Pla de Pastoral 2009-2013 - Bisbat de Mallorca
Pla de Pastoral 2009-2013 - Bisbat de Mallorca
Pla de Pastoral 2009-2013 - Bisbat de Mallorca
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL<br />
<strong>2009</strong> - <strong>2013</strong><br />
SETEMBRE <strong>2009</strong>
Assessorament lingüístic: Santiago M. Amer Pol<br />
Disseny: Eugeni Rodríguez Adrover<br />
Edita: DELEGACIÓ DE MITJANS DE COMUNICACIÓ SOCIAL (<strong>Bisbat</strong> <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>)<br />
Carrer Seminari, 4 - 07001 Palma (IlIes Balears)<br />
Distribució: SECRETARIA DE PASTORAL (<strong>Bisbat</strong> <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>)<br />
Carrer Seminari, 4 - 07001 Palma (IlIes Balears)<br />
Imprimeix: TALLER GRÀFIC EUGENI<br />
Carrer Reis Catolics, 70 - 07007 Palma (IlIes Balears)<br />
Depòsit legal: PM 335-1958<br />
© <strong>Bisbat</strong> <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong> <strong>2009</strong><br />
2
CARTA PASTORAL DE PRESENTACIÓ<br />
UNITS EN CRIST, SERVINT,<br />
FEIM ESGLÉSIA<br />
I. La transmissió <strong>de</strong> la fe: <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> 2006-<strong>2009</strong><br />
Una <strong>de</strong> les i<strong>de</strong>es exposa<strong>de</strong>s per alguns membres <strong>de</strong>l Consell<br />
Diocesà <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, i que era eco d’una proposta expressada al<br />
llarg <strong>de</strong> la preparació <strong>de</strong>l nou <strong>Pla</strong>, era que aquest tingués línies <strong>de</strong><br />
continuïtat amb el <strong>Pla</strong> 2006-<strong>2009</strong> que ara concloïa.<br />
En la reunió plenària <strong>de</strong>l Consell Diocesà <strong>de</strong>l 30 <strong>de</strong> maig<br />
proppassat, convocada per a <strong>de</strong>ixar a punt el nou <strong>Pla</strong>, vaig voler<br />
<strong>de</strong>dicar una bona part <strong>de</strong> la meva intervenció a valorar aqueixa<br />
continuïtat, <strong>de</strong>s <strong>de</strong> la base que l’itinerari <strong>de</strong> treball que acabava<br />
tan sols havia fet una sembra, simplement havia estat remarcar<br />
camins en el quefer <strong>de</strong> la <strong>Pastoral</strong> diocesana, i això només en<br />
espais comunitaris <strong>de</strong>terminats. Cosa que <strong>de</strong>manava més temps<br />
i treball per a refermar i cuidar allò que s’havia iniciat, fent que<br />
pogués consolidar-se i arribar a més llocs i persones.<br />
També em basava en la convicció <strong>de</strong> la bondat <strong>de</strong>ls camins i <strong>de</strong> les<br />
llavors sembra<strong>de</strong>s en aquests anys, motiu pel qual em vaig <strong>de</strong>tenir<br />
a <strong>de</strong>stacar algunes <strong>de</strong> les realitats vincula<strong>de</strong>s al <strong>Pla</strong> que acabava,<br />
o planteja<strong>de</strong>s en el seu marc temporal.<br />
Així, havent tingut com a gran objectiu general “la transmissió <strong>de</strong><br />
la fe”, em vaig permetre subratllar, en l’apartat que duia com a títol<br />
“La dimensió social <strong>de</strong> la vida cristiana”, la preocupació constant<br />
que hem tingut, en tot aquest temps, per la comunicació, tant<br />
3
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
a l’hora <strong>de</strong> millorar els mitjans propis, en continuïtat amb el<br />
que havíem rebut, com d’incidir en els mitjans existents en<br />
el nostre entorn social. Amb qualque projecte pen<strong>de</strong>nt, sense<br />
materialitzar encara, s’han creat nous serveis, com la web <strong>de</strong>l<br />
<strong>Bisbat</strong> i l’Agència <strong>de</strong> notícies Balèria, s’ha produït la consolidació<br />
<strong>de</strong> TV Popular, la materialització <strong>de</strong> convenis amb IB3TV i Televisió<br />
<strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong> i la renovació <strong>de</strong>l Full Dominical.<br />
Quant a l’aspecte <strong>de</strong> la incidència <strong>de</strong> prioritats clarament <strong>de</strong><br />
pastoral caritativa i social, com eren les referi<strong>de</strong>s a la<br />
immigració entre nosaltres i a l’acollida en les nostres comunitats,<br />
cal constatar que, vora reflexions obertes, com la <strong>de</strong>l Consell <strong>de</strong>l<br />
Presbiteri sobre immigració, i sobre l’acollida, en diversos àmbits,<br />
han estat temps, els darrers, d’una forta crisi econòmica, no<br />
prevista –naturalment– en el <strong>Pla</strong>, que <strong>de</strong> forma continuada hem<br />
anat seguint i revisant, i que ha trobat una resposta <strong>de</strong>cidida per<br />
part <strong>de</strong> la Diòcesi, principalment per mitjà <strong>de</strong> Càritas.<br />
Càritas, que en aquests anys ha acollit nous Estatuts i ha<br />
constituït el seu Consell Diocesà, es troba en plena elaboració<br />
d’un <strong>Pla</strong> Estratègic per al futur immediat, i ha viscut i viu lliurada,<br />
amb els mitjans <strong>de</strong> què disposa, al fenomen <strong>de</strong> la immigració, que<br />
tant ha incidit en moltes Càritas parroquials, i, en els darrers temps,<br />
a les greus conseqüències <strong>de</strong> la crisi econòmica i social que ens<br />
enrevolta. Específicament sobre el fenomen migratori <strong>de</strong>stacaria la<br />
consolidació <strong>de</strong>l Macroprojecte <strong>de</strong> Co<strong>de</strong>senvolupament, iniciativa<br />
pionera en molts <strong>de</strong> sentits i amb el suport <strong>de</strong>l Govern <strong>de</strong> les Illes<br />
Balears; i sobre el moment <strong>de</strong> crisi en què encara estam, valoraria<br />
l’esforç notable, tant <strong>de</strong>ls qui formen la gran família <strong>de</strong> Càritas<br />
com <strong>de</strong>ls qui, amb generositat, l’aju<strong>de</strong>n <strong>de</strong>s d’instàncies diverses.<br />
Dins el que fa referència a l’apartat titulat “La dimensió<br />
4
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
evangelitzadora”, remarcaria la voluntat renovada <strong>de</strong> prioritzar<br />
la formació i implicació <strong>de</strong>l laïcat en la vida eclesial, en clara<br />
continuació <strong>de</strong> la sensibilitat manifestada reiteradament en la<br />
pastoral diocesana, tant en el darrer Síno<strong>de</strong> Diocesà com en<br />
els <strong>Pla</strong>ns següents <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> diocesana <strong>de</strong>ls darrers <strong>de</strong>cennis.<br />
A aquest fi s’ha impulsat la iniciació <strong>de</strong> l’Escola d’agents <strong>de</strong><br />
pastoral, a més <strong>de</strong> seguir sostenint ofertes com “Crec” i l’ISUCIR<br />
mateix, amb tot el valor que això suposa per al laïcat. Així mateix,<br />
ha estat constant la valoració <strong>de</strong>ls Consells <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong> les<br />
parròquies. S’ha pogut constatar en la dinàmica creativa <strong>de</strong> les<br />
noves Unitats <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>. Igual que en les iniciatives més<br />
varia<strong>de</strong>s, entenent-se que, en la labor <strong>de</strong>ls laics en els diversos<br />
camps <strong>de</strong> la pastoral, és essencial la seva preparació i conjunció<br />
<strong>de</strong> tasques en el si <strong>de</strong> les pròpies comunitats.<br />
També la participació i presència <strong>de</strong>ls feels cristians laics, com a<br />
tals, o en tant que agents <strong>de</strong> pastoral i membres <strong>de</strong>ls Consells<br />
parroquials <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> i d’Economia, ha estat <strong>de</strong>terminant en la<br />
preparació i el <strong>de</strong>senvolupament <strong>de</strong> la Visita <strong>Pastoral</strong> realitzada.<br />
En l’espai temporal <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> que conclou han quedat com a realitats,<br />
diverses propostes <strong>de</strong> treball que impliquen els laics en l’àmbit<br />
arxiprestal, tant a Ciutat com a la Part Forana, així com les<br />
planteja<strong>de</strong>s en l’àmbit <strong>de</strong> les grans Delegacions Diocesanes,<br />
objecte d’importants remo<strong>de</strong>lacions durant aquests anys.<br />
En aquest apartat es prioritza la pastoral dirigida als infants i<br />
joves, tal volta la nostra carència i necessitat més seriosa,<br />
directament relacionada amb la transmissió <strong>de</strong> la fe i amb la<br />
iniciació cristiana. A aquest respecte, a més <strong>de</strong> diverses accions<br />
diocesanes promogu<strong>de</strong>s <strong>de</strong>s <strong>de</strong> la Delegació <strong>de</strong> Joventut (Vetles,<br />
representacions teatrals, exercicis espirituals, troba<strong>de</strong>s), s’ha iniciat<br />
5
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
la sol·licitada reflexió oberta al conjunt <strong>de</strong> Col·legis vinculats a<br />
l’Església, i s’ha plantejat una línia molt concreta d’actuació en els<br />
Col·legis Diocesans. Consisteix en la posada en marxa d’equips<br />
<strong>de</strong> pastoral, en cada centre, formats per professionals <strong>de</strong> la<br />
mateixa comunitat educativa compromesos en aquest camp;<br />
s’ha establert una coordinació diocesana i un suport pastoral <strong>de</strong><br />
sacerdots que acompanyin el procés <strong>de</strong> creació i consolidació <strong>de</strong>ls<br />
equips esmentats.<br />
Aquesta labor iniciada en els nostres Col·legis ha anat en paral·lel<br />
amb el treball <strong>de</strong> la Delegació d’Ensenyament, consolidat d’anys<br />
ençà, en la formació i l’acompanyament <strong>de</strong>l professorat <strong>de</strong><br />
Religió en els centres públics i l’atenció a les seves necessitats.<br />
Igual hem d’afirmar respecte <strong>de</strong> la sensibilitat missionera secular <strong>de</strong><br />
la nostra Diòcesi. Alhora <strong>de</strong> la clara preocupació per la transmissió<br />
<strong>de</strong> la fe dins els límits diocesans, hi ha hagut l’interès missioner <strong>de</strong><br />
tants <strong>de</strong> religiosos/es, sacerdots i laics, que han seguit trobant en<br />
la corresponent Delegació Diocesana i en <strong>Mallorca</strong> Missionera<br />
el canal per a potenciar la dimensió missionera universal <strong>de</strong> la<br />
nostra Església Diocesana i per a ajudar i acompanyar els nostres<br />
missioners, especialment al Burundi i al Perú, i obrir una nova<br />
presència a Cuba. Han estat anys en què s’han <strong>de</strong> ressenyar les<br />
noves iniciatives <strong>de</strong> laics <strong>de</strong> la Diòcesi en el camp <strong>de</strong> les nostres<br />
missions.<br />
Pel que fa a les prioritats i accions pastorals compreses en l’apartat<br />
“La dimensió espiritual <strong>de</strong> la vida cristiana”, em permet <strong>de</strong>stacar en<br />
el camp <strong>de</strong>l que ha estat atès tant el que es refereix a aprofundir<br />
en l’“escolta <strong>de</strong> la Paraula <strong>de</strong> Déu” com a promoure una catequesi<br />
al servei <strong>de</strong> la Iniciació cristiana.<br />
6
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
És just <strong>de</strong>ixar aquí constància <strong>de</strong>l fet que en l’espai temporal que<br />
afecta el final i l’inici <strong>de</strong> tots dos <strong>Pla</strong>ns diocesans, el que acaba i<br />
el que comença, hem viscut la incidència, molt positiva, <strong>de</strong> l’Any<br />
<strong>de</strong> Sant Pau i <strong>de</strong> l’Any <strong>de</strong> Lluc, per una banda, i per l’altra, estam<br />
cridats a viure l’Any Sacerdotal. Val la pena recordar-ho, perquè<br />
en concret l’Any <strong>de</strong> Sant Pau ha ajudat a potenciar una sensibilitat<br />
creixent vers la Paraula <strong>de</strong> Déu, tant en la nostra Església<br />
diocesana com en l’Església Universal, que ha vingut a recollir<br />
i potenciar el recent Síno<strong>de</strong> <strong>de</strong>ls Bisbes, i en la qual s’anima a<br />
acollir-la, a fer-hi oració, i a viure-hi la quotidianitat <strong>de</strong> les nostres<br />
tasques i els nostres compromisos en la societat i l’Església.<br />
Amb formes i maneres diverses, en els temps <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> diocesà<br />
que acaba, s’ha accentuat la creació <strong>de</strong> grups, o, més encara,<br />
la realització en grups preexistents, d’una lectura creient i orant<br />
<strong>de</strong> la Paraula <strong>de</strong> Déu. L’experiència <strong>de</strong>l tipus “lectio divina”, en<br />
distintes variants, ha afectat sacerdots, laics i persones religioses<br />
<strong>de</strong> la nostra Església.<br />
Més complex, i clar alhora, ha estat allò que en el <strong>Pla</strong> que acaba<br />
s’apuntava com l’acció <strong>de</strong> proposar “itineraris <strong>de</strong> catequesi”.<br />
Complex, perquè en aquest tema, com en d’altres, no és tot<br />
proposar i voler, especialment cal tenir persones, agents <strong>de</strong><br />
pastoral molt creients i preparats, i vèncer inèrcies, <strong>de</strong> molts,<br />
molts <strong>de</strong> <strong>de</strong>cennis, generacions.<br />
És vital en els <strong>Pla</strong>ns preparar agents, donar-los una formació i una<br />
espiritualitat adients, tant com canviar mentalitats. És important<br />
que els <strong>Pla</strong>ns comportin processos educatius diocesans, en els<br />
quals s’ha <strong>de</strong> posar temps, feina, un punt d’il·lusió, participació i<br />
comunió.<br />
7
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
En aquest cas, pel que fa als “itineraris”, en algunes comunitats<br />
parroquials s’hi ha apostat. Així com <strong>de</strong>s <strong>de</strong>ls serveis diocesans<br />
per a la Catequesi. Deixant clar que allò que es <strong>de</strong>sitja és que<br />
l’acció catequètica no quedi <strong>de</strong>terminada només per la recepció<br />
<strong>de</strong>l sagrament, ja sia la Confirmació o la Primera Comunió, sense<br />
més continuïtat i sense més incidència. Sinó que es tracta <strong>de</strong> fer<br />
un camí, un procés, itinerari d’Iniciació cristiana, dins el qual<br />
sien moments culminants la celebració <strong>de</strong> la Primera Comunió i <strong>de</strong><br />
la Confirmació, i en el qual es tracti d’iniciar a la vida cristiana,<br />
naturalment en el si <strong>de</strong> la comunitat.<br />
Els esforços en aquest camp que han incidit, sobretot, en infància<br />
i adolescència, i que, <strong>de</strong> més a més, vénen a coincidir amb la<br />
presentació recent a la Diòcesi <strong>de</strong>l Catecisme Jesús és el Senyor<br />
i la feina per a conèixer-lo i aplicar-lo, han estat paral·lels a la<br />
valoració <strong>de</strong> la iniciació cristiana <strong>de</strong> joves i adults, així com<br />
<strong>de</strong>l catecumenat baptismal.<br />
Dels grans traços <strong>de</strong>l que he exposat entorn <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> que acaba, i que<br />
en bona mesura continua en el nou, vaig fer una relació agraïda<br />
davant el Consell <strong>Pastoral</strong> Diocesà, i l’he reiterada ara per recordar,<br />
constatar i agrair la varietat d’accions i d’esforços fets entorn <strong>de</strong><br />
la seva aplicació. Un <strong>Pla</strong> que ha incidit en complementarietat<br />
paral·lela amb la vida pastoral ordinària i amb altres iniciatives<br />
específiques que seria excessivament extens exposar aquí. Un <strong>Pla</strong><br />
que, com <strong>de</strong>ia, el moment ha fet, en certs aspectes, sembra, solc<br />
i camí.<br />
II. Dinamitzar les nostres comunitats parroquials:<br />
<strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
8
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
A través d’un procés obert en distints àmbits <strong>de</strong> reflexió, s’arriba a<br />
configurar i precisar el nou <strong>Pla</strong>, que pretén com a Objectiu General:<br />
“Dinamitzar les nostres parròquies i les incipients unitats<br />
<strong>de</strong> pastoral perquè siguin més fraternes i missioneres”,<br />
accentuant, <strong>de</strong>s d’aquí, unes prioritats i proposant uns projectes<br />
d’actuació, que s’han <strong>de</strong> concretar en accions a realitzar en les<br />
parròquies o unitats <strong>de</strong> pastoral, <strong>de</strong> manera a<strong>de</strong>quada a les seves<br />
possibilitats i necessitats, comptant amb l’ajuda d’instàncies com<br />
l’arxiprestat i les Delegacions Diocesanes.<br />
Això significa valorar el que conté en si mateixa la institució<br />
parroquial, allò que n’han anomenat els “punts forts”, entre els<br />
quals em permet <strong>de</strong>stacar-ne el caràcter <strong>de</strong> presència visible<br />
i arrelada <strong>de</strong> l’Església, plantada enmig <strong>de</strong> les cases <strong>de</strong> la<br />
nostra Humanitat, feta poble o barriada <strong>de</strong> ciutat. La proximitat i<br />
accessibilitat a les gents, sense condicions prèvies, sense seleccions<br />
<strong>de</strong> cap classe, per a tothom. És el que també ha qualificat el seu<br />
caràcter <strong>de</strong> catolicitat, allò que bellament expressà el Vaticà<br />
II, en afirmar <strong>de</strong> les parròquies: “Representen l’Església visible<br />
establerta per tot el món” (SC 42).<br />
El seu valor precisament es concreta, segons certes expressions, a<br />
fer visible l’Església com a “mare”, acollint i essent l’àmbit en què<br />
la immensa majoria <strong>de</strong> cristians neix i creix en la vida que ve <strong>de</strong>l<br />
Senyor, oferint els Sagraments, la Paraula <strong>de</strong> Déu, la predicació i<br />
catequesi en la fe <strong>de</strong> l’Església, el seu servei a distintes necessitats<br />
i la seva encarnació amb els moments trists i alegres <strong>de</strong> les seves<br />
gents i les seves tradicions més estima<strong>de</strong>s.<br />
Moltes vega<strong>de</strong>s l’estat <strong>de</strong> les nostres parròquies en situació <strong>de</strong><br />
9
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
senzillesa, fins i tot pobresa, les limita, però no les priva d’aquestes<br />
possibilitats, que les marquen com a properes, capaces d’acollir<br />
i servir, fetes carn <strong>de</strong>ls nostres pobles i <strong>de</strong> les seves fibres<br />
més fon<strong>de</strong>s d’i<strong>de</strong>ntitat i tradició cristiana, amb possibilitats <strong>de</strong>s <strong>de</strong>l<br />
propi ésser <strong>de</strong> seguir oferint-se com a àmbit <strong>de</strong> trobada amb<br />
Déu i casa i escola <strong>de</strong> comunió entre germans.<br />
I precisament perquè la valoram, la intentam millorar, d’aquí<br />
el nou <strong>Pla</strong>, conscients també <strong>de</strong> les seves limitacions, i en un<br />
moment <strong>de</strong> reflexió eclesial, més enllà <strong>de</strong> la nostra Diòcesi,<br />
que està reconsi<strong>de</strong>rant i valorant les possibilitats <strong>de</strong> la institució<br />
parroquial, i en aquesta línia planteja la novetat que representen<br />
les Unitats <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, que volen ser una forma d’articular les<br />
parròquies entre si, perquè avanci una renovació que les faci més<br />
vives i missioneres. I que suposen un millor i major centrament<br />
<strong>de</strong>l treball ministerial <strong>de</strong>ls sacerdots en la seva funció pastoral<br />
insubstituïble, i una creixent incorporació <strong>de</strong>l laïcat i <strong>de</strong> la vida<br />
consagrada, amb els seus carismes i servicis, a l’acció pastoral<br />
conjunta. Tot <strong>de</strong>s <strong>de</strong> la voluntat d’obrir nous camins a l’Evangeli<br />
en el nostre temps, camins que tenguin en compte i integrin les<br />
possibilitats apunta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la institució parroquial, tractant <strong>de</strong><br />
superar-ne inèrcies i limitacions.<br />
En aquest esforç per un treball pastoral conjunt, obert i en<br />
complementarietat, trobam en primera instància l’arxiprestat,<br />
com a espai idoni per a cercar punts <strong>de</strong> trobada i col·laboració<br />
en la pastoral <strong>de</strong> les parròquies que el formen, i, <strong>de</strong>s d’aquests<br />
punts <strong>de</strong> trobada, facilitar servicis d’ajuda als agents <strong>de</strong> pastoral<br />
<strong>de</strong> l’arxiprestat i als pastors <strong>de</strong> les comunitats, els preveres, que<br />
han <strong>de</strong> procurar trobar en el seu equip arxiprestal un àmbit <strong>de</strong><br />
comunió i d’ajuda mútua, tenint en l’arxipreste un germà major<br />
10
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
per als germans preveres i un servidor <strong>de</strong> la vida <strong>de</strong> col·laboració<br />
pastoral entre les parròquies i unitats pastorals <strong>de</strong>l seu àmbit.<br />
La consolidació pastoral d’aquestes característiques <strong>de</strong>ls<br />
arxiprestats facilitarà en gran mesura el servei <strong>de</strong> las Delegacions<br />
Diocesanes a les necessitats ordinàries <strong>de</strong> la pastoral arxiprestal,<br />
i el suport <strong>de</strong>s <strong>de</strong> la Diòcesi en accions diocesanes previstes en el<br />
nou <strong>Pla</strong>, incidint en l’arxiprestat com a tal, o bé en les parròquies<br />
concretes d’aqueix àmbit.<br />
Cal dir, també, que aquest esforç pastoral <strong>de</strong>s <strong>de</strong>l nou <strong>Pla</strong><br />
diocesà no esgota les tasques en la Diòcesi. Hem volgut incidir<br />
en les parròquies pel seu valor i dimensió nuclear i bàsica en<br />
la configuració <strong>de</strong> la pastoral en el territori. Però la pastoral<br />
diocesana no s’esgota aquí, ha <strong>de</strong> seguir atenent i impulsant,<br />
<strong>de</strong>s <strong>de</strong> les Delegacions i els serveis diocesans, la riquesa d’acció<br />
evangelitzadora i vida comunitària que no és estrictament<br />
parroquial, que no està <strong>de</strong>terminada pel territori. Així: la pastoral<br />
en els col·legis, que hem assenyalat en reconèixer iniciatives<br />
sorgi<strong>de</strong>s <strong>de</strong>s <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> anterior; l’acompanyament a la varietat <strong>de</strong><br />
moviments apostòlics, recents i no tan recents, que fan una labor<br />
importantíssima en la pastoral per ambients i sectorial; l’atenció a<br />
diverses formes d’associacions <strong>de</strong> fi<strong>de</strong>ls, com po<strong>de</strong>n ser, entre<br />
d’altres, l’ample i variat món <strong>de</strong> les Confraries i Germandats, que<br />
és nombrós i creixent, i que, en aquests anys, hem oferit atendre<br />
<strong>de</strong>s <strong>de</strong> serveis diocesans específics; i, molt notablement, aqueix<br />
univers ric i <strong>de</strong> gran tradició en l’Església <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong> que és la<br />
vida consagrada, religioses i religiosos, contemplatius i actius, i<br />
que sostenen vida i serveis amplament coneguts i valorats.<br />
El centrament d’aquest nou <strong>Pla</strong> en la parròquia s’ha <strong>de</strong> veure en<br />
11
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
complementarietat amb aqueixa riquesa <strong>de</strong> vida no vinculada a<br />
allò que és estrictament territorial, que té importància especial en<br />
la vida <strong>de</strong> l’Església d’aquests temps, marcada per la mobilitat i<br />
per nous espais d’acció que que<strong>de</strong>n lluny <strong>de</strong> l’estricta pastoral en<br />
el territori. La mateixa parròquia ha <strong>de</strong> mirar constantment com<br />
s’hi situa i relaciona, i, en alguns casos, acull aquesta riquesa <strong>de</strong><br />
vida eclesial que acabam d’assenyalar.<br />
Dit tot això, em permet uns subratllats i breus comentaris a les<br />
diverses propostes que s’ofereixen en el <strong>Pla</strong>:<br />
Anunci<br />
És important que s’hagi assenyalat com a primer enunciat la<br />
voluntat d’una presència eclesial en el medi, per a mirar<br />
d’entrada vers una parròquia arrelada i missionera.<br />
Igualment, és significatiu recollir la sensibilitat creixent en aquests<br />
temps envers la Paraula <strong>de</strong> Déu, prosseguint la promoció <strong>de</strong><br />
grups, a diversos nivells, <strong>de</strong> “lectio divina”, i això, amb l’apunt,<br />
digne <strong>de</strong> ser tingut molt en compte, que la Paraula arribi a incidir<br />
en la vida personal i social d’avui.<br />
I paga la pena notar que s’hi introdueix el tema <strong>de</strong> la família,<br />
molt important i actual, assenyalant diverses maneres d’entrar en<br />
una pastoral familiar, tant en l’àmbit diocesà com parroquial.<br />
I vinculant l’inici o la continuïtat <strong>de</strong>ls itineraris <strong>de</strong> catequesi<br />
d’infància a la comunitat i a la família.<br />
Celebració<br />
Aquí es comença per apuntar a una <strong>de</strong> les “assignatures<br />
12
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
pen<strong>de</strong>nts” <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> anterior, en la seva realització, <strong>de</strong>mandada <strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> necessitats concretes: crear grups a les parròquies (o, on<br />
sia proce<strong>de</strong>nt, a nivell d’Unitat <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>) d’animació litúrgica,<br />
que tractin <strong>de</strong> millorar la vida litúrgica parroquial, amb celebracions<br />
<strong>de</strong> la fe <strong>de</strong> l’Església que expressin aqueixa fe en tota la seva<br />
riquesa i l’enfortesquin, procurant, així mateix, que la vida litúrgica<br />
parroquial estigui integrada tant com sia possible en el conjunt <strong>de</strong><br />
la vida <strong>de</strong> la comunitat.<br />
Tot això es precisa en dos punts ben pràctics i concrets: continuar<br />
ajudant, sobretot, a millorar la celebració eucarística<br />
dominical; i a cuidar una dimensió celebrativa, certament rica,<br />
<strong>de</strong> temps ençà, en la nostra Església diocesana, que és la referent<br />
a la música i el cant en la litúrgia.<br />
Comunió<br />
És essencial que un <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> apunti a accions concretes.<br />
Aquí cal valorar que paraules com presència, participació <strong>de</strong>l<br />
laïcat en la vida i missió <strong>de</strong> les nostres comunitats prenguin cos<br />
en una estructura pastoral tan summament significativa com és<br />
el Consell <strong>Pastoral</strong> Parroquial. Sense oblidar els Consells<br />
d’Assumptes Econòmics, amb la tasca important <strong>de</strong> cuidar,<br />
amb el rector, els mitjans econòmics, els béns i el patrimoni <strong>de</strong><br />
la comunitat, i això oberts a l’ajuda i assessorament <strong>de</strong>ls serveis<br />
i instàncies diocesans, i, en casos concrets, a l’autorització <strong>de</strong>ls<br />
actes legalment així assenyalats. Consells que importa crear on no<br />
n’hi hagi i actualitzar en els seus estatuts.<br />
Aquest afer és acompanyat <strong>de</strong> dos temes d’importància gens menor:<br />
que les nostres parròquies no sien illes, que estiguin integra<strong>de</strong>s,<br />
13
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
en la pràctica, en la realitat eclesial <strong>de</strong> què fan part, la Diòcesi, i<br />
en la seva referència immediata, pròxima, l’arxiprestat.<br />
Això <strong>de</strong>mana coordinar-se, així com seguir la reflexió i l’acció entorn<br />
<strong>de</strong> les Unitats <strong>Pastoral</strong>s, amb la mirada fita en la dinamització<br />
<strong>de</strong> les parròquies i el creixement en la comunió.<br />
Tornant als Consells Parroquials, convé <strong>de</strong>stacar l’encertada<br />
sensibilitat que suposa haver tingut en compte, respecte d’aquests,<br />
la realitat important, necessitada d’acollida i integració, que<br />
són els catòlics que han vingut amb la immigració i que han<br />
enriquit la nostra Església Diocesana.<br />
Caritat<br />
Aquest <strong>Pla</strong> s’ha forjat en unes situacions eclesials i socials marca<strong>de</strong>s<br />
per una situació <strong>de</strong> crisi econòmica, l’horitzó <strong>de</strong> la qual encara no<br />
es percep amb claredat. Això inci<strong>de</strong>ix en una dimensió <strong>de</strong> la vida<br />
<strong>de</strong> les nostres comunitats parroquials que certament és essencial:<br />
el servici als més necessitats.<br />
Ja la carta pastoral amb què oferia a la Diòcesi el <strong>Pla</strong> anterior duia<br />
per títol: “Una Església samaritana en temps <strong>de</strong> postmo<strong>de</strong>rnitat.”<br />
Són temps, certament, <strong>de</strong> molta necessitat, espiritual i<br />
material. De crisi espiritual i material. La nostra Església, en<br />
temps així, ha <strong>de</strong> ser, marcadament, samaritana.<br />
I en el nou <strong>Pla</strong> que estam oferint, i sense ànim d’esgotar, en<br />
absolut, allò que <strong>de</strong>mana la situació i que és molt, s’anima les<br />
parròquies a consolidar els grups d’acció caritativa i social<br />
i a crear grups d’acompanyament <strong>de</strong> persones malaltes<br />
14
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
o en soledat. En suport <strong>de</strong> tot això se sol·licita l’acció <strong>de</strong> les<br />
Delegacions Diocesanes corresponents i la implicació que toqui<br />
a Càritas.<br />
III. En Ell, la llum i la força<br />
S’enllestia la redacció <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> nou en el passat Consell<br />
Diocesà <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong>l 30 <strong>de</strong> maig, com he apuntat abans. El<br />
capvespre d’aquell dia era, ja, la solemnitat <strong>de</strong> la Pentecosta. Per<br />
això vaig voler iniciar les meves paraules al Consell amb el record<br />
<strong>de</strong>l que es<strong>de</strong>vingué aquell dia, especialment als Dotze reunits<br />
amb Maria, i el que l’Esperit en ells va fer i va iniciar; en ells<br />
que eren ben pocs i gens po<strong>de</strong>rosos. Avui també experimentam<br />
la nostra pobresa i les nostres limitacions contínuament, com<br />
també experimentam allò que l’Esperit “que ve a ajudar la<br />
nostra feblesa” (Rm 8, 26) segueix fent, i seguirà fent, amb<br />
tota seguretat, si com Maria i els Dotze estam oberts, disponibles,<br />
dòcils a la seva acció, fiant-nos, <strong>de</strong>ixant-li fer. Recordava a Sant<br />
Pau, encara érem dins el seu Any, en evocar com afirmava que ell<br />
s’entenia a si mateix com a “cooperador <strong>de</strong> Déu” (1 Cor 3, 9),<br />
<strong>de</strong>finició que, record que <strong>de</strong>ia, veia ressonar en el lema <strong>de</strong>l Sant<br />
Pare Benet XVI: “Cooperador <strong>de</strong> la Veritat”… Que era d’important,<br />
i ho és, recordar, davant un nou <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, al nivell tant <strong>de</strong><br />
la Diòcesi com quan es concreti i apliqui al nivell parroquial, que<br />
la Obra real <strong>de</strong> la Salvació <strong>de</strong> la Humanitat l’actua Ell, i nosaltres,<br />
amb els nostres plans i projectes, en el cas d’encertar i servir<br />
realment, som els seus “ajudants”, els seus “cooperadors”!<br />
Per això, allà, davant tots, vaig voler donar gràcies primer a Déu,<br />
Pare <strong>de</strong> Nostre Senyor Jesucrist, que per l’Esperit Sant segueix<br />
15
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
guiant i sostenint la seva Església a <strong>Mallorca</strong>. I vaig voler i vull<br />
donar les gràcies a tots els “cooperadors” que allà eren, i als que<br />
ells, al seu torn, servien o representaven.<br />
Des d’aquestes claus que he anat exposant, aprov i oferesc, junt<br />
amb els altres membres <strong>de</strong>l Consell Episcopal, aquest nou <strong>Pla</strong>,<br />
animant tota la comunitat diocesana a acollir-lo, a rebre’l com allò<br />
que és: una proposta que ha <strong>de</strong> ser aplicada en la realitat<br />
concreta <strong>de</strong> cada comunitat, valorant el que ja existeix i es fa,<br />
<strong>de</strong>s <strong>de</strong> les pròpies necessitats i possibilitats, tractant, aquí, d’acollir<br />
els accents a tenir com a referent notable en la vida ordinària,<br />
que s’han d’ajudar <strong>de</strong>s <strong>de</strong> l’àmbit diocesà. Cridat, així, a ser un<br />
instrument que il·lumini el rumb i potenciï la comunió,<br />
harmonitzant reflexions i tasques en els diversos àmbits <strong>de</strong> la<br />
nostra Església a <strong>Mallorca</strong>.<br />
Per això, perquè el consi<strong>de</strong>r un instrument que pot resultar útil<br />
i valuós per a dinamitzar i millorar la nostra pastoral en la vida<br />
concreta <strong>de</strong> les nostres parròquies i unitats <strong>de</strong> pastoral, i <strong>de</strong>s d’aquí<br />
potenciar la vitalitat <strong>de</strong>ls arxiprestats i la concreció <strong>de</strong>ls serveis <strong>de</strong><br />
les Delegacions Diocesanes, és el motiu pel qual toc a la porta <strong>de</strong>l<br />
vostre ànim, sobretot <strong>de</strong>ls responsables més directes <strong>de</strong> la vida<br />
d’aquestes realitats, especialment els meus germans preveres i<br />
diaques, també els laics i religiosos en els vostres múltiples serveis.<br />
Les circumstàncies presents ens empenyen, perquè ens exigeixen<br />
estar <strong>de</strong>sperts, compromesos i confiats en el Senyor, <strong>de</strong>cidits a<br />
continuar essent, com ho foren els nostres avantpassats cristians<br />
durant tants <strong>de</strong> segles, sal i llum en aquesta terra, en el món<br />
d’avui. La nostra societat, la nostra humanitat, no sols continua<br />
16
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓ<br />
necessitant, sinó que crec que, especialment en aquests temps,<br />
espera i necessita la Bona Notícia <strong>de</strong> Jesucrist, conèixer-lo,<br />
acollir-lo, <strong>de</strong>ixar-se il·luminar i consolar per Ell, font <strong>de</strong> sentit per<br />
a aquesta vida, en els seus quefers i en els seus interrogants més<br />
profunds i <strong>de</strong>cisius.<br />
Vos oferesc aquest <strong>Pla</strong> dins un Any que el Sant Pare Benet XVI<br />
ha <strong>de</strong>manat que sia especialment <strong>de</strong>dicat a l’oració i la reflexió<br />
entorn <strong>de</strong>l sacerdoci ministerial, <strong>de</strong>sitjant que servesqui no<br />
sols per a augmentar la valoració i l’estima <strong>de</strong> ser sacerdot en els<br />
mateixos sacerdots, sinó també en tot el Poble <strong>de</strong> Déu, animant-lo<br />
a acollir el sacerdoci com un do especial <strong>de</strong> l’amor <strong>de</strong>l Senyor,<br />
<strong>de</strong> la seva presència com a Pastor i Servidor <strong>de</strong>l seu Poble,<br />
al qual ha salvat en el seu misteri Pasqual, al qual segueix<br />
salvant i alimentant en l’Eucaristia, el gran Sagrament, on Ell es<br />
fa verta<strong>de</strong>rament menjar per al camí i vida per a l’eternitat.<br />
Vull posar tot el que aquí he tractat <strong>de</strong> transmetre-us amb ocasió <strong>de</strong>l<br />
nou <strong>Pla</strong> Diocesà <strong>Pastoral</strong> <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong> davall la mirada i intercessió<br />
<strong>de</strong> Santa Maria, Mare <strong>de</strong> Déu, tan estimada <strong>de</strong> sempre a la<br />
nostra terra <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>, que la venera secularment amb el títol i<br />
advocació <strong>de</strong> la Mare <strong>de</strong> Déu <strong>de</strong> Lluc; al seu Santuari hem pujat<br />
molts <strong>de</strong>ls seus fills, en aquest temps <strong>de</strong>dicat especialment a Ella,<br />
per contemplar-la i sentir-la com a mo<strong>de</strong>l i Mare, per <strong>de</strong>ixar-nos<br />
portar per Ella al seu Fill, Jesucrist, el nostre Salvador.<br />
Devora Ella, avui, dia <strong>de</strong>u d’agost <strong>de</strong> <strong>2009</strong>, en complir-se<br />
exactament els cent vint-i-cinc anys <strong>de</strong> la seva Coronació Pontifícia,<br />
firm aquesta Carta <strong>Pastoral</strong> amb què us oferesc el nou <strong>Pla</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong>, que <strong>de</strong>sitj que acolliu com un servei a la vida i a la missió<br />
17
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
<strong>de</strong> les comunitats parroquials <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>.<br />
18<br />
+ Jesús Murgui Soriano<br />
Bisbe <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>
INTRODUCCIÓ<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL<br />
<strong>2009</strong> – <strong>2013</strong><br />
El <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> vol encoratjar la vida i missió <strong>de</strong> les nostres<br />
parròquies, per tal que continuïn escampant la llavor <strong>de</strong>l Regne<br />
en el nostre món. Tenim confiança en la parròquia, en la força <strong>de</strong><br />
l’Esperit que la sosté, en la seva capacitat d’anar donant respostes<br />
a noves situacions i en la seva voluntat <strong>de</strong> servir tothom en nom<br />
<strong>de</strong> Crist. Arrelada i oberta al seu entorn social, continua essent la<br />
institució eclesial més visible, més propera a la gent i el rostre més<br />
concret <strong>de</strong> l’Església tant per als qui en formen part viva com per<br />
als qui cerquen una paraula, una pregària, una companyia o una<br />
ajuda. En molts d’aspectes continua essent una realitat eclesial<br />
insubstituïble en què confiam i a la qual volem mirar amb plena<br />
confiança.<br />
Tanmateix, hem <strong>de</strong> saber reconèixer que la parròquia és, a<br />
la vegada, insuficient. La parròquia no es basta a si mateixa.<br />
Sobretot, perquè la referència obligada <strong>de</strong> la fe, <strong>de</strong> la comunitat<br />
i <strong>de</strong> la missió és l’Església particular. També perquè hi ha altres<br />
presències eclesials necessàries i complementàries, com la vida<br />
consagrada, els moviments eclesials i d’altres, que aporten molt a<br />
la vida i missió evangelitzadora <strong>de</strong> l’Església. Finalment, perquè la<br />
19
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
situació actual <strong>de</strong>mana a les parròquies que cooperin entre elles<br />
per respondre millor, <strong>de</strong>s <strong>de</strong> la petitesa i la comunió fraterna, a la<br />
urgència missionera <strong>de</strong> tota l’acció pastoral.<br />
El present <strong>Pla</strong> Diocesà <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, en aquest sentit, vol ser una<br />
eina <strong>de</strong> treball que ens ajudi a dinamitzar la parròquia en la<br />
seva vida i missió. No pretén ser la resposta a tantes preguntes<br />
obliga<strong>de</strong>s <strong>de</strong> l’evangelització en el moment actual. En tot cas, pot<br />
ser una ocasió per a continuar la reflexió i el diàleg fratern, sempre<br />
necessaris per a escoltar la veu <strong>de</strong> l’Esperit i continuar la tasca<br />
d’il·luminar la vida i missió <strong>de</strong> l’Església. El <strong>Pla</strong> és, doncs, una<br />
resposta <strong>de</strong> treball, humil i necessària, per a anar fent les passes<br />
possibles que potenciïn alguns aspectes <strong>de</strong> la vida parroquial. Es<br />
tracta, senzillament, d’anar fent feina, amb plena confiança en<br />
l’acció i la gràcia <strong>de</strong> Déu i amb la nostra cooperació. Amb una<br />
mirada realista i esperançada alhora. Amb una actitud positiva<br />
que ens ajudi a créixer en la fe i anunciar l’Evangeli. Sabem<br />
que la comunió és l’ànima <strong>de</strong> la parròquia i la missió, la seva<br />
raó <strong>de</strong> ser. Caminem en aquesta direcció. El <strong>Pla</strong>, com a mèto<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> treball, no supleix ni anul·la la vida ordinària <strong>de</strong> la Diòcesi,<br />
<strong>de</strong> les congregacions religioses, <strong>de</strong>ls moviments i <strong>de</strong> les mateixes<br />
parròquies. En el present <strong>Pla</strong> es vol, una vegada més, fer alguns<br />
accents i promoure algunes accions per dinamitzar les parròquies<br />
i les incipients unitats pastorals parroquials. Es tracta <strong>de</strong> tenir en<br />
compte unes prioritats i promoure algunes accions, concretes i<br />
possibles, que ens ajudin a caminar.<br />
El camí, l’hem <strong>de</strong> fer entre tots. Amb esperit <strong>de</strong> germanor i <strong>de</strong><br />
servei. Amb comunió. El <strong>Pla</strong> és, també, una eina <strong>de</strong> comunió i<br />
20
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
<strong>de</strong> missió compartida com a Església <strong>de</strong> Déu a <strong>Mallorca</strong>. Té en<br />
compte l’àmbit diocesà i l’àmbit parroquial o d’unitat pastoral. No<br />
com a dues realitats oposa<strong>de</strong>s o contraposa<strong>de</strong>s, sinó amb voluntat<br />
<strong>de</strong> servei i ajuda. Marca, per això, unes accions diocesanes al<br />
servei <strong>de</strong> les parròquies, per a facilitar i estimular el camí <strong>de</strong> les<br />
parròquies o unitats <strong>de</strong> pastoral, per tal que aquestes accions es<br />
puguin convertir en parroquials o d’unitat pastoral o d’arxiprestat.<br />
L’important és que, en darrer terme, els rectors i els consells<br />
pastorals parroquials o <strong>de</strong> les unitats concretin les seves accions<br />
amb les aju<strong>de</strong>s diocesanes pertinents.<br />
Conscients que la nostra pobresa ens obliga a confiar més en Déu i<br />
a <strong>de</strong>manar la seva gràcia, que també ens <strong>de</strong>mana escoltar-nos uns<br />
als altres per aprendre plegats a potenciar unes parròquies més<br />
fraternes i missioneres, posem-nos en camí i a la feina. Amb pau i<br />
concòrdia. El <strong>Pla</strong> és una ajuda i una eina.<br />
21
OBJECTIU GENERAL<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
Dinamitzar les nostres parròquies i les<br />
incipients unitats <strong>de</strong> pastoral perquè siguin<br />
més fraternes i missioneres<br />
Per dur a terme la consecució d’aquest objectiu,<br />
tenint en compte les dimensions ordinàries <strong>de</strong> la<br />
vida parroquial, es proposen les següents prioritats<br />
i accions pastorals pel quadrienni <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong>:<br />
22
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
PRIORITATS DE L’ANUNCI<br />
1.<br />
PARTIR DE LA PARAULA DE DÉU PER A DESPERTAR<br />
I CRÉIXER EN LA FE<br />
Accions que ens hi po<strong>de</strong>n ajudar<br />
23
PERQUÈ<br />
VOLEM<br />
Una presència<br />
significativa enmig<br />
<strong>de</strong>l nostre medi.<br />
Evangelitzar les<br />
famílies: posar la<br />
Paraula <strong>de</strong> Déu en<br />
el centre <strong>de</strong> la vida<br />
familiar.<br />
Partir <strong>de</strong> la Paraula<br />
<strong>de</strong> Déu.<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
ÀMBIT<br />
DIOCESÀ<br />
La Coordinadora <strong>de</strong><br />
Delegacions oferirà<br />
suggeriments per<br />
a les accions <strong>de</strong><br />
presència missionera i<br />
eclesial dins l’entorn.<br />
Elaboració per part<br />
<strong>de</strong> les Delegacions <strong>de</strong><br />
Catequesi, Família i<br />
Joventut d’un itinerari<br />
<strong>de</strong> catequesi amb<br />
famílies. La Diòcesi<br />
ajudarà les parròquies<br />
a fer un equip<br />
d’animadors <strong>de</strong> la<br />
pastoral familiar.<br />
Elaboració per part<br />
<strong>de</strong> les Delegacions <strong>de</strong><br />
Catequesi, Litúrgia,<br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa i<br />
CETEM d’una guia<br />
diocesana <strong>de</strong> la lectio<br />
divina, posant esment<br />
en les condicions<br />
personals i socials<br />
d’avui.<br />
24<br />
ÀMBIT<br />
PARROQUIAL<br />
La parròquia o la unitat<br />
pastoral organitzarà<br />
periòdicament<br />
accions <strong>de</strong> presència<br />
missionera i eclesial<br />
dins l’entorn (poble,<br />
barriada).<br />
Començar o continuar<br />
els itineraris <strong>de</strong><br />
catequesi d’infants en<br />
comunitat i en família.<br />
Les parròquies faran<br />
una convidada a<br />
participar en un procés<br />
d’enfortiment <strong>de</strong> la<br />
vida cristiana, a les<br />
parelles que <strong>de</strong>manen<br />
els sagraments<br />
<strong>de</strong>l matrimoni i el<br />
baptisme <strong>de</strong>ls seus<br />
fills.<br />
La parròquia o la unitat<br />
pastoral continuarà<br />
potenciant o creant<br />
grups parroquials,<br />
arxiprestals i d’altres<br />
entorn <strong>de</strong> la Paraula<br />
<strong>de</strong> Déu: lectio divina,<br />
lectura creient <strong>de</strong> la<br />
vida...
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
PRIORITATS DE LA CELEBRACIÓ<br />
2.<br />
VERS UNA CELEBRACIÓ DE LA FE RICA<br />
I PROFUNDA DEL MISTERI DE CRIST<br />
Accions que ens hi po<strong>de</strong>n ajudar<br />
25
PERQUÈ<br />
VOLEM<br />
Integrar anunci,<br />
celebració i caritat.<br />
Millorar la qualitat<br />
<strong>de</strong>l cant en la<br />
litúrgia.<br />
Fer una passa<br />
perquè la<br />
celebració<br />
eucarística<br />
dominical sigui el<br />
centre <strong>de</strong> la vida<br />
parroquial.<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
ÀMBIT<br />
DIOCESÀ<br />
La Coordinadora <strong>de</strong><br />
Delegacions oferirà<br />
cursos conjunts <strong>de</strong><br />
formació.<br />
La Delegació <strong>de</strong><br />
Litúrgia crearà el<br />
servei necessari per<br />
potenciar el cant<br />
i la música a les<br />
parròquies i/o unitats<br />
<strong>de</strong> pastoral.<br />
El Full Dominical<br />
publicarà cada<br />
setmana una nota<br />
sobre alguns aspectes<br />
<strong>de</strong> la preparació <strong>de</strong><br />
l’Eucaristia dominical.<br />
ÀMBIT<br />
PARROQUIAL<br />
La parròquia o la<br />
unitat pastoral crearà<br />
grups d’animació<br />
litúrgica on hi hagi<br />
representants <strong>de</strong> tots<br />
tres àmbits.<br />
S’organitzaran a<br />
Palma, Inca i Manacor<br />
dos aplecs anuals<br />
per aprendre noves<br />
cançons i els criteris<br />
sobre el cant en la<br />
litúrgia.<br />
Institucionalitzar<br />
celebracions<br />
periòdiques en les<br />
quals participin tots<br />
els grups parroquials<br />
o <strong>de</strong> la unitat <strong>de</strong><br />
pastoral.<br />
Nota: Es procurarà en el temps <strong>de</strong>l present <strong>Pla</strong> <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> una reflexió<br />
sobre les celebracions que tenen més implicació social, com són: funerals,<br />
matrimonis, primeres comunions...<br />
26
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
PRIORITATS DE LA COMUNIÓ<br />
3.<br />
VERS UNA FE VISCUDA EN LA COMUNIÓ FRATERNA<br />
I EL SENTIT D’ESGLÉSIA<br />
Accions que ens hi po<strong>de</strong>n ajudar<br />
27
PERQUÈ<br />
VOLEM<br />
Que la participació<br />
trobi canals<br />
concrets.<br />
Que els àmbits<br />
parroquial i<br />
diocesà estiguin<br />
coordinats.<br />
Que les unitats <strong>de</strong><br />
pastoral ajudin<br />
a dinamitzar les<br />
parròquies.<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
ÀMBIT<br />
DIOCESÀ<br />
El Consell Episcopal<br />
promourà la<br />
renovació <strong>de</strong>ls<br />
estatuts <strong>de</strong>ls Consells<br />
<strong>Pastoral</strong>s parroquials<br />
i d’Assumptes<br />
Econòmics. Es crearà<br />
un reglament bàsic<br />
i orientatiu <strong>de</strong>ls CPP<br />
d’àmbit diocesà<br />
que cada parròquia<br />
adaptarà a la pròpia<br />
realitat i se sotmetrà<br />
a l’aprovació <strong>de</strong>l Vicari<br />
General.<br />
Publicació <strong>de</strong>l<br />
calendari d’activitats<br />
diocesanes, aprovat<br />
i explicat el mes <strong>de</strong><br />
juny.<br />
Reflexió a distintes<br />
ban<strong>de</strong>s, preveres,<br />
Consell Episcopal,<br />
laics..., sobre les<br />
unitats <strong>de</strong> pastoral.<br />
28<br />
ÀMBIT<br />
PARROQUIAL<br />
Es crearan els<br />
Consells, Parroquial <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> i d’Assumptes<br />
Econòmics, on<br />
no existeixin.<br />
S’actualitzaran els<br />
estatuts <strong>de</strong> tots.<br />
Assegurar la presència<br />
<strong>de</strong>ls nouvinguts en<br />
els òrgans parroquials<br />
(Consell <strong>Pastoral</strong>, etc.).<br />
La parròquia o la unitat<br />
pastoral tindrà esment<br />
a participar en les<br />
activitats arxiprestals<br />
i diocesanes que<br />
s’organitzen anant<br />
alerta a duplicar-ne.<br />
La parròquia o<br />
la unitat pastoral<br />
celebrarà regularment<br />
alguna assemblea o<br />
diada parroquial per<br />
créixer en comunió<br />
entre tots els seus<br />
membres. S’impulsarà<br />
la creació <strong>de</strong>ls Consells<br />
Arxiprestals <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong>.
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
PRIORITATS DE LA CARITAT<br />
4.<br />
EL NOU MANAMENT VISCUT EN EL SERVEI<br />
ALS MÉS NECESSITATS<br />
Accions que ens hi po<strong>de</strong>n ajudar<br />
29
PERQUÈ<br />
VOLEM<br />
Donar resposta<br />
a les noves<br />
necessitats socials.<br />
La col·laboració<br />
entre els grups<br />
<strong>de</strong> voluntaris i els<br />
professionals <strong>de</strong> la<br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa<br />
i Social.<br />
Una fe viscuda en<br />
clau samaritana.<br />
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
ÀMBIT<br />
DIOCESÀ<br />
La Delegació <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa i<br />
Social elaborarà una<br />
“borsa <strong>de</strong> necessitats”<br />
concretes i les oferirà<br />
periòdicament a les<br />
parròquies i/o unitats<br />
pastorals.<br />
La Delegació <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa i<br />
Social acompanyarà<br />
i promourà amb<br />
les parròquies o<br />
unitats <strong>de</strong> pastoral<br />
grups <strong>de</strong> voluntaris.<br />
Periòdicament<br />
l’equip <strong>de</strong> Càritas<br />
es farà present<br />
en l’arxiprestat,<br />
parròquia o unitat <strong>de</strong><br />
pastoral.<br />
La Delegació <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong> la Salut<br />
reflexionarà sobre<br />
les condicions socials<br />
i estructurals <strong>de</strong> la<br />
salut en la nostra<br />
societat.<br />
30<br />
ÀMBIT<br />
PARROQUIAL<br />
El Consell parroquial<br />
programarà accions<br />
solidàries a favor <strong>de</strong><br />
les persones i els<br />
grups necessitats <strong>de</strong>l<br />
seu entorn.<br />
Consolidar els grups<br />
parroquials d’acció<br />
caritativa i social,<br />
amb l’ajuda <strong>de</strong><br />
Càritas. Col·laborar<br />
en les <strong>de</strong>speses<br />
econòmiques que<br />
això suposa. Sense<br />
perdre la i<strong>de</strong>ntitat<br />
<strong>de</strong> Càritas, treballar<br />
<strong>de</strong> forma conjunta<br />
amb les entitats que<br />
estan implica<strong>de</strong>s en<br />
l’assistència social.<br />
La parròquia o la<br />
unitat pastoral crearà<br />
grups parroquials<br />
d’acompanyament a<br />
persones malaltes o<br />
totes soles.
PLA DIOCESÀ DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARRÒQUIA, COMUNITAT DE VIDA I MISSIÓ<br />
31
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
UNIDOS EN CRISTO, SIRVIENDO,<br />
HACEMOS IGLESIA<br />
I. La transmisión <strong>de</strong> la fe: <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> 2006-<strong>2009</strong><br />
Una <strong>de</strong> las i<strong>de</strong>as expuestas por algunos miembros <strong>de</strong>l Consejo<br />
Diocesano <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, y que era eco <strong>de</strong> una propuesta expresada<br />
a lo largo <strong>de</strong> la preparación <strong>de</strong>l nuevo <strong>Pla</strong>n, era que éste tuviera<br />
líneas <strong>de</strong> continuidad con el <strong>Pla</strong>n 2006-<strong>2009</strong> que ahora venía a<br />
concluir.<br />
En la reunión plenaria <strong>de</strong>l Consejo Diocesano <strong>de</strong>l pasado 30 <strong>de</strong><br />
mayo, convocado para <strong>de</strong>jar a punto el nuevo <strong>Pla</strong>n, quise <strong>de</strong>dicar<br />
una buena parte <strong>de</strong> mi intervención a valorar esa continuidad, sobre<br />
la base <strong>de</strong> que el itinerario <strong>de</strong> trabajo que acababa tan sólo había<br />
hecho una siembra, un simple remarcar caminos en el quehacer<br />
<strong>de</strong> la <strong>Pastoral</strong> diocesana, y ello sólo en espacios comunitarios<br />
<strong>de</strong>terminados. Lo cual pedía más tiempo y trabajo para reafirmar<br />
y cuidar lo iniciado, haciendo que pudiera consolidarse y llegar a<br />
más sitios y personas.<br />
También me basaba en la convicción <strong>de</strong> la bondad <strong>de</strong> los caminos y<br />
<strong>de</strong> las semillas sembradas en estos años, por lo que me <strong>de</strong>tuve en<br />
<strong>de</strong>stacar algunas <strong>de</strong> las realida<strong>de</strong>s vinculadas al <strong>Pla</strong>n que acababa,<br />
o planteadas en su marco temporal.<br />
Así, habiendo tenido como gran objetivo general “la transmisión <strong>de</strong><br />
la fe”, me permití subrayar, en el apartado que llevaba como título<br />
32
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
“La dimensión social <strong>de</strong> la vida cristiana”, la constante preocupación<br />
que hemos tenido, en todo este tiempo, por la comunicación,<br />
tanto a la hora <strong>de</strong> mejorar los medios propios, en continuidad<br />
con lo recibido, como <strong>de</strong> incidir en los medios existentes en<br />
nuestro entorno social. Con algún proyecto pendiente, sin<br />
materializar todavía, se han creado nuevos servicios, como la web<br />
<strong>de</strong>l Obispado y la Agencia <strong>de</strong> noticias Balèria, se ha producido la<br />
consolidación <strong>de</strong> TV Popular, la materialización <strong>de</strong> convenios con<br />
IB3TV y Televisión <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong> y la renovación <strong>de</strong>l Full Dominical.<br />
En cuanto al aspecto <strong>de</strong> la inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> priorida<strong>de</strong>s claramente<br />
<strong>de</strong> pastoral caritativa y social, como eran las referidas a<br />
la inmigración entre nosotros y a la acogida en nuestras<br />
comunida<strong>de</strong>s, hay que constatar que junto a reflexiones abiertas,<br />
como la <strong>de</strong>l Consejo <strong>de</strong>l Presbiterio sobre inmigración, y sobre<br />
la acogida, en diversos ámbitos, han sido tiempos, los últimos,<br />
<strong>de</strong> una fuerte crisis económica, no contemplada –naturalmente–<br />
en el <strong>Pla</strong>n, que <strong>de</strong> forma continuada hemos ido siguiendo y<br />
revisando, y que ha encontrado una respuesta <strong>de</strong>cidida por parte<br />
<strong>de</strong> la Diócesis, principalmente por medio <strong>de</strong> Cáritas.<br />
Cáritas, que en estos años ha acogido nuevos Estatutos y<br />
constituido su Consejo Diocesano, se halla en plena elaboración<br />
<strong>de</strong> un <strong>Pla</strong>n Estratégico para el futuro inmediato, y ha vivido y vive<br />
volcada, con los medios <strong>de</strong> que dispone, hacia el fenómeno <strong>de</strong> la<br />
inmigración, que tanto ha incidido en muchas Cáritas parroquiales,<br />
y, en estos últimos tiempos, hacia las graves consecuencias <strong>de</strong> la<br />
crisis económica y social que nos ro<strong>de</strong>a. Específicamente sobre el<br />
fenómeno migratorio <strong>de</strong>stacaría la consolidación <strong>de</strong>l Macroproyecto<br />
<strong>de</strong> Co<strong>de</strong>sarrollo, iniciativa pionera en muchos sentidos y apoyada<br />
por el Govern <strong>de</strong> les Illes Balears; y acerca <strong>de</strong>l momento <strong>de</strong> crisis<br />
en el que aún estamos, valoraría el esfuerzo notable, tanto <strong>de</strong><br />
33
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
quienes forman la gran familia <strong>de</strong> Cáritas, como <strong>de</strong> quienes, con<br />
generosidad, la apoyan <strong>de</strong>s<strong>de</strong> diversas instancias.<br />
Dentro <strong>de</strong> lo referente al apartado titulado “La dimensión<br />
evangelizadora”, remarcaría la renovada voluntad <strong>de</strong> priorizar la<br />
formación e implicación <strong>de</strong>l laicado en la vida eclesial, en clara<br />
continuación <strong>de</strong> la sensibilidad manifestada reiteradamente en la<br />
pastoral diocesana, tanto en el último Sínodo Diocesano como<br />
en los siguientes <strong>Pla</strong>nes <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> diocesana <strong>de</strong> los últimos<br />
<strong>de</strong>cenios. A este fin se ha impulsado la iniciación <strong>de</strong> la Escuela<br />
<strong>de</strong> agentes <strong>de</strong> pastoral, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> seguir sosteniendo ofertas<br />
como “Crec” y el mismo ISUCIR, con todo el valor que esto supone<br />
para el laicado. Asi mismo, ha sido constante la valoración <strong>de</strong> los<br />
Consejos <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong> las parroquias. Se ha podido constatar<br />
en la dinámica creativa <strong>de</strong> las nuevas Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>.<br />
Al igual que en las más variadas iniciativas, entendiéndose que,<br />
en la labor <strong>de</strong> los laicos en los diversos campos <strong>de</strong> la pastoral, es<br />
esencial su preparación y conjunción <strong>de</strong> tareas en el seno <strong>de</strong> sus<br />
comunida<strong>de</strong>s.<br />
También la participación y presencia <strong>de</strong> los fieles cristianos<br />
laicos, como tales, o en cuanto agentes <strong>de</strong> pastoral y miembros<br />
<strong>de</strong> los Consejos parroquiales <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> y <strong>de</strong> Economía, ha sido<br />
<strong>de</strong>terminante en la preparación y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la Visita <strong>Pastoral</strong><br />
realizada.<br />
En el espacio temporal <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong>n que concluye han quedado como<br />
realida<strong>de</strong>s, diversas propuestas <strong>de</strong> trabajo que implican a los<br />
laicos en el ámbito arciprestal, tanto en la Ciudad como en<br />
la Part Forana, así como las planteadas en el ámbito <strong>de</strong> las<br />
gran<strong>de</strong>s Delegaciones Diocesanas, objeto <strong>de</strong> importantes<br />
remo<strong>de</strong>laciones durante estos años.<br />
34
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
En este apartado se prioriza la pastoral dirigida a los niños y<br />
jóvenes, nuestra más seria, quizás, carencia y necesidad,<br />
directamente relacionada con la transmisión <strong>de</strong> la fe y con la<br />
iniciación cristiana. A este respecto, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> diversas acciones<br />
diocesanas promovidas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la Delegación <strong>de</strong> Juventud (Vigilias,<br />
representaciones teatrales, ejercicios espirituales, encuentros), se<br />
ha iniciado la solicitada reflexión abierta al conjunto <strong>de</strong> Colegios<br />
vinculados a la Iglesia, y se ha planteado una muy concreta línea<br />
<strong>de</strong> actuación en los Colegios Diocesanos. Consiste en la puesta en<br />
marcha <strong>de</strong> equipos <strong>de</strong> pastoral, en cada centro, formados por<br />
profesionales <strong>de</strong> la misma comunidad educativa comprometidos<br />
en este campo; se ha establecido una coordinación diocesana y<br />
un apoyo pastoral <strong>de</strong> sacerdotes que acompañen el proceso <strong>de</strong><br />
creación y consolidación <strong>de</strong> los mencionados equipos.<br />
Esta labor iniciada en nuestros Colegios ha ido en paralelo al<br />
trabajo <strong>de</strong> la Delegación <strong>de</strong> Enseñanza, consolidado años ha en la<br />
formación y acompañamiento <strong>de</strong>l profesorado <strong>de</strong> Religión en<br />
los centros públicos y la atención a sus necesida<strong>de</strong>s.<br />
Lo mismo cabe afirmar respecto a la secular sensibilidad misionera<br />
<strong>de</strong> nuestra Diócesis. A la par <strong>de</strong> la clara preocupación por la<br />
transmisión <strong>de</strong> la fe <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los límites diocesanos, ha estado<br />
el interés misionero <strong>de</strong> tantos religiosos/as, sacerdotes y laicos<br />
que han seguido encontrando en la correspondiente Delegación<br />
Diocesana y en <strong>Mallorca</strong> Missionera el cauce para potenciar la<br />
dimensión misionera universal <strong>de</strong> nuestra Iglesia Diocesana y<br />
para apoyar y acompañar a nuestros misioneros, especialmente<br />
en Burundi y el Perú, y abrir una nueva presencia en Cuba. Han<br />
sido años en los que cabe reseñar las nuevas iniciativas <strong>de</strong> laicos<br />
<strong>de</strong> la Diócesis en el campo <strong>de</strong> nuestras misiones.<br />
35
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
Por lo que respecta a las priorida<strong>de</strong>s y acciones pastorales<br />
comprendidas en el apartado “La dimensión espiritual <strong>de</strong> la vida<br />
cristiana”, me permito <strong>de</strong>stacar en el campo <strong>de</strong> lo atendido tanto lo<br />
referente a profundizar en la “escucha <strong>de</strong> la Palabra <strong>de</strong> Dios” como<br />
a promover una catequesis al servicio <strong>de</strong> la Iniciación cristiana.<br />
Es justo <strong>de</strong>jar constancia aquí que en el espacio temporal que<br />
afecta al final y al inicio <strong>de</strong> ambos <strong>Pla</strong>nes diocesanos, el que acaba<br />
y el que comienza, hemos vivido la inci<strong>de</strong>ncia, muy positiva, <strong>de</strong>l<br />
Año <strong>de</strong> San Pablo y <strong>de</strong>l Año <strong>de</strong> Lluc, por una parte, y por otra<br />
estamos llamados a vivir el Año Sacerdotal. Vale la pena recordarlo,<br />
porque en concreto el Año <strong>de</strong> San Pablo ha ayudado a potenciar<br />
una creciente sensibilidad hacia la Palabra <strong>de</strong> Dios, tanto en<br />
nuestra Iglesia diocesana como en la Iglesia Universal, que ha<br />
venido a recoger y potenciar el reciente Sínodo <strong>de</strong> los Obispos, y<br />
en la que se anima a acogerla, a hacer oración con ella, y a vivir<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> ella la cotidianidad <strong>de</strong> nuestras tareas y compromisos en la<br />
sociedad y la Iglesia.<br />
Con formas y maneras diversas, en estos tiempos <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong>n<br />
diocesano que acaba, se ha acentuado la creación <strong>de</strong> grupos, o,<br />
más aún, la realización en grupos preexistentes, <strong>de</strong> una lectura<br />
creyente y orante <strong>de</strong> la Palabra <strong>de</strong> Dios. La experiencia <strong>de</strong>l tipo<br />
“lectio divina”, en distintas variantes, ha afectado a sacerdotes,<br />
laicos y personas religiosas <strong>de</strong> nuestra Iglesia.<br />
Más complejo, y claro a la vez, ha sido lo que en el <strong>Pla</strong>n que<br />
acaba se apuntaba como la acción <strong>de</strong> proponer “itinerarios <strong>de</strong><br />
catequesis”.<br />
Complejo, porque en este tema, como en otros, no es todo proponer<br />
y querer, especialmente hay que tener personas, agentes <strong>de</strong><br />
36
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
pastoral muy creyentes y preparados, y vencer inercias, <strong>de</strong><br />
muchos, muchos <strong>de</strong>cenios, generaciones.<br />
Es vital en los <strong>Pla</strong>nes, preparar agentes, darles una formación y<br />
una espiritualidad a<strong>de</strong>cuadas, tanto como cambiar mentalida<strong>de</strong>s.<br />
Es importante que los <strong>Pla</strong>nes conlleven procesos educativos<br />
diocesanos, en los que hay que poner tiempo, trabajo, su punto<br />
<strong>de</strong> ilusión, participación y comunión.<br />
En este caso, por lo que se refiere a los “itinerarios”, en algunas<br />
comunida<strong>de</strong>s parroquiales se ha apostado por ellos. Así como <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
los servicios diocesanos para la Catequesis. Dejando claro que lo<br />
que se <strong>de</strong>sea es que la acción catequética no que<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminada<br />
sólo en función <strong>de</strong> la recepción <strong>de</strong>l sacramento, sea la Confirmación<br />
o la Primera Comunión, sin más continuidad y sin más inci<strong>de</strong>ncia.<br />
Sino que se trata <strong>de</strong> hacer un camino, un proceso, itinerario <strong>de</strong><br />
Iniciación cristiana, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l cual sean momentos culminantes<br />
la celebración <strong>de</strong> la Primera Comunión y <strong>de</strong> la Confirmación, y en<br />
el que se trate <strong>de</strong> iniciar a la vida cristiana, naturalmente en el<br />
seno <strong>de</strong> la comunidad.<br />
Los esfuerzos en este campo que han incidido, sobre todo, en<br />
infancia y adolescencia, y que, por lo <strong>de</strong>más, vienen a coincidir<br />
con la reciente presentación en la Diócesis <strong>de</strong>l Catecismo Jesús es<br />
el Señor y el trabajo para conocerlo y aplicarlo, han ido en paralelo<br />
a la valoración <strong>de</strong> la iniciación cristiana <strong>de</strong> jóvenes y adultos,<br />
así como <strong>de</strong>l catecumenado bautismal.<br />
De los gran<strong>de</strong>s trazos <strong>de</strong> lo expuesto en torno al <strong>Pla</strong>n que acaba,<br />
y que en buena medida se continúa en el nuevo, hice relación<br />
agra<strong>de</strong>cida ante el Consejo <strong>Pastoral</strong> Diocesano, y la he reiterado<br />
ahora para recordar, constatar y agra<strong>de</strong>cer la variedad <strong>de</strong> acciones<br />
37
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
y <strong>de</strong> esfuerzos hechos en torno a su aplicación. Un <strong>Pla</strong>n que ha<br />
incidido en paralela complementariedad con la vida pastoral<br />
ordinaria y con otras iniciativas específicas, que sería excesivamente<br />
prolijo exponer aquí. Un <strong>Pla</strong>n que, como <strong>de</strong>cía, el momento ha<br />
hecho, en ciertos aspectos, siembra, surco y camino.<br />
II. Dinamizar nuestras comunida<strong>de</strong>s parroquiales:<br />
<strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
A través <strong>de</strong> un proceso abierto en distintos ámbitos <strong>de</strong> reflexión,<br />
se llega a configurar y precisar el nuevo <strong>Pla</strong>n, que preten<strong>de</strong><br />
como Objetivo General: “Dinamizar nuestras parroquias<br />
y las incipientes unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pastoral para que sean<br />
más fraternas y misioneras”, acentuando, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> ahí, unas<br />
priorida<strong>de</strong>s y proponiendo unos proyectos <strong>de</strong> actuación, que se han<br />
<strong>de</strong> concretar en acciones a realizar en las parroquias o unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> pastoral, <strong>de</strong> forma a<strong>de</strong>cuada a sus posibilida<strong>de</strong>s y necesida<strong>de</strong>s,<br />
contando con la ayuda <strong>de</strong> instancias como el arciprestazgo y las<br />
Delegaciones Diocesanas.<br />
Esto significa valorar lo que encierra en sí misma la institución<br />
parroquial, lo que se ha venido en llamar sus “puntos fuertes”,<br />
entre los cuales me permito <strong>de</strong>stacar su carácter <strong>de</strong> presencia<br />
visible y enraizada <strong>de</strong> la Iglesia, que es plantada en medio<br />
<strong>de</strong> las casas <strong>de</strong> nuestra Humanidad, hecha pueblo o barriada <strong>de</strong><br />
ciudad. Su proximidad y accesibilidad a las gentes, sin condiciones<br />
previas, sin selecciones <strong>de</strong> ningún tipo, para todos. Es lo que<br />
también ha venido a calificar su carácter <strong>de</strong> catolicidad, aquello<br />
que bellamente expresó el Vaticano II, al afirmar <strong>de</strong> las parroquias:<br />
“Representan a la Iglesia visible establecida por todo el mundo”<br />
(SC 42).<br />
38
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
Su valor precisamente está concretado, según ciertas expresiones,<br />
en hacer visible la Iglesia como “madre”, acogiendo y siendo el<br />
ámbito en el que la inmensa mayoría <strong>de</strong> cristianos nacen y crecen<br />
en la vida que viene <strong>de</strong>l Señor, ofreciendo los Sacramentos, la<br />
Palabra <strong>de</strong> Dios, la predicación y catequesis en la fe <strong>de</strong> la Iglesia,<br />
su servicio a distintas necesida<strong>de</strong>s y su encarnación con los<br />
momentos tristes y alegres <strong>de</strong> sus gentes y sus tradiciones más<br />
queridas.<br />
Muchas veces el estado <strong>de</strong> nuestras parroquias en situación <strong>de</strong><br />
sencillez, incluso pobreza, las limita, pero no las priva <strong>de</strong> estas<br />
posibilida<strong>de</strong>s, que las marcan como cercanas, capaces <strong>de</strong> acoger y<br />
servir, hechas carne <strong>de</strong> nuestros pueblos y <strong>de</strong> sus más hondas<br />
fibras <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad y tradición cristiana, con posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
su ser <strong>de</strong> seguir ofreciéndose como ámbito <strong>de</strong> encuentro con<br />
Dios y casa y escuela <strong>de</strong> comunión entre hermanos.<br />
Y precisamente porque se la valora, se la intenta mejorar, <strong>de</strong> ahí<br />
el nuevo <strong>Pla</strong>n, conscientes también <strong>de</strong> sus limitaciones, y en un<br />
momento <strong>de</strong> reflexión eclesial, más allá <strong>de</strong> nuestra Diócesis, que<br />
está reconsi<strong>de</strong>rando y valorando las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la institución<br />
parroquial, y en esta línea plantea la novedad que representan las<br />
Unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, que quieren ser una forma <strong>de</strong> articular<br />
las parroquias entre ellas, para que avance una renovación que<br />
las haga más vivas y misioneras. Y que suponen un mejor y mayor<br />
centramiento <strong>de</strong>l trabajo ministerial <strong>de</strong> los sacerdotes en su<br />
función pastoral insustituible, y una creciente incorporación <strong>de</strong>l<br />
laicado y <strong>de</strong> la vida consagrada, con sus carismas y servicios,<br />
a la acción pastoral conjunta. Todo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la voluntad <strong>de</strong> abrir<br />
nuevos caminos al Evangelio en nuestro tiempo, caminos que<br />
tengan en cuenta e integren las posibilida<strong>de</strong>s apuntadas <strong>de</strong> la<br />
institución parroquial, tratando <strong>de</strong> superar inercias y limitaciones.<br />
39
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
En este esfuerzo por un trabajo pastoral conjunto, abierto y<br />
en complementariedad, encontramos en primera instancia el<br />
arciprestazgo, como espacio idóneo para buscar puntos <strong>de</strong><br />
encuentro y colaboración en la pastoral <strong>de</strong> las parroquias que lo<br />
forman, y, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> esos puntos <strong>de</strong> encuentro, facilitar servicios <strong>de</strong><br />
ayuda a los agentes <strong>de</strong> pastoral <strong>de</strong>l arciprestazgo y a los pastores<br />
<strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s, los sacerdotes, que han <strong>de</strong> procurar hallar en<br />
su equipo arciprestal un ámbito <strong>de</strong> comunión y <strong>de</strong> ayuda mutua,<br />
teniendo en el arcipreste un hermano mayor para sus hermanos<br />
sacerdotes y un servidor <strong>de</strong> la vida <strong>de</strong> colaboración pastoral entre<br />
las parroquias y unida<strong>de</strong>s pastorales <strong>de</strong> su ámbito.<br />
La consolidación pastoral <strong>de</strong> estas características <strong>de</strong> los<br />
arciprestazgos facilitará en gran medida el servicio <strong>de</strong> las<br />
Delegaciones Diocesanas a las necesida<strong>de</strong>s ordinarias <strong>de</strong> la<br />
pastoral arciprestal, y el apoyo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la Diócesis en acciones<br />
diocesanas contempladas en el nuevo <strong>Pla</strong>n, incidiendo en el<br />
arciprestazgo como tal, o bien en las parroquias concretas <strong>de</strong> ese<br />
ámbito.<br />
Cabe <strong>de</strong>cir, también, que este esfuerzo pastoral <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el nuevo<br />
<strong>Pla</strong>n diocesano, no agota las tareas en la Diócesis. Hemos querido<br />
incidir en las parroquias por su valor y dimensión nuclear y<br />
básica en la configuración <strong>de</strong> la pastoral en el territorio. Pero la<br />
pastoral diocesana no se agota ahí, <strong>de</strong>be seguir atendiendo<br />
e impulsando, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las Delegaciones y servicios diocesanos, la<br />
riqueza <strong>de</strong> acción evangelizadora y vida comunitaria que<br />
no es estrictamente parroquial, que no está <strong>de</strong>terminada<br />
por el territorio. Así: la pastoral en los colegios, que hemos<br />
señalado al reconocer iniciativas surgidas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el <strong>Pla</strong>n anterior;<br />
el acompañamiento a la variedad <strong>de</strong> movimientos apostólicos,<br />
40
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
recientes y no tan recientes, que hacen una labor importantísima<br />
en la pastoral por ambientes y sectorial; la atención a diversas<br />
formas <strong>de</strong> asociaciones <strong>de</strong> fieles, como pue<strong>de</strong>n ser, entre otras,<br />
el amplio y variado mundo <strong>de</strong> las Cofradías y Hermanda<strong>de</strong>s, que es<br />
numeroso y creciente, y que, en estos años, hemos ofrecido aten<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> servicios específicos diocesanos; y, muy notablemente, ese<br />
universo rico y <strong>de</strong> gran tradición en la Iglesia <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong> que<br />
es la vida consagrada, religiosas y religiosos, contemplativos y<br />
activos, y que sostienen vida y servicios ampliamente conocidos y<br />
valorados.<br />
El centramiento <strong>de</strong> este nuevo <strong>Pla</strong>n en la parroquia ha <strong>de</strong> verse en<br />
complementariedad con esa riqueza <strong>de</strong> vida no vinculada a lo<br />
estrictamente territorial, que tiene especial importancia en la vida<br />
<strong>de</strong> la Iglesia <strong>de</strong> estos tiempos, marcada por la movilidad y nuevos<br />
espacios <strong>de</strong> acción que quedan lejos <strong>de</strong> la precisa pastoral en el<br />
territorio. La misma parroquia ha <strong>de</strong> mirar constantemente cómo<br />
se sitúa y relaciona, y, en algunos casos, acoge esta riqueza <strong>de</strong><br />
vida eclesial que acabamos <strong>de</strong> señalar.<br />
Dicho todo esto, me permito unos subrayados y breves comentarios<br />
a las diversas propuestas que se ofrecen en el <strong>Pla</strong>n:<br />
Anuncio<br />
Es importante que se haya señalado como primer enunciado la<br />
voluntad <strong>de</strong> una presencia eclesial en el medio, para mirar <strong>de</strong><br />
entrada hacia una parroquia enraizada y misionera.<br />
Igualmente, es significativo recoger la creciente sensibilidad<br />
en estos tiempos hacia la Palabra <strong>de</strong> Dios, prosiguiendo la<br />
promoción <strong>de</strong> grupos, a diversos niveles, <strong>de</strong> “lectio divina”, y ello,<br />
con el apunte, digno <strong>de</strong> ser muy tenido en cuenta, <strong>de</strong> que la<br />
41
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
Palabra venga a incidir en la vida personal y social <strong>de</strong> hoy.<br />
Y vale la pena notar que se introduce el muy importante y actual<br />
tema <strong>de</strong> la familia, señalando diversas maneras <strong>de</strong> entrar en<br />
una pastoral familiar, tanto en el ámbito diocesano como<br />
parroquial. Y vinculando el inicio o continuidad <strong>de</strong> los itinerarios<br />
<strong>de</strong> catequesis <strong>de</strong> infancia a la comunidad y a la familia.<br />
Celebración<br />
Aquí se comienza por apuntar a una <strong>de</strong> las “asignaturas<br />
pendientes” <strong>de</strong>l anterior <strong>Pla</strong>n, en su realización, y <strong>de</strong>mandada<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> necesida<strong>de</strong>s concretas: crear grupos en las parroquias<br />
(o, don<strong>de</strong> proceda, a nivel <strong>de</strong> Unidad <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>) <strong>de</strong> animación<br />
litúrgica, que traten <strong>de</strong> mejorar la vida litúrgica parroquial, con<br />
celebraciones <strong>de</strong> la fe <strong>de</strong> la Iglesia que expresen esa fe en toda<br />
su riqueza y la robustezcan, procurando, asi mismo, que la vida<br />
litúrgica parroquial esté lo más integrada posible en el conjunto <strong>de</strong><br />
la vida <strong>de</strong> la comunidad.<br />
Todo eso se precisa en dos puntos bien prácticos y concretos: seguir<br />
ayudando, sobre todo, a mejorar la celebración eucarística<br />
dominical; y cuidar una dimensión celebrativa, ciertamente<br />
rica, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace tiempo, en nuestra Iglesia diocesana, que es la<br />
referente a la música y el canto en la liturgia.<br />
Comunión<br />
Es esencial que un <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> apunte a acciones concretas.<br />
Aquí es <strong>de</strong> valorar que palabras como presencia, participación <strong>de</strong>l<br />
laicado en la vida y misión <strong>de</strong> nuestras comunida<strong>de</strong>s tomen cuerpo<br />
en una estructura pastoral tan sumamente significativa como es<br />
el Consejo <strong>Pastoral</strong> Parroquial. Sin olvidar los Consejos <strong>de</strong><br />
42
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
Asuntos Económicos, con la importante tarea <strong>de</strong> cuidar, con<br />
el párroco, los medios económicos, los bienes y el patrimonio<br />
<strong>de</strong> la comunidad, y esto abiertos a la ayuda y asesoramiento <strong>de</strong><br />
los servicios e instancias diocesanas, y, en casos concretos, a la<br />
autorización <strong>de</strong> los actos legalmente así señalados. Consejos que<br />
importa crear don<strong>de</strong> no estén y actualizar en sus estatutos.<br />
Este asunto se ve acompañado <strong>de</strong> dos temas <strong>de</strong> importancia<br />
no menor: que nuestras parroquias no sean islas, que estén<br />
integradas, en la práctica, en la realidad eclesial <strong>de</strong> la que son<br />
parte, la Diócesis, y en su referencia inmediata, próxima, el<br />
arciprestazgo.<br />
Esto pi<strong>de</strong> coordinarse, así como seguir la reflexión y la acción<br />
en torno a las Unida<strong>de</strong>s <strong>Pastoral</strong>es, con la mirada puesta en la<br />
dinamización <strong>de</strong> las parroquias y el crecimiento en la comunión.<br />
Volviendo a los Consejos Parroquiales, conviene <strong>de</strong>stacar la<br />
acertada sensibilidad que supone haber tenido en cuenta,<br />
respecto a ellos, la importante realidad, necesitada <strong>de</strong> acogida<br />
e integración, que son los católicos que han venido con la<br />
inmigración y que han enriquecido nuestra Iglesia Diocesana.<br />
Caridad<br />
Este <strong>Pla</strong>n se ha forjado en unas situaciones eclesiales y sociales<br />
marcadas por una situación <strong>de</strong> crisis económica, cuyo horizonte<br />
aún no se percibe con claridad. Esto inci<strong>de</strong> en una dimensión <strong>de</strong><br />
la vida <strong>de</strong> nuestras comunida<strong>de</strong>s parroquiales que ciertamente es<br />
esencial: el servicio a los más necesitados.<br />
Ya la carta pastoral con la que ofrecía a la Diócesis el anterior<br />
43
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
<strong>Pla</strong>n llevaba por título: “Una Iglesia samaritana en tiempos<br />
<strong>de</strong> postmo<strong>de</strong>rnidad.” Son tiempos, ciertamente, <strong>de</strong> mucha<br />
necesidad, espiritual y material. De crisis en lo espiritual<br />
y en lo material. Nuestra Iglesia, en tiempos así, <strong>de</strong>be ser,<br />
marcadamente, samaritana.<br />
Y en el nuevo <strong>Pla</strong>n que estamos ofreciendo, y sin ánimo <strong>de</strong><br />
agotar, en absoluto, lo mucho que pi<strong>de</strong> la situación, se anima a<br />
las parroquias a consolidar los grupos <strong>de</strong> acción caritativa y<br />
social y a crear grupos <strong>de</strong> acompañamiento <strong>de</strong> personas<br />
enfermas o en soledad. En apoyo <strong>de</strong> esto se solicita la acción <strong>de</strong><br />
las correspondientes Delegaciones Diocesanas y la implicación<br />
que competa a Cáritas.<br />
III. En Él, la luz y la fuerza<br />
Se ultimaba la redacción <strong>de</strong>l <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> nuevo en el pasado<br />
Consejo Diocesano <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong>l 30 <strong>de</strong> mayo, como antes<br />
he apuntado. La tar<strong>de</strong> <strong>de</strong> aquel día era, ya, la solemnidad <strong>de</strong><br />
Pentecostés. Por ello quise iniciar mis palabras al Consejo con<br />
el recuerdo <strong>de</strong> lo que aquel día aconteció, especialmente a los<br />
Doce reunidos con María, y lo que el Espíritu en ellos hizo e inició;<br />
en ellos que eran bien pocos y nada po<strong>de</strong>rosos. Hoy también<br />
experimentamos nuestra pobreza y limitaciones continuamente,<br />
como también experimentamos lo que el Espíritu “que viene<br />
en ayuda <strong>de</strong> nuestra <strong>de</strong>bilidad” (Rm 8, 26) sigue haciendo, y<br />
seguirá haciendo, con toda seguridad, si como María y los Doce<br />
estamos abiertos, disponibles, dóciles a su acción, fiándonos,<br />
<strong>de</strong>jándole hacer. Recordaba a San Pablo, aún estábamos <strong>de</strong>ntro<br />
<strong>de</strong> su Año, al evocar como afirmaba que él se entendía a sí mismo<br />
como “cooperador <strong>de</strong> Dios” (1 Cor 3, 9), <strong>de</strong>finición que, recuerdo<br />
44
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
que <strong>de</strong>cía, veía resonar en el lema <strong>de</strong>l Santo Padre Benedicto XVI:<br />
“Cooperador <strong>de</strong> la Verdad”… ¡Qué importante era y es, recordar,<br />
ante un nuevo <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, al nivel tanto <strong>de</strong> la Diócesis, como<br />
cuando se concrete y aplique en el nivel parroquial, que la Obra<br />
real <strong>de</strong> la Salvación <strong>de</strong> la Humanidad la actúa Él, y nosotros, con<br />
nuestros planes y proyectos, caso <strong>de</strong> acertar y servir realmente,<br />
somos sus “ayudantes”, sus “cooperadores”!<br />
Por ello, allí, ante todos, quise dar gracias primero a Dios, Padre <strong>de</strong><br />
Nuestro Señor Jesucristo, que por el Espíritu Santo sigue guiando<br />
y sosteniendo a su Iglesia en <strong>Mallorca</strong>. Y quise y quiero dar las<br />
gracias a todos los “cooperadores” que estaban allí, y a los que<br />
ellos, a su vez, servían o representaban.<br />
Des<strong>de</strong> estas claves que he ido exponiendo, apruebo y ofrezco,<br />
junto con los <strong>de</strong>más miembros <strong>de</strong>l Consejo Episcopal, este nuevo<br />
<strong>Pla</strong>n, animando a toda la comunidad diocesana a acogerlo, a<br />
recibirlo como lo que es: una propuesta que ha <strong>de</strong> ser aplicada<br />
en la realidad concreta <strong>de</strong> cada comunidad, valorando lo que<br />
ya existe y se hace, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las propias necesida<strong>de</strong>s y posibilida<strong>de</strong>s,<br />
tratando, ahí, <strong>de</strong> acoger los acentos a tener como referente<br />
notable en la vida ordinaria, que se han <strong>de</strong> ayudar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el ámbito<br />
diocesano. Llamado a ser, así, un instrumento que ilumine el<br />
rumbo y potencie la comunión, armonizando reflexiones<br />
y tareas en los diversos ámbitos <strong>de</strong> nuestra Iglesia en <strong>Mallorca</strong>.<br />
Por ello, porque lo consi<strong>de</strong>ro un instrumento que pue<strong>de</strong> resultar<br />
útil y valioso para dinamizar y mejorar nuestra pastoral en la vida<br />
concreta <strong>de</strong> nuestras parroquias y unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pastoral, y <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
ahí potenciar la vitalidad <strong>de</strong> los arciprestazgos y la concreción <strong>de</strong><br />
los servicios <strong>de</strong> las Delegaciones Diocesanas, es por lo que llamo<br />
45
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
a la puerta <strong>de</strong> vuestro ánimo, sobre todo <strong>de</strong> los más directos<br />
responsables <strong>de</strong> la vida <strong>de</strong> estas realida<strong>de</strong>s, especialmente mis<br />
hermanos sacerdotes y diáconos, también los laicos y religiosos en<br />
vuestros múltiples servicios.<br />
Las circunstancias presentes nos empujan, porque nos exigen<br />
estar <strong>de</strong>spiertos, comprometidos y confiados en el Señor, <strong>de</strong>cididos<br />
a seguir siendo, como fueron nuestros antepasados cristianos<br />
durante tantos siglos, sal y luz en esta tierra, en el mundo<br />
<strong>de</strong> hoy. Nuestra sociedad, nuestra humanidad, no sólo sigue<br />
necesitando, sino que creo que, especialmente en estos tiempos,<br />
espera y necesita la Buena Noticia <strong>de</strong> Jesucristo, conocerlo,<br />
acogerlo, <strong>de</strong>jarse iluminar y consolar por Él, fuente <strong>de</strong> sentido<br />
para esta vida, en sus quehaceres y en sus interrogantes más<br />
profundos y <strong>de</strong>cisivos.<br />
Os ofrezco este <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un Año que el Santo Padre Benedicto<br />
XVI ha pedido que sea especialmente <strong>de</strong>dicado a la oración y<br />
reflexión en torno al sacerdocio ministerial, <strong>de</strong>seando que sirva<br />
no sólo para aumentar la valoración y estima <strong>de</strong>l ser sacerdote en<br />
los propios sacerdotes, sino también en todo el Pueblo <strong>de</strong> Dios,<br />
animándolo a acoger el sacerdocio como un don especial <strong>de</strong>l<br />
amor <strong>de</strong>l Señor, <strong>de</strong> su presencia como Pastor y Servidor <strong>de</strong> su<br />
Pueblo, al que ha salvado en su misterio Pascual, al que sigue<br />
salvando y alimentando en la Eucaristía, el gran Sacramento,<br />
don<strong>de</strong> Él se hace verda<strong>de</strong>ramente comida para el camino y<br />
vida para la eternidad.<br />
Quiero poner todo lo que aquí os he tratado <strong>de</strong> transmitir con<br />
ocasión <strong>de</strong>l nuevo <strong>Pla</strong>n Diocesano <strong>Pastoral</strong> <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong> bajo la<br />
mirada e intercesión <strong>de</strong> Santa María, Madre <strong>de</strong> Dios, tan<br />
46
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
querida <strong>de</strong>s<strong>de</strong> siempre en nuestra tierra <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>, que la venera<br />
secularmente con el título y advocación <strong>de</strong> la Mare <strong>de</strong> Déu <strong>de</strong><br />
Lluc; a su Santuario hemos subido muchos <strong>de</strong> sus hijos, en este<br />
tiempo a Ella especialmente <strong>de</strong>dicado, para contemplarla y sentirla<br />
como mo<strong>de</strong>lo y Madre, para <strong>de</strong>jarnos llevar por Ella a su Hijo,<br />
Jesucristo, nuestro Salvador.<br />
Junto a Ella, hoy, día diez <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> <strong>2009</strong>, al cumplirse<br />
exactamente los ciento veinticinco años <strong>de</strong> su Coronación Pontificia,<br />
firmo esta Carta <strong>Pastoral</strong> con la que os ofrezco el nuevo <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong>, que <strong>de</strong>seo que acojáis como un servicio a la vida y a la<br />
misión <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s parroquiales <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>.<br />
47<br />
+ Jesús Murgui Soriano<br />
Obispo <strong>de</strong> <strong>Mallorca</strong>
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
CARTA DE PRESENTACIÓN<br />
48
INTRODUCCIÓN<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL<br />
<strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
El <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong> quiere alentar la vida y misión <strong>de</strong> nuestras parroquias,<br />
para que sigan esparciendo la semilla <strong>de</strong>l Reino en nuestro<br />
mundo. Tenemos confianza en la parroquia, en la fuerza <strong>de</strong>l<br />
Espíritu que la sostiene, en su capacidad <strong>de</strong> ir dando respuestas a<br />
nuevas situaciones y en su voluntad <strong>de</strong> servir a todos en nombre<br />
<strong>de</strong> Cristo. Arraigada y abierta a su entorno social, sigue siendo la<br />
institución eclesial más visible, más cercana a la gente y el rostro<br />
más concreto <strong>de</strong> la Iglesia tanto para los que forman parte viva<br />
<strong>de</strong> Ella como para los que buscan una palabra, una plegaria, una<br />
compañía o una ayuda. En muchos aspectos continúa siendo una<br />
realidad eclesial insustituible en la que confiamos y a la que queremos<br />
mirar con plena confianza.<br />
Sin embargo, tenemos que saber reconocer que la parroquia es,<br />
a la vez, insuficiente. La parroquia no se basta a sí misma. Sobre<br />
todo, porque la referencia obligada <strong>de</strong> la fe, <strong>de</strong> la comunidad y <strong>de</strong><br />
la misión es la Iglesia particular. También porque hay otras presencias<br />
eclesiales necesarias y complementarias, como la vida consagrada,<br />
los movimientos eclesiales y otras, que aportan mucho a<br />
la vida y misión evangelizadora <strong>de</strong> la Iglesia. Finalmente, porque<br />
la situación actual pi<strong>de</strong> a las parroquias que cooperen entre ellas<br />
para respon<strong>de</strong>r mejor, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la pequeñez y la comunión fraterna,<br />
a la urgencia misionera <strong>de</strong> toda la acción pastoral.<br />
49
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
El presente <strong>Pla</strong>n Diocesano <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>, en este sentido, quiere<br />
ser una herramienta <strong>de</strong> trabajo que nos ayu<strong>de</strong> a dinamizar la parroquia<br />
en su vida y misión. No preten<strong>de</strong> ser la respuesta a tantas<br />
preguntas obligadas <strong>de</strong> la evangelización en el momento actual.<br />
En todo caso, pue<strong>de</strong> ser una ocasión para continuar la reflexión<br />
y el diálogo fraterno, siempre necesarios para escuchar la voz <strong>de</strong>l<br />
Espíritu y continuar la tarea <strong>de</strong> iluminar la vida y misión <strong>de</strong> la<br />
Iglesia. El <strong>Pla</strong>n es, pues, una respuesta <strong>de</strong> trabajo, humil<strong>de</strong> y necesaria,<br />
para ir dando los pasos posibles que potencien algunos<br />
aspectos <strong>de</strong> la vida parroquial. Se trata, sencillamente, <strong>de</strong> ir trabajando,<br />
con plena confianza en la acción y la gracia <strong>de</strong> Dios y con<br />
nuestra cooperación. Con una mirada realista y esperanzada al<br />
mismo tiempo. Con una actitud positiva que nos ayu<strong>de</strong> a crecer en<br />
la fe y anunciar el Evangelio. Sabemos que la comunión es el alma<br />
<strong>de</strong> la parroquia y la misión, su razón <strong>de</strong> ser. Caminemos en esta dirección.<br />
El <strong>Pla</strong>n, como método <strong>de</strong> trabajo, no suple ni anula la vida<br />
ordinaria <strong>de</strong> la Diócesis, <strong>de</strong> las congregaciones religiosas, <strong>de</strong> los<br />
movimientos y <strong>de</strong> las mismas parroquias. En el presente <strong>Pla</strong>n se<br />
quiere, una vez más, poner algunos acentos y promover algunas<br />
acciones para dinamizar las parroquias y las incipientes unida<strong>de</strong>s<br />
pastorales parroquiales. Se trata <strong>de</strong> tener en cuenta unas priorida<strong>de</strong>s<br />
y promover algunas acciones, concretas y posibles, que nos<br />
ayu<strong>de</strong>n a caminar.<br />
El camino, <strong>de</strong>bemos hacerlo entre todos. Con espíritu <strong>de</strong> fraternidad<br />
y <strong>de</strong> servicio. Con comunión. El <strong>Pla</strong>n es, también, una herramienta<br />
<strong>de</strong> comunión y <strong>de</strong> misión compartida como Iglesia <strong>de</strong><br />
Dios en <strong>Mallorca</strong>. Tiene en cuenta el ámbito diocesano y el ámbito<br />
parroquial o <strong>de</strong> unidad pastoral. No como dos realida<strong>de</strong>s opuestas<br />
o contrapuestas, sino con voluntad <strong>de</strong> servicio y ayuda. Marca, por<br />
ello, unas acciones diocesanas al servicio <strong>de</strong> las parroquias, para<br />
facilitar y estimular el camino <strong>de</strong> las parroquias o unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pas-<br />
50
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
toral, para que estas acciones puedan convertirse en parroquiales<br />
o <strong>de</strong> unidad pastoral o <strong>de</strong> arciprestazgo. Lo importante es que, en<br />
último término, los párrocos y los consejos pastorales parroquiales<br />
o <strong>de</strong> las unida<strong>de</strong>s concreten sus acciones con las ayudas diocesanas<br />
pertinentes.<br />
Conscientes <strong>de</strong> que nuestra pobreza nos obliga a confiar más en<br />
Dios y a pedir su gracia, que también nos pi<strong>de</strong> escucharnos unos<br />
a otros para apren<strong>de</strong>r juntos a potenciar unas parroquias más fraternas<br />
y misioneras, pongámonos en camino y manos a la obra. El<br />
<strong>Pla</strong>n es una ayuda y una herramienta.<br />
51
OBJETIVO GENERAL<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
Dinamizar nuestras parroquias y las<br />
incipientes unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pastoral para que<br />
sean más fraternas y misioneras<br />
Para llevar a cabo la consecución <strong>de</strong> este objetivo,<br />
teniendo en cuenta las dimensiones ordinarias<br />
<strong>de</strong> la vida parroquial, se proponen las siguientes<br />
priorida<strong>de</strong>s y acciones pastorales durante el<br />
cuadrienio <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong>:<br />
52
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
PRIORIDADES DEL ANUNCIO<br />
1.<br />
PARTIR DE LA PALABRA DE DIOS PARA DESPERTAR<br />
Y CRECER EN LA FE<br />
Acciones que nos pue<strong>de</strong>n ayudar<br />
53
PORQUE<br />
QUEREMOS<br />
Una presencia<br />
significativa en<br />
nuestro medio.<br />
Evangelizar las<br />
familias: poner la<br />
Palabra <strong>de</strong> Dios en<br />
el centro <strong>de</strong> la vida<br />
familiar.<br />
Partir <strong>de</strong> la Palabra<br />
<strong>de</strong> Dios.<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
ÁMBITO<br />
DIOCESANO<br />
La Coordinadora <strong>de</strong><br />
Delegaciones ofrecerá<br />
sugerencias para las<br />
acciones <strong>de</strong> presencia<br />
misionera y eclesial<br />
en el entorno.<br />
Elaboración por parte<br />
<strong>de</strong> las Delegaciones<br />
<strong>de</strong> Catequesis,<br />
Familia y Juventud<br />
<strong>de</strong> un itinerario<br />
<strong>de</strong> catequesis<br />
con familias. La<br />
Diócesis ayudará<br />
a las parroquias a<br />
formar un equipo<br />
<strong>de</strong> animadores <strong>de</strong> la<br />
pastoral familiar.<br />
Elaboración por parte<br />
<strong>de</strong> las Delegaciones<br />
<strong>de</strong> Catequesis,<br />
Liturgia, <strong>Pastoral</strong><br />
Caritativa y CETEM <strong>de</strong><br />
una guía diocesana<br />
<strong>de</strong> la lectio divina,<br />
haciendo hincapié<br />
en las condiciones<br />
personales y sociales<br />
<strong>de</strong> hoy.<br />
54<br />
ÁMBITO<br />
PARROQUIAL<br />
La parroquia o la unidad<br />
pastoral organizará<br />
periódicamente<br />
acciones <strong>de</strong> presencia<br />
misionera y eclesial<br />
en el entorno (pueblo,<br />
barriada).<br />
Comenzar o continuar<br />
los itinerarios <strong>de</strong><br />
catequesis <strong>de</strong> niños en<br />
comunidad y en familia.<br />
Las parroquias<br />
invitarán a participar<br />
en un proceso <strong>de</strong><br />
fortalecimiento <strong>de</strong> la<br />
vida cristiana, a las<br />
parejas que pi<strong>de</strong>n<br />
los sacramentos<br />
<strong>de</strong>l matrimonio y el<br />
bautismo <strong>de</strong> sus hijos.<br />
La parroquia o la unidad<br />
pastoral continuará<br />
potenciando o creando<br />
grupos parroquiales,<br />
arciprestales y otros<br />
en torno a la Palabra<br />
<strong>de</strong> Dios: lectio divina,<br />
lectura creyente <strong>de</strong> la<br />
vida...
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
PRIORIDADES DE LA CELEBRACIÓN<br />
2.<br />
HACIA UNA CELEBRACIÓN DE LA FE RICA<br />
Y PROFUNDA DEL MISTERIO DE CRISTO<br />
Acciones que nos pue<strong>de</strong>n ayudar<br />
55
PORQUE<br />
QUEREMOS<br />
Integrar anuncio,<br />
celebración y<br />
caridad.<br />
Mejorar la calidad<br />
<strong>de</strong>l canto en la<br />
liturgia.<br />
Dar un paso para<br />
que la celebración<br />
eucarística<br />
dominical sea el<br />
centro <strong>de</strong> la vida<br />
parroquial<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
ÁMBITO<br />
DIOCESANO<br />
La Coordinadora <strong>de</strong><br />
Delegaciones ofrecerá<br />
cursos conjuntos <strong>de</strong><br />
formación.<br />
La Delegación <strong>de</strong><br />
Liturgia creará el<br />
servicio necesario<br />
para potenciar el<br />
canto y la música en<br />
las parroquias y/o<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pastoral.<br />
El Full Dominical<br />
publicará cada<br />
semana una nota<br />
sobre algunos<br />
aspectos <strong>de</strong> la<br />
preparación <strong>de</strong> la<br />
Eucaristía dominical.<br />
56<br />
ÁMBITO<br />
PARROQUIAL<br />
La parroquia o la<br />
unidad pastoral creará<br />
grupos <strong>de</strong> animación<br />
litúrgica don<strong>de</strong> haya<br />
representantes <strong>de</strong> los<br />
tres ámbitos.<br />
Se organizarán<br />
en Palma, Inca<br />
y Manacor dos<br />
encuentros anuales<br />
para apren<strong>de</strong>r<br />
nuevas canciones y<br />
los criterios sobre el<br />
canto en la liturgia.<br />
Institucionalizar<br />
celebraciones<br />
periódicas en las que<br />
participen todos los<br />
grupos parroquiales<br />
o <strong>de</strong> la unidad <strong>de</strong><br />
pastoral<br />
Nota: Se procurará durante el tiempo <strong>de</strong>l presente <strong>Pla</strong>n <strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong><br />
una reflexión sobre las celebraciones que tienen más implicación<br />
social, como son: funerales, matrimonios, primeras comuniones...
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
PRIORIDADES DE LA COMUNIÓN<br />
3.<br />
HACIA UNA FE VIVIDA EN LA COMUNIÓN FRATERNA<br />
Y EL SENTIDO DE IGLESIA<br />
Acciones que nos pue<strong>de</strong>n ayudar<br />
57
PORQUE<br />
QUEREMOS<br />
Que la<br />
participación<br />
encuentre canales<br />
concretos.<br />
Que los ámbitos<br />
parroquial y<br />
diocesano estén<br />
coordinados.<br />
Que las unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> pastoral ayu<strong>de</strong>n<br />
a dinamizar las<br />
parroquias.<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
ÁMBITO<br />
DIOCESANO<br />
El Consejo Episcopal<br />
promoverá la<br />
renovación <strong>de</strong> los<br />
estatutos <strong>de</strong> los<br />
Consejos <strong>Pastoral</strong>es<br />
parroquiales y <strong>de</strong><br />
Asuntos Económicos.<br />
Se creará un<br />
reglamento básico<br />
y orientativo <strong>de</strong><br />
los CPP <strong>de</strong> ámbito<br />
diocesano que cada<br />
parroquia adaptará<br />
a su propia realidad<br />
y se someterá a la<br />
aprobación <strong>de</strong>l Vicario<br />
General.<br />
Publicación<br />
<strong>de</strong>l calendario<br />
<strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s<br />
diocesanas, aprobado<br />
y explicado en el mes<br />
<strong>de</strong> junio.<br />
Reflexión a distintas<br />
bandas, presbíteros,<br />
Consejo Episcopal,<br />
laicos..., sobre las<br />
unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> pastoral.<br />
58<br />
ÁMBITO<br />
PARROQUIAL<br />
Se crearán los<br />
Consejos, Parroquial <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> y <strong>de</strong> Asuntos<br />
Económicos, don<strong>de</strong> no<br />
existan. Se actualizarán<br />
los estatutos <strong>de</strong> todos.<br />
Asegurar la presencia<br />
<strong>de</strong> los nuevos<br />
resi<strong>de</strong>ntes en los<br />
órganos parroquiales<br />
(Consejo <strong>Pastoral</strong>, etc.).<br />
La parroquia o la unidad<br />
pastoral se preocupará<br />
<strong>de</strong> participar en las<br />
activida<strong>de</strong>s arciprestales<br />
y diocesanas que se<br />
organicen procurando<br />
no duplicarlas.<br />
La parroquia o la<br />
unidad pastoral<br />
celebrará regularmente<br />
alguna asamblea o<br />
jornada parroquial para<br />
crecer en comunión<br />
entre todos sus<br />
miembros. Se impulsará<br />
la creación <strong>de</strong> los<br />
Consejos Arciprestales<br />
<strong>de</strong> <strong>Pastoral</strong>.
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
PRIORIDADES DE LA CARIDAD<br />
4.<br />
EL NUEVO MANDAMIENTO VIVIDO EN EL SERVICIO<br />
A LOS MÁS NECESITADOS<br />
Acciones que nos pue<strong>de</strong>n ayudar<br />
59
PORQUE<br />
QUEREMOS<br />
Dar respuesta<br />
a las nuevas<br />
necesida<strong>de</strong>s<br />
sociales.<br />
La colaboración<br />
entre los grupos <strong>de</strong><br />
voluntarios y los<br />
profesionales <strong>de</strong> la<br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa<br />
y Social.<br />
Una fe vivida en<br />
clave samaritana.<br />
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
ÁMBITO<br />
DIOCESANO<br />
La Delegación <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa<br />
y Social elaborará<br />
una “bolsa <strong>de</strong><br />
necesida<strong>de</strong>s”<br />
concretas y<br />
las ofrecerá<br />
periódicamente a<br />
las parroquias y/o<br />
unida<strong>de</strong>s pastorales.<br />
La Delegación <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> Caritativa y<br />
Social acompañará<br />
y promoverá con las<br />
parroquias o unida<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> pastoral grupos<br />
<strong>de</strong> voluntarios.<br />
Periódicamente el<br />
equipo <strong>de</strong> Cáritas<br />
se hará presente<br />
en el arciprestazgo,<br />
parroquia o unidad <strong>de</strong><br />
pastoral.<br />
La Delegación <strong>de</strong><br />
<strong>Pastoral</strong> <strong>de</strong> la Salud<br />
reflexionará sobre las<br />
condiciones sociales<br />
y estructurales <strong>de</strong><br />
la salud en nuestra<br />
sociedad.<br />
60<br />
ÁMBITO<br />
PARROQUIAL<br />
El Consejo parroquial<br />
programará acciones<br />
solidarias a favor <strong>de</strong><br />
las personas y los<br />
grupos necesitados<br />
<strong>de</strong> su entorno.<br />
Consolidar los<br />
grupos parroquiales<br />
<strong>de</strong> acción caritativa<br />
y social, con la<br />
ayuda <strong>de</strong> Cáritas.<br />
Colaborar en los<br />
gastos económicos<br />
que ello supone. Sin<br />
per<strong>de</strong>r la i<strong>de</strong>ntidad<br />
<strong>de</strong> Cáritas, trabajar<br />
<strong>de</strong> forma conjunta<br />
con las entida<strong>de</strong>s que<br />
están implicadas en la<br />
asistencia social.<br />
La parroquia o la<br />
unidad pastoral creará<br />
grupos parroquiales<br />
<strong>de</strong> acompañamiento a<br />
personas enfermas o<br />
solas.
PLAN DIOCESANO DE PASTORAL <strong>2009</strong>-<strong>2013</strong><br />
LA PARROQUIA, COMUNIDAD DE VIDA Y MISIÓN<br />
61