GIẢI BÀI TẬP SINH HỌC 9 NGUYỄN VĂN SANG VÀ NGUYỄN THỊ VÂN THƯ VIỆN TRƯỜNG THCS NGÔ THÌ NHẬM ĐÀ NẴNG

PHAN I:
DI TllUI/EN Uif lllEN 01
Chuong 1.:
cAc DJNH LU!T DI TRUYEN. CUA MENDEN
A. LAI MQT CAP TINH TRANG - on·H LU!T DONG
TINH VA DJNH U!T PI-IAN LI
I. MOT SO KIEN THU'C CO' BAN
L Tom tit ket qua phep lai m()t c«)p tinh tr,ng
Menden tien hnh lai a nhung cp bo me thuan chting.
Duoi day Ia ket qua thu duqc a m¢t so phep Iai :
p Fi F2
..
Than cao x than thap Than cao 75% than cao : 25% than thap
--·
H.t mau vang x Hc;1t mau xanh Hc;it vang
75% hc;1t vang : 25% hc;it xanh
Hc;it tran x Hc;1t nhan Hc;tt tran 75% hc;tt tran : 25% hc;ll nhan
--
Tu ket qua cua cac phep lai neu tren va cua nhieu phep lai khac, Menden
· rut ra ket lun chung, do la F I
d6ng loc;lt xuat hi(:n tinh trc;lng cua m

F I
lai voi nhau :
F I
: Aa (hoa hong) x Aa (hoa hong)
GF 1
: A,a
F 2
:
A,a
I AA : 2 Aa : 1 aa
Kieu hinh : 1 hoa do : 2 hoa hong : 1 hoa trcing
6. Cac SO' d6 lai c6 the gap khi lai mc)t c(ip tinh trng theo djnh lut Menden
P: AA x AA P: AA x Aa
GP: A A GP: A A, a
F 1
AA F 1
: 1 M: 1 Aa
:
d6ng tinh tr(>i dong tinh tr(>i .
·,
_,
( l tr(>i : I trung gian)
--i-----,-----·-
P: AA x aa P: Aa x Aa
GP: A a GP: A, a A, a
F 1
Aa F 1
IM:2Aa:laa
:
:
d6ng tinh tr(>i
3 tn)i : 1 ln
(d6ng tinh trung gin) ( 1 tri : I ln d6ng tinh ln
( I trung gian : I ln)
Ghichu
Cac ket qua v kieu hinh con lai duqc neu trong dau ngoc cu.a bang tren
duqc ap dt,mg rieng cho truang hqp tfnh tr(>i khong hoan toan.
7. Cac ki hiu thuong su di.mg
P : the M bo mE:
F : the he con lai
(F : 1
the M con lai thu nhat; F : 2
the M con lai thu hai...)
G : giao tu
(GP: giao tu cu.a P; GF : 1
giao tu cu.a F •••)
1
Dau nhan (x): chi SlJ lai giong
cf': dIJC
Q: cai
aa
II. CAC· DANG BAI TAP
Ta thuang gp hai d,.mg bai tc}p, t9m gqi la bai to

d. Sa d6 lai tir P den F 2
- Theo de bai, qui UO'C :
HUONG DAN GIAI
Gen A : qua trcm trqi khong hoan loan so VO'i gen a : qua daL
Ta c6
Kieu gen cua P
• P c6 qua tron : AA
• P c6 qua dai : aa
So do lai P den F 2
P: AA (tron) x
GP: A
F 1:
AA : qua tron, aa : qua dai
Aa : qua bau dl)C (tinh tr

' . .
> Thi di! 2
Giao phan giua cay, F xuat hi¢n ca h;;it tron va h;;it dai.
I
Biet h9t tron la tinh trc;1ng tr(>i hoan toan.
Xac dinh bo m va lp so do lai trong moi truang hqp sau day .:
a. Bo va m c6 cung kieu gen.
b. Bo va m mang kieu gen khac nhau.
HUONG DAN GIAI
Theo de bai, qui UO'C:
A : hc;1t tron, a : h9t dai
Xet F I c6 hc;1t. dai la tinh ln, kieu gen (aa) .. Suy ra 2 cay bo va m deu t;;io
duqc giao tu a, tuc c6 kieu gen Aa hoc}c aa.
a. feu bo m{! c6 cimg kieu gen.:
Bo va m deu 'mang Aa, tuc c6 'h

Minh hn
aa
a
100% chin som (dong tinh)
• P : Chin som khong thun chung x chin mu(>n
Aa
aa
GP:
A, a
a
F 1
: Kieu gen 1 Aa : 1 aa
Kieu hinh 1 chin som : 1 chin mu(m
(Phan tinh 2 kieu hinh)
b. So d6 lai P den F 2 :
Cay P thuan chung chin som, kieu gen AA
Cay P chin mu

So do lai:
p : thuan chung than cao x thuan chung than thap
aa
AA
GP: a
A
I F l :
Aa
Kieu hinh 100% than cao
b. Cho F 1
lai vai nhau:
F t : Aa (than thap) x Aa (than thap)
GF ; 1
A,a
A, a
F : 1
1 AA : 2 Aa : 1 aa
Kieu hinh 3 than thap : 1 than cao
c. Cho F 1
lai phcin tich :
F : 1
Aa (than thap) x aa (than cao)
GF 1
: A,a
a
F : 2
lAa: l·aa
Kieu hinh 1 than thap : l_ than cao
Bil 5 : Khi cho cac ciy F I
giao phi:n voi nhau, nguoi ta thu duqc F 2
co 450 ciy co htt den va 150 ciy co htt niu.
a. Hay d11a vao m(>t djnh Iott di truyn nao do cu.a Menden d xac
djnh tinh tr(>i, tinh ltn va ltp qui ooc gen.
b. l.4p SO' do giao phi:n cu.a F 1
•
c. Stiy ra cl)p P di lai tto ra cac ciy F I
noi tren va ltp sa do minh hqa.
GIAI
a. X

I
Theo de bai, tong so to hqp giao tu tc;10 ra tu hai phep lai la 6. Ta co :
6 to hqp = 4 to hqp +
: . 2 t hqp . .
= (2 giao tu x 2 giao tu) + (2 g1ao tu x 1 g1ao tu)
• Ca the dt..rc tham gia vao hai phep lai. Suy ra ,
ca the dt..rc tc;10 hai loc;1i giao
tu tuc phai co kieu gen Aa, kieu hinh long xam.
Trong hai ca the cai c6 m(>t ca the t9o hai lmii giao tu va m(>t ca the t90
mc)t loc;1i gia0 tu.
Theo de bai so loc;1i giao tu cua ca the cai thu nhat nhieu hon, suy ra :
• Ca the cai thu nhat to hai loc;1i giao tu, tuc c6 kieu gen Aa, kieu hinh long
xam.
• Ca the cai thu hai ti;lO mf)t loc;1i giao tu, tuc c6 kieu gen AA (kieu hinh long ·
xam) hoc aa (kieu hinh long den).
b. So d6 cha m6i phep lai :
* Phep lai giiia ca the dl!C vii cd the cai th(r nhat :
p : dt..rc Aa (long xam) x cai Aa (long xam)
GP: A,a
A,a
F 1 :
1 AA: 2 Aa: 1 aa
Kieu hinh 3 long xam : 1 long den
* Phep lai gilia ca the dt..rc va ca the cai thu hai :
Truong hc;,p I : neu ca the cai thu hai mag AA :
p : dt..rc Aa (long xam} x cai M (long xam)
GP: A,a
A
1 AA: I Aa
1 .
Kieu hinh I 00% long xam
F '·
- Truong hc;,p 2 : neu ca the cai thu hai mang aa :
·"'p : dt..rc Aa (long xam) x cai aa (long den)
GP: A,a
a
F : 1
lAa laa
Kieu hinh I long xam : 1 long den
Bili 9 Lai giua' hai cay P ve m

Neu b6 mang kieu gen aa
P : b6 aa (cao) x m Aa (thap)
GP: a
A,a
F 1 : lAa:laa
Kieu hinh 1 tam voe thap : 1 tarn voe cao
Con trai duqc d cp la aa
Bii 12: O' nguoi gen qui djnh d,ng toe nAm tren NST thuoog
a. O' gia dinh thu nhat b6 va m du co toe xoan sinh duqc dua con
gai c6 toe thAng.
Hay giai thich de xac djnh tinlt tr,ng tr

. Xac dinh kieu gen cua cac ca. the :
- 86 (1) va m (2) deu c6 long nau sin.h con (3) long trang
==> Kieu gen so (;3) long trang la aa va b6 m deu lq.O duqc giao tu a. Vf>_y (1)
va (2) long nau deu co kieu gen Aa.
- Xet (3) x (5) sinh ra (6) :
• (3) long trang mang aa lq.O giao tu a Cho COO la (6)
• (6) c6 iong nau nMn a tu (3), nen (6) co kieu gen Aa va nMn giao tu A
tu cs)
• (5) long nau tq.o A cho con (6) ==> (5) mang kieu gen M hoi (A-). Suy ra ru6i F 1 long rnem mang lai chi tc;to duy nhat
rn(>t loc;ti giao tu A, c6 kieu gen AA
Sa do lai : F 1 : M (Jong mem) x aa (long cung)
GF 1
: A a
F : 2
Aa
Kieu hinh I 00% long mem
* Truong hgp 3 :
F 1
: long mem (A-) x long rnem (A-)
F 2
: 210 long rnem : 72 long cung
F2 co ti I xap xi 3 long mem : l long cung, la ti J cua djnh lut phan tinh.
Suy ra hai ruoi F 1
deu co kieu gen di hqp Aa.
Sa d6 lai : F 1
: Aa (long rnem) x Aa (long mem)
GF 1
: A,a A,a
F 2 :
I M : 2 Aa : 1 aa
Kieu hinh 3 long mem : I long cung
b. Kieu gen kieu hinh cua P : .
, Xet cac CO' the F I tu ket qua tren ta thay F xuat hin dli 3 kieu gen : M, Aa
I
va aa.
i
36
37

To hqp l9i, suy ra kieu gen, kieu hinh cua bo, m la :
Bo I A I O (mau A) va m 1 8 1 ° (mau B) hoc nguqc l

.-----------------·--
- Lam the nao de chQn duqc ru6i } 1 co than xam la thuan 1thung de·
mang lai ? Giai thich va minh hQa '!
- ' Lp SO' do tu P den f 2
cho phep lai tren.
b. Neu cho Fl thu dUQ'C trong phep lai tren lai phan tich thi ket qua
kieu hinh to ra se nhu the nao ?
D.S:
- Dung phep lai phan tich. (HQc sinh llf giai thich va minh hQa.)
- p : BB x bb -- F I
: Bb x Bb
b. Ket qua : 1 than xam : 1 than den
a.
Bai 1 : Khi cho giao phoi giua ga trong long tr.ing voo ga mai long
den du thuan chung, ngum ta thu dUQ'C cac con lai f I
du co mau
long xanh da troi.
Biet gen qui djnh tinh trng m\m tren NST thuO'Ilg va long den tr.S :
a. Mau long di truyn theo hin tuqng tinh tr(>i khong hoan toan.
M : long den; Aa .: long xarih da troi;
aa : long tning
P : M (den) x aa (tnfog)
b. Ket qua : 1 long den : 2 long xanh da troi : 1 long trang
Cho biet & m(>t loai du, ht xam tr(,i hoan toan so vm ht tring.
Du&i day la bang thong ke iY m{>t so phep lai :
Kieu hinh cu.a p So cay' F 1
mt xam
Ht tring
a. Ht xam x h;;tt tnfog 85 87
b. ff;;tt xam x h;;tt xam 210 70
c. Ht xam x ht trang 150 0
Hay giiti thich va lp so· do cho m6i phep lai tren.
f>.S : A : hc.1t xam, a : hc.1t triing
a. P : Aa x aa; b. P : Aa x Aa; c. P : M x aa
Bai 9 : Biet & trau, mau long den tr(>i hoan toan so voi mau long tr.ing
va gen, qui dinh tinh trng m\m tren NST thuong.
M(>t trau tr.ing (1) giao phoi voi m(>t trau den (2), de Ian thu nhat duoc
m

F I
: Kieu gen AaBb
Kieu hinh 100% hc.1t vang trcm
F 1
: AaBb ( vang tran) x AaBb ( vang tron)
GF 1
: AB,Ab, aB, ab AB, Ab, aB, ab
F 2 :
Qd AB b aB
---- --- -- ------
AB MBB
vang, tran
AABb
vang, tran
AaBB
vang, tron
Ab
aB
ab
MBb
vang, tran
AaBB
vang, tron
AaBb
vang, tran
AAbb
vang, nhan
AaBb
.vang, tran
Aabb
vang, nhan
AaBb
vang, tron
aaBB
xarih, tran
aaBb
xanh, tron
(J F 2
c6 :
Kieu gen
Kieu hinh
1 MBB
2MBb 9A - B - 9 h9t vang, tron
2 AaBB )
4 AaBb
1 Mbb
2 Aabb } 3 A - bb 3 h

Biet hai cc}p tinh trq.ng chieu cao than va mau qua di truyen d

Bai 3: ()' mot loai xet hai tinh trng la hinh dng qua Va \'l qua . di
.
truyen d(>c lp VO'i nhau.
- Ve d;,mg qu : qua trc>n tr(>i so VO'i qua dai va qua dt la tinh trng
trung gian.
- Ve VJ qua : qua ngQt tr(>i hoan loan so VO'i qua chua.
a. Giao phan giua hai cay thuan chung mang cac gen tuong phan _
vm
"nhau, thu dUQ'C F I
' roi cho cac cay F I
iai phan tich Lp SO' do lai
ctia P va ctia F 1
•
b. Cay bo co kieu hinh qua dai, chua lai vm cay m chua biet kieu g n
thu dtrQ'C cac cay con deu co kieu hinh qua dt, ngQt. Xac djnh kieu
gen ctia bo m Va lp SO' do lai.
Theo de bai, ta c6 :
GIAI
Oc;ing qua di truyen theo hin tuqng tinh trqi khong hoan toan
Qui UO'C A : qua trcm, a : qua dai
M : qua tron, Aa : qua dt, aa : qua dai
- Vi qua di trnyen theo hin tuqng tinh trqi hoan toan
Qui u6c B : qua ngQt, b : qua chua
a. So d6 lai ctia P vii ctia. F 1
:
Hai cay P thuan chung rqang cac gen tuong phan co the la :
P : MBB x aabb hoc}c P : Mbb x aaBB
* Sa d6 lai ciia P c6 hai tru&ng hqp :
Truong hqp I P : MBB (qua tron, ngqt) x
GP: AB
F 1
: AaBb
I 00% qua dt, ngqt
- Truong hqp 2 : P : Mbb (qua tron, chua) x
GP: Ab
F : 1
AaBb
I 00% qua dt, ngqt
aabb (qua dai, chua)
* Cho F 1
lai phan tich :
F deu la AaBb lai phan tich Ia lai v6i cay mang tinh lc}n: qua dai, chua (aabb)
S do lai : F : 1
AaBb (qua dt, ngqt) x aabb (qua dai, chua)
GF 1
:AB,Ab,aB, ab
ab
AaBb : Aabb : aaBb ·: aabb
2 :
Kieu hinh : I qua dt; ngqt : I qua dt, chua
1 qua dai, ngqt : I qua dai, chua
ab
aaBB (qua dai, ngqt)
aB
b. Xtic djnh bo m va sa d6 lai :
- 86 c6 qua dai chua : aabb tc;io m_y cay m tc;to m(>t loc;ii giao tu AB tuc mang kieu gen AABB (kieu hinh qua
tron, ngQt).
P : MBB (tron, ngQt) x bo aabb (dai, chua)
GP: AB
ab
F 1
: AaBb
I 00% qua dt, ngqt
Bai 4 : Tu m(>t phep lai giua 2 cay, nguoi ta thu dU't · cay di hqp Bb.
P : Bb (h

* T6 hqp hai c

2. Tinh so lin nguyen phan, so te bao con to ra, so NST moi truong cung
cap. cho te bao nguyen phan va so NST c6 trong cac te bao con
a. Neu c6 m()l le bao. nguyen phan :
Neu c6 te bao m (2n) tien hanh nguyen phan x Ian :
* Tinh so' te bi1.0 con :
Ta c6:
- Te bao nguyen phan 1 Ian t90 2 = 2 I te bao con.
- Te bao nguyen phan. 2 Ian to 4 = 2 2 te bao con.
- Te bao nguyen phan 3 Ian lc;\O 8 = 2 3 te bao con.
v.v ...
Vy neu te bao nguyen phan x Ian thi so te bao con = 2 x .
* So' NST c6 trong cck te' bao con :
___ M6i le bao con du c6 chua b(> NST Iuong b(>i (2n) giong te bao m.
Vf).y so NST trong cac le bao con duqc t9o ra = 2 x • 2n
* So NST moi truong cung c;ap cho te bao nguyen phan :
BAng so NST trong cac te bao con. duqc t9o ra tru so NST 2n clia 1 te bao
m ban dau:
2 x . 2n - 2n = (2 x - 1) . 2n
b. Neu c6 nhi€u te bao nguyen phan v6i so Mn bdng nhau :
. Neu c6 a le bao m (2n) deu lien hanh nguyen phan x Ian being nhau.
Bin luf).h tuang lll nhu tren, ta c6 :
L.J;.; 266
Suy ra b(> NST 2n : 2n = --- = -·-- = 38
.
2 x - 1 2 3 - I
- Vf).y 2n = 38
b. - So' le bao con dU(JC [(JO ra: 2 x = 2 3 = 8 (le bao)
- So' NST lrong ccic te' bao con : 2 x . 2n = 8 . 38 = 304 (NST)
> Thi di!- 2
C nam le bao ·cua chu(>t (2n = 40) deu tht1c hin nguyen phan 1 Ian.
Xac dinh:
a. So NST cung lrc;lng thai NST va so cromatit trong cac te bao O ki ghia.
b. So NST cung trc;ing thai va so cromatit trong cac te bao a ki sau.
c. So le bao con sau nguyen phan a so NST trong cac te bao con.
a. a ki giua :
HUONG DAN .GIAI
r-. - So NST cling trc;ing thai trong cac te bao :
2n kip x 5 = 40 NST kep x 5 = 200 (NST kep)
- So cromatit trong cac te bao :
4n x 5 =. 2 x 40 x 5 = 400 (cromatit)
b.•O ki sau:
- So NST cung trc;ing thai trong cac te bao :
4n don x 5 = 40 x 2 x 5 = 400 (NST don)
- So cromatit trong cac te bao = O
, c. - So te bao con sau nguyen phan : a. 2x = 5 x 2 1 = 10
* Tong so' te' bao con sau nguyen phan = a . 2x
,
, , A' , .
*
x
So A NST co lrong cac te bao con = a . 2 • 2n r · . . .. . • · · • · -
·
i> Thi du 3
* So' NST m6i lruang wng cap cho a le bao lien hilnh qua trinh nguyen I > ,, .A
phan == (2 x - 1) • a . 2n
, , , , ;: . .
112 THI DI) VA HUO'NG DAN GIAI
> 7:'i di!- I
C6 m(>t hqp tu cua loai nguyen phan 3 Ian va da nhn ctia moi truong nguyenl
liu tuapg duong v6i 266 NST.
. · Xac djnh :
a. Be') NST 2n.
r· ".""" So NST trong cac te bao ·. 10 2n = 10 40 - 400 (NST)
I· Co mqt S A ? t bao smh duang cua tho deu nguyen phan 5 Jin lien t.iep, va da
,.., A, , •
_ •
. l ij.
O ra 320 te bao con. Cac le bao con tc;io ra c6 chua 14080 tam dOng.
t . Xac dinh: a. So te bao sinh du6ng ban dau.
f _
. . -
b. So NST moi truong da cung cap cho cac te bao nguyen phan.
fqJS6 td bao sinh di.rang ban ddu
HU'ONG DAN GIAI
f /G9i a la so te bao sinh duong ban dau.
Suy ra so te bao con sau nguyen phan :
b. So t bao con duqc to ra va so NST c6 trong cac. te bao con.
Ft . a · 2 x = 320 =>
a. 89 NST 2n:
So NST moi truong cung cap : · (2 x - 1) . 2n = 266
64
HUONG DAN GIAI ib,, S o NST moi trurmg cung ca p :
! ,) ) So NST bang so tam d
a = 3 0
: 3 x = : 5 ° = IO (te Jtao) ·
2n = 14080 = 44
. 320
65
I

So NST moi truang cung cap cho nguyen phan
(2 x - 1) . a . 2n = (2 1 - 1) . 4 . 78 = 312 (NST)
b. S6 NST cung trqng thai, s6 cromatit trong ccic te bao :
Theo de bai trong Ian nguyen phan da neu
Ki trung gian = 4 phut
.,- - Ki dau = 3 phut
Ki giua = 3 phut
- Ki sau = 3 phut
- Ki cuoi = 3 phut
* Sau khi eek te bao nguyen phan duqc 2 phut :
Cac te bao dang 6 ki trung 'gian, va trong cac te bao c6 :
- So NST cung tr9ng thai : 2n kep x 4 = 78 x 4 = 312 (NST kep)
- So cromatit : 4n x ·4 = 78 x 2 x 4 = 624 (cromatit)
* Sau khi ccic te bao nguyen phan dU NST cua loai nguai.
* S6 NST c6 trong loan b() cac te bao con :
28 x 2n = 28 x 46 = 1288 NST
. . .
B i 5 _ : 6 m\m te bao cua lit nha nguyen phAn mc}t so Ian bing nhau
va da su d m6i truong 2800 NST. Cac t bao con tao ra c6
chua tat ca 1 _
200 NST
Xac djnh : "-· ... ___ /
a. So NST lu6ng b(,i cua Vit nha.
b. n nguyi!n phAn
tia _
m6i ti bBo.
c. So tam d(,ng trong cac te bao con duc,c t,o ra.
a. S6 NST luung b()i cua v;t nh.a :
GIAI
_,
. . .
(
__
$· ) . • ,< n .::c- £ J. oD .
. (1,) 1)
So NST trong narn le bao m (bang so NST trong cac te bao con tru so NST
moi truong cung cap) :
.
So· NST t ,, . ,., b'
3200 - 2800 = 400 (NST)
400
· rong ffiOl te ao : 2n = - = 80
b. S6 l&n nguyen phtin clia 11Wi t b:o :
Gqi x la s6 Ian nguyen phan cu; moi te• bao.'
Suy ra so NST trong cac te bao con :
a · 2 x . 2n = 3200 . 5 . 2 x . 80 = 3200
Vy x = 3.
.
JP;
5 l;l x Q :;:: tt1 .
\. . l ,' (\
'· f_))
.)
J q O t S
.. ·- -.· .·
1 ') £ {. -
· t i\ t0
r;,L, ()\ ,,
..:·/ "' . 'if 1 .._ ..•
=} 2 x = 3200 = 8?;,/ 2 3 ,
400
c. S6 tam d(mg trong cac le bao co,:, bdng s6 NST trong cac te bao con· bang
3200 (tam dc)ng).
68
69

{Jh(i
- Ki trung gian I :
Cac NST nhan doi t9o cac NST kep. Moi NST kep g6m c6 hai cromatit giong
Mt nhau, dinh nhau a tam dQng. .
- Ki ddu I:
Cac NST kep co xocin va ngcin dan 19i, c6 d9ng dc}c trung va xep thanh hai
hang tren mc}t phang xich d90 cua thoi VO si1c.
- Ki sau I:
Moi NST kep trong tung cc}p tuang d6ng phan Ii ve mqt ClJC cua le bao.
- Ki cuoi I:
BQ NST kep don bQi (n) trong te bao con t90 ra van co xoAn.
* (J ldn phan bao II :
- Ki trung gian II va ki ddu II :
Cac NST khong nhan doi va giu nguyen tr9ng thai co xoAn nhu a ki cuoi I.
-'- Ki giua II:
Cac NST kep xep mQt hang tren mt phfing xich dc;10 cua thoi vo sic.
Moi NST kep tach tam dQng to thanh hai NST don phan Ii deu v hai ClJC
:
C, , . ,.,b,
1
\ { nv r / \
a. ac oq1 le ao con dUQ'c tqo ra sau gwr;:( pht tho cai giam phan. Xac djnh so te bao hung
NST la co che dan den hinh thanh bQ NST don bQi (n) trong cac giao tu. i. v a so th e d 1nh huang duqc l90 ra cung so NST chua trong tat ca trung voi the '
· · · bA NST d bA' ,
- Trong thlJ tinh, SlJ to hqp g1ua ha1 Q . an QI tu giao tu \JC va giao !
tu cai cung Ioai giup tcJ.o ra bQ NST luong bqi trong hqp tu.
Nhu vy SlJ ket hqp gilia giam phan va lhl) tinh la CO' che cua SlJ on dinh
bQ NST 2n dc}c trung ctia loai qua cac the M CO' the khac nhau.
Thong qua hai qua trinh giam phan va thtJ tinh, a sinh vt da tc)o ra nhieu t6 :
hqp NST khac nhau a d&i con, lam xuat hi¢n nhiu bien di to hqp, tang tinh
phong phu, da dcJ.ng a sinh vt, c6 y nghia doi voi lien h6a va chQn giong.
. • •
11. CAc DANG BAI TAP VE GIAM PHAN VA THU TINN
11 • MOT s6 CONG THU'C AP DUNG
.
. d
, . djnh huong. Biel a tho 2n = 44
HU'O'NG DAN GIAI
So trung duqc l90 ra = So noan baa bi[Lc I = 5 (trung)
So the dinh huong = 3 Ian so noan bao bc I :
3 x 5 = 15 (the d!nh huong)
S6 NST trong cac trung vii the djnh htrong :
> Thi di! 2
(5 + 15) . n = 20x 44 = 440 (NST)
2
/\
Ji
( !:( I L/ '
- 4
(
::.--- ) ·
Lie
JS JL
'tj }'l ·-:;;.. (l,,-
L1 i
11 --::=- · ) .,:..---
, co mQ'. 56 tinh bao bi).c I cling loili qua gi.im pMn da t90 ra IH tinh trllng. tt.J/.j
1. Cong th t inh so te bao con va so NST trong cac te bao con d m, c t f o .
Xac djnh : a. So tinh bao bac I.
1 • •
,
n (
1 , ,'· 1 (!('(1) t/\_ fS ·
.
1,;v
b. Ten ctia Ioai. r lJ l
-
JVl ,., 1
,;?l
72 73
ra sau g1am phan
So NST co trong cac tinh trung bang 3312

.. . .
a. S6 thl djnh hmmg dugc t()o ra :
GIAI
S6 te bao con sau nguyen. phan = S6 noan bao bc I :
a . 2 x = 3 . 2 5 = 96
S6 the dfnh huang duqc li;l.O ra sau giam phan :
b. S6 hw tu duvc t n = = 19
ra 2n = 38.
48
76
77

Cbuong Ill:
I. MOT SO KIEN THlfC CO' BAN
I. AON, gen va St;f ll! nhan doi
ADN, GEN VA ARN
a. Cdu l- so:, luon g va trinh ttJ khac nhau t9o cho AON vua co tmh da dq.n g , vua
l
p an .
co tinh dc thu.
* Cau true khong gian cua ADN :
__ AON co hai mq.ch song son g va xoan quanh mt tnJc teo hieu ti uaJ
hai tq.o thanh cac vong xoc1n man g tinh chu ki (c_ k1 ?a). M1 v?ngl
I,> , h , 20 nucleotit xep thanh 1 O cap nu; ch1eu da1 cua mQt vong
l
b. Qua trinh tong hqp ARN
xoan co c ua
xoan
. , · , . o
bcln g 34 A 0 (do m6i nudeotit c6 ch1eu dal 3,4 A ).
A
A
•
h
A
- Truyen thong tin di truyen qua cac the h nho co kha nang llJ nhan doi.
d. Qua trinh tv nhan doi cua ADN
Qua trinh ttJ nhan doi (con gQi la ttJ sao, sao chep, tai ban) ctia AON dien
ra theo CO che sau day
Dau tien, enzim tac dt_mg lam thao xoan va tach roi lien ket giua hai ffiq.Ch
don.
Cac nucleotit ctia moi truong sau do Ian luqt vao lien ket vai cac nucleotit
tren hai mq.ch ctia AON theo dung nguyen tci.c b6 sung (A-T, G-X).
Ket qua tu I AON nhan doi 1 Ian lq.o 2 AON con giong ht nhau va giong
phan tu AON m.
f a. Cdu l

.
l
; ··
-.
..
.
._
--
.
·
.
.
HUONG DAN GIAI
- So luqng nucleotit cua gen bAng 2 Ian s6 Juqng ribonucleotit cua phan tu
mARN:
N = 2 x 1200 = 2400 (nu.)
,
N o
2400
Ao 4080 (A o )
Trt hJ cac c"«}p nucleotit cua ca do9n gen la :
T - G X- A A- G -
I I I I I I
A '- - X- G- T - T - X-
.
i,. Trq.1111 ctic c(ip nucleolit tren hai do(Jn gen con :
T- X- A -...
I I I
A- G- T.-... ·
- Chieu dai cua gen: L =
2 x 3,4/\ = - 2 -x 3,4 = Do9n gen nhan doi 1 Ian tqO hai do9n gen con giong hf;t nhau Va giong do9n
- So luqrig nuclMtit' c6 trong cac gen· con t90 ra sau 3 Ian nhan doi :
2 x . N = 2 3 . 2400 = 19200 (nu.)
> Thi dl,l 3
C6 nam gen co cau true gi6ng nhau du nhan doi voi so Ian bAng nhau, cac gen
con t;;to ra c6 chua tong so 60000 nucleolit. Biel m6i gen c6 chiu dai.5100 A 0 :
Mc djnh:
a. So Ian ttJ nha doi cua m6i gen.
b. So Iuqng nuclef>tit moi truong cung cap cho cac gen nhan doi.
. a S6 ldn II! nhan doi cua m6i gen :
.
"
HUONG DAN GIAI
2 L . 2 x 5100
So luqng nuclMtit cua moi gen :N =
M = 3,4
· = 3000 (nu.)
GQi. x I.a so Ian ttJ nhan doi cua m6i gen. Theo d bai, suy ra so nucleotit c6
trong cac gen con
a . 2 x . N = 60000
. 2 x = 60000 . N 60000 . 3000 = 4
Suy ra
a 5 ·-
2 x = 4 = 2 2 => X = 2
Vy Iiloi gen ttJ nhan doi 2 Ian.
b. Stf luc;mg nudeotit moi In.rang cung ctfp cho eek gen nhan doi :
> Thi dl,l 4
(2 x -1) . a . N = (2 2 - 1) · 5 · 3000 = 45000 (nu.)
Cho 1 m9ch tren mi m t s6 lin bing nhau va C,a su dt;mg cu.a ml>i truang 33600
nucleOtit
· Xac djnh:
a. Tong s6 gen con da. duqc t,o ra sau qua trinh nhin dl>i n6i tren va
.
s6 lin nha\n d6i c!ia m6i gen.
b. Chiu dai cua m6i gen.
·· c. S6 _ luqng nuclMtit c6 trong m6i phan tu mARN do m6i · gen noi tren
..
I•
,.. t6ng hqp.
,, ..
GIAI
r.S6 gen con vil s6 i&n nhan d6i ct.ia m6i gen:
[? So Iuqng nucleotit-cua m6i gen : N = C x 20 = 60 x 20 = 1200 (nu.)
i :
··.·
;
.·
._ . ···. , ··
··
_-.-
. GQi x la so Ian n han 1 d6i cua m6i gen; Suy ra so luqng nuclMtit moi truong
. _ ci:ung cap cho cac gen nhan doi :
(2
L"· x -I) . a . N = 33600
T .:c G -·X-A-A-G-T-X-A-...
. t, _ i _ __ '-__ ··.-.·-_- ·. •_-._- . . _ _
. i, · ·· 8 uy ra : = -- + = - -
.
2 x . 33 _ _ _ 6 00
I
. 33600 . I 8
a. Viet trt hJ cac nucleotit a mch con lc;ti cua do9n gen va cua ca do9n gen}\ a . N 4 x 1200
b. u do9n gen tren ttJ nhan doi 1 Icin. Hay viet trt ttJ cac cp nucleotit tren Ne·
·. 1
·.·· : ·•·
.. .
cac do9n gen con.
HUONG DAN GIAI
h , . 1 .
a. Tr(it II! ctic nucleotit a ffl

.
x N
S6 ribonucleotit c6 trong cac phan tti ARN : 2 x 2 = 24000
x 24000 4
Suy ra 2 = = 16 = 2 ==> x = 4
1500
V{J.y gen da nhan doi 4 Ian.
So luqng nucleotil c6 trong cac gen con
2 x . N = 16 x 3000 = 48000 (nu.)
So luqng nucleotit moi truong cung cap cha gen nhan d6i
· (2 x .. 1) . N = (16 - I) . 3000 = 45000 (nu.)
..... -------------·
lh'lli 5 : Co m(H mteh tren dm,m gen co trt ll! irac nucleom nhu sau :
A-X-'f-G .. A-T-A-X-G-G-T-A- •••
a. Hay viet trt tit;f CZlC rmcleotit cina mch con ii va ca dom gen.
b. Ne'u don gen nay i\? :nhan doli 3 Ian. Hay xac dtnh :
* So luqng nudeotit moi trui>'ng ct.mg cap.
* So .nudeom co in·ong care gen cm11.
* Viet. t1 r t hl cii.::c p i!H.lldeoW: tir:ong ,n1oi «l!OM)ln gen con.
_....,.,.._ ..._ _,,....,.. ,....,. ... ,..__,.._----=-'r-=--• --""""----,-.,,,.,._,l,_c,._..,...,.,.,,.._,...,.,,_,...,___._.., ...... __....,..., .,.. , _ • •
GIA;
Go Tr(it Ii! clux ffl(iCh com. ff{jii 'i}(jj ([;J:J{}j ca tilO(Jill?i ,gen :
Theo nguyen tac b6 sung A mch nay lien ket val T H1q.Cl1 Ida va G rn,;i.ch n;:'iy
lien ket voi X mch kia, nen tr?,tt h.,r cac nuchom cl'.ia m0ch c6n ld !,\
T-G-A-}( .. T .. A--T-G-X··X .. ft.··T- .. .
Va trt llJ cac cp nud:Mtit Cl!a ca do(;°U.1 gen lit
A- x T - G .. A .. T .. J\ -
I I I I I I I
T G A·· x · 'f. A .. T ..
b. Neu dogn gen hl TRharn d6J 3 idro ;·
Don gen c6 12 ci}p nucie()tit = 24 nucleotit
* So' lm;mg nucle6tif m6i tmong cung cap
(2 x - l) . N -= (2 3 - 1) . 24 =:. 168 {nu.)
* So' nucle6tit c6 trong cac gen con :
2 x . N ::c: 2 3 . 24 :.::: i 9:2. ( nu.)
x ..
!
G
* Trgt f l! cac cijp nucleotif co trong m6i doqn gen con :
Moi do

PHAN II
Chuong I
ff NII 11@1 llil MDI TllUON,
I. MOT SO Kl(N THli'C CO' BAN
SINH V!T VA MOI TRUO'NG
1. Moi truong va nhan t6 sinh thai
a. Moi truqng
Moi truong la noi sinh song cua sinh vt, bao g6m tat ca nhung ? i bao
quanh chung. , A.
C6 bon lo9i moi truong chu yeu· : moi truong dat, moi truong nuoc, mm
truong tren mt dat - khong khi va moi truong nuoc.
b. Nhtin 16 sinh lhai
vat.
Nhan to sinh thai la tat ca nhung yeu to cua moi truong tac d(mg den sinh
. C6 hai nh6m nhan to sinh thai la nh6m nhan to VO sinh va nh6m nhan to
huu sinh.
_ Nham nhan t6 VO sinh : bao g6m nuoc, nhit d(>, anh sang, gi6, bao ...
_ Nham nhan 16 hiru sa11h : bao g6m con nguoi va cac d,;mg sinh vt khac.
2. Anh huong cua cac nhan t6 sinh thai leil sinh vl)t
a. Tac d()ng cua .cac nhtin 16 VO sinh
* Tac d()ng cua nhng cua anh sang len sinh vc}t :
Tuy theo kha nang thich nghi cua sinh vt voi nhan to anh sang, nguoi
phan chia hai nhom sinh vc}t 1a nhom sinhvt ua san8 :
va·nhom sinh vt ua to1.
_:__ Tac dong cua nhit d(> :
Tuy theo muc d(> aph huong cua nhit d(> doi voi co the, nguoi ta phan
chia hai nh6m sinh vt
• Nh6m sinh vt bien nhit bao g6m vi sinh v

GIAI
a. Sa d6 tac d

Cac con ho duqc nuoi trong vuan bach thu.
Cac con cho nuoi.
- Cac con cho soi trong rung.
- Cac cay rung trong mqt khu rung.
Hay cho biet tp hqp nao la quan the, tp hqp nao khong phai quan the va
tp hqp nao la quan xa sinh vt?
HUONG DAN GIAI
a. Nhung ttjp hqp la qudn the sinh vtjt :
- Cac ca the loai tom song trong hf>.
- Cac con tho trong mqt khu rung.
- ·Cac con ch6 soi trong rung.
b. Nhiing ti;p hqp khong phcii qudn the sinh VQt :
- Cac con ho duqc nuoi trong vuan bach thu.
- Cac con ch6 nuoi.
c. Nhiing ttjp hqp la qudn xii sinh vtjt :
- Cac ca the ca trong ao.
- Cac con chim song trong rung.
- Cac cay rung trong mqt khu rung.
Thi du 2
Cho ac loai sinh vt sau : cay xanh, tho, ho, meo, chuqt, vi sinh vt, chim
d9i bang.
Hay neu 5 chuoi thuc an co the co tu cac loai neu tren.
HUONG DAN GIAI
- Cay xanh -tho -ho -vi sinh vt.
- Cay xanh ..:..... tho -d9i bang -vi sinh vt.
Cay xanh -chuqt -meo -vi sinh vt.
- Cay xanh -chuqt -di bang -vi sinh vt.
- Cay xanh -chuqt __,.. meo -ho -vi sinh vt.
(Ghi chi, : hQC sinh CO the l!J lit ke chuoi thuc an khac tu cac loai tren).
Ill. BAI TAP MAU
· Bai 1 : Cho I luoi thuc an sau day :
Rain -d,i bang
Chu(>t/.l /
Cay xanh / " Meo . Vi sinh vtt
" Sau an la -Chim an stu/
Hay lit ke tat ca cac chu6i thuc a ctia Iu6i thuc an tren.
Cac chuoi thuc an
GIAI
- Cay xanh -chuqt -ran -di bang --vi sinh vt.
- Cay xanh --chuqt -meo -ran --d9i bang --vi sinh vt.
- Cay xanh --chuqt -meo --d9i bang --vi sinh vt.
- Cay xanh --chuc)t -meo -vi sinh vt.
- Cay xanh --sau an la -chim an sau --vi sinh vt.
Bili 2 : Cho m(>t. so d6 lu6i thuc an sau :
3
/
(2
(6)
7
5)
(I)
Biet cac loai ctia lu6i thuc an tren la : cao, cAy xanh, soi, tho, vi khuin
phAn giai va ho.
Hay xac dJnh ten sinh vt cho moi mat xich trong lu6i thuc an.
(I) : cay xanh (2) : tho
( 4) : ho
GIAI
(3) : Soi
(5) : Vi khuan (6) : cao
Bai 3 : Cho m(>t SO' d6 hr6i'thuc an sau day :
Cay xanh
Sau
ThO<
Chim an sau
. >Vikhmfo
./S6i
De
Chi
gll'O'i
/
Ngoai cay xanh va vi khuan, trong cac mat xich con l