Guía para la Gestión Pública de Monumentos Arqueológicos de la Región Lima
unidad cinco - Gobierno Regional de Lima
unidad cinco - Gobierno Regional de Lima
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Unidad Uno<br />
DELIMITACIÓN DE UN MONUMENTO ARQUEOLÓGICO<br />
¿Qué es “<strong>de</strong>limitar” un Monumento Arqueológico?<br />
Es el trabajo <strong>de</strong> campo que se realiza bajo <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong> un<br />
arqueólogo, el cual, conjuntamente con un equipo <strong>de</strong> topógrafos,<br />
establece los límites y el área <strong>de</strong> extensión que ocupan <strong>la</strong>s<br />
evi<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> un monumento arqueológico. A partir <strong>de</strong> estos<br />
datos se genera un p<strong>la</strong>no y una memoria <strong>de</strong>scriptiva que <strong>de</strong>berán<br />
estar firmados por un ingeniero y el arqueólogo responsable<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> campo, el cual será presentado y<br />
aprobado por el Ministerio <strong>de</strong> Cultura, y así iniciar <strong>la</strong> señalización,<br />
<strong>la</strong> inscripción en Registros Públicos, conformar el catastro <strong>de</strong><br />
inmuebles arqueológicos y realizar <strong>la</strong> <strong>de</strong>limitación física a través<br />
<strong>de</strong> hitos o cercos perimétricos.<br />
La <strong>de</strong>limitación facilita el control y <strong>de</strong>fensa ejercida por <strong>la</strong>s<br />
autorida<strong>de</strong>s respecto al monumento, ya que indica su condición<br />
patrimonial y <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ra su intangibilidad.<br />
¿Qué es “Puesta en Valor” <strong>de</strong> un Monumento Arqueológico?<br />
MINISTERIO DE CULTURA<br />
ZONA ARQUEOLÓGICA MONUMENTAL<br />
FORTALEZA DE PARAMONGA<br />
(1100 - 1532 d. C.)<br />
MONUMENTO ARQUEOLÓGICO INTANGIBLE<br />
R.D.N. N° 563 / INC DEL 17-05-2000<br />
R.D.N. N° 564 / INC DEL 17-05-2000<br />
LEY GENERAL DEL PATRIMONIO CULTURAL DE LA NACIÓN<br />
N° 28296<br />
DECRETO LEGISLATIVO 635-ED<br />
Es el proceso <strong>de</strong> intervención que se realiza sobre el monumento arqueológico <strong>para</strong> GENERARLE VALOR, el cual pue<strong>de</strong> ser <strong>de</strong> tres tipos:<br />
■ Valores Históricos: Apren<strong>de</strong>r <strong>la</strong>s lecciones <strong>de</strong>l pasado <strong>para</strong> enten<strong>de</strong>r nuestro presente y construir p<strong>la</strong>nificadamente nuestro futuro.<br />
1.50<br />
35<br />
60<br />
NIVEL<br />
FONDO<br />
¿Cuáles son <strong>la</strong>s fases <strong>de</strong> <strong>la</strong> Puesta en Valor <strong>de</strong> un Monumento Arqueológico?<br />
INVESTIGACIÓN<br />
(Componente 1)<br />
Es el componente base<br />
<strong>para</strong> el proceso <strong>de</strong><br />
Puesta en Valor.<br />
Se trata <strong>de</strong>l conjunto<br />
<strong>de</strong> métodos y técnicas<br />
que <strong>la</strong> Arqueología<br />
<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong><br />
sistemáticamente <strong>para</strong><br />
estudiar los restos<br />
materiales <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l pasado,<br />
con <strong>la</strong> finalidad <strong>de</strong><br />
enten<strong>de</strong>r ¿cómo era <strong>la</strong><br />
organización social?,<br />
¿cómo explotaban sus<br />
recursos?, ¿por qué<br />
cambiaron a lo <strong>la</strong>rgo<br />
<strong>de</strong>l tiempo?, ¿en qué<br />
creían?, ¿cómo se<br />
comunicaban?, ¿qué<br />
productos consumían?<br />
¿qué activida<strong>de</strong>s<br />
realizaban?, etc.<br />
CONSERVACIÓN<br />
FACILITACIÓN<br />
GESTIÓN<br />
+ + + =<br />
(Componente 2)<br />
(Componente 3)<br />
(Componente 4)<br />
Es el componente que<br />
se <strong>de</strong>fine como <strong>la</strong><br />
disciplina que abarca<br />
todas <strong>la</strong>s ciencias y<br />
todas <strong>la</strong>s técnicas que<br />
puedan contribuir al<br />
mantenimiento,<br />
preservación y<br />
reve<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> los<br />
valores estéticos e<br />
históricos <strong>de</strong>l<br />
Monumento<br />
Arqueológico.<br />
Componente en el cual<br />
se realiza <strong>la</strong><br />
habilitación turística<br />
<strong>de</strong>l Monumento<br />
Arqueológico <strong>para</strong> <strong>la</strong><br />
difusión <strong>de</strong> sus valores.<br />
En ello se <strong>de</strong>berá <strong>de</strong><br />
consi<strong>de</strong>rar <strong>la</strong>s<br />
siguientes acciones:<br />
• Diseñar el circuito <strong>de</strong><br />
recorrido por el<br />
Monumento<br />
Arqueológico <strong>para</strong> los<br />
visitantes.<br />
• Realizar <strong>la</strong><br />
señalización <strong>de</strong>ntro y<br />
fuera <strong>de</strong>l Monumento<br />
Arqueológico.<br />
• Habilitar<br />
infraestructura <strong>para</strong> <strong>la</strong><br />
recepción <strong>de</strong><br />
visitantes.<br />
Se divi<strong>de</strong> en dos<br />
componentes:<br />
<strong>Gestión</strong> Arqueológica.-<br />
Referido a los instrumentos<br />
<strong>de</strong> gestión e<strong>la</strong>borados por<br />
equipos multidisciplinarios<br />
<strong>para</strong> <strong>de</strong>linear el correcto<br />
manejo <strong>de</strong>l patrimonio<br />
mueble e inmueble <strong>de</strong>l<br />
Monumento Arqueológico.<br />
Entre los instrumentos <strong>de</strong><br />
gestión tenemos: P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
Manejo <strong>de</strong>l Sitio y P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
<strong>Gestión</strong> <strong>de</strong> Riesgos.<br />
<strong>Gestión</strong> Turística.- Son los<br />
instrumentos <strong>de</strong> gestión<br />
e<strong>la</strong>borados <strong>para</strong> el<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> difusión,<br />
promoción, sensibilización,<br />
capacitación y diagnóstico<br />
<strong>de</strong>l producto turístico.<br />
Entres los instrumentos <strong>de</strong><br />
gestión tenemos: P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
Sensibilización, P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
Capacitaciones, P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
Promoción, Diseño o<br />
Formu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>l Circuito o<br />
ruta turística.<br />
PUESTA<br />
EN<br />
VALOR<br />
Unidad Uno<br />
■ Valores Culturales: Instrumento <strong>para</strong> mejorar <strong>la</strong> autoestima y fortalecer <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad nacional.<br />
■ Valores Económicos: Fuente <strong>de</strong> ingresos económicos importantes <strong>para</strong> mejorar <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong> vida <strong>de</strong> <strong>la</strong> localidad y <strong>de</strong>l país.<br />
Recuer<strong>de</strong>: Los cuatro componentes <strong>de</strong> <strong>la</strong> Puesta en Valor<br />
son <strong>de</strong>pendiente uno <strong>de</strong>l otro.<br />
16 │ <strong>Guía</strong> <strong>para</strong> <strong>la</strong> gestión pública <strong>de</strong>l patrimonio arqueológico <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Región</strong> <strong>Lima</strong> <strong>Guía</strong> <strong>para</strong> <strong>la</strong> gestión pública <strong>de</strong>l patrimonio arqueológico <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Región</strong> <strong>Lima</strong> │ 17