Laboratorio de Insectos Acuáticos - Departamento de Biodiversidad ...
Laboratorio de Insectos Acuáticos - Departamento de Biodiversidad ...
Laboratorio de Insectos Acuáticos - Departamento de Biodiversidad ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
LABORATORIO DE INSECTOS ACUÁTICOS<br />
Proyecto: BIODIVERSIDAD DE ORGANISMOS<br />
ACUATICOS EN MISIONES<br />
(INVERTEBRADOS EN ÁREAS PROTEGIDAS)<br />
(años 2004 - 2012)<br />
Proyecto actual:<br />
Trichoptera <strong>de</strong> Misiones<br />
(2012....)<br />
Integrantes:<br />
Dr. Elisa Angrisano<br />
Dr. Julieta Sganga<br />
María Lovaglio Diez<br />
Vanesa A<strong>de</strong>s<br />
Daniela Sganga
Objetivo <strong>de</strong>l proyecto marco:<br />
Conocimento <strong>de</strong> nuestra fauna<br />
(taxonomía, bionomía: alimento, espacio)en<br />
particular <strong>de</strong> los organismos acuáticos <strong>de</strong> áreas protegidas<br />
Objetivo <strong>de</strong>l proyecto Trichoptera:<br />
Conocimiento <strong>de</strong> los tricópteros (diversidad, asociaciones larvales, hábitos<br />
alimenticios y <strong>de</strong> construcción, citogenética) <strong>de</strong>l PPSE (Parque Provincial<br />
Salto Encantado) para continuar posteriormente en otras areas protegidas<br />
<strong>de</strong> la provincia
PROV. MISIONES<br />
Cuenca <strong>de</strong>l Cuñá Pirú<br />
PARAGUAY<br />
Río Paraná<br />
Area <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong>l proyecto<br />
Parque provincial Salto<br />
Encantado y valle <strong>de</strong>l<br />
Cuñá Pirú **<br />
Río Uruguay<br />
Corredor ver<strong>de</strong> **<br />
BRASIL
Efectos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>forestación<br />
herbicidas<br />
(pastos secos)<br />
Límite <strong>de</strong>l parque
Arroyo Tamandua<br />
Arroyo Azul<br />
Cuña Pirú<br />
Arroyo Tateto<br />
SITIOS DE MUESTREO<br />
Parque Provincial Salto<br />
Encantado y valle <strong>de</strong>l Cuña Pirú<br />
: señala<br />
sitio <strong>de</strong><br />
muestro<br />
Vertiente<br />
Pte Quemado<br />
Ortas<br />
Rio Cuña Piru en el salto
Objetivos <strong>de</strong>l proyecto marco (2004-2012)<br />
confección <strong>de</strong> listados faunisticos,<br />
revisión sistemática <strong>de</strong> los taxa <strong>de</strong> hábitats acuáticos,<br />
elaboración <strong>de</strong> claves regionales,<br />
confección <strong>de</strong> mapas distribucionales,<br />
obtención <strong>de</strong> datos bionómicos <strong>de</strong> las especies presentes,<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> preferencias ecológicas <strong>de</strong> las fases <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sarrollo diferentes,<br />
estimación <strong>de</strong> biodiversidad,<br />
i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> especies en peligro,<br />
estimación <strong>de</strong>l estado <strong>de</strong> conservación <strong>de</strong> los taxa seleccionados<br />
se plantean los mismos objetivos para proyecto actual: estudio <strong>de</strong><br />
los insectos <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n Trichoptera<br />
y a<strong>de</strong>más<br />
para todos<br />
los<br />
organismos<br />
acuáticos<br />
colectados<br />
relación <strong>de</strong> las especies <strong>de</strong> Trichoptera con el tipo <strong>de</strong> sustrato
Trabajo <strong>de</strong> campo<br />
Metodología<br />
* Colecta organismos acuáticos (trampas,<br />
re<strong>de</strong>s manuales, Surber) en distintos cuerpos<br />
<strong>de</strong> agua<br />
* Muestreos cualitativos y cuantitativos,<br />
estacionales<br />
* Estadios preadultos <strong>de</strong> insectos: trasladados<br />
vivos para completar <strong>de</strong>sarrollo en laboratorio<br />
* Mediciones: velocidad <strong>de</strong> corriente,<br />
temperatura, ph, concentración <strong>de</strong> oxígeno,<br />
conductividad.<br />
• En los sitios seleccionados: cobertura, flora,<br />
tipo sustrato, análisis químico <strong>de</strong>l agua<br />
* Material fijado en alcohol, formol o<br />
conservado vivo según <strong>de</strong>stino posterior<br />
Trabajo <strong>de</strong> laboratorio<br />
* Separación <strong>de</strong> las muestras, i<strong>de</strong>ntificación<br />
organismos, recuento, cría <strong>de</strong> larvas<br />
<strong>de</strong>stino <strong>de</strong> las<br />
muestras<br />
Muestras cualitativas:<br />
<strong>de</strong>rivadas a especialistas<br />
(estudios taxonómicos)<br />
Muestras cualitativas <strong>de</strong><br />
Tricoptera -(ver mas<br />
a<strong>de</strong>lante)<br />
Muestras cuantitativas:<br />
análisis <strong>de</strong> la comunidad –<br />
(ver mas a<strong>de</strong>lante)<br />
Muestras cuantitativas <strong>de</strong><br />
Trichoptera: i<strong>de</strong>ntificadas<br />
hasta especie (relación con<br />
sustrato, tesis)
Metodologia<br />
colecta <strong>de</strong> invertebrados con Surber<br />
Medición parámetros fisico-quimicos<br />
Colecta <strong>de</strong> insectos adultos con Trampa Malaise<br />
Cuadriculas (Relación Trichoptera/sustrato)
Colecta <strong>de</strong> peces
Cría <strong>de</strong><br />
larvas <strong>de</strong><br />
Trichoptera<br />
en<br />
laboratorio<br />
larvas<br />
Objetivo cria <strong>de</strong> larvas:<br />
- asociación larva – adulto<br />
(i<strong>de</strong>ntificación específica)<br />
- obtención <strong>de</strong> adultos y/o<br />
larvas vivos para estudios no<br />
taxonómicos
Organismos i<strong>de</strong>ntificados en el proyecto marco<br />
201 sp.<br />
Aprox. 190 t.<br />
Heteroptera: 56 especies<br />
Trichoptera: 70 sp.<br />
Coleoptera: 75 spp.<br />
Ephemeroptera:12 gros.<br />
Blatto<strong>de</strong>a: 1sp. acuática<br />
Odonata: 6 fam.<br />
Plecoptera: 2 gros.<br />
Orthoptera: 2 fam., 2 sp.<br />
Diptera: 11 fam.<br />
Megaloptera: 1 sp.<br />
Lepidoptera<br />
Acaros: 18 gros.<br />
Araneae: 12 fam.<br />
Copepoda, Cyclopoida: 5 spp.<br />
otros Crustacea<br />
Mollusca: 16 fam.<br />
Peces: 23 sp.<br />
Anfibios y reptiles: 29 sp.<br />
15 especies nuevas<br />
Se duplicó el número <strong>de</strong> especies citadas para<br />
Misiones<br />
1/3 – ½ <strong>de</strong> las especies citadas <strong>de</strong> Misiones se<br />
encuentran en el Parque Provincial Salto<br />
Encantado<br />
Trabajos publicados / en elaboración:<br />
--- ampliación distribucional <strong>de</strong> especies conocidas<br />
--- <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> especies nuevas<br />
--- revisión parcial <strong>de</strong> algunos grupos taxonómicos<br />
--- <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> estadios preimaginales<br />
--- datos bionómicos <strong>de</strong> varias spp<br />
--- análisis cromosómico<br />
--- análisis <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los arroyos<br />
se está procesando actualmente
Organismos i<strong>de</strong>ntificados <strong>de</strong>l<br />
or<strong>de</strong>n Trichoptera (70 spp.): Se <strong>de</strong>scribieron 10 especies nuevas<br />
Trabajos publicados/en prensa<br />
Preimaginal stages of Triplecti<strong>de</strong>s misionensis Holzenthal and<br />
Triplecti<strong>de</strong>s gracilis (Burmeister) (Trichoptera: Leptoceridae:<br />
Triplectidinae). With notes on the cases occupied by both<br />
species.JULIETA V. SGANGA1, 2 , ELISA B. ANGRISANO 3<br />
1<strong>Departamento</strong> <strong>de</strong> <strong>Biodiversidad</strong> y Biología Experimental, Facultad <strong>de</strong> Ciencias<br />
DIVERSIDAD DE TRICHOPTERA EN<br />
Exactas y Naturales, Universidad <strong>de</strong> Buenos Aires, Ciudad Universitaria,<br />
Pabellón II, C1428EHA, Buenos Aires, Argentina. EL PARQUE PROVINCIAL SALTO<br />
ENCANTADO Y VALLE DEL CUÑA<br />
PIRU (MISIONES, ARGENTINA).<br />
Angrisano, Elisa & Sganga Julieta<br />
RESUMEN<br />
Se proporciona un listado <strong>de</strong> las especies <strong>de</strong><br />
Trichoptera colectadas en el Parque<br />
Provincial Salto Encantado <strong>de</strong> la Provincia <strong>de</strong><br />
Misiones. Se i<strong>de</strong>ntificaron 80 especies, <strong>de</strong> las<br />
cuales 20 se citan aqui por primera vez para<br />
la Argentina, y otras 10 especies se citan por<br />
primera vez para la provincia <strong>de</strong> Misiones. Se<br />
comentan las noveda<strong>de</strong>s encontradas en<br />
varias <strong>de</strong> ellas (datos sobre bionomía,<br />
distribucionales). Se incluye un listado <strong>de</strong><br />
todas las especies <strong>de</strong> Trichoptera citadas<br />
hasta el momento para la provincia <strong>de</strong><br />
Misiones.<br />
Se citan 20 especies por primera vez para la<br />
Argentina<br />
Se citan 10 especies por primera vez para Misiones<br />
Se amplia la distribución conocida <strong>de</strong> varias sp.<br />
Se duplica el número <strong>de</strong> especies <strong>de</strong> Trichoptera<br />
citadas para Misiones<br />
½ <strong>de</strong> las especies <strong>de</strong> Trichoptera citadas para<br />
Misiones se encuentran en el Parque Provincial<br />
Salto Encantado<br />
Trabajos en elaboración:<br />
(1,2,3,4,5)<br />
--- revisión <strong>de</strong> varios grupos taxonómicos<br />
--- <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> estadios preimaginales<br />
--- datos bionómicos <strong>de</strong> varias spp<br />
--- análisis cromosómico
Trabajos publicados Capullos <strong>de</strong> Acostatrichia<br />
Acostatrichia simulans
Trabajos publicados<br />
especies nuevas:<br />
Oecetis acarati sp.n.<br />
Polycentropus aguyje s.n.<br />
Ochrotrichia pora sp.n<br />
Metrichia cuniapiru<br />
Metrichia sp.<br />
Oxyethira pocoi sp.n.<br />
Oxyethira poapi sp.n.<br />
Alisotrichia cainguas sp. n.
Trabajos en elaboración<br />
Atopsyche serica<br />
Triplecti<strong>de</strong>s gracilis<br />
* 1) Descripción <strong>de</strong> larvas<br />
Marilia<br />
Triplecti<strong>de</strong>s misionensis<br />
invasor capullos G. grumicha<br />
Marilia<br />
flexuosa<br />
Marilia sp.<br />
Grumicha grumicha –constructor capullos
Nectopsyche sp.:<br />
distintas especies <strong>de</strong> Nectopsyche con capullos <strong>de</strong> diferente forma y estructura
Plectromacronema<br />
subfuscum<br />
Grumichella sp.<br />
Mortoniella<br />
Polycentropus sp.<br />
?<br />
Synoestropsis sp.
* 2) Variabilidad espacial y estacional <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
Trichoptera.<br />
(se expuso tesis <strong>de</strong> doctorado, actualmente redacción <strong>de</strong> trabajos<br />
relacionados o incluidos en tesis)<br />
-Selectividad <strong>de</strong> hábitat<br />
-Estructura comunida<strong>de</strong>s<br />
Trichoptera<br />
-Estructura trófica<br />
Los únicos trabajos ecológicos don<strong>de</strong> se llegó<br />
a nivel <strong>de</strong> especie, fueron hechos por<br />
integrantes <strong>de</strong> este equipo o en colaboración
* 3) Hábitos alimentarios <strong>de</strong> larvas <strong>de</strong> Trichoptera.<br />
* 4) Citogenética Trichoptera Argentina (colaboración con <strong>Laboratorio</strong><br />
<strong>de</strong> Citogenética y Evolución- EGE, FCEyN)<br />
PRIMEROS ESTUDIOS CITOGENÉTICOS EN TRICHOPTERA DE ARGENTINA<br />
Bressa1 MJ, MG Poggio1 , E Angrisano2 & AG Papeschi1 . 1<strong>Laboratorio</strong> <strong>de</strong> Citogenética y Evolución, Depto. <strong>de</strong><br />
Ecología, Genética y Evolución, FCEN, UBA. 2<strong>Departamento</strong> <strong>de</strong> <strong>Biodiversidad</strong> y Biología Experimental, FCEN,<br />
UBA. E-mail: alpape@ege.fcen.uba.ar.<br />
Las Trichoptera poseen cromosomas holocinéticos y un sistema <strong>de</strong> cromosomas sexuales Z0/ZZ (heterogamecia femenina), y<br />
meiosis femenina aquiasmática. El número cromosómico varía entre n= 6 en Limnephilus affinis y n= 50 en Agrypnetes<br />
crassicornis. En este trabajo presentamos los primeros resultados citogenéticos obtenidos en nuestro laboratorio en<br />
tricópteros. Se analizaron larvas <strong>de</strong> ambos sexos <strong>de</strong> Grumicha grumicha
* 5) Estructura <strong>de</strong><br />
comunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
macroinvertebrados<br />
bentónicos (colaboración<br />
con UnLu).<br />
Se i<strong>de</strong>ntificaron hasta género todos los<br />
ejemplares colectados en el proyecto<br />
marco, en todos los sitios <strong>de</strong> muestreo<br />
(máximo 16), durante 5 años (2004-<br />
2009)<br />
Finalización <strong>de</strong> las i<strong>de</strong>ntificaciones y<br />
recuentos <strong>de</strong> ejemplares: dic 2011<br />
El análisis <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s se<br />
encuentra en procesamiento<br />
8 campañas<br />
16 sitios <strong>de</strong> muestreo<br />
190 taxones i<strong>de</strong>ntificados<br />
miles <strong>de</strong> ejemplares i<strong>de</strong>ntificados<br />
campaña<br />
ODONATA<br />
Anisoptera<br />
Aeshnidae<br />
Agrionidae<br />
1 0,001 -0,01<br />
Calopterygidae<br />
Hetaerina<br />
2 0,004 -0,03 6 0,006 -0,04<br />
Col: Angrisano Col. Coenagrionidae<br />
Corduliinae<br />
C Fecha: 13-<br />
Gomphidae<br />
20 noviembre 2006<br />
Archaeogomphus<br />
1 0,001 -0,01<br />
Cyanogomphus<br />
EPHEMEROPTERA Progomphus A A.R H 9A 0,011 A.R-0,07 H A 3 0,009 A.R H-0,06A 2A.R 0,004 H -0,03 A A.R H A A.R 9H0,009 -0,06<br />
2 0,002<br />
2 0,002<br />
-0,02<br />
-0,02<br />
Baetidae Megapodagrionidae 4 0 -0 1 0,001 -0,01 10 0 -0 12 0 -0 2 020,002 -0 -0,02<br />
Americabaetis Zigoptera 94 0,1 -0 4 0,005 -0,04 1 0,003 -0,03 940,007 0 -0-0,0517 0 -0 5 010 -0 0,01 -0,06 19 0,022 -0,12<br />
Aturbina<br />
HETEROPTERA<br />
Baeto<strong>de</strong>s<br />
Corixidae<br />
Callibaetis<br />
Tenagobia<br />
Camelobaetidius Gerridae<br />
Tomeduntus Halobatopsis<br />
2<br />
67<br />
120<br />
0<br />
0,1<br />
0,1<br />
-0<br />
-0<br />
-0<br />
1<br />
2<br />
0<br />
0<br />
-0<br />
-0<br />
5<br />
26<br />
0<br />
0<br />
-0<br />
-0<br />
3 0 -0 31<br />
12 0 -0<br />
4 0 -0 1<br />
3 0,005 -0,04<br />
0 -0<br />
1 0,004 -0,03<br />
0 -0 4<br />
48 0,169 -0,43<br />
0 -0<br />
Zelusia Rheumatobates 9 0 -0 2 192 2 0,352 0 -0-0,53 4 21500,757 -0 -0,3 3 0,003 -0,02<br />
Caenidae Mesoveliidae<br />
Caenis Mesovelia bila 11 0 -0 31 0,1 -0 32 0,1 -0 7 0 -0 91 0,1 1 0,004 -0 -0,03 8 0,1 -0<br />
1 0,001 -0,01<br />
Leptohyphidae<br />
Notonectidae<br />
Martarega<br />
Leptohyphes<br />
Veliidae<br />
Leptohypho<strong>de</strong>s Microvelia<br />
Traverhyphes Oiovelia<br />
1 0 -0<br />
17 0,06<br />
2 0,007<br />
2<br />
-0,24<br />
-0,05<br />
0 -0<br />
1 1E-03 -0,01 1 0,001<br />
1 0,001<br />
-0,01<br />
-0,01<br />
Traverhyphes sp Rhagovelia A 10 0 -0 1 1 0 -0 57 3 0,1 0,005 -0-0,04 118 0,1 -0 25 0,2 -0<br />
Traverhyphes sp B 1 0 -0 5 0 -0 1 0 -0<br />
Traverhyphes sp PLECOPTERA<br />
C 1 0 -0 13 0 -0 273 0,3 -1 44 0,3 -1<br />
Tricorytho<strong>de</strong>s Gripopterygidae<br />
Gripopterix<br />
Tricorythopsis<br />
Tutiperla<br />
Vacupernius<br />
Eustheniidae<br />
Leptophlebiidae Neuroperla<br />
1 0 -022 0,026 1 0-0,14-0 1<br />
3<br />
0<br />
0<br />
-0<br />
-0<br />
3 0 -0<br />
6<br />
1<br />
0<br />
0<br />
-0<br />
-0<br />
5<br />
3<br />
1<br />
040,004 -0<br />
11E-03<br />
0 -0<br />
0 -0<br />
-0,03<br />
-0,01<br />
1 0,001 -0,01<br />
Askola<br />
Perlidae<br />
Farro<strong>de</strong>s Anacroneuria 175 0,2 -020 0,024 3 0-0,13-0 19 0 -0 510,002 0 -0-0,02 6 0 -0 3 090,009 -0 -0,06<br />
Farro<strong>de</strong>s br. anchas<br />
Hermanella DIPTERA<br />
Massartella<br />
Needhamella<br />
Penaphlebia<br />
Thraulo<strong>de</strong>s<br />
Ceratopogonidae<br />
Chironomidae<br />
Culicidae<br />
Dixidae<br />
Simulidae<br />
13 0<br />
97 0,116<br />
-0<br />
15 0,018<br />
-0,36<br />
-0,1<br />
2 0,006<br />
50 0,157<br />
1 0<br />
-0,05<br />
-0,42<br />
-0<br />
84 0,154<br />
7 0,013<br />
-0,42<br />
-0,08<br />
427 0,41<br />
232 0,223<br />
-0,53<br />
-0,48<br />
2 0,002<br />
159 0,181<br />
6 0,007<br />
1 0,001<br />
19 0,022<br />
-0,02<br />
-0,45<br />
-0,05<br />
-0,01<br />
-0,12<br />
Ulmeritoi<strong>de</strong>s Psychodidae 35 0,042 -0,19 2 0 -0 1 0 -0 2 0 -0<br />
Ulmeritus Thaumalidae 2 0,002 -0,02 3 0,009 -0,06 1 0,002 -0,02 5 0 -0 3 040,004 -0 -0,03 4 0,005 -0,04<br />
Polymitarcidae<br />
Campsurus<br />
MOLLUSCA<br />
Gastropoda<br />
2 0 -0<br />
Ampullaridae<br />
TRICHOPTERA Pomacea<br />
Ancylidae<br />
1 0,002 -0,02<br />
Anysancylus<br />
Hebetancylus<br />
1 0,003 -0,03<br />
Uncancylus<br />
Hydrobiidae<br />
2 0,002 -0,02 2 0,002 -0,02<br />
Heleobia 1 0,001 -0,01<br />
Planorbidae<br />
Acrorbis<br />
2 0,002 -0,02<br />
Antillorbis<br />
Biomphalaria<br />
Physidae<br />
Stenophysa<br />
Bivalvia<br />
Corbiculidae<br />
3 0,009 -0,06<br />
Corbicula<br />
Hyriidae<br />
Castalia<br />
3 0,003 -0,03<br />
Diplodon<br />
Mycetopodidae<br />
Anodontites<br />
1 0,003 -0,03 1 0,001 -0,01<br />
Mycetopoda 11E-03-0,01 Estación<br />
2- Balneario<br />
R<br />
2- Balneario<br />
C<br />
2- Balneario<br />
P<br />
6- Puente Quemado<br />
R<br />
6- Puente Quemado<br />
C<br />
6- Puente Quemado<br />
P<br />
sitios <strong>de</strong> muestreo
Algunos otros trabajos/colaboraciones no pertenecientes al proyecto “Misiones”<br />
realizados por miembros <strong>de</strong>l laboratorio<br />
** Asociación larva-adulto a través <strong>de</strong><br />
caracteres moleculares (colaboración<br />
Universidad <strong>de</strong> Chile).<br />
VI CONGRESO SOCIEDAD CHILENA DE LIMNOLOGÍA<br />
Coyhaique, 26 al 30 <strong>de</strong> Octubre <strong>de</strong> 2009<br />
ANÁLISIS GENÉTICO POBLACIONAL DE Smicri<strong>de</strong>a (Smicri<strong>de</strong>a) annulicornis<br />
(Trichoptera: Hydropsychidae) EN CUENCAS DE CHILE CENTRAL<br />
SABANDO, M. C.1,2.,3, VÉLIZ, D.3 , VILA, I.2 , SGANGA, J.4 & PEÑALOZA, R.1<br />
1<strong>Laboratorio</strong> Ecología, <strong>Departamento</strong> Biología, Universidad Metropolitana <strong>de</strong><br />
Ciencias <strong>de</strong> la Educación. 2<strong>Laboratorio</strong> Limnología, 3Instituto <strong>de</strong> Ecología y<br />
<strong>Biodiversidad</strong>, <strong>Departamento</strong> Ecología, Universidad <strong>de</strong> Chile, Santiago, Chile.<br />
Casilla 653. 4<strong>Laboratorio</strong> Entomología, Universidad <strong>de</strong> Buenos Aires. e-mail:<br />
m_catalina.sabando@umce.cl Tel.: 56-2-2412453.<br />
Los estados larvales <strong>de</strong> la familia Hydropsychidae son importantes participantes<br />
en el flujo energético y la dinámica <strong>de</strong> nutrientes <strong>de</strong> los sistemas lóticos. :<br />
Fon<strong>de</strong>cyt 11060496, Basal PFB 023 Conicyt Chile, Contrato ICM-P05-002.<br />
**
Listado <strong>de</strong><br />
familias y<br />
géneros <strong>de</strong><br />
Trichoptera<br />
en la<br />
region<br />
Neotropical<br />
No. spp. Amér. No. especies<br />
<strong>de</strong>l Sur Argentina<br />
ECNOMIDAE 0 0<br />
Austrotino<strong>de</strong>s 24 4<br />
HYDROPSYCHIDAE 0 0<br />
Blepharopus 1 1<br />
Centromacronema 9 0<br />
Leptonema 70 8<br />
Macronema 25 3<br />
Macrostemum 15 2<br />
Plectromacronema 2 1<br />
Pseudomacronema 1 1<br />
trabajos<br />
realizados / en<br />
elaboración<br />
Smicri<strong>de</strong>a 109 35 X<br />
Synoestropsis 9 4 X<br />
PHILOPOTAMIDAE 0 0<br />
Alterosa 20 0<br />
Chimarra 100 9 X<br />
Sortosa 21 1<br />
Chimarrho<strong>de</strong>lla 9 0<br />
Wormaldia 4 0<br />
POLYCENTROPODIDAE 0 0<br />
Cernotina 38 7 X<br />
Cyrnellus 9 9 X<br />
Nyctiophylax 4 2 X<br />
Polycentropus 25 1 X<br />
Polyplectropus 22 5 X<br />
STENOPSYCHIDAE 0 0<br />
Pseudostenopsyche 2 0<br />
XIPHOCENTRONIDAE 0 0<br />
Cnodocentron 1 0<br />
Machairocentron 2 0<br />
Xiphocentron 11 3 X<br />
HYDROBIOSIDAE 0 0<br />
Amphichorema 3 2 X<br />
Androchorema 1 0<br />
Apatano<strong>de</strong>s 2 1 X<br />
Atopsyche 80 6 X<br />
Australobiosis 3 1 X<br />
Cailloma 3 3 X<br />
Clavichorema 7 1 X<br />
Heterochorema 1 0<br />
Iguazu 2 2 X<br />
Isochorema 2 0<br />
Metachorema 2 1 X<br />
Microchorema 4 0 X<br />
Neoatopsyche 5 5 X<br />
Neochorema 4 1<br />
Neopsilochorema 1 1 X<br />
Parachorema 1 1 X<br />
Pomphochorema 1 0 X<br />
Pseudora<strong>de</strong>ma 1 0 X<br />
Rheochorema 4 4 X<br />
Schajovskoya 1 1 X<br />
Stenochorema 1 0 X<br />
GLOSSOSOMATIDAE 0 0<br />
Canoptila 2 0<br />
Culoptila 2 0<br />
Itauara 4 3 X<br />
Mastigoptila 9 2 X<br />
Merionoptila 1 1<br />
Mexitrichia 22 5 X<br />
Mortoniella 22 2 X<br />
Protoptila 30 4 X<br />
Scototrichia 1 1<br />
Tolhuaca 2 0<br />
HYDROPTILIDAE 0 0<br />
Abtrichia 2 1 X<br />
Acostatrichia 5 0 X<br />
Alisotrichia 10 1 X<br />
Anchitrichia 3 1 X<br />
Ascotrichia 2 0 X<br />
Betrichia 7 2 X<br />
Bredinia 10 1 X<br />
Byrsopteryx 5 0<br />
Celaenotrichia 1 1<br />
Cerasmatrichia 4 0<br />
Ceratotrichia 2 0<br />
Costatrichia 3 0 X<br />
Flintiella 6 1 X<br />
Hydroptila 21 6 X<br />
Ithytrichia 1 1<br />
Leucotrichia 13 2<br />
Mayatrichia 1 0<br />
Metrichia 27 6 X<br />
Neotrichia 58 12 X<br />
Nothotrichia 3 0<br />
Ochrotrichia 20 1 X<br />
Orinocotrichia 1 0<br />
Orthotrichia 2 0 X<br />
Oxyethira 48 14 X<br />
Paratrichia 1 0 X<br />
Rhyacopsyche 7 1 X<br />
Taraxitrichia 2 0<br />
Tricholeiochiton 1 0<br />
Zumatrichia 3 0<br />
LEPTOCERIDAE 0 0<br />
Amazonatolica 1 0<br />
Achoropsyche 1 1<br />
Amphoropsyche 11 0<br />
Atanatolica 14 0<br />
Brachyseto<strong>de</strong>s 10 4<br />
Grumichella 4 2<br />
Hudsonema 1 1<br />
Nectopsyche 35 17 X<br />
Neoatrhripso<strong>de</strong>s 1 0<br />
Notalina 8 0<br />
Oecetis 16 5 X<br />
Triaeno<strong>de</strong>s 3 1<br />
Triplecti<strong>de</strong>s 13 5 X<br />
LIMNEPHILIDAE 0 0<br />
Anomalocosmoecus 4 1 X<br />
Antarctoecia 2 1<br />
Austrocosmoecus 1 1 X<br />
Metacosmoecus 1 0 X<br />
Monocosmoecus 7 5 X<br />
Platycosmoecus 1 1<br />
Verger 21 10 X<br />
CALAMOCERATIDAE 0 0<br />
Banyallarga 12 3 X<br />
Phylloicus 31 7 X<br />
HELICOPSYCHIDAE 0 0<br />
Helicopsyche 41 8 X<br />
ODONTOCERIDAE 0 0<br />
Anastomoneura 1 0<br />
Barypenthus 1 0<br />
Marilia 22 7 X<br />
SERICOSTOMATIDAE 0 0<br />
Grumicha 1 1 X<br />
Myotrichia 1 1<br />
Parasericostoma 10 2 X<br />
Notidobiella 3 0 X<br />
ANOMALOPSYCHIDAE 0 0<br />
Anomalopsyche 1 0<br />
Contulma 19 0<br />
HELICOPHIDAE 0 0<br />
Alloecentrello<strong>de</strong>s 2 0<br />
Austrocentrus 3 1<br />
Eosericostoma 2 2 X<br />
Microthrema 8 1<br />
Pseudosericostoma 1 0<br />
PHILORHEITHRIDAE 0 0<br />
Mystacopsyche 2 1<br />
Psilopsyche 3 2<br />
TASIMIIDAE 0 0<br />
Charadropsyche 1 0<br />
Trichovespula 1 0<br />
KOKIRIIDAE 0 0<br />
Pangullia 1 0 X<br />
ATRIPLECTIDIDAE 0 0<br />
Neoatriplecti<strong>de</strong>s 1 0<br />
fósil<br />
Des<strong>de</strong> 1980 la directora y<br />
colaboradores han realizado estudios en<br />
Trichoptera.<br />
En la tabla se indican con X<br />
los géneros en los cuales este<br />
laboratorio realizó aportes sustanciales
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1980, el objetivo <strong>de</strong> este laboratorio ha sido<br />
principalmente: el conocimiento <strong>de</strong> los tricópteros<br />
comenzando por la Sistemática – taxonomia<br />
tanto para adultos como para las larvas<br />
para continuar con aspectos bionómicos:<br />
Comportamiento <strong>de</strong> las larvas (Métodos construcción capullos,<br />
alimentación)<br />
Distribución <strong>de</strong> las especies<br />
Claves <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación – ilustraciones para reconocimiento<br />
Relación con otras especies <strong>de</strong> su comunidad<br />
Relación con ambiente<br />
Especies indicadoras<br />
etc, etc, etc, …….<br />
porque los tricópteros valen oro !!!
Gracias!