KATMA DEĞER VERGİSİ’NDE SORUMLULUK UYGULAMALARI

KATMA DEĞER 

VERGİSİ’NDE 

SORUMLULUK 

UYGULAMALARI 

İhsan AKAR 

Vergi Denetmeni 

Hakan ŞAHİN 

Vergi Denetmen Yrd. 

BURSA - Eylül 2006

SUNUŞ 

Meslek Odalarının en önemli işlevlerinden biri 

üyelerinin bilgilerinin güncelleştirilmesi ve birikimlerinin 

artırılmasına yönelik olarak yaptıkları eğitim 

çalışmalarıdır. 

Bu anlayışı tam olarak benimsemiş ve meslek 

mensubu üyelerinin en iyi donanıma sahip olması için 

yoğun çaba harcamayı bir görev bilen Bursa Serbest 

Muhasebeci Mali Müşavir Odası olarak, mesleki 

uygulamalarınıza yardımcı olmak amacıyla, Vergi 

Denetmeni İhsan AKAR ve Vergi Denetmen Yardımcısı 

Hakan ŞAHİN tarafından hazırlanan “Katma Değer 

Vergisinde Sorumluluk Uygulamaları” çalışması 

odamız tarafından bastırılarak sizlerin istifadesine 

sunuyoruz. 

Tüm meslektaşlarımıza ve konuyla ilgili herkese 

yararlı olacağına inandığımız bu çalışmayı, özenle 

hazırlayan Vergi Denetmeni Sayın İhsan AKAR ve Vergi 

Denetmen Yardımcısı Sayın Hakan ŞAHİN’e Yönetim 

Kurulumuz adına içten teşekkürlerimi sunarım. 

Ebubekir ŞİMŞEK 

Oda Başkanı

- Ö N S Ö Z - 

Her vergi kanununda olduğu gibi, 3065 sayılı Katma 

Değer Vergisi Kanunu’nda da arka arkaya yapılan 

düzenlemelerle, mali mevzuatımız değişmekte ve gelişmektedir. 

Bu gelişmenin en fazla yaşandığı konulardan birisi de “Vergi 

Sorumluluğu” konusudur. 

Katma Değer Vergisi Kanunu’nda önem arz eden 

konulardan birisi olan “KDV’ de Sorumluluk Uygulamaları” bu 

çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. Bu uygulama 

kapsamında, vergiye taraf olanların karşılaştıkları bazı sorunlara 

cevap bulabileceği çalışmamızda, anlaşılabilir olması amacıyla 

“Vergi Sorumluluğu, kavramı üç bölüm halinde anlatılmıştır: 

- KDV Kanunu Madde 9/1’e Göre Vergi Sorumluluğu 

- KDV Kanunu Madde 9/2’ye Göre Vergi Sorumluluğu 

- Müteselsil Sorumluluk. 

Her bölümde önce tanımlamalar yapılmış olup,sonra bu 

tanımlamalar dahilindeki faaliyetler ve konular birer birer 

açıklanarak örneklendirilmiştir. Örneklerimizde gerekli olan 

muhasebe kayıtlarına da yer verilerek, belge düzeni ve defter 

kayıtları arasındaki uyumun sağlanması amaçlanmıştır. 

Bu kitapçığımızın yayım tarihi itibariyle, konuyla ilgili 

olarak yürürlükte olan vergi mevzuatımızın tamamı dikkate 

alınmış olup, ayrıca daha önceki düzenlemelere de yer 

verilmiştir. 

Kitapçığımızın hazırlanmasında desteklerini bizlerden 

esirgemeyen değerli üstadlarımıza teşekkür ederiz. 

Çalışmamızın, bütün ilgililere faydalı bir kaynak olması 

dileğiyle… 

İhsan AKAR 

Vergi Denetmeni 

Hakan ŞAHİN 

Vergi Denetmen Yrd.

İÇİNDEKİLER 

I-KATMA DEĞER VERGİSİNDE SORUMLULUK ...... 1 

A-Konuya İlişkin Yasal Düzenlemeler .............................. 1 

B-Madde Gerekçesi ............................................................ 2 

C- KDV Kanunundaki Vergi Sorumluluğu İle İlgili 

Genel Tebliğler ............................................................... 2 

II-KDV KANUNU 9/1.MADDESİNE GÖRE VERGİ 

SORUMLULUĞU ............................................................ 4 

A-TAM SORUMLULUK KAPSAMINDAKİ 

FAALİYETLER ............................................................. 5 

1.Yurt Dışından Sağlanan Hizmetlerde 

Sorumluluk ............................................................... 5 

a.Sorumlu Sıfatı ile Ödenecek KDV’nin 

Matrahı ve Hesaplanması ....................................... 8 

b.Sorumlu Sıfatı ile Ödenecek KDV’nin Beyanı ....... 9 

c.Yurt dışından sağlanan kredilerde ödenen 

faizler ve aleyhte oluşan kur farkları için 

KDV Sorumluluğu var mıdır .................................13 

2. Reklam Verme İşlemlerinde Sorumluluk ..............14 

a.Spor Klüplerince İfa Edilen Reklamlar ...................15 

b.Bina Duvarına Yazı Yazma, Arazi ve Arsa 

Üzerine Pano Koyma Şeklindeki Reklamlar ..........16 

c.Kitap, Dergi gibi Eserlere Verilen Reklamlar .........17 

d.Kendi Adına Kitap Yayınlayanlara ve 

Okulların Yıllıklarına Verilen Reklamlarda 

Sorumluluk Uygulaması Var mıdır? ......................17 

3. Kiralama İşlemlerinde KDV Sorumluluğu ............18 

4. GVK.’nun 18.Maddesi Kapsamındaki 

İşlemlerde KDV Sorumluluğu .................................20

B-KISMİ SORUMLULUK KAPSAMINDAKİ 

FAALİYETLER .............................................................25 

1. Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon 

İşleri ...........................................................................25 

a.Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon 

İşlerinde Matrahta Değişiklik ve Mal İadesi 

Durumu ..................................................................28 

b.Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon 

İşlerinde Mahsuben KDV İadesi ............................31 

2. Hurda Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, 

Cam Hurda ve Atıkları Teslimleri ..........................34 

a.Hurda ve Atıkların Teslimlerine Ait KDV İadesi ...39 

b.Plastik Hurda ve Atıkların Hammadde Olarak 

Kullanılması ...........................................................42 

3. Akaryakıt Teslimleri ................................................43 

4. Hizmet İfaları ............................................................45 

a.Yapım işleri ve bu işlere ilişkin mühendislikmimarlık 

ve etüt-proje hizmetleri ...........................47 

b.Temizlik,Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri ..........50 

c.Özel Güvenlik Hizmetleri .......................................52 

d.Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait 

Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri .......................53 

e.Yemek Servis Hizmetleri ........................................54 

f. Danışmanlık ve Denetim Hizmetleri ......................55 

HİZMET İFALARI KAPSAMINDA KDV İADESİ ......................57 

FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİNİN İADESİ ......59 

5. Hurda Metallerden Elde Edilenler Dışındaki 

Bakır Külçelerinin, Bakır Ürünlerinin Teslimi 

ve Tevkifat Kapsamındaki Ürünlerin İthalatçıları 

Tarafından Yurt İçindeki Teslimleri ......................61 

6. İşgücü Hizmetleri ....................................................62 

İşgücü Hizmetlerinde KDV İadesi .............................63

C-KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA SINIR ........66 

D-BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN ve 

ESNAF MUAFLIĞINDAN YARARLANAN 

MÜKELLEFLERDE KISMİ TEVKİFAT 

UYGULAMASI .............................................................67 

E-2 NOLU KDV BEYANNAMESİ’NİN 

DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK ......................67 

III-KDV KANUNU 9/2.MADDESİNE GÖRE VERGİ 

SORUMLULUĞU ........................................................70 

A.Kanun Metni ...............................................................70 

B.Madde Gerekçesi ........................................................70 

C.KDV Kanunu 9.Madde 2.Fıkrasının 

Özellikleri ve Uygulanışı ...........................................71 

IV-KATMA DEĞER VERGİSİ’NDE MÜTESELSİL 

SORUMLULUK ...........................................................73 

1. Kapsam .......................................................................74 

2. İşleme Doğrudan Taraf Olanlarda Sorumluluk ..........75 

3. KDV Ödeme Şekillerinin Değerlendirilmesi .............77 

3.1. Banka veya Özel Finans Kurumu 

Vasıtasıyla Ödeme ........................................... 78 

3.2. Çekle Ödeme .......................................................79 

4. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlarda Sorumluluk ...81 

5.Uygulama ....................................................................82 

KAYNAKLAR ......................................................................87

1 

I-KATMA DEĞER VERGİSİNDE SORUMLULUK: 

A-Konuya İlişkin Yasal Düzenlemeler: 

213 sayılı VUK’nun 8.maddesinde “vergi sorumlusu; 

verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine karşı 

muhatap olan kişidir” diye tanımlanmıştır.3065 sayılı KDV 

Kanunu’nun 9. maddesi de “Vergi Sorumlusu” başlığını 

taşımakta olup,madde metninde tanımlama şöyle yapılmıştır: 

“1. Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, 

kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve 

gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının 

emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf 

olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. 

2. Fiili ya da kaydi envanter sırasında belgesiz mal 

bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti 

halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, 

belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften 

aranır. 

Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları 

tespit edilen mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış 

belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir 

süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilmemesi 

halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit 

tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer 

vergisi, alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re'sen tarh 

edilir. Bu tarhiyata (4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle 

değişen ibare Yürürlük: 01.01.1999) vergi ziyaı cezası uygulanır. 

Ancak belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara, bu 

satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak katma 

değer vergisi tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan vergi ve 

buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz.”

Katma Değer Vergisinde Vergi Sorumluluğunu 

düzenleyen 9.maddenin amacı ve mahiyeti madde gerekçesinde 

şöyle belirtilmiştir: 

2 

B-Madde Gerekçesi: 

“Bu madde vergi alacağının emniyetle tahsil edilebilmesi 

amacıyla getirilmiş bulunmaktadır. Madde hükmüne göre, 

mükellefin memleket içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni 

merkez veya iş merkezinin bulunmaması ve gerekli görülen diğer 

hallerde Maliye ve Gümrük Bakanlığı ,vergi alacağının emniyet 

altına alınması bakımından, işlemlere taraf olan diğer bir şahsı 

veya şahısları verginin ödenmesinde sorumlu tutabilecektir. 

Maddede sayılan haller mükellefin idarece takibinin güç olduğu, 

dolayısıyla vergi tarh, tahakkuk ve tahsilatında kaybın mümkün 

bulunduğu hallerdir. Burada sayılan haller sınırlı olmayıp, vergi 

alacağının emniyet altına alınmasının gerekli görüldüğü diğer 

durumlarda da, Maliye Bakanlığının mükelleften gayri bir şahsı 

verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisi bulunmaktadır. 

Maddede belirtilen “işlemlere taraf olanlar” mükellefin 

temsilcisi, vekili, mükellef adına hareket etmeye yetkili herhangi 

bir kimse veya kendisine mal veya hizmet teslim edilen yahut 

hizmet ifa edilen kişi olabilecektir.” 

C- KDV Kanunundaki Vergi Sorumluluğu İle İlgili 

Genel Tebliğler: 

Aşağıda “Vergi Sorumluluğu” kapsamında Maliye 

Bakanlığı tarafından uygulamaya ilişkin usul ve esasların 

düzenlendiği KDV Genel Tebliğlerinin konusu yer almakta 

olup,çalışmamızın ilgili bölümlerinde tebliğ metinlerine ilişkin 

açıklamalara da yer verilecektir.

Tebliğ 

No 

Bölümü 

Konusu 

1 IV-B Vergi Sorumlusu 

15 C Yurtdışından Sağlanan Hizmetlerde Sorumluluk 

19 A GVK 18.Madde Kapsamındaki İşlemlerde Sorumluluk 

30 F Kiralama ve Reklam Verme İşlemlerinde Sorumluluk* 

31 B İşletmeye Dahil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması 

İşleminin KDV Karşısındaki Durumu 

46 A Yurtdışından Sağlanan Krediler ve Aleyhte Oluşan Kur 

Farklarının KDV Karşısındaki Durumu 

49 B Sorumlu Sıfatıyla Ödenen KDV’nin İndirimi 

51 II Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri İle 

Hurda Metal Alımlarında Sorumluluk Uygulaması 

53 A-B-C-D-E Konfeksiyon ve Tekstil Sektöründe Tevkifat Uygulaması- 

Hurda Metal Alımlarında Tevkifat Uygulaması 

55 A-B-C-D-E Spor Klüpleri 

58 A Hurda Metal Teslimleri ile Fason İşlerde Tevkifatın 

Kapsamı-Matrahta Değişiklik ve Mal İadesinde Tevkifat 

Uygulaması 

68 - Akaryakıt Ürünleri Tesliminde Sorumluluk 

70 5-6-7 Müteselsil Sorumluluk- Hurda Metal Teslimlerinde 

Sorumluluk 

72 4 GVK.18.madde kapsamındaki işlemlerde KDV 

Uygulaması- 

Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde Mahsuben İade 

73 8 Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerde Tevkifat 

Uygulaması 

77 4 Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde Mahsuben İade 

81 B-2 ve 6 Atık Kağıt ve Hurda Plastik Tesliminde Tevkifat 

Uygulaması 

83 5 Sınır Ticareti Yoluyla İthal Edilen Malların Satışında 

Vergi Uygulaması 

84 III KDV İadesi ile İlgili Esaslar-Müteselsil Sorumluluk 

85 B Hurda Metal Teslimlerinde Tevkifat Uygulaması- 

Akaryakıt Teslimlerinde Tevkifat Uygulaması 

86 B-1,B-2,B-3 Hurda Metal Teslimlerinde Tevkifat 

(Kapsam-Tevkifat Oranı-İade Uygulaması) 

87 E Tevkifata Tabi Hurdaların Kapsamı 

3

89 A-1,A-2 Hizmet İfalarında Tevkifat Uygulaması-(91 nolu KDV 

Genel Tebliği ile A-1 bölümü yürürlükten kaldırılmıştır) 

İthal Edilen Hurda Metallerde Tevkifat Uygulaması 

91 A Hizmet İfalarında Tevkifat Uygulaması – 

Metal ,Plastik,Kağıt,Cam Hurda ve Atıkların Teslim 

veya İthalinde KDV İstisnası 

93 5 Fazla ve Yersiz Tevkif Edilen Verginin İadesi- 

Yapı denetim hizmetlerinin, kısmi KDV tevkifatı 

kapsamına alınması 

95 1,5,7 Mahsuben İade Talepleri- Hizmet İfalarında Kapsam, 

Tevkifat Oranları Değişikliği, Mahsuben İade 

96 5 İşgücü Hizmetlerinde Tevkifat Uygulaması – 

Bakır Ürünleri Tesliminde Tevkifat Uygulaması 

97 1,2,3,4,5 İşgücü Hizmetlerinde Tevkifat Uygulaması - 

İthal Edilen Bakır Ürünlerinin Tesliminde Tevkifat 

Uygulaması 

99 5/ 1,2 Yapı denetim hizmetlerinde tevkifat uygulaması 

Yapım işlerinde tevkifat oranı değişikliği 

4 

II-KDV KANUNU 9/1. MADDESİNE GÖRE VERGİ 

SORUMLULUĞU: 

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 

9.maddesinin 1.fıkrasında “Mükellefin Türkiye içinde 

ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin 

bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye 

Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, 

vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden 

sorumlu tutabilir” hükmüne yer verilmiştir. 

Birinci fıkranın açıklanmasındaki , “Vergi Sorumluluğu” 

kavramını iki bölüme ayırmak mümkündür. 

Tam Sorumluluk uygulamasında; sorumluluk kapsamında 

satın alınan mal veya hizmet teslimine ait KDV’nin tamamı vergi 

sorumlusu tarafından tevkif edilip, beyan edilerek vergi dairesine 

ödenir.

Kısmi Sorumlulukta ise,sorumluluk kapsamındaki mal ve 

hizmet teslimine ait KDV’nin belirli bir kısmı vergi sorumlusu 

tarafından tevkif edilip,beyan edilerek vergi dairesine ödenir. 

5 

KDV KANUNU MADDE 

9/1 

TAM SORUMLULUK 

KISMİ SORUMLULUK 

A-TAM SORUMLULUK KAPSAMINDAKİ 

FAALİYETLER: 

1.YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERDE 

SORUMLULUK: 

Katma Değer Vergisinin konusu, Kanunun 1. maddesinde 

detaylı olarak belirtildiği üzere “ Türkiye’ de yapılan ve verginin 

kapsamına giren her türlü mal teslimleri ve hizmet ifalarıdır” 

Buna göre bu işlemleri gerçekleştirenlerin, yabancı uyruklu olup 

olmamaları, ikametgahlarının, işyerlerinin, kanuni merkezlerinin 

veya iş merkezlerinin Türkiye’de olup olmaması işlemin 

niteliğini değiştirmez, Katma Değer Vergisinin doğuşunu 

engellemez. Aynı Kanunun 6/b maddesine göre, Türkiye'de 

yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de 

ifa edilmiş sayılacaktır. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan 

hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. 

Ancak 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9. 

Maddesi ilk fıkrasında belirtildiği üzere işlemi yapanın

Türkiye’de bulunmaması halinde vergisel ödevlerin yerine 

getirilmesinden sorumlu tutulabilecek başka birinin tayini 

gerekliliği vardır 

İşlem mal teslimi şeklinde ise, mükellef ithalatı yapan 

kimse olarak tayin edilmekte ve vergilendirme malın ithalatı 

aşamasında yapılmaktadır. (KDVK Mad.8, KDVK Mad10) 

İşlemin hizmet ifası şeklinde olması halinde ise mükellef, 

hizmeti yapan yurtdışındaki firmadır. Ancak mükellefin 

yurtiçinde ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi veya iş merkezi 

bulunmaması hallerinde; verginin ödenmesinin garanti altına 

alınmasını sağlamak amacıyla yapılan düzenleme paralelinde 

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9. Maddesi gereğince vergi, 

hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı 

bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla 2 Numaralı KDV 

Beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir. 

Bu noktada Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1. Maddesi 

gereğince işlemin Türkiye’de yapılmış olması şartı ile 9. 

Maddedeki hizmetin ithalinin Katma Değer Vergisinin konusu 

olduğu kavramları birbirleriyle çelişir gözükmektedir. Bu durum 

sözünü ettiğimiz Kanunun 6. Maddesiyle düzenlenmiştir. Buna 

göre hizmetten Türkiye’de faydalanılıyorsa, hizmet Türkiye’de 

yapılmış gibi değerlendirilir. 

6 

Örnek: 

Yurtiçinde ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi veya iş 

merkezi bulunmayan yabancı firmalarca sağlanan; her türlü 

serbest meslek hizmetleri, telif, patent, lisans hakkı, komisyon, 

kira, danışmanlık ve benzeri hizmetler nedeniyle, bu 

hizmetlerden yurtiçinde yararlananlar Katma Değer Vergisinin 

tamamını beyan edip,vergi dairesine ödemekten sorumlu 

olacaktır.

Ancak yabancı kişi veya kurum Türkiye’de işyeri veya 

şube açtığında, yabancı kişi veya kurum için katma değer vergisi 

mükellefiyeti oluşacaktır. 

Örnekle ilgili olarak Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel 

Kurulunun verdiği karar özeti şöyledir: “Meyve suyu 

konsantresinin yurt dışında tanıtım ve dağıtımını yapan, merkezi 

yurt dışında bulunan ve kanuni temsilcisi olmayan firmaya 

söz konuşu hizmet karşılığında ödenen komisyon ücretinin 

sorumlu sıfatıyla KDV'sinin beyan edilmesi gerekir. ” 

7 

Örnek: 

Uluslararası spor organizasyonlarını düzenleyen gerçek 

veya tüzel kişilerden organizasyonun Türkiye’de yayınlanabilmesi 

için gerekli olan yayın hakkını satın alan Türkiye’de 

yerleşik kişilerin, yayın hakkı bedeli üzerinden hesaplanacak 

KDV’yi sorumlu sıfatıyla 2 No.lu beyanname ile beyan ederek 

ödemeleri ve ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapmaları 

gerekir. Yayın hakkının satışı KDVK’ nun 1 ve 6. maddelerine 

göre KDV’ye tabi bulunmakta olup, yayın hakkı sahibi kuruluş 

Türkiye’de yerleşik olmadığından, işleme ait KDV’nin Kanun’un 

9/1. maddesi ve 15 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin (C) 

bölümünde yapılan açıklamalara göre yayın hakkını satın alan 

Türkiye’de yerleşik olanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan 

edilip ödenmesi gerekmektedir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilip 

ödenen bu vergi, indirim konusu yapılabilecektir. 

Konuyla ilgili olarak,Danıştay 11.Dairesinin verdiği bir 

örnek karar da “Yurt dışındaki bir firmadan kiralanan 

televizyon programları için yurt dışındaki firma KDV mükellefi 

olup, sözkonusu firmaya yapılan ödemeler üzerinden 

hesaplanacak KDV Türkiye'de ödemeyi yapan firma tarafından 

sorumlu sıfatıyla Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 9. 

maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 30 Seri No.lu 

Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin F/1 bölümünde yeralan

esaslara göre ödenecektir.”denilmiştir. 

***Yukarıdaki açıklamalarda ve örneklerde izah edildiği 

üzere, yurtdışından ithal olunan hizmetlerde,hizmetten yararlanan 

tarafın KDV sorumlusu olması için şu şartların olması gerekir: 

1- İthal edilen hizmetten yurt içinde faydalanılmalıdır. 

2- İthal edilen hizmet ,katma değer vergisinden istisna 

olmamalıdır. 

3- İthal edilen hizmeti ifa eden kişi veya kurumun 

Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi veya iş merkezi 

bulunmaması gerekir. 

4- İthal edilen hizmet,Türkiye’de ifa edilmiş olmalı yada 

hizmetten Türkiye’de faydalanılmalıdır.Bu şart Türkiye’de 

vergilendirilmenin de şartıdır. 

5- İthal edilen hizmetten faydalanan kişinin vergi 

mükellefi olmaması ,KDV sorumluluğunu etkilemez. 

8 

1.a.Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV’nin Matrahı ve 

Hesaplanması: 

Sorumlu sıfatıyla ödenecek Katma Değer Vergisinin 

hesaplanmasında hizmetin gerçekleştiği tarihin önemi vardır. 

Hesaplama ve beyan hizmet ifa tarihine göre yapılır. Hizmetin 

gerçekleştiği tarihin tespitinde yaşanan güçlükler ancak fatura 

veya hizmet ifasını belgeleyen makbuz, borç dekontu gibi 

belgeler üzerinde yazılı olan tarihin esas alınmasıyla aşılır. Bu 

noktada diğer bir sıkıntı yaratan konu yurtdışından sağlanan 

hizmetin bedelinin çoğunlukla yabancı para olarak 

gösterilmesidir. Bu bedellerin Türk Lirasına çevrilmesinde 

hizmet ifa tarihindeki TCMB cari kuru (Alış Kuru) esas alınır. 

Yine cari kuru belli olmayan dövizlerin Türk Lirasına 

çevrilmesini belirleyen esasları Maliye Bakanlığı belirler. 

(KDVK Mad.26)

Katma Değer Vergisi sorumlularının bu sıfatla beyan edip 

ödeyecekleri vergilerin matrahı işlemin bedelidir. Hizmeti alan, 

hizmeti sunan yabancıya fatura bedelini ödedikten sonra herhangi 

bir şekilde bu işlemle ilgili, örneğin; hizmeti sunacak olanın yol 

masraflarının karşılanması gibi artı bir menfaat sağlamışsa, bu 

menfaatin de KDV matrahına dahil edilmesi gerekir. 

Ülkemiz kişi veya kurumlarının kimi ülkelerden aldıkları 

hizmet faturalarında, hizmetin geldiği ülkede uygulanan Katma 

Değer Vergisi ayrıca ayrıştırılmış olarak gösterilmektedir. Bu 

durumda bizim için Katma Değer Vergisi matrahın 

belirlenmesinde ayrıştırılmamış toplam tutar esas olacaktır. Bu 

noktada, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 25. 

Maddesinde belirtildiği üzere; hesaplanan Katma Değer Vergisi 

tutarı, Katma Değer Vergisi matrahı içine girmez ibaresi bir 

çelişki yaratmaktadır.Ancak yurtdışındaki firmalarca düzenlenen 

faturalarda yer alan KDV’yi 25.madde kapsamında 

değerlendirilmemek gerekir. 

Halen yürürlükteki oranlara bakıldığında hizmet şeklindeki 

işlemlerde çoğunlukla KDV’si genel oranı %18 

uygulanmaktadır. Bunun bir tek istisnası Finansal Kiralama 

“Leasing” işlemleridir.( %1) 

9 

1.b.Sorumlu Sıfatı ile Ödenecek KDV’nin Beyanı: 

Katma Değer Vergisi Sorumluğunun doğuşunda esas 

aldığımız işlemin ifasıdır.Ancak hizmet ifasının tespitinin güç 

olduğu hallerde ilgili belgenin düzenlenme tarihi esas alınır. 

(KDVK Mad.10) Buna göre KDV’den sorumlu tutulan kişi veya 

kurum, işlemin gerçekleştiği veya ilgili belgenin eline ulaştığı ayı 

izleyen ayın 20. günü akşamına kadar 2 Numaralı Katma Değer 

Vergisi Beyannamesi ile beyan edip ödeyecektir. 

Katma Değer Vergisi sorumlularınca kullanılan 2 

Numaralı KDV beyannamesinin hangi vergi dairesine yatırılacağı

10 

konusunda ilgili kanun içinde bir düzenleme bulunmamakla 

birlikte uygulamada bu beyannameler; 

-KDV mükellefiyeti olanlar için KDV mükellefiyetlerinin 

bulunduğu vergi dairelerine, 

-KDV mükellefiyeti olmayan “bankalar ve sigorta 

şirketleri” ise kurumlar vergisi mükellefiyetlerinin bulunduğu 

vergi dairelerine 

-Hiçbir mükellefiyetleri olmayanlar için ise 

ikametgahlarına göre en yakın vergi dairesine beyan edip 

ödenmesi şeklinde gerçekleşmektedir. 

Sorumlu sıfatıyla ödenen Katma Değer Vergisinin indirim 

hakkı tanınan işle ilgili olarak yüklenilmiş olması halinde, 1 

numaralı Katma Değer Vergisi Beyannamesinin tanzimi 

esnasında indirilecek Katma Değer Vergisi tutarına ilave edilmek 

suretiyle indirim konusu yapılabilir. 

İndirim yapıldığı ayda mükellefin bu indirimi karşılayacak 

miktarda ödenecek Katma Değer Vergisi çıkıyorsa, sorumlu 

sıfatıyla ödenen Katma Değer Vergisi, aynı anda 1 numaralı 

KDV beyannamesi ile ödenecek vergi miktarını azaltacağı için, 

verginin ödenmesinden sorumlu olan mükellef herhangi bir 

zarara uğramaz. Keza bu durumda sorumlu sıfatıyla KDV 

ödenmesi mükellef sıfatı ile ödenecek KDV’yi azalttığı için 

toplamda devletin vergi tahsilatı etkilenmemiş olur. 

Örnek: 

-Firma (A) Türkiye’de üreteceği elektronik ürün için, bir 

Alman firmasından lisans (royalty) hakkını almıştır. 

-Lisans Ücreti (net) 100.000. Euro dur.Alman Firmanın 

Fatura Tarihi 10.10.2005 (kur:1,60) 

-Fatura10.11.2005 tarihinde alıcıya ulaşmıştır ve aynı gün 

kayıt altına alınarak 25.000.Euroluk kısmı ödenmiştir. (kur:1,65)

11 

-Kalan 75.000. Euroluk kısım ise 10.12 2005 de 

gönderilmiştir.(havale edilmiştir) (kur:1,70) 

-Almanya ile Türkiye arasındaki Ç.V.Ö. Anlaşmasına 

göre,bu nitelikteki işlemlerde azami vergi oranı %10 olarak kabul 

edilmiş olup(örnekte), tamamı Firma (A) tarafından 

karşılanmıştır. Firma (A) tarafından yapılacak yevmiye defteri 

kayıtları şöyle olacaktır: 

-------------------------------------10/11/2005-----------------------------------( YTL) 

7/A- 730.Genel Üretim Giderleri veya 

7/B- 793.Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 183.333.- 

- Lisans Ücretleri 

191.İndirilecek KDV (%18 ) 32.999,94.- 

360.Ödenecek Vergi ve Fonlar 51.332,94.- 

-KV Stopajı(KV md. 24 ) 18.333 

-Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV 32.999,94 

102.Bankalar 41.250.- 

-Döviz Tevdiat Hesabı 

329.Diğer Ticari Borçlar 123.750.- 

-Alman Firma Cari Hesabı 

-------------------------------------10/12/2005------------------------------------------- 

10.11.2005 tarihi itibariyle fatura alıcıya ulaştığı için,bu 

tarihteki kur üzerinden KDV matrahına ulaşmamız ve defter 

kayıtlarına aktarmamız gerekecektir.100.000 x 1,65=165.000 

YTL. Kurumlar Vergisi stopajı (md.24 göre)hariç matrahtır.% 

10 KV.Stopajını da içine alan matraha ulaşmak için şu işlemi 

yapacağız: 165.000 x 100/90=183.333 YTL.

12 

Firma AB kalan 75.000 Euroluk kısmı daha sonra havale 

ettiği için yeni bir kur farkı oluşmuştur. (1,70-1,65 x 75.000) 

=3.750 YTL.kur farkının brütüne ulaşılırsa 4.166 YTL olur. 

------------------------------------10/12/2005-------------------------------------(YTL) 

329.Diğer Ticari Borçlar 123.750.- 

-Alman Firma Cari Hesabı 

7/A-730.Genel Üretim Giderleri veya 

7/B-793.Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 4.166.- 

-Lisans Ücretleri 

191.İndirilecek KDV (%18 ) 749,88.- 

360.Ödenecek Vergi ve Fonlar 1.165,88.- 

-KV Stopajı(KV md. 24 )- 416 

-Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV-749,88 

102.Bankalar 127.500.- 

-Döviz Tevdiat Hesabı 

-------------------------------------…/…/…------------------------------------------------ 

Yukarıdaki muhasebe kaydında,kur farkı üzerinden 

Kurumlar Vergisi stopajı hesaplanmıştır.Ancak kur farkları 

üzerinden KV stopajı yapılmaması gerektiği yönünde Danıştay 

kararları da vardır. 

Yukarıdaki muhasebe kaydında,kur farkı üzerinden KDV 

hesaplanmıştır.Ancak,kur farkı üzerinden KDV hesaplanıp 

hesaplanmayacağı konusunda Vergi İdaresi ve Danıştay’ın 

değişik görüşleri mevcuttur. 

Danıştay, kendisine yansıyan bir olayla ilgili olarak verdiği 

bir kararda, kur farklarının vade farkı olarak değerlendirilemeyeceğini 

ve KDV’ye tabi tutulamayacağını belirtmiştir.Söz 

konusu karar “Kur farklarının KDV Kanunu’nun 4. maddesi 

kapsamında müstakil bir hizmetin karşılığı olarak kabul 

edilemeyeceği, 24/c maddesinde düzenlenen vade farkı ile

13 

aynı anlama gelmediği ve Kanun koyucunun kur farklarının 

KDV’ye tabi olmasını amaçlamadığı, bu nedenlerle kur 

farklarının KDV’ye tabi tutulamayacağı” şeklindedir. (Dn. 9. 

D.’nin, 26.05.2004 tarih ve E. 2001/2624, K. 2004/3556 sayılı 

Kararı ) 

Maliye Bakanlığı ise mal teslimleri ve hizmet ifalarında 

bedelin, taksitler halinde yada vergiyi doğuran olayın meydana 

geldiği tarihten sonra geç ödenmesi nedeniyle satıcılar lehine 

oluşan kur farklarının vade farkı kapsamında KDV Kanunu’nun 

24/c maddesine göre KDV’ye tabi olacağı görüşündedir. Maliye 

Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede “Bedelin yabancı 

paraya endekslenmesi nedeniyle teslim tarihindeki bedel ile 

ödeme tarihindeki bedel arasında ortaya çıkacak vade farkı 

mahiyetindeki kur farkları matraha dahil olacak ve bu tutar 

içinde KDV hesaplanacaktır” denilmiştir.(Maliye Bakanlığı’nın 

19.04.1995 tarih ve 21436 sayılı Özelgesi) 

1.c.Yurt Dışından Sağlanan Kredilerde Ödenen Faizler 

ve Aleyhte Oluşan Kur Farkları İçin KDV 

Sorumluluğu Var Mıdır? 

KDV Kanunu’nun 17/4-e maddesinde; “(4842 Sayılı 

Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen bent, Yürürlük: 

1.7.2003) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren 

işlemler ve tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin 

sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi 

Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen 

kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri,”istisna kapsamına 

alınmıştır. 

46 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin (A) Bölümünde de; 

“Türkiye'de banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi 

tutulmamış olan yurt dışı kredi işlemlerinin mahiyet itibariyle 

banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olan yurt içi 

bankacılık hizmetlerinden farksız olduğu açıktır.

14 

Dolayısıyla, yurt dışı kredi işlemlerinin Kanunun 17/4-e 

maddesi hükmü kapsamında değerlendirilmesi gerekli olup, bu 

kapsamdaki işlemler nedeniyle ödenen faiz, komisyon ve bunlara 

ilişkin kur farkları katma değer vergisine tabi değildir.” 

denilmektedir. 

Hem kanun metninde hem de tebliğ metninde, açık 

ifadelerle yurt dışından sağlanan kredilerde ödenen faizler 

,komisyon ve kur farkları KDV’den istisna olduğu belirtildiği 

için,sorumluluk ta söz konusu değildir. 

Yine aynı şekilde Danıştay 9.Dairesinin 20.03.1997 tarihli 

kararında ;yurt dışındaki bir firmaya ödenen faizin KDV 

sorumluluğu gerektirmediği görüşü benimsenmiştir. 

Yurtdışındaki firmalara ihraç mamullerinin pazarlanması 

için verilen komisyonlar ve yurtdışında yapılan ilan ve reklam 

hizmetlerinin bedelleri için KDV sorumluluğu aranmayacağına 

ilişkin olarak HUK Danışma komisyonunun 266 numaralı kararı 

mevcut olup söz konusu karar Bakanlık tarafından da 

onaylanmıştır. 

Yine İstanbul Defterdarlığı tarafından verilen bir 

muktezada “yurtdışında yapılan seyahatlerde ortaya çıkan hizmet 

bedellerinin(otel,lokanta) KDV sorumluluğu gerektirmediği 

belirtilmiştir.(28.09.1993 tarih ve 15125 sayı) 

2. REKLAM VERME İŞLEMLERİNDE 


REKLAM VERME 

İŞLEMLERİ 

SPOR KLÜPLERİNCE İFA 

EDİLEN REKLAMLAR 

BİNA DUVARINA YAZI 

YAZMA 

ARAZİ VE ARSA ÜZERİNE 

PANO KOYMA ŞEKLİNDEKİ 

REKLAMLAR 

KİTAP, DERGİ GİBİ 

ESERLERDE 

YAYINLANAN 

REKLAMLAR

15 

2.a.Spor Klüplerince İfa Edilen Reklamlar: 

Reklam verme işlemlerinde KDV sorumluluğu ile ilgili 

olarak 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliği düzenlenmiştir. Bu 

tebliğin F-2 bölümüne göre; 

“Uygulamada gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi 

olan bazı işletmelerin, profesyonel veya amatör spor kulüplerine 

oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya 

kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, 

pano olarak yerleştirilmek, dergi, kitap gibi yazılı eserlerde 

yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklam verdikleri 

bilinmektedir. 

Bu şekilde reklam verme işlemleri ile ilgili katma değer 

vergisi, reklamı alanların gerçek usulde katma değer vergisi 

mükellefi olmamaları halinde, reklamı verenler tarafından 

sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.” denilmektedir. 

Buna göre spor klüplerinin gerçek usulde KDV 

mükellefiyetinin bulunması durumunda KDV sorumluluğu söz 

konusu olmayacak, spor kulübünün eğer gerçek usulde KDV 

mükellefiyeti yoksa reklam verenler açısından sorumluluk söz 

konusu olacaktır. 

Nitekim 30.05.1996 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 

55 Seri Nolu KDV Genel Tebliği bu durumu netleştirmiştir.Bu 

tebliğde; 

Profesyonel Futbol Şubelerinin,gerçek usulde KDV 

mükellefi olduğu ve doğrudan kendilerine verilen reklam 

hizmetlerine ait katma değer vergisinin genel esaslara göre spor 

kulüpleri tarafından beyan edileceği, dolayısıyla sorumluluk 

uygulamasının söz konusu olmayacağı belirtilmiştir. 

Her iki tebliğin değerlendirilmesi sonucu; 

-Profesyonel Futbol Faaliyeti dışındaki,bütün profesyonel 

ve amatör spor faaliyetleri kapsamında verilen reklam 

işlerinde,reklam verenlerin KDV sorumluluğu devam etmektedir.

16 

- Profesyonel Futbol Faaliyeti dışındaki bütün spor 

faaliyetlerinde, reklam verenler bunun için sözleşme 

düzenleyecek ve reklam bedeli için makbuz alacaklardır. 

-Reklam verenler,bu bedel üzerinden ,genel oranda KDV 

hesaplayıp, 2 nolu KDV Beyannamesi ile beyan edeceklerdir. 

Sorumlu sıfatı ile ödenen bu tutar aynı dönemde 1 nolu KDV 

Beyannamesi ile indirim konusu yapılacaktır. 

2.b.Bina Duvarına Yazı Yazma, Arazi ve Arsa Üzerine 

Pano Koyma Şeklindeki Reklamlar: 

30 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde de belirtildiği üzere; 

gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan işletmelerin , 

bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak 

yerleştirilmek şeklinde verdiği reklamlarda sorumluluk 

uygulaması, reklamı alanların gerçek usulde katma değer vergisi 

mükellefi olmamaları halinde söz konusu olacaktır. 

Burada reklam alanların, bu işi sürekli yaptığını 

düşünürsek, mahiyeti itibariyle gayrimenkulün kiraya verilmesi 

anlamı ortaya çıktığından KDV mükellefiyeti gerekmektedir. 

KDV Kanununun 17.maddesinin 4-d fıkrasında ise 

“iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması 

”istisna kapsamına alınmıştır. 

31 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’nin B bölümünde de; 

iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanmasında 

sorumluluk uygulamasının yapılmayacağı belirtilmiştir. 

Eğer, reklam alanların, bu işi arızi olarak yaptığını 

düşünürsek,iktisadi işletmeye dahil olmaması durumunda yine 

KDV’den istisna olarak değerlendirilecektir. 

Dolayısıyla, bu kapsamdaki KDV sorumluluğunun 

uygulama alanı kalmamıştır.

17 

2.c.Kitap, Dergi gibi Eserlere Verilen Reklamlar: 

Yine 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’nde belirtildiği 

üzere; gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan 

işletmelerin , kitap,dergi gibi eserlerde yayınlanmak üzere verdiği 

reklamlarda ve benzeri reklamlarda, sorumluluk uygulaması, 

reklamı alanların gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi 

olmamaları halinde söz konusu olacaktır. 

Bu durumda; 

-Kitap ve dergi yayınlanması arızi ise,bu yayınlara reklam 

alınması vergiye tabi olmayacak, 

-Şayet kitap ve dergi yayınlanması süreklilik arzediyorsa, 

yayıncının mükellefiyetinin tesisi gerekecektir. Yayıncının 

gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması ise bu 

kapsamdaki sorumluluğunu kaldıracaktır. 

2.d.Kendi Adına Kitap Yayınlayanlara ve Okulların 

Yıllıklarına Verilen Reklamlarda Sorumluluk 

Uygulaması Var mıdır? 

Özellikle lise ve üniversitelerde, mezuniyet dönemi 

yaklaştığında yıllık çalışmaları yapılmaktadır.Yıllıkların, 

maliyetinin biraz aşağıya çekilebilmesi amacıyla, çeşitli kişi, 

kuruluş ve bankalardan bazı özel ilişkilerden de yararlanmak 

suretiyle, reklamlar alınarak yayınlanmakta ve böylelikle de, 

yıllığın birim satış fiyatı daha düşük olmaktadır. Aynı durum, 

kendi adına şiir, hikaye, roman, anı vb. kitap yayınlayanlar için 

de söz konusudur. 

30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin 

(F/2) bölümünde yapılan açıklamalar gereğince,gerçek usulde 

katma değer vergisi mükellefiyeti olmayanlara, banka ve sigorta 

şirketleri ile gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan diğer 

kişilerin verdiği reklamlara ilişkin katma değer vergisi,reklamı 

verenler tarafından 2 No.lu KDV beyannamesi ile gelir ya da 

kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan

18 

edilmek suretiyle ödenecektir. Ancak, 2 No.lu katma değer 

vergisi beyannamesinin, yalnızca sorumluluk gerektiren işlemin 

olduğu dönemde verileceği, işlemin olmadığı dönemlerde ise 

verilmeyeceği aşikârdır. 

3. KİRALAMA İŞLEMLERİNDE KDV 

SORUMLULUĞU: 

Katma Değer Vergisi Kanununun; 1. maddesinin 3/f 

bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen 

mal ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin, verginin konusuna 

girdiği hüküm altına alınmıştır.Ancak KDV Kanunu’nun 17/4-d 

maddesince iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin 

kiralanması işlemi KDV’den istisna edilmiştir. Buna göre, 

gayrimenkuller için iki durum söz konusu olacaktır; 

1-İktisadi işletme aktifine kayıtlı olmayan 

gayrimenkullerin kiralanması işlemi KDV’den istisna olduğu için 

sorumluluk ta söz konusu olmayacaktır. 

2-Eğer gayrimenkul iktisadi işletme aktifine kayıtlı ise, 

kira geliri işletme kazancına dahil edileceği gibi, katma değer 

vergisi de genel esaslara göre işletme tarafından beyan 

edilecektir. 

Örnek: 

Devlet memuru olan Bay (A) ,sahibi olduğu daireyi kiraya 

vermesi KDV’den istisna olduğu için sorumluluktan 

bahsedilemeyecektir.Ancak bu durum, Bay (A)’nın gayrimenkul 

sermaye iradı nedeniyle GV Beyannamesi vermesine engel 

değildir. 

Ancak,Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde 8 fıkra 

halinde belirtilen mal ve hakların hepsi Medeni Kanunu’nun 

704.maddesindeki gayrimenkul tanımına girmemektedir. 

Dolayısiyle 704.maddede gayrimenkul olarak belirtilen; 

“arazi,tapu kütüğüne ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve

19 

sürekli haklar,kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız 

bölümler” dışında kalan mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, 

KDV sorumluluğu açısından ayrı değerlendirilmelidir. 

Buna göre; 

1- Medeni Kanunu’nun 704.maddesindeki maddesindeki 

Gayrimenkul tanımına girmeyen menkul mal ve haklar,iktisadi 

işletmenin aktifine kayıtlı ise,kira geliri işletme kazancına dahil 

edilecek,1 nolu KDV Beyannamesi ile mükellef sıfatıyla beyan 

edilecektir. 

2-Gayrimenkul tanımına girmeyen menkul mal ve hakların 

sahibi, başka gelirleri nedeniyle gerçek usulde KDV mükellefi 

ise, söz konusu menkul mal ve haklar işletme aktifine kayıtlı 

olmasa bile ,kira geliri için KDV hesaplayacaktır.(30 Seri Nolu 

KDV Genel Tebliği’ne göre) 

3-Gayrimenkul tanımına girmeyen menkul mal ve hakların 

sahibi, başka gelirleri nedeniyle gerçek usulde KDV mükellefi 

değilse, kiracı da gerçek usulde KDV mükellefi ise; bu iki şartın 

birlikte varolması halinde, kira bedeli üzerinden hesaplanan 

KDV, kiracı tarafından 2 nolu KDV Beyannamesiyle sorumlu 

sıfatıyla beyan edilecektir. 

Örnek: 

Bay (E),sahibi olduğu otomobilini, X Limited Şirketine 

5.000 YTL’ ye kiraya vermiştir. Bay (E) ’nin gerçek usulde 

KDV mükellefiyeti bulunmamaktadır. 

X Limited Şirketi gerçek usulde KDV mükellefi olduğu 

için, 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’ndeki iki şart gerçekleşmiş 

olmaktadır.Dolayısıyla X Limited Şirketi,5.000 YTL üzerinden 

%18 KDV hesaplayarak, 900 YTL KDV’yi sorumlu sıfatı ile 2 

nolu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir.

20 

Okul ve Kurumlardaki Kantin, Açık Alan, Salon ve 

Benzeri Yerlerin Okul Aile Birlikleri Tarafından Üçüncü 

Kişilere Kiraya Verilmesi Durumunda KDV Sorumluluğu 

Okul aile birliklerince ,Okul ve Kurumlardaki Kantin, 

Açık Alan, Salon ve Benzeri Yerlerin kendilerince işletilmeyip 

üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde, Okul aile birliklerine 

yapılacak kira ödemeleri üzerinden ödemeyi yapanlarca gelir 

vergisi tevkifatı yapılmayacaktır. Ayrıca, Milli Eğitim 

Bakanlığı’na bağlı okul ve kurumlardaki kantin açık alan, salon 

ve benzeri yerlerin ticari, eğitsel, kültürel, sosyal ve sportif 

etkinliklerde kullanılmak üzere okul aile birliklerince üçüncü 

şahıslara kiralanması işlemi Katma Değer Vergisi Kanununun 

1/3-f bendine göre genel oranda katma değer vergisine tabidir. 

30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin “F- 

Kiralama ve Reklam Verme İşlemlerinde Sorumluluk 

Uygulaması” alt başlığında “ ...kiralama işlemleri ile ilgili 

katma değer vergisinin; kiraya verenin başka faaliyetleri 

nedeniyle gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetinin 

bulunmaması ve kiralayanın da gerçek usulde katma değer 

vergisi mükellefi olması durumunda kiralayan tarafından 

sorumlu sıfatıyla beyan edileceği...” açıklanmıştır. 

Buna göre, söz konusu kira bedeli üzerinden katma değer 

vergisi hesaplanması ve ilgili dönem katma değer vergisinin de 

ödemeyi yapanlarca 2 nolu KDV beyannamesi ile bağlı 

bulunulan vergi dairesine beyan edilmesi gerekmektedir. 

4. GVK.’NUN 18.MADDESİ KAPSAMINDAKİ 

İŞLEMLERDE KDV SORUMLULUĞU: 

GVK. 18.madde metni : 

“Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, bestekâr, bilgisayar 

programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, 

hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, 

bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band,

21 

radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini, gazete, 

dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda 

yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota 

halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar 

üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya 

kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden 

Müstesnadır. 

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle 

değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya 

dahildir. 

Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi 

istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez. 

Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 

94'üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye 

şumulü yoktur.” 

Madde metninde açıkça belirtildiği gibi, 18.maddedeki 

telif kazançları ister sürekli olsun,ister arızi olsun, Gelir 

Vergisinden istisna edilmiştir. 

Ancak, Katma Değer Vergisi açısından,telif kazancının 

sürekli veya arızi elde edilmesi önem arzetmektedir.19 Seri Nolu 

KDV Genel Tebliği ile 01.04.1986 tarihinden 

itibaren,GVK.18.madde kapsamındaki işlerde sorumluluk 

uygulaması başlamıştır.72 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile de 1 

Nisan 1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bu uygulama 

yürürlükten kaldırılmıştır. 

Daha sonra, 07.04.1999 tarihinde Resmi Gazetede 

yayımlanan 224 Seri Nolu GVK.Genel Tebliğinin 5.bölümüyle 

KDV’de tekrar sorumluluk uygulaması başlamış ve uygulamanın 

19 Seri Nolu KDV Genel Tebliğindeki açıklamalar dahilinde 

yapılacağı belirtilmiştir. 

Söz konusu tebliğe göre;

22 

“Katma Değer Vergisi kanununun 1/l. maddesine göre 

serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler 

vergiye tabidir. Buna göre, sözü edilen faaliyetleri mutad ve 

sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine 

tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetlerinde ise 

vergi uygulanmayacaktır. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun (3239 sayılı Kanunla değişik) 

18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm 

geçerli olacaktır. Sözü edilen 18. madde kapsamına giren 

faaliyetlerin mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek 

usulde katma değer vergisi mükellefiyetini gerektirmektedir. Bu 

faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde yukarıdaki açıklama 

çerçevesinde vergi aranılmayacaktır. 

Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9. 

maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının, gerekli görülen 

hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin 

ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır. Bu 

yetkiye dayanılarak, Gelir Vergisi Kanununun sözü edilen 18. 

maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı 

Kanunun 94. maddesinde zikredilen kişi ve kuruluşlara 

yapanların katma değer vergisinin bu kişi veya kuruluşlar 

tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi uygun görülmüştür. 

Serbest meslek erbabının bu uygulamadan 

faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi 

mükellefiyetlerinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi 

kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin 

tamamının aynı Kanunun 94. maddesine göre gelir vergisi 

stopajına tabi bulunması gerekmektedir. Buna göre 18. madde 

kapsamına giren teslim veya hizmeti 94. maddede sayılan kişi ve 

kuruluşlar yanında maddede yer almayanlara da yapanlar bu 

uygulamadan faydalanamayacaktır. 

Bu şartları taşıyan mükelleflerin en geç 25 Nisan 1986 

günü mesai saati sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine 

yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. İşlemleri Gelir Vergisi

23 

Kanununun 18. maddesi kapsamına girmekle birlikte halen 

gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmayıp, bu tarihten 

sonra mükellef olması gerekenlerden bu uygulamadan 

faydalanmak isteyenlerin, işlemden önce ilgili vergi dairelerine 

yazılı olarak başvurmaları zorunludur. 

Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi veya 

kuruluşlar, aynı Kanunun 18. maddesi kapsamına giren kişilere 

yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi stopajına esas 

olan miktar üzerinden % 10 nispetinde katma değer vergisini 

hesaplayıp(KDV oranı halen %18) vergi sorumlularına ait katma 

değer vergisi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edip 

ödeyeceklerdir. Ancak bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir 

Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren kişilerin bu 

durumu önceden vergi sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. 

İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular 

tarafından yerine getirilen serbest meslek mensupları ise ayrıca 

katma değer vergisi beyannamesi vermeyecek ve defter 

tutmayacaklardır. İşlemin belgelenmesi ise Vergi Usul 

Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir. 

Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu 

kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi 

Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yaptıkları 

teslim ve hizmet ifaları sebebiyle hesaplanan katma değer vergisi 

kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. 

Bu mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge 

düzenleyecek ve katma değer vergisi beyannamesi vereceklerdir. 

94. maddede sayılan kişi ve kuruluşların bu işlemler sebebiyle 

vergi sorumlulukları söz konusu değildir.” 

Bütün bu açıklamalar sonucunda; 

1-Mutad ve sürekli olarak telif kazancı elde eden 

kimse,GVK.18.madde kapsamındaki işlemleri , GVK.94 

maddesindeki kişi ve kuruluşlara yapması durumunda; 

KDV’lerinin sorumlu sıfatıyla ödenmesi için vergi dairesine

24 

yazılı talepte bulunmalı ve stopajı yapacak olanlara bildirmelidir. 

Gelir Vergisi stopajı yapacak olanlar da,ödedikleri bedel üzeriden 

KDV hesaplayıp ,2 nolu KDV Beyannamesi ile beyan etmelidir. 

2-Mutad ve sürekli olarak telif kazancı elde eden 

kimse,GVK.18.madde kapsamındaki işlemleri , GVK.94 

maddesindeki kişi ve kuruluşların dışındaki kişilere yapıyorsa 

veya sorumluluk uygulamasını tercih etmemişse ;KDV nedeniyle 

defter tutmak ve aylık KDV Beyannamesi vermek zorunda 

olacaktır. 

3-Telif kazancı elde eden kimse,GVK.18.madde 

kapsamındaki işlemleri arızi olarak yapıyorsa; KDV sorumluluğu 

söz konusu olmayacak,ancak satış bedeli üzerinden %17 GV 

stopajını karşı taraf yapacaktır. 

Sınır Ticareti Yoluyla İthal Edilen Malların Satışında 

Vergi Uygulaması 

KDVK.’nun 1/2 maddesi uyarınca, sınır ticareti yoluyla 

mal ithali katma değer vergisine tabi bulunmakta olup ithal edilen 

malların yurt içinde tesliminde de Kanunun 1/1 maddesi 

kapsamında vergi uygulanacağı tabiidir. Türkiye'de ikametgahı, 

işyeri, kanuni merkezi veya iş merkezi bulunmayanlar tarafından 

ithal edilen malların yurt içinde tesliminden doğan katma değer 

vergisi Kanunun 9 uncu maddesi gereğince alıcılar tarafından 

sorumlu sıfatıyla beyan edilmektedir. 

83 nolu KDV Genel Tebliğinde Katma Değer Vergisi 

Kanununun 29 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasının Bakanlığımıza 

verdiği yetkiye dayanılarak, Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni 

merkezi veya iş merkezi bulunmayanlar tarafından sınır ticareti 

yoluyla ithal edilen malların yurt içinde tesliminde, bu mallar için 

gümrükte vergi ödendiğinin belgelendirilmesi ve alıcıların gider 

pusulası düzenlemesi koşuluyla sorumlu sıfatıyla katma değer 

vergisi beyan edilmemesi uygun görüldüğü belirtilmiştir.

25 

B- KISMİ SORUMLULUK KAPSAMINDAKİ 

FAALİYETLER: 

KDV Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle değişik 

sektörler bu kapsama dahil olmuştur.KDV’de Kısmi Tevkifat ve 

Sorumluluk kapsamına alınan işlemler ve en son düzenlemelere 

göre tevkifat oranları şöyledir: 

* Fason olarak yapılan tekstil ve konfeksiyon işleri 2/3 

*Hurda metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve 9/10 

atıkları teslimleri (istisnadan vazgeçenler için) 

*Akaryakıt Teslimleri 9/10 

*Yapım işleri ve bu işlere ilişkin 

1/6 

mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri 

*Temizlik Hizmetleri 2/3 

*Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri 1/2 

*Özel Güvenlik Hizmetleri 1/2 

*Danışmanlık ve Denetim Hizmetleri 1/2 

*Makine,Teçhizat,Demirbaş ve Taşıtlara Ait 

1/3 

Tadil,Bakım ve Onarım Hizmetleri: 

*Yemek Servis Hizmetleri 1/2 

*Hurda metallerden elde edilenler dışındaki 

9/10 

bakır külçelerinin ve bakır ürünlerinin teslimi 

*İşgücü Hizmetleri 9/10 

1. FASON OLARAK YAPILAN TEKSTİL VE 

KONFEKSİYON İŞLERİ: 

Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde 

tevkifat uygulaması 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliği ile açıklanmış, sonradan sırasıyla 53, 58, 72 ve 77 Seri

26 

No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile düzenlemeye 

tabi tutulmuşlardır. 

Yukarıda belirtilen bu tebliğler doğrultusunda, fason 

olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde, fason hizmet 

bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3’ü, fason 

iş yaptıranlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere 

tevkifata tabi tutulacak, 1/3’ü ise fason iş yapana ödenecektir. 

*Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana 

hammadde başta olmak üzere hammaddelerin fason iş 

yaptıranlarca temin edilmesidir. 

*Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği 

gibi, üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması 

da mümkündür. Örneğin, bir konfeksiyon firmasının 

pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı 

firmalara fason olarak yaptırılması halinde her bir kısmi iş 

tevkifat uygulaması kapsamına girecektir. 

*Fason iş yapanların başkalarına fason iş yaptırmaları her 

iki fason iş bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir. 

Örneğin; imal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını fason 

olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara 

fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason yaptırdığı 

pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı 

fason takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat 

uygulanacaktır. 

*Fason olarak yapılan işlerde fason işi yapanlar tarafından 

kullanılan iplik, tela, fermuar, düğme, astar ve benzeri her türlü 

yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil 

edilecektir. Fason iş için kullanılan bu madde ve malzemelerin 

ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir. 

*Fason iş yapanlar tevkifat uygulanacak hizmetleri 

nedeniyle düzenleyecekleri faturada; fason hizmet bedeli ve bu 

bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile, vergi 

tutarlarının tevkifat uygulanacak kısmı ile fason iş yaptıranlardan 

tahsil edilecek kısmını ayrı ayrı göstereceklerdir.

27 

*Fason iş yaptıranlar, tevkifat tutarını, teslim veya 

hizmetin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait 2 No.lu 

katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edecekler ve bu tutarı 

aynı döneme ait 1 No.lu katma değer vergisi beyannamesinde 

indirim konusu yapacaklardır. Fason iş yapana ödenen 

hesaplanan katma değer vergisinin 1/3’ü tutarındaki kısım ise 

fason işle ilgili faturanın defterlere kaydedildiği dönemde indirim 

konusu yapılacaktır. Fason iş yaptıranlar, beyan edilen tevkifata 

ait tahakkuk fişi ile verginin ödendiğine dair vergi dairesi 

alındılarının kaşeli ve imzalı fotokopilerini, beyannamenin 

verildiği tarihi izleyen ayın ilk 10 günü içinde satıcıya intikal 

ettireceklerdir. Satıcılar bu tarihe kadar belgelerin gelmemesi 

halinde durumu aynı ayın 20. günü akşamına kadar alıcının vergi 

dairesine bildireceklerdir. 

*Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason imalatta 

tevkifat uygulaması çerçevesinde işlem yapan alıcılar, tevkifat 

tutarını beyan edip ödemiş olmaları koşulu ile, bu işlemle ilgili 

önceki safhalarda verginin hazineye intikal etmemiş olması 

nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulamasına muhatap 

tutulmayacaklardır. 

*Çanta ve ayakkabı dışında deriden mamul giyim 

eşyasının, fason işleri de tevkifat uygulamasına tabidir. 

*Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve 

kasarlama işlerinde boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar 

tarafından temin edilip, bu işi yapanlara verilmesi halinde 

tevkifat uygulanacak, boya ve kimyevi maddelerin bu işleri 

yapanlar tarafından temin edilip kullanılması halinde tevkifat 

yapılmayacaktır. 

*Yukarıda sayılanlar dışında kalan, ütüleme, çözgü, haşıl, 

dikim, kesim, kapitone, traşlama, zımpara, şardan, yakma, ram, 

nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir. 

Ancak bu işler yukarıda sayılan boya, baskı, apre ve 

kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı olacak onlarla 

birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla bu işler

28 

tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama 

hizmetleri gibi işlem görecektir. 

*Tekstil sektöründe tevkifat uygulaması giyim eşyaları ile 

sınırlı değildir. Buna göre; perde, mobilya kumaşı, havlu, oto 

koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde 

kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetlerde de 

tevkifat uygulanacaktır. 

*Tekstil ve konfeksiyon sektöründe fason olarak yaptırılan 

yıkama işleri, prensip olarak tevkifat uygulamasına tabidir. 

Ancak yıkama işinde kullanılan kimyevi maddelerin fason 

imalatı yapanlar tarafından temin edilip kullanılmaları halinde 

tevkifat uygulanmayacak, bu kimyevi maddelerin fason iş 

yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara verilmesi 

halinde tevkifat yapılacaktır. 

*Fason olarak yaptırılan kapitane işlerinde astarın üzerine 

sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. 

Sadece elyaf tatbik edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül 

veya telasının tatbik edildiği hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile 

telanın fason iş yaptıranlar tarafından tamir edilip fason iş 

yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat 

uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş yapanlarca 

temin edilip kullanılması halinde ise tevkifat uygulanmayacaktır. 

1.a.Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon 

İşlerinde Matrahta Değişiklik ve Mal İadesi 

Durumunda Kısmi Tevkifat Uygulaması: 

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 35.maddesine göre; 

*Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, 

işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik 

vuku bulduğu hallerde, 

*Vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için 

borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise

29 

indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun 

şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. 

*Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş 

olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi 

şarttır. denilmektedir. Özellik arzeden bu durumlarda şu 

işlemlerin yapılması gerekmektedir: 

a-Mal İadesi Durumunda: 

Düzeltme işlemi,toplam bedel üzerinden hesaplanan katma 

değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan 1/3’ lük kısmı 

üzerinden yapılacaktır. 

Örnek: 

Fason imalat yapan (A),Fason imalat yaptıran tekstil 

firması (B)ye Ocak/2005 döneminde işçilik bedeli 20.000 YTL 

olan elbiseleri teslim etmiştir. 

Bu durumda hesaplanan 3.600 YTL KDV’nin 2/3kısmı 

olan 2.400 YTL( B) tarafından tevkif edilecek,1/3 kısmı olan 

1.200 YTL( A)firmasına ödenecektir.(B)Firması tevkif ettiği 

2.400 YTL KDV yi 2 nolu KDV Beyannamesi ile beyan edecek 

ve aynı dönemde 1 nolu KDV Beyannamesinde indirim konusu 

yapacaktır. 

(B)Firması Mart/2005 döneminde bu malların tamamını 

iade ederse,her iki firma da tevkifat yapılmayan 1.200 YTL 

üzerinden düzeltme yapacaktır. 

(B)Firması,Fason imalat yapan (A)Firmasından 20.000 

YTL +1.200 YTL=21.200 YTL alacak ve iadenin gerçekleştiği 

Mart/2005 döneminde 1.200 YTL ‘yi 1 No.lu katma değer 

vergisi beyannamesi ile beyan edecektir. 

Fason imalat yapan (A)Firması da, 1.200 YTL.’yi 

Mart/2005 döneminde 1 No.lu katma değer vergisi 

beyannamesinde indirim KDV olarak beyan edecektir.

30 

b-Matrahta Değişiklik Durumunda: 

Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi 

işlemin bedelinden sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu 

artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek katma değer vergisi 

hesaplanması ve hesaplanan katma değer vergisi üzerinden 2/3 

oranında kısmi tevkifat uygulanması gerekmektedir. 

Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin sadece bir 

kısmının tamamlanması, hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa 

uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde 

sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarı 

üzerinden,mal iadesinde olduğu gibi düzeltme işlemi tevkifata 

tabi tutulmayan 1/3 kısım üzerinden yapılacaktır. 

Örnek: 

Fason imalat yapan (A),Fason imalat yaptıran tekstil 

firması (B)’den parçası 100 YTL.’ye 500 parçalık sipariş 

almıştır. Ocak/2005 döneminde (A),500 parça malla ilgili şu 

faturayı düzenlemiştir. 

--------------------------------------------------------- 

Fason İmalat Bedeli 

: 50.000 YTL 

Hesaplanan KDV 

: 9.000 YTL 

TOPLAM 

: 59.000 YTL 

Tevkif Edilen KDV(9.000 x 2/3) : 6.000 YTL 

Tahsil Edilen KDV(9.000 x1/3) : 3.000 YTL 

--------------------------------------------------------- 

Fason imalat yapan (A)’nın yevmiye kayıtları şöyle olacaktır: 

---------------------------------------- / / ----------------------------------(YTL) 

120. Alıcılar Hs. 53.000.- 

600.Yurtiçi Satışlar Hs. 50.000.- 

391.Hesaplanan KDV Hs. 3.000.- 

--------------------------------------- / / -------------------------------------

31 

Fason imalat yaptıran tekstil firması (B)’nin yevmiye kayıtları 

şöyle olacaktır: 

--------------------------------------- / / --------------------------------(YTL) 

730. Genel Üretim Giderleri Hs. 50.000.- 

-Fason iş bedeli 

191. İndirilecek KDV Hs. 9.000.- 

191.01- Bu Döneme İlişkin 3.000.- 

191.02- Sorumlu Sıfatıyla Ödenen 6.000.- 

320. Satıcılar Hs. 53.000.- 

360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 6.000.- 

(Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV =%18 KDV x 2/3 ) 

------------------------------------------- / / -------------------------------------------- 

Fason imalat yaptıran tekstil firması (B),Mart/2005 

döneminde,istenilen niteliklere uymayan 200 parça malı (A)’ya 

geri vermiştir.Buna göre; 

*(A),200 x 100 YTL=20.000 YTL ve bu tutara ait 3.600 

YTL katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan 1.200 YTL 

kısmını(toplam 21.200 YTL) Fason imalat yaptıran tekstil firması 

(B)’ye iade edecektir. (A) firması,Ocak/2005 döneminde 

hesaplanan KDV olarak beyan ettiği 1.200 YTL.’yi, Mart/2005 

döneminde 1’nolu KDV Beyannamesinde indirim konusu 

yapacaktır. 

*(B), Ocak/2005 döneminde indirim konusu yaptığı 1.200 

YTL.’yi, Mart/2005 döneminde 1’nolu KDV Beyannamesiyle 

hesaplanan KDV olarak beyan edecektir.Tevkifat tutarı 2.400 

YTL üzerinden düzeltme yapılmayacaktır. 

1.b.Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon 

İşlerinde Mahsuben KDV İadesi: 

81 ve 93 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliğlerine göre, tekstil ve konfeksiyon sektöründe yapılan

32 

fason işler dolayısıyla vergi tevkifatı uygulanan mükelleflere 

sadece kendilerine ait vergi ve SSK prim borçlarına mahsup 

suretiyle iade yapılabilmekte, 2.000.-YTL' yi aşmayan mahsuben 

iade talepleri inceleme raporu ve teminat aranılmaksızın yerine 

getirilmektedir. Dolayısıyla bu kapsamdaki mükelleflerin nakten 

KDV iadesi talep etmeleri söz konusu değildir. 

03.07.2005 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak 

01.08.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 95 seri nolu KDV 

Genel Tebliği ;henüz sonuçlandırılmamış mahsup taleplerine de 

uygulanmak üzere, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason 

işlerle ilgili tevkifat uygulamasından doğan KDV alacakları ile 

ilgili olarak yeni düzenleme getirmiştir.Bu tebliğe göre; 

“- mükelleflerin, işletmelerinde çalışanların ücretlerine ait 

gelir vergisi stopaj ve SSK prim borçlarına yönelik mahsuben 

iade taleplerinin miktara bakılmaksızın, 

- kendilerine ait diğer vergi borçlarına yönelik mahsuben 

iade taleplerinin ise 2.000.-YTL' yi aşmaması halinde, teminat 

veya inceleme raporu aranılmaksızın yerine getirilmesi uygun 

görülmüştür. 

- Mükelleflerin, işletmelerinde çalışanların ücretlerine ait 

gelir vergisi stopaj ve SSK prim borçları dışında kalan ve 2.000.- 

YTL' yi aşan "diğer kendi vergi borçlarına" yönelik mahsuben 

iade talepleri; beyannamenin verilip, mahsup dilekçesi ve ilgili 

belgeler ile birlikte yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz 

edilmesi veya aşan kısım kadar teminat gösterilmesi halinde 

inceleme sonucu beklenilmeden yerine getirilecektir. Teminat, 

inceleme veya yeminli mali müşavir tasdik raporu sonucuna göre 

çözülecek, yeminli mali müşavir tasdik raporlarında mal ihracı 

için öngörülen limit geçerli olacaktır. 

- Teminat ve inceleme raporu aranılmaksızın yapılacak 

iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınırlar, 

incelemesine başlanılmamış mahsuben iade talepleri bakımından 

da geçerli olup, bu Tebliğle belirlenen yeni sınırın altındaki

33 

mahsuben iade işlemleri için verilen teminatlar vergi dairesince 

çözülecektir. 

- İncelemesine başlanılmış olan mahsuben iade talepleri 

için inceleme elemanının uygun mütalaası ile yukarıdaki şekilde 

işlem yapılabilecektir. İnceleme elemanınca gerek duyulması 

halinde ise mahsup talebi, bu bölümde öngörülen düzenlemelere 

bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecek, 

ancak mükellefin kendi vergi borçlarına yönelik mahsup talebi 

raporda belirlenen miktarla sınırlı olmak üzere dilekçe tarihi 

itibariyle hüküm ifade edecektir. 

- İade işleminde mükellefin, hem iade talep ettiği dönemde 

hem de mahsup talep ettiği vergi borcunun muaccel hale geldiği 

dönemde vergi dairesine dilekçe vermesi gerekmektedir. 

- Önceki dönemlere ait olup yeminli mali müşavir tasdik 

raporlarının vergi dairesine intikal etmediği gerekçesiyle 

yapılmayan "kendi vergi borçlarına" mahsup talepleri, yeminli 

mali müşavir tasdik raporunun bu Tebliğin yayımı tarihinden 

itibaren 90 gün içerisinde ibraz edilmesi halinde dilekçe tarihi 

itibariyle yerine getirilecektir. Mahsup işlemine esas alınacak 

tutar, raporda öngörülen iade tutarı olacaktır. Yeminli mali 

müşavir tasdik raporunun 90 günlük süreden sonra ibraz edilmesi 

halinde mahsup, raporun ibraz edildiği tarih itibariyle geçerlik 

kazanacak ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen 

süre için gecikme zammı uygulanacaktır. Bu Raporlarda dilekçe 

ekinde verilmemiş belgelerin de yer alması gerektiği açıktır. 

- Önceki dönemlere ilişkin olup, raporların vergi dairesine 

intikal etmediği gerekçesiyle yapılmayan "kendi vergi borçlarına" 

mahsup talepleri dolayısıyla yargıya intikal etmiş 

ihtilaflarda,KDV iade talepleri yine 95 Seri No.lu Katma Değer 

Vergisi Genel Tebliği’nin 1.1 bölümündeki özel esaslara göre 

yerine getirilecektir. Söz konusu bölüme göre; 

“Özel esaslara tabi olan mükelleflerin 18.06.2003 

tarihinden önceki dönemlere ait olup henüz sonuçlandırılmayan 

"kendi vergi borçlarına" mahsup talepleri, mahsup için gerekli

34 

belgelerin ilgili vergi dairesine ibraz edildiği tarih itibariyle 

yerine getirilecektir. Diğer taraftan, özel esaslara tabi olmaları 

nedeniyle incelemeye sevk edilmiş olanların bu kapsamdaki 

mahsup talepleri de mahsup için gerekli belgelerin ilgili vergi 

dairesine ibraz edildiği tarih itibariyle yerine getirilecek ve 

mahsup için inceleme sonucu beklenmeyecektir. Yapılacak bu 

mahsup işlemleri için gecikme zammı uygulanmayacaktır. 

İnceleme sonunda haksız vergi iadesinin yapıldığının 

anlaşılması halinde bu tutarların haksız katma değer vergisi 

iadelerine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde mükelleften 

aranılacağı tabiidir. 

Bu kapsamdaki mahsup talepleri için ihtilaf yaratılmış 

olması halinde; Bakanlığımız aleyhine verilmiş kararlar için 

temyiz yoluna gidilmeyecek, Bakanlığımız lehine sonuçlananlar 

için ise yargı kararlarına göre işlem yapılacaktır.” denilmiştir 

2. HURDA METAL, PLASTİK, LASTİK, KAUÇUK, 

KÂĞIT, CAM HURDA VE ATIKLARI 

TESLİMLERİ: 

Hurda metal alım-satımlarında kayıt dışılığın oldukça 

yaygın olması ve ciddi vergi kaybına yol açması üzerine Maliye 

Bakanlığı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9.maddesinin 

kendisine verdiği yetkiyi kullanarak, bu sektörde KDV tevkifatı 

uygulamasını getirmiştir. Bu bağlamda 51 Seri No.lu Katma 

Değer Vergisi Genel Tebliği ile ilk düzenleme yapılmıştır. Bu 

tebliğde yer alan hükümlere göre; gerçek usule tabi 

mükelleflerden yapılacak hurda metal alımlarında teslim bedeli 

üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2/3’ü, alıcı 

tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmek üzere vergi 

tevkifatına tabi tutulacak ve geriye kalan 1/3 ise satıcıya 

ödenecektir.KDV tevkifatı, hurda metalin gerçek usule tabi 

mükellefler arasında her el değiştirilişinde uygulanacaktır.( Bu 

tebliğde yer alan 2/3’lük tevkifat oranı 01.04.2002 tarihinde

35 

yürürlüğe girmek üzere 85 Seri No.lu Katma Değer Vergisi 

Genel Tebliği ile 9/10’a yükselmiştir.) 

Tebliğde de açıkça belirtildiği gibi, gerçek usule tabi 

mükellefler arasındaki hurda metal tesliminde tevkifat 

uygulanacak, esnaf muaflığından yararlanan mükellefler 

tarafından gerçekleştirilen hurda metal teslimlerinde tevkifat 

uygulanmayacaktır.Bu durumda sektörün ilk basamağı olan 

hurda toplayıcılarının gerçek usule tabi mükelleflere hurda 

teslimi üzerinden, sadece GVK .94 maddesinin 13/2.bendine 

göre, hurdayı teslim alan gerçek usule tabi mükellef tarafından 

gider pusulası düzenlenecek ve % 2 gelir vergisi tevkifatı 

yapılacaktır.(01.09.2005 tarihinden önce, hurda toplayıcılarının 

gerçek usule tabi mükelleflere hurda teslimi üzerinden %5 Gelir 

Vergisi tevkifatı uygulanıyordu.) 

*Hurda kavramına; her türlü maden, plastik, kağıt ve cam 

hurdası, bunların hurda halindeki karışımları, aynen veya 

onarılmak suretiyle üretim araçlarına uygun olarak 

kullanılmayacak haldeki metal, plastik, kağıt ve cam karakterli 

her türlü ham, yarı mamul ve mamul madde girmektedir. 

*Hurda olarak alışlarında tevkifat uygulanan demir, bakır, 

aliminyum, pirinç, kurşun, teneke, çelik, çinko, pik, sarı, bronz, 

nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü 

metaller ile bu metallerin alaşım, bileşim veya curufları, 

imalathane yada fabrikalarda imalat sırasında elde edilen metal 

kırpıntı, döküntü ve telaşlar ile standart dışı çıkan metal ürünler, 

izobe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, yarı 

mamuller, hadde bozukları ve benzerleri de hurda metal kabul 

edilecektir. 

*Yukarıda sayılan hurda metallerin alışlarında tevkifat 

uygulanıp uygulanmadığına bakılmaksızın külçe olarak veya 

külçe haline getirilerek satılması da genel esaslar çerçevesinde 

tevkifata tabi olacaktır. 

*Aliminyum külçeden nitelik itibariyle farkı bulunmayan 

aliminyum alaşımlı külçe, deoksidan külçe, yuvarlak inyot

36 

(billet) ile külçe halindeki katot ve ramat teslimlerinde de tevkifat 

uygulanacaktır. 

*Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması 

mümkün olan kullanılmış metal eşya teslimlerinde tevkifat 

uygulanmayacaktır. 

*Hurda gemilerden sökülen saç aksamın, sökenler 

tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak hurda 

gemi saçlarının sonraki safhalarda el değiştirmeleri ile ilgili 

tevkifat uygulaması genel esaslar çerçevesinde yapılacaktır. 

*Tevkifat uygulanabilmesi için alıcı ve satıcının gerçek 

usulde vergiye tabi Katma Değer Vergisi mükellefi olması 

gerekmektedir. Ancak bunun bir istisnası, Katma Değer Vergisi 

Kanunu’nun 17. maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum 

ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), 

sermayelerinin %51 ve daha fazlası kamuya ait işletmeler ile 

özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar tarafından yapılan hurda 

teslimleri 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 

katma değer vergisi tevkifatı dışında bırakılmışlardır. Ancak 

sayılan bu kuruluşların veya bağlı işletmelerin gerçek usulde 

Katma Değer Vergisi mükellefi olmaları ve hurda mal alışsatışlarında 

alıcı konumda bulunmaları halinde, satın aldıkları 

hurda malın Katma Değer Vergisi ile ilgili sorumlu sıfatıyla 

tevkifat yapmaları gerekmektedir. 

*Hurda metal ticaretinde, satıcı kendisine ödenen Katma 

Değer Vergisi’ni 1 No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesi ile 

beyan edecek, alıcı ise satıcıya ödemeyip tevkifat uyguladığı 

Katma Değer Vergisi için 2 No.lu Katma Değer Vergisi 

Beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edecektir.2 No.lu 

beyannamenin vergi dairesine verilmesinden sonra, 

1-Tahakkuk fişinin, 

2-Verginin nakden ödenmesi halinde ödemeyi gösteren 

vergi dairesi alındılarının, kaşeli ve imzalı fotokopilerinin, 

beyannamenin verildiği tarihi izleyen ayın ilk (10)on günü içinde 

satıcıya intikal ettirilmesi şarttır.

37 

3-Tahakkuk eden vergi için mahsup talebinde bulunmuşsa 

tahakkuk fişi ile birlikte “satıcıya örneği verilen yazı ile 

gönderilecektir.” ibaresi yer alan yazı intikal ettirilecektir. 

4-Satıcılar bu tarihe kadar yazının ve belgelerin gelmemesi 

halinde durumu aynı ayın 20. gününe kadar alıcının vergi 

dairesine bildirmek zorundadırlar. Bu süre içerisinde kurallara 

uymayan alıcı ve satıcılar için II. Derece usulsüzlük cezası söz 

konusu olmaktadır. 

*Satıcının hesapladığı ve kendisine ödenen Katma Değer 

Vergisi miktarını, gerek mal alışı, gerekse faaliyetine ilişkin diğer 

alış ve giderlere ödenen Katma Değer Vergisi indirilecektir. 

Yüklenilen vergilerin indirilememesi halinde, “İstisnalar ve İade 

Hakkı Doğuran İşlemlere Ait Bildirim”deki ilgili satırlar 

doldurulmak suretiyle indirilemeyen Katma Değer Vergisi’nin 

iadesi talep edilebilecektir. 

*Ayrıca 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliği’nde; “İndirim için tevkifat tutarının beyan edildiği 2 no’lu 

beyannamenin vergi dairesine verilmesi yeterlidir. Beyan edilen 

tutarın vergi dairesine ödenmemesi indirimi engellemez. Ancak 

ödemenin kanuni süre içinde yapılmaması halinde 6183 sayılı 

kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı tabidir” şeklinde 

ifadeye yer verilmiştir. 

*Hurda metal alımlarında sorumluluk uygulaması 

çerçevesinde işlem yapan alıcılar, tevkifat tutarını beyan edip 

ödemiş olmaları koşulu ile, bu işlemle ilgili önceki safhalarda 

verginin hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil 

sorumluluk uygulamasına muhatap tutulmayacaklardır. 

*Ayrıca 58 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği 

ile getirilen düzenleme ile; satıcı lehine çıkan fiyat farkı, kur 

farkı, vade vb. artışlar için de fatura düzenlenmesi ve bu faturada 

hesaplanacak Katma Değer Vergisi üzerinden de Katma Değer 

Vergisi tevkifatı uygulanması gerekmekte; mal iadeleri, hizmetin 

bir kısmının tamamlanması, hizmetin sözleşmede belirtilen 

evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem

38 

bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse düzeltme, 

işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi 

tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir. 

*89 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Kanunu Genel 

Tebliği ile getirilen düzenleme ile ; ithal edilen hurda metallerin 

yurt içindeki ilk satış ve teslimleri, tevkifat uygulaması 

kapsamından çıkarılmıştır. Bu işlemlerde, satıcı tarafından 

düzenlenecek faturada bu hususa ilişkin şerh düşülecek ve 

ithalata ilişkin belgelerin bir fotokopisi alıcıya verilmek suretiyle 

tevkifat yapılmayacaktır. 

*02.01.2004 tarih ve 25334 mükerrer sayılı Resmi 

Gazete'de yayımlanan 5035 sayılı Kanunla yapılan değişiklik 

sonucu metal, plastik, kağıt, cam hurda ve atıkların teslimi 

01.01.2004 tarihinden itibaren katma değer vergisinden istisna 

edilmiştir. 5228 sayılı Kanununla yapılan değişiklikle de 

(01.08.2004) istisna kapsamı genişletilmiş “ metal, plastik, lastik, 

kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları (hurda metalden elde 

edilen külçeler dahil) teslimi,KDV’den istisna edilmiştir. 

91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’nde bu istisna şöyle 

düzenlenmiştir: 

“Buna göre, 01.01.2004 tarihinden itibaren yapılacak 

hurda veya atık metal, plastik, kağıt, cam teslimlerinde katma 

değer vergisi uygulanmayacaktır. Ayrıca bu düzenlemeden önce 

katma değer vergisine tabi tutularak ithal edilen hurda mallar ile 

sökülecek gemiler ve suda yüzen sökülecek diğer araçlar katma 

değer vergisinden istisna olarak ithal edileceklerdir. Bu malların 

yurtiçi teslimlerinde de katma değer vergisi istisnası 

uygulanacağı tabiidir. 

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-g maddesinde 

5035 sayılı Kanunla yapılan değişiklik uyarınca hurda veya atık 

maddelere ilişkin katma değer vergisi üzerinden yapılan tevkifat 

(istisnadan vazgeçen mükellefler dışında) sona ermiş 

bulunmaktadır. Ancak bu malların 01.01.2004 tarihinden önce

gerçekleşen satış ve teslimlerine ilişkin olarak tevkif edilen 

vergilerin iadesine devam edilecektir.” 

39 

2.a.Hurda ve Atıkların Teslimlerine Ait KDV İadesi: 

HURDA VE ATIKLARDA KDV 

İADESİ 

01.01.2004 ÖNCESİ ALIŞ ve 

SATIŞ 

01.01.2004 SONRASI ALIŞ ve 

SATIŞ 

01.01.2004 ÖNCESİ ALIŞ 

01.01.2004 SONRASI SATIŞ 

5035 sayılı kanunla getirilen düzenlemeyle, kısmi istisna 

niteliği kazanan hurda metal , plastik, , kâğıt, cam hurda ve 

atıkların teslimlerine ait KDV iade talepleri,aşağıda belirtilen üç 

bölümde değerlendirilmesi gerekmektedir. 

1.Bölüm: 01.01.2004 tarihinden önce gerçekleşen satış ve 

teslimlere ilişkin olarak tevkif edilen vergilerin,önce indiriminin 

yapılması,indiriminin yapılamaması durumunda,talep edilmesine 

bağlı olarak nakten veya mahsuben iadesine devam edilmesi, 

-İki milyarı geçmeyen iadelerin teminat mektubu veya 

inceleme raporu gerekmeksizin,gerekli belgelerin vergi dairesini 

ibrazı ile yerine getirilmesi, 

-İki milyarı geçen nakten iadeler de ise aşan kısım kadar 

teminat gösterilmesi veya yeminli mali müşavir tasdik raporu 

yada inceleme raporu düzenlenmesi üzerine gerçekleştirilmesi, 

-Mahsuben iade taleplerinde ise , inceleme raporu ve 

teminat aranılmadan, miktarına bakılmaksızın, mükellefin 

kendisinin, ortaklarının, mal ya da hizmet satın aldığı kişilerin 

vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere, sosyal 

sigortalar kurumu prim borçlarına mahsup edilmesi,

40 

2.Bölüm: 01.01.2004 tarihinden sonra gerçekleşen satış ve 

teslimler,KDV’den istisna olduğu için Kısmi tevkifata da tabi 

tutulmaması,(İstisnadan vazgeçen mükellefler hariç) 

3.Bölüm : 01.01.2004 tarihinden önce satın alınmış ve bu 

alışlar nedeniyle yüklenilen KDV’si indirim konusu yapılmış 

olan stoktaki malların,bu tarihten sonra teslim edilmesi ve 

faturasının da bu tarihten sonra düzenlenmesi durumunda,daha 

önce indirim yoluyla giderilen vergilerin,indirim hesaplarından 

çıkarılarak,satışın yapıldığı dönemle ilgili olarak verilecek olan 

KDV Beyannamesinin,“30.İlave Edilecek KDV Satırına” 

aktarılması ve defter kayıtları yardımıyla da gider veya maliyet 

hesaplarına aktarılması, gerekmektedir. 

Örnek : 

2005 takvim yılı içinde ,vergiden muaf esnaf kapsamında 

hurda metal toplayıcısı olan Bay A, hurda metalleri 2.000 

YTL.’ye gerçek usule tabi Bay B.’ye satmıştır.Bay B hurda 

metalleri 2.500 YTL.’ye C Limited Şirketine satmıştır.D Anonim 

Şirketi de hurda metalleri 3.000 YTL.’ye C Limited Şirketinden 

satın almıştır.Örnekteki işletmelerin KDVK.’nun 18.maddesine 

istinaden “istisnadan vazgeçtiklerini” düşünürsek ,cevabımız şu 

şekilde olacaktır: 

*Bay A,vergiden muaf esnaf olduğu için,hurda metal 

teslimleri için herhangi bir belge düzenlemeyecektir ancak,Bay B 

teslim aldığı hurda metaller için gider pusulası 

düzenleyecektir.Gider pusulasında 2.000 YTL x % 5 =100 YTL 

Gelir Vergisi Stopajı yapacak,bu vergiden muaf esnaf A için 

nihai vergileme olacaktır.(GV Stopajı 01.09.2005’ten itibaren % 

2 uygulanacaktır.)Örnekteki diğer teslimlerde ise,C Limited 

Şirketi ve D Anonim Şirketi %90 kısmi KDV tevkifatı 

yapacaktır.

*C Limited Şirketinin hurda metal alışları ile ilgili 

yevmiye defteri kayıtları şöyle olacaktır; 

----------------------------------- / / 2005 -------------------------------------(YTL) 

153- Ticari Mallar Hs. 2.500.- 

191- İndirilecek KDV Hs. 450.- 

191.01- Bu Döneme İlişkin – 45.-YTL 

191.02- Sorumlu Sıfatıyla Ödenen 405.-YTL 

320- Satıcılar Hs. 2.545.- 

360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 405.- 

(Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV =%18 KDV x % 90 ) 

----------------------------------------- / / - ---------------------------------------- 

*C Limited Şirketinin hurda metal satışları ile ilgili 

yevmiye defteri kayıtları şöyle olacaktır; 

------------------------------------ / / 2005 ---------------------------------(YTL) 

120-Alıcılar Hs. 3.054.- 

600-Yurtiçi Satışlar Hs. 3.000- 

391-Hesaplanan KDV Hs. 54.- 

( % 18 KDV x % 10) 

--------------------------------------- / / --------------------------------------------- 

391- Hesaplanan KDV Hs. 54.- 

136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 396.- 

……….Vergi Dairesi 

191- İndirilecek KDV Hs. 450.- 

-Mahsup kaydı----------------- / / ----------------------------------- 

101- Alınan Çekler Hs. 396.- 

…….Vergi Dairesi Çeki 

136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 396.- 

……….Vergi Dairesi 

------------------------------------- / / ---------------------------------------------- 

41

42 

*C Limited Şirketi, hurda metal alımı nedeniyle tevkif 

ettiği 405.-YTL katma değer vergisini 2.nolu KDV Beyannamesi 

ile beyan edecek ve aynı dönemdeki 1 nolu KDV 

Beyannamesiyle indirim konusu yapacaktır. İndirim yoluyla 

gideremediği vergiyi, nakten veya mahsuben iade 

isteyebilecektir.Ancak iade istenecek vergi tevkif edilen vergiden 

fazla olmayacaktır. 

Örneğimize göre , 

C Limited Şirketi için; 

Tevkif edilen KDV = 486.-YTL. 

(3.000 x %18x %90) 

İndirimler Toplamı = 450.-YTL. 

Hesaplanan KDV = 54.-YTL. 

İade Edilmesi Gereken KDV = 396.-YTL. 

2.b.Plastik Hurda ve Atıkların Hammadde Olarak 

Kullanılması: 

Özellik arzeden bu kapsamdaki teslimlerle ilgili olarak 

31.12.2005 tarihinde 97 Seri Nolu KDV Genel Tebliği Resmi 

Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.Bu tebliğdeki 

düzenlemeye göre; 

“plastik hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden geçirilip 

işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle plastik esaslı 

malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan pet kırıkları, 

plastik çapak, plastik granül ve benzeri ürünler, hurda ve atık 

niteliğini kaybederek imalat sektöründe hammadde olarak 

kullanılan bir mamul haline gelmeleri nedeniyle KDV 

Kanununun 17/4-g maddesinde düzenlenen istisna kapsamına 

girmemektedir.Dolayısıyla bu ürünlerin teslimi katma değer 

vergisinden istisna olmadığı için,9/10 kısmi tevkifat 

uygulanmasına devam edilecektir.” 

Söz konusu tebliğde ,imalat sektöründe hammadde olarak 

kullanılan pet kırıkları, plastik çapak, plastik granül ve benzeri 

ürünlerin tesliminde ,05.01.2006 tarihinden itibaren alt sınır

43 

uygulaması uygun görülmüştür.(354 Seri Nolu VUK Genel 

Tebliği ile 01.01.2006 tarihinden itibaren fatura düzenleme alt 

sınırı 520 YTL.’dir) 

Örnek : 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’na “Atık ve hurda 

plastik şişelerden elde edilen pet kırığının (flake) yurt içi 

teslimlerinin KDV karşısındaki durumu” sorulmuştur. 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 

KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.18.17.8670 sayılı yazısında bu 

dilekçeye şöyle cevap vermiştir: 

“… atık ve hurda plastik şişeleri üretim projesinden 

geçirerek ayıklama, yıkama sonucu elde edilen pet kırığının 

(flake) hurda ve atık niteliğini kaybederek imalat sektöründe 

hammadde olarak kullanılan bir mamul haline gelmesi nedeniyle, 

şirketiniz tarafından üretilen pet kırığı teslimlerinin Katma Değer 

Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesinde bahsi geçen istisna 

kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından genel 

oranda KDV’ne tabi olacaktır. 

Ayrıca, pet kırığı (flake) teslimleri 3065 sayılı Katma 

Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesi kapsamında 

değerlendirilmediğinden yüklenilen KDV’nin indirimi mümkün 

bulunmakta olup, ayrıca söz konusu pet kırığının ihraç edilmesi 

halinde indirim konusu yapılamayan verginin Kanunun 32. 

maddesi uyarınca iadesi de mümkün bulunmaktadır 

3. AKARYAKIT TESLİMLERİ: 

1996 yılındaki sınır ticaretine ilişkin düzenlemeler 

sonucu,özellikle Doğu ve Güneydoğu sınırımızdaki ülkelerden 

sınır ticareti yoluyla yada bu ülkelere giden kamyonların mutad 

depolarla mazot ithali ile ,yurda giren akaryakıtın kayıtdışı 

dolaşımı sözkonusu olmuştur.İthalinde KDV ödenmeden yurda 

getirilen akaryakıtların gerçek usule tabi mükelleflere teslimi ve 

bunlar tarafından satılması büyük vergi kaybına sebep

44 

olmuştur.Bu nedenle,Katma Değer Vergisi Kanununun 9'uncu 

maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, 

akaryakıt teslimleri 68 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile 

01.08.1998 tarihinden itibaren Kısmi KDV Tevkifatı uygulaması 

kapsamına alınmıştır. 

Buna göre; bu tebliğin yayımını izleyen ay başından 

itibaren,(01.07.1998) ithalatçılar rafineriler, akaryakıt dağıtım 

firmaları ve akaryakıt bayileri dışında kalan satıcılar tarafından, 

gerçek usule tabi katma değer vergisi mükellefleri ile kamu 

kurum ve kuruluşlarına yapılan, motorin, benzin ve fuel oil 

teslimlerinde, teslim bedeli üzerinden hesaplanacak katma değer 

vergisinin % 90'ı satıcıya ödenmeyecek, alıcılar tarafından vergi 

sorumlularına ait 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile 

beyan edilerek vergi dairesine yatırılacaktır. 

Sorumlu sıfatıyla beyan edilecek bu vergi, genel hükümler 

çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Satıcıların ise, 

katma değer vergisinin % 10'unu genel esaslara göre beyan 

ederek ödeyecekleri tabiidir. 

İthalatçılar, rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve 

akaryakıt bayileri dışında kalan satıcıların, sözü edilen ürünleri 

yukarıda sayılanlar dışındaki alıcılara teslim etmeleri halinde 

tevkifat uygulanmayacak, teslim bedeli üzerinden hesaplanan 

katma değer vergisi, satıcılar tarafından genel hükümler 

çerçevesinde beyan edilip ödenecektir. 

Konuya, 85 Seri Nolu KDV Genel Tebliği 

(R.G.19.03.2002) daha da açıklık kazandırmıştır. 

Bu tebliğe göre; 

“Söz konusu tevkifat uygulaması katma değer vergisi 

ödenmeksizin yurda getirilen petrol ürünlerinin gerçek usule tabi 

katma değer vergisi mükellefleri ile kamu kurum ve kuruluşlarına 

yapılan satışlar için geçerli olduğundan, ithalinde katma değer 

vergisi ödenmiş olan veya akaryakıt bayilerinden katma değer 

vergisi ödenerek satın alınan akaryakıt ürünlerinin tesliminde 

tevkifat uygulanmayacak, hesaplanan katma değer vergisinin

45 

tamamı genel esaslara göre beyan edilip ödenecektir.” 


*Akaryakıt Teslimlerinde % 90 tevkif edilerek yüklenilen 

KDV,aynı dönemde 1 nolu KDV Beyannamesi ile indirim 

konusu yapılacak,indirilememesi halinde sonraki döneme 

devredilecektir. İndirilemeyen KDV’nin nakden veya mahsuben 

iadesi söz konusu değildir. 

4. HİZMET İFALARI: 

Hizmet ifalarına yönelik ilk düzenleme 89 nolu KDV 

Genel Tebliği ile yapılmış olup, en kapsamlı düzenleme ise 91 

Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile yapılmıştır . Daha sonraki 

düzenlemelerde hep bu tebliğe atıfta bulunulmuştur.Söz konusu 

tebliğe göre hizmet ifalarında tevkifat yapacak kurum,kuruluş ve 

işletmeler şunlardır: 

• Genel bütçeye dahil daireler,katma bütçeli idareler,il özel 

idareleri,belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler, 

• Döner sermayeli kuruluşlar, 

• Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, 

• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, 

• Üniversiteler(vakıf üniversiteleri hariç) 

• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve 

yardım sandıkları, 

• Bankalar ve özel finans kurumları, 

• Kamu iktisadi teşebbüsleri(KİK,İDT) 

• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, 

• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler,vadeli 

işlemler borsaları dahil bütün borsalar, 

• Hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına 

kote edilmiş şirketler (bunlar yalnızca "yapım işleri", "temizlik, 

çevre ve bahçe bakım hizmetleri", "özel güvenlik hizmetleri"

46 

ile "yemek servis hizmetleri"ne ait katma değer vergisini 

tevkifata tabi tutacaklardır.)95 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile 

01.08.2005 tarihinde yürürlüğe girdi. 

• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum 

ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum,kuruluş 

ve işletmeler. 

Alımlarında tevkifat uygulamak zorunda olan kurum ve 

kuruluşların birbirlerine karşı ifa ettikleri hizmetlerde tevkifat 

uygulanmaz. 

Örnek:Vakıf Üniversitesinde verilen ,yemek servisi 

hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’den kısmi tevkifat 

yapılmayacaktır. 

Örnek: A işletmesinin % 49 hissesi tevkifat kapsamındaki 

kuruluşlara ait ise,aldığı hizmet bedeli üzerinden hesaplanan 

KDV’den kısmi tevkifat yapmayacaktır. 

Örnek: Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanede ,temizlik 

hizmeti veren A işletmesinin aldığı bedel üzerinden hesaplanan 

KDV’den kısmi tevkifat yapılacaktır. 

Sorumlu tayin edilen yukarıdaki kurum,kuruluş ve 

işletmeler,tevkif ettikleri katma değer vergisini 2 nolu KDV 

Beyannamesi ile bağlı oldukları vergi dairesine beyan 

edeceklerdir. Bu kuruluşlardan KDV mükellefiyeti olmayanlar 

mükellefiyetlerini tesis ettireceklerdir. Beyanname sadece 

işlemin yapıldığı dönemde verilecek,bu kuruluşlar her ay 

beyanname vermeyeceklerdir. 

Ancak;10 Kasım 2003 tarihli ve 25285 sayılı Resmi 

Gazete de yayınlanan tebliğ ile değişik 18 sıra numaralı 

Muhasebat Genel Tebliğinde “genel bütçeli dairelerin yaptıkları 

vergi tevkifatı için beyanname vermeyecekleri,katma bütçeli 

idareler ve döner sermayeli kuruluşların ise yaptıkları tevkifatları 

beyanname düzenlemek suretiyle ilgili vergi dairelerine 

yatıracakları ifade edilmiştir.,,

Dolayısıyla ,genel bütçeli daireler tevkif ettikleri KDV için 

,beyanname verme sorumluluğundan istisna tutulmuştur. 

Hizmet ifaları kapsamında olan faaliyetler şunlardır: 

47 

4.a.Yapım İşleri ve Bu İşlere İlişkin Mühendislik- 

Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri: 

91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği (R.G. 28.02.2004 tarih 

ve 25387 sayı) ile getirilen bu düzenlemede; 

*Yapım işleri; bina, karayolu, demiryolu, otoyol, 

havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, 

spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil 

hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak 

ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu 

işlerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, tamamlama, (boya 

badana dahil) her türlü onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, 

sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım 

işlerini kapsamakta ve tevkifata tabi bulunmaktadır. 

*Ayrıca, yapım işleri ile birlikte ifa edilen mimarlık ve 

mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her 

ölçekte imar planı hizmetleri ve benzeri hizmetlere de tevkifat 

uygulanacaktır. Ancak, bu hizmetler yapım işlerinden ayrı olarak 

danışmanlık ve benzeri hizmetler adı altında verildiği takdirde 

,danışmanlık ve denetim hizmetleri bölümü kapsamında 

değerlendirilecektir. 

Öte yandan, bu Tebliğin yayımını izleyen ay başından 

itibaren(01.03.2004) yüklenicileri tarafından tamamen veya 

kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere 

devredilmiş ve devredilecek yapım işlerinde, işi devreden her 

yüklenicinin, kendisine ifa edilen hizmete ait katma değer vergisi 

üzerinden bu tebliğdeki esaslar çerçevesinde tevkifat yapması 

uygun görülmüştür. Alt yüklenicilere uygulanan tevkifat, 

sorumlu tayin edilen kurum ve kuruluşlarca yapım işinin asıl 

yüklenicisine tevkifat uygulanmasına engel değildir.

48 

Aynı tebliğde bu bölüme ait kısmi tevkifat oranının, 

hesaplanan KDV’nin 1/3 ü olduğu belirlenmiştir.Ancak 99 Seri 

Nolu KDV Genel Tebliği ile 14.07.2006 tarihinden itibaren 

başlamak üzere 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/5-a) 

bölümünde kapsamı belirtilen yapım işlerinde tevkifat oranı, bu 

1/6 olarak tespit edilmiştir. 

Buna göre, bu Tebliğin yayımını izleyen üçüncü günden 

itibaren,(14.07.2006) kapsama giren yapım işleri dolayısıyla 

düzenlenecek fatura ve benzeri belgelerde gösterilen bedel 

üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 5/6'sı işi yapanlara 

ödenecek, 1/6'sı ise işi yaptıran kurum, kuruluş ve işletmeler 

tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan 

edilecektir. 

Öte yandan, 30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce 

ihalesi tamamlanmış yapım işlerine ilişkin olup bu Tebliğin 

yayımı tarihinden sonra düzenlenecek faturalarda gösterilen 

KDV tutarı tevkifata tabi tutulmayacaktır. 

03.08.2006 tarih ve 41 nolu KDVK Sirkülerinde "ihale" 

ibaresinin yapım işlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanarak 

yaptırılmasını ifade ettiği açıklanmıştır. Bu itibarla 99 Seri 

No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin yukarıda işaret 

edilen bölümü, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar 

arasındaki sözleşme hükümleri uyarınca gerçekleştirilen yapım 

işlerini de kapsamaktadır. 

Buna göre, 91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliği gereğince yapım işlerine ait KDV tutarı üzerinden 

tevkifat yapmakla sorumlu olan kişi ve kurumlar 30/04/2006 

(bu tarih dahil) tarihinden önce sözleşmesi imzalanan yapım 

işlerine ait olarak 11/7/2006 tarihinden sonra düzenlenecek 

faturalardaki KDV'den tevkifat yapmayacaklardır. 

Öte yandan, 99 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliğinin yukarıda işaret edilen düzenlemesi uyarınca tevkifata 

tabi tutulmayacak yapım işlerinin yüklenicileri, 30/04/2006 (bu

49 

tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri 

kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaklardır. Ancak, 

30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce sözleşmesi 

imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt 

yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara ait 

KDV üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekmektedir. 

91 Seri No.lu KDV Genel Tebliği gereğince katma değer 

vergisi tevkifata tabi bulunan işlerin Katma Değer Vergisi 

Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden müstesna olması 

halinde, işlem bedelleri üzerinden KDV hesaplanmayacağı için 

herhangi bir tevkifat yapılmayacağı tabiidir. 

Ancak, vergiden istisna olan işlerin alt yüklenicilere 

devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı işlemin istisna 

kapsamına girmemesi halinde, alt yüklenicilerin 

gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan katma değer 

vergisinin genel esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulması 

gerekmektedir. 

Örnek: 

X İnşaat ve Taahhüt A.Ş., Maliye Bakanlığına ait hizmet 

binasına yapımına yönelik olarak üstlenmiş olduğu inşaat işleri 

dolayısıyla Ağustos /2005 döneminde 100.000 YTL tutarında 

hakediş düzenlemiştir. Bu işlem için düzenlenecek fatura şu 

şekilde olacaktır. 

Hakediş tutarı : 

Hesaplanan KDV : 

(Tahsil edilen KDV (5/6): 15.000) 

(Tevkif edilen KDV (1/6): 3.000) 

Genel Toplam : 

100.000 YTL 

18.000 YTL 

118.000 YTL

50 

İdare bu fatura için 3.000 YTL.'yi Hazine'ye aktaracak, 

15.000 YTL.’lik kısım ise X A.Ş. tarafından düzenlenecek KDV 

Beyannamesinde "Hesaplanan KDV" olarak beyan edilecektir. 

Örnekteki verilere göre idarece yapılacak ödemeye ilişkin 

tahakkuk müzekkeresi ve verile emri aşağıdaki gibi 

düzenlenecektir; 

------------------------------------------.../...------------------------------------- ( YTL ) 

Bütçe Giderleri Hesabı 118.000.- 

Bütçe Gelirleri Hesabı 3.075.- 

"Damga Vergisi" 75.- 

"KDV Tevkifatı" 3.000.- 

Gönderme Emirleri Hesabı 114.925.- 

--------------------------------------------.../...--------------------------------------------- 

Verilen örnekte yapılan işin yıllara sari olmadığı 

varsayıldığından, yukarıdaki kayıtlarda "Gelir Vergisi 

Kesintisi"ne yer verilmemiştir. Ancak, yapılan işin Gelir Vergisi 

Kanunu'nun 42'nci maddesi kapsamında yıllara sari inşaat ve 

taahhüt işi sayılması durumunda, aynı Kanun'un 94'ncü 

maddesine göre gelir vergisi tevkifatı yapılacak (% 5) ve yapılan 

kesinti "Bütçe Gelirleri Hesabı" kapsamında kayda alınacaktır 

(5520 nolu KVK’nun 15. maddesiyle kesinti oranı %15 olarak 

belirlenmiştir.) 

4.b. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri: 

89 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile ilk defa getirilen bu 

düzenleme “Temizlik hizmetleri,, başlığı altında gösterilirken 

,91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile şimdiki başlık altında 

gösterilmiştir.Bu tebliğe göre,söz konusu sektörün yaygın olarak 

sunduğu hizmetler ,şöyle sıralanmıştır: 

- Bina temizliği, 

- Sağlık kuruluşlarının hijyenik temizliği ve hastane 

atıklarının imhası, 

- Çöp toplama ve toplanan çöplerin imhası

51 

- Park ve bahçeler ile mezarlık alanlarının temizliği ve 

bakımı, 

- Haşere mücadelesi, 

- Demiryolu ve kara nakil vasıtalarının temizliği ve benzeri 

işler. 

91 Seri Nolu tebliğin uygulanmasında yukarıda sayılan 

işlere ait ödemeler üzerinden hesaplanan katma değer vergisine 

%50 kısmi tevkifat uygulanacaktır.Ancak 95 Seri Nolu KDV 

Genel Tebliği (R.G.03.07.2005) ile tevkifat oranları 

değiştirilmiştir.Bu tebliğe göre; 01.04.2005 tarihinden itibaren 

temizlik hizmetleri için 2/3,çevre ve bahçe bakım hizmetleri için 

1/2 kısmi KDV tevkifatı uygulanacaktır. 

*Bina temizliğine; binaların müştemilat ve eklentileri dahil 

iç ve dış cephesinin temizliği ve her türlü mefruşatının (halı, 

perde, koltuk, süs eşyası vb.) bina içinde veya dışında yaptırılan 

temizliği dahildir. Ayrıca, havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi 

eşyaların kuru temizlettirilmesi veya yıkattırılması da temizlik 

hizmetleri kapsamında tevkifata tabi olacaktır. 

Ancak, temizlik işlerinde kullanılacak deterjan, süpürge 

vb. malzemenin piyasadan satın alınması sırasında tevkifat 

uygulanmayacağı tabiidir. 

*Öte yandan, bu tebliğ ile sorumlu tayin edilen kurum ve 

kuruluşların park ve bahçeler ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon 

alanları ve havuzların bakımı, bitkilendirilmesi, sulanması ve 

haşere mücadelesine ilişkin hizmet alımları da tevkifata tabi 

olacaktır. 

Örnek: 

Sorumlu kapsamındaki (A) Üniversitesi, Aralık /2005 

dönemi itibariyle,hizmet müteahhitliği (temizlik işleri, aşçılık, 

çevre düzenlemesi ve taşıma servisi) yapan (B) firmayla 

anlaşmış.Firma bu dönemlere ait bina temizliği için 5.000 

YTL,çevre düzenlemesi için 10.000 YTL almıştır.Firmanın bu

52 

dönemdeki malzeme alımı ve giderleri 5.000 YTL.+ ödediği 

KDV 900 YTL ve Kasım Ayından Devreden KDV’si 2.000 

YTL.’dir. 

Örneğimize göre; hizmet müteahhitliği yapan firmanın, 

hesapları aşağıdaki gibi olacaktır: 

TEMİZLİK 

HİZMETİ 

ÇEVRE 

DÜZENLEMESİ 

HİZMET 

BEDELİ 

HESAPLANAN 

KDV (1/3) 

TEVKİF 

EDİLEN 

KDV(2/3) 

TAHSİL 

EDİLEN 

TUTAR 

TOPLAM 

5.000.- 300.- 600.- 5.300.- 5.900.- 

HESAPLANAN 

KDV (1/2) 

TEVKİF 

EDİLEN 

KDV(1/2) 

10.000.- 900.- 900.- 10.900.- 11.800.- 

TOPLAM 15.000.- 1.200.- 1.500.- 16.200.- 17.700.- 

Firmanın iade talebi şu şekilde hesaplanacaktır: 

İndirilecek KDV Toplamı = 2.900.-YTL. ( 2.000.-YTL 

+ 900.-YTL ) 

Hesaplanan KDV Toplamı = 1.200.-YTL. 

İade Edilecek KDV = 1.500.-YTL. ( İade istenecek 

tutar , tevkif edilen KDV’den fazla olamaz.) 

Devredilecek KDV = 200.-YTL. 

4.c. Özel Güvenlik Hizmetleri: 

91 Seri Nolu KDV Genel Tebliğindeki düzenlemeye göre; 

Güvenlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren 

işletmeler kendilerine bağlı güvenlik görevlileri marifetiyle genel 

olarak; sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma

53 

tehditlerine karşı caydırıcı ön tedbirleri almaktadırlar. Bunun 

yanında söz konusu şirketler giriş çıkış kontrolü, danışma 

hizmeti, santral, trafik hizmeti, yangınla mücadele, değerli evrak, 

nakit, maden gibi kıymetlerin bir yerden başka bir yere taşınması, 

ikaz-ihbar, ilk yardım, alarm izleme ve koruma hizmetlerini de 

sunmaktadırlar. 

Bu tebliğin uygulanmasında, sayılan bu ve benzeri tüm 

hizmetler özel güvenlik hizmetlerinin içinde kabul edilecektir. 

Söz konusu tebliğe göre, bu sektördeki hizmet bedelleri 

üzerinden hesaplanan KDV’nin % 50 si kısmi tevkifata tabi 

tutulacaktır. 

4.d. Makine, Techizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, 

Bakım ve Onarım Hizmetleri: 

91 Seri Nolu KDV Genel Tebliğindeki düzenlemeye göre; 

*Sorumlu tayin edilen kurum ve kuruluşlara ait veya bu 

kurum ve kuruluşlara tahsis edilen ve faaliyetlerinin 

yürütülmesinde kullanılan makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara 

ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerine ilişkin bedel üzerinden 

hesaplanan katma değer vergisi de tevkifata tabi tutulacaktır. 

*Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların bakım hizmetleri, 

bunların kendinden beklenen görev ve işlevleri sağlamak için 

belli aralıklarla veya gerektiği zaman yapılan faaliyetlerdir. Bu 

hizmet sırasında bakımı yapılan şeyin belli aksam ve parçalarının 

değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır. 

*Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların onarımı ise 

bozulmuş, eskimiş araçların kullanılabilir hale getirilmesinden 

ibarettir. 

*Bakım hizmetinde olduğu gibi onarım hizmetinde de 

onarılan şeye ait bazı parçaların değiştirilmesi işin tabii bir 

sonucudur. Dolayısıyla, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait 

bakım ve onarım hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret 

sayılması söz konusu olmayıp, bu hizmetin gereği olarak yapılan

54 

mal, malzeme ve parça teslimleri de bakım ve onarım hizmetine 

dahil bulunmaktadır. 

*Söz konusu tebliğe göre, bu sektördeki hizmet bedelleri 

üzerinden hesaplanan KDV’nin 1/3 ü kısmi tevkifata tabi 

tutulacaktır. 

Örnek: 

Genel bütçeye dahil bir kurumda kullanılan fotokopi 

cihazının,tamir,bakım veya parça değişiminin özel bir firmaya 

yaptırılması durumunda,bu hizmet bedelinin tamamı üzerinden ( 

bakım ve onarım hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret 

sayılması söz konusu olmayıp, bu hizmetin gereği olarak yapılan 

mal, malzeme ve parça teslimleri de bakım ve onarım hizmetine 

dahil bulunmaktadır) hesaplanan KDV’nin 1/3 ü kısmi tevkifata 

tabi tutulacak ancak tevkifat yapanın genel bütçeye ait kurum 

olması nedeniyle 2 nolu KDV beyannamesi verilmeyecektir. 

4.e. Yemek Servis Hizmetleri: 

89 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’nde “Personele verilen 

yemek servisi,,adı altındaki düzenleme,91 Seri Nolu KDV Genel 

Tebliğinde “Yemek Servis Hizmetleri,,olarak düzenlenmiştir. 

Yani 28.02.2004 tarihinden önce,sadece personele verilen yemek 

servisi, tevkifata tabi iken, 91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile 

bütün yemek servis hizmetleri tevkifat kapsamına alınmıştır. Bu 

tebliğe göre; 

*Yemek servis hizmetleri; sorumlu sayılan kurum ve 

kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı 

taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 

yapacakları hizmet alımlarını kapsamaktadır. Ayrıca bu 

kuruluşların kokteyl, davet, toplu yemek vb. hizmet alımları da 

tevkifata tabidir. 

Bu amaçla yapılan hizmet alımlarının tevkifat yapmakla 

sorumlu kurum veya kuruluşlara ait bir yerde hazırlanması

55 

(pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi tevkifat 

uygulanmasına engel değildir. 

*Bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan 

sisteme dahil işyerlerinde yeme içme hizmeti teminine imkan 

veren yemek (karne-bilet) çeklerinin bedeli üzerinden hesaplanan 

katma değer vergisi tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak, yemek 

servis hizmetinin hizmeti alan kuruluşun bünyesinde ve doğrudan 

yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde tevkifat 

uygulanacağı tabiidir. 

*Öte yandan, bu Tebliğe göre tevkifat yapmak zorunda 

olan kuruluşların kendi personeli marifetiyle hazırlanacak 

yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve bu işle ilgili çeşitli 

malzemeleri satın alması tevkifata tabi değildir. 

Yine bu tebliğe göre ,yemek servisi hizmet bedelleri 

üzerinden hesaplanan KDV’nin 1/3 ü kısmi tevkifata tabi 

tutulacaktır.Ancak, 95 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile yapılan 

değişiklikle, 01.08.2005 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 

tevkifat oranı 1/2 olmuştur. 

4.f. Danışmanlık ve Denetim Hizmetleri: 

*Danışmanlık ve denetim hizmetlerinde, kısmi KDV 

tevkifatı uygulamasının genel hatları 91 Seri Nolu KDV Genel 

Tebliği’nde belirtilmiştir.91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’nin 

uygulanmasında teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda 

sunulan danışmanlık ve denetim hizmetleri üzerinden hesaplanan 

katma değer vergisi 1/2 tevkifata tabi tutulacaktır. 

*Bu tebliğin(A/2) bölümünde sayılan kurum ve 

kuruluşlara sunulan piyasa etüt- araştırma ve ekspertiz hizmetleri 

ile bu kuruluşlara yapılan herhangi bir teslim ya da hizmet 

kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde 

verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim hizmetleri danışmanlık 

hizmeti kapsamında görülecektir.

56 

*Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı 

mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili 

olarak vekalet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler 

prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir. Avukatların 

verdikleri danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir. 

Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık 

hizmetleri birlikte yer alıyorsa bu iki unsur ayrı ayrı 

ücretlendirilmediği takdirde yapılan toplam ödeme üzerinden 

tevkifat uygulanacaktır. 

*Öte yandan, bu Tebliğin uygulamasında uluslararası 

gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri ile yapı 

denetim kuruluşlarının sunduğu yapı denetim hizmetleri denetim 

hizmeti kapsamında tevkifata tabi bulunmaktadır. ( Yürürlük 

01.02.2005. 93 Seri Nolu KDV G.T.) 

*Ayrıca 11.07.2006 tarih ve 26225 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanan 99 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılan 

değişiklik sonucunda; bu Tebliğin yayımını izleyen 3. günden ( 

Yürürlük14.07.2006 )başlamak üzere, yapı denetim 

kuruluşlarının 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/2) 

bölümünde sayılan kurum ve kuruluşların yanı sıra bütün KDV 

mükelleflerine verdikleri yapı denetim hizmetlerinde aynı 

Tebliğin (A/5-f) bölümü kapsamında 1/2 oranında KDV tevkifatı 

uygulanması uygun görülmüştür. 

Örnek: 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’na “ Bankalara verilen 

her türlü piyasa etüdü, anket v.b. hizmetlerin danışmanlık 

kapsamında sayılıp sayılamayacağı ,,sorulmuştur. 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 25.12.2003 tarih ve 

7204 sayılı özelgesinde bu dilekçeye şöyle cevap verilmiştir: “ 

Bankalara yapmış olduğunuz anket hizmetleri ve anketlerle ilgili 

olarak verilen değerlendirme raporları hazırlama hizmeti, 

danışmanlık hizmeti kapsamında tevkifata tabi olacaktır.,,

57 

HİZMET İFALARI KAPSAMINDA KDV İADESİ: 

*Bu kapsamdaki,hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen 

KDV,önce indirim yoluyla giderilecektir. 

*İndirim yoluyla giderilemeyen KDV,mükelleflerin iade 

talebinde bulunmaları durumunda kendilerine nakten veya 

mahsuben iade edilecektir. 

*91 Seri Nolu KDV Genel Tebliği’ne göre; “ Nakten veya 

mahsuben iade, banka teminat mektubu veya vergi inceleme 

raporu karşılığında gerçekleştirilecek, teminat mektupları vergi 

inceleme raporunun düzenlenmesinden sonra 

çözülecektir.”Ancak 95 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile yapılan 

değişiklik sonucu 01.08.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak 

üzere mükelleflerin “kendi vergi borçlarına” mahsup talepleri; 

-1.000 YTL.’yi (1.000 YTL dahil )aşmaması halinde,ilgili 

belgelerin tamamlanmış olması şartıyla inceleme raporu ve 

teminat aranılmaksızın yerine getirilecektir. 

-95 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin yayımından önce 

1.000 YTL.’nin altındaki “kendi vergi borçlarına” mahsup 

talepleri için teminatların çözümüne yada incelemeye 

başlanmamış olması,başlanılmış ise vergi inceleme elemanının 

iade yapılmasına engel bir görüşünün olmaması halinde 

yukarıdaki açıklamalar dahilinde işlem yapılacaktır. 

*Yine 95 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile yapılan 

değişiklik sonucu 01.08.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak 

üzere 91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği 

çerçevesinde tevkifata tabi tutulan işlemlerden yalnızca yapım 

işlerinden doğan mahsuben iade talepleri banka teminat 

mektubu ve inceleme raporu yanında yeminli mali müşavir 

tasdik raporu karşılığında da yerine getirilecektir. Yeminli mali 

müşavir tasdik raporlarında mal ihracı için öngörülen limit 

geçerli olacaktır.(210.000.-YTL.) 

*Yeminli mali müşavir tasdik raporu ile mahsuben iade, 

86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (B/3)

58 

numaralı bölümünde belirtilen vergi ve SSK prim borçları için de 

geçerlidir. 

*Mükellefin kendi vergi borçları için mahsup talep etmiş 

olması halinde bu Tebliğin (5.3.1) bölümündeki açıklamalar 

çerçevesinde teminat ve inceleme raporu yanında yeminli mali 

müşavir tasdik raporu da aranılmayacaktır. 

*Öte yandan, bu Tebliğin yayımından önce teminat 

karşılığında veya vergi incelemesi sonucuna göre yerine 

getirilmesi gereken mahsuben iadeler için, teminatın çözümüne 

ya da mahsuben iadenin yapılmasına ilişkin incelemenin 

başlamamış olması halinde de yeminli mali müşavir tasdik raporu 

ibraz edilebilecektir. İnceleme başladıktan sonra talepte 

bulunulması halinde ise bu talep inceleme elemanının yeminli 

mali müşavir tasdik raporu karşılığında iade yapılmasına engel 

bir görüşünün bulunmaması halinde yerine getirilecektir. 

* 96 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 

iade uygulamasında az da olsa bir esneklik sağlanarak şöyle bir 

düzenleme yapılmıştır: 

“Buna göre, bu Tebliğin yayımını içine alan vergilendirme 

döneminde gerçekleşenler de dahil olmak üzere yapım işlerinde 

tevkifat uygulamasından doğan nakden iade talepleri ihracat 

istisnası için öngörülen limitler (210.000.-YTL) dahilinde YMM 

tasdik raporu ile yerine getirilecektir. 

Öte yandan bu Tebliğin yayımı tarihinden önceki 

dönemlere ait olup henüz sonuçlandırılmamış nakden iade 

talepleri için 95 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel 

Tebliğinin (5.3.2.) bölümünün son paragrafındaki açıklamalara 

göre işlem yapılacaktır.” 

Bu üç tebliğe göre; nakten iade için,tutar ne kadar olursa 

olsun,inceleme yapılması gerekmekte,(banka teminat mektubu ile 

nakten iade yapılsa dahi) 

***Ancak,YMM tasdik raporu ile,nakten iade alınması 

sadece yapım işleri için Kasım/2005 dönemi ve sonraki dönemler 

için geçerli olacaktır.

59 

FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİNİN 

İADESİ: 

91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine göre 

tevkifata tabi olmayan işlemlerde tevkifat yapıldığı, tevkifat 

oranının hatalı uygulandığı, tevkifata tabi olmasına ve tevkifat 

uygulanmasına rağmen hesaplanan katma değer vergisinin 

tamamının mükellef tarafından beyan edildiği hallerde gerekli 

düzeltmenin nasıl yapılacağı konusunda duraksama 

yaşanmıştır.Bunun üzerine,Maliye Bakanlığı 93 Seri No.lu 

Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile(R.G.19.01.2005) hizmet 

ifaları kapsamındaki işlemler üzerinden yersiz ve hatalı olarak 

yapılan tevkifat uygulamalarının düzeltilmesini aşağıdaki 

açıklamalar dikkate alınarak sonuçlandırılacağını belirlemiştir: 

a-Tevkifata Tabi Olmadığı Halde Tevkifat Uygulanan 

ve Mükellefi Tarafından Verginin Tamamının Beyan 

Edildiği İşlemler: 

Yersiz tevkifat uygulanan mükellef, sorumludan tevkifatın 

mahiyetini ve miktarını gösteren bir belge alarak sorumlunun 

bağlı olduğu vergi dairesine dilekçe ile başvuracak ve verginin 

tamamını beyan ettiği halde yersiz uygulanan tevkifat nedeniyle 

verginin tamamını tahsil edemediğini belirterek bu verginin 

iadesini isteyecektir. 

Tevkifatın yersiz olduğunun anlaşılması halinde vergi 

dairesi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinden tevkifata konu 

işlem bedelinin tamamen beyan edilip edilmediğini yazı ile 

soracak, gelen cevaptan işlemin tevkifatsız olarak beyan 

edildiğinin anlaşılması üzerine yersiz olarak tevkif edilen ve 

ödenen vergi, mükellefe red ve iade edilecektir.

60 

b-Tevkifata Tabi Olan ve Tevkifata Tabi Tutulan, 

Ancak Mükellefi Tarafından Verginin Tamamının 

Beyan Edildiği İşlemler: 

Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan, ancak verginin 

tamamı beyan edilen işlemlerde düzeltme talebi tevsik edici 

belgelerle mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine yapılacaktır. 

Vergi dairesi düzeltme talebini yerine getirmek için sorumlunun 

vergi dairesinden de bilgi alarak işlemi sonuçlandıracaktır. 

c- Tevkifata Tabi Olmadığı Halde Tevkifata Tabi 

Tutulan ya da Yüksek Tevkifat Oranı Uygulanan ve 

Mükellefi Tarafından Verginin Tamamı Beyan 

Edilmeyen İşlemler: 

Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifata tabi tutulan ya da 

yüksek tevkifat oranı uygulanan ve mükellefi tarafından tamamı 

beyan edilmeyen işlemlerde “a,, bölümüne göre işlem 

yapılacaktır. 

Yapılan düzeltme işlemi sonucunda iade edilen katma 

değer vergisi tutarı mükellef tarafından iadenin gerçekleştiği 

döneme ait KDV beyannamesinin "İlave edilecek KDV" 

satırında beyan edilecektir. Bu düzeltme işlemi sonucunda vergi 

ziyaı söz konusu olmadığından ceza ve gecikme faizi 


d- Genel Bütçeli Kuruluş Saymanlıkları Tarafından 

Yapılan Tevkifatlarda Düzeltme: 

Genel bütçeli kuruluş saymanlıkları tarafından yapılan 

hatalı tevkifatlar yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde ödemeyi 

yapan saymanlıklarca düzeltilecek ve gereken durumlarda iade 

edilecektir. Bu şekilde yapılacak red ve iade işlemlerinde Devlet 

Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin eki 29 örnek numaralı 

"Düzeltme ve İade Belgesi"nin ödeme belgesine bağlanması 

gerekmektedir.

61 

5. HURDA METALLERDEN ELDE EDİLENLER 

DIŞINDAKİ BAKIR KÜLÇELERİNİN, BAKIR 

ÜRÜNLERİNİN TESLİMİ VE TEVKİFAT 

KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLERİN İTHALATÇILARI 

TARAFINDAN YURT İÇİNDEKİ TESLİMLERİ : 

95 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile bakır külçelerin 

teslimi, kısmi tevkifat kapsamına alınmıştır. 

Bu tebliğe göre;Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu 

maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak bu 

Tebliğin yayımını izleyen ayın başından (01.08.2005)geçerli 

olmak üzere, hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır 

külçelerinin tesliminde % 90 oranında tevkifat uygulanarak 

alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi 


Katma Değer Vergisi Kanununun 17/1 maddesinde sayılan 

kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), 

sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ve 

özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk üretici 

veya ithalatçılarının bu kapsamdaki teslimlerinde tevkifat 


18.11.2005 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 96 Seri 

Nolu KDV Genel Tebliği ile de “Bakır Ürünlerinde Tevkifat 

Uygulaması ,, getirilmiştir.Bu Tebliğin yayımını izleyen ayın 

başından (01.12.2005) itibaren bakır ve bakır alaşımlarından 

mamul; anot, katot, her çeşit takoz (biyet), slab, platina, kütük, 

granül, filmaşin, levha, boru, prinç çubuk, lama, her türlü tel ve 

benzerlerinin tesliminde % 90 oranında tevkifat uygulanarak 

alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi 



Nolu KDV Genel Tebliği ile Konunun yeniden değerlendirilmesi 

sonunda, bu Tebliğin yayımını izleyen 5. günde (05.01.2006) 

başlamak üzere, tevkifat kapsamına giren ürünlerin ithalatçıları

62 

tarafından yurt içindeki teslimlerinde de, 96 Seri No.lu KDV 

Genel Tebliğinin (5.3) numaralı bölümündeki açıklamalar 

çerçevesinde tevkifat uygulanması uygun görülmüştür.( Daha 

önceki uygulamada,tevkifat kapsamına giren ürünlerin 

ithalatçıları tarafından yurt içindeki teslimlerinde tevkifat 

kapsamında değildi.) 

Ayrıca 97 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde “ bakır telin 

plastik, cam, kâğıt, emaye, vernik ve benzeri izolasyon 

malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen "izoleli iletken" 

teslimlerinin 96 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde belirtilen 

“bakır telin,, kapsamında mütalaa edilemeyeceğinden dolayı 

tevkifata tabi tutulmayacağı düzenlenmiştir. 

Bu tebliğlerden de anlaşılacağı üzere,Hurda metallerden 

elde edilenler dışındaki bakır külçelerin ve bakır ürünlerin 

tesliminde, satıcı kendisine ödenen (%10)Katma Değer 

Vergisi’ni 1 No.lu Katma Değer Vergisi beyannamesi ile beyan 

edecek, alıcı ise satıcıya ödemeyip tevkifat uyguladığı(%90) 

Katma Değer Vergisi için 2 No.lu Katma Değer Vergisi 

beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edecektir. 

*Tevkifat uygulaması ve bu uygulamadan doğan iade 

alacaklarının nakden veya mahsuben iadesi; metal, cam, plastik, 

kağıt hurda ve atıklarında tevkifat uygulamasını düzenleyen daha 

önceki Genel Tebliğlerdeki açıklamalar çerçevesinde 

yürütülecektir. 

6. İŞGÜCÜ HİZMETLERİ: 

96 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 

getirilen düzenleme 18.11.2005 tarihinde Resmi Gazetede 

yayınlanmış ve 01.12.2005’te yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe göre; 

Katma değer vergisi mükellefi bazı işletmeler mal veya 

hizmet üretimlerine ilişkin olarak ihtiyaç duydukları işgücünü, 

kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli statüsünde hizmet erbabı 

çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden veya bu alanda

63 

faaliyette bulunan diğer kurum, kuruluş veya organizasyonlardan 

satın almaktadırlar. 

Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin 

verdiği yetkiye dayanılarak, bu Tebliğin yayımını izleyen ay 

başından itibaren(01.12.2005) geçerli olmak üzere katma değer 

vergisi mükelleflerinin alt işverenlerden veya bu konuda 

faaliyette bulunan diğer işletmelerden temin ettikleri işgücü 

hizmetine ait katma değer vergisinin % 90'ının tevkifata tabi 

tutulması ve bunlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi 


91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A) 

bölümüne göre hizmet alımlarında tevkifat uygulaması gereken 

kurum, kuruluş ve işletmelerin bu bölümde belirtilen türden 

işgücü hizmeti vermeleri halinde işgücü hizmet bedelleri 

üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi 

olmayacaktır. 


Nolu KDV Genel Tebliği ile; “İşgücü hizmeti alımlarında 

tevkifat uygulayacak kuruluşlar kapsamına bu Tebliğin yayımını 

izleyen 5. günde (05.01.2006) başlamak üzere, KDV 

mükelleflerinin yanı sıra, KDV mükellefi olmasalar dahi 91 

Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/2) bölümünde sayılan 

kurum, kuruluş ve işletmeler de dâhil edilmiştir. 

Sözü edilen düzenleme, eleman temini şeklindeki 

hizmetleri kapsamaktadır. Eleman temin hizmeti dışındaki 

hizmet ifaları, bu bölümde düzenlenen tevkifat uygulaması 

kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, diğer genel 

tebliğlere göre tevkifat kapsamına alınmış olan hizmet ifalarında, 

ilgili genel tebliğler uyarınca tevkifat uygulanacağı tabiidir. 

İşgücü Hizmetlerinde KDV İadesi: 

Tevkifat kapsamına alınan bu işlem nedeniyle iadesi 

gereken katma değer vergisinin nakden veya mahsuben iadesi 

miktarına bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya

64 

vergi inceleme raporu karşılığında yerine getirilecek, teminat 

mektupları vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir. 

Teminat karşılığı iade almak isteyenlerin iade talep 

dilekçesi ile birlikte işgücü hizmeti dolayısıyla düzenleyecekleri 

faturaların onaylı listesi ile iade talep ettikleri döneme ait 

indirilecek katma değer vergisi listesini ve banka teminat 

mektubunu vergi dairesine ibraz etmeleri gerekmektedir. Nakden 

veya mahsuben iade talepleri beyannamenin verilip dilekçe ve 

ekleri ile banka teminat mektubunun vergi dairesine ibraz 

edildiği tarihte geçerlik kazanacaktır. 

Örnek 1: 

Ayakkabı imalatı yapan (A) firması, üretimde çalışacak 

işçi ihtiyacının bir kısmını B firmasından sağlamıştır.Bu iş için 

(B) firmasına KDV hariç 1.000 YTL ödemiştir. 

(A) firması dışardan sağladığı bu işgücünü; 

* Mal ve hizmet üretiminde kullanmıştır. 

*Kendi bordrosuna bağlı ücretli olarak çalıştırmak 

yerine,alt işverenden veya bu alanda faaliyet gösteren diğer bir 

işletmeden temin etmiştir. 

* Sevk ve idare etmiş, gözetim ve denetimini kendisi 

yapmıştır.Bu nedenlerle,96 Seri Nolu KDV Genel Tebliği 

kapsamında A firması 1.000 YTL üzerinden % 90 kısmi KDV 

tevkifatını yapacaktır. B firması da düzenleyeceği fatura da 

aşağıdaki hesaplamalara yer verecektir. 

İşgücü temin hizmeti bedeli 

1.000 YTL. 

Hesaplanan KDV(%18) 

180 YTL. 

KDV Tevkifatı (180YTL x%90) 

162 YTL. 

Tahsil Edilen KDV (180 YTL x %10) 18 YTL. 

TOPLAM 

1.180 YTL.

65 

Örnek 2: 

X AŞ.; merkez binasının, fabrika binasının ve mallarının 

güvenliğini (hırsızlık, yangın vs.) sağlamak için 2006 yılı 

için,güvenlik hizmeti veren Y firmasıyla 10.000 YTL.’ye 

anlaşmıştır. 

a-) Güvenlik görevlileri ücretlerini ,Y firmasından 

almaktadırlar.Sevk ve idare yine Y firması tarafından 

yapılmaktadır.Bu durumda verilen güvenlik hizmeti 96 ve 97 

nolu KDV Genel Tebliği’ndeki işgücü temini olarak 

değerlendirilmeyecek ve 9/10 KDV tevkifatı yapılmayacaktır. 

b-) Ancak; (X) AŞ, 91 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde 

belirtilen, tevkifat yapmakla sorumlu olan ( Hisse senetleri 

İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kote edilmiş) bir şirket 

ise, aldığı güvenlik hizmeti nedeniyle 10.000 YTL üzerinden 

hesaplanan 1.800 YTL katma değer vergisinin ½ sini sorumlu 

sıfatı ile tevkif edecektir. 

Örnek 3: 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına, “Bankaların temizlik, 

arşiv düzenlemesi, muhasebe,yemek hizmet v.b. hizmetleri 

almalarının iş gücü hizmeti olarak değerlenip değerlendirilemeyeceği 

sorulmuştur.” İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 

22.12.2005 tarih ve 9060 sayılı özelgesinde,bu dilekçeye şöyle 

cevap verilmiştir: 

“Bankanızda temizlik, arşiv düzenlemesi, muhasebe, 

yemek gibi hizmet ve işlerin, başka mükelleflerin bordrolarında 

olup, Bankanızın belirleyeceği zamanda ve görev yerlerinde, 

bankanızın gözetim ve denetimindeki hizmetleri ifa etmek üzere 

çalıştırmanız halinde 96 Seri No.lu Tebliğ’e göre işgücü hizmeti 

kapsamında tevkifata tabi olacaktır. 

Ancak, yemek ve temizlik işlerine münhasır olmak üzere 

salt işgücü değil topyekün hizmetin satın alınması halinde ise 91

Seri No.lu KDV Genel Tebliği kapsamında tevkifat uygulanacağı 

tabiidir,, 

66 

Örnek 4: 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına , “ …..firmasının 

……., ……., ………, ………, ………, ……., ………., ………, 

………. gibi yerli ve yabancı sermayeli firmaların ürettikleri 

malları eczane, hastane ve doktor muayenehanelerine tanıtım ve 

pazarlamasını yaptığı, bordrolarında mevcut personelin (Araç 

kira, yakıt, seyahat, konaklama, haberleşme, operasyon 

masrafları dahil) sair giderlere ait payları ve bu pazarlamadan 

doğan komisyonlara ait fatura tanzimlerinde karşı firmalara aynı 

zamanda personel hizmeti verdiği belirterek, bu kısma tekabül 

eden KDV’nin karşı firmaca (…….. A.Ş.) 96 Seri No.lu KDV 

Genel Tebliği hükmünce tevkifata tabi tutulup tutulamayacağı” 

sorulmuştur. 

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 19.12.2005 tarih ve 

8949 sayılı özelgesinde,bu dilekçeye şöyle cevap verilmiştir: 

“firmanızca yerli ve yabancı sermayeli firmaların 

ürettikleri mallara verilen tanıtım ve pazarlama hizmeti işgücü 

hizmeti kapsamında değerlendirilemeyeceğinden tevkifata tabi 

olmayacaktır.” 

C-KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA SINIR: 

Kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlerin bedeli,Vergi Usul 

Kanununa göre ilgili yıl için belirlenen ,fatura düzenleme sınırını 

aşması durumunda, hesaplanan katma değer vergisi üzerinden 

kısmi tevkifat uygulanacaktır. Fakat, tevkifat zorunluluğundan 

kaçınmak için işlem bedeli ayrı ayrı bölünerek fatura 

edilmeyecek,böyle durumlarda bütünlük arzeden işlemlerin 

bedelleri toplam olarak değerlendirilecektir. VUK.’na göre fatura 

düzenleme sınırları,dolayısıyla kısmi tevkifat sınırları şöyledir;

67 

2004 yılı için ----------- 440 milyon TL 

2005 yılı için ----------- 480 YTL 

2006 yılı için ----------- 520 YTL 

D-BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN ve ESNAF 

MUAFLIĞINDAN YARARLANAN MÜKELLEF- 

LERDE KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI: 

Katma Değer Vergisi Kanununun 17.maddesinin 4-a bendi 

gereği, (4842 sayılı Kanunun 23'üncü maddesiyle değişen bent) 

Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde 

vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve 

hizmetler, 01.01.2003 tarihinden itibaren , katma değer 

vergisinden istisna edilmiştir.Dolayısıyla,bu tarihten itibaren 

kısmi KDV tevkifatının da uygulanması söz konusu 

olmayacaktır. 

E- 2 NOLU KDV BEYANNAMESİ’NİN 

DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK: 

X Bankasının,Aralık 2005 döneminde KDV tevkifatı 

uyguladığı işlemler, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir: 

Tevkifata Tabi 

İşlem 

Temizlik 

Şirketine Ödeme 

Yemek 

Şirketine Ödeme 

Bilgisayar Tamir 

ve Bakımı 

Yurtdışındaki 

Araştırma yapan 

şirkete ödeme 

İşlem 

Bedeli 

Hesaplanan 

KDV 

Tevkifat 

Oranı 

Tevkifat 

Tutarı 

30.000.-YTL 5.400.-YTL 2/3 3.600.-YTL 

100.000.-YTL 18.000.-YTL 1/2 9.000.-YTL 

10.000.-YTL 1.800.-YTL 1/3 600.-YTL 

100.000.-YTL 18.000.-YTL tamamı 18.000.-YTL 

X Bankasının sorumlu sıfatıyla düzenleyeceği 2 Nolu 

KDV Beyannamesi şöyle olacaktır:

70 

III-KDVK’NUN 9/2.MADDESİNE GÖRE VERGİ 

SORUMLULUĞU: (Belgesiz Mal ve Hizmet Satın 

Alanların Sorumluluğu) 

A. Kanun Metni: 

“Fiili yada kaydi envanter sırasında belgesiz mal 

bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti 

halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, 

belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften 

aranır. 

Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları 

tespit edilen mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış 

belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir 

süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi 

halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit 

tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer 

vergisi, alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re’sen 

tarhedilir. Bu tarhiyata (4369 sayılı Kanun’un 81/E-1. 

maddesiyle değiştirilen ve 01.01.1999 tarihinde yürürlüğe giren 

ibare) vergi ziyaı cezası uygulanır 

Ancak, belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara bu 

satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak 

katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan 

vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz.” 

B. Madde Gerekçesi: 

“Vergi sisteminin bütünü ve özellikle katma değer 

vergisinin başarısı bakımından belge düzeninin kurulması hayati 

önem taşımaktadır. Ekonomideki belgesiz mal ve hizmet 

dolaşımının önlenebilmesi bakımından etkili ve caydırıcı bir 

müeyyideye ihtiyaç duyulduğundan Katma Değer Vergisi 

Kanunu’nun 9. maddesine bir hüküm eklenerek satın aldıkları 

mal ve hizmetlere ait belgeleri ibraz edemeyenlere bu alışlara ait

71 

katma değer vergisinin cezalı olarak ödeme zorunluluğu 

getirilmiştir. 

Bu hükme göre, satın aldıkları mal ve hizmetlerin belgesiz 

olduğu tespit edilen mükellefler, bu mal ve hizmetlerin tespit 

tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanacak katma değer 

vergisini ödemek zorundadırlar. Mükellefler bu şekilde 

tarhedilen Katma Değer Vergisini ödemeyi yaptıkları dönemde 

indirim konusu yapabileceklerdir. Ancak kesilen cezasının 

indirim konusu yapılamayacağı tabiidir.”şeklindedir. 

C. KDVK’nun 9.Maddesinin 2.Fıkrasının Özellikleri 

ve Uygulanışı: 

Katma Değer Vergisi Kanunundaki tam ve kısmi vergi 

sorumluluğunu gerektiren bütün faaliyetler 9.maddenin 

1.fıkrasına istinaden kapsam içine alınırken,belgesiz mal 

bulunduranların veya belgesiz hizmet satın alanların durumu 

ise,bundan farklı olarak 2.fıkrada düzenlenmiştir. 

1- KDVK.’nun 9/2. maddesine göre, faturasız mal 

bulundurulduğu ya da hizmet satın alındığının mutlak suretle 

mükellefler hakkında yapılacak fiili ya da kaydi envanter ile 

tespit edilmesi(tespitten maksat;inceleme tutanağının 

düzenlenmesi ve taraflarca imza altına alınması ) ve buna bağlı 

olarak vergi inceleme yetkisine sahip olanlarca rapor 

düzenlenmesi gerekmektedir. Böyle bir tespit yapılmadan, 

faturasız mal bulunduranlar veya hizmet satın alanlar hakkında 

KDV sorumluluğuna ilişkin hükmün uygulanması mümkün 

değildir. 

Konu ile ilgili olarak verilen bir Danıştay Kararının özeti 

şöyledir: 

“Randıman incelemesiyle belgesiz alındığı sonucuna 

varılan un, maya ve yakıt miktarına isabet eden KDV’nin, 

Kanun’un 9/2. maddesi uyarınca davacı şirketten sorumlu 

sıfatıyla aranılmasında yasaya aykırılık yoktur.”

72 

2-Fiili envanter ve kaydi envanter tespiti ise;gerçek usulde 

katma değer vergisi mükelleflerinde yapılabileceği için,nihai 

tüketici veya vergiye tabi olamayanlar yada vergi muafiyetinden 

yararlananlarda nezdinde KDVK.’nun 9/2.fıkra hükmüne 

istinaden tarhiyat yapılamaz. 

3- Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın 

aldıkları tespit edilen mükelleflere,ilgili alış belgelerinin ibrazı 

için, tespit tarihinden itibaren 10 gün süre verilir.Bu süre içinde 

alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde,vergi incelemesine 

yetkili olanlarca re’sen tarhiyat yapılacaktır. Re’sen tarhiyat, 

belgesiz mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedelleri 

üzerinden yapılacaktır. Ayrıca bu tarhiyat üzerinden hesaplanan 

KDV için vergi ziyaı cezası da uygulanacaktır. 

4-Belgesiz mal ve hizmetin satıcısının tespiti yapılabilirse ; 

vergi inceleme raporu ile tarhiyat satıcı için yapılacaktır. Maliye 

Bakanlığı’nın 07.06.1996 tarih ve B.07.GEL.0.53/5309-52 sayılı 

yazısında da; “belgesiz mal bulundurma tespiti sonunda satıcı 

mükellef adına bir tarhiyat yapılması mümkün olabiliyorsa,bu 

tarhiyatın malın teslim tarihi itibariyle yapılacağı tabidir.” 


Bu durumda ,satıcı için yapılan tarhiyattan dolayı,alıcı 

için, ayrıca sorumluluk kapsamında vergi ve ceza aranmayacaktır 

Ancak,satıcı nezdinde belgesiz mal ve hizmet satışının tespit 

edilmesi kolay değildir. Belki,çift defter tutulması vb. hallerde 

mümkün olabilir.. 

5- Faturasız mal bulunduranların ya da hizmet satın 

alanların bu mal ve hizmetlere ait KDV’yi, malın satıcısına 

ödemesi ile yapılan tarhiyat sonucu vergi dairesine ödemesi 

arasında bir fark bulunmamaktadır. Sonuçta sorumlu sıfatıyla 

ödenen vergi, mükellefler açısından “Yüklenilen KDV” 

niteliğindedir. 

Konu ile ilgili olarak 49 Seri No.lu KDV Genel 

Tebliği’nin (B) bölümünde;

73 

“Buna göre, aynı Kanunun 9. maddesi gereğince sorumlu 

sıfatıyla ödenen katma değer vergisinin, 2 No.lu katma değer 

vergisi beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılması 

mümkün bulunmaktadır. 

Sorumlu sıfatıyla beyanın hiç yapılmadığının veya eksik 

yapıldığının tespiti üzerine bu vergilerin ikmalen veya re'sen 

tarhedilmesi halinde de tarhedilen vergi aslı indirim konusu 

yapılabilecektir. İndirim, ikmalen veya re'sen tarhedilen vergi 

aslının vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği 

takvim yılı aşılmaması şartıyla kanuni defterlere kaydedildiği 

dönemde, 1 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile 

yapılacaktır.” denilmektedir. 

Ayrıca Maliye Bakanlığı’nın 29.06.1995 tarih ve 

B.07.GEL.0.55/5529-581 sayılı yazısında da “Vergi inceleme 

raporu uyarınca tarhı önerilen ve mükellef tarafından ödenen 

KDV,ödemenin yapıldığı dönem hesapları ile bağlantı 

kurularak,aynı dönem beyannamesinde genel hükümler 

çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.”denilmektedir. 

Bu durumda,indirimi yapılacak katma değer vergisi 

için,vergi dairesine sorumluluk kapsamında yapılan ödeme için 

alınan “vergi dairesi alındısı” fatura benzeri belge niteliğinde 

olacaktır. 

IV-KATMA DEĞER VERGİSİNDE MÜTESELSİL 


Müteselsil sorumluluk, borçlulardan her birinin alacaklıya 

karşı borcun tamamından sorumlu olmasıdır. Müteselsil 

sorumluluk haksız muamele akit veya kanundan kaynaklanabilir. 

Katma Değer Vergisinde uygulanan müteselsil sorumluluk 

ile ilgili düzenleme VUK.’nun 11. maddesinde düzenlenmiştir. 

VUK.’nun 11. maddesinde esas itibariyle vergi kesenlerin 

sorumluluğundan bahsedilmektedir. Bununla birlikte 

11.maddenin gerekçesinde bu hükmün katma değer vergisine de 

uygulanacağı ifade edilmiştir. KDV’de vergi kesintisi ancak,

74 

Maliye Bakanlığı’nca Kanun’un 9. maddesindeki yetki 

kullanılmak suretiyle getirilebilir. 

Müteselsil sorumlulukta, kanun koyucu vergi tahsilatını 

güvence altına almak için vergiyi doğuran işlemle doğrudan veya 

dolaylı olarak, açık veya zımni ilişkisi olan kimselerin verginin 

ödenmesi açısından müteselsilen sorumlu tutulmalarını gerekli ve 

yararlı görmüştür. “Müteselsil Sorumluluk” ilkesi düzenlenirken, 

vergi tahsilatını güvence altına alacak bir “otokontrol” 

mekanizmasının çalıştırılması amaçlamıştır 

“Müteselsil sorumluluk müessesesi” ile katma değer 

vergisi iadelerinin doğrudan bir ilişkisi bulunmamaktadır. Ancak 

müteselsil sorumluluk kapsamında hakkında vergi takibatı 

yapılan mükelleflerin, diğer alacaklarında olduğu gibi vergi 

dairesinden olan katma değer vergisi iade alacaklarında da bu 

husus göz önüne alınarak işlem yapılacağı tabiidir. 

KDV’de müteselsil sorumlulukla ilgili olarak 70, 82 ve 84 

Seri Nolu KDV Genel Tebliği yayınlanmıştır.Müteselsil 

sorumluluk ile ilgili olarak, 84 Seri Nolu KDV Genel 

Tebliği’nden önceki tebliğlerle yapılan düzenlemelerden 

hiçbirisi (70 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin 6. bölümünde 

yapılan düzenleme hariç) bugün yürürlükte değildir.Müteselsil 

sorumluluk müessesesi ile ilgili tüm düzenlemeler 01.12.2001 

tarihinde yürürlüğe giren 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde 

bir araya getirilmiştir. Buna göre müteselsil sorumluluğun 

kapsamı,işleme doğrudan taraf olan ve olmayanların 

sorumluluğu,ödeme şekilleri ve uygulamaya ilişkin açıklamalara 

aşağıda ayrıntılarıyla yer verilmiştir. 

1. Kapsam: 

Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinde yer alan, mal 

alım ve satımı ile hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak 

ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri 

yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, alım satıma 

taraf olanlar ile hizmetten yararlananlar, aralarında zımnen dahi

75 

olsa irtibat olduğu tespit olunanların müteselsilen sorumlu 

olacağına dair hüküm 4369 sayılı Kanun’un 81 inci maddesi ile 

aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 

"Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi 

kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, 

bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin 

ödenmesinden, alım satıma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar 

ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, 

organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak 

suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar 

müteselsilen sorumludurlar." 

Yapılan bu değişikliğe göre, mal teslimlerinde alım-satıma 

taraf olanlar, hizmet ifalarında hizmetten yararlananlar, bu 

safhadaki işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi 

ile sınırlı olmak üzere, Hazine'ye intikal etmeyen katma değer 

vergisinden aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde müteselsilen 

sorumlu olacaklardır. 

2. İşleme Doğrudan Taraf Olanlarda Sorumluluk: 

Mal veya hizmet alım-satımında satıcının katma değer 

vergisini Hazine’ye intikal ettirmediğinin tespit edilmesi halinde, 

bu satıcı tarafından doğrudan mal teslim edilen veya hizmet ifa 

edilen mükellefler, işlem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile 

sınırlı olmak üzere, Hazine’ye intikal etmeyen vergiden aşağıdaki 

bölümde, belirtilen usul ve esaslara göre satıcı ile birlikte 

müteselsilen sorumlu olur. 

Ancak alıcılar, katma değer vergisi dahil toplam işlem 

bedelini; 

* 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre 

faaliyette bulunan banka veya özel finans kurumları vasıtasıyla 

ödemeleri ve banka veya özel finans kurumuna yapılacak ödeme 

sırasında düzenlenecek belgede satıcının (veya adına hareket 

edenlerin) adı- soyadı (tüzel kişilerde unvanı) ile banka veya özel

76 

finans kurumundaki hesap numarasını ve vergi kimlik numarasını 

doğru olarak yazdırmaları, 

* Ödemenin çekle yapılmış olması halinde Türk Ticaret 

Kanununun 697 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun 

olarak çek düzenlemeleri ve lehine çek keşide edilenin vergi 

kimlik numarasını yazmaları,halinde müteselsil sorumluluk 

uygulaması ile muhatap tutulmazlar. 

* Ayrıca dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış 

ticaret şirketleri gibi ihracata aracılık eden mükelleflerin bu 

uygulamadan yararlanabilmeleri için ihracatına aracılık ettikleri 

mükelleflerin de ödemelerini yukarıda belirtilen şekilde tevsik 

etmeleri gerekir. 

Ancak alıcı ile satıcı arasında muvazaaya dayanan bir 

işlem yapıldığının veya menfaat sağlayan doğrudan bir ilişkinin 

veya hısımlık, sermayesine katılma, organizasyon veya yönetimi 

içinde yer alma şeklinde dolaylı bir ilişkinin bulunduğunun vergi 

incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporlarla tespit 

edilmesi halinde ödeme yukarıdaki şekilde tevsik edilmiş olsa 

bile müteselsil sorumluluk kalkmayacaktır. Hazine'ye intikal 

ettirilmeyen vergiden müteselsil sorumlu tutulacak kişi veya 

kuruluşun, vergiyi Hazine'ye intikal ettirmeyenlerle doğrudan 

veya dolaylı bir ilişkisinin bulunması halinde Hazine'ye intikal 

ettirilmeyen vergiden dolayı müteselsil sorumluluk söz konusu 

olabilir 

Konuyla ilgili bir Danıştay kararında “Müteselsil 

sorumluluğun katma değer vergisi ihtilaflarına 

uygulanabilmesi için gerçek mal alım satımı olmadan komisyon 

karşılığında fatura temin edildiğinin veya vergi ziyaı yönünden 

kişiler arasında irtibat bulunduğunun tespit edilmesi 

gerekir.(Danıştay 9. Daire E. No: 1997/1867 K.No: 1998/688)” 

denilmiştir 

* Öte yandan Katma Değer Vergisi Kanununun 17. 

maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan (tarımsal amaçlı 

kooperatifler hariç) kurum ve kuruluşlar ile sermayelerinin (%

77 

51) veya daha fazlası kamuya ait iktisadi işletmelerin mal teslimi 

veya hizmet ifalarında taraf olduğu alım-satım işlemlerinde 

müteselsil sorumluluk uygulanmaması uygun görülmüştür. Buna 

göre; 

- yukarıda sayılan kuruluşların mal ya da hizmet satın 

aldıkları mükelleflerin bu alışlarla ilgili vergiyi, 

- bu kuruluşlardan mal ya da hizmet satın alanların ise 

sözü edilen kuruluşların bu satışlarıyla ilgili vergiyi, 

Hazine’ye intikal ettirmemeleri nedeniyle müteselsil 

sorumluluk kapsamında işlem yapılmaz. 

3. Ödeme Şekillerinin Değerlendirilmesi: 

Uygulamada sıkça karşılaşılan ; 

- Kasadan nakit ödeme, 

- Kredi kartı ile yapılan ödemeler, 

- Cirolu çek ve senet ödemeleri, 

- Posta İdaresi kanalıyla yapılan havaleler ve ödemeler, 

……mükellefleri müteselsil sorumluluktan kurtarmaz. 

Mükelleflerin müteselsil sorumlu olmaması için ,KDV 

dahil toplam işlem bedelini banka veya özel finans kurumu 

vasıtasıyla ve çekle ödenmesi gerekir.Ayrıca işlem bedelinin 

tamamı ödenmelidir.Örneğin bir faturaya ait KDV dahil işlem 

bedelinin % 50’sini banka vasıtasıyla ödeyen bir mükellefin 

müteselsil sorumluğunun % 50 oranında ortadan kalkması söz 

konusu değildir. 

Mükelleflerin taraf oldukları işlemler dolayısıyla satıcılara 

ödedikleri katma değer vergisinin ödenmesinden müteselsilen 

sorumlu olmamaları için, ödemelerini aşağıda belirtilen 

çerçevede belgelemeleri gerekmektedir.

78 

3.1. Banka veya Özel Finans Kurumu Aracılığıyla 

Ödeme: 

İşlem bedelinin tamamını 4389 sayılı Bankalar Kanunu 

hükümlerine göre faaliyette bulunan banka veya özel finans 

kurumları vasıtasıyla ödeyen mükellefler, müteselsil 

sorumluluktan kurtulmaktadırlar. Bedelin taksitler halinde 

ödendiği durumda, her bir ödemeyle işlem arasında irtibatı 

sağlayacak bilgilerin ödemeyle ilgili belgeye dercedilmesi 

suretiyle ödemenin banka veya benzeri finans kurumu vasıtasıyla 

yapıldığı tevsik edilebilir. 

Posta idaresi vasıtası ile gönderilen havalelerde satıcının 

nakit hareketlerinin izlenmesine yönelik amaç gerçekleşmeyeceği 

için bu kurum vasıtası ile yapılan ödeme müteselsil 

sorumluluktan kurtulmak için yeterli olmayacaktır. Banka ve özel 

finans kurumları vasıtasıyla ödeme yapmak suretiyle müteselsil 

sorumluluktan kurtulabilmek için aşağıdaki şartların yerine 

getirilmesi gerekir. 

84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde, banka veya özel 

finans kurumu vasıtasıyla ödeme yapılmış olsa dahi, herhangi bir 

hesaba bağlı olmaksızın, gönderilen havalelerin sorumluluğu 

kaldırmayacağı belirtildikten sonra kasadan ödeme yapılması 

örnek olarak gösterilmiştir (KDV GT 84-III-1.1). 

Ödemeye ilişkin olarak düzenlenen belgelerden, işleme 

taraf olanları tespit etmek mümkün olmalıdır. Ödeme belgesinde 

satıcının sadece adının bulunması durumunda, bu amaç 

gerçekleşmeyecektir. Bu nedenle satıcının kimliğini tespit etmeye 

veya faaliyeti ile ilişki kurmaya yardımcı olacak diğer bilgilerin 

de ödeme belgesinde yer alması gereklidir. 

Bu nedenle satıcının (veya adına hareket edenin) hesap 

numarasının ve vergi kimlik numarasının yer almadığı belgelerle 

yapılan ödemeler müteselsil sorumluluktan kurtulmak için yeterli 

olmayacaktır. Satıcının bizzat kendisi yerine adına hareket eden 

temsilcisi, vekili veya istihdam ettiği kişiler adına bankacılık 

sisteminden havale, virman, EFT gibi yollarla ödeme yapılması

79 

halinde, bu kişilerin satıcıyla olan ilgisini tevsik eden bir belgeye 

sahip olunması ileride sorumluluktan kurtulmak için gerekli 

olabilecektir. 

Banka veya özel finans kurumları aracılığıyla ödeme 

yapmak suretiyle müteselsil sorumluluktan kurtulabilmek için, 

ödeme belgesinde mutlaka satıcının veya adına hareket eden 

kişinin vergi kimlik numarası yer almalıdır. 2 Sıra No.lu Vergi 

Kimlik Numarası Genel Tebliği ile 01.09.2001 tarihinden itibaren 

banka ve özel finans kurumlarındaki işlemler vergi kimlik 

numarası uygulaması kapsamına alınmıştır. Buna göre, hesap 

açılması, havale, çek vs. gibi işlem yapmak isteyenler banka veya 

özel finans kurumuna vergi kimlik numaralarını ibraz etmek 

zorundadırlar. 

Dolayısıyla, söz konusu ödeme belgelerinde vergi kimlik 

numarasının yer alması müteselsil sorumluluktan kurtulmak için 

isteğe bağlı olmaktan çıkmış, bir zorunluluk halini almıştır. Vergi 

kimlik numarasının bankanın ihmali ile yazılmamış olması 

halinde sonradan ikmal edilmesi mümkün bulunmaktadır. 

Konuyla ilgili olarak verilen bir Özelge’de, SAMİYB 

kullanma fiilinden dolayı hakkında olumsuz rapor bulunan 

şirketten mal alımında bulunan ihracatçı şirketin yaptığı 

ödemelere ilişkin banka dekontlarında SAMİYB kullanan 

şirketin vergi numarasının sonradan yazılması işleminin banka 

yetkilileri tarafından imza altına alınması ve ödemenin 84 Seri 

No.lu KDV Tebliği’nin 3.1.2 bölümünde belirtilen şekilde tevsik 

edilmesi şartıyla ihracatçı şirketin iade talebinin genel esaslara 

göre yerine getirilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. 

3.2. Çekle Ödeme: 

Ödemelerini çekle yapan mükellefler de bir takım şartları 

yerine getirmeleri halinde müteselsil sorumluluktan 

kurtulabilirler. Bunun için işlem bedelinin ödendiği çekte, satıcı 

ve alıcının kimliğini ve faaliyetlerini tespit ve izlemeye imkan 

veren bilgilerin yer almış olması gereklidir. Bu zorunluluk

80 

durumu önce 82 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile getirilmiş, 

daha sonra 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde de yer almıştır 

(KDVGT/84/III/1.1). 

Buna göre mükellefler; çeklerini Türk Ticaret Kanunu’nun 

697. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun olarak 

düzenlenmelidir. Bu iki fıkra uyarınca düzenlenen çeklerde, 

lehine ödeme yapılacak kimsenin adının yer alması gereklidir. Bu 

nedenle hamiline yani taşıyana yazılı olarak düzenlenen çekle 

ödeme yapan mükelleflerin müteselsil sorumluluktan 

kurtulmaları mümkün değildir. Çünkü alıcının kimliğinin 

yazılması gereklidir. 

Müteselsil sorumluluktan kurtulmak için, keşide edilen 

(düzenlenen) çeke lehdarın vergi kimlik numarası mutlaka 

yazılmalıdır. Çekin satıcının bizzat kendisi yerine adına hareket 

eden temsilcisi, vekili veya istihdam ettiği kişiler lehine keşide 

edilmesi halinde çeke bu kişilerin vergi kimlik numarası 

yazılmalıdır. Bu durumda alıcının lehine çek keşide ettiği kişinin 

satıcıyla olan ilgisini tevsik eden bir belgeye sahip olması, ilerde 

sorumluluktan kurtulmak için gerekli olabilecektir. Ayrıca vadeli 

çek keşide edilmesi halinde ödemesi yapılan işlemle çek arasında 

irtibat kurmaya yarayacak bilgilere (fatura tarih ve numarası gibi) 

de yer verilmesi uygun olacaktır. 

Çekin ilk düzenlenmesi sırasında emre yazılı veya 

muayyen kimse adına keşide edilmemiş ya da vergi kimlik 

numarasının yazılmamış olabileceği dikkate alınırsa üçüncü 

kişilerden alınan çeklerin ciro edilmesi suretiyle yapılan 

ödemelerin müteselsil sorumluluğu kaldırmayacağını kabul 

etmek gerekir. Kaldı ki, böyle bir çekin dayanağı olan işlemlere 

ilişkin bilgilere cirantanın kayıtlarından ulaşmak da mümkün 

olmayabilecektir. 

Çekin doğrudan alıcı firma tarafından düzenlenmesi 

gerekmekte olup, üzerine yukarıda yer alan bilgiler yazılmış olsa 

bile müşteri çeklerinin ciro edilmesi suretiyle yapılan ödemeler 

de müteselsil sorumluluğu kaldırmaz.

81 

Çekle yapılan ödemelerin alıcıyı sorumluluktan kurtarması 

için, çek bedelinin muvazaadan arınmış olarak satıcı tarafından 

tahsil edilmiş olması gerekir. Özellikle vadeli çeklerle yapılan 

ödemelerde çek bedeli satıcı tarafından tahsil edilmedikçe, bu 

işlemin alıcıyı sorumluluktan kurtarması mümkün değildir. Bu 

kapsamda, çeklerin satıcı tarafından doğrudan tahsil edilmek 

yerine ticari ilişki de bulunduğu kişilere ciro edilmiş olması 

halinin (bu işlemlerde herhangi bir muvazaa olmadığı sürece), tek 

başına çek bedelinin satıcı tarafından tahsil edilmiş olması 

gerektiği kuralının ihlal edildiği anlamına gelmez.Çünkü alıcının 

verdiği çekin akıbetini izlemesi ve tayin etmesi beklenemez. 

Bununla birlikte satıcının çek bedelini tahsil etmeyerek ciro etmiş 

olması halinde, işlemin gerçek olmadığı yönünde kuşkuların 

ortaya çıkması mümkündür. 

Ödemenin, banka veya özel finans kurumu vasıtasıyla 

veya çekle yapılmış olması her zaman, alıcının müteselsil 

sorumluluğunu ortadan kaldırmak için yeterli olmamaktadır. 

İhracata aracılık eden mükelleflerin, müteselsil sorumluluktan 

kurtulabilmek için ödemelerini yukarıda açıklandığı şekilde 

yapmalarının yanı sıra, bir önceki aşamadaki alım işleminin de 

yukarıda açıklandığı şekilde yapılmış olması gerekir. Ödeme 

yukarıda açıklandığı şekilde yapılmış olsa dahi, alıcı ile satıcının 

bir organizasyon içerisinde yer aldığının vergi inceleme raporu 

ile tespit edilmesi halinde de alıcıların müteselsil sorumlulukları 

ortadan kalkmaz . 

4. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlarda Sorumluluk: 

Bir mükellefin, mal veya hizmet temin ettiği safhalardan 

daha önceki safhalarda, bu mal veya hizmetle ilgili katma değer 

vergisinin Hazine’ye intikal ettirilmemiş olması nedeniyle 

müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulabilmesi için, 

sözü edilen mükellef ile vergiyi Hazine’ye intikal ettirmeyenler 

arasında; menfaat sağlayan doğrudan bir ilişkinin veya hısımlık, 

sermayesine katılma, organizasyon veya yönetimi içinde yer

82 

alma şeklinde dolaylı bir ilişkinin mevcudiyetinin vergi 

incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporlarda açıkça 

belirtilmiş olması zorunludur. 

Konu ile ilgili olarak verilen Danıştay Kararlarının özeti 

şöyledir: 

“İhracatın gerçek olduğu, mal temini sırasında 

yükümlünün katma değer vergisi ödediği, bunun aksinin 

idarece kanıtlanamadığının anlaşıldığı, öte yandan katma 

değer vergisini tahsil ettiği halde vergi dairesine yatırmayan 

kişi ile yükümlü arasında dolaylı olarak da olsa bir ilişki 

bulunduğu hususunda tespitin de yapılmadığı durumlarda, 

Vergi Usul Kanunu’nun 11/3. maddesine göre verginin 

ödenmesinden sorumlu tutularak yükümlü adına cezalı tarhiyat 

yapılmasında isabet yoktur.” 

5. Uygulama: 

Müteselsil sorumluluk uygulaması aşağıdaki açıklamalar 

çerçevesinde yerine getirilecektir. 

i. Vergi, mükellef adına tarh ve tahakkuk ettirilecek ve 

öncelikle mükelleften aranacaktır. 

ii. Müteselsil sorumluluk satın alınan mal ve hizmet bedeli 

üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, varsa gecikme faizi ve 

gecikme zammı ile sınırlıdır. Cezalar sorumluluk kapsamı 

dışındadır. (Gecikme faizi ve gecikme zammı, ceza olarak 

değerlendirilmemelidir.) 

iii. Mükellef dışındaki kişilerden (müteselsil sorumludan) 

yapılacak takibe ödeme emri tebliği suretiyle başlanılacaktır. 

Bu esaslar dikkate alınarak mükellef tarafından beyan 

edilen ancak, ödenmeyen vergi ile ilgili olarak; 

- Mükellefe, bilinen adreslerinde bulunamadığından 

ödeme emri tebliğ edilememiş olması veya 

- Kendisine ödeme emri tebliğ edilen mükellefin mal 

beyanında bulunmamış, vergi dairesince de malı tespit

83 

olunamamış veya beyan edilen veya vergi dairesince tespit 

olunan malların amme alacağını karşılamayacağının anlaşılmış 

olması, 

…….hallerinde vergi aslı, varsa gecikme faizi ve gecikme 

zammı için mükellef dışındaki müteselsil sorumlu nezdinde 

ödeme emri ile takibe başlanılacaktır. 

Mükellef tarafından noksan beyan edilen veya hiç beyan 

edilmeyen vergi için yapılacak tarhiyat üzerine tahsil edilebilir 

hale gelen vergi ve gecikme faizi, yukarıda belirtilen şartlara göre 

müteselsil sorumlu nezdinde ödeme emri ile takibe alınacaktır. 

Örnek: 

ORTAKLIK BAĞI 

10.000 8.000 

A D C 

1.800 1.440 

20.000 3.600 

K 

* Mükellef (A), Temmuz /2005 döneminde mükellef (D) 

den satın aldığı 10.000.-YTL mal için 1.800.-YTL katma değer 

vergisi ödemiştir. Mükellef (D) bu döneme ait beyannamesinde 

2.500-YTL ödenecek katma değer vergisi beyanında bulunmuş, 

ancak vergi dairesine ödememiştir.

84 

*Bu işlemde Hazine'ye intikal etmeyen vergi 2.500-YTL 

olmakla birlikte, mükellef (A) alım satıma taraf olan kişi olarak, 

sadece bu safhadaki işlem bedeli üzerinden hesaplanan 1.800.- 

YTL katma değer vergisi ve buna ait gecikme zammından 

müteselsilen sorumlu olacaktır. 

*Yukarıda bahsi geçen mükellef (A), mükellef (D) den 

satın aldığı malı 20.000.-YTL bedelle ve 3.600.-YTL katma 

değer vergisi tahsil etmek suretiyle, mükellef (K) ya satmış ve 

satışa ait katma değer vergisini beyan ederek ödemiştir. 

*Müteselsil sorumluluk, Hazine'ye intikal etmeyen 

verginin ait olduğu alım satım safhası için söz konusu 

olduğundan ve mükellef (K) ile (D) arasında da alım satım 

ilişkisi bulunmadığından, mükellef (D) nin beyan edip ödemediği 

vergi nedeniyle mükellef (K) nın müteselsil sorumluluğu 

bulunmamaktadır. Mükellef (K) nın, mükellef (A) dan satın 

aldığı mallara ait katma değer vergisi ise beyan edilerek ödenmiş 

olduğundan alım satıma taraf olarak da bir sorumluluğu söz 

konusu değildir. 

*Yukarıda bahsi geçen mükellef (D), mükellef (A) ya 

satmış olduğu malları 8.000.YTL bedel ve 1.440.-YTL katma 

değer vergisi ödemek suretiyle mükellef (C) den satın almıştır. 

Yapılan incelemeler sırasında (C) firmasının sahte belge 

kullanmak suretiyle ödemesi gereken katma değer vergisini 

Hazineye intikal ettirmediği ve bu firmanın ortaklarının aynı 

zamanda (D) ve (A) firmalarının da ortakları olduğu tespit 

edilmiştir. 

Bu olayda (C) firması ile (A) firması doğrudan alım satıma 

taraf olmamakla birlikte her iki firma ortaklarının aynı kişilerden 

oluşması, aralarında sermaye ve organizasyon ilişkisi 

bulunduğunu gösterdiğinden ve bu durum inceleme raporunda 

açıkça belirtildiğinden, inceleme raporunda ziyaa uğratıldığı 

belirtilen vergi ve buna bağlı gecikme faizinden (D) ve (A) 

firmaları birlikte müteselsilen sorumlu olacaklardır. (K) firması 

ise, (C) firması ile doğrudan alım satıma taraf olmadığından ve

u firmalarla dolaylı bir ilişkisi de tespit edilmediğinden 

müteselsil sorumluluk kapsamına girmeyecektir. 

85 

Örnek: 

(A) 

pamuk 

üreticisi 

(B) 

iplik 

üreticisi 

( C ) 

kumaş 

üreticisi 

( E ) 

nihai 

tüketici 

( D ) 

elbise 

üreticisi 

Satış Bedeli 

Hesap.KDV 

A 200 - 

B 250 45 

C 400 72 

D 700 126 

E - - 

(Örnekteki tüm teslimlerde KDV %18 olarak 

hesaplanmıştır.) 

*Nihai tüketici (E) ve üretici (A),yukarıdaki ticaretin 

hiçbir safhasında, katma değer vergisinden müteselsilen sorumlu 

tutulamayacaktır.Çünki nihai tüketici,gerçek usule tabi olmayan 

çiftçi ve vergiden muaf esnaf ,vergi kesintisi yapmak ve vergi 

dairesine yatırmak zorunda değildir. 

*(B),vergi dairesine beyan ettiği katma değer vergisini 

ödememiştir.(C) ,işleme taraf olduğu için,hazineye intikal

86 

etmeyen 45 YTL. vergiden sorumlu tutulabilecektir.Ancak, vergi 

önce mükelleften aranacaktır. 

*(C),ödemesini banka veya özel finans kurumu vasıtasıyla 

veya çekle yapması durumunda gerekli tüm bilgilerin de yer 

alması koşuluyla müteselsil sorumluluktan kurtulabilecektir. 

*(D),nin de bu dönemde KDV beyan etmediği 

anlaşılırsa,hazineye intikal etmeyen vergiden,daha önce 

belirtildiği gibi nihai tüketici sorumlu tutulamayacaktır.Ancak 

(D) ile (B)’nin SMİYB düzenleme ve kullanması bakımından bir 

organizasyon içinde olduğu vergi incelemesine yetkili olanlarca 

düzenlenen raporda tespit edilirse, (D)’nin beyan etmediği 

verginin ödenmesinden (B),müteselsilen sorumlu alacaktır.

87 

KAYNAKLAR: 

1-BAYRAKTAR ÖZGÜR, Eğitim Çalışması Notları, Bursa, 

Nisan 2006 

2- ATMACA BEŞİR, Katma Değer Vergisi Ders Notları, OECD 

Ankara, Aralık 2004. 

3- GENÇYÜREK LEVENT, GÜRBOĞA ERKAN, Hurda 

Sektöründe KDV ve Vergisel Boyutu, Çev-Se Geri 

Dönüşümlü Maddeler Toplama ve Çevre Koruma Derneği, 

Ekim 2003. 

4- OKTAR KEMAL, KDV’de İstisnalar ve İadeler, Haziran 

2005. 

5- VURAL MAHMUT, Katma Değer Vergisi İade Rehberi, 

3.Baskı, Eylül 2004. 

6 -ÜLKER MURAT, 5035 ve 5228 Sayılı Kanunlarla KDV 

Kanununda Yapılan Değişiklikler Sonucunda Hurda ve 

Atık Teslimlerinin KDV Karşısındaki Durumu, Diyalog, 

S.201, Ocak 2005. 

7-PEHLİVAN YAFES, KDV’de Müteselsil Sorumluluk 

Uygulaması, Yaklaşım, S.152, Ağustos 2005. 

8-TOLU ABDULLAH, Belgesiz Mal Bulunduranların KDV 

Sorumluluğu, Yaklaşım, S.150, Haziran 2005. 

9-MAÇ MEHMET, KDV Uygulaması, 2006 

10-Şükrü KIZILOT, “Okul Yıllığına Verilen Reklamlar”, 

SABAH, “Mali YAKLAŞIM Köşesi”, 05.08.1997, s. 11. 

11-Şükrü KIZILOT, “KDV Mükellefiyeti Olmayanlara Verilen 

Reklamlarda, KDV’nin Durumu”, Ekonomik Bülten, 24 

Şubat-1 Mart 1992, Sayı: 19, s. 9.

88 

12-3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu. 

13-193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu. 

14-Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ve Sirkülerleri. 

15- 22.12.2005 tarih ve 9060 sayılı İstanbul Vergi Dairesi 

Başkanlığı Özelgesi. 

16-05.03.2004 tarih ve 1341 sayılı İstanbul Vergi Dairesi 

Başkanlığı Özelgesi. 

17- 25.12.2003 tarih ve 7204 sayılı İstanbul Vergi Dairesi 

Başkanlığı Özelgesi.

KATMA DEĞER VERGİSİ’NDE SORUMLULUK UYGULAMALARI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?