Estate planning

9.3 Testamentair bewind
Een erflater kan er voor kiezen om een erfdeel of legaat onder bewind te stellen. Dit kan de erflater dan bepalen
in zijn testament. Een testamentair bewind wordt ingesteld over goederen (in tegenstelling tot een bewind over
personen). Zo kan een testamentair bewind worden ingesteld:
In het belang van de rechthebbende: bijvoorbeeld als de erflater vindt dat een bepaalde erfgenaam nog niet de volle
verantwoordelijkheid kan dragen over zijn erfdeel.
Mede in het belang van een ander dan de rechthebbende: bijvoorbeeld de onderneming of in geval van vruchtgebruik,
in het belang van de vruchtgebruiker en de rechthebbende als hoofdgerechtigde.
In een gemeenschappelijk belang: bijvoorbeeld als een nagelaten goed gemeenschappelijk eigendom is.
De erfgenaam wiens erfdeel onder bewind is gesteld blijft wel de juridisch rechthebbende tot de goederen. De onder
bewind gestelde goederen vormen een afgescheiden vermogen; schulden van de rechthebbende zijn hierop niet
verhaalbaar. Het beheer van de goederen komt echter uitsluitend toe aan de bewindvoerder. De rechthebbende is
naast de beheerder bevoegd tot handelingen dienende tot gewoon onderhoud van de goederen die hij in gebruik
heeft en tot handelingen die geen uitstel kunnen lijden. De bewindvoerder kan in beginsel niet zonder medewerking
van de rechthebbende over de onder bewind gestelde goederen beschikken. Dit zal echter niet in alle gevallen
wenselijk zijn, bijvoorbeeld in geval van bewind over een effectenportefeuille. Het is dan ook mogelijk om in het
testament de bewindvoerder ruimere bevoegdheden te geven dan in de wet is bepaald.
De erflater kan in principe zelf bepalen hoe lang het bewind duurt. Als het bewind enkel in het belang van de rechthebbende
is ingesteld geeft de wet de rechthebbende wel de mogelijkheid om na verloop van vijf jaar na het overlijden
van de erflater aan de rechtbank te verzoeken om het bewind op te heffen indien aannemelijk is dat de rechthebbende
de onder bewind gestelde goederen zelf op verantwoorde wijze kan besturen.
9.4 Levenstestament
Het levenstestament is een bijzondere vorm van een testament. In een testament wordt vastgelegd wat er na het
overlijden van de erflater met zijn nalatenschap moet gebeuren. Een levenstestament is bedoeld voor situaties
tijdens het leven. Bijvoorbeeld wanneer iemand door ziekte of ongeval niet meer in staat is zelf te handelen. In een
levenstestament wijst de opsteller iemand aan in wie de opsteller het vertrouwen heeft om in bepaalde omstandigheden
tijdens het leven van de opsteller zijn belangen te behartigen (gevolmachtigden) en namens hem beslissingen
te nemen. Zo houdt de opsteller zelf de regie en worden de zaken volgens zijn vooraf aangegeven en vastgelegde
wensen geregeld. In het levenstestament staan in de meeste gevallen in ieder geval twee volmachten: één voor de
zakelijke belangen (bijvoorbeeld uw onderneming, huis, administratie en bankzaken etc.) en één voor de medische
en persoonlijke zaken van de opsteller (bijvoorbeeld euthanasieverklaring, donorcodicil etc.).
Het is belangrijk vooraf te bedenken voor welke situaties een levenstestament wordt opgesteld. Is de bedoeling dat
de volmacht alleen ingaat in geval van langdurige verhindering of ook in geval van onvoorziene situaties waarbij
iemand tijdelijk geestelijk en lichamelijk beperkt is, bijvoorbeeld in geval van een ongeluk? Of is de bedoeling om
enkel vast te leggen wat de wensen van de opsteller zijn als hij in de toekomst niet meer zelfstandig in staat is om
zijn belangen te behartigen?
PKF Wallast – Estate planning 55