Ugao-Miraballeseko bazterrakrincones <strong>de</strong> Ugao-MiraballesErmita <strong>de</strong>San Juan<strong>de</strong> Markio12MarkiokoSan JuanbaselizaBaseliza hau, Markioko auzoaren erdian kokatzen da,Tollaretxe, Ormagala eta Ibarra baserrien ondoan, hainzuzen ere.Honen aurrean iturri bat aurki <strong>de</strong>zakegu.Bere elementurik aipagarriena, barruko al<strong>de</strong>an aurkitzendugu, garrantzi handirik gabeko Neogotiko estilokoErretaula nagusiaren kale bakarrean ,topatzen dugunSan Juan Bautistaren Irudi barrokoa, hain zuzen ere,XVIII. men<strong>de</strong>koa.Duela urte gutxi, Ugao-Miraballeseko udal agintariek SanJuan egunean baseliza honetara oinez igotzearen ohiturarekinhastea erabaki zuten.Herriko enparantzatik hasita eta txistularien musikazlagundurik, jen<strong>de</strong>a oinez hasten da hirurogei minutukoibilbi<strong>de</strong> e<strong>de</strong>rra burutu arte. Bertara heltzerakoan, mezaentzun eta ondoren, Udalak eskainitako hamaiketakogoxoaz disfrutatzen dute.Pasa<strong>de</strong>n urterarte, jen<strong>de</strong>ak bere otartekoa zeraman motxilabarruan, baina 2005-ean paella lehiaketa bat antolatzeaerabaki zuten, baita umeentzako gaztelu puzgarriakjarri ere.Arratsal<strong>de</strong>ko 18.00-etan guztiok dantzara! Ordu horretanerromeria hasten baita.La ermita <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong> Markio ermita está localizadaen el centro <strong>de</strong>l barrio con el mismo nombre, allado <strong>de</strong> los caseríos, Tollaretxe, Ormagala e Ibarra.Frente a ella encontramos una fuente.El elemento más representativo lo hallamos en suinterior. Se trata <strong>de</strong> la figura barroca <strong>de</strong> San JuanBautista, datada en el siglo XVIII y ubicada en laúnica calle <strong>de</strong> su retablo neogótico.Hace pocos años, los representantes <strong>de</strong>l Ayuntamiento<strong>de</strong> Ugao-Miraballes <strong>de</strong>cidieron iniciar la costumbre <strong>de</strong>subir andando a esta ermita el día <strong>de</strong> San Juan.Comenzando en la plaza <strong>de</strong>l pueblo y acompañadospor la música <strong>de</strong> txistularis, la gente comienza acaminar hasta realizar un agradable itinerario <strong>de</strong> 60minutos <strong>de</strong> duración.Al llegar a Markio y tras la misa, se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>gustarun rico “hamaiketako” ofrecido por el Ayuntamiento.Hasta el año pasado cada uno llevaba su propiobocadillo en la mochila, pero en el 2005 <strong>de</strong>cidieronorganizar un concurso <strong>de</strong> paellas, así como tambiéncolocar castillos hinchables para niños.A las 18.00 H. ¡todos a bailar! Puesto que es a esahora cuando empieza la romería.Bitxikeriak / Curiosida<strong>de</strong>sBa al dakizu“Azud” bat zer <strong>de</strong>n?Hitz hau arabiar hizkuntzatik hartuta dago, as-sudd, hitzetikhain zuzen ere; bere esanahia presa <strong>de</strong>larik.1983-ko uhol<strong>de</strong>en ostean, Nerbioi ibaiak aldaketak jasanbehar izan zituen eta honen ildoa kanalizatu egin beharizan zen.Aldaketa hauen artean, hainbat "azu<strong>de</strong>n" sorrera aurkitzenditugu.Hauek, artifizialki sortutako presa edo oztopo txiki batzukdira, ur-maila inoiz gainditzen ez dutenak eta hurrengobetebeharrak dituzte:Erretentzio batzuk sortarazi, ur-korrontearen abiaduramotelduz.Uda partean, ura presan erretenitu, ureko faunarenbizia ziurtatuz.Uraren oxigenazioari mese<strong>de</strong> egin, uren bizi direnorganismoen bizi baldintzak hobetuz.Ugao-Miraballesetik pasatzen <strong>de</strong>n ibai tartean ere, hainbat“azud” aurki ditzakegu. Fija zaitez!
¿Sabes qué es un“Azud”?Esta palabra está tomada <strong>de</strong>l árabe, concretamente <strong>de</strong>la palabra as-sudd, cuyo significado es presa.Tras las inundaciones <strong>de</strong> 1983, el río Nervión sufrió unaserie <strong>de</strong> transformaciones y su caudal fue nuevamentecanalizado.Entre estos cambios encontramos la construcción <strong>de</strong>varios “azu<strong>de</strong>s”.Éstas son unas pequeñas presas u obstaculos, las cualesnunca superan el nivel <strong>de</strong>l agua y cuyas funcionesson las siguientes:Formar retenciones, ralentizando la corriente.En época estival, retener el agua en la presa, asegurandoasí la vida <strong>de</strong> la fauna acuática.Favorecer la oxigenación <strong>de</strong>l agua, mejorando lascondiciones <strong>de</strong> vida <strong>de</strong> los organismos que en ellahabitan.En el tramo <strong>de</strong> río que pasa por Ugao-Miraballes, po<strong>de</strong>mosencontrar varios “azu<strong>de</strong>s”. ¡Fíjate y verás!Asmakizuna / AcertijoNon dago hau?Argazki hau non dagoen aterata asmatuz gero, Muskizendagoen “El Pobal” burdinola bisitatzeko 2 sarrera irabazikodituzu.Sarreretan, bisita gidatua eta ikuskizuna barne dau<strong>de</strong>.Oso erreza da! Anima zaitez parte hartzera! Egin beharduzun gauza bakarra, atzeko al<strong>de</strong>an duzun fitxa betetzeada eta Jane Jauregian jarriko <strong>de</strong>n kutxa baten sartu.Aldizkaria jasotzen duzuenetik, 2006-ko irailaren 15-rarteaukera duzue betetako fitxa hona ekartzeko. Irailaren 27-an,zozketa bat egingo da eta irabazleei telefonoz abisatukozaie, beraz datu hori ondo betetzea eskertuko genizueke.¿Dón<strong>de</strong> está ésto?Si aciertas dón<strong>de</strong> está sacada esta fotografía, ganarásdos entradas para visitar la ferrería <strong>de</strong> “El Pobal”, enMuskiz.Las entradas incluyen visita guiada más exhibición.¡Es muy fácil. Anímate y participa! Lo único que tienesque hacer es rellenar la ficha que encontrarás en la contraportadae introducirla en una caja que colocaremos enel Palacio Jane.Tenéis <strong>de</strong> plazo para entregar la ficha, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que recibísla revista hasta el 15 <strong>de</strong> septiembre. El 27 <strong>de</strong> ese mismomes se llevará a cabo un sorteo y a los/as ganadores/asse les avisará por teléfono. Es por ello que os agra<strong>de</strong>ceríamosrellenéis ese dato correctamente.13