TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ DİLOVASI RAPORU

Tablo:1 Bazı hava kirleticiler, kaynakları ve olası sağlık etkileriKirletici Kaynağı Sağlık EtkileriSO 2Fosil ve biomass yakıtlar,endüstriyel emisyonlarSolunum yolu irritasyonu,bozulmuş solunum fonksiyonu,mevcut kardiyovaskulerhastalıkları kötüleştirmekNitrojen oksitlerFosil ve biomass yakıtlar,trafikGöz irritasyonu, solunum yoluenfeksiyonuna yatkınlık, astımPartiküllerFosil ve biomass yakıtlar,endüstriyel emisyonlar, trafikGöz irritasyonu, solunum yoluenfeksiyonuna yatkınlık, mevcutkardiyovasküler hastalıklarıkötüleştirmek, alerjilerOzon Fosil yakıtlar, trafik Göz irritasyonu, solunum yoluenfeksiyonuna yatkınlık, solunumyolu hastalıklarını kötüleştirmekKurşun ve diğerağır metallerKurşunlu yakıtlar, maden vepetrokimya endüstrisiNöropsikiyatrik etkiler, MerkeziSinir Sistemi hasarı, öğrenmegüçlükleri, bazı ağır metallerkanserojen etkiliAldehitler Fosil ve biomass yakıtlar Göz irritasyonu, üst solunumyolu irritasyonuCOVolatil OrganikHidrokarbonlarFosil ve biomass yakıtlar,trafikFosil ve biomass yakıtlar,trafik, bazı kimyasallar, mobilyayapımında kullanılankimyasallarGöz irritasyonu, bulantı, başdönmesi, düşük doğum ağırlığı,bilinç bulanıklığı, koma,ölümBaşağrısı, baş dönmesi, üstsolunum yolu irritasyonu, kanserojen10Hava kirleticiler arasında bulunan benzen, PAH, 1-3 butadine, arsenik ve bileşikleri,dioxin ve furanlar kanserojen olduğu bilinen kimyasallardır ve özellikle gerekliönlemlerin alınmadığı durumlarda endüstriyel emisyonlarla atmosfere ulaşır. Havakirleticilerin birden fazlasının ortamda bulunmasının etkilerini artıracağı ve karmaşıklaştıracağıunutulmamalıdır. Partikül maddelerin ise büyüklüğü önemlidir. 100µm ve daha büyük partikül maddeler göz, burun ve boğaz tahrişine neden olur vealt solunum yollarına ulaşamaz. Büyüklüğü 20 µm’ye kadar olan partiküller isetrakea’ya kadar inip irritasyona neden olabilir.10 µm’nin altındaki partiküller alveollerekadar ulaşabilir. 10-2.5 µm boyutlarındaki partiküller kaba partikül,2.5µm’nin altındaki partiküller ince partikül olarak isimlendirilebilir. Bu partiküllerözellikle çalışma ortamında yoğun bulunursa pnömokonyoza neden olabilirler; bunedenle solunan havadaki PM 2.5 ve PM 10 izlenmelidir.Hava kirliliği sadece oluştuğu bölgede etkisini göstermez, atmosferik olaylarla uzakbölgelere de ulaşabilir. Bu nedenle endüstri bölgelerinin belirlenmesinde o bölgedekietkin rüzgarlar, yerleşim yerleri, doğal kaynaklar, tarım alanları göz önündebulundurmalıdır. Ayrıca hava kirliliği sonucu oluşan asit yağmurlarının çevre üze-TTB DİLOVASI RAPORU