Carers News 3 Sep 2017 (Cymraeg)

NEWYDDION
GOFALYDDION
Rhifyn 3 Medi 2017
Croeso i drydydd rhifyn cylchlythyr gofalyddion yng Nghaerffili. Rydym wrth ein
bodd bod pobl fel petaen nhw’n dal i fwynhau’r cylchlythyr a’r gweithgareddau a’r
digwyddiadau. Rydym wrthi’n brysur o hyd yn trefnu pethau, yn cwrdd â gofalyddion
hen a newydd a’u cefnogi, sef ein prif nod. Fel bob amser, cysylltwch â ni trwy anfon
neges e-bost at gofalyddion@caerffili.gov.uk neu cewch y newyddion diweddaraf
ar Facebook (rhaid anfon neges i gael eich ychwanegu at y grŵ p), ar Twitter (@
CarerCaerphilly) neu ar ein gwefan http://www.caerffili.gov.uk/Gwasanaethau/
Gwasanaethau-i-oedolion a- phobl-hyn.
Rydym yn gyffrous iawn i gyhoeddi bod gennym bedwar tocyn i ofalwyr ar gyfer pob
un o gemau rygbi rhyngwladol yr hydref (ac eithrio Seland Newydd). Byddwn yn
tynnu enwau’r gofalyddion lwcus allan o het ar ôl 5pm ar 6 Hydref 2017, felly rhowch
wybod inni trwy anfon neges e-bost, neges testun, ffonio neu bostio os hoffech inni
eich cynnwys yn y raffl. Byddem yn dwlu clywed oddi wrth ofalwyr newydd hefyd, felly
cofiwch gysylltu!We’d love to hear from new carers too, so please get in touch!
Diweddariad ar Ddigwyddiadau
a Gweithgareddau
Aeth ugain ohonom i daflu peli yng
ngwres mis Gorffennaf, yn ystod noson
bowlio deg. Mae cynnig gwych ar gael
lle cewch chwarae dwy gêm a chael
diod a dysgl i’w rhannu rhwng dau
– hyn oll am £10. Cawsom gymaint
o hwyl ac o ganlyniad mae noson
arall wedi cael ei threfnu. Darllenwch
ymlaen i gael y manylion.
Hefyd cawsom ddiwrnod hyfryd yn Ynys
y Barri yn ôl ym mis Mai, er gwaetha’r
gwynt, felly rydym wedi trefnu trip arall
i lan y môr ym mis Awst. Ceir mwy o
fanylion yn yr adran nesaf.
Bu Wythnos Gofalyddion yn llwyddiant
ysgubol, gyda diwrnod hwyl i’r teulu,
diwrnod gwybodaeth ac ail-lansio
cerdyn argyfwng gofalyddion.
I gael mwy o wybodaeth am y cylchlythyr hwn, gallwch gysylltu â Hayley Smith
ar rif ffôn 01495 233218 / 07808 779367 neu ar e-bost:
gofalyddion@caerffili.gov.uk. Byddwn wrth ein bodd yn clywed oddi wrthych.
13937

Digwyddiadau a
Gweithgareddau i ddod
Dydd Mercher 23 Awst 2017 - trip diwrnod i Borthcawl.
Dydd Llun 4 Medi 2017 rhwng 4pm a 7pm.
Digwyddiad gardd agored yn Llys Trevelyan, Parc
Lansbury, Caerffili CF83 1RQ. Dewch draw am
ddanteithion a Lluniaeth a gweld sut y gall gardd
gymunedol weithio a siarad â’r trefnwyr ynghylch sut y
gallech chi sefydlu cynllun eich hun.
Dydd Mercher 6 Medi 2017 yn nhafarn New Forge,
Oakdale o 1pm – Te prynhawn. Cysylltwch i archebu lle.
Dydd Mercher 13 Medi 2017 yng nghaffi Coffee 37,
Ystrad Mynach o 12:30pm – Te prynhawn. Cysylltwch
i archebu lle.
Dydd Iau 14 Medi 2017 – Bowlio deg yn
Nantgarw. Rydym wedi archebu 20 o leoedd
ar gyfer dwy gêm, diod yr un a dysgl i’w
rhannu rhwng dau. Bowlio’n dechrau am
6pm, cwrdd am 5:45pm i archebu bwyd a
diodydd. Rhowch wybod os hoffech ddod.
Dydd Mercher 20 Medi 2017
yn nhafarn Farmers Arms,
Rhymni am 12.30pm – cinio yn
y dafarn gyfeillgar sydd newydd
ei hailwampio. Cysylltwch â ni i
archebu lle.
Dydd Mercher 27 Medi 2017
yng Nghanolfan Garddio
Caerffili am 12:30pm – Te
prynhawn. Dewch i gael te
prynhawn gyda ni ac efallai
gwneud rhywfaint o siopa ar
yr un pryd! Cysylltwch â ni i
archebu lle.

Dydd Sul 1 Hydref 2017 yn Llancaiach Fawr rhwng
11am a 12:30pm - rali ceir clasurol i ofalwyr.
Dylai unrhyw un sy’n hoffi ceir clasurol ddod draw
i weld casgliad o’r hen ffefrynnau ac i sgwrsio
â’r perchnogion. Ceir lluniaeth am ddim trwy
garedigrwydd Llancaiach Fawr. Rhowch wybod
inni os hoffech ddod, er mwyn inni gael syniad o
niferoedd.
Dydd Gwener 24 Tachwedd 2017 – Nodyn i’r
dyddiadur ar gyfer Diwrnod Hawliau Gofalwyr.
Gobeithio y daw cynifer o bobl i’r digwyddiad hwn
eleni ag y daeth y llynedd, ac y bydd llawn cymaint
o hwyl.
Dydd Sadwrn 9 Rhagfyr 2017 am 2pm yn Sefydliad
y Glowyr, Coed Duon – Amser Panto! Dewch i weld
‘Jac a’r Goeden Ffa’ – y si yw mai’r hen ffefryn
Owen Money fydd y seren! Cysylltwch i archebu lle.
Dydd Mawrth 12 Rhagfyr 2017 am 7pm tan yn
hwyr – Dawns Nadolig i Ofalyddion yng ngwesty
Maes Manor, Coed Duon. Mae’r digwyddiad hwn
am ddim i ofalwyr a’r rhai y gofalir amdanynt, dros
18 oed yn unig oherwydd y lleoliad a’r adloniant.
Mae croeso i ofalwyr ddod â ffrindiau,
ond bydd rhaid iddyn nhw brynu eu
tocynnau eu hunain. Y pris yw £22.50,
sy’n cynnwys adloniant a phryd tri chwrs.
Rhowch wybod inni os hoffech ddod.
Dydd Iau, 14 Rhagfyr 2017 -Taith siopa
Nadolig i Cheltenham. Stop gyntaf i
godi teithwyr am 8:30 am, gan adael
Cheltenham Am 4:30 pm. E-bostiwch neu
ffoniwch i archebu lle - y cyntaf i’r felin
gaiff falu!
Dydd Iau 15 Chwefror 2018 am 2:30pm
yn y New Theatre, Caerdydd – sioe gerdd
The Sound of Music! Fydd eich bryniau’n
fyw? Yn y bôn, ydych chi’n 16, bron yn
17? Beth yw rhai o’ch hoff bethau? Sut
mae datrys problem fel Maria? Dewch
gyda ni i ddod o hyd i’r atebion wrth inni
ail-fyw ein plentyndod yn gwylio un o’r
sioeau cerdd mwyaf bythgofiadwy. Nifer
gyfyngedig o docynnau sydd ar gael, felly
cysylltwch â ni os hoffech ddod.
Telir am yr holl weithgareddau hyn er
mwyn dangos ein gwerthfawrogiad o
ofalwyr a’u holl waith caled. Lle bo’n
bosibl, byddwn yn ceisio sicrhau y
bydd pawb sy’n dangos diddordeb yn
cael y cyfle i fynd i un digwyddiad neu
weithgaredd o leiaf.
** Mwy o ddigwyddiadau i’w hychwanegu
yn ystod y flwyddyn. Byddwn yn rhoi
gwybod ichi yn ein cyfathrebiadau
a chylchlythyrau yn y dyfodol, ac yn
rhoi’r manylion ar y wefan: http://www.
caerphilly.gov.uk/Services/Servicesfor-adults-and-older-people/Caring-forsomeone?lang=cy-gb
**

Grwpiau Gofalyddion
I’ch atgoffa am ein grwpiau, sy’n dal i dyfu bob
mis, sef:
Caerffili
Bydd grŵ p cymorth i ofalwyr Caerffili’n cwrdd
ar ddydd Gwener cyntaf y mis rhwng 2pm a
3.30pm yn Llyfrgell Caerffili, Y Twyn, Caerffili
CF83 1JL. Dewch i gael dysglaid a bisgïen, er
mwyn cael sgwrs ag eraill sydd â phrofiad o rôl
gofalu.
Rhisga
Bydd grŵ p cymorth i ofalwyr Rhisga’n cwrdd
ar ail ddydd Iau’r mis rhwng 2pm a 3.30pm yn
Llyfrgell Rhisga, Uned B, Palas Rhisga, 75 Stryd
Tredegar, Rhisga NP11 6BW. Dewch i gael
dysglaid a bisgïen, er mwyn cael sgwrs ag eraill
sydd â phrofiad o rôl gofalu.
Rhymni
Bydd grŵ p cymorth i ofalwyr Rhymni’n cwrdd
ar drydydd dydd Mercher y mis rhwng 11am
a 12.30pm yn Llyfrgell Rhymni, Heol Fictoria,
Rhymni NP22 5NU. Dewch i gael dysglaid a
bisgïen, er mwyn cael sgwrs ag eraill sydd â
phrofiad o rôl gofalu.
Coed Duon
Bydd grŵ p cymorth i ofalwyr Coed Duon yn
cwrdd ar ddydd Mawrth olaf y mis rhwng 1pm a
2.30pm yn Ystafell Gyfarfod Markham, Sefydliad
y Glowyr Coed Duon, Stryd Fawr, Coed Duon,
NP12 1BB. Dewch i ymuno â ni, er mwyn cael
sgwrs ag eraill sydd â phrofiad o rôl gofalu.
D.S. Ni chynhelir y grwpiau yn ystod mis Rhagfyr
2017 oherwydd y ddawns i ofalwyr, ond byddan
nhw’n ail-ddechrau yn y flwyddyn newydd.
Adborth
Cawsom adborth hyfryd iawn y chwarter hwn, yn
ogystal â sylwadau adeiladol ynghylch y diffyg
gofalyddion gwryw sy’n dod i’r digwyddiadau a
hefyd y grwpiau cymorth. Rydym yn chwilio am
ffyrdd o wella bob amser, ac yn hapus i glywed
pethau da a phethau drwg gan ofalwyr. Rhowch
wybod beth yw’ch barn chi trwy ffonio, anfon
neges e-bost neu ddod i un o gyfarfodydd ein
grwpiau.
Yn benodol, hoffem wybod beth fyddai
gofalyddion yn hoffi ei weld oddi wrth y tîm yn y
blynyddoedd nesaf, felly gwerthfawrogwn unrhyw
adborth!
Gofalyddion Ifanc
Mae prosiect Gofalyddion Ifanc
Barnardo’s yn cynnig cymorth i
ofalyddion ifanc a gofalyddion sy’n
oedolion ifanc hyd at 25 oed ym
Mwrdeistref Caerffili.
I gysylltu â Barnardo’s, ffoniwch
01633 612712 neu anfon neges e-bost
at: caerservices@barnardos.org.uk I gael
rhagor o wybodaeth, ewch i’w gwefan:
www.barnardos.org.uk

Adnoddau
• Cerdyn argyfwng gofalyddion – cysylltwch trwy
anfon neges e-bost at gofalyddion@caerffili.gov.
uk neu ffonio 07808 779367 os hoffech gael un.
• Cynllun grantiau bach – mae gennym
swm bach o arian ar gael ar hyn o bryd i
gynorthwyo gofalyddion â’u rôl gofalu. Gall
gofalyddion wneud cais am arian ar gyfer
gwahanol bethau, fel offer i’r tŷ, gwersi gyrru,
gwyliau byr a help i ddysgu sgiliau newydd.
Cysylltwch i gael ffurflen gais.
Ryseitiau
Reis Eidalaidd gyda Chyw Iâr
Rwy’n dwlu ar y rysáit hon am mai un sosban
sydd angen arnoch, felly mae yna lai o lestri i’w
golchi. Gallwch hefyd ei haddasu ar gyfer llysieuwyr
(defnyddiwch unrhyw ffa, ond eu hychwanegu’n
agosach i’r diwedd, llysiau, Quorn neu rywbeth arall
yn lle cig), heb glwten trwy ddefnyddio pesto heb
glwten, neu heb stoc neu gynhyrchion llaeth trwy
ddefnyddio pesto figan a stoc heb gynhyrchion llaeth.
Cynhwysion
• 2 lwy fwrdd o olew olewydd
• 2 ffiled brest cyw iâr heb groen nac esgyrn, neu
4 clun heb esgyrn, wedi’u torri’n stribedi
• 1 winwnsyn coch, wedi’i dorri’n 8 darn
• 2 bupryn oren, wedi’u torri’n hanner, yr hadau
wedi’u tynnu ac wedi’u torri’n sleisys tew
• 1 clof o arlleg, wedi’i falu
• 100g o reis grawn hir
• Tun 400g o domatos wedi’u torri
• 300ml o stoc cyw iâr neu lysiau
• 4 llwy fwrdd o besto parod (Cewch hyd i jariau
oes hir ar y silffoedd gyda’r sawsiau pasta neu
botiau ffres mwy drud yn yr oergell)
Dull
1. Cynheswch y ffwrn i 200C/ 180C ffwrn
wyntyll/ marc nwy 6. Cynheswch yr olew
mewn padell fawr, fas sy’n addas i’r ffwrn,
ychwanegu’r cyw iâr a’i goginio am 3-4
munud nes ei fod yn lliw euraidd. Tynnwch y
cig o’r badell a’i roi naill ochr.
2. Ychwanegwch y winwnsyn a’r puprynnau, a’u
coginio am 3 munud neu nes eu bod yn lliw
euraidd. Rhowch y garlleg yn y badell a’i ffrio am
funud. Ychwanegwch y reis a throi’r cymysgedd,
yna ychwanegu a chymysgu’r tomatos, stoc a’r
cyw iâr a roddwyd i’r neilltu. Trowch y gwres i
fyny a berwch y cynhwysion cyn trosglwyddo’r
badell i’r ffwrn i’w coginio heb glawr am 20
munud. Ychwanegwch halen a phupur ac arllwys
y pesto dros y saig cyn ei gweini.
Pei Key Lime
Mae hon yn rysáit wych ar gyfer achlysur teuluol neu
swper i ffrindiau gan ei bod yn eithaf syml ond yn
edrych yn hyfryd. Ychwanegwch fwy neu lai o sudd a
chroen y leimiau, gan ddibynnu pa mor sur yr hoffech
i’r pwdin fod!
Cynhwysion
• 300g o fisgedi Hob Nobs, sinsir neu debyg
• 150g o fenyn wedi’i doddi
• 1 tun 397g o laeth cyddwys
• 3 melyn wy canolig
• sudd 4 leim, a’u crwyn wedi’u gratio’n fân
• 300ml o hufen dwbl
• 1 llwy fwrdd o siwgr eisin
• croen leim ychwanegol, i’w addurno
Dull
1. Cynheswch y ffwrn i 160C/ 140C ffwrn wyntyll/
marc nwy 3. Malwch y bisgedi’n friwsion mewn
prosesydd bwyd (neu drwy eu rhoi mewn bag
plastig cryf a’u bwrw â rholbren). Cymysgwch
y briwsion â’r menyn wedi’i doddi a gwasgu’r
cymysgedd i waelod ac ochrau tun tarten 22cm
â gwaelod rhydd. Pobwch yn y ffwrn am 10
munud cyn ei dynnu allan a’i adael i oeri.
2. Rhowch y melynau wy mewn powlen fawr
a’u chwisgo am funud gyda chwisg trydan.
Ychwanegwch y llaeth cyddwys a chwisgo am 3
munud, yna ychwanegu croen a sudd y leimiau a
chwisgo eto am 3 munud. Arllwyswch y llenwad
i’r gwaelod wedi’i oeri a’i roi nôl yn y ffwrn am 15
munud. Gadewch i’r pwdin oeri cyn ei roi yn yr
oergell am o leiaf 3 awr, neu dros nos.
3. Pan fyddwch yn barod i’w weini, tynnwch y pwdin
o’r tun yn ofalus a’i roi ar blât. I’w addurno,
chwisgwch yr hufen a’r siwgr eisin gyda’i gilydd.
Rhowch yr hufen ar ben y pwdin gan ddefnyddio
llwy neu fag eisio a defnyddio’r croen leim
ychwanegol fel addurn.

Cysylltiadau Defnyddiol
Dyma rai dolenni defnyddiol a ddefnyddiwyd gennym y mis hwn; roeddem yn meddwl y byddai gennych
ddiddordeb ynddynt hefyd.
www.carersuk.org/wales
Carers Wales – llawer o wybodaeth a chyngor i ofalyddion ar bynciau gwahanol.
www.ctsew.org.uk
Ymddiriedolaeth Gofalwyr De Ddwyrain Cymru – llawer o wybodaeth a chyngor lleol i ofalwyr.
www.alzheimers.org.uk
Cymdeithas Alzheimer’s – gwybodaeth i bobl â dementia. Mae cyfleuster ar y wefan i chwilio am wasanaethau lleol
(cliciwch ar “Local Information” ar ochr chwith y dudalen hafan).
http://www.wales.nhs.uk/
Dod o hyd i ddeintydd, optegydd, ymarferydd cyffredinol neu fferyllfa – os nad ydych wedi cofrestru ar gyfer y
gwasanaethau hyn ac mae angen ichi wneud hynny, gallwch ddod o hyd iddyn nhw yma (cliciwch ar “Find Local
Services” ar yr ochr chwith, rhoi eich cod post a dewis y blwch perthnasol).
www.jointlyapp.com
Ap yw Jointly sy’n gwneud y gwaith o ofalu am rywun ychydig yn haws, yn llai o straen ac yn fwy trefnus o lawer
trwy wneud y gwaith o gyfathrebu a chydgysylltu rhwng y rhai sy’n rhannu’r gofal mor hawdd ag anfon neges
testun. Gallwch ddefnyddio Jointly yn unrhyw le.
www.youngcarerstoolkit.co.uk
Mae’r pecyn cymorth hwn i ofalwyr ifanc wedi’i anelu at weithwyr proffesiynol ar draws meysydd iechyd, addysg
a’r gwasanaethau cymdeithasol, sy’n adnabod ac yn cysylltu â gofalyddion ifanc a gofalyddion sy’n oedolion ifanc.
www.stroke.org.uk
Mae oddeutu 7,000 o bobl yn cael strôc yng Nghymru bob blwyddyn, ac mae bron 65,000 o bobl yn byw gydag
effeithiau hirdymor strôc. Gwasanaeth hyblyg wedi’i deilwra yw’r Gwasanaeth Gwella ar ôl Strôc a luniwyd i
gynorthwyo’r rhai a oroesodd strôc, eu teuluoedd a’u gofalyddion gydag ymadferiad ar ôl strôc.
http://fibromyalgiasupportgroupsouthwales.com/
Grŵp cymorth i’r rhai sy’n dioddef o’r cyflwr hwn â phoen cronig. Maen nhw’n cynnig cyngor a chymorth i bawb,
gan gynnwys teuluoedd a gofalyddion. Mae lluniaeth ar gael ym mhob lleoliad. Rhoddir cyngor ar driniaethau a
meddyginiaethau newydd a’r ymchwil sy’n cael ei wneud. Ymarfer corff mewn cadeiriau. Ceir siaradwyr gwadd
pob tri mis a chylchlythyr chwarterol. Cynhelir cinio pob tri mis mewn gwahanol leoliadau.
Mae’r cyhoeddiad hwn ar gael mewn ieithoedd a fformatau eraill ar gais.
This publication is available in other languages and formats on request.