. Okumuş, Abdullah. (1998). “İndirimli Mağaza Ve SüpermarketMüşterilerinin Sosyo-Ekonomik Özellikleri, Beklentileri VeMağaza Hakkındaki Değerlendirmeleri: Pilot Bir Araştırma”.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, SosyalBilimler Enstitüsü, İşletme Fakültesi Pazarlama Anabilim Dalı.33. Oluş, Mehmet, Muhittin Karabulut (1981). Firma İncelemeRaporlarının Değerlendirilmesi. Pazarlama Dergisi, 6(2), 33-35.34. Özarboy, Ali. (1996).“Takım Sporlarında Müsabaka OrganizasyonuVe Yönetimi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi.Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yönetim Ve Organizasyon AnabilimDalı.35. Özden, Leyla. (1992). “Pazarlamada Kuramsal Sorunlar”.Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul Üniversitesi, İşletmeFakültesi, Pazarlama Anabilim Dalı.36. Özden, Leyla. (1981). Reklam Etkinliğinin ÖlçülmesindeYararlanılan Yöntemler, Pazarlama Dergisi, 6(1),19-25.37. Pıtts, G. Brenda & Stotlar, K. David. (1996). Fundementals Of SportMarketing. Morgantown, Wv: Fitness Information Technology,Inc.38. Seçim, Hikmet. (1998). Halkla İlişkiler. Aü. Aöf. Yayınları,Eskişehir.39. Serarslan, M. Zahit. (1990). “Spor Pazarlaması: Sporun ToplumaYaygınlaştırılmasında Pazarlama Tekniklerinden Yararlanma”.Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Sosyal BilimlerEnstitüsü. İşletme Fakültesi. Pazarlama Anabilim Dalı.40. Slack, Trevor. (1997). Understanding Sport Organizations: TheApplication Of Organization Theory. Champaign, Il: HumanKinetics Publishers.41. Stevens, J. (1992). Principal Components. Applied MultivariateStatistics For The Social Sciences (Second Edition). Hillsdalel, Nj:Prentice Hall. S.383.42. Terekli, M. Serdar., Mert E, Evrensel H, Ve Hakan K. (2000). SerbestZaman Endüstrisi İçerisinde Rekreasyon Sporu. Spor BilimleriKongresi Bildirileri 26-27 Mayıs 2000. Gazi Üniversitesi. Besyo. S.146-152.43. Terekli, M. Serdar., Mert E, Evrensel H, Ve Hakan K. (2000). SpordaÇağdaş Pazarlama Anlayışı. Spor Bilimleri Kongresi Bildirileri 26-27 Mayıs 2000. Gazi Üniversitesi. Besyo. S. 411-41744. Tokol Tuncer. (1998). Pazarlama Araştırması. (9. Baskı). Bursa:Vipaş. A.Ş.45. Yalçın, H. Birol. (2001). Role Clearity, Role Preferences, PerceptionOf Task Characteristics And Job Satisfaction Among SportsManagers In Turkey. 9. Easm Congress, Vitoria-Gasteiz, Spain.46. Yükselen, Cemal. (1982). Tüketim Mamullerinde Mamul-AmbalajRengi İlişkisi Ve Bir Pilot Araştırma, Pazarlama Dergisi, 7(4),11-23.

115Savunmanın başarısı mı, hücumda yetersizlik mi?Hasan GörenHücum ve savunma, futbolun giderek içi içe geçeniki ana boyutu. Oyun stratejisi içinde hangiboyutun ne oranda öne çıkacağını kadro yapısıile rakibin özellikleri belirlerken, seçilen oyun tarzınınsahaya konmasındaki başarı oranı da skoru etkiliyor. Sonyıllarda Dünya futbolunda takımlar arası güç farklarınınazalmaya başlaması ile maç içinde hücum kadar savunmada yapmanın önemi artarken, savunmaya öncelikveren takımların başarı grafiği yükselmekte. 2004 AvrupaFutbol Şampiyonası da, savunma güvenliğine dayalı oyunstratejisinin öne çıktığı bir turnuva olarak anımsanacak.Ancak bu gerçeği teslim etmeden önce, hücum ağırlıklıoynayan takımların başarısızlık nedenlerinin incelenmesigerekiyor. Portekiz’de, topa daha fazla sahip olup bol pasyaparak oynayan takımlar, öncelikle rakibin oyununubozmayı düşünüp hızlı ataklarla sonuca gitmek isteyentakımlara üstünlük sağlamakta zorlanırken, hücum performanslarınıoyuna gereğince yansıtmakta da yetersizkaldılar. İlk gruptaki takımları hücum, ikinci gruptakileride savunma ağırlıklı oynayan takımlar olarak düşünecekolursak; bu çalışma, sözü edilen iki futbol anlayışının turnuvadakitemsilcileri sayılabilecek Fransa ile Yunanistanarasında oynanan çeyrek final karşılaşmasının teknikanalizi çerçevesinde, takımların turnuva genelindekihücum performanslarına göndermeler içermekte.Yunanistan’ın tek gollü galibiyetiyle sonuçlanan karşılaşmanınistatistiksel analizi, oyunun genelinde topun bolpas yapmayı tercih eden Fransızlar’da olduğunu, karşılaşmanınağırlıkla Yunanistan yarı alanında geçtiğini, ancakFransızların sonuca gitmeyi kolaylaştırıcı hücum ilkeleriniyeterince kullanmadığını gösteriyor.Verilere göre Fransa, rakibinden yüzde elli daha fazlatopla oynamış ve hücum alanında rakibinin neredeysedört katı pas yapmış durumda. Ancak hücum bölgesindekullanılan 101 başarılı topun ancak 12’sinin, yapılan 80başarılı pasın ise yalnızca 5 tanesinin rakip ceza alanınagönderilmiş olması, Fransızların, topu kontrollerindebulundurmalarına rağmen tehlike yaratamadıklarınaişaret ediyor. Rakip ceza alanına gönderilen toplardakibaşarı yüzdesinin düşüklüğü, hücumda yeterince çoğalamamaylada ilişkili. Rakip ceza alanında sonlanan 35Fransız atağında, ceza alanı içinde ortalama 2.9 Fransızoyuncuya 5.8 Yunanlı oyuncu düşüyor. Fransızların cezaalanında topla buluşmayı başardıkları 12 pozisyondakendi oyuncu ortalamaları 3.3 iken, Yunanlı/Fransızoranının 2’nin altına düştüğü az sayıdaki atak da önemlibirer gol tehlikesine dönüşmüş durumda.Turnuva boyunca normal süresi bir takımın galibiyetiile tamamlanan 21 karşılaşmanın 12’si topla daha çokoynayan takımlarca kazanılırken, 9 karşılaşma -ki bunların4’ü Yunanistan’a ait- topu daha çok rakibine bırakantakımların galibiyeti ile sonuçlanıyor. Özellikle çeyrekfinallerden itibaren, topla çok oynayan takımların hiçbir90 dakikadan galip ayrılamamış olması dikkat çekici.Skorla ilişkisi incelendiğinde, rakip ceza alanına gönderilentopları takım arkadaşları ile buluşturmadaki başarıoranının ise galibiyetle daha yakından bağlantılı olduğugörülmekte. Söz konusu 21 karşılaşmanın 16’sını rakipceza alanına daha yüksek başarı yüzdesi ile top gönderentakımlar kazanmış durumda. Kalan 5 karşılaşmadakioranlar da biribirine çok yakın.Fransız takımı, kapalı savunmaları açmak için başvurulabilecekolan derinlemesine kanat atakları, hücumdageniş alan kullanımı ya da top sürerek adam eksiltme gibiyöntemleri de gereğince kullanmamış görünüyor. Oysaaz sayıdaki gol pozisyonunun neredeyse tümü, yeterincetekrarlanmamış bu tür girişimlerin sonucu ortaya çıkmışdurumda.Fransızlar rakip ceza alanına gönderdikleri 48 toptakanatları, köşe vuruşları hariç olmak üzere, yalnızca 9 kezderinlemesine kullanmış durumdalar. Bu 9 topun tehlikeyaratma yüzdesi % 44 iken, sonuç alınamaması daha çokatakta çoğalamamalarına bağlı görülüyor.

116 THE 10 TH ICHPER•SD EUROPE CONGRESS & THE TSSA 8 TH INTERNATIONAL SPORTS SCIENCE CONGRESSGenel İstatistikler Fransa YunanistanTopa Sahip Olma Yüzdeleri % 57.03 % 42.93Topla Oynama Sayıları 671 458Başarılı Pas Sayıları 407 193Savunma Amaçlı Hareket Yüzdeleri % 12.22 % 23.14Rakip Yarı Alanda Oynama Yüzdeleri % 53.50 % 37.33Hücum Bölgesinde Topla Oynama Sayıları 180 76Hücum Bölgesinde Başarılı Pas Sayıları 80 23Ceza Alanına Gönderilen Toplarda Başarı Yüzdeleri % 22.58 % 24.24Kaleye Çekilen Şut Sayıları 13 5Yunanistan’a karşı mücadele eden takımların kanatlarıderinlemesine kullandıkları ataklarda ceza alanına başarılıtop gönderme oranları skora da yansımış durumda. Köşevuruşlarının da dahil edildiği bu istatistikte, Yunanistan’akaybeden takımlardan Portekiz grup maçında % 21,finalde % 6, Fransa % 33, Çek Cumhuriyeti de % 27 başarısağlarken, Yunanistan’a yenilmeyen İspanya’nın oranı %32, tek galibiyeti alan Rusya’nınki ise % 54.Fransızların ataklarda rakip savunmanın dengesinibozabilecek alan genişliğini sağladığını söylemek de kolaydeğil. Atakların orta alandan ağırlıkla sol kanada yönlendirilmesi,hücumda alan genişletmenin aksine daraltmasonucunu vermekte. Orta alandan hücum alanına kullanılan87 topun % 18’e karşılık gelen yalnızca 16’sı sağkanada gönderilmiş, köşe vuruşları dışında, ceza alanınasağ uçtan atılan tek top ise maçın uzatma dakikalarındageliyor.Turnuva boyunca tek kanat ağırlıklı hücum yapısınıyalnız Fransa değil, Çek Cumhuriyeti, İngiltere gibitakımlar da sergilediler. Ağırlıklı hücum kanadı Fransa’daPires’in oyun alanı ile Zidane’ın tercihlerine göre maçtanmaça değişebilirken, İngiltere turnuva boyunca Neville-Beckham ağırlıklı sağ kanat ataklarıyla yetinmek durumundakaldı. Çek Cumhuriyeti ise sağ kanadı taşıyanPoborsky’nin performansı ve Nedved’in sol kanadı tercihetmemesi sonucu sağ kanat ağırlıklı hücumu yeğledi. ÇekCumhuriyeti’nin, yarı final maçında Nedved’in sakatlanmasındansonra yerine giren Smicer’le sol kanat ataklarınıdenediği bölümlerde sağ kanat performansının düşerekhücum gücünün azalması, ayrıca incelenmeye değer.Fransızlar ceza alanına top gönderirken 17 kez orta,12 kez pas, 6 kez uzun yüksek top, 5 kez de top sürmeyidenemiş durumdalar. Bu girişimlerin gol tehlikesi yaratmaoranları ise, ortalarda % 18, paslarda % 42, uzun yüksektoplarda % 0, top sürmelerde ise % 80. Atak girişimlerinindenenme sıklıkları ile sonuç verme yüzdeleri arasındakiters orantı, Fransızların hücum potansiyellerini verimlikullanmadıklarına işaret ediyor.Yunanistan kadar başarılı olmasa da rakiplerini zorlayanLetonya’nın maçlarında savunma duvarını aşmanınanahtarı ceza alanına top sürerek girmek oldu. ÇekCumhuriyeti’nin 8 kez –ki sonucu getiren gol, Türkiye ilebaraj rövanş maçında Gökdeniz’in getirdiğine benzer, sağkanattan bir driplingin sonucuydu-, Hollanda’nın ise 11kez denediği top sürmeyi, rakip duvarı aşamayıp puanbırakan Almanya yalnızca 2 kez düşündü. Rakip cezaalanına top sürerek girme, Portekiz’in İspanya karşısında12 kez, Çek Cumhuriyeti’nin Hollanda karşısında 11 kezdeneyip tehlike yaratarak, bu zorluk derecesi yüksek karşılaşmalardangalibiyetle ayrılmalarına da yardımcı oldu.Rakibin orta alan ile kendi ceza alanı arasında yoğunlaşmışsavunma bloklarını verimli toplarla aşamayanFransız takımında, gerek atak hazırlığı gerekse hücumsırasında oyuncular arası etkinlik dağılımının dengesizliğide sonuca gitmeyi zorlaştıran bir faktör olaraköne çıkıyor. Orta alan hedefli 227 pasın 46’sı Makelele,41’i de Zidane’a atılırken (toplam % 38.5), orta alandakiDacourt’a ancak 17 pas yollanmış durumda. Orta alandanhücum alanına gönderilen 56 pasın ise, 20’si Henry,12’si Zidane, 11’i de Pires’e atılmış iken, pas vermek içintakım arkadaşları Trezeguet’i yalnızca 2 kez düşünmüşdurumdalar.Trezeguet’ye benzer verimsiz performansları, Portekiz’dePauleta’nın, İspanya’da da Morientes’in sergilediği söylenebilir.Kalabalık savunmalar arasında kaybolan bu oyunculardanMorientes turnuva boyunca oyunda kaldığı her3:06 dakikada bir topla buluşabilirken, bu süre Trezeguetiçin 4:48, Pauleta için ise 5:12 dakikaya yükselmekte.Sağlıklı bir karşılaştırma için bu sürenin Jan Koller’de2:12 dakika olduğunu belirtmek gerek. Hollanda’da VanNistelrooij ise, Letonya karşılaşması hariç tutulacak olursa,turnuva boyunca ancak her 26:50 dakikada bir cezaalanı içinde topla buluşabilmiş görünüyor.Oyunun son yirmi dakikasında, toplu oyunda pekgörünmeyen iki oyuncu, Dacourt ve Trezeguet’nin Sahave Wiltord’la değiştirilmesi takım içi performans den-

November 17-20, 2004 • Antalya, Turkey117gelerinde bir düzelmeye neden olmakta. Fransa’nın golbulmak zorunda olduğu bu bölümde hücum alanındatopla buluşma oranı dakika başına 1.7’den 3.1’e çıkarken,bu alanda Fransızların oynadığı topların % 39.3’ü oyunasonradan giren üç oyuncudan geliyor. Ancak kalan süreninazlığı takım performansındaki artışın skora olasıyansımasını da önlüyor.Özetlenecek olursa, top kullanım yoğunluğunu gol bölgesinetaşıyamayan, tehlikeli atak girişimlerini yeterincedenemeyen, hücum etkinliğini tek bir kanada yığmayı terciheden, atak sorumluluğunu hücumcuları arasında dengelidağıtamayan ve ceza alanı içinde yeterince çoğalamayanFransa’nın, disiplinli bir takım oyunu ortaya koyarak tehlikebölgelerinde rakibe alan bırakmayan Yunanistan’ın savunmadüşüncesine çok uygun bir rakip olduğu söylenebilir.Savunma güvenliği ile rakibin oyununu bozmayadayalı oyun anlayışının başarıya ulaşması, bu anlayışıbenimseyen takım ve teknik direktör sayısının artacağıöngörüsünü de getirebilir. Nitekim turnuvanın hemenardından başlayan Dünya Kupası grup maçlarında alınankimi sonuçlar bu savı doğrular niteliktedir. Ancak savunmaöncelikli oyun stratejisinin, skor üstünlüğü getirdiğimaçlarda rakip tarafından gereğince zorlanmamış olduğu,uygulama başarısının altında ise rakibi oynatmamaniyetinden önce takım oyunu ve disiplinin bulunduğuunutulmamalıdır.