Viet Luan 3253 - 19-06-2020

* 3253 

Friday, June 19, 2020 

17/06/2020 FRIDAY Year 38 issue #3253 Cơ Quan Ngôn Luận Của Người Việt Quốc Gia 

Hai cường quốc hạt nhân đánh 

nhau như thời Trung Cổ 

(Xem tiếp trang 2) 


Bắc Kinh đã thành ổ dịch nghiêm 

trọng nhất Trung Quốc 


TRANG 1



Hai cường quốc hạt nhân đánh nhau... 

(Tiếp theo trang 1) 

Máu đã đổ khi binh sĩ Ấn Độ và Trung Quốc giao tranh với nhau bằng 

đá và gậy sắt, trong đó có 20 binh sĩ Ấn thiệt mạng và ít nhất 43 binh 

sĩ Trung Quốc thiệt mạng hay bị thương nặng, điều mà chính phủ Trung Quốc 

vẫn không muốn đề cập đến. 

Vụ giao tranh như là thời Trung Cổ của hai cường quốc hạt nhân này diễn 

ra vào tối ngày 15.6.2020 tại thung lũng Galwan ở vùng Ladakh, thuộc tiểu 

bang Kashmira, là khu vực tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước. Đây là vụ đụng 

độ thảm khốc nhất giữa binh sĩ 2 nước kể từ vụ đụng độ năm 1967 ở Nathu La 

khiến 80 binh sĩ Ấn Độ và hơn 300 binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng. 

Một nguồn tin quân đội Ấn Độ nói với Hãng AFP rằng vụ đụng độ không 

liên quan đến nổ súng mà là “những cuộc đấu võ đầy bạo lực” kéo dài suốt 3 

tiếng đồng hồ. Các binh sĩ đã đấm nhau và ném đá vào nhau và theo cáo buộc 

của Ấn Độ thì lính Trung Quốc sử dụng gậy sắt và gậy có đinh cáo buộc đã 

tấn công các binh sĩ Ấn Độ bằng gậy quấy dây kẽm gai hay gậy đóng đinh. 

Ban đầu, Ấn Độ thông báo có 3 binh sĩ thiệt mạng. Tuy nhiên, sau đó trong 

ngày 16-6, quân đội nước này đã thông báo thêm rằng 17 người bị thương 

nghiêm trọng trong vụ đụng độ đã chết. 

Hãng thông tấn ANI của Ấn Độ dẫn nguồn tin giấu tên cho biết 43 binh 

sĩ Trung Quốc có thể đã thiệt mạng hoặc bị thương nặng trong vụ đụng độ tại 

biên giới chung ở thung lũng Galwan. Bản tin nêu rõ: “Các thông tin của Ấn 

Độ cho thấy, phía Trung Quốc có 43 binh sĩ thương vong, bao gồm cả các binh 

sĩ thiệt mạng và binh sĩ bị thương trong cuộc đụng độ ở thung lũng Galwan”. 

Hãng tin cho biết thêm, hoạt động của máy bay trực thăng ở phía biên giới 

Trung Quốc cũng tăng, dường như là máy bay để vận chuyển những binh sĩ 

thương vong ra khỏi khu vực. 

Thông tin trên được đưa ra sau khi quân đội Ấn Độ ra chính thức thông 

báo 20 binh sĩ của họ đã thiệt mạng trong vụ đụng độ nghiêm trọng nhất hàng 

chục năm nay ở khu vực tranh chấp này. Thông báo không đề cập đến con số 

thương vong ở phía Trung Quốc. 

Cho đến nay thì Trung Quốc chỉ lên tiếng chỉ trích, đổ lỗi cho Ấn Độ mà 

không đề cập đến con số thương vong của mình. Quân đội Ấn Độ xác nhận có 

“thương vong từ hai phía”. 

Trong khi đó, cũng trong ngày 16,6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung 

Quốc khẳng định phía Trung Quốc chưa có bất kì thương vong nào. Tuy nhiên, 

đến chiều tối cùng ngày, Chủ bút Hoàn Cầu thời báo là Hồ Tích Tiến, tuyên 

TRANG 2



bố: “Theo như tôi biết, Trung Quốc cũng chịu thương vong trong cuộc đối đầu 

tại thung lũng Galwan. Trung Quốc không muốn có đụng độ với Ấn Độ, nhưng 

chúng tôi cũng không sợ nếu cần phải đụng độ”. 

Về mặt chính thức, Trung Quốc chỉ cố nhấn mạnh rằng quân đội Ấn Độ 

“đã vượt qua biên giới hai lần, kích động và tấn công binh sĩ Trung Quốc, dẫn 

đến cuộc đụng độ nghiêm trọng giữa lực lượng biên giới hai bên”. 

Sau đó, ngày 17.6.2020 Đài India Today thông tin tin khá chi tiết diễn biến 

của vụ đụng độ này, 

Theo đó thì hai bên tổ chức đàm phán cấp trung tướng vào ngày 6.6.2020 

nhằm giải quyết tình trạng căng thẳng tại phía đông Ladakh, tại đó hai bên 

đồng ý rằng binh sĩ Trung Quốc sẽ rút lui về khu vực của họ tại thung lũng 

Galwan và đến ngày 16.6.2020 sẽ tổ chức đối thoại cấp thiếu tướng. 

Tuy nhiên, sau đó vài ngày, phía Trung Quốc quay trở lại và dựng lều trên 

phần đất của Ấn Độ, thấy vậy binh sĩ Ấn Độ tiến tời dỡ bỏ lều, dẫn đến xô xát 

và một số binh sĩ bị thương. 

Cuối tuần qua các binh sĩ Trung Quốc quay trở lại với số lượng đông hơn 

và ngày 14.6.2020 diễn ra một vụ tấn công bằng cách ném đá. Đến tối 15.6, 

đụng độ nổ ra tại một điểm gần sông Galwan và nhanh chóng leo thang khiến 

TRANG 3



nhiều binh sĩ Ấn Độ bị rơi xuống sông. 

Do các binh sĩ Trung Quốc không rút lui, một nhóm tuần tra phi vũ trang 

của quân đội Ấn Độ do Đại tá Santosh Babu, chỉ huy trưởng trung đoàn Bihar 

16 dự kiến sẽ thảo luận với phía Trung Quốc. Các binh sĩ Trung Quốc từ chối 

rút lui và cố ý làm tình hình xấu đi khi ném đá và dùng gậy quấn dây thép gai 

và đóng đinh để tấn công, khiến phía Ấn Độ đáp trả. 

Sau đợt tấn công đầu tiên, Đại tá Babu cùng một binh sĩ bị thương được 

đưa về phía sau, để lại một số binh sĩ khác bị thương bị phía Trung Quốc bắt 

giữ. 

Gần 40 phút sau, một thiếu tướng Ấn chỉ huy nhóm binh sĩ trở lại khu vực 

và tiếp tục đụng độ, khiến 55 - 56 binh sĩ Trung Quốc bị thương. 

Tin cho hay các vụ đụng độ xảy ra gần vách đá và nhiều binh sĩ bị xô xuống 

sông Galwan đang chảy xiết trong điều kiện nhiệt độ thấp. Theo các nguồn 

tin, phía Trung Quốc vượt trội hơn Ấn Độ về số binh sĩ. Dường như có một 

sĩ quan Trung Quốc cấp hàm thiếu tướng tại đồn gần đó vẫy tay kêu gọi binh 

sĩ 2 bên dừng tay. 

Vụ đụng độ kéo dài hơn 3 tiếng đồng hồ, với nhiều người bị chấn thương 

đầu do bị ném đá và tấn công bằng gậy quấn dây thép gai, và kết thúc sau nửa 

đêm. Thi thể nhiều binh sĩ được vớt lên từ dòng sông và nhiều người bị thương 

nặng đã không qua khỏi vào sáng hôm sau. 

Các nguồn tin cho biết nhiều cuộc đối thoại cấp đại tá được tổ chức ngay 

tại khu vực trên trong ngày 16.6. Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc khá 

im ắng về vụ đụng độ và Bộ Ngoại giao nước này cho hay tình hình chung ở 

biên giới là “ổn định và trong tầm kiểm soát”. 

TRANG 4



Đường biên giới kéo dài 3,500km giữa hai nước luôn căng thẳng, tranh 

chấp vẫn thường xuyên diễn ra nhưng chưa từng có ai chết từ năm 1975 đến 

nay. Nhưng với mức độ thương vong như vậy, đây là vụ đụng độ nghiêm trọng 

nhất và lần đầu tiên có thương vong trong vòng hơn 40 năm qua. 

Căng thẳng đã leo thang từ nhiều tuần lẽ qua ở khu vực biên giới phía tây 

dãy Himalaya. Đầu tháng này, Ấn Độ cáo buộc các binh sĩ Trung Quốc đã vượt 

qua Đường kiểm soát thực tế (LAC) ở phía Ấn Độ. LAC là đường ranh giới 

được thiết lập vào năm 1993 nhằm giải quyết tranh chấp giữa hai nước song 

đến nay vẫn gây nhiều tranh cãi. Thời gian qua vung biên giới này trở nên căng 

thẳng khi Trung Quốc điều động 5,000 binh sĩ xâm nhập phía Ấn Độ quản lý ở 

khu vực đường kiểm soát biên giới. Và sau một số lần đụng độ chỉ gây thương 

tích, thì nay xung đột đã khiến quân nhân hai bên đều thiệt mạng. 

Trong khi đó thì giới phân tích tình hình cho rằng hành động của Bắc Kinh 

chỉ có thể gây nên phản tác dụng. 

Thứ nhất, đây là trò hù dọa của Trung Quốc để khiến Ấn Độ xét lại quyết 

định tham gia nhóm “Tứ giác kim cương”, hay “Bộ tứ an ninh” (Mỹ - Nhật 

- Úc - Ấn Độ) để ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ 

Dương - Thái Bình Dương. 

Trong nhóm bộ tứ an ninh này thì chỉ Ấn Độ mới có chung biên giới đất 

liên với Trung Quốc, do đó Ấn Độ dễ dàng trở thành mục tiêu để Trung Quốc 

hù dọa. Tuy nhiên, cách thức khiêu khích của Trung Quốc có thể gây tác dụng 

ngược là nung nấu sự căm phẫn của người Ấn và khiến chính phủ Ấn càng 

TRANG 5



có lý do để thắt chặt quan hệ với các nước đang lo ngại trước sự bành trướng 

của Trung Quốc. 

Thứ hai, Ấn Độ đã phải chịu đựng những vụ đụng độ tương tự tại biên giới 

với Pakistan, nên có nhiều kinh nghiệm hơn. Cũng chính vì vậy nên Ấn Độ sẽ 

không để cảm xúc lấn át lý trí, để xung đột biên giới này bùng nổ thành một 

cuộc chiến quy ước. Cả Trung Quốc, khi cho binh sĩ gây chiến bằng đá và gậy, 

nước này cũng lo ngại việc xung đột biên giới sẽ bùng nổ thành một cuộc chiến 

toàn diện. Trung Quốc sẽ không dám làm mạnh hơn tại đây.. 

Bắc Kinh đã thành ổ dịch nghiêm trọng... 

(Tiếp theo trang 1) 

Cho đến ngày 16.6.2020 thông tin chính thức của Trung Quốc cho thấy 

Bắc Kinh đã bị 106 ca nhiễm bệnh Covid-19 liên quan chợ hải sản Tân 

Phát Địa, trở thành nơi bùng phát dịch nghiêm trọng nhất Trung Quốc kể từ 

tháng 2. Chính quyền thủ đô này đã ban hành nhiều biện pháp ngăn chặn sự 

lây lan của coronavirus. 

Thống kê của Ủy ban Y tế Quốc gia cho thấy ngày 16.6202 Trung Quốc có 

thêm 40 ca nhiễm mới. Trong đó, nhiều nhất là thủ đô Bắc Kinh với 27 ca, tỉnh 

Hà Bắc, giáp Bắc Kinh thêm 4 ca và 1 ca ở Tứ Xuyên. 

Chỉ sau 5 ngày dịch tái bùng phát sau hơn hai tháng, Bắc Kinh đã ghi nhận 

106 ca liên quan cụm dịch Tân Phát Địa (Xinfadi), chợ đầu mối thực phẩm 

lớn nhất châu Á. Số ca nhiễm khiến Bắc Kinh trở thành ổ dịch nghiêm trọng 

nhất ở Trung Quốc kể từ tháng 2, gây lo ngại về làn sóng dịch bệnh thứ hai 

tại nước này. 

Dịch bệnh hiện đã lan ra 9 trong tổng số 16 quận của Bắc Kinh, trong đó 

một số quận đã báo động khẩn với “cơ chế thời chiến”, trong đó nhiều khu phố 

lập ra các trạm gác 24 trên 24, đóng cửa trường học và yêu cầu người dân tăng 

cường các biện pháp giãn cách xã hộ. Toàn bộ các địa điểm thể thao và giải trí 

trong nhà tại thành phố đã được lệnh đóng cửa từ 15.6.2020. 

Đến ngày 16.6.2020 đã có 29 khu dân cư bị phong tỏa. Hàng chục ngàn 

nhân viên chống dịch đã được khai triển. Cùng ngày, giới chức hữu trách đã 

ra lệnh cửa chợ thứ ba ở quận trung tâm Tây Thành, sau chợ ở Tân Phát Địa 

ở quận Phong Đài (Fengtai) và một chợ khác ở quận Hải Điến (Haidian), sau 

khi một người tại chợ này nhiễm coronavirus. Bảy khu dân cư quanh chợ cũng 

bị phong tỏa. 

TRANG 6



Thông cáo báo chí 

Cảnh báo về gia tăng tắc nghẽn 

trong hệ thống nước thải 

Sydney Water được báo cáo có sự gia tăng tắc 

nghẽn trong hệ thống nước thải do sử dụng những 

sản phẩm không tan biến trong nước như giấy lau 

chùi (wet wiper) quăng xuống hệ thống toilet. 

Sự gia tăng xảy ra trong những tuần lễ thiếu hụt 

giấy toilet tại các siêu thị trong mùa dịch coronavirus. 

Quý vị nên nhớ chỉ có 3 thứ được bỏ xuống hệ 

thống toiliet: nước tiểu, phân và giấy toilet. 

TRANG 7



Những người từng đến ổ dịch chợ đầu mối Tân Phát Địa từ ngày 30.5 đến 

nay cũng đã được truy dấu và đang tiến hành xét nghiệm. Một đợt kiểm tra 

phòng dịch quy mô lớn tại các chợ nông sản và cơ sở ăn uống trên toàn thành 

phố cũng đang được khai triển nhanh chóng tại Bắc Kinh, sau khi nhiều tiểu 

thương, nhân viên làm việc tại các khu chợ và quán ăn được xác nhận mắc 

COVID-19. 

Chính quyền thành phố Bắc Kinh đã nâng mức cảnh báo ở nhiều khu vực 

lên mức trung bình, yêu cầu người dân và chính quyền thực hiện các biện 

pháp nghiêm ngặt để ngăn chặn lây nhiễm tiềm tàng. Tất cả những người có 

nguy cơ cao, như tiếp xúc gần với các ca nhiễm, đều không được phép rời 

khỏi thành phố. 

NGày 16.6.2020 chính quyền đã ra lênh ngưng hoạt động của các tuyến 

xe buýt đường dài giữa Bắc Kinh và các tỉnh Hà Bắc và Sơn Đông gần đó.6. 

Chính quyền ở nhiều vùng của Trung Quốc đã áp đặt các yêu cầu kiểm dịch 

đối với những người đến từ Bắc Kinh. 

Nhưng đáng lo hơn là loại virus gây bệnh tại Bắc Kinh làm một biến thể 

của virus tại Vũ Hán, dễ truyền nhiễm hơn. 

Ngày 14.6.2020 Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) 

Trung Quốc tuyên bố 6 đã hoàn tất giải trình tự bộ gen virus SARS-CoV-2 

đang lây lan ở Bắc Kinh sau khi nghiên cứu hơn 1,.000 mẫu xét nghiệm. Kết 

quả cho thấy loại virus SARS-CoV-2 xuất hiện ở chợ Tân Phát Địa dễ lây lan 

hơn so với loại virus xuất hiện ở chợ hải sản Hải Nam tại Vũ Hán. 

Sự thể này đã bộ lộ qua con số chỉ trong vòng 4 ngày, Bắc Kinh đã ghi nhận 

tới 79 ca nhiễm liên quan đến chợ Tân Pát Địa. 

. 

TRANG 8



TRANG 9



Tin Nước Úc 

Vụ tai tiếng “đảng viên ma” tại Victoria: 

ba bộ trưởng mất ghế, đảng 

viên mất quyền bầu cử sơ bộ 

Adem Somyurek (trái) và Thủ hiến Daniel Andrews (ảnh The Age) 

Chỉ trong vòng hai ngày, nội các của Thủ hiến Daniel Andrews đã mất 

ba bộ trưởng sau khi vụ tai tiếng “branch stacking” (kết nạp đảng viên 

ồ ạt để tạo bè phái) của dân biểu Adam Somyurek bị báo chí phanh phui. Vụ 

tai tiếng này khiến ông Daniel mất hết sự tin tưởng vào lực lượng đảng viên 

bên dưới nên tước quyền bầu chọn ứng cử viên của họ trong các cuộc bầu cử 

sơ bộ. Trong vòng ba năm tới, việc chọn lựa người ra ứng cử trong các cuộc 

bầu cử tiểu bang và liên bang được giao cho ban lãnh lãnh đạo liên bang của 

Lao Động. 

Bầu cử sơ bộ (preelection) là tiến trình chọn người của đảng ra ứng cử tại 

địa phương, do lá phiếu của các đảng viên tại khu vực đó quyết định. Chính vì 

vậy nên các chính trị gia tại các vùng này ồ ạt lôi kéo thân nhân, bạn bè, người 

TRANG 10



Bà Marlene Kairouz 

quen với những quan hệ dây mơ rể má để nắm ưu thế và hành động này gọi là 

“branch stacking”. Trong vụ trên, dân biểu Somyurek thậm chí dùng tiền đề 

dụ người ta vào đảng! 

Việc ồ ạt kết nạp đảng viên mới để giành ưu thế trong các cuộc bầu cử sơ 

bộ tại địa phương có nguy cơ phá hoại tính chất dân chủ của các cuộc bầu cử 

sơ bộ và cả hai đảng Tự Do cũng như Lao Động đều cam kết sẽ diệt từ trò gian 

lận chính trị này. 

Ngày 16.6.2020 bà Marlene Kairouz, Bộ trưởng tiêu thụ sự vụ Victoria, 

đã nộp đơn xin từ chức sau khi bị Đài truyền hình số 9 và tờ The Age nêu tên 

trong vụ tai tiếng của ông Somuurek. Nữ dân biểu gốc Lebanese này tuyên bố 

bà không làm gì sai, tuy nhiên trong khi tìm cách chứng tỏ sự trong sạch của 

mình, bà không muốn làm chính quyền tiểu bang bị phân tâm nên xin rút ra 

khỏi nội các. 

Một đoạn ghi âm được tờ The Age đăng tải, cho thấy bà Kairouz đã lo liệu 

trò “branch stacking”, bao gồm việc ghi danh khống số thành viên gia nhập 

Đảng Lao Động. Có đoạn bà nói: “Một người từ bỏ, chúng ta sẽ đưa vào mười 

người. Ông Adem này, tôi đề nghị chúng ta nên có một danh sách kiểm tra cho 

mỗi người… chúng ta là một tổ chức lớn, nhưng tất cả những chi bộ nhỏ cũng 

phải kiểm tra… tôi nghĩ đây là điều ông cần làm ngay trước mắt, văn phòng 

của tôi đã làm rồi, và họ đang làm cho nó trở thành một phần giống như sự 

ghi danh lại”. 

Trước đó, ngày 15.6.2020 ông Robin Scott cũng từ chức Phụ tá Bộ trưởng 

Kinh tế kiêm Bộ trưởng Cựu chiến binh Victoria với lời lẽ tương tự. Thuộc vây 

cánh chính trị của ông Somyurek và bị nêu tên trong phóng sự điều tra, ông 

TRANG 11



Robin Scott 

tuyên bố ông vô tội và sẽ chứng minh mình trong sạch, tuy nhiên không muốn 

làm phân tâm chính phủ nên chấp nhận từ chức. 

Tối Chủ Nhật (14.6.2020) Chương trình “60 Minutes” của Đài số 9 cáo 

buộc ông Adem Somyurek - lúc đó còn là Bộ trưởng Tiểu thương và chính 

quyền địa phương - có hành động “branch stacking” trên quy mô kỹ nghệ, 

dùng tiền mua chuộc và lập danh sách đảng viên giả để khống chế các cuộc 

bầu cử sơ bộ. 

Đài này bí mật quay phim cảnh ông ta rút tiền và giao tiền cho nhân viên 

của mình tại bãi đậu xe để đi “mua đảng viên”. Đài này cũng cho phát lại 

băng ghi âm cuộc nói chuyện, trong đó ông ta sử dụng ngôn ngữ thô lỗ khi nói 

về một bộ trưởng khác. Cụ thể ông miệt thị nữ Bộ trưởng Phụ nữ Gabrielle 

Williams là “con điếm ngu xuẩn” (stupid moll). Đài này còn bí mật thu hình 

cảnh ông ta nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, yêu cầu một người đàn ông khác giả chữ 

ký trong đơn xin gia nhập đảng Lao Động. Rồi trong một đoạn ghi âm khác, 

ông ta đã mấy lần đòi “đ**” thủ hiến: “F-k the Premier. Alright? That’s what 

this is about. F-k the premier. I’ll be just running the joint, like, it’s who I say 

is going to be the f-king premier”. 

Ông Somyurek bị cáo buộc đã trả tiền cho hàng ngàn số lượng thành viên 

đảng Lao Động giả mạo, với sự giúp sức của các nhân viên hưởng lương bằng 

tiền thuế của người dân, nhằm lôi kéo ảnh hưởng chính trị và tác động đến các 

cuộc tuyển chọn ban đầu ứng cử viên lọt vào quốc hội. 

Qua bằng chứng trên, ông Somyurek bị cáo buộc là lạm dụng những người 

TRANG 12



không biết tiếng Anh làm, để ghi danh khống số lượng thành viên. Ông Eddie 

Micallef, Chủ tịch Ủy hội các Cộng đồng Sắc tộc tại Victoria cho biết hành vi 

“branch stacking” trong chi bộ đảng không phải là chuyện gì mới mẻ. Ông nói: 

“Các cộng đồng sắc tộc đã bị lợi dụng. Nhất là những cộng đồng gặp nhiều 

bất lợi không hiểu họ đang làm gì, khi ghi danh hay đồng ý tham gia vào một 

quá trình, khiến họ dễ dàng bị kẻ khác sử dụng”. 

Thủ hiến Daniel Andrews cho biết Uy ban bài trừ nhũng Victoria và Cảnh 

sát Victoria đang tiến hành điều tra ba bộ trưởng. Ông cũng ủng hộ sự từ chức 

của bà Kairouz và ông Scott, ông phát biểu: “Họ đã có thông bá. Họ đã nói 

rất rõ rằng họ không làm gì sai cả. Cả hai đều từ chức để ra khỏi nội các. Tôi 

ủng hộ quyết định đó. Đó là một quyết định đúng đắn. Cảnh sát Victoria và ủy 

ban IBAC sẽ ra phán quyết cuối cùng là liệu lời cam đoan vô tội đó có chính 

xác hay không. Tôi không phải có thẩm quyền để ban ra phán quyết này”. 

Ngay sáng hôm sau, khi ông Somyurek tuyên bố “sẽ từ chức” thì Thủ hiến 

Andrew tuyên bố cách chức ông ta, nhấn mạnh rằng “hạng người như Somyurek 

sẽ không có tư cách để từ chức mà phải bị cách chức”. Cùng lúc, Lãnh tụ 

Lao Động liên bang Anthony Albanese tuyên bố Ban điều hành đảng sẽ tiến 

hành họp để lập thủ tục khai trừ tuy nhiên ông Somyurek đã nhanh nhẩu bỏ 

đảng trước, tránh cái tiếng “bị đảng khai trừ”. 

Ông Somyurek cũng bác bỏ mọi cáo buộc, tuyên bố là sẽ “nhờ cảnh sát 

điều tra” để “chứng tỏ sự trong sạch” của mình, tuy nhiên trước bằng chứng 

không thể chối cãi về việc miệt thị đồng nghiệp, ông ta đã hạ giọng xin lỗi bà 

Gabriella về “ngôn ngữ không đúng mực.” 

Ông Somyurek đắc cử vào Nghị viện Victorian năm 2002 và được bổ 

nhiệm làm Bộ trưởng tiểu thương tháng 12 năm 2014, đến cuối năm 2015 thì 

bị sa thải khi bị cáo buộc đe dọa một nữ nhân viên trong văn phòng của mình. 

Đến năm 2018, như một nhà môi giới quyền lực có ảnh hưởng, ông ta được 

đưa vào nội các. Nay thì ông bị ngả ngửa vì âm mưu lũng đoạn các cuộc bầu 

cử sơ bộ để tạo vây cánh. 

Lãnh tụ Đối lập tại Victoria, Dân biểu Michael O’Brien, kêu gọi một cuộc 

tranh luận về trách nhiệm của chính phủ Lao Động. Ông phát biểu: “Thủ hiến 

bổ nhiệm ông Adem Somyurek làm bộ trưởng không chỉ một lần, mà tới hai 

lần, và tới nay đã cách chức ông ta tổng cộng hai lần rồi. Liệu người dân 

Victoria có thể tin tưởng nổi vào các quyết định của thủ hiến hay không, khi 

nó được chứng minh hết lần này đến lần khác là những quyết định sai lầm 

chết người?” 

Trước sự thể này, Lãnh tụ Lao Động liên bang Anthony Albanese cam 

kết là đảng sẽ chấm dứt mọi hành vi “branch stacking” và nhấn mạnh: “Ông 

TRANG 13



Daniel Andrews đã yêu cầu điều này và ông cương quyết làm trong sạch bất kỳ 

khu vực nào. Ông ta sẽ nhận được sự ủng hộ từ các chi bộ đảng khắp cả nước. 

Đây là điều không ai có thể chấp nhận.” 

Còn cựu lãnh tụ Lao Động Bill Shorten nói đảng của ông vẫn đang cố gắng 

dọn dẹp mọi hành vi “brach stacking” chạy chức trong nội bộ đảng khắp cả 

nước, nhưng đã gặp thất bại khi giải quyết vấn đề của tiểu bang Victoria. Ông 

thừa nhận scandal này đã làm lung lay niềm tin của nhiều người Úc vào đảng 

Lao Động: “Rõ ràng đây là một cú shock, một điều thật đáng khiển trách. Tôi 

hiểu được cảm nhận của hàng triệu người đã bầu cho Lao Động lúc này, họ 

hẳn phải thốt lên: chuyện quái gì đang xảy ra ở đây vậy?”. 

Ngày 16.6.2020 báo chí đăng lại lá thư bị lộ của Thủ hiến Daniel Andrews, 

gởi cho lãnh tụ Lao Động liên bang Albanese, cho biết ông không còn tin vào 

hệ thống đảng tại tiểu bang, do đó yêu cầu Đảng bộ liên bang đảm trách việc 

chọn người ra ứng cử trong vòng ba năm tới. 

Hiên Ban chấp hành liên bang của đảng Lao Động đang chuẩn bị thanh 

trừng đội ngũ Lao Động tại Đảng bộ Victroia, do cựu thủ hiến Victoria Steve 

Bracks và cựu dân biểu lao động liên bang Jenny Macklin dẫn đầu. Theo kế 

hoạch này thì các hoạt động tuyển lựa ứng cử viên đều bị ngừng lại, cũng như 

đảng viên Lao Động tại Victroia đều được xem xét, để bảo đảm đó là hồ sơ có 

thực và những người này đều tự đóng tiềng đảng phí. 

Như vậy thì từ nay đến năm 2023 các đảng viên Lao tại Victoria không 

có quyền sử dụng lá phiếu của mình để chọn người ra ứng cử vào Nghị viện 

Victorira hay Quốc hội liên bang. Thay vào đó các ứng cử viên này sẽ được 

đảng chỉ định. Tuy nhiên quy chế này sẽ đẻ ra nạn nhũng lạm mới, trong đó 

quan hệ cá nhân và quan hệ phe đảng mới là yếu tố then chốt chứ không phải 

la tài năng. 

Một thí dụ cho chuyện này là vùng Cabramatta, trước đây bị hai ông John 

Newman và Ngô Cảnh Phương giành giật. Hai người đều là đảng viên Lao 

Động, và ai cũng muốn là đại diện của đảng này tại Nghị viện NSW. Ngặt vì 

ông Newman đã được đảng chọn, trở thành dân biểu của vùng Cabramatta tại 

Nghị viện NSW. Không xoay chuyển được trong chuyện “preselection”, ông 

Phương - lúc đó là nghị viên của hội đồng thành phố Fairfield City kiêm chủ 

tịch danh dự của Mekong Club - đã tay tay bằng cách riêng của mình. Hậu 

quả là ông Newman đã bị bắn gục trên lối vào nhà mình ở Cabramatta vào tối 

5.9.1994 và sau nhiều năm xét xử, ông Phương vào tù. 

Nhưng ông Newman đã chết, ông Ngô Cảnh Phương thì dù chưa bị truy tố 

ngay, cũng vất vả đối chọi với cuộc điều tra của cảnh sát, chỗ trống lại lọt vào 

tay bà Reba Meageher, việc “hưởng lợi” này đã gây phiền cho cựu dân biểu 

TRANG 14



Meagher, buộc bà phải ra tòa làm chứng và nhờ đó người Việt mới biết thêm 

nhiều chuyện về bà dân biểu đại diện cho mình. 

Năm 2008 bà Meagher đã phải lo lắng đi thuê luật sư sau khi bị bà Marion 

Le lôi vào vụ án Ngô Cảnh Phương, phải ra tòa đối chất vào ngày 7.11.2008. 

Bà Marion Le là bạn thân của ông Phương, đã tranh không mệt mỏi để chứng 

minh rằng ông Phương không phải là người chủ mưu vụ ám sát nói trên. Tại 

tòa bà Marion đã đối mặt với cô Reba, bảo cô phải “cẩn thận”, bằng không sẽ 

bị xem là một nghi can, nguyên văn trong tiếng Anh: “She told me that if I was 

not careful, I could find myself a suspect.” 

Lời bà Meagher khai trước tòa cho thấy số phận của cái ghế dân biểu 

Cabramatta đã được định đọat 5 tiếng đồng hồ truớc khi ông Newman bị bắn 

chết. Và bà đuợc nguyên lãnh tụ Lao Động NSW John Della Bosca thưởng 

cái ghế Cabramatta là nhờ “ăn ở đẹp”, đã không chống chọi với vợ ông là bà 

Belinda Neal. 

Như vậy thì nếu ông Newman còn sống thì ông ta cũng không giữ được cái 

ghế này và nó cũng không lọt vào tay ông Phương. Nó được cấp trên ban cho 

bà Reba mà việc này không liên quan gì đến quyền lợi của vùng Cabramatta 

lẫn ý nguyện của cử tri tại đây, chỉ do bà Reba làm đẹp lòng vợ chồng lãnh tụ 

đảng Bosca. 

Trong phiên xử ngày 7.11.2008 bà Reba Meagher mới tiết lộ thông tin 

trên, giải thích là cảnh sát không bao giờ hỏi thì bà cũng chẳng nói ra làm gì. 

Bà cũng cho biết là bà sau đó được chính ông Ngô Cảnh Phương hỗ trợ và 

thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ. Trong cuộc bầu cử sơ bộ này nguyên nghị viên 

Nick Lalich - bây giờ là dân biểu Cabaramatta - cũng ra tranh cử với bà Reba 

nhưng thua. 

Phần ông Bosca thì đã được triệu hồi ra tòa đối chất trong phiên xử ông 

Phương vào năm 2000 Ông Bosca cho biết là vào thời điểm tháng 9 năm 1994 

ông đã “nhìn ra những yếu điểm của ông Newman” và nhận thấy là ông ta có 

thể bị lọai khỏi vị trí hiện có trong cuộc bầu cử năm tới. Trong phiên tòa này 

ông Bosca cũng khai lại lần đi ăn trưa với ông Ngô Cảnh Phương. 

Ông Bosca cho biết lúc đó ông ủng hộ ông Phương, nhưng vì đã hứa ông 

Newman cái ghế dân biểu Cabramatta nên yêu cầu ông Phuơng hãy kiên nhẫn, 

chờ tới năm 1999 thì tới phiên mình. Tuy nhiên ông Phưong không chịu, cho 

rằng ông Bosca đã hứa với ông Newman, và ông không thể ra mặt thách thức 

ông ta, thôi thì hãy sắp xếp để ông Phương ứng cử vào Thựợng Viện NSW. 

Gần đây nhất, năm 2015 ông Salim Mehajer, nguyên Phó thị trưởng Auburn 

đã bị lôi tên vào một vụ như thế, dẫn đến việc một đảng viên Lao Động 

tại Auburn bị khai trừ những hai lần. 

Diễn biến này liên quan đến việc Salim thuyết phục một đảng viên Lao 

Động phản bội đồng chí của mình trong Hội đồng thành phố Auburn để bầu 

TRANG 15



anh ta làm Phó thị trưởng. Sau đó hai đảng viên Lao Động này tố giác lẫn nhau 

lên ủy ban kỷ luật đảng. 

Người bị khai trừ là Hicham Zraika, Nghị viên Auburn. Đầu năm 2015 anh 

ta bị đảng Lao Động khai trừ 6 tháng vì hành động “gây bè kết phái” (branch 

stacking) trái với quy định. 

Sau đó anh ta kháng án lên “Internal Appeals Tribunal” (IAT, tạm dịch Tổ 

chức tài phán các khiếu kiện nội bộ). Theo dư luận các đảng viên thì IAT sẽ 

chấp thuận cho đương sự tiếp tục ở lại đảng. 

Tuy nhiên IAT quyết định khai trừ anh ta với lý do “có hành vi thiếu tư 

cách và phản bội”. 

Theo điều tra thì “hành vi” này diễn ra trong cuộc bầu cử trong Hội đồng 

thành phố Auburn vào tháng 9 năm 2014. Thọat đầu Zraika đã ký vào mẫu đơn 

đề cử và đồng ý sẽ ủng hộ Nghị viên George Campbell cùng thuộc đảng Lao 

Động khi ông này tranh cử ghế phó thị trưởng. Thế nhưng trước khi Hội đồng 

thành phố họp bầu thì lẳng lặng rút lui. 

Vì thiếu phiếu của Zraika, kết quả ngang ngửa, cả hai ứng viên Salim Mehajer 

và George Campell đều được bốn phiếu. Tình trạng này dẫn đến quyết 

định “may nhờ rủi chịu”: viết tên hai người vào hai mảnh giấy và bỏ vào một 

cái mũ và cử nguyên Tống giám đốc trị sự Mark Brisby bốc thăm. 

Kết quả ông Brisby bốc trúng tên Salim và nhà kinh doanh địa ốc này trở 

thành phó thị trưởng. 

Bị thất bại, Nghị viên Campbell đã trút cơn giận trên báo chí, chỉ trích rằng 

Zraika đã vi phạm những quy tắc của đảng Lao Động. 

Bị chỉ trích trên báo chí, Nghị viên Zraika đã kiện ông Campbell lên ủy ban 

kỷ luật của Lao Động là “Review Tribunal” (RT), cho rằng việc ông này tự ý 

mang việc đảng rêu rao trên với hãng truyền thông Fairfax Media và đài ABC 

là vi phạm quy tắc đảng viên, khiến nội bộ đảng bị chia rẽ, phân hóa. 

Nhưng chỉ hai tuần sau thì Nghị viên George Campbell phản đòn, tố cáo 

với đảng rằng Zraika là đảng viên “thiếu tư cách”, không chỉ phản bội cá nhân 

mình mà phản bội cả đảng trong vụ bầu cử trên. 

Hành động này không chỉ thể hiện trong cuộc bầu cử phó thị trưởng mà 

cả cuộc bầu cử hội đồng quản trị của “Hội đồng các tổ chức vùng quê ở miền 

tây Sydney” (Western Sydney Regional Organisation of Councils: WRPC). 

Ủy ban kỷ luật của đảng bác bỏ cáo buộc nhắm vào ông Campbell nhưng 

đồng ý với cáo buộc của ông Campbell chống lại ông Zraika, do đó ra lệnh 

khai trừ ông này ra khỏi đảng. 

Theo quy tắc của Lao Động thì khi con số nghị viên Lao Động trong một 

hội đồng thành phố không quá ba người, các đảng viên phải tham vấn ý kiến 

của nhau khi bầu cử các chức vụ thị trưởng và phó thị trưởng. Trong trường 

hợp trên Nghị viên Zraika đã không thông báo cho ông Campbell ý định bỏ 

TRANG 16



phiếu của mình. 

Ngòai ra ủy ban cũng kết luận Nghị viên Zraika vi phạm quy tắc của đảng 

vì không bầu cho ông Campbell trong cuộc bầu cử thành viên WSROC. 

Trước đó nữa, năm 2006 đã xảy ra vụ lình xình khi thủ lĩnh công đoàn 

Martin Pakula đảo chính nguyên dân biểu liên bang Simon Crean nhưng bất 

thành, sau đó thì ông Nguyễn Sang mất ghế thượng nghị sĩ. 

Ông Pakula xuất thân là luật sư, lúc đó đảm nhiệm vai trò bí thư Nghiệp 

đoàn Lao công quốc gia tại tiểu bang Victoria. Khi ông ra thách đấu với cựu 

thủ lĩnh Lao Động Crean trong cuộc bầu cử sơ bộ tại vùng Hotham (Melbouren), 

ai cũng biết đây là một cuộc chiến giữa các phe cánh trong đảng và 

dính vào trò “branch stacking”. 

Ông Crean thuộc cánh tả. Lúc đó phái hữu muốn hất cẳng ông Crean ra 

khỏi vị thế đại diện của cử tri Hotham tại nghị viện liên bang. Vùng này có 

khá nhiều đảng viên Lao Động gốc Miên, chịu ảnh hưởng của nguyên nghị 

sĩ tiểu bang gốc Miên là Hong Lim. Biết ông Pakula thuộc vây cách của ông 

Hong Lim, ông Crean đã đến từng nhà vận động và cuối cùng chiến thắng 

trong cuộc bầu cử sơ bộ. 

Trong vụ này thì ông Hong Lim không chứng tỏ được hậu thuẫn chính 

trị mà cánh hữu của Lao Động hằng tin tưởng nên kế hoạch lật đổ ông Crean 

mới bất thành. 

Vì sợ rằng những vụ tranh chấp bè phái kinh niên làm lung lay và mất ổn 

định chính quyền của mình, nguyên thủ hiến Steve Bracks đã kêu gọi giới lãnh 

đạo đảng ở liên bang hãy can thiệp để bảo vệ toàn bộ những bộ trưởng trong 

nội các của ông được yên thân trong các cuộc bầu cử sơ bộ. 

Sau đó, những thủ lĩnh của hai cánh tả và hữu đã thoả thuận với nhau 

để ngưng chiến. Theo “hiệp định” này thì cánh hữu - vốn chiếm thế mạnh ở 

Victoria - sẽ chiếm giữ hầu như tất cả những vị trí an toàn của Lao Động trong 

thượng viện tiểu bang. Ngòai ra, vì ông Pakula không giật được chén cơm 

Hotham của ông Crean nên đảng phải tìm cho ông ta một chén cháo! 

Chén cháo này là ghế của nguyên TNS Nguyễn Sang. Chỉ một tuần sau 

vụ đảo chính hụt cựu thủ lĩnh đối lập Crean, những kẻ “tạo vua” trong đảng 

đã đề cập ngay đến cái ghế ngon lành của ông Sang tại Western Metropolitan 

Region, được xem là rất an toàn của Lao Động. Quả nhiên, đúng như tin, sau 

đó ghế của ông Sang trong nghị viện Victoria được trao cho Pakula, đưa ông 

này thành ứng cử viên số 3 của Lao Động tại khu vực, là vị thế chắc thắng. 

Trong vụ này ông Pakula được biệt đãi. Thời hạn ghi danh để ứng cử trong 

các cuộc bầu cử sơ bộ đã hết hạn vào ngày 3.3.2006, đảng này vẫn phù phép 

gia hạn để ông ta có thể ra tranh cử sơ bộ tại Western Metropolitan Region, kết 

cuộc là ông Nguyễn Sang bị lọai. 

TRANG 17



Úc sẽ “bế quan tỏa cảng” 

đến đầu năm 2021 

N 

gày 17.6.2020 tiểu bang Victoria thông báo số lượng người mới 

nhiễm bệnh Covid-19 tăng vọt đến mức cao nhất trong suốt cả tháng 

qua là 21 người trong vòng 24 tiếng đồng hồ, trong khi đó chính phủ liên bang 

tuyên bố nhấn mạnh rằng biên giới quốc gia có thể sẽ phải đóng cửa cho đến 

hết năm 2020. 

Trong một tháng qua, con số nhiễm bệnh Covid-19 mới tại Úc luôn nằm 

dưới ngưỡng 20 ca mỗi 24 tiếng đồng hồ, trong đó chủ yếu là các trường hợp 

công dân hồi hương từ nước ngoài. Tuy nhiên tín đến sáng ngày 17.6.2020 chỉ 

riêng tiểu bang Victoria ghi nhận 21 trường hợp nhiễm bệnh trong vòng 24 

giờ. Đây là một diễn biến bi quan giữa lúc Úc đang ở trong giai đoạn ba của 

chiến lược bốn giai đoạn nhằm xóa bỏ hoàn toàn các biện pháp giãn cách xã 

hội vào tháng Bảy tới đây. 

Trong số các ca nhiễm mới nêu trên tại Victoria, có 15 ca về từ nước ngoài 

đang được cách ly bắt buộc và 6 ca lây nhiễm trong cộng đồn, trong đó 2 ca 

liên quan đến các ổ dịch đã được xác định và 4 ca còn lại được phát hiện qua 

xét nghiệm. 

Đáng chú ý hơn, trong số 4 ca này, có một nhân viên làm việc tại một 

khách sạn đang được sử dụng làm nơi cách ly, một người sống tại một trung 

tâm dưỡng lão và một nhân viên của trung tâm chăm sóc trẻ. 

Từ đầu tuần này, cũng đã có ba trường học tại Victoria phải đóng cửa sau 

khi phát hiện học sinh phát hiện dương tính với virus gây ra, 

TRANG 18



Cho đến ngày 16.6.2020 chỉ có hai tiểu bang NSW Wales và Victoria và 

Vùng lãnh thổ Thủ đô Canberra (ACT) không áp dụng lệnh đóng cửa biên giới 

tiểu bang. Nam Úc thì mở cửa biên giới bang từ nửa đêm ngày 16.6.2020 cho 

cư dân Tây Úc, Bắc Úc và Tasmania, vẫn còn cấm cửa dân NSW, Queensland 

và Victoria. 

Tiểu bang Nam Úc tuyên bố sẽ mở cửa biên giới trở lại vào ngày 20.7.2020 

và Queensland sẽ mở cửa biên giới ngày 10.7, Bắc Úc này 20/7, Tasmania cuối 

tháng 7 và Tây Úc chưa cho biết ngày. 

Cùng ngày, Tổng trưởng Du lịch Simon Birmingham cho biết khó có khả 

năng mở cửa biên giới cho du khách quốc tế trong năm 2020. Theo ông thì 

đại dịch vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt mà những thành công ban đầu của Úc 

trong việc kiểm soát dịch bệnh xuất phát từ biện pháp đóng cửa biên giới, do 

đó chính phủ liên bang khó mà mạo hiểm trong thời điểm hiện tại. 

Tuần trước, sau buổi họp báo sau cuộc họp Nội các quốc gia, Thủ tướng Scott 

Morrison cho biết chính phủ đang xem xét phương án để đưa sinh viên quốc tế 

trở lại. Kế hoạch này có khả năng được thực hiện vào tháng Bảy trong một “môi 

trường kiểm soát chặt chẽ” và chỉ theo các kế hoạch được phê duyệt trước. 

Tiếp sau đó, Tổng trưởng Y tế Grey Hunt cho hay các doanh gia đến Úc 

với đích đầu tư kinh doanh được nhập cảnh theo một kế hoạch được tiến hành 

song song với phương án đưa sinh viên quốc tế trở lại. 

Úc tránh “bỏ hết trứng vào một giỏ” 

N 

gày 17.6.2020 các giới chức hữu trách của Úc và Anh đã khởi động 

các cuộc đàm phán nhằm tiến tới một thỏa thuận tự do mậu dịch song 

phương, với hy vọng sẽ nhanh chóng đạt được một thỏa thuận “táo bạo và đầy 

tham vọng” vào Lễ Giáng sinh năm nay. 

Các mục tiêu đàm phán của Anh với Úc tập trung chủ yếu vào tăng trao 

đổi hàng hóa và dịch vụ và đầu tư. Thỏa thuận sẽ tập trung vào các lĩnh vực 

kỹ nghệ, đổi mới, nghiên cứu và phát triển. Vòng đám phán đầu tiên với hai 

nước này dự kiến diễn ra trong những tuần tới theo phương thức trực tuyến. 

Tổng trưởng Thương mại Simon Birmingham cho thỏa thuận tự do mậu 

dịch này sẽ sẽ đem lại thêm hàng trăm triệu Úc kim xuất cảng. Ông Birmingham 

cũng thông báo các cuộc đàm phán thương mại Úc - Liên Âu (EU) đang 

được đẩy nhanh, với vòng đàm phán thứ 7 đã kết thúc tháng trước. 

Căng thẳng ngoại giao với Trung Quốc đã thúc đẩy Úc khơi sâu mối quan 

hệ rộng rãi của mình với Âu châu. Kể từ khi căn bản ngăn chặn đại dịch Covid-19, 

Úc đã gia tăng mức độ liên lạc với các quốc gia và định chế tại châu Âu 

đến mức độ cao chưa từng có thấy. 

TRANG 19



Bộ trưởng Giao thương của Úc Simon Birmingham 

và Bộ trưởng Giao thương của UK Liz Truss 

Theo tổng kết của Đài ABC thì trong những tuần qua,Thủ tướng Scott 

Morrison đã liên tục trao đổi với các nhà lãnh đạo quốc gia và tổ chức châu 

Âu, thảo luận về đàm phán thương mại và Anh hậu Brexit, hậu Brexit, cũng 

như chia sẻ mối lo ngại chiến lược đối với Trung Quốc. 

Kể từ đầu tháng Tư tới nay ông Morrison đã tiến hành có các cuộc họp trực 

tuyến với hơn 10 nhà lãnh đạo quốc gia và tổ chức châu Âu, trong đó có Thủ 

tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng 

Anh Boris Johnson, Thủ tướng Áo Sebastian Kurz, Chủ tịch EU Ursula von 

der Leyen và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte. 

Bên cạnh đó ông Morrison cũng đã có hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald 

Trump và nhiều cuộc trao đổi với Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern. 

Hiện vẫn còn tập trung vào công tác ứng phó đại dịch, môt nhóm các 

quốc gia “đi đầu trong việc khống chế đại dịch” đã phân công trách nhiệm 

cho từng quốc gia, trong đó Úc nhận trách nhiệm thúc đẩy cuộc điều tra về 

nguồn gốc của Covid-19. Nhóm các nước này cũng đã làm việc về cách bảo 

đảm các chuỗi cung ứng mới cho các mặt hàng thiết yếu tránh khỏi phụ thuộc 

vào Trung Quốc. 

Các lĩnh vực ưu tiên khác được thảo luận bao gồm tác động của các hệ 

thống mạng, nghiên cứu khoa học và giáo dục, đặc biệt là việc mở lại các 

trường học và đại học. Sau cuộc họp trực tuyến đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo 

của một số quốc gia đi đầu trong việc chống lại đại dịch Covid-19, do Thủ 

tướng Áo Sebastian Kurz tổ chức, ông Morrison đã tham gia ba phiên họp 

khác, trong đó có cả Israel và Singapore. 

Ông Morrison khẳng định các cuộc họp này rất có ý nghĩa trong cuộc 

chiến chống Covid-19, cho thấy nhu cầu cần duy trì sự hợp tác và phối hợp 

TRANG 20



mạnh mẽ trong nghiên cứu về vaccine, chuỗi cung ứng cũng như củng cố các 

nền kinh tế. 

Song song với nỗ lực này, Úc vẫn tiếp tục cứng rắn với Trung Quốc, quyết 

không bị đe dọa. 

Lần đầu tiên chính thức lên tiếng kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát 

vào tối 16.6.2020 tại tại Phân khoa An ninh Quốc gia (National Security College), 

thuộc Đại học Quốc gia Úc (ANU) ở Canberra, Ngoại trưởng Marise 

Payne tuyên bố Úc sẽ tăng cường tham gia vào các tổ chức đa phương như 

Liên hợp quốc, để giúp “hình thành một thế giới an toàn hơn”, qua đó giúp 

cho đất nước an toàn hơn. 

Trong bài nói chuyện, bà nhấn mạnh rằng những thông tin sai lệch của 

Trung Quốc và Nga đang phá hoại nền dân chủ và tạo ra “một bầu không khí 

sợ hãi”, đồng thời cam kết Úc sẽ nỗ lực củng cố các quy tắc quốc tế quan trọng 

đối với an ninh của nước này. Bà cũng cho biết Bộ Ngoại giao sẽ tiến hành 

cuộc chiến chống lại tin giả. 

Trước đó, ngày 11.6.2020 Viện Nghiên cứu Chính sách chiến lược Úc 

(ASPI) công bố bản phúc trình trong đó có nói về hoạt động tung tin giả của 

Trung Quốc. Chính từ phúc trình của ASPI, tuần qua Twitter đã xóa bỏ 170,00 

tài khoản dính líu đến chính quyền Trung Quốc, chuyên tung các tin giả về 

các cuộc biểu tình ở Hồng Kông, về coronavirus và về cuộc biểu tinh Black 

Lives Matter tại Mỹ. 

Bản phúc trình còn cho thấy điệp viên Trung Quốc đã tuyển dụng, lôi kéo 

nhiều cá nhân, tổ chức phục vụ cho âm mưu lũng đoạn nền chính trị Úc. 

Tác giả báo cáo của ASPI Alex Joske cho hay các điệp viên Trung Quốc 

thường hoạt động lén lút và những người tiếp xúc với họ luôn bác bỏ mọi liên 

quan. Chẳng hạn, doanh nhân Úc gốc Hoa Chu Trạch Vinh nói rằng ông chưa 

từng nghe nói đến dù thực tế đã chụp ảnh với các lãnh đạo lực lượng này. 

Một trường hợp khác là Dân biểu Gladys Liu thuộc đảng Tự Do. Bà này bị 

tố cáo dính líu đến các tổ chức ngoại vi của Đảng Cộng sản Trung Quốc, trong 

khi bà luôn tuyên bố không hề biết về bí mật ấy. 

Cũng theo bản phúc trình, lực lượng tình báo của Trung Quốc ngày càng 

được xem trọng và tăng cường năng lực để tham gia các nhiệm vụ trong và 

ngoài nước, bao gồm cả thu thập thông tin tình báo, lôi kéo đầu tư và ăn cắp 

kỹ thuật. 

Các chiến dịch này được thực hiện thông qua việc hỗ trợ các cộng đồng, 

công ty, tổ chức khắp thế giới để sử dụng khi cần. Chẳng hạn như trong đại 

dịch Covid-19, những nhóm ở Úc được giao nhiệm vụ “thu thập các nguồn 

cung ứng y tế hiếm từ khắp thế giới để gửi về Trung Quốc”. 

Phúc trình cho rằng lực lượng này đã thông qua các tổ chức bình phong còn 

TRANG 21



xây dựng mối quan hệ với nhiều cá nhân, tổ chức nước ngoài, trong đó có một 

ông trùm khai thác mỏ, một cựu đại sứ Úc, một phong trào tôn giáo ở Nhật, 

một tướng về hưu ở Mỹ. 

Báo cáo này cho thông tin tương tự với cảnh báo của Cơ quan An ninh tình 

báo Úc (ASIO) công bố gần đây, cho rằng sự chi phối của lực lượng tình báo 

Trung Quốc trong vài năm gần đây tại quốc gia này. ASIO cảnh báo về các vụ 

tấn công mạng gia tăng nhằm vào công ty tư nhân và chính phủ, trong đó có 

vụ xâm nhập Đại học Quốc gia Úc ở Canberra và mạng máy tính của quốc hội 

Úc nghi do tin tặc Trung Quốc thực hiện, dù Bắc Kinh bác bỏ mọi cáo buộc. 

Trùm hôn nhân giả bị phạt 

ba năm tù treo 

Jagjit Singh 

Trùm hôn nhân Jagjit Singh - 33 tuổi, quốc tịch Ấn Độ - đã bị Tòa Trung 

thẩm NSW trừng phạt bản án ba năm tù với cáo buộc dàn xếp cho bốn 

cuộc hôn nhân giả để người nước ngoài được hưởng quy chế thường trú tại Úc. 

Tuy nhiên tòa lại cho can phạm này hưởng án treo. 

Cho đến nay đã có ít nhất 160 công dân ngoại quốc bị bác đơn xin “partner 

visa” vì liên quan đến mạng lưới của Singh. 

Theo thông tin lan truyền trong Cộng đồng Việt Nam thì giá của việc 

kết hôn giả để người nước ngoài xin visa thường trú Úc đã lên đến mức từ 

$100,000 đến $120,000, trong khi đó thì thông tin chính chức của chính phủ 

cho thấy cái giá này là $80,000. 

TRANG 22



Từ năm 2015 Cảnh sát liên bang (AFP) và Lực lượng biên phòng (Australian 

Border Force : ABF) cùng Bộ Dịch vụ Nhân sinh đã thành lập nhóm 

đặc nhiệm mà một trong những nhiệm vụ chính là tra các vụ kết hôn giả, đến 

nay đã phát hiện gần 2000 vụ. Trong đó số lượng bị phát hiện trong gia đoạn 

2015-16 là 278, nhưng đến giai đoạn 2017 - 2018 là 668. 

Thời gian qua chính phủ đã sử dụng đủ biện pháp và kỹ thuật để vạch trần 

trò qua mặt luật pháp này. Đó là phối kiểm dữ liệu thông tin trên hệ thống điện 

toán, nhận diện những người vừa khai độc thân để nhận trợ cấp thất nghiệp, 

nhưng lại vừa có vợ hay có chồng là người nước ngoài, đang xin thường trú 

Úc theo diện “partner visa”. 

Tin cho thấy lệ phí xin “partner visa” lên đến $7000 thế nhưng những 

người thất nghiệp này không ngán, vẫn nộp đơn ào ào. 

Cơ quan điều tra đã ra soát hàng ngàn trường hợp như vậy và bất cứ lúc nào 

cũng có thể gọi lên phỏng vấn. 

Năm 2018, khi Jagjit Singh bị bắt và bị truy tố ra tòa, ABF đã phá vỡ một 

mạng lưới chuyên môi giới các vụ kết hôn giả, qua những vụ dàn xếp ngớ ngẩn 

hay lời khai “thật thà”: 

- Một phụ nữ trả cho một người đàn ông $80,000 để chịu làm hôn thú với 

ông ta rồi sau đó mang thai. Tuy nhiên khi bị ABF thẩm vấn, cô ta và thú nhận 

đây là con của một người đàn ông khác, 

- Một phụ nữ đến Melourne bằng visa ngắn ngày, sau đó kết hôn với một 

công dân Úc để ở lại. Tuy nhiên họ lại làm “đám cưới” ngay giữa lúc “ông 

chồng” đang sống và làm việc ở nước ngoài. 

Ngày 25.5.2015 Bộ Di trú - Biên Phòng và Bộ dịch vụ Nhân sinh đã tuyên 

bố ra mắt hệ thống đối chiếu dữ kiện giữa hai bộ. Mục tiêu của hệ thống này 

là để so sánh thông tin trong hồ sơ cá nhân của những cặp vợ chồng đã kết hôn 

hay sống chung không hôn thú (de facto) giữa hai bộ: nếu có sự khác nhau có 

nghĩa là họ đã khai gian để hưởng thêm trợ cấp. 

Trên thực tế đã có hàng ngàn người làm đơn bảo lãnh cho vợ hay chồng 

đến Úc và trong hồ sơ của Bộ Di trú thì họ là những cặp vợ chồng sống chung; 

tuy nhiên trong hồ sơ của Bộ Dịch vụ Nhân sinh thì họ không còn sống chung. 

Lúc đó ông Peter Dutton, còn giữ chức Tổng trưởng Di trú, xác nhận là tình 

trạng kết hôn giả đã gia tăng trong những năm qua và nhấn mạnh là “những kẻ 

cố tình lạm dụng hệ thống di trú và phúc lợi của Úc sẽ bị tóm cổ”. 

Chính phủ đã tuyên bố hệ thống này tại Canbera ngay giữa lúc Tòa Sơ 

thẩm Brisbane xét xử hai vợ chồng Divya Krishne Gowda và Chetan Mohanial 

Mashru với cáo buộc tổ chức hôn nhân giả với mục đích xin visa diện đoàn tụ 

vợ chồng cho những người đàn ông Ấn Độ. 

Cô Gowda, lúc đó 34 tuổi, là một nhân viên công chứng hôn nhân, bị cáo 

TRANG 23



buộc 17 tội danh liên quan đến việc sắp xếp hôn nhân giả. Còn ông chồng 

Mashru là nhà môi giới dịch vụ di trú 35 tuổi, bị cáo buộc 17 tội danh liên quan 

đến việc sắp xếp hôn nhân giả, 14 tội danh lừa đảo để gây tác động đến đơn 

xin visa và 18 tội danh về dùng các biện pháp dối trá để tác động đến quyết 

định của các công chức. 

Trong phiên xử khai mạc, ba nữ công dân Úc đã thú nhận là đồng ý kết 

hôn giả để lấy tiền. 

Một phụ nữ trẻ tuổi tên Charlotte Marshall cho biết cô và người bạn chia 

phòng sẽ được trả tiền nếu đồng ý, theo đó ngay trong ngày “cưới” họ sẽ được trả 

$1,500 và sau đó sẽ được trả mỗi tháng $1,000.Theo cáo trạng thì hành động dối 

trá của hai người kéo dài từ tháng Ba năm 2011 đến tháng Ba năm 2012, trong 

đó họ tính giá cho mỗi người xin visa qua hôn nhân từ $10,000 đến $20,000. 

Trong phiên đối chất do Trạng sự Mark McCarthy của nữ nghi can Gowda, 

nhân viên Bộ Di trú là Robert Ansell cho hay trong vụ này họ đã phanh phui 

ra sự dính líu của hàng chục phụ nữ Úc và đàn ông Ấn Độ. Tuy nhiên Bộ di 

trú không truy tố tất cả ra tòa vì không có đủ tài nguyên, thay vào đó chỉ truy 

tố những kẻ tổ chức. 

Sau đó, tháng Hai năm 2017 cả Gowda vàMashru bị kêt tội sắp xếp 16 vụ 

hôn nhân giả để 16 công dân Ấn xin thường trù Úc, ông Mashru bị phạt 4 năm 

rưỡi tù và bà Gowda bị ba năm tù. Tuy nhiên họ kháng án với lý do những 

“thủ tục kết hôn” mà họ tiến hành là “không thực sự có sự nghiêm túc của một 

hôn lễ hay thủ tục đăng bộ hôn thú”. Lý lẽ này của luật sư đã thuyết phục tòa 

và họ được tha bổng! 

Cựu chánh tòa bị án tù kháng cáo 

Graeme Curran 

TRANG 24



N 

gày 12.6.2020 ông Graeme Curran - 70 tuổi, nguyên là một Chánh tòa 

sơ thẩm của tiểu bang NSW - đã nộp đơn kháng án, muốn đảo ngược 

quyết định của Tòa Trung thẩm NSW. 

Năm ngoái, sau khi bị bồi thẩm đoàn tuyên bố có tội, có hành vi ấu dâm 

trong giai đoạn từ năm 1981 đến 1983, ngày 23.8.2019 Graeme Curran đã 

bị Tòa Trung thẩm NSW trừng phạt bản án hai năm bốn tháng tù giam. Lúc 

đó viên quan tòa từng bỏ tù nhiều người nay lại bị còng tay giải ra xe để chở 

thẳng về nhà tù. 

Ông Curran là một trong những chánh tòa sơ thẩm nổi tiếng nhất tại NSW, 

nhậm chức vào tháng Tám năm 2002. Ông đã phụ trách Tòa án thiếu nhi (the 

Children’s Court) từ năm 2004 đến 2006 và sau đó đã xử nhiều vụ án tại các 

tòa địa phương hay tòa sơ thẩm ở Burwood, Blacktown, Mt Druitt và tòa 

Downing Centre. 

Nhận được đơn tố cáo, năm 2014 Cảnh sát NSW đã thành lập nhóm điều 

tra Strike Force Stantke để điều tra và đến năm 2017 thì tiến hành thủ tục truy 

tố. Theo điều tra thì lúc đó ông Curran là bạn của gia đình nạn nhân thuộc về 

một “giai tầng thấp hơn” và lạm dụng sự nể trọng của họ để lạm dụng tình dục 

nạn nhân đến 9 lần. 

Theo cáo trạng thì ông Curran gặp thiếu niên trên vào năm 1974 khi ông 

đã 22 và thiếu niêu ấy chỉ mới có 7 tuổi, sau đó đóng vai trò như một ông cha 

đỡ đầu, vung tiền ra cưng chiều, đưa đi du ngoạn đó đây, trong đó có 5 chuyến 

du lịch Âu châu. 

Ông Curran bác bỏ cáo buộc này, thừa nhận là ông từng ngủ chung giường 

với thiếu niên trên nhưng quan hệ giữa họ như là cha với con. Ông cũng thuật 

trước tòa cảnh đối đáp giữa ông với mẹ của thiếu niêu trên vào năm 1986, 

trong đó bà mẹ thắc mắc là ông có “đụng” vào con mình hay không, ông tr 

ảlời là có lần ông tình cờ bước vào phòng ngủ và thấy cậu bé nằm trần truồng 

trên giường với dương vật cương cứng, và lúc đó ông cảm thấy “lúng túng 

và xấu hổ”. 

Không rõ có phải do thù hằn ông quan tòa này hay không mà cảnh sát đã 

quyết làm tới cùng trong vụ này. Vì trước khi Cảnh sát NSW mở cuộc điều tra 

một năm, ông Curran đã kịch liệt chỉ trích Cảnh sát NSW bao che tội phạm và 

truy bức sĩ quan của mình. 

Sư vụ liên đến tên tội phạm Wayne Edward Jones đang ngồi tù với bản án 

ít nhất 20 năm tù vì tội giết chết bà Michelle Reynolds, một phụ nữ đã có bốn 

con. Tuy nhiên những kẻ tiếp tay cho y giết người lại bình an vô sự. 

Án mạng trên diễn ra tháng 12 năm 2012 tại vùng Central Coast, trong đó 

can phạm trên đã tra tấn rồi siết cổ bà Michelle Reynolds đến chết. Theo ông 

thì nếu Cảnh sát NSW làm trọn phận sự của mình thì sự việc đau lòng này sẽ 

không xảy ra: đáng ra thì Jones phải bị cầm tù vì một loạt các hành vi buôn bán 

TRANG 25



ma túy, tuy nhiên cảnh sát đã không chịu truy tố đương sự. 

Thay vào đó Cảnh sát NSW lại truy bức người của mình, áp dụng biện 

pháp kỷ luật và truy tố Senior Constable Glen Roberts (người đã bắt Jones) 

với cáo buộc “ngụy tạo bằng chứng”. Để làm chuyện này, các thế lực khống 

chế ban hình sự Cảnh sát NSW đã giấu kín các bằng chứng quan trọng có thể 

giúp ông Roberts. 

Trong phiên xử tại Tòa Sơ thẩm Sydney’s Downing Centre năm 2013, hồ 

sơ truy tố chỉ dựa duy nhất vào lời khai của viên cảnh sát trực, theo đó ông 

Roberts thừa nhận với cô ta là “không thực sự chứng kiến vụ trao đổi ma túy”. 

Tuy nhiên khi gọi các nhân chứng ra tòa, bao gồm một sĩ quan cấp bậc 

inspector và một sergeant có mặt vào tối hôm đó, ai cũng xác nhận lời khai của 

Roberts: thực sự thấy cảnh trao đổi ma túy. Hơn nữa, Cảnh sát đã giấu nhẹm 

thông tin trong suốt hai năm: lời khai của một nữ sĩ quan được gọi đến để thu 

âm lời thẩm vấn đồng phạm của Jones. 

Với bằng chứng này nguyên Chánh Tòa Curran đã bác bỏ vụ án này và 

nặng nề chỉ trích Cảnh sát NSW vì giấu các bằng chứng quan trọng: nếu không 

bị lôi ra kịp thời, có thể đẩy ông Roberts vào cảnh tù tội. 

Sau khi được tha bổng, ông Roberts đã yêu cầu cấp trên điều tra những kẻ 

chịu trách nhiệm trong việc tha bổng tên sát nhân Jones và mưu toan hãm hại 

mình. Tuy nhiên Bộ phận Giám sát Hạnh kiểm (Professional Standards Command: 

PSC) từ chối, cho rằng những điều ông ta khiếu nại là “vặt vãnh, mang 

tính quấy nhiễu và không xuất từ thiện ý”. 

Bị từ chối, ông Roberts đã tự mình tìm kiếm câu trả lời theo luật tự do 

thông tin (freedom-of-information). Tuy nhiên ông cũng bị từ chối viện lẽ nếu 

bị tiết lộ tài liệu này sẽ gây ra hậu quả trái ý trong việc điều hành nhân viên. 

Úc sẽ không đầu hàng Trung Quốc 

B 

ất kể việc Trung Quốc liên tiếp áp dụng gia tăng các đòn trừng phạt về 

thương mại, Thủ tướng Scott Morrison vẫn thể hiện thái độ cứng rắn. 

Hôm thứ Năm (11/6/2020) ông tuyên bố Úc sẽ không “bán rẻ” các giá trị của 

mình và khuất phục trước “sự dọa nạt” của Trung Quốc. Đồng thời, ông cũng 

tuyên bố là tiểu bang Victoria nên rút khỏi thoả thuận đã ký với Trung Quốc về 

Sáng kiến Vành đai-Con đường (BRI). 

Trong cuộc phỏng vấn đài phát thanh 3AW vào sáng 11.6./2020 ông Morrison 

nhấn mạnh rằng Thủ hiến Victoria, ông Daniel Andrew, nên từ bỏ việc 

thỏa thuận BRI đã ký với Trung Quốc vì thỏa thuận này “không phù hợp với 

lợi ích quốc gia của Úc”. Ông phát biểu: “Đây không phải là chương trình mà 

nước Úc tham gia và không phải là chính sách đối ngoại của Úc. Tất cả các 

TRANG 26



tiểu bang của Úc không nên có bất kỳ hoạt động nào không phù hợp với chính 

sách của Liên bang”. 

Như Việt Luận đã thông tin, ông Andrew muốn tham gia sáng kiến này là 

để các công ty thuộc bang Victoria có thể tham gia các dự án đầu tư của Trung 

Quốc ở nước ngoài, cụ thể lại là các đảo quốc Thái Bình Dương; đổi lại các 

công ty Trung Quốc cũng có thể đầu tư vào các dự án tại hạ tầng cơ sở tại bang 

Victoria và, từ đó tạ ra công ăn việc làm. Điều này trái với chính sách ngoại 

giao của quốc gia vì Úc muốn ngăn chặn việc Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng 

tại khu vực Thái Bình Dương. Mặt khác, còn có thông tin cho rằng ngoài các 

dự án hạ tầng cơ sở, Trung Quốc còn muốn đầu tư vào nhiều lĩnh vực như kỹ 

thuật sinh học, nông nghiệp, thực phẩm, mỹ phẩm và một số kỹ nghệ khác. 

Dẫu sao thì đây mới chỉ là những tin tức hành lang, và trên thực tế chính phủ 

liên bang cũng không thể nắm chính xác Victoria đã ký cụ thể cái gì với Trung 

Quốc trong khuôn khổ sáng kiến này. 

Ông Michael O’Brien, lãnh tụ Liên đảng đối lập Victorria, từng nhiều lần 

tuyên bố là nếu thắng cử, chính quyền Liên đảng sẽ rút khỏi thỏa thuận này. 

Ngày 11.6, ông O’Brien lại tuyên bố trên truyền thông: “Đó căn bản là một 

vụ giao dịch ngu xuẩn. Đối với chúng ta, nó chỉ gây tác hại cho an ninh và chủ 

quyền chứ không hề có chút lợi nào. Andrews cần thừa nhận ông ấy đã làm 

sai, mong ông ấy hãy rút khỏi “Vành đai, con đường” vì chúng ta có chung lợi 

ích, đối ngoại cần phải có sự đồng thuận”. 

Cùng ngày, ông Morrison còn cứng rắn tuyên bố Úc sẽ không đánh đổi các 

giá trị của mình hay khuất phục trước sự đe dọa từ Trung Quốc sau khi Bắc 

Kinh tiếp tục trừng phạt Úc tên lĩnh vực giáo dục đại học. 

Sau một loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế với các sản phẩm thịt bò, 

lúa mạch, du lịch, ngày 9.6.2020 Bộ Giáo dục Trung Quốc 6 khuyến cáo sinh 

TRANG 27



viên không nên đến Úc học tập vì tình trạng phân biệt chủng tộc gia tăng xuất 

phát từ đại dịch Covid-19. NGày hôm sau truyền thông Trung Quốc làm ầm 

ĩ thông điệp này. 

Úc hiện là điểm đến nằm trong top 3 quốc gia hàng đầu thu hút sinh viên 

nước ngoài, sau Mỹ và Anh. Khoảng hơn 212,000 sinh viên Trung Quốc theo 

học tại Úc, chiếm khoảng 28% tổng sinh viên quốc tế và Trung Quốc khai thác 

điều này để bắt chẹt Úc. 

Ngày 11.6.2020 Bộ Ngoại giao Úc đã gửi công thư phản đối đến Bộ Ngoại 

giao Trung Quốc và Tòa Đại sứ Trung Quốc tại Canberra, bác bỏ tuyên bố 

của Bắc Kinh cho rằng Úc là điểm đến không an toàn cho sinh viên quốc tế. 

Trả lời phỏng vấn đài phát thanh 2GB ở Sydney, ông Morrison nhấn mạnh 

sinh viên Trung Quốc có quyền quyết định đến Úc hay không. Ông tuyên bố: 

“Úc cung cấp các sản phẩm du lịch và giáo dục tốt nhất trên thế giới và tôi 

biết điều đó rất hấp dẫn. Chúng ta là một quốc gia thương mại, mở cửa nhưng 

chúng tôi sẽ không bao giờ đánh đổi các giá trị của mình hay khuất phục trước 

sự đe dọa từ bất kỳ nước nào. Điều quan trọng là Úc luôn hành động vì lợi ích 

quốc gia và không dễ dàng bị đe dọa.” 

Ông Morrison nhấn mạnh rằng bất cứ tuyên bố nào về phân biệt chủng tộc 

đối với sinh viên Trung Quốc tại Úc đều là “rubbish” (rác rưởi). Nhấn mạnh 

rằng Úc luôn kiên định về quan niệm giá trị của chính mình và mối đe dọa của 

Trung Quốc đối với Úc mới “thực sự là một vấn đề”. Ông nói: “Chúng ta là 

người Úc, chúng ta không có hành động nào và chúng ta cũng không làm bất 

cứ điều gì mâu thuẫn với các giá trị của chúng ta, hoặc cố gắng tỏ ra thù địch 

với quan hệ đối tác Trung Quốc. Cho dù đó là trên các mạng viễn thông, sự 

can thiệp của nước ngoài trong việc bảo vệ nhân quyền hay lập trường tự do 

và cởi mở của chúng ta, thì đây là lập trường của chúng ta”. 

Covid-19: Tiến nhanh đến 

giai đoạn ba 

T 

rong cuộc họp ngày 12/6/2020 Nội các quốc gia đã đồng ý một số biện 

pháp nới lỏng các biện pháp phòng dịch để thúc đẩy du lịch nội địa và 

mở cửa cho sinh viên quốc tế quay lại Úc. Đây là những giải pháp nằm trong 

giai đoạn cuối ba của chiến lược ba giai đoạn 

Nội các quốc gia đã đồng ý xóa bỏ giới hạn tụ tập 100 người bên trong các 

tòa nhà và sẽ áp dụng tại hầu hết các tiểu bang và vùng lãnh thổ sẽ thực hiện 

trong tháng tới. Tới thời điểm đó các cuộc tụ họp trong nhà, bao gồm đám 

TRANG 28



cưới, đám tang và thực hiện nghi lễ tôn giáo sẽ không bị hạn chế số ngườ, chỉ 

cần đáp ứng đúng tiêu chỉ bốn mét vuông mỗi người là đủ, 

Trong khi đó thì các cuộc tụ họp ngoài trời thì hạn chế với mức 10,000 

người. Các đại nhạc hội đang được chính phủ cân nhắc cho mở cửa trở lại, 

nhưng các quy tắc mới yêu cầu bất kỳ sự kiện ngoài trời nào cũng phải có chỗ 

ngồi và bán vé để chắc chắn giữ khoảng cách xã hội. 

Tuy nhiên người dân không thể đến các hộp đêm trong thời gian này. Thủ 

tướng Scott Morrison nhấn mạnh rằng những nơi này sẽ đóng cửa lâu hơn. 

Cũng trong giai đoạn ba này thì tất cả các chuyến du lịch và việc đi lại giữa 

các tiểu bang sẽ phục hồi lại vào tháng Bảy, tuy nhiên cụ thể lúc nào thì vẫn 

còn tranh cãi giữa các nhà lãnh đạo tiểu bang và lãnh thổ. 

Tiểu bang Nam Úc tuyên bố sẽ mở cửa biên giới trở lại vào ngày 20.7.2020 

và Queensland sẽ mở cửa biên giới ngày 10.7, Bắc Úc này 20/7, Tasmania 

cuối tháng 7 và Tây Úc chưa cho biết ngày. Thủ tướng Morrison cho biết khu 

vực duy nhất mà ông nghĩ sẽ không mở cửa biên giới vào tháng tới là Tây Úc 

nhưng ông cho hay bất luận tiểu bang này quyết định thế nào, một dự báo kinh 

tế đều đặt trên giả định là toàn bộ các tiểu bang và lãnh thổ đều tự do thông 

thương với nhau. 

Về việc kiểm soát bệnh dịch, Giám đốc y tế liên bang, Giáo sư Brendan 

Murphy, cho biết cuộc chiến mà Úc thực hiện đang mang lại hiệu quả ở một 

số khu vực, khi quét sạch coronavirus. Ông phát biểu: “Thật là tuyệt vời khi 

chúng ta có thể loại bỏ virus một cách hiệu quả tại thời nhiều nơi trên đất 

nước, Nhưng đó không phải là mục tiêu của nước Úc vì lẽ chúng ta biết rằng 

TRANG 29



khách du lịch sẽ quay trở lại, chúng tôi hiểu rằng việc sắp xếp cách ly sẽ không 

mang lại an toàn 100% vào mọi thời điểm”. 

Giáo sư Murphy cho biết Úc đã “chuẩn bị tốt” để giải quyết bất kỳ trường 

hợp nhiễm bệnh nào hoặc các ổ dịch bùng phát, đó là một phần lý do tại sao 

Nội các Quốc gia đưa ra quyết định điều chỉnh bước thứ ba trước thời hạn. 

Trong cuộc họp báo sau đó, có phóng viên chất vấn việc một số chương 

trình của diễn viên hài Chris Lilley bị NetFlix xóa khỏi các dịch vụ phát sóng 

trực tuyến vì động chạm đến các vấn đề như bệnh nhân tâm thần, đồng tính, 

lạm dụng tình dục và kỳ thị chủng tộc. Tuy nhiên ông Morrison đã giận dữ 

phản ứng, cho biết ông chỉ quan tâm đến việc làm sao để càng nhiều người 

Úc có thể quay trở lại làm việc sau đại dịch càng tốt. Ông nói: “Tôi lo lắng 

đến công ăn việc làm. Tôi lo lắng cho 800,000 người Úc phải xin trợ cấp 

JobSeeker trong ba tháng qua. Tôi không quan tâm đến những gì người ta 

đang chiếu trên các dịch vụ phát trực tuyến. Hãy chú ý đến việc người Úc 

đang bị thiệt hại hiện tại và họ thực sự bị ảnh hưởng, và tôi sẽ không bị phân 

tâm khỏi điều này.” 

Về kế hoạch đưa sinh viên quốc tế quay trở lại Úc, ông Morrison cho hay 

chính phủ liên bang đang hợp tác chặt chẽ với các tiểu bang và lãnh thổ để phát 

triển kế hoạch cho sinh viên trở lại trong một “môi trường kiểm soát chặt chẽ”. 

Sinh viên chỉ có thể đến Úc theo các kế hoạch được phê duyệt trước được 

thiết kế cho “các tổ chức giáo dục cụ thể”. 

Các trường đại học Úc cũng cho biết họ hoan nghênh tin tức này, khẳng 

định các chương trình thí điểm có thể bắt đầu “sớm nhất vào tháng tới”. 

Hãng bia Úc bị tin tặc tấn công 

Lion - hãng bia lớn nhất tại Úc và New Zealand với các loại bia như 

XXXX Gold, Tooheys, Hahn, James Boag và Little Creatures – đã bị 

bị tin tặc tấn công mạng bằng mã độc đòi tiền chuộc (ransomware) vào hôm 

thứ Hai (8.6.2020) và ngay hôm sau buộc phải ngừng hoạt động. 

Sự việc đã gây thiếu hụt nguồn cung cho các quán rượu và nhà hàng trong 

bối cảnh hai nước này đang từng bước nới lỏng lệnh phong tỏa được áp đặt 

nhằm ngăn chặn đà lây lan của dịch viêm đường hô hấp cấp Covid -19. 

Mã độc này làm tê liệt hệ thống máy tính cho đến khi tin tặc nhận được 

một khoản tiền. Lion không nêu chi tiết yêu cầu về khoản tiền chuộc, nhưng 

cho biết sẽ mất nhiều thời gian hơn dự kiến để hệ thống sản xuất của hãng có 

thể hoạt động trở lại. 

TRANG 30



Lion cho biết cuộc tấn công mạng rơi vào thời điểm “không thể tệ hơn” khi 

các quán rượu, nhà hàng và các sự kiện thể thao tại Úc và New Zealand đang 

bắt đầu hoạt động trở lại, gây nên sự thiếu hụt nguồn cung tạm thời. 

Công dân Úc bị Trung Quốc 

phạt án tử hình 

TRANG 31



Theo thông tin trên website của của Tòa án tinh Quảng Châu thì ông 

Karm Gilespie, một công dân Úc, đã bị n xử án tử hình với tội buôn 

bán ma túy trong phiên xử ngày 10.6.2020. 

Theo tin của đài ABC thì Karm Gilespie bị bắt tại Phi trường Quảng Châu 

vào tháng 12 năm 2013 giữa lúc mang theo 7.5 kg methamphetamine trong 

hành lý, 

Thông tin trên website này diễn tả tên của can phạm này theo phiên âm 

Trung Quốc, được một số tờ báo Úc chuyển sang tiếng Anh là Cam Gillesby, 

một số tờ báo Trung Quốc gọi tên của can phạm này là Cam Giles. 

Có vẻ như bản án của Karm Gilespie là đòn “dằn mặt” của Trung Quốc, 

điều mà nước này đã làm với Canada vào năm ngoái. 

Tử tù này năm nay 56 tuổi, đã có vợ con, ngoài nghề diễn xuất còn tham 

gia diễn thuyết và kinh doanh, lớn lên tại vùng Bradvale thuộc vùng sa mạc 

phía Tây của Victoria. 

Đa số bạn bè và thân nhân của ông Karm Gilespie tại Melbourne đều bị sốc 

trước tin này và có người cho rằng ông ta bị gài bẫy. 

Gilespie bỏ học sớm để học nghè đóng caravans ở Ballarat và mơ làm cầu 

thủ AFL, tuy nhiên một tai nạn xe hơi khiến ông gác giấc mơ này lại và theo 

đuổ nghề diễn xuất, tối nghiệp khoa kịch trường tại đại học Deakin vớ bằng 

cử nhân kịch nghệ, vũ đạo, Anh ngữ và truyền thông, từng tham gia trong các 

phim The Man from Snowy River và Blue Heelers. 

Đầu thập niên 2000s, Gilespie chuyển sang nghề tài chính và địa ốc đồng 

thời đi khắp Úc, New Zealand và các nước Á châu diễn thuyết về cách làm 

giàu tại Úc. 

Năm 2015 một công dân Úc tên Bengali Sherrif đã bị án tử hình vì tội buôn 

bán ma túy, vận chuyển ma túy từ Trung Quốc về Úc và bị bắt tại phi trường 

Quảng Châu, nhưng trường hợp của này có thể giảm thành án chung thân nếu 

có hạnh kiểm tốt trong hai năm. 

Sinh viên du học có thể đến Úc 

vào tháng 7 tới 

C 

hính phủ liên bang đang phối hợp với các tiểu bang về kế hoạch đón 

sinh viên quốc tế trở lại học tập. Chính phủ đang cân nhắc nhiều biện 

pháp nhằm khôi phục hoạt động của nền kinh tế sau giai đoạn “đông lạnh” 

do tác động của đại dịch Covid-19 và một trong những mục tiêu trọng tâm là 

khôi phục lại cách cửa du học vì lĩnh vực này đóng góp cho nền kinh tế $38 

tỷ một năm. 

TRANG 32



Theo dự tính thì Đại học Quốc gia Úc (ANU) và Đại học Canberra sẽ là 

các trường đầu tiên mở cửa đón sinh viên quốc tế trên các chuyến bay “giải 

cứu” vào tháng 7. Trong khi đó các trường đại học ở Sydney, Melbourne và 

Brisbane cũng đang trù liệu kế hoạch đón sinh viên quốc tế kèm theo các biện 

pháp kiểm dịch chặt chẽ. Dự kiến các sinh viên năm cuối có nhu cầu hoàn 

thành khóa học đúng thời hạn sẽ được ưu tiên. Các sinh viên này sau khi nhập 

cảnh sẽ phải cách ly trong 2 tuần và chi phí cho chuyến bay đến Úc sẽ được 

các trường và các tiểu bang gánh vác. 

Việc Australia đóng cửa biên giới để ngăn dịch Covid-19 được dự báo sẽ 

khiến ngành giáo dục đại học nước này thiệt hại 18 tỷ AUD trong 4 năm. Trong 

đó một số trường như Đại học RMIT, Đại học Monash, Đại học Kỹ thuật Sydney 

(UTS), Đại học La Trobe và Đại học Canberra… là những trường đại học 

đang chịu rủi ro tài chính cao nhất. 

New South Wales và Victoria là tiểu bang duy nhất tại Úc không đóng cửa 

biên giới trong giai đoạn dịch bệnh. Các bang này đang lên kế hoạch đón sinh 

viên quốc tế trở lại học tập từ học kỳ 2, bắt đầu từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 

8 sắp tới./. 

Thủ tướng Morrison xin lỗi về 

chuyện nô lệ ở Úc 

B 

ị chỉ trích tứ phía vì nhận xét về tình trạng nô lệ tại Úc, hôm 12.6.2020 

Thủ tướng Scott Morrison đã phải lên tiếng xin lỗi, cho biết ông tôi 

không có ý xúc phạm và nếu lỡ động chạm đến ai đó, ông “vô cùng hối tiếc 

TRANG 33



và xin lỗi”. 

Trước đó, ngày 11.6.2020 ông Morrison nhận xét trên Đài phát thanh 2GB 

về các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc ở Mỹ, cũng như toàn thế giới 

và kêu gọi dỡ các bức tượng của nhà thám hiểm người Anh James Cook, cho 

rằng nước Úc không hề có tình trạng nô lệ nên sau đó bị chỉ trích dữ dội. Nhiều 

người vạch ra cách bằng chứng về các nô lệ trong các trại chăn nuôi và những 

cư dân thuộc các đảo quốc Thái Bình Dương bị bắt cóc về làm việc trong các 

nông trại mía. 

Trong lời xin lỗi nói trên, ông Morrison phần trần lời bàn “không có chế 

độ nô lệ” của ông chỉ đề cập cụ thể tới thực tế là thuộc địa đầu tiên của Úc là 

New South Wales, được thành lập mà không sử dụng rộng rãi lao động nô lệ. 

Ông phát biểu: “Mời bình luận của tôi không có ý xúc phạm đến ai và nếu 

lỡ động chạm đến ai đó, tôi vô cùng hối tiếc và xin lỗi về điều này. Tôi không 

có ý sa đà và cuộc đấu tranh biện về lịch sử. Tôi chỉ đơn giản chỉ cố gắng đưa 

ra quan điểm rằng Úc có các vấn đề trong lịch sử. Chúng ta đã thừa nhận và 

cần phải giải quyết chúng.” 

Vẫn thua dù bị bồi thẩm đón “ra 

án nhanh để về đi chơi” 

C 

an phạm Melissa Jade Higgins đã thất bại, không được xóa bản án 7 

năm tù vì tội lừa đảo chính phủ liên bang của mình, cho dù cô đưa ra 

thông tin cho thấy phiên tòa xử án cô diễn ra một cách rất hời hợt. 

Năm 2017 can phạm này bị Tòa Trung thẩm NSW trừng phạt bản án 7 năm 

tù vì tội án gian lận $3.6 triệu trợ cấp giữ trẻ, trong đó thời hạn thọ án tối thiểu 

TRANG 34



Melissa Higgins 

là 4 năm, tức có thể xin ân xá vào tháng Năm năm 2021. 

Can phạm này năm nay 31 tuổi, can tội lừa đảo khi tham gia quản trị nhà 

trẻ Aussie Giggles của gia đình mình tại thị trấn ở biên giới giữa hai tiểu bang 

Victoria và NSW. Theo cáo trạng thì từ tháng 9 năm 2013 đến tháng Ba năm 

2015, cô đã khai khống số trẻ em được gởi cho trung tâm giữ trẻ để lấy tiền trợ 

cấp “Special Child Care Subsidies (SCCB)”. Không chỉ khai khống, cô còn 

tính phí đến mức cực kỳ phi lý: tính chi phí giữ trẻ SCCB là $180 một giờ, 

tức cha mẹ có con gởi ở đây phải tốn $9000 một tuần, trong đó phần lớn được 

chính phủ tài trợ. 

Trò làm ăn này chấm dứt vào tháng Ba năm 2015 khi cô bị Cảnh sát liên 

bang bắt và bị tòa ra lệnh phong tỏa trương mục ngân hàng, đồng thời ra lệnh 

tịch thu tài sản trị giá $2,250,000 cùng chiếc xe hơi $90,000. 

Trong phiên xử cuối năm 2016, cô kêu nài mình vô tội, viện lý do tâm lý, 

do căng thẳng và hội chứng “lo âu cực độ” (extremely severe anxiety) và kêu 

gọi tòa không nên bỏ tù mình. Ra tòa làm chứng, mẹ cô cho biết từ ngày bị 

kết tội, con gái bà đã bị xuống tinh thần và bà sợ rằng con gái mình sẽ tự hại 

mình. Tuy nhiên Công tố viên bác bỏ, cho rằng tòa chẳng thể nào tin vào lời 

làm chứng “mẹ bênh con” này. 

Năm ngoái cô kháng án, cho rằng hình phạt kể trên quá nặng trong khi cô 

bị xét xử một cách bất công, tuy nhiên nỗ lực này đã bị thất bại với phán quyết 

công bố cuối tuần qua (12.6.2020). 

Đơn kháng án viện dẫn biên bản của bồi thẩm đoàn do một người giấu mặt 

gởi đến, cho thấy cảnh nghị án của bồi thẩm đoàn rất qua loa. 

Biên bản cho thấy trong suốt phiên tòa, một thành viên bồi thẩm đoàn liên 

tiếp cáu nhàu về việc phải hoãn kế hoạch du lịch Darwin tiện thể thăm con 

của mình, than thở là tòa xử sao lâu quá, không làm nhanh nhanh để cho cô 

TRANG 35



lỡ chuyến đi! 

Trong quá trình nghị án của bồi thẩm đoàn, nhiều thành viên đã tỏ ra bực 

dọc, trong đó có một phụ nữ - không nói rõ có phải phụ nữ “lỡ chuyến đi nói 

trên hay không, nổi giận bỏ ra ngoài”. 

Trong quá trình nghị án họ đã cãi nhau, có người khóc, có một số tuyên 

bố bản án không có sự đồng thuận và một số thành viên muốn “xử cho rồi”, 

Cô cho rằng mình đã không được xét xử công bằng và do đó phải hủy bỏ 

bản án sơ thẩm. 

Tuy nhiên Tòa Tái thẩm án hình sự NSW (NSW Court of Criminal Appeal) 

bác bỏ lý lẽ này, 

Những hành vi quá khích của 

người ủng hộ biểu tình 

L 

ên tiếng ngày 14/6/2020 Thủ tướng Scott đã gay gắt chỉ trích hành 

động “đáng thất vọng” của một số người biểu tình là sau khi tượng 

các nhân vật nổi tiếng của bị bôi bẩn và viết bậy. Theo ông Morrison cho rằng 

hành vi này nhằm gây sự chú ý, gây chia rẽ và xúc phạm trong khi cả đất nước 

đang nỗ lực khôi phục cuộc sống và việc làm sau đại dịch Covid-19. 

Ông cho biết sẽ truy tố các đối tượng đã có hành vi xâm hại tượng đài các 

nhân vật nổi tiếng của nước này. 

Cùng ngày Cảnh NSW đã bắt giữ 2 phụ nữ 27 và 28 tuổi sau khi những 

TRANG 36



người này xitt sơn lên bức tượng Thuyền trưởng Cook đặt tại Công viên Hyde 

Park ở trung tâm Sydney vào sáng sớm. Hai phụ nữ này đã được đưa về đồn 

cảnh sát để thẩm vấn và dự kiến sẽ bị buộc tội phá hoại tài sản công. 

Tại bang Victoria, cảnh sát cũng đang điều tra hành vi phá hoại tài sản sau 

khi các bức tượng của cựu Thủ tướng Tony Abbott và John Howard tại Balarat 

bị phun sơn đỏ và cảnh sát tin rằng hành vi phá hoại này diễn ra từ giữa khuya 

cho đến 2.15 sáng 13.6.2020. Tượng ông Abbott bị viết các từ diễn tả ông ta là 

“đồ con heo” còn ông Howard thì bị diễn tả là kẻ “thù ghét người đồng tính”. 

Chính phủ cho phép sân vận động 

được chứa đến 10,000 khán giả 

Sau buổi họp Nội Các Quốc Gia vào sáng thứ Sáu 12/6, Thủ tướng Morrison 

cho biết, như một phần của bước thứ ba, bắt đầu vào tháng 7 

(chưa xác nhận rõ ngày) các sân vận động trên toàn quốc có sức chứa 40,000 

chỗ được quyền chứa 10,000 khán giả (25% của sức chứa). 

Những khán giả này phải ngồi đúng chỗ quy định và luật giới hạn 100 

người cho các sinh hoạt ngoài trời sẽ được thay thế bởi luật 4 mét vuông/người. 

Có nghĩa là không giới hạn người miễn sao tuân thủ được luật 4 mét vuông 

cho một người. Bên cạnh đó luật giữ khoảng cách an toàn vẫn phải áp dụng. 

Còn các đại nhạc (concert) ngoài trời thì sao? 

Thủ tướng cho biết luật mới này không áp dụng cho các lễ hội, đại nhạc hội 

ngoài trời nơi mà người tham dự chỉ có đứng. 

TRANG 37



Luật mới cũng được áp dụng cho những sinh hoạt bên trong và bên ngoài 

chẳng hạn như đám cưới, đám tang không còn giới hạn 100 người như dự tính 

sẽ áp dụng ở giai đoạn 3, mà được thay thế bằng luật 4 mét vuông. Có nghĩa 

là những sinh hoạt này có thể chứa hơn 100 người nếu như thỏa mãn khoảng 

cách an toàn 4 mét vuông cho một người. 

Kế hoạch tạo 66,000 việc làm 

N 

gày 15/6/2020 Thủ tướng Scott Morrison đã công bố sẽ công bố kế 

tạo 66,000 việc làm với kinh phí $72 tỷ cho các dự án phát triển hạ 

tầng. 

Phát biểu tại Câu lạc bộ báo chí Quốc gia nhân hội nghị Ủy ban Phát triển 

Kinh tế Úc (Committee for Economic Development of Australia: CEDA), ông 

Morrison cho biết số tiền mà chính phủ cam kết hỗ trợ nói trên sẽ được giải 

ngân ngay lập tức, tập trung vào các dự án quy mô nhỏ được các chính phủ tiểu 

bang xác định là cần ưu tiên thực hiện. 

Trong đó, $1 tỷ AUD (700 triệu USD) sẽ được phân bổ cho các dự án ưu 

tiên đã lên kế hoạch và $500 triệu AUD (350 triệu USD) còn lại là dành cho 

các công trình an toàn đường bộ. 

Ngoài ra, 15 dự án cơ sở hạ tầng ưu tiên quy mô lớn sẽ được triển khai 

rút gọn thời gian xử lý hành chính, giảm tải quy định, nhằm sớm hoàn thành 

TRANG 38



phê duyệt, đặc biệt là về vấn đề môi trường, để dự án có thể nhanh chóng đi 

vào thực tiễn. 

Ông Morrison nói các dự án này có tổng giá trị là $72 tỷ với sự phối hợp 

giữa chính phủ liên bang, các chính quyền tiểu bang và doanh nghiệp tư nhân, 

dự kiến tạo ra hơn 66,000 việc làm trực tiếp và gián tiếp. 

Ông Morrison khẳng định ưu tiên số 1 của chính phủ lúc này là đưa người 

dân trở lại làm việc và doanh nghiệp khôi phục sản xuất. Các chính sách kinh 

tế vĩ mô, trong thời điểm hiện tại, sẽ tập trung vào tăng năng suất, quản lý môi 

trường thông qua các biện pháp “chăm sóc đất nước” và “duy trì định hướng 

thương mại hướng ngoại, cởi mở và có chủ quyền”. 

Việc lựa chọn ưu tiên đầu tư vào cơ sở hạ tầng và các dự án đường bộ này 

được cho là thực hiện theo cố vấn của Ngân hàng Quốc gia (RBA) từ trước khi 

đại dịch COVID-19 xảy ra, với việc Thống đốc RBA Philip Lowe đã lên tiếng 

kêu gọi Canberra nên chọn chi tiêu vào cơ sở hạ tầng đề kích thích nền kinh tế. 

Số liệu thống kê của Bộ Kinh tế thấy dịch COVID-19 đã lấy mất hơn $100 

tỷ từ các hoạt động kinh tế quốc gia. Dự báo là đến quý III/2020, tỷ lệ thất 

nghiệp sẽ đạt đỉnh 8%, mức cao nhất trong vòng hai thập niên gần đây. 

Drew Pavlou kiện Đại học Queensland 

đòi bồi thường $3.5 triệu 

TRANG 39



Sinh viên Drew Pavlou đã nộp đơn kiện Đại học Queensland cùng cá 

nhân viện trưởng danh dự và viện trưởng, đòi bồi thường $3.5 triệu vì 

đã có hành vi xâm phạm hợp đồng. Đơn kiện đã được nộp lên Tòa Thượng 

thẩm Queensland ngày 11.6.2020. 

Như Việt Luận đã thông tin, hiện Pavlou đang khiếu nại quyết định đuổi 

học hai năm mà Đại học Queensland (UQ) công bố vào cuối tháng qua 

(29.5.2020) với sự trợ giúp pháp lý hoàn toàn miễn phí của Trạng sư Tony 

Morris (QC). Pavlou, 21 tuổi, sinh viên ngành triết học – văn chương và lịch 

sử, đang được xem là sinh viên bậc cử nhân nổi tiếng nhất thế giới. Mâu thuẫn 

giữa sinh viên này với đại học UQ nảy sinh khi anh dấn thân hoạt động chống 

lại hành vi bá quyền của chính quyền Trung Quốc, đối chọi với thái độ và hành 

xử du côn của sinh viên Trung Quốc tại UQ, phản đối quan hệ cá nhân giữa 

viện trưởng UQ với nhà nước cộng sản Trung Quốc. 

Trong khi đó thì ban giám hiệu đại học này lại có lập trường thân Trung 

Quốc khi những sinh viên Trung Quốc này mang lại đến 20% nguồn thu nhập 

của trường. Quyết định kỷ luật hai năm nói trên lại trùng với nhiệm kỳ đại diện 

sinh viên mà Palvou đã đắc cử vào tháng 11 năm ngoái, và từ đó đến này đã sử 

dụng vị thế này để chỉ trính lề lối quản trị và “ngoại giao” của UQ! 

Quyết định đuổi học trên đã gây nên sự chỉ trích dữ dội của chính giới, từ 

Đảng Xanh, đảng One Nation, tổ chức Theo Dõi Nhân Quyền (Human Rights 

Watch), các lãnh tụ của phong trào độc lập tại Hồng Công, các nghị sĩ Tự Do 

và Lao Động. 

Hiện đã có trên 40,000 người ký vào thỉnh nguyện thư ủng hộ sinh viên 

Pavlou. 

Hồ sơ kháng án bác bỏ các cáo buộc của UQ là “ngụy tạo một cách lộ liễu” 

(obviously fabricated) và “bới lông tìm vết để kết tội” (scrounging up every bit 

of filth which could possibly be thrown at him), và quá trình xem xét kỷ luật 

của UQ chỉ là một thứ “tòa án kangaroo”. 

Hồ sơ kỷ luật cho biết những trao đổi và bình phẩm của Pavloy trên mạng 

xã hội đã khiến sinh viên ẩn danh trên phải bỏ học. Tuy nhiên trạng sư Morris 

đã dẫn ra những mâu thuẫn vô lý trong điểm mốc thời gian giữa những tin 

nhắn và trao đổi với sinh viên kia, cho thấy rằng những cáo buộc đưa ra là điều 

“không thể xảy ra”. 

Lập luận của Trạng sư Morris cũng dựa trên thông cáo báo chí mà Viện 

trưởng danh dự (Chancellor) Peter Varghese đưa ra sau khi ban kỷ luật công 

bố quyết định, nội dung bày tỏ những “quan tâm” của ông ta với quyết định kỷ 

luật cũng như nhấn mạnh rằng ông ta và Viện trưởng (Vice-Chancellor) Peter 

Hoj không hề tham gia vào tiến trình kỷ luật! 

Như Việt Luận đã thông tin, cuối năm ngoái Pavlou đã kiện Tổng lãnh sự 

TRANG 40



Trung Quốc tại Brisbane là ông Hứa Giới (Xu Jie) ra toà với cáo buộc là “gây 

nguy hiểm cho tính mạng” của mình. Mà ông Hứa Giới này thì lại được Đại 

học Queensland nâng niu, ve vuốt, phong cho danh vị “Giáo sư thỉnh giảng” 

(adjunct professor). 

Hành vị ve vãn Trung Quốc của Đại học Queensland này cũng bị sinh viên 

Pavlou chống đối, đòi phải tước bỏ danh vị trên của ông này. 

Riêng vụ kiện của Pavlou thì liên quan đến thông báo trang web của Toà lãnh 

sự Trung Quốc tại Brisbane, nội dụng đưa tên Pavlou vào danh sách đen, diễn 

tả anh là một “thành phần ly khai chống Trung Quốc” (anti-Chinese separatist). 

Tham nhũng tại Bộ Tư pháp NSW 

Ông Anthony Andjic, một cựu 

công chức cao cấp của Bộ 

Tư pháp NSW, đã bị truy tố với cáo 

buộc lừa đảo số tiền $1 triệu cũng như 

có hành vi tư lợi khi ưu ái những hợp 

đồng béo bở cho gia đình vợ mình. 

Nghi can này năm năn 47 tuổi, bị 

truy tố với 11 tội danh, gồm 8 tội danh 

có hành vi sai sái khi đảm nhiệm chức 

vụ công quyền, 3 tội danh lừa đảo để 

thủ lợi. 

Đây là kết quả của cuộc điều tra 

kéo dài bố nam do Ủy ban bài trừ tham 

nhũng độc lập (Independent Commission 

Against Corruption: ICAC) tiến 

hành vào cáo buộc tham những ngay 

tại Bộ Tư pháp NSW. 

Hành vi tham nhũng này diễn ra 

Anthony Andjic 

trong việc tân trang các tòa án: họ đã 

trả dư cho các nhà thầu đến 1 triệu Úc 

kim. Lúc đó ông Anthony Andjic là người nắm giữ bộ phận điều hành tài sản 

(Assets Management Branch) của bộ, bị cáo buộc vi cấu kết với hai công ty 

của ông Shadi Chacra khi tân trang các tòa án vào năm 2013. 

Theo cáo buộc ông Andjic đã trả cho công ty Saff Projects và Triton Group số 

tiền $1.3 triệu cho những công việc mà những công ty khác tính giá rẻ hơn nhiều. 

Ngoài ra ông ta còn bị cáo buộc là thông đồng với một thuộc cấp là Fatima 

Hammoud để tiêu hủy các hồ sơ lưu trữ để xóa dấu vết. Sau đó năm 2015 ông 

TRANG 41



ta và bà Hammound đã là vợ chồng. 

Cũng theo cáo buộc thì anh rễ của bà Hammond là Fayrouz là chủ công ty 

Chacra và trong vụ này cô chị vợ Fayrouz Hammoud cũng bị truy tố với cáo 

buộc đồng lõa. 

Vào tù, vào tù, lại vào tù 

Ex-Labor MP 

Milton Orkopoulos 

Được ân xá vào cuối năm ngoái, tháng Hai năm nay cựu bộ trưởng 

Milton Orkopoulos lại bị bắt và tống giam vào nhà tù vì vi phạm 

điều kiện ân xá: sử dụng điện thoại di động mà không báo cho cảnh sát. Ngày 

15/6/2020 thì ông ta bị bắt trong tù Silverwater và ngày hôm sau lại bị truy 

tố ra tòa cới cáo buộc ấu âm khác, kiên quan đến hai đứa trẻ vị thành niên tại 

Lake Macquarie vào thập niên 1990. 

Ông Orkopoulos năm nay 64 tuổi, nguyên là Bộ trưởng Thổ dân sự vụ của 

chính phủ Lao Động NSW dưới quyền Thủ hiến Morris Iemma. Tháng Ba 

năm 2008 ông đã bị kết án 14 năm tù vì tội dùng ma túy để dụ dỗ các bé trai từ 

15 đến 16 tuổi cho mình quan hệ tình dục, trong bản án này thì ông phải thọ án 

ít nhất là 9 năm ba tháng tù, do đó tính luôn thời hạn tạm giam thì có thể xin 

ân xá vào cuối năm 2016. 

Tuy nhiên những năm qua ông luôn bị bác đơn ân xá vì nhiều lý do, trong 

đó có lý do đã không chịu học các lớp tâm lý dành cho các tù nhân phạm tội tình 

dục trong nhà tù. Đến cuối năm ngoái, sau 12 năm ngồi tù, ông mới được Uỷ 

ban Ân xá NSW duyệt đơn với lý do việc “tiếp tục giam giữ ông ta sẽ gia tăng 

nguy cơ cho cộng đồng”. Uỷ ban này cho rằng nếu giam giữ ông Orkopoulos 

đến khi kết thúc toàn bộ bản án thì sẽ tạo ra ảnh hưởng tâm lý cho những cựu 

TRANG 42



nạn nhân. Vì lúc đã mãn hạn tù, ông ta là người tự do, có quyền đi đây đi 

đó, không ai có quyền cấm cản. Chi bằng ân xá ông ta, ràng buộc với những 

điều kiện gắt gao như một cách để “chuẩn bị tâm lý” cho các cựu nạn nhân. 

Với lý lẽ này, Ủy ban trên đã áp đặt các điều kiện ngặt nghèo như đeo vòng 

giám sát điện tử, không được bén mảng đến Newcastle và Lake Macquarie, 

nơi nhiều cựu nạn nhân của ông ta đang sinh sống, không được tự ý sử dụng 

các mạng xã hội, ông được liên lạc với trẻ em bằng điện thoại. 

Trước khi bị kết án tù vào năm 2008 ông Orkopoulos đã có vợ và ba con, 

gia đình sống ở vùng Belmont, gần Lake Macquarie. Ông tốt nghiệp kinh tế tại 

University of Newcastle và từng theo học nghề y tá, làm việc cho nghiệp đoàn 

y tá. Sau đó ông làm việc trong văn phòng các dân biểu như Peter Morris, Don 

Bowman và Jill Hall rồi ra ứng cử, đại diện vùng Swansea tại nghị viện NSW 

và đắc cử. Sau thời gian thì được cử làm bộ trưởng Thổ dân sự vụ của chính 

phủ Lao Động NSW. Đến tháng 11 năm 2006, sau khi bị truy tố, ông Orkopoulos 

bị nguyên thủ hiến NSW Morris Iemma sa thải khỏi nội các. Vài tuần sau 

đó ông Orkopoulos đã từ chức dân biểu của vùng Swansea tại nghị viện NSW. 

Khám âm hộ quá kỹ bị phạt! 

Wenxong He 

Bác sĩ Wenxong He đã bị Tòa Dân sự và hành chánh NSW cấm khám 

bệnh cho nữ giới và không được hành nghề độc lập mà phải cùng làm 

việc với hai bác sĩ khác. 

Cơ sự bắt nguồn từ một buổi khám bệnh vào ngày 8.5.2027 tại Dural Family 

Medical Practice, trong đó ông bác sĩ này đã bỏ ra đến 20 phút chỉ để 

TRANG 43



“khám” âm hộ của một nữ khách hàng 47 tuổi. Trong cuộc khám này, ông đã 

dùng cái kìm y khoa (speculum) thọc sâu vào âm hộ bà này, bất kể bà than 

đau. Đáng nói hơn, sau vụ khám này bị triệu chứng đi tiểu ra máu, phải “tu” 

chuyện chăn gối, không thể quan hệ tình dục trong suốt 18 tháng vì quá đau, 

Tuy nhiên chỉ ba ngày sau vụ khám thì bà này đã cẩn thận trình báo cảnh 

sát, cho biết ngoài việc “khám kỳ” ông bác sĩ này còn có những hành động 

đáng ngờ như khóa trái cửa phòng khám từ bên trong, tiếp tục khám, không 

chịu tha dù bà ta kêu đau! 

Thấp nghiệp ở Úc lên mức kỷ lục 

Số người có việc làm tại Úc đến thời điểm tháng 5/2020. Picture: ABSSource 

Theo tin mới nhất vào ngày thứ Năm 18/6, con số mất việc làm của 

tháng 5 lên đến con số 100,000, tệ nhất trong 20 năm qua. Trong số 

đó thế hệ Z chiếm một tỉ lệ rất cao. 44% trong số việc bị mất là những người 

Úc trẻ dưới 25 tuổi. 

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng những người công nhân trẻ của Úc sẽ là 

thành phần gánh hậu quả của coronavirus nặng nhất bởi họ sẽ là thành phần 

chính yếu phải trả thuế cho những thiệt hại trong vài chục năm tới. 

Kể từ tháng 3 năm nay, tổng số việc làm bị mất ở Úc là 800,000. Trong 

TRANG 44



Tỉ lệ thấp nghiệp tại Úc đến thời điểm tháng 5/2020. Picture: ABSSource 

số đó có 329,000 thuộc những người trẻ 25 tuổi – thuộc nhóm người bị ảnh 

hưởng nặng nhất của COVID-19. Hiện tại tỉ lệ thấp nghiệp của người Úc dưới 

25 là 16%. 

Trong thời gian COVID-19, những người mất việc được hưởng $550/tuần 

nhưng sẽ bị giảm nhiều bắt đầu từ tháng 9. Những ai nhận JobKeeper cũng sẽ 

bị cắt vào tháng 9. 

Số tiền $60 tỉ dành cho JobKeeper, những người trẻ là thành phấn chính 

phải trả lại số tiền này trong những thập niên tới. 

Chỉ trong 2 tháng qua, có trên 835,000 công việc bị mất. 

“Sự mất mát không chỉ là những con số mà còn có những người thân, bạn 

bè, các thành viên trong gia đình, hàng xóm,” Tổng trưởng Ngân khố, Josh 

Frydenberg nói. 

“Phái nữ bị mất 118,000 công việc, chiếm 52% số công việc bị mất trong 

tháng 5. Những người trẻ mất việc chiếm 45% trong tháng 5. Những con số đó 

cho thấy khó khăn vô cùng lớn mà chúng ta phải vượt qua,” ông nói. 

Thủ tướng Morrison nhìn nhận là tỉ lệ thấp nghiệp ở Úc hiện nay cao hơn 

7.1%. 

Nhưng một số nhà kinh tế nói rằng con số thật sự lên đến gần 11%.. 

TRANG 45



Tin Việt Nam 

Nên có “luật tiếng Việt” 

Chỉ chưa đầy 4 tháng, 2 cuốn từ điển đồ sộ của Nhà xuất bản Đại Học 

Quốc Gia Hà Nội đã bị thu hồi. Trong đó, một cuốn bị thu hồi do vi 

phạm bản quyền, một cuốn mới bị thu hồi thì lại là một cuốn từ điển chính tả 

nhưng bị… sai chính tả. 

Trước tình trạng “từ điển chính tả sai… chính tả” này, nhiều chuyên gia 

cho rằng cần phải có Người phát hiện ra cuốn từ điển chính tả sai chính tả là 

ông Hoàng Tuấn Công - người nghiên cứu về ngôn ngữ trong nhiều năm. Chỉ 

trong vòng 6 năm kể từ năm 2014, ông Công đã phát hiện chừng chục cuốn 

từ điển với nhiều sai sót nghiêm trọng. Một nửa trong số đó đã bị thu hồi sau 

phát hiện của ông. Với hơn 10 cuốn từ điển ông đã tìm hiểu, quá nửa số đó có 

những sai sót mang tính hệ thống, sai sót nghiêm trọng. 

Mặc dù ông Hoàng Tuấn Công đã có những bài viết điểm mặt, chỉ tên, 

phân tích từng lỗi rất cụ thể, nhưng nhiều cuốn từ điển đã không được xử lý, 

thu hồi. 

Điều này khiến ông phẫn nộ, mặt khác ông hoan nghênh việc ban hành luật 

tiếng Việt cũng như có quy định chặt chẽ hơn trong Luật xuất bản để bảo vệ 

sự trong sáng của tiếng Việt. 

TRANG 46



Thứ nhất, người biên soạn từ điển phải có thông tin về tên tuổi rõ ràng, 

tránh tình trạng như hiện nay: khi phát hiện sai sót, truy đến tác giả thì không 

biết soạn giả là ai. Ví dụ như tháng 2 vừa qua cuốn Từ điển thành ngữ tục ngữ 

Việt Nam của Dương Thị Dung, Đặng Thu Hằng, Nguyễn Thảo Nguyên bị thu 

hồi do ông Công tố “đạo văn”, nhưng đến tận lúc sách bị tiêu hủy thì 2 trong số 

3 tác giả của bộ từ điển này nhất quyết không lộ diện trước công luận. 

Ông Công cũng cho rằng việc biên soạn từ điển nên có người hiệu đính, có 

cơ quan chuyên môn thẩm định độc lập. Tên người hiệu đính và cơ quan thẩm 

định cũng phải được đưa vào sách để họ chịu trách nhiệm, nếu xảy ra sai sót. 

Thứ hai là vấn để chuẩn mực ngôn ngữ. PGS Nguyễn Văn Chính - giảng 

viên khoa Việt Nam học và tiếng Việt Trường đại học Khoa học xã hội và nhân 

văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) - cho biết hiện chưa có văn bản pháp lý nào quy 

định về chuẩn chính tả tiếng Việt. Hiện tại giới nghiên cứu cũng còn bối rối 

vì chưa nhất quán được số trường hợp như “Thánh Gióng” hay “Thánh Dóng, 

“trời” hay “giời”, “tro” hay “gio”, “giao động” hay “dao động”... 

Do đó với những trường hợp này, cộng đồng có giải pháp nước đôi là viết 

thế nào cũng được, trong khi chính tả là hệ thống chữ viết được coi là chuẩn 

của một ngôn ngữ. 

Hiện mới có một số quy định chính tả được đưa ra sử dụng trong một số 

lĩnh vực và việc đưa ra văn bản mang tính pháp quy về chuẩn chính tả vẫn 

còn là công việc của tương lai. Vì vậy, PGS Nguyễn Văn Chính ủng hộ việc 

có luật tiếng Việt. 

Chưa có cơ quan chủ trì chính thức xây dựng luật 

Ông Phan Thanh Bình - chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, 

thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - cho rằng nếu có luật thì luật này phải 

Phòng cho thuê vùng Lidcombe 

Lối đi riêng biệt, phòng tắm toilet riêng, furnished. 

Gần trạm xe bus, đi bộ 15 phút ra ga Lidcombe. 

Cho thuê giá $180/tuần. 

Liên lạc cô Mai 0424 252 288. 

TRANG 47



quy định ngành giáo dục dạy phát âm cho đúng, hoặc quy định các đại biểu 

Quốc hội phải nói chuẩn phát âm hay cho phép phát âm phương ngữ đều phải 

quy định rõ. Luật tiếng Việt cũng phải quy định rõ ranh giới giữa nghiên cứu 

khoa học và những thứ được công nhận chính thức, quy định cả những cơ quan 

được phép công nhận những cải cách tiếng Việt... 

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là chưa có cơ quan chủ trì chính thức để xây 

dựng luật này, 

Theo báo chí trong nước thì trước đó, ngày 12.6.2020 Nhà xuất bản Đại 

Học Quốc Gia Hà Nội đã gửi công văn tới đối tác để yêu cầu thu hồi cuốn ‘Từ 

điển chính tả tiếng Việt’ của PGS.TS Hà Quang Năng (chủ biên) và thạc sĩ Hà 

Thị Quế Hương. 

Sách này xuất bản năm 2017 nhưng chỉ mới vừa bị vạch mặt và mới bị 

“tạm đình chỉ phát hành” vào ngày 10.6.2020 với lý do “đang có nhiều tranh 

cãi chưa ngã ngũ từ độc giả, có nhiều vấn đề cần mổ xẻ”. 

Trước đó, tác giả Hoàng Tuấn Công (cũng biên soạn từ điển) đã có bài viết 

cho rằng có rất nhiều lỗi sai… chính tả. Ông nhặt ra hơn 40 lỗi là các từ không 

chuẩn chính tả và sau đó còn nhặt thêm “sạn” ở một bài viết khác. 

Những lỗi sai mà tác giả Hoàng Tuấn Công chỉ ra khiến độc giả “kinh 

hoàng” trước những từ được coi là sai chính tả trong một cuốn từ điển chính tả 

như: bánh dày (từ đúng là bánh giầy), bơi chải (từ đúng là bơi trải), chầy chật 

(từ đúng là trầy trật), chỉnh chu (từ đúng là chỉn chu), xung công (từ đúng là 

sung công), dằng xé (từ đúng là giằng xé), dày trông mai đợi (thành ngữ đúng 

là rày trông mai đợi)… 

PGS.TS Hà Quang Năng sau đó đã có trả lời trên báo chí đây chính là mục 

đích biên soạn của nhóm tác giả với cuốn sách này, nhưng câu trả lời của ông 

càng như “đổ thêm dầu vào lửa”. 

Nhà thơ Nguyễn Đức Sơn qua đời 

N 

hà thơ Nguyễn Đức Sơn, bút hiệu Sao Trên Rừng, qua đời tại nhà sáng 

11/6, thọ 83 tuổi. Linh cữu cố nhà thơ quàn tại nhà riêng ở xã Lộc 

Châu, Bảo Lộc. Lễ di quan và hỏa táng diễn ra lúc 6h ngày 13/6. 

Đầu năm nay, khi Nguyễn Đức Sơn nằm bệnh, người thân và giới mộ điệu, 

Thư viện Huệ Quang ở Sài Gòn đã thực hiện tập thơ lấy tên Chút lời mênh 

mông (Nhà xuất bản Đà Nẵng) - ấn phẩm cuối cùng của thi sĩ. Nguyễn Đức 

Sơn được xếp vào tứ trụ thi ca miền Nam trước đây, bên Bùi Giáng, Thanh 

Tâm Tuyền, Tô Thùy Yên. 

Ông sinh năm 1937 tại Ninh Thuận, quê gốc ở Thừa Thiên Huế. Từ năm 20 

tuổi, Nguyễn Đức Sơn xuất hiện như một hiện tượng kỳ lạ trong làng thơ Sài 

TRANG 48



Nhà thơ Nguyễn Đức Sơn 1937-6/2020 

Gòn. Các tác phẩm của ông ca ngợi tinh thần tự do, yêu thiên nhiên, như Bọt 

nước (1965), Lời ru (1966), Đêm nguyệt động (1967), Vọng (1972), Mộng du 

trên đỉnh mùa xuân (1972), Tịnh khẩu (1973)... và ba tập truyện: Cát bụi mệt 

mỏi (1968), Cái chuồng khỉ (1969), Xóm chuồng ngựa (1971). 

Về tác phẩm của Nguyễn Đức Sơn, nhà văn Bửu Ý từng viết: “Nguyễn Ðức 

Sơn như một con tê giác cứ húc bừa húc bãi về phía trước như có một ngọn 

lửa đốt thâm tâm. Ông lao về những đích đến nhiều khi không định hướng bởi 

sự thôi thúc nào đó. Với người, ông cáu kỉnh gây sự, không lý gì đến bạn mà 

cũng chẳng ngại ngùng gì với thù, nói và viết theo ý riêng mình kiểu của một 

kẻ quen sống đơn độc trong cách ăn nói cư xử có sự nghiệt ngã phê phán quá 

đáng. Nhưng với thiên nhiên thì mở lòng ra, thoải mái rất thong dong ở những 

vùng biển vùng núi của những quá khứ của cuộc sống đã qua của những mơ 

ước đã có, đã hằng hiện hữu...”. 

Năm 1979, Nguyễn Đức Sơn đưa gia đình lên ngọn núi Phương Bối, Lâm 

Đồng để sống một cuộc sống thanh tịnh. Ông nổi tiếng là lão thi sĩ vạn thông 

vì trồng tới hàng nghìn cây thông trên ngọn đồi Phương Bối. 

TRANG 49



‘An ninh nguồn nước đang lệ 

thuộc nước ngoài’ 

Trước tình hình khô hạn, xâm mặn diễn ra tại nhiều vùng trong cả nước 

đặc biệt là ở ĐBSCL, Tây Nguyên... nhiều đại biểu Quốc hội đã nhấn 

mạnh đã đến lúc Việt Nam phải có giải pháp đảm bảo an ninh nguồn nước vì 

đây không chỉ là chính sách ổn định cuộc sống của người dân, phát triển bền 

vững mà còn liên quan đến ổn định chính trị, chủ quyền quốc gia và quyền 

quyết định đến an ninh lương thực. 

Giải trình trước Quốc hội về nội dung này, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng 

Hà cho biết vấn đề các đại biểu nêu ra là “hoàn toàn đúng đắn”, nhiều năm 

qua ngành tài nguyên và môi trường đã có những nghiên cứu và xác định các 

giải pháp. 

Ông Hà cho hay mặc dù Việt Nam là đất nước có lượng nước dồi dào, tuy 

nhiên phần lớn nguồn nước này đến từ các con sông chảy vào Việt Nam. O^ng 

giải thích: “Trung bình mỗi năm các sông, suối xuyên biên giới chuyển vào 

Việt Nam lượng nước khoảng 520 tỉ m3, chiếm khoảng 63% tổng lượng nước 

trung bình hàng năm. Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng nước nội địa của người dân 

lại thấp hơn so với mức bình quân của khu vực và thế giới”. 

Bên cạnh đó, do tác động kép của biến đổi khí hậu khiến cho việc phân bổ 

TRANG 50



nước không đều theo địa lý, theo mùa. Điều này dẫn đến nhiều vùng đất của 

Việt Nam xưa kia màu mỡ, phì nhiêu nay bị khô hạn, xâm mặn như các đại 

biểu Quốc hội đã chỉ ra. Đây không chỉ làm ảnh hưởng đến cuộc sống người 

dân mà còn ảnh hưởng đến chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. 

Ông Hà cho hay các nước ở thượng nguồn chiếm đến 20% trữ lượng nước 

các con sông, suối chảy vào Việt Nam thông qua các hồ chứa, hồ thủy điện. 

Vào mùa khô hạn, các con sông, suối này mất khoảng 70-80% lượng nước do 

biến đổi khí hậu và chỉ còn 20 - 30% lượng nước. 

Cũng theo Bộ trưởng TN&MT, những nghiên cứu của Ngân hàng thế giới 

(WB) đã chỉ ra thể chế về nước của Việt Nam đang có trở ngại. Cụ thể, Việt 

Nam chưa có sự phối hợp chặt chẽ, chưa có đầu tư để đảm bảo được hạ tầng 

về nước; chưa có chính sách kinh tế, tài chính về nước. 

Ông giải thích: “Hiện nay, 80% lượng nước sử dụng của Việt Nam là dùng 

cho nông nghiệp. Hiệu quả sử dụng trên một đơn vị m3 ở nước ta mới có 2,37 

USD, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới là 19,57 USD, thậm 

chí còn thấp hơn các nước trong khu vực là Lào 2,57 USD, Philippin 2,58 

USD. Điều này có nghĩa chúng ta phải làm rất nhiều biện pháp để nâng hiệu 

quả sử dụng nước trong lĩnh vực nông nghiệp nói riêng và các lĩnh vực khác 

nói chung”. 

Về các giải pháp, ông cho biết những năm qua Bộ TN&MT đã xác định và 

đang khai triển đồng bộ nhiều giải pháp. 

Thứ nhất là xem xét lại trách nhiệm quản lý nhà nước. 

Thứ hai là làm rõ để tìm tài nguyên đầu tư vào cho vấn đề hạ tầng như quan 

trắc, xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn nước. 

Thứ ba là công tác quy hoạch. 

Thứ tư là làm tốt cơ chế phối hợp với các nước có liên quan. Ngoài ra, chủ 

động khai triển hợp tác chia sẻ nguồn nước xuyên biên giới thông qua hợp tác 

song phương, hợp tác đa phương. 

Xét lại quyết định của Tòa án tối 

cao trong vụ Hồ Duy Hải 

N 

gày 16.6.2020, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã họp phiên toàn thể 

để xem xét toàn bộ vụ án Hồ Duy Hải, trong đó nội dung chính là 

xem xét tính đúng đắn, hợp pháp của quyết định “giám đốc thẩm của Hội đồng 

thẩm phán TAND tối cao” ngày 8.5.2020 đối với vụ án Hồ Duy Hải. 

TRANG 51



Tin trên báo Thanh Niên ngày 17.6.2020 cho biết nhiều thành viên Ủy ban 

Tư pháp đã kiến nghị Ủy ban Thường vụ QH xem xét lại. Tin cho hay phiên 

họp được tổ chức từ đơn thỉnh cầu của gia đình tử tù Hồ Duy Hải, cùng đề nghị 

của một đại biểu quốc hội (QH), Đoàn đại biểu QH Đà Nẵng. 

Như Việt Luận đã thông tin, ngày 8.5.2020 Hội đồng thẩm phán Tòa án 

nhân dân (TAND) Tối cao gồm 17 thành viên đã công bố phán quyết bác bỏ 

kháng nghị của Viện trưởng VKSND Tối cao về hủy án sơ thẩm, phúc thẩm 

để điều tra lại và tuyên bố y án tử hình đối với Hồ Duy Hải-người bị kết án về 

hành vi giết 2 nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi (tỉnh Long An) vào năm 2008. 

Bản án này lập tức làm nóng xã hội Việt Nam làm nóng cả nghị trường 

vì nhiều lễ. 

Thứ nhất là vai trò vừa đá banh vừa thổi còi của Chánh án TAND Tối cao 

Nguyễn Hòa Bình. Khi vụ án diễn ra năm 2008 thì ông Bình là Phó Tổng Cục 

trưởng Tổng cục Cảnh sát điều tra, đứng về phía cảnh sát điều tra. 

Sau đó năm 2011 ông Bình trở thành Viện trưởng VKSND Tối cao, lúc 

này ông bác bỏ các đơn kháng án của Hồ Duy Hải. Bây giờ trở thành Chánh 

án TAND Tối cao, ông bác bỏ kháng nhị của Viện trưởng VKSND Tối cao. 

Như vậy cả hai lần ông Bình đều cố duy trì bản án tử hình để bảo vệ “uy tính 

cảnh sát” của mình. 

TRANG 52



Thứ hai, bản án của Hồ Duy Hải có nhiều điểm phi lý: 

- Bị can cầm thớt đập nhiều lần vào đầu nạn nhân... 

- Bị can dùng dao cắt cổ nạn nhân.... 

- Bị can dùng ghế đập đầu nạn nhân... 

- Bị can kéo xác nạn nhân chồng lên với nhau..... 

- Bị can mở tủ lấy sim card và tiền..... 

- Bị can vào vòi nước rửa dụng cụ gây án... 

- Bị can trèo qua cửa sau của bưu điện....vv... 

Nghĩa là có rất quá nhiều hành động bằng tay, tuy nhiên cảnh sát không hề 

thâu thập được dấu vân tay của Hải. Trong khi đó thì khí cụ giết người được 

xem là con dao và cái thớt thì không có, cảnh sát điều tra đã ra chợ mua về 

cho… đủ bộ! 

Trong khi đó thì khí cụ giết người được xem là con dao và cái thớt lại được 

công an mua tại tiệm tạp hóa cho có, vì không thể nào tìm thấy. 

Chiều 13.5.2020, em gái tử tù Hồ Duy Hải là Hồ Thị Thu Thủy xác nhận, 

bà Nguyễn Thị Loan (mẹ tử tù Hồ Duy Hải) và luật sư Trần Hồng Phong đã 

gửi đơn lên Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội 

và TAND Tối cao với bằng chứng mới. 

Trong đơn, luật sư và gia đình trình bày, ngay sau khi phiên xử kết thúc, gia 

đình bất ngờ phát hiện thêm một chi tiết cho thấy Hồ Duy Hải không phạm tội. 

Trong biên bản khám nghiệm hiện trường và các tài liệu về pháp y thì cho 

thấy hung thủ sát hại nữ nhân viên bưu điện Cầu Voi chắc chắn thuận tay trái. 

Trong khi đó Hồ Duy Hải thuận tay phải. 

Ngoài ra, đối chiếu với chi tiết “thức ăn trong dạ dày đã nhuyễn” của nạn 

nhân, thông tin về ánh đèn trên tầng 1 và các sợi mì nấu rơi vãi cạnh đầu nạn 

nhân Hồng cho thấy khả năng hung thủ đã sát hại cùng lúc 2 nạn nhân ước 

chừng vào lúc 22h. 

“Trong vụ án này, hung thủ sát hại hai nạn nhân gần như chắc chắn là 

người rất thân quen hai nữ nạn nhân (đặc biệt là với nạn nhân Hồng), trong 

bối cảnh đã khuya, có ăn uống. Điều này cho chúng ta có hướng suy luận liên 

quan đến hai người là người yêu của nạn nhân Hồng khi đó là Nguyễn Mi Sol 

và Nguyễn Văn Nghị. Tuy nhiên thật đáng tiếc trong vụ án lại không có thông 

tin xác định tình tiết ngoại phạm của hai người này”. 

Trước đây, ngày 13.5.2020 ông Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy 

ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, đã gởi văn bản đề nghị Quốc hội vào 

nhập cuộc vì quyết định của TAND Tối cao ngày 8.5.2020 có “dấu hiệu vi 

phạm nghiêm trọng”. 

TRANG 53



Trong văn bản, ông Vân dẫn Điều 404 BLTTHS, quy định khi có căn cứ 

xác định quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao có vi phạm pháp 

luật nghiêm trọng, nếu Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu thì Hội đồng Thẩm 

phán TAND Tối cao phải mở phiên họp để xem xét lại quyết định đó. 

Theo ông Vân thì khi xét án phải dựa trên nguyên tắc suy đoán vô tội để 

tránh hàm oan cho đương sự. Trong khi đó ông cho rằng phán quyết của Hội 

đồng Thẩm phán TAND tối cao chưa thực sự thuyết phục “trước nhiều vấn đề 

bất minh mà xã hội đang rất quan tâm trong vụ án này.” 

Cũng ngày 13.5.2020 Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa, nguyên là 

một luật sư, lên tiếng đề nghị cần hủy án, điều tra lại vụ Hồ Duy Hải. Ông 

phát biểu: 

“Tôi thấy những luận cứ mà HĐTP TAND tối cao đưa ra chưa đủ sức 

thuyết phục để giải quyết hết những vấn đề được nêu ra bởi Ủy ban Tư pháp 

của Quốc hội và kháng nghị của Viện KSND tối cao. Khi chưa giải quyết được 

hết những vấn đề đó thì quyết định giám đốc thẩm sẽ làm nhiều người lo ngại, 

băn khoăn nhiều điểm. 

Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) hiện đang tiếp cận với sự tiến bộ của nền 

tư pháp của các quốc gia phát triển nhưng theo tôi, quyết định giám đốc thẩm 

không phát huy được hết những tiến bộ trong đạo luật đó, đặc biệt là nguyên 

tắc suy đoán vô tội. Mỗi quyết định của tòa giám đốc thẩm vô hình trung sẽ 

trở thành án lệ hướng dẫn cho công tác tố tụng về sau. 

Tuy nhiên, những sai sót về mặt tố tụng trong quá trình điều tra cũng như 

giai đoạn xét xử sơ thẩm, phúc thẩm đã rất rõ. Ủy ban Tư pháp đã trực tiếp 

giám sát toàn bộ hồ sơ vụ án, gặp Hồ Duy Hải trong trại giam, từ đó mới đưa 

ra nhận định đánh giá. Dựa trên đánh giá của Viện KSND tối cao và Ủy ban 

Tư pháp thì những sai sót của quá trình điều tra, bản án sơ thẩm, phúc thẩm 

là nghiêm trọng. 

Cần minh định rõ là kháng nghị của Viện KSND tối cao không hề nói Hồ 

Duy Hải bị oan, mà chỉ nêu ra những vi phạm tố tụng nghiêm trọng nên đề 

nghị điều tra lại. Khi xét xử vụ án nếu có sai sót nghiêm trọng về mặt tố tụng thì 

luôn luôn có nguy cơ oan sai, nên việc hủy án điều tra lại là để tránh oan sai. 

BLTTHS cũng có những quy định chặt chẽ trong điều tra, thu thập chứng 

cứ cũng như xét xử. Nếu việc tuân thủ các quy định này không đầy đủ thì phải 

điều tra lại, để có bản án khác dựa trên cơ sở tuân thủ đầy đủ quy định đó thì 

sẽ có sức thuyết phục đối với dư luận, với nhân dân, cử tri và cả chính bị cáo”. 

. 

TRANG 54



Tin Thế Giới 

Nga cáo buộc nhà khoa học cung 

cấp bí mật cho Trung Quốc 

Valery Mitko 

Các công tố viên Nga đã cáo buộc một nhà khoa học tiếng tăm của 

nước này tội phản quốc vì cho rằng ông cung cấp bí mật quốc gia cho 

Trung Quốc. 

Nghi can này là ông Valery Mitko - chủ tịch Viện hàn lâm Khoa học Bắc 

Cực (AAS) tại St. Petersburg - đã bị bắt tại nhà sau khi chính quyền cáo buộc 

ông tội phản quốc hồi tháng 2-2020. 

Theo luật sư của nhà khoa học này, ông Ivan Pavlov, thân chủ của ông có 

nguy cơ đối mặt với 20 năm tù giam nếu bị buộc tội. 

Luật sư Pavlov cho biết nhà khoa học 78 tuổi này thường đến Trung Quốc 

2 lần mỗi năm với vai trò giảng viên thỉnh giảng và đã chối bỏ việc trao bí mật 

quốc gia cho chính quyền Trung Quốc. 

Ông Mitko có đem theo tài liệu giảng dạy khi đến Trung Quốc, nhưng 

những tài liệu này chỉ chứa thông tin học thuật và có nguồn mở, ông Pavlov 

cho biết. 

“Không có bí mật quốc gia nào cả. Chúng tôi xem những cáo buộc này là 

hoang đường”, ông Pavlov tuyên bố và nói hi vọng vụ việc sẽ sớm được bãi 

TRANG 55



bỏ trước khi xét xử. 

Một nguồn tin của Hãng tin Interfax cho biết ông Mitko bị cáo buộc cung 

cấp thông tin về phương pháp phát hiện tàu ngầm cho Trung Quốc. Một số nhà 

khoa học Nga cũng từng bị bắt và kết tội phản quốc trong nhiều năm qua vì 

cung cấp thông tin nhạy cảm cho các lực lượng ngoại quốc. 

Phía phản đối cho rằng các vụ việc này đơn thuần xuất phát từ “nỗi ám ảnh 

không có nền tảng” của Điện Kremlin. 

Văn phòng đại diện của hơn 1300 

công ty Trung Quốc dùng địa chỉ “ma” 

T 

heo điều tra của tờ The Wall Street Journal (15.6.2020) thì văn phòng 

đại diện của hơn 1300 công ty Trung Quốc xuất thiết bị y tế sang Mỹ 

mùa dịch Covid-19 đã dụng địa chỉ giả và số điện thoại không hoạt động. 

Theo quy định luật pháp Mỹ, tất cả các công ty nước ngoài xuất cảng thiết 

bị y tế phải liệt kê 1 địa chỉ văn phòng đại diện tại Mỹ và có 1 người trực điện 

thoại trong giờ làm việc. Văn phòng đại diện này có trách nhiệm làm đầu mối 

liên lạc giữa Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) và các 

công ty nước ngoài khi cần kiểm tra, thu hồi sản phẩm và giải quyết các vấn 

đề khẩn cấp khác. 

Trong lúc FDA căng mình đối phó với đại dịch COVID, chương trình ủy 

quyền khẩn cấp của chính phủ đã xuất hiện các lỗ hổng để các công ty nước 

TRANG 56



ngoài lợi dụng. WSJ đã phát hiện những sai sót trong cơ sở dữ liệu về các công 

ty cung cấp thiết bị y tế trên website FDA, trong đó có một danh sách các nhà 

cung cấp khẩu trang. 

Tháng trước FDA đã rút giấy phép cho hàng chục công ty Trung Quốc 

xuất cảng khẩu trang nhái loại khẩu trang N95 sang thị trường Mỹ. Trước đó 

1 tháng, chính cơ quan này dựa trên đạo luật phê duyệt khẩn cấp đã cấp phép 

hàng loạt các công ty xuất cảng khẩu trang Trung Quốc. 

Ít nhất 1,300 công ty Trung Quốc đã đăng bộ CCTC Service Inc. làm văn 

phòng đại diện tại Mỹ. Theo cơ sở dữ liệu về hồ sơ công ty, không có công ty 

nào tại Mỹ có tên gọi như vậy. Địa chỉ đăng bộ của công ty CCTC là một ngôi 

nhà 3 phòng ngủ ở thành phố Wilmington, bang Delaware. Cả người thuê và 

chủ nhà cho biết họ không biết gì về công ty CCTC hay bất kỳ công ty Trung 

Quốc nào khác. 

FDA đã từ chối bình luận về công ty CCTC. Phát ngôn viên của cơ quan 

này cho biết cơ sở dữ liệu đăng bộ công ty của FDA là một công cụ hữu ích cho 

người dân tham khảo nhưng các cơ quan được liệt kê trong cơ sở này không 

đồng nghĩa với sự chấp thuận của FDA và cơ quan này không xác thực những 

thông tin đăng bộ tại đây. 

Các công tố viên liên bang tuần trước đã đệ đơn khiếu nại hình sự đối với 

một công ty Trung Quốc đã liệt kê CCTC là văn phòng đại diện tại Mỹ và cáo 

buộc danh sách đăng bộ này là 1 loại tài liệu đăng bộ giả mạo. 

Điều tra viên FDA cho biết trong đơn khiếu nại đệ trình lên tòa án liên bang 

tại Brooklyn, New York, cho biết văn phòng đại diện đã không trả lời email và 

“có căn cứ để tin rằng CCTC là một công ty ma”. 

Theo các nhà điều tra, các công ty nước ngoài thường đăng bộ thông tin 

văn phòng đại diện tại Mỹ giả mạo để tránh sự giám sát theo quy định pháp 

luật tại đây. Các công tố viên cáo buộc Công ty Đóng gói và bao bì King Year 

(King Year Printing and Packaging Co. Ltd.), đã xuất cảng khẩu trang không 

đạt tiêu chuẩn sang Mỹ, nhái thương hiệu khẩu trang N95, khiến cho các nhân 

viên y tế Mỹ đối mặt với rủi ro nhiễm COVID. Công ty King Year từ chối trả 

lời bình luận của phóng viên WSJ và không hồi âm các khiếu nại. “Rõ ràng là 

có một lỗ hổng trong hệ thống quản lý văn phòng đại diện của FDA”. 

Theo phân tích của WSJ, gần 10,000 mẫu khẩu trang đã được đăng bộ với 

FDA từ tháng 3- tháng 5, hầu hết các sản phẩm này đều được sản xuất ở nước 

ngoài. Khoảng 16% trong số khẩu trang này thuộc các công ty thiết bị y tế liệt 

kê công ty CCTC là văn phòng đại diện tại Mỹ. ProPublica trước đó đã công 

bố thông tin rằng CCTC được đăng bộ là văn phòng đại diện tại Mỹ của 1 số 

lượng lớn các công ty liệt kê trên trang web của FDA. 

TRANG 57



“Chúng tôi chắc chắn không phải là 1 công ty ma” ông Tony Mo, một 

người quản lý cấp cao tại công ty CCT nói khi được hỏi về CCTC. 

Theo phát hiện của WSJ, các thông tin của công ty CCTC có nguồn gốc 

từ Công ty kỹ thuật xét nghiệm CCT có trụ sở tại Thâm Quyến, Trung Quốc. 

Công ty này cho biết họ chính là công ty CCTC đại diện cho nhiều công ty 

Trung Quốc đăng bộ trên website FDA. 

Cũng theo ông Mo, công ty CCT đã thuê một công ty có trụ sở ở Mỹ để hỗ 

trợ các thủ tục đăng bộ công ty CCTC. Từ khi mở hoạt động tại Mỹ cách đây 

2 năm, công ty có trụ sở tại Thâm Quyến đã sử dụng địa chỉ giao dịch tại tiểu 

bang Delaware từ công ty Mỹ này cung cấp. Họ cũng không biết ai đang sinh 

sống địa chỉ này và tin rằng họ sau đó có thể thay đổi địa chỉ. 

Khi được hỏi tại sao CCT đã không trả lời email từ các nhà điều tra Mỹ 

về công ty King Year, ông Mo cho biết ban đầu lãnh đạo công ty cho rằng các 

email này là một trò lừa đảo và mãi sau đó họ mới nhận ra rằng sự việc này 

hoàn toàn nghiêm túc. 

Ông Mo thừa nhận rằng CCTC Services Inc., công ty được liệt kê trong 

rất nhiều hồ sơ đăng bộ của FDA, chưa được chính thức thành lập ở Mỹ. Ông 

Mo nói, CCT đã quyết định thiết lập lập sự hiện diện chính thức tại Mỹ và 

đăng bộ thành lập CCTC Services United Inc. với trụ sở tại bang Colorado 

vào tháng 5 vừa qua. 

Theo hồ sơ của bang Colorado, một công ty có tên như vậy đã được đăng 

bộ thành lập tại tiểu bang này vào ngày 13/ 5. Căn cứ vào hồ sơ của FDA, 

khoảng 50 công ty Trung Quốc hiện đã sử dụng CCTC Services United Inc. 

làm công ty đại diện tại Mỹ. 

Một số vấn đề vẫn cần được giải đáp thấu đáo. Một số công ty đăng bộ trên 

website FDA dưới tên công ty CCTC Services United vào tháng 3, trước khi 

công ty CCTC được thành lập chính thức tại bang Colorado; địa chỉ CCTC 

Services United tại Colorado Springs chỉ là 1 hòm thư thuê, trái với quy định 

của FDA; số điện thoại của công ty mới được liệt kê trong hồ sơ của FDA 

không hoạt động. 

Ông Mo cho biết, công ty kỹ thuật xét nghiệm CCT hiện đang đề nghị 

khách hàng tự tìm văn phòng đại diện tại Mỹ. “Chúng tôi không nghĩ rằng việc 

này lại đem đến một trách nhiệm lớn như vậy. Chúng tôi cũng không thể chịu 

trách nhiệm cho hành vi vi phạm pháp luật của công ty khác được”. 

Cấm đảng viên Đảng Cộng sản 

Trung Quốc thường trú tại Mỹ 

TRANG 58



Ngày 15.6.2020 Dâu biểu Guy Reschenthaler (Cộng Hòa) đã 

đệ trình dự luật cấm những người là đảng viên Đảng Cộng 

sản Trung Quốc hưởng quy chế thường trú tại Mỹ, nói theo ngôn 

ngữ thông dụng là “cấp thẻ xanh”. 

Trước đó ông Reschenthaler đã cảnh báo chương trình thị thực 

nhà đầu tư nhập cư EB-5 đang bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐC- 

STQ) lợi dụng để cài cắm người ở Mỹ. Theo chương trình EB-5 thì 

chính phủ Mỹ sẽ cấp thẻ xanh cho những người đầu tư vào Mỹ kèm 

cam kết sẽ tạo ra hoặc giữ lại ít nhất 10 nhân công làm việc toàn 

thời tại gian Mỹ. 

Trong lá thư gởi đến Văn phòng Giải trình trách nhiệm Chính 

phủ Mỹ (GAO) ông Reschenthaler nhấn mạnh: “Mục tiêu của 

chương trình EB-5 là kích thích đầu tư và tạo việc làm ở Mỹ rất 

đáng khen ngợi, nhưng trong những năm gần đây, ĐCSTQ có thể đã 

lợi dụng chương trình này để mở đường cho việc các đảng viên của 

họ trở thành thường trú nhân ở Mỹ. Không thể để những kẻ đó được 

hưởng các đặc quyền của việc trở thành công dân Mỹ”. 

Trong bức thư gởi đến GAO, ông Reschenthaler cho biết trong 

giai đoạn 2012 đến 2018, gần 80% trong số 10.000 đơn xin thị thực 

EB-5 là các nhà đầu tư gốc Trung Quốc. Ngay sau khi lá thư được 

TRANG 59



Fox News công bố vào ngày 15-6, nghị sĩ Reschenthaler đã chính 

thức trình một dự luật liên quan trong cùng ngày hôm đó. 

Dự luật có tên “Đạo luật ngăn chặn Cộng sản Trung Quốc hưởng 

đặc quyền công dân” không chỉ ngăn cản các đảng viên ĐCSTQ mà 

cả những người “theo đuôi” được cấp thẻ xanh thường trú nhân Mỹ. 

Nghị sĩ Reschenthaler khẳng định Trung Quốc đang ngày càng 

“hung hăng và liều lĩnh” trên thế giới, trong khi Đạo luật nhập cư và 

quốc tịch Mỹ còn những sơ hở bị Bắc Kinh lợi dụng. 

Ông nói: “Rõ ràng, các đảng viên của ĐCSTQ không chia sẻ lý 

tưởng và các giá trị Mỹ. Không thể để những kẻ đó được hưởng các 

đặc quyền đi kèm việc trở thành công dân Mỹ”, ông Reschenthaler 

lập luận. 

Hiện Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc tại 

Mỹ chưa đưa ra bình luận. 

Chính giới Trung Quốc muốn ông 

Trump tái đắc cử? 

T 

ổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần cáo buộc Trung 

Quốc sẽ làm mọi cách để khiến ông thất cử vì ông liên tục 

đối đầu với Bắc Kinh bằng các chính sách cứng rắn. Tuy nhiên, câu 

chuyện từ phía Trung Quốc có phần hơi khác. 

TRANG 60



Trung Quốc tin rằng việc ông Donald Trump tiếp tục làm tổng 

thống Mỹ sẽ dẫn tới sự xói mòn các quan hệ đồng minh của Mỹ. So 

với những thiệt hại trong thương chiến và bất ổn địa chính trị, sự 

suy yếu của Mỹ đem lại lợi ích lớn hơn cho Trung Quốc. 

Các cuộc phỏng vấn của Hãng tin Reuters với 9 quan chức đương 

nhiệm và về hưu của Trung Quốc đã phản ánh phần nào tư duy đối 

ngoại của Bắc Kinh với Mỹ thời điểm này. Tất cả những người được 

hỏi đều cho rằng quan hệ với Washington sẽ tiếp tục căng thẳng bất 

chấp ai là người ngồi ở Tòa Bạch ốc vào năm sau. 

Nhà đàm phán kỳ cựu Zhou Xiaoming lập luận: “Nếu ông Joe 

Biden được bầu, tôi nghĩ điều này có thể nguy hiểm hơn đối với 

Trung Quốc, bởi vì ông ta sẽ bắt tay với các đồng minh để nhắm vào 

Trung Quốc, trong khi Donald Trump đang phá hủy các liên minh 

của người Mỹ”. 

Bốn quan chức Trung Quốc đương nhiệm đồng tình với quan 

điểm này. Họ cho rằng việc ông Trump tái đắc cử mang lại nhiều 

lợi ích hơn cho Bắc Kinh, bởi các liên minh của Washington sẽ suy 

yếu và Mỹ sẽ không còn đủ sức mạnh để ngăn chặn Trung Quốc mở 

rộng ảnh hưởng. 

Mặc dù nói không lo lắng ai sẽ thắng cử nhưng Bắc Kinh đang cố 

gắng tránh lặp lại dự đoán sai lầm năm 2016 khi ông Trump bất ngờ 

giành chiến thắng trước bà Hillary Clinton, theo Reuters. 

Lãnh đạo nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ ở Trung Quốc cho biết 

đã nhận được nhiều cuộc gọi từ những người bạn Trung Quốc để 

thăm dò về tình hình chính trường Mỹ. Một vài người trong số này 

đã không liên lạc nhiều năm liền. 

Theo truyền thống, các tổng thống Đảng Cộng hòa thường xem 

trọng mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Tuy nhiên, Reuters nhận 

định, khi bước vào Tòa Bạch ốc, ông Trump đã thách thức Trung 

Quốc trên tất cả lĩnh vực, từ thương mại đến các yêu sách chủ quyền 

trên Biển Đông, sở hữu trí tuệ, nhân quyền và y tế. 

Dù chỉ trích ông Trump nhưng Đảng Dân chủ lại ủng hộ các 

động thái đối đầu với Bắc Kinh, chẳng hạn thông qua luật dân chủ 

và nhân quyền Hong Kong hoặc các hợp đồng bán thêm vũ khí cho 

Đài Loan. 

Reuters nhận định ngay cả ông Biden, người từ lâu nổi tiếng với 

quan điểm không thể tách rời Mỹ và Trung Quốc, cũng trở nên khó 

đoán khi ngày bầu cử tới gần. . 

TRANG 61



Đập phá tượng đài 

Không phải bây giờ người ta mới đập phá tượng đài. Khi 

mệnh trời đổi sang dòng họ khác thì vết tích của chế độ 

cũ bị dọn cho sạch và thay vào đó những đền miếu, lăng tẩm, tên 

đường và tượng đài mới. 

Hình như lịch sử nước nào cũng vậy. Ở Việt Nam có lẽ nhiễu 

nhương hạng nhất là từ cuối đời Trịnh Nguyễn phân tranh cho đến 

khi ông hoàng Nguyễn Ánh lên ngôi hoàng đế. Biết bao tượng đài 

vua Lê, chúa Trịnh - Nguyễn, rồi Tây Sơn lần lược bị đập phá. Có 

những tượng đài xây chưa xong mà phải đập phá vì thời thế thay 

đổi như chong chóng. Khi nhà Nguyễn cầm quyền thì một lần nữa 

phá bỏ tượng đài, thay tên tỉnh thành và dựng cung điện, lăng tẩm 

tưởng là cho đến ngàn đời. Nhưng khi Cộng Sản lên thì cung điện 

TRANG 62



bỏ hoang và lăng tẩm uy nghiêm thành hoang phế. Chí đến tên tuổi 

nhà vua cũng bị bôi xoá. Cái gì dính líu với thời trước đều bị đập 

tan tành. Phải làm vậy để vừa tước cái mệnh trời khỏi chế độ cũ vừa 

có chỗ để dựng lên tượng đài mới! Không những tượng đài mà tên 

thành phố hay con đường cũng phải chịu phận hẩm hiu.Khi Cộng 

Sản về thành thì “Nam Kỳ Khởi Nghĩa tiêu Công Lý / Đồng Khởi lên 

rồi mất Tư Do!” Ngọn gió cách mạng thổi quá đáng đến độ tượng 

Petrus Ký bị quăng vào thùng rác. Danh tính vua Đinh Tiên Hoàng, 

Trương Minh Ký, Trương Minh Giảng nhường cho tên cha căng kiết 

chú nào đó. Ở Việt Nam, Sài-gòn bị mất tên; còn ở Úc đang có người 

đòi đổi tên hai tiểu bang Queensland và Victoria vì có dính với thời 

thuộc địa. 

Dù đập phá tượng đài đã xảy ra nhiều lần, người ta vẫn dựng 

tượng đài. Dựng tượng đài để giúp cho người đời mắt thấy tai nghe 

chuyện đã xảy ra. Người mình đã chẳng đựng nhiều tượng đài 

thuyền nhân ở đảo và ở nơi định cư đó sao? Chắc là để ghi nhớ cho 

đến ngàn đời sau. Nhưng ít người nhớ rằng: hiếm hoi chuyện xảy ra 

trong lịch sử được người đời lưu giữ mãi mãi. 

Hiện nay, phong trào Black Lives Matter không những chống 

cảnh sát hung dữ, đòi quyền bình đẳng mà còn giật phá nhiều tượng 

đài. Những gì có dính với khoảng thời gian buôn bán nô lệ, kỳ thị 

chủng tộc đều bị đập phá hay thay thế. Tượng đài Edward Colston 

ở Bristol (Anh quốc) bị giật sập và quăng xuống biển. Ông này được 

dựng tượng vì giúp tiền nhiều tiền của cho công cuộc bác ái xã hội. 

Nhưng nay tượng của ông bị quăng xuống biển vì ổng làm nghề 

buôn bán nô lệ. Ở Anh, Mỹ, Pháp…, con cháu nộ lệ ngày trước rần 

rần kéo nhau tìm tượng đài của ai từng vấy máu người nô lệ thì giật 

sập. Ông đô trưởng Luân Đôn hoảng hốt đến độ ra lệnh xét lại tất cả 

tượng đài lớn nhỏ đang có. Ngược lại, tổng thống Pháp Emmanuel 

Macron tuyên bố: nước Pháp sẽ không phá bỏ một tượng đài nào 

cả. Bên Mỹ, những gì được giữ lại sau khi phe miền Nam chịu thua 

trong cuộc nội chiến (1861-1865), nay bị Black Lives Matter đòi 

phá bỏ vì có dính líu với chế độ nô lệ người da đen. Bức tượng tướng 

Robert E. Lee, chỉ huy quân miền Nam, ở New Orleans đã bị phá 

bỏ sau hơn 150 năm quân miền Nam bại trận. Sắp tới, dường như 

TRANG 63



thêm 1,500 tượng đài của quân miền Nam sẽ bị dẹp. Xem chừng, 

người bây giờ không độ lượng với bên thua cuộc như lối cư xử của 

Abraham Lincoln khi thắng trận. 

Ở Úc, cảnh sát phải canh gác tượng đài thuyền trưởng James 

Cook. Ở Randwich – không xa nơi có đông người Việt Nam định 

cư ở phía Tây Sydney, có tượng đài James Cook để nhớ ơn thuyền 

trưởng này đã ‘tìm ra đất nước này, discover of this territory’ mở 

đầu cho công cuộc định cư của người da trắng. Tượng này đã bị bôi 

bẩn vì với dân bản địa James Cook là thủ phạm xâm lăng và mở đầu 

cho nạn diệt chủng thổ dân Úc. Rồi ra, bạn đọc đừng ngạc nhiên 

nếu có tượng đài bị bôi bẩn, đập phá hay được chính phủ cất đi. 

Hai pho tượng thủ tướng John Howard và Tony Abbott ở Ballarat, 

Vic. đã bị bôi bẩn. Tượng Stalin, Saddam Hussein đã bị giật sập. Ở 

Hungary khi Cộng Sản sụp đổ thì người ta lôi hết tượng đài lãnh tụ 

Cộng Sản lớn nhỏ vào một công viên gọi là Memento để nhớ lại nỗi 

đau do bọn đó gây ra. 

Đập phá hay lưu giữ? Người muốn giữ lại cho rằng: lịch sử đã thế 

thì không sao bôi xoá được. Nếu bôi xoá thì chúng ta không bao giờ 

học được bài học lịch sử. Họ nói thế vì những tượng đài hiện hữu 

tượng trưng cho một số giá trị họ đang tôn thờ. Ngược lại, người 

muốn đập phá cho rằng: Nếu những cái ấy không hợp thời nữa thì 

dẹp quách đi kẻo gây thêm phẫn nộ trong lòng người dân. Họ nói 

thế, nhưng rục rịch dựng lên những tượng đài khác thế chỗ cho các 

vừa bị đập phá. 

Con người ta thật lẩn quẩn khi đập phá tượng đài này rồi dựng 

lên tượng đài khác. Biết đâu chính những tượng đài này sẽ đến ngày 

bị đập phá. Con người lẩn quẩn vì trong lòng ai ai cũng muốn “lưu 

danh vạn cổ”. Tiếc rằng đời người không thể kéo dài vạn cổ nên 

mượn tượng đài để lưu danh. Nhưng chính tượng đài cũng không 

còn mãi đến … ‘ngàn năm’ – như người bình dân Việt Nam có câu: 

Trăm năm bia đá thì mòn, 

Ngàn năm bia miệng… 

Việt Luận 

TRANG 64



Đàm Thoại & Độc Thoại 

Thuận Văn 

Thủ tướng và cuộc cách 

mạng “phôn-cờ-lo” 

Tiếc là ông Nguyễn Xuân Phúc không có đủ bản lĩnh. Nếu có, chắc 

hẳn ông thủ tướng này sẽ đi vào mai hậu như một nhà “cách mạng 

phôn-cờ-lo”. [1] 

Nhưng thế nào là “phôn cờ lo?”. Danh từ quái lạ này - tỷ như “phôn-cờ-lo 

Quảng Nam”, “phôn-cờ-lo” Tây Nguyên, “phôn-cờ-lo Nam bộ”, “phôn cờ lo 

Việt Bắc, v.v – từng nườm nượp xuất hiện trong bài khảo luận của các thức giả 

ngành văn hóa học nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam một thời. Thời 

ấy, khoảng đầu thập niên 1980, nó từng khiến tôi, một học sinh trung học, vò 

đầu khi lần đầu bắt gặp vì hoàn toàn mù tịt để rồi, đến khi hiểu ra, chỉ biết có 

TRANG 65



… văng tục. Danh từ tưởng là rắc rối này, kỳ thực, rất đơn giản, chỉ là cách 

phát âm có phần thô mộc của từ ghép “folk-lore”, ngụ ý “văn chương truyền 

khẩu” hay, hẹp hơn, tùy theo trường hợp, là “ca dao tục ngữ”. Đơn giản vậy 

thôi và cái trò làm sang học thuật này chỉ có tác dụng duy nhất là tô đậm thêm 

cốt cách thật thà của những nông dân cả đời chưa bước ra khỏi lũy tre làng! 

Từng văng tục vì nó nhưng nay tôi lại chấp nhận tìm về với nó bởi ông thủ 

tướng – nhân vật chính của cuộc “cách mạng” sắp bàn tới - tỏ ra rất thích hợp 

với lố nói sang cả kiểu thật thà này. Ông thủ tướng từng thật thà khi kêu gọi 

đẩy mạnh “hàng ma ze in Việt Nam”. [2] . Ông thủ tướng cũng thật thà khi gọi 

tên ba nước Đông Dương là “cờ lờ vờ” hay, thêm vào Miến Điện là “cờ lờ mờ 

vờ” nên, bây giờ, ông cũng nên thật thà như thế, nên dùng “phôn cờ lo” thay 

vì “văn chương truyền khẩu”! [3] 

Nếu ‘văn chương truyền khẩu” là sự cô đọng của tiếng Việt, của túi khôn 

truyền thống của dân tộc Việt thì ông thủ tướng đã, suýt chút nữa, làm đảo lộn 

trật tự của một trong những cái túi khôn này. 

Đó là thành ngữ “Đầu voi đuôi chuột”. Thành ngữ này, ai cũng biết, ngụ 

ý những chuyện rềnh rang ầm ĩ ban đầu nhưng kết thúc một cách trớt quớt, 

chẳng đâu vào đâu, cực kỳ cụt hứng. Giả như ông thủ tướng bản lĩnh hơn, 

“thép” hơn, quyết tâm và tự tin hơn, ông có thể thay đổi hẳn thành ngữ này 

bằng một trật tự mới tạm gọi là “đầu chuột đuôi voi”. Cái cuộc cách mạng đã 

được ký giả Lê Hiệp tóm gọn trong bài tường thuật “Thủ tướng: Đường sắt 

Cát Linh - Hà Đông trước Đại hội chạy được thì may mắn”, đăng trên Thanh 

Niên Online ngày 08/06/2020. [4] 

Để công bằng cho ông thì tốt nhất là đọc lại toàn bộ bài tường thuật, không 

sót một chữ! 

Thủ tướng: Đường sắt Cát Linh - Hà Đông trước Đại hội chạy được 

thì may mắn 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, từ dân tộc không có tên trên 

bản đồ, tới nay, cả thế giới đều hiểu, và thời gian gần đây nhất, người ta đã 

ca ngợi Việt Nam. 

“Mỗi ngày mở mắt là mất con Toyota Camry” 

Thảo luận chiều nay, 8.6, tại tổ Quốc hội về kinh tế - xã hội năm 2019 và 

những tháng đầu năm 2020, đại biểu Thuận Hữu (Hải Phòng) đề nghị cần có 

giải pháp giải quyết những tồn đọng lớn, gây bức xúc, đặt ra nhiều năm nhưng 

chưa xử lý được. 

TRANG 66



Dẫn ví dụ hàng loạt dự án “đắp chiếu”, “trùm mền” từ gang thép Thái 

Nguyên, nhiệt điện Thái Bình, ông Thuận Hữu cho rằng, “nếu không nhanh 

chóng tháo gỡ thì mất đất, mất tiền, mất cán bộ”. 

Khẳng định Thủ tướng rất quyết liệt trong việc này, song Tổng biên tập 

Báo Nhân Dân cho rằng, các bộ ngành vẫn chưa nhìn về một hướng, dẫn đến 

tình trạng đưa việc này ra thì ách tắc việc kia, vướng mắc lung tung cả. 

“Dự án nhiệt điện Thái Bình, đầu tư gần đến nơi, còn đoạn nữa thôi mà 

vẫn đắp chiếu nằm đấy, chỉ một đoạn nữa thôi mà không xử lý được. Tính ra 

thiệt hại thì mỗi ngày mở mắt ra thì dự án này mất 1 “con” Toyota Camry. 

Gang thép Thái nguyên cũng thế”, đại biểu Hải Phòng dẫn chứng. 

“Nhức nhối nhất, người dân nhìn thấy, một điển hình được gọi là kỳ tích 

thế giới là dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông. Chúng ta đầu tư rất 

nhiều, mất nhiều tiền, mất nhiều thời gian, nhưng đến giờ không biết bao giờ 

sử dụng. Người ta nói cũng gần xong rồi, chỉ còn chạy thử nữa thôi mà giờ 

mắc mớ đủ thứ. Vừa rồi họ đòi thêm 50 triệu USD, rồi nhiều chuyện. 

Nhát dao đó chém vào lòng tin của dân. Dự án đó nếu không xử lý nhanh 

thì sẽ biến thành bảo tàng đường sắt, kêu gọi khách đến tham quan, du lịch. 

Cứ để thế rất đau khổ. Dân bức xúc ghê gớm lắm, tiền nhiều như thế, mà cứ 

đội vốn liên tục thế!”, ông Thuận Hữu nói, và đề nghị Chính phủ, các bộ, 

ngành vào cuộc nhịp nhàng, đồng bộ, cùng nhìn về một hướng để xử lý dứt 

điểm vì “càng kéo dài, càng thiệt hại”. 

“Cần phân cấp, phân quyền mạnh cho cơ sở” 

TRANG 67



Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - Anh ninh Quốc hội Võ 

Trọng Việt tuy khẳng định có nhiều chuyển biến trong vận hành của hệ thống 

chính trị, song thừa nhận, còn những vấn đề “lịch sử, quá khứ để lại, giờ phải 

giải quyết”, dù không thể một sớm một chiều. 

Nhắc lại 12 dự án đắp chiếu, ông Việt cho rằng, không chỉ Quốc hội khóa 

này mà cả khóa XV, XVI vẫn phải nhắc, vì khắc phục rất khó khăn. 

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh, điều ông băn 

khoăn là sức ì, sự dám làm, dám chịu trách nhiệm trong bộ máy các cấp 

chuyển động chưa nhiều. 

Theo ông Việt, Bộ Chính trị cần nghiên cứu chính sách để giải quyết vấn 

đề này. “Hôm họp T.Ư, tôi mạnh dạn góp ý là Bộ Chính trị ôm đồm quá, phân 

cấp, phân quyền đi, vì Bộ Chính trị lo cái tổng thể của đất nước, lo chiến lược 

đất nước. Giống như ông cán bộ thôi, cái gì cũng làm, cái gì cũng ôm thì chả 

làm được việc lớn. Tôi nghĩ là cần phân cấp, phân quyền mạnh cho cơ sở”, 

ông Việt nói. 

“Đúng là một nhiệm kỳ này, chúng ta làm, chúng ta mới phát hiện ra lỗ 

hổng về cơ chế chính sách, chấp hành pháp luật của mình quá lớn, quá đau 

lòng. Cán bộ mất nhiều quá!”, ông Việt nói thêm. 

Không vì xử lý khuyết điểm mà đổ nhào cả vấn đề lớn 

Nêu ý kiến sau đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, mô hình quản 

trị của một đất nước 100 triệu dân với nền kinh tế thị trường, định hướng xã 

hội chủ nghĩa là vấn đề rất mới, rất khó. “Điều quan trọng là chúng ta phải 

giữ chế độ, giữ Đảng trong bối cảnh thế lực thù địch, phản động rất nặng nề, 

điều kiện thế giới phức tạp”, Thủ tướng nói. 

“Trước đây, sau 1975, một thời gian dài, người ta nói: nếu cái cột điện biết 

đi thì họ chạy sang Mỹ hết. Còn bây giờ, thực tại nước Mỹ những tháng qua 

và nhiều nước khác, người ta nói: nếu cột điện biết đi ở Mỹ thì nó sẽ về Việt 

Nam”, Thủ tướng ví von, và cho biết hiện nay hàng chục vạn người ở nước 

ngoài vẫn đang đăng ký về Việt Nam. 

Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ cho rằng, sau 45 năm thống nhất 

đất nước, 35 năm đổi mới, từ một đất nước đói ăn, thiếu ăn, nợ nần chồng 

chất, chúng ta vượt qua nhiều thác ghềnh để tiến bước; từ dân tộc không có 

tên trên bản đồ, tới nay, cả thế giới đều hiểu, và thời gian gần đây nhất, người 

ta ca ngợi Việt Nam. 

Liên quan tới những vấn đề các đại biểu nêu về kinh tế - xã hội, Thủ tướng 

thừa nhận “không phải dễ dàng giải quyết ngay”. Theo Thủ tướng, không thể 

đổ lỗi cho khóa trước hay khóa sau, vì khóa trước cũng đều là “những người 

ngồi đây cả”; “cũng Chính phủ đó, T.Ư đó”. 

Mình cùng phải chịu trách nhiệm chuyện này. Cái giá của kinh tế thị 

TRANG 68



trường không phải bình thường”, người đứng đầu Chính phủ nói. 

“Chúng ta có nhiều khuyết điểm, nhất là các dự án thua lỗ. Bao nhiêu dự 

án dầu khí cũ để lại không khắc phục nổi. Rồi thép Thái Nguyên, một đống sắt 

gỉ bây giờ thì làm sao có thể khắc phục được các đồng chí? Khó khắc phục”, 

Thủ tướng nhấn mạnh, và cho rằng cần có thời gian để tiếp tục khắc phục, 

giải quyết. 

Dẫn ví dụ đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Thủ tướng cho biết, giải quyết 

cũng rất khó khăn, mất thời gian. “Các đồng chí biết an toàn quan trọng nhất 

thì họ chẳng bàn giao hồ sơ an toàn cho mình. Nói qua, nói lại, thảo luận đi, 

thảo luận lại. Một số phái đoàn ở Bắc Kinh cũng tới thảo luận. Sắp tới đây 

cũng có thể bàn dứt điểm được”, Thủ tướng thông tin, và cho biết cố gắng 

trước Đại hội Đảng, tàu đường sắt có thể chạy được thì “may mắn”. 

Thủ tướng cũng lưu ý, việc khắc phục những tồn tại cũng phải chặt chẽ, 

đúng pháp luật. “Đừng để mất cán bộ rồi giờ tiếp tục mất cán bộ nữa do sơ 

suất vận dụng pháp luật”, Thủ tướng nói, đồng thời cho biết, những vi phạm 

trong nhiệm kỳ qua đã được xử lý nghiêm, với gần 100 cán bộ cao cấp bị xử lý. 

“Cái giá phải trả lớn như thế, không phải ít. Nói như vậy để thấy Đảng ta 

nghiêm túc, Chính phủ nhìn thẳng sự thật, Quốc hội nhìn thấy tất cả vấn đề 

này. Chúng ta yêu cầu xử lý tốt hơn, nhanh hơn, nhưng làm sao đảm bảo hệ 

thống an toàn. Không vì xử lý ấy mà đổ nhào cả vấn đề lớn”, Thủ tướng nói.” 

Trọng tâm của câu chuyện là dự án Đường sắt Cát Linh - Hà Đông, một dự 

án được diễn tả là “không thể hiểu nổi”, “biết lỗ vẫn làm”, cái dự án đã bị trễ 

hẹn đến bốn năm sau bốn đời Bộ trưởng Giao thông Vận tải. [5] 

Dự án, như có thể thấy qua những “tâm tư” nêu trên, đã thành cái đau và 

cái nhục bởi chính quyền không chỉ không có quyền quyết định mà, thậm chí 

cũng không có quyền để thương lượng với kẻ làm thuê cho mình, ngay giữa 

thủ đô của mình. Nghĩa là tự mình đẩy mình vào tình thế mất hết chủ quyền. 

Đặt tên cho câu chuyện với niềm hy vọng mong manh “Thủ tướng: Đường 

sắt Cát Linh - Hà Đông trước Đại hội chạy được thì may mắn”, tác giả bài 

tường thuật đã khởi đầu bằng sự khiêm tốn đến mức tội nghiệp của thủ tướng. 

Thế nhưng, từ một xuất phát điểm thảm hại như thế, ông thủ tướng lại có thể 

phởn lên “nếu cột điện biết đi ở Mỹ thì nó sẽ về Việt Nam” và, vô hình trung, 

cái đầu chuột đã bùng nổ thành cái thân voi và đuôi voi. Nhưng thành ngữ 

ngàn đời “Đầu voi đuôi chuột” không chỉ bị đảo ngược trật tự một cách đơn 

thuần, không chỉ là “Đầu chuột đuôi voi”, cũng cũng không là “Đâu chuột 

nhắt, đuôi voi” mà phải là “Đầu coronavirus, đuôi khủng long”. 

Phải nhắc đến giống virus này là bởi muôn sự cũng do nó mà ra. 

Trông cũng giống như cái não trạng của năm 1975 “đại thắng mùa Xuân”, 

TRANG 69



cái tâm lý ngất ngây với niềm tin vô địch, bất khả chiến bại. Mỹ mà cũng bị ta 

đánh thắng thì trên cõi đời này có ai dám động đến cái sợi lông chân của ta? 

Mỹ mà cũng bị ta đánh thắng thì có gì trên đời này mà ta bị thất bại? Nhưng cái 

ngất ngây ấy không thọ được bao lâu, những thất bại đau đớn và ê chề liên tiếp 

sau đó đã làm họ sáng mắt ra và đến một lúc nào đó, cái não trạng đại thắng 

này bị mang ra mổ xẻ như là “bệnh kiêu ngạo cộng sản”. 

Bây giờ, giữa những ngày này, cái não trạng mang tên “kiêu ngạo cộng sản” 

ấy đang ngo ngoe sống lại theo men say chiến thắng trong cuộc kháng chiến 

chống lại giống virus cực kỳ bé nhỏ. Cả thế giới, từ Âu đến Mỹ, ai cũng khốn đốn 

vì convirus này mà ta có thể chế ngự được nó thì oai quá, giỏi quá, đáng phục quá 

nên, do đó cả cái cây cột điện bên Mỹ cũng ao ước làm cái cột điện Việt Nam. 

Những lời lẽ như thế, nói nhẹ thì là “tự sướng”, còn nói thật, nói đúng bản 

chất, lại là thủ dâm chính trị. Kẻ thủ dâm nào cũng biết ngượng với hành vi của 

mình nên, không phải đợi lâu, chỉ vài ngày sau, lời lẽ của ông thủ tướng đã bị 

khai tử, bị “tự ý đục bỏ” trên báo Thanh Niên và cái đuôi khủng long đã quay 

trở lại với thân phận của cái đuôi coronavirus. Một sự “về nguồn” âm thầm, 

lặng lẽ, không kèn, không trống và, vô hình trung, cuộc “cách mạng phôn-cơlo” 

mà thủ tướng là nhân vật trung tâm cũng bị chết yểu theo! 

Việc gì cũng có cái giá của nó. Nếu thủ tướng muốn đi vào lịch sử như một 

nhà “cách mạng phôn-cờ-lo”, thủ tướng phải công khai thừa nhận hành vi thủ 

dâm chính trị của mình. Nhưng thủ tướng là một tay thủ dâm ngượng nghịu, 

thành thử tờ báo thật thà kia phải đục bỏ mấy câu nặng tính thủ dâm kia. 

Những kể ra thì thủ tướng cũng có thể lưu danh hậu thế theo cách không 

giống ai, như là một nhà chính trị đang ngồi giữa trụ sở quốc hội nước Cộng 

hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà có thể mang cả cái cây cột điện bên Mỹ ra 

để chơi cho sướng miệng! 

Chú thích: 

[1] http://luanan.nlv.gov.vn/luanan?a=d&d=TTcFfqzMbaIu2011.1.21 

[2] https://www.youtube.com/watch?v=sljcWoRRkh8 

[3] https://www.youtube.com/watch?v=lQjRiUqBRuc 

[4] https://thanhnien.vn/thoi-su/thu-tuong-duong-sat-cat-linh-ha-dongtruoc-dai-hoi-chay-duoc-thi-may-man-1235158.html 

[5] Dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông Đây là Dự án được nghiên cứu 

“tiền khả thi” từ năm 2002 - 2003 và đầu tư xây dựng bằng vốn vay của Trung 

Quốc (TQ) theo Hiệp định khung ký ngày 30.5.2008, theo đó Trung Quốc có 

toàn quyền chỉ định nhà thầu và nhà thiết kế. Nhà thầu xây dựng là Tập đoàn 

Cục 6 đường sắt TQ thực hiện, nhà thiết kế là Viện Nghiên cứu thiết kế công 

trình đường sắt Bắc Kinh. 

TRANG 70



Tháng 10.2008, Bộ GTVT giao cho Ban Quản lý dự án (QLDA) đường 

sắt làm đại diện chủ đầu tư. Giai đoạn này, Bộ trưởng GTVT lần lượt là các 

ông Đào Đình Bình và Hồ Nghĩa Dũng. Tháng 4.2010, dự án động thổ, nhưng 

chính thức khởi công tháng 10.2011. 

Theo đánh giá của Kiểm toán Nhà nước (KTNN), trong quá trình xét thầu, 

chủ đầu tư và tổ chuyên gia đánh giá hồ sơ chưa làm rõ năng lực kinh nghiệm 

của nhà thầu. Trên thực tề Tập đoàn Cục 6 đường sắt TQ không có kinh nghiệm 

làm dự án đường sắt đô thị. Trong khi đó, điều kiện ràng buộc trong hợp 

đồng còn lỏng lẻo theo chính đánh giá của chính Bộ GTVT, khiến không thể 

xử phạt được dù nhà thầu nhiều lần chậm trễ 

Ngoài ra dự án còn bị đội vốn và Bộ GTVT đã tự ý điều chỉnh dự án từ mức 

đầu tư 8,769 tỷ đồng lên 18,000 tỷ đồng, trong khi theo luật thì phải báo cáo 

Thủ tướng để xem xét và xin Quốc hội phê duyệt, 

Theo Kiểm toán Nhà nước thì ngay từ đầu Bộ GTVT đã biết dự án không 

hiệu quả nhưng vẫn đồng ý tiến hành, 

GS.TS Nguyễn Văn Liên, nguyên là Phó Chủ tịch Hội đồng Nghiệm thu 

Nhà nước (NTNN) cho biết, dự án khởi công năm 2011 nhưng khi Bộ GTVT 

lấy ý kiến để phê duyệt dự án vào năm 2009, ông khi đó với chức danh là Phó 

Chủ tịch Hội đồng NTNN đã có ý kiến không đồng ý tiến hành dự án vì không 

hiệu quả kinh tế. 

Về những thiếu sót trong hồ sơ thiết kế cũng như quá trình thi công, GS.TS 

Nguyễn Văn Liên cho biết, khi còn làm việc ông đã thay mặt Hội đồng NTNN 

nhiều lần đến kiểm tra và đã phát hiện một số vi phạm tại dự án. Cùng với việc 

đình chỉ thi công, đoàn công tác đã yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu giải quyết 

mới được phép thi công trở lại. Tuy nhiên không hiểu sao đến nay dự án vẫn 

tồn tại các lỗi thiết kế và thi công này! 

Cuối năm 2018 Ban Quản lý dự án khẳng định đã hoàn thành đến 99% và 

dự kiến sẽ vận hành trong tháng 4 năm 2019 thế nhưng đến tận bây giờ vẫn 

chưa biết bao giờ mới chính thức vận hành. Mới đây, ngày 2.6.2020 trong cuộc 

họp trực tuyến giữa Ban quản lý dự án đường sắt và Tổng thầu Trung Quốc, 

phía Trung Quốc đòi phải thanh toán 50 triệu USD để chạy thử tàu toàn tuyến 

phục vụ “để thực hiện công tác vận hành hệ thống và thanh toán toàn bộ trước 

khi bàn giao dự án cho Việt Nam”. 

Tuy nhiên Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông 

cho biết sẽ không thanh toán 50 triệu USD vì “không có văn bản chính thức 

và trái quy định hợp đồng.” 

Ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng chính phủ nước Cộng hòa xã hội 

chủ nghĩa Việt Nam, đã khét danh với những phát ngôn buồn cười, tréo cẳng 

ngổng, không hiểu là do ngu, do đần hay ông thực tâm muốn nước Việt Nam 

giải sầu cho qua những bức bối tâm lý.. 

TRANG 71



Tập Cận Bình không lường 

được “phản động lực” 

Phạm Đức Đồng Hùng 

Trong bài “In Xi Jinping’s effort to make China No. 1, he’s 

forgotten the basics” (Trong nỗ lực đưa Trung Quốc đến vị 

trí số một, Tập Cận Bình đã quên những điều căn bản) đăng trên tờ 

The Sydney Morning Herald ngày 16.6.2020, nhà bình luận Peter 

Hartcher đã vạch ra sự mù quáng của Tập Cận Bình khi bất chấp 

mọi lề luật quốc tế để đưa Trung Quốc tiến lên vị trí siêu cường. 

Peter Hartcher là một nhà bình luận chính trị và là một giáo sư 

đại học và theo ông thì khi Tập Cận Bình càng đẩy mạnh mạnh 

tham vọng thống trị toàn cầu bao nhiêu, ông ta đã kích thích phản 

ứng chống đối mạnh mẽ như thế bấy nhiêu. Sự phản đối này không 

chỉ đến từ phía Mỹ, mà còn từ nhiều quốc gia, cá nhân và tổ chức 

khác. Có một thực tế không thể chối cãi là hiện thế giới đang ngày 

càng nhận thức rõ hơn và trở nên cảnh giác hơn trước sự phát triển 

của Trung Quốc. 

Theo Hartcher thì khi Trung Quốc mải mê tìm cách đạt được 

TRANG 72



những bước tiến bộ trong ngành máy điện toán lượng tử, trí tuệ 

nhân tạo và khống chế không gian, thì nước này này đã lãng quên 

những định luật nền tảng của vật lý. Đó là định luật III của Isaac 

Newton về phản động lực: nếu vật này tác động vào vật kia một lực, 

nó cũng sẽ bị vật kia gây ra một “phản động lực” cân bằng về cường 

độ nhưng ngược chiều. 

Tác giả viết: “Nước Trung Hoa đã từng hành động theo phương 

châm ‘ẩn thân chờ thời’ của Đặng Tiểu Bình suốt bốn thập niên qua 

đã được Tập ban bố một hướng đi mới ‘nỗ lực để thành công’. Chẳng 

tội lỗi gì khi làm hết sức mình. Nhưng khi anh đưa ra những nỗ lực 

nhằm chiếm giữ lãnh thổ của láng giềng mình, chủ quyền của bạn 

bè mình, quyền tự do của con người ở mọi nơi, anh đang làm cho họ 

tức giận, căm thù”. 

Có thể nhận ra chiều hướng này qua phản ứng của khối NATO 

(North Atlantic Treaty Alliance) tức Liên phòng Bắc Đại Tây Dương, 

qua những tuyên bố của Tổng Thư ký Jens Stoltenbergm nguyên 

là Thủ tướng của Na Uy. Trước đây, mục tiêu của NATO là bảo vệ 

châu Âu trước Nga thế nhưng gần đây ông Stoltenberg đã nêu đích 

danh Trung Quốc là một “mối đe dọa”. Trong một bài diễn văn tuần 

trước, ông Stoltenberg đã nhận định rằng “mối đe dọa” Trung Quốc 

quá lớn khiến Mỹ không thể tự mình đối phó, và vì Trung Quốc gây 

phương hại đến những giga1 trị dân chủ mở mọi nơi trên thế giới, do 

đó phải xem xét đến một liên minh quân sự toàn cầu. 

Theo vị Tổng Thư ký NATO thì Trung Quốc vẫn chưa phải là “kẻ 

thù” của NATO nhưng nước này đã là hiện thân của một mối nguy 

rõ ràng và có thực: “Họ [Trung Quốc] là nước có ngân sách quốc 

phòng lớn thứ 2 thế giới. Họ đang đầu tư rất nhiều vào việc phát 

triển các loại vũ khí tà, trong đó bao gồm các loại hỏa tiễn có khả 

năng tấn công tất cả các thành viên NATO”. 

NATO cảm thấy bất an với Trung Quốc vì phạm vi ảnh hưởng 

của nước này không còn dừng lại ở khu vực châu Á mà đã tiến gần 

đến khu vực của NATO. Ông Stoltenberg phát biểu: “Chúng ta thấy 

quân đội Trung Quốc hiện diện ở Bắc Cực, ở châu Phi. Chúng ta 

thấy họ đầu tư vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu. Và họ đang hợp tác 

ngày càng chặt chẽ hơn với Nga. Tất cả những điều này đều đe dọa 

an ninh của NATO”. 

Tác giả viết: “Không còn nghi ngờ gì nữa, của ông Stoltenberg 

TRANG 73



đang tìm cách tu chỉnh khuôn khổ của NATO để phù hợp với những 

nhu cầu chính trị thời đại. Và bởi vì Mỹ là thành viên chủ chốt của 

NATO, nên ông này biết rằng việc nêu tên Trung Quốc là mối lo ngại 

an ninh sẽ giúp ông lấy được lòng nước Mỹ. Tuy nhiên không chỉ 

có nước Mỹ mà thời gian qua nhiều quốc gia Tây Âu đã càng ngày 

càng cảnh giác trước những ý đồ của Bắc Kinh. Đức đã tu chỉnh 

luật của mình để tăng cường bảo vệ các công ty Đức trước nguy cơ 

bị Trung Quốc thâu tóm, chẳng hạn. Anh đang xét nghĩ lại về việc 

hợp tác Huawei, đại công ty viễn thông của Trung Quốc, tập đoàn 

Huawei. Hiện tại, nổi giận vì cách Bắc Kinh phản ứng trước đại dịch 

Covid-19, giới lập pháp Anh đã gây áp lực yêu cầu Thủ tướng Boris 

Johnson phải xem xét về việc Huawei tham gia mạng 5G. 

Việc NATO đặt Trung Quốc vào trọng tâm an ninh của mình thực 

sự là một bước ngoặt lịch sử”. 

Thậm chí, ông Stoltenberg còn đưa ra lời bình luận có thể khiến 

bất kỳ Tổng thống Mỹ nào cảm thấy thiếu thoải mái: “So với Trung 

Quốc, Mỹ thậm chí không phải là nước lớn nhất. Trung Quốc sẽ sớm 

trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, họ đang dẫn đầu trong việc 

đầu tư vào những kỹ nghệ hàng đầu, trong đó bao gồm các lĩnh vực 

như máy điện toán lượng tử hay trí tuệ nhân tạo... Điều quan trọng 

hơn cả là chúng ta - Bắc Mỹ và châu Âu phải cùng hợp lực - vì chúng 

ta không thể đơn độc giải quyết điều này”. 

Ông Stoltenberg còn kêu gọi NATO cần hợp tác chặt chẽ hơn với 

các quốc gia dân chủ phát triển ở châu Á - Thái Bình Dương, như 

“Úc, Nhật, New Zealand, Nam Hàn, để bảo vệ các quy tắc và thể chế 

toàn cầu giữ chúng ta an toàn trong nhiều thập niên”. 

Nhà bình luận Peter Hartcher cũng đề cập tới nhóm khối Thất 

Cường (G7), từ lâu đã không mấy quan tâm về Trung Quốc nhưng 

thời gian qua đã trở nên ngày càng lo lắng nhiều hơn. 

Theo đó, nhóm 7 quốc gia có kỹ nghệ tiên tiến này thường thảo 

luận về vấn đề kinh tế, nhưng tuần trước Thủ tướng Nhật Shinzo 

Abe đã đề nghị rằng trong cuộc họp thượng đỉnh tiếp theo khối G7 

nên đưa ra một tuyên bố chung lên án kế hoạchcủa Trung Quốc 

trong việc hủy bỏ quy chế tự trị của Hồng Kông. 

Cùng lúc, Khối Liên Âu (EU) đã công bố một bản phúc trình, 

nêu đích danh Trung Quốc và Nga lợi dụng đại dịch để “gây tổn 

hại” bằng cách tung ra một “làn sóng lớn” các tin giả, trò lừa bịp về 

dịch vụ y tế, lừa đảo trực tuyến, thuyết âm mưu... trên mạng xã hội. 

TRANG 74



Cùng lúc, tuần qua Twitter đã khai tử 170,00 tài khoản dính líu 

đến chính quyền Trung Quốc, chuyên tung các tin giả về các cuộc 

biểu tình ở Hồng Kô7ng, về coronavirus và về cuộc biểu tinh Black 

Lives Matter tại Mỹ. HÀnh động của Twiiter xuất phát từ một nghiên 

cứu của Viện Nghiên cứu chính sách chiến lược Úc (Australian 

Strategic Policy Institute: ASPI). 

Nhà bình luận Hatcher viết: “Họ Tập có thể đã được bỏ qua khi 

nghĩ rằng y có thể vô sự với những chiến dich hung hăng để thông 

trị. Trong nhiều năm trời, hắn ta đã làm những gì hắn thích, phà vỡ 

luật quốc tế mà không gặp sự chống đối thực sự nào. 

Khi Barack Obama yêu cầu ông ta chấm dứt việc lấn chiếm vùng 

biểu của các nước láng giền, Tập làm lơ và không hề hấn gì cả. Khi 

bị thúc bách về việc này, Tập hứa với Obama rằng Trung Quốc sẽ 

không quân sự hóa Biển Đông. Nhưng hắn lại tiếp tục kế hoạch của 

mình. Và không hề hấn gì, 

Hắn khám phá rằng hắn có thể xây những trại tập trung khổng 

lộ để truy bức cả triệu người Duy Ngô Nhĩ, tuy nhiên hắn vẫn tiếp 

tục được ve vãn tại các thủ đô trên khắp thế giới. 

Và ai sẽ biết được? Có thể hắn ta sẽ vô sự trong một thời gian dài 

nữa. Nhưng càng ngày thế giới càng thức tín và sự lấn tới của Tậm 

đang tạo ra su75kha1c cự rộng lớn hơn à thậm chí sự chống đối. 

Đó chỉ là vật lý học.” 

Cũng liên quan đến sự cao ngạo của Tập Cận Bình, ngày 

10.6.2020 tạp chí Nikkei Asian Review phát hành bằng tiếng Anh 

đăng bài bình luận “Trung Quốc đánh liều với đế quốc quá tầm tay 

theo sự hung hăng hậu đại dịch” (China risks imperial overstretch 

with post-pandemic aggression (Nikkei Asian Review, 10 June 

2020) của một nhà địa chiến lược, tác giả của 9 cuốn sách khảo 

luận liên quan đến vấn đề địa lý chính trị: 

“Trong khi các láng giềng đang bị phân tâm bởi đại dịch coronavirus, 

Tập Cận Bình đang tìm cách tạo lợi thế cho Trung Quốc, cụ thể 

là thời gian qua đã mở nhiều mặt trận trong chiến dịch biến Trung 

Quốc thành cường quốc hàng đầu thế giới - từ mặt trận Hồng Kông, 

Đài Loan đến Biển Đông, biển Nhật Bản và biên giới Himalaya. 

Sự tê liệt của toàn cầu trong đại dịch đã tạo cơ hội cho Tập hành 

động để hiện thực hóa “giấc mơ Trung Hoa” vào năm 2049 của chế 

độ cộng sản Trung Quốc. Tập đã nói trong một bài phát biểu tại 

một trường đại học nước này vào tháng Tư rằng “những bước tiến 

TRANG 75



vĩ đại trong lịch sử luôn luôn xuất hiện từ chảo lửa trong những 

thảm họa lớn”. 

Điều này có thể giải thích tại sao Trung Quốc đã tìm cách khai 

thác tối đa đại dịch coronavirus. Từ việc phá vỡ cam kết ràng buộc 

của Bắc Kinh đối với quyền tự trị của Hồng Kông và cố gắng quấy 

nhiễu vùng biển ngoài khơi quần đảo Senkaku do Nhật kiểm soát 

đến cuộc chiến biên giới với Ấn Độ bằng cách xâm phạm lãnh thổ 

của nước này. 

Với hành động này, Tập đang cố xoay chuyển sự chú ý từ sự vô 

trách nhiệm của Trung Quốc về việc lan rộng toàn cầu của COV- 

ID-19 sang mối đe dọa của chế độ độc tài tới an ninh thế giới. 

Nhưng sự tham lam vô độ này cũng sẽ làm tăng nguy cơ Trung Quốc 

dẫn đến sự suy tàn và sụp đổ, giống như cách mà Liên Xô đã tan rã, 

như cách gọi sử gia Paul Kennedy là “sự vói tay quá đà của đế quốc” 

(imperial overstretch). 

Chủ nghĩa bành trướng của Tập đã tìm cách tại lập trật tự toàn 

cầu hóa theo khuôn khổ của Trung Quốc. Thí dụ rõ nhất là dự án 

Sáng kiến Vành đai và Con đường (Belt and Road Initiative - BRI), 

nhằm mục đích đổi mới trật tự kinh tế và chính trị toàn cầu bằng 

cách đưa hàng trăm tỷ đô la vào các dự án ở nước ngoài khi Trung 

Quốc vẫn cần vượt qua tình trạng nghèo đói và kém phát triển ở 

trong nước. 

Đó là một dự án khổng lồ với ý đồ dụ dỗ các quốc gia tuyệt vọng 

tìm kiếm nguồn đầu tư co cơ sở hạ tầng vào quỹ đạo chiến lược của 

Trung Quốc. Nhưng thay vì “sự thịnh vượng chung” mà Tập hứa 

hẹn, BRI đã và đang buộc các quốc gia dễ bị tổn thương vào trong 

các bẫy nợ gây xói mòn chủ quyền. Khó khăn về kinh tế gia tăng 

trong đại dịch khiến các nước đối tác khó trả nợ hơn. 

Việc Bắc Kinh từ chối hỗ trợ các quốc gia đối tác đang đối mặt 

với nguy cơ phá sản càng làm lộ rõ bật ý đồ săn mồi trong việc xuất 

tiền ra cho vay. Bằng cách gây ra sự tức giận hoặc phẫn nộ, phương 

pháp cứng rắn có nguy cơ làm suy yếu hình ảnh quốc tế của Trung 

Quốc và tạo ra một sự phản kháng chống lại các chính sách tân 

thực dân của họ. 

Đáng nói hơn, việc Tập hung hăng vươn đến vị thế thống trị đã 

khiến ông ta phải cùng lúc mở ra nhiều mặt trận chính trị và quân 

sự. Việc này đã gây nên mối lo ngại là Trung Quốc đã đi quá xa và 

sự báo động của quốc tế về quỹ đạo của quốc gia này. Theo Ngoại 

trưởng Mỹ Mike Pompeo thì thế giới đang chứng kiến “hành động 

ngày càng hung hăng” của Trung Quốc. 

TRANG 76



Dưới thời Tập, mối quan hệ của Trung Quốc với siêu cường đã 

hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế thần kỳ của họ là Mỹ, đã nhường 

chỗ cho sự thù địch, và một cuộc chiến tranh lạnh. Với Ấn Độ, Tập 

dường như rất muốn bắt đầu cuộc xung đột lớn tiếp theo của thế 

giới. Quan hệ và mối liên kết giữa Trung Quốc và Ấn Độ, chiếm hơn 

một phần ba dân số và hơn một phần năm nền kinh tế toàn cầu, có 

ảnh hưởng rất quan trọng đối với quan hệ quốc tế. 

Cùng lúc đó, chính quyền Tập đã tăng cường nỗ lực biến các nguồn 

nước được nhiều nước san sẻ thành một thứ vũ khí chính trị qua việc 

xây dựng hàng loạt đập thủy điện lớn ở biên giới Trung Quốc. Việc 

chặn dòng, xây dựng điên cuồng nơi thượng nguồn sông Mê Kông đang 

gây ra hạn hán tái diễn ở Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. 

Trong khi Mao Trạch Đông phá hủy trật tự cũ và Đặng Tiểu Bình 

đặt nền móng cho một nền kinh tế Trung Quốc hiện đại, Tập quyết 

tâm biến Trung Quốc thành tay chơi trung tâm trong quan hệ quốc 

tế. Tham vọng của Tập, cùng với sự sùng bái cá nhân có thể khiến 

Tập mù quáng trước những nguy cơ của biện pháp là giàn trải tài 

nguyên của Trung Quốc ra nước ngoài trong khi nền kinh tế đang 

chậm lại và dân số trong độ tuổi làm việc đang giảm sút. 

Ngày nay, Trung Quốc vẫn là một cường quốc không có bạn bè, 

không có bất kỳ đồng minh chiến lược hàng hải thực sự hoặc các 

đối tác an ninh đáng tin cậy. Và họ càng khó khăn hơn để có được 

những đồng minh chân chính. 

Giống như thảm kịch hạt nhân Chernobyl năm 1986 - khúc dạo 

đầu cho sự sụp đổ của Liên Xô - đại dịch đã cho thấy một chế độ làm 

cho thảm họa tồi tệ hơn nhằm tìm cách che đậy sự thật về nó. Đại 

dịch coronavirus và cách hành xử của Tập trong đại dịch thì tham 

vọng tân-đế có lẽ cũng có kết cục như vậy. 

Các nước đã đánh giá lại sự phụ thuộc kinh tế của họ vào Bắc 

Kinh và tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc. Ví 

dụ với quỹ 2.2 tỷ đô la của Nhật để giúp định hình lại sản xuất. Mỹ 

Kỳ đã mở đường cho các lệnh trừng phạt đối với các quan chức và 

công ty Trung Quốc. 

Trong khi các cường quốc khác vẫn đang vật lộn với đại dịch và 

một nước Mỹ vật lộn với biểu tình và và đại dịch ngày càng gia tăng, 

Tập có thể có những hành động quyết liệt hơn. Tuy nhiên, rất có thể 

mọi sự sẽ vượt tầm kiểm soát của Tập điều này sẽ khiến Trung Quốc 

phải trả giá đắt trong khi tạo ra một môi trường quốc tế thù địch.” 

. 

TRANG 77



Khi người Anh giật tượng 

‘cha già’ Bristol 

Nguyễn Hùng 

Tháng Sáu này người Anh khởi đầu phong trào kéo đổ tượng 

đài của những nhân vật lịch sử đang đổ thêm dầu vào ngọn 

lửa chống phân biệt chủng tộc vốn bùng lên từ Hoa Kỳ sau cái 

chết tức tưởi của ông George Floyd. 

Tượng của một mạnh thường quân có tiếng ở thành phố Bristol 

và cũng là người kiếm bộn tiền từ buôn nô lệ, ông Edward 

Colston, đã bị kéo đổ và thả xuống hồ hôm Chủ Nhật, ngày 7/6 

trong cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc với sự tham gia 

của 10.000 người. 

Tượng đài Edward Colston ở thành phố Bristol (Anh Quốc) 

Ông Colston thực sự là cha già của thành phố Bristol nơi đường 

phố, trường học, khán phòng và trại tế bần mang tên của thương 

gia và chính trị gia qua đời từ năm 1721 nhưng tài sản ông để lại 

trong di chúc cho các hoạt động xã hội vẫn có tác dụng cho tới 

TRANG 78



ngày nay. Sách giới thiệu về ông có tại Thư viện Bristol không lảng 

tránh chuyện ông từng tham gia buôn nô lệ và từng là lãnh đạo cao 

cấp của công ty buôn nô lệ thời thế kỷ 17 mang tên Royal African 

Company. Nhưng họ có ý nói ông cũng còn kiếm tiền bằng nhiều 

cách khác chứ không chỉ từ buôn nô lệ. Tác giả sách không lên án 

ông Colston mà chú ý tới các điểm son của ông. Chẳng hạn họ dẫn 

lời ông nói với bạn bè khi bị giục lấy vợ rằng ‘mỗi bà quá cơ nhỡ là 

vợ tôi và những đứa con mồ côi khốn khó của họ là con tôi’. Hay 

chuyện ông nói trong di chúc rằng ông chỉ mong có một đám tang 

khiêm tốn dù người ta vẫn cứ tổ chức lễ rước linh cữu linh đình. 

Nhưng nhiều người không thể quên sự dính líu của Colston từ 

hơn ba thế kỷ trước tới công ty có nhiều năm độc quyền buôn nô lệ 

và bị buộc trách nhiệm đã quẳng hàng chục ngàn nô lệ xuống biển 

khi họ chết trên đường từ châu Phi tới các đồn điền ở Bắc Mỹ. 

Công ty Royal African Company cũng được cho là thường đóng ba 

chữ viết tắt của tên công ty RAC lên ngực của các nô lệ phi Châu, 

từ trẻ tới già. Những tranh cãi về quá khứ bất hảo của ông Colston 

đã khiến một số cơ sở ở Bristol trong đó có một trường học và một 

khán phòng đã bỏ tên ông ra khỏi tên trường và tên khán phòng 

trong vài năm gần đây. Nhưng một số nơi khác vẫn giữ trong đó có 

cả tên đường nơi có tượng bị kéo đổ của ông Colston. 

Điều đặc biệt là thị trưởng Bristol là người da đen và ông không 

hề thương tiếc gì chuyện tượng Colston bị giật đổ, kéo lê trên phố 

rồi vất xuống hồ. Cảnh sát nói rằng họ có quyết định chiến thuật 

và để mặc người biểu tình hạ tượng vì nếu can thiệp sẽ gây thương 

vong. Họ cũng nói họ sẽ xem những video được quay lại và sớm 

đưa vụ việc ra toà. Dư luận cũng khá chia rẽ về hành động của 

những người tham gia cuộc biểu tình đông tới cả vạn. Một số cho 

rằng những hành động phản xã hội và trái luật không nên được 

khuyến khích. Số khác nói họ ủng hộ việc hạ tượng nhưng phải 

theo lộ trình dân chủ. Nhưng dường như số người ủng hộ hành 

động của những người biểu tình nhiều hơn. Hay ít nhất họ cũng 

lớn tiếng hơn trên một số mạng. 

Nhiều người bày tỏ sự ủng hộ người biểu tình qua bình luận 

dưới bài viết của người từng là uỷ viên hội đồng địa phương tại 

Anh, ông Chris Bowers, người cho rằng cần xét xử những ai kéo 

TRANG 79



đổ tượng dù chỉ cần những bản án nương tay. 

Ông Tony Greaves viết: “Có những lúc có bầu không khí cách 

mạng và có những hành động không chỉ thu hút [sự chú ý] nhất 

thời mà còn được lịch sử nhớ tới. Tôi cho rằng đây là một trong 

những lúc như thế. Và không, không thể biện minh cho Colston 

vì thế giới khác [với ngày nay] thời 300 năm trước. Ông ta là kẻ 

ác quỷ dù theo chuẩn của bất kỳ thời nào – Hy Lạp, La Mã, Anglo-Saxon, 

thế kỷ 18 hay ngày nay.” 

Còn Tim Oliver viết: “Khi người dân của nước khác phá bỏ 

tượng đài của độc tài và bạo chúa, với tư cách là Người Tự do, 

chúng ta có hoan nghênh chuyện đó không? Chúng ta có tán 

thưởng khi con người tìm tới tự do và dân chủ, và tìm cách loại bỏ 

tượng đài tô vẽ cho sự áp bức mà họ phải chịu đựng? Nếu chúng 

ta tán thưởng điều đó ở những nơi khác thì sao không tán tưởng 

khi họ giật đổ sự tô vẽ cho những người lèn cả ngàn [người] lên 

những con tàu, thảchết đuối những người ốm, và dùng những đồng 

bạc bẩn họ kiếm được từ việc đó để toan tẩy máu khỏi tên của họ.” 

Và bà Sue Sutherland viết: “Tôi cảm thấy nhẹ người khi tượng 

Colston không còn nữa. Nó ở đó chỉ vì dân chủ đã không đáp ứng 

những cố gắng bỏ nó đi cũng giống như [dân chủ] đã từng bỏ mặc 

những người đòi quyền bầu cử cho nữ giới cho tới khi có những 

người sẵn sàng dùng bạo lực xuất hiện.” 

Việc giật đổ tượng người buôn nô lệ ở Bristol dường như đã 

khởi đầu phong trào gỡ bỏ tượng của một số nhân vật lịch sử trong 

thế giới tư bản. Sau tượng của Colston, tượng Vua Leopol đệ nhị ở 

Bỉ cũng bị hạ bệ phần nhiều do những hành động tàn ác của vị vua 

này với hàng triệu người ở châu Phi trong thế kỷ 19. Tại Hoa Kỳ, 

tượng Columbus trong một công viên ở tiểu bang Virginia cũng bị 

kéo đổ và thảy xuống hồ do vai trò của ông trong việc diệt chủng 

người bản xứ tại châu Mỹ. Sau những bảo tàng tượng Lenin và 

Stalin ở Đông Âu, nhiều khả năng có không ít tượng ở Tây Âu và 

Hoa Kỳ rồi cũng sẽ được chuyển tới các bảo tàng thay vì tiếp tục 

ung dung ngắm người qua lại trên các phố. 

Nguyễn Hùng 

TRANG 80



Báo Nhật: Tình cảnh ĐCS Trung Quốc 

đang giống với Xô viết trước khi sụp đổ 

Phụng Minh 

Bài báo cũng chỉ ra đây là cơn ác mộng lớn nhất của Tập Cận 

Bình, qua một ví dụ về bộ phim ông bắt các quan chức cấp 

cao xem khi mới nhậm chức. 

Trong một bài báo mới đây của mình, Nikkei Asian Review 

cho rằng vấn đề khó khăn nhất mà Đảng Cộng sản Trung Quốc 

(ĐCSTQ) phải đối mặt là làn sóng thất nghiệp. Mặc dù tỷ lệ thất 

nghiệp chính thức là 6%, nhưng dữ liệu này không bao gồm số dân 

thất nghiệp ở nông thôn (do xác định họ vẫn có công việc là làm 

nông nghiệp). Nếu tính cả lao động di cư, tỷ lệ thất nghiệp thực tế 

ở Trung Quốc có thể vượt quá 20%. 

Công ty Chứng khoán Trung Thái (Zhongtai) cũng ước tính vào 

cuối tháng 4 rằng tỷ lệ thất nghiệp của Trung Quốc sẽ vào khoảng 

20,5%. Trước đó, Tạp chí Tài Tân (Caixin) đã xuất bản một bài 

báo vào đầu tháng 4 rằng dịch bệnh có thể khiến 205 triệu người 

Trung Quốc mất việc. Trong khi số lao động của Trung Quốc là 

775 triệu người, vậy tỷ lệ thất nghiệp có khả năng vượt hơn 25%. 

Cùng với đó là hơn 8 triệu sinh viên vừa mới tốt nghiệp đại học 

đang đi tìm việc làm trong năm nay. Với một đội quân thất nghiệp 

khổng lồ như vậy, đây chính là mối lo lớn của ĐCSTQ. 

TRANG 81



Một số chuyên gia về Trung Quốc tại Hồng Kông cho rằng có 

các dấu hiệu cho thấy Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường không nhất 

trí về cách ứng phó với cuộc khủng hoảng kinh tế đang diễn ra ở 

Trung Quốc. Số liệu việc làm mà Thủ tướng Lý Khắc Cường công 

bố không theo cách truyền thống mà chính quyền Trung Quốc vẫn 

đưa ra từ xưa tới nay. Việc không đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 

trong năm nay cũng là một điều hiếm thấy, nó phần nào cho thấy 

mối lo ngại của ông Lý về làn sóng thất nghiệp. 

Các chuyên gia Nhật Bản cho rằng số liệu việc làm bất thường 

của Lý Khắc Cường không đơn giản chỉ là một “công tác báo cáo”. 

Trong khi ông Tập Cận Bình hy vọng rằng Lý Khắc Cường sẽ đưa 

ra một tuyên bố lạc quan hơn về triển vọng kinh tế để tuyên dương 

cái gọi là phòng dịch “thắng lợi”, ông Lý, người phụ trách chính 

sách tài chính, lại tiết lộ sau cuộc họp Lưỡng hội rằng Trung Quốc 

hiện đang có 600 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 

nhân dân tệ (khoảng 3,3 triệu đồng). 

Nikkei Châu Á cho biết, theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, 

nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 1% trong năm nay. Đây sẽ 

là tốc độ tăng trưởng chậm nhất của Trung Quốc kể từ khi mở cửa 

ra thế giới bên ngoài vào những năm 1970. Theo Nikkei, mặc dù 

tự do chính trị bị hạn chế, Trung Quốc vẫn chấp nhận sự cai trị 

của ĐCSTQ vì mấy chục năm qua đời sống sinh hoạt của họ đã 

được cải thiện phần nào. 

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế và làn sóng thất nghiệp sẽ 

làm rung chuyển chế độ ĐCSTQ. Cơn ác mộng lớn nhất của Tập 

Cận Bình là Trung Quốc rơi vào hỗn loạn do khủng hoảng kinh tế 

và chịu chung số phận tan rã như Liên Xô năm 1991. 

Có một dấu hiệu cho thấy Tập Cận Bình lo lắng như thế nào về 

một viễn cảnh như vậy. Khi lên nắm quyền vào năm 2012, ông Tập 

đã ra lệnh cho tất cả các quan chức cấp cao phải xem phim tài liệu 

về sự sụp đổ của Liên Xô. Bài báo nói rằng đối với Tập, sự sụp đổ 

của Liên Xô là một bài học cho ĐCSTQ. 

Gần đây, nhà công nghiệp Hồng Kông Viên Cung Di (Yuan 

Gongyi) trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với mục Trân ngôn 

Chân ngữ của Epochtimes tiếng Trung, đã cho rằng tình hình mà 

ĐCSTQ phải đối mặt đang rất giống với trước khi Xô viết sụp đổ. 

TRANG 82



Viên Cung Di nói rằng: “Thảm họa tại nhà máy điện hạt nhân 

Chernobyl” đã kích hoạt sự tan rã của Xô viết vào thời điểm đó, 

giống như sự lây lan nhanh chóng của đại dịch viêm phổi Vũ Hán 

trên toàn thế giới sau khi bùng phát ở Trung Quốc. Người dân Liên 

Xô bắt đầu hiểu rằng Đảng Cộng sản Liên Xô rất vô trách nhiệm, 

họ đã bị lừa dối và che giấu. Nó giống 100% với sự cố của Viêm 

phổi Vũ Hán”. 

Viên Cung Di cũng dùng ví dụ về việc Lech Walesa lãnh đạo 

Liên minh Đoàn kết Ba Lan chống lại và cuối cùng chấm dứt 

Đảng Cộng sản Ba Lan, thành lập Cộng hòa Ba Lan. Sau Ba Lan, 

tiếp tục tới Đông Đức, và cuối cùng bức tường Berlin đã sụp đổ 

và Đảng Cộng sản Liên Xô kết thúc. Nó giống như phong trào 

“Chống tống Trung” (phản đối dẫn độ về Trung Quốc) của người 

dân Hồng Kông. Thêm vào đó ông nói rằng cuộc đấu tranh quyền 

lực hiện nay trong ĐCSTQ là nghiêm trọng và hỗn loạn. 

Virus Vũ Hán bùng phát từ cuối năm 2019 và đến nay vẫn đang 

lan rộng, khiến sự truy cứu trách nhiệm và thiệt hại kinh tế đang 

tấn công ĐCSTQ ở quy mô chưa từng có. Gần đây, một số người 

đã liệt kê chi tiết trên Internet 10 cuộc khủng hoảng hàng đầu mà 

ĐCSTQ phải đối mặt. 

Bao gồm: Vấn đề khiếu nại về tình hình dịch bệnh ở nhiều quốc 

gia khác nhau; Khủng hoảng tài chính địa phương ở Trung Quốc; 

Sự rút lui của các công ty nước ngoàI; Sự sụp đổ của các doanh 

nghiệp tư nhân; Tình trạng thất nghiệp; Sự nan giải trong tìm 

kiếm việc làm của sinh viên đại học; An ninh lương thực bị đe dọa; 

Vấn đề Hồng Kông; Vấn đề Đài Loan; Và câu hỏi liệu thỏa thuận 

thương mại Trung-Mỹ có ược thực hiện hay không. 

Trước các yêu sách và đòi hỏi trách nhiệm từ các nước trên 

toàn thế giới, cũng như một làn sóng sụp đổ của các doanh nghiệp 

trong nước và thất nghiệp, lại thêm tình hình lũ lụt ở 22 tỉnh, mối 

đe dọa từ đàn châu chấu khổng lồ, các loại thảm họa, dị tượng 

thời tiết liên hoàn ập tới. Nhiều nhà quan sát tin rằng những cơn 

sóng hỗn loạn đang phá vỡ chế độ chuyên chế của ĐCSTQ. “Con 

tàu đỏ” của ĐCSTQ đang lâm vào tình cảnh khó khăn thực sự với 

hàng trăm lỗ thủng. 

. 

TRANG 83



Tại sao Bắc Kinh phải 

tiêu diệt phong trào dân 

chủ ở Hồng Kông? 

Shannon Molloy - Phạm Hoài Nam dịch 

Thế giới có thể sẽ chứng kiến một Thiên An Môn thứ hai một 

khi mà Trung Quốc sẵn sàng đàn áp phong trào dân chủ ở 

Hồng Kông để nắm trọn quyền kiểm soát, một nhà phân tích thời 

sự cảnh báo. 

Bắc Kinh đã mất kiên nhẫn với những cuộc biểu tình gần như 

mỗi tuần thu hút hàng trăm ngàn người tham dự trên hòn đảo thịnh 

vượng thuộc chủ quyền Trung Quốc. 

Các công dân Hồng Kông tận dụng quyền tự do tương đối để 

bày tỏ sự phẩn nộ của họ khi chính quyền Bắc Kinh muốn hủy diệt 

quyền tự do hạn chế này. 

TRANG 84



Những ý định đó đã được cụ thể hóa bằng luật an ninh quốc gia 

mới dành cho Hồng Kông đã được Quốc Hội Trung Quốc thông qua 

vào tháng trước. 

Một khi luật này được áp dụng thì những cuộc biểu tình ở Hồng 

Kông sẽ trở thành phạm pháp, có thể bị gán cho tội khủng bố, theo 

ông Michael Shoebridge - giám đốc Chương trình Phòng thủ, Chiến 

lược và An ninh Quốc gia tại Viện Nghiên Cứu Chiến Lược của Úc. 

“Chỉ trích chính quyền Trung Quốc, biểu tình, đình công, không 

ca Quốc ca Trung Quốc và xúc phạm lá cờ… sẽ được coi là những 

hành động phạm pháp”, ông Shoebridge cho biết. 

Thậm chí những hành động chỉ trính nhẹ nhàng đối với Chủ 

Tịch Tập Cận Bình cũng có thể được xem là nổi loạn, có thể bị “án 

tù dài hạn”, ông nói thêm. 

Các cơ quan an ninh bên trong Trung Quốc, như Công An Vũ 

Trang Nhân Dân (the People’s Armed Police) và các nhân viên từ 

bộ nội vụ Trung Quốc hiện đang tổ chức mạng lưới của họ tại Hồng 

Kông để thực thi luật mới này. 

Hình như Chủ tịch Tập Cận Bình đang nóng lòng muốn kiểm 

soát chặt chẻ và tiêu diệt phong trào đòi hỏi tự do dân chủ tại 

Hongkong. 

Không chỉ có lợi điểm về kinh tế và chiến lược, Hồng Kông còn 

là một biểu tương quan trọng đối với Trung Quốc và đối với thế giới. 

Một yếu tố khác cũng quan trọng không kém, Hongkong đang 

đe dọa khả năng của Trung Quốc kiểm soát người dân bên trong lục 

địa, ông Shoebridge cho biết. 

“Tập Cận Bình muốn tiêu diệt quyền tự do ngôn luận, tự do lập 

hội đoàn, tự do đình công của người Hongkong vì sợ người dân bên 

trong Trung Quốc sẽ đòi hỏi tương tự,” ông Shoebridge nói. 

“Chính quyền Trung Quốc không muốn phong trào dân chủ chỉ 

cho 1.4 tỉ người dân Trung Quốc thấy rằng bên cạnh chế độ độc tài 

còn có thể có một chọn lựa khác, đặc biệt chọn lựa đó đang được đòi 

hỏi tại một hòn đảo thuộc chủ quyền của Trung Quốc.” 

Hui Feng, một nhà nghiên cứu tại đại học Griffith University 

(Queensland), nói rằng hành động của Trung Quốc đang là tiếng 

chuông báo tử cho mô hình “một quốc gia, hai chế độ” mà Trung Quốc 

đã hứa hẹn khi nhận lại Hồng Kông từ Anh Quốc hơn 20 năm trước. 

TRANG 85



“Đối với Bắc Kinh, đây là mũi tên giết hai con chim cùng một 

lúc,” ông Hui đã viết trong The Conversation. 

“Trong ngắn hạn, bằng khủng bố và hăm dọa nó có thể dập tắt 

những bất ổn dân sự kéo dài hơn một năm nay tại Hongkong. Quan 

trọng hơn nữa, trong dài hạn, đây là một đòn chí tử đối với nền pháp 

trị của Hongkong và sự tự trị của thành phố này.” 

Trong chiến lược lâu dài để đồng hóa hòn đảo này vào đời sống 

của Trung Quốc lục địa, Bắc Kinh đã thất bại trong việc chinh phục 

lòng người Hongkong. Bây giờ họ chỉ còn chọn lựa duy nhất là sử 

dụng bạo lực để ép buộc người Hongkong phải quy hàng. 

Bây giờ là lúc Bắc Kinh quyết định giải quyết dứt khoát vấn đề 

Hongkong. Thời điểm hiện tại không phải là một sự tình cờ. 

Trung Quốc đã đặt thế giới Tây Phương vào tư thế khó khăn vì 

mối quan hệ về kinh tế, chính trị và ngoại giao. 

Nó xảy ra vào thời điểm khi đại dịch coronavirus đã nhấn chìm 

Hoa Kỳ và Anh Quốc vào cuộc khủng hoảng, khiến cho họ không 

có khả năng phản ứng. 

Cộng đồng thế giới cũng bị đặt vào tư thế không biết phải đối 

phó ra sao. 

“Đây là thời điểm của Thiên An Môn đối với chúng ta,” ông 

Shoebridge nói. 

Vào đầu tháng 6 năm 1989, các sinh viên Trung Quốc biểu tình 

liên tiếp trong vài tháng để đòi hỏi cải tổ về kinh tế và chính trị, cuối 

cùng đã bị các xe tăng tiến vào giữa Thiên An Môn tàn sát. 

Những người trẻ này đã bị đâm, bị bắn. Các xác chết đã bị các xe 

tăng nghiền nát không một chút thương tiếc. 

Khó có thể biết chính xác số người chết, nhưng một đường dây 

tối mật từ tòa Đại sứ Anh Quốc ước đoán con số lên đến gần 10,000. 

*** 

“Thực thi luật mới bởi Bắc Kinh sẽ vi phạm đến quyền sống của 

7.5 triệu người Hongkong,” ông Shoebridge nói. 

“Phản ứng của thế giời Tây Phương ít nhất cũng có thể giúp cho 

một số người Hongkong cam đảm không phải trải qua những năm 

tháng tù đài vì hành động và suy nghĩ của họ - những điều đã được 

Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc bảo đảm trước thế giới vào năm 

1997, cũng giống như có thể cứu được hàng ngàn công dân Trung 

Quốc không bị bắt bớ, bỏ tù sau khi quân đội Trung Quốc tàn sát 

TRANG 86



những người tranh đấu dân chủ trên đường phố Bắc Kinh vào năm 

1989.” 

Nhưng hãy chờ xem thế giới sẽ phản ứng ra sao. 

Có những sự phức tạp về kinh tế và ngoại giao đối với thế giới 

Tây Phương, và bất cứ ý định nào để ép buộc Bắc Kinh nhượng bộ 

đều vô ích, ông Hui nói. 

“Giới lãnh đạo Trung Quốc rất có thể sẽ không nhượng bộ đối với 

bất cứ áp lực nào từ bên ngoài. 

“Điều đó sẽ làm cho mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ 

thêm căng thẳng và giới lãnh đạo Trung Quốc, hơn bao giờ hết, đã 

sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh lạnh mới với đối thủ phương 

Tây”. 

“Và Hồng Kông sẽ trở thành một “một Berlin thứ hai”, theo nhận 

định của nhà tranh đấu dân chủ Joshua Wong. 

Thái độ cứng rắn của Trung Quốc hiện nay đối với Hongkong chỉ 

là màn đầu trong kế hoạch dẹp tan cuộc đấu tranh kéo dài trên hải 

đảo này của Tập Cận Bình. 

Tham vọng của Trung Quốc không chỉ có thống nhất Hongkong 

mà còn phải thống nhất Đài Loan dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng 

Sản. 

“Sau Hongkong, sẽ đến Đài Loan, chúng ta sẽ thấy một sự gia 

tăng từng bước để cô lập và hăm dọa Đài Loan,” ông Shoebridge 

nói. 

Sự thành công Đài Loan về phương diện kinh tế và chính trị cho 

thấy rằng Đảng Cộng Sản Trung Quốc tự cho là một chọn lựa duy 

nhất để cai trị toàn cõi lãnh thổ đất nước Trung Hoa là hoàn toàn 

sai. 

“Úc và các nước dân chủ khác phải hành động để Đài Loan 

không bị cô lập và đe dọa bởi Trung Quốc,” ông nói. 

Nguồn: Why China wants to crush Hong Kong: Beijing’s power 

play to seize control and spread authoritarian rule 

https://www.news.com.au/finance/economy/world-economy/ 

why-china-wants-to-crush-hong-kong-beijings-power-play-to- 

seize-control-and-spread-authoritarian-rule/news-story/b0dbd5cd- 

9307220c2545e4af1c213a41 

. 

TRANG 87



Nữ anh hùng Cô Giang đã “tủi thân 

không được chết vinh dưới cờ” 

Trần Quốc Việt 

Cô Giang (1909-1930) là người nữ anh hùng, người vợ đồng 

chí hướng của anh hùng Nguyễn Thái Học. Sau khi chồng 

và 12 anh hùng đảng viên Quốc dân Đảng bị xử tử ở Yên Bái vào 

ngày 17 tháng Sáu 1930, Cô Giang tự kết liễu đời mình vào ngày 

hôm sau ở quê chồng và để lại hai lá thư ngắn và một bài thơ. 

Nhân 90 năm ngày mất của người nữ anh hùng này, chúng tôi 

đăng lại hai bức thư ngắn và bài thơ. Chúng tôi cũng dịch một bài 

báo ngắn về Nguyễn Thị Giang, tức Cô Giang, đăng gần 3 tháng 

trước ngày những bậc anh hùng Quốc Dân Đảng bị hành hình ở Yên 

Bái và ngày Cô Giang tuẫn tiết. 

“Hai bức thư của chị như sau: 

TRANG 88



Bức thư thứ nhất: 

“Ngày 17 tháng 6,1930 

Thưa Thầy, Mẹ, 

Con chết là vì hoàn cảnh đã bó buộc con: không báo thù được cho 

nhà, rửa được nhục cho nước! Sau khi đã đem tấm lòng trinh bạch 

dâng cho chồng con ở đền Hùng, giờ con tìm về chỗ quê cha, đất tổ, 

mượn phát súng này mà kết liễu đời con! 

Đứa con dâu thất hiếu kính lạy.” 

*** 

Bức thư thứ hai: 

“Anh đã là người yêu nước! 

Không làm tròn được nghĩa vụ cứu nước, Anh giữ lấy tấm linh 

hồn cao cả để về mà chiêu binh, rèn lính ở dưới suối vàng! 

Phải chịu đựng nhục nhã, mới có ngày mong được vẻ vang! Các 

bạn đồng chí phải sống lại sau Anh, để đánh đổ cường quyền, mà 

cứu lấy đồng bào đau khổ!” 

*** 

Bài Thơ: 

“Thân không giúp ích cho đời! 

Thù không trả được cho người tình chung! 

Dẫu rằng đương độ trẻ trung, 

Quyết vì dân chúng thề lòng hy sinh. 

Con đường tiến bộ mông mênh, 

Éo le hoàn cảnh buộc mình biết sao! 

Bây giờ hết kiếp thơ đào 

Gian nan bỏ mặc đồng bào từ đây! 

Dẫu rằng chút phận thơ ngây, 

Sổ đồng chí đã có ngày ghi tên! 

Chết đi dạ những buồn phiền, 

Nhưng mà hoàn cảnh truân chuyên buộc mình! 

Quốc kỳ phất phới trên thành, 

TRANG 89



Nguồn: Báo The Straits Times, 21 tháng Ba 1930, trang 13. 

TRANG 90



Tủi thân không được chết vinh dưới cờ. 

Cực lòng nhỡ bước sa cơ! 

Chết sầu, chết thảm, có thừa xót xa! 

Thế ru? Đời thế ru mà? 

Đời mà ai biết? Người mà ai hay.” (1) 

* * * 

Phụ nữ Đông dương phản kháng - Vai trò họ đóng trong các cuộc 

bạo loạn 

Mật thám ở Đông dương đang truy nã khắp nơi người yêu của 

Nguyễn Thái Học - một cựu giáo viên tiểu học - tên Thị Giang, 

người được cho là đã đóng một vai trò rất quan trọng nhằm chuẩn 

bị cơ sở cho cuộc khởi nghĩa ở Yên Bái và cho các cuộc nổi dậy ở 

bản xứ. 

Nguyễn Thái Học là người cầm đầu những nghĩa quân, và theo 

các lời khai của một số người dưới quyền của ông hiện nay đang bị 

bắt giam, người yêu của ông Thị Giang đã phụ trách công tác tuyển 

mộ những phụ nữ trẻ và thiếu nữ để giúp cho sự nghiệp “cách 

mạng”. 

Những thiếu nữ và phụ nữ này thật sự đã thực hiện được nhiều 

công tác ích lợi nhất cho các nghĩa quân. Họ chuyền tay nhau các 

danh sách những người đóng góp tiền bạc và đã quyên được khá 

nhiều tiền; họ còn dùng ảnh hưởng của mình để thuyết phục những 

người đàn ông trong gia đình họ gia nhập các nghĩa quân và họ được 

giao phó những công tác tế nhị mà đàn ông không thể nào thực hiện 

tốt hay an toàn. 

Chú thích: 

(1) Trích từ tác phẩm Nguyễn Thái Học, chương 43 tựa đề Chị 

Giang của nhà văn Nhượng Tống-một người đồng sáng lập Việt Nam 

Quốc Dân Đảng. 

TRANG 91



Bài học từ khủng hoảng 

Huy Lâm 

D 

ưới con mắt của nhiều nhà nghiên cứu, biện pháp cách ly do 

Covid-19 đã tạo ra một loạt các cuộc thí nghiệm trong lãnh vực 

khoa học xã hội chưa từng có trước đây. 

Đây có thể xem như những cuộc thí nghiệm mà không một ai tình 

nguyện tham gia, và rất nhiều những thay đổi trong xã hội mấy tháng qua 

đã gây ra không ít những khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, nếu nhìn ở 

quan điểm tích cực, tại sao ta không lợi dụng tình trạng hiện nay để học hỏi 

thêm kinh nghiệm hầu có thể mang lại hữu dụng cho cuộc sống của chúng 

ta về sau, chẳng hạn như kinh nghiệm về tiền bạc cũng như cách thức sống 

mà chúng ta đã trải qua trong thời gian qua. Kinh nghiệm này sẽ là những 

bài học quý giá giúp chúng ta ít nhiều trong việc kiểm soát chính cuộc sống 

của chúng ta để từ đó phần nào có thể mang lại hạnh phúc và bảo đảm về tài 

chánh cho cuộc sống một khi cuộc khủng hoảng hiện nay lắng dịu xuống. 

Thời gian qua, với lệnh đóng cửa ban hành khắp nơi, thời gian ở trong 

nhà của mọi người có thể nói nhiều hơn bao giờ hết. Đối với những người 

tới tuổi chuẩn bị về hưu, tại sao không lợi dụng thời gian này để làm quen 

với cuộc sống nghỉ hưu xem có thích hợp với mình hay không. 

TRANG 92



Các nhà kinh tế vẫn thường khuyên những ai đang có ý định về hưu 

là hãy thử trước, cũng giống như ta thử lái một chiếc xe mới vậy, xem có 

thích hợp không trước khi quyết định. Lý do là vì nhiều người thường đánh 

giá thấp về những thói quen sinh hoạt trong cuộc sống từ bấy lâu nay bỗng 

dưng thay đổi đột ngột làm cho họ cảm thấy ngỡ ngàng. 

Kết quả một cuộc nghiên cứu của Đại học Mannheim tại Đức cho thấy 

nhiều người cứ tưởng rằng khi nghỉ hưu người ta sẽ có nhiều thì giờ rảnh 

rỗi, nhàn hạ và từ đó cuộc sống của họ sẽ hạnh phúc. Nhưng sự thật là chỉ 

ít năm sau thì những người này bỗng cảm thấy hối hận vì quyết định này. 

Đây là một lỗi lầm rất thông thường. Theo một nghiên cứu của Ngân 

hàng Dự trữ Liên bang (Federal Reserve), cứ mỗi bốn người nghỉ hưu thì 

có hơn một người cuối cùng trở lại làm việc. Một trong những lý do chính 

là nhiều người về hưu thật sự không thích… nghỉ hưu. 

Trong những điều kiện bình thường, rất khó để ta có cơ hội thử trước 

để tìm hiểu xem cuộc sống nghỉ hưu nó ra sao, là vì hầu hết mọi người đều 

quá bận rộn không thể lấy đâu được vài tuần nghỉ ngơi không phải làm gì. 

Nhưng đại dịch Covid-19 có thể mang lại cơ hội để nghiệm thử xem cuộc 

sống không phải làm gì hết nó như thế nào – đặc biệt đối với những ai trong 

thời gian qua hãng xưởng cho tạm nghỉ hoặc làm việc bán thời gian ở nhà. 

Nếu là người gặp khó khăn với cuộc sống cách ly xã hội thì hãy nên suy 

nghĩ lại và trì hoãn dự định nghỉ hưu trễ hơn. Thay vì nghỉ hưu sớm thì nên 

tiếp tục làm việc thêm vài năm nữa. Nhiều người sau khi nghỉ hưu lại đâm 

ra nhớ sở làm, nhớ đồng nghiệp của họ và bỗng dưng thấy thì giờ rảnh rỗi 

của họ trở nên vô vị và thiếu mục đích. 

Nghỉ hưu trễ hơn còn có cái lợi là bảo đảm thêm phần tài chánh cho cuộc 

sống. Nói chung, cứ mỗi năm làm việc thêm thì phần lợi tức sau khi nghỉ 

hưu sẽ được tăng thêm khoảng từ 5% đến 10%. 

Một trong những ảnh hưởng lớn nhất đại dịch Covid-19 mang đến là 

việc chi tiêu của giới tiêu thụ giảm đáng kể. Theo các dữ liệu của NPD, 

một công ty nghiên cứu thị trường, mức độ chi tiêu của người Mỹ trong 

cuối tháng Tư đã sút giảm 23% so với cùng thời gian năm ngoái, là điều 

rất bất lợi cho kinh tế. Nhưng đổi lại, sự sút giảm này mang đến cho ta cơ 

hội hiếm có để tìm hiểu xem về sự tương quan giữa chi tiêu và hạnh phúc 

trong cuộc sống. 

Các nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng nghèo khổ gây ra nhiều tổn thất về 

mặt tinh thần. Tuy nhiên, cho đến nay các học giả vẫn còn tranh luận với 

nhau về đề tài là tiền có mua được hạnh phúc hay không, ít nhất là trong 

TRANG 93



trường hợp khi người ta có đủ tiền để có thể trang trải cho những chi tiêu 

căn bản trong cuộc sống. 

Ví dụ, một nghiên cứu của hai khôi nguyên Nobel về kinh tế là Daniel 

Kahneman và Angus Deaton cho thấy rằng những lợi ích về tinh thần do 

tiền mang lại bắt đầu giảm đi khi người kiếm được hơn $75,000 một năm. 

Những nghiên cứu gần đây hơn cho thấy sự giảm đi đó bắt đầu gần với con 

số $105,000. 

Cùng lúc, một nghiên cứu của Ashley Whillans thuộc Phân khoa Kinh 

doanh của Đại học Harvard cho thấy rằng tiền có thể mua được hạnh phúc 

– là vì tiền có thể dùng để mua thêm thì giờ rảnh rang. Thay vì mua chiếc 

máy cắt cỏ thì tại sao không dùng tiền đó trả cho người khác cắt cỏ cho ta 

để ta được nghỉ ngơi thoải mái. 

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, ảnh hưởng của tiền lên cuộc sống 

của mỗi người có khác nhau, do đó tiền có mua được hạnh phúc hay không 

ở mỗi người cũng có những mức độ khác nhau. Đại dịch Covid-19 có thể 

cho ta cơ hội để tìm hiểu xem tiền ảnh hưởng đến cuộc sống của ta ra sao. 

Hãy thử nghĩ xem việc giảm chi tiêu trong thời gian cách ly đã ảnh 

hưởng ra sao đến hạnh phúc cuộc sống của ta. Nếu ảnh hưởng đó nhiều thì 

nên tiếp tục theo dõi cảm xúc của mình trong khi cuộc sống đang dần trở 

lại bình thường. Cảm xúc có thay đổi gì khi ta cắt giảm chi tiêu 10%? Nếu 

cắt giảm 5% thì sao? 

Mặt khác, nếu cảm thấy cuộc sống vẫn không có gì thay đổi mặc dù đã 

thử chi tiêu ít hơn trước thì điều đó cho thấy là ta có thể tiết kiệm nhiều hơn. 

Một trong những điều lo ngại về việc khuyến khích người Mỹ tiết kiệm 

thêm là nó có thể đưa tới tình trạng một số gia đình mắc nợ nhiều hơn vì 

đâm ra họ lại tiêu xài những món lớn. Tiêu xài là một thói quen (hay thói 

tật) rất khó thay đổi. Khi người ta quen tiêu xài rồi mà nay bắt nhịn thì làm 

sao chịu được. Tuy nhiên, nếu cuộc khủng hoảng Covid-19 dạy cho ta được 

bài học gì thì đó là nếu thấy tiêu xài ít đi mà cuộc sống vẫn được thoả mãn 

thì tại sao không làm. 

Nhiều nhà nghiên cứu về hành vi con người tin rằng nhiều người không 

biết tiêu tiền cho có hiệu quả, ít nhất nếu mục tiêu là để đạt được mức hạnh 

phúc cao nhất. 

Thomas Gilovich, giáo sư tâm lý học tại Đại học Cornell, nói rằng người 

ta thườngchi tiêu quá nhiều vào những thứ vật chất nhưng lại ít để ý tới 

những thứ mang lại trải nghiệm cho bản thân. Vấn đề của những thứ vật 

chất, ví dụ một chiếc áo len hay một đôi giày mới, là ở chỗ chúng đập vào 

mắt làm ta thích ngay nhưng rồi sau đó sẽ mau chán. Ngược lại, những thứ 

TRANG 94



liên quan đến trải nghiệm, chẳng hạn như đi nghỉ mát, lại thường có khuynh 

hướng tạo ra niềm vui lâu dài và làm người ta nhớ hơn. Thậm chí sau khi 

đã về nhà rồi, dư âm của nó vẫn còn và vẫn gây được niềm vui khi người 

ta hồi tưởng lại khoảng thời gian cùng xum vầy cùng với những người thân 

yêu, xem lại những bức ảnh chụp về kỳ nghỉ. Những trải nghiệm này không 

nhất thiết phải tốn kém: một cuộc đi bộ trong rừng cũng có thể mang lại 

những giây phút hạnh phúc như khi người tađang ở trong một khu nghỉ mát 

sang trọng vậy. 

Và trận đại dịch cho ta cơ hội để khám phá xem những thứ chi tiêu nào 

có thể mang đến hạnh phúc nhiều nhất. 

Trước đại dịch, có lẽ nhiều người có thói quen đi ăn tiệm vài lần trong 

tuần. Nhưng kể từ khi cách ly, nhiều nhà hàng đóng cửa, có bao nhiêu 

người thấy nhớ những món ăn ở nhà hàng? Hoặc có thể phòng tập thể dục 

ta thường ghé vừa mở cửa lại và sắp tới đây là cửa tiệm quần áo quen thuộc. 

Vậy khi những nơi này mở cửa hoạt động trở lại thì cuộc sống của ta có 

thấy vui vẻ hơn không và nơi mở cửa nào làm cho ta vui nhất? Những điều 

trên có thể giúp ta hiểu rõ hơn về những thứ vật chất gì sẽ mang lại nguồn 

hạnh phúc cho cuộc sống của ta cả trước và sau khi quyết định nghỉ hưu. 

Theo nguyên tắc thông thường, hãy loại bỏ những thứ chi tiêu nào 

không làm ta bận tâm. Nếu có chi tiêu nào làm cho ta nhớ hay bận tâm đôi 

chút thì thử cắt giảm chi tiêu xuống một nửa để xem nó có ảnh hưởng gì 

không. Hãy đầu tư (chi tiêu) vào những thứ vật chất thật sự gây ảnh hưởng 

đến cuộc sống tinh thần của ta. 

Đương nhiên những thử nghiệm này không hẳn là hoàn hảo là vì trong 

những thử nghiệm này không bao gồm ảnh hưởng từ bên ngoài, chẳng hạn 

từ những người thân quen. Những món ăn nấu ở nhà có thể kém ngon đi rất 

nhiều một khi lệnh cách ly được gỡ bỏ và nếu một ngày nào đó có người 

bạn khoe về một món ăn rất ngon của một nhà hàng vừa mới mở. Điều này 

có thể cám dỗ và kích thích vị giác của ta đến nỗi không thể cầm lòng được. 

Cuộc đời là một chuỗi những thử nghiệm mang đến cho ta những bài 

học hữu ích. Trận đại dịch lần này cũng không ngoại lệ và vì thế ta không 

nên bỏ lỡ cơ hội. 

Chúng ta đang sống trong một thời điểm mà xã hội đang có những thay 

đổi lớn sẽ làm ảnh hưởng tới cuộc sống của mỗi người và điều quan trọng 

là chúng ta hãy ráng học được những gì có thể học được từ những thay đổi 

này. 

Huy Lâm 

TRANG 95



Những Suy Tưởng Về Bất Bạo Động 

Trong Một Thế Giới Đầy Bạo Lực 

Peter Harvey - TS.Đỗ Kim Thêm dịch 

Giáo lý Phật giáo và những nguyên tắc liên quan đến việc dùng 

bạo lực có đề ra như sau: 

(1) Giới đầu tiên của Phật là cam kết từ bỏ ý tưởng gây tổn hại 

hay giết bất cứ sinh vật hữu tình nào, dù trực tiếp hay qua trung 

gian người khác. 

(2) Nhấn mạnh đến lòng từ bi bác ái. 

(3) Theo đuổi lý tưởng trong một lối mưu sinh liêm chính, một 

yếu tố trong Bát Chánh Đạo đưa tới Niết Bàn, nhằm ngăn ngừa 

được cuộc sống gây đau khổ cho tha nhân. 

Trong số những hình thức được kể ra về việc mưu sinh bất chính 

là cuộc sống bằng mua bán vũ khí. Chấp nhận những giới luật này 

thì chiến tranh và các hình thức sử dụng bạo lực có thể biện minh 

được không? 

Giáo lý của nhà Phật nhắm vào một tình trạng hoàn toàn bất bạo 

động, dựa trên sự tỉnh thức và nội lực bắt nguồn từ tâm tỉnh lặng. 

TRANG 96



Dẫu cho con người không hề hoàn hảo, khi con người sống trong 

một thế giới mà người khác mưu tìm lợi thế bằng bạo lực, vì họ phải 

luôn đối đầu với nghịch cảnh, thì ta có nên đáp ứng lại bằng cách 

phòng thủ bằng bạo lực không. Chủ trương hiếu hoà có thể là một 

lý tưởng, nhưng trong thực tế Phật tử thường dùng bạo lực để thủ 

thân mình hay bảo vệ quê hương, nếu không nói đến việc đôi khi 

dùng bạo lực tấn công, như bất kỳ nhóm ngưòi nào khác. Phật tử 

bình thường có thể cảm thấy rằng không thể dùng phương cách bất 

bạo động một cách tuyệt đối, đặc biệt là khi họ còn bị ràng buộc 

với quá nhiều thứ mả họ cảm thấy đôi khi mình cần phải sử dụng 

bạo lực để bảo vệ. Dĩ nhiên, họ có thể tử bỏ tất cả để quy y thành 

sư tăng, nhưng họ không thể sẳn sàng khấn nguyện cho hết mức 

độ của mình. 

Có vài kinh điển đã nói đến chiến tranh và dùng bạo lực để trừng 

phạt, nhưng tìm cách biến đổi quan điểm thông thường của thế gian 

là bạo lực cũng đôi khi cần thiết bằng cách là đối thoại với một lý 

tưởng không dùng bạo lực. Về điểm này, Phật có nói đến mình như 

một người xuất thân từ giai cấp lãnh chuá. Trong hai bài pháp ngắn, 

Phật có bình luận về hai cuộc chiến xảy ra khi ác vương A Xà Thế, 

Ajàtasattu, tấn công vào lãnh thỗ của chú mình là vua Ba Tư Nặc, 

Pasenadi, cũng là một tín đồ của Ngài, và được coi như là người 

luôn làm việc thiện. 

Trong cuộc chiến đấu tiên, vua Pasenadi bị đánh bại và rút lui. 

Đức Phật có suy nghĩ về sự bất hạnh này và ngài nói rằng: “Chiến 

thắng gieo thêm hận thù, người bại trận sống trong đau khổ. Hạnh 

phúc thay cho một đời sống an hoà, từ bỏ đưọc mọi chuyện thắng 

thua. Điều này cho thấy rõ rằng sự chinh phục đem lại bi đát cho 

người thua cuộc mà chỉ đưa tới thù hận và dường như chỉ muốn 

chinh phục lại kẻ chinh phục.” 

Trong cuộc chiến thứ hai, vua Pasenadi đã thắng và bắt được 

vua Ajàtasattu, nhưng ông tha mạng và chỉ tịch thu toàn bộ vũ khí 

và nắm quân đội. Đức Phật đã luận giải rằng: “Người ta có thể hôi 

của người để phục vụ cho cứu cánh của mình. Nhưng khi họ hôi của 

người khác thì người mất của lại hôi của người khác. Cho đến lúc 

mà quả ác báo chưa chín mùi, thì kẻ điên nghĩ đó chính là cơ hội, 

nhưng khi ác báo đã đủ rồi thì kẻ điên chịu khổ. Giết người thì sẽ 

bị người giết lại, chinh phục người thì sẽ bị người chinh phục lại, sỉ 

nhục người sẽ bị người sỉ nhục lại. Phẫn nộ gây thêm phiền não. Ai 

TRANG 97



lấy của ngưòi sẽ bị người lấy của lại, đó là luật tiến hoá cuả nghiệp 

báo.” 

Điều này chỉ rõ gây hấn chỉ đem tới phản công bằng bạo lực để 

phòng vệ mà không cần phải biện giải, vì được coi như là quả nghiệp 

của kẻ tấn công. Khi phản công như thế xảy ra thì không còn cần 

biện minh nửa. Chính thế mà gây hấn cần ngăn chận. Pasenadi, một 

người phòng thủ hiếu hoà không thoát được lời chỉ trích. Dĩ nhiên 

tha mạng của kẻ thù bị đánh bại là một điều tốt, nhưng lại để kẻ thù 

này không tự bảo vệ được khi không còn quân đội, thì điều này coi 

như là chất chứa thêm cho bất ổn. 

Khantipalo đã luận giải như sau: “Chỉ cần tóm tắt sự vô nghiả 

của chiến tranh nhằm giải quyết xung đột trong hai dòng. Đức Phật 

thấy được hành vi của vua Pasenadi tóm thâu quân đội của đứa 

cháu của mình là không hiệu quả. Kết quả là làm khó khăn thêm 

cho vua Ajàtasattu giải quyết việc chinh phục Kosala, mà vua có thể 

làm được.” Trong thời đại của chúng ta, việc đòi hòi nước Đức phải 

bồi thường chiến tranh sau Đệ Nhất thế chiến là một tấm gương tốt 

khác–Báo thù của chúng ta chỉ lôi keó theo báo thù của họ, như 

chúng ta đã thấy trong trường hợp Hitler và Đệ Nhị thế chiến. 

Kashi Upadhyaya luận giải rằng những đoạn kinh nêu hình ảnh 

về một ngưòi phòng thủ hiếu hoà chỉ là một là một điều tốt ở một 

mức độ vừa phải, mà không đạt được lý tưởng của việc hoàn toàn 

bất bạo động. 

Trong khía cạnh khác, Elizabeth Harris nói đoạn kinh trích này 

cho thấy đây là một sự chấp nhận một thực tại chính trị mà thế giới 

là một thực tại như thế, vai trò của Pasenadi trong việc gìn giử giang 

sơn chống lại ngoại xâm được xem là cần thiết và đáng ca ngợi. Có 

lẽ điểm mấu chốt của vấn đề là khi người ta từ bỏ thành bại thì có 

còn là nhà vua hay không, hay lại phải quy y thành một nhà sư theo 

đuổi mục tiêu lý tưởng này. Đoạn kinh này không chỉ rõ. 

Harris chắc chắn đã sai lầm khi nói rằng hành vi của Pasenadi là 

đáng ca ngợi. Ông ta đã mô tả quá đơn giản hành vi trong một chừng 

mực giới hạn, tùy theo cảm xúc và hoàn cảnh của mình. Ngoài ra, 

Pasenadi than vãn với Đức Phật về quan tầm trọng vai trò của một vị 

vua, mà chủ yếu là thúc đẩy những việc như là ham muốn và chinh 

phục. Đức Phật đã giúp ngài soi lại tâm mình về những việc lương 

TRANG 98



thiện bằng cách nhắc nhở ngài rằng vua cũng như bao nhiêu người 

khác, vua cũng sẽ chịu vòng lão tử. 

Dù thế, vấn đề còn lại đối với một vị vua, một Phật tử thuần 

thành, thì việc cai trị không bằng bạo lực là điều có thể làm được 

hay không hay lại phải tìm một cách thỏa hiệp một cái gì đó như vua 

Pasenadi đã làm. Đức Phật ngạc nhiên khi nếu một vị vua trị vì khi 

dùng Chính Pháp của Phật (công bằng, đức độ và chính trực) được 

không, không trực tiếp giết người, không gây ra sự giết người, không 

chinh phục và không gây ra sự chinh phục, không khổ và không gây 

khố cho ai. Trước khi trả lời câu hỏi của chính mình, ma vương xuất 

hiện trước ngài và khuyến khích ngài hãy làm như một vị vua. Ngạc 

nhiên khi thấy ma vương lại khuyên ngài như thế, ngài thấy rằng 

các vị vua không thể nào tránh được vòng luyến ái, gây phiền não, 

mà một người phóng khoáng không thể tránh được chiều hướng 

này. Có lẽ điều này ám chỉ rằng làm vua mà phóng khoáng thì không 

thích hợp, trong khi đối với mọi nguời thường khác thì quy luật bất 

bạo động vẫn còn là một điều có thể làm được, dù là nguy hiểm của 

nhũng lạm do ràng buộc vào lạc dục cần luôn được cảnh tỉnh. 

Thực ra, Đức Phật có nói rằng chính Ngài là một minh vương, 

Cakkavatti, không sử dụng bạo lực trong quá khứ. Là vua nhưng 

dùng bằng Chính Pháp của Phật, là người trị vì tứ phương, là người 

đã lập được an ninh trong lảnh địa của mình. “Ta đã có hơn một 

ngàn người tùy tùng mà còn là những anh hùng, những kẻ chinh 

phục được quân thù. Ta luôn nghĩ đến trần gian được biển vây bọc 

này, sẽ được chế ngự bằng Đạo Pháp mà không cần có gây gộc hay 

kiếm cung.” 

Nói như thế không vì Minh vương Cakkavatti không có quân 

đội. Theo kinh Minh Vương, Cakkavatti Sihanàda Sutta, sau khi 

phụ vương Cakkavatti thoái vị để quy y, cũng có vua đề ra quân luật, 

bằng cách đi tứ phương một với quân đội mình, với những kẻ thù 

nay muốn thần phục và chấp nhận lời khuyên quy y theo ngũ giới. 

Chính thế mà bất bạo động là điều cần thiết. Đó là điều tại sao 

mà ngài nói ngài cai trị bằng Chính Pháp của Phật để bảo vệ mọi 

thành phần dân chúng khỏi tội phạm và nghèo đói, và ngài cũng 

tham vấn các bậc chân tu về những gì gọi là thiện và ác. Dĩ nhiên, 

liên hệ đến tội phạm hàm chứa sử dụng bạo lực, dù không nhất thiết 

phải là giết người. Thực vậy, kinh Agganna nói rằng vị vua đầu tiên 

TRANG 99



được chọn lựa trong xã hội con người nhằm để ứng xử với người 

làm việc sai trái, nhưng chỉ vì với phẩn nộ, sỉ nhục hay xua đuổi 

của họ mà thôi. 

Trong những kinh đầu tiên của Phật giáo đã có nói về quy luật 

bất bạo động. Ngay cả điều này dường như chấp nhận rằng đây là 

một lý tưởng chỉ có thể phù hợp với bậc siêu phàm. Sau khi nghiên 

cứu kinh này, Harris cho rằng: 

“Điều rõ ràng là cư sĩ không bao giờ đề xuất dùng bạo lực khi đã 

có hoà hợp hay dùng bạo lực để chống lại kẻ vô tội. Nếu phải bảo vệ 

mà dùng bạo lực là cách duy nhất, thì họ không hề cố bảo vệ một cái 

gì không rỏ ràng … Người nào cảm thấy rằng bạo lực dùng để biện 

minh cho các bảo vệ sinh mệnh của người khác thì nên chú ý đến 

những hậu quả của nó... Người ta phải nhớ đến những qủa nghiệp 

nguy hiễm về những hành vi của mình mà mình phải lãnh, không 

thể tránh được… Những người như thế cần cân nhắc những động 

lực của mình… Họ phải cân nhắc những nguy hiểm trước mặt nhằm 

ngăn ngừa điều ác lớn lao hơn.” 

Phật giáo có thể hiểu được nếu một khi bạo lực được sử dụng, 

nhưng thật ra không chấp nhận. Điều này có thể tìm thấy trong kinh 

khi kể đến những hình thức thông minh hơn để tự phòng vệ. Trong 

phần giảng luận kinh Pháp Cú có kể chuyện một người đàn bà suýt 

bị chồng giết, ngườì mà bà đã cứu mạng trước kia. Khi người này lập 

mẹo tìm cách đẩy chồng mình rơi xuống tảng đá nơi bờ biển, một vị 

thần thấy được và nói rằng bà này khôn ngoan như đàn ông. Nhưng 

đúng ra thì Phật hay sư tăng nói rằng không hề có một sư chấp nhận 

trực tiếp nào về hành động có liên quan đén sử dụng bạo lực. 

Vua Ấn Độ A Dục, Asoka, (268-239 trưóc TC) được Phật tử 

vinh danh như một tấm gương cho đạo đức xã hội của Phật giáo, 

một phần vì ông đề cao bất bạo động. Trong khi thúc đẩy dân chúng 

làm theo điều này và những nguyên tắc đạo đức khác của Phật giáo, 

tự ông cũng từ bỏ thói quen sử dụng bạo lực trong vương quốc của 

mình. Thật vậy, trong kinh Manusmrti của Ấn Độ giáo nhà vua phải 

gây chiến khi ông nghĩ là các thần dân đều đồng ý đây là cách hay 

nhất để nhà vua mở rộng uy quyền, nhưng kinh Mahàbhàrata nói 

không có tội ác khi nhà vua giết kẻ thù. 

Trong thời kỳ đầu tiên lúc trị vì, trước khi quy y theo Phật giáo, 

TRANG 100



Asoka đã chiếm vùng Kalinga, nhưng pháp dụ ghi trên đá ở Kalinga 

có ghi laị nổi kinh hoàng về sự tàn sát này đã gây ra. Nhờ thế ông 

từ bỏ xâm lăng, mặc dù ông vẫn còn là đứng đầu một vương quốc 

hùng mạnh. 

Cho dù vẫn còn nắm giử quân đội và trong một chỉ dụ báo động 

cho dân vùng biên giới gây xáo trộn, trong khi ông vẫn không thích 

sử dụng quân đội để chống họ, nếu họ cứ quấy phá, thì trong trường 

hợp cần thiết ông sẽ dùng bạo lực. Ông giử mục đích mở rộng ảnh 

hưỏng của vương quốc mình, nhưng luôn tìm cách gởi sứ giả của 

mình đi để thu phục bằng Chính Pháp của Phật. Ông muốn mở rộng 

cách cai trị của mình và thành lập các liên minh. Một thí dụ nổi 

tiếng của việc này là liên kết của ông với Sri Lanka, nơi mà con của 

ông, cũng là sư Mahinda, truyền bá Phật giáo theo hình thức Phật 

giáo Nguyên Thủy. 

Kinh Đại Niết Bàn, Arya satyaka parivarta, có lẽ là kinh Đại 

Thừa ảnh hưởng bởi sắc dụ của vua A Dục, và từ đó ảnh hưởng lan 

rộng đến Tây Tạng, dạy rằng nhà lãnh đạo liêm chính phải tìm cách 

tránh chiến tranh bằng thương thuyết, xoa dịu hay có những liên 

minh mạnh. Nếu phải bảo vệ xứ sở thì nhà vua phải tìm cách chiến 

thằng kẻ thù chỉ với mục tiêu bảo vệ dân mình và luôn tâm niệm 

rằng đây là như cầu bảo vệ mọi sinh mạng, không quan tâm đến cá 

nhân và tài sản của mình. Bằng cách này nhà vua mới tránh qủa 

báo của việc chém giết. Trong chiến tranh, nhà vua không thể trút 

hết oán giận bằng cách đốt cháy thành thị hay làng mạc, phá huỷ 

các kho chứa, cây trái hay thu hoạch mùa màng, vì đây là đây là tài 

nguyên chung cho mọi sinh vật hữu tình để sống, mà họ là người vô 

tội, kể cả những vị thần địa phương hay thú vật. 

*** 

Peter Harvey, Giáo sư Phật học tại đại học Sunderland, Anh quốc 

và là Biên tập viên cho tạp chí Journal of Buddhist Ethics và Contemporary 

Studies in Buddhism. Nguyên tác bản dịch là một trích 

đoạn của Chapter VI War and Peace, An Introduction to Buddhist 

Ethics, Cambridge University Press, 2000, 239-285. 

Bản dịch là một trích đoạn của Chương I Chiến tranh và Hoà 

bình, trang 15-21 trong sách Quan Điểm của Phật Giáo Trước Các 

Vấn Đề Hiện Đại do Ananda Viet Foundation xuất bản năm 2017. 

TRANG 101



Melbourne với 

Người Tình Mùa Đông 

Tamar Lê 

TRANG 102



Hễ cứ nghe đến mùa đông, thì tay chân như giá băng, 

vì “hôm nay lạnh mặt trời đi ngủ sớm,” rồi thì có 

“người cô lữ đêm đông không nhà”... Buồn ơi là buồn.. 

Nhưng ở thành phố lãng mạn yêu kiều Melbourne thì 

khác hẳn, mùa đông thì lạnh thật, nhưng mặt trời mặt trăng 

không chịu đi ngủ sớm... chơi luôn đến hai giờ sáng, kèn 

trống, lời ca tiếng nhạc, với những bước chân không chịu 

âm thầm... và rồi ai cũng muốn làm người tình trăm năm của 

Melbourne vào đông. 

Đường vào tim em ôi băng giá 

Trời mùa đông mây vẫn hay đi về 

Vẫn mưa, mưa rơi trên đường thầm thì 

Vì đâu mưa em không đến 

Đêm cuối tuần, trong túp lều lãng mạn nằm trên ngọn 

đồi cạnh giòng sông Mairbyrnong, của hai người tình mùa 

đông mà Melbourne hằng yêu mến, Uyên Di – Viễn Trình, 

TRANG 103



một nhóm bạn bè, tập họp để vui mừng sinh nhật của Tony 

Trịnh, người nghệ sĩ thật là phong trần lãng tữ, và đầy tình 

người đủ để sưởi ấm mùa đông. 

Cuộc đời thật kỳ diệu, trời càng buồn, tiếng hát của bạn 

bè càng da diết, thiết tha. Quỳnh Hương và tôi đã nhiều lần 

nghe Tony Trịnh, Dung, Thu Hương, Hồng Yến, Trâm Anh, 

Mỹ Linh, Nghiêm Lệ, Thanh Lan, Đoàn Sơn, Vũ Lâm.... ca 

trên rất nhiều sân khấu, dưới ánh đèn màu, các bạn là thần 

tượng của sân khấu Melbourne về đêm, vậy mà... đêm nay 

những giọng ca này vụt cao tuyệt vời, như gió chiều êm ả, 

và biển khơi ngàn trùng. Tôi mỉm cười thầm nghĩ: “Thế nào 

Ông Trời cũng xuống đây, rón rén núp ở sau vườn ngự uyển 

của Uyên Di, yes, đang tận hưởng từng giọng hát em và anh, 

để rồi nhớ lại một thời ta đã... yêu.” 

Ban nhạc quá tuyệt vời với tiếng kèn saxophone của Vũ Lâm, 

guitars của Viễn Trình, Duy, Andy, Tony Trinh, Đoàn Sơn, keyboard 

của Định, làm réo rắt lòng người. Ngoài tiếng hát được 

yêu bốn mùa, có những giọng ca đang ‘từ từ vượt thời gian’, 

TRANG 104



hăng hát đóng góp vào đêm văn nghệ như Mail Linh, Quỳnh 

Hương, Andy Ngô..và Tamar Lê đến từ (Ngã Ba Ông Tạ). 

Ngoài việc ăn uống linh đình, đêm về còn bị đưa vào gió 

hú đồi ma... Ai cũng ngồi sát nhau, vừa run vừa muốn được 

ma đè, vì những chuyện ma được kể quá rùng rợn... Yes, đêm 

càng khuya, bên ngọn lửa hồng, cảm giác như ở trong nghĩa 

địa hoang tàn..., nghe chuyện ma thì vừa sợ vừa....khoái, 

như nghe mẹ kể chuyện năm xưa. 

Tối hôm đó ai ra về cũng thấy tâm hồn mình còn vấn 

vương đêm sinh nhật của Tony Trịnh, còn thấy tình người 

mặn mà hơn, và chắc chắn không có đêm nào đi vào lòng 

người như đêm nay. 

Người về đêm nay hay đêm mai 

Người sắp đi chưa hay đi rồi 

Tôi muốn hỏi thầm người rất nhẹ 

Tôi đưa người hay tôi đưa tôi.. 

. 

TRANG 105



Mùa Hạ, về Phương Bối 

Nguyễn thị Hàm Anh 

Đồi thông Phương Bối của nhà thơ Nguyễn Đức Sơn 

Phương Bối có một sức thu hút lạ lùng đối với tôi, kể từ lần 

đầu tiên khi tôi đọc thấy địa danh đó lạc giữa những ngổn 

ngang trong tác phẩm Vòng Đai Xanh của Ngô Thế Vinh. Một buổi 

tối, tình cờ tôi gặp Nguyễn Đức Sơn tại gallery ở đường Bà Huyện 

Thanh Quan, cổ quàng khăn, đầu đội bê-rê, vai mang túi thơ, đúng 

là túi thơ vì khi hỏi đến là thơ trong túi rút ra liền. Cuối tuần Sơn 

về nhà nhưng tôi mắc bận nên không thể đi cùng. Mãi đến tuần 

rồi, Tuệ điện hỏi đi chơi không, chỉ mười phút sửa soạn túi xách 

để mất gần năm giờ đồng hồ rong ruổi trên quốc lộ 20 từ Saigon 

đến Bảo Lộc. 

Lối đi lên xã Lộc Châu khá rộng rãi. Hai bên nhà cửa liền liền 

trong những khoảnh sân nhỏ. Càng vào sâu càng thưa dần, tới 

đầu dốc Sơn Núi thì không còn nhà nữa, dốc dài mang tên người 

TRANG 106



Thi sĩ Nguyễn Đức Sơn vừa qua đời sáng 11/6, thọ 83 tuổi. 

chủ của nó suốt mấy chục năm qua. Con đường đất đỏ mấp mô 

sỏi đá lượn dài ngoằn ngoèo trước mặt. Những cơn mưa đầu mùa 

của mùa mưa đến muộn đã trải rờn rờn trên hai bờ cỏ biếc. Tôi 

tần ngần trước mấy vuông gạch trắng rạn vỡ dưới chân, một mảnh 

nền tịch dương của một mái am xưa còn sót lại đây, lối mòn dẫn 

lên đỉnh đồi um tùm cỏ dại, nhưng từng bụi kim châm vẫn vươn 

lên những bông hoa vàng lộng lẫy và hai hàng thông ba lá thật cao, 

cao đến ngẩng đầu nhìn lên, thấy hồn vời vợi vút bay. 

Sơn dẫn tôi đi chơi vòng vòng, xuống thung lũng, thăm nương 

chè, lội qua các bụi cây gai góc xem mỏ cao lanh!? Trên vạt đồi bồ 

đề, cỏ ướt làm đôi giày mỏng ướt sũng, tôi phải sải chân mới bắt 

kịp bước và nghe được những gì Sơn đang thao thao không dứt. 

Sơn mời tôi ăn mấy múi mít Tố nữ bổ ra trên chiếc nia rộng đặt 

dưới đất. Đồi cao đất cát nên không khơi giếng được, nước phải 

xách từ phía duới chân đồi lên. Tôi chắt chiu ca nước rửa tay, mấy 

giọt long lanh rớt đọng trên bụi ngọa tùng. Tôi nhìn mình trong 

giọt nước, làm sao ở đó có thể soi thấy suốt cõi ta- bà thế giới và 

trong một sát-na, thấu ngộ được lẽ vô thường của kiếp nhân sinh 

TRANG 107



đầy rẫy ưu phiền? Vùng đất tâm linh này đã gắn chặt với nhà thơ 

mang một định mệnh khắc nghiệt, và kéo theo đó cả một gia đình 

với các sinh linh nhỏ nhoi, cũng đang bắt đầu cháy lên những đốm 

lửa tịch mịch. (1) 

Tôi ngoảnh nhìn lên Sơn đang đứng cạnh túp nhà tre mới cất 

trông xuống thung lũng. Xa xa, dải núi Đại Bình nằm trải suốt cả 

một khoảng chân trời trước mặt. Đắp đập ngăn suối, trồng rừng, 

xây chùa... những dự định to tát chắc mãi mãi vẫn chỉ là ảo vọng 

nằm trong một giấc mơ ngông cuồng. Trong túp nhà đó, Sơn chỉ 

sống một mình, Phượng và hai con gái Phương Bối, Tiểu Khê vẫn 

ở trong gian nhà vốn là chiếc am cũ gần đó. Năm con trai bị đuổi 

ra khỏi nhà, làm gì, sống sao tùy ý. Số phận của một con người bị 

đày đến tận cùng sự cô độc. 

Phượng đưa tôi xuống triền đồi. Mỏi chân quá, tôi rải đám lá 

khô ngồi bên vệ đưòng, nhìn hoàng hôn xỏa cánh. Mênh mông lùa 

xuống mênh mông. Lòng ơi sao cũng trống không như chiều (2) , và 

nghe Phượng kể lể chuyện đời mình. Niềm vui và nỗi buồn, hạnh 

phúc và khổ đau trộn lẫn. Mồ côi mẹ, vào ở trong chùa từ khi lên 

năm tuổi, rồi lấy chồng sớm. Tôi nhìn gương mặt Phượng nghiêng 

nghiêng sau mái tóc rủ, trong vóc dáng tiều tụy hao mòn đó, vẫn 

còn phảng phất nét ngây thơ và thấp thoáng nhan sắc của một 

thời. Phượng kể tôi nghe về những ngày đau thập tử nhất sinh, 

nằm chết lịm trên nền hồ nước khô lạnh, rồi sống lại, tóc rụng 

trơ đầu trọc, vịn thành giường bệnh viện tập men đi, để trở về Đại 

Lào, lại chui vào hồ nước ở, chính xác là chui vì lòng hồ khô nước 

chỉ khoét một lỗ nhỏ bên chân thành đủ vừa khom người bò vào. 

Những buổi chạng vạng, bóng tối khổng lồ ập xuống chung quanh, 

mẹ con co ro ôm nhau chờ cha mang gạo về nấu cơm. Phượng cứ 

miên man mãi, chìm đắm trong những mảnh hồi ức lộn xộn, chắp 

nối. Tuy nhiên, khi ngược dòng thời gian về buổi ban đầu, thuở 

Sơn tặng Phượng vô số bài thơ xếp thành hàng chồng thì đôi mắt 

TRANG 108



u tối, xa vắng ấy bỗng lóe sáng lên. Và tôi hiểu tại sao người phụ 

nữ này có thể nhẫn nhịn chịu đựng cam go một cách can đảm như 

vậy. Trong tận địa ngục của chốn trần gian, tình yêu vẫn không hề 

bị vùi dập, đã biến thành đôi cánh, nâng Phượng vượt qua những 

chông gai khó tưởng tượng được của cuộc đời này. 

Những ngày ở Phương Bối, tôi như chìm đắm trong bầu không 

khí của thơ. Khung cảnh nơi đây quá tuyệt vời, không lạnh như 

Đàlạt, không nóng như Saigon, đồi dốc thoai thoải, không có núi 

cao đến chồn chân, mặt đất cũng chẳng bằng phẳng gây nhàm 

chán. Suốt buổi, tôi theo Yên, Lão... đi lễ chùa, đi hái sim..., 

những trái sim đen thẫm có nhiều hạt nhỏ xíu để ngâm làm rượu, 

nhai luôn cả vỏ nhung ngọt mềm. Đêm đến, trong làn ánh sáng 

bàng bạc trải khắp không gian, cả bọn kéo nhau lên đồi thông trò 

chuyện, ca hát, đọc thơ, đọc chứ không phải ngâm vì chẳng ai biết 

ngâm cả. Những cây thông non do chính tay Sơn núi trồng, ánh 

lên một màu bạc mơn mởn dưới vầng trăng mười sáu tròn vành 

vạnh. Phía dưới kia, đèn của thị xã Bảo lộc giăng dài như sao 

sa. Bất cứ khi nào, chung quanh tôi cũng đều là thơ ngân nga. 

Di truyền từ cha, các người con của Sơn đều có năng khiếu đặc 

biệt về thơ, người xuất khẩu thành thi, người không làm thơ cũng 

thuộc làu, hễ mở miệng là thơ tràn lan không dứt. Tôi sẽ không 

bao giờ quên được những ngày và đêm trăng đầu hạ này, khi được 

bước vào cửa ngõ tâm hồn của mỗi con người trong một gia đình 

kỳ lạ. Những mầm sống mạnh mẽ vươn lên từ điêu linh, những 

khắc khoải suy tư, những ước mơ đẹp đẽ, những tình cảm hồn 

nhiên của họ đã ùa vào, tràn ngập đầy ắp trong tôi. 

Hồi Nguyễn Đức Sơn mang gia đình lên Đại Lào, nơi ấy vẫn 

còn hoang vu, rừng rậm thú dữ bủa vây khắp nơi. Những năm đó, 

cuộc sóng thật khó khăn, giữa nơi vắng vẻ như vậy, sự gian truân 

càng không thể kể xiết. Những đứa trẻ lớn lên cũng hoang dại như 

núi rừng, không cách chi sinh sống được, nên tất cả đều được lần 

TRANG 109



lượt gửi vào nương náu nơi cửa chùa. Ngoại trừ Thạch đã có cuộc 

sống riêng và cắt đứt liên hệ với gia đình, Thảo nằm kia từ lâu lắm, 

nấm mồ chơ vơ trên ngọn đồi yên ả mây bay. Vân từ chối cơ hội 

xuất ngoại tu học, tạm quay về để gom tất cả bốn người em trai, 

nuôi ăn học lại dưới một mái nhà tại chân Phương Bối, trong đó 

Thủy đang theo học cao cấp Phật học tại Saigon. Yên, Không, Lão 

rời chùa về nhà theo thế học. Dù cuộc đời chỉ trải qua ở góc rừng 

quạnh hiu hoặc những ngôi chùa nghèo nàn, hẻo lánh nhưng tất 

cả đều tỏ ra rất có tư chất, đấu lý trôi chảy, lưu loát, quan tâm tới 

xã hội, đời sống, tới con người... với sự hiểu biết và một tấm lòng 

trong sáng, nhiệt thành đến lạ lùng. Những viên đá không được 

mài dũa, bị vùi lấp và lãng quên, vẫn cố tự phát tiết ra những tia 

sáng mỏng manh. 

Không, Lão tính tình còn nóng nảy, thơ thuộc lòng tuôn đọc 

nghe không kịp. Gánh nặng gia đình đè trên đôi vai mảnh mai 

của một tăng sĩ trẻ khiến trán Vân in hằn nhiều nếp nhăn. Đã 

thọ Tỳ kheo giới nên tuy về nhà, Vân vẫn mặc áo nhật-bình. Một 

người anh đảm đương vai trò của người cha thật hoàn hảo vì ngoài 

chuyện áo cơm, còn uốn nắn tư tưởng, giáo dục tư cách cho các 

em không thể chê vào đâu được. Vân sáng tác nhạc dù phải hát lên 

nhờ người khác ký âm lại, viết truyện, làm thơ... và đã ra được tập 

thơ đầu tay. Gia đình mấy anh em quây quần dưới tay Vân tổ chức 

thật gọn gàng, nền nếp và ấm cúng. Tôi cũng chú ý đến Yên nhiều. 

Yên có dáng dấp cao và gầy. Mọi cử chỉ đi, đứng, ngồi... đều thanh 

thản bình an, nhẹ nhàng mà vững vàng, ánh mắt vô cùng điềm tĩnh 

và giọng nói chậm rãi khoan thai. Chỉ là chú điệu thôi mà đã toát 

ra một dáng vẻ thiền sư đến vậy, trong trẻo và tinh khiết làm sao. 

Bị chứng bệnh rất nặng về mắt không thể chữa khỏi được nên cả 

nhà đang gấp gáp tìm một vị cao tăng cho Yên thụ giáo, trước khi 

vĩnh viễn không còn nhìn thấy những hình ảnh và sắc màu của đời 

sống. Tôi ngồi đối diện im lặng nhìn Yên mà thấy lòng se lại. Vân, 

Thủy, Yên, Không, Lão còn trẻ, quá đỗi trẻ. Những con người tình 

cảm dạt dào, khát khao một cuộc sống nồng nàn như mọi người 

TRANG 110



tuổi trẻ khác. 

Đêm rằm trăng sáng mông mênh 

Đường về cửa Phật buồn tênh một mình (3) 

Sống nơi núi rừng thanh tịnh nên thơ văn của mấy anh em tuy 

lãng mạn nhưng không cuốn hút, đa mang; bóng hình người đẹp 

chỉ là cái cớ để trang trải nỗi lòng. Nếu có luân hồi ta cưới em... 

(4) 

. Kiếp này đã chọn chiếc áo cà sa rồi, đành hẹn tái ngộ đâu đó 

trong cõi luân hồi, nhưng làm sao gặp lại được nàng giữa vô số 

vòng quay tử sinh hỗn độn đó, hở Yên? Những thiết tha ghê gớm, 

những đam mê cháy rực, Vân nói sẽ chuyển hóa thành niềm tin 

chắc chắn, và không hề nao núng dù đi trên cát bỏng. 

Sáng sớm, tôi một mình leo lên đồi thông đón bình minh. Trời 

và đất bao la khoảng khoát, chút nữa về Saigon rồi. Sơn xuống 

phố luôn nên dễ dàng gặp, Lão hẹn đến tháng chạp, khi lên sẽ 

để dành cho tôi hai giò lan Hồ Điệp ăn tết. Phượng đến ngồi bên 

cạnh lúc nào, nước mắt đoanh tròng, dặn nhớ sớm quay lại đừng 

quên nghe. Thôi, đừng khóc nữa, Phượng khóc vì sắp chia tay 

hay những nỗi niềm chất chứa vỡ oà. Tôi tháo chiếc đồng hồ trên 

tay đeo vào cho Phượng, để khi hái trà biết giờ, khỏi phải nhìn 

trời, nhìn bóng nắng. Tôi cũng đã biết thế nào là những nỗi đau. 

Đừng buồn nữa, tôi an ủi Phượng và cũng tự an ủi mình. Mặt trời 

mùa hạ đã ló dạng trên cao, sẽ lau khô đi những giọt lệ trên má 

Phượng, ánh nắng chiếu rực rỡ khắp Phương Bối, sẽ rọi sáng vào 

khung cửa mở rộng của am Mây nhỏ bé dưới kia, xua bớt đi phần 

nào những u ẩn của thế gian này. 

Nguyễn thị Hàm Anh 

(1) Ngọn lửa tịch mịch (Đinh Cường) 

(2) thơ Nguyễn Đức Sơn 

(3) thơ Nguyễn Đức Vân 

(4) thơ Nguyễn Đức Yên 

TRANG 111



Một chút xíu về cinema, 

truyện Chưởng 

Như Nguyệt 

Tối hôm qua, tôi đã đứng xếp hàng để xem phim Breaking Dawn (tạm 

dịch: Bình minh tỏa sáng). Vì xem một xuất trước xuất trễ nhất nên tôi 

đã không phải đợi lâu, chỉ khoảng hơn mười phút. Lâu lắm rồi, tôi mới đi xem 

một phim vào ngày đầu tiên chiếu trên các rạp. Loạt phim Twilight, có nghĩa 

là “Chập choạng” (nửa sáng, nửa tối, mờ ảo) nhắm vào những người trẻ tuổi, 

lứa tuổi vị thành niên; nên khi đứng xếp hàng, có lẽ tôi là một trong số những 

người… già nhất! 

Tôi đã không ngờ được chính mình và tự cảm thấy thú vị là sao tôi còn có 

thể thích được loại phim tình ái ba lăng nhăng, vớ vẩn như thế này?! Ấy vậy 

mà khi xem tin tức, tôi thấy họ có chiếu cảnh dựng lều, đủ loại người già trẻ, 

nam nữ đứng ngồi lố nhố nhiều cây số cả tuần ở Hồ Ly Vọng (Hollywood). Họ 

TRANG 112



kiên nhẫn ngồi chờ để được vào xem phim này đó ạ. Họ gồm đủ thành phần, 

đến từ khắp nơi trên thế giới (họ có …. điên không? Có “quá đáng” quá không 

nhỉ?) vì họ mê thích loạt phim này, quá ái mộ các tài tử. Họ “cuồng” đến độ 

phải nằm đường, ngủ ngoài sương gió lạnh lẽo -đôi lúc chịu cảnh mưa ướt dầm 

dề- cả năm, sáu ngày hoặc hơn, chỉ để mong có cơ hội nhìn thấy tận mắt tài 

tử chính trong bộ phim “Twilight Saga”- sẽ xuất hiện, có thể chỉ thoáng chốc 

thôi, trong ngày ra mắt cuốn phim. 

Phim đầu tiên, nghe cô bạn thân của mình khen nức nở, nào là lãng mạn 

(romantic) lắm, tài tử đẹp, chuyện tình ôi chao sao mà hấp dẫn quá, thật ướt 

át v..v…; tôi cũng tò mò đi xem nhưng chỉ thấy được được thôi. Đến phim 

thứ hai, nhất là phim thứ ba; tôi mới thật sự “khoái” và really enjoy bộ phim 

này. Xem “Bình minh rực sáng” phần một (part I, đây là cuốn thứ tư của năm 

cuốn phim Twilight Saga); tôi hơi thất vọng một chút, có lẽ gần cuối cốt truyện 

nên cho dù có những yếu tố làm ngạc nhiên, đã không còn “juicy” như trước. 

Về nhà thật là khuya, trước khi đi ngủ, nghĩ đến cuốn phim một chút, tôi mới 

chợt nhận ra rằng tôi luôn luôn thích xem, đọc những mối tình tay ba, những 

mối tình rượt đuổi nhau lòng vòng, những mối tình khổ đau, không đoạn kết. 

Hình như tôi lại luôn luôn thích nhân vật bị thua cuộc hơn mới là kỳ cục chứ! 

Loạt phim Twilight, nói về mối tình của một cô gái vẫn còn đang học trung 

học, người thường cô không yêu lại đi yêu ”vampire” (Việt Nam mình gọi là 

ma cà rồng). Anh vampire này cao ráo, rất đẹp trai. Anh chàng có một vẻ đẹp 

rất ư classic vì anh đã sống cả hàng thế kỷ, rất galant, ăn nói rất là proper (đúng 

câu, đúng văn phạm ngôn ngữ của thời xưa), đàng hoàng, lịch sự. Đặc biệt cà 

rồng trong phim này ra vào dưới ánh mặt trời tỉnh bơ cứ như là người thường 

chứ không hề bị chết cháy như trong những phim ma cà rồng khác. Gia đình 

“ma” của anh chàng giàu xụ vì nhờ có một cô em nhìn được trước tương lai, 

khi cô chơi cổ phiếu thì chỉ có ăn chứ không thua (phải chi tôi quen biết cô, 

được cô chỉ tui cho vài chiêu thì đỡ khổ biết mấy nhỉ). Riêng anh ta, anh có tài 

đọc được tư tưởng của những người chung quanh mình, chỉ có “nàng”, người 

mà anh yêu, một người rất bình thường (normal human) là anh không thể đọc 

được những gì mà nàng suy nghĩ. Nàng đặc biệt quá nên anh yêu nàng chăng, 

TRANG 113



hay tại vì duyên nghiệp, mắc nợ nhau (?) từ bao nhiêu kiếp trước, cho nên 

sống hơn cả một thế kỷ không sao, đến khi gặp nàng anh lại… sa lưới thảm! 

Một mối tình khó khăn, ngang trái như thế mới lôi cuốn được thiên hạ đến 

xem phim, nhất là với những người mà người Mỹ gọi là “hopeless romantic” 

như tôi, hihiii. Lạ hơn nữa, hấp dẫn hơn nữa là không những được ma cà rồng 

yêu, cô bé này còn được werewolf (người chó sói) yêu nữa chứ... nên chuyện 

phim lại càng thêm khúc mắc, lâm ly, hồi hộp!! 

Anh chàng người sói nhỏ tuổi hơn cô, yêu cô thật thắm thiết, điên cuồng, 

chả thua anh ma cà rồng tí nào mà còn có phần hơn. Thế mới sôi nổi, mới thiệt 

là hay chứ! Chàng chó sói gốc thổ dân Mỹ (Indian) tóc đen, người vạm vỡ, 

rắn chắc; đến với cô trong lúc cô đang đau khổ nhất, thời điểm mà anh chàng 

ma cà rồng quyết định bỏ ra đi (vì yêu cô quá, không muốn cô trở thành ma 

cà rồng nên đành quyết định hy sinh!). Mới đầu cô chỉ xem anh chàng sói như 

một người bạn thân thiết nhất nhưng về sau này cô cũng có yêu anh chàng chút 

chút, chỉ chút chút thôi nhưng cũng đủ éo le để có một mối tình tay ba đầy lôi 

cuốn! Cô không yêu chàng sói bằng chàng ma đâu, nhưng cô và chàng sói có 

một liên hệ thật đặc biệt mà ngay cả chàng ma không thể hiểu, chính chàng 

ma cà rồng đã nói với chàng sói như thế này: “Làm ơn nói chuyên với cô ấy, 

nàng nghe lời bạn, tin tưởng bạn, luôn dựa vào bạn, mong được bảo vệ. Cô ấy 

và bạn có một tình cảm rất đặc biệt, một sự liên hệ khó giải thích mà chính tôi 

cũng không thể nào hiểu nổi”. 

Có những lúc họ kình nhau, ghen tuông, tranh dành; nhưng có những lúc 

–vì muốn bảo vệ nàng- mà cả hai phải bắt tay nhau để chống lại kẻ thù; lại 

có những lúc anh ma cà rồng còn thông cảm, chịu ơn và cảm ơn anh chó sói. 

Không hiểu sao, tôi luôn luôn đứng về phía người thua cuộc, chắc tôi thấy 

tội nghiệp họ, những người thất bại trong tình trường. Yêu nhau mà lấy được 

nhau, yêu mà được yêu rồi sống với nhau đến răng long đầu bạc thì đâu có gì 

là lạ, đâu còn gì đáng nói, phải không quí vị? Yêu nhau mà dang dở cuộc tình, 

mà đau đớn chia ly thì mới được viết thành truyện, dựng thành phim. Tình rầu 

rỉ mới được viết thành những áng thơ mùi mẫn, những bài nhạc nhức nhối, rịu 

cả tim. Tôi đọc truyện, xem những phim nào mà có những mối tình tay ba, tay 

bốn, tôi đều thấy thích thú lắm. Có cách nào để nhân vật nữ yêu một lúc hai, 

TRANG 114



ba người một lúc và rốt cuộc được sống chung với tất cả những người mình 

yêu một cách đề huề không nhỉ? Sao tôi chưa được đọc một tác phẩm nào như 

thế nhỉ? Trong khi ở ngoài đời, một khách hàng (client) của tôi đã làm được 

chuyện đó. Tôi đã tới nhà của chị và nhìn thấy rõ tận mắt hạnh phúc tuyệt vời 

có một không hai (vì tôi chưa thấy ai khác) của chị. 

Chị H có tất cả 5 người chồng ở cùng chung một nhà với chị. Một người 

Mễ Tây Cơ, nhìn rất lực lưỡng, đô con; một người lai Mỹ đen điển trai, cũng 

tướng tá ngon lành, bụng six packs, muscle nổi lên cuồn cuộn (nghe tả đến đây, 

chắc các bạn gái của tôi … nuốt nước miếng một cái ực hỉ, hì hì ); một ông Mỹ 

trắng lớn tuổi (chắc giầu có, nhiều tiền, người chồng đầu tiên của chị chăng?); 

một ông người Trung Đông (Iran, Irag, Jordan? Chị có nói mà tôi quên mất) 

rất đẹp trai, có một cặp mắt đẹp kinh hồn; và cuối cùng, một ông chồng người 

Việt Nam (chắc ở vì tình nghĩa?! Tôi đoán mò thôi nhe, hehe...) nhìn hơi còm 

cõi. Dung nhan của chị thuộc vào loại trung bình thôi nhưng bù lại, chị có 

một dáng dấp cao ráo, ngon lành và một cặp ngực rất ư là sexy, hấp dẫn! Có 

lẽ kiếp trước chị … tu khéo, hoặc có lẽ mấy ông này nợ nần với chị từ muôn 

kiếp trước? Tính tình chị rất vui vẻ, hào phóng, thoải mái, biết điều, chăm đi 

chùa và biết nhiều về Phật pháp (nên có lẽ được Trời Phật thương chăng? just 

kidding, hihi…). Tôi biết, bạn có thể nghĩ: nhìn bề ngoài như thế nhưng biết 

đâu “ở trong chăn mới biết chăn có rận”, biết đâu chị cũng có những nổi khổ 

tâm, trắc trở, đau đầu mà người ngoài nhìn vào không thể nào hiểu được? Chỉ 

biết rằng theo lời chị tâm sự với tôi và theo cung cách của chị -lúc nào chị cũng 

có vẻ toại nguyện, bằng lòng với những gì mình đang có; ở chị luôn toát ra 

một vẻ tự tin, rạng rỡ và tròn đầy hạnh phúc. Tôi cho là chị đã vượt qua mọi 

trở ngại và sống một cuộc sống trên hẵn đời thường (extraordinary). Lần đầu 

tiên trong đời tôi mới gặp được một người đàn bà giầu có -giầu cả tình lẫn tiền 

và hạnh phúc nhiều như thế. 

Ai cũng thích một kết cục có hậu, “and… they live happily forever!” Đọc 

truyện cổ tích hồi còn bé, chuyện “Cô bé lọ lem”, chuyện Tấm Cám..v..v.. trải 

qua bao nhiêu khó khăn, thử thách, rồi cuối cùng cũng êm đẹp như chuyện 

thần tiên. Hoàng tử không đi lấy công chúa khác mà lại đi yêu, đi lấy một cô 

bé lọ lem; cô công chúa ngủ triền miên cho đến khi được 1 anh chàng yêu cô 

TRANG 115



ta thật tình ‘hun’ cho một cái thì tỉnh dậy. Truyện cổ tích ngày xưa, tôi đọc khi 

tôi còn bé tí... dễ thương như thế đó, thường thì lúc nào cũng có một kết thúc 

như thế này: “và… họ sống hạnh phúc mãi mãi bên nhau”…. 

*** 

Trong loạt phim “Twighlight”, tôi thấy rõ ràng mình thích nhân vật 

Jacob (anh chàng chó sói) hơn Edward (anh chàng ma cà rồng), giống 

như trong “Lục Mạch thần kiếm”, tôi đồng tình với Vương Ngọc Yến, hiểu tại 

sao Vương Ngọc Yến thích Mộ Dung Phục nhiều hơn Đoàn Dự (trước khi cô 

tiểu thư đẹp tuyệt trần này chuyển tình cảm của nàng qua anh chàng họ Đoàn 

vì anh chàng họ Mộ tối ngày cứ mong mỏi phục quốc, bỏ bê cô; chọn mộng 

làm vua nước Đại Yến chứ chẳng chọn cô). Trong “Tiếu ngạo giang hồ” thì 

tôi thông cảm với Nhạc Linh San, tôi hiểu tại sao cô nàng lại đi thương yêu 

Lâm Bình Chi đến thế?! 

Có lẽ tôi dễ bị lôi cuốn với bad guy (người ba gai) hơn? Người tử tế không 

thích lại cứ thích người có máu du côn du kề một tí,... Tôi thường nói với tôi 

là không nên như thế! Đã phải tự nhắc nhở mình là… chẳng dại. May phước 

cho tôi! Lý trí của tôi lúc nào cũng mạnh mẽ, thắng dễ dàng, thắng một cách 

vẻ vang trái tim tôi, một tim yếu đuối và ủy mị. 

Khi đọc truyện “Thần điêu đại hiệp” tôi hoan hô (bravo) mối tình không 

phân biệt tuổi tác và đẳng cấp. Một Dương Quá yêu Tiểu Long Nữ “già” hơn 

TRANG 116



và cũng là sư phụ của anh chàng. Tiếu Ngạo giang hồ thì tôi mê đọc nhất cái 

khúc Lệnh Hồ Xung yêu thầm trộm nhớ Nhạc Linh San, trong khi Nhạc Linh 

San lại đem lòng đi yêu người khác, chẳng hề đoái hoài tới chàng lãng tử đại 

sư huynh, đã yêu mình trong âm thầm đau khổ, cho dù Lệnh Hồ Xung là một 

người giỏi, tài đức vẹn toàn, trung dung, tốt bụng, không kỳ thị, không quá 

khích, anh ta giao hảo được với cả chánh lẫn tà. Trong “Anh hùng xạ điêu” 

thì một Quách Tỉnh khờ khạo, ngớ ngẩn, không thông minh lại có một Hoàng 

Dung thông minh tuyệt đỉnh, yêu thương, hiểu, sẵn sàng chia xẻ mọi gian lao, 

ngọt bùi, lúc nào cũng sát cánh với anh chàng ngốc nghếch này …. 

Chuyện chưởng mà chỉ có đánh nhau, đấu chưởng không thì ai mà thèm 

đọc, phải thế không các bạn? Trong những cảnh đánh nhau chí chóe, chiến 

trường đẫm máu, những trận so tài long trời lở đất; những mưu mô, mánh 

khóe của những kẻ gian hùng, những tham vọng đi tìm bí kiếp, khổ công tập 

luyện (Lâm Bình Chi đã phải tự thiến để hoàn thành chiêu Tịch Tà Kiếm Phổ) 

mong thành bá chủ võ lâm; trái ngược lại: những ngu ngơ, hiền lành, biết hòa 

đồng, biết tùy cơ ứng biến, những may mắn không ngờ của những người hiệp 

sĩ chuyên trừ gian diệt bạo... Tất cả những yếu tố lâm đi bi đát - đi từ ngạc 

nhiên này đến ngạc nhiên khác- đó mà được lồng vào một mối tình si đắm, dại 

cuồng hoặc một mối tình rắc rối tay ba, tay tư thì người đọc chỉ có nước mờ... 

hết biết, hihi..., ghiền đọc đến mê mệt mà thôi! 

Tôi mê đọc chuyện chưởng của Kim Dung từ khi tôi mới 11 tuổi. Nhân vật 

Tiêu Phong hào hùng, anh em kết nghĩa với Đoàn Dự, là thần tượng của tôi 

thuở đó. Tôi rất phục những nhân vật vì nợ nước mà quên hết tình nhà, tình 

riêng của họ. Nhân vật nam nhi chí khí, hào sảng; yêu thì cũng có yêu, yêu dữ 

dội là đằng khác nhưng sẵn sàng quay lưng lại, hiên ngang bỏ nàng ra đi một 

cái rụp vì tổ quốc. Người đàn ông mà có lý tưởng, đáng yêu lắm chứ. Những 

mối tình dở dang vì thời cuộc, vì số mệnh chứ không phải vì một trong hai 

người phản bội, thay lòng đổi dạ, luôn luôn làm cho tôi ngưỡng mộ. 

*** 

Trong Harry Porter, đọc đến chỗ Harry phải lòng với Cho (tên cô bé) -một 

cô bé xinh xắn người Á Châu- tôi rất thích. Tác giả diễn tả thật đúng tâm trạng 

của một cậu bé mới lớn, dường như là tình yêu… rất là hay! Hihihi…vâng ạ, 

TRANG 117



tôi đã xem hết tất cả các phim, đọc hết tất cả loạt chuyện của Harry Potter, câu 

chuyện mà bao nhiêu là con nít, teenagers trên thế giới từng mê mẫn. 

Những cuốn phim chỉ có đánh đấm, chỉ có toàn là đực rựa như trong một 

số phim cao bồi, phim chiến tranh, phim action thì chẳng thể nào … ăn khách 

được với riêng tôi. Lồng trong một khung cảnh chiến tranh hoang tàn, đổ nát, 

phải là một cốt chuyện có tình đồng đội, bình bằng hữu, tình người với nhau 

hoặc nếu có được thêm một vài nhân vật nữ, có một chút tình yêu lãng mạn thì 

mới có thể lôi cuốn được những dân ghiền xi nê hạng nặng cỡ như tôi. Phim 

cao bồi bắn súng ầm ầm cũng thế, nếu không có mấy cô mặc áo đầm xòe, hở 

ngực thật sexy; bảo đảm chắc sẽ bị ế dài dài… 

Đời sống, nghĩ cho cùng, cũng chỉ là một màn kịch dài đăng đẳng, chỉ kết 

thúc khi mình nhắm mắt lại mãi mãi, vĩnh viễn đi vào cõi thiên thu. Tôi chưa 

bao giờ đóng trọn vai tuồng của tôi vì tôi rất hay mơ. Tôi thích sống trong ảo 

tưởng. Tôi hay lẫn trốn đời sống thực tế phũ phàng (à, hay là tôi đang đóng 

vai người…. mơ mộng nhỉ, hihi…). Tôi cảm thấy hạnh phúc ghê lắm khi được 

xem những cuốn phim mình thích, nghe một bản nhạc du dương, đọc một bài 

thơ hay, đọc một quyển truyện mà có cảm tưởng như mình đang sống, đang 

là nhân vật chính. Có lẽ vai trò của tôi trong đời sống này vốn dĩ đã ảo, còn 

ảo tưởng hơn nhiều, những khi tôi ngồi một mình, nghĩ ra một bài thơ trong 

đầu, ngồi viết vẩn vơ; tôi thấy mình hoàn toàn bằng lòng với chính mình, thấy 

thật bình an, hạnh phúc. Người đời thường thêu dệt, vẽ vời, ước mơ hạnh phúc 

chứ thật ra hạnh phúc thật sự rất giản dị, chẳng vời vợi cao xa đâu bạn ạ. Đâu 

phải có một cái xe đắt tiền, một cái nhẫn hột soàn to tổ bố (đeo mỏi cả ngón 

tay! Hí hì hi..), một cái nhà đồ sộ bạn mới có được hạnh phúc? Đừng mất công 

tìm kiếm hạnh phúc, đừng mơ và nghĩ hạnh phúc đồng nghĩa với vật chất 

(materials) nhá, bạn nha. 

Ngày qua ngày... thời gian trôi qua thật chóng vánh. Chúng ta hãy enjoy, 

tận hưởng từng giây, từng phút; đừng bao giờ nên phí phạm, bạn à. Bạn hãy 

viết thử ra tờ giấy những gì mà bạn có, những gì mang đến cho bạn niềm vui, 

những lúc, những moments bạn đã từng hạnh phúc (dù là lớn lao hay nhỏ nhoi) 

bạn sẽ thấy ngạc nhiên đến không ngờ; nhiều khi list ra một trang không đủ, 

bạn còn phải viết đến...mấy chục trang cơ… 

TRANG 118



I m Bóng 

Thu Tuyết 

Sao không gian im lặng thế này! Một chiều của tháng 5, trời se lạnh thấm 

vào không gian yên bình của một Melbourne cuối thu. Cái lạnh của nó 

lạ lắm, chợt đến chợt đi như sự dỗi hờn của cô gái trinh nguyên trong tình yêu 

đầu. Tiếng nhạc nhẹ đưa tôi về một khoảng không, bồng bềnh với mây trời và 

gió núi. Bỏ lại phía sau những nhốn nháo của kiếp phù sinh. 

Được một lúc thôi, tiếng kèn Saxophone trong bài Come Back To Sorrento 

làm tôi xúc động, nhớ nhà. Nhớ từng hàng cây góc phố, từng con đường nắng 

vương trên vạt áo, rơi vãi loang lổ trên mặt đường, trên vỉa hè nhộn nhịp cộ xe 

của một Saigòn không có về đêm. 

Nhớ kinh khủng giảng đường chiều xuống. Tiết học cuối ngày nhôn nhịp 

một hợp âm quen thuộc của các em sinh viên, oà vỡ vào dòng xe để theo một 

trật tự vô hình bởi sự không ngăn nắp từ trong ý thức hệ của người dân tôi! 

Lâu dần mọi thứ trở nên rất bình thường như một qui luật nghiêm túc cho cái 

không bình thường ấy. 

Nhớ cái tắc nghẽn giao thông giờ cao điểm. Tiếng còi inh tai, chen chúc 

nháo nhào trên những con đường quá chật với lượng xe lưu thông. Dập dìu 

trong cái không khi ô nhiễm oi nồng của một nơi mà quanh năm chỉ có hai mùa 

mưa và nắng. Những cái nón bảo hiểm tròn tròn được gắn lên những cái đầu 

TRANG 119



như một sự đối phó với pháp luật, chứ không vì sự an toàn. Bởi đa phần người 

dân tôi nghèo lắm! Tiền lương chỉ đủ trang trải cho những nhu cầu thấp nhất 

như: cơm áo gạo mắm. Lấy đâu mua được cái nón có chất lượng cao. 

Nhớ những cơn mưa chiều ào ào như thác đổ. Mưa vô tư xối xả rửa sạch 

một Sài Gòn đang oi nồng khói bụi, nhưng làm sao rửa được những mảng đen 

nằm trong góc khuất?! Tôi như con chích choè đơn lẻ hót líu lo cho sự sinh 

tồn, rồi một sớm mùa đông nào đó bất lực nằm chết vắt vẻo trên cành cây trơ 

trọi lá... Vậy thôi! Có gì hơn hôm nay để phải dẫm đạp lên nhau như một thói 

thường! Tôi không tu hành nhưng muốn được yên ổn với những bài giảng mỗi 

Chúa nhật của các Cha, hay nằm im lắng nghe những bài pháp thoại của những 

vị Sư cho tâm hồn được yên nhẹ. 

Trở lại ấu thơ, tôi nhớ cánh đồng lúa chín vàng nặng trĩu hạt với một mùi 

thơm kỳ lạ. Nhớ buổi tối trăng treo đầu ngõ, tôi cùng người em họ trèo lên mái 

nhà Ngoại, có một chỗ rất an toàn, nằm kể chuyện thần tiên, ước mơ một ngày 

nắng đẹp có đôi cánh thiên thần bay ra khỏi cái ranh giới mà ba mẹ đặt ra như 

luật lệ vô hình nhưng đầy nghiêm khắc. Rồi những ngày hè chạy quanh làng 

xóm hái trái chim chim, múi dẻ ăn ngon lành. Chiều ra vườn ngoại hái rau, hái 

cà... Thời ấy thanh bình làm sao! Tôi không nghe hai từ hoá chất, mà nếu có 

nghe chắc cũng ngơ ngác chẳng hiểu gì. 

Những ngày còn học tiểu học, tôi thường trèo lên cây ổi (duy nhất) trước 

nhà (Thời ấy nơi tôi ở chỉ là một Thị xã nhỏ không là Thành phố như hôm nay, 

nên nhà cửa còn thấp và thưa thớt), để nhìn xa xăm nơi có chân trời với những 

dãy núi màu xanh tím nhạt mà lòng xúc động ngêu ngao bài hát “Chiều mưa 

biên giới anh đi về đâu? Sao còn đứng ngóng nơi giang đầu. Kìa rừng chiều 

âm u rét mướt...” Lãng mạn làm sao ở cái tuổi còn nhảy dây bắt bướm? Có lẽ 

tâm hồn thơ ca, âm nhạc đã bắt nguồn từ cái nôi yên ả thanh bình của quê tôi. 

Trong một giờ học Văn (lúc đó gọi là Kim văn và Cổ văn), bài tập làm 

văn tả cảnh cháy nhà của tôi được điểm rất cao. Có thể vì khá đặc biệt nên 

thầy giáo hỏi tôi anh của em làm dùm phải không? (Vì anh trai tôi học ban văn 

chương và là bạn của thầy). Tôi ngơ ngác về câu hỏi lạ lùng này. Cho đến hôm 

nay, tôi vẫn đứng trên đôi chân của mình cho dẫu đường đời có nghiệt ngã đã 

nhiều lần xô tôi té gục. Cứ mỗi lần như vậy đôi chân tôi cứng cáp hơn và bước 

tiếp... Tôi cũng cám ơn những cái hố lòi lõm trên đường đi đã cho tôi chất liệu 

sống, và tôi cũng cám ơn những người “không ngay thẳng” trong cuộc đời tôi 

gặp phải đã cho tôi nhiều trải nghiệm... Cám ơn tất cả phù du! 

Giòng sông trước nhà tôi đã yên ngủ. Bóng đêm có đồng loã với thời gian 

để xoá đi những dấu tích đẹp của một ký ức đã ngủ yên trong buổi xế chiều. 

“Thôi nhé đừng hoài âm xưa. Giọt mưa đã gieo trên thềm nhà. Người ngồi im 

bóng, lắng nghe tháng ngày qua...”. 

TRANG 120


Hững 


Hờ 

Em hững hờ nhìn những chiếc lá lang thang rơi rụng trong gió, và tiếng 

xạc xào của bước chân hững hờ trên lối đi ngập lá úa vàng 

Bầu trời hững hờ thả những tia nắng nhạt sót lại xuống trần gian mong 

làm ấm trái tim vốn dĩ giá băng, và hong khô nỗi buồn để gió cuốn tan vào 

vùng khói bụi 

Em nghe tiếng khóc của cỏ non chiều nay vì bàn chân của loài người hững 

hờ đạp lên những giọt nước mắt 

Trên lối đi quanh công viên, hoa cỏ nhìn em bằng đôi mắt hững hờ; tương 

phản với nỗi buồn sâu thẳm trên khuôn mặt thiên thần và đôi môi tím tái. 

Đàn vịt trời trên sông đang hững hờ trôi chậm vào bờ để tìm chốn ấm êm 

cho qua đêm mùa giá rét. 

Bóng tối hững hờ buông, trên lối nhỏ ven sông còn dăm ba người bước 

vội, trong đó có em! 

Lang thang trong màn đêm, đôi mắt nhạt nhoè sương hay nước mắt? Nó cứ 

hững hờ rơi nghe mặn đắng bờ môi 

Tâm hồn em hững hờ trôi trong vô định, thân xác rã rời lê những bước chân 

cô đơn trong đêm lặng, ôm cái rét lập đông vào vùng ngực trống với cơn ho 

chất chồng nỗi đau. 

Những phút giây dài thì thầm điều kỳ diệu đã hững hờ qua nhanh như chưa 

từng đến. Sự im lặng của đêm và tiếng sao khuya chứa đầy nỗi nhớ. 

Hững hờ ơi, hãy cùng em dạo chơi vào miền ánh sáng; nơi ấy có mùa xuân 

của tình yêu để giữ bước chân em mà không cần một chiều thêu nắng để quên 

đường về... 

Thu Tuyết 

Melbourne, 6/2020 

TRANG 121



PHỐ ĐÃ XANH RÊU MỘT GÓC CHIỀU 

Mớ đời lang bạt ta còn giữ 

Để biết tôn thờ dáng dấp ai 

Người bỏ nhau đi thì cũng đã 

Ở lại cùng ta tiếng thở dài. 

Còn nghe bước chân khua còm cõi 

Cho dài lòng phố đã xanh rêu 

Ngựa hoang cũng đôi lần biết mỏi 

Hí lộng hồn khan một góc chiều. 

Gọi người xõa tóc ngang biển bắc 

Về phơi nhan sắc giữa điêu linh 

Có lưỡi gươm chém tan tàn tích 

Thì ta đã vung nhát tuyệt tình. 

Phủi bụi đời chưa rơi tới đất 

Khói tung bay mù mịt bóng người 

Ta cũng muốn chém cho tan nát 

Áo em thành trăm mảnh vá trời… 

Hư Vô 

TRANG 122



ĐÔNG SANG 

Rồi thì chiếc lá cuối mùa, 

Thu vàng rụng hết gió lùa đông sang. 

Tay ôm hoài giấc mơ màng, 

Tình như những sợi tơ vàng anh trao. 

Mùa đông nắng nhẹ lên cao, 

Cho nhau hơi ấm ấm vào trong tim. 

Rơi thêm chiếc lá im lìm, 

Góc sân đánh bạo mình tìm môi nhau. 

Đông về sáng ngắn chiều mau, 

Mà tình dài lắm đằng sau cửa cài. 

Nến lung linh mảnh hình hài, 

Tay anh nồng ấm trên vai em gầy. 

Trái mùa tháng sáu nơi đây, 

Thu tàn đông đến đong đầy niềm vui. 

Quên đi ngày tháng ngậm ngùi, 

Ơn nhau giữa độ chín mùi tình yêu... 

trầnthịminhchâu 

ĐẤT TRỜI ĐÂU PHẢI CỦA RIÊNG AI 

Bao năm đất đá còn mưng mủ 

Thì sá gì ta khúc ruột mềm 

Thì sá gì em lòng cô phụ 

Sá gì tài tử với giai nhân 

Đời như trăm nhánh sông bồi lở 

Ta chảy về đâu cũng muộn phiền 

Ta cũng đầu ghềnh em cuối bải 

Mỗi người chảy một nhánh đời riêng 

Trôi mịt mù theo dòng lãng quên 

Trôi về đâu hỡi tuổi hoa niên 

TRANG 123



Hoa đang hương sắc, đương hàm tiếu 

Vội úa tàn theo những biến thiên 

Về đâu cũng dẫn vào mê lộ 

Ta con tàu lạc mấy sân ga 

Đất đá còn đau niềm cố thổ 

Về đâu? Mờ mịt bóng quê nhà 

Nơi nao ta cũng là lưu khách 

Quán trọ tình em chẳng hẹn về 

Chẳng hẹn, mà đau bầm gan ruột 

Đất trời đâu phải của riêng ai! 

Lê Văn Trung 

TRÔI...! 

Buổi sáng mưa bay về phố nhỏ 

Cô đơn chìm đắm... giọt cà phê 

Tiếng rơi tí tách...lời than thở 

Lành lạnh cõi lòng tan giấc mê 

Biền biệt người xa vạn nẻo đường 

Mịt mù cánh nhạn giữa màn sương 

Trò đời nhân nghĩa...cười hay khóc 

Còn chút muộn phiền chút tiếc thương 

Đèn hiu hắt bóng bao giờ tỏ 

Mê lộ tìm ai chốn bụi trần 

Chim sáo sang sông tình bỏ ngỏ 

Đò trôi trôi cả mộng phù vân 

Ai vén màn đêm trời rạng sáng 

Một ngày dần chậm cũng đi hoang 

Cà phê nhấm nháp buồn vơi cạn 

Lặng lẽ ta về sương đã tan. 

Ninh Tran 

TRANG 124



LINH HỒN HOA CỎ 

Chiều phai nắng bỏ đi rồi 

Cây buồn khép lá, một tôi lặng thầm 

Mênh mông giữa cõi vô cùng... 

Dăm vì sao nhỏ ngập ngừng phố xa 

Thế gian dường của người ta 

Ngỡ mình là nhánh cỏ hoa hoá thành 

Bốn mùa ươm mãi mộng xanh 

Trăm năm như phút xuống trần dạo chơi... 

Bóng chiều chạng vạng lâu rồi 

Một hồn thu cũ, mộng đời chưa phai 

Hỏi rằng chừng ấy mơ say 

Đêm trăng có xuống cỏ bày cuộc vui? 

Thiên Di 

THOÁNG MÂY BAY 

Hôm con đi giữa hạ 

Mây ở tận trời cao 

Nắng vàng biêng biếc lạ 

Lòng mẹ chợt lao đao 

Ga nhỏ ngày đưa tiễn 

Nhốn nháo bóng người qua 

Dáng hình con ẩn hiện 

Buồn rưng mắt nhạt nhòa 

Vòng tay luôn bấu chặt 

Che kín mọi yêu thương 

Ngăn giọt sầu chưa tắt 

Phố cũ như mờ sương... 

Thẫn thờ cùng sánh bước 

Bịn rịn phút chia tay 

Đường còn dài phía trước 

Lắm gập ghềnh chông gai 

Năm năm rồi đấy nhỉ 

Đời một thoáng mây bay 

Bao nhiêu lời thủ thỉ 

Đọng mãi trái tim này... 

Loan Nguyễn 

TRANG 125



Ý nghĩa thực sự của du lịch 

thanhqt1009 

Tôi nhận thấy rằng hoạt động du lịch ngày nay trở lên phổ biến 

hơn bao giờ hết khi mức sống của người dân ngày một nâng 

cao. Nhớ lại những năm trước khi phương tiện đi lại và cơ sở hạ tầng 

còn hạn chế, dân mình chủ yếu đi du lịch tại những địa danh gần 

nơi mình sinh sống. Thời đó đúng hơn nên gọi là đi tham quan danh 

thắng vì người dân chưa hề biết tới khái niệm nghỉ dưỡng. Mỗi năm 

cả gia đình gồm ông bà, bố mẹ, con cháu đi một vài chuyến xa nhà 

đã là thích thú lắm. Hiện nay, có gia đình đi nghỉ dưỡng hàng tuần 

tại các địa điểm cách xa nơi họ ở vài trăm thậm chí đến cả nghìn km. 

Ngày nay, các phương tiện quảng bá cho ngành du lịch hết sức 

phát triển như truyền thông báo chí và mạng xã hội. Nhờ đó, du 

khách có thể check in mọi lúc, mọi nơi và gần như truyền tải thông tin 

ngay lập tức. Điều đó giúp du lịch cất cánh như chiếc máy bay phản 

lực loại tối tân nhất. 

TRANG 126



Tuy nhiên, tôi cảm thấy ý nghĩa của du lịch ngày càng đi xa với 

chính định nghĩa của nó. Hồi còn nhỏ, mỗi lần đi du lịch tôi luôn 

tò mò, háo hức đến địa điểm nơi mình sắp đến. Đêm nằm thao thức 

không ngủ bởi trong đầu hiện ra biết bao câu hỏi: Không biết chỗ đó 

có gì thú vị, người dân địa phương ra sao, đặc sản nơi đó có gì hấp 

dẫn… Còn bây giờ đi du lịch dường như là cơ hội để người ta phô diễn 

cuộc sống “sang chảnh” của mình cho người khác biết. À tất nhiên 

mỗi người một niềm vui, anh thích đi du lịch để thưởng lãm phong 

cảnh, văn hóa nhưng có người thích đi để chụp ảnh, check-in đâu có 

ảnh hưởng gì đến ai, không nên áp đặt. Điều đó không sai nhưng tôi 

xin kể một câu chuyện có thật như sau. 

Tháng 10 năm ngoái vợ chồng tôi di chuyển một lộ trình khoảng 

hơn 1000 km bay từ Hà Nội vào Thành phố biển Quy Nhơn, tỉnh 

Bình Định, sau đó tiếp tục thuê xe máy đi gần 100 km để đến được 

với danh thắng cấp quốc gia Gành Đá Đĩa tại Tuy An, tỉnh Phú Yên. 

Dưới cái nắng miền trung gay gắt, chúng tôi vẫn cảm thấy hết sức vui 

vẻ. Trên đường đi, biển trời Phú Yên hiện ra thật đúng với câu nói 

“xứ hoa vàng trên cỏ xanh.” Từ khu gửi xe xuống đến Gành Đá Đĩa 

còn phải đi bộ một quãng, khi chúng tôi chuẩn bị xuống đến nơi gặp 

một gia đình từ dưới Gành đi lên. Người phụ nữ tay cầm ô, mồ hôi 

nhễ nhại bực bội nói với người chồng: “Xuống dưới đó nắng nôi có cái 

đếch gì đâu! Chả chụp được ảnh nào ra hồn! Phí cả tiền!” Bỗng nhiên, 

tôi thấy chạnh lòng cho chính bản thân và những du khách khác đang 

háo hức được chiêm ngưỡng một kì quan của tạo hóa. Tại sao một 

danh thắng cấp quốc gia được thiên nhiên tôn tạo nên hình thù hết 

sức kì lạ nằm chênh vênh giữa biển xanh thăm thẳm lại phải có cái 

gì nữa để cho du khách chụp ảnh sống ảo. Tôi cho rằng, người phụ 

nữ đó dù có đi đến chốn bồng lai tiên cảnh thì trong lòng cũng rỗng 

tuếch, không có chút cảm xúc nào hết. 

Câu chuyện nhỏ cho thấy những gì được phô diễn cho thiên hạ lại 

hóa ra quan trọng hơn nhiều những cảm xúc thật sự của mình trước 

thiên nhiên. Thật vậy! giờ đây mục tiêu hàng đầu của những người đi 

TRANG 127



du lịch chẳng phải phục vụ cho cái bản ngã của mình mà trong đầu 

lúc nào cũng lo lắng xem những bức ảnh mình chụp để đăng lên mạng 

xã hội liệu nhận được bao nhiêu lượt thích, bình luận và đã đủ “ảo” 

cho thiên hạ lác mắt chưa. 

Đối với tôi, mỗi lần được đặt chân đến một miền đất mới, tôi luôn cảm 

thấy cuộc đời có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Tôi quên đi mình là ai, và có 

một câu hỏi bỗng dưng hiện ra trong đầu: “Tôi là gì giữa cuộc đời này?” 

Nếu bỏ qua hết danh tính, trách nhiệm, nghĩa vụ mà cuộc sống 

hàng ngày ban cho ta và đến một nơi hoàn toàn xa lạ. Nơi đó không 

ai biết mình là ai, mình có địa vị gì trong xã hội mà người dân địa 

phương chỉ coi mình đơn thuần như mọi du khách khác thì mình sẽ 

được đối xử thế nào? Tôi cho rằng đó là một trải nghiệm đáng quý 

trong cuộc đời mỗi người. 

Mọi người có thể trách tôi coi du lịch như một trải nghiệm ích kỷ 

chỉ nghĩ đến bản thân mình như vậy thì còn đâu cái gọi là quảng bá 

du lịch nước nhà, rằng ai cũng như tôi thì làm sao du lịch có thể phát 

triển. Tuy vậy, tôi nhận thấy đa số lứa thanh niên trẻ chúng tôi đi du 

lịch rồi về viết bài đánh giá chi tiết đăng lên các hội nhóm du lịch chỉ 

tập trung vào việc mình đi những đâu, ăn những gì, tối đa thời gian 

hay tiết kiệm chi phí nhất… Còn những cảm nhận về giá trị văn hóa, 

cái hay, cái đẹp của phong cảnh thiên nhiên hay con người địa phương 

lại chẳng bao giờ thấy đề cập đến. Nhưng tôi nghĩ chính những gì bị 

bỏ quên đó sẽ chạm đến trái tim không chỉ du khách Việt Nam mà 

còn cả những khách du lịch trên khắp thế giới. Những người vượt 

hàng ngàn dặm đường đến Việt Nam để tìm kiếm một cuộc hành trình 

mang lại nhiều cảm xúc. 

Mảnh đất hình chữ S trải dài từ Bắc vào Nam với biết bao cảnh 

thiên nhiên đẹp đến mê hồn mà ta chưa khám phá hết. Bởi vậy, khi 

đi xa ta nên coi thiên nhiên cũng như con người. Mỗi điểm đến đều 

có tâm hồn riêng và chúng cứ đợi ta tới khám phá. Để mỗi lần chạm 

bước tới địa danh nào, ta bỗng thấy cuộc đời mình thật đáng sống! 

thanhqt1009 

TRANG 128



Đọc & Soi 

Tú Lắc 

Biên phòng cái kiểu gì! 

Ngày 6.6.2020 Vietnamnet đăng bản tin của Hồ Giáp “Triệu Quân 

Sự vượt tù có kinh nghiệm sống đồi núi, công an chuyển sang mật 

phục”: 

“Chiều nay (6/6), Bộ đội Biên phòng TP Đà Nẵng đã sử dụng flycam để 

bay hỗ trợ truy tìm phạm nhân Triệu Quân Sự (29 tuổi, trú tỉnh Thái Nguyên) 

bỏ trốn khỏi trại giam T10 của Quân Khu 5 (đóng tại Quảng Ngãi) đang lẩn 

trốn ở đèo Hải Vân. 

Đại tá Võ Tín, Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng TP Đà Nẵng cho 

TRANG 129



biết, những ngày qua, các lực lượng chức năng đã tìm kiếm trên toàn khu vực 

núi Hải Vân nhưng không hiệu quả nên lực lượng quyết định đưa phương tiện 

hiện đại vào hỗ trợ, quyết tâm tìm bằng được Sự. 

Theo Đại tá Tín, khó khăn nhất trong công tác truy bắt phạm nhân hiện nay 

là thời tiết nắng nóng, địa hình hiểm trở. Đặc biệt, Sự là người có kinh nghiệm 

sinh sống ở địa bàn đồi núi.” 

Nói chung thì lính, đặc biệt là lính biên phòng thì phải được huấn luyện để 

hoạt động trong thời tiết nắng nóng, địa hình hiểm trở! 

Bảo rằng đây là chuyện khó khăn thì còn gì là lính? 

Mà coi như lính ta – nhất là lính biên phòng - chỉ quen đối phó với người 

quen sống ở thành phố thôi à? 

Lính kiểu này hèn gì cứ thấy tàu Trung Quốc là chạy! 

“Thực hiện hành vi” 

Ngày 13.6.2020 báo Đất Việt đăng bản tin của Thu Hoài “Tiếp viên 

ngang nhiên kích dục tại chòi lá giá 150.000 đồng”. 

TRANG 130



Nghĩa là muốn “kích dục” thì phải trả tới cả triệu bạc mà con tiếp viên này 

phá giá, ngang nhiên “kích” với giá chỉ có 150.000 đồng? 

Hay muốn kích dục thì phải vô chòi sắt, chòi ngói hay chòi bê tông, đằng 

này nó chơi cả ở “chòi lá”? 

Tưởng là nó làm ngay giữa lăng bác hay tượng bác, nó làm trong chòi lá là 

chuyện thường tình, có gì mà bảo là “ngang nhiên”. 

Tác giả thuật: 

“Ngày 11/6, qua kiểm tra đột xuất quán cà phê chòi không có tên do bà 

Trần Thị Út (53 tuổi) làm chủ tại ấp Xóm Hố, xã Phú Hội, Nhơn Trạch, Đồng 

Nai, lực lượng cảnh sát hình sự huyện Nhơn Trạch phối hợp Công an xã Phú 

Hội đã bắt quả tang nữ tiếp viên PTT (30 tuổi, quê Bạc Liêu) thực hiện hành 

vi kích dục cho một người đàn ông tại chòi lá. 

T. khai nhận là tiếp viên của quán, hằng ngày khi có khách đến sẽ gạ gẫm 

kích dục cho khách với giá từ 150.000 đồng/lượt. 

Cùng thời điểm trên, Đội cảnh sát hình sự Công an huyện Nhơn Trạch phối 

hợp Tổ chuyển hóa địa bàn xã Phước Thiền kiểm tra hành chính đột xuất cơ sở 

kinh doanh massage Yến Vy (ấp Trầu, Phước Thiền, Nhơn Trạch), bắt quả tang 

một nữ nhân viên đang có hành vi kích dục cho khách nam. 

Qua làm việc, nữ tiếp viên thừa nhận đã kích dục cho khách với giá thỏa 

thuận là 200.000 đồng/lần. Nhân viên nhận tiền “bo” và chủ cơ sở không 

phải trả lương. 

Trước đó, đêm 27/3, Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Biên Hòa, Đồng 

Nai phối hợp cùng Công an phường Tân Hạnh kiểm tra hai quán cà phê tại 

khu phố 2 phường Tân Hạnh và phát hiện ai nhân viên của cả hai quán đang 

thực hiện hành vi kích dục cho khách. 

Cùng thời điểm này Công an phường Thống Nhất (TP Biên Hòa, Đồng 

Nai) kiểm tra hành chính nhà nghỉ ‘NK’, phát hiện một cặp nam nữ đang 

thực hiện hành vi mua bán dâm. Cả hai khai liên hệ mua bán dâm qua mạng 

Internet, sau khi thống nhất giá và hẹn gặp ở nhà nghỉ.” 

Kích dục thì nói thẳng là kích dục, mua bán dâm thì cũng nói gọn là mua 

bán dâm, việc gì mà phải chêm “ thực hiện hành vi” hay “có hành vi” cho 

dài giòng! 

TRANG 131



Cũng là cách để tự tử 

Ngày 11.6.2020 báo Một thế giới đăng bản tin “Vĩnh Long: Sát hại 

bạn gái, tự tử đủ cách không chết nên gọi điện báo công an” của 

Thanh Linh: 

https://motthegioi.vn/tin-tuc-su-kien-c-179/vinh-long-sat-hai-ban-gai-tutu-du-cach-khong-chet-nen-goi-dien-bao-cong-an-139436.htm 

“Ngày 11.6, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Long vẫn đang lấy lời khai 

Huỳnh Nguyễn Thiện Khiêm (28 tuổi, ngụ xã Hòa Thạnh, H.Tam Bình, tỉnh 

Vĩnh Long) để làm rõ hành vi “Giết người”. 

Theo hồ sơ, vào khoảng 5 giờ 40 ngày 9.6, Khiêm gọi điện cho công an báo 

là mình đã bóp cổ làm vợ chết tại nhà trọ Mai Công Thảo (ấp Phước Hòa, xã 

Hòa Phú, H.Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long). Công an nhanh chóng đến hiện trường 

xác minh và phát hiện chị Ngô Thị Cẩm T. (27 tuổi, ngụ xã Trung Thành Đông, 

H.Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long) đã tử vong. 

Khiêm nằm bên cạnh chị T. và bị hôn mê, 2 cổ tay chảy nhiều máu và có 

dấu hiệu bị ngộ độc. Công an nhanh chóng đưa Khiêm đến Bệnh viện đa khoa 

tỉnh Vĩnh Long cấp cứu. Qua điều trị, sức khỏe Khiêm dần hồi phục. 

TRANG 132



Bước đầu Khiêm khai nhận mình và chị T. quen biết từ 8 năm trước. Khiêm 

và chị T. thuê nhà trọ sống chung như vợ chồng. Gần đây, do mâu thuẫn trong 

chuyện tình cảm nên 2 người thường xuyên cự cãi. 

Khoảng 3 giờ 30 sáng 9.6, Khiêm đến phòng trọ để gặp chị T., nói chuyện 

được một lúc thì xảy ra mâu thuẫn.Chị T. đòi chia tay nhưng Khiêm không 

đồng ý. Khiêm dùng tay bóp cổ chị T. đến tử vong. Sau đó, Khiêm dùng dây 

điện cột vào ngón chân của mình ghim điện để tự tử nhưng không thành. 

Khiêm tiếp tục dùng dao và lưỡi lam cắt 2 cổ tay, đồng thời uống thuốc ngủ, 

thuốc diệt cỏ để tự tử nhưng vẫn không chết, nên điện báo công an.” 

Cũng là một cách tự tử. 

Tự tử đủ cách nhưng không chết, biết đâu vô đồng công an rồi sẽ “tự té” 

cái ạch, chết ngay tại chỗ. 

Không tự té thì tự lên cơn đau tim! 

Dân xã hội và dân cán bộ 

Hoàng Nguyễn Minh Hằng 

Ngày 13.6.2020 báo Công an TPHCM đăng bản tin “Độ ăn chơi xa 

hoa của hotgirl trường du lịch điều hành đường dây ma túy” của 

TRANG 133



Hoàng Quân: 

“Hoàng Nguyễn Minh Hằng (21 tuổi, ngụ khu phố 4, P.1, TP.Đông Hà, 

Quảng Trị) là cô gái có nhan sắc. 

Trao đổi với PV, Thượng tá Nguyễn Tiến Dũng – Trưởng Phòng CSĐT tội 

phạm về ma túy Công an tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết: “Thủ đoạn hoạt 

động của Hoàng Nguyễn Minh Hằng rất quy mô, tinh vi, xảo quyệt. Ma túy 

được Hằng mua từ các đối tượng khác ở TP.Hồ Chí Minh, rồi vận chuyển về 

Thừa Thiên – Huế, Quảng Trị bằng cách thuê người hoặc bỏ ma túy vào các 

gói hàng, quà sinh nhật. Hằng không trực tiếp nhận hàng, giao dịch mà giao 

cho các đối tượng khác giao dịch thay, chuyển tiền qua thẻ, nhận ma túy về 

cất giữ, phân chia nhỏ ra để phân phối đến các “đại lý”, “chân rết”. Các đối 

tượng này lại thuê xe ôm, taxi để giao dịch, thanh toán khi mua bán ma túy”... 

“Thủ đoạn hoạt động” thì có thể là rất “tinh vi, xảo quyệt”. 

Chả ai nói “Thủ đoạn hoạt động rất quy mô”. 

Chỉ có thể nói “Đường dây ma túy của Hằng có quy mô hoạt động rất lớn”. 

Mà đã buôn lậu ma túy thì phải thế, có gì đáng để gọi “rất tinh vi, xảo 

quyệt”? 

“Theo hồ sơ vụ án, qua công tác trinh sát, nắm tình hình, cuối tháng 

3-2020, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy phát hiện đường dây ma túy lớn 

chuyên cung cấp “hàng” tại Thừa Thiên – Huế, Quảng Trị và một số địa 

phương. 

Được Ban Giám đốc Công an tỉnh đồng ý cho xác lập chuyên án đấu tranh, 

lãnh đạo, cán bộ chiến sĩ (CBCS) của Phòng CSĐT tội phạm về ma túy tỉnh 

Thừa Thiên – Huế tập trung xác minh, điều tra. Sử dụng bộ các biện pháp 

nghiệp vụ, ban chuyên án xác định nghi phạm cầm đầu đường dây là Hoàng 

Nguyễn Minh Hằng.” 

Cùng lắm là nói “chuyên án điều tra”, gì mà “chuyên án đấu tranh” nghe 

thấy gớm! 

Điều tra băng ma túy ở Huế mà làm như thể lập hồ sơ đòi lại Hoàng Sa 

hay Gạc Ma, 

TRANG 134



Hoàng Nguyễn Minh Hằng có đời sống xa xỉ, thường xuyên đi du lịch ở 

các tỉnh, thành, các địa điểm nổi tiếng. 

Tác giả thuật tiếp: 

“Hằng là sinh viên năm 2 Trường Cao đẳng Du lịch Huế (thuộc Bộ VH- 

TT&DL; đóng tại Thừa Thiên – Huế). Hằng ít đi học, ít đến trường, có đời 

sống xa hoa; thường xuyên sống ở nhà nghỉ, khách sạn; hay đi du lịch. Phụ 

huynh, người thân của Hằng cũng là cán bộ, công chức… 

Hằng quan hệ, giao du với một số đối tượng xã hội, giới giàu có… [...] 

Nhiều đối tượng khác là thanh niên, dân xã hội, là sinh viên của Trường 

Cao đẳng Du lịch Huế cũng liên quan đến đường dây ma túy do Minh Hằng 

cầm đầu. “ 

Hằng là sinh viên của trường cao đẳng thuộc Bộ Văn Hóa Truyền thông và 

du lịch, phụ huynh và người thân Hằng là cán bộ, công chức. 

Thế mà Hằng lại giao du với các “đối tượng xã hội” và “dân xã hội”, 

Coi như người Việt bị chia thành hai hạng, hạng “dân cán bộ - công chức” 

và “dân xã hội”! 

“Vi phạm đạo đức lối sống” 

Ngày 13/6/2020 báo Người Lao Động đăng bản tin của Tuấn Minh 

“Vi phạm đạo đức lối sống, nữ Bí thư Huyện đoàn bị khai trừ ra 

khỏi Đảng”. 

Chỉ nên nói “Có lối sống vi phạm đạo đức” hay “Sống vi phạm đạo đức”, 

chả ai nói “Vi phạm đạo đức lối sống”! 

Tác giả viết: 

“Do vi phạm trong việc giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, bà Nguyễn 

Thị Hà, Bí thư Huyện đoàn Yên Định (Thanh Hóa), đã bị Ủy ban Kiểm tra 

Tỉnh ủy Thanh Hóa thi hành quyết định khai trừ ra khỏi Đảng.” 

Viết “Do không giữ gìn phẩm chất đạo đức” là đủ, tại sao phải lê thê là “Do 

TRANG 135



vi phạm trong việc giữ gìn phẩm chất đạo đức”? 

“Theo thông báo, ngày 4-5, Huyện ủy Yên Định có Tờ trình số 90-TTr/HU 

đề nghị nên Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Thanh Hóa nđã thành lập Đoàn kiểm tra 

xem xét, xử lý kỷ luật đối với bà Nguyễn Thị Hà. 

Căn cứ nội dung, tính chất, mức độ, tác hại và nguyên nhân khuyết điểm, 

vi phạm; áp dụng Quy định số 102-QĐ/TW ngày 15-11-2017 của Bộ Chính trị 

về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy nhận thấy khuyết 

điểm, vi phạm của bà Nguyễn Thị Hà đến mức phải khai trừ ra khỏi Đảng. 

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thống nhất với đề nghị của Ủy ban Kiểm tra 

Tỉnh ủy và quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng 

đối với bà Nguyễn Thị Hà. 

Trước đó, do nghi ngờ bà Nguyễn Thị Hà là vợ mình vi phạm Luật hôn 

nhân và gia đình nên ông T.X.C. (ngụ thị trấn Quán Lào, huyện Yên Định) đã 

làm đơn tố cáo cơ quan chức năng. 

Trong đơn tố cáo, ông C. cho biết năm 2006, ông kết hôn với bà Nguyễn 

Thị Hà. Việc kết hôn của hai người xuất phát từ tình yêu, hai bên tự nguyện. 

Sau khi kết hôn, vợ chồng ông C. có với nhau 3 đứa con. Tuy nhiên, 2 trong số 

3 người con không phải là con của ông C.” 

Ôi chao, bà này ngoại tình thì nói mẹ là bả ngoại tình, nói lanh nói quanh, 

vừa dài giòng, vừa sai! 

TRANG 136



Đọc mấy bản tin 

Ngày 13.6.2020 trang tin của Văn phòng chính phủ đăng bài “Tổ quốc 

là nơi để trở về”. 

Coi như: Xa quê hương nhớ mẹ hiền 

Gần mẹ hiền, kiếm tiền đi xa 

Tác giả thuật:“Việt Nam càng nổi bật trong cuộc chiến với Corona, Thủ 

tướng càng đau đáu lo cho người Việt xa xứ. Ông đưa ra các chỉ đạo tỉ mỉ 

trong việc đón họ trở về. 

Các cuộc họp của Thường trực Chính phủ trong những tháng qua, vào 

những thời điểm gay cấn, số người chết vì con virus này trên thế giới tăng 

vùn vụt mỗi ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc luôn nhắc đi nhắc lại ba từ 

“nghĩa đồng bào” và nhiều sốt ruột về tình hình bà con phải ở nơi “tâm bão” 

trong khi đường trở về quê nhà xa vạn dặm.” 

Đúng là trang tin của chính phủ nói về thủ tướng chính phủ. 

Ngày 7,6.2020 Vietnamnet đăng bản tin “Ông Phan Đình 

. 

Trạc: Phải đặc 

biệt coi trọng chất lượng nhân sự khóa mới”. 

Coi như nhân sự khóa cũ thì xoàng xoàng thôi cả chứ gì?. 

TRANG 137



Điện Ảnh Tây Phương & Đông Phương 

Rầm rộ tin Angelina Jolie 

hẹn hò tài tử “Ma Trận” 

Angelina Joilie và Keanu Reeves dính tin đồn hẹn hò. 

Hồi cuối năm ngoái, tờ Star đã đăng bài viết nói rằng Angelina Jolie đã 

chủ động mời Keanu Reeves đi hẹn hò. Star khẳng định Angelina 

đang để mắt đến Keanu và đã sẵn sàng đi tìm tình yêu một lần nữa. 

Bên cạnh đó, tờ báo này trích dẫn lời của một nguồn tin ẩn danh: “Ngoài 

lần đầu tiên gặp Brad Pitt cô ấy chưa bao giờ hứng thú với một người đàn 

ông đến vậy”. 

Tờ báo này nói rằng Angelina từng mua một căn hộ cạnh nhà mẹ của 

Keanu ở Los Angeles. Nguồn tin ẩn danh cũng tiết lộ: “Mẹ Keanu và Angelina 

tìm được nhiều sở thích chung và họ đã trở nên thân thiết. Bà nghĩ rằng đã 

đến lúc con trai phải ổn định sau từng ấy năm và Angelina là một người phù 

hợp với gia đình của bà”. Người này cũng nói Angelina đã tổ chức một bữa 

tiệc nhỏ chỉ có hai người với mong muốn bắt đầu một mối quan hệ với nam 

diễn viên “Ma Trận”. 

Tuy nhiên, đại diện của nam diễn viên đã phản hồi lại với tờ Star, khẳng 

TRANG 138



định tin đồn này là hoàn toàn sai sự thật và vô căn cứ. Đối mặt với tin đồn 

Keanu và Alexandra Grant đã đính hôn, người phát ngôn của anh cũng đã đính 

chính, bác bỏ những thông tin sai lệch. 

David Beckham vừa 

chuyển đến biệt thự 140 

tỷ nhưng đã bị hàng 

xóm phản đối kịch liệt 

David và gia đình (trừ Brooklyn đang ở Mỹ cùng bạn gái) 

đã trải qua kỳ nghỉ ở đây. 

Trước khi tiến hành giãn cách xã hội do ảnh hưởng của dịch COVID-19, 

gia đình 5 người của David Beckham đã chuyển đến căn biệt thự gần 

140 tỷ đồng ở vùng Cotswold. Cả nhà đã nghỉ ngơi và trải qua kì nghỉ trong 

khuôn viên rộng lớn tại vùng nông thôn này. Tuy vậy, hành động mới đây của 

David đã khiến nhiều người dân xung quanh không hài lòng. 

Cụ thể, cựu cầu thủ đã tăng cường hệ thống an ninh cho “căn chòi” bằng 

cách xây cổng và cho 2 nhân viên bảo vệ canh gác cả ngày lẫn đêm. Một 

người dân sống ở gần đó đã lên tiếng phản đối hành động này của vợ chồng 

Beckham: “Nông trại và các công trình nông nghiệp không cần cổng nhà và 

các khu an ninh”. David đã cho xây nhà ở vùng nông thôn với 2 lớp phòng vệ, 

cộng thêm hầm trú ẩn dưới lòng đất và 3 căn nhà gỗ cho người canh gác. Điều 

TRANG 139



David rời London nghỉ ngơi tại đồng quê yên bình trong thời gian 

cách ly xã hội. 

này khiến hàng xóm xung quanh không hài lòng và cho rằng anh đang phá vỡ 

sự bình yên vốn có ở Cotswold. 

David đã nhờ đến sự tư vấn của Hội đồng khu vực Tây Oxfordshire về việc 

xây dựng công trình phụ này. Mục đích của những công trình này sẽ chỉ phục 

vụ cho tòa nhà chính và bảo vệ tài sản của chính chủ. Hội đồng khu vực này sẽ 

giám sát quá trình xây dựng khu biệt thự trong vài tuần tới và họ sẽ mời 2 bên 

gặp mặt nhau để giải quyết bất đồng quan điểm. 

Robert De Niro đồng 

cảm với người da màu 

Có sáu con với ba phụ nữ da màu, Robert De Niro đồng cảm với nỗi 

sợ bị cảnh sát dùng bạo lực quá mức vì màu da. 

Khi được hỏi về tình hình nước Mỹ gần đây, Robert De Niro cho biết: “Các 

con tôi đều mang nửa dòng máu của người da màu. Khi người ta phải nói với 

con hãy cẩn thận khi gặp cảnh sát, luôn để tay ở nơi họ thấy, không được cử 

động bất ngờ, bạn sẽ hiểu nỗi lo của người da màu”. 

TRANG 140



Robert De Niro và vợ hai - Grace Hightower - chụp chung năm 2011. 

Là người da trắng, Robert thừa nhận từng có nhiều cơ hội hơn 

so với những chủng tộc khác. Ông ủng hộ phong trào chống phân 

biệt chủng tộc và lên án các hành vi bạo lực quá mức của một số 

cảnh sát với người da màu. “Những ai dùng bạo lực, trừ lý do tự vệ 

hay bảo vệ người khác, đều không nên làm cảnh sát”, diễn viên nói. 

Robert có hai vợ và một bạn đời, đều là người da màu. Ông kết 

hôn Diahnne Abbott - bạn diễn đóng chung Taxi Driver - năm 1976, 

ly dị năm 1988 và có hai con. Diễn viên có một cặp sinh đôi với bạn 

gái Toukie Smith. Ông cũng có hai con với vợ hai Grace Hightower, 

cưới năm 1997 và ly thân từ năm 2018. 

Tài tử khuyến khích các con tự tìm đam mê, con đường riêng 

trong cuộc sống. “Tôi nói với chúng, làm diễn viên hoặc bất kỳ nghề 

gì đều được, miễn sao con hạnh phúc. Tôi chỉ khuyên chúng không 

đánh giá thấp bản thân và luôn cố gắng đạt mục tiêu trong cuộc 

sống. Không sợ hãi!”, Robert nói. 

Robert De Niro, sinh năm 1943, là diễn viên kiêm đạo diễn, nhà 

sản xuất phim nổi tiếng người Mỹ. Ông giành giải Oscar “Nam diễn 

viên phụ xuất sắc” cho vai Vito Corleone trong Bố già phần hai, 

Oscar “Nam diễn viên chính xuất sắc” qua phim Raging Bull. Ông 

cũng góp mặt trong nhiều bộ phim nổi tiếng như Once Upon a Time 

in America (1984), The Untouchables (1989), Taxi Driver (1976), 

Casino (1995)... Trong mọi cuộc bầu chọn “Nam diễn viên vĩ đại 

nhất mọi thời”, Robert De Niro luôn đứng trong nhóm đầu bảng. 

TRANG 141



Bố Kylie Jenner không 

hối hận khi chuyển giới 

Caitlyn Jenner trên bìa tạp chí People. 

Caitlyn Jenner - cha đẻ Kylie và Kendall Jenner - thấy hạnh phúc sau 

khi chuyển giới dù bị nhiều người kỳ thị. 

Cha ruột của Kylie Jenner cho biết: “Đó là hành trình của tôi. Tôi không 

giống nhiều người chuyển giới khác. Nhưng điều quan trọng nhất, tôi thức dậy 

mỗi sáng và cảm thấy hạnh phúc”. 

Caitlyn Jenner công khai là người chuyển giới từ giữa năm 2015, khi đang ở 

tuổi 65, có ba vợ và sáu con. Caitlyn cho biết quãng đời trước đó là cuộc chiến 

với bệnh rối loạn định dạng giới (gender dysphoria). Là người nổi tiếng, việc 

Caitlyn công khai giới tính nhận nhiều chú ý từ truyền thông. Mỗi hành động 

đều được ống kính phóng viên ghi lại, khiến cuộc sống từng rất căng thẳng. 

TRANG 142



Caitlyn nói ồn ào xung quanh tên tuổi bà khiến các tổ chức xã hội ngần 

ngại hợp tác. Bà không được mời tới các sự kiện từ thiện vì người chuyển giới, 

dù ủng hộ tiền cho họ. 

Caitlyn vẫn nỗ lực dùng sự ảnh hưởng của mình để giúp đỡ cộng đồng. 

“Tôi nghĩ đây là cơ hội thay đổi thế giới. Số liệu chỉ ra 51% người chuyển 

giới từng có ý đồ tự tử. Cứ hai tuần lại có một phụ nữ chuyển giới da màu bị 

giết”, bà nói. Caitlyn vẫn thường trao những suất học bổng cho những người 

trẻ chuyển giới, mong muốn họ có tương lai tốt hơn. 

Caitlyn Jenner, tên thật William Bruce Jenner, sinh năm 1949. Khi còn 

là đàn ông, Caitlyn có sự nghiệp thể thao thành công, từng đoạt huy chương 

vàng Olympic ở bộ môn điền kinh 10 môn phối hợp. Caitlyn là cha ruột của 

Kylie Jenner và Kendall Jenner. Vợ thứ ba của Caitlyn - Kris Jenner - là mẹ 

của Kim Kardashian. 

Loạt sao ‘Harry Potter’ 

phản đối J.K.Rowling 

Emma Watson trong vai Hermione Granger của loạt phim “Harry Potter”. 

Hàng loạt ngôi sao của dòng phim “Harry Potter” phản đối phát biểu 

về giới tính của nhà văn J.K.Rowling. 

Emma Watson - đóng vai Hermione Granger trong loạt phim - ủng hộ 

TRANG 143



quyền của người chuyển giới trên trang cá nhân: “Người chuyển giới là chính 

họ và xứng đáng được sống mà không bị người khác dị nghị. Tôi muốn các 

bạn, những fan chuyển giới, biết rằng rất nhiều người trên thế giới hiểu và tôn 

trọng các bạn”. Cô cũng kêu gọi mọi người ủng hộ cho các quỹ xã hội nhằm 

giúp đỡ cộng đồng LGBT. 

Emma Watson trong vai Hermione Granger của loạt phim “Harry Potter”. 

Bài viết của nữ diễn viên đáp trả phát biểu gây tranh cãi của Rowling 

trên Twitter hồi đầu tuần. Bà nói móc nhan đề bài viết Quan điểm: Tạo một 

thế giới bình đẳng hơn cho những người có kỳ kinh nguyệt hậu Covid-19 trên 

trang Detex. Theo Rowling, cần có từ khác thay thế cụm “người có kỳ kinh 

nguyệt” (people who menstruate) và bà đề xuất một số từ nói lái của từ “phụ 

nữ” (women). Nhiều người không đồng tình khi bà loại bỏ người chuyển giới 

khỏi nhóm “người có kỳ kinh nguyệt”. 

Rowling tiếp tục viết ở phần bình luận của Twitter: “Nếu khái niệm giới 

tính không được xác định, đồng nghĩa tình yêu đồng giới là vô nghĩa. Nếu giới 

tính không có thật, khái niệm phụ nữ cũng bị xóa bỏ. Tôi hiểu và yêu người 

chuyển giới, nhưng xóa nhòa khái niệm giới tính khiến nhiều người mất đi khả 

năng bàn luận về cuộc sống của họ. Tôi không có ác ý nhưng đó là sự thật”. 

Trước Emma Watson, Daniel Radcliffe - đóng vai Harry Potter trong loạt 

phim - đăng bài tham luận trên trang Trevor Project phản đối Rowling hôm 

8/6: “Người chuyển giới cũng là phụ nữ. Những quan điểm đối lập là muốn 

xóa bỏ giá trị của họ và đi ngược lời khuyên của các chuyên gia - những người 

có nhiều hiểu biết về vấn đề này hơn cả tôi và Rowling”. 

Eddie Redmayne - nam chính loạt phim Fantastic Beasts - cũng hưởng ứng 

quan điểm của Radcliffe: “Tôi từng làm việc với Rowling và cộng đồng người 

chuyển giới. Tôi muốn thể hiện rõ quan điểm rằng không đồng tình với phát 

biểu của nhà văn. Phụ nữ chuyển giới cũng là phụ nữ. Đàn ông chuyển giới và 

những người phi giới tính (non-binary) là bình thường. Tôi không muốn đại 

diện cộng đồng LGBT lên tiếng về vấn đề này. Nhưng tôi hiểu những người 

bạn của tôi đã quá mệt mỏi khi luôn bị dị nghị về giới tính thật của họ. Họ chỉ 

muốn sống cuộc sống yên bình”. 

Các diễn viên khác của dòng phim Harry Potter như Katie Leung, Noma 

Dumezweni và Evanna Lynch sau đó cũng phản đối tác giả Rowling trên mạng 

xã hội. Nhiều người nổi tiếng của cộng đồng LGBT nói thất vọng khi nhà văn 

yêu thích của họ là người kỳ thị giới. 

Trước những bình luận tiêu cực, nữ nhà văn 54 tuổi cho biết không có ý 

xúc phạm mà chỉ mong muốn làm nổi bật hậu quả của các vấn đề khoảng cách 

giới. “Tôi luôn đồng cảm với nhóm chuyển giới, bởi họ cùng phụ nữ đều dễ bị 

tấn công, bạo lực từ đàn ông. Quan điểm cho rằng tôi ghét họ bởi vấn đề giới 

TRANG 144



tính đều vô lý”, Rowling viết. 

J. K.Rowling sở hữu khối tài sản ròng khoảng hơn một tỷ USD nhờ thành 

công của Harry Potter. Hàng năm, bà vẫn kiếm hàng chục triệu USD từ tiền 

bản quyền và bán sách. Tập truyện được chuyển thể thành phim điện ảnh, 

truyền hình, trò chơi điện tử, hoạt hình và các công viên chủ đề trên khắp thế 

giới. Trước khi viết Harry Potter, J.K. Rowling là bà mẹ đơn thân, phải sống 

nhờ tiền trợ cấp của chính phủ. 

Siêu mẫu Bar Refaeli 

nhận tội trốn thuế 

Bar Refaeli làm mẫu thời trang tại Pháp hồi đầu năm ngoái. 

Người mẫu Bar Refaeli nhận tội trốn thuế, bị phạt 1,5 triệu USD và 

chín tháng lao động công ích. 

Ngày 9/6, Bar Refaeli đồng ý ký thỏa thuận nhận tội trốn thuế với tòa án. 

Theo đó, cô sẽ không phải ngồi tù, nhận án phạt chín tháng lao động công ích. 

Trong khi đó, bà Zipi Rafaeli - mẹ kiêm quản lý của siêu mẫu - ngồi tù 16 

tháng cũng vì tội trốn thuế. 

Bà Zipi được cho là chủ mưu đứng sau kế hoạch gian lận thuế của con gái. 

Với tư cách người quản lý, bà giúp Bar làm giả các giấy tờ liên quan đến thu 

nhập, mua nhà đứng tên họ hàng... Mỗi người phải nộp phạt 1,5 triệu USD, 

đền bù phần thuế không đóng trong các năm qua. 

TRANG 145



Bar Refaeli bị điều tra về thuế từ năm 2015. Đầu năm 2019, cô bị cáo buộc 

nhiều tội danh như trốn thuế, rửa tiền và khai man. Nhà chức trách Israel cho 

rằng siêu mẫu giấu hơn bảy triệu USD trước cơ quan thuế bằng cách khai nơi 

ở chính của cô là Mỹ, trong khi nói với nhà chức trách Mỹ cô sống tại Israel. 

Khoảng thời gian mập mờ thuế của siêu mẫu được cho là từ năm 2006 tới 

2012. Cùng thời gian này, cô hẹn hò tài tử Leonardo DiCaprio. Bar Refaeli 

khai cô sống ở Mỹ với Leo từ năm 2009 tới 2012. Tuy nhiên, giới chức tin 

rằng người mẫu sống tại căn hộ của cô ở Tel Aviv (một thành phố ở Israel) 

- vốn được cô mua nhưng đứng tên một thành viên gia đình. 

Luật Israel quy định nếu công dân sống phần lớn thời gian trong năm tại 

quốc gia này sẽ phải đóng thuế thu nhập, dù người đó có thể kiếm tiền tại các 

nước khác. Trong phiên tòa trước đó, thẩm phán cho biết Bar và Leo không 

kết hôn nên người mẫu không thể dùng quốc tịch Mỹ của anh để tránh việc 

nộp thuế. 

Luật sư của Bar Refaeli cho biết thân chủ vô tình phạm tội vì không hiểu 

luật. “Cô ấy lúc đó mới 20 tuổi, là người mẫu thường làm việc tại nước ngoài 

và chưa hiểu rõ các vấn đề kinh tế. Việc chấp nhận thỏa thuận thú tội cho thấy 

Bar không có chủ ý trốn thuế. Cô ấy hiện đã trưởng thành và đồng ý chịu trách 

nhiệm về sai lầm của mình trong quá khứ”, luật sư cho biết. 

Bar Refaeli là người mẫu có thù lao cao nhất Israel năm 2013, theo 

thống kê của Forbes. Cô từng xuất hiện trên trang bìa các tạp chí nổi tiếng 

như Sports Illustrated Swimsuit Issue... Năm 2012, cô đứng đầu danh sách 

bình chọn “100 phụ nữ hấp dẫn nhất” của tạp chí Maxim. Trước khi lấy chồng 

và sinh con, Bar Refaeli có cuộc sống phóng khoáng, hẹn hò nhiều người. Cô 

hiện có ba con với chồng, Adi Ezra. Họ làm đám cưới năm 2015. 

Kelly Clarkson từ chối 

trợ cấp cho chồng 

sau ly hôn 

N 

ữ ca sĩ Kelly Clarkson đã ký hợp đồng tiền hôn nhân trước khi cưới 

nên có thể bảo toàn khối tài sản 45 triệu USD của riêng cô. 

Trong khi đệ đơn ly dị lên tòa án Los Angeles hôm 4/6, Kelly Clarkson viết 

rõ rằng cô “muốn hợp đồng tiền hôn nhân được thực thi”. Điều này có nghĩa 

rằng vấn đề phân chia tài sản giữa Kelly và nhà quản lý âm nhạc Brandon 

Blackstock sẽ được giải quyết dễ dàng khi ly hôn, ứng theo những điều khoản 

họ từng họ thỏa thuận từ trước khi kết hôn năm 2013. Huấn luyện viên The 

TRANG 146



Kelly bên chồng và các con: Hai con chung (đứng trước) và hai con 

riêng của chồng. 

Voice cũng thông báo với tòa sẽ không trợ cấp cho chồng. 

Tài sản của ngôi sao 38 tuổi vào khoảng 45 triệu USD (hơn 1.000 tỷ đồng). 

Trong suốt sự nghiệp gần 20 năm từ khi giành quán quân American Idol 2002, 

Kelly Clarkson đã bán được khoảng 25 triệu album cùng 45 triệu đĩa đơn 

toàn cầu. Những năm gần đây, nữ ca sĩ đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên 

The Voice Mỹ và có talkshow riêng thành công mang tên The Kelly Clarkson 

Show. 

Kelly hiện sở hữu điền trang riêng ở bang Montana - nơi cô và chồng con 

cách ly tránh dịch trong những tháng qua. Vào tháng 5, giọng ca Stronger đã 

bán một biệt thự ở Encino, California với giá gần 10 triệu USD. Cô cũng rao 

bán biệt thự sang trọng ở Tennessee với giá 7,49 triệu USD từ tháng 12/2019. 

Trong khi đó, tài sản của chồng cô khoảng 5 triệu USD. Brandon Blackstock 

- con trai của nhà sản xuất truyền hình Narvel Blackstock - làm quản lý 

TRANG 147



riêng cho Kelly Clarkson gần chục năm nay. Brandon luôn hỗ trợ vợ trong mọi 

công việc, từ nhận show biểu diễn đến tham gia các chương trình truyền hình 

và hộ tống vợ đi khắp nơi. 

Trong đơn ly hôn, Kelly Clarkson đề nghị nhận quyền nuôi con. Sau gần 

7 năm chung sống, cô và Brandon Blackstock có chung con gái River Rose 5 

tuổi và con trai Remington Alexander 4 tuổi. Brandon còn có hai con riêng từ 

cuộc hôn nhân cũ. 

Kelly từng tiết lộ vợ chồng cô rất hợp nhau chuyện tình dục, chỉ có gần 

đây bất đồng về việc sinh thêm con. Nữ ca sĩ muốn có thêm một nhóc tỳ nữa 

nhưng Brandon phản đối. “Tôi rất muốn có một đứa con khác còn chồng tôi 

nói: ‘Không! Chúng ta đã có bốn đứa rồi!’”, giọng ca đoạt ba giải Grammy kể 

trong một talkshow vào đầu năm nay. 

Bạn bè và đồng nghiệp của Kelly Clarkson rất sốc trước tin cô bỏ 

chồng. Một người bạn giấu tên chia sẻ: “Họ không hề có dấu hiệu rạn vỡ. 

Thật buồn cho lũ trẻ. Họ vốn là một gia đình luôn tràn ngập yêu thương”. 

Một nguồn tin khác cũng nói rằng vợ chồng Kelly quấn quýt bên nhau 

ngày đêm trong mọi sự kiện và luôn thể hiện tình yêu dành cho nhau. 

Kate Moss từ bỏ rượu, 

thuốc và tiệc tùng 

tuổi 46, siêu mẫu Kate Moss đã cai được những thói quen 

Ở xấu và đang duy trì lối sống lành mạnh khiến bạn bè, người 

thân rất bất ngờ. 

Trong cuộc phỏng vấn mới, Kate Moss chia sẻ về lịch sinh hoạt 

hiện tại của cô: “Tôi lên giường lúc 11h đêm và xem Netflix trước khi 

đi ngủ. Tôi vừa xem xong loạt phim Sex Education, nó rất hài hước. 

Tôi thức dậy khoảng 8h sáng. Nếu không ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm, 

tôi sẽ hơi uể oải vào buổi chiều hôm sau”. 

Không chỉ tạo thói quen đi ngủ khoa học, siêu mẫu Anh còn tập 

thể dục, lựa chọn bộ môn yoga để giúp cơ thể khỏe mạnh, thư thái: 

“Tôi tập yoga để giải tỏa căng thẳng. Nó cũng giúp tôi tập trung 

hơn”. 

Bạn thân lâu năm của Kate Moss - JD Fat Tony - tiết lộ rằng 

siêu mẫu đã cai nghiện hoàn toàn được một thời gian: “Kate tỉnh 

táo trong hơn hai năm qua. Tôi và cô ấy đang có cuộc sống tuyệt vời 

TRANG 148



Kate Moss bơ phờ trở về nhà sau bữa tiệc đêm năm 2007. 

hơn hẳn thời chúng tôi uống rượu và dùng ma túy”. 

Kate Moss từng là thành viên của hội The Primrose Hill Set - 

nhóm những người nổi tiếng sống ở khu Primrose Hill, Bắc London 

chuyên tiệc tùng, uống rượu vào thập niên 1990. Trong rất nhiều 

năm tuổi trẻ, Kate Moss thường được trông thấy về nhà lúc đêm 

khuya trong tình trạng say xỉn, tóc tai bơ phờ. Khi ở nhà, chân 

dài đình đám thế giới cũng uống rượu vào bữa sáng, bữa trưa. Vì 

sở thích uống rượu, Kate được bạn bè đặt cho biệt danh The Tank 

(thùng rượu). 

. 

TRANG 149



Sao Trung Quốc đổ xô 

livestream bán hàng 

Lưu Đào - minh tinh thành công khi livestream. 

Khi “Bom sex” Liễu Nham livestream bán hàng năm 2019, nhiều khán 

giả chế giễu cô hết thời, rẻ tiền. 

Một năm sau, cách nhìn này thay đổi, các nghệ sĩ livestream bán hàng trở 

thành mốt thời thượng. Từ đầu năm, hàng loạt sao hạng A livestream cho các 

thương hiệu, trong đó có Lưu Đào, Dương Mịch, Địch Lệ Nhiệt Ba, Angelababy, 

Triệu Vy... Ngày 14/5, Lưu Đào lần đầu livestream và trở thành “hiện 

TRANG 150



tượng” bởi sau bốn tiếng, cô giúp thương hiệu bán được số hàng hóa trị giá 150 

triệu nhân dân tệ (21,2 triệu USD), đạt 21 triệu lượt người xem. 

Tân Xuyên, quản lý phụ trách mảng livestream của trang mua sắm trực 

tuyến Taobao, nói trước năm 2019, để mời nghệ sĩ, anh mất nhiều thời gian 

trao đổi, thuyết phục vì các sao cho rằng việc này khiến họ giảm sang trọng, 

ảnh hưởng danh tiếng. Song theo sự phát triển của thương mại điện tử, hình 

thức livestream ngày càng được người tiêu dùng đón nhận. Không những vậy, 

hình thức này được quan chức chính phủ, chủ doanh nghiệp lớn áp dụng trong 

nhiều trường hợp, vì thế khán giả không cảm thấy đây là việc “thiếu sang 

trọng”. 

Tân Xuyên cho rằng Covid-19 cũng thúc đẩy nghệ sĩ livestream bán hàng. 

Trong bối cảnh phần lớn hoạt động giải trí bị ngừng, các sao cần tìm phương 

thức để giao lưu khán giả một cách trực quan, sinh động, thay vì chỉ giao lưu 

bằng hình ảnh, chữ trên mạng. 

Dương Mịch là một trong nghệ sĩ đắt show livestream bán hàng. 

TRANG 151



Tài tử Đổng Trác mất danh tiếng vì livestream. 

Mặt khác, những năm gần đây cơ quan quản lý hạ thù lao của giới sao khi 

đóng phim, tham gia show truyền hình, khiến lợi tức của nghệ sĩ bị ảnh hưởng. 

“Livestream cho thương hiệu không phải việc vất vả, thu nhập lại cao, thời 

gian làm việc ít, lý do gì không làm?”, Tân Xuyên nói. 

Mộ Bình, một quản lý nghệ sĩ, cho biết đặc điểm của ngành giải trí là theo 

thị hiếu, phong trào. Quản lý này nói: “Nghệ sĩ livestream đã trở thành trào 

lưu hot, không tham gia, bạn sẽ lỗi thời. Ai không được mời mới hết thời”. 

Hiện, các fan thường theo dõi những buổi livestream của thần tượng, so sánh 

thần tượng nào có nhiều người xem hơn, bán được nhiều hàng hơn. 

Nghệ sĩ bậc trung ở Trung Quốc nhận khoảng một triệu nhân dân tệ cho 

một buổi livestream, cao hơn so với tham gia một chương trình truyền hình 

phải mất nhiều buổi ghi hình. 

Kiếm được nhiều tiền, quảng bá được tên tuổi song công việc này tiềm 

TRANG 152



tàng rủi ro. Hồi tháng 5, tài tử Đổng Trác bị chỉ trích khi tiết lộ anh gian lận 

khi thi Học viện Hý kịch trung ương, trong một buổi livestream. Sau đó, Bộ 

Giáo dục nước này đề nghị điều tra sự việc, anh chủ động trả lại bằng đại học. 

Các nghệ sĩ còn lo ngại việc thường xuyên livestream sẽ làm khán giả 

nhàm chán, không còn giữ được sự bí ẩn, thu hút với fan. Ví dụ, khi livestream 

bán giày, nghệ sĩ phải thử nhiều mẫu mã, mô tả về các mẫu giày đó. Nếu không 

giỏi ăn nói, buổi làm việc sẽ thất bại. Vì thế, công ty quản lý luôn cân nhắc 

về tần suất livestream của sao cũng như yêu cầu họ nâng cao khả năng giao 

tiếp, tính hài hước. 

Nữ thần nhan sắc Kpop 

ăn 1 bữa/ngày suốt 8 

năm chỉ vì nỗi đau này 

Loạt ảnh lộ bụng đầy mỡ từng khiến UEE trở thành tâm điểm chỉ trích, chê 

bai. Đây cũng là nỗi ám ảnh của cô trong suốt sự nghiệp 

TRANG 153



Để có được vóc dáng hoàn 

hảo nhất và cũng là để tránh 

ánh mắt soi mói, lời chê bai thậm tệ 

về ngoại hình từ netizen, các nữ idol 

xứ Hàn luôn phải giữ chế độ ăn kiêng 

nghiêm ngặt, tập luyện chăm chỉ. 

Không ít lần công chúng phải choáng 

váng trước những phần ăn ít ỏi đến 

đáng thương của giới thần tượng. Tuy 

nhiên trường hợp ăn kiêng của UEE - 

nữ thần nhan sắc một thời của Kpop 

mới đây mới thật sự khiến fan sốc 

nặng. 

Cụ thể, UEE đã hé lộ trong chương 

trình “I live alone” số phát sóng ngày 

12/6 rằng, cô đã phải giữ chế độ ăn 

kiêng: 1 bữa/ngày suốt 8 năm trường 

kỳ vì cú sốc về vòng eo bánh mì, đầy 

mỡ từng ám ảnh cô trong quá khứ. 

“Khi còn hoạt động với After 

School, tôi không có được vóc dáng 

thon dài, gầy và nuột nà. Nhớ lại hồi mới ra mắt, tôi đã được nhiều người yêu 

mến vì có ‘bắp đùi mật ong’, nhưng nhiều bộ phận trên cơ thể tôi vẫn còn chưa 

được đẹp lắm. Chỉ một thời gian ngắn sau khi ra mắt, vô số bình luận ác ý đã 

khiến tôi bị stress nặng”. 

Sau khi giảm cân thành công, UEE lại rơi vào thời kỳ gầy gò đến mức đáng 

báo động. Lúc này, công chúng lại tiếp tục chỉ trích, chê bai thân hình của nữ 

idol kiêm diễn viên 

UEE chia sẻ rằng, những trang phục hở eo lại càng khiến vòng 2 thừa mỡ 

của cô bị lộ ra ngoài, dẫn đến nhiều bình luận tiêu cực đổ dồn khiến cô khóc 

rất nhiều khi chỉ mới ở độ tuổi 20. Đến khi chuyển sang sự nghiệp diễn xuất, 

công chúng lại tiếp tục chỉ trích vì cô quá gầy. 

Nữ ca sĩ đình đám một thời chia sẻ rằng, để có thể giảm cân, cô chỉ được 

ăn 1 bữa/ngày trong vòng suốt 8 năm qua. 

Song Joong Ki 

phủ nhận có tình mới 

TRANG 154



Joong Ki trong phim “Space Sweepers”. 

Tài tử Hàn Quốc Song Joong Ki bác tin đồn yêu luật sư, sau một năm 

ly hôn Song Hye Kyo. 

Tin diễn viên hẹn hò bạn gái làm ngành luật, xuất thân danh giá lan truyền 

trên nhiều diễn đàn. History D&C - công ty quản lý của Joong Ki - cho biết tin 

đồn vô căn cứ. Gần đây, anh quá bận rộn với các dự án phim ảnh. 

History D&C đăng đoạn video nam diễn viên ở hậu trường một buổi ghi hình. 

Anh để kiểu tóc mới, được nhiều khán giả khen điển trai, phong độ ở tuổi 35. 

Một năm qua, Song Joong Ki không tham dự các sự kiện công khai, không 

trả lời phỏng vấn về đời tư. Anh liên tục đóng phim. Hồi đầu năm, tài tử sang 

Colombia đóng phim Bogota. Vì dịch, đoàn phim phải ngừng quay, về Hàn 

Quốc hồi cuối tháng 3. Sắp tới, anh quảng bá phim khoa học viễn tưởng Space 

Sweepers, dự kiến ra rạp vào tháng 8. 

Joong Ki đóng phim từ năm 2008, lưu dấu ấn qua Chuyện tình Sungkyunkwan, 

Chàng trai tốt bụng, A Werewolf Boy, Hậu duệ mặt trời... Anh bén duyên 

cùng Song Hye Kyo khi đóng Hậu duệ mặt trời, kết hôn với cô năm 2017, 

họ ly dị năm 2019. 

Hứa Chí An tái xuất 

showbiz sau vụ ngoại tình 

Hứa Chí An đã nhận lời tham gia show âm nhạc của Viu TV vào tuần 

tới. Chương trình này là lần xuất hiện công khai đầu tiên trên sóng 

TRANG 155



Bê bối tình ái với Hoàng Tâm Dĩnh (trái) khiến sự nghiệp của Hứa Chí 

An lao dốc. Anh được vợ Trịnh Tú Văn tha thứ, nhưng mất điểm nghiêm 

truyền hình của nam ca sĩ trong hơn một năm qua, kể từ khi bị bại lộ chuyện 

ngoại tình với Á hậu Hong Kong - Hoàng Tâm Dĩnh. 

Nam ca sĩ Đặng Kiến Minh đã thuyết phục nhà đài mở đường sống cho 

người bạn thân. Vài tháng qua, dưới sự khuyến khích của vợ - nữ diva Trịnh 

Tú Văn và bạn bè, Hứa Chí An đã tính đến việc trở lại hoạt động showbiz. 

Tuy nhiên, do không chắc chắn về sự đón nhận của khán giả, anh vẫn còn 

chần chừ. Vì thế, chương trình trên Viu TV sắp tới đây sẽ quyết định vận mệnh 

của Hứa Chí An trong giới giải trí. Nếu phản hồi tốt, vào tháng 10, nam nghệ sĩ 

sẽ chính thức trở lại sân khấu âm nhạc với tư cách khách mời trong live show 

của Lương Hán Văn. 

Tháng 4/2019, Hứa Chí An bị tung clip tình cảm trên xe taxi với Á hậu 

Hong Kong Hoàng Tâm Dĩnh. Cả hai bị công chúng xứ Hương Cảng chỉ trích 

thậm tệ vì khi đó Hứa Chí An đã có vợ, còn Hoàng Tâm Dĩnh đang là bạn gái 

của tài tử Mã Quốc Minh. 

Ngay sau khi clip bị lộ, Hứa Chí An đã tổ chức họp báo, khóc lóc và xin lỗi 

diva Trịnh Tú Văn cũng như người hâm mộ. Cuối cùng, anh được vợ tha thứ 

lỗi lầm. Để chứng minh bản thân đã ăn năn hối cải, nam ca sĩ tạm dừng mọi 

hoạt động nghệ thuật trong showbiz. 

Hứa Chí An sinh năm 1967, là diễn viên, ca sĩ có tiếng của Hong Kong. 

Anh kết hôn với diva Trịnh Tú Văn sau hơn 20 năm hẹn hò. Họ là cặp sao 

quyền lực và kín tiếng của showbiz Hong Kong. 

TRANG 156



‘Sao đẹp nhất Nhật 

Bản’ xin lỗi vì chồng 

lăng nhăng 

Diễn viên Nozomi Sasaki, được mệnh danh là “người đẹp nhất Nhật Bản”. 

Nữ diễn viên Nozomi Sasaki bày tỏ nỗi buồn vì chuyện gia đình gây ồn 

ào trong công chúng và xin lỗi vì hành vi của chồng. 

“Sao đẹp nhất Nhật Bản” Nozomi Sasaki bày tỏ: “Thật xin lỗi vì những 

việc làm không hay mà chồng tôi gây ra, khiến nhiều người cảm thấy khó 

chịu. Tôi nghĩ rằng hai vợ chồng tôi sẽ có một cuộc trao đổi thẳng thắn về 

chuyện này”. 

Cô phát biểu: “Trong tương lai, tôi muốn tiếp tục công việc của mình, vì 

thế, tôi rất mong được sự ủng hộ của các bạn. Cuối cùng, xin hãy giúp tôi. 

TRANG 157



Vợ chồng Nozomi và Ken Watabe. 

Chúng tôi có một con trai nhỏ, những người họ hàng thân thiết, vì thế xin 

vui lòng không đến nhà để hỏi han, phỏng vấn gia đình, người liên quan của 

chúng tôi”. 

Nozomi không đề cập đến việc có tiếp tục giữ gìn hôn nhân hay không, tuy 

nhiên nhiều người cho rằng cô sẽ gạt bỏ việc chồng lăng nhăng để bảo vệ tổ 

ấm, giữ cho con có cha. 

Trong khi đó, các hoạt động nghệ thuật của Watabe tại các đài lớn đều đã 

bị cắt, anh hiện không có cơ hội xuất hiện trên truyền hình do ồn ào đời tư. 

Nozomi Sasaki sinh năm 1988, là người mẫu, diễn viên nổi tiếng. Cô từng 

được bình chọn là mỹ nhân đẹp nhất Nhật, mỹ nhân được khao khát nhất Nhật 

Bản, từng nhiều lần có tên trong danh sách “100 gương mặt đẹp nhất thế giới” 

do trang TC Candler (Mỹ) bình chọn.... Watabe hơn vợ 16 tuổi, là một nghệ 

sĩ hài nổi tiếng của Nhật. Anh từng thành lập một nhóm hài năm 1993, sau đó 

xuất hiện trong nhiều chương trình của các kênh lớn như NHK TV, Asahi TV... 

Khi cặp đôi kết hôn, do cách biệt tuổi tác và hình thức, khán giả gọi họ là cặp 

người đẹp và quái thú. Hai vợ chồng có một con trai. 

Scandal của Ken Watabe nổ ra khi nhiều tờ báo Nhật phanh phui việc anh 

cặp kè với nhiều cô gái, có bạn tình đủ giới tính, tuổi tác... Gần đây nam diễn 

viên hài thừa nhận sự vô đạo đức của mình và cúi đầu xin lỗi. 

TRANG 158



Mã Quốc Minh yêu 

tình cũ Lưu Khải Uy 

Mã Quốc Minh và Thang Lạc Văn tình tứ trong phim 

Tài tử Mã Quốc Minh xác nhận đang yêu nữ diễn viên Thang 

Lạc Văn sau thời gian bí mật tìm hiểu nhau. 

Trên trang cá nhân, Mã Quốc Minh và Thang Lạc Văn đồng thời 

đăng bức ảnh hai chú ngựa bông xinh xắn, kèm theo dòng bày tỏ 

ngắn gọn: “Cảm ơn sự quan tâm của các bạn”. Ngay sau đó, tài tử 

nhận được nhiều lời chúc mừng của đồng nghiệp, bạn bè, người 

hâm mộ. Hoàng Tâm Dĩnh, người cũ của Mã Quốc Minh, viết chúc 

mừng công khai: “Chúc mừng cho anh, mong anh sức khỏe, bình 

an”. 

Trước đó, nam diễn viên bị bắt gặp đến nhà Thang Lạc Văn và ở 

chơi tới tối muộn. Tầm 20h, họ đi bộ đến một trung tâm mua sắm 

gần đó. Khi phóng viên hỏi họ có kế hoạch gặp gỡ gia đình hai bên 

chưa, họ im lặng. Khi chuẩn bị ra về, vì phóng viên vẫn đuổi theo 

TRANG 159



hỏi han, ngôi sao họ Mã nói: “Sẽ sớm giải thích”, rồi tạm biệt, tâm 

trạng rất vui vẻ. 

Thang Lạc Văn năm nay 33 tuổi, là con gái của nam diễn viên 

nổi tiếng Thang Trấn Tông. Cô từng hẹn hò nhiều ngôi sao như 

Lưu Khải Uy, Lê Nặc Ý, Trịnh Tử Bang... Thang Lạc Văn quen Mã 

Quốc Minh năm 2016, khi đóng chung phim Mind Hunter. Thang 

giữ mối quan hệ bạn bè tốt với Hoàng Tâm Dĩnh - người yêu cũ Mã 

Quốc Minh. 

Mã Quốc Minh (Kenneth Ma) là nam diễn viên người Hong 

Kong. Anh đang là diễn viên độc quyền của hãng TVB. Anh có tình 

cảm với diễn viên Hoàng Tâm Dĩnh được khoảng 2 năm, sau đó cô 

“cắm sừng” anh, bồ bịch với tài tử có vợ Hứa Chí An. Vụ ồn ào từng 

gây xôn xao làng giải trí một thời gian. 

Mỹ nhân Trung Quốc 

bị ông chủ quấy rối đến 

trầm cảm 

Diễn viên Trung Quốc 

Đại Văn Văn bị giám 

đốc công ty liên tục sàm 

sỡ, khiến tinh thần cô sa 

sút, tâm lý bất ổn khiến sự 

nghiệp ảnh hưởng. 

Trong phiên phúc thẩm 

tại tòa án Bắc Kinh, diễn 

viên Đại Văn Văn tiếp tục 

được xử thắng trong vụ kiện 

hủy hợp đồng với công ty 

Đạt Đạt do ông Niếp làm 

chủ. Trong đơn kiện, Đại 

cho biết cô liên tục bị ông 

Niếp - một người đã có gia 

đình - sàm sỡ, nhắn tin đe 

dọa phải phục tùng, nếu 

không sẽ hủy hoại sự nghiệp. 

Khi cô đơn phương 

TRANG 160 

Diễn viên Đại Văn Văn.



chấm dứt hợp đồng, ông Niếp yêu cầu phải đền bù số tiền lớn. Hai 

bên đưa nhau ra tòa. 

Đại Văn Văn đưa ra các bằng chứng cho thấy ông chủ Niếp nhiều 

lần gửi tin nhắn qua hay gọi điện thoại cho cô, nội dung tán tỉnh. 

Trong một tin nhắn năm 2017, ông gọi cô là “bé cưng”, muốn cô làm 

“phòng nhì”, hứa sẽ chăm sóc cô, sẽ coi cô là nàng công chúa duy 

nhất của mình. Sau khi không dụ dỗ được cô gái, ông Niếp đe dọa 

sẽ khiến cho cô và bạn trai “thân bại danh liệt”. 

Văn Văn nói vì bị ông Niếp quấy rối, cô phải nhiều lần đi khám 

tâm lý tại bệnh viện, đồng thời bị các chứng trầm cảm, mất ngủ... Cô 

khẳng định hành động này của ông Niếp đã vi phạm hợp đồng, vì thế 

cô buộc phải hủy hợp đồng đã ký với công ty ông. 

Sau phiên xử sơ thẩm hồi đầu năm, công ty Đạt Đạt kháng cáo 

vì cho rằng Văn Văn đơn phương hủy hợp đồng. Phía này yêu cầu 

cô phải tiếp tục thực hiện hợp đồng đã ký, trả tiền phạt, trả phí tạm 

ứng... Tuy nhiên, qua hai phiên xử, tòa giữ nguyên phán quyết ban 

đầu, kháng cáo bị bác bỏ. 

Diễn viên Đại Văn Văn sinh năm 1996, được biết đến qua nhiều 

phim tên tuổi như Cửu Châu - Thiên Không Thành, Bạch Phát 

Vương Phi, Khánh Dư Niên, Tân Anh hùng xạ điêu.... 

Hoa hậu Honey Lee 

chia tay bạn trai 7 năm 

Hoa hậu Hàn Quốc Honey Lee và tài tử Yoon Kye Sang quyết 

định ‘đường ai nấy đi’ sau nhiều năm gắn bó. 

Công ty Saram Entertainment - đơn vị quản lý Honey Lee và 

Yoon Kye Sang - cho biết: “Hai người gần đây đã chấm dứt tình cảm 

và trở thành những người bạn tốt. Mong rằng các bạn sẽ tiếp tục 

ủng hộ, hỗ trợ họ”. 

Bạn bè của Honey Lee và Yoon Kye Sang đều đã biết tin hai ngôi 

sao chia tay. 

Honey Lee và Yoon Kye Sang bắt đầu hẹn hò từ 2013. Hai người 

từng nhiều lần dính tin đồn chia tay, nhưng luôn phủ nhận. Tháng 

10 năm ngoái, Honey Lee từng gây tò mò khi đăng lên trang cá nhân 

những lời úp mở: “Cảm ơn vì đã đồng hành bên tôi những năm 

qua”. Tuy nhiên, khi phóng viên liên lạc, cô nói rằng cô yêu Yoon, 

TRANG 161



Honey Lee và Yoon Kye Sang “đường ai nấy đi” sau 7 năm. 

tin đồn không đúng sự thật, bởi đối tượng cô nhắc đến trong đoạn 

chia sẻ là... con chó cưng của mình. 

Honey Lee sinh năm 1983 ở Seoul, Hàn Quốc. Cha của cô từng 

là quan chức của Cơ quan tình báo Hàn Quốc, mẹ là giảng viên Đại 

học Nữ sinh Ewha. Honey Lee được đánh giá là người đẹp đa tài 

khi có thể chơi đàn tam thập lục Hàn Quốc, biết võ Taekwondo. 

Năm 2006, Honey Lee đoạt vương miện Hoa hậu Hàn Quốc. Sau 

đó, người đẹp đoạt giải á hậu 3 tại Miss Universe 2007. Năm 2015, 

người đẹp đứng đầu danh sách “11 mỹ nhân Hàn Quốc sexy nhất 

mọi thời”, do tạp chí Playboy (Mỹ) bình chọn. Honey Lee từng dấn 

thân sang lĩnh vực diễn xuất nhưng chưa tạo được nhiều chú ý. 

Yoon Kye Sang sinh năm 1978 và từng được biết đến là thành 

viên nhóm nhạc đình đám G.O.D. Anh tỏa sáng ở địa hạt diễn xuất 

với hàng loạt phim như Chị dâu 19 tuổi, Tình say, Mối tình bất diệt, 

Mặt trời hoàn hảo, Chó Pongsan, The Outlaws... 

Son Ye Jin được bầu 

‘đẹp nhất thế giới’ 

TRANG 162



Theo kết quả bầu chọn online 100 người đẹp nhất thế giới 

2020 mà chuyên trang giải trí châu Á Starmometer công bố 

hôm 8/6, Son Ye Jin đứng đầu. 

Sau đó lần lượt là những cái tên như Lalisa Manoban (Thái 

Lan), Tzuyu (Đài Loan), Urassaya Sperbund (Thái Lan). Danh 

sách top 10 còn có Kim Ji Soo (Hàn Quốc, thứ 5), Rose Park (New 

Zealand, thứ 6), Song Hye Kyo (Hàn Quốc, thứ 7)... Người mẫu 

Hoàng Thùy của Việt Nam đứng vị trí 96. 

Starmometer cho biết đã thu về khoảng 13.955.584 phiếu, sau 

hơn hai tháng tiến hành bầu chọn online. Tiêu chí bỏ phiếu là 

“thích ai thì bầu”, không phân biệt quốc tịch, miễn là từ 20 đến 

40 tuổi. Son Ye Jin giành được 4.354.037 lượt bình chọn, thông 

qua Facebook, Twitter, Instagram... 

Công bố gây ra nhiều ồn ào. Khán giả phần lớn cho rằng Son 

Ye Jin đẹp thì có đẹp, nhưng đẹp nhất thế giới thì phải xem lại. 

TRANG 163



Song Ye Jin được bình chọn đẹp nhất thế giới nhờ fan. 

Nhiều người còn nói fan của Son Ye Jin hơi “lố” khi lao vào cuộc 

bình chọn này nhằm giành vị trí số 1 cho thần tượng. Bảo vệ nữ 

diễn viên, những người bỏ phiếu cho cô nói rằng Son đẹp tự nhiên, 

không dao kéo, nhân cách tốt, một phụ nữ hoàn hảo, không scandal 

và xứng đáng với vị trí số 1. 

Son Ye Jin sinh năm 1982 tại quận Suseong, thành phố Daegu, 

Hàn Quốc. Năm 18 tuổi, cô rời quê đến Seoul theo học khoa Điện 

ảnh thuộc Đại học Nghệ thuật Seoul. Thời sinh viên, cô đóng vai 

quần chúng ở các đài truyền hình, rồi tìm kiếm vai phụ và lên vai 

chính, trở thành ngọc nữ nổi tiếng của màn ảnh Hàn. Cô đóng nhiều 

phim như Cổ điển, Hương mùa hè, Khoảnh khắc để nhớ, Cô đơn 

trong tình yêu, My wife got married, The Last Princess, Chị đẹp 

mua cơm ngon cho tôi... Gần đây nhất, cô được yêu thích với phim 

truyền hình Hạ cánh nơi anh, đóng cặp Hyun Bin. 

Rain khoe cơ bắp cuồn 

cuộn sau giảm 10 kg 

TRANG 164



Nam ca sĩ xứ Hàn Rain trông khỏe khoắn hơn hẳn sau khi ép 

cân để bắt tay vào công việc sau thời gian nghỉ dịch. 

Rain đăng ảnh cho thấy diện mạo mới mẻ: tóc dài hơn, thân hình 

đã gầy đi rõ rệt, khiến anh trông trẻ hơn. Ông bố hai con tiết lộ anh 

giảm khoảng 10 kg. 

Nỗ lực của Rain nhằm thu hút sự quan tâm của khán giả sau 

thời gian vắng bóng, đặc biệt khi ca khúc Gang bản remix anh góp 

mặt đạt vị trí số 1 tại nhiều bảng xếp hạng âm nhạc lớn nhất của 

Hàn Quốc, trong đó có Melon - trang âm nhạc chiếm 60% thị phần 

tại Hàn Quốc. 

Rain đang tích cực chuẩn bị cho ra mắt kênh YouTube mới, song 

song với việc tấn công mạnh mẽ sân chơi Tiktok. 

Ngoài ra, Rain tích cực giảm cân để trở thành gương mặt quảng 

cáo của nhiều thương hiệu lớn. Gần đây, anh còn cùng ca sĩ Lee 

Hyori và MC Yoo Jae Suk xuất hiện trong show truyền hình How 

do you play?. 

Rain là ca sĩ, diễn viên nổi tiếng Hàn Quốc. Anh kết hôn với diễn viên Kim 

Tae Hee và có hai con gái, bé đầu lòng hơn 2 tuổi, bé thứ hai vừa chào đời 

tháng 9 năm ngoái. . 

TRANG 165

Viet Luan 3253 - 19-06-2020

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?