Bayer_CTPLus_advertorial GW_593MW_04_press.pdf 2 09.11.2015 13:44 C M Y CM MY CY CMY K
7 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita Właściwe leczenie zapobiega groźnym powikłaniom Edukacja pacjenta ma szczególne znaczenie w przypadku stanu przedcukrzycowego jak i w insulinoterapii. Dzięki badaniom, odpowiedniej wiedzy i zastosowanym terapiom pacjent jest w stanie uniknąć wielu powikłań i samemu kontrolować swoją chorobę. Prof. Grzegorz Dzida Lubelski konsultant ds. diabetologii Cukrzyca w 50% przypadków przebiega bezobjawowo, skąd zatem mamy wiedzieć kiedy powinniśmy udać się do lekarza? Z tego powodu mówi się, że cukrzyca jest cichym zabójcą. U większości osób zaczyna się zupełnie bez objawów, dlatego powinniśmy kłaść duży nacisk na właściwą diagnostykę, gdyż nieleczona prowadzi do rozwoju przewlekłych powikłań takich jak zawał serca czy udar mózgu. Coroczne badania glukozy zalecane są osobom, u których w rodzinie występowała cukrzyca; osobom które były dużymi noworodkami – powyżej 4 kg wagi, otyłym, prowadzącym mało aktywny tryb życia, jak i osobom mającym zaburzenia lipidowe czy nadciśnienie tętnicze. To są grupy, które w szczególny sposób powinny dbać o to, aby kontrolować czy nie mają cukrzycy. Najsilniejszym i niezależnym od nas czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju cukrzycy jest rosnący wiek. Musimy pamiętać, że po 65 roku życia aż co piąta osoba ma cukrzycę. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego diagnostykę w kierunku cukrzycy zalecamy raz na trzy lata, u każdej osoby powyżej 45 roku życia. Mimo tego, ze względu na wszechobecną nadwagę i otyłość oraz niską aktywność fizyczną, cukrzycę typu 2 rozpoznaje się coraz częściej u bardzo młodych osób. Dlatego tak ważne jest poddawanie się wspomnianym badaniom. Dużo mówi się również o stanie przedcukrzycowym. Czym się on charakteryzuje? Stan przedcukrzycowy może dotyczyć nawet 5 mln dorosłych Polaków. Charakteryzuje się on podwyższonym stężeniem glukozy – na czczo na poziomie 100–125 mg/dl, czy też nieprawidłową tolerancją glukozy. W przypadku tych osób jest bardzo duże prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy w najbliższym czasie. Co istotne, u tych pacjentów mogą rozwijać się powikłania specyficzne dla cukrzycy dlatego jest to grupa, którą należy się szczególnie zająć. Żeby uniknąć cukrzycy w stanie przedcukrzycowym należy przede wszystkim zweryfikować swoją dietę oraz zwiększyć aktywność fizyczną, aby zredukować masę ciała. Ważne jest również, aby sprawdzać poziom lipidów oraz kontrolować ciśnienie tętnicze. W szczególnie uzasadnionych przypadkach należy nawet stosować leki przeciwcukrzycowe – metforminę. Obecnie w stanie przedcukrzycowym zarejestrowane są preparaty metforminy, które można stosować raz na dobę. Czyli jeżeli odpowiednio zaopiekujemy się pacjentem ze stanem przedcukrzycowym to istnieje szansa na to, że uniknie on cukrzycy? Istnieje dużo dowodów naukowych na to, że cukrzycy typu 2 można zapobiegać. Zmiana stylu życia o połowę zmniejsza ryzyko przejścia ze stanu przedcukrzycowego w cukrzycę, a stosowanie metforminy zmniejsza to ryzyko o 30%. Terapia lekowa jest szczególnie istotna dla osób najbardziej zagrożonych i dla tych, w których przypadku nie można zastosować innych metod lub nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów. Decyzję o leczeniu farmakologicznym stanu przedcukrzycowego podejmuje lekarz, na podstawie indywidualnej sytuacji pacjenta. Stan ten w większości przypadków ma charakter odwracalny, dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich działań. Panie profesorze czy nadal istnieją mity dotyczące insulinoterapii? Obecnie stosowanie insuliny wiąże się z iniekcjami oraz koniecznością częstszej samokontroli glikemii. Są to bariery trudne do pokonania dla części pacjentów. Dlatego niektórzy obawiają się tej formy terapii a warto nadmienić, że często jest to jedyna droga ratunku, jedyny sposób na kontrolę cukrzycy. Oczywiście wiadomo, że w cukrzycy typu 1 insulina stanowi jedyne rozwiązanie dla pacjenta. W cukrzycy typu 2, zwykle po wielu latach, dochodzi do takiego momentu, że żadnym innym sposobem leczenia nie będziemy mogli uzyskać dobrych cukrów jak tylko przy użyciu insuliny. Opór niektórych pacjentów to głównie lęk przed nieznanym i demonizowanie iniekcji. W związku z tym tak istotne znaczenie ma edukacja pacjenta. Dlatego lekarze już podczas rozpoznania u pacjenta cukrzycy powinni poruszyć temat insulinoterapii. Kiedy pacjent przełamie barierę zaczyna zauważać korzyści ze stosowania insuliny – odzyskuje energię, poprawia mu się samopoczucie i lepiej się czuje. Niestety jednym ze skutków ubocznych jest możliwość przyrostu masy ciała. Jednakże istnieją nowsze insuliny, które to ryzyko mają mniejsze. Jakie to są preparaty? Analogi długodziałającej insuliny do podawania raz dziennie, które dostępne są dla pacjentów od kilku lat. Są to wygodne preparaty, które mają udowodnioną przewagę nad insuliną ludzką. Mianowicie zmniejszają niedocukrzenia w nocy oraz ciężkie niedocukrzenia, takie że pacjent nie jest w stanie samemu sobie poradzić i potrzebuje pomocy osób trzecich. Niestety ograniczenia jeżeli chodzi o wskazania do refundacji i tym samym wysoka cena tych insulin dla pacjenta spowodowały, że insuliny, które są podstawowymi insulinami w terapii na świecie w Polsce są używane przez niewielki procent pacjentów. Czy istnieją jakieś konsekwencje niedocukrzeń? Obecnie dysponujemy żelaznymi dowodami, że niedocukrzenia potrafią zabić pacjenta z cukrzycą. Często są to hipoglikemie nocne, z których pacjent po prostu się nie wybudza, umiera we śnie. Dlatego wybrani pacjenci są proszeni o to, aby kilka razy w miesiącu obudzili się o mniej więcej 3–4 w nocy w celu zmierzenia sobie cukru. W ten sposób można sprawdzić czy istnieje ryzyko hipoglikemii nocnej. Z powodu niedocukrzeń można również umrzeć na serce albo z przyczyn mózgowych. Są to bardzo groźne powikłania cukrzycy. Dlatego podczas leczenia pacjenta z cukrzycą równie istotnym elementem jak obniżenie stężenia glukozy jest wyeliminowanie możliwych powikłań. Najlepszym zabezpieczeniem przed hipoglikemią jest gruntowna wiedza o swojej chorobie oraz przeanalizowanie własnego dzienniczka kontroli glikemii. Jak wygląda dostęp do analogów insulin długodziałających? We wrześniu w Polsce pojawiła się jak gdyby kopia oryginalnego analogu insuliny długodziałającej. Przepisy refundacyjne spowodowały, że limit refundacji ustalony został od insuliny odtwórczej, która była tańsza, co automatycznie pociągnęło za sobą podwyżkę cen poprzednich analogów. W związku z czym pacjenci po 1 września musieli zapłacić dwa razy więcej za dotychczas stosowane insuliny. Od listopada sytuacja uległa normalizacji, gdyż producenci tych insulin zmniejszyli ceny, aby były bardziej dostępne dla pacjentów. Czy łatwo jest zmienić insulinę? Zamiana preparatów insuliny wymaga znakomitej znajomości pacjenta oraz edukacji. Każdy rodzaj insuliny, każdy preparat insuliny ma swoje właściwości farmakokinetyczne, farmakodynamiczne czyli każdy preparat nieco inaczej działa. Różnią się siłą czy czasem działania. Poza tym każdy z preparatów insuliny jest inaczej podawany – w postaci innego wstrzykiwacza lub innego miejsca wkłucia. Istotne są też przyzwyczajenia pacjenta. Nie możemy mówić, że coś jest zamienne, jest to znacznie bardziej skomplikowana kwestia, a nie tylko zmiana preparatu na preparat. Ewentualna zamiana musi być dokonana przez lekarza w porozumieniu z pacjentem. •