SKKN Phân dạng và định hướng giải các bài tập cơ bản trong chương I Hóa học lớp 8 nhằm nâng cao kiến thức cho học sinh

https://twitter.com/daykemquynhon 

https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

http://daykemquynhon.blogspot.com 

<strong>SKKN</strong>: <strong>Phân</strong> <strong>dạng</strong> <strong>và</strong> <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong chương I Hóa học lớp 8 

nhằm nâng cao kiến thức cho học sinh 

PHỤ LỤC 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

TT Kí hiệu trong văn <strong>bản</strong> Chú thích 

1 THCS Trung học <strong>cơ</strong> sở 

2 SGK Sách giáo khoa 

3 <strong>SKKN</strong> Sáng kiến kinh nghiệm 

4 HS Học sinh 

5 GV Giáo viên 

6 đvC Đơn vị cacbon 

7 KHHH Kí hiệu hóa học 

8 NTK Nguyên tử khối 

9 PTK <strong>Phân</strong> tử khối 

10 NXB Nhà xuất <strong>bản</strong> 

11 CTHH Công thức hóa học 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÍ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Skype : daykemquynhon@hotmail.com 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Năm học 2016 - 2017 1 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial








I. Bối cảnh của đề tài: 

A - ĐẶT VẤN ĐỀ 

Trong giai đoạn toàn ngành Giáo dục <strong>và</strong> Đào tạo đang nỗ lực đổi mới 

phương pháp dạy học theo <strong>hướng</strong> phát huy tính tích cực chủ động của học sinh 

trong hoạt động học <strong>tập</strong> nhằm nâng cao trình độ cho học sinh, thì phương pháp 

dạy học được xem là <strong>các</strong>h thức hoạt động của giáo viên trong việc chỉ đạo, tổ 

chức <strong>các</strong> hoạt động học <strong>tập</strong> nhằm giúp học sinh chủ động đạt <strong>các</strong> mục tiêu dạy 

học. 

Với mục tiêu chung <strong>và</strong> chương trình cụ thể hiện nay, để việc dạy học đạt 

hiệu quả với <strong>các</strong> phương pháp dạy học mới đang được <strong>các</strong> nhà quản lý giáo dục 

<strong>và</strong> giáo viên vận dụng linh hoạt <strong>và</strong>o trong chương trình giáo dục hiện hành. Ở 

bậc THCS môn Hóa học là môn học mà <strong>các</strong> em được tiếp cận muộn nhất so với 

<strong>các</strong> môn học khác, nhưng môn Hóa học lại có vai trò rất quan trọng trong học 

<strong>tập</strong> cũng như thực tiễn cuộc sống. Chính vì lẽ đó người giáo viên dạy hóa học 

lớp 8 phải làm sao để học sinh bước <strong>và</strong>o môn học một <strong>các</strong>h yêu thích, hứng thú 

qua mỗi <strong>bài</strong> học đây là điều trăn trở <strong>và</strong> thôi thúc người giáo viên luôn tìm tòi đổi 

mới <strong>và</strong> vận dụng <strong>các</strong> phương pháp dạy học nhằm đạt hiệu quả nhất đối với học 

sinh. 

II. Lí do chọn đề tài 



Hoá học là một môn khoa học tổng hợp kiến thức của <strong>các</strong> môn khoa học tự 

nhiên <strong>và</strong> xã hội khác. Cách tiếp cận với môn học đòi hỏi phải có tư duy (bao 

gồm cả tư duy thực tế <strong>và</strong> tư duy trừu tượng). Cho nên sau khi học xong chương 

trình lớp 7 <strong>các</strong> em mới có đủ điều kiện để lĩnh hội kiến thức của môn học này. 

Mặc dù là môn học mới, có nhiều kiến thức hay gắn liền với những hiện 

tượng trong đời sống, có những tiết thực hành thí nghiệm lí thú nhưng đối với 

hóa học lớp 8 nhiều <strong>bài</strong> lí thuyết. Nên học sinh say mê học môn hóa học ngay từ 

lớp 8 chưa nhiều, có một bộ phận học sinh chán học môn hóa do không nắm 

được kiến thức <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> không biết vận dụng lí thuyết <strong>và</strong>o <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, kĩ năng 

<strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> của học sinh còn hạn chế, phần lớn học sinh khi <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> thường 

cảm thấy khó khăn lúng túng, bế tắc <strong>và</strong> lâu dần trở nên chán nản khi phải làm 

<strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học. 


Nguyên nhân chính là trong 1 tiết học chúng ta thường quan tâm nhiều đến 

việc truyền đạt hết nội dung kiến thức lí thuyết, thời gian dành cho việc <strong>hướng</strong> 

dẫn làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> rất ít. Bài <strong>tập</strong> đưa ra khi có một số học sinh <strong>giải</strong> được là giáo 

viên yêu cầu một em lên <strong>giải</strong> <strong>và</strong> nhận xét đúng sai, ít khi phân <strong>dạng</strong> <strong>và</strong> rút ra <strong>các</strong> 















bước <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> đó nên những đối tượng học còn yếu, trung bình tiếp thu ghi 

chép <strong>bài</strong> <strong>giải</strong> một <strong>các</strong>h thu động, ít có khi được tiến trình <strong>giải</strong> hết một <strong>bài</strong> <strong>và</strong> lâu 

dần thành thói quen ỉ lại, lười suy nghĩ khi phải làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, thường chờ bạn khá 

giỏi hoặc thầy cô chữa <strong>bài</strong> xong thì chép <strong>và</strong>o. Đa số giáo viên chưa chú trọng ở 

phần cũng cố, <strong>hướng</strong> dẫn <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mà chỉ dặn dò học sinh về nhà làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> theo 

SGK. Trong khi đó kiến thức vừa học trên lớp chủ yếu là lí thuyết nên nhiều học 

sinh không biết áp dụng, vận dụng lí thuyết <strong>và</strong>o <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mà <strong>các</strong> em chỉ trả lời 

được một số câu hỏi ở phần <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mang tính lí thuyết như <strong>định</strong> nghĩa, khái 

niệm. 

Một nguyên nhân nữa là nhiều giáo viên chưa đặt mình <strong>và</strong>o vị trí của một 

học sinh để đánh giá đúng trình độ nhận thức, tiếp thu <strong>bài</strong> của <strong>các</strong> em, nên nhớ 

rằng tư duy, trình độ năng lực của học sinh trong cùng một lớp cũng có nhiều 

loại khác nhau, về vấn đề này đa số chung ta đều biết, nhưng chúng ta thường 

phân loại đối tượng học sinh <strong>và</strong>o cuối mỗi học kì dựa trên điểm số. Vậy tại sao 

chúng ta không phân loại học sinh ngay trong tiết học để thấy được vai trò, trách 

nhiệm của người thầy sau mỗi tiết học là phải làm cho học trò nắm được trọng 

tâm <strong>bài</strong> học <strong>và</strong> xác <strong>định</strong> được <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> sau mỗi <strong>bài</strong> học. 

Vậy làm thế nào để học sinh yêu thích môn hóa học, thích làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa 

học <strong>và</strong> rèn luyện kĩ năng <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học nhằm nâng cao chất lượng nắm 

vững kiến thức hóa học cho học sinh. Để <strong>giải</strong> quyết được vấn đề này thì ngay từ 

những tiết học đầu tiên của chương I hóa học lớp 8 cần tạo cho học sinh có niềm 

say mê, yêu thích môn học <strong>và</strong> <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học. 

Với mong muốn góp một phần nhỏ bé của mình <strong>và</strong>o việc tìm tòi phương 

pháp dạy học thích hợp với những điều kiện hiện có của học sinh, nhằm phát 

triển tư duy của học sinh trung học <strong>cơ</strong> sở nói chung, đặc biệt là học sinh lớp 8 

nói riêng, làm cho học sinh yêu thích môn học <strong>và</strong> nắm được phương pháp, kĩ 

năng <strong>giải</strong> những <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong SGK, giúp <strong>các</strong> em tự lực hoạt động tích 

cực để tìm tòi chiếm lĩnh kiến thức, tạo tiền đề quan trọng cho việc phát triển tư 

duy của <strong>các</strong> em ở <strong>các</strong> cấp học cao hơn cũng như trong cuộc sống sau này. Do đó 

tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài:“<strong>Phân</strong> <strong>dạng</strong> <strong>và</strong> <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> 

<strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong chương I hóa học lớp 8 nhằm nâng cao kiến thức cho học sinh”. 

III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 

1. Đối tượng nghiên cứu 

Học sinh khối lớp 8 ở trường trung học <strong>cơ</strong> sở nơi tôi đang giảng dạy. 

2. Phạm vi nghiên cứu 

Các <strong>bài</strong> dạy trong chương I Hóa học 8 


















IV. Mục đích nghiên cứu 

1. Nêu lên được <strong>cơ</strong> sở lí luận của việc phân <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>và</strong> <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> 

<strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> chương I hóa học lớp 8 ở trường trung học <strong>cơ</strong> sở trong 

quá trình dạy <strong>và</strong> học. 

2. Tiến hành điều tra học sinh về tình hình nắm vững kiến thức <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> của 

từng <strong>bài</strong> trong chương I hoá học lớp 8 ở trường trung học <strong>cơ</strong> sở. 

3. Hệ thống <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hoá học <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong chương I hóa lớp 8. 

4. Bước đầu dùng sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> chương I 

hóa học lớp 8 nhằm giúp học sinh lĩnh hội <strong>các</strong> kiến thức một <strong>các</strong>h vững chắc, 

rèn luyện tính độc lập hành động <strong>và</strong> trí thông minh của học sinh. Đồng thời tạo 

cho <strong>các</strong> em sở thích <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học. 

V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu 

Hiện nay <strong>các</strong> trường THCS được chủ động biên soạn phân phối chương 

trình môn học dựa trên bộ khung chương trình của bộ giáo dục, đây là điều kiện 

thuận lợi để <strong>các</strong> giáo viên trực tiếp giảng dạy có thể lập kế hoạch chương trình 

dạy học phù hợp với đặc điểm tình hình nhà trường <strong>và</strong> đối tượng học sinh. 

Việc phân <strong>dạng</strong> <strong>và</strong> sử dụng <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong 

chương I Hoá học lớp 8 ở trường trung học <strong>cơ</strong> sở sẽ đạt hiệu quả cao, sẽ là tiền 

đề cho việc phát triển năng lực trí tuệ của học sinh ở những chương học tiếp 

theo trong hóa học lớp 8 <strong>và</strong> cấp học cao hơn. Khi giáo viên sử dụng linh hoạt <strong>và</strong> 

hợp lí hệ thống <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hoá học theo <strong>các</strong> mức độ phù hợp với trình độ 

của từng đối tượng học sinh sẽ làm cho học sinh yêu thích môn học <strong>và</strong> nắm 

được phương pháp, kĩ năng <strong>giải</strong> những <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong SGK, giúp <strong>các</strong> em 

tự lực hoạt động tích cực để tìm tòi chiếm lĩnh kiến thức. 

I. Cơ sở lí luận 

B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 



Giải <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học là một quá trình phức tạp. Sơ đồ đinh <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> 

<strong>tập</strong> hóa học là một <strong>bản</strong> chỉ dẫn <strong>các</strong> thao tác cần thiết để <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học nói 

chung. Tuy nhiên việc <strong>hướng</strong> dẫn học sinh <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học theo <strong>các</strong> sơ đồ 

<strong>định</strong> <strong>hướng</strong> chỉ là bước đầu tiên hình thành kĩ năng <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học nói 

chung để dần chuyển sang <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> phân hóa đa <strong>dạng</strong> hơn. 
















Tác dụng của sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong>: 

Đó là những chỉ dẫn chỉ ra phương <strong>hướng</strong> chung để tìm kiếm lời <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> 

<strong>tập</strong>, do vậy tạo điều kiện cho học sinh có thói quen xác <strong>định</strong> phương <strong>hướng</strong> <strong>và</strong> 

<strong>các</strong>h thức hành động trước khi bắt tay <strong>và</strong>o hành động cụ thể. Mặt khác mỗi chỉ 

dẫn nêu ra cần phải làm gì, còn phải thực hiện những thao tác nào <strong>và</strong> theo trình 

tự nào trong mỗi hành động ấy thì học sinh phải suy nghĩ <strong>và</strong> tự quyết <strong>định</strong>. 

Việc <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> theo sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> làm giảm bớt khó khăn cho học 

sinh trong quá trình nắm vững kĩ năng <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>và</strong> cho phép dạy mọi đối 

tượng học sinh đặc biệt đối tượng học sinh yếu <strong>và</strong> trung bình, sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> 

giúp <strong>các</strong> em một phương <strong>hướng</strong> để tìm kiếm lời <strong>giải</strong> dễ dàng hơn. Còn đối với 

học sinh khá giỏi có thể rút ra phương pháp <strong>giải</strong> mỗi loại <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>và</strong> có thể vận 

dụng để <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> tương tự <strong>và</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> có biến đổi. 

Giải <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> theo sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> tạo cho học sinh có thói quen làm việc 

theo quy trình chặt chẽ, đặt kế hoạch trước khi thực hiện cụ thể. Có thói quen 

hành động <strong>và</strong> lập luận <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> một <strong>các</strong>h sáng tạo. Bởi lẽ trong quá trình 

<strong>hướng</strong> dẫn học sinh <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu, những thao tác tư duy <strong>và</strong> kĩ năng <strong>giải</strong> 

<strong>bài</strong> <strong>tập</strong> của học sinh được hình thành, đồng thời khi học sinh thực hiện <strong>các</strong> thao 

tác đó một <strong>các</strong>h thành thạo thì việc chuyển từ <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> theo sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> 

sang <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> tương tự <strong>và</strong> <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> có biến đổi sẽ dễ dàng hơn. 

Yêu cầu của sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong>: 

Phải ngắn gọn cô đọng. Giúp học sinh dễ nhớ <strong>và</strong> tạo điều kiện cho tư duy 

độc lập <strong>và</strong> phát triển. 

Mỗi hành động nêu ra không quá rộng đảm bảo cho học sinh có khả năng 

thực hiện được. 

Tập hợp <strong>các</strong> sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> phải tương đối đầy đủ sao cho có thể <strong>giải</strong> 

được <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> cùng loại, cùng kiểu. 

II. Thực trạng của vấn đề 



Bài <strong>tập</strong> Hoá học rất đa <strong>dạng</strong>, phong phú song chất lượng đối tượng học sinh 

chưa đồng đều, một số học sinh vận dụng kiến thức để <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> Hoá học chưa 

thành thạo, hoặc <strong>giải</strong> được một số <strong>bài</strong> khi giáo viên gợi ý, nhưng chẳng bao lâu 

sau đã quên <strong>các</strong>h <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> đó. 


Vùng học sinh tôi dạy là nông thôn nên trình độ học của học sinh đa số 

trung bình. Việc nhiều học sinh không <strong>giải</strong> được hoặc <strong>giải</strong> sai <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, nguyên 

nhân chủ yếu là do học sinh không hiểu điều kiện của <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, không biết cần 















vận dụng kiến thức nào để <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, không biết <strong>các</strong>h thực hiện cụ thể, tính 

toán sai, kĩ năng toán học còn yếu. 

Vì thế trong giảng dạy, ngoài việc truyền đạt nội dung <strong>bài</strong> học theo yêu cầu 

của chuẩn kiến thức kĩ năng <strong>và</strong> của sách giáo khoa thì người giáo viên phải chú 

ý thiết kế hệ thống <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> nhất <strong>và</strong> <strong>các</strong>h <strong>giải</strong> tổng quát cho từng loại 

<strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, biết sử dụng <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> phù hợp với từng công việc như luyện <strong>tập</strong>, kiểm tra, 

nghiên cứu,…nhằm đánh giá trình độ cũng như mức độ nắm vững kiến thức của 

học sinh. Từ đó biết sử dụng <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> ở <strong>các</strong> mức độ khác nhau phù hợp với 

từng đối tượng học sinh.Vận dụng kiến thức vừa học một <strong>các</strong>h khoa học để học 

sinh có hứng thú khi <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>. Sau khi <strong>giải</strong> một <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> thì phải khắc sâu 

phương pháp <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> để <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>dạng</strong> đó cho học sinh. 

Trong quá trình giảng dạy tôi thấy <strong>hướng</strong> dẫn cụ thể cho học sinh <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> 

<strong>tập</strong> dựa trên sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>và</strong> chọn <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu là rất quan trọng 

III. Các biện pháp 

Như chúng ta đã biết <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học nếu chia cụ thể chi tiết thì có nhiều 

<strong>dạng</strong>. Trong đề tài này tôi đề cập đến những <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> nhằm nâng cao 

kiến thức cho học sinh trong chương I SGK hóa học lớp 8 

1. Dạng <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> về nguyên tử: Tính số proton, notron, electron trong 

nguyên tử. 

Kiến thức cần nhớ: 

Trong nguyên tử: 

- Tổng số hạt = p + n + e 

- Hạt mang điện là p <strong>và</strong> e, hạt p mang điện tích dương, hạt e mang điện 

tích âm <strong>và</strong> p = e. 

- Hạt không mang điện là n 

- Số khối = p + n 



Bài <strong>tập</strong> 1. Nguyên tử X có tổng số proton, nơtron, electron là 116 trong đó 

số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 24. Xác <strong>định</strong> <strong>các</strong> loại hạt 

có trong nguyên tử X. 


Vì là <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu nên tôi <strong>hướng</strong> dẫn HS <strong>giải</strong> từng bước một, <strong>các</strong> bước <strong>định</strong> 

<strong>hướng</strong> này tôi lần lượt viết lên trên <strong>bản</strong>g. 















Sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong>: 

- Viết công thức tính tổng 3 loại hạt.(1) 

- Viết công thức mối quan hệ giữa: tổng hạt mang điện với hạt không mang 

điện (2). 

- Kết hợp (1) <strong>và</strong> (2) để <strong>giải</strong> tìm hạt n, từ đó tìm hạt p, e 

Đáp án: 

Theo đề ra: p + e + n = 116 ⇒ 2p + n = 116 ⇒ 2p = n – 116 (1) 

Theo đề ra: p + e - n = 24 ⇒ 2p = n + 24 (2) 

Kết hợp (1) với (2) ⇒ n – 116 = n + 24 ( <strong>giải</strong> theo <strong>các</strong>h này vì HS lớp 8 

chưa học <strong>giải</strong> hệ PT) 

⇒ 2n = 92 

⇒ n = 92 : 2 =46 

Thay n = 46 <strong>và</strong>o (1) ⇒ 2p = 70 ⇒ p = e = 35 

Bài <strong>tập</strong> 2. Nguyên tử Nhôm có điện tích hạt nhân là 13+. Trong nguyên tử 

nhôm, số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 12 hạt. Hãy xác 

<strong>định</strong> <strong>các</strong> hạt p, n, e trong nguyên tử. 

Đáp án: 

Theo đề ra: p = 13 mà e = p =13 

(p+e) – n = 12 

⇒ 13 + 13 – n = 12 

⇒ 26 – n = 12 

⇒ n = 26 - 12 = 14 

Vậy trong nguyên tử có: p = e =13, n = 14. 

Bài <strong>tập</strong> 3. Nguyên tử Na có tổng số hạt là 34 trong đố số hạt không mang 

điện ít hơn số hạt mang điện là 10, tính số hạt p, n, e trong nguyên tử. 


Đáp án: 

p + n + e = 34 (1) 

















p + e – n = 10 (2) 

p = e (3) 

Thay (3) <strong>và</strong>o (1) <strong>và</strong> (2) 

ta có: 2p + n = 34 

2p – n =10 

suy ra 2n = 24 

n = 12 

p =11 => e = 11 

Bài <strong>tập</strong> 4. Nguyên tử B có tổng số hạt là 21. Số hạt không mang điện 

chiếm 33,33 %. Xác <strong>định</strong> <strong>các</strong> hạt trong nguyên tử B 

* Điểm mới trong <strong>bài</strong> này là tỉ lệ %, vì thế Gv cần <strong>hướng</strong> dẫn học sinh 

cụ thể hơn, thêm công thức 

% số hạt n = số hạt n : tổng số hạt 

Đáp án: 

n 33,33 

%n = = 21 100 

suy ra n = 7 

p + e + n = 21 

2p + n =21 

2p = 14 

p = 7 => e = 7 

Vậy nguyên tử B gồm 7p, 7n, 7e 

2. Dạng <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> về nguyên tố hóa học 




Bài nguyên tố hóa học là <strong>bài</strong> học có nhiều kiến thức rất quan trọng bước 

đầu giúp học sinh biết được tên nguyên tố, kí hiệu hóa học <strong>và</strong> nguyên tử khối 

(giá trị một đvC so với 1 gam) của một số nguyên tố hóa học ở <strong>bản</strong>g 1 trang 42 















(SGK). Phần <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> gồm có 8 <strong>bài</strong> <strong>tập</strong>, trong đó có một số <strong>bài</strong> liên quan đến kĩ 

năng phân tích, tính toán... 

Dạng 1: So sánh sự nặng nhẹ giữa <strong>các</strong> nguyên tử A <strong>và</strong> B 


Bước 1: Tìm NTK của A <strong>và</strong> B (Tra <strong>bản</strong>g 1 trang 42- SGK) 

NTKA 

Bước 2: Lập tỉ lệ về NTK của A <strong>và</strong> B: = x (lần) 

NTKB 

Bước 3: So sánh kết quả x với 1: 

+ x < 1⇒ Nguyên tử A nhẹ hơn, bằng x lần nguyên tử B. 

+ x > 1⇒ Nguyên tử A nặng hơn, bằng x lần nguyên tử B. 

Bài <strong>tập</strong> Hãy so sánh xem nguyên tử lưu huỳnh nặng hay nhẹ bao nhiêu lần 

so với nguyên tử oxi, so với nguyên tử đồng. 

oxi. 

Đáp án: 

NTKs 32 

= =2(lần) ⇒ Nguyên tử lưu huỳnh nặng hơn, bằng 2 lần nguyên tử 

NTKo 16 

NTKs 32 

= =0,5(lần)⇒Nguyên tử lưu huỳnh nhẹ hơn nguyên tử đồng, 

NTKCu 64 

băng 0,5 lần nguyên tử đồng. 

Dạng 2. Xác <strong>định</strong> nguyên tố A dựa <strong>và</strong>o nguyên tử khối của nguyên tố B. 


Bước 1: Tìm nguyên tử khối của nguyên tố B. 

Bước 2: Lập tỉ lệ về nguyên tử khối của A so với B theo đề ra. 

⇒ NTK A = x.NTK B 

Ví dụ: Xác <strong>định</strong> tên nguyên tố <strong>và</strong> KHHH của X <strong>và</strong> Y biết: 


a) Một nguyên tử X nặng hơn nguyên tử cacbon 2 lần. 



b) Một nguyên tử Y nhẹ hơn nguyên tử đồng, bằng 0,25 lần nguyên tử 

đồng. 















c) Hai nguyên tử Z nặng bằng 4 nguyên tử oxi. 

Đáp án: 

a) NTK X = 2. NTK C = 2.12 = 24 ⇒ X là nguyên tố Magie: Mg 

b) NTK Y = 0,25. NTK Cu = 0,25. 64 = 16 ⇒ Y là nguyên tố Oxi: O 

c) 2 NTK Z =4. NTK O = 4.16 = 64 ⇒ NTK Z = 64 : 2 = 32 ⇒ Z là nguyên tố lưu 

huỳnh: S 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 6 (SGK- trang 20 ), <strong>bài</strong> 5.6(SBT). 

Dạng 3. Tính khối lượng bằng gam của nguyên tử. 


- Bước 1: Tra <strong>bản</strong>g 1 trang 42 để tìm NTK A =a đvC 

- Bước 2: Áp dụng 1 đvC = 0,16605.10 -23 (g).( lưu ý: khi tính giữ nguyên 

10 -23 ) 

- Bước 3: Khối lượng tính bằng gam của nguyên tử A là: m A =a. 

0,16605.10 -23 (g) 

Bài <strong>tập</strong> Hãy tính khối lượng bằng gam của nguyên tử oxi, nguyên tử Ca 

Đáp án: 

NTK O = 16 đvC ⇒ m O = 16 . 0,16605 . 10 -23 (g) = 2,6568 . 10 -23 (g) 

NTK Ca = 40 đvC ⇒ m Ca = 40 . 0,16605 .10 -23 (g) = 6,642 . 10 -23 (g) 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 7 (SGK- trang 20). 

3. Bài <strong>tập</strong> về tính phân tử khối. 



Đây là <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> rèn cho HS kĩ năng sử dụng <strong>bản</strong>g trang 42, phần tính 

toán khá đơn giản đối với học sinh khá giỏi, nhưng với học sinh trung bình, yếu 

thì cần phải <strong>hướng</strong> dẫn chu đáo. Tính PTK rất quan trọng trong chương trình 

học hóa sau này, tính toán thành thạo PTK thì sẽ tạo điều kiện tốt cho việc áp 

dụng tính khối lượng mol <strong>và</strong> dùng trong <strong>các</strong> <strong>bài</strong> toán hóa học sau này. Tôi sử 

dụng 3 <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>và</strong> đưa <strong>và</strong>o trong <strong>các</strong> tiết dạy cụ thể như sau: 


Bài đơn chất <strong>và</strong> hợp chất- phân tử: Được phân làm 2 tiết dạy. Tiết 1 tôi 

dạy phần I- Đơn chất <strong>và</strong> phần II- Hợp chất. Tiết 2 tôi dạy phần III- phân tử , 















trong tiết 2 này mục IV- trạng thái của chất giảm tải không dạy nên có được một 

lượng thời gian dành cho luyện <strong>tập</strong> nên tôi đã đưa <strong>và</strong>o phần này <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> 

<strong>bản</strong> sau: 

Dạng 1. Tính phân tử khối 

Sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> 

<strong>Phân</strong> tử hợp chất gồm x nguyên tử A <strong>và</strong> y nguyên tử B, vậy phân tử khối 

của hợp chất là: 

PTK hợp chat = NTK A.x + NTK B.y 

Bài <strong>tập</strong> mẫu: Tính phân tử khối của <strong>các</strong> chất sau: 

a. Khí cacbonic, biết phân tử gồm 1C <strong>và</strong> 2O. 

PTK của metan =12.1 + 2.16 = 44 đvC. 

b. Đường saccarozơ, biết phân tử gồm 12C, 22H <strong>và</strong> 11O 

PTK đường = 12.12 + 22.1 + 11.16 =342 đvC 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 7 (SGK- trang 26), <strong>bài</strong> 6.6 b (SBT). 

* Bài luyện <strong>tập</strong> 1. Sau khi hệ thống kiến thức cần nhớ. Phần <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> tôi 

đưa ra <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> sau: 

Dạng 2. Xác <strong>định</strong> tên nguyên tố <strong>và</strong> KHHH của nguyên tố có trong hợp 

chất. 

Bài <strong>tập</strong>: Một hợp chất có phân tử gồm 1 nguyên tử nguyên tố X liên kết 

với 2 nguyên tử O <strong>và</strong> nặng hơn phân tử oxi 2 lần. 

a) Tính PTK hợp chất. 

b) Tính NTK của X, cho biết tên <strong>và</strong> KHHH của nguyên tô. 


- Bước 1: Tính PTK của phân tử oxi (HS phải nhớ lại phân tử oxi gồm 2 

nguyên tử O). 


- Bước 2: Lập biểu thức liên hệ giữa PTK oxi so với PTK của hợp chất. 

- Bước 3: Rút ra NTK của nguyên tố X ⇒ Tên nguyên tố <strong>và</strong> KHHH. 

Đáp án: 

















a) PTK oxi = 2.16 = 32 đvC. 

PTK hợp chất = 32.2 = 64 đvC. 

PTK hợp chất = NTK X + 2 NTK O = NTK X + 2.16 = 64 đvC. 

⇒ NTK X = 64 – 32 = 32 đvC. 

⇒ X là nguyên tố lưu huỳnh, KHHH: S 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 3 (SGK- trang 31), <strong>bài</strong> 8.5, 8.6 (SBT). 

* Bài công thức hóa học: Sau khi học sinh đã nắm được <strong>các</strong>h viết CTHH 

<strong>và</strong> ý nghĩa của CTHH, cần cho HS luyện <strong>tập</strong> về <strong>các</strong>h tính PTK dựa <strong>và</strong>o CTHH 

một <strong>các</strong>h thành thạo. Tôi đã sử dụng 2 <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> sau: Dạng 1 <strong>các</strong> em đã được 

biết ở <strong>bài</strong> đơn chất hợp chất <strong>và</strong> phân tử, ở <strong>bài</strong> này <strong>các</strong> em đã được học về CTHH 

nên tôi cho <strong>các</strong> em luyện thêm về <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> này 

Dạng 1. Tính phân tử khối của hợp chất. 

Tổng quát: PTK A x B y = NTK A.x + NTK B.y 

Hoặc: PTK A x (B y C z ) t = NTK A.x + ( NTK B.y + NTK C.z).t 

(A, B, C là KHHH của <strong>các</strong> nguyên tố. x, y,z <strong>và</strong> t là <strong>các</strong> chỉ số). 

Bài <strong>tập</strong>: Tính phân tử khối của <strong>các</strong> chất có CTHH sau: 

a) Axitsunfuric: H 2 SO 4 . 

b) Cacbon đioxit: CO 2 . 

c) Nhôm photphat: Al 2 (SO 4 ) 3 . 

d) Khí clo: Cl 2 

c. Tinh thể đồng sufat ngậm nước CuSO 4 .5H 2 O 

Đáp án: <strong>Phân</strong> tử khối <strong>các</strong> chất là 

PTK H 2 SO 4 = 1.2 + 32 + 16.4 = 98 đvC. 

PTK CO 2 = 12 + 16.2 = 44 đvC. 


PTK Al 2 (SO 4 ) 3 = 27.2 +( 32 + 16.4).3 = 342 đvC. 

PTK Cl 2 = 35,5.2 = 71 đvC. 

















PTK CuSO 4 .5H 2 O = 64 +32+ 4.16 +5.(2.1+ 16) = 250 đvC 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 6 (SGK- trang 26), <strong>bài</strong> 6.6 a (SBT). 

Dạng 2. Xác <strong>định</strong> CTHH của hợp chất dựa <strong>và</strong>o PTK 


- Viết CTHH <strong>dạng</strong> chung của hợp chất 

- Lập biểu thức PTK dựa trên CTHH <strong>và</strong> đề ra cho 

- Xác <strong>định</strong> số nguyên tử mỗi nguyên tố trong hợp chất 

- Viết CTHH đúng 

Bài <strong>tập</strong> 1: Xác <strong>định</strong> CTHH của axit cacbonic biết phân tử gồm 2 nguyên tử 

H, 1 nguyên tử C <strong>và</strong> x nguyên tử O. <strong>Phân</strong> tử khối của hợp chất là 62. 

Đáp án: 

CTHH hợp chất <strong>dạng</strong> H 2 CO x 

PTK H2COx =2 + 12 + 16x = 62 

=> 16x = 62 – 14 = 48 

=> x = 3 

Vậy CTHH axit cacbonic là H 2 CO 3 

Bài <strong>tập</strong> 2: CTHH của hợp chất Bari nitrat có <strong>dạng</strong> Ba(NO 3 ) x phân tử khối 

là 261. Hãy xác <strong>định</strong> số nhóm (NO 3 ) <strong>và</strong> viết CTHH của hợp chất 

Đáp án: 

PTK Ba(NO3)x = 137 + (14 + 16.3).x = 137 + 62x = 261 

=> 62x = 124 => x = 2 

Vậy CTHH của Bari nitrat là Ba(NO 3 ) 2 

Bài <strong>tập</strong> 3: Hợp chất Al x (NO 3 ) 3 có phân tử khối là 213. Xác <strong>định</strong> giá trị của 

x <strong>và</strong> viết CTHH của nhôm nitrat 


Đáp án: 

PTK Alx(NO3)3 = 27x + (14 + 16.3).3 =27x + 186 

=> 27x = 213-186 = 27 

















=> x = 1 

Vậy CTHH của nhôm nitrat là Al(NO 3 ) 3 

Dạng 3. So sánh sự năng nhẹ giữa <strong>các</strong> phân tử A với B 

Gv cần gợi ý để HS tự xây dựng sơ đồ vì HS đã từng biết <strong>các</strong>h so sánh sự 

năng nhẹ của 2 nguyên tử ở <strong>bài</strong> nguyên tử khối: 


Bước 1: Tính PTK của <strong>các</strong> phân tử A <strong>và</strong> B. 

Bước 2: Lập tỉ lệ về PTK 

Bước 3: So sánh: 

A = x (lần) 

B 

+ x < 1⇒ <strong>Phân</strong> tử A nhẹ hơn phân tử B, bằng x lần phân tử B. 

+ x > 1⇒ <strong>Phân</strong> tử A nặng hơn phân tử B, bằng x lần phân tử B. 

+ x = 1 ⇒ <strong>Phân</strong> tử A nặng bằng phân tử B. 

Bài <strong>tập</strong>: So sánh sự nặng nhẹ giữa <strong>các</strong> phân tử sau: 

a, <strong>Phân</strong> tử lưu huỳnh đioxit (SO 2 ) nặng hay nhẹ hơn phân tử điphotpho pentaoxit 

(P 2 O 5 ) bao nhiêu lần? 

b, <strong>Phân</strong> tử khí cacbonic (CO 2 ) nặng hay nhẹ hơn phân tử khí metan (CH 4 ) bao 

nhiêu lần? 

Đáp án: 

PTK 

SO2 64 

a) = = 0, 45(lần) ⇒ <strong>Phân</strong> tử SO 

PTK 

2 nhẹ hơn, bằng 0,45 lần phân tử 

P O 142 

2 

5 

P 2 O 5 

PTK 

CO2 44 

b) = = 2, 75 (lần)⇒ <strong>Phân</strong> tử CO 

PTK 

2 nặng hơn, bằng 2,75 lần phân tử 

CH 16 

CH 4 . 

4 

5. Bài <strong>tập</strong> về hóa trị. 



Đối với <strong>bài</strong> 10 - Hóa trị, SGK đã <strong>hướng</strong> dẫn <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu của 2 <strong>dạng</strong>, 

nhưng theo tôi vẫn cần làm rõ sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> của mỗi <strong>dạng</strong>. Do đó sau khi 

dạy xong mỗi <strong>dạng</strong> một <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu như SGK tôi yêu cầu HS rút ra sơ đồ <strong>định</strong> 

<strong>hướng</strong> cho từng <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> đó. Và học sinh với sự gợi ý của tôi đã rút ra được 

sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> như sau: 


Dạng 1. Tính hóa trị của nguyên tố A (hoặc B ) trong hợp chất A x B y khi 

biết hóa trị của B là b. 
















Bước 1: Đặt hóa trị nguyên tố cần tìm là a. 

Bước 2: Theo quy tắc hóa trị: a.x = b.y. 

Bước 3: Rút ra a = 

b.y 

= ( hóa trị viết bằng chữ số la mã) 

x 

Bài <strong>tập</strong>: Hãy xác <strong>định</strong> hóa trị của nguyên tố N <strong>và</strong> Fe, nhóm (PO 4 ) trong 

<strong>các</strong> hợp chất sau: ( biết H hóa trị I <strong>và</strong> O hóa tri II) 

a) NH 3 

b) FeO 

c) Fe 2 O 3 

d) H 3 PO 4 

Đáp án: 

a) N a H I 3 ⇒ a.1 = I.3 ⇒ a =III. Vậy hóa tri của N trong NH 3 là III. 

b) Fe a O II ⇒ a.1 = 1.II ⇒ a =II. Vậy hóa trị của Fe trong hợp chất FeO là II. 

c) Fe 2 a O 3 II ⇒ a.2 = 3.II ⇒ a = III. Vậy hóa trị Fe trong hợp chất Fe 2 O 3 là III. 

d) H 3 PO 4 => H hóa trị I, (PO 4 ) hóa trị a => I.3 = a. I => a =III vậy (PO 4 ) có hóa 

trị III 

Bài <strong>tập</strong> về nhà áp dụng: <strong>bài</strong> 2, 4 (SGK- trang 38) <strong>và</strong> <strong>bài</strong> 10.4; 10.5(SBT) 

Dạng 2. Lập CTHH hợp chất chứa nguyên tố A <strong>và</strong> B. 


Bước 1: Xác <strong>định</strong> hóa trị của A <strong>và</strong> B, ghi hóa trị lên đầu nguyên tố (nhóm 

nguyên tử) ⇒ A a b 

x B y 

Bước 2: Theo quy tắc hóa trị: a.x = b.y. 

Bước 3: Rút ra 

x b = (Rút gọn x <strong>và</strong> y <strong>và</strong> viết bằng chữ số thường) 

y a 

Bước 4: Thay x, y bởi số vừa tìm được. 

( nếu hai nguyên tố cùng hóa trị thì không cần tìm x, y <strong>và</strong> CTHH không ghi 

chỉ số, cũng có thể không cần ghi hóa trị lên đầu nguyên tố) 


Bài <strong>tập</strong>: Lập CTHH của những hợp chất tạo bởi: 

a) S (IV) <strong>và</strong> O. 

b) Al <strong>và</strong> O. 

















c) Mg <strong>và</strong> (PO 4 ) (III) 

Đáp án: 

a) S x IV O y 

II 

⇒ IV.x = II.y 

⇒ 

x II 1 

= = ⇒ x = 1, y = 2. 

y IV 2 

CTHH hợp chất là SO 2 

b) Al x III O y 

II 

⇒ III.x = II.y 

⇒ 

x II 2 

= = ⇒ x = 2, y = 3. 

y III 3 

CTHH hợp chất là Al 2 O 3 

c) Mg x II (PO 4 ) y III ⇒ x.II = y.III 

⇒ 

x III 

= 

y II 

3 

= ⇒ x = 3, y = 2 

2 

CTHH hợp chất là Mg 3 (PO 4 ) 2 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 5 (SGK- trang 38) <strong>và</strong> <strong>bài</strong> 10.6; 10.(SBT) 

Ngoài hai <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> trên tôi thấy trong <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> SGK có yêu cầu xác <strong>định</strong> 

CTHH đúng sai, nên tôi <strong>hướng</strong> dẫn HS <strong>dạng</strong> thứ 3. 

Dạng 3. Xác <strong>định</strong> CTHH đúng sai của hợp chất A x B y 


Bước 1: Xác <strong>định</strong> hóa trị của A <strong>và</strong> B. 

Bước 2: Xét tỉ lệ a.x <strong>và</strong> b.y: 

+ Nếu a.x = b.y ⇒ CTHH đúng. 

+ Nếu a.x ≠ b.y ⇒ CTHH sai. 

Bước 3: Sửa lại CTHH (hóa trị nguyên tố này là chỉ số nguyên tố kia, chú ý 

rút gọn <strong>các</strong> chỉ số) 

Bài <strong>tập</strong>: Các CTHH sau đúng hay sai, nếu sai thì sửa lại: 

a) CaO 2 


b) Al 2 O 3. 

c) Mg(OH) 3 . 

















Đáp án: 

a) CaO 2 CTHH sai. CTHH đúng là CaO 

b) Al 2 O 3 CTHH đúng 

c) Mg(OH) 3 CTHH sai. CTHH đúng là Mg(OH) 2 

Bài <strong>tập</strong> áp dụng: <strong>bài</strong> 8b (SGK- trang 38) <strong>và</strong> <strong>bài</strong> 10.8 (SBT) 

Dạng 4: Xác <strong>định</strong> hóa trị của nguyên tố trong CTHH dựa <strong>và</strong>o PTK 

Bài <strong>tập</strong> 1: Một oxit có công thức Mn 2 O x có phân tử khối là 222. Tìm hóa 

trị của Mn trong CTHH trên 

Đáp án: 

PTK Mn2Ox = 55.2 + 16.x = 222 

=> 16.x = 222- 110=112 

=> x =7 

nhóm (OH). 

CTHH oxit là Mn 2 O 7 

Gọi hóa trị của Mn là a, ta có: a.2 = II.7 => a= VII 

Vậy Mn có hóa trị VII trong Mn 2 O 7 

Bài <strong>tập</strong> 2: Hợp chất Ca(OH) x có PTK là 74, Ca hóa trị II. Tính hóa trị của 

Đáp án: (OH) x có khối lượng là 74 – 40 = 34 (g) 

=> 17.x = 34 => x = 2, CTHH là Ca(OH) 2 

Gọi a là hóa trị nhóm (OH), ta có II.1 = a.2 => a = I. Vậy (OH) hóa trị I 

Với từng <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> giáo viên cần đưa thêm <strong>các</strong> <strong>bài</strong> tương tự cho học 

sinh để từ khai thác tư duy trực quan đến khai thác tư duy trừu tượng sẽ phù hợp 

với <strong>các</strong> đối tượng học sinh trong lớp, <strong>và</strong> <strong>các</strong> em có thể làm <strong>bài</strong> theo trình độ tư 

duy khác nhau nhưng vẫn có kết quả đúng, chỉ khác nhau về thời gian hoàn 

thành. 

IV. Hiệu quả của việc <strong>hướng</strong> dẫn học sinh dùng sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> 

một số <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong chương I hóa học lớp 8. 


Để đánh giá hiệu quả của việc sử dụng sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>giải</strong> một số <strong>bài</strong> 

<strong>tập</strong> <strong>cơ</strong> <strong>bản</strong> trong chương I hóa học lớp 8 tôi sử dụng tiết kiểm tra 1 tiết theo phân 

phối chương trình sau chương I. Kết quả thống kê như sau: 

















Lớp 

SL 

HS 

Loại yếu Loại TB Loại khá Loại giỏi 

SL % SL % SL % SL % 

8A 35 1 2,86 13 37,14 10 28,57 11 31,43 

8B 36 3 8,33 16 44,44 11 30,57 6 16,66 

Tổng 71 4 5,6 29 40,84 21 29,58 17 23,98 

Khi đối chiếu, so sánh kết quả với những năm trước, tôi nhận thấy việc 

phân dang <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> <strong>và</strong> <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> khi <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa học nói chung <strong>và</strong> trong 

chương I nói riêng đã khắc sâu kiến thức trọng tâm cho học sinh. Và đồng thời 

cũng đã làm cho học sinh thích học môn hóa hơn <strong>và</strong> đa số học sinh làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> 

hóa học đầy đủ, không còn sợ môn hóa học nữa. So với những năm học trước thì 

chất lượng học <strong>tập</strong> của học sinh có được nâng lên, đặc biệt nhiều em đã nắm 

được nhiều sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> <strong>và</strong> có thói quen <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> có <strong>định</strong> <strong>hướng</strong>. Một số 

em còn tự mình xây dựng sơ đồ <strong>định</strong> <strong>hướng</strong> cho <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> ở những 

chương tiếp theo 

V. Khả năng ứng dụng <strong>và</strong> triển khai 

Qua quá trình giảng dạy <strong>và</strong> nghiên cứu <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> Hoá học giúp tôi thấy rõ hơn 

nhiệm vụ của mình trong giảng dạy cũng như trong việc giáo dục học sinh. 

Người giáo viên dạy Hoá học cần nắm vững chương trình hoá học phổ thông, thì 

ngoài việc nắm vững nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, còn cần 

phải nắm vững <strong>các</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> Hoá học của từng chương 

Như đã trình bày ở phần hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm về những <strong>giải</strong> 

pháp trong đề tài thì khả năng ứng dụng <strong>và</strong>o môn học là rất khả thi. Trước hết 

giúp cho <strong>các</strong> em nắm được phương pháp <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> trong chương mở 

đầu của môn hóa 8, tạo động lực, tích cực học <strong>tập</strong> ngay từ đầu cho học sinh làm 

cho <strong>các</strong> em hứng thú say mê với môn học. 

I - Kết luận 

C - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 



Việc sử dụng <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> phù hợp theo từng mức độ khác nhau trong mỗi <strong>bài</strong> 

học cần được tiến hành thường xuyên vì đặc thù bộ môn không có tiết <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> 

riêng. Bài <strong>tập</strong> giúp học sinh được cũng cố lí thuyết, tìm kiến thức mới...Để có 

những <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> phù hợp với mỗi kiểu <strong>bài</strong> đòi hỏi giáo viên phải luôn trau dồi 

về chuyên môn, tâm huyết với nghề, chú trọng trong khi thiết kế <strong>bài</strong> giảng. 
















Sử dụng <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> để khai thác tư duy, nâng cao kiến thức <strong>và</strong> tạo hứng thú 

học cho học sinh, là một trong những phương pháp có hiệu quả trong việc nâng 

cao chất lượng dạy học môn hóa nói chung <strong>và</strong> hóa học 8 nói riêng. Đây là tiền 

đề để <strong>các</strong> em say mê với môn học ngay từ lớp 8. Phương pháp này phát huy 

được tính tích cực, tư duy sáng tạo, tăng cường khả năng giao tiếp <strong>và</strong> sự mạnh 

dạn... của mọi đối tượng học sinh. Tiết kiệm thời gian, tăng cường khả năng làm 

việc của học sinh, trong khi đó giáo viên chỉ là người tổ chức, điều khiển mọi 

hoạt động. 

Trên đây là một số <strong>giải</strong> pháp mà tôi đã tích lũy được qua quá trình giảng 

dạy bộ môn hóa học ở trường THCS, cùng với việc nghiên cứu tài liệu, tiếp thu 

<strong>các</strong> chuyên đề, dự giờ thăm lớp, bồi dưỡng chuyên môn <strong>và</strong> tham khảo ý kiến của 

<strong>các</strong> đồng nghiệp. Những <strong>giải</strong> pháp trên đã được thực hiện nhằm nâng cao chất 

lượng bộ môn. Tôi mong rằng <strong>giải</strong> pháp này thực sự mang tính “hữu ích” thiết 

thực <strong>và</strong> đáp ứng phần nào trong việc dạy học bộ môn hóa học ở trường THCS. 

Rất mong đuợc sự đóng góp ý kiến chân thành từ những đồng nghiệp <strong>và</strong> 

quí cấp lãnh đạo để tôi có thể sửa chữa bổ sung nhằm nâng cao hiệu quả dạy 

học. 

II. KIẾN NGHỊ 

1. Đối với Phòng Giáo dục <strong>và</strong> Đào tạo: 

- Tổ chức <strong>các</strong> chuyên đề bộ môn có tính chất điển hình, tạo cho giáo viên có 

điều kiện trao đổi kinh nghiệm nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn 

- Duy trì tổ chức thi học sinh giỏi huyện lớp 8 <strong>và</strong> lớp 9, để đẩy mạnh phong trào 

say mê giảng dạy giáo viên <strong>và</strong> học <strong>tập</strong> tích cực của học sinh. 

- Hằng năm thi khảo sát chất lượng học sinh môn hóa học lớp 8 <strong>và</strong> lớp 9. 

2. Đối với nhà trường 

Tạo điều kiện thuận lợi, bố trí lịch phụ đạo buổi chiều cho học sinh yếu 

kém. 

3. Đối với giáo viên 



- Luôn xác <strong>định</strong> đúng <strong>các</strong> đối tượng học sinh để từ đó có phương pháp giảng dạy 

phù hợp, đặc biệt chú ý <strong>hướng</strong> dẫn phương pháp <strong>giải</strong> <strong>các</strong> <strong>dạng</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> cụ thể cho 

<strong>các</strong> em. 

- Không nên chủ quan với những <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> trong SGK hóa 8 tuy không khó nhưng 

nếu GV chủ quan không <strong>hướng</strong> dẫn <strong>giải</strong> chi tiết cho học sinh thì nhiều em sẽ 

không biết <strong>các</strong>h trình bày <strong>các</strong>h <strong>giải</strong> <strong>dạng</strong> toán đó 


- Thiết kế <strong>bài</strong> dạy cụ thể chú trọng phân phối thời gian hợp lí của từng phần, biết 

lồng ghép <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> trong hoạt động dạy học. Lựa chọn <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> phù hợp nhưng vẫn 

mang tính bao quát để làm <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> mẫu. 












E - TÀI LIỆU THAM KHẢO 






TT Tài liệu tham khảo Tên tác giả 

1 

2 

3 

Sách giáo khoa Hóa học 8 

Sách <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> Hóa học 8 

Sách giáo viên Hóa học 8 

4 Chuẩn kiến thức kĩ năng hóa học 

THCS 

5 Những vấn đề về đổi mới hóa học giáo 

dục THCS môn Hóa học 

6 Nắm vững kiến thức rèn luyện kĩ năng 

Hóa học 8 

7 

8 

Ôn <strong>tập</strong> <strong>và</strong> kiểm tra hóa học 8 

Chuyên đề bồi dưỡng Hoá học 8, 9 

9 Hình thành kĩ năng <strong>giải</strong> <strong>bài</strong> <strong>tập</strong> hóa 

học trường trung học sơ sở 

NXB giáo dục 



NXB giáo dục năm 2009 

NXB giáo dục năm 2007. 

NXB giáo dục năm 2008. 

NXB đại học sư phạm Hà 

Nội năm 2007 

Hoàng Vũ 

NXB Giáo dục 













MỤC LỤC 






Mục Nội dung Trang 

Phụ Lục 1 

A ĐẶT VẤN ĐỀ: 2 

I Bối cảnh chọn đề tài 2 

II Lí do chọn đề tài 2 

III Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3 

IV Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 4 

V Điểm mới trong kết quả nghiên cứu 4 

B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 4 

I Cơ sở lí luận 4 

II Thực trạng của vấn đề 5 

III Các biện pháp 6 

IV Hiệu quả mang lại 17 

V Khả năng ứng dụng <strong>và</strong> triển khai 18 

C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 18 

I KẾT LUẬN 18 

II KIẾN NGHỊ 19 

E TÀI LIỆU THAM KHẢO 20

SKKN Phân dạng và định hướng giải các bài tập cơ bản trong chương I Hóa học lớp 8 nhằm nâng cao kiến thức cho học sinh

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?