01.08.2018 Views

PR-3110UK Ymarferion Cyfannu - 10-12

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>10</strong>-<strong>12</strong> oed<br />

RHAGAIR<br />

Mae cyfannu yn strategaeth ddysgu gydnabyddedig ar gyfer datblygu sgiliau iaith mewn<br />

ysgolion cynradd. Defnyddiodd yr awdur ei brofiad helaeth fel athro a phrifathro i<br />

ysgrifennu’r gyfres hon o lyfrau, sy’n cynnwys ymarferion cyfannu amrywiol a diddorol.<br />

Ceir dau brif fath o ymarferion cyfannu yn y llyfr hwn - ymarferion lle ceir rhestri atebion<br />

a rhai lle gofynnir i’r disgyblion ddarparu eu geiriau eu hunain. Yn y ddau fath, defnyddir<br />

strategaethau darllen fel cliwiau cyd-destun, sgiliau cystrawennol a semanteg, adnabod<br />

geiriau a.y.b.<br />

Mae’r darnau yn ymwneud ag enwau, ansoddeiriau a.y.b. yn galluogi’r athro i ddefnyddio’r<br />

taflenni i gefnogi gwersi ar rannau ymadrodd.<br />

Dylai plant ddarparu eu geiriau eu hunain mewn sefyllfaoedd adolygu ac nid dewis o<br />

blith rhestr o eiriau.<br />

CYNNWYS<br />

Cerdd 1 tudalen 1<br />

Hwylio yn y ddinas tudalen 2<br />

Adolygu tudalen 3<br />

Adferfau (amser) tudalen 4<br />

Fforio tudalen 5<br />

Ymladd tudalen 6<br />

Rhagenwau tudalen 7<br />

Ansoddeiriau tudalen 8<br />

Berfenwau tudalen 9<br />

Enwau haniaethol tudalen <strong>10</strong><br />

Ceir tudalen 11<br />

Cerdd 2 tudalen <strong>12</strong><br />

Cerdd 3 tudalen 13<br />

Y trip tudalen 14<br />

Sglefrio tudalen 15<br />

Taith beryglus tudalen 16<br />

Hanes hedfan tudalen 17<br />

Adroddiad papur newydd 1 tudalen 18<br />

Adolygu tudalen 19<br />

Llythyr tudalen 20<br />

Ty ysbrydion tudalen 21<br />

Adroddiad papur newydd 2 tudalen 22<br />

Gwaith graff tudalen 23<br />

Adolygu tudalen 24<br />

Atebion tudalen 25<br />

ˆ<br />

Viewing<br />

Viewing Sample<br />

i


PWYNTIAU YN CODI O YMCHWIL I DDULLIAU CYFANNU<br />

1. Mae ymarferion cyfannu yn effeithiol iawn o ran datblygu sgiliau darllen/<br />

gwrando gyda disgyblion cynradd/uwchradd.<br />

2. Mae gadael bylchau dewisol yn arf dysgu effeithiol, a gellir ei ddefnyddio i<br />

ymarfer agweddau penodol ar iaith (enwau, berfau a.y.b.).<br />

3. Dylai athrawon plant bach ddefnyddio ymarferion cyfannu llafar cyn symud<br />

ymlaen at ymarferion ysgrifenedig (er enghraifft, 'Reidiais fy ......i'r ysgol').<br />

4. Ac eithrio mewn sefyllfaoedd prawf, gellir defnyddio ymarferion cyfannu<br />

mewn parau neu gyda grwpiau bach. Mae hyn yn annog rhyngweithio geiriol.<br />

5. Trwy ddileu geiriau yn Cynnwys (enwau, berfau, ansoddeiriau, adferfau),<br />

anogir plant i chwilio am ystyr.<br />

6. Trwy ddileu geiriau strwythurol (rhagenwau, cysyllteiriau, arddodiaid, y<br />

fannod), anogir plant i ddewis geiriau sydd yn gystrawennol gywir.<br />

7. Dylid defnyddio 'ysgogiadau' (llythrennau cyntaf, lluniau, grwpiau o<br />

lythrennau a.y.b.) yn ystod y camau cyntaf gyda phlant llai cyn rhoi cynnig ar<br />

ddarnau heb 'ysgogiadau'.<br />

8. Ceir atebion yng nghefn y llyfr. Fodd bynnag, does dim modd darparu rhestr<br />

gyflawn o atebion posibl. Dylai athrawon ddefnyddio eu disgresiwn wrth<br />

farcio a dylid gwobrwyo disgyblion am gynnig atebion sy'n dangos defnydd o<br />

gyd-destun a chliwiau darluniol ym mhob gweithgaredd.<br />

Viewing Sample<br />

ii


<strong>Cyfannu</strong> 1<br />

Enw:<br />

Cerdd 1<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y gerdd. Cofiwch y gall y geiriau sy'n<br />

odli ar ddiwedd y llinellau eich helpu.<br />

Does dim<br />

I'w<br />

Mae'r lleuad tan<br />

yn y nen,<br />

na sêr<br />

Fyny fry uwch fy .<br />

Yn dod i<br />

Gan<br />

2<br />

8<br />

1<br />

<strong>10</strong><br />

Mae'r<br />

Ar y<br />

Fe giliau’r nos<br />

A'r<br />

'r haul<br />

'r pridd<br />

Yn y caeau .<br />

Yng ngwres yr<br />

Mae’r<br />

Ar<br />

9<br />

3<br />

11<br />

4<br />

14<br />

bach<br />

'r coed<br />

Yn canu’n .<br />

13<br />

15<br />

6<br />

7<br />

yn torri<br />

draw,<br />

a ddaw.<br />

gorwel mawr lleuad haul pelydrau<br />

frigau dydd gwmwl lawr iach<br />

adar wawr gynhesu mhen gweld<br />

5<br />

<strong>12</strong><br />

Viewing Sample<br />

Ar ôl llenwi'r bylchau, darllenwch y gerdd i wneud yn siwr ei bod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn sicr o rai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

1


<strong>Cyfannu</strong> 2<br />

Enw:<br />

Hwylio yn y ddinas<br />

Defnyddiwch y cliwiau yn y llun i lenwi'r bylchau yn y darn gan ddefnyddio eich<br />

geiriau eich hun.<br />

Adeilad Esta yw'r adeilad<br />

ar lan y llyn, ac mae'r adeilad<br />

wrth ochr y craen . Y cwch mwyaf<br />

yw'r un sydd â rhifau ar ei yn hytrach na<br />

Mae<br />

fel y cychod eraill.<br />

neu ddau yn yr awyr, ond dydyn nhw ddim yn taflu<br />

ar y dwr ˆ wrth i'r cychod hwylio tuag<br />

cyntaf ar y cwrs. Mae un<br />

y<br />

yn gwylio'r cychod ac yn<br />

barod i i ffwrdd os bydd unrhyw berygl. Gwelir yn<br />

codi o 'r ffatri sydd y tu ôl i'r . Does dim llawer o<br />

cychod yn rasio.<br />

oherwydd mae'r mwg yn<br />

ar y cei yn rhy brysur yn<br />

1<br />

2 3 4<br />

7<br />

8<br />

5 6<br />

9 <strong>10</strong><br />

11 <strong>12</strong><br />

15<br />

NP<br />

13<br />

HT<br />

76<br />

Viewing Sample<br />

17 18<br />

19<br />

20<br />

16<br />

ST<br />

14<br />

yn syth i’r awyr. Mae'r<br />

i gymryd unrhyw sylw o'r<br />

Prim-Ed Publishing<br />

2


<strong>Cyfannu</strong> 3<br />

Enw:<br />

Adolygu<br />

Defnyddiwch eich geiriau eich hun i gwblhau'r llythyr hwn<br />

Annwyl<br />

36 Heol y Dderwen<br />

Caerfyrddin<br />

Dyfed<br />

24/<strong>10</strong>/95<br />

Aeth llawer o heibio ers i mi dy , ac mae llawer o<br />

bethau wedi<br />

lleiaf, Dafydd yn dal i fyw gyda fy<br />

yn ystod y blynyddoedd hynny. Mae fy<br />

cartref i fynd i'r .<br />

ond mae'r gweddill ohonom wedi<br />

Rwyf wedi pasio fy yn y gyfraith, ac rwy'n cael<br />

Dydw i ddim wedi<br />

mewn swyddfa yn y dref.<br />

eto, ond mae gen i gariad oedd yn<br />

yn yr un neuadd â mi yn y coleg. Mae fy nghariad ychydig yn hyn ˆ na mi, ond rydym yn<br />

rhannu'r un , sef ffilmiau a chwaraeon. ydi o hefyd, ac<br />

yn<br />

gyda chwmni o gyfreithwyr yn y dref.<br />

Wel Siân, dyna'i gyd am y tro. Gobeithio dy fod di a gweddill y<br />

Cofion,<br />

1<br />

yn cadw'n<br />

. Cofia ysgrifennu yn ôl os cei di gyfle, neu efallai y cawn sgwrs dros y<br />

.<br />

2 3<br />

4 5<br />

7 8<br />

11<br />

16<br />

14<br />

6<br />

9 <strong>10</strong><br />

<strong>12</strong> 13<br />

Viewing Sample<br />

18<br />

19<br />

15<br />

17<br />

Mair<br />

O.N. Roeddwn yn falch iawn o glywed am<br />

20<br />

dy ail ferch yn Ysbyty Dewi Sant.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

3


<strong>Cyfannu</strong> 4<br />

Enw:<br />

Adferfau (amser)<br />

Mae adferfau amser yn dweud wrthym pryd mae rhywbeth yn digwydd neu wedi digwydd<br />

(e.g. Mae Huw yn chwarae nawr, bu yma yn ddiweddar)<br />

Pryd mae Huw yn chwarae? Nawr<br />

Pryd y bu yma?<br />

Yn ddiweddar<br />

Defnyddiwch yr adferfau amser yn y rhestr isod i lenwi'r bylchau<br />

yn y darn.<br />

Defnyddiwch bensil rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

Teithiai Dafydd i'w waith yn ar y trên. Ond yn , doedd<br />

dim angen iddo fynd i'r gwaith mor<br />

diwrnod yr wythnos. Gallai fynd i'w waith yn<br />

na theithio bob dydd.<br />

, a gallai weithio gartref am bedwar<br />

, byddai'n dal bws yn lle trên, ond yn<br />

, bob dydd Llun yn hytrach<br />

iawn y byddai hynny'n digwydd. Roedd yn well ganddo 7ddal y trên<br />

oherwydd bod y trenau yn rhedeg yn fwy . iddo<br />

ddechrau mynd ar y trên, byddai’n dal y bws, ond roedd o<br />

waith. Dywedodd y bos y byddai'n colli ei swydd os na allai gyrraedd y gwaith yn<br />

yn y bore. Fore<br />

yn hwyr i'w<br />

roedd yn rhaid iddo gychwyn yn<br />

gynnar iawn am ei fod eisiau ymweld â'i wraig yn yr ysbysty. Roedd yn<br />

nag arfer yn cyrraedd y gwaith heddiw. Dywedodd y bos na ddylai<br />

hwyr i'w waith beth bynnag yw'r rheswm. Dywedodd y byddai'n disgwyl iddo gyrraedd<br />

erbyn 8.00 fore . mae Dafydd yn cyrraedd ei waith yn<br />

gynnar bob bore.<br />

6<br />

1o 11<br />

14<br />

YSBYTY<br />

5<br />

1 2<br />

15<br />

3<br />

4<br />

7 8<br />

9<br />

fod yn<br />

Viewing Sample<br />

13<br />

<strong>12</strong><br />

wythnosol hwyrach aml gynnar nawr rheolaidd ddyddiol<br />

wastad heddiw fyth anaml ddiweddar weithiau cyn trannoeth<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi’r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

4


<strong>Cyfannu</strong> 5<br />

Enw:<br />

Fforio<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr isod i lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

Ar ôl i chi orffen, byddwch wedi dysgu rhywbeth am fforwyr mawr y byd.<br />

Defnyddiwch bensil rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

1 2<br />

3 4<br />

5 6<br />

7 8<br />

9 <strong>10</strong><br />

11 <strong>12</strong><br />

13 14<br />

15<br />

16 17<br />

Fforio<br />

Ar hyd y mae pobl wedi teimlo cryf i ddarganfod<br />

darnau o dir . Christopher Columbus tua'r gorllewin i<br />

Falcon Scott diroedd<br />

am diroedd newydd. Hefyd,<br />

18 19<br />

ac anial Antarctica yn ei<br />

20<br />

y dyn dewr, Robert<br />

aflwyddiannus i gyrraedd Pegwn y De o flaen Amundsen. Llwyddodd Marco Polo i<br />

ddychwelyd Asia i Venice, a Magellan ar y fordaith<br />

gyntaf o amgylch y<br />

. Yn anffodus, wrth ddarganfod<br />

newydd, mae y tiroedd hyn wedi gorfod llawer wrth<br />

golli eu tir a'u .<br />

Yn fwy , cafodd o bobl y fraint o weld lluniau teledu o<br />

Neil Armstrong yn ar y lleuad. Yn y dyfodol, disgwylir<br />

y bydd pobl yn mentro ymhellach i'r<br />

, ac yn glanio ar blanedau eraill.<br />

tiroedd wyneb canrifoedd rhewllyd traddodiadau<br />

lladdwyd awydd cerdded ymdrech chwilio<br />

Viewing Sample<br />

gofod diweddar hwyliodd byd dioddef<br />

miliynau trigolion trysorau croesodd anhysbys<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi’r bylchau i wneud yn siwr ei<br />

fod yn gwneud synnwyr. Defnyddiwch eich geiriadur os nad<br />

ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

5


<strong>Cyfannu</strong> 6<br />

Enw:<br />

Ymladd<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

Defnyddiwch bensil rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

Ymladd<br />

Llithrodd y crocodeil<br />

i ddwr ˆ oer, tywyll y<br />

yn<br />

. Cerddodd<br />

ifanc, swil yn nerfus i lawr at<br />

y dwr ˆ i gael llymaid i'w<br />

. Yna, yn iawn, cododd hyll y<br />

crocodeil o'r dwr, ˆ ac mewn eiliad, roedd y dannedd<br />

nghoes<br />

4<br />

5<br />

6<br />

y creadur bach.<br />

yn cydio'n dynn yng<br />

Ymdrechodd yr anifail yn i'w ryddhau ei hun, ond<br />

doedd dim modd , a ef yn araf i lawr ar hyd glan<br />

15<br />

<strong>10</strong><br />

y llyn.<br />

1 2<br />

3<br />

7 8<br />

11 <strong>12</strong><br />

13 14<br />

Yna clywyd swn ˆ<br />

suddodd yr<br />

i waelod y llyn.<br />

gwn, a<br />

ffyrnig fel<br />

yr heliwr ei wn unwaith eto.<br />

Ond gwelodd nad oedd angen tanio, wrth i'r<br />

carw lwyddo i ddianc i ddiogelwch y<br />

Viewing Sample<br />

anifail ffyrnig llithrig ymyl dianc<br />

coed anelodd nerfus sydyn carreg<br />

araf ofer miniog pen llyn<br />

ergyd carw yfed eiddil llusgwyd<br />

trwchus.<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi'r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

18<br />

19<br />

20<br />

9<br />

17<br />

16<br />

Prim-Ed Publishing<br />

6


<strong>Cyfannu</strong> 7<br />

Enw:<br />

Rhagenwau<br />

Byddwn yn defnyddio rhagenwau er mwyn osgoi ailadrodd enwau.<br />

Er enghraifft:<br />

Gor-ddefnyddio enwau:<br />

Defnyddio rhagenwau:<br />

Prynodd Siân feic newydd ac roedd<br />

Rhoddodd mam John y llyfr roedd hi wedi'i fenthyg gan John<br />

yn ôl i John.<br />

Rhoddodd ei fam y llyfr a fenthycodd gan John yn ôl iddo.<br />

'n hoff o fynd am dro ar<br />

gefn bob dydd. Roedd gan ei gwr, ˆ Gethin feic newydd hefyd ac roedd<br />

hefyd yn hoffi mynd am dro. Beiciau mynydd oedd gan y ddau, ac<br />

roedden 'n hoffi reidio ar y bryniau. Weithiau, roeddem<br />

, sef Dafydd fy mrawd a yn gweld y ddau yn pasio<br />

heibio ty ˆ ni. Fe hoffwn gael beic newydd fel un Gethin,<br />

gan fod meic i yn rhy fach i erbyn hyn. Dywedodd<br />

mam mai<br />

2<br />

3<br />

4 5<br />

6 7<br />

newydd y llynedd. 'Mae gennyt<br />

un diwrnod. 'Tro<br />

1<br />

Viewing Sample<br />

8<br />

<strong>10</strong> 11<br />

<strong>12</strong><br />

14 15<br />

9<br />

oedd y nesaf i gael beic newydd, gan fod Dafydd wedi cael un<br />

13<br />

feic bron yn newydd' meddai mam<br />

frawd yw hi nesaf', meddai.<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi’r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

7


<strong>Cyfannu</strong> 8<br />

Enw:<br />

Ansoddeiriau<br />

Geiriau sy'n disgrifio enwau yw ansoddeiriau (er enghraifft: mae John yn fachgen cryf), neu'n<br />

disgrifio geiriau a ddefnyddir yn lle enwau (er enghraifft mae o’n (y bocs) drwm).<br />

Ansoddeiriau yw pob gair yn y rhestr ar waelod y dudalen. Defnyddiwch yr ansoddeiriau i<br />

lenwi'r bylchau yn y stori. Defnyddiwch bensil rhag ofn y bydd angen newid rhai o'r<br />

ansoddeiriau o gwmpas.<br />

Pan gyrhaeddodd y newyddion<br />

ymosodiad yr Indiaid Cochion<br />

papur newydd<br />

Indiaid<br />

colledion<br />

trafodaethau'n<br />

4<br />

cyfarfodydd<br />

am<br />

swyddfa'r<br />

, roedd llawer o drafodaethau<br />

wedi'u cynnal rhwng penaethiaid rhyfel yr<br />

a swyddogion y fyddin. Oherwydd y<br />

a ddioddefodd y fyddin, ni fu'r<br />

i ddechrau. Ond ar ôl cynnal<br />

mewn<br />

ysgubor, dechreuodd y trafodaethau lwyddo, diolch i'r berthynas<br />

11<br />

5<br />

6<br />

8<br />

3<br />

7<br />

rhwng y ddau arweinydd.<br />

Dyn tal,<br />

phenwisg<br />

Roedd y Cadfridog Sheridan yn ddyn<br />

Roedd ei lais<br />

ysgubor<br />

14<br />

oedd Pennaeth yr Indiaid, gyda<br />

ac<br />

o blu eryr ar ei ben. Roedd yn wr ˆ<br />

ac yn gwrtais iawn yn y trafodaethau heddwch.<br />

iawn.<br />

yn boddi'r trafodaethau yn yr hen<br />

, ond roedd yn ddyn<br />

iawn, ac yn credu'n gryf yn hawliau holl lwythau<br />

taleithiau<br />

2<br />

1<br />

<strong>12</strong><br />

17<br />

13<br />

20<br />

America.<br />

hardd cras Gogledd drwg dyddiol<br />

bonheddig llwm pwysig hen gonest<br />

llwyddiannus lleol gwahanol brodorol agos<br />

buddugoliaethus rhyfelgar trwm pwerus gyfeillgar<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi'r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

16<br />

9<br />

Viewing Sample<br />

15<br />

<strong>10</strong><br />

18<br />

19<br />

Prim-Ed Publishing<br />

8


<strong>Cyfannu</strong> 9<br />

Enw:<br />

Berfenwau<br />

Geiriau sy'n dweud beth mae rhywun neu rywbeth wedi'i wneud neu yn ei wneud yw<br />

berfenwau. Er enghraifft: Mae'r bachgen yn neidio dros y wal.<br />

Defnyddiwch eich berfenwau eich hun i<br />

lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

Defnyddiwch bensil rhag ofn y<br />

bydd angen newid yr atebion.<br />

Dechreuodd yr awyr<br />

tua'r lan. Roedd y tonnau yn arw ac yn<br />

Roedd cymylau du i'w gweld yn<br />

'n gyflym.<br />

ar ôl y storm, wrth i'r llanw ein<br />

'r cwch bach yn glir o'r dwr. ˆ<br />

ar y gorwel, wrth i'r llong<br />

Roedd Lowri yn ar ei thraed yn y cwch, a Mari yn ar y<br />

sedd ac yn<br />

ei dagrau gyda'i dwylo. Dechreuodd Lowri<br />

ei breichiau a am help, ond doedd neb ar y lan yn gan<br />

fod swn ˆ y gwynt yn boddi ei llais. Cyn bo hir, roedd y cwch<br />

i'r môr.<br />

Ar ôl<br />

5<br />

paned o de poeth cyn mynd adref i<br />

8<br />

1 2<br />

4<br />

3<br />

6 7<br />

<strong>10</strong> 11<br />

Viewing Sample<br />

y lan yn ddiogel, y peth cyntaf wnaeth y tri oedd<br />

13 14<br />

15<br />

<strong>12</strong><br />

yr hanes wrth bawb.<br />

9<br />

wedi’i lansio<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi'r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

9


<strong>Cyfannu</strong> <strong>10</strong><br />

Enw:<br />

Enwau Haniaethol<br />

Enwau ar bethau na allwch gyffwrdd ynddyn nhw yw enwau haniaethol. Er enghraifft,<br />

fedrwch chi ddim gafael mewn syniad yn eich dwrn, a'i ddangos i bobl eraill, a fedrwch chi<br />

ddim gafael mewn darn o hapusrwydd a'i roi i'ch ffrind. Yn aml iawn, teimladau yw enwau<br />

haniaethol (cariad, ofn a.y.b.).<br />

Enwau haniaethol yw pob gair sydd ar goll yn y darn isod. Defnyddiwch bensil rhag ofn y<br />

bydd angen i chi gywiro eich gwaith.<br />

Roedd<br />

ei<br />

3<br />

rhwygo gan<br />

5<br />

6<br />

oedd yn gwneud iddo<br />

7<br />

8<br />

mai dim ond<br />

ef allai ddod â<br />

i wlad a gafodd ei<br />

. Er mawr<br />

yn ei<br />

iddo, yr unig beth<br />

oedd yr<br />

na fyddai ei<br />

ffrindiau agos yn cytuno â’i<br />

9<br />

2<br />

1<br />

. Ond roedd yn dal i<br />

syniad hyder ddewrder<br />

gasineb ddychryn boeni<br />

ofnus safbwynt gwybod<br />

hapusrwydd<br />

ddioddef<br />

atgofion ofn heddwch<br />

syndod<br />

4<br />

gredu y byddai ei syniadau yn dod â<br />

i'r wlad ac yn rhoi<br />

diwedd ar yr holl ,<br />

gan greu<br />

newydd yn<br />

holl bobl y wlad. Er y bu llawer o sôn<br />

fod y milwyr yn llwfr ac<br />

yn ystod y rhyfel,<br />

byddai hyn i gyd yn cael ei anghofio, ac<br />

am<br />

y milwyr yn cael eu<br />

trosglwyddo i genedlaethau'r dyfodol.<br />

Viewing Sample<br />

<strong>10</strong><br />

13<br />

14<br />

15<br />

<strong>12</strong><br />

11<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi'r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr o ystyr rhai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

<strong>10</strong>


<strong>Cyfannu</strong> 11<br />

Enw:<br />

Ceir<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr isod i lenwi'r bylchau yn y darn. Defnyddiwch bensil rhag<br />

ofn y bydd angen i chi newid eich atebion. Dylech ddysgu rhai ffeithiau diddorol am geir.<br />

Yn nyddiau<br />

sef y ddau a<br />

mewn<br />

o'u<br />

o'r Almaen oedd Daimler a ,<br />

yr injan betrol gyntaf i'w defnyddio<br />

. Roedd y ceir hyn yn symud yn araf iawn<br />

â chyflymder ceir heddiw.<br />

y car, roedd yn rhaid i rywun gerdded o<br />

ceir yn cario goch yn ystod y dydd, a goch yn y nos, er<br />

mwyn rhybuddio<br />

Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, datblygwyd<br />

mewn ceir .<br />

Erbyn heddiw, mewn<br />

i symud o'r ffordd. Roedd y modelau cynnar yn rhai<br />

iawn o ran siâp i'n ceir ni .<br />

ysgafn i adeiladu<br />

, ac yn ddiweddarach, defnyddiwyd y metelau hyn<br />

fwyaf o geir yn cael eu hadeiladu. Nid<br />

mawr y bydd y rhan<br />

unigol sy'n adeiladu ceir heddiw, fel yn y gorffennol.<br />

Y dyn cyntaf i<br />

1 2<br />

ceir mewn niferoedd<br />

mawr oedd Henry Ford, yn ei ffatrioedd yn .<br />

5<br />

4<br />

3<br />

6 7<br />

8 9<br />

<strong>10</strong><br />

11 <strong>12</strong><br />

14 15<br />

16<br />

17<br />

18<br />

13<br />

Viewing Sample<br />

19<br />

heddiw cymharu cryf cerddwyr Benz<br />

peirianwyr flaen crefftwyr baner metelau<br />

ffatrioedd America gwahanol ddyfeisiodd lamp<br />

gynhyrchu awyrennau cynnar ceir modern<br />

20<br />

Darllenwch y darn ar ôl llenwi'r bylchau i wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn sicr o rai geiriau.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

11


<strong>Cyfannu</strong> <strong>12</strong><br />

Enw:<br />

Cerdd 2<br />

Dynion o’r Gofod!<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y gerdd. Cofiwch y gall geiriau sy'n odli<br />

eich helpu.<br />

gofodwyr un noson<br />

Ar draeth ym Mhenrhyn ,<br />

Fe ddaethant o<br />

1 2<br />

3 4<br />

y tu hwnt i'r<br />

I sut greadur yn wir yw .<br />

Daethant i<br />

Yn eu<br />

Fe ddaethant yn<br />

am gariad a<br />

gofod chwim,<br />

'r nos, mewn<br />

Rhag i y ddaear weld .<br />

Ond yn un noson, roedd ffermwr yn ,<br />

Pan glywodd o<br />

A<br />

Pan<br />

5 6<br />

7 8<br />

19<br />

20<br />

11<br />

14<br />

16<br />

9<br />

18<br />

<strong>12</strong><br />

yn y nos,<br />

yn siwr ei fod o yn drysu<br />

long ofod ar ganol y clos.<br />

Viewing Sample<br />

chwilio dim meddyliodd anghysbell oriau<br />

welodd lloer drigolion heddwch dyn<br />

bell oer tywyllwch swn ˆ Llyn ˆ<br />

hwyr glaniodd weld cysgu llongau<br />

15<br />

<strong>10</strong><br />

13<br />

17<br />

Prim-Ed Publishing<br />

<strong>12</strong>


<strong>Cyfannu</strong> 13<br />

Enw:<br />

Cerdd 3<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y penillion. Defnyddiwch bensil rhag<br />

ofn y bydd angen gwneud cywiriadau. Cofiwch y gall geiriau sy'n odli ar ddiwedd y llinellau<br />

eich helpu.<br />

Mae'r<br />

Er bod hi'n ddydd o haf<br />

Mae'r<br />

yn arw heddiw<br />

yn yr harbwr<br />

Yn aros am dywydd .<br />

Roedd dad a<br />

I<br />

Ond<br />

draw ymhell<br />

'n barod<br />

rhaid i ni aros<br />

Nes cawn ni dywydd .<br />

Cymylau ar y<br />

Sy'n<br />

Fe<br />

Ond mae'r<br />

Ar ôl i'r<br />

A’r haul yn gwenu'n<br />

Bydd llond y<br />

Yn<br />

5<br />

<strong>10</strong><br />

9<br />

6<br />

1<br />

2<br />

11<br />

4<br />

8<br />

golau'r haul<br />

fynd i hwylio<br />

3<br />

7<br />

yn rhy wael.<br />

ostegu<br />

ar y don.<br />

o gychod<br />

Ar y Traeth<br />

Viewing Sample<br />

15<br />

<strong>12</strong><br />

14<br />

13<br />

gorwel tywydd minnau cuddio llon<br />

hwylio môr bae nawr cychod<br />

gwell hoffwn gwynt dawnsio braf<br />

Prim-Ed Publishing<br />

13


<strong>Cyfannu</strong> 14<br />

Enw:<br />

Y Trip<br />

Ar ôl defnyddio'r geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y darn, darllenwch drwyddo eto i<br />

wneud yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr. Defnyddiwch eich geiriadur os nad ydych yn siwr<br />

o rai geiriau, a defnyddiwch bensil i ddechrau rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

Taith mewn trên<br />

Wrth i'r nesâu at yr , casglodd y eu<br />

heiddo ynghyd. Roedd y<br />

bach, a thaflu unrhyw<br />

'r trên. Wrth i'r trên<br />

tynnu at ei .<br />

yn brysur yn cribo gwalltiau a thacluso'r<br />

oedd wedi'i adael ar<br />

yn yr orsaf, roedd y siwrnai yn<br />

Yna ymhen , roedd yr injan wedi tawelu, a'r trên yn yn<br />

llonydd ar y cledrau. Roedd y<br />

yn helpu'r teithwyr i<br />

rheilffordd yn eu dillad glas<br />

oddi ar y trên, ac yn fuan iawn<br />

roedd yr orsaf yn dawel unwaith . Yna daeth o<br />

lanhawyr i ddechrau 'r trên o un pen i'r , yn barod am y<br />

daith fore .<br />

arafu orsaf gamu nesaf seddau<br />

trên glanhau sbwriel tîm teithwyr<br />

therfyn smart eto mamau eiliadau<br />

llall gweithwyr trannoeth aros plant<br />

1 2 3<br />

5 6<br />

7 8<br />

4<br />

Viewing Sample<br />

9<br />

<strong>10</strong> 11<br />

13 14<br />

19 20<br />

<strong>12</strong><br />

15 16<br />

17 18<br />

Prim-Ed Publishing<br />

14


<strong>Cyfannu</strong> 15<br />

Enw:<br />

Sglefrio<br />

Ar ôl i chi ddefnyddio'r geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau, darllenwch y darn eto i wneud<br />

yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr.<br />

Defnyddiwch eiriadur os na fyddwch yn siwr o ystyr rhai geiriau, a defnyddiwch bensil i<br />

ddechrau rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

Yna, heb unrhyw<br />

11<br />

Sglefriodd y ddau ar hyd y rhew<br />

i ddechrau, ond yna'n<br />

wrth i'r gerddoriaeth gyflymu'n<br />

rhieni yn y<br />

yn curo eu<br />

, yn<br />

. Roedd eu<br />

bob tro roedd y ddau yn llwyddo i wneud symudiad anodd.<br />

Roedd eu gwrthwynebwyr yn y<br />

yn<br />

perfformiad yn un<br />

hefyd<br />

, er ychydig yn gyndyn. Roedd eu<br />

dros ben.<br />

, cwympodd Mari yn drwm ar y rhew, a<br />

Gareth hefyd. Roedd Mari bron â thorri ei<br />

, oherwydd<br />

roedd yn fod y fedal wedi o'i gafael. Teimlai'r ddau yn<br />

drist iawn wrth weld y<br />

15<br />

<strong>10</strong><br />

13 14<br />

15<br />

2 3<br />

8<br />

5 6<br />

newydd yn derbyn eu medal.<br />

Viewing Sample<br />

9<br />

<strong>12</strong><br />

4<br />

7<br />

1<br />

clapio sylweddoli raddol campus araf<br />

llithro rybudd dwylo gynt llyfn<br />

gystadleuaeth disgynnodd pencampwyr chalon gynulleidfa<br />

Prim-Ed Publishing<br />

15


<strong>Cyfannu</strong> 16<br />

Enw:<br />

Taith beryglus<br />

Ar ôl i chi ddefnyddio'r geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau, darllenwch y darn eto i wneud<br />

yn siwr ei fod yn gwneud synnwyr. Defnyddiwch eich geiriadur os bydd angen, ac<br />

ysgrifennwch mewn pensil i ddechrau rhag ofn y bydd angen gwneud cywiriadau.<br />

Taith beryglus<br />

Llwyddodd y teithwyr<br />

Bu farw llawer o'r ceffylau yn y<br />

roedd yn rhaid<br />

yn rhy drwm i'w cario. Hefyd,<br />

poeth, ond roedd yn daith<br />

i groesi'r<br />

tanbaid, felly<br />

llawer o offer ar ôl gan eu bod<br />

rhai o'r teithwyr<br />

mewn gan drigolion y jyngl,<br />

gyda'u gwaywffyn .<br />

iawn.<br />

Roedd torri trwy'r trwchus yn waith caled iawn, ac<br />

roedd y jyngl yn eu drwy'r amser. O'r diwedd,<br />

llwyddodd y teithwyr i gyrraedd glan yr<br />

1<br />

2 3<br />

5<br />

7 8<br />

9<br />

<strong>10</strong> 11<br />

<strong>12</strong> 13<br />

, lle roedd<br />

bach yn barod i'w cludo. Roedd hon yn daith beryglus iawn oherwydd bod<br />

6<br />

4<br />

14 15<br />

yr afon yn iawn, ac roedd perygl i'r cychod gael eu yn<br />

17 18<br />

erbyn y . Ond dyma oedd eu hunig gyfle i gyrraedd .<br />

19 20<br />

Viewing Sample<br />

16<br />

miniog gadael cychod chwalu gwres<br />

pryfed ymosodiadau afon llif<br />

pigo diogelwch beryglus<br />

gyflym llwybrau lladdwyd anialwch<br />

rhyfelgar tyfiant creigiau mentrus<br />

Prim-Ed Publishing<br />

16


<strong>Cyfannu</strong> 17<br />

Enw:<br />

Hanes Hedfan<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

Hanes Hedfan<br />

Mae dyn wedi<br />

Rhoddodd yr Eifftiaid<br />

am eu bod yn<br />

Yn ôl un<br />

Iracws a'i dad Daedalws i<br />

i hedfan ar hyd y canrifoedd.<br />

adenydd i'w duw, Khonsu,<br />

y gallai duwiau wneud unrhyw beth.<br />

o wlad Groeg, sonir am<br />

wedi'u gwneud o .<br />

o ynys Creta gan ddefnyddio<br />

Yn ystod y 1780 au y dechreuodd y brodyr Montgolfier o Ffrainc<br />

gyda balwnau, a'r Ffrancwyr hefyd oedd y<br />

i gynllunio'r llong awyr gyntaf, yn yr 1800au,<br />

gydag injan stêm yn ei .<br />

Yn 1903 yn America y cwblhaodd Orville Wright ei daith<br />

gyntaf mewn<br />

enw 'Wright Flyer'. Yn 1940 y defnyddiwyd yr<br />

jet gyntaf, a gynlluniwyd gan<br />

Harry Whittle, mewn awyren .<br />

Erbyn heddiw, mae<br />

hedfan mewn ffyrdd mor<br />

4<br />

3<br />

1<br />

7 8<br />

<strong>12</strong><br />

14<br />

2<br />

9<br />

<strong>10</strong><br />

6<br />

15<br />

13<br />

Viewing Sample<br />

16<br />

o'r<br />

o bobl yn hedfan mewn awyrennau i bob<br />

o'r byd. ein bod yn defnyddio ein i<br />

17 18 19<br />

20<br />

11<br />

yn ein hoes ni.<br />

5<br />

gyrru credu arbrofi miliynau lwyddiannus<br />

cyntaf ddianc injan cwr ymdrechu<br />

trueni adenydd awyren ryfel ddinistriol<br />

chwedl hynafol gallu blu ymdrechion<br />

Prim-Ed Publishing<br />

17


<strong>Cyfannu</strong> 18<br />

Enw:<br />

Adroddiad Papur Newydd 1<br />

Defnyddiwch y geiriau yn y rhestr i lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

ADRODDIAD PAPUR NEWYDD<br />

Mae<br />

Helyg yn<br />

pentref Cwm<br />

iawn!<br />

Maen nhw newydd glywed am y<br />

dwr ˆ i ddinas<br />

i foddi'r<br />

er mwyn cyflenwi<br />

Bwriedir adeiladu argae ym mhen<br />

deheuol y cwm .<br />

Bydd hyn yn golygu y bydd yn<br />

Daeth<br />

i'r trigolion<br />

o'r pentref.<br />

o bobl<br />

ynghyd ddydd Sadwrn i brotestio yn<br />

erbyn y<br />

3<br />

4<br />

7<br />

8<br />

, a<br />

dywedodd eu ,<br />

Meinir Tomos y byddant yn<br />

<strong>12</strong><br />

13<br />

1<br />

9<br />

eu pentref hyd yr<br />

. Dywedodd fod y<br />

pentref wedi bod yn gartref i sawl<br />

<strong>10</strong><br />

2<br />

5<br />

11<br />

6<br />

14<br />

15<br />

o bobl ac mai<br />

fyddai boddi cwm i<br />

gyflenwi dwr ˆ Cymru i drigolion<br />

Dywedodd yr Aelod<br />

yn Lloegr.<br />

lleol y bydd yn ymchwilio'n ofalus i'r<br />

newydd ac ar raglenni<br />

hon sydd wedi cael<br />

yn y papurau<br />

Viewing Sample<br />

16<br />

18<br />

19<br />

20<br />

datblygiad prydferth dinas<br />

symud sylw trigolion<br />

amddiffyn cwm Seneddol<br />

ddig llefarydd bwriad<br />

eithaf broblem rhaid<br />

Manceinion<br />

teledu<br />

cenhedlaeth cannoedd ffolineb<br />

.<br />

17<br />

Prim-Ed Publishing<br />

18


<strong>Cyfannu</strong> 19<br />

Enw:<br />

Adolygu<br />

Defnyddiwch eich geiriau eich hun i lenwi'r bylchau yn y llythyr.<br />

Annwyl Aled<br />

Gobeithio y byddi wedi<br />

rieni'n<br />

does gan neb hawl i<br />

y llythyr hwn cyn i mi ddod<br />

Ystafell 17<br />

Excelsior Hotel<br />

Saraba<br />

20/5/94<br />

. Mae'r gwesty yn un iawn. Trueni nad oedd dy<br />

i ti ddod gyda ni.<br />

Mae<br />

glir ac yn braf i<br />

dan y dwr ˆ ac yn gweld<br />

o bethau diddorol i’w gwneud<br />

. Mae'r yn las ac yn<br />

ynddo. Byddaf yn nofio o<br />

o bob lliw a llun. Ond<br />

yma, gan fod rhai o'r pysgod yn brin iawn.<br />

Mae'r yn braf bob dydd, a byddwn yn mynd i'r traeth yn<br />

gynnar iawn, ar ôl bwyta ein . Mae staff y yn<br />

gyfeillgar iawn, ac yn gwneud eu gorau i wneud yn siwr fod y gwesteion yn<br />

Mae'n<br />

eu hunain.<br />

ar ôl mwynhau<br />

gen i feddwl am ddod adref i'r tywydd<br />

hedfan adref ddydd Sadwrn nesaf, ond dydw i ddim yn<br />

Gobeithio y byddi di'n dod i'n<br />

Cofion,<br />

2 3<br />

14<br />

4<br />

11<br />

<strong>10</strong><br />

1<br />

5<br />

6 7<br />

8<br />

yr haul yma. Byddwn yn<br />

ymlaen.<br />

yn y maes awyr, ac y gelli di ddod<br />

ni y tro nesaf y byddwn yn mynd ar ein gwyliau i wlad dramor.<br />

9<br />

<strong>12</strong> 13<br />

Viewing Sample<br />

16<br />

20<br />

15<br />

19<br />

17<br />

18<br />

Geraint<br />

Prim-Ed Publishing<br />

19


<strong>Cyfannu</strong> 20<br />

Enw:<br />

Llythyr<br />

Defnyddiwch eich geiriau eich hun i lenwi'r bylchau yn llythyr Angharad.<br />

Annwyl Delyth,<br />

Rwy'n<br />

3 Stryd y Castell<br />

Caernarfon<br />

16/3/94<br />

ymlaen yn arw at y trip siopa ddydd Sadwrn nesaf.<br />

mam wrthyf y byddai'n<br />

dillad newydd i mi,<br />

ond byddai'n gen i pe bai mam yn rhoi'r i mi er<br />

mwyn i mi gael fy nillad fy . Hoffwn gael pâr o<br />

patrymau i<br />

ymarfer fel dy rai di, ond mae mam yn dweud eu bod yn rhy<br />

ac y bydd yn rhaid i mi gael rhai rhatach.<br />

Mae gen i lawer o<br />

mwyn i blant<br />

Neu gallwn eu<br />

ddillad sydd yn rhy<br />

i mi erbyn hyn. Gallwn roi rhai i elusen er<br />

y Trydydd Byd gael eu defnyddio.<br />

yn stribedi a defnyddio'r<br />

'r ffrogiau plaen sydd gennyf yn fy nghwpwrdd.<br />

Mae sodlau fy esgidiau ysgol wedi torri, ac rwy'n cael trafferth i gerdded yn<br />

Sadwrn.<br />

Cofion gorau,<br />

2<br />

9<br />

8<br />

15<br />

17<br />

19<br />

1<br />

14<br />

4<br />

6<br />

11<br />

<strong>12</strong><br />

. Bydd rhaid i mi fynd i siop y i gael eu<br />

. Mae hynny'n o lawer na phrynu<br />

newydd. Rwy'n edrych<br />

13<br />

18<br />

<strong>10</strong><br />

Viewing Sample<br />

20<br />

3<br />

7<br />

16<br />

5<br />

i dy weld ddydd<br />

Angharad<br />

Prim-Ed Publishing<br />

20


<strong>Cyfannu</strong> 21<br />

Enw:<br />

Ty ˆ Ysbrydion<br />

Defnyddiwch eich geiriau eich hun i lenwi'r bylchau yn y darn isod.<br />

Does neb o<br />

yn mynd ar gyfyl yr<br />

oherwydd y dywedir fod<br />

ifanc y pentref<br />

ynddo. Mae ymwelwyr hefyd yn cadw<br />

eu bod wedi<br />

ysbrydion. Maen nhw'n<br />

mynd yn<br />

fod<br />

dy, ˆ<br />

oddi wrth yr adeilad am<br />

am yr<br />

i'r adeilad.<br />

Gan fod<br />

mae'n rhy<br />

Mae'n amlwg nad oes<br />

cerdded trwy'r drws ers amser<br />

pry' cop yn llenwi’r fynedfa. Mae llawer o<br />

gwerthfawr yn hongian ar y waliau, a rhai ohonynt gan artisitiaid<br />

'r ty ˆ wedi torri, a'r<br />

’n disgyn mewn rhai mannau,<br />

i fynd i mewn iddo.<br />

wedi<br />

, gan<br />

iawn.<br />

Bwriedir tynnu rhain i lawr a'u er mwyn codi digon o i<br />

glirio’r safle.<br />

4<br />

Does gan y<br />

7<br />

1<br />

5<br />

ddim<br />

o gwbl yn y ty ˆ am ei fod yn byw dramor, ac nid yn<br />

2<br />

6<br />

3<br />

13 14<br />

9<br />

8<br />

<strong>10</strong><br />

16 17<br />

Viewing Sample<br />

18<br />

19<br />

11<br />

15<br />

<strong>12</strong><br />

20<br />

y bydd yn cael cyfle i ddod i Gymru.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

21


<strong>Cyfannu</strong> 22<br />

Enw:<br />

Adroddiad Papur Newydd 2<br />

Defnyddiwch eich geiriau eich hun i lenwi'r bylchau yn y darn.<br />

Adroddiad Papur Newydd<br />

Mae<br />

Blwyddyn<br />

<strong>10</strong> yn Gynradd<br />

Glan Afon wedi bod yn<br />

mwyn<br />

pêl foli. Maen nhw wedi<br />

derfynol mewn<br />

i<br />

ers wythnosau er<br />

y rownd<br />

mae'n fanteisiol os ydych yn<br />

chwaraewyr<br />

gwneud yn<br />

gwaethaf yr holl<br />

3<br />

eu sgiliau<br />

pêl foli<br />

y sir. Yn y gêm hon,<br />

, ond mae rhai<br />

yn<br />

hefyd. Er<br />

mae'r<br />

plant yn ei dreulio yn ymarfer, nid yw eu<br />

gwaith ysgol wedi<br />

5<br />

8<br />

7<br />

1<br />

2<br />

4<br />

<strong>10</strong><br />

9<br />

6<br />

11<br />

<strong>12</strong><br />

dim, ac mae'r athrawon yn<br />

Mae rhieni hefyd wedi<br />

iawn o hynny.<br />

helpu’r tîm ac i gymryd sesiynau ymarfer ar<br />

Er bod y plant yn<br />

ysgol.<br />

ennill,<br />

mae’r hyfforddwr wedi pwysleisio wrthynt<br />

fod cymryd<br />

yr un mor<br />

Viewing Sample<br />

bwysig. Hyd yn oed os byddant yn<br />

bod yn<br />

13<br />

15<br />

18<br />

19<br />

20<br />

17<br />

16<br />

14<br />

, nid yw'n ddiwedd y<br />

. Y peth pwysicaf yw eu<br />

eu hunain.<br />

Gohebydd: G. Puw<br />

Prim-Ed Publishing<br />

22


<strong>Cyfannu</strong> 23<br />

Enw:<br />

Gwaith Graff<br />

Dyddiau<br />

1 p.m. - 4 p.m.<br />

Llun<br />

Mawrth<br />

Mercher<br />

Iau<br />

Gwener<br />

5 <strong>10</strong> 15 20 25 30 35 40 45 50 55<br />

Cynhelir gwersi yn y nofio yma bum diwrnod yr<br />

, fel y gwelwch ar y . Roedd o<br />

ferched a dim ond 15 o fechgyn yn y pwll ddydd<br />

, ond roedd<br />

yn fwy o fechgyn nag o ferched wedi cael gwersi yn ystod yr<br />

wythnos. Does dim gwersi ar ôl<br />

bob dydd.<br />

Yn y pwll, mae arwydd yn eich i beidio â oherwydd bod<br />

y llawr yn .<br />

1 2<br />

Efallai y bydd yn rhaid<br />

o hyn ymlaen bob dydd<br />

nad oes<br />

o bobl yn ei<br />

ddefnyddio, a dydy'r pwll ddim yn gwneud<br />

digon o<br />

Pwll Nofio Bryncoch<br />

Niferoedd dosbarth<br />

Wythnos 8 - 2/11/94<br />

Llenwch y bylchau yn y darn.<br />

Peidiwch â defnyddio unrhyw air fwy<br />

nag un waith, a rhowch un gair yn unig<br />

ym mhob bwlch.<br />

3 4 5<br />

7<br />

8<br />

<strong>12</strong><br />

<strong>10</strong> 11<br />

Merched<br />

Bechgyn<br />

'r pwll<br />

Viewing Sample<br />

6<br />

9<br />

15<br />

16<br />

13<br />

14<br />

am<br />

i'w gadw'n agored.<br />

Mae un nofiwr yn<br />

, ac mae<br />

18 19<br />

nofiwr arall y tu ôl iddo yn aros eu<br />

17<br />

allan o'r<br />

20<br />

i ddringo o'r pwll.<br />

Prim-Ed Publishing<br />

23


<strong>Cyfannu</strong> 24<br />

Enw:<br />

Adolygu<br />

Gwlad hir a chul yw Saveria. Mae cadwyn o<br />

fynyddoedd yn effeithio ar yr hinsawdd yno ar hyd y<br />

flwyddyn. Oherwydd ei bod yn bwrw glaw yn<br />

rheolaidd ar yr arfordir, gall y wlad dyfu'r holl fwyd<br />

sydd ei angen arni, yn enwedig reis, sef y cnwd mwyaf<br />

poblogaidd. Does dim llawer o gnydau yn tyfu yn y tir<br />

canol am ei bod yn rhy sych, ond tyfir rhai ffrwythau<br />

yno, i'w cludo mewn llongau i Tacosa.<br />

Glaw mm<br />

<strong>12</strong>0 Glawiad misol ar gyfartaledd 1920-1992<br />

<strong>10</strong>0<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

Defnyddiwch y diagramau i lenwi’r bylchau yn y darn. Defnyddiwch air gwahanol ym mhob<br />

bwlch.<br />

Mae’r ffin rhwng Saveria a tua km o hyd.<br />

yw'r rhan fwyaf o'r tir yng nghanol y wlad, ac felly mae'r prif<br />

wedi'u hadeiladu ar hyd<br />

Saveria.<br />

mwyaf gwlyb. Dyma fisoedd oeraf y<br />

fod Saveria yn hemisffêr y .<br />

a<br />

y gorllewin yn aberoedd prif<br />

yw'r misoedd<br />

Prif fwyd y wlad yw a thyfir ychydig o hefyd.<br />

Ym mis , mae lefel y glaw yn disgyn milimetr. Dyma<br />

pan fydd yr<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3<br />

I Ch M E M M G A M H T Rh<br />

3<br />

6<br />

<strong>12</strong>3<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>345<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

<strong>12</strong>34567<br />

poeth a hir yn dechrau.<br />

Yn y ddinas fwyaf , sef ger Cape Lano, ceir<br />

o ddim ond 35 000. Nid yw'r glawiad blynyddol yn drwm, gan nad yw'r<br />

yn effeithio ar y<br />

<strong>12</strong>34<br />

<strong>12</strong>34<br />

<strong>12</strong>34<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

<strong>12</strong>3456<br />

Eto<br />

1 2<br />

4 5<br />

18<br />

15<br />

7<br />

yno.<br />

DESERT<br />

TACOSA<br />

ALAR<br />

Sara<br />

Oka<br />

SAVERIA<br />

Beta Cape<br />

Lano<br />

0 <strong>10</strong>0 km<br />

<strong>12</strong>34Mynyddoedd<br />

Viewing Sample<br />

11 <strong>12</strong><br />

13 14<br />

16 17<br />

19 20<br />

<strong>10</strong><br />

8<br />

9<br />

gan<br />

Prim-Ed Publishing<br />

24


Tudalen 1<br />

1. Lleuad<br />

2. Gweld<br />

3. Gwmwl<br />

4. Mhen<br />

5. Wawr<br />

6. Gorwel<br />

7. Dydd<br />

8. Pelydrau<br />

9. Lawr<br />

<strong>10</strong>. Gynhesu<br />

11. Mawr<br />

<strong>12</strong>. Haul<br />

13. Adar<br />

14. Frigau<br />

15. Iach<br />

Tudalen 2<br />

1. Talaf<br />

2. Lleiaf<br />

3. Mawr<br />

4. Hwylio<br />

5. Unig<br />

6. Hwyl<br />

7. Llythrennau<br />

8. Cwmwl<br />

9. Cysgodion<br />

<strong>10</strong>. At<br />

11. Bwi<br />

<strong>12</strong>. Aderyn<br />

13. Hedfan<br />

14. Mwg<br />

15. Simdde/simnai<br />

16. Bryn/mynydd<br />

17. Awel/wynt<br />

18. Codi<br />

19. Pysgotwyr/ddau<br />

20. Pysgota<br />

Tudalen 3<br />

1. Siân<br />

2. Amser<br />

3. Weld<br />

4. Digwydd<br />

5. Mrawd<br />

6. Rhieni<br />

7. Gadael<br />

8. Coleg<br />

9. Arholiadau<br />

<strong>10</strong>. Gobeithio<br />

11. Swydd/gwaith<br />

<strong>12</strong>. Priodi<br />

13. Byw<br />

14. Diddordebau<br />

15. Cyfreithiwr<br />

16. Gweithio<br />

17. Teulu<br />

18. Iach<br />

19. Ffôn<br />

20. Enedigaeth<br />

Tudalen 4<br />

1. Ddyddiol<br />

2. Ddiweddar<br />

3. Aml<br />

4. Wythnosol<br />

5. Weithiau<br />

6. Anaml<br />

7. Rheolaidd<br />

8. Cyn<br />

9. Wastad<br />

<strong>10</strong>. Gynnar<br />

11. Heddiw<br />

<strong>12</strong>. Hwyrach<br />

13. Fyth<br />

14. Trannoeth<br />

15. Nawr<br />

Tudalen 5<br />

1. Canrifoedd<br />

2. Awydd<br />

3. Anhysbys<br />

4. Hwyliodd<br />

5. Chwilio<br />

6. Croesodd<br />

7. Rhewllyd<br />

8. Ymdrech<br />

9. Trysorau<br />

<strong>10</strong>. Lladdwyd<br />

11. Byd<br />

<strong>12</strong>. Tiroedd<br />

13. Trigolion<br />

14. Dioddef<br />

15. Traddodiadau<br />

16. Diweddar<br />

17. Miliynau<br />

18. Cerdded<br />

19. Wyneb<br />

20. Gofod<br />

Tudalen 6<br />

1. Ffyrnig<br />

2. Araf<br />

3. Llyn<br />

4. Carw<br />

5. Ymyl<br />

6. Yfed<br />

7. Sydyn<br />

8. Pen<br />

9. Miniog<br />

<strong>10</strong>. Eiddil<br />

11. Nerfus<br />

<strong>12</strong>. Ofer<br />

13. Dianc<br />

14. Llusgwyd<br />

15. Llithrig<br />

16. Ergyd<br />

17. Anifail<br />

18. Carreg<br />

19. Anelodd<br />

20. Coed<br />

Tudalen 7<br />

1. Hi<br />

2. Ei<br />

3. O/e/ef/yntau<br />

4. Nhw<br />

5. Eu<br />

6. Ni<br />

7. Minnau<br />

8. Ein<br />

9. I<br />

<strong>10</strong>. Fy<br />

11. Mi<br />

<strong>12</strong>. Fi<br />

13. Ti<br />

14. Wrtho<br />

15. Dy<br />

Tudalen 8<br />

1. Drwg<br />

2. Rhyfelgar<br />

3. Lleol<br />

4. Pwysig<br />

5. Buddugoliaethus<br />

6. Trwm<br />

7. Llwyddiannus<br />

8. Dyddiol<br />

9. Hen<br />

<strong>10</strong>. Gyfeillgar<br />

11. Agos<br />

<strong>12</strong>. Pwerus<br />

13. Hardd<br />

14. Bonheddig<br />

15. Gwahanol<br />

16. Cras<br />

17. Llwm<br />

18. Gonest<br />

19. Brodorol<br />

20. Gogledd<br />

Tudalen 9<br />

1. Glirio/oleuo<br />

2. Cario<br />

3. Taflu<br />

4. Ffurfio<br />

5. Suddo<br />

6. Sefyll<br />

7. Eistedd<br />

8. Sychu<br />

9. Chwifio<br />

<strong>10</strong>. Galw/gweiddi<br />

11. Clywed<br />

<strong>12</strong>. Achub<br />

13. Cyrraedd<br />

14. Yfed<br />

15. Ddweud/adrodd<br />

Tudalen <strong>10</strong><br />

1. Gwybod<br />

2. Syniad<br />

3. Heddwch<br />

4. Gasineb<br />

5. Ddychryn<br />

6. Syndod<br />

7. Boeni<br />

8. Ofn<br />

9. Safbwynt<br />

<strong>10</strong>. Hapusrwydd<br />

11. Ddioddef<br />

<strong>12</strong>. Hyder<br />

13. Ofnus<br />

14. Atgofion<br />

15. Ddewrder<br />

Tudalen 11<br />

1. Peirianwyr<br />

2. Benz<br />

3. Ddyfeisiodd<br />

4. Ceir<br />

5. Cymharu<br />

6. Cynnar<br />

7. Flaen<br />

8. Baner<br />

9. Lamp<br />

<strong>10</strong>. Cerddwyr<br />

11. Gwahanol<br />

<strong>12</strong>. Heddiw<br />

13. Metelau<br />

14. Awyrennau<br />

15. Cryf<br />

16. Modern<br />

17. Ffatrïoedd<br />

18. Crefftwyr<br />

19. Gynhyrchu<br />

20. America<br />

Tudalen <strong>12</strong><br />

1. Glaniodd<br />

2. Oer<br />

3. Anghysbell<br />

4. Llyn ˆ<br />

5. Bell<br />

6. Lloer<br />

7. Weld<br />

8. Dyn<br />

9. Chwilio<br />

<strong>10</strong>. Heddwch<br />

11. Llongau<br />

<strong>12</strong>. Oriau<br />

13. Tywyllwch<br />

14. Drigolion<br />

15. Dim<br />

16. Hwyr<br />

17. Cysgu<br />

18. Swn ˆ<br />

19. Meddyliodd<br />

20. Welodd<br />

Tudalen 13<br />

1. Môr<br />

2. Cychod<br />

3. Braf<br />

4. Minnau<br />

5. Hwylio<br />

6. Nawr<br />

7. Gwell<br />

8. Gorwel<br />

9. Cuddio<br />

<strong>10</strong>. Hoffwn<br />

11. Tywydd<br />

<strong>12</strong>. Gwynt<br />

13. Llon<br />

14. Bae<br />

15. Dawnsio<br />

Tudalen 14.<br />

1. Trên<br />

2. Orsaf<br />

3. Teithwyr<br />

4. Mamau<br />

5. Plant<br />

6. Sbwriel<br />

7. Seddau<br />

8. Arafu<br />

9. Therfyn<br />

<strong>10</strong>. Eiliadau<br />

11. Aros<br />

<strong>12</strong>. Gweithwyr<br />

13. Smart<br />

14. Gamu<br />

15. Eto<br />

16. Tîm<br />

17. Glanhau<br />

18. Llall<br />

19. Nesaf<br />

20. Trannoeth<br />

Tudalen 15<br />

1. Llyfn<br />

2. Araf<br />

3. Gynt<br />

4. Raddol<br />

5. Gynulleidfa<br />

6. Dwylo<br />

7. Gystadleuaeth<br />

8. Clapio<br />

9. Campus<br />

<strong>10</strong>. Rybudd<br />

11. Disgynnodd<br />

<strong>12</strong>. Chalon<br />

13. Sylweddoli<br />

14. Llithro<br />

15. Pencampwyr<br />

Tudalen 16<br />

1. Mentrus<br />

2. Anialwch<br />

3. Beryglus<br />

4. Gwres<br />

5. Gadael<br />

6. Lladdwyd<br />

7. Ymosodiadau<br />

8. Rhyfelgar<br />

9. Miniog<br />

<strong>10</strong>. Llwybrau<br />

11. Tyfiant<br />

<strong>12</strong>. Pryfed<br />

13. Pigo<br />

14. Afon<br />

15. Cychod<br />

16. Llif<br />

17. Gyflym<br />

18. Chwalu<br />

19. Creigiau<br />

20. Diogelwch<br />

Tudalen 17.<br />

1. Ymdrechu<br />

2. Hynafol<br />

3. Credu<br />

4. Chwedl<br />

5. Ymdrechion<br />

6. Ddianc<br />

7. Adenydd<br />

8. Blu<br />

9. Arbrofi<br />

<strong>10</strong>. Cyntaf<br />

11. Gyrru<br />

<strong>12</strong>. Lwyddiannus<br />

13. Awyren<br />

14. Injan<br />

15. Ryfel<br />

16. Miliynau<br />

17. Cwr<br />

18. Trueni<br />

19. Gallu<br />

20. Ddinistriol<br />

Tudalen 18<br />

1. Trigolion<br />

2. Ddig<br />

3. Bwriad<br />

4. Cwm<br />

5. Manceinion<br />

6. Prydferth<br />

7. Rhaid<br />

8. Symud<br />

9. Cannoedd<br />

<strong>10</strong>. Datblygiad<br />

11. Llefarydd<br />

<strong>12</strong>. Amddiffyn<br />

13. Eithaf<br />

14. Cenhedlaeth<br />

15. Ffolineb<br />

16. Dinas<br />

17. Seneddol<br />

18. Broblem<br />

19. Sylw<br />

20. Teledu<br />

Tudalen 19<br />

1. Derbyn/cael<br />

2. Adref<br />

3. Moethus/crand<br />

4. Fodlon<br />

5. Digon/llawer<br />

6. Yma<br />

7. Môr<br />

8. Nofio<br />

9. Pysgod<br />

<strong>10</strong>. Bysgota<br />

11. Tywydd<br />

<strong>12</strong>. Brecwast<br />

13. Gwesty<br />

14. Mwynhau<br />

15. Gas<br />

16. Gwlyb/oer<br />

17. Gwres<br />

18. Edrych<br />

19. Cyfarfod<br />

20. Gyda<br />

Tudalen 20<br />

1. Edrych<br />

2. Dywedodd<br />

3. Prynu<br />

4. Well<br />

5. Arian<br />

6. Dewis<br />

7. Hun<br />

8. Esgidiau<br />

9. Ddrud<br />

<strong>10</strong>. Hen<br />

11. Fach<br />

<strong>12</strong>. Tlawd/anghennus<br />

13. Torri<br />

14. Addurno<br />

15. Iawn<br />

16. Crydd<br />

17. Trwsio<br />

18. Rhatach<br />

19. Pâr/rhai<br />

R.I.C. Publications 25<br />

20. Ymlaen<br />

Tudalen 21<br />

1. Blant/bobl<br />

2. Hen<br />

3. Ysbrydion/bwganod<br />

4. Draw<br />

5. Clywed<br />

6. Osgoi<br />

7. Agos<br />

8. Ffenestri<br />

9. Waliau<br />

<strong>10</strong>. Beryglus<br />

11. Neb<br />

<strong>12</strong>. Maith/hir<br />

13. Gwe<br />

14. Luniau/ddarluniau<br />

15. Enwog<br />

16. Gwerthu<br />

17. Arian<br />

18. Perchennog<br />

19. Diddordeb<br />

20. Aml<br />

Tudalen 22<br />

1. Plant/disgyblion<br />

2. Ysgol<br />

3. Ymarfer<br />

4. Gwella<br />

5. Cyrraedd<br />

6. Cystadleuaeth<br />

7. Ysgolion<br />

8. Dal<br />

9. Byr<br />

<strong>10</strong>. Dda<br />

11. Amser/oriau<br />

<strong>12</strong>. Dioddef/gwaethygu<br />

13. Falch<br />

14. Cynnig<br />

15. Ôl<br />

16. Gobeithio<br />

17. Rhan<br />

18. Colli<br />

19. Byd<br />

20. Mwynhau<br />

Tudalen 23<br />

1. Nofio<br />

2. Pwll<br />

3. Wythnos<br />

4. Graff<br />

5. 40<br />

6. Gwener<br />

7. 35<br />

8. Wythfed<br />

9. 4 pm<br />

<strong>10</strong>. Rhybuddio<br />

11. Rhedeg<br />

<strong>12</strong>. Llithrig/wlyb<br />

13. Cau<br />

14. Llun<br />

15. Llawer/digon<br />

16. Arian/elw<br />

17. Dringo<br />

18. Dwr ˆ<br />

19. Tri<br />

20. Tro<br />

Tudalen 24<br />

1. Tacosa<br />

2. 250<br />

3. Diffeithdir<br />

4. Borthladdoedd/drefi/<br />

ddinasoedd<br />

5. Arfordir<br />

6. Afonydd<br />

7. Ionawr<br />

8. Chwefror<br />

9. Gaeaf<br />

<strong>10</strong>. Gogledd<br />

11. Reis<br />

<strong>12</strong>. Ffrwythau<br />

13. Gorffennaf<br />

14. 40<br />

15. Haf<br />

16. Deheuol<br />

17. Beta<br />

18. Poblogaeth<br />

19. Mynyddoedd<br />

20. Tywydd/hinsawdd<br />

Viewing Sample

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!