La transformación del INCO en el marco de un nuevo ... - Camacol
La transformación del INCO en el marco de un nuevo ... - Camacol
La transformación del INCO en el marco de un nuevo ... - Camacol
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>La</strong> <strong>transformación</strong> <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>INCO</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>marco</strong> <strong>de</strong> <strong>un</strong><br />
<strong>nuevo</strong> mo<strong>d<strong>el</strong></strong>o <strong>de</strong> contratación Estatal<br />
Octubre <strong>de</strong> 2011<br />
1
¿Que vamos a lograr <br />
A<br />
B<br />
Consolidar la Ag<strong>en</strong>cia Nacional <strong>de</strong><br />
Infraestructura como <strong>un</strong>a <strong>en</strong>tidad eficaz, con<br />
in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia técnica y altos niv<strong>el</strong>es éticos<br />
Número record <strong>de</strong> adjudicaciones <strong>de</strong><br />
proyectos <strong>de</strong> concesión: Duplicar los<br />
kilómetros concesionados <strong>en</strong> los próximos 3<br />
años<br />
2
TRANSFORMACIÓN DEL <strong>INCO</strong><br />
3
Propuesta <strong>de</strong> Reforma: Motivaciones<br />
• Prof<strong>un</strong>do rezago <strong>en</strong> infraestructura que afecta la competitividad <strong>d<strong>el</strong></strong><br />
país<br />
• Fragilidad institucional no permite <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> proyectos APPs<br />
que requiere <strong>el</strong> país<br />
4
TRANSFORMACIÓN DEL <strong>INCO</strong><br />
Estrategia<br />
Requerimi<strong>en</strong>tos principales<br />
Marco legal apropiado<br />
▪ Consolidación <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>marco</strong> legal para APP’s<br />
▪ Inc<strong>en</strong>tivos para iniciativas privadas<br />
Esquema institucional<br />
robusto<br />
▪ In<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia técnica, transpar<strong>en</strong>cia y altos niv<strong>el</strong>es éticos<br />
▪ Asegurami<strong>en</strong>to <strong>d<strong>el</strong></strong> Tal<strong>en</strong>to Humano<br />
▪ Desarrollo <strong>de</strong> Banco <strong>de</strong> Proyectos<br />
Implem<strong>en</strong>tación <strong>de</strong><br />
mejores prácticas<br />
▪ Criterios maduración <strong>de</strong> proyectos<br />
▪ Estandarización pliegos y contratos<br />
▪ Ger<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> proyectos efectiva<br />
5
<strong>La</strong> problemática <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>INCO</strong> se reflejan <strong>en</strong> diversos fr<strong>en</strong>tes<br />
Rezago <strong>en</strong><br />
Infraestructura<br />
• Atrasos <strong>en</strong> los cronogramas <strong>de</strong> obras y modificaciones contractuales<br />
• Limitado <strong>de</strong>sarrollo <strong>d<strong>el</strong></strong> Banco <strong>de</strong> proyectos<br />
• Bajo <strong>de</strong>sarrollo intermodal <strong>de</strong> infraestructura<br />
Problemas <strong>de</strong><br />
Imag<strong>en</strong><br />
• Baja atracción <strong>de</strong> recursos, inversión y participación extranjera<br />
• Perdida reputacional y baja credibilidad<br />
• Numerosos hallazgos <strong>de</strong> las <strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> control<br />
• Dificultad para atraer recursos y tal<strong>en</strong>to humano<br />
• Señalami<strong>en</strong>tos reiterados por corrupción<br />
Debilidad<br />
Institucional<br />
• Alta rotación <strong>de</strong> los directivos <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>INCO</strong><br />
• Poca compet<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> las licitaciones <strong>de</strong> las concesiones<br />
• Elevado número <strong>de</strong> obras adicionales agregadas a los contratos originales<br />
• Reducidos aportes <strong>de</strong> capital <strong>de</strong> los concesionarios<br />
• Altos pagos por garantías <strong>de</strong> tráfico y cond<strong>en</strong>as <strong>en</strong> proceso judiciales o trib<strong>un</strong>ales <strong>de</strong><br />
arbitram<strong>en</strong>to<br />
• Sobrecostos <strong>en</strong> la gestión predial y ambi<strong>en</strong>tal<br />
6
En términos g<strong>en</strong>erales <strong>el</strong> diagnóstico sugiere que existe <strong>un</strong>a brecha importante <strong>en</strong>tre las<br />
f<strong>un</strong>ciones que <strong>de</strong>be <strong>de</strong>sarrollar <strong>el</strong> <strong>INCO</strong> y los recursos y herrami<strong>en</strong>tas con las que cu<strong>en</strong>ta para<br />
ejecutarlas<br />
Principales conclusiones <strong>d<strong>el</strong></strong><br />
Diagnóstico<br />
Hipótesis explicativa <strong>de</strong> la problemática<br />
• No existe <strong>un</strong>a institucionalidad fuerte y<br />
reconocida.<br />
• No se ha logrado <strong>un</strong>a vinculación y<br />
conservación <strong>de</strong> capital humano<br />
compet<strong>en</strong>te y con los inc<strong>en</strong>tivos a<strong>de</strong>cuados.<br />
• No hay estándares <strong>de</strong> efici<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> todos<br />
los procesos <strong>de</strong> la organización.<br />
• No se cu<strong>en</strong>ta con <strong>un</strong> sistema ni<br />
herrami<strong>en</strong>tas <strong>de</strong> gestión efectivas<br />
• Los problemas planteados son síntomas <strong>de</strong> agotami<strong>en</strong>to<br />
<strong>d<strong>el</strong></strong> mo<strong>d<strong>el</strong></strong>o institucional actual<br />
• Los contratos <strong>de</strong> asociación público privada exig<strong>en</strong> <strong>un</strong> tipo<br />
<strong>de</strong> r<strong>el</strong>acionami<strong>en</strong>to horizontal <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> estado y <strong>el</strong> particular<br />
que no es posible asegurar con <strong>el</strong> esquema actual (aliado).<br />
• Hay <strong>un</strong>a brecha <strong>en</strong>tre las capacida<strong>de</strong>s y herrami<strong>en</strong>tas que<br />
provee <strong>el</strong> <strong>marco</strong> institucional actual y <strong>el</strong> requerido para <strong>el</strong><br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> APP’s.<br />
• Exist<strong>en</strong> inconsist<strong>en</strong>cias <strong>en</strong>tre las f<strong>un</strong>ciones asignadas a la<br />
<strong>en</strong>tidad y <strong>el</strong> diseño institucional<br />
7
Los contratos APP exig<strong>en</strong> <strong>un</strong> tipo <strong>de</strong> r<strong>el</strong>acionami<strong>en</strong>to horizontal <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> estado y <strong>el</strong> particular que no es posible asegurar<br />
con <strong>el</strong> esquema actual:<br />
Enfoque <strong>de</strong><br />
negocio<br />
Público<br />
Socios<br />
Privado<br />
Público<br />
Socios<br />
Privado<br />
Diseño<br />
Institucional<br />
Público<br />
Privado<br />
• R<strong>el</strong>ación jerárquica.<br />
• Enfoque <strong>de</strong> supervisión.<br />
Público<br />
Socios<br />
• R<strong>el</strong>ación Horizontal<br />
• Enfoque <strong>de</strong> ger<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> proyectos<br />
Privado<br />
Capacida<strong>de</strong>s<br />
y<br />
herrami<strong>en</strong>tas<br />
Público<br />
Privado<br />
• <strong>La</strong> no dotación a<strong>de</strong>cuada <strong>de</strong><br />
herrami<strong>en</strong>tas y recursos ha<br />
invertido <strong>el</strong> esquema <strong>de</strong><br />
r<strong>el</strong>acionami<strong>en</strong>to<br />
Público<br />
Socios<br />
Privado<br />
• Planta y perfiles consist<strong>en</strong>tes con <strong>el</strong><br />
mo<strong>d<strong>el</strong></strong>o <strong>de</strong> negocio<br />
• Herrami<strong>en</strong>tas tecnológicas y <strong>de</strong> gestión<br />
• Esquemas <strong>de</strong> gobierno corporativo<br />
8
Propuesta <strong>de</strong> Reforma: Esquema <strong>de</strong> Gobierno<br />
Situación Actual<br />
Consi<strong>de</strong>raciones<br />
Propuesta<br />
• Consejo Directivo <strong>de</strong><br />
establecimi<strong>en</strong>to público no<br />
rem<strong>un</strong>erado<br />
• 7 miembros <strong>d<strong>el</strong></strong> gobierno<br />
(interinstitucional)<br />
• Min. Transporte (2)<br />
• DNP<br />
• Min. Haci<strong>en</strong>da<br />
• Min. Ambi<strong>en</strong>te<br />
• Presid<strong>en</strong>cia (2)<br />
• Necesidad <strong>de</strong> fortalecer<br />
criterios técnicos <strong>en</strong> la<br />
<strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> la<br />
estructuración y <strong>en</strong> la gestión<br />
<strong>de</strong> los proyectos<br />
• Garantizar la continuidad <strong>de</strong> los<br />
proyectos y criterios a través<br />
<strong>de</strong> los gobiernos<br />
• Asimilar mejores prácticas<br />
r<strong>el</strong>evantes a niv<strong>el</strong> internacional<br />
(Ej. Chile y Perú)<br />
• Adicionar miembros externos<br />
in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes con perfil<br />
académico<br />
• Nueve (9) miembros <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
Consejo Directivo (5 <strong>d<strong>el</strong></strong><br />
Gobierno y 4 in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes)<br />
• Rem<strong>un</strong>eración por participación<br />
<strong>en</strong> las sesiones<br />
• In<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes nombrados por<br />
periodos fijos por <strong>el</strong> Presid<strong>en</strong>te<br />
<strong>de</strong> la República (periodos<br />
escalonados)<br />
• Consejos Asesores Consultivos<br />
con miembros externos<br />
(Estructuración y Gestión<br />
contractual)<br />
9
Propuesta <strong>de</strong> Reforma: Estructura<br />
Situación Actual<br />
Consi<strong>de</strong>raciones<br />
Propuesta<br />
• Organización diseñada <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
año 2002 para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r<br />
limitado número <strong>de</strong> proyectos<br />
• Separación <strong>de</strong> la<br />
organización por gran<strong>de</strong>s<br />
f<strong>un</strong>ciones (estructuración,<br />
gestión contractual y apoyo<br />
administrativo)<br />
• Problemas graves <strong>en</strong> su<br />
capacidad para cumplir su<br />
misión:<br />
• Gran número <strong>de</strong><br />
observaciones <strong>de</strong> los<br />
<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> control<br />
• Múltiples problemas sin<br />
resolver <strong>en</strong> las principales<br />
concesiones<br />
• Asumir nuevas f<strong>un</strong>ciones<br />
(concesiones aeroportuarias)<br />
• Aum<strong>en</strong>tar capacidad para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r<br />
nueva ola <strong>de</strong> concesiones por<br />
iniciativas públicas y privadas<br />
• Fortalecer <strong>el</strong> seguimi<strong>en</strong>to y control<br />
<strong>de</strong> los contratos mediante<br />
especialización técnica<br />
• Robustecer procesos, garantizar<br />
consist<strong>en</strong>cia y mejorar efici<strong>en</strong>cia<br />
<strong>en</strong>:<br />
• Gestión contractual<br />
• Def<strong>en</strong>sa jurídica<br />
• Gestión <strong>de</strong> Riesgos (predial,<br />
social y ambi<strong>en</strong>tal)<br />
• Sistemas <strong>de</strong> información<br />
• Controles internos<br />
• Especializar la gestión<br />
contractual por tipo <strong>de</strong><br />
infraestructura: lineal y no lineal<br />
• Crear vicepresid<strong>en</strong>cia jurídica<br />
para garantizar consist<strong>en</strong>cia <strong>en</strong><br />
criterios jurídicos, efectividad <strong>en</strong><br />
la gestión legal y transpar<strong>en</strong>cia<br />
<strong>en</strong> la contratación<br />
• Crear vicepresid<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />
planeación, riesgos y <strong>en</strong>torno<br />
para consist<strong>en</strong>cia y gestión <strong>de</strong><br />
riesgos a lo largo <strong>de</strong> toda la vida<br />
<strong>de</strong> los proyectos<br />
• Elevar control interno y<br />
com<strong>un</strong>icaciones a oficinas<br />
adscritas a presid<strong>en</strong>cia<br />
10
Propuesta <strong>de</strong> Reforma: Planta <strong>de</strong> Personal<br />
Situación Actual<br />
Consi<strong>de</strong>raciones<br />
Propuesta<br />
• Planta reducida <strong>de</strong><br />
personal: 67 empleados<br />
• Baja proporción <strong>de</strong> libre<br />
nombrami<strong>en</strong>to y remoción<br />
(36%)<br />
• Alta cantidad <strong>de</strong><br />
contratistas directos e<br />
indirectos (aprox. 190) lo<br />
que ha g<strong>en</strong>erado hallazgos<br />
reiterados <strong>de</strong> los <strong>en</strong>tes <strong>de</strong><br />
control<br />
• Adopción <strong>de</strong> nuevas<br />
f<strong>un</strong>ciones (concesiones<br />
aeroportuarias)<br />
• Aum<strong>en</strong>tar capacida<strong>de</strong>s para<br />
<strong>nuevo</strong>s proyectos e impulso a<br />
iniciativa privada<br />
• Mejorar condiciones laborales<br />
e inc<strong>en</strong>tivos para atraer y<br />
ret<strong>en</strong>er <strong>el</strong> personal con las<br />
capacida<strong>de</strong>s necesarias para<br />
<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> APPs<br />
• Régim<strong>en</strong> salarial específico<br />
<strong>de</strong> Ag<strong>en</strong>cia<br />
• Alta proporción <strong>de</strong> cargos <strong>de</strong><br />
libre nombrami<strong>en</strong>to y<br />
remoción (>70%): Énfasis <strong>en</strong><br />
los cargos <strong>de</strong> confianza por<br />
gestión <strong>de</strong> proyectos<br />
11
Estructuración Integral <strong>de</strong> Proyectos<br />
12
Nuestras Metas<br />
Base<br />
Meta<br />
Nombre <strong>d<strong>el</strong></strong> Indicador<br />
2010<br />
2014<br />
Kilómetros Contratados <strong>en</strong> Concesión 4,800 11,700<br />
Kilómetros <strong>de</strong> Doble Calzada <strong>en</strong> operación 654 1,463<br />
Kilómetros <strong>de</strong> Doble Calzada construidos 825 1,857<br />
Kilómetros <strong>de</strong> Red Férrea <strong>en</strong> operación 846 1,524<br />
Ton<strong>el</strong>adas <strong>de</strong> carga transportada <strong>en</strong> puertos<br />
(mill/año)<br />
131.8 180.0<br />
Ton<strong>el</strong>adas <strong>de</strong> carga transportada <strong>en</strong> red<br />
férrea (mill/año)<br />
35.8 56.8<br />
13
RUMICHACA<br />
PALO DE LETRAS<br />
CHACHAGÛÍ<br />
NECOCLÍ<br />
LA VICTORIA<br />
POPAYAN<br />
PASTO<br />
CALI<br />
SAN PELAYO<br />
EL TIGRE<br />
MEDELLIN<br />
CARTAGENA<br />
MONTERIA<br />
PEREIRA<br />
BUGA<br />
ARMENIA<br />
BARRANQUILLA<br />
IBAGUE<br />
SINCELEJO<br />
SAN MARCOS<br />
MANIZALES<br />
NEIVA<br />
CARMEN DE<br />
BOLIVAR<br />
CAUCACIA<br />
SANTA MARTA<br />
BOSCONIA<br />
ESPINAL<br />
YONDO<br />
GIRARDOT<br />
ACHÍ<br />
SIMITÍ<br />
ZIPAQUIRA<br />
BOGOTA<br />
RIOHACHA<br />
SAN ROQUE<br />
TUNJA<br />
VILLAVICENCIO<br />
VALLEDUPAR<br />
TIBU<br />
BUCARAMANGA<br />
SOGAMOSO<br />
CUCUTA<br />
PAMPLONA<br />
PARAGUACHON<br />
PUERTO GAITAN<br />
Nuestras Metas Carreteras<br />
Proyectos Carreteros Vig<strong>en</strong>tes<br />
<strong>en</strong> Concesión<br />
Concesiones Viales Actuales 25<br />
Km concesionados (total)<br />
4.800 km<br />
Km Construidos (doble calzada)*<br />
875 km<br />
Km <strong>en</strong> Operación (doble calzada)*<br />
670 km<br />
14
RUMICHACA<br />
BUENAVENTURA<br />
STDER. QUILICHAO<br />
LA VICTORIA<br />
POPAYAN<br />
CHACHAGÛÍ<br />
CALI<br />
MOCOA<br />
MEDELLIN<br />
LA PAILA<br />
CRUZ DEL VISO<br />
ARMENIA<br />
TOLUVIEJO<br />
MANIZALES<br />
CARTAGO<br />
IBAGUE<br />
LA YE<br />
PLANETA<br />
RICA<br />
NEIVA<br />
CARRETO<br />
PONEDERA<br />
ESPINAL<br />
PTO. SALGAR<br />
VILLETA<br />
AGUACLARA<br />
LA MATA<br />
BARBOSA<br />
SOPO<br />
CALERA<br />
CÁQUEZA<br />
SISGA<br />
TUNJA<br />
VILLAVICENCIO<br />
OCANA<br />
LA PAZ<br />
EL SECRETO<br />
SAN JUAN<br />
BUCARAMANGA<br />
SOGAMOSO<br />
BUENAVISTA<br />
CUESTECITAS<br />
SARAVENA<br />
PTO SANTANDER<br />
YOPAL<br />
PUERTO GAITAN<br />
ARAUCA<br />
PTO CARRENO<br />
Nuestras Metas Carreteras<br />
Nuevos Proyectos Carreteros<br />
<strong>en</strong> Estructuración<br />
BOGOTA<br />
Mas <strong>de</strong> 6.000 km <strong>de</strong> proyectos viales serán<br />
concesionados <strong>en</strong>tre 2012 y 2014<br />
15
CARTAGO<br />
Nuestras Metas Carreteras<br />
BARRANQUILLA<br />
SANTA MARTA<br />
RIOHACHA<br />
BUENAVISTA<br />
SAN JUAN<br />
PARAGUACHON<br />
CUESTECITAS<br />
Proyectos Carreteros Vig<strong>en</strong>tes<br />
<strong>en</strong> Concesión<br />
PALO DE LETRAS<br />
NECOCLÍ<br />
CARTAGENA<br />
SAN PELAYO<br />
MONTERIA<br />
CRUZ DEL VISO<br />
TOLUVIEJO<br />
LA YE<br />
SAN PLANETA<br />
MARCOS<br />
RICA<br />
PONEDERA<br />
BOSCONIA<br />
CARRETO<br />
CARMEN DE<br />
BOLIVAR<br />
SINCELEJO<br />
CAUCACIA<br />
ACHÍ<br />
LA MATA<br />
AGUACLARA<br />
SAN ROQUE<br />
LA PAZ<br />
VALLEDUPAR<br />
OCANA<br />
TIBU<br />
PTO SANTANDER<br />
Nuevos Proyectos Carreteros<br />
<strong>en</strong> Estructuración<br />
EL TIGRE<br />
SIMITÍ<br />
CUCUTA<br />
YONDO<br />
BUCARAMANGA<br />
PAMPLONA<br />
SARAVENA<br />
ARAUCA<br />
MEDELLIN<br />
BARBOSA<br />
SOGAMOSO<br />
PTO CARRENO<br />
MANIZALES<br />
PTO. SALGAR<br />
ZIPAQUIRA<br />
VILLETA<br />
SOPO<br />
SISGA<br />
TUNJA<br />
YOPAL<br />
BUENAVENTURA<br />
PEREIRA<br />
ARMENIA<br />
IBAGUE<br />
LA PAILA<br />
IBAGUE<br />
BUGA<br />
GIRARDOT<br />
ESPINAL<br />
CALERA<br />
BOGOTA<br />
CÁQUEZA<br />
EL SECRETO<br />
VILLAVICENCIO<br />
PUERTO GAITAN<br />
Mas <strong>de</strong> 10.000 km <strong>de</strong> proyectos viales <strong>de</strong><br />
la red nacional quedarán <strong>en</strong> concesión<br />
CALI<br />
STDER. QUILICHAO<br />
NEIVA<br />
NEIVA<br />
POPAYAN<br />
CHACHAGÛÍ<br />
CHACHAGÛÍ<br />
PASTO<br />
MOCOA<br />
RUMICHACA<br />
16
Nuestras Metas Férreas<br />
Estructuración <strong>d<strong>el</strong></strong> Sistema<br />
Ferroviario C<strong>en</strong>tral<br />
• Estudio <strong>d<strong>el</strong></strong> Ferrocarril <strong>d<strong>el</strong></strong> Carare<br />
• Estudio <strong>d<strong>el</strong></strong> tramo compr<strong>en</strong>dido <strong>en</strong>tre<br />
Chiriguaná y puertos <strong>d<strong>el</strong></strong> Caribe<br />
Alternativas:<br />
- Pasar por la concesión <strong>de</strong> FENOCO<br />
- Construir <strong>un</strong>a tercera línea<br />
- Construir <strong>un</strong> corredor <strong>nuevo</strong> hasta<br />
algún puerto <strong>d<strong>el</strong></strong> Caribe<br />
17
Nuestras Metas Portuarias<br />
Ampliar infraestructura<br />
Portuaria<br />
- Concesionar 10-15 puertos marítimos<br />
- Dragado <strong>de</strong> 3 canales <strong>de</strong> acceso<br />
- Desarrollar concesiones fluviales<br />
J<strong>un</strong>to con las concesiones exist<strong>en</strong>tes se<br />
fortalece la capacidad <strong>de</strong> carga <strong>de</strong><br />
comercio exterior<br />
18
Gracias<br />
Octubre <strong>de</strong> 2011<br />
Docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> circulación restringida – Información reservada 19