CHUYÊN ĐỀ DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI

SỞ GD&ĐT ……………… 

TRƯỜNG THPT ………………… 

............o0o............ 

CHUYÊN ĐỀ ÔN THI ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG 

MÔN HOÁ HỌC 

TÊN CHUYÊN ĐỀ 

DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI 

Đối tượng bồi dưỡng: Học sinh lớp 12 

Số tiết bồi dưỡng: 05 tiết 

Người viết: ……………….. 

Chức vụ: Giáo viên 

Đơn vị công tác: …………………….. 

………………….

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

ĐẶT VẤN ĐỀ 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

Bài tập về kim loại là một phần bài tập vô cùng quan trọng và chiếm tỉ lệ số câu hỏi 

tương đối lớn trong các đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông, cũng như trong các đề thi đại 

học, cao đẳng hàng năm của Bộ giáo dục và đào tạo. Trong các dạng bài tập về kim loại, thì 

bài tập về dãy điện hoá của kim loại ( bài tập kim loại tác dụng với dung dịch muối) là dạng 

bài tập thường không khó nhưng lại gây rất nhiều khó khăn cho học sinh. Qua giảng dạy 

môn hoá học lớp 12, tôi nhận thấy học sinh gặp nhiều khó khăn khi làm loại bài tập này là 

do: 

Thứ nhất, không nhớ đúng thứ tự vị trí các cặp oxi hoá – khử, dẫn đến áp dụng sai 

quy tắc α. 

Thứ hai, không xác định được sản phẩm gồm những chất gì, đã có những chất nào 

phản ứng, dẫn đến học sinh sẽ chia trường hợp khi làm bài, mất nhiều thời gian. 

Thứ ba, khi làm dạng bài tập này học sinh thường viết phương trình phản ứng mà 

không vận dụng được định luật bảo toàn electron để giải. 

Vì vậy để giúp học sinh nắm chắc kiến thức và kĩ năng làm bài tập về dãy điện hoá, 

nên tôi chọn chuyên đề “ Dãy điện hoá của kim loại” 

Chuyên đề gồm ba nội dung chính: Phần lí thuyết; Phần bài tập và Phần bài tập tự 

giải. Phần lí thuyết nhắc lại các kiến thức cơ bản về dãy điện hoá sẽ áp dụng trong bài tập 

và một số lưu ý khi làm bài tập. Phần bài tập được chia thành năm dạng cơ bản: Bài tập xác 

định chiều phản ứng, sắp xếp các kim loại hoặc ion kim loại theo một trật tự xác định; Một 

kim loại tác dụng với một dung dịch muối sau phản ứng thấy khối lượng tăng hoặc giảm m 

gam; Các kim loại phản ứng vừa đủ với hỗn hợp các muối trong dung dịch; Kim loại tác 

dụng với dung dịch muối mà số mol của các kim loại cũng như số mol của các muối đều có 

thể xác định cụ thể. Hỗn hợp kim loại tác dụng với dung dịch chứa hỗn hợp muối, sau phản 

ứng thu được chất rắn chứa a kim loại hoặc dung dịch chứa b muối. Mỗi dạng bài tập được 

chia thành hai phần: phần hướng dẫn làm bài nêu lên các điểm đặc trưng của bài toán và 

phương pháp giải; phần bài tập minh hoạ gồm các bài tập đặc trưng với lời giải chi tiết và 

lưu ý khi áp dụng. Phần bài tập tự giải giành cho học sinh tự làm dưới sự quan sát, hướng 

dẫn của giáo viên. 

Khi viết chuyên đề này, tôi đã cố gắng hết sức nhưng không tránh khỏi được sự thiếu 

sót. Kính mong nhận được sự góp ý tận tình của các bạn đồng nghiệp giúp cho chuyên đề 

hoàn thiện hơn. 

Tôi xin chân thành cảm ơn! 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

1 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial








A. PHẦN LÍ THUYẾT 

CHUYÊN ĐỀ 

DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI 

1. Khái niệm về cặp oxi hoá – khử của kim loại 

- Khái niệm: Cặp oxi hoá – khử của kim loại là cặp chất oxi hoá và chất khử của cùng một 

nguyên tố kim loại. 

- Kí hiệu: dạng oxi hoá/dạng khử (thường là M n+ /M) 

- Kim loại có hoá trị không đổi chỉ tạo một cặp oxi hoá – khử, kim loại có hoá trị thay đổi 

có thể tạo nhiều cặp oxi hoá – khử 

VD: Mg 2+ /Mg, Fe 2+ /Fe, Fe 3+ /Fe 2+ ,... 

2. So sánh cặp oxi hoá – khử 

- So sánh các cặp oxi hoá – khử là so sánh tính oxi hoá của các dạng oxi hoá và so sánh tính 

khử của các dạng khử. 

- VD: Xét phản ứng: 2Al + 3Cu 2+ → 2Al 3+ + 3Cu 

Nhận thấy, Al có tính khử mạnh hơn Cu và Al 3+ có tính oxi hoá yếu hơn Cu 2+ . 

Trong một cặp oxi hoá – khử, dạng khử có tính khử càng mạnh thì dạng oxi hoá 

có tính oxi hoá càng yếu và ngược lại. 

3. Dãy điện hoá của kim loại 

Khái niệm: Là dãy các cặp oxi hoá – khử được xếp theo chiều tăng dần tính oxi hoá 

của ion kim loại và là chiều giảm dần tính khử của kim loại. 

Chiều tăng dần tính oxi hoá của ion kim loại 

K + Ca 2+ Na + Mg 2+ Al 3+ Zn 2+ Fe 2+ Sn 2+ Pb 2+ H + Cu 2+ Hg 2+ Fe 3+ Ag + Pt 2+ Au 3+ 


K Ca Na Mg Al Zn Fe Sn Pb H2 Cu Hg Fe 2+ Ag Pt Au 

4. Ý nghĩa của dãy điện hoá 

a. So sánh các cặp oxi hoá – khử 


Chiều giảm dần tính khử của kim loại 

2 














- So sánh kim loại đứng trước có tính khử mạnh hơn kim loại đứng sau trong dãy điện hoá. 

- Ion kim loại đứng trước có tính oxi hoá yếu hơn ion kim loại đứng sau trong dãy điện hoá. 

b. Xác định chiều phản ứng giữa các cặp oxi hoá – khử 

- Một phản ứng oxi hoá khử được coi là phản ứng giữa hai cặp oxi hoá – khử. 

- Quy luật: Phản ứng xảy ra theo chiều chất oxi hoá mạnh tác dụng với chất khử mạnh tạo 

ra chất oxi hoá yếu và chất khử yếu (quy tắc α) 

Quy tắc anpha 

chất oxi hoá yếu 

VD : 

chất khử mạnh 

chất oxi hoá mạnh 

chất khử yếu 

Mg 2+ Fe 2+ 

Mg 

Phản ứng xảy ra theo chiều: Mg + Fe 2+ → Mg 2+ + Fe 

5. Một số lưu ý khi làm bài tập về dãy điện hoá của kim loại 

Fe 

- Thuộc được dãy điện hoá của kim loại (thứ tự sắp xếp các cặp oxi hoá – khử) và quy tắc 

α. 

- Xác định chính xác sản phẩm của phản ứng: Chất rắn thu được gồm những kim loại nào, 

dung dịch thu được chứa những muối gì. Các phản ứng háo học xảy ra theo thứ tự : 

+ Phản ứng thứ nhất là kim loại có tính khử mạnh nhất với cation kim loại có tính oxi hoá 

mạnh nhất hoặc phản ứng của kim loại mạnh nhất với axit. 

+ Phản ứng tiếp theo tuỳ thuộc dữ kiện bài toán. 

- Dựa vào các số liệu trong bài và vận dụng định luật bảo toàn electron, bảo toàn khối lượng, 

bảo toàn nguyên tố, tăng giảm khối lượng, lập sơ đồ chuyển hoá để giải quyết bài toán. 

B. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC 






Nội 

dung 

Loại câu 

hỏi/bài 

tập 

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao 


3 










Dãy 

điện 

hoá 

của 

kim 

loại 

Câu 

hỏi/ 

bài tập định 

tính 

Bài 

tập 

định lượng 

Bài 

tập 

thực hành/ 

thí nghiệm 

- Nêu được thứ 

tự các cặp oxi 

hoá – khử trong 

dãy điện hoá. 

- So sánh tính 

oxi hoá của các 

ion kim loại và 

tính khử của 

kim loại trong 

dãy điện hoá. 

Xác định chiều 

phản ứng (phản 

ứng có xảy ra 

hay không) 

Xác định được 

độ tăng giảm 

khối lượng của 

thanh kim loại 

hoặc nồng độ 

muối 

trong 

dung dịch khi 

cho 1 kim loại 

tác dụng với 

dung dịch chứa 

một muối. 

Mô tả và nhận 

biết được hiện 

tượng 

thí 

Thứ tự các phản 

ứng xảy ra khi 

cho hỗn hợp 

kim loại tác 

dụng với dung 

dịch muối hoặc 

axit. 


thành phần của 

hỗn hợp kim 

loại ban đầu 


các muối trong 




dụng vừa đủ với 

dung dịch chứa 

hỗn hợp muối. 

Giải thích được 

hiện tượng thí 

nghiệm. 


thành phần chất 

rắn (kim loại) 

hoặc thành phần 

dung dịch muối 

thu được khi 




dịch chứa hỗn 

hợp muối. 


thành phần hỗn 

hợp kim loại 

sinh ra hoặc 

nồng độ các 

muối 

trong 

dung dịch thu 

được khi cho 


loại tác dụng 

với dung dịch 

chứa hỗn hợp 

muối và kim 

loại, muối đều 

đã biết số mol. 

Dựa vào phản 

ứng xảy ra 

thành lập cặp 

oxi hoá – khử 

không phải của 

kim loại và sắp 

xếp các cặp đó 

theo chiều tăng 

dần tính oxi hoá 

của dạng oxi 

hoá và giảm dần 

tính khử của 

dạng khử. 


thành phần của 


loại ban đầu 


các muối trong 





dịch chứa hỗn 

hợp muối mà cả 

kim loại và 

muối đều chưa 

có số mol xác 


định. 






4 










C. PHẦN BÀI TẬP 

nghiệm khi cho 



dịch muối. 

Dạng 1: Bài tập xác định chiều phản ứng, sắp xếp kim loại hoặc ion kim loại theo 

trật tự xác định. 

* Hướng dẫn: 

- Nhất thiết phải thuộc và sắp xếp các cặp oxi hoá – khử theo đúng thứ tự chiều tăng 

dần tính oxi hoá của ion kim loại và giảm dần tính khử của kim loại (chú ý đến cặp Fe 3+ /Fe 2+ 

đứng trước cặp Ag + /Ag) 

- Sắp xếp các kim loại hoặc ion kim loại theo trật tự mà đề bài yêu cầu hoặc vận dụng 

quy tắc α để xác định chiều phản ứng. 

* Bài tập minh hoạ: 

Bài 1: Trong dãy điện hoá có hai cặp oxi hoá – khử được sắp xếp tương ứng với trình tự 

sau: A n+ /A ; B m+ /B, với A, B là các kim loại. Hãy cho biết khẳng định nào sau đây không 

đúng? 

A. A tác dụng với dung dịch muối của B m+ B. Tính khử của A mạnh hơn của B 

C. B tác dụng với dung dịch muối của A n+ D. Tính oxi hoá của A n+ yếu hơn của B m+ 

HD: Hai cặp oxi hoá – khử trên đã được sắp xếp theo đúng thứ tự, tức là theo đúng chiều 

tính oxi hoá của các ion kim loại tăng dần và tính khử của các kim loại giảm dần theo chiều 

từ trái sang phải. Vì vậy, đáp án B, D đúng. Còn A và C vận dụng quy tắc α ta thấy thông 

tin trong đáp án C không đúng. 

=> Đáp án C. 

Bài 2: Vị trí của một số cặp oxi hoá – khử như sau: I2/2I - ; Cu 2+ /Cu ; Fe 3+ /Fe 2+ ; Ag + /Ag ; 


Cl2/2Cl - . Hãy cho biết trong các phản ứng sau, có bao nhiêu phản ứng xảy ra? 

(1) Ag + + Fe 2+ → Fe 3+ + Ag (2) Cl2 + 2Ag → 2AgCl (3) Cu + 2Fe 3+ → 2Fe 2+ + Cu 2+ 

(4) I2 + 2Fe 2+ → 2Fe 3+ + 2I - (5) Cu 2+ + 2Fe 2+ → Cu + 2Fe 3+ 

A. 4 B. 3 C. 2 D. 5 






5 










HD: Vì các cặp oxi hoá – khử đã xếp theo đúng thứ tự, nên ta chỉ cần vận dụng quy tắc α. 

Vận dụng quy tắc α ta thấy có phản ứng (1), (2), (3) xảy ra phản ứng. 

=> Đáp án B 

Bài 3: Cho dung dịch Fe2(SO4)3 tác dụng với Cu thu được FeSO4 và CuSO4. Cho dung dịch 

CuSO4 tác dụng với Fe thu được FeSO4 và Cu. Qua các phản ứng xảy ra ta thấy tính oxi hoá 

của các ion kim loại giảm dần theo dãy nào sau đây? 

A. Cu 2+ , Fe 2+ , Fe 3+ B. Fe 3+ ,Cu 2+ , Fe 2+ 

C. Fe 2+ ,Cu 2+ , Fe 3+ D. Cu 2+ , Fe 3+ , Fe 2+ 

HD: Viết các cặp oxi hoá – khử tương ứng và vận dụng quy tắc α .Từ các phản ứng đã cho, 

các cặp oxi hoá – khử được sắp xếp theo đúng thứ tự: Fe 2+ /Fe ; Cu 2+ /Cu; Fe 3+ /Fe 2+ . 


Bài 4: Cho các phản ứng sau: 

(1) Fe + Cu 2+ → Fe 2+ + Cu (2) Fe + 2Ag + → Fe 2+ + 2Ag 

(3) Fe + 3Ag + → Fe 3+ + Ag (4) Fe 2+ + Ag + → Fe 3+ + Ag 

Nhúng một thanh sắt vào dung dịch gồm Cu(NO3)2 và AgNO3 thì có những phản ứng nào 

xảy ra và thứ tự các phản ứng là 

A. (1), (2), (3) B. (1), (2), (4) C. (2), (3), (1) D. (2), (1), (4) 

HD: + Chiều của phản ứng oxi hoá – khử là chiều xảy ra phản ứng giữa chất oxi hoá mạnh 

nhất với chất khử mạnh nhất để tạo ra chất oxi hoá và chất khử yếu hơn. 

+ Các cặp oxi hoá – khử được sắp xếp lần lượt như sau: Fe 2+ /Fe, Cu 2+ /Cu, Fe 3+ /Fe 2+ , 

Ag + /Ag. 

+ Sự khử hay sự oxi hoá đều xảy ra theo từng nấc, vì vậy không có phản ứng (3) xảy ra. 

=> Đáp án D 

Dạng 2: Một kim loại tác dụng với một muối, sau phản ứng thấy khối lượng 

thanh kim loại tăng hoặc giảm m gam. 


+ m = mkim loại sinh ra – mkim loại phản ứng 


m > 0 : Khối lượng thanh kim loại tăng. 

m < 0: Khối lượng thanh kim loại giảm. 

+ Dựa vào bảo toàn electron và tăng giảm khối lượng để giải bài toán. 



6 














Bài 1: Nhúng một thanh kim loại M vào 300 ml dung dịch CuSO4 1M, sau khi dung dịch 

mất hết màu xanh, nhấc thanh kim loại M ra khỏi dung dịch, rửa sạch, làm khô, cân lại thấy 

khối lượng thanh kim loại tăng 13,8 gam. Kim loại M là 

A. Mg B. Al C. Ni D. Fe 

HD: Dung dịch mất hết màu xanh => CuSO4 phản ứng hết. 

mCu – mM = 13,8 

Gọi hoá trị của kim loại M là n (n = 1, 2, 3) và x là số mol của M đã tham gia phản ứng. 

=> 0,3.64 – xM = 13,8 (1) 

Áp dụng bảo toàn electron: nx = 0,3.2 (2) 

Từ (1) và (2) => M = 9n 


n 1 2 3 

M 9 18 27 

Kết luận loại loại Al 

Bài 2: Nhúng một đinh sắt sạch trong 200 ml dung dịch CuSO4. Sau khi phản ứng kết thúc, 

lấy thanh sắt ra rửa sạch, làm khô rồi đem cân lại thấy khối lượng đinh sắt tăng 0,8 gam. 

Tính nồng độ của dung dịch CuSO4 ban đầu. 

A. 0,05M B. 0,0625M C. 0,5M D. 0,625M 

HD: Vì đề bài cho là sau phản ứng, tức là phản ứng xảy ra hoàn toàn, đinh sắt còn dư chứng 

tỏ dung dịch CuSO4 phản ứng hết. 

mCu – mFe = 0,8 

Gọi số mol của sắt phản ứng là x; nồng độ của dung dịch CuSO4 là a. 

Theo giả thiết và áp dụng bảo toàn electron ta có: 

=> a = 0,5M 

=> Đáp án C 

0,2a.64 

− 56x 

= 0,8 

 

0,2a 

= x 


Bài 3: Cho 5,6 gam sắt tác dụng với 200 ml dung dịch AgNO3 1,25M. Tính khối lượng chất 

rắn thu được sau phản ứng. 

A. 21,6 gam B. 27 gam C. 10,8 gam D. 16,2 gam 






7 










HD: Với bài tập Fe tác dụng với dung dịch AgNO3 phải chú ý đến cặp Fe 3+ /Fe 2+ đứng trước 

cặp Ag + /Ag. Tính số mol của sắt và AgNO3, rồi dùng bảo toàn electron để xác định chất rắn 

thu được và muối có trong dung dịch sau phản ứng. 

Nếu nAgNO3 < 2nFe => chất rắn chứa Ag và Fe dư; dung dịch chỉ chứa muối sắt (II). 

Nếu nAgNO3 = 2nFe => chất rắn chứa Ag, dung dịch chỉ chứa muối sắt (II) 

Nếu 3nFe >nAgNO3 > 2nFe => chất rắn chứa Ag, dung dịch chứa hai muối là muối sắt 

(II) và muối sắt (III) 

Nếu nAgNO3 > 3nFe => chất rắn chứa Ag, dung dịch chứa hai muối là muối sắt (III) và 

muối AgNO3 

Theo bài ra ta có: nFe = 0,1 mol ; 

Ta thấy: 0,1.2 < 0,25 < 0,1.3 

n AgNO3 

= 0,25 mol 

=> Chất rắn thu được chỉ chứa Ag và bằng số mol của AgNO3. 

=> mAg = 0,25 . 108 = 27 gam 


Dạng 3: Các kim loại phản ứng vừa đủ với hỗn hợp các muối trong dung dịch. 


Vì các chất phản ứng vừa đủ với nhau nên đây là một dạng bài tập dễ, để làm bài tập này ta 

chỉ cần áp dụng định luật bảo toàn electron. 


Bài 1: Để khử hoàn toàn 500 ml dung dịch X gồm AgNO3 2aM và Cu(NO3) aM cần 10,8 

gam nhôm. Giá trị của a là 

A. 0,2 B. 0,3 C. 0,4 D. 0,6 

HD: Ta có: nAl = 0,4 mol; nAgNO3 = a mol; nCu(NO3)2 = 0,5a mol 

Áp dụng bảo toàn electron: 0,4.3 = 1.a + 2.0,5a 

=> a = 0,6 


Bài 2: Cho m gam Al khử vừa hết 200 ml dung dịch gồm AgNO3 aM và Cu(NO3)2 2aM. 


Sau phản ứng thu được 23,6 gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 5,4 gam B. 8,1 gam C. 4,5 gam D. 2,7 gam 

HD: Chất rắn gồm Ag và Cu. 

Ta có nAgNO3 = 0,2a mol; nCu(NO3)2 = 0,4a mol 


8 














Gọi số mol của Al là x 

Áp dụng bảo toàn electron và khối lượng chất rắn ta có 

3x 

= 0,2a 

+ 2.0,4a 

x 

= 0,5/3 

 

 

0,2a.108+ 

0,4a.64 

= 23,6 a 

= 0,5 

=> m = 27.0,5/3 = 4,5 gam 


Bài 3: Cho 7,5 gam hỗn hợp gồm Al và Mg phản ứng vừa đủ với 500 ml dung dịch gồm 

CuSO4 0,5M và FeSO4 0,2M. Khối lượng Mg trong hỗn hợp ban đầu là 


HD: Gọi số mol của Al, Mg lần lượt là x, y (x, y > 0) 

n CuSO4 

= 0,25 mol; 

n FeSO4 

= 0,1 mol 

Áp dụng bảo toàn electron và khối lượng hỗn hợp ta có: 

3x 

+ 2y 

= 0,25.2 + 0,1.2 x 

= 0,1 

 

 

27x 

+ 24y 

= 7,5 y 

= 0,2 

mMg= 0,2.24 = 4,8 gam 


Dạng 4: Kim loại tác dụng với dung dịch muối mà số mol của kim loại và của 

muối đều xác định. 


Để làm dạng bài tập này: 

+ Tính số mol của các kim loại và các muối. 

+ Dựa vào thứ tự các cặp oxi hoá – khử tương ứng để xác định thứ tự các kim loại và 

các muối phản ứng. 

+ Xác định chất hết, chất dư, chất rắn sau phản ứng gồm những kim loại nào, dung 

dịch thu được chứa những chất gì. 

+ Dựa vào dữ kiện trong bài để giải bài toán. 



Bài 1: Cho 4,8 gam Mg vào 500 ml dung dịch X gồm AgNO3 0,5M và Cu(NO3)2 0,2M thì 

thu được dung dịch Y. Tính nồng độ mol các chất trong dung dịch Y. 

A. [Mg(NO3)2] = 0,4M; [AgNO3] = 0,1M B. [Mg(NO3)2] = 0,4M; [Cu(NO3)2] = 0,05M 

C. [Mg(NO3)2] = 0,2M; [AgNO3] = 0,1M D. [Mg(NO3)2] = 0,4M; [Cu(NO3)2]=0,025M 






9 










HD: Thứ tự các cặp oxi hóa – khử: Mg 2+ /Mg, Cu 2+ /Cu, Ag + /Ag. 

Vậy Mg sẽ phản ứng với AgNO3 trước, hết AgNO3 mới đến Cu(NO3)2 phản ứng. 

Ta có: n 

Mg 

= 0,2 mol; n 

AgNO 

= 0,25 mol; n = 0,1 mol 

3 

Cu ( NO 3 ) 2 

Ta thấy: 0,25 < 0,2.2 < 0,25 + 0,1.2 

Vậy AgNO3 phản ứng hết, Cu(NO3)2 còn dư 0,025 mol, Mg phản ứng hết. Vậy dung 

dịch thu được có chứa 0,2 mol Mg(NO3)2 và 0,025 mol Cu(NO3)2. 

[Mg(NO3)2] = 0,2/0,5 = 0,4M 

[Cu(NO3)2] =0,025/0,5 = 0,05M 


Bài 2: Cho 5,6 gam sắt vào 500 ml dung dịch X gồm AgNO3 0,75M và Cu(NO3)2 0,2M . 

Khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng là 

A. 21,6 gam B. 6,4 gam C. 32,4 gam D. 28 gam 

HD: Thứ tự các cặp oxi hoá – khử là: Fe 2+ /Fe; Cu 2+ /Cu; Fe 3+ /Fe 2+ ; Ag + /Ag. 

Vậy Fe sẽ phản ứng với AgNO3 trước để tạo muối săt (II) rồi mới phản ứng với 

Cu(NO3)2. Nếu sắt hết mà AgNO3 dư thì Cu(NO3)2 chưa phản ứng và có phản ứng giữa 

muối sắt (II) với AgNO3. 

Ta có: nFe = 0,1 mol ; 

Ta thấy: 0,1.3 < 0,375 

n AgNO3 

= 0,375 mol ; 

n Cu ( NO 3 ) 2 

= 0,1 mol 

Vậy AgNO3 còn dư. chất rắn thu được là Ag với số mol là 0,3 mol. 

mAg = 0,3.108 = 32,4 gam. 


Bài 3: Cho một hỗn hợp X gồm 4,8 gam Mg; 2,7 gam Al; 13 gam Zn; 2,8 gam Fe tác dụng 

với 500 ml dung dịch Y gồm AgNO3 1M và Cu(NO3)2 0,5M. Khối lượng chất rắn thu được 

sau phản ứng là 


HD: Thứ tự kim loại tham gia phản ứng là: Mg, Al, Zn, Fe. Thứ tự các muối tham gia phản 

ứng là AgNO3, Cu(NO3)2. Chất rắn thu được sau phản ứng gồm các kim loại vừa sinh ra và 


kim loại chưa phản ứng (nếu có). 

Ta có: nMg = 0,2 mol 

n 

AgNO 3 

= 0,5 mol ; n 

Cu ( NO 3 ) 2 

; nAl = 0,1 mol ; nZn = 0,2 mol ; nFe = 0,05 mol 

= 0,25 mol 






10 










Ta thấy: 0,5.1 + 0,25.2 < 0,2.2 + 0,1.3 + 0,2.2 

Vậy các muối phản ứng hết, Mg, Al phản ứng hết, Zn phản ứng một phần và Fe chưa 

tham gia phản ứng. Chất rắn thu được sau phản ứng gồm 0,5 mol Ag; 0,25 mol Cu; 0,05 

mol Zn và 0,05 mol Fe. 

mchất rắn = 0,5.108 + 0,25.64 + 0,05.65 + 2,8 = 76,05 gam 


Bài 4: Cho 12 gam hỗn hợp gồm Fe và Cu có tỉ lệ mol là 1 : 1 vào 300 ml dung dịch AgNO3 

1M. Khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng là 


HD: Gọi số mol của Fe và Cu là x (tỉ lệ số mol là 1:1) 

Ta có: 56x + 64x = 12 => x = 0,1 mol 

n AgNO3 

= 0,3 mol 

Ta thấy: 0,1.2 < 0,3 < 0,1.2 + 0,1.2 

Nên AgNO3 và Fe đã phản ứng hết, Cu phản ứng một phần. 

Chất rắn thu được gồm Ag và Cu dư. 

mchất rắn = 0,3.108 + 0,05.64 = 35,6 gam 


Bài 5: Cho 19,3 gam hỗn hợp gồm Zn và Cu có tỉ lệ số mol tương ứng là 1:2 vào dung dịch 

có chứa 0,2 mol Fe2(SO4)3. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn. 

Giá trị của m là 


HD: Thứ tự các kim loại phản ứng là Zn, Cu. Muối Fe2(SO4)3 đầu tiên bị khử về muối Fe 2+ , 

nếu Zn còn dư thì tiếp tục bị khử thành sắt. 

Gọi số mol của Zn là x, số mol của Cu là 2x. 

Ta có: 65x + 64.2x = 19,3 

n Fe 

3+ 

= 0,2.2 = 0,4 mol 

=> x = 0,1 mol 

Ta thấy: 0,1.2 < 0,4.1 < 0,1.2 + 0,2.2 => Muối sắt (III) bị khử hoàn toàn thành muối sắt (II) 


mà không tạo thành sắt. Zn phản ứng hết, Cu phản ứng một phần. Vậy chất rắn thu được chỉ 

chứa kim loại Cu còn dư. 

mchất rắn = 0,1.64 = 6,4 gam 






11 











Dạng 5: Hỗn hợp kim loại tác dụng với dung dịch chứa hỗn hợp muối, sau phản 

ứng chất rắn thu được chứa a kim loại, dung dịch thu được chứa b muối. 


Đây là dạng bài tập khó, đòi hỏi học sinh phải có khả năng tư duy và tổng hợp cao. 

Để làm dạng bài tập này phải thực hiện các bước như sau: 

+ Xác định thứ tự các kim loại và các muối phản ứng. 

+ Dựa vào đề bài về số kim loại thu được hoặc số muối thu được để xác định đã có 

những kim loại nào phản ứng, có những muối nào phản ứng. 

Số kim loại thu được gồm các kim loại vừa sinh ra và kim loại ban đầu chưa phản ứng hết. 

Muối thu được trong dung dịch gồm muối vừa sinh ra và muối có sẵn trong dung dịch ban 

đầu chưa phản ứng hết. 

+ Dựa vào các dữ kiện trong bài để giải bài toán. 


Bài 1: Cho m gam sắt vào 100 ml dung dịch gồm Cu(NO3)2 0,1M và AgNO3 0,2M. Sau khi 

phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch chứa 2 ion kim loại và chất rắn chứa một 

kim loại có khối lượng bằng m + 1,6 gam. Tính m. 


HD: Khi cho Fe vào dung dịch trên thì Fe sẽ phản ứng với AgNO3 trước, rồi mới phản ứng 

với Cu(NO3)2. 

Theo đề bài dung dịch thu được có chứa 2 ion kim loại nên dung dịch thu được sẽ có chứa 

hai muối là muối sắt ( có thể là muối sắt II; có thể là muối sắt III) và Cu(NO3)2. Chất rắn thu 

được chứa một kim loại là Ag. 

Gọi n là số electron mà một nguyên tử sắt nhường (n = 2 hoặc 3) 

Theo bảo toàn electron ta có: 

0 

+n 

Fe → Fe + ne 

m 

56 

+ 

nm 

56 


0 

Ag+ 

1e 

→ Ag 





nm 

56 

nm 

56 


12 










Theo đề bài, chất rắn có khối lượng là m + 1,6 ta có: 

nm 

m + 1,6 = .108 56 

+ Với n = 2 => m = 0,56 gam 

+ Với n = 3 => m = 0,334 gam 


Bài 2: Cho hỗn hợp gồm Mg và Al vào dung dịch có chứa Cu(NO3)2 và AgNO3 thì thu được 

chất rắn X không tan trong dung dịch HCl và dung dịch Y chứa hai muối. Các chất có trong 

dung dịch Y là 

A. Mg(NO3)2 và AgNO3 B. Mg(NO3)2 và Cu(NO3)2 

C. Al(NO3)3 và Cu(NO3)2 D. Mg(NO3)2 và Al(NO3)3 

HD: Vì chất rắn X không tan trong dung dịch HCl nên chất rắn X chứa Ag và Cu. Vậy Al 

và Mg phản ứng hết. 

Vì dung dịch y có chứa hai muối, mà Mg và Al đều phản ứng hết nên trong dung dịch Y có 

chứa hai muối là Mg(NO3)2 và Al(NO3)3; còn Cu(NO3)2 và AgNO3 đã phản ứng hết. 


Bài 3: Cho hỗn hợp bột Al và Fe vào dung dịch có chứa Cu(NO3)2 và AgNO3. Sau khi các 

phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn gồm ba kim loại. Chất rắn thu được gồm những 

chất gì? 

A. Al, Fe, Cu B. Al, Cu, Ag 

C. Fe, Cu, Ag D. Al, Fe, Ag 

HD: Thứ tự các kim loại phản ứng là Al, Fe. Thứ tự các muối phản ứng là AgNO3, Cu(NO3)2. 

Theo đề bài, chất rắn thu được có chứa ba kim loại, vậy trong đó có chứa hai kim loại mới 

sinh ra là Ag, Cu. Kim loại còn lại là Fe vì Al phản ứng hết mới đến Fe phản ứng. 

Vậy chất rắn chứa ba kim loại là Fe, Cu, Ag. 


Bài 4: Cho 29,8 gam hỗn hợp bột gồm Zn và Fe vào 600 ml dung dịch CuSO4 0,5M. Sau 


khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 30,4 gam hỗn hợp kim loại. Tính thành phần 

phần trăm của sắt trong hỗn hợp ban đầu. 

A. 56,37% B. 64,42% C. 43,62% D. 37,58% 

HD: Thứ tự kim loại phản ứng là Zn, Fe 






13 










loại còn dư. 

Vì chất rắn thu được có chứa hỗn hợp các kim loại nên CuSO4 phản ứng hết và kim 

Vì Zn và Cu có hoá trị như nhau, MZn = 65 > MCu = 64. Như vậy nếu chỉ có Zn phản 

ứng thì khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng phải nhỏ hơn khối lượng kim loại ban 

đầu nhưng số liệu đề bài cho thì ngược lại, vậy Zn phản ứng hết và Fe phản ứng một phần. 

Gọi số mol của Zn, Fe phản ứng lần lượt là x, y (mol) 

n = 0,3 mol 

CuSO 4 

Theo bảo toàn electron ta có: 2x + 2y = 0,3.2 

Theo bài ra ta có: 29,8 – (65x+ 56y) + 0,3.64 = 30,4 

Từ hai phương trình trên => x = 0,2 mol; y = 0,1 mol. 

Khối lượng sắt trong hỗn hợp đầu là: 29,8 – 0,2.65 = 16,8 gam 

%mFe = 

=> Đáp án A 

16,8 

x100% 

29,8 

D. BÀI TẬP TỰ GIẢI 

I. Mức độ nhận biết 

= 56,37% 

Câu 1: Hai kim loại đều phản ứng với dung dịch Cu(NO3)2 giải phóng kim loại Cu là 

A. Al và Fe. B. Fe và Au. C. Al và Ag. D. Fe và Ag. 

Câu 2: Cặp chất không xảy ra phản ứng là 

A. Fe + Cu(NO3)2. B. Cu + AgNO3. C. Zn + Fe(NO3)2. D. Ag + Cu(NO3)2. 

Câu 3: Cho các kim loại: Ni, Fe, Cu, Zn; số kim loại tác dụng với dung dịch Pb(NO3)2 là 

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. 

Câu 4: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra 

A. sự khử Fe 2+ và sự oxi hóa Cu. B. sự khử Fe 2+ và sự khử Cu 2+ . 

C. sự oxi hóa Fe và sự oxi hóa Cu. D. sự oxi hóa Fe và sự khử Cu 2+ . 

Câu 5: Cặp chất không xảy ra phản ứng hoá học là 

A. Cu + dung dịch FeCl3. B. Fe + dung dịch HCl. 

C. Fe + dung dịch FeCl3. D. Cu + dung dịch FeCl2. 

Câu 6: X là kim loại phản ứng được với dung dịch H2SO4 loãng, Y là kim loại tác dụng 

được với dung dịch Fe(NO3)3. Hai kim loại X, Y lần lượt là 

A. Fe, Cu. B. Cu, Fe. C. Ag, Mg. D. Mg, Ag. 

Câu 7: Thứ tự một số cặp oxi hóa - khử trong dãy điện hóa như sau : Fe 2+ /Fe; Cu 2+ /Cu; 

Fe 3+ /Fe 2+ . Cặp chất không phản ứng với nhau là 







14 










A. Cu và dung dịch FeCl3 B. Fe và dung dịch CuCl2 

C. Fe và dung dịch FeCl3 D. dung dịch FeCl2 và dung dịch CuCl2 

Câu 8: Ngâm một đinh sắt sạch vào dung dịch CuSO4 một thời gian, hiện tượng xảy ra là 

A. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có kết tủa màu đỏ đồng ở đáy ống nghiệm. 

B. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có lớp đồng màu đỏ bám vào đinh sắt. 

C. Màu xanh của dung dịch đậm dần, có kết tủa màu đỏ đồng ở đáy ống nghiệm. 

D. Màu xanh của dung dịch đậm dần, có lớp đồng màu đỏ bám vào đinh sắt. 

Câu 9: Ngâm một thanh Zn vào 100ml dung dịch AgNO3 0,1M đến khi AgNO3 tác dụng 

hết, thì khối lượng thanh Zn sau phản ứng so với thanh Zn ban đầu sẽ 

A. giảm 0,755 gam. B. tăng 1,08 gam. C. tăng 0,755 gam. D. tăng 7,55 gam. 

Câu 10: Cho từ từ bột Fe vào 50ml dung dịch CuSO4 0,2M, khuấy nhẹ cho tới khi dung 

dịch mất màu xanh. Khối lượng bột Fe đã tham gia phản ứng là 

A. 5,6 gam. B. 0,056 gam. C. 0,56 gam. D. 0,28 gam 

Câu 11: Ngâm một đinh sắt sạch trong 400 ml dung dịch CuSO4 . Sau khi phản ứng kết 

thúc, lấy đinh sắt ra khỏi dung dịch, rửa sạch và làm khô nhận thấy khối lượng đinh sắt tăng 

thêm 1,6 gam. Nồng độ mol của dung dịch CuSO4 là 

A.0,3 M B. 0,4M C. 0,5M D. 0,6M 

Câu 12: Ngâm một vật bằng đồng có khối lượng 10 gam trong 250 gam dung dịch AgNO3 

4%. Khi lấy vật ra thì lượng AgNO3 trong dung dịch giảm 1,7%. Khối lượng của vật sau 

phản ứng là 


Câu 13: Ngâm một lá kẽm trong dung dịch có hoà tan 416 gam CuSO4 . Phản ứng xong, 

khối lượng lá kẽm giảm 3,25%. Khối lượng lá kẽm trước khi phản ứng là 

A. 80 gam B. 100 gam C. 40 gam D. 60 gam 

Câu 14: Nhúng một thanh kẽm có khối lượng 20 gam vào dung dịch Cu(NO3)2, sau một 

thời gian thấy khối lượng thanh kẽm giảm 1% so với ban đầu. Khối lượng Zn đã tham gia 

phản ứng là 


II. Mức độ hiểu 

Câu 15: Khi cho kim loại Ba vào dung dịch CuSO4, hiện tượng xảy ra là 

A. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có kết tủa màu đỏ đồng ở đáy ống nghiệm. 

B. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có lớp đồng màu đỏ bám vào mẩu bari. 

C. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có kết tủa màu xanh và sủi bọt khí. 

D. Màu xanh của dung dịch nhạt dần, có kết tủa màu trắng và sủi bọt khí. 

Câu 16: Tiến hành hai thí nghiệm sau : 

- Thí nghiệm 1 : Cho m gam bột Fe (dư) vào V1 lít dung dịch Cu(NO3)2 1M; 

- Thí nghiệm 2 : Cho m gam bột Fe (dư) vào V2 lít dung dịch AgNO3 0,1M. 



15 














Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng chất rắn thu được ở hai thí nghiệm đều 

bằng nhau. Giá trị của V1 so với V2 là 

A. V1 = V2 B. V1 = 10V2 C. V1 = 5V2 D. V1 = 2V2 

Câu 17: Cho 2,24 gam bột Fe vào 200ml dung dịch hỗn hợp AgNO3 0,1M và Cu(NO3)2 

0,5M. Khuấy đều tới phản ứng hoàn toàn, thu được chất rắn A và dung dịch B. 

a. Khối lượng chất rắn A là 

A. 4,08 gam B. 6, 16 gam C. 7,12 gam D. 8,23 gam 

b. Nồng độ mol của các chất trong dung dịch B là 

A. 0,20 M và 0,3 M B. 0,20M và 0,35 M 

C. 0,35 M và 0,45 M D. 0,35 M và 0,6 M 

Câu 18: Dung dịch FeSO4 có lẫn tạp chất là CuSO4. Phương pháp đơn giản để loại bỏ tạp 

chất là cho vào dung dịch một kim loại. Kim loại đó là 

A. Fe B. Cu C. Zn D. Mg 

Câu 19: Một hỗn hợp A gồm Fe và Fe2O3. Nếu cho lượng khí CO dư đi qua a gam hỗn hợp 

A đun nóng tới phản ứng hoàn toàn thì thu được 11,2 gam Fe. Nếu ngâm a gam hỗn hợp A 

trong dung dịch CuSO4 dư, phản ứng xong người ta thu được chất rắn có khối lượng tăng 

thêm 0,8 gam . Giá trị của a là 


III. Mức độ vận dụng 

Câu 20: Cho bột sắt tác dụng với dung dịch chứa 0,02 mol AgNO3 và 0,01 mol Cu(NO3)2. 

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 3 gam chất rắn X. Trong X có chứa 

A. Ag, Fe B. Ag, Cu C. Ag, Cu, Fe D. Cu, Fe 

Câu 21: Cho 14 gam bột sắt tác dụng với 1 lít dung dịch FeCl3 0,1M và CuCl2 0,15M. Sau 

khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn A. Giá trị của m là 

A. 9,6 B. 6,4 C. 12,4 D. 11,2 

Câu 22: Hòa tan hỗn hợp bột kim loại gồm 8,4 gam Fe và 6,4 gam Cu vào 350 ml dung 

dịch AgNO3 2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn. Giá trị của 

m 

là: 


Câu 23: Cho hỗn hợp gồm 1,2 mol Mg và x mol Zn vào dung dịch chứa 2 mol Cu 2+ và 1 

mol Ag + đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được một dung dịch chứa ba ion kim 

loại. Trong các giá trị sau đây, giá trị nào của x thoả mãn trường hợp trên: 

A. 1,8 B. 1,5 C. 1,2 D. 2,0 

Câu 24: Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO3)2 0,2M và H2SO4 

0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột kim loại và 

V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là: 







16 










A. 17,8 và 4,48 B. 17,8 và 2,24 C. 10,8 và 4,48 D. 10,8 và 2,24 

Câu 25: Cho 1,35 gam bột nhôm vào 100 ml dung dịch B chứa AgNO3 0,3M và Pb(NO3)2 

0,3M đến khi phản ứng xong thu được dung dịch X và m gam chất rắn Y. Cho Y vào dung 

dịch Cu(NO3)2 đến khi phản ứng xong thu được 8,51 gam chất rắn Z. 

a. Các chất phản ứng hết khi cho Al tác dụng với dung dịch B là 

A. AgNO3 và Pb(NO3)2 B. Al và AgNO3 

C. Pb(NO3)2 và Al D. Al, Pb(NO3)2 và AgNO3 

b. Giá trị của m là 

A. 9,99 B. 9,45 C. 6,66 D. 6,45 

c. Tổng khối lượng kim loại trong Y đã tham gia phản ứng với Cu(NO3)2 là 


Câu 26: Khuấy 7,85 g hỗn hợp bột kim loại Zn và Al vào 100 ml dung dịch gồm FeCl2 1M 

và CuCl2 0,75M thì thấy phản ứng vừa đủ với nhau . Phần trăm theo khối lượng của Al trong 

hỗn hợp là 

A. 17,2%. B. 12,7%. C. 27,1%. D. 21,7% 

Câu 27: Cho 1,1 gam hỗn hợp bột nhôm và bột sắt với số mol nhôm gấp đôi số mol sắt vào 

100 ml dung dịch AgNO3 0,85M rồi khuấy đều tới khi phản ứng kết thúc thì thu được dung 

dịch X. Nồng độ mol của Fe(NO3)2 trong X là: 

A. 0,1M B. 0,2M. C. 0,05M D. 0,025M 

Câu 28: Hoà tan hoàn toàn một lượng kẽm trong dung dịch AgNO3 dư, thấy khối lượng 

chất rắn tăng 3,02 gam so với khối lượng thanh kẽm ban đầu. Cũng lấy lượng kẽm như trên 

tác dụng với oxi dư thì thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 1,1325 B. 1,6200 C. 0,8100 D. 0,7185 

Câu 29: Hoà tan hoàn toàn 15,8 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe, Al trong dung dịch H2SO4 

loãng dư thu được 13,44 lít khí H2 (đktc). Nếu cho 15,8 gam hỗn hợp X tác dụng hết với 

dung dịch CuCl2 thì thấy khối lượng chất rắn tăng m gam. Giá trị của m là 

A. 38,4 B. 22,6 C. 3,4 D. 61,0 

IV. Mức độ vận dụng cao 

Câu 30: Cho 1,58 gam hỗn hợp A gồm Mg và Fe tác dụng với 125 ml dung dịch CuCl2 đến 

khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch X và 1,92 gam chất rắn Y. Cho X tác dụng với 

dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z. Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi, 

thu được 0,7 gam chất rắn T gồm 2 oxit kim loại. 

a. Phần trăm khối lượng Mg trong A là 

A. 88,61% B. 11,39% C. 24,56% D. 75,44% 

b. Nồng độ mol của dung dịch CuCl2 ban đầu là 

A. 0,1M B. 0,5M C. 1,25M D. 0,75M 







17 










Câu 31: Cho m gam hỗn hợp bột các kim loại Ni và Cu vào dung dịch AgNO3 dư. Khuấy 

kĩ cho đến khi phản ứng kết thúc thu được 54 gam kim loại. Mặt khác cũng cho m gam hỗn 

hợp bột các kim loại trên vào dung dịch CuSO4 dư, khuấy kĩ cho đến khi phản ứng kết thúc, 

thu được kim loại có khối lượng bằng (m + 0,5) gam. Giá trị của m là 


Câu 32: Cho 2,78 gam hỗn hợp A gồm Al và Fe theo tỉ lệ mol là 1 : 2 tác dụng với 100 ml 

dung dịch B chứa AgNO3 và Cu(NO3)2 thu được dung dịch E và 5,84 gam chất rắn D gồm 

3 kim loại. Cho D tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 0,448 lít khí H2 (đktc). Biết các 

phản ứng xảy ra hoàn toàn. Nồng độ mol các muối trong B theo thứ tự trên là 

A. 0,2M và 0,4M B. 0,3M và 0,4M 

C. 0,3M và 0,2M D. 2M và 4M 

Câu 33: Nhúng một thanh graphit được phủ một lớp kim loại hoá trị II vào dung dịch CuSO4 

dư, sau phản ứng thấy khối lượng thanh graphit giảm 0,24 gam. Cũng thanh graphit trên nếu 

nhúng vào dung dịch AgNO3dư, sau khi phản ứng xong thấy khối lượng thanh graphit tăng 

0,52 gam. Kim loại hoá trị II là 

A. Pb B. Cd C. Al D. Sn 

Câu 34: Nhúng một thanh kim loại M hóa trị II nặng m gam vào dung dịch Fe(NO3)2 thì 

khối lượng thanh kim loại giảm 6 % so với ban đầu. Nếu nhúng thanh kim loại trên vào 

dung dịch AgNO3 thì khối lượng thanh kim loại tăng 25 % so với ban đầu. Biết độ giảm số 

mol của Fe(NO3)2 gấp đôi độ giảm số mol của AgNO3 và kim loại kết tủa bám hết lên thanh 

kim loại M. Kim loại M là 

A. Pb B. Ni C. Cd D. Zn 

Câu 35: Cho hỗn hợp A gồm 2,8 gam Fe, 0,81 gam Al vào 500 ml dung dịch B chứa AgNO3 

và Cu(NO3)2 đến khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch X và 8,12 gam chất rắn Y gồm 

ba kim loại. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 0,672 lít khí H2 (đktc) và dung 

dịch chứa m gam muối. 

a. Các chất phản ứng hết khi A tác dụng với B là 

A. Fe, Al, AgNO3 B. Al, Cu(NO3)2, AgNO3 

C. Fe, Al, Cu(NO3)2 D. Fe, Cu(NO3)2, AgNO3 

b. Nồng độ mol của Cu(NO3)2 và AgNO3 trong dung dịch B lần lượt là 

A. 0,1và 0,06 B. 0,2 và 0,3 C. 0,2 và 0,02 D. 0,1 và 0,03 

c. Giá trị của m là 

A. 10,25 B. 3,28 C. 3,81 D. 2,83 


ĐÁP ÁN 

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

ĐA A D C D D A D B C C C B 


18 














Câu 13 14 15 16 17.a 17.b 18 19 20 21 22 23 

ĐA A A C D A B A B C C A C 

Câu 24 25.a 25.b 25.c 26 27 28 29 30.a 30.b 31 32 

ĐA B A A D A C B B B A A A 

Câu 33 34 35.a 35.b 35.c 

ĐA B D B A C 






KẾT QUẢ 


19 










Chuyên đề “ Dãy điện hoá của kim loại” đã được áp dụng thử nghiệm vào năm học 

2012 – 2013 tại trường THPT Trần Nguyên Hãn. Năm học này tôi được phân công giảng 

dạy các lớp 12A1, 12A2, 12A3, 12A4. Tôi áp dụng chuyên đề này giảng dạy các lớp 12A2 

và 12A4, so sánh với lớp 12A1 và 12A3 mà tôi không áp dụng phân dạng bài tập này. 

Trường THPT Trần Nguyên Hãn mỗi năm học đều xếp lại lớp cho mỗi khối bằng 

điểm thi chuyên đề 4 lần của năm học trước và 1 lần hè. Lấy học sinh có kết quả từ cao 

xuống thấp xếp lần lượt vào các lớp A1, A2, A3, A4. 

Kết quả kiểm tra 15 phút phần kiến thức về dãy điện hoá của kim loại cụ thể như bảng 

sau: 

Xếp loại 

Lớp Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu 

SL % SL % SL % SL % 

12A1 45 20 44,4 20 44,4 5 11,2 

12A2 44 22 50,0 19 43,2 3 6,8 

12A3 44 12 27,3 15 34,1 14 31,8 3 6,8 

12A4 42 12 28,6 17 40,5 12 28,6 1 2,3 

So sánh kết quả, tôi nhận thấy lớp 12A2 cho kết quả tốt hơn 12A1; lớp 12A4 cho kết 

quả tốt hơn 12A3. Đồng thời với kết quả kiểm tra, học sinh lớp 12A2 và 12A4 còn có hứng 

thú hơn với bài giảng, với bài tập về nhà và giải chính xác bài tập về nhà cao hơn so với học 

sinh lớp 12A1 và 12A3. 






MỤC LỤC 


20 










Trang 

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................. 1 

CHUYÊN ĐỀ DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI .........................2 

A. PHẦN LÍ THUYẾT............................................................ 2 

1. Cặp oxi hoá – khử của kim loại ................................ 2 

2. So sánh cặp oxi hoá – khử ........................................ 2 

3. Dãy điện hoá của kim loại ........................................ 2 

4. Ý nghĩa của dãy điện hoá .......................................... 2 

B. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC................3 

C. BÀI TẬP ............................................................................ 5 

Dạng 1........................................................................... 5 

Dạng 2 .......................................................................... 6 

Dạng 3 .......................................................................... 8 

Dạng 4 .......................................................................... 9 

Dạng 5 .......................................................................... 12 

D. BÀI TẬP TỰ GIẢI ............................................................ 14 

KẾT QUẢ ......................................................................................... 20 







21

CHUYÊN ĐỀ DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?