Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium guajava L.) - 2017

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ 

KHOA KHOA HỌC TỰ NHIÊN 

BỘ MÔN HÓA HỌC 

❧☼❧ 

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC 

CHUYÊN NGÀNH: CỬ NHÂN HÓA HỌC 

XÂY DỰNG CÔNG THỨC PHỐI TRỘN KEM TRỊ MỤN 

TỪ CAO CHIẾT ỔI (Psidium guajava L.) 

DƯƠNG THỊ YẾN PHI 

NGUYỄN THỊ THÚY LAN 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Cần Thơ, 2017 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial











❧☼❧ 

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC 

CHUYÊN NGÀNH: CỬ NHÂN HÓA HỌC 

MÃ NGÀNH: D440112 

XÂY DỰNG CÔNG THỨC PHỐI TRỘN KEM TRỊ MỤN 

TỪ CAO CHIẾT ỔI (Psidium guajava L.) 

DƯƠNG THỊ YẾN PHI 

NGUYỄN THỊ THÚY LAN 

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN 

TS. LÊ THANH PHƯỚC 






Cần Thơ, 2017 














CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc 

---❧✧❧--- 

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN 

1. Cán bộ hướng dẫn: TS. Lê Thanh Phước 

2. Đề tài: Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium 

guajava L.) 

3. Sinh viên thực hiện: Dương Thị Yến Phi MSSV: B1304084 

Nguyễn Thị Thúy Lan MSSV: B1304054 

Lớp: Hóa học 2 – Khóa: 39 

4. Nội dung nhận xét: 

a) Nhận xét về hình thức của LVTN: 

……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 

b) Nhận xét về nội dung của LVTN (đề nghị ghi chi tiết và đầy đủ): 

‣ Đánh giá nội dung thực hiện của đề tài: 

……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 

‣ Những vấn đề còn hạn chế: 

……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 

c) Nhận xét đối với sinh viên thực hiện đề tài (ghi rõ từng nội dung chính do sinh 

viên nào chịu trách nhiệm thực hiện nếu có): 

……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 

d) Kết luận, đề nghị và điểm: 

……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 

Cần Thơ, ngày tháng năm 2017 

Cán bộ hướng dẫn 






TS. Lê Thanh Phước 

i 
















---❧✧❧--- 

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ PHẢN BIỆN 

1. Cán bộ phản biện: ……………………………………………………………… 








……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 



……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 


……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 



……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 


……………………………………………………………………………………… 

…...………………………………………………………………………………… 


Cán bộ phản biện 






ii 
















---❧✧❧--- 

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ PHẢN BIỆN 

1. Cán bộ phản biện: .……………………………………………………………… 








……………………………………………………………………………………… 

…...…………………………………………………………………………………. 



……………………………………………………………………………………… 

…...…………………………………………………………………………………. 


……………………………………………………………………………………… 

…...…………………………………………………………………………………. 



……………………………………………………………………………………… 

…...…………………………………………………………………………………. 


……………………………………………………………………………………… 

…...…………………………………………………………………………………. 


Cán bộ phản biện 






iii 








LỜI CẢM ƠN 




---❧•❧--- 

Trong quá trình thực hiện luận văn, chúng tôi đã tích lũy được nhiều kiến thức 

thực nghiệm cũng như nâng cao kỹ năng làm việc phòng thí nghiệm. Để đạt được 

kết quả hôm nay ngoài sự nổ lực cố gắng của chúng tôi thì còn có sự giúp đỡ tốt 

nhất từ phía thầy cô, sự ủng hộ của gia đình và bạn bè. 

Đầu tiên xin cảm ơn Ban Giám Hiệu trường đại học Cần Thơ, Ban lãnh đạo 

khoa Khoa học Tự Nhiên đã tạo điều kiện tốt nhất để chúng tôi được học tập và rèn 

luyện tại trường. 

Xin chân thành cảm ơn toàn thể Cán bộ thuộc khoa Khoa học Tự Nhiên nói 

chung và bộ môn Hóa Học nói riêng đã truyền dạy nhiều kiến thức quý báu và tận 

tình giúp đỡ chúng tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. 

Cảm ơn thầy Nguyễn Việt Bách, bộ môn Công nghệ Hóa, khoa Công nghệ đã 

nhiệt tình giúp đỡ và tạo điều kiện cho chúng tôi tiếp xúc với các trang thiết bị thí 

nghiệm. 

Chúng tôi xin đặc biệt gửi lời cảm ơn đến thầy Lê Thanh Phước đã tận tình 

hướng dẫn chúng tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Cảm ơn thầy đã truyền đạt 

những kiến thức bổ ích và tạo điều kiện tốt nhất để chúng tôi áp dụng những kiến 

thức đó vào thực tế, đó là hành trang quý báu để chúng tôi làm việc sau này. 

Cuối cùng, chúng tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình, cảm ơn cha mẹ đã 

luôn ủng hộ, quan tâm, chăm sóc và là chỗ dựa tinh thần tốt nhất cho chúng tôi trong 

suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn. Cảm ơn tất cả các bạn lớp Cử nhân 

Hóa học khóa 39 luôn nhiệt tình giúp đỡ khi chúng tôi gặp khó khăn. 

Dù đã cố gắng để thực hiện luận văn một cách tốt nhất, tuy nhiên do năng lực 

và kiến thức còn hạn chế nên đề tài của chúng tôi có nhiều thiếu sót, rất mong nhận 

được sự thông cảm cũng như những ý kiến đóng góp từ phía thầy cô và các bạn để 

chúng tôi rút kinh nghiệm và hoàn thiện tốt luận văn này. 

Xin chân thành cảm ơn! 






iv 








TÓM TẮT 




Đề tài “Phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium Guajava L.)” với mục 

tiêu chính là tạo ra một loại mỹ phẩm nguồn gốc từ thực vật có tác dụng trị mụn an 

toàn và hiệu quả. 

Nghiên cứu này được thực hiện theo các phương pháp thường quy trong hợp 

chất thiên nhiên: 

- Chiết cao Ổi bằng phương pháp ngâm dầm với dung môi ethanol. 

- Khảo sát hàm lượng một số thành phần nhằm đưa ra công thức tối ưu. 

- Tiến hành đánh giá chất lượng sản phẩm theo các chỉ tiêu: đánh giá độ ổn 

định nhũ tương, kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn, giới hạn kim loại nặng, mức độ kích 

ứng da. 

Qua quá trình nghiên cứu, đề tài đã đưa ra được công thức phối trộn kem trị 

mụn từ cao chiết Ổi. Kết quả đánh giá cho thấy sản phẩm tạo ra có giá trị pH là 6,0, 

kích thước hạt trung bình là 11,07 µm, ổn định trong điều kiện bảo quản tự nhiên 

và đạt yêu cầu về giới hạn nhiễm khuẩn theo Quyết Định 3113/1999/QĐ-BYT. Giới 

hạn kim loại nặng đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn ASEAN và sản phẩm không gây kích 

ứng cho da. 






v 
















---❧✧❧--- 

Đề tài: Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi 

(Psidium guajava L.) 

LỜI CAM ĐOAN 

Chúng tôi xin cam kết tất cả số liệu sử dụng trong luận văn này hoàn toàn dựa 

trên các kết quả nghiên cứu của chúng tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được 

dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào khác. 

Cán bộ hướng dẫn 


Sinh viên thực hiện 

TS. Lê Thanh Phước Dương Thị Yến Phi Nguyễn Thị Thúy Lan 






vi 








MỤC LỤC 




TÓM TẮT ........................................................................................................................... v 

DANH MỤC BẢNG........................................................................................................... x 

DANH MỤC HÌNH .......................................................................................................... xii 

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................................... xiii 

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU .................................................................................................. 1 

1.1 Đặt vấn đề ................................................................................................................. 1 

1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 1 

1.3 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................... 2 

1.4 Nội dung nghiên cứu ................................................................................................. 2 

CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU .............................................................................. 3 

2.1 Sinh lý da .................................................................................................................. 3 

2.1.1 Cấu trúc da…….. ................................................................................................... 3 

2.1.2 Đặc điểm sinh lý da ............................................................................................ 5 

2.2 Các con đường dẫn truyền hợp chất vào da .............................................................. 6 

2.2.1 Quá trình xâm nhập và hấp thụ các hợp chất vào da ......................................... 6 

2.2.2 Các con đường dẫn truyền hợp chất vào da ....................................................... 7 

2.3 Tổng quan về mụn .................................................................................................... 8 

2.3.1 Mụn trứng cá và triệu chứng của mụn ............................................................... 8 

2.3.2 Nguyên nhân và yếu tố gây ra mụn trứng cá ..................................................... 8 

2.3.3 Mụn trứng cá hình thành như thế nào .............................................................. 11 

2.4 Tổng quan về mỹ phẩm........................................................................................... 13 

2.4.1 Nhũ tương thuốc .............................................................................................. 13 

2.4.2 Mỹ phẩm dạng nhũ .......................................................................................... 14 

2.5 Tổng quan về cây Ổi ruột hồng............................................................................... 15 

2.5.1 Danh pháp và phân loại.................................................................................... 15 

2.5.2 Đặc điểm hình thái ........................................................................................... 15 

2.5.3 Nguồn gốc và phân bố ..................................................................................... 17 

2.5.4 Thành phần hóa học ......................................................................................... 17 

2.5.3 Ứng dụng của Ổi .............................................................................................. 21 


CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................... 24 

3.1 Phương tiện nghiên cứu .......................................................................................... 24 

3.1.1 Hóa chất ........................................................................................................... 24 





vii 











3.1.2 Dụng cụ và thiết bị ........................................................................................... 24 

3.2 Bố trí thí nghiệm ..................................................................................................... 25 

3.2.1 Chiết cao Ổi bằng phương pháp ngâm dầm ..................................................... 25 

3.2.2 Lựa chọn hệ nhũ ............................................................................................... 26 

3.2.3 Lựa chọn quy trình phối chế ............................................................................ 26 

3.3 Phương pháp đánh giá sản phẩm ............................................................................ 29 

3.3.1 Đánh giá chất lượng nhũ .................................................................................. 29 

3.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng nhũ ............................................................... 30 

3.3.3 Xác định kiểu nhũ ............................................................................................ 30 

3.3.4 Khảo sát độ bền của hệ nhũ tương ................................................................... 30 

3.3.5 Đánh giá độ ổn định của mỹ phẩm bằng phương pháp đo kích thước hạt....... 32 

3.4 Đánh giá mức độ gây kích ứng trên da, giới hạn nhiểm khuẩn và khả năng trị mụn 

của sản phẩm ................................................................................................................. 33 

3.4.1 Phương pháp thử kích ứng trên da ................................................................... 33 

3.4.2 Giới hạn kim loại nặng..................................................................................... 34 

3.4.3 Giới hạn nhiễm khuẩn ...................................................................................... 35 

3.5 Đánh giá chất lượng sản phẩm ................................................................................ 36 

3.5.1 Hình thức đánh giá ........................................................................................... 36 

3.5.2 Chỉ tiêu đánh giá về cảm quan ......................................................................... 37 

3.5.3 Chỉ tiêu định lượng .......................................................................................... 38 

3.5.3 Gây kích ứng da ............................................................................................... 40 

3.6 Đánh giá giá thành sản phẩm .................................................................................. 40 

CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ..................................................................... 41 

4.1 Chiết cao Ổi ruột hồng ............................................................................................ 41 

4.2 Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn ............................................................ 41 

4.2.1 Khảo sát tỷ lệ W:O:S ....................................................................................... 41 

4.2.2 Khảo sát hàm lượng chất làm đặc .................................................................... 43 

4.2.3 Khảo sát hàm lượng Glycerine ........................................................................ 45 

4.2.4 Khảo sát hàm lượng IPM ................................................................................. 46 

4.2.5 Khảo sát hàm lượng cao chiết .......................................................................... 47 

4.3 Kết quả xác định kiểu nhũ ...................................................................................... 48 

4.4 Khảo sát độ bền nhũ tương ..................................................................................... 48 


4.4.1 Phương pháp thử nhiệt độ ................................................................................ 48 

4.4.4 Phương pháp phơi sáng .................................................................................... 51 

4.5 Đánh giá chất lượng sản phẩm ................................................................................ 53 

viii 















4.5.1 Chỉ tiêu đánh giá trên đối tượng sử dụng ......................................................... 53 

4.5.2 Chỉ tiêu đánh giá trên sản phẩm ....................................................................... 53 

4.6 Đánh giá chất lượng sản phẩm bằng phương pháp xác định kích thức hạt ............ 54 

4.7 Kiểm tra các chỉ tiêu Hoá lý – Vi sinh .................................................................... 54 

4.7.1 Giới hạn nhiễm khuẩn ...................................................................................... 54 

4.7.2 Giới hạn kim loại nặng..................................................................................... 55 

4.7.3 Thử nghiệm mức độ kích ứng da ..................................................................... 55 

4.8 Đánh giá giá thành sản phẩm .................................................................................. 56 

CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................... 57 

5.1 Kết luận ................................................................................................................... 57 

5.2 Kiến nghị ................................................................................................................. 57 

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................ 58 

PHỤ LỤC.......................................................................................................................... 60 






ix 











DANH MỤC BẢNG 

Bảng 3.1 Kết quả so sánh quy trình phối chế nóng và quy trình phối chế lạnh…..28 

Bảng 3.2 Nguyên liệu phối trộn kem…………………………………….………..28 

Bảng 3.3 Hàm lượng các nguyên liệu được chọn cố định trong công thức kem….28 

Bảng 3.4 Mức độ phản ứng trên da thỏ……………………………………………34 

Bảng 3.5 Phân loại các phản ứng trên da thỏ……………………………………..34 

Bảng 3.6 Các chỉ tiêu giới hạn kim loại nặng theo tiêu chuẩn ASEAN…………..35 

Bảng 3.7 Thang điểm đánh giá……………………………………………………36 

Bảng 3.8 Thang giá trị (%) của các chỉ tiêu đánh giá……………………………..36 

Bảng 3.9 Thang đánh giá dạng và màu tự nhiên của kem………………………...37 

Bảng 3.10 Thang đánh giá độ phân pha…………………………………………..37 

Bảng 3.11 Thang đánh giá độ bóng của kem………………………………….…..37 

Bảng 3.12 Thang đánh giá độ linh động của kem………………………………….38 

Bảng 3.13 Thang đánh giá độ chỉnh da……………………………………………38 

Bảng 3.14 Thang đánh giá độ mát của kem………………………………………38 

Bảng 3.15 Thang đánh giá độ gây mùi lạ của kem……………………………….38 

Bảng 3.16 Thang đánh giá độ pH của kem……………………………………….39 

Bảng 3.17 Thang đánh giá độ lún kim…………………………………………….39 

Bảng 3.18 Thang đánh giá sai biệt độ lún kim…………………………………….39 

Bảng 3.19 Thang đánh giá độ tan trên da………………………………………….40 

Bảng 4.1 Kết quả đo độ ẩm của bột dược liệu…………………………………….41 

Bảng 4.2 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S 1………………………………………….42 

Bảng 4.3 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S 2………………………………………….42 

Bảng 4.4 Kết quả khảo sát hàm lượng chất làm đặc……………………………….44 

Bảng 4.5 Kết quả khảo sát hàm lượng Glycerine…………………………………45 

Bảng 4.6 Kết quả khảo sát hàm lượng IPM………………………………………..46 

Bảng 4.7 Kết quả khảo sát hàm lượng cao chiết……………………………….…47 

Bảng 4.8 Công thức tối ưu kem trị mụn từ cao chiết Ổi…………………………..48 

Bảng 4.9 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp thử nhiệt độ sau 36 

giờ………………………………………………………………………………...49 


ngày……………………………………………………………………………….49 

Bảng 4.11 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp ly tâm……………….51 

Bảng 4.12 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp phơi sáng……………52 

Bảng 4.13 Kết quả đánh giá cảm quan khi sử dụng sản phẩm……………………..53 

Bảng 4.14 Kết quả kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn………………………………..55 






x 








Bảng 4.15 Giá thành trên 50 g kem trị mụn……………………………………....56 









xi 








DANH MỤC HÌNH 




Hình 2.1 Cấu trúc của da…………………………………………………….…….3 

Hình 2.2 Sự tăng tiết bã nhờn………………………………………………….…..9 

Hình 2.3 Sự tăng sừng…………………………………………………………..…9 

Hình 2.4 Quá trình thâm nhập của vi sinh vật……………………………………10 

Hình 2.5 Sự viêm nhiễm………………………………………………………….10 

Hình 2.6 Các loại mụn thường gặp……………………………………………….12 

Hình 2.7 Cây Ổi và các bộ phận cây Ổi………………………………………......17 

Hình 2.8 Công thức cấu tạo β-caryopyllene……………………………………...19 

Hình 2.9 Công thức cấu tạo của quercetin………………………………………..19 

Hình 2.10 Công thức cấu tạo của guajaverin……………………………..………19 

Hình 2.11 Công thức cấu tạo của acid ascorbic…………………………………..20 

Hình 2.12 Công thức cấu tạo của acid gallic……………………………………..20 

Hình 2.13 Công thức cấu tạo của β-carotene……………………………………..21 

Hình 3.1 Kem Pond’s (mẫu đối chứng)…………………………………………..31 

Hình 4.1 Cao chiết Ổi ruột hồng………………………………………………….41 

Hình 4.2 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S.……..……………………………………43 

Hình 4.3 Kết quả khảo sát lại tỷ lệ W:O:S.………….……………………………43 

Hình 4.4 Các mẫu kem ứng với giá trị hàm lượng chất làm đặc được khảo sát….44 

Hình 4.5 Các mẫu kem ứng với hàm lượng Glycerine đã khảo sát….……………45 

Hình 4.6 Các mẫu kem ứng với hàm lượng IPM đã khảo sát……………….……..46 

Hình 4.7 Các mẫu kem ứng với hàm lượng cao chiết đã khảo sát………….……..47 

Hình 4.8 Kết quả xác định kiểu nhũ……………………………………………….48 

Hình 4.9 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi lưu nhiệt ở 50ºC……..50 

Hình 4.10 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi lưu nhiệt ở 10ºC……50 

Hình 4.11 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi ly tâm……………….51 

Hình 4.12 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi phơi sáng…………..52 

Hình 4.13 Kết quả đo pH của mẫu đối chứng và sản phẩm thu được………………53 

Hình 4.14 Biểu đồ thể hiện kết quả xác định kích thước hạt……………………..54 






xii 











ASEAN 

BYT 

CHĐBM 

DĐVN IV 

IPM 

O/W 

O/W/O 

PE 9010 

QĐ-BKHCNMT 

Span 60 

Tween 80 

TEA 

TCVN 

W:O:S 

W/O/W 

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 

Association of South East Asian Nations 

Bộ Y Tế 

Chất hoạt động bề mặt 

Dược điển Việt Nam IV 

Isopropyl myristate 

Oil in water 

Oil in water in oil 

Phenoxyethanol and Ethylhexylglycerine 

Quyết định-Bộ Khoa Học Công Nghệ và Môi Trường 

Sorbitan monostearate 

Polyoxyethylene sorbitan monooleate 

Triethanolamine 

Tiêu chuẩn Việt Nam 

Water:Oil:Surfactant 

Water in oil in water 






xiii 








Luận văn tốt nghiệp 

GVHD: TS. Lê Thanh Phước 




1.1 Đặt vấn đề 

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 

Từ xa xưa con người đã biết đến làm đẹp, tuy nhiên với sự phát triển vượt bậc 

của xã hội ngày nay đòi hỏi con người cần phải chỉnh chu và sang trọng hơn về hình 

thức. Do đó, việc làm đẹp đối với cả 2 phái nói chung và phụ nữ hiện đại nói riêng 

đang dần trở thành một nhu cầu thiết yếu. Theo đà phát triển của xã hội, các hình 

thức làm đẹp cũng trở nên đa dạng và hiện đại hơn, từ những phương pháp truyền 

thống đến hiện đại, từ kỹ thuật đơn giản cho đến những kỹ thuật phức tạp nhằm đáp 

ứng kịp thời cho những nhu cầu bất tận của việc làm đẹp. Các dòng sản phẩm trên 

thị trường hiện nay ngày càng đa dạng về nguồn gốc, mẫu mã nhằm đáp ứng kịp 

thời nhu cầu làm đẹp của con người. Tuy nhiên, hiện nay các loại mỹ phẩm kém 

chất lượng, mỹ phẩm có chứa chất cấm như Isopropylparaben, Butylparaben, 

Talc,… xuất hiện trên thị trường ngày càng nhiều gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, 

thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng của người sử dụng. Do đó, mỹ phẩm có nguồn 

gốc từ thiên nhiên luôn là lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng bởi chúng vừa có 

giá thành hợp lý, vừa mang lại hiệu quả tuyệt vời trong việc chăm sóc và làm đẹp 

da. 

Hiện nay, có nhiều loại dược liệu từ thiên nhiên được ứng dụng vào mỹ phẩm 

do chúng có chứa hàm lượng vitamin, khoáng chất cao như cà chua có chứa lycopen 

có thể được sử dụng làm kem dưỡng trắng da, quả gấc có chứa hàm lượng β-carotene 

khá cao, cũng được sử dụng để điều chế kem trắng da, trị mụn, bên cạnh đó loại quả 

không thể không kể đến đó là Ổi ruột hồng, trái Ổi ruột hồng giàu vitamin C (gấp 3 

– 4 lần so với cam), chứa hàm lượng lớn lycopen (nhiều hơn quả cà chua tươi) thích 

hợp cho việc trị mụn, dưỡng da. Do vậy, với mong muốn tạo ra một sản phẩm từ 

thiên nhiên, vừa an toàn, vừa hiệu quả, nhóm đã chọn Ổi ruột hồng làm đối tượng 

nghiên cứu để tạo ra một sản phẩm đáp ứng được nhu cầu làm đẹp của người tiêu 

dùng. 

1.2 Mục tiêu nghiên cứu 

Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống người dân được cải thiện rõ rệt, nhu 

cầu chăm sóc bản thân của mỗi người được chú trọng nhiều hơn. Mối quan tâm của 

cả hai giới tới ngoại hình càng lớn, do đó mỹ phẩm đã và đang trở thành sản phẩm 

tiêu dùng quen thuộc. Hiện nay có rất nhiều loại mỹ phẩm được giao thương trên 

thị trường đặc biệt là các sản phẩm trị mụn, đa dạng từ mẫu mã đến chủng loại và 


1 

















mức giá. Tuy nhiên, thị trường mỹ phẩm cũng tiềm ẩn nhiều yếu tố tác động đến 

sức khỏe cũng như kinh tế của người dân như hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất 

lượng,… 

Đề tài “Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium 

guajava L.)” nhằm tạo ra một loại mỹ phẩm trị mụn có độ an toàn cao với các 

nguyên liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên và phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. 

Từ mục đích đã nêu, mục tiêu nghiên cứu của đề tài bao gồm: 

- Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn. 

- Đánh giá độ ổn định của sản phẩm. 

- Kiểm tra mức độ gây kích ứng da, giới hạn kim loại nặng và giới hạn nhiễm 

khuẩn của sản phẩm. 

1.3 Đối tượng nghiên cứu 

Ổi ruột hồng thu được tại xã Tam Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, 

ngày 05/01/2017. 

Mẫu được định danh dựa theo sách Cây cỏ Việt Nam, quyển III của Phạm 

Hoàng Hộ [16] . 

1.4 Nội dung nghiên cứu 

Cao chiết Ổi được chiết bằng phương pháp ngâm dầm với dung môi ethanol. 

Khảo sát tỷ lệ giữa các pha trong hệ nhũ tương W:O:S, từ đó tiến hành khảo 

sát và xác định hàm lượng tối ưu cho sản phẩm. 

Tiến hành đánh giá độ ổn định của kem sau khi phối trộn nhằm đánh giá chất 

lượng sản phẩm. Dựa vào kết quả đánh giá có thể điều chỉnh công thức sao cho sản 

phẩm đạt yêu cầu về độ ổn định. 

Thực hiện đánh giá một số chỉ tiêu Hóa lý – Vi sinh của kem thành phẩm như: 

thử nghiệm mức độ gây kích ứng da, kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn và giới hạn kim 

loại nặng để đánh giá mức độ an toàn của sản phẩm. 

Đánh giá chất lượng của kem thành phẩm theo các chỉ tiêu về cảm quan, định 

lượng và đánh giá giá thành sản phẩm . 






2 













CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 

2.1 Sinh lý da 

2.1.1 Cấu trúc da [6] 

Cấu trúc của da gồm có 3 lớp: thượng bì (biểu bì), trung bì, hạ bì và các phần 

phụ dưới da gồm có thần kinh, tuyến mồ hôi, tuyến bã, nang lông và móng. 

Hình 2.1 Cấu trúc của da 

(Nguồn: Eucerin) 

Thượng bì chia ra làm 5 lớp bao gồm lớp đáy, lớp gai, lớp hạt, lớp sáng và lớp 

sừng. 

‣ Lớp đáy (basal stratum) 

Ở lớp đáy có hai loại tế bào cùng nằm trên màng đáy là tế bào đáy (tế bào sinh 

sản) và tế bào sắc tố. 

Tế bào đáy có hình trụ, nằm vuông góc với đường phân cách giữa thượng bì 

và chân bì (màng đáy). Chúng có bào tương bắt màu kiềm nhẹ, nhân hình bầu dục 

hay dài chứa nhiều chất nhiễm sắc. Các tế bào này nằm sát nhau và dính với nhau 

bằng các cầu nối bào tương. Trong một số tế bào thường thấy hình nhân chia. 

Tế bào hắc sắc tố (các tế bào sáng hay các tế bào đuôi gai), có nguồn gốc thần 

kinh, chúng có khả năng tổng hợp sắc tố melanin. Khi nhuộm muối bạc thấy tế bào 

có nhiều nhánh bào tương dài, trong bào tương có những hạt sắc tố đen. Khi nhuộm 


3 

















hematoxylin – eosin chúng là những tế bào sáng, nhân bắt màu sẫm, bào tương bắt 

màu kiềm nhẹ. 

Màng đáy không bắt màu thuốc nhuộm thông thường. Khi sử dụng thuốc 

nhuộm acid schiff, màng đáy bắt màu đỏ (là một vạch mỏng, đậm đặc, thuần nhất, 

vì nó chứa một lượng khá lớn polysaccarid). Nó là một hàng rào để khuếch tán các 

hạt nhỏ như thuốc nhuộm vào chân bì. 

‣ Lớp gai (stratum spinosum) 

Các tế bào lớp gai có hình đa diện, nằm trên lớp đáy, có từ 5 – 10 hàng tế bào. 

Các tế bào nằm sát nhau, nối với nhau bằng các cầu nối bào tương, rõ rệt hơn ở lớp 

đáy. Dưới kính hiển vi điện tử các tế bào này không nối hẳn với nhau mà chỉ tiếp 

xúc bằng các thể nối (desmosome) chứa những hạt đậm đặc mà bản chất là 

phospholipid. Khi tách các tế bào gai rời nhau ra thì thấy trên bề mặt có những nhú 

bào tương giống như những cái gai. Trong bào tương có nhiều tơ trương lực quy tụ 

vào các cầu nối, chúng có thể hợp lại thành bó. Các tế bào gai cũng có khả năng 

sinh sản bằng gián phân. Hoạt động gián phân của lớp đáy và lớp gai đều mạnh mẽ 

và liên tục, khoảng từ 19 – 20 ngày thượng bì của người lại được đổi mới một lần. 

‣ Lớp hạt (stratum glanulosum) 

Các tế bào của lớp hạt gồm từ 3 – 4 hàng, chúng có hình dẹt, nằm trên lớp gai. 

Trong bào tương chứa các hạt sừng keratohyalin. Những hạt này xuất hiện chứng tỏ 

quá trình sừng hoá bắt đầu. Keratin thuộc nhóm protein sợi có chứa nhiều gốc 

aminoacid, arginin, lysin, cystidin,... chúng khá bền vững với những tác nhân hoá 

học như acid hoặc base. Bề dày của lớp hạt dao động phụ thuộc vào mức độ sừng 

hoá, lớp hạt dày ở những nơi có lớp sừng dày. Ở những nơi có á sừng thì thường 

không có lớp hạt. 

‣ Lớp sáng (stratum lucidum) 

Lớp này chỉ có ở lòng bàn tay, bàn chân, nó nằm ở trên lớp hạt và gồm những 

tế bào trong, thuần nhất, không có nhân, dẹt, chúng sắp xếp thành 2 hoặc 3 hàng. 

Các tế bào này chứa chất eleidin, hình thành do hoá lỏng các hạt sừng trong chứa 

nhiều nhóm disulfit. 

‣ Lớp sừng (stratum corneum) 


Lớp sừng ở trên cùng, các tế bào trở nên dẹt hoàn toàn, màng bào tương dày, 

nhân biến mất. Trong bào tương chỉ còn toàn những sợi sừng. Mỗi tế bào biến thành 

4 

















một lá sừng mỏng, chúng chồng chất lên nhau, những tế bào ở mặt trên cùng luôn 

luôn bị bong rơi ra. 

‣ Sắc tố của thượng bì 

Sắc tố ở da thuộc nhóm hắc tố, có tác dụng bảo vệ cơ thể tránh tác hại của tia 

cực tím. 

Sắc tố (melanin) ở da do tế bào sắc tố (melanocyte) tổng hợp. Cứ khoảng 10 – 

15 tế bào đáy lại có một tế bào sắc tố. Bình thường các tế bào sắc tố nằm xen lẫn 

với các tế bào đáy, khi sắc tố cần nhiều thì tế bào sắc tố (melanocyte) có cả ở trong 

lớp gai (vùng da bị rám nắng) và trong các đại thực bào ở chân bì. 

‣ Tế bào Langerhans 

Là một loại tế bào riêng biệt, nằm ở lớp gai. Cho tới nay phần lớn các tác giả 

cho rằng tế bào này là tiền đề của hệ thống miễn dịch tế bào của cơ thể. 

2.1.2 Đặc điểm sinh lý da 

Da là cơ quan quan trọng đối với cơ thể của chúng ta. Da là rào chắn ngăn cách 

nội mô với môi trường ngoài và giữ cho cơ thể có hình dáng nhất định. Bề mặt da 

có các phím mỡ với độ pH từ 4,5 – 6,5 làm hạn chế tác động của các acid, dung dịch 

kiềm, ngăn cản nước ngấm từ bên ngoài vào cơ thể và ngược lại. 

Da là rào cản giúp chống lại sự sang chấn, va chạm, làm hạn chế khả năng xâm 

nhập của vi khuẩn từ bên ngoài vào. Bằng việc bài tiết tuyến mồ hôi và nhờ hệ mao 

mạch, da tham gia điều hòa thân nhiệt và đào thải mốt số chất cặn bã. 

Với độ dày từ 1,5 – 4 mm, diện tích da khoảng 1,5 đến 2 m 2 , da thực hiện nhiều 

chức năng quan trọng, có liên quan mật thiết với các cơ quan khác bên trong cơ thể 

và có ý nghĩa quyết định đối với đời sống con người. Da có nhiệm vụ cách ly giữa 

nội mô và ngoại mô, giữ cho nội mô luôn luôn hằng định còn ngoại mô thì thay đổi 

hàng ngày. Chính vì vậy mà sự toàn vẹn và lành mạnh của da là yếu tố cần thiết để 

đảm bảo sức khỏe chung cho toàn cơ thể. 

Nhờ có cấu trúc rất chặt chẽ của lớp Malpighi được tăng cường do các cầu nối 

giữa các tế bào, nhờ vùng tiếp giáp trung – thượng bì vững chắc, nhờ sự dẻo, chắc, 

đàn hồi giữa các sợi tạo keo, sợi liên kết ở trung bì, nhờ lớp mỡ đệm dưới da mà da 

có thể chống lại sự sây xát, chấn thương từ ngoại cảnh (da chịu được áp lực 1,8 

kg/mm 2 ). 


Da có tác dụng ngăn cản sự tác dụng của ánh sáng, lớp sừng không cho ánh 

5 

















sáng có bước sóng 200 nm xuyên qua, lớp trung bì ngăn cản bức xạ ánh sáng có 

bước sóng 340 – 700 nm. Các bức xạ có bước sóng dài gây biến đổi nhiệt làm tăng 

chuyển hóa. Các sắc tố da cũng có tác dụng ngăn cản sự tác động của các bức xạ 

ánh sáng bảo vệ các cơ quan dưới da 

Độ toan kiềm (pH) của da là yếu tố quan trọng chống lại vi khuẩn và nấm, pH 

của da thay đổi theo từng vùng, dao động từ 4,5 đến 6,5. Những vùng da bị kiềm 

hóa (vùng da có nhiều mồ hôi, dễ bị ẩm ướt như bẹn, kẽ ngón chân, nách…) dễ bị 

nấm và vi khuẩn tấn công. Thượng bì còn có khả năng trung hòa đối với các dung 

dịch toan hoặc kiềm loãng đặt trên da (khả năng đệm). 

Bên cạnh đó, da còn có vai trò điều hòa thân nhiệt, do một loại phản xạ đi từ 

các cơ quan thụ cảm nhiệt ở trung bì đến trung tâm điều hòa nhiệt độ duới đồi thị. 

Da tham gia điều hòa thân nhiệt bằng 2 cơ chế chính là ra mồ hôi và phản ứng vận 

mạch. Khi nhiệt độ bên ngoài tăng cao, cơ thể phản ứng bằng giãn mạch máu dưới 

da để tăng tỏa nhiệt, đồng thời tăng tiết mồ hôi và tăng bốc hơi làm giảm nhiệt (trung 

bình tiết 1 lít mồ hôi tốn 500 calo). 

Trên bề mặt da toàn cơ thể có khoảng 2 đến 5 triệu tuyến mồ hôi, ngoài nhiệm 

vụ tham gia điều hòa thân nhiệt mồ hôi còn có nhiệm vụ thải trừ các chất cặn bã, 

độc hại, chủ yếu là urê. Ngoài ra, da còn có vai trò dự trữ, chuyển hóa các muối 

khoáng, nước, da có khả năng tạo ra keratin và melanin đây có thể được coi là hai 

chức phận đặc hiệu của tế bào thượng bì, đồng thời đây cũng là chức năng sơ đẳng 

đảm bảo sự an toàn cho da và bảo vệ cơ thể. Một chức năng không thể thiếu đó là 

chức năng cảm giác. Nhờ chức phận này mà cơ thể có thể thích ứng được với ngoại 

cảnh và tránh được nhiều yếu tố có hại. 

2.2 Các con đường dẫn truyền hợp chất vào da [8] 

2.2.1 Quá trình xâm nhập và hấp thụ các hợp chất vào da 

Làn da là một hệ thống động có tình trạng và đặc tính phụ thuộc vào nhiệt độ, 

độ ẩm, môi trường và một số yếu tố khác. Vì vậy, khả năng hấp thu các hoạt chất 

dùng ngoài có sự khác biệt đáng kể ở nhiều điều kiện khác nhau. 

Trong quá trình xâm nhập, cơ thể không hấp thu chất nào và chúng cũng không 

làm ảnh hưởng đến hệ thống cấu trúc cơ thể. Hấp thu qua da diễn ra khi các chất 

được thoa lên da, xuyên qua rào cản trong cấu trúc da để vào mạch máu, hiệu quả 

sẽ được xác định sau quá trình hấp thu. 


Có nhiều yếu tố làm ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và hấp thu các hợp 





6 













chất vào da như: 

- Thành phần hóa học của các chất mà da tiếp xúc (kích thước phân tử và tính 

tan của chúng). 

- Tình trạng da (độ dày của da, vùng da tiếp xúc là mỏng hay dày). 

Một chất có thể được xâm nhập và hấp thu và da qua biểu bì, các tuyến mồ 

hôi, vì thế đòi hỏi các tạo ra các phân tử hòa tan, có kích thước đủ nhỏ để có thể 

được xâm nhập và hấp thu vào da một cách dễ dàng. 

2.2.2 Các con đường dẫn truyền hợp chất vào da [6] 

Các lớp sừng, lớp ngoài cùng của da đóng vai trò như những rào cản chính 

trong da. Cấu trúc lớp sừng thường được so sánh như một bức tường gạch, lớp tế 

bào sừng (lớp sừng bị keratin hóa) được ví như những viên gạch bao quanh bởi các 

vữa là lipid gian bào lá mỏng. Hai tuyến đường chính của da là thấm qua các lỗ 

tuyến và qua lớp sừng. Các tuyến đường qua lỗ tuyến còn được gọi là các tuyến 

đường ống dẫn bao gồm thấm qua các tuyến mồ hôi và trên các nang tóc với tuyến 

bã nhờn kết hợp của chúng. 

Có 3 con đường dẫn truyền các hợp chất vào da: 

- Xâm nhập qua lớp sừng. 

- Xuyên qua lỗ chân lông. 

- Thấm qua tuyến mồ hôi. 

Các tuyến đường qua lớp sừng chứa hai con đường nhỏ, con đường dẫn truyền 

xuyên qua tế bào và con đường dẫn truyền qua lớp lipid gian bào. 

- Con đường dẫn truyền xuyên qua tế bào là thông qua các tế bào sừng, sau đó 

qua các lipid nội bào. Do keratin cấu tạo nên lớp tế bào sừng đều có dạng hình que 

hay hình trụ, tạo thành một cấu trúc có trật tự, ngoài ra cholesterol trong lipid gian 

bào giúp cho lớp sừng trở nên lưu động, không bị hóa rắn nên phần lớn các hoạt 

chất thiên nhiên ưa dầu có thể thấm qua con đường này. 

- Các tuyến đường dẫn truyền qua lớp lipid gian bào là xâm nhập một cách 

liên tục qua các vùng lipid gian bào. Do tính chất của lớp lamellar gel nên các hoạt 

chất ưa dầu có thể đi qua đường này. 

Da lòng bàn tay đã được chứng minh là ít thấm hơn các vùng da khác trên cơ 

thể con người, mặc dù nó có chứa nhiều gấp ba lần các tuyến mồ hôi trên một đơn 

vị diện tích. Do đó quá trình thấm vào da của các hợp chất qua lớp sừng và lỗ chân 

lông là chủ yếu. 






7 













2.3 Tổng quan về mụn 

2.3.1 Mụn trứng cá và triệu chứng của mụn [6] 

Mụn trứng cá là một bệnh lý về da, bắt đầu khi các tế bào chết và bã nhờn làm 

tắt nghẽn lỗ chân lông, nếu vi khuẩn xâm nhập vào lỗ chân lông sẽ làm cho da bị 

đỏ, viêm nhiễm và có mủ. 

Mụn trứng cá thường xuất hiện ở da nhờn, biểu hiện của mụn trứng cá trên da 

là khi da bị nổi các đốm đỏ, viêm và sưng tấy thường thấy ở mặt, ngực, cổ và lưng. 

Mụn trứng cá được chia làm 3 mức độ là mức độ nhẹ – mụn đầu đen, đầu trắng 

(Comedonica); mức độ trung bình – mụn có nhân trắng hoặc vàng (Papulopustulosa) 

và mức độ nặng – mụn bọc (Conglobata). Mụn trứng cá phổ biến ở độ tuổi dậy thì 

và có thể kéo dài đến độ tuổi trưởng thành. Một số người không bị mụn trứng cá, 

nhưng có thể bị ngay trước thời kỳ kinh nguyệt khi trưởng thành. Bị mụn trứng cá 

khiến tâm lý căng thẳng, khó chịu kéo dài và có thể để lại vết thâm và sẹo trên da. 

Khi bị mụn, làn da ngày càng mỏng và yếu do bị bào mòn, dần dần sẽ mất đi 

khả năng chống chọi với vi khuẩn có hại và môi trường bên ngoài. Khi tiếp xúc với 

môi trường bên ngoài như ánh nắng, tia cực tím,… da dễ bị sạm, nám, hoặc dễ bị 

bệnh về da như viêm nhiễm, dị ứng. Hơn nữa, khả năng tự phục hồi của da cũng 

giảm sút và mất dần, da từ đó cũng nhanh chóng bị lão hóa. 

2.3.2 Nguyên nhân và yếu tố gây ra mụn trứng cá 

2.3.2.1 Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá 

Có 4 nguyên nhân chính góp phần vào sự hình thành mụn trứng cá: Sự tăng 

tiết bã nhờn, sự tăng sừng, quá trình thâm nhập của vi sinh vật và sự viêm nhiễm. 

‣ Sự tăng tiết bã nhờn 

Hiện tượng này xảy ra khi bã nhờn được sản xuất quá nhiều. Về mặt sinh lý, 

tuyến bã nhờn tiết ra một chất dầu gọi là bã nhờn nhằm bôi trơn tóc và da. 

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự sản xuất bã nhờn như hormone, khí hậu, việc 

dùng thuốc và các yếu tố di truyền. 

Quá trình tiết bã nhờn bị xáo trộn có thể gây nên chứng viêm da tiết bã, một 

loại viêm phổ biến khiến da bị bong tróc, đóng vảy trắng hoặc vàng ở khu vực da 

nhờn như ở đầu hoặc bên trong tai. 






8 













Hình 2.2 Sự tăng tiết bã nhờn 


‣ Sự tăng sừng 

Sự tăng sừng là hiện tượng lớp sừng (lớp ngoài cùng của biểu bì) phía ngoài 

da dày lên. Những lớp tế bào chết bị sừng hóa bất thường khiến các ống dẫn của 

tuyến bã nhờn bị bịt kín, làm nhiễu loạn hoặc gián đoạn quá trình tiết bã nhờn. 

Việc da sản xuất quá nhiều bã nhờn (sự tăng tiết bã nhờn) kết hợp với việc tích 

tụ các lớp tế bào chết (sự tăng sừng) xảy ra ở nang lông dẫn đến sự bít tắc lỗ chân 

lông. Hiện tượng này khiến các vách nang phình lên, dẫn đến sự hình thành mụn 

đầu trắng, hoặc mụn đầu đen nếu phần bị bít tắc ở gần bề mặt da. 

Hình 2.3 Sự tăng sừng 


‣ Quá trình thâm nhập của vi sinh vật 

Một số vi khuẩn thông thường sống trên da một cách vô hại (Propionibacteria 

acnes) có thể phát triển mạnh và thâm nhập các nang bị bịt kín, dẫn đến sự hình 

thành các nốt sần, mụn mủ, mụn bọc hoặc mụn nang . 






9 













Hình 2.4 Quá trình thâm nhập của vi sinh vật 


‣ Sự viêm nhiễm 

Hậu quả của những hiện tượng trên khiến da ửng đỏ và viêm nhiễm. Trong 

một vài trường hợp, các vách nang vỡ ra ở giai đoạn cuối của quá trình viêm nhiễm. 

Chất béo, acid béo, tế bào sừng (đã chết), vi khuẩn và các mảnh tế bào được giải 

phóng, tạo thành các vết viêm nhiễm rộng và sâu ở các mô lân cận. 

Hình 2.5 Sự viêm nhiễm 


.2.3.2.2 Các yếu tố gây ra mụn trứng cá 

Hormone đóng vai trò quan trọng dẫn đến sự hình thành mụn trứng cá ở độ 

tuổi dậy thì. Sự gia tăng nội tiết tố Androgens ở độ tuổi dậy thì khiến bã nhờn được 

sản xuất nhiều hơn mức cần thiết, các tuyến bã nhờn nhạy cảm hơn cũng là một yếu 

tố liên quan đến sự phát triển của mụn trứng cá. Phần lớn mụn trứng cá biến mất 

một cách tự nhiên sau tuổi dậy thì. Tuy nhiên vẫn cần áp dụng các biện pháp chữa 

trị hiệu quả để ngăn ngừa hình thành sẹo về sau. Do tuyến bã nhờn đặc biệt nhạy 

cảm với hormone, mụn trứng cá ở độ tuổi trưởng thành vẫn có thể xuất hiện ở phụ 

nữ mắc các bệnh liên quan đến hormone như hội chứng đa nang buồng trứng. Ngoài 

ra, thần kinh căng thẳng cũng có thể gây nên mụn trứng cá ở phụ nữ trưởng thành. 


10 

















Ở những người có da bị mụn, sự sản xuất bã nhờn vượt mức cần thiết tạo môi 

trường lý tưởng cho các vi khuẩn mụn trứng cá (Propionibacterium acnes) phát triển 

và sinh sôi nảy nở. Điều này gây nên tình trạng viêm nhiễm và sự hình thành của 

các đốm đỏ hoặc có thể chứa mủ. Gen cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn 

trứng cá ở mỗi người. Chính vì vậy, nếu cả cha và mẹ đều bị mụn trứng cá, tỷ lệ con 

cái mắc phải cũng cao hơn. Cha mẹ có mụn trứng cá ở độ tuổi trưởng thành, con cái 

của họ cũng có nhiều khả năng gặp điều tương tự. 

Một số loại thuốc có hoạt tính Androgens cao như steroid hoặc lithium (một 

loại thuốc an thần), isoniazid, phenytoin, corticosteroids,… được xác định có liên 

quan đến sự hình thành mụn trứng cá ở một số người. Có rất nhiều những suy đoán 

liên quan đến mụn trứng cá, hầu hết đều đổ lỗi cho người bị mụn – chẳng hạn như 

nguyên nhân của mụn trứng cá là do da bẩn, vệ sinh kém hoặc ăn uống không điều 

độ, hay mụn trứng cá là bệnh truyền nhiễm. Những suy đoán này hoàn toàn không 

đúng với sự thật, thực chất việc vệ sinh quá mức với những sản phẩm có tính tẩy 

rửa mạnh còn dễ khiến da bị kích ứng. 

Mặc dù không phải là nguyên nhân gây nên mụn trứng cá, một số yếu tố sau 

đây có khả năng khiến các triệu chứng của mụn trở nên trầm trọng hơn: 

- Sự thay đổi hormone. 

- Yếu tố di truyền. 

- Khí hậu nóng ẩm. 

- Các mỹ phẩm pha dầu. 

- Trang phục quá chật, để tóc che phủ mặt. 

- Chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý. 

- Một số thuốc có hoạt tính Androgens cao. 

2.3.3 Mụn trứng cá hình thành như thế nào 

Bình thường, dưới da có hệ thống tuyến nhờn tiết một lượng dầu vừa phải để 

nuôi dưỡng và làm ẩm da, giúp da luôn khỏe mạnh. Mỗi lỗ chân lông sẽ có một 

tuyến nhờn nằm ngay dưới và chất nhờn có thể thoát ra ngoài lỗ chân lông. 

Tuy nhiên, ở giai đoạn dậy thì hoặc vì một số nguyên nhân khác nhau mà tuyến 

này tăng cường hoạt động, tăng tiết chất nhờn hơn mức bình thường. Chất nhờn khi 

khô sẽ đọng lại trong lỗ chân lông, cộng với tế bào chết trên da sẽ gây bít lỗ chân 

lông.Tình trạng bít tắc lỗ chân lông là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn kỵ khí (nhất 

là Propionibacterium acnes) sinh sôi và phát triển mạnh, gây ngứa và xuất hiện các 

ổ viêm hình thành mụn trứng cá. 






11 













Do lỗ chân lông cũng như tuyến sinh chất nhờn trong lỗ chân lông ở các vị trí 

như mặt, cổ, vai lưng và ngực thường lớn hơn nên mụn trứng cá thường xuất hiện 

nhiều ở những vị trí này. 

Biểu hiện thường là những nốt mụn nhỏ, có đốm mủ và tấy đỏ, có khi đốm 

đen, có khi trắng tùy vào mức độ bít chân lông nhiều hay ít. Với thể mụn nhẹ, mụn 

chỉ nằm nông trên lớp da ngoài thì không để lại sẹo. Nhưng với trường hợp nặng, 

mụn trứng cá có thể nổi cục, viêm mủ tiến sâu vào trong da hình thành mụn mủ bọc. 

Khi bọc mủ vỡ ra ở bên trong da có thể lan ra thành những bọc mủ lớn hơn hoặc 

gây sẹo, thậm chí nhiều khi những bọc mủ ăn thông với nhau ở dưới da rất khó điều 

trị. 

Hình 2.6 Các loại mụn thường gặp 

2.3.4 Phương pháp điều trị mụn 

Có 3 phương pháp cơ bản trong vấn đề điều trị mụn: trị mụn bằng phương 

pháp tự nhiên, trị mụn bằng mỹ phẩm và trị mụn bằng công nghệ cao. Mỗi phương 

pháp đều có ưu điểm riêng, tuy nhiên phương pháp điều trị mụn bằng mỹ phẩm là 

phù hợp với đại đa số người dân. Việc áp dụng phương pháp trị mụn đơn giản này 

không những mang lại hiệu quả cao mà còn giúp tiết kiệm chi phí (so với phương 

pháp trị mụn bằng công nghệ cao) và giúp rút ngắn quá trình điều trị. 

Khi áp dụng phương pháp trị mụn bằng mỹ phẩm cần tuyệt đối tránh chọn các 

sản phẩm kem trị mụn chứa hóa chất, vì những sản phẩm này có thể điều trị mụn 

nhanh chóng nhưng rất dễ gây kích ứng da. Thay vào đó nên sử dụng các loại kem 

trị mụn có chứa các thành phần từ thiên nhiên: vitamin A, E, C,… đặc biệt là các 






12 













sản phẩm có chiết xuất từ tinh dầu hoa oải hương, nha đam, tinh dầu trà,… Những 

loại kem chứa các thành phần này đặc biệt phù hợp với da nhạy cảm hoặc da khô. 

2.4 Tổng quan về mỹ phẩm [17] 

2.4.1 Nhũ tương thuốc 

2.4.1.1 Định nghĩa 

Nhũ tương thuốc là dạng thuốc lỏng hoặc mềm để uống, tiêm hoặc dùng ngoài, 

được điều chế bằng cách sử dụng các chất nhũ hóa để trộn đều hai chất lỏng không 

đồng tan được gọi theo quy ước là: 

- Dầu (bao gồm các dầu, mỡ, sáp, tinh dầu, chất nhựa và những dược chất 

không tan trong nước). 

- Nước (bao gồm nước cất hoặc các dung dịch nước của các dược chất,…). 

Trong nhũ tương thuốc, một trong hai chất lỏng là pha phân tán hoặc pha nội, 

ở dạng tiểu phân có đường kính từ 0,1 µm trở lên, phân tán đều trong chất lỏng kia 

gọi là môi trường phân tán hoặc pha ngoại. 

Khi dầu là pha phân tán và nước là môi trường phân tán thì nhũ tương là kiểu 

dầu trong nước, có ký hiệu là O/W. 

Khi nước là pha phân tán và dầu là môi trường phân tán thì nhũ tương là kiểu 

nước trong dầu có ký hiệu là W/O. 

Chất nhũ hóa quyết định kiểu nhũ tương và giúp ổn định chúng do ngăn cản 

sự kết tụ các giọt nhỏ thành giọt lớn, dẫn đến sự tách lớp. Chất nhũ hóa hòa tan 

trong nước sẽ tạo ra kiểu nhũ tương O/W; chất nhũ hóa hòa tan trong dầu, mỡ, sáp 

sẽ tạo ra kiểu nhũ tương W/O. Các chất nhũ hóa là chất hoạt động bề mặt, khi có 

lực phân tán, sẽ tập trung lên bề mặt tiếp xúc giữa hai pha tạo ra hàng rào ngăn cản 

không cho các giọt kết tụ lại, mặt khác làm giảm sức căng liên bề mặt giữa hai pha, 

nhờ vậy giúp sự nhũ hóa được dễ dàng. Các chất cao phân tử thân nước thiên nhiên, 

bán tổng hợp hay tổng hợp có thể được sử dụng phối hợp với chất nhũ hóa hoạt 

động bề mặt trong các nhũ tương kiểu O/W do chúng tích tụ lên bề mặt tiếp xúc và 

cũng làm tăng độ nhớt của pha nước, như vậy làm giảm sự kết hợp của các giọt. Sự 

kết hợp này thường sẽ dẫn đến hiện tượng: sự nổi kem do các giọt dầu lớn nổi lên 

(trong nhũ tương O/W) hoặc sự lắng xuống đáy của các giọt nước lớn (trong nhũ 

tương W/O). 






13 













2.4.1.2 Phương pháp điều chế 

Tùy theo điều kiện trang thiết bị, nhũ tương có thể được điều chế bằng cách: 

- Điều chế nhũ tương đậm đặc với chất nhũ hóa, dược chất lỏng và lượng vừa 

đủ pha ngoại, sau đó pha loãng nhũ tương đậm đặc với pha ngoại. 

- Hòa tan chất nhũ hóa vào pha ngoại, sau đó cho dược chất lỏng vào từ từ vừa 

dùng lực gây phân tán mạnh để nhũ hóa. 

- Cần cho thêm các chất bảo quản thích hợp vào nhũ tương do pha nước là môi 

trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Hiệu lực của các chất 

bảo quản trong thành phẩm phải được kiểm tra. 

2.4.1.3 Yêu cầu chất lượng [1] 

‣ Tính chất 

Khi quan sát bằng mắt thường, nhũ tương đặc phải mịn và đồng nhất giống 

như kem; còn nhũ tương lỏng phải đục trắng và đồng nhất giống như sữa. 

Nhũ tương được coi như đã bị hỏng khi hai tướng lỏng đã tách riêng nhau và 

bằng cách khuấy lắc cũng không thể khôi phục lại trạng thái phân tán đồng nhất 

nữa. 

‣ Yêu cầu về pH, định tính, định lượng, sai số thể tích và các yêu cầu kỹ 

thuật khác 

Phải đạt qui định theo chuyên luận riêng. 

2.4.2 Mỹ phẩm dạng nhũ 

Mỹ phẩm dạng nhũ chiếm một phần rất lớn và đa dạng trên thị trường hiện 

nay. Nhũ cho phép phân tán hiệu quả các hoạt chất có đặc tính tan khác nhau thành 

một sản phẩm đồng nhất. Có thể bản thân sản phẩm là dạng nhũ tương như các loại 

cream, lotion… hoặc trong sản phẩm có mặt của nhũ tương để tăng cường các quá 

trình khác. 

Nhũ tương được định nghĩa là một hệ hai pha chứa hai chất lỏng không tan lẫn 

vào nhau. Trong đó, một pha phân tán trong pha còn lại dưới dạng những giọt hình 

cầu thường có đường kính trong khoảng 0,2 – 50 mm. Đặc trưng chung của các hệ 

nhũ trong mỹ phẩm là phải có một pha thân nước và một pha thân dầu. Khi pha thân 

nước (hay pha phân tán, pha nội) phân tán trong pha thân dầu (hay pha liên tục, pha 

ngoại), ta có nhũ W/O và ngược lại, ta có nhũ O/W. Ngoài ra, trong mỹ phẩm còn 

có thêm các dạng nhũ kép W/O/W hoặc O/W/O. 






14 













Tùy vào thành phần tương đối giữa hai pha mà sản phẩm nhũ có các tên gọi 

khác nhau (cream, lotion, ointment). Trong đó, dạng lotion có độ nhớt thấp đến 

trung bình, dạng cream và dạng gel có độ nhớt cao hơn dạng lotion. 

Tùy theo mục đích sử dụng mà sản phẩm dạng nhũ được phối ở độ nhớt thích 

hợp. Ví dụ như kem giữ ẩm toàn thân thường ở dạng lotion. Mỹ phẩm dạng nhũ 

thuận tiện và tạo cảm giác dễ chịu khi sử dụng khi so sánh với các hệ dầu không 

nước khác. Ngoài ra, sản phẩm dạng này còn tạo hiệu quả thị giác và hấp dẫn người 

tiêu dùng. 

2.5 Tổng quan về cây Ổi ruột hồng [24] 

2.5.1 Danh pháp và phân loại [15] 

‣ Danh pháp 

Tên khoa học: Psidium guajava L. 

Tên đồng nghĩa: Psidium guajava var pyriferum L., Psidium guajava var 

pomiferum L. 

Tên gọi khác: bạt tử, thu quả, phan thạch lựu, phan nhẫm, kê thi quả, lãm 

bạt,… 

Tên nước ngoài: Commom guava (Anh), guave hoặc goejaba (Hà Lan), 

guayabo (Tây Ban Nha), goiaba hoặc goaibeira (Bồ Đào Nha), goyavier hoặc 

goyave (Pháp). 

‣ Phân loại 

Giới: Thực vật (Plantae) 

Ngành: Ngọc Lan (Magnoliophyta) 

Lớp: Ngọc Lan (Magnoliopsida) 

Phân lớp: Hoa hồng (Rosidae) 

Bộ: Sim (Myrtales) 

Họ: Sim (Myrtaceae) 

Chi: Psidium 

Loài: P. Guajava 

2.5.2 Đặc điểm hình thái [8] 

Cây Ổi có thân cao khoảng 3 – 4 m, phân thành nhiều cành, được bao bọc bởi 

một lớp vỏ mỏng, trơn nhẵn, khi già bong ra thành từng mảng, phía dưới lại có 1 






15 













lớp vỏ mới nhẵn, màu trắng, hơi xanh. Cành non có tiết diện hình vuông, có lông 

mềm, khi già hình trụ nhẵn. 

Lá đơn, mọc đối và không có lá kèm, hình trái xoan hoặc hình trứng, dài 9 – 

10 cm, rộng 3 – 6 cm, gốc tròn, đầu tù hơi nhọn, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới có 

gân nổi rõ. Cuống lá màu xanh, hình trụ và có rãnh cạn ở mặt trên. 

Hoa to, lưỡng tính, bầu hạ mọc đơn độc hoặc tập trung 2 – 3 cái ở nách lá, 

cuống có lông mịn, đài nhỏ có ống 4 – 5 răng không đều, tràng 5 cánh dày, có lông 

mịn, nhị rất nhiều, mùa ra hoa thường vào tháng 3 – 4. 

Quả mọng, hình cầu hoặc hình trứng, dài 3 – 10 cm tùy giống. Vỏ quả còn non 

màu xanh, khi chín chuyển sang, thịt vỏ quả màu trắng, vàng hay ửng đỏ. Ruột màu 

trắng, vàng hoặc đỏ, trong ruột Ổi hạt rất nhiều được bao trong khối thịt xốp. Quả 

chín có vị chua ngọt hay ngọt, có mùi thơm đặc trưng, mùa quả tháng 8 – 9. 

Hạt nhiều, màu vàng nâu hình bầu dục, có vỏ cứng và nằm trong khối thịt quả 

màu trắng, hồng, đỏ hay vàng. 

Ổi là cây ưa sáng, sinh trưởng, phát triển tốt trong một giới hạn rộng của vùng 

khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Giới hạn về nhiệt độ từ 15 – 45°C, nhưng nhiệt 

độ tốt cho cây sinh trưởng và ra nhiều quả từ 23 – 28°C. Cây có thể chịu được hạn, 

tuy nhiên điều kiện quá ẩm ướt, thường xuyên có sương mù làm cây ra hoa, kết quả 

kém. Ổi trồng được ở nhiều loại đất, pH thích hợp từ 4,5 – 8,2. Ổi không sợ gió 

nhưng giống quả to, lá to khi gặp bão dễ rách lá, rụng quả. 






16 













Hình 2.7 Cây Ổi và các bộ phận cây Ổi 

[4] [5] 

2.5.3 Nguồn gốc và phân bố 

Ổi có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Mỹ. Theo de Cadolle vùng phát sinh 

của Ổi ở giữa Mexico và Peru, người Tây Ban Nha đã đưa cây đến các đảo ở Thái 

Bình Dương và Philipines. Người Bồ Đào Nha đã đưa cây du nhập đến Ấn Độ và 

sau đó phát triển khắp các vùng nhiệt đới khác. Trong quá trình trồng trọt và lai tạo 

giống, người ta đã tạo nên rất nhiều giống Ổi khác nhau. 

Ở Việt Nam, Ổi là cây ăn quả khá phổ biến, hầu như Ổi được trồng ở khắp các 

địa phương cả vùng đồng bằng lẫn miền núi, trừ vùng cao trên 1500 m. Có khoảng 

7 – 10 giống Ổi khác nhau: Ổi sẻ, Ổi đào, Ổi mỡ, Ổi nghệ,… 

2.5.4 Thành phần hóa học 

‣ Trong lá 

Tanin (7 – 10%) gồm gallotanins, acid ellagic và các chất chuyển hóa. 

Tinh dầu (0,31%) trong đó bao gồm aromadendrene, β-bisabolene, 

caryophyllene, neolidiol, selinene, limonene, các alcohol thơm,… 

Các acid hữu cơ: acid mastinic, acid aleanolic, acid oxalic, acid grategolic, 

acid psidiolic, acid ursolic,… 


Sterol có β-sitosterol. 

17 














Flavonoid gồm quercetin, leucocynidin, avicularin, guajaverin. 




Lá còn có Valatileoil và Eugenol. 

Thành phần chủ yếu của tinh dầu chiết xuất từ lá Ổi chứa các chất dễ bay hơi, 

giàu các hợp chất sesquiterpene trong đó có 27 terpen cùng với 14 alcohol và 4 

esther đã được xác định. 

Lá non và búp non có khoảng 7 – 10% tanin loại pyrogallic và 3% nhựa. 

‣ Trong hoa 

Hoa Ổi chứa acid ellagic, guajaverin, leucocyanidin, acid oxalic, quercetin. 

‣ Trong quả 

Quả Ổi giàu chất xơ, vintamin A, E, C, acid folic và giàu khoáng chất (Ca, P, 

Fe, Zn, Na, K,…) và các đường hữu cơ như fructose, glucose, galactose, 

saccarose,… 

Các acid hữu cơ. 

Tinh dầu tạo mùi thơm thuộc các nhóm aldehyde và alcohol như etylacetat, 

butyrate, humulene, myrcene, pinene, acid cinamic. 

Các sắc tố loại chlorophyl, anthocyanidin. 

Pectin methylesterase. 

Quả chín chứa nhiều vitamin C, các loại polysaccharide như fructose, xylose, 

glucose, rhamnose, galactose,… 

Ngoài ra trong rễ cây Ổi chứa acid Arjunolic, vỏ rễ cây có chứa tanin và acid 

hữu cơ. 






18 













‣ Một số hoạt chất trong lá Ổi non 

Beta-caryophyllene 

Công thức phân tử: C15H24 

Hình 2.8 Công thức cấu tạo β-caryopyllene 

Các hợp chất Flavonoid gồm quercetin, leucocynidin, avicularin, guajaverin 

trong đó, quercetin và guajaverin là 2 hợp chất có khả năng kháng khuẩn, chống 

viêm cao. 

Quercetin 

Công thức hóa học: C15H10O7 

Hình 2.9 Công thức cấu tạo của quercetin 

Qercetin là chất chống oxy hóa cực mạnh có tác dụng kháng viêm nhiễm mãn 

tính như suyễn, dị ứng, lở loét. 

Guajaverin 


Công thức hóa học: C20H18O11 

Hình 2.10 Công thức cấu tạo của guajaverin 

19 

















‣ Một số hoạt chất trong quả Ổi 

Vitamin C (Acid ascorbic) 

Công thức phân tử: C6H8O6 

Hình 2.11 Công thức cấu tạo của acid ascorbic 

Vitamin C trong quả Ổi có tác dụng: 

- Kìm hãm sự lão hoá của tế bào: nhờ phản ứng chống oxy hoá mà vitamin C 

ngăn chặn ảnh hưởng xấu của các gốc tự do, hơn nữa nó có phản ứng tái sinh mà 

vitamin E – cũng là một chất chống oxy hoá – không có. 

- Kích thích sự bảo vệ các mô: chức năng đặc trưng riêng của viamin C là vai 

trò quan trọng trong quá trình hình thành collagen, một protein quan trọng đối với 

sự tạo thành và bảo vệ các mô như da, sụn, mạch máu, xương và răng. 

- Kích thích nhanh sự liền sẹo: do vai trò trong việc bảo vệ các mô mà vitamin 

C cũng đóng vai trò trong quá trình liền sẹo. 

- Ngăn ngừa ung thư: kết hợp với vitamin E tạo thành nhân tố quan trọng làm 

chậm quá trình phát bệnh của một số bệnh ung thư. 

- Tăng cường khả năng chống nhiễm vi khuẩn: kích thích tổng hợp 

nên interferon – chất ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và virus trong tế bào. 

Acid gallic 

Hình 2.12 Công thức cấu tạo của acid gallic 


Công thức hóa học: C6H2(OH)3COOH 

Acid gallic có thể ở cả dạng tự do hay là một phần của tanin. Các muối và 

esther của acid gallic được gọi là ‘gallate’. 

20 

















Acid gallic có tính kháng nấm và kháng khuẩn. Acid gallic hoạt động như một 

chất chống oxy hóa và giúp bảo vệ các tế bào khỏi nguy cơ bị oxy hóa. Acid gallic 

cũng có khả năng kháng các tế bào ung thư mà không gây hại đến các tế bào khỏe 

mạnh. 

Polyphenol 

Polyphenol là những hợp chất thơm có nhóm hydroxyl đính trực tiếp với nhân 

benzene [7]. Chúng có nhiều trong thực vật như rau, quả, hoa. Polyphenol tạo màu 

sắc đặc trưng cho thực vật. Ngoài ra, polyphenol còn 805 nghiên cứu sự biến đổi 

hàm lượng vitamin C, polyphenol và hoạt tính kháng oxy hoá của quả Ổi trong quá 

trình chín bảo vệ thực vật khỏi vi sinh vật hại, sự oxi hóa và tác hại của tia cực tím. 

Về y học, polyphenol là một trong những hoạt chất tự nhiên có nhiều tác dụng như 

chống oxy hóa, kháng viêm, kháng khuẩn, chống dị ứng và ngăn ngừa lão hóa [11] . 

Beta-carotene (β-carotene) 

Công thức hóa học: C40H56 

Hình 2.13 Công thức cấu tạo của β-carotene 

β-carotene là một terpen. Nó là một trong hơn 600 loại carotenoid tồn tại trong 

tự nhiên. 

β-carotene là tiền chất của vitamin A có tác dụng làm sạch những nguyên tử 

oxy tự do đang dư thừa điện tử trong da. 

β-carotene còn có khả năng chống oxy hoá ưu việt vì nó có tác dụng khử hết 

gốc tự do dư thừa trong cơ thể, góp phần làm chậm quá trình lão hóa, giảm nếp nhăn 

và làm đẹp da. 

2.5.3 Ứng dụng của Ổi 

Các bộ phận của cây Ổi như búp non, lá non, quả, vỏ rễ và vỏ thân đều được 

dùng để làm thuốc. Các bài thuốc dân gian từ cây Ổi được sử dụng ở Việt Nam, 

Trung Quốc, Hawaii, Trung Mỹ, Nam Mỹ, Caribe, Tây Phi,… Nghiên cứu dược lý 

cho thấy dịch chiết các bộ phận của cây Ổi đều có khả năng kháng khuẩn, làm săn 






21 













se niêm mạc và cầm tiêu chảy. 

‣ Tác dụng kháng khuẩn 

Joseph và Priya (2011) đã khảo sát tác dụng kháng khuẩn và kháng nấm bằng 

cách sử dụng kỹ thuật khuếch tán thạch đối với Staphylococcus aureus (vi khuẩn 

gram dương), và hai vi khuẩn gram âm là Escherichia coli và Pseudomonas 

aeruginosa, cùng với nấm Candida albicans. Theo các tác giả này, tinh dầu Ổi có 

khả năng tác động vào màng tế bào vi sinh vật, làm cho màng tế bào thấm nhiều 

hơn hoạt chất kháng khuẩn. Một số công trình nghiên cứu khác cũng cho thấy tinh 

dầu Ổi có tính đề kháng mạnh mẽ chống lại Yarrowia lipolytica (nấm men gây 

bệnh), ngoài ra chúng còn có khả năng chống lại Staphylococcus aureus, 

Salmonella và Escherichia coli được phân lập từ tôm. 

Gần đây, tinh dầu Ổi được chứng minh có tác dụng ức chế, chống lại vi 

khuẩn Bacillus cereus, Enterobactor aerogenes và Pseudomonas fluorescens. 

Lá Ổi có khả năng chống lại các vi sinh vật kể trên là do chứa nhiều flavonoid, 

đặc biệt là quercetin. Phần lớn hoạt tính sinh học của lá Ổi là do quercetin có hoạt 

tính kháng khuẩn cao (Yoriko Deguchi và Kouji Miyazaki, 2010). 

Adeyemi và cộng tác viên (2009), đã nhận thấy trong dịch chiết từ lá Ổi có 

chứa các flavonoid, tanin, saponin, các steroid, và terpenoid. Các tác giả này đã tiến 

hành thử nghiệm trên chuột và kết quả cho thấy ký sinh trùng trong máu của chúng 

giảm đi khi sử dụng chất chiết xuất từ lá Ổi. Nghiên cứu này cũng đã chứng minh 

khả năng làm tăng tuổi thọ của tất cả các con chuột bị nhiễm bệnh khi được điều trị 

với dịch chiết từ lá Ổi. Thời gian sống của chuột được kéo dài hơn từ 30 ngày đến 

32 ngày so với chuột sau khi bị nhiễm ký sinh trùng mà không dùng dịch chiết từ lá 

Ổi, chúng bị chết chỉ sau 8 ngày. 

[12] [13] [14] [20] 

‣ Tác dụng chống oxi hoá 

Khả năng chống oxy hóa của các hợp chất phenol trong lá Ổi non cao gấp 1,88 

và 8,72 lần so với các chất chống oxy hóa tổng hợp butylated hydroxy toluene 

(BHT) và 1,75 lần cao hơn so với vitamin E (Witayapan và cộng tác viên, 2010). 

Theo Qian và Nihorimbere (2004) các chất chiết xuất từ lá Ổi có tính chất 

chống oxy hóa bằng cách trung hòa các gốc tự do. Hầu hết hoạt tính này đều có liên 

quan đến các polyphenol và flavonoid, tuy nhiên các chất chiết xuất từ lá Ổi cũng 

chứa một số chất chống oxy hóa khác như acid ascorbic và carotenoids. 






22 













Các nhà khoa học Thái Lan đã khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả 

chống oxy hóa của các hợp chất phenol chiết xuất từ lá Ổi. Các tác giả này đã chỉ ra 

rằng quá trình tiền xử lý mẫu lá trước khi chiết xuất, phương pháp chiết xuất, và độ 

tuổi của lá Ổi ảnh hưởng đến hàm lượng các hợp chất phenol và khả năng chống 

oxy hóa của chúng (Witayapan và cộng tác viên, 2010). 

Các hợp chất chống oxy hóa của lá Ổi trồng tại Thái Lan đã được Suganya 

Tachakittirungrod và cộng tác viên (2007) phân lập dựa trên phương pháp phân tích 

quang phổ và chiết xuất bằng methanol. Các hợp chất này đã được thử nghiệm hoạt 

tính chống oxy hóa in vitro. Kết quả cho thấy ba hợp chất flavonoid, quan trọng đối 

với hoạt tính chống oxy hóa của lá Ổi là quercetin-3-o-glucopyranoside. Kết quả 

này có thể được xem là cơ sở khoa học cho các phương pháp điều trị trong y học cổ 

truyền. 

Ngoài tác dụng kháng khuẩn, chống oxi hóa, Ổi còn có tác dụng chống tiêu 

chảy, phòng ngừa ung thư, hạ huyết áp,… 






23 










CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 




3.1 Phương tiện nghiên cứu 

3.1.1 Hóa chất 

- Nước cất 

- Dầu dừa 

- Glycerine 

- Allantoin 

- TEA 

- Carpopol 940 

- Titanium dioxide 

- Tween 80 

- Span 60 

- Disodium EDTA 

- PE 9010 

- IPM 

3.1.2 Dụng cụ và thiết bị 

‣ Dụng cụ 

- Cốc thủy tinh 

- Đũa thủy tinh 

- Muỗng 

- Ống đong 

- Giấy lọc 

- Lọ thủy tinh 

- Nhiệt kế 

- Ống nhỏ giọt 

- Chén sứ 

- Phễu lọc 

‣ Thiết bị 

- Cân ba số 

- Cân bốn số 

- Máy khuấy từ 

- Bếp đun 

- Tủ sấy 






24 













- Tủ lạnh 

- Máy ly tâm 

- Thiết bị xác định kích thước hạt bằng laser Microtrac S3500 

3.2 Bố trí thí nghiệm 

3.2.1 Chiết cao Ổi bằng phương pháp ngâm dầm [19] 

‣ Cách tiến hành: 

Bột dược liệu Ổi được ngâm trong một bình chứa bằng thủy tinh hoặc bằng 

thép không rỉ, bình có nắp đậy. 

Rót thêm dung môi ethanol vào bình sao cho xấp xỉ bề mặt bột dược liệu Ổi. 

Giữ yên ở nhiệt độ phòng trong khoảng 24 giờ. Dung môi sẽ thấm vào nguyên liệu 

và hòa tan các chất tự nhiên trong dược liệu. 

Sau đó dung dịch chiết được lọc qua giấy lọc, cô đặc dưới áp suất thấp sẽ có 

được cao chiết. Tiếp theo rót dung môi mới vào bình chứa bột dược liệu Ổi và tiếp 

tục quá trình chiết cho đến khi chiết kiệt mẫu này. Có thể gia tăng hiệu quả chiết 

bằng cách thỉnh thoảng đảo trộn bột dược liệu Ổi hoặc dùng máy lắc để lắc nhẹ. 

Lưu ý: nguyên liệu sau khi thu hái được định danh để xác định loài, họ,... Sau 

đó thái nhỏ nguyên liệu, phơi hoặc sấy đến khô rồi nghiền thành bột có độ mịn nhất 

định. Bột dược liệu trước khi được đưa vào thực hiện quá trình ngâm và chiết cao 

cần được xác định độ ẩm (là lượng nước tự do chứa trong 100 g dược liệu). 

‣ Xác định độ ẩm bằng phương pháp sấy khô 

Dùng sức nóng làm bay hết hơi nước trong dược liệu. Cân trọng lượng trước 

và sau khi sấy khô, từ đó tính ra phần trăm nước có trong dược liệu H (%) theo công 

thức. 

Trong đó: 

H (%) = m 1−m 2 

×100 

m 1 −m 0 

m 0 : Khối lượng chén sứ sau khi sấy (g). 

m 1 : Khối lượng chén sứ sau khi thêm dược liệu (g). 

m 2 : Khối lượng chén sứ và dược liệu sau khi sấy (g). 

Cách tiến hành: 

- Sấy 3 chén sứ ở 85°C trong 15 phút đến khi khối lượng không đổi, làm nguội 

trong bình hút ẩm và cân. 

- Cho khoảng 1 g dược liệu vào chén sứ, tiến hành cân. 


25 

















- Sấy dược liệu khô ở 85°C trong 2 giờ đến khối lượng không đổi, làm nguội 

trong bình hút ẩm và cân. 

3.2.2 Lựa chọn hệ nhũ [8] 

Việc lựa chọn hệ nhũ cho sản phẩm phải phù hợp với chức năng của sản phẩm 

và mục tiêu đã đề ra. Sản phẩm tạo ra với mục tiêu ban đầu là có tính thấm cao và 

ít gây bóng dầu nên hệ nhũ được chọn để phối trộn kem là dầu trong nước (O/W) 

có giá trị HLB trong khoảng 7 – 13, từ đó xác định tỷ lệ Tween 80 : Span 60 phù 

hợp dựa theo công thức: 

HLB= x×A + (1−x)×B 

Trong đó: A: Giá trị HLB của Tween 80. 

B: Giá trị HLB của Span 60. 

X: Phần trăm khối lượng của Tween 80. 

Chọn HLB của hệ nhũ tương là 11,91 

Trong đó: HLBTween 80 = 15, HLBSpan 60 = 4,7 

Suy ra tỷ lệ Tween 80 : Span 60= 7 : 3 

3.2.3 Lựa chọn quy trình phối chế 

3.2.3.1 Cách tiến hành phối chế nóng 

❖ Chuẩn bị tướng dầu 

Cho dầu dừa, vitamin E, vào cốc 250 ml, khuấy đều cho đến khi các chất hoà 

tan vào nhau. 

❖ Chuẩn bị tướng nước 

Cốc 1: hoà tan carbopol 940 và nước cất vào cốc thuỷ tinh 250 ml, khuấy đều 

cho đến khi tan hoàn toàn. 

Cốc 2: cho nước cất vào cốc thuỷ tinh 250 ml và đun nhẹ trên bếp đun (khoảng 

70°C), sau đó thêm TiO2, allantoin, disodium EDTA vào, khuấy đều cho đến khi 

hoà tan. 

Khuấy trộn cốc 2 vào cốc 1 thu được tướng nước. 

❖ Chuẩn bị chất hoạt động bề mặt 

Cho span 60 và tween 80 vào cốc thuỷ tinh theo tỷ lệ 30% span 60 và 70% 

tween 80 sau đó đun nhẹ trên bếp đun cho đến khi tan hoàn toàn. 


❖ Khuấy tạo kem (Thực hiện trong bể điều nhiệt) 





26 










Đặt cốc chứa tướng nước vào bể điều nhiệt ở nhiệt độ khoảng 50 − 60°C. 




Lấy cốc chứa tướng dầu ra khỏi bếp điện, dùng khăn lau nhẹ để giảm nhiệt độ 

từ từ, sau đó đặt vào bể điều nhiệt, để ổn định nhiệt độ trong 2 phút. 

Sau khi ổn định nhiệt độ, tiến hành khuấy tạo kem bằng cách cho từng giọt 

tướng nước vào tướng dầu. Sau đó tiếp tục khuấy trong 30 phút với tốc độ 1000 

vòng/phút. 

Khi kem đã nhũ bền, kiểm tra pH và hiệu chỉnh nếu cần thiết bằng dung dịch 

acid citric bão hoà, đưa về pH 4,5 − 6,5. 

Cho thêm hương liệu và chất bảo quản thích hợp. 

Rót kem vào bình lưu trữ, để ổn định. 

3.2.3.2 Cách tiến hành phối chế lạnh 

❖ Chuẩn bị tướng dầu 

Cốc 1: Lần lượt cho dầu dừa, vitamin A, vitamin E vào cốc thuỷ tinh 250ml 

và khuấy cho hỗn hợp phân tán đồng đều. 

❖ Chuẩn bị tướng nước 

Cốc A: hoà tan carbopol và nước cất vào cốc thuỷ tinh 250ml, khuấy đều cho 

đến khi tan hoàn toàn. 

Cốc B: Đun nước cất trên bếp đun ở nhiệt độ 70°C, sau đó lần lượt cân TiO2, 

allantoin, glyceryl, cho vào cốc nước ấm vừa đun, khuấy đều cho dung dịch hoà tan. 

Khuấy trộn cốc A vào cốc B thu được cốc 2 là tướng nước. 

❖ Chuẩn bị chất hoạt động bề mặt 

Cân hỗn hợp chất hoạt động bề mặt theo tỷ lệ 30% span 60 và 70% tween 80 

cho vào cốc thuỷ tinh 250ml sau đó đun cách thuỷ trên bếp đun cho tới khi dung 

dịch hoà tan hoàn toàn. 

❖ Khuấy trộn kem 

Nhỏ từ từ tướng dầu ở cốc 1 vào tướng nước ở cốc 2 và khuấy trộn trên máy 

khuấy từ với tốc độ 1000 vòng/phút trong 30 phút, sau đó cho thêm chất hoạt động 

bề mặt vào hỗn hợp trên và tiếp tục khuấy cho đến khi thu được hỗn hợp đồng nhất. 

Cho thêm hương liệu và chất bảo quản vào, khuấy đều sẽ thu được kem thành 

phẩm. 

Rót kem vào bình lưu trữ, để ổn định. 






27 













Bảng 3.1 Kết quả so sánh quy trình phối chế nóng và quy trình phối chế lạnh 

Tiêu chí so sánh Nhũ hóa lạnh Nhũ hóa nóng 

Năng lượng Tốn ít năng lượng Tốn nhiều năng lượng 

Chi phí Chi phí thấp Chi phí cao 

Quá trình thực hiện Đơn giản Phức tạp 

Thời gian nhũ hóa Tốn nhiều thời gian Tốn ít thời gian 

Từ kết quả cho thấy quy trình phối chế lạnh ưu việt hơn quy trình phối chế 

nóng do tiết kiệm năng lượng. Nhưng thực tiễn cho thấy khi thực hiện bằng quy 

trình phối chế nóng quá trình nhũ hóa xảy ra một cách dễ dàng và hệ nhũ tạo ra bền 

vững hơn. Do đó, chọn quy trình phối chế nóng để thực hiện phối trộn kem trị mụn. 

[21] [23] 

3.2.4 Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn 

Dựa trên giản đồ pha, thực hiện phối trộn kem với nhiều nghiệm thức khác 

nhau, từ đó tiến hành đánh giá cảm quan và chọn ra công thức kem tối ưu nhất. Hàm 

lượng của các nguyên liệu thành phần được chọn phù hợp với quyết định số 

2425/2000/QĐ-BKHCNMT về công bố tiêu chuẩn chất lượng mỹ phẩm. 

Bảng 3.2 Nguyên liệu phối trộn kem 

Pha Nguyên liệu Chức năng 

Pha dầu 

Dầu dừa 

Glycerine 

Dưỡng ẩm, trị mụn, làm mờ vết thâm 

Dưỡng ẩm 

Vitamin A 

Trị mụn, làm trắng da 

Vitamin E 

Dưỡng ẩm, làm mịn da 

Pha nước Cao chiết Ổi Trị mụn, làm mờ vết thâm 

Titanium dioxide Chất tạo đục, chống tia UV A 

Allantoin 

Chống kích ứng 

Disodium EDTA Chất ngăn ion kim loại 

TEA 

Điều chỉnh pH 

Carpobol 940 

IPM 

Chất làm đặc 

Chất làm mềm 

Nước cất 

Dung môi 

Chất hoạt động bề mặt Span 60 

Chất nhũ hóa, chất làm đặc 

Tween 80 

Chất nhũ hóa 

Chất bảo quản PE 9010 Chất bảo quản 

Bảng 3.3 Hàm lượng các nguyên liệu được chọn cố định trong công thức kem 

Tên nguyên liệu Hàm lượng (%) 

Allantoin 1,0 

Vitamin E 0,5 

Vitamin A 0,5 

Disodium EDTA 0,1 

PE9010 0,5 






28 













‣ Khảo sát tỷ lệ W:O:S 

Khảo sát tỷ lệ giữa các pha nhằm chọn ra được hệ nhũ ổn định nhất từ các 

nghiệm thức ngẫu nhiên được chọn. 

Việc khảo sát tỷ lệ giữa các pha được thực hiện bằng cách cố định hàm lượng 

chất hoạt động bề mặt ở hàm lượng cố định, thay đổi hàm lượng pha dầu và pha 

nước để có được nhiều nghiệm thức khác nhau. Từ những nghiệm thức trên, tiến 

hành phối trộn và theo dõi trang thái của hệ nhũ tương tương ứng với từng nghiệm 

thức và chọn ra nghiệm thức có hệ nhũ tương ổn định nhất để thực hiện phối trộn 

kem trị mụn. 

‣ Khảo sát hàm lượng chất làm đặc Carbopol 940 

Bố trí thí nghiệm khảo sát hàm lượng chất làm đặc với các hàm lượng lần lượt 

là 1%, 2%, 3%. Sau đó, tiến hành đo độ lún kim của nhũ tương tạo thành để chọn 

ra hàm lượng phần trăm chất làm đặc cho công thức kem tối ưu. 

‣ Khảo sát hàm lượng Glycerine 

Khảo sát hàm lượng Glycerine với các hàm lượng lần lượt là 1%, 2%, 3%. Sau 

đó, tiến hành đo độ lún kim của nhũ tương tạo thành để chọn ra hàm lượng phần 

trăm Glycerine cho công thức kem tối ưu. 

‣ Khảo sát hàm lượng chất làm mềm IPM 

Khảo sát hàm lượng IPM với các hàm lượng lần lượt là 1%, 2%, 3%. Sau đó, tiến 

hành đo độ lún kim của nhũ tương tạo thành để chọn ra hàm lượng phần trăm IPM 

cho công thức kem tối ưu. 

‣ Khảo sát hàm lượng cao chiết 

Khảo sát hàm lượng cao chiết với các hàm lượng lần lượt là 0,5%, 1%, 1,5%, 

2%. Sau đó, tiến hành đo độ lún kim, đồng thời đánh giá cảm quan về màu, mùi của 

nhũ tương tạo thành để chọn ra hàm lượng phần trăm cao chiết cho công thức kem 

tối ưu. 

3.3 Phương pháp đánh giá sản phẩm 

3.3.1 Đánh giá chất lượng nhũ 

Độ ổn định là khả năng duy trì được những tính năng ban đầu của sản phẩm 

khi được bảo quản trong điều kiện thích hợp. 


Đánh giá độ ổn định sản phẩm là cơ sở để đảm bảo độ an toàn của sản phẩm. 

Mục đích đánh giá độ ổn định sản phẩm là đảm bảo cho sản phẩm không thay đổi 

29 

















về tính chất hóa lý, giới hạn vi sinh cũng như chức năng của sản phẩm ở điều kiện 

thích hợp. 

3.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng nhũ [9] 

Màu sắc: bằng trực quan đánh giá sự thay đổi màu sắc (nếu có) của các mẫu 

trong quá trình thực hiện các phương pháp đánh giá độ ổn định. 

Mùi: bằng trực quan cảm nhận mùi của các mẫu trong quá trình thực hiện các 

phương pháp đánh giá độ ổn định có thay đổi so với mẫu ban đầu hay không. 

Sự phân tách pha: bằng trực quan quan sát và đánh giá các mẫu trong quá trình 

thực hiện các phương pháp đánh giá độ ổn định có tách pha hay không, mức độ tách 

pha nhiều hay ít. 

pH: đo pH của sản phẩm trước và sau khi thực hiện các phương pháp đánh giá 

độ ổn định của sản phẩm. So sánh pH đo được để xác định độ chênh lệch pH qua 

các chu kỳ, độ chênh lệch càng thấp thì mẫu càng ổn định, pH từ 4,5 – 6,5 là phù 

hợp với pH của da, giúp da chống lại các tác hại của môi trường và vi khuẩn. 

3.3.3 Xác định kiểu nhũ [10] 

Kiểu nhũ tương được xác định bằng phương pháp pha loãng. Tiến hành pha 

loãng nhũ tương lần lượt bằng nước cất và dầu: 

- Nhũ tương hoà tan dễ dàng trong nước cho thấy hệ đó là nhũ tương dầu trong 

nước (O/W). 

- Nhũ tương hoà tan dễ dàng trong dầu cho thấy hệ đó là nhũ tương nước trong 

dầu (W/O). 

Cách thực hiện: Cân 1 g nhũ tương cho vào cốc thuỷ tinh chứa 20 ml nước cất. 

Để yên trong 60 phút, quan sát và nhận xét kết quả. 

[10] [22] 

3.3.4 Khảo sát độ bền của hệ nhũ tương 

Độ bền vững của nhũ tương được biểu thị bằng tốc độ tách lớp của hệ nhũ hay 

thời gian tồn tại của hệ nhũ. Để đánh giá độ bền của hệ nhũ thì sản phẩm được lưu 

ở những điều kiện khắc nghiệt, nhằm làm mất tính ổn định của mỹ phẩm nhanh hơn 

bình thường. Các yếu tố khắc nghiệt thường dùng để lưu mẫu là nhiệt độ cực cao 

hay cực thấp, độ ẩm cao, pH, tác nhân oxy hóa, ánh sáng, tác động cơ học,… hay 

sự kết hợp của nhiều yếu tố này. Do điều kiện sử dụng là điều kiện hiếm gặp trong 

thực tế, nên sản phẩm ổn định ở những điều kiện này sẽ ổn định ở điều kiện bình 

thường hoặc trong điều kiện bảo quản thích hợp. 






30 













Phương pháp được thực hiện trong các điều kiện sau: 

- Thử nhiệt độ: lưu mẫu ở nhiệt độ 40°C±2°C và 10°C±2°C, trong khoảng 10 

ngày. 

- Thử ly tâm hoặc lắc: nhũ tốt có thể chịu được tốc độ ly tâm 5000 – 10000 

vòng/phút. 

- Phơi sáng: đặt mẫu ở nơi có ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp với nhiệt độ và 

độ ẩm trong tự nhiên. 

Chọn một sản phẩm trên thị trường làm mẫu đối chứng và so sánh với mẫu 

khảo sát. 

Hình 3.1 Kem Pond’s (mẫu đối chứng) 

Thành phần: nước, stearic acid, cyclopentasilloxane, niacinamide, 

ethylhexyl methoxycinamate, butylene glycol, glycerine, titanium dioxide, cetyl 

alcohol, caprylic/capric triglyceride, sorbitan stearate, potassium hydroxide, 

phenoxyethanol, butyl methoxydibenzoylmethane, perfume, sodium ascorbyl 

phosphate, tocopherol acetate, methylparaben, allantoin, dimethicone/vinyl 

dimethicone crosspolymer, propylparaben, aluminum hydroxide, disodium 

EDTA, C12-14 preth-12, propylene glycol, hydroxylpropyl methylxellulose, 

benzoic acid, zinc oxide, BHT, alumina, sodium srarch octenylsuccinate, 

chlophenesin, panax gíneng root extract, sorbitol, zea máy (corn) starch, 

lycopene, crocus sativus, flowers extract, glucose, sodium benzoate, potassium 

sorbate, sodium ascorbate, tocopherol, ethylhexylglycerine, Cl 14700. 


Lý do chọn sản phẩm: sản phẩm có thương hiệu lớn trên thị trường, được 

nhiều người biết đến và tin dùng. 

31 

















‣ Phương pháp thử nhiệt độ 

Là phương pháp đánh giá độ ổn định của sản phẩm khi thay đổi nhiệt độ 

lưu trữ. 

Cách thực hiện: chuẩn bị 4 mẫu có khối lượng như nhau (mỗi mẫu 10 gam), 

gồm 3 mẫu khảo sát và 1 mẫu đối chứng. Lưu mẫu ở 40°C±2°C trong 10 ngày. 

Làm tương tự với nhiệt độ lưu mẫu là 10°C±2°C. Quan sát và đánh giá kết quả 

sau mỗi 24 giờ. 

‣ Phương pháp ly tâm 

Là phương pháp đánh giá sản phẩm có bị tách lớp hay không dưới tác động 

cơ học. Nhũ tốt có thể chịu được tốc độ ly tâm 5000-10000 vòng/ phút. 

Cách thực hiện: chuẩn bị 4 mẫu (mỗi mẫu 5 g) gồm 3 mẫu khảo sát và 1 

mẫu đối chứng. Đem ly tâm với tốc độ 6000 vòng/phút trong 30 phút. Quan sát 

và đánh giá kết quả sau khi ly tâm. 

‣ Phương pháp phơi sáng 

Đánh giá độ ổn định của sản phẩm dưới ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời, 

độ ẩm trong môi trường tự nhiên. 

Cách thực hiện: chuẩn bị 4 mẫu (mỗi mẫu 10 g) gồm 3 mẫu khảo sát và 1 

mẫu đối chứng, để mẫu phơi sáng tự nhiên trong 10 ngày. Quan sát và đánh giá 

kết quả sau mỗi 24 giờ. 

Đánh giá độ ổn định của sản phẩm được thực hiện tại phòng thí nghiệm 

Hóa Sinh, khoa Khoa học Tự Nhiên. 

3.3.5 Đánh giá độ ổn định của mỹ phẩm bằng phương pháp đo kích thước 

hạt 

Dùng hệ thống xác định kích thước hạt bằng laser Microtrac S3500 để xác 

định kích thước của các loại hạt và phần trăm của các hạt trong mỹ phẩm, từ đó ta 

xác định được kích thước hạt trung bình của mẫu. 

Phân loại nhũ theo kích cỡ hạt nhũ bao gồm: 

- Vi nhũ: có kích thước các tiểu phân phân tán nhỏ, gần bằng tiểu phân keo 

thuộc hệ vi dị thể (0,01 – 0,2 µm). 


- Nhũ tương mịn: có kích thước tiểu phân từ 0,5 – 1 µm. 

- Nhũ tương thô: tiểu phân có kích thước 1 – 50 µm. 





32 













Cách thực hiện: lấy 1 g mẫu cho vào bình định mức 100 mL và thêm nước cho 

tới vạch. Sau đó đem mẫu đi khuấy cho đến khi đồng nhất và đem mẫu đi đo kích 

thước hạt. Tính giá trị trung bình của kích thước hạt. 

3.4 Đánh giá mức độ gây kích ứng trên da, giới hạn nhiểm khuẩn và khả 

[2] [3] 

năng trị mụn của sản phẩm 

3.4.1 Phương pháp thử kích ứng trên da 

Theo quyết định số 3113/1999/QĐ-BYT, thử kích ứng da là một phương pháp 

sinh học dựa vào mức độ phản ứng của da thỏ với chất thử so với phần da kế bên 

không có chất thử. Phép thử không áp dụng cho các chất acid hoặc kiềm mạnh (pH< 

2 hoặc pH >11,5) và các chất đã biết là có kích ứng trên da. 

Cách thực hiện: 

- Trước ngày thí nghiệm, làm sạch lông thỏ ở vùng lưng đều về hai bên cột 

sống một khoảng đủ rộng để đặt các mẫu thử và đối chứng (khoảng 10×15 cm). Chỉ 

những thỏ có da khoẻ mạnh, đồng đều và lành lặn mới được dùng vào thí nghiệm. 

- Mỗi mẫu được thử trên 03 thỏ, liều chất thử trên mỗi thỏ là 0,5 g. Đặt mẫu 

thử đã chuẩn bị ở trên lên miếng gạc không gây kích ứng 2,5×2,5 cm có độ dày thích 

hợp rồi đắp lên da. Cố định miếng gạc bằng băng dính không gây kích ứng ít nhất 

trong 4 giờ. Sau đó bỏ gạc và băng dính, chất thử còn lại được làm sạch bằng dung 

môi thích hợp không gây kích ứng. 

Quan sát và ghi điểm: quan sát và ghi điểm phản ứng trên chỗ da đặt chất thử 

so với da kề bên không đặt chất thử ở các thời điểm 1 giờ, 24 giờ, 48 giờ và 72 giờ 

sau khi làm sạch mẫu thử. Có thể kéo dài hơn thời gian quan sát khi có tổn thương 

sâu để có thể đánh giá đầy đủ hơn về khả năng hồi phục hoặc không hồi phục của 

vết thương nhưng không nên quá 14 ngày. 

Đánh giá phản ứng trên da ở các mức độ gây ban đỏ, phù nề theo qui định ở 

bảng sau. 






33 













Bảng 3.4 Mức độ phản ứng trên da thỏ 

Phản ứng 

Điểm đánh giá 

Sự tạo vẩy và ban đỏ 

- Không ban đỏ 0 

- Ban đỏ rất nhẹ 1 

- Ban đỏ nhận thấy rõ 2 

- Ban đỏ vừa phải đến nặng 3 

- Ban đỏ nghiêm trọng (đỏ tấy) đến tạo thành vẩy để ngăn 

4 

ngừa sự tiến tiển của ban đỏ 

Gây phù nề 

- Không phù nề 0 

- Phù nề rất nhẹ (vừa đủ nhận thấy) 1 

- Phù nề nhận thấy rõ (viền phù nề phồng lên rõ) 2 

- Phù nề vừa phải (da phồng lên khoảng 1 mm) 3 

- Phù nề nghiêm trọng (da phồng lên trên 1 mm và có lan 

4 

rộng ra vùng xung quanh) 

Tổng số điểm kích ứng tối đa có thể 8 

Đánh giá kết quả: 

- Trên mỗi thỏ, điểm phản ứng được tính bằng tổng số điểm ở hai mức độ ban 

đỏ và phù nề chia cho số lần quan sát. Điểm kích ứng của mẫu thử được lấy trung 

bình điểm phản ứng của các thỏ đã thử. 

- Trong trường hợp có dùng mẫu đối chứng, điểm phản ứng của mẫu thử được 

trừ đi số điểm của mẫu đối chứng. 

- Chỉ sử dụng các điểm ở những thời gian quan sát ở 24 giờ, 48 giờ và 72 giờ 

để tính kết quả 

- Đối chiếu điểm kích ứng với các mức độ qui định trên bảng 2 để xác định 

khả năng gây kích ứng trên da thỏ của mẫu thử. 

Bảng 3.5 Phân loại phản ứng trên da thỏ 

Loại phản ứng 

Điểm trung bình 

Kích ứng không đáng kể 0 – 0,5 

Kích ứng nhẹ > 0,5 – 2,0 

Kích ứng vừa phải > 2,0 – 5,0 

Kích ứng nghiêm trọng > 5,0 – 8,0 

Thử nghiệm mức độ kích ứng da do Trung tâm Kiểm nghiệm Thuốc – Mỹ 

phẩm – Thực phẩm thành Phố Cần Thơ thực hiện. 


3.4.2 Giới hạn kim loại nặng [3] 

Giới hạn kim loại nặng của mẫu kem thành phẩm phải đạt yêu cầu theo tiêu 

34 

















chuẩn ASEAN và việc xác định hàm lượng kim loại nặng trong sản phẩm mỹ phẩm 

được thực hiện theo DĐVN IV. 

Bảng 3.6 Các chỉ tiêu giới hạn kim loại nặng theo tiêu chuẩn ASEAN 

STT Chỉ tiêu Giới hạn 

1 Asen (As) Nồng độ cho phép tối đa có trong sản phẩm mỹ 

phẩm là 5 ppm 

2 Chì (Pb) Nồng độ cho phép tối đa có trong sản phẩm mỹ 

phẩm là 10 ppm 

Mẫu kem thành phẩm được gửi đến Trung tâm Kiểm nghiệm Thuốc – Mỹ 

phẩm – Thực phẩm thành phố Cần Thơ để xác định hàm lượng kim loại nặng. 

3.4.3 Giới hạn nhiễm khuẩn 

Theo quyết định số 3113/1999/QĐ-BYT qui định về số lượng tối đa vi khuẩn, 

nấm mốc không được phép vượt quá trong mỹ phẩm và phương pháp thử để xác 

định vi khuẩn, nấm mốc trong mỹ phẩm thì: 

- Trong mỹ phẩm, không được có các vi khuẩn sau: 

● Pseudomonas aeruginosa 

● Candida albicans 

● S.coagulase (+) 

- Tổng số vi khuẩn hiếu khí sống lại được không được lớn hơn 1000/1g hoặc 

1 mL sản phẩm. 

- Tổng số nấm mốc sống lại được không được lớn hơn 100/1g hoặc 1 mL sản 

phẩm. 

- Số lượng Enterobacteria và các vi khuẩn Gram âm khác không được lớn hơn 

10/1g hoặc 1 mL sản phẩm. 

Một mẫu chế phẩm cần xác định giới hạn vi khuẩn phải thực hiện đầy đủ các 

thử nghiệm sau: 

- Đếm tổng số vi khuẩn hiếu khí, nấm mốc sống lại được, tính ra số lượng vi 

khuẩn, nấm mốc có trong 1 g hoặc 1 mL chế phẩm. 

- Thử nghiệm tìm những vi khuẩn gây bệnh sau: 

● Pseudomonas aeruginosa 

● Candida albicans 

● S.coagulase (+) 


Chế phẩm mang thử nghiệm trong quá trình hòa tan hoặc nhũ hóa phải đảm 

35 

















bảo không làm thay đổi chủng loại vi khuẩn, nấm mốc có trong thuốc. 

Mẫu kem thành phẩm được gửi đến Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường 

chất lượng Cần Thơ để kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn. 

3.5 Đánh giá chất lượng sản phẩm 

Đánh giá chất lượng sản phẩm dựa trên phương thức vừa cảm quan vừa định 

lượng và được đối chiếu với mẫu chuẩn đã được thị trường chấp nhận ở mức độ rất 

tốt. 

3.5.1 Hình thức đánh giá 

Kết quả đánh giá chất lượng sản phẩm ở mỗi chỉ tiêu được quy định dựa trên 

thang điểm 5. 

Bảng 3.7 Thang điểm đánh giá 

Ký hiệu Quy định Điểm 

++ Rất tốt 5 

+ Tốt 4 

0 Đạt 3 

- Kém 2 

-- Rất kém 1 

Bảng 3.8 Thang giá trị (%) của các chỉ tiêu đánh giá 

Chỉ tiêu Hệ số mi (%) 

(i) Cảm quan (35%) 

- Trên sản phẩm 

Dạng và màu tự nhiên của kem 2,5 

Độ phân pha 5,0 

Độ bóng 5,0 

Độ linh động 5,0 

- Trên đối tượng sử dụng 

Độ chỉnh da 5,0 

Độ mát 5,0 

Độ gây mùi lạ 2,5 

(ii) Định lượng (40%) 

- Trên sản phẩm 

pH 5,0 

Độ lún kim (mm) 10,0 

Sai biệt độ lún kim (mm) 10,0 

- Trên đối tượng sử dụng 

Độ tan trên da (giây) 15,0 

(iii) Tính an toàn cho người sử dụng (10%) 

Gây kích ứng da 10,0 






36 













[15] [22] 

3.5.2 Chỉ tiêu đánh giá về cảm quan 

‣ Dạng và màu tự nhiên của kem 

Biểu thị sự hài hòa giữa các cấu tử trong kem. 

Cách thực hiện: lấy 5 g cho vào 1 lọ thủy tinh, để yên trong 48 giờ. Quan sát 

bề mặt kem sau 48 giờ và tiến hành đánh giá. 

Bảng 3.9 Thang đánh giá dạng và màu tự nhiên của kem 

־ 

‣ Độ phân pha 

Biểu thị sự bất hài hòa giữa các cấu tử trong kem. 



Bảng 3.10 Thang đánh giá độ phân pha 

־ 

Sáp lỏng tách pha 

‣ Độ bóng 

Biểu thị sự đều đặn của mặt kem. 

Cách thực hiện: lấy 5 g cho vào 1 lọ thủy tinh, để yên trong 48 giờ. Quan sát bề 

mặt kem sau 48 giờ và tiến hành đánh giá. 

Bảng 3.11 Thang đánh giá độ bóng của kem 

־ 

Phân pha 

Không bóng 

‣ Độ linh động 

Biểu thị sự đồng nhất về mặt cấu trúc của kem. 

0 

0 

0 

Nhũ đặc bền 

Bình thường 

Rất bóng 




+ 

+ 

+ 





37 













Bảng 3.12 Thang đánh giá độ linh động của kem 

־ 

‣ Độ chỉnh da 

Cách thực hiện: dùng một lượng kem 0,05 g thoa đều thành một lớp mỏng lên 

vùng da phía trong cổ tay, theo dõi và tiến hành đánh giá độ chỉnh da. 

Bảng 3.13 Thang đánh giá độ chỉnh da 

Có 

Không linh động 

‣ Độ mát 

Biểu thị cảm giác khi thoa kem mát hay không mát. 


vùng da phía trong cổ tay, theo dõi và tiến hành đánh giá độ mát của kem. 

Bảng 3.14 Thang đánh giá độ mát của kem 

‣ Độ gây mùi lạ 

Thể hiện kem có mùi lạ gây khó chịu hay không. 


vùng da phía trong cổ tay, theo dõi và tiến hành đánh giá độ gây mùi lạ của kem. 

Bảng 3.15 Thang đánh giá độ gây mùi lạ 

0 

Không 

- + 

3.5.3 Chỉ tiêu định lượng 

‣ Độ pH 

Độ pH của kem đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đánh giá chất lượng 

kem thành phẩm. 

38 

Linh động 

Không Gây mát nhẹ Có 

- 0 + 

Có 

Không 

- + 


+ 

















Cách thực hiện: Cân 1 g kem cho vào cốc thuỷ tinh đựng sẵn 99 mL nước cất. 

Khuấy đều đến khi thành hỗn hợp đồng nhất rồi tiến hành đo pH. 

Bảng 3.16 Thang đánh giá độ pH của kem 

0 3,5 4,0 4,5 5,5 6,5 7,0 7,5 8,0 

-- - 0 

‣ Độ lún kim (mm) 

Độ lún kim biểu thị độ mềm và độ xốp của kem. 

Cách thực hiện: Dùng một kim lượt dài A khoảng 40 mm đầu nhọn, có trọng 

lượng, nhưng không quá nhọn, cho rơi tự do qua một ống thủy tinh B hình trụ hai 

đầu bằng, dài 20 cm, đường kính 0,5 cm và được đặt cách bề mặt mẫu kem 1 – 2 

cm. Khi kim lún vào kem, nâng ống B lên và đo chiều dài kim bị lún (tính bằng 

milimet), đo mỗi mẫu 3 lần và lấy giá trị trung bình. 

Bảng 3.17 Thang đánh giá độ lún kim (mm) 

0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 

-- - 0 

‣ Sai biệt độ lún kim (mm) 

Cách thực hiện: Lấy ống nghiệm chứa mẫu vừa đo độ lún kim đem ly tâm với 

vận tốc 400 vòng/phút trong 10 phút. Sau đó đem đo độ lún kim lại, ghi nhận và suy 

ra sai biệt độ lún kim theo công thức. 

Trong đó: 

++ 

∆= l1 − l2 

∆: Sai biệt độ lún kim (mm). 

l1: Độ lún kim trước khi ly tâm (mm). 

l2: Độ lún kim sau khi ly tâm (mm). 

Bảng 3.18 Thang đánh giá sai biệt độ lún kim (mm) 

-1,5 -1,0 

‣ Độ tan trên da (giây) 

Biểu thị mức độ tan của kem khi tiếp xúc với da. 

+ 

+ 

++ 

-0,5 0 0,5 

39 

+ 

+ 

0 

0 

1,0 1,5 2,0 

-- - 0 + ++ + 0 - -- 


- 

- 

-- 

-- 

















Cách thực hiện: dùng một lượng kem khoảng 0,02 g thoa đều thành 1 lớp mỏng 

trên da tay, diện tích khoảng 25 cm 2 (5×5 cm). Quan sát và ghi nhận thời gian kem 

tan hết trên da, thực hiện 3 lần và lấy giá trị trung bình. 

Bảng 3.19 Thang đánh giá độ tan trên da (giây) 

35,0 37,5 40,0 42,5 

++ + 0 

- -- 

3.5.3 Gây kích ứng da 

Biểu thị mức độ an toàn của sản phẩm đối với người tiêu dùng. Mẫu kem thành 

phẩm được gửi đến Trung tâm kiểm nghiệm Thuốc – Mỹ phẩm – Thực phẩm thành 

phố Cần Thơ kiểm tra mức độ gây kích ứng da. 

3.6 Đánh giá giá thành sản phẩm [21] 

Dựa trên giá thành nguyên liệu tại thời điểm thực hiện đề tài và tính toán giá 

thành trên 50 g sản phẩm. 






40 










CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 




4.1 Chiết cao Ổi ruột hồng 

Bảng 4.1 Kết quả đo độ ẩm của bột dược liệu 

Lần đo Kết quả đo Độ ẩm (%) 

m0 (g) m1 (g) m2 (g) 

1 35,93 36,93 36,86 7,00 

2 24,41 24,41 25,32 9,00 

3 27,39 28,39 28,30 9,00 

Trung bình 8,33 

Kết quả khảo sát đặc điểm của dược liệu Ổi ruột hồng cho thấy độ ẩm dược 

liệu lần lượt là 8,33%. Từ kết quả trên cho thấy giá trị về độ ẩm nằm trong giới hạn 

an toàn cho phép theo tiêu chuẩn DĐVN IV là độ ẩm của nguyên liệu nhỏ hơn 15%. 

Hình 4.1 Cao chiết Ổi ruột hồng 

4.2 Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn 

4.2.1 Khảo sát tỷ lệ W:O:S 

Thực hiện phối trộn kem với các nghiệm thức khác nhau, kết quả khảo sát tỷ 

lệ giữa các pha được trình bày dưới đây. 






41 













Bảng 4.2 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S 1 

Hàm lượng khảo sát (%) Kết quả Ghi chú 

CHĐBM Pha nước Pha dầu 

5 50 45 Tách hoàn toàn 

55 40 Tách ít Khảo sát vùng lân cận 


65 30 Tách hoàn toàn 






10 50 40 Tách ít Khảo sát vùng lân cận 





Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S cho thấy trong vùng nghiệm thức 55:40:5 đến 

vùng 60:35:5 và vùng nghiệm thức 50:40:10 đến vùng 55:35:10 cho lượng nhũ 

tương nhiều nhất, không tách lớp nên được chia nhỏ khảo sát ở lân cận hai vùng 

trên. Kết quả khảo sát chia nhỏ được trình bày ở bảng 4.2 dưới đây. 

Bảng 4.3 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S 2 

Hàm lượng khảo sát (%) Kết quả Ghi chú 

CHĐBM Pha nước Pha dầu 

5 56 34 Tách lớp 

57 33 Tách lớp 



10 51 39 Không tách lớp Đạt yêu cầu 




Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S cho thấy với nghiệm thức 51:39:10 cho nhũ đồng 

đều, mịn không tách lớp và đạt yêu cầu đề ra. Do đó, chọn nghiệm thức 51:39:10 

cho công thức tối ưu, đồng thời tạo cơ sở để khảo sát hàm lượng các thành phần 

khác. 






42 













Hình 4.2 Kết quả khảo sát tỷ lệ W:O:S 

Hình 4.3 Kết quả khảo sát lại tỷ lệ W:O:S 


4.2.2 Khảo sát hàm lượng chất làm đặc 

Kết quả khảo sát hàm lượng chất làm đặc ứng với 3 mẫu khảo sát: mẫu 1 (1%), 





43 













mẫu 2 (2%), mẫu 3 (3%) được trình bày ở Bảng 4.4 

Bảng 4.4 Kết quả khảo sát hàm lượng chất làm đặc 

Chỉ tiêu đánh giá 

Kết quả đánh giá 

Lần đo Mẫu 1 Mẫu 2 Mẫu 3 

Độ lún kim (mm) 1 12,0 15,0 20,0 

2 12,0 15,0 20,0 

3 12,0 15,0 20,0 

TB 12,0 15,0 20,0 

Sai biệt độ lún kim 1 11,5 16,0 19,0 

(mm) 

2 12,0 16,0 19,0 

3 11,5 16,0 19,0 

TB 11,7 16,0 19,0 

Cảm quan 

Nhũ bền, đồng 

nhất, mịn 


nhất, mịn 


nhất, mịn 

Ghi chú Sai biệt 0,3 Sai biệt -1,0 Sai biệt 1,0 

Kết quả khảo sát cho thấy mẫu kem sản phẩm ứng với các hàm lượng chất làm 

đặc được khảo sát đều ở dạng nhũ tương bền, đồng nhất và mịn. Mẫu kem ứng với 

hàm lượng 1% chất làm đặc cho giá trị độ lún kim (12,0 mm), sai biệt độ lún kim 

(0,3 mm) đạt yêu cầu theo thang đánh giá độ lún kim (6,0 – 12,0 mm) và thang đánh 

giá sai biệt độ lún kim (-0,5 – 1,0 mm). Mẫu kem ứng với 2% và 3% chất làm đặc 

có giá trị độ lún kim lớn (15,0 mm ứng với 2% chất làm đặc và 20,0 mm ứng với 

3% chất làm đặc) không đạt yêu cầu. Do đó, chọn hàm lượng chất làm đặc tối ưu 

cho kem là 1%. 

Hình 4.4 Các mẫu kem ứng với giá trị hàm lượng chất làm đặc được khảo sát 






44 













4.2.3 Khảo sát hàm lượng Glycerine 

Kết quả khảo sát hàm lượng Glycerine ứng với 3 mẫu khảo sát: mẫu 1 (1%), 

mẫu 2 (2%), mẫu 3 (3%) được trình bày ở Bảng 4.5 

Bảng 4.5 Kết quả khảo sát hàm lượng Glycerine 




Độ lún kim (mm) 1 6,5 9,0 10,0 

2 6,0 9,0 10,0 

3 6,0 9,0 9,5 

TB 6,2 9,0 9,8 


(mm) 

2 6,5 9,5 10,0 

3 6,0 9,0 10,0 

TB 6,3 9,2 10,2 

Cảm quan 

Nhũ bền, 

đồng nhất, 

mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Ghi chú Sai biệt -0,1 Sai biệt -0,2 Sai biệt -0,4 

Kết quả khảo sát cho thấy mẫu kem sản phẩm ứng với các hàm lượng 

Glycerine được khảo sát đều ở dạng nhũ tương bền, đồng nhất và mịn. Giá trị độ 

lún kim, sai biệt độ lún kim của kem ở các hàm lượng được khảo sát đều đạt yêu 

cầu theo thang đánh giá độ lún kim (6,0 – 12,0 mm) và thang đánh giá sai biệt độ 

lún kim (-0,5 – 1,0 mm). Tuy nhiên, với hàm lượng 1% Glycerine cho giá trị sai biệt 

độ lún kim là -0,1 mm, nhỏ nhất trong các giá trị sai biệt độ lún kim ứng với các 

hàm lượng còn lại nên chọn hàm lượng Glycerine tối ưu cho kem là 1%. 






Hình 4.5 Các mẫu kem ứng với hàm lượng Glycerine đã khảo sát 

45 













4.2.4 Khảo sát hàm lượng IPM 

Kết quả khảo sát hàm lượng IPM ứng với 3 mẫu khảo sát: mẫu 1 (1%), mẫu 2 

(2%), mẫu 3 (3%) được trình bày ở Bảng 4.6 

Bảng 4.6 Kết quả khảo sát hàm lượng IPM 




Độ lún kim (mm) 1 9,5 10,0 13,0 

2 9,5 10,5 13,0 

3 10,0 10,5 13,5 

TB 9,7 10,7 13,3 


(mm) 

2 10,0 15,0 17,5 

3 9,5 15,5 17,0 

TB 9,8 15,2 17,2 

Cảm quan 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Ghi chú Sai biệt -0,1 Sai biệt -4,5 Sai biệt -3,9 

Kết quả khảo sát cho thấy mẫu kem sản phẩm ứng với các hàm lượng IPM 

được khảo sát đều ở dạng nhũ tương bền, đồng nhất và mịn. Giá trị độ lún kim của 

kem ở hàm lượng 1% và 2% IPM đạt yêu cầu theo thang đánh giá độ lún kim (6,0 

– 12,0 mm), mẫu kem ứng với 3% IPM có giá trị độ lún kim (13,3 mm) không đạt 

yêu cầu. Mặc khác, với hàm lượng 1% IPM cho giá trị sai biệt độ lún kim là -0,1 

mm phù hợp với yêu cầu đặt ra dựa trên thang đánh giá sai biệt độ lún kim (-0,5 – 

1,0 mm) nên chọn hàm lượng IPM tối ưu cho kem là 1%. 


Hình 4.6 Các mẫu kem ứng với hàm lượng IPM đã khảo sát 





46 













4.2.5 Khảo sát hàm lượng cao chiết 

Kết quả khảo sát hàm lượng cao chiết ứng với 4 mẫu khảo sát: mẫu 1 (0,5%), 

mẫu 2 (1%), mẫu 3 (1,5%), mẫu 4 (2%) được trình bày ở Bảng 4.7 

Bảng 4.7 Kết quả khảo sát hàm lượng cao chiết 



Lần đo Mẫu 1 Mẫu 2 Mẫu 3 Mẫu 4 

Độ lún kim (mm) 1 8,5 9,5 9 6,5 

2 9,0 9,0 10,0 6,0 

3 9,5 9,0 9,5 6,0 

TB 9,0 9,2 9,5 6,2 

Sai biệt độ 

1 8,5 9,5 9,5 6,0 

lún kim (mm) 2 8,5 9,5 9,5 6,0 

3 8,5 9,0 10,0 6,0 

TB 8,5 9,3 9,7 6,0 

Cảm quan 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Nhũ bền, 


mịn 

Ghi chú Sai biệt 0,5 Sai biệt -0,1 Sai biệt -0,2 Sai biệt 0,2 

Kết quả khảo sát cho thấy mẫu kem sản phẩm ứng với các hàm lượng cao chiết 

được khảo sát đều ở dạng nhũ tương bền, đồng nhất và mịn. Giá trị độ lún kim của 

kem ở các hàm lượng được khảo sát đều đạt yêu cầu theo thang đánh giá độ lún kim 

(6,0 – 12,0 mm) và thang đánh giá sai biệt độ lún kim (-0,5 – 1,0 mm). Tuy nhiên, 

với hàm lượng 1% cao chiết cho giá trị sai biệt độ lún kim là -0,1 mm, nhỏ nhất 

trong các giá trị sai biệt độ lún kim ứng với các hàm lượng còn lại nên chọn hàm 

lượng cao chiết tối ưu cho kem là 1%. 






Hình 4.7 Các mẫu kem ứng với hàm lượng cao chiết đã khảo sát 

47 













Từ các khảo sát hàm lượng từng thành phần đã thực hiện ở trên, công thức 

kem trị mụn từ cao chiết Ổi tối ưu được chọn được trình bày theo Bảng 4.8 dưới 

đây. 

Bảng 4.8 Công thức kem trị mụn từ cao chiết Ổi 

Nguyên liệu Hàm lượng nguyên liệu (%) 

Nước cất 45,4 

Dầu dừa 36,0 

Tween 80 7,0 

Span 60 3,0 

Carbopol 940 1,0 

Cao chiết Ổi 1,0 

TEA 1,0 

IPM 1,0 

Glycerine 1,0 

Vitamin A 1,0 

Vitamin E 1,0 

Chất bảo quản 0,5 

Allantoin 

Titanium dioxide 

0,5 

0,5 

Disodium EDTA 0,1 

Hương liệu 

Vừa đủ 

4.3 Kết quả xác định kiểu nhũ 

Sau khi tiến hành thí nghiệm xác định kiểu nhũ tương được trình bày ở chương 

3, kết quả cho thấy nhũ tương của mẫu sản phẩm sau 60 phút tan trong cốc chứa 

nước nên kết luận kiểu nhũ của hệ là O/W. 

Hình 4.8 Kết quả xác định kiểu nhũ 

4.4 Khảo sát độ bền nhũ tương 

4.4.1 Phương pháp thử nhiệt độ 

Phương pháp thử nhiệt độ thực hiện với 3 mẫu thử và 1 mẫu đối chứng được 


48 

















thực hiện từ ngày 09/04/2017, tại khoa Khoa học Tự Nhiên. Kết quả đo được trình 

bày trong Bảng 4.9 dưới đây. 

Bảng 4.9 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp thử nhiệt độ sau 36 giờ 

Chỉ tiêu ° 

C 

0h 12h 24h 36h 

M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 

Màu 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Mùi 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Sự tách pha 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

pH 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Ghi chú: 

(-): Không thay đổi (0): Thay đổi không đáng kể (+): Thay đổi 

Sau 36 giờ thực hiện khảo sát nhũ tương vẫn bền, không tách lớp, màu và mùi 

thay đổi không đáng kể so với ban đầu. Tiến hành đo giá trị pH của nhũ tương trước 

và sau khi thử nhiệt độ cho kết quả pH= 6, không thay đổi với giá trị pH trước khi 

khảo sát và hoàn toàn phù hợp với khoảng pH an toàn cho da. 


ngày 

Chỉ tiêu 

° C 

2 ngày 3 ngày 6 ngày 10 ngày 

M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 

Màu 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Mùi 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Sự tách 10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

pha 40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

pH 

10 - - - - - - - - - - - - - - - - 

40 - - - - - - - - - - - - - - - - 

Ghi chú: 



Sau 10 ngày thực hiện khảo sát nhũ tương vẫn bền, không tách lớp, màu và 

mùi thay đổi không đáng kể so với ban đầu. Tiến hành đo giá trị pH của nhũ tương 

trước và sau khi thử nhiệt độ cho kết quả pH= 6, không thay đổi với giá trị pH trước 

49 














khi khảo sát và hoàn toàn phù hợp với khoảng pH an toàn cho da. 




Hình 4.9 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi lưu nhiệt ở 50ºC 

Hình 4.10 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi lưu nhiệt ở 10ºC 

4.4.2 Phương pháp ly tâm 

Phương pháp ly tâm thực hiện với 3 mẫu thử và 1 mẫu đối chứng được thực 

hiện từ ngày 09/04/2017, tại khoa Khoa học Tự Nhiên. Kết quả đo được trình bày 

trong Bảng 4.11. 






50 













Bảng 4.11 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp ly tâm 

Chỉ tiêu 

Kết quả 

M 1 2 3 

Màu - - - - 

Mùi - - - - 

Sự tách pha - - - - 

pH - - - - 

Ghi chú: 


Sau khi ly tâm ở 5000 vòng/phút trong 30 phút nhũ tương của 3 thử và mẫu 

đối chứng đều ở dạng đồng nhất, ổn định và không bị tách pha. Màu và mùi của 4 

được mẫu khảo sát trước và sau khi ly tâm không có sự thay đổi, không xuất hiện 

mùi lạ. 

Hình 4.11 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi ly tâm 

4.4.4 Phương pháp phơi sáng 

Phương pháp phơi sáng thực hiện với 3 mẫu thử và 1 mẫu đối chứng được 

thực hiện từ ngày 09/04/2017, tại khoa Khoa học Tự Nhiên. Kết quả đo được trình 

bày trong Bảng 4.12 dưới đây. 


51 

















Bảng 4.12 Kết quả khảo sát độ bền nhũ bằng phương pháp phơi sáng 

Chỉ tiêu/thời Màu Mùi Sự tách pha pH 

gian M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 M 1 2 3 

0h - - - - - - - - - - - - - - - - 

12h - - - - - - - - - - - - - - - - 

24h - - - - - - - - - - - - - - - - 

36h - - - - - - - - - - - - - - - - 

2 ngày - - - - - - - - - - - - - - - - 

3 ngày - - - - - - - - - - - - - - - - 

6 ngày - - - - - - - - - - - - - - - - 

10 ngày - - - - - - - - - - - - - - - - 

Ghi chú: 


Sau khi thực hiện phơi sáng mẫu trong điều kiện tự nhiên trong 10 ngày nhũ 

tương vẫn bền, không tách pha, không có sự thay đổi về màu sắc, không xuất hiện 

mùi lạ. Giá trị pH không thay đổi trong suốt quá trình phơi sáng và phù hợp với pH 

an toàn cho da 

Hình 4.12 Mẫu kem thành phẩm và kem đối chứng sau khi phơi sáng 






52 













Hình 4.13 Kết quả đo pH của mẫu đối chứng và sản phẩm thu được 

Ghi chú: 1- pH kem trị mụn thành phẩm 

2- pH mẫu đối chứng 

4.5 Đánh giá chất lượng sản phẩm 

4.5.1 Chỉ tiêu đánh giá trên đối tượng sử dụng 

Phương pháp đánh giá cảm quan trên đối tượng sử dụng được thực hiện với 7 

tình nguyện viên. Kết quả đánh giá cảm quan trên đối tượng sử dụng do 7 tình 

nguyện viên đánh giá được trình bày dưới đây. 

Bảng 4.13 Kết quả đánh giá cảm quan khi sử dụng sản phẩm 

Chỉ tiêu đánh giá Hệ số mi Điểm đánh giá 

Cảm quan 

- Độ chỉnh da 5,0 4,00 

- Độ mát 5,0 4,43 

- Độ gây mùi lạ 2,5 4,71 

Định lượng 

1 2 

- Độ tan trên da 15,0 4,14 

Kết quả đánh giá của 7 tình nguyện viên cho thấy sản phẩm đạt các yêu cầu về 

cảm quan và phù hợp với thị hiếu của người dùng. 

4.5.2 Chỉ tiêu đánh giá trên sản phẩm 

‣ pH 

Kết quả đo giá trị pH kem thành phẩm là 6,0 phù hợp với khoảng pH an 

toàn cho da 4,5 – 6,5. 

‣ Độ lún kim và sai biệt độ lún kim 

Giá trị độ lún kim của kem thành phẩm ứng với 3 lần đo lần lượt là: 10,5 mm; 

10,0 mm và 10,5 mm. Giá trị độ lún kim trung bình của 3 lần đo là 10,3 mm và đạt 






53 













yêu cầu theo khoảng giá trị độ lún kim đề ra là 6,0 – 12,0 mm. 

Giá trị độ lún kim của kem thành phẩm sau khi ly tâm ứng với 3 lần đo lần 

lượt là: 10,5 mm; 10,5 mm và 10,5 mm. Giá trị độ lún kim trung bình của 3 lần đo 

là 10,5 mm. Giá trị sai biệt độ lún kim là -0,2 mm và với giá trị này nằm trong 

khoảng tốt theo thang đánh giá sai biệt độ lún kim đã nêu là -0,5 đến 1 mm. 

4.6 Đánh giá chất lượng sản phẩm bằng phương pháp xác định kích thức 

hạt 

Kết quả đo kích thước hạt bằng hệ thống xác định kích thước hạt bằng laser 

Microtrac S3500 được thực hiện tại phòng thí nghiệm Công nghệ Hóa học, khoa 

Công Nghệ, vào ngày 12/04/2017 cho thấy kích thước hạt trung bình của kem là 

11,07 µm. 

Hình 4.12 Biểu đồ thể hiện kết quả xác định kích thước hạt 

Từ hình biểu đồ phần trăm theo kích thước hạt cho thấy hạt có kích thước trong 

khoảng 9,250 – 18,500 µm chiếm đa phần trong mẫu, kết quả đo ở phụ lục 1 cho 

thấy kích thước hạt của mẫu nằm trong vùng 1,375 - 74,000 µm và có 91,86% hạt 

có kích thước nhỏ hơn 22,000 µm. 

4.7 Kiểm tra các chỉ tiêu Hoá lý – Vi sinh 

4.7.1 Giới hạn nhiễm khuẩn 

Kết quả thử giới hạn nhiễm khuẩn được thực hiện bởi phòng thử nghiệm Hóa 

Sinh, trung tâm kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Cần Thơ cho thấy mẫu 

kem thành phẩm đạt tiêu chuẩn vi sinh theo quyết định của Bộ Y Tế. Kết quả đều 

âm tính đối với 3 loại vi khuẩn không được phép hiện diện trong sản phẩm mỹ phẩm 


54 

















và tổng số vi khuẩn hiếu khí, tổng số nấm men nấm mốc đều nhỏ hơn giới hạn cho 

phép là 1000 CFU/g. 

Bảng 4.14 Kết quả kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn 

STT Yêu cầu thử nghiệm Kết quả Đơn vị Phương pháp 

thử nghiệm 

1 Pseudomonas aeruginosa Âm tính /0,1gam QĐ 

3113/1999/QĐ- 

BYT 

2 Candida albicans Âm tính /0,1gam QĐ 

3113/1999/QĐ- 

BYT 

3 Staphylococcus Coagulase (+) Âm tính /0,1gam QĐ 

3113/1999/QĐ- 

BYT 

4 Tổng số vi sinh vật hiếu khí Âm tính CFU/g DĐVN IV 

5 Tổng số nấm men, nấm mốc Âm tính CFU/g TCVN 8275- 

2:2010 

Kết quả kiểm tra mức độ nhiễm khuẩn được đính kèm trong phụ lục 2. 

4.7.2 Giới hạn kim loại nặng 

Kết quả kiểm tra giới hạn kim loại nặng trong kem trị mụn từ cao chiết Ổi 

được thực hiện bởi trung tâm kiểm nghiệm Thuốc – Mỹ phẩm – Thực phẩm thành 

phố Cần Thơ cho thấy sản phẩm đạt yêu cầu về giới hạn kim loại nặng theo tiêu 

chuẩn ASEAN. 

Kết quả thử nghiệm được đính kèm trong phụ lục 3. 

4.7.3 Thử nghiệm mức độ kích ứng da 

Kết quả kiểm tra mức độ kích ứng da của kem trị mụn từ cao chiết Ổi được 

thực hiện bởi trung tâm kiểm nghiệm Thuốc – Mỹ phẩm – Thực phẩm thành phố 

Cần Thơ cho thấy sản phẩm không gây kích ứng hoặc kích ứng nhẹ, đạt yêu cầu về 

mức độ kích ứng da theo QĐ 3113/1999/QĐ-BYT. Từ đó kết luận kem trị mụn 

thành phẩm an toàn cho da khi sử dụng. 

Kết quả thử nghiệm được đính kèm trong phụ lục 3. 


Giới 

hạn 

0 

0 

0 

1000 





55 













4.8 Đánh giá giá thành sản phẩm 

Bảng 4.15 Giá thành trên 50 g kem trị mụn 

Nguyên liệu 

Khối lượng 

nguyên liệu 

(g) 

Giá thành 

nguyên liệu 

(VNĐ/100 ml 

hoặc 100 g) 

Giá thành theo hàm 

lượng nguyên liệu 

(VNĐ) 

Nước cất 22,70 500 113,50 

Dầu dừa 18,00 40.000 7.200,00 

Cao chiết Ổi 0,50 300.000 1.500,00 

Tween 80 3,50 18.000 630,00 

Carbopol 940 0,50 30.000 150,00 

Span 60 

Disodium EDTA 

1,50 

0,05 

18.000 

50.000 

270,00 

25,00 

Titanium dioxide 0,25 16.000 40,00 

Glycerine 0,50 65.000 325,00 

Allantoin 0,25 300.000 750,00 

Vitamin A 0,50 200.000 1000,00 

Vitamin E 0,50 200.000 1000,00 

PE 9010 0,25 125.000 312,50 

Tổng cộng 13.316,00 

Sau khi tính toán giá thành nguyên liệu trên 50 g kem thành phẩm khoảng 

15.000 VNĐ, thấp hơn rất nhiều so với các sản phẩm trên thị trường. Với mức giá 

này phù hợp với túi tiền của phần lớn người tiêu dùng. 






56 










CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 




5.1 Kết luận 

- Đề tài “Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium 

guajava L.)” đã xây dựng thành công công thức kem trị mụn. 

- Sản phẩm tạo ra có pH = 6,0 phù hợp với pH an toàn cho da người, kích 

thước nhũ tương trung bình là 11,07 µm. Kem tạo thành có tính thấm tốt giá 

thành hợp lý, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. 

- Đề tài đã góp phần thúc đẩy cho việc tạo ra các sản phẩm mỹ phẩm từ thiên 

nhiên không độc hại, độ an toàn cao. 

5.2 Kiến nghị 

Bên cạnh các kết quả đạt được, đề tài cũng đưa ra một số kiến nghị: 

- Khảo sát sơ bộ lại thành phần hóa học của cao chiết Ổi ruột hồng bằng nhiều 

phương pháp khác nhau. 

- Khảo sát khả năng kháng khuẩn, kháng viêm của cao chiết Ổi ruột hồng. 

- Thử nghiệm in vivo, in vitro để xác định khả năng trị mụn của sản phẩm tạo 

thành. 






57 










TÀI LIỆU THAM KHẢO 




[1] Quy định tạm thời về công bố tiêu chuẩn chất lượng hàng hoá. Quyết 

định số 2425/2000/QĐ-BKHCNMT. 

[2] Tiêu chuẩn giới hạn vi khuẩn, nấm mốc trong mỹ phẩm và phương 

pháp thử kích ứng trên da. Quyết định số 3113/1999/QĐ-BYT. 

[3] Dược điển Việt Nam IV, 2009. Nhà xuất bản Y học. 

[4] Đỗ, Huy Bích, Đặng Quang Chung, Bùi Xuân Chương, Nguyễn 

Thượng Dong, Đỗ Trung Đàm, Phạm Văn Hiển, Vũ Ngọc Lộ, Phạm Duy 

Mai, Phạm Kim Mãn, Đoàn Thị Nhu, Nguyễn Tập và Trần Toàn, 2008. 

Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam Tập II. Nhà xuất bản Khoa 

học và Kỹ thuật. Hà Nội, trang 499 – 504. 

[5] Đỗ, Tất Lợi, 1999. Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. NXB y học, trang 

431 – 432 

[6] G. W. Barrett, 1969. Skin penetration. J. Soc. Cosmetic Chemists, 20: 

487-499. 

[7] Lê, Ngọc Tú, 2003. Hóa học thực phẩm. NXB Khoa học và kỹ thuật 

Hà Nội.). 

[8] Nathan Rivas, 2011. The Impermeable Facts of Skin Penetration and 

Ab sorption. 

[9] Lê, Thanh Phước. Bài giảng môn Hóa học ứng dụng. Khoa Khoa học 

Tự Nhiên, Trường Đại học Cần Thơ. 

[10] Lê, Thanh Phước,2010. Phương pháp tổng hợp các hệ nhũ tương cơ 

bản với các chất hoạt động bề mặt có độ phân cực khác nhau. Nhà xuất 

bản Trường Đại học Cần Thơ. 

[11] Scalbert A., C. Manach, C. Morand and C. Remesy, 2005. Dietary 

Polyphenols and the Prevention of Diseases. Critical Reviews in Food 

Science and Nutrition, 45:287-306. 

[12] Suganya Tachakittirungrod, Fumio Ikegami and Siriporn Okonogi, 

2007. Antioxidant Active Principles Isolated from Psidium guajava. 

Scientia Pharmaceutica (Sci. Pharm.) 75, 179-193. 

[13] Qian H. and Nihorimbere V., 2004. Antioxidant power of 

phytochemicals from Psidium guajava leaf. National Center for 

Biotechnology Iformation, U.S. National Library of Medicine, volum 5, 

issue 6, June 2004. 

[14] Witayapan Yotawimonwat, Songwut Okonogi, Siriporn and 






58 













Nantitanon, 2010. Factors influencing antioxidant activities and total 

phenolic content of guajava leaf extract. LWT-Food Science and 

Technology, volum 43, issue 7, September 2010. 

[15] Võ Văn Chi, Dương Đức Tiến, 1978. Phân loại thực vật. Thực vật 

bậc cao. NXB ĐH và THCN. 

[16] Vương, Ngọc Chính, 2012. Hương liệu mỹ phẩm. Nhà xuất bản Đại 

học quốc gia TP.HCM 

[17] Phạm ,Hoàng Hộ, 2003. Cây cỏ Việt Nam. Quyển III. Nhà xuất bản 

trẻ. 

[18] Funan Hu, M.D, 1968. Melanocytes and Melanin Pigmentation. J. 

Soc. CosmeticC hemists, 19: 565-580. 

[19] Nguyễn, Kim Phi Phụng, 2007, Phương pháp phân lập các hợp chất 

hữu cơ. Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia TP Hồ Chí Minh 

[20] P. Sampath Kumar, W. Sherly Beena, K. Vijaya Kumar, M. 

Shakeera Banu and A. Vijaya Anand, 2007. Antioxidative Activity of 

Psidium guajava Leaf Extract. Research Journal of Pharmacognosy and 

Phytochemistry, volum 3, issue 4, July-August 2011. 

[21] Huỳnh, Châu Bạch Thủy Tiên và Nguyễn Kim Trang, 2015. Xây 

dựng công thức phối chế kem dưỡng trắng da từ dầu cám gạo và acid 

kojic. Luận văn tốt nghiệp đại học, Trường Đại học Cần Thơ. 

[22] Thái, Phan Quỳnh Như, 2005. Nghiên cứu xây dựng các qui trình 

đánh giá độ ổn định của một số thuốc dễ bị biến chất lượng. Đề tài nghiên 

cứu cấp bộ. Viện kiểm nghiệm-Bộ Y tế. 

[23] Lê, Thị Hường Hoa, 2013. Nghiên cứu xây dựng quy trình phát hiện 

và xác định hàm lượng một số chất bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm. Luận 

án tiến sĩ dược học. Đại học y dược Hà Nội. Hà Nội. 

[24] Nguyễn, Thị Tuyết Trinh, 2014. Nghiên cứu sản xuất trà lá Ổi, Luận 

án thạc sĩ Công nghệ thực phẩm, khoa Kỹ Thuật Hóa Học và Môi 

Trường, Trường Đại học Bách Khoa TP Hồ Chí Minh. 






59 










PHỤ LỤC 




Phụ lục 1. Bảng kết quả đo kích thước hạt bằng laser Microtrac S3500 

Summary Data 

MV(um): 11.07 

MN(um): 2.590 

MA(um): 6.31 

CS: ########### 

SD: 6.84 

Mz: 10.04 

aI: 7.05 

Ski: 0.2917 

Kg: 1.029 

Kích thước hạt 

(µm) 

Phần trăm trong mẫu 

kem (%) 

Phần trăm cộng dồn trong 

mẫu kem (%) 

1408.0000 0.00 100.00 

1184.0000 0.00 100.00 

995.6000 0.00 100.00 

837.2000 0.00 100.00 

704.0000 0.00 100.00 

592.0000 0.00 100.00 

497.8000 0.00 100.00 

418.6000 0.00 100.00 

352.0000 0.00 100.00 

296.0000 0.00 100.00 

248.9000 0.00 100.00 

209.3000 0.00 100.00 

176.0000 0.00 100.00 

148.0000 0.00 100.00 

124.5000 0.00 100.00 

104.7000 0.00 100.00 

88.0000 0.00 100.00 

74.0000 0.34 100.00 

62.2300 0.41 99.66 

52.3300 0.54 99.25 

44.0000 0.75 98.71 

37.0000 1.14 97.96 

31.1100 1.85 96.82 

26.1600 3.11 94.97 

22.0000 5.10 91.86 


60 

















18.5000 7.55 86.76 

15.5600 9.60 79.21 

13.0800 10.19 69.61 

11.0000 9.57 59.42 

9.2500 8.15 49.85 

7.7800 6.80 41.70 

6.5400 5.89 34.90 

5.5000 5.41 29.01 

4.6200 5.21 23.60 

3.8900 5.00 18.39 

3.2700 4.52 13.39 

2.7500 3.64 8.87 

2.3120 2.53 5.23 

1.9450 1.51 2.70 

1.6350 0.80 1.19 

1.3750 0.39 0.39 

1.1560 0.00 0.00 

0.9720 0.00 0.00 

0.8180 0.00 0.00 

0.6880 0.00 0.00 

0.5780 0.00 0.00 

0.4860 0.00 0.00 

0.4090 0.00 0.00 

0.3440 0.00 0.00 

0.2890 0.00 0.00 

0.2430 0.00 0.00 

0.2040 0.00 0.00 

0.1720 0.00 0.00 

0.1450 0.00 0.00 

0.1220 0.00 0.00 

0.1020 0.00 0.00 

0.0860 0.00 0.00 

0.0720 0.00 0.00 

0.0610 0.00 0.00 

0.0510 0.00 0.00 

0.0430 0.00 0.00 

0.0360 0.00 0.00 

0.0300 0.00 0.00 

0.0255 0.00 0.00 






61 










Phụ lục 2. Phiếu kết quả kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn 









62 










Phụ lục 3. Phiếu kết quả kiểm tra giới hạn kim loại nặng và mức độ kích ứng da 









63 










Phụ lục 4. Phiếu đánh giá cảm quan 




Tên sản phẩm: Kem trị mụn 

PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN 

Họ tên tình nguyện viên:…………………………………………………. 

Ngày đánh giá:…………………………………………………………… 

Cách thực hiện: Thoa một lượng kem khoảng 2mg (cỡ hạt đậu) mỏng và đều 

lên bề mặt da ở vùng cổ tay với diện tích thoa khoảng 1cm 2 . Quan sát vùng vừa thoa 

và trả lời những câu hỏi sau bằng cách khoanh tròn đáp án: 

dầu 

Khi thoa sản phẩm 

Câu 1: Bạn có thường sử dụng kem trị mụn hay không? 

a. Có b. Không 

Câu 2: Bạn thấy cảm giác sau khi thoa sản phẩm như thế nào? 

Sản phẩmA 

Sản phẩm B 

a. Cảm giác rít và bóng dầu a. Cảm giác rít và bóng dầu 

b. Cảm giác không rít, không bóng dầu b. Cảm giác không rít, không bóng 

Câu 3: Bạn thấy mùi của sản phẩm như thế nào? 

Sản phẩm A 


a. Mùi dễ chịu a. Mùi dễ chịu 

b. Có mùi lạ b. Có mùi lạ 

Câu 4: Bạn thấy khả năng thẩm thấu của sản phẩm thế nào? 



a. Thẩm thấu nhanh a. Thẩm thấu nhanh 

b. Thẩm thấu chậm b. Thẩm thấu chậm 

Câu 5: Bạn thấy độ mát da khi thoa sản phẩm thế nào? 




a. Cảm giác mát a. Cảm giác mát nhiều 





64 













b. Cảm giác không mát b. Cảm giác không mát 

Câu 10: Đánh giá về mức độ hài lòng của bạn với 2 sản phẩm A và B là: 



a. Rất tốt a. Rất tốt 

b. Tốt b. Tốt 

c. Trung bình c. Trung bình 

d. Kém d. Kém 

e. Rất kém e. Rất kém 

Phụ lục 5. Điểm đánh giá cảm quan 

Chỉ tiêu 

chất lượng 

Điểm của các thành viên 

1 2 3 4 5 6 7 

Tổng 

số 

điểm 

Hệ số 

mi 

Điểm 

trung 

bình 

- Độ chỉnh da 4 4 3 3 5 4 5 33 5,0 4,00 

- Độ mát 5 3 4 5 5 4 4 30 5,0 4,43 

- Độ gây mùi lạ 5 5 4 5 4 5 5 33 2,5 4,71 

- Độ tan trên da 4 4 4 3 4 5 5 29 15,0 4,14 

Cộng 17,28 

Độ chỉnh da Độ mát Độ gây mùi lạ Độ tan trên da 

Thang đánh giá + + + + 

Phụ lục 6. Danh sách các tình nguyện viên 

STT Họ và tên 

1 Huỳnh Thị Kim Loan 

2 Nguyễn Vương Triều 

3 Vương Quế Anh 

4 Huỳnh Tuấn Khoa 

5 Lê Bùi Yến My 

6 Dương Thị Kim Nguyên 

7 Trần Thị Mỹ Hạnh 






65

Xây dựng công thức phối trộn kem trị mụn từ cao chiết Ổi (Psidium guajava L.) - 2017

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?