Acceso al tratamiento de SIDA en Bolivia y Paraguay - Abia
Acceso al tratamiento de SIDA en Bolivia y Paraguay - Abia
Acceso al tratamiento de SIDA en Bolivia y Paraguay - Abia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l Departm<strong>en</strong>t for<br />
Internation<strong>al</strong> Developm<strong>en</strong>t (DFID) <strong>de</strong>l<br />
Reino Unido, <strong>de</strong> la Deutsche Gesellschaft<br />
für Technische Zusamm<strong>en</strong>arbeit (GTZ) <strong>de</strong><br />
Alemania, <strong>de</strong> la United States Ag<strong>en</strong>cy for<br />
Internation<strong>al</strong> Developm<strong>en</strong>t (USAID) <strong>de</strong> los<br />
EUA, <strong>de</strong> la Agência Brasileira <strong>de</strong> Cooperação<br />
(ABC) <strong>de</strong> Brasil, y, <strong>en</strong> m<strong>en</strong>or esc<strong>al</strong>a, <strong>de</strong> la<br />
Cooperación Suiza y <strong>de</strong>l Fondo Mundi<strong>al</strong><br />
para Tuberculosis, <strong>SIDA</strong> y M<strong>al</strong>aria, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
2005;<br />
c) las organizaciones <strong>de</strong> la sociedad<br />
civil, incluy<strong>en</strong>do las asociaciones <strong>de</strong> personas<br />
vivi<strong>en</strong>do con VIH/<strong>SIDA</strong>, y las re<strong>de</strong>s<br />
nacion<strong>al</strong>es (Redbol y Unibol) que constituy<strong>en</strong><br />
un movimi<strong>en</strong>to reci<strong>en</strong>te, pero muy<br />
bi<strong>en</strong> organizado y actuante <strong>en</strong> todos los<br />
fr<strong>en</strong>tes (prev<strong>en</strong>ción, asist<strong>en</strong>cia y promoción<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos humanos), especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> lo<br />
refer<strong>en</strong>te a las cuestiones <strong>de</strong> acceso a<br />
medicam<strong>en</strong>tos.<br />
2.3. La Organización <strong>de</strong> la Sociedad Civil<br />
Un punto importante, <strong>en</strong> lo refer<strong>en</strong>te a<br />
las políticas <strong>de</strong> control <strong>de</strong> la epi<strong>de</strong>mia <strong>en</strong><br />
<strong>Bolivia</strong>, fue el registro <strong>de</strong> la aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />
ONG/<strong>SIDA</strong> ejerci<strong>en</strong>do el papel fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong><br />
<strong>de</strong> control soci<strong>al</strong> <strong>al</strong> inicio <strong>de</strong> la epi<strong>de</strong>mia.<br />
Apar<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te, aun con la histórica movilización<br />
<strong>de</strong> la sociedad civil boliviana por la<br />
reivindicación <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos labor<strong>al</strong>es y<br />
políticos, se ha notado la aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> un<br />
movimi<strong>en</strong>to soci<strong>al</strong> organizado y <strong>de</strong> gran<br />
cohesión <strong>en</strong> la lucha contra la discriminación<br />
sexu<strong>al</strong> y soci<strong>al</strong> y por los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />
las personas que viv<strong>en</strong> con VIH/<strong>SIDA</strong> <strong>en</strong> los<br />
años 90.<br />
La llegada <strong>de</strong> los medicam<strong>en</strong>tos<br />
incluy<strong>en</strong>do ARV, antibióticos y antifúngicos<br />
para el <strong>tratami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong>l <strong>SIDA</strong> <strong>en</strong> <strong>Bolivia</strong> sólo<br />
ocurrió <strong>en</strong> diciembre <strong>de</strong> 2003, significando<br />
un hito histórico <strong>en</strong> la lucha contra la epi<strong>de</strong>mia<br />
<strong>en</strong> el país, tras la movilización <strong>de</strong> personas<br />
vivi<strong>en</strong>do con VIH/<strong>SIDA</strong> <strong>en</strong> un forum<br />
<strong>en</strong> septiembre <strong>de</strong> 2002 <strong>en</strong> la ciudad <strong>de</strong><br />
Cochabamba para reivindicar la necesidad<br />
<strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos. Las personas estaban<br />
muri<strong>en</strong>do, pues no t<strong>en</strong>ían acceso <strong>al</strong><br />
<strong>tratami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong> las infecciones oportunistas<br />
(IO) o ARV para el <strong>tratami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong>l <strong>SIDA</strong>. En<br />
ese forum, se <strong>de</strong>cidió que se hiciera una<br />
<strong>de</strong>nuncia contra el gobierno boliviano a<br />
través <strong>de</strong> la Comisión Interamericana <strong>de</strong><br />
Derechos Humanos <strong>en</strong> Washington. La<br />
<strong>de</strong>nuncia contó con 52 firmas <strong>de</strong> personas<br />
vivi<strong>en</strong>do con VIH/<strong>SIDA</strong>. La Comisión se<br />
puso a favor <strong>de</strong> las personas seropositivas y<br />
le exigió <strong>al</strong> gobierno la compra <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos.Aun<br />
así, el gobierno no tomó ninguna<br />
medida sistemática para el acceso <strong>al</strong><br />
<strong>tratami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong>l <strong>SIDA</strong> y los paci<strong>en</strong>tes siguieron<br />
muri<strong>en</strong>do. Según datos recogidos <strong>en</strong> las<br />
<strong>en</strong>trevistas,morían un promedio <strong>de</strong> cuatro a<br />
cinco personas por mes.Y, a medida que las<br />
muertes ocurrían, las personas seropositivas<br />
<strong>de</strong>nunciaban y exigían el <strong>tratami<strong>en</strong>to</strong>. Ante<br />
la presión llevada a cabo por el movimi<strong>en</strong>to<br />
soci<strong>al</strong> que repercutió también <strong>en</strong> el ámbito<br />
internacion<strong>al</strong>, el Ministerio <strong>de</strong> S<strong>al</strong>ud y el<br />
Programa Nacion<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>SIDA</strong> se vieron<br />
obligados a crear una estrategia que disminuyera<br />
el número <strong>de</strong> esas muertes.<br />
A partir <strong>de</strong> 2003, com<strong>en</strong>zaron también<br />
los primeros trabajos comunitarios con la<br />
participación <strong>de</strong> las personas vivi<strong>en</strong>do con<br />
VIH/<strong>SIDA</strong> <strong>en</strong> el país. En los <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>tos<br />
don<strong>de</strong> no exist<strong>en</strong> ONG, la única instancia<br />
para el control <strong>de</strong> la epi<strong>de</strong>mia acaba si<strong>en</strong>do<br />
la gubernam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>, que es bastante <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>te,<br />
según los relatos. La mayor parte <strong>de</strong><br />
las acciones <strong>de</strong> control <strong>de</strong> la epi<strong>de</strong>mia están<br />
16