Nghiên cứu sản xuất phân sinh học từ rác hữu cơ bằng giun quế (Perionyx excavatus) và men vi sinh ở quy mô hộ gia đình (2018)

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

CUỘC THI KHOA HỌC KỸ THUẬT 

DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC 2018 

Lĩnh vực: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Tháng 1/2018 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial





MỤC LỤC 




MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 5 

1. LÝ DO CHỌN DỰ ÁN .................................................................................. 5 

2. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................................. 5 

3. MỤC TIÊU CỦA DỰ ÁN .............................................................................. 5 

4. Ý NGHĨA KHOA HỌC .................................................................................. 6 

5. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA DỰ ÁN ............................................................ 6 

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 7 

1.1. Tình hình nghiên cứu và sử dụng giun quế (Perionyx excavatus) ............. 7 

1.2. Đặc điểm sinh học của giun quế ................................................................ 8 

1.3. Đặc điểm sinh thái của giun quế ................................................................ 9 

1.4. Men vi sinh TH2 ......................................................................................... 9 

1.5. Rác thải và vấn đề xử lý rác thải ở Việt Nam .......................................... 10 

1.6. Đặc điểm khí hậu thủy văn Eakar- Daklak .............................................. 10 

1.7. Kỹ thuật nuôi giun quế ............................................................................. 10 

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG - NỘI DUNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN 

CỨU .................................................................................................................... 13 

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 13 

2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................ 14 

2.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 14 

2.4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 14 

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................... 20 

3.1. Nội dung nghiên cứu 1: Xác định khả năng phân hủy rác hữu cơ bằng 

giun quế và men vi sinh TH2 để sản xuất phân sinh học ................................ 20 


3.2. Nội dung nghiên cứu 2: Đánh giá chất lượng sản phẩm phân sinh học và 

khảo nghiệm trên một số loài rau ................................................................... 23 

3.3. NHẬN XÉT CHUNG ................................................................................ 30 

3.4. NHỮNG NHẬN ĐỊNH BAN ĐẦU VỀ HIỆU QUẢ KINH TẾ ................. 32 















3.5. NHỮNG NHẬN ĐỊNH BAN ĐẦU VỀ HIỆU QUẢ MÔI TRƯỜNG ........ 33 

3.6. QUY TRÌNH CHUNG DỰ ÁN ................................................................. 33 

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ............................................................................... 35 

1. KẾT LUẬN .................................................................................................. 35 

2. ĐỀ NGHỊ ..................................................................................................... 35 

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 36 

PHỤ LỤC ........................................................................................................... 37 

- g/l: Gam trên lít 

- Kg: Kilôgam 

- NT: Nghiệm thức 

- N, P, K: Nitơ, Phốt pho, Kali 

- TN: Thí nghiệm 

KÍ HIỆU VIẾT TẮT: 
















LỜI CẢM ƠN 

Để hoàn thành dự án này chúng em xin chân thành cảm ơn: 

- Thầy Đào Xuân Dũng - giáo viên môn sinh học cùng quý thầy cô giáo – 

Trường THPT Ngô Gia Tự đã tư vấn, hướng dẫn, giải quyết những khó khăn, 

giúp đỡ đề tài hoàn thiện hơn trong quá trình thực hiện và hoàn thành dự án. 

- Ban tổ chức cuộc thi khoa học – kỹ thuật đã tạo điều kiện cho chúng em có 

một sân chơi lành mạnh và bổ ích để học sinh như chúng em có thể thực hiện và 

phát huy hết tính sáng tạo của mình. Xin cảm ơn cuộc thi đã giúp chúng em biết 

nhiều kiến thức mới, học hỏi lĩnh hội nhiều điều hay, có kĩ năng thao tác hoạt 

bát hơn. 

- Sự giúp đỡ mọi mặt của Ban giám hiệu nhà trường, Ban chấp hành đoàn 

trường THPT Ngô Gia Tự, quý cô bác viện khoa học kĩ thuật nông lâm nghiệp 

Tây Nguyên cùng thầy cô đại học Tây Nguyên để chúng em hoàn thành dự án 

nghiên cứu. 

- Thầy giáo chủ nhiệm, quý thầy cô giáo bộ môn, toàn thể thành viên lớp 

12B8, bạn bè và gia đình đã quan tâm, động viên và giúp đỡ chúng em để hoàn 

thành dự án này. 

CHÚNG EM XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN 













1. LÝ DO CHỌN DỰ ÁN 

MỞ ĐẦU 




Xử lý rác thải là một vấn đề lớn của mỗi quốc gia, của mỗi đơn vị hành 

chính và là của mỗi cộng đồng dân cư. Công nghệ xử lý rác thải đã phát triển, 

tuy nhiên nó luôn không theo kịp với tốc độ tăng nhanh của rác thải sinh hoạt. 

Hiện nay, phương pháp xử lý rác thải sinh hoạt chủ yếu như đốt, ủ sinh học, 

chôn lấp, hoặc làm thức ăn cho động vật, v.v. trong đó, phương pháp chôn lấp 

phổ biến nhất hiện nay và tác động nhiều đến ô nhiễm môi trường. Muốn giảm 

áp lực lên việc xử lý rác thải đô thị và ô nhiễm môi trường, mỗi gia đình tham 

gia vào quá trình xử lý rác hữu cơ dễ phân hủy tại nhà bằng các biện pháp sinh 

học. 

Giun đất nói chung và giun quế nói riêng có khả năng tham gia vào quá 

trình phân hủy rác và đã được nhiều nước sử dụng trong sản xuất phân bón và 

xử lý rác thải, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, ở địa bàn tỉnh Đắk Lắk nói 

chung và huyện Ea Kar nói riêng, nuôi giun còn mang tính tự phát, chưa phổ 

biến và cũng chưa được dùng để xử lý rác thải sinh hoạt. Nếu chỉ xử lý rác thải 

bằng giun quế thì quá trình phân hủy rác diễn ra chậm và vẫn còn có mùi hôi. Vì 

vậy, ý tưởng nuôi giun kết hợp bổ sung men vi sinh phân hủy TH2 nhằm tăng 

khả năng phân giải rác, giảm mùi, hạn chế vi sinh vật có hại, tạo ra loại phân tốt 

và an toàn hơn là ý tưởng có tính khả thi cao và dễ dàng để thực hiện. Do đó, 

chúng em chọn nghiên cứu dự án: “Nghiên cứu sản xuất phân sinh học từ rác 

hữu cơ bằng giun quế (Perionyx excavatus) và men vi sinh ở quy mô hộ gia 

đình” nhằm giải quyết các vấn đề nêu trên. 

2. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU 

Làm thế nào để xử lí rác hữu cơ hiệu quả để làm phân sinh học ở quy mô 

từng hộ gia đình với một quy trình khép kín và an toàn? 


3. MỤC TIÊU CỦA DỰ ÁN 

- Tạo được phân sinh học từ rác hữu cơ bằng giun quế và men vi sinh TH2 






5 










- Xây dựng quy trình xử lý đơn giản và hiệu quả nhằm chuyển giao cho các hộ 

gia đình áp dụng. 

4. Ý NGHĨA KHOA HỌC 

Tìm hiểu một vài mắc xích trong chuỗi thức ăn và khả năng phân hủy chất 

hữu cơ của những vi sinh vật và sinh vật hữu ích mà chúng em đã được học. 

5. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA DỰ ÁN 

- Xử lý rác thải tạo phân sinh học để trồng rau, củ, quả. 

- Thu sinh khối giun quế để làm thức ăn trong chăn nuôi 

- Góp phần bảo vệ môi trường và giảm áp lực lên ngành xử lý rác thải. 







6 










CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 

1.1. Tình hình nghiên cứu và sử dụng giun quế (Perionyx excavatus) 

1.1.1. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng giun quế trên thế giới 

Trên thế giới, nhiều công trình nghiên cứu cơ bản về giun đất đã được 

công bố như nghiên cứu về vai trò của giun trong hệ sinh thái (Jacobson, 1944; 

Tracey, 1951; Barley và Jenning, 1959; Graaf, 1971; Mitchell và cộng sự, 

1977), nghiên cứu về các đặc điểm sinh trưởng, sinh sản của giun (Grove và 

Newell, 1962; Edward, 1972; Bonche, 1972; Pussard và Fayolle, 1983) [12]. 

Nhiều nước trên thế giới đã quan tâm nuôi và sử dụng giun, kết hợp với 

chọn lọc và lai tạo để tạo ra một số giống giun có năng suất và chất lượng cao, 

chủ yếu là giun Quế. Nước Mỹ đã có lịch sử nuôi và sử dụng giun từ hơn 80 

năm nay. Năm 1980, ở Mỹ đã có hơn 90.000 trang trại nuôi giun. Ở Manila 

(Philipin) có hơn 50.000 hộ nuôi giun [12]. 

Sử dụng giun để sản xuất phân bón phổ biến tại Vancouver (Canada) từ 

những năm 80 của thế kỷ trước. Nhiều năm qua, chính quyền thành phố 

Vancouver đã tài trợ cho một chương trình sản xuất phân bón từ giun [12]. 

1.1.2. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng giun quế ở Việt Nam 

Ở Việt Nam, cũng đã có những nghiên cứu liên quan đến giun đất: Thái 

Trần Bái và các cộng sự ở Đại học Sư phạm I Hà Nội (1979) nghiên cứu cơ 

bản về giun đất. Nghiên cứu sử dụng giun làm dược liệu của Đỗ Tất Lợi. Hồ 

Thị Thu (1975) đã nghiên cứu sản xuất những dược phẩm từ giun. Đại học Y 

dược TP Hồ Chí Minh (1987) nghiên cứu những hoạt chất, đạm, acid amin, 

khoáng vi lượng trong thịt giun [12]. 

Phương pháp nuôi giun cũng đã được nghiên cứu: Nguyễn Văn Chuyển 

(1983) đã giới thiệu trên đài truyền hình TP Hồ Chí Minh kỹ thuật nuôi giun 

đất để lấy đạm động vật. Đại học Sư phạm Y Hà Nội (1986) nghiên cứu thành 


công việc thuần hóa giun quế, v.v. Đến nay việc nuôi giun đã được triển khai 

tại nhiều tỉnh, thành như: Cao Bằng (1990), Hà Giang (1990), Bắc Kạn (1990); 






7 










Lâm Đồng (1996), TP Hồ Chí Minh (1996) và nhiều tỉnh miền Tây Nam bộ với 

nhiều mục đích khác nhau, trong đó có mục đích xử lý rác thải sinh hoạt [12]. 

1.2. Đặc điểm sinh học của giun quế 

Đặc điểm về hình thái: Giun đất thuộc ngành hoàn tiết trùng (Annelida) 

lớp Olygochaetae, họ Lumbricidae. Giun phân đốt bên ngoài, bên trong cơ thể 

cũng chia thành đốt tương ứng. Số lượng đốt biến thiên từ 110-180 đốt. [12], 

[6], [9]. 

Giống giun quế (Perionyx excavatus) là một loại giun đất, có mùi gần 

giống như mùi quế nên gọi là giun quế. Giun trưởng thành dài 10-15 cm, đường 

kính từ 0,1-0,2 cm. Giun có màu đỏ, sậm ở mặt lưng và nhạt dần phía bụng. 

[12], [6], [9]. 

Hệ thống tiêu hóa: Bắt đầu từ lỗ miệng ở đỉnh đầu và tận cùng là hậu 

môn ở đốt cuối. Hệ thống tiêu hóa gồm có mề, dạ dày, và manh tràng. [12], [6] , 

[9]. 

Hệ thống sinh dục: Giun đất là động vật lưỡng tính. Tuy nhiên để sinh sản 

được, giun phải tiến hành thụ tinh chéo. Tuổi từ 60-90 ngày, cơ thể giun xuất 

hiện đai sinh dục. Đai sinh dục chiếm khoảng 3 đốt thân về phía đầu (đốt 13-15), 

có màu đỏ nhạt. Ở đốt 15 có các lỗ sinh dục đực, ở đốt 14 có các lỗ sinh dục cái, 

nằm bên trong màng đai sinh dục. Khi trứng rụng qua lỗ sinh dục cái ra ngoài, 

sau đó màng đai tróc, tuột ra về phía đầu có mang theo trứng vừa rụng. Khi qua 

đốt 9-10, tinh từ các túi đựng tinh tiết ra phủ lên trứng, sự thụ tinh diễn ra. Màng 

đai sinh dục tiếp tục tuột ra khỏi đầu của giun, 2 đầu màng đai thắt lại tạo thành 

kén, nằm lẫn trong môi trường. Sau 21 ngày, giun con nở và chui ra khỏi kén. Vị 

trí đai sinh dục trên cơ thể giun thay đổi tùy theo loài. [12], [6] , [9]. 

Hệ thống tuần hoàn: Là một hệ thống khép kín, có tim ở phía trước đầu. 


Máu không có hồng cầu, huyết sắc tố tan trong huyết tương, các mao quản huyết 

lan tỏa vách cơ thể, lấy oxy và nhả khí cacbonic trực tiếp qua màng cutin ẩm ướt 

bao bọc bên ngoài cơ thể giun. Ngoài ra, trong máu giun còn có bạch cầu, giúp 

giun chống đỡ bệnh tật. [12], [6], [9]. 






8 










Hệ thần kinh: Gồm có 2 hạch thần kinh ở đầu (hạch não) và các hạch 

thần kinh bụng, chúng được nối với nhau bởi các dây thần kinh. Giun còn có 

một số tế bào cảm nhận được ánh sáng nằm phân tán dưới da, chủ yếu ở phần 

đầu. [12], [6]. 

1.3. Đặc điểm sinh thái của giun quế 

Nhiệt độ: Giun có thể sống trong giới hạn nhiệt từ 5 o C - 30 o C. Dưới 

10 o C giun ít hoạt động, dưới 5 o C giun ngủ đông, dưới 0 o C giun chết. Nhiệt thích 

hợp từ 25 o C-28 o C. Trên 28 o C, giun bị hạn chế sinh sản và chết ở 40 o C. [12]. 

Ẩm độ: ẩm độ thích hợp cho giun 60-70%. Ẩm độ quá thấp hoặc quá cao 

có ảnh hưởng đến đời sống của giun. [12], [6], [9]. 

Môi trường không khí: Môi trường sống nhiều oxy thích hợp cho giun. 

Giun chết nhanh trong nước nhiều bùn đất. Giun không thích hợp với môi 

trường nhiều mùi thối, mùi khai, khí mê tan. [12],[6], [9]. 

pH: pH của môi trường sống và cả thức ăn cho giun là trung tính. Dao 

động từ 6,8-7,2. pH thấp ảnh hưởng sinh trưởng phát dục của giun. [12],[6], [9]. 

Ánh sáng: Giun thích hợp với chế độ ánh sáng yếu. 

1.4. Men vi sinh TH2 

Men vi sinh TH2 do công ty Tre Xanh, Bình Dương sản xuất. Thành phần 

của men TH2 chứa các giống vi sinh: 

Tricoderma hamatun 

Tricoderma hazianum 

Aspergillus niger 

Bacillus lichenifomis 

Bacillus subtilis 

Bacillus polymyxa 


Bacillus megaterium 

Bacillus thuringiensis 






9 










Các giống vi sinh vật trên có khả năng tham gia vào quá trình phân hủy 

các hợp chất hữu cơ, hạn chế vi sinh vật gây bệnh phát triển, ngăn ngừa một số 

bệnh cho cây trồng nhằm tăng năng suất và phẩm chất của nông sản. 

1.5. Rác thải và vấn đề xử lý rác thải ở Việt Nam 

Mỗi năm ở Việt Nam có hơn 15 triệu tấn chất thải mới, trong đó chiếm 

50% tổng số là rác thải từ các khu đô thị. Mặc dù việc thu gom rác thải đang 

được cải thiện trên khắp cả nước nhưng vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt ở các vùng 

nông thôn xa thành phố. 

Phương pháp xử lý rác phổ biến của Việt Nam chủ yếu là phương pháp 

chôn lấp. Hiện ở Việt nam có gần 100 bãi chôn lấp rác, phần lớn các bãi rác gây 

ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, v.v. 

1.6. Đặc điểm khí hậu thủy văn Eakar- Daklak 

Huyện EaKar chịu ảnh hưởng hai loại khí hậu: Nhiệt đới gió mùa và khí 

hậu cao nguyên mát dịu; trong năm có hai mùa rõ rệt: Mùa mưa và mùa khô. 

Mùa mưa trong vùng thường đến sớm (giữa tháng 4) và kết thúc muộn (cuối 

tháng 11), chiếm 90% lượng mưa hàng năm; Mùa khô từ cuối tháng 11 đến 

tháng 4 năm sau, lượng mưa không đáng kể. Nhiệt độ bình quân năm 23,7 o C, 

biên độ nhiệt ngày đêm chênh lệch khoảng 10 o C. Nhìn chung, nền nhiệt độ của 

Eakar rất thích hợp cho việc nuôi giun quế. 

1.7. Kỹ thuật nuôi giun quế 

Có nhiều mô hình nuôi giun quế khác nhau, trong phần này chúng em chỉ 

trình bày về mô hình nuôi trong thùng xốp, đơn giản, dễ làm và phù hợp với 

điều kiện hạn chế về diện tích của các gia đình đông dân. 

1.7.1. Chuẩn bị chuồng nuôi 


Để có một chuồng nuôi, chúng em sử dụng 03 thùng xốp có kích thước 50 

x 30 x 30cm: 






10 










- Thùng nuôi giun: Thùng được đục lỗ thoát nước ở mặt đáy, lỗ thông khí 

ở mặt bên và được phủ một lớp sơn đen hoặc che phủ bằng vải quần áo cũ màu 

tối phía bên trong để hạn chế ánh sáng. Sử dụng các que tre đặt song song bên 

trong đáy thùng để tạo một khoảng trống bên dưới nhằm ngăn cách phần phân 

giun và dịch rút ra từ phân. 

- Thùng ủ thức ăn: Cắt đáy thùng một ô hình chữ nhật có kích thước 15cm 

x 20cm, sử dụng một miếng ván nhỏ làm nắp đậy ô cắt. Thùng ủ thức ăn đặt 

chồng khít lên trên thùng nuôi giun. 

- Thùng chứa nước thoát: Không đục lỗ, đặt bên dưới thùng nuôi giun. 

Dịch thu được ở thùng này được sử dụng tưới cho rau trồng. 

1.7.2. Chuẩn bị chất nền 

Chất nền là nơi cư trú ban đầu của giun. Khi bắt đầu nuôi hoặc sau mỗi 

lần thu hoạch, chuẩn bị cho đợt nuôi tiếp phải rải chất nền vào thùng nuôi. 

Trong điều kiện hạn chế về diện tích, chất nền có thể mua ở các cơ sở nuôi giun 

khác vì lượng cần dùng không nhiều.[10]. 

Trên thực tế, nếu thả giống bằng giun sinh khối thì có thể không cần rải 

chất nền. [10]. 

1.7.3. Thức ăn cho giun 

Rác thải sinh hoạt gia đình được loại bỏ bì nilon, nhựa và các loại không 

phân hủy khác, chỉ giữ lại phần hữu cơ dễ phân hủy. Lượng rác thải và thành 

phần rác thải tùy thuộc vào từng hộ gia đình. Sau khi chọn lựa được thức ăn, 

thức ăn cần băm nhỏ và cho vào thùng ủ. 

1.7.4. Chuẩn bị giun giống 

Liên hệ với các trại chăn nuôi giun chuyên nghiệp để có được nguồn 


giống khoẻ, chất lượng cao. Khi mua giống, tốt nhất là mua ở dạng sinh khối có 

cả giun bố mẹ, giun con, trứng, kén giun và cơ chất mà giun đang sống quen, để 

giun không bị “sốc” trong môi trường mới lạ và sinh sản nhanh. [10]. 






11 










1.7.5. Thả giun giống 

Thường thả giun giống vào buổi sáng. Thả bằng cách rải sinh khối trên bề 

mặt lớp thanh tre trong thùng. 

Mật độ thả quyết định năng suất. Trong các thí nghiệm của đề tài, chúng 

em sử dụng 2kg sinh khối cho mỗi thùng, lượng giun trong 2kg sinh khối tương 

đương 200gam (do sinh khối giun mua ở Daklak không đúng với tiêu chuẩn 2 

kg sinh khối có khoảng 166 gam giun tinh). 

1.7.6. Tưới ẩm 

Nuôi giun trong thùng xốp đậy nắp kín thì gần như không cần tưới. 

1.7.7. Cho giun ăn 

Sau khi thả giun giống được 1-2 ngày thì cho giun ăn. Lượng thức ăn ủ 

phía trên được đẩy qua ô cắt để vào thùng nuôi. Cứ 2-3 ngày cho giun ăn 1 lần. 

Lượng thức ăn khoảng 0,5kg/lần. Lần cho ăn tiếp theo tùy thuộc vào lượng thức 

ăn còn lại trong thùng nuôi. 

Khi nuôi giun trong thùng xốp, chúng em cho giun ăn qua lỗ cắt (do lỗ cắt 

ở 1 bên), vì vậy thức ăn chỉ tập trung 1 bên. Do đó, sau một thời gian sẽ đổi 

chiều thùng ủ thức ăn để thức ăn xuống phần bên kia. 

1.7.8. Bệnh giun 

Giun thường ít bị bệnh, các bệnh thường gặp ở giun là: 

Bệnh no hơi: Khi thức ăn quá giàu "chất đạm" như phân bò sữa, lợn... làm 

cho phân có mùi chua. Sau khi cho ăn, giun có hiện tượng nổi lên trên mặt luống 

và trườn dài, sau đó chuyển sang màu tím bầm và chết. [10]. 

Bệnh trúng khí độc: Khi đáy chất nền bị thối rữa, chất nền thiếu O 2 , giàu 

CO 2 làm giun chui lên trên lớp mặt . Việc bố trí giàn tre ở mặt đáy thùng nuôi 


giun nhằm hạn chế hiện tượng này. [10]. 






12 










CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG - NỘI DUNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN 

2.1. Đối tượng nghiên cứu 

- Rác hữu cơ 

- Giun quế 

- Men vi sinh TH2 

CỨU 

- Rau muống cạn và rau cải, rau xà lách. 

Hình 2.1. Đối tượng được sử dụng để nghiên cứu: (A) Rác hữu cơ; (B) Giun 


quế; (C) Men vi sinh TH2; (D) Rau muống cạn; (E) rau cải, rau xà lách. 






13 










2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 

- Địa điểm: Hộ gia đình tại thị trấn Eakar, huyện Eakar, tỉnh Daklak. 

- Thời gian nghiên cứu: từ 05/2017 đến 01/2018. 

2.3. Nội dung nghiên cứu 

Nội dung nghiên cứu 1: Xác định khả năng phân hủy rác hữu cơ bằng giun quế 

và men vi sinh TH2 để sản xuất phân sinh học 

Nội dung nghiên cứu 2: Đánh giá chất lượng sản phẩm phân sinh học và khảo 

nghiệm trên một số loài rau 

2.4. Phương pháp nghiên cứu 

2.4.1. Thí nghiệm 1: Thử nghiệm phân hủy rác hữu cơ bằng giun quế và 

men vi sinh TH2 để sản xuất phân sinh học 

Thí nghiệm được bố trí thành 3 nghiệm thức được mô tả phương pháp theo sơ 

đồ 2.1, hình 2.2 và bảng 2.1 

Rác hữu 

cơ 

Giun Quế 

Dịch giun 

quế 

Rác hữu cơ 

+ men TH2 

Giun Quế 

Dịch giun 

quế 


+ men TH2 

Nghiệm thức 1 Nghiệm thức 2 Nghiệm thức 3 

Sơ đồ 2.1. Các nghiệm thức được bố trí trong thí nghiệm 1 







14 










Hình 2.2. Các nghiệm thức được bố trí thực tế trong thí nghiệm 1 

Nghiệm thức 

NT 1 

NT 2 

NT 3 

Bảng 2.1. Cách thức xử lý trong thí nghiệm 1 

Phương pháp thực hiện 

- Lượng giun giống: 2,0 kg sinh khối chứa 200gam giun tinh. 

- Cho ăn rác thải hữu cơ dễ phân hủy không ủ men vi sinh. Thời 

gian ủ thức ăn 3 ngày trước cho ăn. Lượng rác khoảng 0,5kg/lần. 

- Lượng giun giống: 2,0 kg sinh khối chứa 200gam giun tinh. 

- Cho ăn rác thải sinh hoạt có ủ men vi sinh TH2. Lượng men sử 

dụng cho 0,5g/kg rác thải hữu cơ dễ phân hủy. Thời gian ủ thức 

ăn 3 ngày trước cho ăn. Lượng rác khoảng 0,5kg/lần. 

- Rác thải sinh hoạt ủ men vi sinh TH2. Lượng men sử dụng 

0,5g/kg rác thải hữu cơ dễ phân hủy. Thời gian ủ từng đợt theo 

đợt ủ thức ăn cho giun. Lượng rác khoảng 0,5kg/lần. 

- Chuẩn bị chuồng nuôi : Để có một chuồng nuôi, chúng em sử dụng 03 thùng 

xốp có kích thước 50 x 30 x 30cm: 

- Thùng nuôi giun: Thùng được đục lỗ thoát nước ở mặt đáy, lỗ thông khí ở 


mặt bên và được phủ một lớp sơn đen hoặc che phủ bằng vải quần áo cũ màu tối 

phía bên trong để hạn chế ánh sáng. Sử dụng các que tre đặt song song bên trong 

đáy thùng hoặc vỏ trấu để tạo một khoảng trống bên dưới nhằm ngăn cách phần 

phân giun và dịch rút ra từ phân. 






15 










- Thùng ủ thức ăn: Cắt đáy thùng một ô hình chữ nhật có kích thước 15cm x 

20cm, sử dụng một miếng ván nhỏ làm nắp đậy ô cắt. Thùng ủ thức ăn đặt 

chồng khít lên trên thùng nuôi giun. 

- Thùng chứa nước thoát: Không đục lỗ, đặt bên dưới thùng nuôi giun. 

Phương pháp thu phân: 

- Thu dịch nước thu được ở thùng chứa nước thoát được sử dụng tưới cho 

rau trồng. 

- Hỗn hợp dịch nước, sinh khối phân giun trộn đều, sau đó bón lót và pha 

loãng để tưới cho rau. 

Chỉ tiêu theo dõi: 

- Xác định lượng rác thải hữu cơ dễ phân hủy đã phân hủy được. 

- Xác định khối lượng giun tinh thu được sau 45 ngày nuôi. 

- Xác định lượng phân giun thu được sau 45 ngày nuôi. 

- Xác định hàm lượng N, P, K hữu hiệu của các dạng phân. 

- Đánh giá cảm quan về mùi hôi của các thùng nuôi giun. 

2.4.2. Thí nghiệm 2: khảo nghiệm chất lượng các dạng phân lên sự sinh 

trưởng của cây rau muống, rau cải và rau xà lách 

Thí nghiệm được bố trí thành 3 nghiệm thức theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên với 

2 lần lặp lại, được mô tả phương pháp theo sơ đồ 2.2 và bảng 2.2 

NT5 

NT4 


NT6 

NT4 

NT6 

NT5 






Sơ đồ 2.2. Các nghiệm thức được bố trí trong thí nghiệm 2 

16 







Bảng 2.2. Cách thức bón phân trong thí nghiệm 2 


Phương pháp thực hiện 




NT 4 

NT 5 

NT 6 

Chỉ tiêu theo dõi 

Trồng rau có bón phân giun của nghiệm thức 1. Khối lượng 

phân giun bón 1kg cho diện tích 0,15m 2 (Diện tích của thùng 

xốp). 

Trồng rau có bón phân giun của nghiệm thức 2. Khối lượng 

phân giun bón 1kg cho diện tích 0,15m 2 (Diện tích của thùng 

xốp) 

Trồng rau có bón phân ủ của nghiệm thức 3. Khối lượng phân ủ 

1kg cho diện tích 0,15m 2 (Diện tích của thùng xốp). 

- Đo diện tích lá qua các thời gian khác nhau. 

- Đo chiều cao cây qua các thời gian khác nhau. 

- Đo kích thước thân qua các thời gian khác nhau. 

- Cân khối lượng rau muống thu hoạch đợt 1. 

- Cân khối lượng rau cải và rau xà lách. 

2.4.3. Phương pháp phân tích các chỉ tiêu nghiên cứu 

Đánh giá sự phân hủy rác hữu cơ bằng giun quế kết hợp men vi sinh TH2: 

STT Chỉ tiêu đánh giá Phương pháp 

1 Lượng rác thải hữu cơ làm thức ăn cho giun 

2 Khối lượng giun tinh 

3 Khối lượng các dạng phân 

Phương pháp cân trọng 


lượng 

4 N hữu hiệu Phân tích tại Viện 






17 










STT Chỉ tiêu đánh giá Phương pháp 

5 P hữu hiệu (tính theo P 2 O 5 ) 

6 K hữu hiệu (tính theo K 2 O) 

7 Acid humic 

KHKT NLN Tây 

Nguyên, TP Buôn Ma 

Thuột, tỉnh Đắk Lắk . 

Đánh giá chất lượng phân thông qua nghiệm thức trên rau muống, rau cải 

và rau xà lách: 

- Đo diện tích lá: Đo gián tiếp qua khối lượng giấy, diện tích lá được tính 

theo công thức: x = 

( b ×1) 

a 

dm 2 

Trong đó: a là khối lượng 1 dm 2 giấy, b là khối lượng giấy vẽ theo lá. 

- Đo chiều cao cây rau qua các thời gian khác nhau của mỗi công thức. 

- Đo kích thước thân cây rau qua các thời gian khác nhau của mỗi công 

thức. 

- Cân khối lượng rau muống thu được đợt 1 của mỗi công thức. 

- Cân khối lượng rau cải và rau xà lách sau khi thu hoạch. 

2.4.5. Phương pháp xử lý số liệu 

Dùng thống kê toán học để xử lý các số liệu ở đối tượng rau muống : 

- Trung bình mẫu: 

X i : Giá trị đo, đếm ở mỗi lần nhắc lại; n: Số lần nhắc lại. 

- Độ lệch chuẩn : n ( n ≥ 30) 

- Sai số trung bình: 

 

m 

 

n 

 

i1 

 

n 

 

i1 

 

 

i 


n 

n 

X 

i 

 

 

2 





- Hệ số biến động: 


δ 

CV% 

100 

. 

 

18 










Các giá trị trên được xử lý trên phần mềm xử lý số liệu Excel. 

- Phép thử t (Student): Độ tin cậy sai khác giữa 2 giá trị trung bình. 

t 

21 

X 2 

X 1 

X 1 : Trung bình mẫu 1 X 2 : Trung bình mẫu 2 

m 1 : Sai số trung bình mẫu 1 m 2 : Sai số trung bình mẫu 2 

Nếu |t| ≥ 2,96 thì sự sai khác có ý nghĩa. 

 

m 


2 

1 

m 

2 

2 






19 










CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 

3.1. Nội dung nghiên cứu 1: Xác định khả năng phân hủy rác hữu cơ bằng 

giun quế và men vi sinh TH2 để sản xuất phân sinh học 

3.1.1. Khối lượng rác thải hữu cơ được phân hủy 

Thành phần rác thải hữu cơ trong các thí nghiệm chủ yếu chứa: Các loại 

rau già, rau thừa, cơm, rất ít thịt động vật. Khối lượng rác thải hữu cơ được phân 

hủy trong 45 ngày trình bày ở bảng 3.1. 

Bảng 3.1. Khối lượng rác thải hữu cơ làm thức ăn sau 45 ngày tiến hành thí 

nghiệm 


Lượng rác thải hữu cơ (kg) Chênh lệch so với NT1(%) 

NT1 9,02 - 

NT2 10,55 + 16,99% 

NT3 

Không xác định 

Bằng cảm quan nhận thấy rằng, rác thải ủ với men TH2 đã có dấu hiệu 

phân hủy nhanh hơn so với rác thải không ủ men trong thời gian 3 ngày ủ. 

Kết quả bảng 3.1 cho thấy, rác hữu cơ mà giun đã sử dụng ở NT2 nhiều 

hơn so với NT1 là 16,99%. Điều này cho thấy nhờ vào hoạt động phân hủy của 

hệ vi sinh vật trong men TH2 đã tạo ra dạng thức ăn dễ sử dụng nhanh hơn, làm 

cho con giun có thể ăn nhanh và nhiều hơn. NT3 không xác định được lượng rác 

hữu cơ phân hủy vì thời gian ủ ở những đợt sau cùng ngắn, không đủ thời gian 

phân hủy. 

3.1.2. Khối lượng giun tinh 

Sau 45 ngày nuôi và thu nhận kết quả ở bảng 3.2 cho thấy, khối lượng 

giun tinh ở NT2 thu được nhiều hơn so với NT1 là 43,3 gam, tương đương 


9,78%. Với lượng giun giống như nhau nhưng lượng thức ăn tiêu thụ nhiều hơn 

(bảng 3.1), chính vì thế mà khối lượng giun tinh thu được nhiều hơn là hoàn 

toàn phù hợp. Kết thúc thời gian làm thí nghiệm, cả 2 thùng nuôi giun đều xuất 






20 










hiện rất nhiều giun con. Điều này cũng chứng tỏ rằng, hệ vi sinh vật trong men 

vi sinh TH2 không tác động đến sự sinh trưởng và phát triển của giun. Lượng 

giun tinh thu được sử dụng để tiến hành xử lý ở các hộ gia đình khác hoặc sử 

dụng làm thức ăn cho vật nuôi: gà, vịt, cá,…. 

Bảng 3.2. Sinh khối giun thu được của 1 chu kỳ nuôi (45 ngày) 

Nghiệm thức Khối lượng giun tinh (g) Chênh lệch so với NT1(%) 

NT1 442,3 - 

NT2 485,6 + 9,78% 

3.1.3. Khối lượng phân giun và khối lượng phân ủ men vi sinh TH2 

Sau 45 ngày nuôi giun và ủ thức ăn bằng men vi sinh TH2, khối lượng các 

dạng phân thu được trình bày ở bảng 3.3. 

Bảng 3.3. Khối lượng phân thu được sau 45 ngày thí nghiệm 

Nghiệm thức Khối lượng phân (kg) Chênh lệch so với NT1 (%) 

NT1 2,142 - 

NT2 2,456 + 14,66% 

NT3 Không xác định - 

Bảng 3.3 cho thấy, khối lượng phân giun thu được ở NT2 nhiều hơn NT1 

là 14,66%. Điều này là hoàn toàn có cơ sở và phù hợp với các kết quả ở phần 

3.1.1 và phần 3.1.2. Khối lượng phân ủ NT3 không xác định, do lượng rác thải 

hữu cơ ủ thời gian sau không đủ thời gian phân hủy hết. 

3.1.4. Hàm lượng N, P, K hữu hiệu và acid humic của các loại phân 

Kết quả phân tích hàm lượng N, P, K hữu hiệu và acid humic của các 


dạng phân tại Viện Khoa học kỹ thuật NLN Tây Nguyên (bảng 3.4) cho thấy ở 

NT2 là cao nhất, thấp nhất là của NT3. Mặt khác, khối lượng giun tinh của NT2 

thu được nhiều hơn cũng chứng minh thức ăn được giun hấp thụ nhiều hơn, do 






21 










đó hàm lượng các chất dinh dưỡng hữu hiệu và acid humic trong phân NT2 là 

cao nhất. Như vậy, sự kết hợp giun và men vi sinh TH2 trong xử lý rác thải sinh 

hoạt là có hiệu quả, hai đối tượng sử dụng trong thí nghiệm có sự hỗ trợ nhau 

trong hoạt động phân giải, các chất được phân hủy nhiều hơn các thí nghiệm 

khác. 

Bảng 3.4. Hàm lượng N, P, K hữu hiệu và acid Humic của các dạng phân 

N hữu hiệu 

Chỉ số Đơn vị NT1 NT2 NT3 

P hữu hiệu (tính theo P 2 O 5 ) 

K hữu hiệu (tính theo K 2 O) 

Acid Humic 

g/l 

4,23 6,57 3,58 

2,02 2,29 0,28 

3,33 3,98 3,38 

2,82 4,53 2,13 

Lượng thức ăn giun tiêu thụ luôn lớn hơn lượng thức ăn được tiêu hóa, vì 

vậy mà trong phân giun của NT1 và NT2 vẫn còn những chất chứa N, P và K 

chưa được phân giải. Sau khi thu hoạch và đem sử dụng, có thể quá trình phân 

hủy vẫn tiếp tục xảy ra và kéo dài hơn ở mẫu phân NT2 nhờ vào hệ vi sinh vật 

của men TH2. Do đó, hàm lượng N, P, K hữu hiệu thực tế cung cấp cho cây 

trồng của mẫu phân NT2 có thể còn cao hơn nhiều. 

Thành phần rác thải sinh hoạt dễ phân hủy của từng hộ gia đình có sự 

khác nhau, do đó thành phần các chất thu được trong các dạng phân cũng sẽ 

khác nhau. Vì vậy, chúng em không so sánh với các dạng phân vi sinh khác 

hoặc phân giun của các cơ sở nuôi giun. Bởi mục đích của dự án là nhằm chứng 

tỏ việc xử lý rác thải bằng cách sử dụng giun kết hợp men vi sinh TH2 là có hiệu 

quả hơn khi chỉ sử dụng giun, do đó cần đồng nhất về nguồn rác thải. 


3.1.5. Đánh giá cảm quan về mùi hôi của thùng nuôi giun 

Bằng phương pháp đánh giá cảm quan thấy rằng, thùng nuôi NT1 nặng 

mùi hơn thùng nuôi NT2. Có thể nhờ vào hoạt động của các vi sinh vật trong 






22 










men TH2 đã làm tăng quá trình phân giải các chất trong thức ăn và các chất hữu 

cơ còn lại trong phân giun, đồng thời sự gia tăng số lượng vi sinh vật có lợi đã 

hạn chế được hoạt động của vi sinh vật có hại gây thối. Do đó, mùi hôi của NT2 

giảm đi rõ rệt. 

3.2. Nội dung nghiên cứu 2: Đánh giá chất lượng sản phẩm phân sinh học 

và khảo nghiệm trên một số loài rau 

3.2.1. Các kết quả chất lượng phân thông qua nghiệm thức trên rau 

muống 

3.5 

3.2.1.1. Diện lá rau muống qua các thời gian khác nhau 

Thời gian 

15 ngày 

20 ngày 

25 ngày 

Diện tích lá đo được vào các ngày thứ 15, 20, 25, 30, 35 trình bày ở bảng 

Bảng 3.5. Diện tích lá rau muống qua các thời gian khác nhau 

Nghiệm 

thức 

X ± m (dm 2 ) CV (%) So với NT4 

(%) 

NT4 0.11 ± 0.003 12.72 - - 

׀tx-1‎׀ 

NT5 0.13 ± 0.003 12.30 + 18.18 4.71 

NT6 0.08 ± 0.003 17.75 - 27.27 7.07 

NT4 0.25 ± 0.060 12.00 - - 

NT5 0.32 ± 0.005 9.37 + 28.00 1.16 

NT6 0.16 ± 0.003 10.00 - 36.00 15.43 

NT4 0.53 ± 0.005 5.66 - - 


NT5 0.70 ± 0.006 4.71 + 32.07 21.76 

NT6 0.43 ± 0.006 3.56 - 18.87 12.80 






23 








Nghiệm 

׀tx-1‎׀ X ± m (dm 2 ) CV (%) So với NT4 

thức 

(%) 




30 ngày 

35 ngày 

NT4 1.25 ± 0.01 4.64 - - 

NT5 1.48 ± 0.009 3.39 + 18.40 17.09 

NT6 0.83 ± 0.007 4.82 - 33.60 34.40 

NT4 1.35 ± 0.01 5.19 - - 

NT5 1.52 ± 0.02 5.86 + 12.59 7.60 

NT6 0.91 ± 0.004 2.20 - 32.59 40.85 

Các số liệu bảng 3.5 cho thấy: Thời điểm 15 ngày sau gieo hạt: Diện tích 

lá trung bình cao nhất là của NT5, thấp nhất là của NT6. Sự chênh lệch này là có 

ý nghĩa ( t׀ – 4.71 = ׀ x-1 7.07). Tuy nhiên, các giá trị chênh lệch không nhiều 

(0.02 – 0.05 dm 2 ). Có thể vào giai đoạn này, bộ rễ cây chưa phát triển mạnh, khả 

năng hấp thu các chất dinh dưỡng chưa nhiều nên sự chênh lệch diện tích lá, 

cũng như các chỉ số khác giữa các công thức là không lớn. Thời điểm 20, 25, 30 

và 35 ngày sau gieo hạt: Diện tích lá của NT5 vẫn luôn cao nhất, thấp nhất là 

NT6. Sự tăng trưởng diện tích lá qua các thời gian khác nhau của các công thức 

được biểu diễn ở đồ thị 3.1. 

2 

dm2 

1.8 

1.6 

1.4 

1.2 

1 

0.8 

0.6 

0.4 


0.2 

0 

15 ngày 20 ngày 25 ngày 30 ngày 35 ngày 

Đồ thị 3.1. Tăng trưởng diện tích lá rau muống qua các thời gian 


24 

NT4 

NT5 

NT6 














Đồ thị 3.1 cho thấy rằng, đường cong NT5 luôn nằm trên các đường cong 

khác, cả 3 đường cong đều tăng chậm ở giai đoạn trước 25 ngày, tăng rất nhanh 

ở giai đoạn 25 - 30 ngày và khoảng cách giữa chúng ngày càng lớn. Sau 30 ngày 

gieo hạt, diện tích lá của các công thức đều có xu hướng tăng chậm lại. Như vậy, 

diện tích lá của NT5 luôn lớn nhất và tốc độ tăng trưởng về diện tích lá nhanh 

hơn so với các nghiệm thức khác. Tăng trưởng nhanh hơn về diện tích lá của 

NT5 sẽ dẫn đến quang hợp tăng và kéo theo các quá trình tổng hợp khác tăng, có 

thể dẫn đến kết quả sự tăng trưởng nhanh hơn ở các chỉ tiêu khác của cây rau 

NT5. Sự tăng trưởng nhanh hơn về diện tích lá của NT5 chắc chắn có sự tác 

động của các chất dinh dưỡng có trong phân của NT2. 

3.2.1.2. Chiều cao cây qua các thời gian khác nhau 

Số đo chiều cao thân được trình bày ở bảng 3.6. 

Bảng 3.6. Số đo chiều cao thân rau muống qua các thời gian khác nhau 


15 ngày 

20 ngày 

25 ngày 

Nghiệm 

thức 

X ± m (cm) CV (%) 

So với 

NT4(%) 

NT4 9.5 ± 0.22 12.84 - - 

׀tx-1‎׀ 

NT5 10.6 ± 0.22 11.51 + 11.58 11.36 

NT6 7.4 ± 0.08 6.48 - 22.11 8.97 

NT4 18.4 ± 0.21 6.14 - - 

NT5 19.9 ± 0.10 2.66 + 8.15 6.45 

NT6 15.0 ± 0.15 5.40 - 18.48 13.17 

NT4 26.8 ± 0.13 2.61 - - 


NT5 28.8 ± 0.12 2.29 + 7.46 11.30 

NT6 24.5 ± 0.17 3.96 - 8.58 10.75 

NT4 31.5 ± 0.08 1.37 - - 






25 








Nghiệm 

thức 

X ± m (cm) CV (%) 

So với 

NT4(%) 

׀tx-1‎׀ 




30 ngày NT5 33.8 ± 0.20 3.21 + 7.30 10.68 

35 ngày 

NT6 28.7 ± 0.21 3.94 - 8.89 12.46 

NT4 34.3 ± 0.11 1,75 - - 

NT5 36.2 ± 0.13 1.93 + 5.54 11.16 

NT6 31.1 ± 0.29 5.14 - 9.33 10.32 

Các số liệu bảng 3.6 cho thấy: 

- Thời điểm 15 ngày sau gieo hạt: Chiều cao trung bình của NT5 là cao 

nhất, thấp nhất là của NT6. Chiều cao cây NT5 cao hơn NT4 đến 11.58%, giá trị 

nghĩa. 11.36, như vậy sự chênh lệch này là có ý = ׀ t׀ 2-1 

- Thời điểm 20, 25, 30 và 35 ngày sau gieo hạt: Cây của NT5 vẫn có chiều 

cao trung bình luôn cao nhất, thấp nhất là của NT6. Sự tăng trưởng chiều cao 

cây rau muống được biểu diễn ở đồ thị 3.2. 

40 

cm 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 


0 


NT4 

NT5 

NT6 





Đồ thị 3.2. Chiều cao cây rau muống qua các thời gian khác nhau 


26 










Trên đồ thị 3.2, các đường cong đều tăng nhanh ở giai đoạn trước 25 

ngày, sau 25 ngày các đường cong tăng chậm lại. Đường cong NT5 luôn cao 

nhất ở mọi thời điểm đo, khoảng cách các đường cong NT4 và NT5 so với 

đường cong NT6 ngày càng lớn khi số ngày sau gieo hạt càng tăng (do thang 

phân chia 5 đơn vị). Điều này chứng tỏ rằng, rau được bón phân giun có tốc độ 

tăng trưởng về chiều cao nhanh hơn so với rau bón phân ủ vi sinh, trong đó rau 

được bón phân của thí nghiệm kết hợp giữa giun và men vi sinh TH2 có tốc độ 

tăng trưởng chiều cao là nhanh nhất. 

3.2.1.3. Kích thước thân qua các thời gian khác nhau 

Số đo đường kính thân rau muống được đo chỗ có kích thước lớn nhất, số 

liệu đo được trình bày ở bảng 3.7. 

Bảng 3.7. Số đo đường kính thân rau muống qua các thời gian khác nhau 


15 ngày 

20 ngày 

25 ngày 

Nghiệm 

thức 

X ± m (mm) CV (%) So với NT4 

(%) 

NT4 1.9 ± 0.44 10.52 - - 

׀tx-1‎׀ 

NT5 2.0 ± 0.05 14.00 + 5.26 0.51 

NT6 1.4 ± 0.03 12.14 26.32 1.13 

NT4 4.3 ± 0.08 10.69 - - 

NT5 4.8 ± 0.08 9.37 + 11.62 4.42 

NT6 3.0 ± 0.05 11.15 - 30.23 13.78 

NT4 6.1 ± 0.04 8.25 - - 

NT5 6.5 ± 0.05 4.46 + 6.56 6.25 


NT6 4.2 ± 0.07 9.00 - 31.15 23.56 

NT4 6.3 ± 0.03 3.02 - - 






27 








Nghiệm 

׀tx-1‎׀ X ± m (mm) CV (%) So với NT4 

thức 

(%) 




30 ngày NT5 6.7 ± 0.06 4.63 + 6.35 5.96 

35 ngày 

NT6 5.3 ± 0.06 6.42 - 15.87 14.91 

NT4 6.4 ± 0.06 4.69 - - 

NT5 6.8 ± 0.04 3.01 + 6.25 5.55 

NT6 5.5 ± 0.08 8.00 - 1.41 9.00 

Các số liệu bảng 3.7 cho thấy: 

Ở các thời điểm 15, 20, 25, 30 và 35 ngày sau gieo hạt: Kích thước thân ở 

NT5 luôn luôn lớn nhất, nhỏ nhất là của NT6. Sự tăng trưởng đường kính thân 

rau muống được biểu diễn bằng đồ thị 3.3. 

8 

mm 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 


Đồ thị 3.3. Đường kính thân rau muống qua các thời gian khác nhau 

Đồ thị 3.3 thể hiện rõ, đường cong NT5 luôn cao hơn ở các thời điểm đo. 


Từ ngày thứ 15 đến ngày 25, các đường cong đều tăng rất nhanh và khoảng cách 

giữa các đường cong NT4 và NT5 so với đường cong NT6 lớn dần. Sau 25 

ngày, các đường cong đều tăng chậm lại. Điều này chứng tỏ rằng, kích thước 

NT4 

NT5 

NT6 






28 










thân của cây rau muống tăng nhanh nhất ở giai đoạn trước 25 ngày và thân cây ở 

NT5 có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. 

Kết quả trên là phù hợp với các kết quả ở phần 3.2.1. và phần 3.2.2. Bởi 

các chỉ tiêu trên đều chi phối bởi các yếu tố dinh dưỡng trong đất trồng. 

Khối lượng rau muống thu được ở đợt 1: 

Rau muống là loại rau trồng một lần nhưng cho thu hoạch nhiều lần. Vì 

thời gian có hạn, đề tài chỉ dừng lại ở đợt thu hoạch đầu tiên. Căn cứ vào các đồ 

thị sinh trưởng 3.1, 3.2 và 3.3 thấy rằng, các chỉ tiêu sinh trưởng của cây rau 

muống đều bắt đầu tăng trưởng chậm lại ở giai đoạn 25 ngày và rất chậm ở giai 

đoạn 35 ngày. Vì vậy, chúng em quyết định thu hoạch sản phẩm vào ngày thứ 

35, sớm hơn 10 ngày so với qui trình trồng rau muống (Hình 3.8). Khối lượng 

rau muống thực thu được trình bày ở bảng 3.8. 


Bảng 3.8. Khối lượng rau muống thu được ở đợt đầu 

Khối lượng rau thực thu 

(gam) 

Chênh lệch so với NT4(%) 

NT4 480 - 

NT5 676 + 40.83% 

NT6 362 - 24.58% 

Hộ gia đình 

không TN 

350- 400 - 16.67% 

Các số liệu bảng 3.8 cho thấy, khối lượng rau muống thu được ở đợt thu 

đầu tiên của NT5 là cao nhất và cao hơn NT4 là 40.83%, thấp nhất là của NT6. 

Điều này là tất yếu và hoàn toàn phù hợp với sự tăng trưởng của các chỉ tiêu 

sinh trưởng. 







29 










3.2.1.5. Tình hình sâu bệnh 

Trong thời gian thực hiện giai đoạn 2, chưa thấy sâu bệnh xuất hiện trên 

các lô thí nghiệm. Chỉ ở giai đoạn 30 ngày, rau muống của các lô NT6 có dấu 

hiệu vàng lá, có lẽ do không đủ chất dinh dưỡng đã gây ra hiện tượng trên. 

3.2.2. Các kết quả chất lượng phân thông qua nghiệm thức trên rau cải 

Sau khi phân tích các nghiệm thức 1, 2, 3 về các chỉ số phân và thử 

nghiệm ở cây rau muống cho các thực nghiệm 4, 5, 6 chúng em kết luận sản 

xuất phân sinh học từ rác hữu cơ bằng giun quế và men vi sinh cho kết quả tốt 

nhất (nghiệm thức 2). 

Từ đó chúng em mạnh dạn thử nghiệm rút ngắn thời gian sản xuất phân 

sinh học từ rác hữu cơ bằng giun quế và men vi sinh trong thời gian 9 ngày thu 

sinh khối đem xay rồi thử nghiệm trên rau cải xanh cho kết quả như sau: 


Bảng 3.9. Khối lượng rau cải xanh thu được sau 40 ngày 

Khối lượng rau thực thu 

(gam) 

Chênh lệch so với NT7(%) 

NT7 576 - 

NT8 704 + 22,22% 

NT9 458 - 20,49% 

Hộ gia đình 

không TN 

3.3. NHẬN XÉT CHUNG 

482-500 - 16,32% 


3.3.1. Nhận xét chung về kết quả phân hủy rác hữu cơ bằng giun quế kết 

hợp men vi sinh TH2 






30 










Khối lượng rác thải hữu phân hủy được của NT2 là nhiều nhất, thấp nhất 

là của NT3. Khối lượng phân giun và khối lượng giun tinh của NT2 đều cao hơn 

so với NT1. 

Về các chỉ số phân tích của phân: N, P, K và axit humic hữu hiệu của 

mẫu phân NT2 là cao nhất, thấp nhất là NT3. Nhìn chung, các chỉ số thu được ở 

NT2 là cao nhất, chứng tỏ hoạt động phân giải rác thải hữu cơ dễ phân hủy ở 

NT2 diễn ra mạnh mẽ nhất. Như vậy, xử lý rác thải sinh hoạt bằng cách sử dụng 

giun kết hợp men TH2 là có hiệu quả, hệ vi sinh vật trong men TH2 không ảnh 

hưởng xấu đến các hoạt động của giun mà còn hỗ trợ phân giải rác thải hữu cơ 

tốt hơn. Ngoài ra, hoạt động của các vi sinh vật trong men TH2 còn hạn chế 

được sự phát triển của vi sinh vật gây bệnh và vi sinh vật gây thối, giảm thiểu 

mùi hôi khi nuôi giun và vẫn còn tiếp tục phân giải các chất trong quá trình sử 

dụng phân giun. 

3.3.2. Nhận xét chung về kết quả chất lượng phân thông qua nghiệm thức 

trên rau muống và rau cải 

Sản phẩm phân của thí nghiệm 1 có 3 loại phân tương ứng với 3 nghiệm 

thức. Chúng em sử dụng các dạng phân này để thử nghiệm trên đối tượng rau 

muống. Đặc biệt, trong các thí nghiệm này, chúng em hoàn toàn không sử dụng 

phân bón vô cơ bổ sung mà bón thúc cho rau bằng cách sử dung dịch rút ra từ 

các nghiệm thức 1, 2, 3. 

Các chỉ tiêu sinh trưởng đo được của cây rau muống của NT5 luôn cao 

nhất, thấp nhất là của NT6. Trong số các chỉ tiêu sinh trưởng nghiên cứu có sự 

chênh lệch khá lớn giữa các nghiệm thức. Sự chênh lệch trên có lẽ do tác động 

của các yếu tố dinh dưỡng khác nhau trong các dạng phân khác nhau. 


Các chỉ tiêu sinh trưởng còn lại đều tăng rất nhanh ở giai đoạn trước 25 

ngày ở tất cả các nghiệm thức, sau 25 ngày tốc độ tăng trưởng đều chậm lại và 

rất chậm ở thời điểm 30 – 35 ngày. Điều này có thể do yếu tố di truyền quyết 

định, cũng có thể do chất dinh dưỡng trong các nghiệm thức đã cạn. Việc quyết 


31 














định thu hoạch sớm hơn dự kiến có lẽ là một quyết định không sai, bởi việc làm 

này nhằm tiết kiệm chất dinh dưỡng cần thiết cho những đợt tái sinh tiếp theo 

của cây rau và tránh việc loại bỏ phần rau già không sử dụng được khi kéo dài 

thời gian tuổi già của cây. 

Các chỉ tiêu sinh trưởng đo được của cây rau cải của NT8 luôn cao nhất, 

thấp nhất là của NT9. Trong số các chỉ tiêu sinh trưởng nghiên cứu có sự chênh 

lệch khá lớn giữa các nghiệm thức. Sự chênh lệch trên có lẽ do tác động của các 

yếu tố dinh dưỡng khác nhau trong các dạng phân khác nhau. 

Nhìn chung, tốc độ sinh trưởng của cây rau ở NT5, NT8 nhanh hơn các 

NT đối chứng là nhờ vào tác động của các chất dinh dưỡng trong phân NT2 cao 

hơn. 

3.4. NHỮNG NHẬN ĐỊNH BAN ĐẦU VỀ HIỆU QUẢ KINH TẾ 

Dụng 

cụ 

VND 

Giống 

ban 

đầu 

VND 

Bảng 3.9. Hiệu quả kinh tế 

Tổng chi 

Tổng chi cho một đợt 

Khấu hao 

dụng cụ 

20%(VND) 

Men vi 

sinh 

VND 

Tổng thu một 

Thu từ 

giun 

tinh 

VND 

đợt 

Thu từ 

phân 

giun 

VND 

Lợi 

nhuận 

VND 

NT1 40.000 30.000 8.000 - 51.300 10.710 24.010 

NT2 40.000 30.000 8.000 1.000 56.250 12.280 29.530 

Tại thị trấn Eakar, giá giun và phân giun chưa ổn định, giá bán tùy từng 

cơ sở nuôi. Vì vậy, chúng em tham khảo theo giá của các công ty có sản phẩm 


bán trên thị trường để tính toán. 






32 










Bảng 3.9 cho thấy, hiệu quả kinh tế của NT2 cao hơn NT1. Như vậy, khi 

nuôi giun để xử lý rác thải dễ phân hủy ở qui mô hộ gia đình, tuy không nhiều 

nhưng vẫn cho hiệu quả kinh tế cao hơn. 

3.5. NHỮNG NHẬN ĐỊNH BAN ĐẦU VỀ HIỆU QUẢ MÔI TRƯỜNG 

Qua các chỉ số nghiên cứu ở thí nghiệm 1 cho thấy, khi nuôi giun xử lý 

rác thì lượng rác thải sinh hoạt dễ phân hủy xử lý được nhiều hơn, nhanh hơn so 

với phương pháp ủ. Trong đó, mô hình nuôi giun kết hợp men vi sinh TH2 xử lý 

được khối lượng rác nhiều hơn cả. Ước tính, nếu mỗi gia đình ở thị trấn Eakar 

xử lý được khoảng 10kg rác /tháng thì mỗi tháng sẽ xử lý được khoảng 130 tấn 

rác (khoảng 13000 hộ). Nếu tăng mật độ giun nuôi trong thùng nuôi thì có thể 

xử lý được lượng giác lớn hơn nhiều. 

3.6. QUY TRÌNH CHUNG DỰ ÁN 

Rác hữu 

cơ sinh 

hoạt 

Trồng rau và 

thu hoạch rau 

Men vi 


TH2 

Quy trình nuôi giun kết hợp men vi sinh xử lí rác thu phân trồng rau theo mô 

hình khép kín. 


+ men vi 


Phân và dịch 

bón cho rau 

Cho giun ăn 

rác ủ men 

Thu sinh 

khối 






Hình 3.1.Thực nghiệm nuôi giun+ men+ trồng rau khép kín. 


33 










- Tỉ lệ phối trộn là: 0,5 kg Rác + 0,25 gram men vi sinh ủ 3 ngày sau đó cho 

giun ăn với lượng sinh khối ban đầu là 2 kg giun sinh khối. Cứ 3 ngày 1 lần cho 

giun ăn sau đó tăng dần lượng thức ăn cho giun khi giun tăng số lượng và kích 

thước. 

- Thời gian nuôi giun là 45 ngày đạt năng suất cao( từ khi sinh đến khi trưởng 

thành của một cá thể giun). 

- Thời gian phân hủy rác thành phân giun trong 24h và cứ 3 ngày hết 0,5kg 

rác hữu cơ sau đó tăng dần theo thời gian nuôi là do lượng giun tăng có thể thu 

rút dần sinh khối sau 9 ngày nuôi giun để lấy phân trồng. 

- Cần chú ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi giun, độ ẩm quá cao 

hay quá thấp giun chết cho nên hệ thống rút dịch tốt. Lượng thức ăn cho giun 

thiếu giun chậm sinh trưởng và nhiều quá sinh nhiều khí mêtan và khác khí độc 

khác gây ngộ độc cho giun. Thùng nuôi giun phải thoáng khí cung cấp ôxy cho 

giun nhưng giun lại hoạt động mạnh như ăn ở bóng tối cần che tối cho thùng 

nuôi giun để tăng hiệu quả ăn 24h tối trong ngày. 







34 







1. KẾT LUẬN 

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 




Mô hình sử dụng giun kết hợp men vi sinh TH2 để xử lý rác thải sinh hoạt 

dễ phân hủy có nhiều ưu điểm hơn so với chỉ sử dụng giun hoặc chỉ sử dụng 

men TH2, cụ thể như sau: 

- Khả năng phân hủy rác hữu cơ và tạo phân sinh học bằng giun quế kết 

hợp men TH2 (NT2) cho kết quả cao hơn, hiệu quả hơn so với NT1 và NT3: 

+ Trọng lượng rác đã phân hủy ở NT2 tăng 16,99% so với NT1. 

+ Trọng lượng giun tinh thu được sau 45 ngày nuôi của NT2 nhiều hơn NT1 

là 9,78%. 

+ Trọng lượng phân giun thu được ở NT2 sau 45 ngày nuôi nhiều hơn so với 

NT1 là 14,66% . 

- Chất lượng phân của NT2 tốt hơn các NT còn lại. Hàm lượng N, P, K hữu 

hiệu và acid humic của NT2 phân tích được lần lượt là: 6,57g/l; 2,29g/l; 3,98g/l; 

4,53g/l. 

- Các loại rau được bón phân thu được từ thí nghiệm kết hợp giun và men 

TH2 có tốc độ sinh trưởng nhanh hơn và năng suất cao hơn. 

2. ĐỀ NGHỊ 

Vì thời gian và kinh phí có hạn, chúng em chỉ mới thực hiện ở qui mô nhỏ. 

Qua thực hiện các thí nghiệm, chúng em nhận thấy rằng: Mô hình sử dụng giun 

quế kết hợp men vi sinh TH2 trong xử lý rác thải sinh hoạt dễ phân hủy có hiệu 

quả cao nên cần được tiếp tục thử nghiệm ở qui mô lớn hơn, thời gian lâu hơn 

để có những kết luận chắc chắn hơn. Từ đó, có thể nhân rộng mô hình trong 

cộng đồng bằng hình thức nuôi giun kết hợp men vi sinh và trồng rau theo mô 

hình khép kín. 







35 










TÀI LIỆU THAM KHẢO 

[1]. Báo khoa học (2010), “Nuôi giun xử lý rác”, website: khoahoc.com.vn. 

[2]. Báo khoa học phổ thông (2015), “Cách trồng rau muống trong chậu tại 

nhà”, website: www.khoahocphothong.com.vn 

[3]. Đỗ Ngọc Biền (2012), Kỹ thuật nuôi giun quế, Dự án nông nghiệp sinh thái. 

[4]. Lê Gia Huy (2011), Giáo trình công nghệ vi sinh vật xử lý chất thải, NXB 

Giáo dục Việt Nam. 

[5]. Lê Văn Khoa (2010), Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, tái chế và 

tái dùng là giải pháp có ý nghĩa kinh tế, Xã Hội và Môi Trường ỏ các đô thị, 

Trường Đại học khoa học Tự nhiên- ĐHQGHN 

[6]. Nguyễn Lân Hùng (2006), “Vài đặc điểm của giun đất”, website: 

longdinh.com. 

[7]. Nguyễn Lân Hùng (2010), Nghề nuôi giun đất, NXB Nông nghiệp Hà Nội. 

[8]. Nguyễn Thị Lan, Phạm Tiến Dũng (2005), Giáo trình phương pháp thí 

nghiệm, Trường đại học Nông nghiệp I Hà Nội. 

[9]. Trại giun quế PHT (2009), “Đặc tính sinh lý học của giun quế”, website: 

traigiunquepht.com. 

[10]. Trại giun quế PHT (2009), “Các mô hình nuôi giun quế”, website: 


[11]. Trại giun quế PHT (2009), “Xử lý rác thải bằng giun”, website: 


[12]. Trình Nghiên, Lê Thị Nhất, Phan Tấn Thảo, Nguyễn Đình Thái (2015), 

“Kết quả ban đầu nuôi giun công nghiệp để làm thức ăn bổ sung trong chăn nuôi 

và sử dụng phân giun làm phân bón cho cây trồng”, website: 

http://www.dostbinhdinh.org.vn 













PHỤ LỤC 




HÌNH 1: BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM NUÔI GIUN QUẾ KẾT HỢP MEN VI SINH ĐỂ 

XỬ LÝ RÁC VÀ LẤY PHÂN TRỒNG RAU 


HÌNH 2: THU NHẬN PHÂN VÀ DỊCH GIUN QUẾ BÓN RAU 















HÌNH 3: RAU MUỐNG ĐƯỢC BÓN PHÂN GIUN QUẾ 

HÌNH 4: RAU CẢI ĐƯỢC BÓN PHÂN GIUN QUẾ 






HÌNH 5: RAU MUỐNG, RAU CẢI, RAU XA LÁCH VÀ RAU MÁ ĐƯỢC BÓN 

PHÂN GIUN QUẾ 











HÌNH 6: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH MẪU PHÂN GIUN QUẾ

Nghiên cứu sản xuất phân sinh học từ rác hữu cơ bằng giun quế (Perionyx excavatus) và men vi sinh ở quy mô hộ gia đình (2018)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?