2-sistem-rangka-tingkatan-4-140517052937-phpapp01

ANATOMI & FISIOLOGI
UNIT 2
SISTEM RANGKA

SISTEM RANGKA
Rangka
– Memberi bentuk
kepada tubuh badan
– Berfungsi sebagai
penyokong dan
pelindung kepada
organ dalaman badan
– Terdiri daripada tulang
dan struktur sokongan
(ligamen, tendon dan
kartilej)

Fungsi Sistem Rangka
Sokongan
Perlindungan
Pergerakan
Pembentukan sel darah
Penstoran mineral

Sokongan
Sebagai penyokong tisu-tisu
lembut dan organ tubuh.
• cth: perlekatan otot pada tulang

Perlindungan
• melindungi organ dalaman
seperti saraf tunjang, jantung,
otak dan lain-lain.
• contoh: rusuk melindungi paruparu.

Pergerakan
• tulang bertindak sbg tuas bagi
menghasilkan
pergerakan pada sendi.

Pembentukan sel darah
•sum-sum merah dalam tulang
menghasilkan sel-sel darah merah yang
membawa oksigen dan nutrien ke
seluruh badan.
• sum-sum tulang juga menghasilkan
sel darah putih untuk memusnahkan
bakteria.

Penstoran mineral
• tempat simpanan mineral dan
fosforus.
• lemak disimpan dalam kaviti
tulang.
• lemak ini akan diserap ke dlm
darah oleh tisu-tisu sbg tenaga.

Bahagian Kepala
Tengkorak
Mandibel

Bahagian Lengan
Humerus
Ulna
Radius

Bahagian Tangan
Falanges
Karpal
Metakarpal

Bahagian Hadapan Badan
Klavikel
Sternum
Sangkar
rusuk (10)

Bahagian belakang badan
Skapula
Turus
vertebra
sfenoid
Sangkar
rusuk (12)

Bahagian Pinggul
Ileum
Sakru
m
Koksiks

Bahagian Kaki
Patela
(lutut)
Tibia
Femur
Fibula

Bahagian Kaki
Falanges
Metatarsal
Tarsal

– Terdiri daripada
206 ketul tulang
yang berlainan
bentuk dan saiz
– Tulang
mempunyai
lapisan luaran
yang kuat, keras
dan tebal
Tulang

Ligamen
– Ligamen adalah tisu
berfiber kenyal yang
menghubungkan tulang
dengan tulang.
– Berfungsi:
mengekal dan
menetapkan tulang pada
kedudukannya
Membolehkan
pergerakan pada sendi

Tendon
– Tisu berfiber
tidak kenyal
yang sangat
kuat
– Berfungsi:
Melekatkan
otot pada
tulang.
tendon

Kartilej
– Tisu lembut tetapi kuat,
elastik dan tiada saluran
darah
– Menyaluti hujung tulang
yang membentuk sendi
– Berfungsi:
Melindungi tulang
daripada haus apabila
berlaku geseran
antara sendi
Penyerap hentakan

Klasifikasi Tulang
Tulang terdiri daripada pelbagai
bentuk dan saiz.
Tulang boleh diklasifikasikan kepada
empat bentuk iaitu:
– Tulang panjang
– Tulang pendek
– Tulang leper
– Tulang tak sama bentuk

Tulang Panjang
Ukuran panjangnya melebihi daripada
ukuran lebar.
Tuas dalam memudahkan pergerakan.
Kebanyakkan adalah tulang mampat.
Contoh:
ulna
humeru
s
radius
falanges
tibi
a
femur
fibula

Tulang Pendek
Berbentuk tiub
Ukuran panjang dan lebar tidak
banyak perbezaan.
contoh:
tarsal
karpal

Tulang Leper
Berbentuk pipih dan melengkung.
Berfungsi melindungi organ yang
lembut.
Contoh:
skapula
sternum
rusuk

Tulang tak sama bentuk
Tulang yang tidak boleh dikategorikan
sebagai tulang panjang, tulang pendek dan
tulang leper.
Berfungsi sebagai tempat perlekatan otot.
Contoh:
sfenoid
veterbra

Struktur Tulang Panjang
Mempunyai rangka tuas yang teguh
untuk pergerakan.
Pertumbuhan tulang adalah secara
diameter dan memanjang.
Mempunyai dua epifisis dan diafisis.
Permukaan tulang dilapisi periosteum
kecuali yang berartikulasi dilaputi
kartilej.

Struktur Tulang Panjang
Plat
epifisilal
Epifisis
Kaviti
Medulari
Tulang
mampat
Periosteum
Tulang
berongga
Kartilej
Diafisis
Epifisis

Epifisis
– Terletak pada kedua-dua
hujung tulang panjang.
– Terdiri daripada lapisan nipis
tulang mampat.

Diafisis
– Bahagian batang tulang keras
yang mampat dan disaluti
periosteum.
– Melingkari kaviti medulari yang
mengandungi lemak.

Periosteum
– Menyediakan sauran darah dan
saraf ke tulang.
– Bahagian yang menghasilkan sel-
sel untuk membesar secara
diameter.
– Berfungsi melindungi diafisis.

Perkembangan Tulang
i) Sel-sel tulang
– Terdiri daripada sel tulang berfiber kolagen
dan bahan matriks bermineral padat.
– Sel osteoblas akan merembeskan bahan
matriks organik berfiber untuk membentuk
tulang.
– Osteoblas yang matang dikenali sebagai
osteosit.
– Osteoklas ialah sel-sel yang melarutkan
mineral dalam tulang.
– Osteoblas dan osteoklas akan bersama-sama
bertindak untuk mengubah ketumpatan dan
bentuk tulang.

Osifikasi tulang
Embrio (6 minggu)
Tulang-tulang rangka (tulang
lembut)
Kartilej hialin
Tulang keras
membentuk
terbina daripada
Proses osifikasi
tulang

Proses Osifikasi Tulang
Kartilej hialin disaluti dengan bahan matriks
bermineral yang dirembeskan oleh osteoblas.
Bahan matriks bermineral ini (osteoblas) akan
dimendapkan ke bahagian dalam tulang. Osteoblas
akan bertukar menjadi osteosit untuk membentuk
tulang baru.
Kartilej yang terdapat pada bahagian dalam tulang
akan menjadi keras.
Kartilej hialin di bahagian dalam tulang akan
dilarutkan oleh osteoklas untuk membentuk kaviti
medulari.

Tumbesaran Tulang
Tumbesaran
Kartilej (secara
memanjang)
Tumbesaran
secara
diameter dan
tidak
melibatkan
kartilej
Plat
epifisilal
Epifisis
Plat epifisilal
Diafisis
Epifisis

Tumbesaran Tulang
Semasa proses tumbesaran, sel-sel pada plat
epifisial tulang panjang akan membahagi secara
mitosis untuk memanjangkan tulang.
Pada usia akil baligh, hormon estrogen dan
testosteron akan merencatkan pembahagian sel-
sel pada plat epifisial. Plat efipisial akan
mengecil.

Pada usia 18 tahun, tumbesaran tulang
secara memanjang terhenti dan sel-sel
pada plat epifisial juga akan berhenti.
Tetapi, osifikasi tulang akan terus berlaku
sehingga lapan tahun berikutnya.

Keperluan Mineral, Vitamin dan
Hormon
Mineral – Kalsium dan fosfat
– Membantu pertambahan saiz dan
berat tulang

Vitamin
– Vitamin A dan C :
membaiki tisu-tisu tulang
– Vitamin D :
merangsang penyerapan
Mengangkut kalsium dan fosfat ke
dalam tulang supaya struktur tulang
menjadi lebih kuat.

Hormon - Tiroid, estrogen dan
testosteron
– Merangsang proses tumbesaran
tulang

Sendi
Sendi ialah tempat pertemuan antara
tulang-tulang atau kartilej dengan tulang.
SENDI
Berdasarkan
fungsi
sinartrosis
Sendi tanpa gerak
Berdasarkan
Sruktur
sinovial
amfiartrosis
Sendi gerakan
terhad
fibrous
diartrosis
Sendi gerakan bebas
cartilagenous

Sendi berdasarkan Struktur
SENDI STRUKTUR CONTOH
Fibrous
Pada sendi fibrous tulang
bercantum dengan tisu fibrous
secara tetap. Tidak membenarkan
sebarang gerakan.
Sutur antara
tulang
kranium.
Cartilagenous
Sinovial
Pada sendi cartilagenous tulang
disambung dengan kartilej atau Sendi antara
ligamen. Membenarkan pergerakan verterbra.
yang terhad.
Diselaputi cecair sinovial untuk
mengurangkan geseran antara dua
tulang. Membenarkan pergerakan
secara bebas.
Sendi lutut

Fibrous
Cartilagenou
s
Sinovial

Jenis sendi-sendi sinovial
Radius/
karpal/
siku
paksi
ulna
gelungsur
tarsal
engsel
metakarpal
/
metakarpal
/
kondil falang pelana karpal lesung
bahu

Pergerakan
Terdapat dua jenis posisi dalam
pergerakan
– Kedudukan biasa
berdiri lurus/tegak dan tangan rapat ke sisi
badan.
– Kedudukan anatomi
Berdiri lurus/tegak dan tapal tangan menghala
ke hadapan.
Kaki kanan dan kiri pula terbuka menghala ke
luar.

Jenis-jenis pergerakan
Pergerakan linear
Pergerakan putaran
Pergerakan bersudut
Pergerakan khusus

Pergerakan linear
Pergerakan yang
mendatar
Contoh:
– menggelungsur

Pergerakan putaran
Mengikut
lengkuk bulatan
mengelilingi satu
putaran
Contoh:
– Pronasi
– Supinasi
Contoh:

Pergerakan bersudut
Pergerakan lurus
tetapi bersudut
Contoh:
– Fleksi
– Ekstensi
– Aduksi
– Abduksi
– Sirkumduksi

Pergerakan khusus
Pergerakan yang
tiada had
Contoh:
– Inversi
– Eversi
– Depresi
– Elevasi
– Dorsi-fleksi
– Plantar-fleksi

Sekian...