Allergische rhinitis bij kinderen

Allergische rhinitis bij kinderenDr. Jurjan R. de BoerKNO‐heelkundeMartini Ziekenhuis

Epidemiologie• Prevalentie allergische en niet‐allergische rhinitis inNederland: 150‐200 per 1000 personen/jaar• Allergische rhinitis: tussen 5‐45 jaar met piek 15‐24 jaar• Prevalentie kinderen:– 0‐4 jaar: 0,3%– 4‐5 jaar: 9‐14%– loopt op tot 24 jaar

Epidemiologie• Allergische rhinitis risicofactor ontstaan Astma (2‐7 x )– Pathofysiologische en immunologische overeenkomst– Allergische rhinitis: 40% heeft astma– Astma: 80% allergische rhinitis– Tevens eczeem/voedselallergie• “Atopische of allergische mars”

Epidemiologie• Prevalentie allergische rhinitis in Europa: 24% en stijgt• Graspollen allergie meest voorkomend• Europa: 15‐25% van populatie rhinoconjunctivitis doorgraspollen• Ook mondiale stijging afgelopen decennia:• milieu veranderingen• “hygiëne hypothese”» verminderde blootstelling infectie» ontregeling van immuunsysteem

Pathofysiologie allergische rhinitis

Pathofysiologie allergische rhinitis• Vroege fase reactie:• permeabiliteit bloedvaten in neus neemt toe– hypersecretie• zenuwuiteinden geprikkeld– jeuk– niezen• Late fase reactie (6‐12 uur)• cellulaire infiltratie in slijmvlies– hyperreactiviteit– “priming”: verlaging prikkeldrempel

8 Martini Ziekenhuis

Differentiaaldiagnostiek• virale bovenste luchtweg infecties• adenoïdhypertrofie• polyposis nasi• septumdeviatie• papillomen• rhinosinusitis• corpus alienum• medicamenteuze rhinitis• granulomen• maligniteit

Classificatie allergische rhinitis

Therapie• Onderscheiden– Seizoensgebonden allergische rhinitis (SAR)• pollen van gras/boom/onkruid– Perenniale allergische rhinitis (PAR)• huisstofmijt en dierepitheel

Therapie• Meersporig stappenplan– Preventie• Contact met allergeen– Farmacotherapie– Immunotherapie (IT)– Chirurgische interventie

Preventie• Huisstofmijt• ventilatie/luchtvochtigheid• vloeroppervlak• beddengoed/matrashoezen• Huisdieren• Pollen• Pollenweerbericht• Vakantie: lokatie/seizoen

Preventie

Farmacotherapie• Symptomatische therapie– Intranasale steroïden– Antihistaminica– Cromoglycaten– Leukotrieen‐receptorantagonisten– Intranasale decongestiva– Orale steroïden

Effectiviteit symptomatische therapie

Effect op symptomen allergische rhinitis

Resultaten therapie• Behandelingsstrategieën voornamelijk opsymptoombehandeling gericht• 30‐40% symptomen volledig onder controle• 50‐65% onvoldoende effect

Immunotherapie• Bij onvoldoende controle met reguliere medicatie• Kinderen met verhoogd risico– Familie anamnese beste indicator• Normaal 10% kans atopie• 30% als 1 familielid atopisch• 50% als moeder atopisch• 70% als beide ouders atopisch

ARIA richtlijn

Werkingsmechanisme immunotherapie

Immunotherapie• Enige therapie die ingrijpt op pathofysiologie– effect op symptomen– preventieve werking nieuwe sensibilisaties• Blijvend effect, ook na staken therapie• effectiviteit 10‐20 jaar• 30% klachtenreductie in 1 e jaar• therapie 3‐5 jaar

Immunotherapie• SCIT (subcutaan)• “gouden standaard””• aangetoonde effectiviteit• nadeel:– injecties– anafylactische reactie• SLIT (sublinguaal)• relatief nieuw (richtlijnen 2006)• effectiviteit voor volwassenen vastgesteld• graspollen SLIT effectief bij volwassenen/kinderen• voordeel:– gebruikersgemak– geen bijwerkingen

Immunotherapie• Leeftijd: vanaf 5 jaar• Allergische rhinitis met/zonder mild astma (ARIA)• Alleen voor IgE‐gemedieerde inhalatieallergie• Indicatie: mono allergie bij ARIA• geen indicatie bij multipele allergieën– echter tendens om toch klinisch meest relevante allergeen tebehandelen (studies)

Conclusies• Allergische rhinitis met/zonder astma groeiend probleem• Vroege diagnostiek van belang• Symptomatische behandeling niet altijd effectief

Conclusies• Immunotherapie– vanaf 1 e seizoen effectief– langdurig effectief– preventieve werking• astma• nieuwe sensibilisaties• Vroegtijdig starten immunotherapie wegens preventie