HV4

Spelvisie deel 4: de AANVAL
h.v. E.M.M. & v.s.v. Olympus
Handbal spelvisie
Deel 4 de AANVAL
1

Spelvisie deel 4: de AANVAL
INHOUD
DE 3 – 3 AANVAL MET POSITIEWISSELINGEN EN OVERGANG NAAR 4 – 2 AANVAL .................................................... 3
POSITIES ................................................................................................................................................................... 3
ZONES IN HANDBALSPEL. ........................................................................................................................................ 4
UITGANGSPUNTEN .................................................................................................................................................. 4
AANVALLEN MET DREIGING ................................................................................................................................ 5
POSITIONERING T.O.V. DE BAL ............................................................................................................................ 5
INITIATIEF NEMEN ............................................................................................................................................... 5
DREIGING/INITIATIEF NEMEN EN BALVOERING .................................................................................................. 6
AANSPEELBAAR ZIJN – AANVALLEND EN VERDEDIGEND .................................................................................... 6
[VANG/WERP]TECHNIEKEN EN PREVENTIE BLESSURES ...................................................................................... 6
CONCLUSIE ............................................................................................................................................................... 7
TAKEN VAN DE AANVALLERS ....................................................................................................................................... 8
DE HOEKSPELER ................................................................................................................................................ 8
DE CIRKELSPELER ................................................................................................................................................... 11
DE BUITEN OPBOUWER ......................................................................................................................................... 13
DE MIDDEN OPBOUWER ....................................................................................................................................... 15
2

Spelvisie deel 4: de AANVAL
DE 3 – 3 AANVAL MET POSITIEWISSELINGEN EN OVERGANG NAAR 4 – 2 AANVAL
Onze visie is dat elke speler op elke positie dreiging moet kunnen geven. Daarnaast is het middels
vaste looplijnen variëren in de opstelling een vaardigheid die elke speler moet kunnen uitvoeren
maar zeker ook herkennen. Alleen op deze manier worden belangrijke principes van het spel zowel
het aanvallen als het verdedigen optimaal ontwikkeld.
Het handbalspel kent naast de 3 – 3 positionele aanval, de 4 – 2 variant. Deze aanvallende posities
kunnen vanaf begin van de aanval ingenomen worden maar vaak wordt tijdens het positiespel
aangepast om de verdediging tot aanpassingen te dwingen. Daarom willen we in onze visie ook
aandacht besteden aan de aanpassingen welke de aanval kan maken om deze variatie van positie te
kunnen uitvoeren en de mogelijkheden daarvan te benutten. Een goed uitgevoerde aanval bestaat uit
sterke individuele dreiging en positiewisselingen en positieovernames.
Voordelen van actief, dreigend en doelgericht aanvallen:
o spelvaardigheid wordt vanuit breedte en diepte ontwikkeld;
o het spelen van 1-1 wordt gestimuleerd;
o het doel is het creëren van ruimtes van doelpogingen;
o het uiteen spelen van de verdediging met meerdere mogelijkheden ter afronding;
o Individuele acties uitbreiden naar kansen - bevordert de creativiteit;
o de speler leert initiatief te nemen in plaats van (passief) te reageren!
POSITIES
De hoekspeler bestrijkt de zijkanten van aanval van diep in de hoek tot buiten de 9 meter.
Ontvangt de bal in deze zone om acties te kunnen maken.
De cirkelspeler bestrijkt het centrum van de aanval. Zoekt daarin posities om
voortdurende aangespeeld te kunnen worden. Ontvangt de bal in deze zone om deel te
nemen aan het spel en/of acties te kunnen maken.
3

Spelvisie deel 4: de AANVAL
De buiten-opbouw bestrijkt de flanken van de aanval. Geeft druk op de dekking op de rand
van de 9 meter als doel de verdediging (uitstap) breed en/of offensief te krijgen. Ontvangt
de bal in deze zone om acties te kunnen maken.
De midden-opbouw bestrijkt met middenveld van de aanval. Geeft druk op de dekking met
de bal mee en verdeelt het spel. Ontvangt de bal in deze zone om de snelheid van de aanval
te controleren.
ZONES IN HANDBALSPEL.
afronding / kansen benutten
max. dreiging / kansen zoeken
opbouw aanval met balcontrole
Binnen aanvalsspel zijn drie zones aan te geven.
Hoe dichter bij de cirkel, des te minder
mogelijkheden tot keuzes maken.
UITGANGSPUNTEN
De basis van elk team is respect hebben voor de kwaliteiten van de tegenspelers en deze met faire en
binnen de spelregels toegestane mogelijkheden te bestrijden.
Een goed functionerende aanval betekent dat er voor elke veranderende positie van de bal een
aanpassing van de positie van de aanvaller vereist wordt. De aanvaller moet er zich bewust van zijn dat
acties van medespelers mogelijkheden zullen opleveren. Een aanvaller die niet actief is doet dus afbreuk
aan het aanvallen.
Er zijn zes (6) hoofdtaken in de aanval:
1. Aanvallen met dreiging;
2. Positionering ten opzichte van de bal;
3. Initiatief nemen;
4. Dreiging/initiatief nemen en balvoering;
5. Aanspeelbaar zijn –aanvallend en verdedigend;
6. [Vang/werp] technieken en preventie van blessures
4

Spelvisie deel 4: de AANVAL
AANVALLEN MET DREIGING
In de aanval heeft elke individuele speler de taak om ‘dreigend’ te zijn. Dreigend zijn bepaal je door
vanuit de juiste positie in het veld de directe tegenspeler te binden. Een goede dreiging heeft impact op
de gehele verdediging van de tegenpartij. De dreiging is niet naar de tegenstander gericht maar op een
mogelijke doelkans. Het doel van de dreiging is dus dat in de 1 1 situatie de tegenspeler gedwongen
wordt zijn positie aan te passen.
Doet zich geen doelkans voor dan is binden van de tegenstander afdoende en balvoering heeft dan 1 e
prioriteit.
POSITIONERING T.O.V. DE BAL
Positiespel is de basis tot het creëren van kansen voor elkaar. Goed positiespel dwingt de verdediging
tot maximale bewegelijkheid in hun dekking. Positiespel is derhalve gebaseerd op de formatie van de
verdediging van de tegenpartij.
Basis uitgangspunt is het speeloppervlakte zo breed en diep als mogelijk te houden. Positie bepalen
gebeurt veelal zonder de bal in bezit te hebben.
Positie bepaling is afhankelijk van:
Technische vaardigheden spelers:
• Opstelling verdediging tegenstander;
• Tactische vaardigheden spelers.
Door in de juiste positie te staan bij ontvangst van de bal (de speler reageert actief op de verdediging
tegenstander) , dreiging te houden, is het vrijspelen van een medespeler het meest kansrijk.
INITIATIEF NEMEN
Door goed samenspel worden er kansen gecreëerd.
Kansen kunnen zich voor doen doordat de verdediging van de tegenstander niet meer tijdig kan
uitstappen/aansluiten en/of dat er een 1 1 situatie ontstaat waarbij onvoldoende rugdekking
gegeven kan worden. Vanuit de verschillende aanvalsposities in het veld is het aan de individuele speler
dan initiatief te nemen.
Deze initiatieven kunnen bestaan uit:
• Afstandsschoten;
• Doorbraken;
• 1 1 situatie
De speler die het initiatief neemt ziet deze mogelijkheden en kent zijn eigen vaardigheden in dezen om
de ontstane mogelijkheid tot een goed kans om te zetten [= bal op het doel kunnen gooien].
5

Spelvisie deel 4: de AANVAL
DREIGING/INITIATIEF NEMEN EN BALVOERING
Goede dreiging en initiatief nemen vraagt veel keuze momenten van de individuele speler. Keuzes
kunnen verkeerd uitvallen waardoor er een andere keuze gemaakt dient te worden.
Bij alle keuzes die gemaakt worden dienen 2 punten centraal te staan:
1. Geen balverlies veroorzaken;
2. De ingezette aanval een goed vervolg geven.
Voor beide opties zijn technische zowel als tactische vaardigheden op niveau noodzakelijk.
Oplossingen dienen gevonden te worden door te beseffen dat er een plan B is, welk enkel op visuele
waarneming is gebaseerd.
• de medespeler aanspelen in de vrije ruimte;
• ‘allerlaatste moment’ medespeler aanspelen die vrij komt;
• overtredingen van de tegenstander uitbuitten;
• balbescherming opteren;
• besef van de spelregels dat balcontact langer mogelijk is;
• kansen.
AANSPEELBAAR ZIJN – AANVALLEND EN VERDEDIGEND
Balvoering en aanspeelbaar zijn is onlosmakelijk met elkaar verbonden. De basis van goede balvoering is
contact met de medespeler naar wie de pass gegeven wordt. Om dreigend te kunnen zijn dient de
ontvangende speler in beweging te zijn, de bal te ontvangen en zijn beweging voort te zetten. Hierbij is
onderscheidt te maken tussen ‘aanvallend’ en ‘verdedigend’ aanspeelbaar zijn.
Belangrijk in deze is altijd het contact met de aanspelende medespeler.
Indien door goed samenspel een mogelijkheid gecreëerd wordt, dient dit kansen op te leveren. De
speler die hiervoor in positie komt werkt immers doelgericht en in relatie tot de mogelijkheden die de
verdediging van de tegenpartij geeft.
Toch bestaat de mogelijkheid dat een kans teniet wordt gedaan door een zich herstellende verdediging
of vertraging in de balvoering. Jouw medespelers dienen dan de mogelijkheid tot een vervolg geven. Dit
kan door:
• te reageren op deze situatie;
• afspeelmogelijkheden creëren;
• wissel in de ruimte maken;
• spel verdiepen en/of verbreden.
[VANG/WERP]TECHNIEKEN EN PREVENTIE BLESSURES
Technische vaardigheden staan altijd centraal bij de uitvoering van te ondernemen acties.
Coaching van de juiste technieken hoort centraal te staan in elke training. Hierbij een aantal criteria
waaraan vaardigheden moeten voldoen.
• ergonomische verantwoordelijke uitvoering van [werp, loop en val]techniek;
6

Spelvisie deel 4: de AANVAL
• handbal specifieke eisen aan uitvoering technieken (bv. worp uit de schouder,
balbescherming);
• vergroten van de snelheid van handelen;
• core stability.
CONCLUSIE
Goed aanvalsspel is gebaseerd op een tweetal principes:
- technische vaardigheden individuele speler
- tactische vaardigheden individuele speler
Het doel van de jeugdtrainingen kan en mag echter nooit zijn dat het plezier van de spelers vermindert
door eisen aan de individuele speler te vragen waar hij/zij nog niet aan toe is. Opereren vanuit een visie
op het handbalspel is een hulpmiddel bij de trainingen dient er allen maar toe om onze jeugdopleiding
een richting te geven met het uiteindelijk doel dat elke individuele speler uitzicht krijgt op het spelen in
een senioren team welke bij zijn vaardigheden past.
7

Spelvisie deel 4: de AANVAL
TAKEN VAN DE AANVALLERS
Binnen het moderne handbal onderscheiden we een aantal aanvalsposities:
Eerste lijn spelers
o
o
Hoekspeler links/rechts
Cirkelspeler (ook wel pivot)
Tweede lijn spelers
o
o
Buiten opbouwer (links/rechts)
Midden opbouwer
Hierna wordt voor elke positie uitgelegd wat er van de speler spelend op die positie verwacht wordt.
DE HOEKSPELER
De hoekspeler moet het aanvalsspel van zijn eigen team goed kunnen lezen. Om dit te bewerkstelligen
moet de hoekspeler:
o
o
o
bewegen in zijn zone en anticipeert om de aanval door zijn positie te bepalen;
het speelveld zo breed mogelijk;
drukgeven op zijn directe verdediger.
De hoekspeler moet het vermogen hebben om goed samen te spelen met de spelers op de andere
posities (opbouw en cirkel) Hieronder een viertal voorbeelden.
1 met de (buiten opbouwer)
Hij speelt directe opbouwer aan in
beweging:
Passing vanuit druk op de verdediging;
Passing uit de schouder;
Passing naar opbouwer in zijn dreiging;
Passing naar cirkelspeler blijvend
beoordelen;
Positie bepaling aan zijkant speelveld
(contrapass).
8

Spelvisie deel 4: de AANVAL
2 met (buiten) opbouwer bij dreiging tusen 2 en 1 Hij reageert als buiten opbouw binnen 9
meter dreiging legt.
Beoordeelt mogelijkheden bij balvoering
naar zijn hoek (+ positie directe
tegenstander);
Maakt keuze voor doelpoging / balbezit;
Gaat naar diep breed in de hoek (kans);
Maakt wissel met BO voor spelvervolg
(balbezit);
Maakt keuze voor overgang 4-2 /
positiespel.
3 met Midden Opbouwer Hij kent samenspel bij dreiging middenopbouw
1. Speelt omkomende mid-opbouw
aan.
2. Reageert op mid-opbouw en maakt
wissel.
Maakt keuze voor doelpoging / contrapass /
balbezit.
Maakt keuze voor overgang 4-2 / positiespel.
4 met Cirkelspeler
Hij kent samenspel vanwege overgang naar 4
-2 aanval vanuit de hoek.
Beoordeelt of verdediging tegenpartij
offensief is.
Gaat naar 4-2 positie bij passing mid-opbouw
Passeert cirkel om 2 e positie in te nemen
Positie cirkel (kans) / 9 meter give and go
(balbezit)
Kiest voor positie bepaling aan zijkant
speelveld.
9

Spelvisie deel 4: de AANVAL
Sterke, dynamische individuele actie (passeertechnieken):
o hij onderneemt doelpogingen 1 1
o hij forceert rugdekking van uitstapper
o hij reageert op contrapass van naar binnen in startende opbouwer
Veelvoud van werp - en afrondtechnieken.
Vaardigheden:
o hij onderneemt doelpogingen buitenom gebruikmakend van hoekvergroting
o hij passeert directe tegenstander en kan alsnog kans creëren door stabiel te blijven.
10

Spelvisie deel 4: de AANVAL
DE CIRKELSPELER
De cirkelspeler (pivot) moet het aanvalsspel van het eigen team goed kunnen lezen. Om dit te
bewerkstelligen moet de cirkelspeler:
o
o
o
bewegen in zijn zone en anticiperen op de aanval door zijn positie te bepalen;
zich bewegen tussen de verdedigers van de tegenpartij binnen de 9 meter;
de actie van zijn medespelers ondersteunen door te sperren of te bewegen.
De cirkelspeler (pivot) moet het vermogen hebben om goed samen te spelen met de spelers op de
andere posities (opbouw en hoek). Hieronder een viertal voorbeelden.
1 Samenspel met buiten opbouwers
Hij speelt dubbel passes met directe
opbouwer aan in beweging.
Passing vanuit druk op de verdediging
Passing uit de schouder
Passing naar opbouwer in zijn dreiging
Passing naar hoekspeler blijvend
beoordelen
Positie bepaling in het centrum van de
verdediging
2 Positie bepalen i.s.m. opbouwers
Positie bepalen afhankelijk van opbouwer
speler
3 Samenspel met de Mid-opbouwer
1. Bij mogelijke doorbraak van
medespeler bindt hij mid-achter
door uit die zone te lopen.
2. Bij dreiging rond 9 meter van de
opbouwers kiest hij vanuit die zone
positie: contra op de loop weg of weg
van zijn verdediger naar buiten of bij
keuze voor doelpoging komt hij naar
de bal toe.
3. Hij spert uitstappers om tot afrollende
sper te komen beoordeelt positie
uitstap om te sperren.
11

Spelvisie deel 4: de AANVAL
Hij kent samenspel bij dreiging midopbouwer
en overgang naar 4-2.
Maakt contact met mid-opbouwer voor
passing
Komt om van de cirkel voor give-and-go
met mid-opbouw.
Komt in 4-2 opstelling bij overgang midopbouw.
Kiest in zijn zone voor dreiging (kans) of
passing (balbezit)
Kan met tweede cirkel van positie
wisselen.
4 Samen spel met hoekspeler (naar 4-2)
Hij kent het samenspel met de hoekspeler
bij overgang van deze speler naar een 4-2
aanval.
Maakt contact met de hoekspeler.
Hoek gaat naar 4-2 positie bij passing midopbouwer.
Cirkel neemt zone in van 4-2 positie
contra aan de hoekspeler.
Maakt keuze kans (positie aan cirkel) /
balbezit (give-and-go).
Spel medebepalend als ‘eerste lijn-speler’ (spel ondersteunende acties)
o
o
o
o
o
hij beweegt zich tegengesteld aan de bal
hij beweegt zich op laatste moment met de bal mee
hij kan medespelers laat in beweging aanspelen.
hij vraagt rugdekking van de verre uitstapper
hij onderneemt doelpogingen vanuit korte draaimomenten links en rechts
Veelvoud van werp - en afrondtechnieken
o hij onderneemt doelpogingen door snelle sprong met de bal kort bij.
o hij kan na een sper, positie kiezen voor een doelpoging.
o hij passeert directe tegenstander na lichamelijk contact met kracht.
12

Spelvisie deel 4: de AANVAL
DE BUITEN OPBOUWER
De buiten opbouwer moet het aanvalsspel van het eigen team goed kunnen lezen. Om dit te
bewerkstelligen moet de buitenopbouwer:
o
o
o
o
o
bewegen in zijn zone en anticiperen op de aanval door zijn positie te bepalen;
het speelveld zo breed mogelijk houden;
acties pas maken nadat de mede aanvaller zijn taak heeft uitgevoerd;
spelhandelingen/inzicht op basis van waarneming maken;
initiatief op zijn directe verdediger nemen vanuit spelopbouw (waaier)
De buiten opbouwer moet het vermogen hebben om goed samen te spelen met de spelers op de
andere posities (cirkel, mid-opbouw en hoek). Hieronder een viertal voorbeelden.
1 Algemeen
Hij weet dat druk geven op de
verdediging het begin is van het creëren
van een kans.
Uit rondspelen druk geven vanuit pass
mid-opbouw.
Passing uit de schouder.
Passing naar medespelers in hun dreiging.
Passing naar cirkelspeler blijvend
beoordelen.
Positie bepalen in de ruimte uit de
dekking van de verdediging.
2 Met de mid-opbouw voor langs in starten
Hij kent positie wisseling bij voorlangs in
starten.
BO geeft druk naar binnen, passt en kiest
voor doorzetten van de loop.
MO anticipeert en maakt keuze pass
(inlopende BO of andere BO) en neemt
positie over.
Andere BO maakt dreiging en neemt
positie MO over.
13

Spelvisie deel 4: de AANVAL
3 Met de mid-opbouw positie wissel (Shuffle)
Hij kent positiewissel: MO neemt BO
positie in.
Maakt contact met mid-opbouw voor
inzet.
BO passt naar hoek speler en loopt contra
aan de bal naar positie MO.
BO (was MO) past naar MO (was BO) en
maakt keuze:
- balbezit: pass naar andere BO
- kans: gaat voor doelpoging (denk aan
cirkel).
4 Met de mid-opbouw positie wissel (Loos)
Positie wissel met mid-opbouw zonder
bal.
MO passt naar BO en maakt plaats wissel
met andere BO,
Hoek en BO geven dreiging.
BO speelt in startende BO aan in zijn
beweging.
BO > MO maakt keuze
- balbezit: pass naar ander BO;
- kans: gaat voor doelpoging (denk aan
cirkel).
Sterke, dynamische individuele actie (passeertechnieken):
o hij onderneemt doelpogingen 1 1
o hij forceert rugdekking van uitstapper
o hij houdt positie om te kunnen reageren op passes van mede - spelers
o hij speelt cirkelspeler aan op momenten dat deze niet in dekking staat
Veelvoud van werp - en afrondtechnieken:
o hij onderneemt doelpogingen vooral gericht op het afronden van afstand.
o hij passeert directe tegenstander en kan alsnog kans creëren door stabiel te blijven.
o hij kan medespelers laat in beweging aanspelen.
14

Spelvisie deel 4: de AANVAL
DE MIDDEN OPBOUWER
De mid-opbouw moet het aanvalsspel van het eigen team goed kunnen lezen. Om dit te bewerkstelligen
moet de mid-opbouwer:
o
o
o
o
o
o
o
bewegen in zijn zone en anticiperen op de aanval door zijn positie te bepalen;
weten dat zijn primaire taak aanspeelpunt te zijn na druk van medespelers;
initiatief nemen in de aanvalsloopbewegingen;
acties pas maken nadat mede aanvaller zijn taak heeft uitgevoerd;
ondernemen van spelhandelingen/inzicht op basis van waarneming;
initiatief nemen op zijn directe verdediger om medespelers vrij te spelen;
zijn acties pas maken nadat hij positie van mede aanvaller heeft overgenomen (waaier).
De mid-opbouw moet het vermogen hebben om goed samen te spelen met de spelers op de andere
posities (cirkel, buien opbouw en hoek). Hieronder een viertal voorbeelden.
1 Vermogen om goed samen te spelen
Hij is verantwoordelijk voor de snelheid
van en voor het verdelen van het
aanvalsspel.
Aanspeelpunt voor medespelers die druk
geven op de verdediging;
Neemt positie BO over indien nodig;
Passing uit de schouder;
Passing naar cirkelspeler blijvend
beoordelen
Positie bepaling vanuit de ruimte uit de
dekking van de verdediging
2 Positiewisseling bij voorlangs instarten BO
MO maakt keuze:
- Passt naar instartende BO
(bubbele wissel);
- PAsst breed en neemt daarna
plaast instartende BO over
Tweede BO maakt dreiging naar binnen en
neemt positie MO over.
Opbouwers hebben elkaars positie
overgenomen
15

Spelvisie deel 4: de AANVAL
3 Positie wissel met buiten opbouw (shuffle)
Hij kent de positiewissel: neemt met druk
de BO positie over (shuffle).
Maakt contact met BO voor inzet.
MO neemt BO positie over bal is bij
hoekspeler.
BO neemt (voorlangs) de MO positie en
maakt keuze:
-balbezit: naar verre BO
-kans: zelf door breken/sprongschot
(denk aan cirkel)
4 Wissel van MO en BO zonder bal (loos)
Hij kent de positie wissel MO – BO contra
aan bal zijde.
MO passt naast naar BO en maakt wissel
weg van de bal.
BO komt over MO heen naar MO positie.
BO (balzijde) speelt in startende BO bal in
zijn beweging.
BO > MO maak BO > MO maakt keuze
-balbezit: naar verre BO
-kans: zelf door breken/sprongschot
(denk aan cirkel)
.
Sterke, dynamische individuele actie (pass-technieken)
o
o
o
hij forceert rugdekking voor medespelers
hij speelt cirkelspeler aan op momenten dat deze niet in dekking staat
hij kent zijn mogelijkheden om tot een kans te komen.
Veelvoud van werp - en afrondtechnieken
o
o
o
hij onderneemt doelpogingen vooral gericht op het afronden van afstand.
hij passeert directe tegenstander en kan alsnog kans creëren door stabiel te blijven.
hij kan medespelers laat in beweging aanspelen.
16