25.12.2013 Views

Determinación indirecta de la prestación en la relación ... - Digitum

Determinación indirecta de la prestación en la relación ... - Digitum

Determinación indirecta de la prestación en la relación ... - Digitum

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

442 J. ROCA JUAN<br />

«arbitratu tutorum», <strong>en</strong> cuyo texto se expresan <strong>la</strong>s bases <strong>en</strong> que <strong>de</strong>bía<br />

moverse el arbitrio <strong>de</strong>l tutor para <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación, tales, según LABEÓN<br />

habían <strong>de</strong> ser <strong>la</strong> dignidad, <strong>la</strong>s faculta<strong>de</strong>s, y el número <strong>de</strong> hijos <strong>de</strong>l que<br />

hace el testam<strong>en</strong>to (11).<br />

En g<strong>en</strong>eral el Derecho Romano admitió <strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l tercero<br />

para <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>indirecta</strong> <strong>de</strong>l «quantum» <strong>de</strong> <strong>la</strong>s prestaciones e, incluso,<br />

<strong>en</strong> supuestos <strong>de</strong> negocios jurídicos no contractuales, como el que<br />

expresa el texto anteriorm<strong>en</strong>te citado; <strong>en</strong> cambio se mostró contrario,<br />

<strong>en</strong> principio, a que <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación fuera hecha por una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s partes<br />

<strong>en</strong> los negocios contractuales (12), si bi<strong>en</strong> se ha tratado <strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar<br />

que, aunque el Derecho Romano clásico consi<strong>de</strong>ró nu<strong>la</strong> <strong>la</strong> obligación <strong>en</strong><br />

que el objeto estuviera subordinado a <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> un contratante,<br />

el Derecho justinianeo salvó <strong>la</strong> vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong> esta obligación poni<strong>en</strong>do<br />

al mismo tiempo al arbitrio <strong>de</strong>l contratante un fr<strong>en</strong>o: Que <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación<br />

<strong>de</strong>l objeto fuera el resultado <strong>de</strong> una valoración no caprichosa,<br />

sino consci<strong>en</strong>te, y que <strong>la</strong> consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong>l egoísta interés personal sea<br />

sacrificada para poner <strong>en</strong> su lugar <strong>la</strong> equitativa consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> los dos<br />

intereses contrapuestos' (13), llegando a <strong>la</strong> conclusión g<strong>en</strong>eral, sobre <strong>la</strong><br />

base <strong>de</strong> algunos textos (14) <strong>de</strong> que <strong>en</strong> el cumplimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s obligaciones<br />

se admitió un arbitrio «boni viri» <strong>de</strong>l <strong>de</strong>udor, aunque no un «arbitrium<br />

merum» (15).<br />

Mas, con refer<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s prestaciones por arbitrio<br />

<strong>de</strong> un tercero, PACCHIONI (16) <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> que, <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica, <strong>la</strong>s partes<br />

no podían t<strong>en</strong>er <strong>la</strong> voluntad <strong>de</strong> someterse a ojos cerrados a <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación,<br />

sino cuando el tercero llegara a el<strong>la</strong> sobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> ciertos criterios,<br />

y pone <strong>de</strong> relieve cómo el mismo PROCULO—favorable a <strong>la</strong> admisión<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> v<strong>en</strong>ta a precio <strong>de</strong>terminado por un tercero—t<strong>en</strong>ía <strong>la</strong> pl<strong>en</strong>a y<br />

c<strong>la</strong>ra consci<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> distinguir el que <strong>la</strong>s partes hubieran<br />

querido, o no, someterse absolutam<strong>en</strong>te al arbitrio <strong>de</strong> otra persona.<br />

Ello aparece confirmado <strong>en</strong> varios pasajes <strong>de</strong> PROCULO^ <strong>en</strong> el Digesto,<br />

re<strong>la</strong>tivos a <strong>la</strong> sociedad; especialm<strong>en</strong>te XVII, II, 76, <strong>en</strong> el que se distingue<br />

si los socios lo son por <strong>la</strong>s participaciones que el tercero haya esta-<br />

(11) Dig. í<strong>de</strong>m. : Labeo quacril qucmadmodiim apparet quantain dot.einiiinsque filiae<br />

boni viri. arbitratu constituí oportct? Ait, id non esse difficilc ex dlgnitafe, ex facultatibus, ex<br />

numero liberorum testam<strong>en</strong>tuin fari<strong>en</strong>tis aestiniare. También Dig. XXXI, 1, pf. 1: Legatum in<br />

alterius arbitrium col<strong>la</strong>tum pro viri boni arbitrio accepit.<br />

(12) ViNNio, Comnt. anotado por Heinecio, T. II, Barcelona, 1847, cita diversos textos <strong>en</strong><br />

apoyo, <strong>de</strong> esta conclusión. Líb. III, Tit. XXIV.<br />

(13) ALBERTARIO, La nullitá <strong>de</strong>lVobbligazione per indcterminatezza <strong>de</strong>lle prestazione, <strong>en</strong><br />

Studi di Diritto Bomano, Vol. terzo, Obbligazioni.<br />

(14) Dig. XXIII, III, 69, 4; Dig. XXXII-43; Dig. XXIII, 111, 60; Cod. V-11-1.<br />

(15) ALBERTARIO, L'arbitrium boni viri <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bitare nclle dctcrminazione <strong>de</strong>lle prestazione.<br />

Loe. cit., VoI. III, pág. 295.<br />

(16) arbitrium merum e arbitrium boni viri, <strong>en</strong> Riv. Dir. Comm., 1911, voI. II, pág. 369.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!