Đánh giá hiện trạng chất lượng môi trường nước trên địa bàn xã liễn sơn huyện lập thạch tỉnh vĩnh phúc

www.twitter.com/daykemquynhon 

www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

www.daykemquynhon.blogspot.com 

Tên đề tài: 

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM 

------------------- 

HÀ THỊ LAM GIANG 

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC TRÊN 

ĐỊA BÀN XÃ LIỄN SƠN, HUYỆN LẬP THẠCH, TỈNH VĨNH PHÚC 

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC 

Hệ đào tạo 

: Chính quy 

Chuyên ngành : Khoa học Môi trƣờng 

Khoa 

: Môi trƣờng 

Khóa học : 2012 - 2016 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÍ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Thái Nguyên, năm 2016 

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial





Tên đề tài: 

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM 

------------------- 

HÀ THỊ LAM GIANG 

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC TRÊN 

ĐỊA BÀN XÃ LIỄN SƠN, HUYỆN LẬP THẠCH, TỈNH VĨNH PHÚC 

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC 

Hệ đào tạo 

Chuyên ngành 

Lớp 

Khoa 

: Chính quy 

: Khoa học Môi trƣờng 

: K44 - KH MT 

: Môi trƣờng 

Khóa học : 2012 - 2016 

Giảng viên hƣớng dẫn: Th.S Hà Đình Nghiêm 


Thái Nguyên, năm 2016 








i 

LỜI CẢM ƠN 

Thực tập tốt nghệp là giai đoạn cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với 

mỗi sinh viên cuối khóa, nhằm nâng cao năng lực tri thức, tổng hợp các kiến thức 

đã học và có cơ hội mở rộng kỹ năng thực tiễn trong việc nghiên cứu khoa học. 

Được sự đồng ý của ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, khoa 

môi trường và giảng viên hướng dẫn khoa học Th.s Hà Đình Nghiêm, em tiến hành 

đề tài: “ Đánh giá hiện trạng môi trường nước trên địa bàn xã Liễn Sơn, Huyện Lập 

Thạch, Tỉnh Vĩnh Phúc”. 

Để hoàn thành khóa luận này em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà 

trường, Ban chủ nhiệm khoa Môi trường, đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu 

sắc tới thầy giáo Th.s Hà Đình Nghiêm, người đã hướng dẫn, chỉ bảo em tận tình để 

em hoàn thành tốt bài khóa luận này. 

Em xin chân thành cảm ơn các cán bộ Phòng Tài Nguyên Môi Trường huyện 

Lập Thạch, các cán bộ UBND Xã Liễn Sơn,Huyện Lập Thạch,Tỉnh Vĩnh Phúc, bạn 

bè và người thân trong gia đình trong gia đình đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên 

khuyến khích em trong thời gian học tập cũng như hoàn thành đề tài này. 

Trong quá trình thực hiện đề tài này, mặc dù đã có những cố gắng nhưng do 

thời gian và năng lực còn hạn chế nên đề tài của em không thể tránh khỏi những sai 

sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và các bạn để 

đề tài của em được hoàn thiện hơn. 

Em xin chân thành cảm ơn! 

Thái Nguyên, ngày 22 tháng 11 năm 2015 

Sinh viên 

Hà Thị Lam Giang 









ii 

DANH MỤC CÁC BẢNG 

Trang 

Bảng 2.1.Trữlượngnước trên thếgiới ........................................................................ 11 

Bảng 2.2. Tài nguyên nước một số Quốc gia trên thế giới ....................................... 11 

Bảng 3.1. Phương pháp lấy mẫu nước ...................................................................... 22 

Bảng 3.2. Phương pháp phân tích mẫu nước mặt ..................................................... 22 

Bảng 3.3. Phương pháp phân tích mẫu nước ngầm .................................................. 23 

Bảng 3.4. Phương pháp phân tích mẫu nước thải ..................................................... 23 

Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất năm2014 .............................................................. 28 

Bảng 4.2. Loại hình sử dụng nước cho sinh hoạt ...................................................... 36 

Bảng 4.3. Vị trí lấy mẫu nước mặt ............................................................................ 37 

Bảng 4.4. Kết quả phân tích nguồn nước mặt tại xã Liễn Sơn ................................. 38 

Bảng 4.5. Vị trí lấy mẫu nước ngầm ......................................................................... 41 

Bảng 4.6. Kết quả phân tích mẫu nước ngầm tại xã Liễn Sơn.................................. 42 

Bảng 4.7 Vị trí lấy mẫu nước thải sinh hoạt ............................................................. 45 

Bảng 4.8. Kết quả phân tích mẫu nước thải sinh hoạt tại xã Liễn Sơn ..................... 45 

Bảng 4.9. Ý kiến của người dân về hiện trạng chất lượng nước mặt tại xã Liễn Sơn .. 49 

Bảng 4.10. Ý kiến của người dân về chất lượng nước giếng đang dùng .................. 50 

Bảng 4.11. Nguồn tiếp nhận nước thải sinh hoạt của các hộ gia đình ...................... 51 









iii 

DANH MỤC CÁC HÌNH 

Trang 

Hình2.1. Tỉlệ giữacácloạinước trênthế giới( Cao Liêm, 1990) ................................. 10 

Hình 4.1. Mô phỏng vị trí địa lý xã Liễn Sơn ........................................................... 25 

Hình 4.2. Biểu đồ hàm lượng BOD 5 , COD và TSS trong mẫu NM1, NM2 so với 

QCVN 08 : 2008/BTNMT ........................................................................ 39 

Hình 4.3. Biểu đồ hàm lượng NO 2 

- 

trong mẫu NM1, NM2 so với QCVN 08 : 

2008/BTNMT ........................................................................................... 39 

Hình 4.4. Biểu đồ hàm lượng Mn và COD của mẫu NN1 và NN2 trong nước ngầm so 

với QCVN 01:2009/BYT .......................................................................... 43 

Hình 4.5. Biểu đồ hàm lượng Amoni trong mẫu NN1 và NN2 

so với QCVN 

09:2008/BTNMT ...................................................................................... 43 

Hình 4.6. Biểu đồ hàm lượng một số chỉ tiêu trong nước thải 

so với QCVN 

14:2008/BTNMT ...................................................................................... 46 

Hình 4.7. Biểu đồ thể hiện ý kiến của người dân về chất lượng nước mặt ............... 49 

Hình 4.8 Biểu đồ thể hiện ý kiến của người dân về chất lượng nước ngầm ............. 50 

Hình 4.9. Mô hình bể lọc nước thủ công .................................................................. 53 

Hình 4.10. Bể lọc nước hộ gia đình .......................................................................... 54 









iv 

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT 

STT Ký hiệu Tên đầy đủ 

1 BOD Nhu cầu oxy sinh hóa 

2 BTNMT Bộ Tài nguyên Môi trường 

3 BYT Bộ Y tế 

4 COD Nhu cầu oxy hóa học 

5 CTR Chất thải rắn 

6 DO Hàm lượng oxy hòa tan trong nước 

7 KLN Kim loại nặng 

8 QCVN Quy chuẩn Việt Nam 

9 TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam 

10 UBND Ủy ban nhân dân 









v 

MỤC LỤC 

Trang 

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... i 

DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................. ii 

DANH MỤC CÁC HÌNH .............................................................................. iii 

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ............................................ iv 

MỤC LỤC ........................................................................................................ v 

Phần 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 

1.1. Tính cấp thiết .............................................................................................. 1 

1.2. Mục đích của đề tài .................................................................................... 2 

1.3. Mục tiêu của đề tài ............................................................................................ ...2 

1.4. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 2 

1.5. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 3 

1.5.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ...................................... 3 

1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................... 3 

Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................. 4 

2.1. Cơ sở pháp lý ............................................................................................. 4 

2.2. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5 

2.2.1. Một số khái niệm liên quan ..................................................................... 5 

2.2.1.1. Khái niệm về môi trường ..................................................................... 5 

2.2.1.2. Khái niệm về ô nhiễm môi trường ....................................................... 5 

2.2.1.3. Một số khái niệm về tài nguyên nước. ................................................. 5 

2.2.1.4. Khái niệm nước thải và nguồn nước thải ............................................. 6 

2.2.2. Ô nhiễm môi trường nước và một số nguồn gây ô nhiễm môi trường nước... 6 

2.2.2.1. Ô nhiễm môi trường nước .................................................................... 6 

2.2.2.2. Các nguồn gây ô nhiễm nước ............................................................... 8 

2.3. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................... 9 









vi 

2.3.1. Hiện trạng môi trường nước trên thế giới ............................................... 9 

2.3.1.1.Tài nguyên nước trên thế giới ............................................................... 9 

2.3.1.2. Tình hình sửdụngnước trên thế giới ................................................... 12 

2.3.2. Hiện trạng môi trường nước ở Việt Nam .............................................. 15 

2.3.2.1. Tài nguyên nước và tình hình sử dụng nước ở Việt Nam .................. 15 

2.3.2.2. Hiện trạng chất lượng nước ................................................................ 17 

2.3.3. Hiện trạng môi trường nước tại huyện Lập Thạch ............................... 18 

2.3.3.1. Tài nguyên nước ................................................................................. 18 

2.3.3.2. Thực trạng nguồn cung cấp nước sinh hoạt ....................................... 18 

2.3.3.3. Thực trạng về thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt ............................. 19 

PHẦN 3. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20 

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 20 

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 20 

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 20 

3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................... 20 

3.2.1. Địa điểm ................................................................................................ 20 

3.2.2. Thời gian tiến hành ............................................................................... 20 

3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 20 

3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh phúc ................................................................................................. 20 

3.3.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc ................................................................................................. 20 

3.3.3. Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng nước tại xã Liễn 

Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc .......................................................... 20 

3.3.4. Ý kiến của người dân về chất lượng nước ............................................ 20 

3.3.5. Đề xuất một số biện pháp phòng ngừa và khắc phục ô nhiễm ............. 20 

3.4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 20 









vii 

3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ................................................... 20 

3.4.2. Phương pháp khảo sát thực địa, điều tra phỏng vấn ............................. 21 

3.4.3. Phương pháp lấy mẫu ngoài hiện trường và phân tích mẫu trong 

phòng thí nghiệm ............................................................................................ 21 

3.4.4. Phương pháp tổng hợp, so sánh ............................................................ 24 

3.4.5. Phương pháp xử lý số liệu ..................................................................... 24 

Phần 4.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................ 25 

4.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh 

Vĩnh Phúc ........................................................................................................ 25 

4.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 25 

4.1.1.1. Vị tri địa lý ......................................................................................... 25 

4.1.1.2. Địa hình địa mạo ................................................................................ 26 

4.1.1.3. Khí hậu ............................................................................................... 26 

4.1.1.4. Thủy văn ............................................................................................. 27 

4.1.2. Các nguồn tài nguyên ............................................................................ 27 

4.1.2.1. Tài nguyên đất .................................................................................... 27 

4.1.2.2. Tài nguyên nước ................................................................................. 29 

4.1.2.3. Tài nguyên rừng ................................................................................. 29 

4.1.2.4. Tài nguyên khoáng sản ...................................................................... 29 

4.1.2.5. Tài nguyên nhân văn .......................................................................... 29 

4.1.3. Thực trạng môi trường .......................................................................... 29 

4.1.4. Điều kiện kinh tế xã hội ........................................................................ 30 

4.1.4.1. Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế ........................... 30 

4.1.4.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ............................................. 30 

4.1.4.3. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập ............................................. 31 

4.1.4.4. Thực trạng phát triển các khu dân cư nông thôn................................ 32 

4.1.4.5. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng .................................................... 33 









viii 

4.1.5. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và môi trường .. 34 

4.1.5.1. Ưu điểm .............................................................................................. 34 

4.1.5.2. Tồn tại ................................................................................................ 35 

4.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc ................................................................................................. 36 

4.2.1. Hiện trạng sử dụng nước sinh hoạt của xã Liễn Sơn ............................. 36 

4.2.2. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng nước mặt tại xã Liễn Sơn ................ 36 

4.2.3. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng nước ngầm tại xã Liễn Sơn .............. 41 

4.2.4. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng thải sinh hoạt tại xã Liễn Sơn .......... 44 

4.3. Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng tới môi trường nước của xã Liễn 

Sơn, huyện Lập Thạch .................................................................................... 46 

4.3.1. Ô nhiễm do rác và chất thải sinh hoạt ................................................... 47 

4.3.2. Ô nhiễm do nước thải sinh hoạt ............................................................ 47 

4.3.3. Ô nhiễm do sử dụng hố xí không hợp vệ sinh và quy mô chuồng trại 

chăn nuôi của các hộ gia đình không hợp lí .................................................... 47 

4.3.4. Ô nhiễm do các hoạt động nông nghiệp ................................................ 48 

4.3.5. Ý thức của người dân ............................................................................ 48 

4.4. Ý kiến của người dân về hiện trạng môi trường nước tại xã Liễn Sơn .... 49 

4.4.1. Đánh giá của người dân về chất lượng nước mặt ................................. 49 

4.4.2. Đánh giá của người dân về chất lượng nước giếng .............................. 50 

4.4.3. Đánh giá của người dân về hiện trạng nước thải sinh hoạt ................... 51 

4.5. Đề xuất một số giải pháp phòng ngừa, khắc phục ô nhiễm ..................... 51 

4.5.1. Giải pháp kỹ thuật ................................................................................. 51 

4.5.2. Giải pháp về công tác quản lý ............................................................... 54 

4.5.3. Giải pháp về thể chế, chính sách ........................................................... 55 

4.5.4. Giải pháp luật pháp, chính sách và giáo dục tuyên truyền ................... 55 

Phần 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 56 









ix 

5.1. Kết luận .................................................................................................... 56 

5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 56 

5.2.1. Về phía nhà nước .................................................................................. 56 

5.2.2. Về phía người dân ................................................................................. 57 

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 58 

I. Tiếng Việt 

II. Tiếng Anh 

III. Tài liệu từ Internet 

PHỤ LỤC 









1 

Phần 1 

MỞ ĐẦU 

1.1. Tính cấp thiết 

Nước là nguồn gốc của sựsống, nướcluôn luôn giữvai trò mang tính sống còn 

trong lịch sử phát triển loài người và phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Con 

người sử dụng nước cho nhiều mục đích khác nhau nhưsinh hoạt, công nghiệp, 

nông nghiệp... Hiện nay, do sựbùng nổdân số, do sựphát triển mạnh mẽ của các 

ngành kinh tế trên thếgiới, chất lượng cuộc sống của con người ngày càng nâng cao 

vì thế nhu cầu sử dụng nước ngày càng lớn, việc khai thác và sử dụng các nguồn 

nước ngày càng nhiều hơn. Những hoạt động tự phát không có quy hoạch của con 

người như chặt phá rừng bừa bãi, canh tác nông, lâm nghiệp không hợp lý và thải 

trực tiếp chất thải vào môi trường,…đã và đang làm cho nguồn nước bị ô nhiễm, 

vấn đề khan hiếm nước sạch ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn nhất là ởcác vùng 

ít mưa. 

Lập Thạch là một huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phúc, kinh tế còn chậm phát triển 

chủ yếu là trồng trọt và chăn nuôi, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Tuy 

vậy, trong thời gian qua cùng với sự phát triển kinh tế xã hội, vấn đề môi trường 

của huyện đã bộc lộ nhiều bất cập thậm chí đáng báo động. Môi trường đất, môi 

trường không khí, nguồn nước mặt, nước ngầm đang bị ô nhiễm. Điều này đã gây 

ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khoẻngười dân. 

Hiện nay, công tác quản lý nhà nước về môi trường nói chung và môi trường 

nước nói riêng trên địa bàn xã, huyện chưa được quan tâm, chú trọng. Sự ô nhiễm 

nguồn nước cũng như sự khan hiếm nguồn nước sẽ càng trầm trọng nếu không có 

biện pháp quản lý tốt chất lượng tài nguyên nước. Đểkhắc phục, giảm thiểu được 

ảnh hưởng của ô nhiễm nước đến đời sống và sức khoẻ người dân công việc quan 

trọng là đánh giá chính xác mức độ và nguyên nhân gây ô nhiễm nước trên địa bàn 

xã, huyện để đưa ra giải pháp khắc phục, giảm thiểu một cách hữu hiệu và phù hợp. 









2 

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, được sựđồng ý của Ban Giám hiệu nhà 

trường, Khoa Môi trường – Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, dưới sự hướng 

dẫn của thầy giáo Th.s Hà Đình Nghiêm tôi đã thực hiện đề tài: “Đánh giáhiện 

trạng chất lượng môi trường nước trên địa bàn xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc”. 

1.2. Mục đích của đề tài 

- Nắm được tình hình sử dụng nguồn nước trên địa bàn xã Liễn Sơn. 

- Nắm được hiện trạng chất lượng môi trường nước mặt, nước ngầm và nguồn gây ô 

nhiễm nguồn nước.Từ đó, đưa ra các biện pháp nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu ô 

nhiễm nguồn nước trên địa bàn xã Liễn Sơn. 

1.3. Mục tiêu của đề tài 

- Đánh giá được tình hình sử dụng nguồn nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập 

Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

- Đánh giá được hiện trạng chất lượng môi trường nước mặt, nước ngầm, 

nước thải và nguồn gây ô nhiễm nước. 

trường nước. 

- Đề xuất một số biện pháp xử lý nhằm giảm thiểu ô nhiễm đối với môi 

1.4. Yêu cầu của đề tài 

- Công tác điều tra, thu thập thông tin, phân tích chất lượng nước trên địa 

bàn xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

+ Thông tin và số liệu thu được chính xác, trung thực, khách quan. 

+ Các mẫu nghiên cứu và phân tích phải đảm bảo tính khoa học và đại diện 

cho khu vực nghiên cứu. 

+ Đánh giá đầy đủ, chính xác chất lượng nước. 

+ Các kết quả phân tích phải được so sánh với tiêu chuẩn, quy chuẩn môi 

trường Việt Nam. 

- Giải pháp kiến nghị đưa ra phải thực tế, có tính khả thi và phù hợp với 

điều kiện thực tế của địa phương. 









3 

1.5. Ý nghĩa của đề tài 

1.5.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học 

- Áp dụng những kiến thức đã học của nhà trường vào thực tế. 

- Nâng cao hiểu biết thêm về kiến thức thực tế. 

- Tích lũy kinh nghiện cho công việc sau khi ra trường. 

- Bổ sung tư liệu cho học tập. 

1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn 

- Phản ánh thực trạng về môi trường nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc. 

- Tạo số liệu làm cơ sở cho công tác lập kế hoạch xây dựng chính sách bảo 

vệ Môi trường và Kế hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội của địa phương. 

- Cảnh báo các vấn đề cấp bách và nguycơ tiềm tàng về ô nhiễm suy thoái 

môi trường nước. 

- Nâng cao chất lượng nước phục vụ cho người dân trên địa bàn. 









4 

Phần 2 

TỔNG QUAN TÀI LIỆU 

2.1. Cơ sở pháp lý 

- Luật Bảo vệ môi trường 2014. 

- Luật Tài nguyên nước năm 2012 đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội 

chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 21 tháng 6 năm 2012 

có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2013. 

- Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 Quy định chi tiết thi hành 

một số điều của Luật Bảo vệ môi trường. 

vực sông. 

- Nghị định 120/2008/NĐ-CP ngày 01/12/2008 của Chính phủ về quản lý lưu 

- Nghị định 117/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2009 của Chính phủ về xử lý vi 

phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. 

- Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị về bảo vệ môi 

trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. 

- Quyết định số 22/2006/QĐ-BTNMT ngày 18/12/2006 của Bộ Tài nguyên và Môi 

trường về việc bắt buộc áp dụng Tiêu chuẩn Việt Nam về môi trường. 

- Quyết định 1788/QĐ-TTg ngày 01/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về 

việc phê duyệt Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm 

trọng đến năm 2020. 

dưới ngầm. 

- QCVN 08:2008/BTNMT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt. 

- QCVN 09:2008/ BTNMT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước 


thải sinh hoạt. 

- QCVN 01:2009/BYT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống. 

- TCVN 6663- 3:2008 (ISO 5667 – 6:2005)- Chất lượng nước- Lấy mẫu. 

Hướng dẫn kỹ thuật lấy mẫu ở sông và suối. 

- TCVN 5994:1995 (ISO 5667 – 4:1987) – Chất lượng nước – Lấy mẫu. 

Hướng dẫn lấy mẫu ở ao hồ tự nhiên và nhân tạo. 









5 

- TCVN 5993:1995 (ISO 5667-3:1985) – Chất lượng nước - Lấy mẫu. 

Hướng dẫn bảo quản và xử lý mẫu. 

- TCVN 6663-11:2011(ISO 5667 – 11:2009) - Chất lượng nước – Lấy mẫu – 

Phần 11: Hướng dẫn lấy mẫu nước ngầm. 

- TCVN 5999:1995 (ISO 5667/10:1992) – Chất lượng nước- Lấy mẫu - 

hướng dẫn lấy mẫu nước thải. 

2.2. Cơ sở lý luận 

2.2.1. Một số khái niệm liên quan 

2.2.1.1. Khái niệm về môi trường 

Môi trường là hệ thống các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có tác động 

đối với sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật. (Điều 3, mục 1, Luật Bảo 

vệ môi trường, 2014) [7]. 

2.2.1.2. Khái niệm về ô nhiễm môi trường 

Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù 

hợp với quy chuẩn kỹ thuật môi trường và tiêu chuẩn môi trường gây ảnh hưởng 

xấu đến con người và sinh vật. (Điều 3, mục 8, Luật Bảo vệ môi trường, 2014) [7]. 

2.2.1.3. Một số khái niệm về tài nguyên nước. 

Nước là tài nguyên đặc biệt quan trọng, là thành phần thiết yếu của sự sống 

và môi trường, quyết định sự tồn tại và phát triển bền vững của đất nước, là điều 

kiện để khai thác, sử dụng tài nguyên khác và là tư liệu sản xuất không thể thay thế 

được của các ngành kinh tế (Trần Yêm và Trịnh Thị Thanh, 1998) [10]. 

- Nước mặt 

Nước mặt bao gồm các nguồn nước trong các hồ chứa, sông, suối hoặc nước 

ngọt trong vùng đất ngập nước. Do kết hợp từ các dòng chảy trên bề mặt và thường 

xuyên tiếp xúc với không khí nên các đặc trưng của nước mặt là: 

+ Chứa khí hòa tan, đặc biệt là oxy. 

+ Chứa nhiều chất rắn lơ lửng (riêng trường hợp nước trong ao hồ, đầm lầy 

chứa chất rắn lơ lửng và chủ yếu ở dạng keo). 

+ Có hàm lượng chất hữu cơ cao. 









6 

+ Có sự hiện diện của nhiều loại tảo. 

+ Chứa nhiều vi sinh vật. 

- Nước ngầm 

Nước ngầm là một dạng nước dưới đất, tích trữ trong các lớp đất đá trầm tích 

bở rời như cặn, sạn, cát bột kết, trong khe nứt, hang cacxtơ dưới bề mặt trái đất, có 

thểkhai thác cho các hoạt động sống của con người. 

- Nước máy là nước qua xử lý, tuy nhiên cũng có thể bị ô nhiễm bẩn trên 

đường nước dẫn nước, dụng cụ chứa nước không sạch hoặc do sự cố xử lý. 

2.2.1.4. Khái niệm nước thải và nguồn nước thải 

- Theo Tiêu chuẩn Việt Nam 5980-1995 và ISO 6107/1-1980: Nước thải là 

nước đã được thải ra sau khi đã sử dụng hoặc được tạo ra trong một quá trình công 

nghệ và không còn giá trị trực tiếp đối với quá trình đó. 

- Nước thải sinh hoạt: là nước thải từ các khu dân cư, khu vực hoạt động 

thương mại, khu vực công sở, trường học và các cơ sở tương tự khác. 

- Nước thải công nghiệp (hay còn gọi là nước thải sản xuất): là nước thải từ 

các nhà máy đang hoạt động hoặc trong đó nước thải công nghiệp là chủ yếu. 

- Nước thấm qua: là lượng nước thấm vào hệ thống ống bằng nhiều cách 

khác nhau, qua các khớp nối, các ống có khuyết tật hoặc thành hố ga hay hố xí. 

- Nước thải tự nhiên: nước mưa được xem như nước thải tự nhiên ở những 

thành phố hiện đại, chúng được thu gom theo hệ thống riêng. 

- Nước thải đô thị: nước thải đô thị là một thuật ngữ chung chỉ chất lỏng 

trong hệ thống cống thoát của một thành phố, thị xã đó là hỗn hợp của các loại nước 

thải trên. 

2.2.2. Ô nhiễm môi trường nước và một số nguồn gây ô nhiễm môi trường nước 

2.2.2.1. Ô nhiễm môi trường nước 

Vấn đề ô nhiễm nước là một trong những thực trạng đáng ngại nhất của sự 

hủy hoại môi trường tự nhiên do nền văn minh đương thời. Môi trường nước rất dễ 

bị ô nhiễm, các nguồn ô nhiễm từ đất, không khí đều có thể làm ô nhiễm nước, ảnh 

hưởng lớn đến đời sống của con người và các sinh vật khác. 

Ô nhiễm nước là sự thay đổi theo chiều xấu đi các tính chất vật lý - hoá học - 

sinh học của nước, với sự xuất hiện các chất lạ ở thể lỏng, rắn làm cho nguồn nước trở 









7 

nên độc hại với con người và sinh vật, làm giảm độ đa dạng sinh vật trong nước. Xét về 

tốc độ lan truyền và quy mô ảnh hưởng thì ô nhiễm nước là vấn đề đáng lo ngại hơn ô 

nhiễm đất.(Hoàng Văn Hùng, 2008) [3]. 

Ngoài ra ta còn có định nghĩa sau: “Sự ô nhiễm nước là sự thay đổi của thành 

phần và tính chất của nước ảnh hưởng đến hoạt sống bình thường của con người và 

sinh vật. Khi sự thay đổi thành phần và tính chất của nước vượt quá một ngưỡng 

cho phép thì sự ô nhiễm của nước đã ở mức nguy hiểm và gây ra một số bệnh ở 

người. (Lê Văn Khoa, 2005) [4] 

nguồn. 

Nguồn nước bị ô nhiễm có các dấu hiệu đặc trưng sau đây: 

- Có xuất hiện các chất nổi trên bề mặt nước và các cặn lắng chìm xuống đáy 

- Thay đổi tính chất lý học (độ trong, màu, mùi, nhiệt độ...) 

- Thay đổi thành phần hóa học (pH, hàm lượng của các chất hữu cơ và vô cơ, 

xuất hiện các chất độc hại...) 

- Lượng ôxi hòa tan (DO) trong nước giảm do các quá trình sinh hóa để ôxi 

hóa các chất bẩn hữu cơ vừa mới thải vào. 

- Các vi sinh vật thay đổi về loài và về số lượng. Có xuất hiện các vi trùng 

gây bệnh. Một số các sinh vật gây bệnh có thể sống một thời gian khá dài trong 

nước và là nguy cơ truyền bệnh tiềm tàng. Để đánh giá mức ô nhiễm vi sinh vật của 

nước, người ta thường dùng chỉ tiêu Coliform. [2] 

Nguồn nước bị ô nhiễm có ảnh hưởng rất lớn đến hệ thủy sinh vật và việc sử 

dụng nguồn nước vào mục đích cấp nước hoặc mỹ quan chung. 

Theo Escap (1994) [11], chất lượng nước được đánh giá bởi các thông số, 

các chỉ tiêu đó là: 

- Các thông số lý học, ví dụ như: 

+ Nhiệt độ: Nhiệt độ tác động tới các quá trình sinh hoá diễn ra trong nguồn 

nước tự nhiên sự thay đổi về nhiệt độ sẽ kéo theo các thay đổi về chất lượng nước, 

tốc độ, dạng phân huỷ các hợp chất hữu cơ, nồng độ oxy hoà tan. 









8 

+ pH: Là chỉ số thể hiện độ axit hay bazơ của nước, là yếu tố môi trường ảnh 

hưởng tới tốc độ phát triển và sự giới hạn phát triển của vi sinh vật trong nước. 

Trong lĩnh vực cấp nước, pH là yếu tố phải xem xét trong quá trình đông tụ hoá 

học, sát trùng, làm mềm nước, kiểm soát sự ăn mòn. Trong hệ thống xử lý nước thải 

bằng quá trình sinh học thì pH phải được khống chế trong phạm vi thích hợp đối với 

các loài vi sinh vật có liên quan, pH là yếu tố môi trường ảnh hưởng tới tốc độ phát 

triển và giới hạn sự phát triển của vi sinh vật trong nước. 

- Các thông số hoá học, ví dụ như: 

+ BOD: Là lượng oxy cần thiết cung cấp để vi sinh vật phân huỷ các chất 

hữu cơ trong điều kiện tiêu chuẩn về nhiệt độ và thời gian. 

nước thải. 

+ COD: Là lượng oxy cần thiết để oxy hoá các hợp chất hoá học trong nước. 

+ NO 3 : Là sản phẩm cuối cùng của sự phân huỷ các chất có chứa nitơ trong 

+ Các yếu tố KLN: Kim loại nặng là những kim loại cố khối lượng riêng lớn 

hơn 5g/cm 3 như Asen, Cacdimi, Fe, Mn… ở hàm lượng nhỏ nhất định chúng cần 

cho sự phát triển và sinh trưởng của động, thực vật như khi hàm lượng tăng thì 

chúng sẽ trở thành độc hại đối với sinh vật và con người thông qua chuỗi mắt xích 

thức ăn. 

- Các thông số sinh học, ví dụ như: Colifom: Là nhóm vi sinh vật quan trọng 

trong chỉ thị môi trường, xác định mức độ ô nhiễm bẩn về mặt sinh học của nguồn nước. 

2.2.2.2. Các nguồn gây ô nhiễm nước 

Sự nhiễm nguồn nước có thể là nguồn gốc tự nhiên hay nhân tạo: 

- Ô nhiễm nước có nguồn gốc tự nhiên: Sự ô nhiễm có nguồn gốc tự nhiên là 

do nhiễm mặn, nhiễm phèn, gió, bão, lũ lụt... Nước mưa rơi xuống mặt đất, mái nhà, 

đường phố đô thị công nghiệp, kéo theo các chất bẩn xuống sông, hồ hoặc các sản 

phẩm từ hoạt động sống của sinh vật, vi sinh vật kể cả xác chết của chúng. Sự ô 

nhiễm này còn gọi là ô nhiễm không xác định được nguồn. 

- Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo: Sự ô nhiễm nhân tạo chủ yếu do xả 

nước thải từ các vùng dân cư, khu công nghiệp, hoạt động giao thông vận tải, thuốc 

trừ sâu, thuốc diệt cỏ và các phân bón trong nông nghiệp, giao thông đường biển… 









9 

Các xu hướng chính thay đổi chất lượng nước khi bị ô nhiễm: 

- Giảm độ pH của nước ngọt. 

NO 2 - , NO 3 - .... 

- Tăng hàm lượng các ion Ca 2+ , Mg 2+ , SO 4 2- trong nước ngầm và nước sông. 

- Tăng hàm lượng các KLN (Pb, Hg, Cd, As, Cu, Zn...) và các anion PO 4 3- , 

- Tăng hàm lượng các muối trong nước bề mặt và nước ngầm (từ nước thải, 

khí quyển và CTR). 

- Tăng hàm lượng các hợp chất hữu cơ (khó bị phân hủy sinh học). 

- Giảm nồng độ oxi hòa tan trong nước tự nhiên do các quá trình oxi hóa. 

- Giảm độ trong của nước. 

2.3. Cơ sở thực tiễn 

2.3.1. Hiện trạng môi trường nước trên thế giới 

2.3.1.1.Tài nguyên nước trên thế giới 

Nướcbaophủ71% 

diệntíchcủatráiđấttrongđócó97%lànướcmặn, 

cònlạilànướcngọt.Trong3%lượngnướcngọttrêntráiđấtthìcókhoảng 

3/4lượngnướcngọtmàconngườikhôngsửdụngđượcvìnónằm quásâu tronglòngđất, 

bịđóngbăng, ở dạng hơitrongkhíquyểnvàởdạngtuyếttrên lục địa…Chỉcó0,5% 

nướcngọthiệndiệntrong 

ngườiđãvàđangsửdụng.Tuynhiênnếutatrừphầnnướcbịônhiễmrathì 

chỉcókhoảng0,003%lànướcngọtsạchmàconngườicóthểsửdụngđược 

vànếutínhratrungbìnhmỗingườiđượccungcấp879.000lítnướcngọtđể 

dụng(Miller,1988) [15]. 

sông,suối,ao,hồmàcon 

Một phần nước ngầm và nước hồ có độ khoáng hóa khá cao. Trên Thế giới 

nước tự nhiên có độ mặn cao nhất không nằm trong biển và đại dương, mà ở hồ Chết, 

nơi người và động vật không thể chìm hoàn toàn trong nước được. Chỉ có 2,31% tổng 

thể nước Trái Đất là nước ngọt, trong đó 85,9% nằm trong băng tuyết hai cực và núi 

cao, 13,5% nằm trong nước ngầm. Sông ngoài chứa được 1.700 km 3 nước, chiếm 

0,0001% tổng lượng và 0,005% lượng nước ngọt của Trái Đất. 


sử 








10 

Hình2.1. Tỉlệ giữacácloạinƣớc trênthế giới( Cao Liêm, 1990) 

Theo hiểu biết hiện nay thì nước trên hành tinh của chúng ta phát sinh từ 3 

nguồn: bên trong lòng đất, từ các thiên thạch ngoài trái đất mang vào và từ tầng trên 

của khí quyển, trong đó thì nguồn gốc từ bên trong lòng đất là chủ yếu. Nước có 

nguồn gốc bên trong lòng đất được hình thành ở lớp vỏ giữa của quả đất do quá trình 

phân hóa các lớp nham thạch ở nhiệt độ cao tạo ra, sau đó theo các khe nứt của lớp 

vỏ ngoài nước thoát dần qua lớp vỏ ngoài thì biến thành thể hơi, bốc hơi và cuối 

cùng ngưng tụ lại thành thể lỏng và rơi xuống mặt đất. Trên mặt đất, nước chảy tràn 

từ nơi cao đến nơi thấp và tràn ngập các vùng trủng tạo nên các đại dương mênh 

mông và các sông hồ nguyên thủy. 

Theo sự tính toán thì khối lượng nước ở trạng thái tự do phủ lên trên trái đất 

khoảng 1,4 tỉ km3, nhưng so với trữ lượng nước ở lớp vỏ giữa của quả đất (khoảng 

200 tỉ km3) thì chẳng đáng kể vì nó chỉ chiếm không đến 1%. Tổng lượng nước tự 

nhiên trên thế giới theoước tính có khác nhau theo các tác giả và dao động từ 

1.385.985.000 km3 (Lvovits, Xokolov – 1974) đến 1.457.802.450 km3 (F. Sargent – 

1974) [13]. 









11 

Quốc gia 

Brazin 

CHLB Nga 

Trung Quốc 

Canada 

Mỹ 

Ấn Độ 

Na Uy 

Pháp 

Việt Nam 

Bảng 2.1.Trữlƣợngnƣớc trên thếgiới 

Loạinƣớc 

Trữlƣợng(km 3 ) 

Biển vàđại dương 

Nước ngầm 

Băngvàbănghà 

Hồnướcngọt 

Hồ nước mặn 

Khíẩmtrongđất 

Hơi nướctrongkhíẩm 

Nước sông 

Tuyết lụcđịa 

(NguồnF. Sargent,1974)[13] 

1.370.322.000 

60.000.000 

26.660.000 

125.000 

105.000 

75.000 

14.000 

1.000 

250 

Bảng 2.2. Tài nguyên nƣớc một số Quốc gia trên thế giới 

Tổng 

lƣợng 

km 3 

9.230 

4.003 

2.550 

2.472 

1.938 

1.680 

405 

183 

88 

Tỷ lệ so với 

toàn cầu 

22,2 

9,6 

6,1 

5,9 

4,7 

4,1 

0,98 

0,4 

0,7 

Bình quân 

Bình quân 

10 3 m 3 /km 2 10 3 m 3 /ngƣời 

diện tích đầu ngƣời 

1.084 

234 

268 

248 

207 

514 

1.248 


332 

917 

135 

23,5 

2,6 

102 

9,1 

2,4 

102 

Toàn cầu 41.500 100 279 9,0 

(Nguồn: Nguyễn Thị Phương Loan, 2005) [6] 

3,7 

5,6 








12 

2.3.1.2. Tình hình sửdụngnước trên thế giới 

Nhucầu sử dụng nướccàngngày càngtăngtheođàpháttrểncủanềncông nghiệp, 

nôngnghiệpvà sựnângcaomứcsốngcủaconngười. Theosựước tính, 

bìnhquântrêntoànthếgiớicóchừngkhoảng40%lượngnướccungcấp 

dụngchocôngnghiệp,50%chonôngnghiệpvà10%chosinhhoạt. 

đượcsử 

nhiên,nhucầusửdụngnướclạithayđổitùy thuộc vàosự pháttriểncủa 

mỗiquốcgia.Vídụ:ỞHoaKỳ,khoảng44% nước đượcsử dụngchocông nghiệp, 47% 

sửdụngchonôngnghiệp và 9%chosinh hoạt và 

giảitrí(Chiras,1991).ỞTrungQuốcthì7%nướcđượcdùngchocôngnghiệp,87%cho 

nôngnghiệp,6%sửdụngchosinhhoạt vàgiảitrí(Chiras, 1991)[12]. 

Tuy 

Nhucầuvề nướctrongcôngnghiệp:Sự pháttriểncàngngày càngcao 

củanềncôngnghiệptrêntoànthếgiớicànglàmtăngnhucầuvềnước,đặc 

biệtđốivớimộtsốngànhsảnxuấtnhư chế biếnthựcphẩm,dầumỏ,giấy, 

luyệnkim,hóachất…,chỉ5ngànhsảnxuấtnày 

nướcsửdụngchocôngnghiệp. 

đãtiêuthụmất90%lượng 

Nhucầuvề nướctrongnôngnghiệp:Sự pháttriểntrongsảnxuấtnông nghiệpnhưsự 

thâmcanhtăngvụvàmởrộngdiệntíchđấtcanhtáccũngđòi hỏimộtlượngnước ngày 

càngcao.TheoM.I.Lvovits(1974),trongtươnglai 

dothâmcanhnôngnghiệpmàdòngchảycảnămcủacácconsôngtrêntoàn 

thếgiớicóthểgiảm 

đikhoảng700km 3 /năm.Phầnlớnnhucầuvềnướcđược 

thỏamãnnhờmưaởvùngcó khí hậuẩm,nhưngcũng thường được bổsung 

bởinướcsônghoặcnướcngầm 

bằngbiệnphápthủylợinhấtlàvàomùakhô. 

Ngườitaướctínhđượcmốiquanhệgiữa lượngnướcsử dụngvớilượngsản phẩm 

thuđượctrongquátrìnhcanhtácnhưsau:đểsảnxuất1tấnlúamìcần 

đến1.500tấnnước,1tấngạocầnđến4.000tấnnướcvà1tấnbôngvảicần 

đến10.000tấnnước.Sởdĩcầnmộtlượnglớnnướcnhưvậychủyếulàdosự 

đòihỏicủaquátrìnhthoáthơinướccủacây,sựbốchơinướccủalớpnước 

mặttrênđồngruộng, sựtrựcdicủa nướcxuốngcáclớpđấtbêndướivàphần 

nhỏtíchtụlạitrongcácsảnphẩmnôngnghiệp.Dự báo nhu cầu về nước trong nông 









13 

nghiệp đến năm 2000 sẽ lên tới 3.400 km3/năm, chiếm 58% tổng nhucầuvề nước 

trên thế giới(M.I.Lvovits, 1974) [14]. 

Nhu cầu về nước sinh hoạt và giải trí: Theo sựước tính thì các cưdân 

sinhsốngkiểunguyênthủychỉcần5-10lítnước/người/ngày.Ngàynay,do 

sựpháttriểncủaxã hộiloàingườingày càngcaonênnhucầuvềnướcsinh 

hoạtvàgiảitrícũngngàycàngtăngtheonhấtlàởcácthịtrấnvàcácđôthị 

lớn,nướcsinhhoạttănggấphàngchụcđếnhàngtrămlần. Theo sự ước tính đóthìđếnnăm 

2000,nhucầuvềnướcsinhhoạtvàgiảitrísẽtănggần20lần sovớinăm 1990,tứclàchiếm 

7%tổngnhucầunướctrênthếgiới(CaoLiêm và Trần Đức Viên, 1990) [5]. 

Ngoàira,cònrấtnhiềunhucầukhác 

vềnướctrongcáchoạtđộngkhác 

củaconngườinhư giao thông vận tải, giảitríở ngoàitrờinhư đuathuyền, 

trượtván,bơilội…nhucầunàycũngngàycàngtăngtheosựpháttriểncủa xã hội. 

Theo thống kê mới nhất của LHQ, ảnh hưởng tới 1/3 dân số trên thế giới. Tình 

hình này ngày càng trở nên tồi tệ hơn khi nhu cầu sử dụng nước tăng cùng với việc tăng 

dân số, đô thị hóa, tăng việc sử dụng nước trong các hộ gia đình và trong ngành công 

nghiệp. Một số nước đang trong tình trạng hạn hán và trong tương lai gần hạn hán và sa 

mạc hóa sẽ càng nghiêm trọng. Gần 1/5 dân số thế giới khoảng 1,2 tỷ người sống trong 

khu vực khan hiếm nguồn nước tự nhiên. Tình trạng khan hiếm nước mặt bắt buộc mọi 

người phải sử dụng các nguồn nước không ăn toàn. Hiện 884 triệu người trên thế giới 

phải sử dụng các nguồn nước chưa xử lý, chất lượng nước kém có thể làm tăng nguy cơ 

mắc bệnh hiểm nghèo và bệnh tiêu chảy như tả, khiết lị, thương hàn,... 

Chương trình môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cho biết biến đổi khí hậu 

và việc con người sử dụng nguồn nước phung phí là nguyên nhân chính khiến thế 

giới ngày càng tiếp tục khát nước. Do không quản lý tốt việc sử dụng nguồn nước 

và tình trạng khai thác bừa bãi khiến nguồn nước ngầm ngày càng thiếu hụt. Hơn 

nữa, sự gia tăng dân số kéo theo nhu cầu cần phải phát triển nghiệp, do đó việc tận 

dụng nguồn nước nhất là nguồn nước ngầm sẽ là một nguy cơ cạn kiệt trong tương 

lai. Trước hết các Quốc gia phát triển phải trực diện với nạn gia tăng dân số vì 









14 

không có khả năng ngăn cản mức sản sinh của người dân, các nước này sẽ là nạn 

nhân đầu tiên của khan hiếm nguồn nước. 

Tại Ấn Độ, nghiên cứu của Ngân hàng thế giới dự báo 60% nguồn nước ngầm 

của nước này có nguy cơ bị cạn kiệt trong vòng 20 năm tới. Biến đổi khí hậu gây hạn 

hán ở nhiều nơi. Trong khi tại Mỹ một số khu vực rộng lớn đã sử dụng nhiều nguồn 

nước hơn những gì nước tự nhiên có thể cung cấp được. Tình hình này sẽ càng trở 

nên trầm trọng khi tình trạng ấm lên toàn cầu sẽ dẫn đến lượng mưa thấp hơn, nước 

bốc hơi nhiều và làm băng ở hai cực tan chảy. 

Trong bản báo cáo ra ngày 9/11/2007, chương trình phát triển của Liên Hợp 

Quốc (UNDP) đã đưa ra những con số đáng lo ngại: 1,1 tỷ người chưa được sử 

dụng nước sạch, 2,6 tỷ người vẫn chưa được tiếp cận tới dịch vụ nước sạch và vệ 

sinh liên quan chặt chẽ sức khỏe con người. Kể cả những nước dồi dào cũng có thể 

không có dịch vụ cung cấp nước sạch tốt. Ở Pa-ra-goay, hơn 40% dân số ở nông 

thôn không được tiếp cận tới nguồn nước được cải thiện như nước cấp qua hệ thống 

ống dẫn hay giếng nước có nắp đậy. Nhưng ở Gioóc-đan khan hiếm nguồn nước thì 

95% dân số tiếp cận được tới dịch vụ nước sạch. 

Nước được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau nhưng trong bản báo cáo 

này chúng tôi xin đề cập đến tiêu thụ nước trong sinh hoạt: Về mặt sinh lý, mỗi 

người chỉ cần khoảng 1 - 2 lít nước/ngày. Trung bình nhu cầu nước của một người 

một ngày là 10 - 15 lít cho vệ sinh cá nhân, 20 - 200 lít cho tắm, ít nhất 20 - 50 lít 

cho làm cơm, 40 - 80 lít cho giặt bằng máy,... Trung bình mỗi cư dân nông thôn tiêu 

thụ 50 lít/ngày, vùng nông thôn Châu Phi, Châu Á và Mỹ Latinh tiêu thụ khoảng từ 

20 - 30 lít/người/ngày. Trong những năm 80 của thế kỉ XX chỉ 4% dân số toàn cầu 

tiêu thụ nước lớn hơn 300 lít/người/ngày cho nhu cầu sinh hoạt và công cộng. Nhu 

cầu nước sinh hoạt ít về lượng nhưng lại rất cao về chất. Đối tượng dùng nước phân 

hóa, phân bố rộng khó kiểm soát, yêu cầu về nước và khả năng cung cấp đáp ứng 

nhu cầu của ngành nước rất khác nhau (Phạm Ngọc Anh, 2006) [1]. 









15 

2.3.2. Hiện trạng môi trường nước ở Việt Nam 

2.3.2.1. Tài nguyên nước và tình hình sử dụng nước ở Việt Nam 

* Nước mặt 

Tổng lượng nước mặt trên và đến lãnh thổ trên một năm là: 830-840 tỷ m3, 

trong đó: Nội sinh là 310-315 tỷ m3 chiếm 37%. Ngoại sinh là 520-525 tỷ m3 

chiếm 63%. 

Ở Việt Nam tài nguyên nước mặt (dòng chảy sông ngòi) tương đối phong 

phú, có mạng lưới sông suối khá dày đặc với 2372 con sông với dòng chảy quanh 

năm (với độ dài mỗi con sông hơn 10km). Tổng diện tích lưu vực sông là: 

1.167.000 km2, trong đó phần lưu vực nằm ngoài lãnh thổ là: 835.422 km2, chiếm 

đến 72%. Có 13 sông chính và sông nhánh lớn có diện tích lưu vực từ 10.000 km2 

trở lên; 166 con sông có diện tích lưu vực dưới 10.000 km2. Tuy nhiên, tài nguyên 

nước mặt biến đổi mạnh mẽ theo thời gian (dao động giữa các năm và phân bố 

không đều trong năm) và còn phân bố không đều giữa các hệ thống sông và các 

vùng (Bộ TN&MT 2006) [8]. 

Việt Nam là một quốc gia có lượng mưa trung bình năm khá lớn tới trên 

2000mm. Ba phần tư lãnh thổ là đồi núi với độ che phu rừng hiện khoảng 29%, 

mạng lưới sông, suối, đầm, hồ ao, kênh mương khá dày có nước quanh năm. Nhờ 

đó tài nguyên nước nhìn chung tương đối phong phú: hàng năm lượng nước mặt sản 

sinh nội địa đạt 32,5 tỷ m3/năm, nếu kể cả lượng nước bên ngoài lãnh thổ chảy vào 

khoảng 889 tỷ m3/năm, nước dưới đất có trữ lượng tiềm năng khoảng 48 tỷ 

m3/năm. 

Tuy nhiên lượng nước mặt có thể khai thác không thật khả quan, một mặt 

khả năng sử dụng lượng nước chảy từ ngoài lãnh thổ vào rất bấp bênh, thiếu chủ 

động và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, mặt khác nếu xét lượng nước cho phép sử dụng 

không được vượt quá 30% lượng nước đến nên ta thấy nhiều nơi không có đủ nước 

dùng. Ví dụ lượng nước cần trong các tháng II – IV của đồng bằng 

bắcbộchiếmtới43–53,8%,cábiệttạiphảlạichiếm69– 









16 

112%lượngnướcđến…Trongvàithậpniênđầutiêncủa thếkỉmới,nguy cơ 

thiếunướcsẽđếnvớiĐôngNam Bộ,NamTrungBộ,TâyNguyênvàcảchâu thổsôngHồng. 

Theo sự ước tính thì lượng nước mưa hằng năm trên toàn lãnh thổ khoảng 640 

km3, tạo ra một lượng dòng chảy của các sông hồ khoảng 313 km3. So với nhiều nước, 

Việt Nam có nguồn nước ngọt khá dồi dào lượng nước bình quân cho mỗi đầu người 

đạt tới 17.000 m3/ người/ năm. Do nền kinh tế nước ta chưa phát triển nên nhu cầu về 

lượng nước sử dụng chưa cao, hiện nay mới chỉ khai thác được 500 m3/người/năm 

nghĩa là chỉ khai thác được 3% lượng nước được tự nhiên cung cấp và chủ yếu là chỉ 

khai thác lớp nước mặt của các dòng sông và phần lớn tập trung cho sản xuất nông 

nghiệp (Cao Liêm và Trần Đức Viên, 1990) [5]. 

*Nước ngầm 

Theo liệt kê của 4 tổ chức quốc tế: WRI, UNDP, UNEP, WB đăng trên sách 

World Resource xuất bản năm 2001 Việt Nam là quốc gia có tài nguyên nước dưới 

đất khá lớn, đứng thứ 34 so với 155 quốc gia và vùng lãnh thổ nhưng việc khai thác 

sử dụng nước dưới đất ở Việt Nam còn ở mức thấp so với nước mặt (





17 

Trung Bộ.Nhóm chứa Silic ở Trung và nam Trung bộ.Nhóm chứa Sắt ở Đồng Bằng 

Bắc Bộ.Nhóm chứa Brom, Iod và Bor có trong các trầm tích miền võng Hà Nội và 

ven biển vùng Quảng Ninh.Nhóm chứa Fluor ở Nam Trung Bộ....Phần lớn nước 

khoáng cũng là nguồn nước nóng, gồm 63 điểm ấm với nhiệt độ từ 30oC– 40oC; 70 

điểm nóng vừa với nhiệt độ từ 410C– 600C và 36 điểm rất nóng với nhiệt độ từ 600 

– 1000C; Từ những số liệu trên cho thấy rằng tài nguyên nước khoáng và nước nóng 

của Việt Nam rất đa dạng về kiểu loại và phong phú có tác dụng chữa bệnh, đồng 

thời có tác dụng giải khát và nhiều công dụng khác. 

Trongnhữngnăm gầnđây nhucầunướcsửdụngchocôngnghiệpvà 

sinhhoạtkhôngngừngtănglêntheođàpháttriểncủacôngnghiệp,sựgia 

tăngdânsố, 

mứcsốngcủangườidânvàsựpháttriểncủacácđôthị.Nước sử dụngchonôngnghiệpcũng 

tăng lêndo việcmởrộngdiện tích đấtcanh tác và 

sựthâmcanhtăngvụ.Ðặcbiệtlànhucầunàyphầnlớntậptrungvàomùa 

trongkhimựcnướctrongcác sôngngòixuốngthấp nêncó nơi nước sẽ 

khôngđủdùng,điềunàychothấynếukhôngquảnlývàphânphốitốtsẽxảy ra tình 

trạngthiếunước gaygắttrong tương laigần. 

2.3.2.2. Hiện trạng chất lượng nước 

Chất lượng nước đang là vấn đề quan trọng tại Việt Nam. Tình hình ô nhiễm 

nước do nước thải sinh hoạt kể cả ở đô thị vào nhiều vùng nông thôn đã lên mức báo 

động. Hầu hết lượng nước thải hiện nay trực tiếp xuống cống rãnh, ao hồ, đầm lầy mà 

không qua xử lý. Đặc biệt là nước thải của các bệnh viện, cơ sở y tế, các khu chăn nuôi 

là những nguồn gây ô nhiễm rất nghiêm trọng. Chất lượng nước ở mức báo động do bị 

ảnh hưởng của nước thải từ các nhà máy công nghiệp, làng nghề, khai thác khoáng sản, 

nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Việc lạm dụng phân bón và thuốc trừ sâu làm cho 

nước các ao hồ, sông suối bị tạo thành muối và ô nhiễm. Nước ô nhiễm có thể ảnh 

hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm nông nghiệp và ngư nghiệp từ đó ảnh hưởng 

trực tiếp đến sức khỏe con người và khả năng cạnh tranh thương mại. 


khô 








18 

Qua kết quả xét nghiệm 185 nguồn nước trên địa bàn 16 xã trong cả nước đã 

thực hiện năm 2006 cho thấy: tỉ lệ nguồn nước đạt tiêu chuẩn vệ sinh chỉ đạt 1,1%; tỉ lệ 

đạt các chỉ tiêu về hóa lý là 58,47%( các tiêu chuẩn thông thường gặp: pH:27%; Fe: 

8,19%; Cl: 4,91%). Chỉ tiêu vi sinh vật chỉ đạt 1,1% ( trong đó 25,95% ô nhiễm vi sinh 

vật ở mức độ nhẹ và trung bình; 72,95% ô nhiễm ở mức độ cao). 

Mức độ ô nhiễm vi sinh vật nguồn nước có nơi vượt tiêu chuẩn cho phép đến 

vài nghìn lần. khảo sát các yếu tố liên quan cho thấy: có 25,1% nguồn nước xây dựng 

gần nhà tiêu; 65,9% gần chuồng gia súc, hồ nước thải. Ngoài ra còn có các yếu tố gây ô 

nhiễm như: dụng cụ lấy nước không đảm bảo, bơm hỏng tại các điểm tiếp súc, nền 

giếng hỏng… chiếm tỉ lệ khá cao. Đối chiếu với số liệu thống kê ( 77,11% nguồn nước 

hợp vệ sinh) với đánh giá của trung tâm y tế dự phòng sẽ thấy độ vênh khá lớn giữa 

loại nước hợp vệ sinh và loại nước đủ tiêu chuẩn nước sạch. 

2.3.3. Hiện trạng môi trường nước tại huyện Lập Thạch 

2.3.3.1. Tài nguyên nước 

- Về nước mặt: Phía Nam và phía Đông huyện Lập Thạch có sông Phó Đáy 

ngăn cách huyện Vĩnh Tường và huyện Tam Dương với tổng lưu lượng khá lớn. 

Ngoài ra, huyện còn có hệ thống các ao hồ phục vụ cho hoạt động sản xuất và sinh 

hoạt trên địa bàn. Tuy nhiên lượng nước chủ yếu tập trung vào mùa mưa, mùa khô 

chỉ chiếm 10% tổng lượng dòng chảy. 

- Về nước ngầm: Theo đánh giá của nhiều chuyên gia và qua điều tra ở một 

số xã cho thấy nguồn nước ngầm của huyện rất hạn chế, trữ lượng không lớn và sâu, 

hàm lượng ion canxi và oxit sắt trong nước ngầm tương đối lớn do đó việc khai thác 

rất khó khăn. 

2.3.3.2. Thực trạng nguồn cung cấp nước sinh hoạt 

Theo kết quả điều tra do Trung tâm nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường 

nông thôn thuộc Sở NN&PTNT phối hợp Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện 

điều tra về tình hình sử dụng nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường nông thôn trên địa 

bàn huyện Lập Thạch năm 2012 đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết 









19 

định số 762/QĐ-CT ngày 29/3/2013 về phê duyệt kết quả Bộ chỉ số theo dõi – đánh 

giá nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc năm 2012 cho thấy: 

- Đến nay toàn huyện có 03 xã, thị trấn là Lập Thạch, Xuân Lôi và Tử Du 

đang sử dụng nước máy của Công ty cấp thoát nước số 1 Vĩnh Phúc cung cấp. Xã 

Sơn Đông đang sử dụng nước máy do Trung tâm nước sạch vệ sinh môi trường – 

Sở NN&PTNT cung cấp. Ngoài trên địa bàn huyện hiện đang triển khai dự án xây 

dựng nhà máy cung cấp nước sinh hoạt cho người dân tại xã Thái Hòa và thị trấn 

Hoa Sơn do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư. 

- Số lượng người sử dụng nước hợp vệ sinh (HVS) khu vực nông thôn trên 

địa bàn huyện là 76.347 người, chiếm 69,73% tổng số dân ở nông thôn trên địa bàn, 

trong đó: giếng đào là 62.561 người sử dụng, giếng khoan là 10.181 người sử dụng, 

lu bể chứa nước mưa là 139 người sử dụng, nước sông, suối là 545 người sử dụng, 

vòi nước máy riêng là 2.921 người sử dụng. 

Các xã có số dân sử dụng nước hợp vệ sinh chiếm tỷ lệ thấp là Liên Hòa 

(43,48%), Bàn Giản (47,02%). 

- Đối với 02 thị trấn (Lập Thạch và Hoa Sơn): số người sử dụng nước hợp vệ 

sinh chiếm tỷ lệ 86,82% trên tổng số người dân ở đô thị, trong đó thị trấn Lập 

Thạch có số người sử dụng nước hợp vệ sinh chiếm tỷ lệ 93,11% số người dân trên 

địa bàn; thị trấn Hoa Sơn có số người sử dụng nước hợp vệ sinh chỉ chiếm 77,49% 

số người dân trên địa bàn. 

2.3.3.3. Thực trạng về thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt 

Hầu hết lượng nước thải sinh hoạt chưa có hệ thống xử lý riêng, khu dân cư 

tập trung đông được thu gom vào hệ thống cống rãnh trong khu vực, các hộ khu vực 

thưa dân cư xả thải trực tiếp ra khu vực vườn, ao xung quanh. 

Ngoài ra một số hộ sử dụng hầm khí biogas, một phần nước thải sinh hoạt 

được đưa vào hệ thống biogas xử lý trước khi thải ra môi trường làm giảm thiểu ô 


nhiễm môi trường xung quanh khu dân cư. 








20 

PHẦN 3 

ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

3.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu 

- Hiện trạng chất lượng nước mặt, nước ngầm, nước thải tại xã Liễn Sơn, 

huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu 

- Môi trường nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành 

3.2.1. Địa điểm 

- Địa điểm thực tập: Phòng Tài nguyên và môi trường, huyện Lập Thạch. 

-Địa điểm nghiên cứu: xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

3.2.2. Thời gian tiến hành 

- Thời gian tiến hành: từ tháng 8 năm 2015 đến tháng 12 năm 2015. 

3.3. Nội dung nghiên cứu 

3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh 

Vĩnh phúc 

3.3.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc 

3.3.3. Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng nước tại xã Liễn Sơn, 

huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc 

3.3.4. Ý kiến của người dân về chất lượng nước 

3.3.5. Đề xuất một số biện pháp phòng ngừa và khắc phục ô nhiễm 

3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu 

3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp 

- Thu thập tài liệu, số liệu về điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội xã Liễn Sơn, 

huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. 

- Thu thập số liệu có liên quan đến đề tài sách, báo, internet, các nghiên cứu 

khoa học,… 









21 

3.4.2. Phương pháp khảo sát thực địa, điều tra phỏng vấn 

* Khảo sát thực địa về đặc điểm địa hình khu vực nghiên cứu. Điều tra về 

nguồn nước sử dụng của người dân khu vực nghiên cứu. 

quan. 

- Quan sát màu sắc của nước trực tiếp bằng mắt thường và đánh giá bằng cảm 

* Điều tra phỏng vấn 

- Xây dựng bộ câu hỏi phỏng vấn, gồm 2 phần chính: 

+ Phần 1: Thông tin chung về người được phỏng vấn. 

+ Phần 2: Hiện trạng vệ sinh môi trường, chất lượng nước tại địa phương. 

- Phỏng vấn người dân về mục đích sử dụng nước và đánh giá của người dân 

về chất lượng nước. 

- Đối tượng phỏng vấn: Hộ gia đình.Phỏng vấn ngẫu nhiên 50 hộ gia đình tại 

10 thôn của xã Liễn Sơn gồm các thôn: Xuân Bái, Phú Xuân, Thản Sơn, Hồng 

Phong, Đá Trắng, Thắng Lợi, Dương Chỉ, Đồng Ngõa, Vinh Phú và Vinh Quang. 

- Hình thức phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp bằng các câu hỏi trong phiếu 

điều tra. Trực tiếp xuống tiếp cận thực tế tại địa phương, đưa ra những đánh giá và 

ghi lại các số liệu tại khu vực nghiên cứu. Giúp đưa ra những nhận xét đúng đắn về 

hiện trạng, chất lượng môi trường tại khu vực khảo sát. 

3.4.3. Phương pháp lấy mẫu ngoài hiện trường và phân tích mẫu trong phòng 

thí nghiệm 

Tiến hành lấy 6 mẫu trong đó có: 

- 2 mẫu mước mặt. 

- 2 mẫu nước ngầm. 

- 2 mẫu nước thải sinh hoạt. 

* Phương pháp lấy mẫu 

- Đối với mẫu nước ngầm: Lấy mẫu trực tiếp từ vòi bơm, không lấy qua bể 

chứa. 

- Đối với mẫu nước mặt: Lấy tại vị trí giữa hồ và độ sâu 10 – 30 cm. 

- Đối với mẫu nước thải: Lấy tại cống thải chung. 









22 

Bảng 3.1. Phƣơng pháp lấy mẫu nƣớc 

STT Loại mẫu Phƣơng pháp lấy mẫu 

1 

2 

3 

môi trường. 

Mẫu nước 

ngầm 

Mẫu nước ao, 

hồ 

Mẫu nước 

thải sinh hoạt 

* Phương pháp phân tích 

TCVN 6663-11:2011(ISO 5667 – 11:2009) Chất lượng nước 

– Lấy mẫu – Phần 11: Hướng dẫn lấy mẫu nước ngầm. 

TCVN 5994:1995 (ISO 5667 – 4:1987) – Chất lượng nước – 

Lấy mẫu. Hướng dẫn lấy mẫu ở ao hồ tự nhiên và nhân tạo. 

TCVN 5999:1995 (ISO 5667/10:1992) – Chất lượng nước- 

Lấy mẫu - hướng dẫn lấy mẫu nước thải. 

Mẫu được phân tích tại phòng thí nghiệm của Viện Kỹ thuật và công nghệ 

Bảng 3.2. Phƣơng pháp phân tích mẫu nƣớc mặt 

STT Chỉ tiêu Phƣơng phápphân tích 

1 pH TCVN 6492:2011 

2 Oxi hòa tan (DO) TCVN 5499-1995 

3 Chất rắn lơ lửng (SS) TCVN 6625-2000 

4 Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD 5 ) SMEWW5210D:2012 

5 Nhu cầu oxy hóa học(COD) SMEWW 5220C:2012 

6 Amoni (NH + 4 ) US EPAMethod 350.2 

7 Nitrite (NO - 2 ) TCVN 6178-1996 

8 Nirate (NO - 3 ) TCVN 6180-1996 

9 Kim loại nặng Pb TCVN 6193:1996 

10 Kim loại nặng Cd TCVN 6193:1996 

11 Kim loại nặng Hg TCVN 7877:2008 

12 Kim loại nặng As TCVN 6626:2000 

13 Kim loại nặng Fe TCVN 6177:1996 

14 Kim loại nặng Cr 6+ TCVN 6658:2000 

15 Photphat (PO 3- 4 ) TCVN 6202:2008 

16 Clorua (Cl - ) TCVN 6194-1996 

17 Dầu mỡ khoáng TCVN 7875:2008 

18 Coliform TCVN 6187-1-1996 









23 

Bảng 3.3. Phƣơng pháp phân tích mẫu nƣớc ngầm 

STT Chỉ tiêu Phƣơng phápphân tích 

1 pH TCVN 6492:2011 

2 Độ cứng theo CaCO3 TCVN 6224-1996 

3 COD (KMnO 4 ) TCVN 6491-1999 

4 Amoni (tính theo N) US EPA Method 350.2 

5 Nirate (NO 3 - ) TCVN 6180-1996 

6 Nitrite (NO 2 - ) TCVN 6178-1996 

7 Kim loại nặng Pb TCVN 6193:1996 

8 Kim loại nặng Cd TCVN 6193:1996 

9 Kim loại nặng As TCVN 6626:2000 

10 Kim loại nặng Fe TCVN 6177:1996 

11 Kim loại Mn TCVN 6002-1995 

12 Clorua (Cl - ) TCVN 6194-1996 

13 Coliform TCVN 6187-1-1996 

Bảng 3.4. Phƣơng pháp phân tích mẫu nƣớc thải 

STT Chỉ tiêu Đơn vị Phƣơng phápphân tích 

1 pH - TCVN 6492:2011 

2 Chất rắn lơ lửng mg/l TCVN 6625:2000 

3 BOD 5 mg/l SMEWW5210D:2012 

4 Amoni (NH 4 + ) mg/l US EPA Method 350.2 

5 Nitrate (NO 3 - ) mg/l TCVN 6180-1996 

6 Photphat (PO 4 3- ) mg/l TCVN 6202:2008 









24 

3.4.4. Phương pháp tổng hợp, so sánh 

Kết quả phân tích được so sánh với QCVN. 

- QCVN 08: 2008/BTNMT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt. 

- QCVN 09:2008/ BTNMT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ngầm. 

- QCVN 02:2009/BYT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống. 


thải sinh hoạt. 

3.4.5. Phương pháp xử lý số liệu 

Các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra, khảo sát được tổng hợp và 

tính toán, xử lý, thống kê bằng phương pháp thủ công hoặc phần mềm chuyên dụng 

trên máy tính. 









25 

Phần 4 

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 

4.1. Điều kiện tự nhiên- kinh tế - xã hội xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh 

Vĩnh Phúc 

4.1.1. Điều kiện tự nhiên 

4.1.1.1. Vị tri địa lý 

Liễn Sơn là xã miền núi nằm ở phía Đông Bắc của huyện Lập Thạch, có tổng 

diện tích tự nhiên là: 1.029,33 ha, có 1.749 hộ với 6.364 nhân khẩu. Tiếp giáp với 6 

xã và một thị trấn. Về vị trí địa lý của xã. 

- Phía Bắc giáp xã Bắc Bình và xã Thái Hòa 

- Phía Đông giáp thị trấn Hoa Sơn. 

- Phía Nam giáp xã Tử Du và xã Liên Hòa 

- Phía Tây giáp xã Xuân Hòa và xã Ngọc Mỹ 


Hình 4.1. Mô phỏng vị trí địa lý xã Liễn Sơn 








26 

4.1.1.2. Địa hình địa mạo 

Liễn Sơn là một xã miền núi, địa hình tự nhiên khá đa dạng nhưng chủ yếu là 

đồi núi, xen kẽ là các khu dân cư và đồng ruộng. Cao độ tự nhiên thấp nhất là 16m 

tại phía Đông Nam và cao độ tự nhiên cao nhất là 240m tại khu vực núi Bảo Đài 

(khu vực Chùa Bảo Đài). 

4.1.1.3. Khí hậu 

Liễn Sơn chịu ảnh hưởng khí hậu vùng Việt Bắc và Bắc Bộ, mang tính chất 

nhiệt đới gió mùa. Do ảnh hưởng của vị trí địa lý và đặc điểm địa hình khu vực chịu 

ảnh hưởng của vùng sông Lô, sông Phó Đáy, khí hậu tương đối thoáng mát. 

Nhiệt độ: 

Đông Nam. 

- Nhiệt độ không khí trung bình năm: 23,7 o C 

- Nhiệt độ không khí trung bình lớn nhất trong năm: 29,2 o C 

- Nhiệt độ không khí trung bình thấp nhất trong năm: 16,3 o C 

- Nhiệt độ không khí tối cao tuyệt đối trong năm: 40,7 o C 

- Nhiệt độ không khí tối thấp tuyệt đối trong năm: 4 o C 

Hướng gió: 

- Hướng gió thịnh hành về mùa đông là gió mùa Đông Bắc, về mùa hè là gió 

- Liễn Sơn còn chịu ảnh hưởng của gió bão (vào mùa mưa) kèm theo mưa 

lớn và gió Đông Nam khô nóng, hai loại gió này hàng năm gây thiệt hại không nhỏ 

đến sản xuất nông nghiệp. 

Lượng mưa: 

- Theo thống kê của tỉnh Vĩnh Phúc mùa mưa kéo dài từ tháng 4 đến tháng 

10 tập chung vào các tháng 6,7,8, vào giai đoạn này có những trận mưa rào với 

cường độ lớn, kèm theo các cơn dông, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau: 

mưa ít khô hanh và rất lạnh. 

+ Lượng mưa trung bình năm: 1603mm, tại khu vực lân cận lượng mưa trung 

bình khoảng 1788mm-1800mm. 

+ Lượng mưa một ngày lớn nhất 284mm. 









27 

- Độ ẩm không khí: 

+ Độ ẩm trung bình: 81% 

+ Độ ẩm cao nhất: 92% 

- Nắng: Số giờ nắng trung bình năm 1299h/năm. 

- Bão: Từ số liệu điều tra thực tế, khu vực có gió lốc mạnh mùa bão gây ảnh 

hưởng tới nông nghiệp. 

4.1.1.4. Thủy văn 

Trên địa bàn xã Liễn Sơn có một số ao, hồ, đập thông qua hệ thống ngòi, 

kêng, mương và các trạm bơm tưới tiêu cung cấp. Nguồn nước ngầm được khai thác 

sử dụng thông qua các giếng khơi và giếng khoan. Trữ lượng khá dồi dào, chất 

lượng tốt, có thể đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt và phát triển nông, lâm nghiệp 

trên địa bàn xã. 

4.1.2. Các nguồn tài nguyên 

4.1.2.1. Tài nguyên đất 

Tổng diện tích tự nhiên 1.029,33 ha, là xã miền núi có đặc điểm địa hình 

không đồng nhất cho nên quá trình phân bố các loại đất cũng không đồng đều. 

Ngoài ra các đồi giáp khu dân cư hiện nay nhân dân đang chuyển đổi cây trồng từ 

việc trồng cây lấy gỗ chuyển sang trồng cây ăn quả chủ yếu là vải, nhãn, hồng, góp 

phần vfo việc bảo vệ tài nguyên đất, chống sói mòn và đem lại hiệu quả kinh tế tăng 

thu nhập cho hộ gia đình. 

Theo kết quả điều tra của Viện điều tra thổ nhưỡng cho thấy: Đất đồi ở Liễn 

Sơn là đất Feralit, phát triển trên đá Grai. Đất ruộng là phù sa xen giữa đồi đồi núi. 

Nói chung đất chua vừa, độ PH từ 4,5 – 5,5, nghèo lân, mùn đạm trung bình, thành 

phần cơ giới đa số là thịt nhẹ, trung bình. 

Nói chung đất canh tác ở đây chỗ địa hình bằng phẳng thích nghi cho việc 

trồng lúa và cây hoa màu như: ngô, khoai, sắn, đậu tương. Địa hình cao thích nghi 


cho việc phát triển cây lâm nhiệp, cây ăn quả… 








28 

Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất năm2014 

Thứtự MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG Mã Diện tích Năm 2014(ha) 

1 Đất nông nghiệp NNP 886,96 

1.1 Đất sản xuất nông nghiệp SXN 565,38 

1.1.1 Đất trồng cây hàng năm CHN 261,86 

1.1.1.1 Đất trồng lúa LUA 188,41 

1.1.1.2 Đất trồng cây hàng năm khác HNK 73,45 

1.1.2 Đất trồng cây lâu năm CLN 303,52 

1.2 Đất lâm nghiệp LNP 311,51 

1.2.1 Đất rừng sản xuất RSX 311,51 

1.2.2 Đất rừng phòng hộ RPH 

1.2.3 Đất rừng đặc dụng RDD 

1.3 Đất nuôi trồng thủy sản NTS 10,07 

1.4 Đất làm muối LMU 

1.5 Đất nông nghiệp khác NKH 

2 Đất phi nông nghiệp PNN 140,42 

2.1 Đất ở OCT 27,68 

2.1.1 Đất ở tại nông thôn ONT 27,68 

2.1.2 Đất ở tại đô thị ODT 

2.2 Đất chuyên dùng CDG 83,73 

2.2.1 Đất xây dựng trụ sở cơ quan TSC 0,74 

2.2.2 Đất quốc phòng CQP 

2.2.3 Đất an ninh CAN 

2.2.4 Đất xây dựng công trình sự nghiệp DSN 6,65 

2.2.5 Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp CSK 

2.2.6 Đất có mục đích công cộng CCC 76,34 

2.3 Đất cơ sở tôn giáo TON 1,12 

2.4 Đất cơ sở tín ngưỡng TIN 0,12 

(Nguồn: UBND xã Liễn Sơn, 2014) [9] 









29 

4.1.2.2. Tài nguyên nước 

- Nguồn nước mặt tự nhiên của xã gồm có 7,54ha đất sông, suối và 12,46ha 

đất mặt nước ao, hồ. 

- Nguồn nước ngầm: Hiện nay nhân dân trong xã đang dùng hệ thống giếng 

khơi và giếng khoan chất lượng nước tương đối tốt. 

4.1.2.3. Tài nguyên rừng 

Hiện tại xã có 484,12ha đất lâm nghiệp có rừng, trong đó đất rừng sản xuất là 

439,28ha, đất rừng phòng hộ 44,84ha. 

Các loại cây trồng: Hầu hết là cây: Bạch đàn, bồ đề, keo… trữ lượng không 

cao hiệu quả kinh tế còn thấp. 

4.1.2.4. Tài nguyên khoáng sản 

Theo báo cáo khoáng sản tỉnh Vĩnh Phúc thì Liễn Sơn là xã nghèo khoáng 

sản. hiện tại xã chưa có kế hoạch thăm dò khoáng sản. 

4.1.2.5. Tài nguyên nhân văn 

Liễn Sơn có tổng dân số 6398 người, gồm 1725 hộ, thuộc 10 khu vực hành 

chính với 2950 lao động trong đó: Lao động làm nông nghiệp 2655 người, chiếm 

90% tổng số lao động. Lao động phi nông nghiệp 295 người, chiếm 10% tổng số lao 

động. Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên năm 2014 là 1,6%, mật độ dân số bình quân 286 

người/km 2 . Như vậy Liễn Sơn có nguồn nhân lực ở mức trung bình, ngoài việc sản 

xuất nông nghiệp còn có điều kiện để phát triển các ngành nghề phụ khác. 

4.1.3. Thực trạng môi trường 

Hiện tại trên địa bàn xã Liễn Sơn chưa có điểm thu gom rác thải trong các 

khu dân cư, rác thải sinh hoạt hàng ngày chủ yếu do từng hộ dân tự thu gom vào các 

thùng rác riêng của mồi gia đình và tự xử lý (đốt hoặc chôn lấp trong khu vực vườn 

của từng hộ dân). 

Các khu nghĩa trang nhân dân được xây dựng theo dạng tự phát về cả quy 

mô và vị trí xây dựng, hiện tại trong mỗi khu dân cư đều có khu nghĩa trang riêng 

và đều nằm rải rác trên địa bàn của các thôn xóm. Vì vậy vấn đề không khí môi 

trường trên địa bàn xã có nguy cơ bị ô nhiễm. 









30 

4.1.4. Điều kiện kinh tế xã hội 

4.1.4.1. Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế 

* Tăng trưởng kinh tế 

- Đánh giá quá trình phát triển kinh tế trong 5 năm qua xã Liễn Sơn có bước 

tăng trưởng khá cao. 

16,2%/năm. 

- Tổng giá trị sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn xã tăng bình quân: 

- Thu nhập bình quân đầu người đạt 8,5triệu đồng/năm. 

- Độ che phủ rừng đạt: 39,8%. 

- Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,6%. 

- Tỷ lệ hộ nghèo còn 17,34%. 

- Tổng sản lượng cây có hạt bình quân 5 năm đạt 7991,5tấn. 

- Bình quân lương thực đạt 329kg/người/năm. 

* Chuyển dịch cơ cấu kinh tế 

Liễn Sơn là xã miền núi của huyện Lập Thạch 100% dân số sống bằng nghề 

nông – lâm nghiệp. 

Năm 2014 cơ cấu kinh tế là: 

+ Ngành nông – lâm nghiệp chiếm 75% 

+ Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp chiếm 15% 

+ Thương mại – Dịch vụ chiếm 10% 

4.1.4.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế 

* Khu vực kinh tế nông nghiệp 

Nghị Quyết Đại hội Đảng bộ xã xác định mục tiêu phát triển kinh tế xã hội 

của xã “Nông nghiệp vẫn là mặt trận hàng đầu, giữ vị trí quan trọng đối với kinh tế 

và đời sống của nhân dân trong xã”. Từ đó Đảng ủy, chính quyền, Chi bộ, thôn dân 

cư luôn chỉ đạo sát sao trong thời điểm cụ thể, vận động chỉ đạo nhân dân đẩy mạnh 

thâm canh, chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, đưa tiến bộ Khoa học kỹ thuật áp 

dụng vào sản xuất, chăn nuôi, khắc phục khó khăn về thời tiết. Hàng năm hoàn 

thành diện tích gieo trồng, đảm bảo ổn định về sản xuất trồng trọt và chăn nuôi. 









31 

- Tổng sản lượng lương thực cây có hạt bình quân 5 năm đạt 7991,5 tấn. 

- Bình quân lương thực đầu người đạt 329,7kg/người/năm. 

- Giá trị thu nhập bình quân hàng năm đạt 6,3 triệu đồng/người/năm. 

- Bình quân thu nhập từ 1ha đất canh tác hàng năm đạt 24,7 triệu đồng. 

- Tổng đàn trâu bò năm 2014 có 1540 con tăng 402 con so với năm 2010. 

- Tổng đàn lơn 4200 con tăng 824 con so với năm 2010. 

- Tổng đàn gia cầm bình quân 90kg/hộ. 

- Diện tích nuôi thả ổn định 15ha, sản lượng thu được bình quân 27 tấn. 

* Khu vực kinh tế công nghiệp 

Điều kiện giao thông trên địa bàn xã không thuận lợi, do đó sản xuất công 

nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn xã chủ yếu là tự phát, quy mô nhỏ với các 

ngành như: mộc, xây dựng, đan lát, may mặc, sửa chữa, nhân dân đã tận dụng được 

thời gian lúc nông nhàn để tăng thêm thu nhập cho gia đình và cải thiện đời sống. 

* Khu vực kinh tế dịch vụ 

Ngành nghề dịch vụ chưa phát triển vẫn còn ở quy mô nhỏ lẻ, tự phát, ngành 

nghề dịch vụ còn ít chưa đáp ứng nhu cầu phục vụ nhân dân. Nghề phụ chính vẫn là 

nghề như, mộc, xây dựng, đan lát, may mặc, bán hàng tạp hóa, … 

4.1.4.3. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập 

* Dân số 

Theo số liệu thống kê, hiện nay xã có 6398 khẩu, phân bố ở 10 khu hành 

chính, trong đó số khẩu nông nghiệp là 2655 người chiếm 90% tổng số lao động, 

lao động phi nông nghiệp 295 người, chiếm 10% tổng số lao động. 

Mật độ dân số trung bình trên địa bàn xã 286 người/km 2 , so với mức bình 

quân toàn huyện là khu vực có mật độ dân số tháp. (bình quân toàn huyện là 667 

người/km 2 ). 

Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên xã năm 2014 còn 1.6%. 

Tổng số hộ năm 2014 của xã là 1725 hộ. 

Quy mô hộ trung bình của xã là 3,7người/ hộ. 









32 

* Lao động và việc làm 

Lao động trong độ tuổi trên toàn xã có 2950 người chiếm 46,10 tổng dân số, 

trong đó lao động khu vực nông nghiệp 2655 người chiếm 90% tổng số lao động, 

lao động phi nông nghiệp 295 người, chiếm 10% tổng số lao động. 

Số lao động trong độ tuổi cơ bản có công ăn việc làm, ngoài sản xuất nông lâm 

nghiệp xã quan tâm đầu tư vào phát triển các ngành nghề, dịch vụ, ngành nghề mới, các 

mô hình kinh tế trang trại đang thu hút rất đông lao động tham gia. Tuy nhiên tình trạng 

thiếu công ăn việc làm theo thời vụ vẫn còn xảy ra cần được khắc phục. 

* Thu nhập và đời sống 

Những năm gần đây, mặc dù nền kinh tế của xã đã có bước phát triển, kinh tế 

hộ gia đình, cá nhân đã phát huy được quyền tự chủ nên thu nhập và đời sống của 

nhân dân được cải thiện nhưng Liễn Sơn vẫn là một trong những xã nghèo của 

huyện Lập Thạch. 

Thu nhập bình quân năm 2014 chỉ đạt 6,3 triệu đồng/người, bình quân lương 

thực đạt 329,7kg/người. 

4.1.4.4. Thực trạng phát triển các khu dân cư nông thôn 

Xã Liễn Sơn gồm 10 khu hành chính. Các khu dân cư tạo thành các xóm 

được phân bố rải rác ở các khu trên toàn xã, tuy nhiên dân số và số hộ ở các khu 

không đều nhau. Mật độ dân số, số hộ tập trung nhiều vào khu Thắng Lợi, khu có 

dân số ít là khu Đồng Ngõa. 

Trong những năm qua đời sống, kinh tế của nhân dân ở khu dân cư đều được 

nâng lên, tỷ lệ đói nghèo ngày càng giảm. 

Hệ thống cung cấp điện sinh hoạt đến 100% các khu dân cư, số hộ đã sử 

dụng điện lưới đạt 90%. 

Hệ thống thông tin, liên lạc đảm bảo phục vụ tuyên truyền các chủ trương 

chính sách của Đảng, Nhà nước các hoạt động của địa phương đã đến tất cả các khu 

dân cư. 

Trường học, trạm y tế, lớp mẫu giáo đều được đầu tư xây dựng tốt phục vụ 

nhu cầu học tập, chăm sóc sức khoẻ, khám chữa bệnh trong cộng đồng dân cư. 









33 

Tình hình sử dụng đất khu dân cư những năm qua nhìn chung ổn định, tranh 

chấp ít sảy ra. Diện tích đất làm nhà ở trong khu dân cư bình quân 159m 2 /hộ. 

4.1.4.5. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng 

* Giao thông 

Diện tích đất giao thông của xã là 62,64ha, chiếm 6,08% diện tích tự nhiên. 

Hệ thống giao thông trên địa bàn xã bao gồm: 

- Tuyến đường tỉnh lộ 307 với chiều dài 3,0km, rộng bình quân 6m, đường 

rải nhựa, chất lượng đường tốt. 

- Các trục giao thông liên thôn hiện đã xây dựng hầu hết là đường đất, có 

tổng chiều dài là 16,20km. 

- Các tuyến giao thông trong các khu dân cư cũng đều là đường đất, có tổng 

chiều dài là 24,5km. 

* Thủy lợi 

Hệ thống thuỷ lợi của xã Liễn Sơn luôn được quan tâm trú trọng hàng đầu, vì 

vậy khai thác, quản lý sử dụng các công trình thủy lợi nhằm đảm bảo nước tưới tiêu 

trên cả 03 vụ, hệ thống kênh mương hồ đập từng bước được tu sửa, nạo vét, nâng 

cấp. Từ năm 2010 đến nay đã nạo vét 03 hồ lớn như hồ Bờ Nòng, suối Giàng và 

Đồng Lãm, xây dựng một số hồ mới, hồ Chua Me thôn Xuân Bái hiện nay đang tiến 

hành giải phóng mặt bằng thi công, hồ Đồng Mồ xây kênh cứng 850m. 

* Năng lượng 

Hệ thống điện sinh hoạt của xã Liễn Sơn tương trên địa bàn xã hiện nay có 2 

trạm biến áp với tổng dung lượng là 430kva; 01 trạm tại khu vực thôn Đá Trắng 

250kva, 01 trạm tại khu vực thôn Dương Chỉ 180kva, 01 trạm tại khu vực thôn Đồng 

Ngõa180kva. Hệ thống đường dây cao thế 10kv là 4,3km, hệ thống đường điện hạ thế 

0,4kv là 9,3km. Tỷ lệ hộ sử dụng điện lưới trên toàn xã là 100%, mạng lưới cung cấp 

điện đảm bảo cung cấp cho các nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của nhân dân. 

Trong những năm tới, để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, phục vụ 

cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của nhân dân xã vẫn cần đầu tư nâng cấp và xây 

dựng thêm hệ thống điện đảm bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của nhân dân trên 

địa bàn. 









34 

* Bưu chính viễn thông 

Sau khi tách địa giới hành chính với thị trấn Hoa Sơn hiện nay xã Liễn Sơn 

chưa có bưu điện văn hóa xã, trong giai đoạn tới cần đầu tư xây dựng mới bưu điện 

văn hóa xã. 

* Y tế 


chưa có trạm y tế xã, trong giai đoạn quy hoạch cần đầu tư xây dựng trạm y tế để 

thuận tiện cho việc khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân địa phương. 

* Giáo dục – đào tạo 


chưa có hệ thống trường học ở các cấp, trong giai đoạn quy hoạch tranh thủ mọi 

nguồn vốn đầu tư xây dựng hệ thống trường học các cấp để thuận tiện cho việc học 

tập của con em trong xã. 

* Cơ sở văn hóa, thể dục thể thao 

Các hoạt động thể dục thể thao khá phát triển. Cuộc vận động “Toàn dân 

rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” được nhân dân hưởng ứng và tích 

cực duy trì. Xã thường xuyên tổ chức phong trào thể dục thể thao rộng khắp ở 

các khu dân cư, góp phần nâng cao sức khoẻ, tổ chức các giải thi đấu bóng đá, 

bóng chuyền nhân dịp ngày lễ, ngày tết, động viên tinh thần nhân dân, nâng cao 

chất lượng cuộc sống. 

* Cơ sở dịch vụ về xã hội và chợ 

Do xã ở xa trung tâm huyện lỵ, giao thông chưa thuận tiện nên hoạt động 

dịch vụ thương mại trên địa bàn xã chưa phát triển. Hiện trên địa bàn xã chưa có 

chợ, trong giai đoạn tới cần bố trí quỹ đất xây dựng chợ phục vụ việc mua bán trao 

đổi hàng hóa của người dân trên địa bàn xã. 

4.1.5. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và môi trường 

4.1.5.1. Ưu điểm 

So với giai đoạn trước, hiện nay bộ mặt kinh tế – xã hội của Liễn Sơn đã có 

những tiến bộ đáng kể, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. 

Trong xã cơ bản đã giải quyết được mục tiêu an toàn lương thực tại chỗ. 









35 

Cơ cấu cây trồng, vật nuôi đang được chuyển dịch theo hướng phù hợp với điều 

kiện thực tế tại địa phương. Các công trình cơ sở hạ tầng, phúc lợi công cộng được đầu 

tư xây dựng, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. 

Đời sống văn hoá, tinh thần của nhân dân được nâng lên, các hoạt động thể 

dục thể thao phát triển, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, ngày càng nhiều gia 

đình đạt gia đình văn hoá, khu dân cư đạt khu dân cư văn hoá. 

Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng sau khi tách địa giới hành chính với thị trấn 

Hoa Sơn, hiện nay đang từng bước đầu tư xây dựng theo quy hoạch. 

Mạng lưới điện, hệ thống thông tin liên lạc đều được đầu tư xây dựng đảm 

bảo phục vụ nhu cầu đời sống sản xuất sinh hoạt của nhân dân. 

4.1.5.2. Tồn tại 

Nhìn chung, trình độ phát triển kinh tế trên địa bàn tương đối cao song năng 

lực sản xuất các ngành nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp… còn nhỏ bé. Sản xuất 

nông nghiệp còn phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công 

nghiệp quy mô nhỏ, hẹp chưa đủ khả năng để đầu tư kỹ thuật công nghệ hiện đại. 

Các cơ sở sản xuất phần lớn là thiếu vốn đầu tư, thiếu kỹ thuật công nghệ, thiếu 

kinh nghiệm quản lý, nguồn nhân lực tuy dồi dào nhưng chủ yếu là lao động phổ 

thông chưa qua đào tạo, thiếu những lao động có tay nghề cao. 

tính chắp vá. 

Hệ thống cơ sở hạ tầng trên địa bàn chưa được xây dựng đồng bộ, còn mang 

Dịch vụ phát triển sản xuất chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu phục vụ sản xuất 

của bà con nông dân trong xã. 

Chuyển dịch cơ cấu tuy đúng hướng nhưng vẫn còn chậm chưa tạo được 

nhiều việc làm cho nhân dân. 

Tóm lại: Là xã nông nghiệp có điểm xuất phát về kinh tế – xã hội không cao 

nên Liễn Sơn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình hội nhập và phát triển so với 

mặt bằng chung của khu vực. Trong giai đoạn tới sự phát triển về kinh tế – xã hội 

đòi hỏi phải được đáp ứng kịp thời và ngày càng cao, do đó áp lực của sự phát triển 

đối với đất đai sẽ ngày một tăng lên. 









36 

4.2. Đánh giá hiện trạng chất lƣợng nƣớc tại xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch, 

tỉnh Vĩnh Phúc 

4.2.1. Hiện trạng sử dụng nước sinh hoạt của xã Liễn Sơn 

Theo kết quả tổng hợp số liệu các nguồn cấp nước cho các hộ gia đình của 

UBND xã Liễn Sơn cho thấy, hiện tại trên địa bàn xã chưa có hệ thống nước máy. 

Nguồn nước sinh hoạt được người dân trong xã sử dụng đều là các nguồn cấp nước 

nhỏ lẻ, chủ yếu từ giếng đào và giếng khoan. 

Bảng 4.2. Loại hình sử dụng nƣớc cho sinh hoạt 

STT Nguồn nƣớc sử dụng Số hộ gia đình Tỉ lệ (%) 

1 Nước Giếng khoan 32 64 

2 Nước giếng đào 18 36 

Tổng 50 100 

(Nguồn: Kết quả điều tra hộ dân trên địa bàn xã Liễn Sơn, năm 2015) 

Qua bảng 4.2ta thấy số hộsử dụng nước giếng khoan là 32 hộ chiếm 64%, 

giếng khoan trên địa bàn xã có độ sâu trung bình từ 25 – 50 m. Số hộ sử dụng 

nước giếng đào là 18 hộ chiếm 36%, phần lớn giếng đào có đường kính từ 0,8 – 

1 m, sâu 10 – 15 m, độ cao miệng giếng so với mặt đất khoảng 0,5 – 0,8 m. 

Hiện tại người dân xã Liễn Sơn sử dụng nước giếng khoan nhiều hơn nước giếng 

đào. Đa phần số hộ gia đình được phỏng vấn đều nói là có sử dụng các 

phương pháp lọc khác nhau trước khi sử dụng nước, nhưng cũng không thể 

đảm bảo hoàn toàn về chất lượng của nguồn nước. 

4.2.2. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng nước mặt tại xã Liễn Sơn 

Nguồn nước mặt trên địa bàn xã Liễn Sơn được cung cấp bởi hệ thống hồ, 

ao, kênh mương. Qua quá trình khảo sát thực địa, quan sát và đánh giá theo cảm 

quan, nguồn nước mặt của xã đang có dấu hiệu ô nhiễm, đặc biệt ở các khu vực 

trung tâm xã, đông dân cư và có tốc độ phát triển kinh tế cao. 

Qua quan sát tại các đoạn kênh mương gần khu vực đông dân cư, nước có 

màu đen và có mùi khó chịu. Tại các đoạn kênh mương ở khu vực có ít dân cư và 

chảy qua các cánh đồng, nước không có màu hay mùi lạ, tuy nhiên tại các khu vực 









37 

này lại chứa nhiều các bao bì thuốc bảo vệ thực vật đã sử dụng, xác thực vật (cỏ 

dại),... Tuy tại khu vực này chưa bị ô nhiễm nhưng nếu người dân vẫn tiếp tục thải 

các bao bì thuốc BVTV, xác thực vật xuống nguồn nước thì chất ô nhiễm sẽđược 

tích tụ theo thời gian và gây ô nhiễm nguồn nước. 

Tại các hồ,ao trên địa bàn xã, phần lớn trong các hồ, ao quan sát được nước 

có màu xanh nhạt, các ao của các hộ gia đình chăn nuôi lợn nước có mùi khó chịu 

bốc lên. Nguyên nhân là do các hộ gia đình hầu hết thải trực tiếp nước thải sinh 

hoạt, nước thải chăn nuôi chưa qua xử lý xuống ao. 

Đánh giá chung: Môi trường nước mặt trên địa bàn xã đã có dấu hiệu bị ô 

nhiễm nhẹ, đặc biệt tại các khu vực đông dân cư. Tại các khu vực thưa dân cư, môi 

trường nước mặt hiện vẫn có chất lượng khá tốt. Môi trường nước mặt sẽ bị ô nhiễm 

và ô nhiễm nặng thêm nếu không được quản lý tốt và có các biện pháp phòng ngừa 

hợp lý do chất thải sinh hoạt, chăn nuôi, nước thải của hoạt động tiểu thủ công 

nghiêp, phế phẩm nông nghiệp,... thải vào môi trường khi chưa được xử lý. 

Để xác định hàm lượng một số chỉ tiêu gây ô nhiễm môi trường nước mặt tại 

xã Liễn Sơn, tôi tiến hành lấy 2mẫu nước mặt điển hình đại diện cho khu vực xã. 

STT 

Ký 

hiệu 

Bảng 4.3. Vị trí lấy mẫu nƣớc mặt 

Tọa độ 

1 NM1 0266.511/2373.213 

2 NM2 0260.579/2373.678 

Vị trí lấy mẫu 

Hồ Ao Dài, thôn 

Thản Sơn- Liễn 

Sơn 

Hồ Nhà Thị, thôn 

Vinh Quang - Liễn 

Sơn 

Thời gian lấy 

mẫu 

15/11/2015 

15/11/2015 

Mục đích 

sử dụng 

Dùng để 

tưới tiêu 

Dùng để 

tưới tiêu 

Mẫu nước mặt được lấy tại hồ Ao Dài thuộc khu 3 thôn Thản Sơn, hồ Nhà Thị 

thôn Vinh Quang. Nước mặt được sử dụng vào mục đích tưới tiêu. Mẫu nước được tiến 

hành phân tích tại Viện Kỹ thuật và công nghệ môi trường, có kết quả như sau: 









38 

Bảng 4.4. Kết quả phân tích nguồn nƣớc mặt tại xã Liễn Sơn 

STT Chỉ tiêu Đơn vị Kết quả QCVN 

NM1 

NM2 

08:2008/BTNMT 

1 pH - 6,82 6,85 5,5 đến 9 

2 Oxi hòa tan (DO) mg/l 5,1 5,1 ≥ 4 

3 

Chất rắn lơ lửng 

(SS) 

4 Nhu cầu oxy sinh 

hóa (BOD 5 ) 

5 Nhu cầu oxy hóa 

học (COD) 

mg/l 63,2 57,4 50 

mg/l 27 24 15 

mg/l 46,43 37,3 30 

6 Amoni (NH 4 + ) mg/l 0,065





39 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

0.08 

0.07 

0.06 

0.05 

0.04 

0.03 

0.02 

0.01 

0 

27 

24 

15 

Hình 4.2. Biểu đồ hàm lƣợng BOD 5 , COD và TSS trong mẫu NM1, NM2 

so với QCVN 08 : 2008/BTNMT 

Hình 4.3. Biểu đồ hàm lƣợng NO 2 - trong mẫu NM1, NM2 

so với QCVN 08 : 2008/BTNMT 

Nhận xét. Qua bảng 4.4, hình 4.2 và hình 4.3 cho thấy: 

*Hàm lượng BOD 5 

63.2 

57.4 

50 

46.43 

37.3 

BOD5 TSS COD 

0.04 

NM1 NM2 QCVN 08:2008 

0.07 

NO2- 

NM1 NM2 QCVN 08:2008 


0.04 

30 








40 

- Trong mẫu NM1 có giá trị là 27 mg/l vượt 1,8 lần mức cho phép so với giới 

hạn B1 của QCVN 08 : 2008/BTNMT. 

- Trong mẫu NM2có giá trị là 24 mg/l vượt 1,6 lần mức cho phép so với giới 

hạn B1 của QCVN 08 : 2008/BTNMT.. 

*Hàm lượng COD 

- Trong mẫu NM1 có giá trị là 46,43 mg/l vượt 1,55 lần mức cho phép so với 

giới hạn B1 của QCVN 08 : 2008/BTNMT. 

- Trong mẫu NM2có giá trị là 37,3 mg/l vượt 1,24 lần mức cho phép so với giới 


*Tổng chất rắn lơ lửng (TSS) 

- Trong mẫu NM1 có giá trị là 63,2 mg/l vượt 1,27 lần mức cho phép so với giới 


- Trong mẫu NM2 có giá trị là 57,4 mg/l vượt1,15 lần mức cho phép so với giới 


*Nitrite (NO 2 - ) 

- Trong mẫu NM1 có giá trị là 0,04 mg/l nằm trong ngưỡng cho phép so với 


- Trong mẫu NM2 có giá trị là 0,07 mg/l vượt 1,75 lần mức cho phép so với 


*Còn lại hàm lượng các chỉ tiêu pH, DO, NH 4 + , NO 2 - , NO 3 - , Pb, Cd, Hg, As, 

Fe, Cr 6+ , PO 4 3- , Cl - , dầu mỡ khoáng và Coliform của cả 2 mẫu đều nằm trong giới 

hạn cho phép của QCVN 08:2008/BTNMT. 

Như vậy, Qua quan sát thực tiễn cùng với kết quả phân tích cho thấy nguồn 

nước mặt trên địa bàn xã Liễn Sơn đã bị ô nhiễmbởi các chất hữu cơ, các chất dinh 

dưỡng và chất rắn thông qua hàm lượng TSS, COD, BOD 5 , NO 2 

- 

trong nước. 

Nguyên nhân ô nhiễm là donước mưa chảy tràn, các hoạt động sinh hoạt, chăn nuôi và 

sản xuất.Rác thải, chất thải trong quá trình sinh hoạt sau khi mưa bị nước mưa cuốn trôi 

xuống hồ. Các phế thải, hóa chất sử dụng trong nông nghiệp, nước thải sinh hoạt, nước 

thải chăn nuôi từ các hộ gia đình thải ra môi trường chảy trực tiếp xuống hồ mà chưa 

qua xử lý. 









41 

4.2.3. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng nước ngầm tại xã Liễn Sơn 

Nước ngầm trên địa bàn xã được khai thác dưới hình thức giếng (giếng đào, 

giếng khoan) để phục vụ chủ yếu cho sinh hoạt.Qua quan sát nguồn nước sinh hoạt 

tại một số gia đình, hầu hết nước không có màu, mùi, vị gì lạ. Tuy nhiên tại một số 

một số ít giếng khoan của các hộ gia đình nước có màu đục, màu vàng nhạt và mùi 

tanh. 

Để đánh giá chất lượng nước ngầm tại xã Liễn Sơn tôi tiến hành lấy mẫu 

nước giếng tại 2 vị trí điển hình đại diện cho khu vực của xã. 

Bảng 4.5. Vị trí lấy mẫu nƣớc ngầm 

STT Ký hiệu Tọa độ Vị trí lấy mẫu 

1 NN1 0266.463/2373.200 

2 NN2 0266.637/2373.609 

Nước giếng tại 

nhà 

Nguyễn 

ông 

Văn 

Hà – khu 3, 

thôn Thản Sơn 

– Liễn Sơn 

Nước giếng tại 

nhà ông Phạm 

Văn 

thôn 

Huân, 

Thắng 

Lợi, xã Liễn 

Sơn 

Thời gian 

lấy mẫu 

16/11/2015 

16/11/2015 

Mục đích sử 

dụng 

Sinh hoạt, ăn 

uống 

Sinh hoạt, ăn 

uống 

Mẫu nước ngầm được lấy tại nhà ông Nguyễn Văn Hà, khu 3 thôn Thản Sơn, 

ông Phạm Văn Huân, thôn Thắng Lợi. Nước ngầm được sử dụng cho mục đích ăn 

uống và sinh hoạt. Mẫu nước được tiến hành phân tích tại viện Kỹ thuật và công nghệ 

môi trường có kết quả như sau: 









42 

Bảng 4.6. Kết quả phân tích mẫu nƣớc ngầm tại xã Liễn Sơn 

STT Chỉ tiêu Đơn vị 

Kết quả QCVN QCVN 

NN1 

NN2 

09:2008/BTNMT 

01:2009/BYT 

1 pH - 6,8 6,9 5,5 - 8,5 6,5 – 8,5 

2 

3 

4 

Độ cứng 

theo CaCO3 

COD 

(KMnO 4 ) 

Amoni (tính 

theo N) 

mg/l 20 12,6 500 

mg/l 2,8 2,1 4 

mg/l 0,11 0,15 0,1 

5 Nirate (NO 3 ) mg/l 8,5 8,9 15 50 

6 Nitrite(NO 2 ) mg/l 0,18 0,19 1,0 3 

7 

8 

9 

10 

Kim loại 

nặng Pb 

Kim loại 

nặng Cd 

Kim loại 

nặng As 

Kim loại 

nặng Fe 

mg/l 

mg/l 

mg/l 

mg/l 





43 

3 

2.8 

2.5 

2.1 

2 

2 

1.5 

1 

0.5 

0 

0.16 

0.14 

0.12 

0.1 

0.08 

0.06 

0.04 

0.02 

0 

0.397 

COD (KMnO4) 

NN1 NN2 QCVN 01:2009 

0.065 

Hình 4.4. Biểu đồ hàm lƣợng Mn và COD của mẫu NN1 và NN2 

trong nƣớc ngầm so với QCVN 01:2009/BYT 

0.11 

0.15 

Amoni 

NN1 NN2 QCVN 09:2008 


Hình 4.5. Biểu đồ hàm lƣợng Amoni trong mẫu NN1 và NN2 

so với QCVN 09:2008/BTNMT 

Nhận xét: Qua bảng 4.6, hình 4.4 và hình 4.5cho thấy: 

Mn 

0.1 

0.3 








44 

- Hàm lượng COD của mẫu NN1 có giá trị là 2,8 mg/l, Mẫu NN2 có giá trị là 

2,1 mg/l. Cả 2 mẫu đều nằm trong giới hạn cho phép so với QCVN 09:2008/BTNMT. 

Tuy nhiên: 

+ Mẫu NN1 vượt 1,4 lần mức cho phépso với giới hạn của QCVN 

01:2009/BYT. 

+ Mẫu NN2 vượt 1,05 lần mức cho phépso với giới hạn của QCVN 

01:2009/BYT. 

- Hàm lượng Amoni trong mẫu NN1 là 0,11 mg/l, mẫu NN2 là 0,15 mg/l. Mẫu 

NN1 vượt 1,1 lần, mẫu NN2 vượt 1,5 lần so với QCVN 09:2008/BTNMT, nhưng cả 2 

mẫu đều chưa vượt quá giới hạn cho phép của QCVN 01:2009/BYT. 

- Hàm lượng Mn trong mẫu NN1 là 0,397 mg/l, mẫu NN2 là 0,065 mg/l. Cả 2 

mẫu đều nằm trong giới hạn cho phép so với QCVN 09:2008/BTNMT, nhưng mẫu 

NN1 vượt 1,32 lần mức cho phép so với giới hạn của QCVN 01:2009/BYT. 

-Hàm lượng các chỉ tiêu pH, độ cứng, NO 3 - , NO 2 - , Pb, Cd, As, Fe, Cl - , Cliform 

trong cả 2 mẫu mẫu nước giếng đều có giá trị nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 

09:2008/BTNMT và QCVN 01:2009/BYT. 

Qua kết quả phân tích ta thấy mẫu nước ngầm của xã liễn Sơn đã bị ô 

nhiễm.Nếu sử dụng lâu dài thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Mẫu nước 

nhiễm Mn và Amoni là docác hoạt động nông nghiệp, sử dụng thuốc BVTV, phân 

bón hóa học, các chất thải hữu cơ thải ra mặt đất gần khu vực giếng nước, qua đó, 

làm tăng hàm lượng chất ô nhiễm trong môi trường nước mặt, trong đất. Qua quá 

trình xói mòn đất cũng như thẩm thấu từ đất xuống nước ngầm, từ nước mặt xuống 

nước ngầm chính là nguyên nhân gây ô nhiễm nước ngầm. 

4.2.4. Nghiên cứu, đánh giá chất lượng thải sinh hoạt tại xã Liễn Sơn 

Nguồn nước thải sinh hoạt trên địa bàn xã chủ yếu phát sinh từ các hộ gia 

đình, ngoài ra còn từ trạm y tế, trường học, cơ quan. Nước thải được thải trực tiếp ra 

đất, ao, hồ và cống thải chung. 

Để đánh giá hiện trạng nước thảicủa xã, tôi tiến hành lấy 2 mẫu nước thải tại 

vị trí điển hình, đại diện cho khu vực xã. 









45 

Bảng 4.7 Vị trí lấy mẫu nƣớc thải sinh hoạt 

STT 

Ký hiệu 

mẫu 

Tọa độ Vị trí lấy mẫu 

Mương tiếp nhận 

1 NT1 0268.680/2372.291 

2 NT2 0264.372/2373.291 

nước thải thôn Đá 

trắng, Liễn Sơn 

Nước thải thôn 

Đồng Ngõa, Liễn 

Sơn 

Thời gian lấy 

mẫu 

6/ 11/2015 

6/ 11/2015 

Mẫu nước thải sinh hoạt được lấy tại mương tiếp nhận nước thải thôn Đá Trắng và 

thôn Đồng Ngõa, xã Liễn Sơn. Mẫu được phân tích tại Viện Kỹ Thuật và công nghệ 

môi trường có kết quả như sau: 

Bảng 4.8. Kết quả phân tích mẫu nƣớc thải sinh hoạt tại xã Liễn Sơn 

STT Chỉ tiêu Đơn vị 

Kết quả 

NT1 

NT2 

QCVN 

14:2008/BTNMT 

( Cột A) 

1 pH - 6,99 7,15 5,5 đến 9 

2 TSS mg/l 48,46 36,6 50 

3 BOD 5 mg/l 56,7 42,5 30 

4 Amoni (NH 4 + ) mg/l 1,87 1,21 5 

5 Nitrate (NO 3 - ) mg/l 3,6 3,5 30 

6 Photphat (PO 4 3- ) mg/l 0,8 0,4 6 

(Kết quả phân tích tại Viện Kỹ thuật và công nghệ môi trường, năm 2015) 

QCVN 14:2008/BTNMT. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước thải 

sinh hoạt. (Cột A quy định giá trị C của các thông số ô nhiễm làm cơ sở tính toán giá 

trị tối đa cho phép trong nước thải sinh hoạt khi thải vào các nguồn nước được dùng 

cho mục đích cấp nước sinh hoạt, có chất lượng nước tương đương cột A1 và A2 

của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất l ượng nước mặt). 









46 

60 

56.7 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

6.997.15 

Hình 4.6. Biểu đồ hàm lƣợng một số chỉ tiêu trong nƣớc thải 

so với QCVN 14:2008/BTNMT 

Nhận xét:Qua bảng 4.8 và hình 4.6 ở trên ta thấy, hàm lượng của các thông 

số trong nước như sau: 

- Hàm lượng BOD 5 

+ Mẫu NT1có giá trị = 56,7 mg/l đã vượt quá tiêu chuẩn cho phép 1,89 lần 

đối với chất lượng nước loại A theo QCVN 14:2008/BTNMT. 

+ Mẫu NT2 có giá trị là 42,5 mg/l đã vượt quá tiêu chuẩn cho phép 1,41 lần 

đối với chất lượng nước loại A theo QCVN 14:2008/BTNMT. 

- Đối với hàm lượng các chỉ tiêupH, TSS, NH 4 + , NO 3 - và PO 4 3- của cả 2 mẫu 

đều nằm trong giới hạn cho phép so với QCVN 14:2008/BTNMT. 

4.3. Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng tới môi trường nước của xã Liễn Sơn, 

huyện Lập Thạch 

48.46 

50 

42.5 

36.6 

30 

9 

5 

1.871.21 

3.6 3.5 

0.8 0.4 

pH TSS BOD5 NH4+ NO3- PO43- 

NT1 NT2 QCVN 14:2008 

Liễn Sơn là một xã có cơ cấu dân số làm nông nghiệp là chủ yếu, vì vậy 

nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nói chung và nguồn nước nói riêng chủ yếu 

xuất phát từ hoạt động trong đời sống sinh hoạt và hoạt động sản xuất nông nghiệp 

của người dân. 


30 

6 








47 

4.3.1. Ô nhiễm do rác và chất thải sinh hoạt 

Hiện nay trên địa bàn xã Liễn Sơn chưa có bãi rác tập chung, hiện tượng vứt 

rác, xác động vật chết bừa bãi ở khu đất trống, vứt xuống cống rãnh vẫn còn tồn tại. 

Gây tắc cống thoát nước, mất cảnh quan, mùi hôi thối từ rác thải bốc lên gây khó chịu, 

ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước và sức khỏe của người dân. 

Do ý thức của một số người dân chưa cao nên rác thải trong sinh hoạt chưa 

được xử lý triệt để, loại rác thải này chia làm hai loại là phân người, động thực vật 

và rác thải. Chúng dễ bị phân hủy, thối rữa thành các hợp chất hữu cơ, vô cơ khác 

gây mùi hôi thối, vi trùng, vi khuẩn,... Có thể gây nên những bệnh nguy hiểm cho 

con người. Với tốc độ phát triển và nhu cầu sinh hoạt của con người như hiện nay 

thì môi trường sống đặc biệt là môi trường nước sẽ bị ô nhiễm nghiêm trọng. 

4.3.2. Ô nhiễm do nước thải sinh hoạt 

Nguồn nước thải sinh hoạt chính là từ các hộ gia đình, trạm y tế, trường học, 

cơ quan chứa đựng các chất thải trong quá trình sống của con người. Đặc trưng của 

nước thải sinh hoạt là chứa nhiều tạp chất, chất dễ phân hủy sinh học (cacbonhydrat, 

protein), chất dinh dưỡng đối với sinh vật (nitơ, photphat...), vi khuẩn có mùi rất khó 

chịu (H 2 S, NH 3 ). Phần lớn các vi sinh vật trong nước thải là các vi khuẩn có khả năng 

gây bệnh như tả, lỵ, thương hàn.. 

Nước thải sinh hoạt là một trong các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường 

nước nếu như chúng không được xử lý trước khi thải ra môi trường. 

4.3.3. Ô nhiễm do sử dụng hố xí không hợp vệ sinh và quy mô chuồng trại chăn 

nuôi của các hộ gia đình không hợp lý 

Nhiều hộ gia đình đặt các khu chuồng trại chăn nuôi, hố xí ngay cạnh gần 

nguồn nước sử dụng cho sinh hoạt. Chất thải từ các nguồn trên hầu hết chưa được xử 

lý mà thải bỏ trực tiếp ra ngoài môi trường, chất thải từ nguồn này nguy hiểm nhất là 

phân. Đây là loại chất thải có mùi rất khó chịu và chứa nhiều ấu trùng, vi khuẩn, vi 

trùng gây bệnh. Điều đáng lưu tâm ở đây là nhiều hộ gia đình chưa có nhà vệ sinh sử 

dụng mà họ đi một cách bừa bãi, nhiều hộ sử dụng hố xí nhưng không đạt tiêu chuẩn 

như hố xí không có nắp đậy, hố xí gần nhà ở và gần nguồn nước sinh hoạt, phân từ 









48 

các chuồng trại chăn nuôi được thải trực tiếp xuống ao hồ, sông suối nhằm phục vụ 

cho mục đích làm thức ăn cho cá trong chăn nuôi. Ngoài ra, nhiều hộ gia đình sản 

xuất nông nghiệp còn áp dụng biện pháp ủ phân bằng cách lấy trực tiếp phân bắc, 

phân chuồng đưa ra ngoài để ủ trong thời gian dài. Đây cũng là nguyên nhân gây ô 

nhiễm môi trường sống, ô nhiễm nguồn nước một cách nghiêm trọng. 

4.3.4. Ô nhiễm do các hoạt động nông nghiệp 

Hầu hết các hộ gia đình trong xã tham gia hoạt động sản xuất nông nghiệp. 

Để nâng cao năng suất trong quá trình sản xuất nên nhân dân đã sử dụng nhiều loại 

phân bón, thuốc trừ sâu, kích thích sinh trưởng,... Đây là các chất hữu cơ tổng hợp 

có khả năng tồn dư lâu dài trong môi trường và có tính độc hại đối với sinh vật và 

đặc biệt là con người. Các chất này có thể tồn tại và tích tụ trong cơ thể con người 

trong một thời gian dài và có thể gây ra những bệnh hết sức nguy hiểm. 

Giữ gìn vệ sinh môi trường và đảm bảo tiêu chuẩn cho nguồn nước sinh hoạt 

chính là biện pháp hữu hiệu nhất để đảm bảo sức khỏe của chính mình và cộng đồng. 

Ngoài ra còn có sự ô nhiễm do các hoạt động thương mại, dịch vụ, giao thông,... 

4.3.5. Ý thức của người dân 

Trong môi trường sống nói chung, vấn đề bảo vệ và cung cấp nước sạch là 

vô cùng quan trọng. Đồng thời về bảo vệ và cung cấp nước sạch, việc thải và xử lý 

nước thải trước khi đổ vào nguồn là vấn đề bức xúc đối với toàn thế giới và nhân 

loại. Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền công nghiệp nước ta, tình 

hình ô nhiễm môi trường cũng gia tăng đến mức báo động. Do đặc thù của nền công 

nghiệp mới phát triển, chưa có sự quy hoạch tổng thể và một số nguyên nhân như: 

Điều kiện kinh tế của một số xí nghiệp còn khó khăn, hoặc chi phí xử lý ảnh hưởng 

đến lợi nhuận nên hầu hết chất thải công nghiệp của một số nhà máy chưa được xử 

lý mà thải thẳng ra môi trường. Mặc khác, nước ta là một nước đông dân, có mật độ 

dân cư cao nhưng trình độ nhận thức của người dân về môi trường còn thấp, nên 

lượng chất thải sinh hoạt bị thải ra môi trường ngày càng nhiều. Điều đó dẫn tới sự 

ô nhiễm trầm trọng của môi trường sống, ảnh hưởng tới sự phát triển toàn diện của 

đất nước, sức khỏe, đời sống nhân dân cũng như vẻ mỹ quan của khu vực. 









49 

Để có được nguồn nước sạch, thì các nguồn nước thải nói chung cần phải 

được xử lý qua các công đoạn khác nhau đảm bảo không bị ô nhiễm trước khi đổ 

vào nguồn. Hiện nay có rất nhiều phương pháp xử lý khác nhau, mỗi phương pháp 

điều có ưu điểm của nó, tùy theo nguồn nước thải mà ta sử dụng phương pháp cho 

thích hợp. 

4.4. Ý kiến của ngƣời dân về hiện trạng môi trƣờng nƣớc tại xã Liễn Sơn 

4.4.1. Đánh giá của người dân về chất lượng nước mặt 

Nguồn nước mặt trên địa bàn xã Liễn Sơn chủ yếu được sử dụng vào mục đích 

sản xuất nông nghiệp (tưới cho lúa, hoa màu, rau.. ). Chất lượng nguồn nước mặt 

không ảnh hưởng trực tiếp đến người dân vì vậy mà phần lớn người dân chưa nhận 

thức được tầm quan trọng được chất lượng nước mặt. 

Bảng 4.9. Ý kiến của ngƣời dân về hiện trạng 

chất lƣợng nƣớc mặt tại xã Liễn Sơn 

STT Chỉ tiêu Số phiếu Tỷ lệ (%) 

1 Ô nhiễm nhiều 9 18 

2 Ít ô nhiễm 14 28 

3 Tốt 27 54 

Tổng 50 100 

(Nguồn : Số liệu phỏng vấn, 11/2015) 

Ô nhiễm nhiều Ít ô nhiễm Tốt 

54% 


18% 

28% 

Hình 4.7. Biểu đồ thể hiện ý kiến của ngƣời dân về chất lƣợng nƣớc mặt 








50 

Nhận xét: Đánh giá của người dân về một số vấn đề của nước mặt tại xã: Qua 

việc quan sát bằng mắt thường và cảm quan, đa số người dân cho rằng nước mặt của xã 

chất lượng tốt, chiếm 54%. 28% cho rằng nước ít bị ô nhiễm, số ít cho rằng nguồn 

nước đã bị ô nhiễm nặng 18%. Tất cả người dân đều cho rằng nguồn nước mặt không 

ảnh hưởng đến sức khỏe của họ. 

4.4.2. Đánh giá của người dân về chất lượng nước giếng 

Nước giếng là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho tất cả các hộ gia đình tại 

xã Liễn Sơn. Chất lượng nước giếng có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe 

của người dân. Chính vì vậy mà người dân ngày càng có sự quan tâm đến chất 

lượng nước giếng. 

Bảng 4.10. Ý kiến của ngƣời dân về chất lƣợng nƣớc giếng đang dùng 

STT Chỉ tiêu Số phiếu Tỷ lệ (%) 

1 Màu lạ 9 18 

2 Mùi lạ 3 6 

3 Không có 38 76 

Tổng 50 100 

(Nguồn : Số liệu phỏng vấn, 11/2015) 

Màu lạ Mùi lạ Không có 

76% 


Hình 4.8 Biểu đồ thể hiện ý kiến của ngƣời dân về chất lƣợng nƣớc ngầm 

18% 

6% 








51 

Qua kết quả điều tra ta thấy, thông qua đánh giá cảm quan phần lớn ý kiến 

người dân là nước giếng không có vấn đề gì chiếm 76%.Tuy nhiên có 9 hộ gia đình 

cho rằng nguồn nước đang dùng có màu chiếm tỷ lệ 18%, có 3hộ gia đình cho rằng 

nguồn nước đang dùng có mùi chiếm tỷ lệ 6%. Theo đa số ý kiến của người dân, 

nước giếng trong xã có chất lượng tốt không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của họ. 

4.4.3. Đánh giá của người dân về hiện trạng nước thải sinh hoạt 

Hiện tại trên địa bàn xã chưa có hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, nước 

mưa và nước thải sinh hoạt từ các khu dân cư chủ yếu được thoát tự nhiên xuống 

các ao đầm theo các mương thủy lợi thoát ra sông 

Bảng 4.11. Nguồn tiếp nhận nƣớc thải sinh hoạt của các hộ gia đình 

STT Nguồn tiếp nhận Số hộ gia đình 

1 Ao, hồ, sông, ngòi, kênh mương 17 34 

2 Thải trực tiếp ra đất 20 40 

3 Cống thải chung 13 26 

Tỷ lệ 

( %) 

Tổng 50 100 

(Nguồn: Tổng hợp từ phiếu điều tra, năm 2015) 

Qua bảng trên ta thấy phần lớn các hộ gia đình đều thải trực tiếp nước thải 

sinh hoạt ra thải trực tiếp ra đất vườn (chiếm 40%). Nhiều hộ gia đình thải trực tiếp 

ra nguồn nước mặt nằm cạnh gia đình họ (chiếm 34%). Có 26 % số hộ thải nước 

thải sinh hoạt ra cống thải chung, tuy nhiên các cống thải chung này không hợp vệ 

sinh và đều thải ra sông suối mà không qua xử lý. 

4.5. Đề xuất một số giải pháp phòng ngừa, khắc phục ô nhiễm 

4.5.1. Giải pháp kỹ thuật 

Quy hoạch hệ thống thoát nước thải: Hiện tại trên địa bàn xã chưa có hệ 

thống thoát nước thải hợp vệ sinh. Vì vậy, cần xây dựng hệ thống thoát nước mưa 

chảy tràn, nước thải sinh hoạt, nước thải chăn nuôi,...Hệ thống thoát nước thải cần 

phải được xây dựng đúng kỹ thuật như có nắp đậy kín, không bị rò rỉ ra ngoài. 









52 

Quy hoạch xử lý nước thải: Phải xử lý nước thải trước khi xả vào sông hồ, 

kênh mương. Không đổ nước thải chưa xử lý vào hố để tự thấm hoặc để chảy tràn 

lan trên mặt đất. Nước thải cần được thu gom, xử lý trong khu xử lý tập trung trước 

khi thải ra môi trường. 

Quy hoạch bãi rác tập trung: Đầu tư xây dựng bãi rác thải tập trung của huyện 

Lập Thạch. Tiến hành thu gom rác thải trên địa bàn xã theo hợp đồng dịch vụ. 

Giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt nhờ các loài thực vật thủy sinh 

như bèo, rau muống, rau ngổ 

Không lấn chiếm lòng sông, kênh rạch để xây nhà, chăn nuôi thủy sản. Việc 

nuôi trồng thủy sản trên các dòng nước mặt phải theo quy hoạch. 

Trong sản xuất nông nghiệp phải có chế độ tưới nước, bón phân phù hợp. 

Tránh sử dụng thuốc trừ sâu dư thừa, không rõ nguồn gốc. Nên áp dụng các phương 

pháp sinh học để tiêu diệt sâu bọ, côn trùng. 

Khai thác nguồn nước ngầm đúng kỹ thuật: 

* Nước giếng đào: Giếng đào là loại giếng được đào sâu khoảng 5 – 10 m để 

khai thác nguồn nước ngầm nông. Đây là nguồn nước phổ biến ở nông thôn Việt 

Nam. Nguồn nước này có nhiều khoáng chất nhưng rất dễ bị ô nhiễm bởi nguồn 

nước mặt, không thích hợp với các vùng đất thấp (có lũ lụt, tràn), nguồn nước này 

có thể bị ô nhiễm do nước thải, nhà vệ sinh và chuồng trại gia súc gần giếng, hoặc 

do người sử dụng vô ý không giữ gìn vệ sinh (chẳng hạn rửa bình phun thuốc để 

nước ngấm xuống giếng...); mùa khô có thể thiếu nước. 

Cần chú ý khi xây dựng giếng đào: 

- Cách xa nguồn nước bẩn, chuồng tiêu, chuồng trại chăn nuôi > 10 m. 

- Khẩu giếng xây gạch hoặc bê tông đục sẵn có đường kính 0,8 m đảm bảo 

kín xung quanh. 

- Thành giếng cách mặt đất khoảng 0,7 m bằng gạch hay bê tông. 

- Sân giếng xây gạch hay tráng xi măng và có rãnh thoát nước, cách thành 

giếng ít nhất 1 m, phải đảm bảo có độ dốc cần thiết để thoát nước. Có nắp đậy, có 

giá gầu múc nước treo cao trên mặt giếng. 









53 

* Nước giếng khoan: Là giếng được khoan xuống đất để lấy nguồn nước từ 

nước ngầm. Giếng khoan có thể khoan bằng tay hay bằng máy. Nguồn nước lấy từ 

giếng khoan có ưu điểm là ít vi khuẩn gây bệnh nhưng giếng khoan thường chứa 

nhiều chất hòa tan làm giảm chất lượng nước sinh hoạt và ăn uống. Vì vậy trước khi 

sử dụng phải lọc, lọc nước cho nước trong và sạch hơn. Có hai phương pháp chính: 

- Phương pháp lắng trong: Lấy nước trực tiếp từ nguồn nước, để lắng cặn 

trong một thời gian nhất định rồi đem dùng, trong trường hợp này cần sử dụng 

ngay, có thể làm bằng cách khử phèn hoặc keo tụ. Đây là phương pháp đơn giản 

nhưng cũng chỉ xử lý sơ bộ về mặt cơ học, các cặn bùn..., còn các chất hòa tan, vi 

trùng hầu như không xử lý được. 

- Phương pháp lọc: Cho nước đi qua các vật liệu cát sỏi, than...với hai loại 

lọc nhanh và lọc chậm. 

+ Lọc nhanh: Dùng cho quy mô cấp nước tập trung lớp và cần có hỗ trợ của 

các công đoạn xử lý bằng hóa chất (phèn, khử trùng...), các thiết bị phục vụ việc rửa 

lọc sử dụng điện năng... 

cao 

+ Lọcchậm:Sửdụngcácphươngpháplọcdângian,phùhợpvàphát huyhiệuquả 

Hình 4.9. Mô hình bể lọc nƣớc thủ công 









54 

4.5.2. Giải pháp về công tác quản lý 

Hình 4.10. Bể lọc nƣớc hộ gia đình 

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước và môi trường, đặc 

biệt đẩy mạnh công tác thanh tra kiểm tra, giám sát đôn đốc thực hiện đúng, đầy đủ các 

quy hoạch về nước mặt nước ngầm. 

- Tăng cường thu hút cán bộ giỏi cho lĩnh vực hoạt động, đầu tư cho công tác 

đào tạo, đào tạo cán bộ. 

- Tăng cường tập huấn kỹ thuật cho người dân về cách sử dụng thuốc bảo vệ 

thực vật và phân bón. 

địa phương. 

- Tăng cường và thu hút đầu tư vào các cong trình có ý nghĩa với môi trường ỏ 

- Thu gom rác thải, không đổ vào sông suối. 

- Bảo vệ các nguồn nước, tiến hành cải tạo, nạo vét hệ thống mương thoát nước. 

- Lập đoàn kiểm tra để kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường 

và vệ sinh nguồn nước sinh hoạt trong nhân dân. 









55 

- Xây dựng kế hoạch chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện tốt các ngày lễ kỷ 

niệm có liên quan đến môi trường như tuần lễ quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi 

trường, ngày môi trường thế giới 5/6... 

4.5.3. Giải pháp về thể chế, chính sách 

- Xử lý nghiêm các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường, thải nước thải và rác 

thải không đúng quy định. 

- Lồng ghép yếu tố môi trường trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế - 

xã hội, nâng cao chất lương cuộc sống của nhân dân. 

- Áp dụng biện pháp kinh tế trong quản lý môi trường, khuyến khích người dân 

thu gom và phân loại rác tại nguồn. 

môi trường. 

- Xử lý nghiêm khắc đối với các cơ sở vi phạm trong lĩnh vực xả thải và bảo vệ 

4.5.4. Giải pháp luật pháp, chính sách và giáo dục tuyên truyền 

- Đẩy mạnh công tác thông tin, giáo dục, tuyên truyền rộng rãi một cách thường 

xuyên với các chương trình cụ thể, sát thực nhằm giú cho người dân hiểu mối liên hệ 

chặt chẽ giữa nước sạch và môi trường với sức khỏe con người. Các cấp chính quyền, 

đoàn thể, tổ chức cần tích cực tham gia tuyên truyền, vận động với từng hộ gia đình. 

Cung cấp cho người dân đầy đủ các thông tin về các loại hình công nghệ cấp nước để 

họ có thể lựa chọn phương án thích hợp. Ngoài ra, cũng cần phải tuyên truyền cho 

người dân về kế hoạch hóa gia đình giúp ổn định dân số đồng thời góp phần nâng cao 

tỷ lệ cấp nước sạch sinh hoạt cho nhân dân. 

- Nhà nước cần quan tâm tới việc đào tạo cán bộ cung cấp nước sinh hoạt. Mở 

các lớp tập huấn nhằm nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ cũng như công nhân bảo 

dưỡng, sửa chữa các công trình cấp nước, có chế độ thưởng phạt rõ ràng. 

- Phát triển nguồn nhân lực, tận dụng nguồn nhân lực của địa phương để việc 

cấp nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường được phát triển bền vững. 

- Tăng cường vai trò của cộng đồng trong việc giám sát thực hiện các chủ 

trương, chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường ở địa phương, cơ sở. Cộng đồng 

trực tiếp tham gia giải quyết các xung đột môi trường. 









56 

Phần 5 

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 

5.1. Kết luận 

Qua nghiên cứu đánh giá hiện trạng chất lượng môi trường nước tại xã Liễn 

Sơn,huyện Lâp Thạch, tỉnh Vĩnh phúc tôi rút ra một số kết luận như sau: 

- Nguồn nước mặt tại xã chủ yếu được sử dụng vào mục đích tưới tiêu cho 

nông nghiệp.Theo kết quả nghiên cứu, nước có dấu hiệu ô nhiễm. Cụ thể là các chỉ 

tiêu COD, BOD 5 , TSS đều vượt quá giới hạn của QCVN 08:2008/BTNMT về chất 

chất lượng nước mặt. 

- Nguồn nước ngầm trên địa bàn xã đã được khai thác dưới hình thức giếng 

đào và giếng khoan, chủ yếu phục vụ mục đích sinh hoạt. Theo kết quả phân tích có 

thể thấy nước giếng đã có dấu hiệu ô nhiễm, không nên sử dụng nguồn nước này trực 

tiếp mà phải qua thiết bị lọc hoặc có biện pháp xử lý phù hợp với mục đích sử dụng 

nước. 

- Nước thải từ hoạt động sinh hoạt hằng ngày do người dân trong xã xả ra 

môi trường hoàn toàn chưa được xử lý. Kết quả phân tích cho thấy, hàm lượng 

BOD 5 đã vượt quá so với quy chuẩn về nước thải sinh hoạt. Tuy nước thải sinh hoạt 

là loại nước thải yếu ( sạch nhất trong các loại nước thải) nhưng nếu không được xử 

lý trước khi thải trực tiếp ra môi trường như hiện nay ở xã thì ô nhiễm môi trường là 

vẫn điều tất yếu. 

5.2. Kiến nghị 

5.2.1. Về phía nhà nước 

- Cần tích cực tăng cường biện pháp quản lý và xử lí các nguồn thải từ các 

nhà máy, xí nghiệp trước khi thải ra kênh rach, sông… 

- Hạn chế hoặc nên khắc phục tình trạng đưa nước thải và chất thải sinh hoạt 

xuống kênh rạch. 









57 

- Quản lý nghiêm ngặt các công trình khải thác nước dưới đất qui mô gia 

đình đến khai thác công nghiệp. Cần sử phạt nghiêm minh với các đơn vị khai thác 

nước không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. Nên xây dựng mạng lưới cấp nước tập trung. 

- Xây dựng các hệ thống xử lý nước với quy mô nhỏ cho từng khu vực. 

- Thiết kế lại mạng lưới cấp nước cho các khu vực ở cuối đường ống. 

- Đặt bơm tăng áp ở cuối đường ống. 

5.2.2. Về phía người dân 

- Cần nâng cấp giáo dục cho người dân về việc bảo vệ môi trường nước dưới đất, 

những hạn chế thải các chất thải xuống kênh, rạch, khai thác nước một cách bừa bãi. 

- Tăng cường hơn nữa việc giáo dục tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường 

tự nhiên nói chung trong đó có môi trường nước nói riêng của người dân lúc còn 

trẻ, như đưa vào sách vở đào tạo ở cấp phổ thông hoặc có nhiều các công trình 

thanh niên. 

- Người dân cần được học tập về luật bảo vệ môi trường, và qui định pháp 

luật về quản lý và sử dụng tài nguyên nước và một số văn bản luật có liên quan. 









58 

TÀI LIỆU THAM KHẢO 

I. Tiếng Việt 

1. Phạm Ngọc Anh, (2006), “Đánh giá hiện trạng và chất lượng nước sinh hoạt tại 

khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính - Hà Nội”, Đại học Quốc gia Hà Nội. 

2. Trần Thị Hồng Hạnh, (2009), “Nghiên cứu ảnh hưởng hoạt động khai thác than 

tới môi trương nước thị trấn Mạo Khê, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh”, 

Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. 

3. Hoàng Văn Hùng, (2008), “Ô nhiễm môi trường”, Đại học Nông Lâm Thái 

Nguyên, Thái nguyên. 

4. Lê Văn Khoa, (2006), “Khoa học môi trường”, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 

5. CaoLiêm vàTrầnĐứcViên,(1990),“Sinhtháihọcnôngnghiệpvà bảovệ môitrường”, 

Hà Nội. 

6. Nguyễn Thị Phương Loan, (2005), “Giáo trình tài nguyên nước”, Nxb Đại học 

Quốc gia Hà Nội. 

7. Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2014), “Luật Bảo vệ Môi 

trường”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 

8. ĐàoTrọngTứ(2012),“Thamluậntàinguyên nướcvàquảnlý tài 

nguyênnướcởViệtNam”,Hộithảotiềm năngvà giảiphápsử dụnghiệuquả 

nguồnnănglượngnước chongànhkháchsạn. 

9. UBND xã Liễn Sơn, (2014), “ Hiện trạng sử dụng đất xã Liễn Sơn – huyện Lập 

Thạch 2014”. 

10. Trần Yêm và Trịnh Thị Thanh, (1998), “Giáo trình ô nhiễm môi trường”, 

Hà Nội 

II. Tiếng Anh 

11. Escap, (1994), Guidelines on monitoring methodologies for water, air and toxic 

chemecals, Newyork. 

III. Tài liệu từ Internet 

12. Chiras (1991), Tình hình sử dụng nước trên thế giới. 

http://google.com.vn,truycậpngày24/11/2015. 









59 

13. Lvovits,Xokolov,F.Sargent(1974).http://google.com.vn,truycập 

ngày24/11/2015. 

14. M.I.Lvovits (1974), Nhu cầu sử dụng nước trên thế giới. 

http://google.com.vn,truycậpngày24/11/2015. 

15. Miller(1988),Tàinguyênnướctrênthếgiới.http://google.com.vn, 

truycậpngày25/11/2015. 









PHỤ LỤC 

PHỤ LỤC I: PHIẾU ĐIỀU TRA 

PHIẾU ĐIỀU TRA 

HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC 

Phần I: Những thông tin chung 

1. Họ và tên người được phỏng vấn: 

.... 

2. Nghề nghiệp: 

.... 

3. Địa chỉ: 

4. Dân tộc: 

5. Số thành viên trong gia đình: 

Phần II: Nội dung phỏng vấn 

1. Ông/bà có theo dõi các vấn đề có liên quan đến môi trường và BVMT haykhông? 

Có 

Không 

2. Theo ông/bà thì tình hình vệ sinh môi trường chung tại nơi địa bàn gia đình đang 

thế nào? 

Tốt 

Bình thường 

3. Kiểu nhà vệ sinh ông/bà đang sử dụng là? 

Hố xí hai ngăn 

Nhà vệ sinh tự hoại 

4. Hiện nay nguồn nước sinh hoạt gia đình đang sử dụng là? 

Nước máy 

Ô nhiễm 

Rất ô nhiễm 

Hố xí đất 

không có 

Giếng khoan 

Giếng đào 

Nước mặt (ao, hồ) 

Khác 

5. Gia đình sử dụng nước ngầm vào mục đích gì? 









Sử dụng để sinh hoạt 

Sử dụng cho chăn nuôi 

6. Gia đình sử dụng nước ao hồ vào mục đích gì? 

Sinh hoạt 

Chăn nuôi 

Sử dụng để tưới tiêu 

Sử dụng cho mục đíchkhác 

Nông nghiệp 

khác 

7. Nguồn nước dùng cho sinh hoạt được lọc qua hệ thống lọc hay thiết bị lọc không? 

Có 

Không 

8. Theo gia đình, nguồn nước hiện nay gia đình đang sử dụng có bị ô nhiễm hay 

không? Nếu bị ô nhiễm thì theo ông/bà nước bị ô nhiễm ở mức độ nào? 

Ô nhiễm nghiêm trọng 

Ít ô nhiễm 

9. Nước thải sinh hoạt của gia đình ông bà được thải đi đâu? 

Thải trực tiếp ra ao/hồ/sông 

Ô nhiễm trung bình 

Không ô nhiễm 

Thải ra vườn rộng 

Cống thải chung 

Nơi khác 

10. Ông/bà có thấy nước ao/hồ/sông có màu hay mùi gì lạ không? 

Không có màu, mùi gì lạ 

Có màu lạ. Màu……. 

Có mùi lạ. Mùi……… 

11. Ông/bà có thấy nước giếng có màu hay mùi lạ gì không? 

Không có màu, mùi gì lạ 

Có màu lạ. Màu……. 

Có mùi lạ. Mùi…… 

12. Khi sử dụng nước giếng gia đình có thấy biểu hiện gì lạ không? 

Có cặn vôi 

Có váng 

13. Gia đình có được kiểm tra chất lượng nước không? 

Có 

không có biểu hiện gì 

Biểu hiện khác:……… 

Không 

14. Địa phương có triển khai chương trình nước sạch không? 

Có 

Không 

15. Một số loại bệnh mà gia đình mắc phải liên quan đến nguồn nước (nếu có)? 

..................................................................................................................................... 


..................................................................................................................................... 

Xin chân thành cảm ơn! 

Ngày….tháng…..năm 2015 








Người phỏng vấn 

Người được phỏng vấn 

Hà Thị Lam Giang 

PHỤ LỤC II: MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP

Đánh giá hiện trạng chất lượng môi trường nước trên địa bàn xã liễn sơn huyện lập thạch tỉnh vĩnh phúc

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?