siber zorbalık

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri • Educational Sciences: Theory & Practice - 12(3) • Yaz/Summer • 1683-1706 

© 

2012 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. 

www.edam.com.tr/kuyeb 

Narsistik Kişilik Özeliklerinin İnternet Bağımlılığı ve Siber 

Zorbalığı Yordama Düzeyinin Yol Analizi ile İncelenmesi 

Füsun EKŞİ a 

Öz 

Çalışmanın temel amacı meslek liselerinde eğitim görmekte olan öğrencilerde narsistik kişilik özelliklerinin 

internet bağımlılığı ve siber zorbalığı ne düzeyde yordadığını açığa çıkarmaktır. Araştırmaya küme örnekleme 

yolu ile İstanbul İli Anadolu yakasında eğitim görmekte olan beş yüz sekiz meslek lisesi öğrencisi (331 erkek- 

%66,2, 169 Kız %33,8- 8 belirtilmemiş, x =16,24) katılmıştır. Veri toplama aracı olarak ise Atay tarafından 

uyarlanan Narsistik Kişilik Ölçeği, Günüç ve Kayri tarafından geliştirilen İnternet Bağımlığı Ölçeği ile Arıcak ve 

arkadaşları tarafından geliştirilen Siber Zorbalık Ölçeği kullanılmıştır. Model, narsisizmin siber zorbalık üzerinde 

dolaylı bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Narsistik bir kişilik özelliği olarak “hak iddia etmek”, internet 

bağımlılığındaki “yoksunluğu” ve “kontrol güçlüğü”nü; narsistik “üstünlük” özelliği ise internet bağımlılığındaki 

“sosyal izolasyon”u anlamlı düzeyde yordadığını görtermektedir. Narsistik “sömürücülük” puanlarının internet 

bağımlılığı “kontrol güçlüğü” puanlarını negatif bir etkiyle yordadığı görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler 

Kişilik, Narsisizm, Narsistik Kişilik, İnternet Bağımlılığı, Siber Zorbalık, Yol Analizi. 

Yirmi birinci yüzyıl birçok özelliğiyle önceki dönemlerden 

kendini ayıran bir yüzyıldır. Bilişim 

çağı olarak da adlandırılan günümüzde bilgisayar 

ve internet hayatımızın tüm alanlarına sızmıştır. 

Başlangıçta hayatı kolaylaştırması için tasarlanan 

bilişim teknolojileri yararlarının yanında olumsuzluklar 

ve sorunları da beraberinde getirmektedir. 

İnternet bağımlılığı ve siber zorbalık bu sorunlardan 

sadece ikisidir. İnternet bağımlılığı ve siber zorbalık 

artık medyada da sıklıkla adı duyulan problemler 

olmaları yanında ayrıca psikiyatri kliniklerine internet 

bağımlığı şikâyetiyle başvurular artmakta, okul 

rehberlik servislerinde internet bağımlılığı ve siber 

zorbalık mağduriyeti giderek artan şekilde konu 

olmaktadır. Son zamanlarda teknolojinin getirdiği 

a 

Dr. Füsun EKŞİ eğitim yönetimi ve denetimi alanında 

doktordur. 3. Selim İlköğretim Okulunda psikolojik 

danışman olarak çalışmaktadır. Çalışma alanları 

arasında kişilerarası iletişim, yeni medya, çocuk 

ve medya etkileşimi, internet bağımlılığı ve kişisel 

gelişim literatürü yer almaktadır. İletişim: Üsküdar 

3. Selim İlköğretim Okulu, Salacak Mahallesi 

Köprülü Konak Sokak No: 7 Üsküdar/İstanbul. 

Elektronik Posta: fusuneksi@yahoo.com Tel: +90 

216 492 9864 Faks: +90 216 391 7175. 

olanaklar ve gençlerin teknolojiyi daha yaygın kullanmaya 

başlaması, geleneksel zorbalık kavramını 

genişleterek teknoloji üzerinden zorbalık yapmaya 

imkan tanıyan sanal zorbalık kavramını ortaya çıkarmıştır 

(Ayas ve Horzum, 2011) Zorbalık, pek 

çok toplumda ergenler için önemli bir rol oynamaktadır. 

Alan literatürü içerisinde zorbalığı ele alan pek 

çok çalışmada bulunmaktadır (Conolly ve O’Moore, 

2003; Çalık, Özbay, Özer, Kurt ve Kandemir, 2009; 

Dake, Price, Telljohann ve Funk 2003; Piskin, 

2002). Geleneksel zorbalık; açıkça fiziksel hareketleri 

(vurma, itme gibi) ve sözlü istismarı (alay etme, 

isim takma) aynı zamanda toplumda dışlama ve 

dedikodu yayma gibi hareketleri içerir (Kowalski ve 

Limber, 2007). Zorbalık ve siber zorbalık arasında 

anlamlı bir ilişki vardır (Li, 2007b). Shariff (2005), 

siber zorbalığın, zorbalığın bir uzantısı olduğunu 

ifade edilmektedir. Zorbacılar, siber zorbacılar ve 

onların kurbanları yakın arkadaşlık ilişkilerine sahiptirler 

ve zorbacıların hemen hemen %30’u aynı 

zamanda siber zorbacılardır (Li, 2007b) Geleneksel 

zorbalık ile sanal zorbalık arasında bazı benzerlikler 

olsa da (Hinduja ve Patchin, 2008; Li, 2006, 2007a), 

sanal zorbalığı geleneksel zorbalıktan ayıran önem-

KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ 

li özellikler mevcuttur (Kowalski ve Limber, 2007; 

Mason, 2008). Örneğin, geleneksel zorbalar okulda 

ya da iş yerinde diğerleri tarafından tanınır. Ancak 

çoğu zaman sanal zorbaların kim olduğu bilinmez 

(Anderson ve Sturm, 2007; Chibbaro, 2007; Strom 

ve Strom, 2005). Özellikle bu durum sanal zorbalığın 

daha çok incitmesine neden olur (Beale ve 

Hall, 2007) Valkenburg ve Soeters (2011) bilişim ve 

iletişim teknolojilerinin yaygınlaşmasının ergenlerin 

yaşamına getirdiği olumsuzlukları pornografik 

görüntülerle ve şiddet içerikli materyallerle karşılaşma 

olasılığının artması, bilişim ve iletişim teknolojileri 

aracılığıyla tanışılan kişilere kişisel bilgilerin 

açıklanması ve bu kişilerle yüz yüze buluşulması 

olarak sıralamıştır. Scaglione ve Scaglione (2006) 

ise bu olumsuz durumların başında geleneksel 

zorbalığın sanal ortama taşınmasının geldiğini ve 

bu durumun siber zorbalık olarak adlandırıldığını 

bildirmektedir. Sanal zorbalık son yıllarda zorbalık 

ve tacizin yeni bir biçimi olarak ortaya çıkmıştır. 

Sanal zorbalık bir birey ya da grubun kasten başka 

bir birey ya da gruba teknolojik yollarla kaba metin 

ve/veya görüntüler göndererek kasıtlı ve süregelen 

taciz veya tehtidi kolaylaştırmak, zarar vermek 

amacıyla, bir birey ya da grup tarafından, elektronik 

posta, cep telefonu, çağrı cihazı, kısa mesaj servisi 

ve web siteleri gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin 

kullanımını içeren; kasten, tekrarlayıcı bir şekilde ve 

düşmanca davranışları destekleyen eylemler” şeklinde 

tanımlanmaktadır. (Ang ve Goh, 2010; Arıcak, 

2009; Belsey, 2008; Berson, Berson ve Ferron, 2002; 

Finkelhor, Mitchell ve Wolak, 2008; Mason, 2008; 

Patchin ve Hinduja, 2006; Willard, 2007; Ybarra ve 

Mitchell, 2004). Siber zorbalık yapan kişiler kendilerini 

kurbanları üzerinde gerçekten güçlü olarak algılarlar. 

Siber zorbalık yapan kişi, 2 önemli elektronik 

aracı kendi kurbanına zarar vermek için kullanır. 

İlk olarak, kişisel bilgisayarını kullanarak, zorbaca 

rahatsız edici e-mailler ya da anlık mesajlar, sonra 

ağza alınmayan sözler, aşağılama, hakaret etme ve 

kötüleyici mesajlar göndermektedir. İkinci olarak, 

cep telefon aracılığıyla kurbana mesaj göndermedir 

(Patchin ve Hinduja, 2006). 

Türkiye’de siber zorbalık ile ilgili araştırmalar az olmasına 

rağmen günden güne artmaktadır. Lise öğrencilerinin 

siber zorbalık yapma ve mağdur olma 

durumlarına ilişkin bir araştırmada Trabzon’da yaşayan 

12 öğrenci ile görüşme yapılmış ve nitel yöntem 

kullanılmıştır. Yapılan içerik analizi sonucunda 

lise öğrencilerinin farklı açılardan siber zorba davranışlara 

maruz kaldıkları ve zaman zaman kendilerinin 

de bu tarz davranışlarda bulundukları tespit 

edilmiştir. Öğrenciler arasında siber zorbalığı sergileme 

konusunda erkeklerin kızlara oranla çok daha 

fazla sergiledikleri, en çok sergilenen davranışın ise 

“özel numara ile rahatsız etme” davranışı olduğudur 

(Şahin, Sarı, Özer ve Er, 2010, s. 266). Arıcak ve 

arkadaşlarının (2008) yaptığı Türk ergenlerde siber 

zorbalık konulu araştırmada; katılan öğrencilerin 

% 35.7’si zorba davranışlarda bulunduğunu belirtirken, 

% 23.8’i hem zorba hem de kurban olduklarını 

belirtmiş, % 5.9’u ise kurban olduklarını belirtmişlerdir. 

Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre 

zorba, kurban ve zorba-kurban olma durumlarının 

kız öğrencilere kıyasla daha yoğun görüldüğü bulunmuştur. 

Ayrıca siber zorbalıkla karşılaşan ergenlerin 

% 25’inin bunu akran ve ailelerine söylediği, 

% 30.6’sı ise zorbayı engellemek gibi aktif çözümler 

bulduklarını belirtmişlerdir. 

Arıcak‘ın (2009) üniversite öğrencilerinin siber 

zorbalık davranışları ve psikiyatrik semptomlar 

arasındaki ilişkiyi incelediği araştırmasında düşmanca 

davranışlar ve psikotikliğin siber zorbalığı 

yordadığı bulunmuştur. Ayrıca mevcut siber 

zorbalığın gelecekteki siber zorbalık olasılığını 

da yordadığı bulgulanmıştır. Ayrıca anonimlik ve 

siber zorbalık arasında belirgin bir ilişki vardır. 

Bunlarla beraber erkekler kızlara göre siber zorbalığı 

daha çok yaptıklarını belirtmişlerdir. Dilmaç 

(2009), üniversite öğrencilerinin siber zorbalık 

davranışları ile kişilik özellikleri arasında ilişkinin 

belirlenmesine yönelik gerçekleştirilen araştırmada 

zorba-mağdur-olmayanlar, zorba-mağdurlara ve 

zorba-mağdurlara oranla daha çok sebat özelliği 

taşımaktadır. Sebat sanal zorbalığı yordayan tek 

değişkendir. Sebat değerleri yükseldiğinde sanal 

zorbalığa maruz kalma oranı düşmektedir. Erdur- 

Baker ve Kavşut‘un (2007) lise öğrencilerinin siber 

zorbalık deneyimlerini inceledikleri araştırmada; 

ülkemizde siber zorba ve kurban olma durumlarının 

yaşandığını, erkek öğrencilerin kızlara oranla 

hem daha fazla siber zorbalık yaptıklarını hem de 

kurban olduklarını bulmuşlardır. Ayrıca internet 

temelli kaynakların kullanımı arttıkça zorba ya da 

mağdur olma riskinin arttığını bulgulamışlardır 

(akran zorbalığının yeni yüzü). Ayas ve Horzum‘un 

(2011) öğretmenlerin siber zorbalık algıları üzerine 

yaptıkları araştırmada öğretmenlerin sanal zorbalık 

algılarının yüksek olduğu bulunmuştur. Dilmaç ve 

Aydoğan (2010), yılında gerçekleştirilen bir araştırmada 

ise, ortaöğrenim öğrencilerinin sahip oldukları 

değerler ile sanal zorbalık davranışları arasında 

ilişkinin olduğu ifade edilmektedir. Sahip olunan 

değerler arttıkça sanal zorbalık yapma davranışları 

azalmaktadır. Dilmaç ve Aydoğan tarafından gerçekleştirilen 

bir araştırmada ise, öğrencilerin bugüne 

kadar yaptıkları siber zorbalık davranışlarının 

anne baba tutumları ile yordanabildiği görülmek- 

1684

EKŞİ / Narsistik Kişilik Özeliklerinin İnternet Bağımlılığı ve Siber Zorbalığı Yordama Düzeyinin Yol Analizi ile İncelenmesi 

tedir. Elde edilen bulgular, anne baba tutumlarının 

regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi 

sonuçları incelendiğinde en önemli yordayıcının 

otoriter tutum olduğu, öğrencinin bugüne kadar 

yaptığı siber zorbalık davranışını (%5.4), öğrencilere 

siber zorbalık yapılma davranışını (%4), siber 

zorbalığı başkalarına yapma davranışını (%6), öğrencilerinin 

kendisini bir başkası olarak tanıtma 

davranışını (%2.9) ve öğrencinin kendisini tekrar 

bir başkası olarak tanıtma davranışını (%7.7) olarak 

yordadığı görülmektedir. 

Araştırmamızın bir diğer kavramı ise, internet bağımlılığıdır. 

Internet bağımlılığı son yıllarda ergenle 

arasında bir artış göstermektedir. Bu nedenler 

Internet kullanımı ve kullanıma bağlı olarak oluşan 

sorunları araştırmak gerekliliği düşünülmektedir 

(Kesici, Şahin, Özteke ve Li, 2010). İnternet bağımlılığı 

internetin kontrol dışı ve zararlı kullanımını 

tanımlayan bir terimdir. Ancak henüz diğer 

bağımlılık tiplerindeki gibi çerçevesi tam çizilmiş 

bir tanı ve değerlendirme ölçütü yoktur (Beard, 

2005’ten akt., Öztürk, Odabaşoğlu, Eraslan, Genç 

ve Kalyoncu, 2007). 

İnternet bağımlılığı bir tür teknolojik bağımlılık ve 

davranışsal bağımlılığın bir alt kümesi olarak ifade 

edilir (Griffith, 1998). Teknolojik bağımlılıklar 

yeme, kumar, seks vb. davranış tabanlı bağımlılıklar 

içerisinde sayılabilir (Griffiths, 1999’dan akt., 

Günüç ve Kayri, 2010, s. 221). Teknolojik bağımlılıklar 

kapsamında medya bağımlılığı, televizyon 

bağımlılığı, cep telefonu bağımlılığı, bilgisayar ve 

internet bağımlılığı gibi bağımlılıklar ele alınabilir 

(Günüç, Kayri, s. 221). İnternet bağımlılığı sosyal 

problemlere yol açması bakımından diğer madde 

bağımlılıkları kadar risk taşıyan, özellikle genç yaş 

grubunda görülen, başka psikiyatrik bozukluklara 

eşlik edebileceği gibi bazen onların ortaya çıkmasına 

zemin yaratabilen bir bozukluktur. Ayrıca 

DEHB, sosyal fobi ve depresyon gibi bozukluklarla 

beraber bulunulabildiği, ailede bağımlılığa yatkınlık 

durumunun riski arttırdığı araştırmacılarca 

gözlenmiştir (Öztürk ve ark., 2007). Ergenler arasında 

sohbet odalarında konuşmak, mesajlar yolu 

ile paylaşımda bulunmak ve vakit geçirmek gittikçe 

artmaktadır. Bunun sonucunda, bazı ergenler gittikçe 

internet bağımlılığının ya da patolojik/sağlıksız 

internet kullanımının belirtilerini gösterir, 

bu durumdan günlük yaşamları da etkilenir hale 

gelebilmektedirler (Ceyhan, 2008). 

Balcı ve Gülnar’ın (2009) Selçuk üniversitesinde 

öğrenim gören 953 öğrenciye internet bağımlılığı 

düzeylerini ölçmek üzere bir araştırma yapılmış, 

araştırma sonucunda katılan öğrencilerin % 23.2 

sinin internet bağımlılığı belirtileri gösterdiği bulunmuştur. 

Ayrıca internet bağımlılarının internette 

daha uzun süre kaldıkları ve internete daha 

fazla güvendikleri bulunmuştur. Tutgun, Deniz ve 

Moon’un (2011) Türk ve Koreli öğretmen adaylarının 

yalnızlık ve problemli internet kullanımlarını 

karşılaştıran çalışmalarında Türk ve Koreli öğretmen 

adaylarının problemli internet kullanımları 

arasında fark bulunmazken, Türk erkek öğretmen 

adayları kız öğrencilere göre daha fazla problemli 

internet kullanımı sergilemektedir. Her iki ülkenin 

aday öğretmenlerinin problemli internet kullanımı 

ile yalnızlık puanları arasında pozitif fakat 

düşük korelasyon mevcuttur. Büyükşahin-Çevik ve 

Çelikkaleli’nin (2010) ergenlerin arkadaş bağlılığı 

ile internet bağlılığının bazı değişkenler açısından 

incelendiği araştırmada; ergenlerin arkadaş bağlılığı 

ile internet bağlılığı arasında pozitif yönde 

anlamlı bir ilişki bulunmuştur, ayrıca erkek ergenlerin 

kız ergenlere göre internet bağımlılık puanları 

açısından daha yüksek skorlar aldığı bulunmuştur. 

Ayrıca erkek ergenlerin arkadaş bağımlılığı puanları 

da kız ergenlerinkinden daha yüksektir. Diğer bir 

bulgu da ebeveyn tutumunu “ilgisiz” olarak algılayan 

ergenlerin internet bağımlılığı puan ortalaması 

“koruyucu” , “otoriter” ve “demokratik” olarak algılayanlardan 

anlamlı düzeyde yüksektir. Ayas, Çakır 

ve Horzum’un (2011) üniversite öğrencilerinin 

internet ve oyun bağımlılıkları üzerine yaptıkları 

araştırmada; erkek öğrencilerin internet ve bilgisayar 

oyunu bağımlılığının kız öğrencilerden daha 

yüksek olduğu bulunmuştur. Batıgün ve Hasta‘nın 

(2010) internet bağımlılığı, yalnızlık ve kişilerarası 

ilişki tarzları arasındaki ilişkiyi belirlemek için yaptıkları 

araştırmada; katılımcıların % 14‘ünün internet 

bağımlısı olarak tanımlanabileceği, internet 

bağımlılığı olanların olmayanlara göre kişilerarası 

iletişimde ketleyici tarzı daha çok kullandıkları ve 

yalnızlık düzeylerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. 

Bağımlı olanların interneti daha uzun süre 

ve daha çok etkileşim amaçlı kullandıkları belirlenmiştir. 

Ko ve arkadaşlarının (2006) yaptıkları araştırmada 

internet bağımlılığı ile madde kullanımı 

olan ergenlerin kişilik özellikleri arasındaki farklar 

incelenmiştir. İnternet bağımlılığı olan ergenlerin 

madde kullanımı deneyimi olma ihtimalinin daha 

yüksek olduğu, yenilik arayışının ve kaçınma boyutlarının 

yüksek, ödül bağımlılığının düşük olmasının 

gençlerde internet bağımlılığının yordadığı 

bulunmuştur. Ayrıca internet bağımlılığı olan grupta 

zarardan kaçınma puanlarının en yüksek olduğu 

görülmüştür. Hardie ve Tee‘nin (2007) yetişkinler 

üzerinde yaptığı araştırmada katılımcıların % 40 ‘ı 

ortalama internet kullanıcısı, %52’si problemli aşı- 

1685


rı kullanımcı, %8’i ise patolojik internet kullanıcısı 

olarak bulunmuştur. Aşırı kullananlarla internet 

bağımlılarının ortalama kullanıcılara kıyasla giderek 

artan şekilde internette vakit geçirdikleri, daha 

nevrotik ve daha az dışadönük oldukları, sosyal olarak 

daha kaygılı ve duygusal olarak yalnız olup, internetteki 

sosyal ağlardan daha çok destek aldıkları 

bulunmuştur. Sadece nevrotizm ve sosyal ağlardan 

destek algısının aşırı internet kullanımının önemli 

yordayıcısı oldukları ortaya çıkmıştır. Ayrıca aşırı 

kullanıcıların ortalama ve bağımlı kullanıcılara 

göre daha genç ve bilgisayar kullanımında daha 

deneyimsiz oldukları gözlenmiştir. 

Twenge ve Campbell’a (2010) göre internet narsisizm 

epidemisinin en önemli yayıcılarından biridir. 

Narsistlerin internete düşkünlüğü internetteki 

sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla kendilerini 

istedikleri biçimde sunma imkanına sahip olmalarından 

kaynaklanmaktadır, ayrıca yine aynı sitelerin 

narsisizmi pekiştirdiği ve narsistlerin ihtiyaç 

duyduğu yüzeysel ve duygusal açıdan sığ ilişkileri 

kolaylaştırması da önemli tespitlerdir. Narsisizmin 

ana özelliği benlik hakkında aşırı olumlu ve abartılı 

bir kanıdır. Narsistler kendini temelde üstün olarak 

görürler, onlar özeldir, hak sahibi ve eşsizdirler 

(Twenge ve Campbell). Narsisizm literatürde ağırlıklı 

olarak klinik açıdan bir tür patoloji olarak tanımlanmıştır. 

İlk kez 1980’de DSM III’ te patolojik 

narsisizm bir kişilik bozukluğu olarak yer almış ve 

DSM IV’ te son halini almıştır (Atay, 2009, s. 184). 

DSM IV’e göre Narsistik kişilik bozukluğu ise erken 

erişkinlik döneminde başlayan ve değişik şartlar 

altında ortaya çıkan, üstünlük duygusu (düşlemlerde 

ya da davranışlarda), beğenilme gereksinimi 

ve empati yapamamanın olduğu sürekli bir örüntü 

olarak tanımlanmaktadır. Narsistler kendi rahatlarına 

fazla düşkün olmalarından, sürekli başkalarından 

bekliyor olmalarından ve saldırgan davranışlarından 

ötürü insan ilişkilerinde güçlükler yaşarlar 

(Köroğlu ve Bayraktar, 2007). Tüm bunlardan da 

anlaşılabileceği gibi patolojik bir üstünlük duygusu, 

yüksek öz beğeni ve bunu diğerlerinden bekleme, 

ayrıca empati eksikliği, hak iddiası özellikleri narsisizmin 

temel özellikleridir. Literatürde narsisizm 

genelde klinik gözle daha çok patolojik olarak değerlendirilmesine 

rağmen sağlıklı narsisizmin de 

olabileceği, modern dünyada sağlıklı bir strateji de 

olabileceğini ileri süren çalışmalar da mevcuttur 

(Atay). Morf ve Rhodewalt’a göre narsist başarı ihtiyacı 

yüksek fakat yakınlık ihtiyacı düşük olan bireydir 

(akt., Elliot ve Thrash, 2001). Narsist ilişki kurmayı 

diğerleriyle etkileşim kurmanın sağladığı içsel 

tatmin için değil, dışsal faydalarından dolayı ister. 

Çağımıza egemen olan narsistik kişiliğin belirtileri 

arasında toplumsal amaçların ve başkalarına duyulan 

ilginin körelmesi, bunu yerini benciliğin alması 

sayılabilir. Narsisizmin en önemli özelliği “self ” in 

abartılı bir biçimde ön plana çıkarılıp diğer insanlara 

duyulan ilginin azalmasıdır (Timuroğlu ve İşcan, 

2008). Geçtan (1996) günümüz yaygın narsisizminin 

metropol insanının coğrafyasını yitirip yaşadığı 

mekanları iç mekan gibi algılaması, zaman algısının 

sürekliliğini yitirip kopuk zaman dilimleri halini 

almasına ve böylece duygusal yaşantıların sürekliliğini 

yitirmesine bağlamaktadır. Artan depresyon 

olgularının bir kısmının da ikincil narsisizmin bir 

göstergesi olduğunu da belirtmektedir. Parman’a 

göre (1996) ise bugünün ergenlerinden eskisine 

oranla çok daha fazla kendilerine yeterli olmaları 

istenmekte, ancak çok karmaşık ilişki ağları ile 

örülü ve bireyin çevresine aşırı bağımlı olacağı bir 

dünya hazırlanmaktadır. Bu paradoks da narsistik 

patolojilerin daha çok görünmesine yol açmaktadır. 

Bütün bunlar çerçevesinde araştırmanın temel 

amacı, artık günümüzde epidemi haline gelen narsistik 

kişilik özeliklerinin internet bağımlılığı ve 

siber zorbalığı ne derece yordadığının ortaya koyulmasıdır. 

Yöntem 

Evren ve Örneklem 

Çalışmanın evreni İstanbul İli Anadolu Yakasında 

okumakta olan toplam meslek lisesi öğrencileri 

(N=508, Erkek=331, Kız= 169, Belirtilmemiş=8) 

oluşturmaktadır. Seçkisiz küme örnekleme ile seçilen 

örnekleme ait tüm veriler Tablo 1’de sunulmuştur. 

Veri Toplama Araçları 

Narsistik Kişilik Ölçeği: Raskin ve Hall tarafından 

1979 yılında geliştirilen NPI ölçeği, ampirik çalışmalarda 

en fazla kullanılan ölçme aracıdır. Raskin 

ve Hall, DSM III davranışsal ölçütlerini kavramsal 

çerçeve kabul etmişler ve narsisizmi yansıttığını düşündükleri 

220 ifadeyle bir madde havuzu oluşturmuşlardır. 

Seçilen ifadelerle yürütülen araştırmalar 

kapsamında içsel tutarlılık analizleri yapılarak 54 

maddeden oluşan bir ölçek geliştirmişlerdir. Daha 

sonra ise, madde ve faktör analizleri sonucunda 

bazı ifadeler mevcut ölçekten çıkarılmış ve 40 soruluk 

NPI geliştirilmiştir. Ölçek; üstünlük (NÜ), 

sömürücülük NS), otorite (NO), kendine yeterlilik 

(NKY), kendini beğenme (NKB), hak iddia 

etme (NHİ) ve teşhircilik (NT) olmak üzere yedi 

boyuta ait ifadeleri içermektedir (Raskin ve Terry, 

1686


1988’den akt., Atay, 2009). NPI-40, 2000’li yıllara 

kadar yaygın şekilde kullanılmaya devam edilmiştir. 

Colombiya Üniversitesi’nden Dr. Ames ve arkadaşları, 

2006 yılında NPI ölçeğini 16 soru olarak 

yeniden düzenlemişlerdir (Ames, 2006’dan akt., 

Atay, 2009). Ölçeğin Türkçe adaptasyonu sürecinde 

ise; ölçek iki farklı akademisyen tarafından Türkçe’ 

ye çevrilmiş edilmiş ve üçüncü bir akademisyen 

tarafından geri çevirisi yapılarak aslına uygunluğu 

kontrol edilmiştir. İki ayrı örneklem üzerinde, 

ölçeğin iç güvenirliği ve yapısal geçerlilik işlemleri 

yapılmış. Üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen 

pilot uygulama sonucunda, ölçek güvenirliğini 

düşüren ifadeler yeniden düzenlenmiştir. 

Araştırmanın ikinci örneklemini ulusal ve uluslararası 

ölçekteki işletmelerin çalışanları oluşturmuştur. 

Elde edilen bulgular NKE’nin gerekli güvenirlik 

ve geçerlilik değerlerine sahip olduğu göstermektedir 

(detaylar için bkz., Atay, 2009). 

İnternet Bağımlılığı Ölçeği: Çalışmada Günüç 

ve Kayri (2010) tarafından geliştirilen İnternet 

Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek geliştirme 

örneklemini, ortaöğretim kademesindeki 754 öğrenci 

oluşturmaktadır. Ölçek beşli likert tipinde 

olup, 35 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin puanlanmasında; 

bireylerin bağımlılık durumları hakkında 

daha detaylı sonuçlar elde edebilmek için sınıflandırma 

tekniklerinden “İki Aşamalı Kümeleme 

Analizi” tekniği uygulanmıştır. Ölçeğin Cronbach 

alfa (a) iç tutarlık katsayısı .944 olarak bulunmuştur. 

Yapı geçerliği için açımlayıcı (exploratory) 

faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu 

test etmek için de doğrulayıcı (confirmatory) 

faktör analizi yöntem olarak belirlenmiştir. 

Ölçek dört alt faktörden oluşmaktadır. Bu dört 

faktör; Yoksunluk (İBY), Kontrol Güçlüğü (İBKG)”, 

İşlevsellikte Bozulma (İBİB) ve Sosyal İzolasyon 

(İBSİ) olarak adlandırılmıştır. Ölçeğe ilişkin toplam 

Tablo 1. 

Örneklemin Demografik Bilgilerine İlişkin Frekans ve Yüzde Dağılımları 

Seçenekler 1 2 3 4 Toplam 

Erkek 

Kız 

Cinsiyet 

η 331 169 500 

% 66,2 33,8 100 

İmam Hatip L Endüstri ML Ticaret ML 

Lise Türü 

η 204 202 102 508 

% 40,2 39,8 20,1 100 

15 yaş ve altı 16 veya 17 18 ve üstü 

Yaş 

η 150 260 76 486 

% 30,9 53,5 15,6 100 

9. Sınıf 10. Sınıf 11. Sınıf 12. Sınıf 479 

Sınıf 

η 136 64 176 103 100 

% 

Düşük Orta Ortanın üstü 

İfade edilen Gelir η 61 304 138 503 

% 12,1 60,4 27,4 100 

Baba Eğitim Düzeyi 

Anne Eğitim Düzeyi 

Anne Baba Birlikte mi? 

Doğduğu Yer 

Ailedeki birey sayısı 

İlköğretim ve altı Orta Lise Yüksek Öğretim 

η 232 106 126 40 504 

% 46,0 21,0 25,0 7,9 100 

İlköğretim ve altı Orta Lise Yüksek Öğretim 

η 340 75 65 16 496 

% 68,5 15,1 13,1 3,2 100 

Evet Hayır - 

η 485 17 502 

% 96,6 3,4 100 

Köy İlçe İl Büyükşehir 

η 17 187 51 243 499 

% 3,4 37,7 10,2 48,7 100 

3 ve alt 4 5 6 ve üstü 

η 40 173 183 108 504 

% 7,9 34,3 36,3 21,4 100 

1687


açıklanan varyans %47,463 olarak bulunmuştur. 

Siber Zorbalık Ölçeği (SZÖ): Ölçek Arıcak, Kınay 

ve Tanrıkulu (2011) tarafından İstanbul Anadolu 

yakasındaki bir devlet ilköğretim okulu ve farklı 

ortaöğretim okullarında eğitim görmekte olan 

515 öğrenci örneklemi kullanılarak geliştirilmiştir. 

Ölçeğin geliştirilmesinde öncelikle tüm maddeler 

için temel bileşenler analizi bağlamında açımlayıcı 

faktör analizi gerçekleştirilmiş, bileşen matriksi 

incelendiğinde tüm maddelerin tek faktör altında 

toplandığı görülmüştür. Bu tek faktör toplam varyansın 

%50.58’ini açıklamaktadır. Tek faktör altındaki 

maddelerin faktör yükleri .49 ile .80 arasında 

değişmektedir. Böylece ölçeğin tek faktörlü bir 

yapıya sahip olduğu yargısına varılmıştır. Ölçeğin 

tamamı için hesaplanan Cronbach alfa katsayısı .95 

olarak; test-tekrar test güvenirlik katsayısı ise .70 

olarak bulunmuştur. Elde edilen bu değerler ölçeğin, 

güvenilir bir ölçme aracı olduğu şeklinde yorumlanabilir. 

Ölçek, 24 maddeden oluşmakta olup 

dörtlü (Hiçbir Zaman, Bazen, Çoğu Zaman, Her 

Zaman) skala üzerinden yanıtlanmaktadır. Hiçbir 

Zaman 1, Bazen 2, Çoğu Zaman 3, Her Zaman 4 

puan almaktadır. Ölçeğin puanları 24 ile 96 puan 

arasında değişmektedir. Ölçekten alınan yüksek 

puan yüksek siber zorbalığa işaret etmektedir. 

Tersine puanlanan madde bulunmamaktadır. 

beş gözlenen değişkeni doğru olarak yordayabildiğine 

ilişkin bir regresyon eşitliği üzerine kurulmuştur. 

Yol analizi yapılırken öncelikle modelin uygunluğu 

(model fit) için gerekli ölçütler incelenmiştir. 

Modelin uygunluğu incelenirken, RMSEA (the 

Root Mean Square Error of Approximation), NFI 

(Normed-Fit Index), TLI (Tucker-Lewis Index) ve 

CFI (Comparative Fit Index) değerleri, kritik ölçüt 

olarak alınmıştır Yapılan analiz sonucunda model 

uygunluğu için elde edilen RMSEA değerinin 

0.053, TLI değerinin 0.93, NFI ve CFI değerlerinin 

ise 0.99 olduğu görülmüstür. Aynı zamanda χ²/sd 

de 2.43 olarak bulunmuştur. Böylece ilgili alanyazın 

ışığında modelin doğru kurulduğu kabul edilmiştir. 

Bulgular 

Betimsel ve Fark İstatistikleri 

Ölçme araçlarına ait ortalamalar incelendiğinde 

öğrencilerin ifade ettikleri siber zorbalık düzeyinin 

oldukça düşük olduğu (x=27,39, maksimum puan: 

96) söylenebilir. İnternet bağımlılığında karşılaştırma 

için ortalamaları madde sayılarına böldüğümüzde 

en yüksek oranı yoksunluk ta (x=2,43) 

görmekteyiz. En yüksek ortalamaya sahip narsistik 

kişilik özelliği olarak ise karşımıza sömürücülük 

(x=1,22) çıkmaktadır. 

İşlem 

Bu çalışmada oluşturulan kuramsal model, narsistik 

kişilik puanlarının internet bağımlılığını doğrudan, 

siber zorbalık düzeyini ise dolaylı olarak yordadığı 

şeklinde hipotize edilmiştir. Aynı zamanda internet 

bağımlılığının siber zorbalık davranışlarının 

bir yordayıcısı olduğu düşünülmektedir. İnternet 

bağımlılığı bu haliyle modelde kısmi ara değişken 

olarak yer almaktadır. Şekil 1’de de görüleceği üzere 

model, altı gözlenen (observed) değişkenin diğer 

Fark İstatistikleri 

Ölçme araçları ve alt boyutlarında cinsiyete göre 

fark olup olmadığını ortaya koymak için yapılan 

bağımsız grup t testi sonuçları ilk olarak erkeklerin 

kızlardan daha fazla siber zorbalık gösterdiğini (t= 

4,81, p < .01) ortaya koymaktadır. İnternet bağımlığı 

Kontrol Güçlüğü (t= 2,47, p < .01), İşlevsellikte 

Bozulma (t=3,21, p < .01) ile Sosyal İzolasyon da 

((t= 4,14, p < .01) alt boyutlarında erkekler lehine 

anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Hak İddia Etmek 

Tablo 2. 

Ölçekler ve Alt Boyutlarına Ait Ortalama ve Standart Sapma Değerleri 

Boyutlar n x ss 

1-Siber Zorbalık 491 27,39 7,20 

2-İnternet Bağımlılığı-Yoksunluk 508 26,75 9,19 

3- İnternet Bağımlılığı-Kontrol Güçlüğü 508 18,45 7,03 

4-İnternet Bağımlılığı-İşlevsellikte Bozulma 508 12,55 5,63 

5-İnternet Bağımlılığı-Sosyal İzolasyon 508 11,29 4,82 

6-Narsistik Kişilik- Hak İddia Etmek 429 ,50 ,63 

7-Narsistik Kişilik- Kendine Yeterlik 418 1,14 ,91 

8-Narsistik Kişilik- Otorite 399 1,03 ,73 

9-Narsistik Kişilik-Sömürücülük 355 1,22 ,91 

10-Narsistik Kişilik- Teşhircilik 406 1,14 1,09 

11- Narsistik Kişilik- Üstünlük 411 ,94 ,94 

1688


(t=2,23, p < .01) ve Üstünlük (t=2,66, p < .01) alt boyutlarında 

erkekler lehine Sömürücülük Üstünlük 

(t=-2,19, p < .01) alt boyutunda kızlar lehine olmak 

üzere narsistik kişilik özelliklerinde üç alt boyutta 

cinsiyete göre farklılık tespit edilmiştir: 

Yol Analizi 

Şekil 1’de görüleceği üzere, narsistik bir kişilik 

özelliği olarak “hak iddia etmek”, internet bağımlılığındaki 

“yoksunluğu” (β=.095, p=.042) ve “kontrol 

güçlüğü”nü (β=.089, p=.016); narsistik “üstünlük” 

özelliği ise internet bağımlılığındaki “sosyal 

izolasyon”u (β=.108, p=.014) anlamlı düzeyde 

yordamaktadır. Standardize olmamış regresyon (B) 

değerleriyle yorumlayacak olursak, narsistik “hak 

iddia etme” puanındaki bir puanlık artış, internet 

bağımlılığı “yoksunluk” puanında 1.381 puanlık 

bir artışa; “kontrol güçlüğün”de ise .98 puanlık bir 

artışa neden olmaktadır. Benzer şekilde narsistik 

“üstünlük” puanlarındaki bir puanlık artış, internet 

bağımlılığı “sosyal izolasyon” puanlarında .549 puanlık 

bir artışa neden olmaktadır. Narsistik “sömürücülük” 

puanlarının internet bağımlılığı “kontrol 

güçlüğü” puanlarını negatif bir etkiyle yordadığı 

görülmektedir (β=-.094, p=.034). 

İnternet bağımlılığı puanlarının birbirleri üzerindeki 

etkisi incelendiğinde, “yoksunluğun”, “kontrol güçlüğü” 

(β=.633, p=.001) ve “sosyal izolasyon” (β=.116, 

p=.011) üzerinde; “kontrol güçlüğünün”, “sosyal izolasyon” 

(β=.555, p=.001) ve “işlevsellikte bozulma” 

(β=.465, p=.001) üzerinde; “sosyal izolasyonun” ise 

“işlevsellikte bozulma” (β=.403, p=.001) üzerinde anlamlı 

bir etkisinin olduğu görülmektedir. 

İnternet bağımlılığı alt boyutları içinde “siber zorbalık” 

davranışlarını anlamlı düzeyde yordayan tek 

değişkenin “sosyal izolasyon” olduğu bulunmuştur 

(β=.357, p=.001). Bu sonuç, B değeri açısından yorumlandığında; 

“sosyal izolasyon” puanlarındaki 

bir puanlık artışın, “siber zorbalık” puanlarında 

.535 puanlık bir artışa neden olduğu şeklinde yorumlanabilir. 

Tablo 3. 

Ölçekler ve Alt Boyutlarından elde edilen Puanlarının Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığını Belirlemek Üzere 

Yapılan Bağımsız Grup t Testi Sonuçları 

t Testi 

Alt Boyut Gruplar n x ss Sh x 

Sd t 

1-SZÖ Erkek 318 28,53 8,32 ,46 

Kız 166 25,27 3,70 ,28 

482 4,81* 

2-İnternet Bağımlılığı-Yoksunluk Erkek 331 27,1480 9,11 ,50 

Kız 169 26,1361 9,42 ,72 

498 1,16 

3-İnternet Bağımlılığı-Kontrol Güçlüğü Erkek 331 19,0302 7,23 ,39 

Kız 169 17,3964 6,48 ,49 

498 2,47* 

4-İnternet Bağımlılığı-İşlevsellikte 

Erkek 331 13,1662 5,94 ,32 

Bozulma 

Kız 169 11,4675 4,84 ,37 

498 3,21* 

5-İnternet Bağımlılığı-Sosyal İzolasyon 

Erkek 331 11,9637 5,20 ,28 

Kız 169 10,0947 3,78 ,29 

Erkek 280 ,5536 ,65 ,03 

6-Narsistik Kişilik- Hak İddia Etmek 

Kız 142 ,4085 ,58 ,04 

7-Narsistik Kişilik- Kendine Yeterlik Erkek 278 1,1799 ,92 ,05 

Kız 

134 1,0896 ,88 ,07 

498 4,14* 

420 2,23* 

410 

,93 

8-Narsistik Kişilik- Otorite Erkek 275 1,0255 ,70 ,04 

Kız 119 1,0252 ,78 ,07 

9-Narsistik Kişilik-Sömürücülük Erkek 239 1,1423 ,91 ,05 

Kız 111 1,3694 ,87 ,08 

10-Narsistik Kişilik- Teşhircilik Erkek 268 1,1381 1,08 ,06 

Kız 133 1,1203 1,10 ,09 

11- Narsistik Kişilik- Üstünlük Erkek 283 1,0283 ,97 ,05 

Kız 123 ,7561 ,86 ,07 

*p < .01 

392 ,00 

348 -2,19* 

399 ,15 

404 2,66* 

1689


,07 

,21 

,07 

,19 

,12 

,03 

,36 

,15 

,26 

,11 

Narsistik Kisilik 

Üstünlük 

,11 

,02 

-,01 

,37 

Narsistik Kisilik 

,22 ,21 ,25 ,06 

Narsistik Kisilik Narsistik Kisilik Narsistik Kisilik Narsistik Kisilik 

Teşhircilik Sömürücülük 

Otorite Kendine Yeterlik Hak İddia Etmek 

,09 

,07 -,07 

,09 

,10 

,06 

-,09 

-,03 

-,05 

-,02 

,05 

,02 ,10 

-,01 

-,02 

,07 

,09 

e1 

İnternet 

Bağımlılığı 

Sosyal İzalasyon 

e2 

,40 

-,04 

İnternet 


İşlevsellikte 

Bozulma 

,55 

-,03 

,65 

,47 

,04 

-,04 

,05 

İnternet 


Kontrol Güçlüğü 

,63 

e3 

,43 

İnternet 


Yoksunluk 

e4 

,42 

,12 

,08 

,05 ,07 

,36 

,04 

Siber Zorbalık 

,21 

e5 

Şekil 1: 

Narsistik Kişiliğin ve İnternet Bağımlılığının Siber Zorbalık Üzerindeki Yordayıcı Etkisini Gösteren Yol Analizi 

Şekil 1. Narsistik Kişiliğin ve İnternet Bağımlılığının Siber Zorbalık Üzerindeki Yordayıcı Etkisini Gösteren Yol Analizi 

Tablo 4’te görüleceği üzere, Narsistik Kişilik 

Ölçeği’nin alt boyutlarının “siber zorbalık” üzerindeki 

dolaylı etkisi (indirect/mediated effect) incelendiğinde 

ise “hak iddia etme” puanlarının “siber 

zorbalık” üzerinde .663, “kendine yeterlik” puanlarının 

.171, “otorite” puanlarının .210, “sömürücülük” 

puanlarının -.241, “üstünlük” puanlarının .458 ve 

“teşhircilik” puanlarının ise .220 düzeyinde bir etkiye 

sahip olduğu bulunmuştur. Elde edilen bu regresyon 

ağırlıkları standardize olmamış (B) katsayılar olup, 

narsisizm puanlarındaki bir birimlik artışın “siber 

zorbalık” puanlarında meydana getirdiği X birimlik 

artışı ifade etmektedir. Sonuç olarak bu model, narsisizmin 

siber zorbalık üzerinde dolaylı bir etkiye sahip 

olduğunu göstermesi açısından önemlidir. 

Tartışma 

Araştırma sonucu, narsistik bir kişilik özelliği olarak 

“hak iddia etmek”, internet bağımlılığındaki 

“yoksunluğu” ve “kontrol güçlüğü”nü; narsistik 

“üstünlük” özelliği ise internet bağımlılığındaki 

“sosyal izolasyon”u anlamlı düzeyde yordamaktadır. 

Standardize olmamış regresyon değerleriyle yorumlayacak 

olursak, narsistik “hak iddia etme” puanındaki 

bir puanlık artış, internet bağımlılığı “yoksunluk” 

puanında 1.381 puanlık bir artışa; “kontrol 

güçlüğün”de ise. 98 puanlık bir artışa neden olmaktadır. 

Benzer şekilde narsistik “üstünlük” puanlarındaki 

bir puanlık artış, internet bağımlılığı “sosyal 

izolasyon” puanlarında. 549 puanlık bir artışa neden 

olmaktadır. Narsistik “sömürücülük” puanlarının 

1690


internet bağımlılığı “kontrol güçlüğü” puanlarını 

negatif bir etkiyle yordadığı görülmektedir. Dilmaç 

(2009), tarafından gerçekleştirilen, siber zorbalık ile 

kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine 

yönelik araştırmada ise, zorba-mağdur-olmayanlar, 

öz-mağdurlar ve zorba-mağdurlara oranla daha çok 

sebat özelliği taşımaktadır. Sebat sanal zorbalığı yordayan 

tek değişkendir. Sebat değerleri yükseldiğinde 

sanal zorbalığa maruz kalma oranı düşmektedir. 

Dilmaç, tarafından gerçekleştirilen bu araştırmada 

da, sanal zorbalık ile kişilik özellikleri arasındaki 

ilişkinin belirlenmesi bağlamında paralellik gösteren 

araştırma niteliği taşımaktadır. Benzer şekilde 

Rahey (2007), arkadaşlar arasında sebat arttıkça 

fiziksel mağduriyetin düştüğünü ortaya koymuştur. 

Mevcut çalışmada elde edilen benzer bir diğer 

bulgu ise sebatın gelecekte sanal zorbalığa karışma 

olasılığını negatif olarak yordamasıdır. Bu nedenle 

sebatın sanal zorbalığa ilişkin negatif bir psikolojik 

özellik olduğunu ifade edilmektedir. Bu her iki araştırma 

bulguları araştırmamın bulguları dolaylıda 

olsa destekler niteliktedir. Sanal zorbalık ile kişilik 

özellikleri arasında ilişkinin olduğu yönünde yorumlanabilir. 

Crothers ve Kolbert’e (2008) göre sıklıkla 

zorbalık yapan çocuklar genellikle ailelerinden 

çok az şefkat görmekte ve fiziksel şiddete dayalı sert 

bir disiplin anlayışı ile yetiştirilmektedir. Ergenlerin 

ve narsistik kişilik özelliğine sahip bireylerin internete 

olan yoğun ilgileri beraberinde bağımlılık ve 

zorbalık davranışları riskini de getirmektedir. Ang 

ve Goh’un (2010) Singapur’daki 396 ergenle yaptığı 

araştırmada; duygusal ve bilişsel empatisi düşük 

olan kız ve erkek ergenlerin siber zorbalık puanlarının 

daha yüksek olduğu görülmüştür. Literatürde, 

Tablo 4. 

Modelde Yer Alan Değişkenlerin Regresyon Ağırlıkları 

B SH β Kritik Oran P 

i_yoksunluk


saldırganlık ile sanal zorbalık arasında kuvvetli 

bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır (Beran ve 

Li, 2005; Chisholm, 2006; David-Ferdon ve Hertz, 

2007; Dilmaç, 2009; Harman, Hansen, Cochran ve 

Lindsey, 2005; Willard, 2007). Siber zorbalığa maruz 

kalma ile zorbaca davranışlarda bulunma arasında 

pozitif yönde bir ilişkinin bulunduğunu (Arıcak, 

2009; Baker ve Kavşut, 2007; Şahin ve ark., 2010), 

farklı açılardan siber zorba davranışlara maruz kalan 

öğrencilerin kendilerinin de siber zorba davranışlarda 

bulunduğunu (Şahin ve ark.). Stover’a (2006) 

göre ergenler Facebook, MySpace ya da Xanga gibi 

sosyal iletişim ağlarını “sosyal düzenin kendilerinden 

daha üst basamaklarında yer alanlara dönük 

oynayarak ve diğerlerini kötüleyerek ya da dışlayarak 

sosyal statülerini oluşturmak amacıyla” kullanılmaktadırlar. 

Ergenler günlük hayatlarında bulamadıkları 

ilgi ve sempatiyi sanal zorbalık yaparak elde 

etmeye çalışmaktadırlar. Birçok araştırma (Bauman, 

2007; Brown, Jackson ve Wanda, 2006; Patchin ve 

Hinduja, 2006), ergenlerin sanal ortamda yaşadıkları 

zorbalıkları yaşadıkları çevrede de sürdürdüklerini 

göstermektedir. Çalık ve arkadaşları (2009), tarafından 

gerçekleştirilen araştırma bulgusunda ise, 

faydacı ve özgeci yardım davranışlarının, zorbalık 

statülerini yordadıkları bulunmuştur. Faydacı yardımın 

zorba olma eğilimini arttırdığı, özgeci yardımın 

ise azalttığı görülmektedir. Araştırma bulgusu da, 

dolaylı olarak, araştırmadan elde edilen bulguları 

destekler niteliktedir. 

İnternet, ergenlerin yaşamlarına önemli bir biçimde 

olumlu katkılar getirdiği ve internet kullanımının 

artık çağımızın bir gerekliliği olduğu gerçeği 

yadsınamaz olmakla birlikte, tüm toplumlarda 

internet bağımlılığının ve sağlıksız/problemli 

internet kullanımının da pek çok yetişkin gibi 

bazı ergenler için de önemli bir tehdit olduğu bir 

gerçektir (Ceyhan, 2008). Haftalık internet kullanım 

sıklığı yüksek olan öğrencilerin daha fazla siber 

zorbalık yaptıkları bulunmuştur. Birçok araştırmacı 

(Erdur-Baker ve Kavşut, 2007; Hinduja ve 

Patchin, 2008; Li, 2007b; Ybarra, 2004) bilişim ve 

iletişim teknolojilerinin kullanım sıklığı ile siber 

zorbalığın ilişkili olduğunu bulmuştur. İnternet 

sayesinde, arkadaş ve aile bireyleriyle iletişim 

kurmak ve önemli bilgilere ulaşmak mümkündür. 

Ancak diğer sosyal ortamlarda olduğu gibi 

diğerleriyle zararlı şekillerde tanışma ve etkileşime 

girme olasılığı da mevcuttur (Ybarra, Diener- 

West ve Leaf, 2007). Bireylerin bilişim ve iletişim 

teknolojilerini kullanma sıklığı ile siber zorbalık 

yapmaları arasındaki ilişkinin internetin riskli 

kullanımı gibi çeşitli aracı değişkenler işin içine 

katılarak araştırılması bu ilişkinin daha iyi anlaşılmasını 

sağlayacaktır. İnternet bağımlılığı alt 

boyutları içinde “siber zorbalık” davranışlarını 

anlamlı düzeyde yordayan tek değişkenin “sosyal 

izolasyon” olduğu bulunmuştur. Bu sonuç, B değeri 

açısından yorumlandığında; “sosyal izolasyon” 

puanlarındaki bir puanlık artışın, “siber zorbalık” 

puanlarında .535 puanlık bir artışa neden olduğu 

şeklinde yorumlanabilir. Xiuqin ve arkadaşları 

(2010) erkek ergenlerin kişilik özellikleri ile internet 

bağımlılığını inceleyen araştırmalarında bazı 

zihinsel semptomlarla içedönüklük ve psikotiklik 

gibi kişilik özelliklerinin internet bağımlılığıyla 

birlikte görüldüğü doğrulanmıştır. İnternet bağımlılığı 

olan ergenler ebeveynlerinin yaklaşımlarını 

aşırı intrusif (müdahaleci), cezalandırıcı ve 

duyarsız olarak değerlendirmişlerdir. Bu bulgular 

da ebeveynlik stillerinin ve aile fonksiyonlarının 

internet bağımlılığının gelişiminde önemli faktörler 

olduğu görülmüştür İnternet bağımlılığı 

DSM IV’te bir hastalık olarak bulunmamasına 

rağmen klinisyenler internet bağımlılığını en yakın 

davranışsal bağımlılık olan patolojik kumar 

ile karşılaştırmaktadırlar (Öztürk, Odabaşoğlu, 

Eraslan, Genç ve Kalyoncu, 2007). İnternet bağımlılığı 

puanlarının birbirleri üzerindeki etkisi 

incelendiğinde, “yoksunluğun”, “kontrol güçlüğü 

ve “sosyal izolasyon” üzerinde; “kontrol güçlüğünün”, 

“sosyal izolasyon” ve “işlevsellikte bozulma” 

üzerinde; “sosyal izolasyonun” ise “işlevsellikte 

bozulma” üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu 

görülmektedir. Özen‘in (2009) Erzurum, Erzincan 

ve Ankara illerindeki üniversitelerde okuyan 717 

üniversite öğrencisi üzerinde yaptığı araştırmada 

sanal sohbetin yalnızlık ile ilişkisi araştırılmış, 

internetin gençlerin yalnızlığını paylaşmada bir 

araç olduğu, ancak paradoksal olarak bağımlılık 

etkisi yaratarak gençleri yalnızlığa da sürüklediği 

sonucuna ulaşılmıştır. Walrave ve Heirman’ın 

(2011), Belçika’daki 1318 ergen üzerine yaptıkları 

araştırmada; geçmişte siber zorbalığa karışma ve 

online riskli davranışlarda bulunmanın kurban 

olma riskini arttırdığını, siber zorbalığı kabul 

etme ve online kimlik denemelerinin zorbalık 

riskini arttırdığını bulmuşlardır. Wan and Chiou 

(2006), tarafından gerçekleştirilen bir araştırmada 

ise, internet kullanımı bağımlılığı olanlar, 

internet kullanımıyla tatminsizlik duygularını 

gidermeye çalıştıklarını ifade edilmiştir (akt., 

Kesici ver ark., 2010). 

Narsistik Kişilik Ölçeği’nin alt boyutlarının “siber 

zorbalık” üzerindeki dolaylı etkisi (indirect/ 

mediated effect) incelendiğinde ise “hak iddia 

etme” puanlarının “siber zorbalık” üzerinde .663, 

“kendine yeterlik” puanlarının .171, “otorite” 

1692


puanlarının .210, “sömürücülük” puanlarının 

-.241, “üstünlük” puanlarının .458 ve “teşhircilik” 

puanlarının ise .220 düzeyinde bir etkiye sahip 

olduğu bulunmuştur. Elde edilen bu regresyon 

ağırlıkları standardize olmamış katsayılar olup, 

narsisizm puanlarındaki bir birimlik artışın “siber 

zorbalık” puanlarında meydana getirdiği X 

birimlik artışı ifade etmektedir. Bu model, narsisizmin 

siber zorbalık üzerinde dolaylı bir etkiye 

sahip olduğunu göstermesi açısından önemlidir. 

Kowalski ve arkadaşlarına (2008) göre siber zorbalığın 

nedenleri; başkalarının üzerinde kontrol 

kurmayı isteme, saldırganca davranmaktan haz 

alma, arkadaşları arasında saygınlık kazanma, 

gerçek yaşamda davranışa dökemediği saldırganlık 

düşlemlerini sanal ortamda dile getirme, 

kendisine kötü davranan kişilerden sanal dünyada 

intikam almaya çalışma, sert ve soğukkanlı 

görünme isteği, yakalanma ihtimalinin düşük 

olması, kimliğini gizleme imkanının bulunması, 

mağdurla yüz yüze iletişim kurma zorunluluğunun 

bulunmaması (akt., Eroğlu, 2011). Bu 

araştırma bulgusu da, araştırmadan elde edilen, 

narsist kişilik özelliklerine sahip bireylerin sanal 

zorbalıkla bireyler üzerinde dolaylıda olsa bir etkiye 

sahip olma eğilimini destekler niteliktedir. 

Saldırganlık, düşük öz kontrol ve narsistik kişilik 

özelliklerinin bazı bireylerin online oyun bağımlılığını 

tahmin edebildiği görülmüştür (Kim, 

Nankoong, Ku ve ark., 2008’den akt., Xiuqin ve 

ark., 2010). Siber zorbaca davranışlara maruz 

kalanların düşük özsaygıya sahip olduğu da anlaşılmaktadır 

(Patchin ve Hinduja, 2010). Ayrıca 

siber zorbalığa maruz kalanlarda kızgınlık, moral 

bozukluğu, huzursuzluk duyguları yaygın olarak 

gözlenmekle birlikte (Ayas, 2011), bu durum 

intihara kadar uzanan yıkıcı birçok ruh sağlığı 

problemine yol açabilmektedir (Arıcak ve ark., 

2008). Alan ilişkin literatür ve mevcut çalışma 

sonuçları ışığında, sanal zorbalık, internet bağımlılığı 

ve bu değişkenlerle ilişkili olan narsistik 

kişilik özelliklerinin daha ayrıntılı olarak incelenmesini 

önermek mümkündür. 

1693

Educational Sciences: Theory & Practice - 12(3) • Summer • 1694-1706 

© 

2012 Educational Consultancy and Research Center 

www.edam.com.tr/estp 

Examination of Narcissistic Personality Traits’ Predicting 

Level of Internet Addiction and Cyber Bullying through 

Path Analysis 

Füsun EKŞİ a 

Abstract 

The main aim of this study is to find out to what extend do narcissistic personality traits predict internet addiction 

and cyber bullying in vocational high school students. For this study five hundred and eight vocational high 

school students (331 male students- 66,2%, 169 female students 33,8% and 8 unstated x 16,24) from Anatolian 

side of Istanbul Province have been selected by using cluster sampling method. As data collection tools, Narcissistic 

Personality Inventory adopted by Atay, Internet Addiction Scale developed by Günüç and Kayri, and Cyber 

Bullying Inventory developed by Arıcak et.al have been used. The model shows that narcissism has an indirect 

effect on cyber bullying. As a trait of narcissistic personality “entitlement”, significantly predicts “deprivation” 

and controlling difficulty in internet addiction, besides, the trait of narcissistic personality, “superiority” predicts 

significantly “social isolation” in internet addiction. It is found out that the scores of narcissistic personality 

“exploitativeness” negatively predict the scores of internet addiction “controlling difficulty”. 

Key Words 

Personality, Narcissism, Narcissistic Personality, Internet Addiction, Cyber Bullying, Path Analysis. 

21 st century is different from other centuries with 

its many features. Today, in other words in ‘information 

age’, computers and Internet has stepped 

in every part of our lives. The information technologies 

which were originally designed to ease 

our lives, later has caused some disadvantages and 

problems. Internet addiction and cyber bullying are 

only two of these problems. Besides these problems 

are mentioned in the media frequently, the number 

of people consulting psychiatrist because of internet 

addiction and cyberbullying is increasing and 

the problem is discussed at schools increasingly at 

a 

Füsun EKŞİ, PhD., holds an EdD in Educational 

Administration and Supervision and works as 

a psychological counselor at III. Selim Primary 

School. Her research interests include interpersonal 

communication, new media, child 

and media interaction, internet addiction, and 

personal development literature. Correspondence:. 

Üsküdar III. Selim İÖO, Salacak Mahallesi 

Köprülü Konak Sokak No: 7 Üsküdar/İstanbul- 

Turkey. E-mail: fusuneksi@yahoo.com Phone: 

+90 216 492 9864 Fax: +90 216 391 7175. 

psychological counseling and guidance services. 

Recently, by extending the traditional bullying 

concept, the opportunities brought by the technology 

and youngsters’ using technology widespread 

emerged the cyber bullying concept which enables 

people to bully via technology (Ayas and Horzum, 

2011). Bullying, in many societies, has a very crucial 

effect on adolescents. There are many studies 

concerning bullying in the literature. (Conolly 

and O’Moore, 2003; Çalık, Özbay, Özer, Kurt and 

Kandemir, 2009; Dake, Price, Telljohann and Funk 

2003; Piskin, 2002). Traditional bullying consist 

of physical behaviors (hitting, pushing… etc.) and 

verbal exploitation (mocking and nicknaming) and 

further exclusion from the society and gossiping 

about someone (Kowalski and Limber, 2007). There 

is a meaningful relationship between bullying and 

cyberbullying (Li, 2007b). Shariff (2005) states that 

cyberbullying is an extension of bullying. Bullies, 

cyber bullies and their victims are in close friendship 

and almost 30% of bullies are cyber bullies 

(Li, 2007b). Although there are some similarities

EKŞİ / Examination of Narcissistic Personality Traits’ Predicting Level of Internet Addiction and Cyber Bullying through... 

between traditional bullying and cyber bullying, 

(Hinduja and Patchin, 2008; Li, 2006, 2007a), there 

are important differences between cyber bullying 

and traditional bullying (Kowalski and Limber, 

2007; Mason, 2008). For instance, traditional bullies 

are known by others at school or at work. Yet, 

usually it is not known who the virtual bullies are 

(Anderson and Sturm, 2007; Chibbaro, 2007; Strom 

and Strom, 2005). This causes virtual bullying harm 

much (Beale and Hall, 2007). Valkenburg and 

Soeters (2011) list the negative sides of information 

and communication technologies for adolescents 

as the possibility of encountering the pornographic 

images and violent materials, sharing the personal 

information with people met via information and 

communication technologies, and meeting that 

people face to face. Scaglione and Scaglione (2006) 

state that among these negative sides, the transfer 

of traditional bullying to cyber world takes the first 

place and this is called cyber bullying. Cyber bullying 

has emerged from bullying and harassment 

in recent years. It is defined as “ a person’s or a 

group’s enabling harassment and threat and tying 

to harm others by sending rude texts and/or images 

continuously and on purpose to other people 

or groups via technology, e-mail, mobile phones, 

beepers, short message service, and web sites” (Ang 

and Goh, 2010; Arıcak, 2009; Belsey, 2008; Berson, 

Berson and Ferron, 2002; Finkelhor, Mitchell and 

Wolak, 2008; Mason, 2008; Patchin and Hinduja, 

2006; Willard, 2007; Ybarra and Mitchell, 2004). 

Cyberbullies think themselves powerful towards 

their victims. Cyberbullies use two important electronic 

tools to harm their victims. First of all, they 

use their personal computers to send bully and disturbing 

e-mails and instant messages, and then they 

send unmentionable words, humiliating, abusing 

and pejorative messages. Secondly, they send text 

messages to the victim via mobile phones (Patchin 

and Hinduja, 2006). Although the studies on cyber 

bullying in Turkey are limited, the number of studies 

is increasing day by day. For a qualitative study 

about the cyber bullying of high school students in 

Trabzon, 12 students were interviewed. The results 

of the content analysis have revealed that students 

are exposed to cyber bullying in different aspects 

and it is stated that sometimes they do cyber bully. 

Males students cyber bully others more than the 

females students do, and the most common cyber 

bullying activity is “calling with a private number 

and disturbing ” (Şahin, Sarı, Özer and Er, 2010, 

p. 266). In the study Arıcak et al. conducted on 

cyber bullying in Turk adolescents, it is revealed 

that 35,7% of the participant students show bully 

behaviors, 23,8% of them are reported to be both 

bully and victim, and 5,9% of the participant students 

state they are victims. The male students are 

revealed to be more bully, victim and bully-victim 

compared to female students. Besides, 25% of the 

adolescents who have been exposed to cyber bullying 

are stated to tell the situation to their peers and 

parents, while 30,6% of state that they find active 

solutions themselves like blocking the bully. 

The study conducted by Arıcak (2009) on cyber 

bullying behaviors of university students and the 

relationship between psychiatric symptoms reveal 

that hostile behaviors and psychoticism predict 

cyber bullying. Furthermore, it is found out that 

existing cyber bullying predicts the possibility of 

cyber bullying in the future. There is a close relationship 

between anonymity and cyberbullying. 

Besides, males state that they more cyber bully than 

the females do. In the study carried out by Dilmaç 

(2009) concerning the determination of the correlation 

between cyber bullying and personality traits 

of undergraduate students, nonbullying victims 

show more resoluteness trait than bully-victims. 

Resoluteness is the only variable that predicts bullying. 

When the values concerning the resoluteness 

increases, the ratio of being exposed to cyber bullying 

decreases. Erdur-Baker and Kavşut (2007) 

conducted a study analyzing the cyber bullying 

experiences of high school students. The results 

showed that it is possible to become a cyber-bully 

or a victim, male students cyber bully more than 

the females do, and males become victims to a 

higher extent. Moreover, it is found out that the 

more the use of internet based sources increases, 

the more the risk of becoming bully or victim (the 

new face of peer bullying). The study on the perceptions 

of teachers’ cyber bullying conducted by 

Ayas and Horzum (2011) show that the perceptions 

of teachers’ cyber bullying are high. A connection 

between the values of secondary school students 

and the behaviors of cyber bullying is revealed by 

a study conducted in 2010 by Dilmaç and Aydoğan 

(2010). The more the values the students have, the 

less cyber bullying behaviors they show. Another 

study conducted by Dilmaç and Aydoğan points 

out that parents’ attitudes predict the cyber bullying 

behaviors of the students. 

When the results of t-test conducted to determine 

the significance of regression coefficients pertaining 

to the attitudes of parents are analyzed, being 

the most important predictor, authoritarian attitude 

predicts cyber bullying behaviors performed by the 

student up to now (%5.4), behavior of cyber bullying 

1695

EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE 

students (%4), cyber bullying others (%6), behavior 

of students’ introduction of themselves as someone 

else (%2.9), and behavior of students’ introduction 

of themselves as again someone else (%7.7). 

Another concept of our study is internet addiction. 

Internet addiction shows an increase among adolescents 

in the recent years. Because of that reason, 

it is thought that the use of internet and the problems 

cause because of internet use must be studied 

(Kesici, Şahin, Özteke and Li, 2010). Internet addiction 

is a term defined as using the internet outof- 

control and harmfully. But, there is no strict descriptions 

and rating scale for internet addiction yet 

(Beard, 2005 cited in, Öztürk, Odabaşoğlu, Eraslan, 

Genç and Kalyoncu, 2007). Internet addiction is defined 

as kind of technology addiction and a subset 

of behavioral addiction (Griffith, 1998). Technology 

addiction can be categorized under behavioral addictions 

like eating, gambling, and sex (Griffiths, 

1999 cited in Günüç and Kayri, 2010, p. 221). Media 

addiction, television addiction, mobile phone addiction, 

computer and internet addiction can be 

categorized in technology addiction (Günüç, Kayri, 

p. 221). Internet addiction is a disorder which carries 

a risk in terms of causing social problems, and 

especially seen in the early ages in young people, 

is accompanied by other psychiatric disorders and 

sometimes leads up to new psychiatric disorders. 

Furthermore, it is confirmed by the researchers that 

internet addiction can be observed together with 

attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD), 

social phobia and depression, and the tendency 

to addiction in the family increases the risk of internet 

addiction (Öztürk et al., 2007). Chatting in 

chat rooms, sharing experiences via messages and 

spending time among adolescents are increasing 

day by day. As a result of this some adolescents 

show the symptoms of internet addiction or pathological/unhealthy 

internet use, thus their daily lives 

are badly affected because of that reason (Ceyhan, 

2008). Balcı and Gülnar (2009) conducted a study 

in order to measure the internet addiction levels of 

953students in Selçuk University. The results of the 

study reveal that 23,2% of the participant students 

show symptoms of internet addiction. Further, it is 

pointed out in the study that the internet addicts 

spend more time online and rely on the internet 

more. In another study conducted by Tutgun, 

Deniz and Moon (2011) on comparison of Turkish 

and Korean pre-service teachers’ loneliness and 

problematic internet use, it is stated that there is no 

difference between Turkish and Korean pre- service 

teachers in terms of problematic internet use, but 

Turkish male pre-service teachers use the internet 

more problematic than the females. There is a positive 

but low correlation between problematic internet 

use and loneliness of both countries’ pre-service 

teachers. In the study conducted by Büyükşahin- 

Çevik and Çelikkaleli (2010) in which the connection 

between internet addiction of adolescents and 

some other variables are analyzed, it is found that 

there is positively significant correlation between 

friend attachment and computer attachment. In 

addition, male t adolescents are found out to have 

higher internet addiction scores than the female 

adolescents. Furthermore, the study reveals that the 

friend attachment scores of males are higher than 

the females. Another finding of the study is that the 

internet addiction means of adolescents who define 

their parents’ attitudes as ‘indifferent’ are significantly 

higher than those who defined their parents 

as ‘protective’, ‘authoritarian’, ‘democratic’. In the 

study of Ayas, Çakır and Horzum’un (2011) about 

the internet and video game addiction of university 

students, it is revealed that internet and video game 

addictions of male students are higher than the female 

students. In the study conducted by Batıgün 

and Hasta (2010) on internet addiction, loneliness, 

and interpersonal relationship styles, it is pointed 

out that 14% of the participants can be defined as 

internet addicts and internet addicts use inhibitory 

style more than ones who are not addicts in interpersonal 

relationships, and their level of loneliness 

is higher. In addition internet addicts use ınternet 

for longer hours and mainly for communication 

purposes. In the study Ko et.al (2006) carried out, 

the behavioral differences of adolescents with internet 

addicted and substance abuse. It is revealed that 

the adolescents with internet addiction have higher 

possibility of experiencing substance abuse, and it 

is found that a search for novelty, being avoidance 

dimensions high and being award addiction low 

predict internet addiction in adolescents. Further 

is showed that the scores of avoiding harm in the 

internet addict group is the highest. In the study on 

adults Hardie and Tee (2007) conducted, it is stated 

that 40% of the participants are average internet users, 

52% of them are problematic excessive users, 

8% of them are reported as pathological internet 

users. It is found out that the excessive users and internet 

addicts, compared to average internet users, 

spend increasingly more time in the internet, get 

more neurotic and less extrovert, socially become 

more anxious and sensationally become lonelier 

and get more support from the social networks. It is 

revealed that the perception of getting support from 

only neuroticism and social networks is an important 

predictor of excessive internet use. Moreover, it 

1696


is revealed that excessive users are younger and less 

experienced in computer use compared to average 

and addicted internet users. 

According to Twenge and Campbell (2010), internet 

is one of the best spreaders of narcissism epidemic. 

The fondness of narcissists to internet is due 

to their chance of presenting themselves as they desire 

via social network sites. Additionally, it is stated 

that these social network sites reinforce narcissism 

and the superficial sentimental relationships which 

narcissists are in need. The main characteristic of 

narcissism is a highly positive and exaggerated 

feeling about ego. Narcissists basically see themselves 

superior, special, rights-holder, and unique 

(Twenge and Campbell). Narcissism is mostly 

defined in clinical terms as a kind of pathology. 

Pathological narcissism is first defined in 1980 in 

DMS III as a personality disorder and it takes its final 

form in DMS VI (Atay, 2009, p. 184). According 

to DMS IV, narcissistic personality disorder is constant 

pattern which starts at early adolescence and 

emerges in under different situations and consists 

of feeling of superiority (in reality and in imagination), 

the need to be liked, and not being able to 

establish empathy. Narcissists have difficulty in 

conveying good relationships with others since they 

are fond of their own comfort, always expect something 

from others, and their aggressive behaviors 

(Köroğlu and Bayraktar, 2007). As is seen, pathological 

feelings of superiority, high self-esteem, and 

expecting that from others, lack of establishing empathy, 

and pretention, are the main characteristics 

of narcissism. Although narcissism is considered 

in clinic aspect as a pathologic, there are studies 

arguing that there is healthy narcissism, healthy 

strategies in modern world, too (Atay). According 

to Morf and Rhodewalt, narcissists are individuals 

with need of high success but low kinship (cited in 

Elliot and Thrash, 2001). They would like to have a 

narcissist relationship in order not to have intrinsic 

satisfaction as a result of communication with others, 

but for external benefit. One of the symptoms of 

modern narcissistic personality is decrease of social 

aims and concern toward others, instead increase of 

egoism. The most important feature of narcissism is 

steeply giving ‘self ’ prominence and the decrease of 

the interest towards other people (Timuroğlu and 

İşcan, 2008). Geçtan (1996) assumes that modern 

narcissism causes metropolitan people lose their 

geography and perceive the places they live as interior 

places, lose the continuity of the time perception 

and become disconnected time frames, thus 

cause emotional lives lose their continuity. It is also 

stated that some of the depression cases are indicators 

of secondary narcissism. According to Parman 

(1996), today’s adolescents are more required to be 

sufficient to themselves compared to the past, yet 

they are prepared a world with very complex relationship 

networks and where the individuals would 

be excessively dependent on their environment. 

This paradox causes the increase of narcissistic pathologies. 

Within the frame of these aforementioned, the 

main aim of the study is to find out to what extent 

do narcissistic personality traits, which can be today 

considered as an epidemic, become a predictor 

for internet addiction and cyber bullying. 

Method 

Population and Sample 

The population of the study is consisted of the vocational 

high school students of Istanbul, Anatolian 

side (N=508, Male=331, Female= 169, Unstated=8). 

Table 1 shows the information about the samples 

selected by random cluster sampling method. 

Data Collection Tools 

Narcissistic Personality Inventory: NPI which was 

developed by Raskin and Hall in 1979 is the most 

frequently used tool for empirical studies. Raskin 

and Hall regarded DSM III behavioral standards 

as conceptual framework and they prepared a pool 

of items with 220 statements which they thought 

to reflect narcissism. By considering the related 

studies conducted and doing internal consistency 

analysis with the chosen items, they prepared a 54- 

item scale. After the item analysis and factor analysis, 

some statements were removed from the scale 

and a 40-question NPI was developed. The inventory 

is consists of these seven dimensions: superiority 

(NS), exploitativeness (NEXP), authority (NA), 

self-efficacy (NSE), self-esteem (NSF), entitlement 

(NE), exhibitionism (NEXH).(Raskin and Terry, 

1988 cited in, Atay, 2009). 

NPI-40 had been widely used until the 2000’s. Dr. 

Ames et al. in Colombia University redesigned the 

NPI as a 16 item inventory in 2006(Ames, 2006 

cited in Atay, 2009). The inventory was translated 

into Turkish by two academicians and then back 

translated into English by another academician in 

order to check its authenticity during the process 

of adapting the inventory into Turkish. The internal 

reliability and construct validity of the inventory 

are assured on two different samples. As a result of 

the piloting on university students, the items which 

1697


Table 1 

The frequency and percentages of the demographic information of the samples 

Groups 1 2 3 4 Total 

Male 

Female 

Sex 

η 331 169 500 

% 66,2 33,8 100 

Type of high 

school 

Age 

Grade 

Income 

Father’s 

Education 

Mother’s 

Education 

Are parents 

married? 

Place of birth 

Number of 

Members in 

the family 

Imam Hatip High 

School 

Industrial Vocational 

High school 

Trade Vocational High 

School 

η 204 202 102 508 

% 40,2 39,8 20,1 100 

15and under 16 or 17 18 and plus 

η 150 260 76 486 

% 30,9 53,5 15,6 100 

9th Grade 

10th 

Grade 

11th 

Grade 

12t Grade 479 

η 136 64 176 103 100 

% 

Low Intermediate Upper Intermediate 

η 61 304 138 503 

% 12,1 60,4 27,4 100 

Primary and less 

Secondary 

School 

High School Higher Education 

η 232 106 126 40 504 

% 46,0 21,0 25,0 7,9 100 

Primary and less Secondary School 

High 

School 

Higher Education 

η 340 75 65 16 496 

% 68,5 15,1 13,1 3,2 100 

Yes No - 

η 485 17 502 

% 96,6 3,4 100 

Village Town City Metropolis 

η 17 187 51 243 499 

% 3,4 37,7 10,2 48,7 100 

3 and 

less 

4 5 

6 and 

more 

η 40 173 183 108 504 

% 7,9 34,3 36,3 21,4 100 

decrease the reliability of the scale were reorganized. 

The second group samples are the workers at 

national and international businesses. The results 

revealed that NPI holds the required reliability and 

validity scores (for the details see Atay, 2009). 

Internet Addiction Scale: In this study the Internet 

Addiction Scale which was developed by Günüç 

and Kayri (2010) was used. The samples were 754 

secondary school students and a 35-item five-point 

likert scale was used. In grading of scale, in order to 

obtain detailed results about addiction situations of 

the individuals “two-step cluster analysis method” 

was applied to the samples. Cronbach alpha (a) internal 

consistency coefficient of the scale was found 

.944. Exploratory factor analysis for structural validity 

and confirmatory factor analysis to test the 

correctness of factor structure were used as methods. 

The scale is consisted of four sub-factors which 

were defined as ‘deprivation’ (IAD), ‘controlling difficulty’ 

(IACD), ‘disorder in functionality’ (IADF) 

and ‘social isolation’(IASI). Total variance about the 

scale was found 47,463%. 

Cyber bullying Scale (CBS): The scale was developed 

by Arıcak, Kınay and Tanrıkulu on 515 student 

samples at a state primary school and different 

secondary schools in Istanbul, Anatolian side. In 

the process of developing the scale first exploratory 

factor analysis was conducted for all items in 

terms of principal components analysis and when 

the components matrix was analyzed, it was revealed 

that all the items were categorized under one 

factor. That one factor describes the 50,58% of the 

1698


total variance. Factor loading of the items under 

that one factor ranges between .49 and .80. Thus, it 

was stated that the scale has one- factor structure. 

The Cronbach alpha coefficient for the whole scale 

is .95; test-retest reliability coefficient is found to 

be .70. These results show that the scale is a reliable 

assessment tool. The scale is consisted of 24 

items and is answered on a quaternary scale (Never, 

Sometimes, Often, Always). The distribution of 

the scores is as follow: Never 1 point, Sometimes 2 

points, Often 3 points, Always 4 points. The scores 

of the scale range between 24 and 96. The high 

score at the scale indicates cyber bullying. There are 

no reverse-scored items. 

Procedure 

The theoretical model constructed in this study is 

hypothesized that narcissistic personality scores 

are directly predictors of internet addiction, while 

the scores are indirectly predictors of cyber bullying. 

It is also thought that internet addiction is a 

predictor of cyber bullying behaviors. Internet addiction 

is partial intervening variable in this model. 

As is seen in figure 1, the model is constructed on 

the regression equation that the six observed variables 

can correctly be predictors of the other five 

observed variables. First the required standards 

were analyzed in order to ensure model fit while 

doing the path analysis. While the model fit is 

analyzed, RMSEA (the Root Mean Square Error 

of Approximation), NFI (Normed-Fit Index), TLI 

(Tucker-Lewis Index) and CFI (Comparative Fit 

Index) values were considered to be critical standards. 

The analysis revealed that the while RMSEA 

value is 0.93, NFI and CFI values are 0.99. Further 

the χ²/sd is found to be 2. 43. Thus, it is approved 

that the model is constructed correctly in consideration 

of the related literature. 

Results 

Descriptive and Difference Statistics 

When the mean values concerning the scales are 

examined, it could be mentioned that the level of 

cyber bullying expressed by the students is rather 

low (x=27,39, maximum score: 96). When the 

mean values are divided by item numbers of item 

to make a comparison in Internet addiction, it is 

found out that the highest ratio is in deprivation 

(x=2,43). As the trait of narcissistic personality 

showing the highest mean value, exploitativeness is 

encountered (x=1,22). 

Dimensions n x sd 

Table 2 

Mean and Standard Deviation Values of Scales and Subdimensions 

1-Cyber Bullying 491 27,39 7,20 

2-Internet Addiction-Deprivation 508 26,75 9,19 

3- Internet Addiction-Controlling 

Difficulty 

508 18,45 7,03 

4- Internet Addiction-Disorder in 

Functionality 

508 12,55 5,63 

5- Internet Addiction-Social 

Isolation 

508 11,29 4,82 

6- Narcissistic Personality- 

Entitlement 

429 ,50 ,63 

7- Narcissistic Personality-Self- 

Efficacy 

418 1,14 ,91 

8- Narcissistic Personality-Authority 399 1,03 ,73 


Exploitativeness 


Exhibitionism 


Superiority 

355 1,22 ,91 

406 1,14 1,09 

411 ,94 ,94 

Difference Statistics 

The results of independence group t-test conducted 

to determine whether the scores of scales 

and sub-dimensions differentiate in terms of sex 

variable firstly reveal that males cyberbully others 

more than females do (t= 4,81, p < .01). In the 

sub-dimensions of Internet Addiction-Controlling 

Difficulty (t= 2,47, p < .01), Internet Addiction- 

Disorder in Functionality (t=3,21, p < .01), and 

Internet Addiction-Social Isolation (t= 4,14, p 

< .01), there is a significant difference in favor of 

males. It is determined that in the sub-dimensions 

of Entitlement (t=2,23, p < .01) and Superiority 

(t=2,66, p < .01) there is a significant difference in 

favor of males, furthermore, in the sub-dimension 

Exploitativeness Superiority (t=-2,19, p < .01), there 

is a significant difference in favor of females; hence 

it could be stressed that in the aforementioned 

three sub-dimensions concerning the traits of narcissistic 

personality there is a differentiation with 

respect to sex variable. 

Path Analysis 

As is seen in Figure 1, as a trait of narcissistic 

personality “entitlement”, significantly predicts 

“deprivation” (β=.095, p=.042) and controlling 

difficulty (β=.089, p=.016) in internet addiction, 

besides, the trait of narcissistic personality, “superiority” 

predicts significantly “social isolation” 

1699


Table 3 

The Results of Independence Group t-test Conducted to Determine whether the Scores of Scales and Sub-Dimensions Differentiate in 

terms of Sex Variable 

t Test 

Sub-Dimension Groups n x sd x 

df 

t 

Male 318 28,53 8,32 ,46 

1-CBI 

Female 166 25,27 3,70 ,28 

482 4,81* 

Male 331 27,1480 9,11 ,50 

2- Internet Addiction-Deprivation 

Female 169 26,1361 9,42 ,72 

498 1,16 

3- Internet Addiction-Controlling 

Difficulty 

4- Internet Addiction-Disorder in 

Functionality 

5- Internet Addiction-Social Isolation 

6- Narcissistic Personality-Entitlement 

7- Narcissistic Personality-Self-Efficacy 

Male 331 19,0302 7,23 ,39 

Female 169 17,3964 6,48 ,49 

Male 331 13,1662 5,94 ,32 

Female 169 11,4675 4,84 ,37 

Male 331 11,9637 5,20 ,28 

Female 169 10,0947 3,78 ,29 

Male 280 ,5536 ,65 ,03 

Female 142 ,4085 ,58 ,04 

Male 278 1,1799 ,92 ,05 

Female 134 1,0896 ,88 ,07 

498 2,47* 

498 3,21* 

498 4,14* 

420 2,23* 

410 

,93 

8- Narcissistic Personality-Authority 




Exhibitionism 

11- Narcissistic Personality-Superiority 

Male 275 1,0255 ,70 ,04 

Female 119 1,0252 ,78 ,07 

Male 239 1,1423 ,91 ,05 

Female 111 1,3694 ,87 ,08 

Male 268 1,1381 1,08 ,06 

Female 133 1,1203 1,10 ,09 

Male 283 1,0283 ,97 ,05 

Female 123 ,7561 ,86 ,07 

392 ,00 

348 -2,19* 

399 ,15 

404 2,66* 

(β=.108, p=.014) in internet addiction. In the 

With the interpretation of non-standard regression 

values (B), one point increase in the score 

of narcissistic “entitlement” results in 1.381 point 

increase in the score of internet addiction “deprivation” 

and .98 point increase in the score of 

“controlling difficulty”. Likewise, one point increase 

in the scores of narcissistic “superiority” 

causes .549 increase in the scores of internet addiction 

“social isolation”. It is found out that the 

scores of narcissistic personality “exploitativeness” 

negatively predict the scores of internet addiction 

“controlling difficulty” (β=-.094, p=.034). 

When the effect of internet addiction scores on 

each other is examined, it is seen that “deprivation” 

has a significant effect on “controlling difficulty” 

(β=.633, p=.001) and “social isolation” 

(β=.116, p=.011), in addition, “controlling difficulty” 

has a significant effect on “social isolation” 

(β=.555, p=.001) and “disorder in functionality” 

(β=.465, p=.001), and “social isolation” has also 

a significant effect on “disorder in functionality” 

(β=.403, p=.001). 

It has been revealed that the only variable significantly 

predicting “cyber bullying” behaviors in the 

sub-dimensions of internet addiction is “social isolation” 

(β=.357, p=.001). When this result is interpreted 

in terms of B value, it could be explicated 

that one point increase in the scores of “social isolation” 

result in .535 point increase in the scores of 

“cyber bullying”. 

As is depicted in Table 4, when the indirect/ 

mediated effect of sub-dimensions belonging to 

Narcissistic Personality Inventory on “cyber bullying” 

is analysed, it is determined that the scores 

of “entitlement” have an effect on “cyber bullying” 

at .663 level, the scores of “self-efficacy” has 

an effect on “cyber bullying” at .171 level, the 

scores of “authority” have an effect on “cyber 

bullying” at .210 level, the scores of “exploitative- 

1700


NP_Superiority 

NP_Exhibitionism 

NP_ 


NP_Authority NP_Sef-Efficacy NP_Entitlement 

IA_Social 

isalotion 

IA_Disorder in 

Functionality 

IA_Controlling 

Difficulty 

IA_Controlling 

Deprivation 

Cyber-bullying 

Figure 1: Path Analysis for the Model 

ness” have an effect on “cyber bullying” at -.241 

level, the scores of “superiority” have an effect 

on “cyber bullying” at .458 level, and the scores 

of “exhibitionism” have an effect on “cyber bullying” 

at .220 level. The regression wieghts are 

non-standard (B) coefficients, in addition to this, 

one unit increase in the scores of narcissism accounts 

for X unit increase in the scores of “cyber 

bullying”. Consequently, this model has importance 

with regards to showing that narcissism has 

an indirect/mediated effect on cyber bullying. 

Discussion 

According to the results of the research, as a trait of 

narcissistic personality “entitlement” predicts “deprivation” 

in internet addiction and “controlling difficulty” 

significantly, moreover, the trait of narcissistic 

“superiority” significantly predicts “social isolation” 

in internet addiction. Providing that it is interpreted 

through non-standard regression values, one point 

increase in the score of narcissistic “entitlement” results 

in 1.381 point increase in the score of internet 

addiction “deprivation” and .98 point increase in the 

score of “controlling difficulty”. Similarly, one point 

increase in the scores of narcissistic “superiority” leads 

to .549 point in the scores of internet addiction “social 

isolation”. It is pointed out that the scores of narcis- 

1701


Table 4 

Regression Weights of Variables in the Model 

B SH β Critical Ratio p 

i_deprivation


bullying others, generally are shown little affection 

by their families and brought up through a 

strict dicipline understanding based on pyscial 

violence. Deep interests of adolescents and people 

with narcissistic personality trait in internet bring 

about the risk of addiction and bullying behaviors. 

In the research carried out by Ang ve Goh (2010) 

with 396 adolescents participants in Singapore, it is 

determined that teenegar males and females with 

low emotional and cognitive empathy have higher 

scores of cyber bullying. In the literature, it is put 

forward that there is a substantial relation between 

aggression and cyber bullying (Beran and Li, 2005; 

Chisholm, 2006; David-Ferdon and Hertz, 2007; 

Dilmaç, 2009; Harman, Hansen, Cochran and 

Lindsey, 2005; Willard, 2007). Furthermore, it is 

stated that there is a positive correlation between 

being exposed to cyber bullying and cyber bullying 

others (Arıcak, 2009; Baker and Kavşut, 2007; 

Şahin et al., 2010), additionally, students being exposed 

to bullying behaviors in different aspects cyber 

bully others (Şahin et al.). From Stover’s point of 

view (2006), adolescents use social communication 

networks such as Facebook, Myspace and Xanga to 

gain their social status by acting opposed to people 

with higher social status and speaking ill of others 

or ostracizing them. Adolescents have been trying 

to obtain interest and sympathy that are not avaible 

in their dail life by cyber bullying others. A number 

of reseaches (Bauman, 2007; Brown, Jackson and 

Wanda, 2006; Patchin and Hinduja, 2006) show 

that adolescents who experience bullying in virtual 

environment continue it in their environmet. In 

the finding of a research conducted by Çalık et al 

(2009), it is found that selfish or altruism helping 

behaviors predict bullying status. It is also seen that 

whereas selfish help increases the tendency to become 

a bully, altruism help decreases the tendency 

to become a bully. The finding of the research support 

the findings of the current research indirectly. 

Internet, which gives considerably positive contribution 

to lives of adolescents, is also undeniable 

fact thaat the use of interest is a necessity of this 

era. However, in all societies internet addiction 

and unhealthy/problematic internet use is a signifacant 

threat for some as it is the same for most 

adults (Ceyhan, 2008). It has been determined that 

students with weekly high internet use frequency 

display more cyber bullying behaviors. Many researchers 

(Erdur-Baker and Kavşut, 2007; Hinduja 

and Patchin, 2008; Li, 2007b; Ybarra, 2004) put forward 

that the relation between the use frequency 

of information-communication technologies and 

cyber bullying. Thanks to internet, it is possible 

to get in touch with friends and family members. 

However, it is also possible that a person may meet 

and interact with others unfavorably as it is in other 

social surroundings (Ybarra, Diener-West and 

Leaf, 2007). The research including various mediating 

variables such as the risky use of internet on the 

relation between the use frequency of informationcommunication 

technologies by people and their 

cyber bullying would make this relation more comprehensible. 

It has been determined that the only 

variable predicting significantly “cyber bullying” 

behaviors in the sub-dimensions of internet addiction 

is “social isolation”. When the result is interpreted 

with regards to B value, one point increase in 

the scores of “social isolation” could be interpreted 

in the way that it leads to .535 point increase in the 

scores of “cyber bullying”. In a study of Xiuqin et 

al (2010) examining personality traits of male adolescents 

and internet addiction, it has been confirmed 

that with some mental symptoms personal 

traits such as introversion and psychoticism concur 

with internet addiction. Adolescents with internet 

addiction have regarded their parents’ attitudes 

as excessively intrusive, punisher and apathetic. 

Through these findings, it has been figured out that 

parenting styles and family functions are vital factors 

that contribute to internet addiction. Though 

internet addiction is not a psychiatric disorder as 

defined by the DSM IV, clinicians compare internet 

addiction with pathological gambling, which 

is the closest behavioral dependency (Öztürk, 

Odabaşoğlu, Eraslan, Genç and Kalyoncu, 2007). 

When the effect of scores of internet addiction on 

each other is analysed, it is revealed that “deprevation” 

has a significant effect on “controlling difficulty” 

and “social isolation”, “controlling difficulty” has 

a significant effect on “social isolation” and disorder 

in functionality, besides there is a significant effect 

of “social isolation” on “disorder in functionality”. 

Relationship between loneliness and virtual communication 

is researched on a total of 717 undergraduate 

students studying at universities in the 

provinces of Erzurum, Erzincan and Ankara (Özen, 

2009). Furthermore, it is concluded that internet is 

an instrument to share loneliness, nonetheless, paradoxically 

internet, by leading individuals into the 

addiction, drives adolescents to loneliness. 

In the research by Walrave and Heirman (2011) 

1318 Belgian adolescents are questioned about their 

involvement in cyberbullying and it is found out 

that past involvement in cyberbullying and engaging 

in online risk behaviour increase the likelihood 

of victimisation; non-rejection of cyberbullying 

and online identity experimentation augment the 

1703


likelihood of perpetration. In a study conducted by 

Wan and Chiou (2006), it is emphasized that internet 

addicted persons seek a kind of relief from their 

dissatisfaction through the use of internet (cited in., 

Kesici et al., 2010). 

When the indirect/mediated effect of sub-dimensions 

belonging to Narcissistic Personality 

Inventory on “cyber bullying” is analysed, it is determined 

that the scores of “entitlement” have an 

effect on “cyber bullying” at .663 level, the scores 

of “self-efficacy” has an effect on “cyber bullying” 

at .171 level, the scores of “authority” have an effect 

on “cyber bullying” at .210 level, the scores of 

“exploitativeness” have an effect on “cyber bullying” 

at -.241 level, the scores of “superiority” have 

an effect on “cyber bullying” at .458 level, and the 

scores of “exhibitionism” have an effect on “cyber 

bullying” at .220 level. The regression wieghts are 

non-standard coefficients, in addition to this, one 

unit increase in the scores of narcissism accounts 

for X unit increase in the scores of “cyber bullying”. 

This model has importance with regards to showing 

that narcissism has an indirect/mediated effect on 

cyber bullying. 

According to Kowalski et al (2008), the reasons of 

cyber bullying include exerting control over others, 

getting pleasure from aggresive behaviors, gaining 

prestige among friends, expressing aggressive imaginations 

in virtual environment, trying to take 

revenge for something else the victim does to them, 

desire to look like strict and cold blooded, low possiblity 

of being arrested, an opportunity to hide 

their identities, no need to face-to-face communication 

with victims (cited in., Eroğlu, 2011). The research 

finding reinforces the tendency that persons 

with narcissist personality traits have an effect on 

persons though indirectly through cyber bullying 

in the current research finding. Agression, poor 

self-control and narcissistic personality traits may 

predispose some persons to become addicted to online 

games (Kim, Nankoong, Ku et al., 2008 as cited 

in Xiuqin et al., 2010). It is stressed that persons, 

who experience cyberbullying, have low self-esteem 

(Patchin and Hinduja, 2010). Moreover, in persons 

exposed to cyber bullying feelings of anger, depression, 

anxiety are seen the common ones (Ayas, 

2011), which may lead to a number of destrcutive 

pyschological health problems including suicide. 

(Arıcak et al., 2008). In the light of the related literature 

and the results of the current research, it is 

possible to suggest analysing cyber bullying, internet 

addiction and narcissistic personality traits regarding 

these variables in a detailed manner. 

References/Kaynakça 

Anderson, T., & Sturm, B. (2007). Cyberbullying from playground 

to computer. Young Adult Library Services, Winter, 24-27. 

Ang, R. P., & Goh, D. H. (2010). Cyberbullying among adolescents: 

The role of affective and cognitive empathy, and gender. 

Child Psychiatry & Human Development, 41 (4), 387-397. 

Arıcak, O. T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor 

of cyberbullying among university students. Eurasian Journal 

of Educational Research, 34, 167-184. 

Arıcak, O. T., Kınay, H. ve Tanrıkulu, T. (2011, Ekim). Siber 

zorbalık ölçeğinin ilk psikometrik bulguları. XI. Ulusal Psikolojik 

Danışma ve Rehberlik Kongresinde sunulan sözel bildiri, 

İzmir. 

Arıcak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoglu, A. Sarıbeyoglu, S., 

Cıplak, S., Yılmaz, N. et al. (2008). Cyberbullying among Turkish 

adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11 (3), 253-261. 

Atay, S. (2009). Narsistik Kişilik Envanteri’nin Türkçe’ye standardizasyonu. 

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 

Dergisi, 11 ( 1), 181-196. 

Ayas, T. (2011, Ekim). Lise öğrencilerinin sanal zorba ve kurban 

olma yaygınlığı. 11. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik 

Kongresinde sunulan bildiri, Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 

İzmir, Türkiye. 

Ayas, T., & Horzum, M. B. (2011). Exploring the teachers’ 

cyber bullying perception in terms of various variables. International 

Online Journal of Educational Sciences, 3 (2), 619-640. 

Ayas, T., Çakır, Ö. ve Horzum. M. B. (2011). Ergenler için bilgisayar 

bağımlılığı ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 

439-448. 

Baker, Ö. E. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: 

Siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 

31-42. 

Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında 

internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk 

İletişim, 6 (1), 5-22. 

Batıgün, A. D. ve Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık 

ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. 

Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 213-219. 

Bauman, S. (2007, November). Cyberbullying: A virtual menace. 

Paper presented at the National Coalition Against Bullying 

National Conference, Melbourne. 

Beale, A., & Hall, K. R. (2007). Cyberbullying: What school administrators 

(and parents) can do. Clearing House, 81(1), 8–12. 

Belsey, B. (2008). Cyberbullying. Retrieved August 03, 2008, 

from http://www.cyberbullying.org. 

Beran, T., & Li, Q. (2005). Cyber-harassment: A study of a new 

method for an old behavior. Journal of Educational Computing 

Research, 32 (3), 265-277. 

Berson, I. R., Berson, M. J., & Ferron, J. M. (2002). Emerging 

risks of violence in the digital age: Lessons for educators from 

online study of adolescent girls in the United States. Journal of 

School Violence, 1 (2), 51-71. 

Brown, K., Jackson, M., & Wanda, C. (2006). Cyber-bullying: 

Developing a policy to direct responses that are equitable and 

effective in addressing this special form of bullying. Canadian 

Journal of Educational Administration and Policy, 57. Retrieved 

April 11, 2011 from http://umanitoba.ca/publications/cjeap/ 

articles/brown_jackson_cassidy.html. 

Büyükşahin-Çevik, G. ve Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin 

arkadaş bağlılığı ve internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn 

tutumu ve anne-baba eğitim düzeylerine göre incelenmesi. 

1704


Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (3), 

225-240. 

Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: 

İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 

(2), 109-116. 

Chibbaro, J. S. (2007). School counselors and the cyberbully: 

Interventions and implications. Professional School Counseling, 

11 (1), 65-68. 

Chisholm, J. F. (2006). Cyberspace violence against girls and 

adolescent females. Annals of the New York Academy of Sciences, 

1087 (1), 74-89. 

Connolly, I and O’Moore, M. (2003) Personality and family 

relations of children who bully. Personality and Individual Differences, 

35, 559-567. 

Crothers, L. M., & Kolbert J. B. (2008). Tackling a problematic 

behavior management issue: Teachers’ intervention in childhood 

bullying problems. Intervention in School and Clinic, 43 

(3), 132-139. 

Çalık, T., Özbay, Y., Özer,A., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). 

İlköğretim okulu öğrencilerinin zorbalık statülerinin okul 

iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine 

göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim 

Yönetimi, 15, (60), 555-576. 

Dake, J. A., Price, J. H., Telljohann, S. K., & Funk, J. B. (2003). 

Teacher perceptions and practices regarding school bullying 

prevention. Journal of School Health, 73(9), 347-355. 

David-Ferdon, C., & Hertz, M. F. (2007). Electronic media, violence, 

and adolescents: An emerging public health problem. 

Journal of Adolescent Health, 41, 1-5. 

Dilmaç, B. (2009). Psychological needs as a predictor of cyberbullying: 

A preliminary report on college students. Educational 

Sciences: Theory & Practice, 9, 1291-1325. 

Dilmaç, B., & Aydoğan, D. (2010). Values as a predictor of 

cyber-bullying among secondary school students. International 

Journal of Human and Social Sciences, 5 (3), 185-188. 

Elliot, A. J., & Thrash, T. M. (2001). Narcissism and motivation. 

Psychological Inquiry, 12, 216-219. 

Erdur-Baker, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni 

yüzü: Siber zorbalık. Eğitim Araştırmaları, 27, 31-42. 

Eroğlu, Y. (2011). Koşullu öz-değer, riskle internet davranışları 

ve siber zorbalık/mağduriyet arasındaki ilişkinin incelenmese. 

Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim 

Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. 

Finkelhor, D., Mitchell, K., & Wolak, J. (2008). Highlights of 

the youth ınternet safety survey. Juvenile Justice Fact Sheet- 

FS200104. Washington, DC: US Government P rinting Off ice 

2001. Retrieved August 3, 2008, from http://www.unh.edu/ 

ccrc/pdf/jvq/CV46.pdf. 

Geçtan, E. (1996). Günümüzün sekonder narsisizmi. Psikiyatri 

Sürekli Yayınları, 1 (3), 361-366. 

Griffiths, M. (1998). Internet addiction: Does it really exist. In 

J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, 

interpersonal, and transpersonal implication (pp. 61-75). New 

York: Academic Press. 

Günüç, S. ve Kayri, M. (2010). Türkiye’de internet bağımlılık 

profili ve İnternet Bağımlılık Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik-güvenirlik 

çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi 

Dergisi, 39, 220-232. 

Hardie, E., & Tee, M. (2007). Excessive internet use: The role of 

personality, loneliness and social support networks in internet 

addiction. Australian Journal of Emerging Technologies and Society, 

5 (1), 34-47. 

Harman, J. P., Hansen, C. E., Cochran, M. E., & Lindsey, C. 

R. (2005). Liar, liar: Internet faking but not frequency of use 

aff ects social skills, self-esteem, social anxiety,and aggression. 

CyberPsychology & Behavior, 8 (1), 1-6. 

Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2008). Cyberbullying: An exploratory 

analysis of factors related to off ending and victimization. 

Deviant Behavio, 29 (2), 129-156. 

Kesici, Ş., Şahin, İ., ve Özteke, H. İ. & Li, S. M. (2010, April). 

College students’ internet addiction and use of internet functions in 

Turkey and Taiwan: A comparative study. Paper presented at 10. 

International Educational Technology Conference, İstanbul. 

Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H., Wu, K., & Yen, C. 

F. (2006). Tridimensional personality of adolescents with Internet 

addiction and substance use experience. The Canadian 

Journal of Psychiatry, 51 (14), 887-894. 

Kowalski, R. M., & Limber, S. (2007). Electronic bullying 

among middle school students. Journal of Adolescent Health, 

41 (Supply), 22-30. 

Köroğlu, E. ve Bayraktar, S. (2007). Kişilik bozuklukları. Ankara: 

HYB Yayınları. 

Li, Q. (2006). Cyberbullying in schools: A research of gender 

differences. School Psychology International, 27 (2), 157-170. 

Li, Q. (2007a). Bullying in the new playground: Research into 

cyberbullying and cyber victimisation. Australasian Journal of 

Educational Technology, 23 (4), 435-454. 

Li, Q. (2007b). New bottle but old wine: A research of cyberbullying 

in schools. Computers in Human Behavior, 23 (4), 

1777-1791. 

Mason, K. L. (2008). Cyberbullying: A preliminary assessment 

for school personnel. Psychology in the Schools, 45 (4), 323-348. 

Özen, Ü. (2009). Yalnızlık olgusu ve sanal sohbetin yalnızlığın 

paylaşımına etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. 

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (4), 

15-25. 

Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. ve Kalyoncu, 

Ö. A. (2007). İnternet bağımlılığı: Kliniği ve tedavisi. Bağımlılık 

Dergisi, 8 (1), 36-41. 

Parman, T. (1996). Narsisistik süreç olarak ergenlik: bir giriş 

yazısı. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları, 1 (3), 431-436. 

Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the 

schoolyard: A preliminary look at cyberbullying. Youth Violence 

and Juvenile Justice, 4 (2), 148-169. 

Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2010). Cyberbullying and selfesteem. 

Journal of School Health, 80 (12), 614-621. 

Piksin, M. (2002). School bullying: Definition, types, related 

factors, and strategies to prevent bullying problems. Educational 

Sciences: Theory & Practice, 2, 555-562. 

Rahey, L. A. (2007). Th e direct and moderating eff ect of bullying 

on adolescent health. Queen’s University Kingston, Ontario, 

Canada. Retrieved August 13, 2008 from http://qspace.library. 

queensu.ca/handle/1974/447. 

Scaglione, J., & Scaglione, A. R. (2006). Bully-proofing children: 

A practical, hands- on guide to stop bullying. Lanham, MD: 

Rowman & Littlefield Education.. 

Shariff, S. (2005). Cyber-dilemmas in the new millennium: 

School obligations to provide student safety in a virtual school 

environment. McGill Journal of Education, 467-487. 

Stover, D. (2006). Treating cyberbullying as a school violence 

issue. Education Digest, 72 (4), 40-42. 

1705


Strom, P. S., & Strom, R. D. (2005). Cyberbullying by adolescents: 

A Preliminary assessment. Th e Educational Forum, 70 (1), 21-36. 

Şahin, M., Sarı, S. V., Özer, Ö. ve Er, S. H. (2010). Lise öğrencilerinin 

siber zorba davranışlarda bulunma ve maruz kalma 

durumlarına ilişkin görüşleri. Süleyman Demirel Üniversitesi 

Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 257-270. 

Timuroğlu, K. ve İşcan, Ö. F. (2008). İşyerinde narsisizm ve iş 

tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler 

Dergisi, 22 (2), 239-264. 

Tutgun, A., Deniz, L., & Moon, M. (2011). A comparative study 

of problematic internet use and loneliness among Turkish and 

Korean prospective teachers. TOJET: The Turkish Online Journal 

of Educational Technology, 10 (4), 14-30. 

Twenge, J. M. ve Campbell, W. K. (2010). Asrın vebası: Narsisizm 

illeti (çev. Ö. Korkmaz). İstanbul: Kaknüs. 

Valkenburg, P. M. & Soeters, K. E. (2001). Children’s positive 

and negative experiences with the internet. Communication 

Research, 28, s.652-675. 

Walrave, M., & Heirman, W. (2011). Cyberbullying: Predicting 

victimisation and perpetration. Children. & Society, 25 (1), 59-72. 

Willard, N. (2007). Educator’s guide to cyberbullying and cyberthreats 

2007. Retrieved August 3, 2008, from http://www.cyberbully.org/cyberbully/docs/cbcteducator. 

Xiuqin, H., Huimin, Z., Mengchen, L., Jinan, W, Ying, Z., & 

Ran, T. (2010). Mental health, personality, and parental rearing 

styles of adolescents with Internet addiction disorder. Cyberpsychology, 

Behavior, and Social Networking, 13 (4), 401-416. 

Ybarra, M. L. (2004). Linkages between depressive symptomatology 

and internet harassment among young regular internet 

users. CyberPsychology & Behavior, 7, 247-57. 

Ybarra, M. L., Diener-West, M., & Leaf, P. J. (2007). Examining 

the overlap in internet harassment and school bullying: Implications 

for school intervention. Journal of Adolescent Health, 

41, 42-50. 

1706

siber zorbalık

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?