CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM VẬT LÝ 10 (CẢ NĂM) CHƯƠNG TRÌNH MỚI - SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC (BẢN GIÁO VIÊN)

z
VẬT LÝ
10
So sánh độ dịch chuyển và quãng đường trong chuyển động thẳng
Độ dịch chuyển (d)
- Là một đại lượng vectơ.
- Cho biết độ dài và hướng sự thay đổi vị trí
của một vật.
- Khi vật chuyển động thẳng, không đổi chiều
thì độ lớn của độ dịch chuyển và quãng đường
đi được bằng nhau (d = s).
- Có thể nhận giá trị dương, âm hoặc bằng 0.
Quãng đường (s)
- Là đại lượng vô hướng.
- Cho biết độ dài mà vật đi được trong suốt
quá trình chuyển động.
- Khi vật chuyển động thẳng, có đổi chiều thì
quãng đường đi được và độ dịch chuyển có
độ lớn không bằng nhau (d ≠ s).
- Là một đại lượng không âm.
Bài tập ví dụ
Ví dụ 1: (Trích từ sách Chân trời sáng tạo tr27) Xét quãng đường AB dài 1000 m với A là vị
trí nhà của em và B là vị trí của bưu điện (Hình vẽ). Tiệm tạp hóa nằm tại vị trí C là trung
điểm của AB. Nếu chọn nhà em làm gốc tọa độ và chiều dương hướng từ nhà em đến bưu
điện. Hãy xác định độ dịch chuyển và quãng đường đi được của em trong các trường hợp:
a. Đi từ nhà đến bưu điện.
b. Đi từ nhà đến bưu điện rồi quay lại tiệm tạp hóa.
c. Đi từ nhà đến tiệm tạp hóa rồi quay về.
A C
B BC
Hướng dẫn giải
a) Độ dịch chuyển: d = AB = 1000 m.
- Quãng đường đi được: s = AB = 1000 m.
b) d = AC = 500 m.
- s = AB + BC = 1000 + 500 = 1500 m.
c) d = 0.
s = 2.AC = 2.500 = 1000 m.
VẬT LÝ 10 – HỌC KỲ I
17