edicion 2005 modelo iberoamericano de excelencia en la gestion
edicion 2005 modelo iberoamericano de excelencia en la gestion
edicion 2005 modelo iberoamericano de excelencia en la gestion
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
COD.: FUNDIBEQ 05/300MEDICION <strong>2005</strong>MODELO IBEROAMERICANODE EXCELENCIA EN LA GESTION1LIDERAZGO YESTILO DEGESTIÓN1402POLÍTICA YESTRATEGIA 1003DEARROLLO DE LASPERSONAS 1405CLIENTES1206RESULTADOS DECLIENTES 1107RESULTADOS DELDESARROLLO DE LASPERSONAS 909RESULTADOSGLOBALES1104RECURSOS YASOCIADOS 1008RESULTADOS DESOCIEDAD 90Fundación Iberoamericana para <strong>la</strong> Gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> Calidad® No. M-82584
ÍNDICECINCO PROCESOS FACILITADORES11.- LIDERAZGO Y ESTILO DE GESTIÓN (140 puntos) 22.- POLÍTICA Y ESTRATEGIA (100 puntos) 43.- DESARROLLO DE LAS PERSONAS (140 puntos) 64.- RECURSOS Y ASOCIADOS (100 puntos) 85.- CLIENTES (120 puntos) 10CUATRO CRITERIOS DE RESULTADOS 126.- RESULTADOS DE CLIENTES (110 puntos) 137.- RESULTADOS DEL DESARROLLO DE LAS PERSONAS (90 puntos) 158.- RESULTADOS DE SOCIEDAD (90 puntos) 179.- RESULTADOS GLOBALES (110 puntos) 19HOJA RADAR 21FUNDACIÓN IBEROAMERICANAPARA LA GESTIÓN DE LA CALIDADSe<strong>de</strong> <strong>en</strong> EspañaHileras, 4 – 5º28013 MadridTlf.: 34 91 5488882Fax: 34 91 5477301Cor-elec.: premio@fundibeq.orgwww.fundibeq.orgFUNDACION INBEROAMERICANA PARA LA GESTION DE LA CALIDAD <strong>2005</strong>Reservados todos los <strong>de</strong>rechos. Este material pue<strong>de</strong> ser reproducido total o parcialm<strong>en</strong>te por métodos electrónicos oconv<strong>en</strong>cionales siempre que se cite <strong>la</strong> fu<strong>en</strong>te: Fundación Iberoamericana para <strong>la</strong> Gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> Calidad.
CINCO PROCESOS FACILITADORESExist<strong>en</strong> cinco Procesos Facilitadores: 1.- Li<strong>de</strong>razgo y Estilo <strong>de</strong> Gestión, 2.- Política yEstrategia, 3.- Desarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Personas, 4.- Recursos y Asociados, y 5.- Cli<strong>en</strong>tes. Cadauno <strong>de</strong> los Procesos Facilitadores se hal<strong>la</strong> dividido para su análisis <strong>en</strong> cuatro Subcriterios.En los procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> Autoevaluación <strong>de</strong>berán analizarse el Enfoque, el Desarrollo y<strong>la</strong> Evaluación y Revisión:Enfoque- ¿Cuál es el <strong>en</strong>foque que se utiliza <strong>en</strong> cada uno <strong>de</strong> los criterios y subcriterios?- ¿Cuál es su base lógica?- ¿Cómo se analizan <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> interés a qui<strong>en</strong>es puedainvolucrar?- ¿Cómo sust<strong>en</strong>ta <strong>la</strong>s Políticas y Estrategias <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y los resultados quese pret<strong>en</strong><strong>de</strong>n conseguir?- ¿Cómo <strong>en</strong><strong>la</strong>za con los otros Criterios o Subcriterios?- ¿Hasta qué punto está basado <strong>en</strong> un espíritu innovador?.Desarrollo- ¿Hasta qué extremo se lleva a <strong>la</strong> práctica el <strong>en</strong>foque?- ¿Cómo se alinea el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> este <strong>en</strong>foque con el <strong>de</strong> otros <strong>en</strong>foques?- ¿Cómo se <strong>gestion</strong>a el <strong>de</strong>sarrollo, <strong>de</strong> un modo sistemático, para asegurar sueficacia?.Evaluación y Revisión- ¿Qué seguimi<strong>en</strong>to se realiza <strong>de</strong> <strong>la</strong> efici<strong>en</strong>cia y efectividad <strong>de</strong>l <strong>en</strong>foque?- ¿Qué activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> indagación se llevan a cabo, tales como emu<strong>la</strong>ción yevaluación?- ¿Qué mejoras se han efectuado <strong>en</strong> el <strong>en</strong>foque o <strong>en</strong> su forma <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo?- ¿Cómo se analizan <strong>la</strong>s medidas y <strong>la</strong> información obt<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>indagación, y cómo se utilizan para i<strong>de</strong>ntificar priorida<strong>de</strong>s y para proyectar y poner<strong>en</strong> práctica <strong>la</strong>s mejoras?Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 2 <strong>de</strong> 22
1.- LIDERAZGO Y ESTILO DE GESTION (140 puntos)Analiza cómo se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>n y se pon<strong>en</strong> <strong>en</strong> práctica <strong>la</strong> cultura y los valoresnecesarios para el éxito a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo, mediante a<strong>de</strong>cuados comportami<strong>en</strong>tos yacciones <strong>de</strong> todos los lí<strong>de</strong>res. Estudia cómo se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> y se pone <strong>en</strong> práctica <strong>la</strong>estructura <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, el marco <strong>de</strong> los procesos y su sistema <strong>de</strong> gestión,necesarios para <strong>la</strong> eficaz ejecución <strong>de</strong> <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategiaSubcriteriosEl li<strong>de</strong>razgo y estilo <strong>de</strong> gestión abarca diversos conceptos fundam<strong>en</strong>tales que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> seranalizados, y que están repres<strong>en</strong>tados por los sigui<strong>en</strong>tes Subcriterios:1 a. Los lí<strong>de</strong>res <strong>de</strong>muestran visiblem<strong>en</strong>te su compromiso con una cultura <strong>de</strong>Excel<strong>en</strong>cia EmpresarialEsto pue<strong>de</strong> incluir:- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y mo<strong>de</strong>lizar el papel <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, con c<strong>la</strong>ros valores yexpectativas;- estimu<strong>la</strong>r el comportami<strong>en</strong>to ético <strong>de</strong> los co<strong>la</strong>boradores <strong>de</strong> <strong>la</strong> organizaciónpres<strong>en</strong>tando los compromisos éticos establecidos;- prever <strong>la</strong>s futuras exig<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> li<strong>de</strong>razgo y actuar sobre <strong>la</strong>s mismas;- hacerse accesibles, prestando oídos al personal <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y dandorespuestas;- ser activo e implicarse personalm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> mejora;- estimu<strong>la</strong>r y al<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> innovación y <strong>la</strong> creatividad;- apoyar <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s que busqu<strong>en</strong> <strong>la</strong> emu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> los mejores, y adoptar <strong>la</strong>smedidas que procedan a <strong>la</strong> vista <strong>de</strong> sus frutos;- <strong>de</strong>finir priorida<strong>de</strong>s;- asignar recursos para <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> indagación, innovación y mejora;- al<strong>en</strong>tar al personal y facilitar su participación <strong>en</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> mejora;- fom<strong>en</strong>tar el uso <strong>de</strong> practicas sost<strong>en</strong>ibles <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización <strong>en</strong>focada areducir el impacto ambi<strong>en</strong>tal;- ve<strong>la</strong>r por <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización ante <strong>la</strong> sociedad;Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 3 <strong>de</strong> 22
1 b. Los lí<strong>de</strong>res están implicados con personas <strong>de</strong> <strong>la</strong> propia organización o <strong>de</strong>fuera <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma, para promover y <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas<strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> interés involucrados <strong>en</strong> <strong>la</strong> organizaciónEsto pue<strong>de</strong> incluir:- conocer, compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y respon<strong>de</strong>r a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los distintos grupos <strong>de</strong>interés;- establecer asociaciones y participar <strong>en</strong> <strong>la</strong>s mismas;- establecer activida<strong>de</strong>s colectivas <strong>de</strong> mejora y participar <strong>en</strong> <strong>la</strong>s mismas;- participar activam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> órganos profesionales y asistir a confer<strong>en</strong>cias yseminarios;- promover y apoyar <strong>la</strong> Excel<strong>en</strong>cia Empresarial fuera <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;- s<strong>en</strong>sibilizar a los co<strong>la</strong>boradores, proveedores y otras partes interesadas <strong>en</strong> <strong>la</strong>scuestiones re<strong>la</strong>tivas a <strong>la</strong> responsabilidad ambi<strong>en</strong>tal.- impulsar <strong>la</strong> participación <strong>en</strong> activida<strong>de</strong>s comunitarias <strong>de</strong> tal forma que se cubran <strong>la</strong>snecesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l <strong>en</strong>torno más cercano.- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contactos y <strong>de</strong> co<strong>la</strong>boración <strong>en</strong>tre todas <strong>la</strong>s partes interesadas;- reconocer oportunam<strong>en</strong>te y <strong>de</strong> modo apropiado:* a individuos y equipos <strong>de</strong> todos los niveles <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;* a individuos y equipos fuera <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización (por ej.: cli<strong>en</strong>tes, proveedores).Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 4 <strong>de</strong> 22
1 c. La estructura <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización está <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>da para sust<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> eficaz yefici<strong>en</strong>te aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia, <strong>en</strong> armonía con los valores y<strong>la</strong> cultura <strong>de</strong> <strong>la</strong> mismaEsto pue<strong>de</strong> incluir:- diseñar <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización con el fin <strong>de</strong> poner <strong>en</strong> práctica <strong>la</strong> política y<strong>la</strong> estrategia <strong>de</strong> un modo efici<strong>en</strong>te y eficaz;- cambiar <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización con el fin <strong>de</strong> estimu<strong>la</strong>r <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong> <strong>la</strong>innovación y <strong>la</strong> creatividad;- diseñar el marco <strong>de</strong> los procesos con el fin <strong>de</strong> poner <strong>en</strong> práctica política y estrategia<strong>de</strong> un modo efici<strong>en</strong>te y eficaz;- <strong>de</strong>finir e i<strong>de</strong>ntificar los procesos c<strong>la</strong>ve, particu<strong>la</strong>rm<strong>en</strong>te los que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por principalobjeto <strong>en</strong>tregar valor al cli<strong>en</strong>te externo y sust<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> <strong>la</strong> política yestrategia;- evaluar el impacto <strong>de</strong> los procesos c<strong>la</strong>ve sobre <strong>la</strong> organización;- <strong>en</strong>caminar <strong>la</strong>s compet<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización para el fortalecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> acciónsocial, inc<strong>en</strong>tivando a los co<strong>la</strong>boradores <strong>en</strong> <strong>la</strong> ejecución y apoyo a proyectossociales e<strong>la</strong>borados <strong>en</strong> conjunto con <strong>la</strong> comunidad;- imp<strong>la</strong>ntar acciones <strong>de</strong> inserción <strong>la</strong>boral <strong>de</strong> grupos marginados <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunidad;1 d. Los procesos se <strong>gestion</strong>an y se mejoran sistemáticam<strong>en</strong>teEsto pue<strong>de</strong> incluir:- establecer <strong>la</strong> propiedad <strong>de</strong> los procesos;- establecer el sistema a utilizar para el diseño, <strong>la</strong> gestión <strong>la</strong> medida y <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong>los procesos, ori<strong>en</strong>tados a aum<strong>en</strong>tar el valor percibido por cli<strong>en</strong>tes y partesinteresadas;- aplicar <strong>en</strong> <strong>la</strong> gestión <strong>de</strong> procesos estándares <strong>de</strong> sistemas, por ej.: sistemas <strong>de</strong>calidad como el ISO 9000, sistemas medioambi<strong>en</strong>tales, sistemas <strong>de</strong> salud,seguridad y <strong>de</strong> responsabilidad social;- resolver problemas <strong>de</strong> interfaces <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y con ag<strong>en</strong>tes externos;- establecer métodos apropiados para llevar a cabo el cambio;- dirigir y contro<strong>la</strong>r <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> procesos nuevos o modificados;- comunicar los cambios <strong>de</strong> procesos;- <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar al personal antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> aplicación;- revisar los cambios <strong>de</strong> procesos para asegurar que se alcanzan los resultadosprevistos.- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r mecanismos para <strong>la</strong> gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> innovación;Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 5 <strong>de</strong> 22
2.- POLITICA Y ESTRATEGIA (100 puntos)Analiza cómo <strong>la</strong> organización <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> su Misión y su Visión y <strong>la</strong>s pone <strong>en</strong> práctica através <strong>de</strong> una c<strong>la</strong>ra Estrategia ori<strong>en</strong>tada hacia los distintos ag<strong>en</strong>tes y personas conqui<strong>en</strong> interactúa, y está apoyada con programas a<strong>de</strong>cuadosSubcriteriosLa Política y Estrategia abarca diversos conceptos que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser abordados y que estánrepres<strong>en</strong>tados por los sigui<strong>en</strong>tes Subcriterios:2 a. La Política y Estrategia está basada <strong>en</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s pres<strong>en</strong>tes y futuras y<strong>en</strong> <strong>la</strong>s expectativas <strong>de</strong> los grupos <strong>de</strong> interés involucrados, ori<strong>en</strong>tándose haciael mercadoEsto pue<strong>de</strong> incluir:- seleccionar los mercados y sectores <strong>de</strong> mercados <strong>en</strong> los que operar, ahora y <strong>en</strong> elfuturo;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir los cambios que pueda experim<strong>en</strong>tar el mercado, incluidas<strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los competidores;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los empleados;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los proveedores, <strong>de</strong> losasociados que t<strong>en</strong>gan un interés <strong>en</strong> <strong>la</strong> organización;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s comunida<strong>de</strong>s;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los accionistas;- establecer un p<strong>la</strong>n estratégico y un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> negocio, que sirva <strong>de</strong> guía a <strong>la</strong>organización y que permita valorar los logros alcanzados y <strong>la</strong> retroalim<strong>en</strong>tación.2 b. La Política y Estrategia está basada <strong>en</strong> información obt<strong>en</strong>ida por m<strong>edicion</strong>es<strong>de</strong>l cumplimi<strong>en</strong>to y por activida<strong>de</strong>s re<strong>la</strong>cionadas con <strong>la</strong> investigación y <strong>la</strong>creatividadEsto pue<strong>de</strong> incluir:- utilizar indicadores internos <strong>de</strong> cumplimi<strong>en</strong>to;- utilizar los resultados <strong>de</strong> comparaciones <strong>de</strong> evaluación;- analizar el cumplimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los competidores y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s organizaciones mejores <strong>en</strong> suc<strong>la</strong>se;- asume <strong>la</strong>s responsabilida<strong>de</strong>s sociales, medioambi<strong>en</strong>tales y legales;- i<strong>de</strong>ntificar indicadores económicos y <strong>de</strong>mográficos;- compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r el impacto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s nuevas tecnologías;- analizar y utilizar <strong>la</strong>s i<strong>de</strong>as <strong>de</strong> los accionistas;- i<strong>de</strong>ntificar y valorar los riesgos pot<strong>en</strong>ciales y <strong>de</strong>l negocio.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 6 <strong>de</strong> 22
2 c. La Política y Estrategia se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>, evalúa, revisa y mejoraEsto pue<strong>de</strong> incluir:- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r el marco g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong> política y estrategia, que sea capaz <strong>de</strong> adaptarsea los cambios surgidos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> todos los grupos <strong>de</strong> interés;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r su misión y visión;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r política y estrategia coher<strong>en</strong>tes con <strong>la</strong> misión, visión y valores, ybasadas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los “stakehol<strong>de</strong>rs” y <strong>en</strong> informaciónobt<strong>en</strong>ida a través <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s basadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> investigación y <strong>la</strong> innovación;- equilibrar <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los accionistas;- i<strong>de</strong>ntificar <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tajas competitivas actuales y futuras;- i<strong>de</strong>ntificar y analizar los ambi<strong>en</strong>tes estratégicos; por ejemplo: económicos,tecnológicos, políticos, sociales y financieros- i<strong>de</strong>ntificar factores críticos <strong>de</strong>l éxito;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r esc<strong>en</strong>arios alternativos y p<strong>la</strong>nes para el riesgo <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>tualesemerg<strong>en</strong>cias;- alinear política y estrategia con <strong>la</strong>s <strong>de</strong> los asociados;- reflejar <strong>en</strong> <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia los conceptos fundam<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Excel<strong>en</strong>ciaEmpresarial;- evaluar <strong>la</strong> relevancia y efectividad <strong>de</strong> <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia;- revisar, actualizar y mejorar <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia.2 d. Cómo se comunica <strong>la</strong> Política y <strong>la</strong> EstrategiaEsto pue<strong>de</strong> incluir:- comunicar y difundir <strong>en</strong> cascada <strong>la</strong> política y estrategia a todos los niveles <strong>de</strong> <strong>la</strong>organización y a los asociados cuando así proceda;- evaluar el conocimi<strong>en</strong>to que <strong>la</strong> g<strong>en</strong>te posee <strong>de</strong> <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia;- utilizar política y estrategia como base para p<strong>la</strong>nificar <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s y para fijar losobjetivos y metas <strong>en</strong> toda <strong>la</strong> organización;- alinear, jerarquizar, conv<strong>en</strong>ir y comunicar p<strong>la</strong>nes, objetivos y metas;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r un sistema que permita <strong>de</strong>splegar los objetivos e indicadores, porejemplo Cuadro <strong>de</strong> Mando Integral.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 7 <strong>de</strong> 22
3.- DESARROLLO DE LAS PERSONAS (140 puntos)Analiza cómo <strong>la</strong> organización <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>, conduce, y hace aflorar el pl<strong>en</strong>o pot<strong>en</strong>cial<strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas, <strong>de</strong> forma individual, <strong>en</strong> equipo o <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> su conjunto,con el fin <strong>de</strong> contribuir a su eficaz y efici<strong>en</strong>te gestión.SubcriteriosEl Criterio “Desarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas” abarca diversos conceptos que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> seranalizados y que están repres<strong>en</strong>tados por los sigui<strong>en</strong>tes Subcriterios:3 a. Las personas: p<strong>la</strong>nificación y mejoraEsto pue<strong>de</strong> incluir:- alinear el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> recursos humanos con <strong>la</strong> política y estrategia, con <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong><strong>la</strong> organización y con el marco <strong>de</strong> sus procesos.- utilizar sistemas para <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y mejorar los p<strong>la</strong>nes para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>spersonas;- establecer mecanismos para medir <strong>la</strong> satisfacción y motivación <strong>en</strong> el trabajo;- Involucrar a los empleados y sus repres<strong>en</strong>tantes <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s políticas yestrategias <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> personal;- Incorporación <strong>de</strong> nuevas personas a <strong>la</strong> organización;- proporcionar oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> hacer carrera;- asegurar <strong>la</strong> equidad <strong>de</strong> todas <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong> empleo;- <strong>gestion</strong>ar el pot<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> diversidad;- utilizar métodos y estrategias innovadores para organizar el trabajo, a fin <strong>de</strong> mejorar<strong>la</strong> forma <strong>de</strong> trabajar, por ejemplo: reestructurar <strong>la</strong> ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> suministro, el trabajobásico, el trabajo con equipos flexibles y los equipos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> alto r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to.- establecer políticas que ayu<strong>de</strong>n a mejorar <strong>la</strong> seguridad y <strong>la</strong> salud <strong>de</strong> lostrabajadores.3 b. Desarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad, conocimi<strong>en</strong>tos y <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l personalEsto pue<strong>de</strong> incluir:- i<strong>de</strong>ntificar, c<strong>la</strong>sificar y combinar <strong>la</strong>s compet<strong>en</strong>cias <strong>de</strong>l personal con <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;- dirigir <strong>la</strong> admisión <strong>de</strong> personal y el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> sus carreras;- i<strong>de</strong>ar y promover oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> formación individual, por equipos, o por toda <strong>la</strong>organización;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y utilizar p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> formación y <strong>de</strong>sarrollo para contribuir a asegurar queel personal satisface <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s pres<strong>en</strong>tes y futuras <strong>de</strong> <strong>la</strong>organización;- revisar <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong> formación y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo;- estimu<strong>la</strong>r y apoyar los comportami<strong>en</strong>tos innovadores y creativos;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r el personal a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el trabajo;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>de</strong>strezas <strong>de</strong> equipos;- alinear los objetivos individuales y <strong>de</strong> equipo con los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;- revisar y actualizar los objetivos individuales y <strong>de</strong> equipo;- evaluar y mejorar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l personal;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r metodologías <strong>de</strong> gestión <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 8 <strong>de</strong> 22
3 c. Comunicación y facultami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personasEsto pue<strong>de</strong> incluir:- i<strong>de</strong>ntificar <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> comunicación;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y utilizar estrategias y canales <strong>de</strong> comunicación eficaces, <strong>de</strong> arriba aabajo, <strong>de</strong> abajo a arriba, y <strong>la</strong>terales;- compartir <strong>la</strong> información y dialogar con el personal <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;- promover y apoyar a individuos y equipos para que particip<strong>en</strong> <strong>en</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>mejora;- promover <strong>la</strong> involucración <strong>de</strong>l personal mediante confer<strong>en</strong>cias y ceremoniasinternas;- dar atribuciones a <strong>la</strong>s personas para actuar con autonomía y evaluar <strong>la</strong> efectividad<strong>de</strong> su propia acción:- al<strong>en</strong>tar a <strong>la</strong>s personas para que trabaj<strong>en</strong> reunidas <strong>en</strong> equipos.3 d. At<strong>en</strong>ción y reconocimi<strong>en</strong>to a <strong>la</strong>s personasEsto pue<strong>de</strong> incluir:- alinear <strong>la</strong>s remuneraciones y otras condiciones <strong>de</strong>l empleo con <strong>la</strong> política yestrategia;- promover una política <strong>de</strong> reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> logros;- mostrar aprecio al personal <strong>de</strong> modo que se si<strong>en</strong>ta apoyado <strong>en</strong> su <strong>de</strong>dicación y <strong>en</strong>el ejercicio <strong>de</strong> los po<strong>de</strong>res que t<strong>en</strong>gan <strong>de</strong>legados;- promover <strong>la</strong> conci<strong>en</strong>ciación e involucración <strong>en</strong> cuestiones sanitarias, <strong>de</strong> seguridad y<strong>de</strong> protección <strong>de</strong>l medio ambi<strong>en</strong>te;- fijar el nivel <strong>de</strong> b<strong>en</strong>eficios (tales como p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> p<strong>en</strong>siones, asist<strong>en</strong>cia médica,cuidado <strong>de</strong> los niños, etc.);- promover <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s sociales y culturales;- proporcionar facilida<strong>de</strong>s y servicios (horarios flexibles, transporte, etc.).Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 9 <strong>de</strong> 22
4.- RECURSOS Y ASOCIADOS (100 puntos)Analiza cómo <strong>la</strong> organización <strong>gestion</strong>a sus recursos internos, por ejemplo: losfinancieros, <strong>de</strong> información, <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos, tecnológicos, <strong>de</strong> propiedadintelectual, materiales y recursos externos, incluidas <strong>la</strong>s asociaciones conproveedores, distribuidores, alianzas y órganos regu<strong>la</strong>dores, con el fin <strong>de</strong> apoyar <strong>la</strong>efici<strong>en</strong>te y eficaz gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma.SubcriteriosRecursos y Asociados abarcan diversos conceptos que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser analizados y que estánrepres<strong>en</strong>tados por los sigui<strong>en</strong>tes Subcriterios:4 a. Gestión <strong>de</strong> los recursos financierosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- utilizar <strong>la</strong> gestión financiera para apoyar <strong>la</strong> política y <strong>la</strong> estrategia;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y aplicar estrategias y prácticas financieras;- <strong>de</strong>terminar y establecer los parámetros económicos tales como el flujo <strong>de</strong> caja, <strong>la</strong>r<strong>en</strong>tabilidad, los costes y márg<strong>en</strong>es, los activos, el capital circu<strong>la</strong>nte y el valor paralos accionistas;- evaluar <strong>la</strong>s inversiones;- <strong>gestion</strong>ar el riesgo.4 b. Gestión <strong>de</strong> los recursos <strong>de</strong> información y conocimi<strong>en</strong>tosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- permitir que accedan a <strong>la</strong> información relevante los usuarios apropiados;- estructurar y <strong>gestion</strong>ar <strong>la</strong> información para apoyar <strong>la</strong> política y estrategia;- asegurar y mejorar <strong>la</strong> vali<strong>de</strong>z, integridad y seguridad <strong>de</strong> <strong>la</strong> información;- cultivar, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y proteger <strong>la</strong> propiedad intelectual singu<strong>la</strong>r, con el fin <strong>de</strong>maximizar su valor para el cli<strong>en</strong>te;- originar una corri<strong>en</strong>te <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to innovadora y creativa <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong>organización, mediante el empleo <strong>de</strong> información relevante y recursos <strong>de</strong>conocimi<strong>en</strong>tos;- tratar <strong>de</strong> adquirir, increm<strong>en</strong>tar y utilizar los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> un modo eficaz.- Contar con sistemas <strong>de</strong> información <strong>de</strong> costos que soport<strong>en</strong> a<strong>de</strong>cuadam<strong>en</strong>te elproceso <strong>de</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r metodologías <strong>de</strong> gestión <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 10 <strong>de</strong> 22
4 c. Gestión <strong>de</strong> los inmuebles, equipos, tecnología y materialesEsto pue<strong>de</strong> incluir:- optimizar los activos <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong> política y estrategia;- <strong>gestion</strong>ar el mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to y utilización <strong>de</strong> los activos para mejorar el r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to<strong>de</strong> su ciclo <strong>de</strong> vida total;- consi<strong>de</strong>rar el impacto <strong>de</strong> sus activos sobre <strong>la</strong> comunidad y los empleados (incluidoslos aspectos <strong>de</strong> salud y seguridad);- <strong>gestion</strong>ar <strong>la</strong> seguridad <strong>de</strong> los activos;- explotar <strong>la</strong>s tecnologías exist<strong>en</strong>tes;- i<strong>de</strong>ntificar, g<strong>en</strong>erar y evaluar tecnologías alternativas y <strong>de</strong> nueva aparición, a <strong>la</strong> luz<strong>de</strong> <strong>la</strong> política y estrategia y <strong>de</strong> su impacto sobre el negocio y sobre <strong>la</strong> sociedad;- adaptar <strong>la</strong> tecnología para sust<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong> los sistemas <strong>de</strong> gestión <strong>de</strong>procesos, información y conocimi<strong>en</strong>tos, y <strong>de</strong> otros sistemas;- optimizar los inv<strong>en</strong>tarios <strong>de</strong> materiales;- optimizar el consumo <strong>de</strong> servicios públicos <strong>de</strong> suministros;- reducir y recic<strong>la</strong>r los residuos;- conservar los recursos mundiales no r<strong>en</strong>ovables;- reducir cualquier impacto nocivo global <strong>de</strong> los productos y servicios.- i<strong>de</strong>ntificar y comunicar los impactos sociales y ambi<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> sus procesos,productos e insta<strong>la</strong>ciones, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el proyecto hasta <strong>la</strong> disposición final, sobre loscuales t<strong>en</strong>ga influ<strong>en</strong>cia.4 d. Gestión <strong>de</strong> los recursos externos, incluidos asociadosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones con los proveedores, <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong> política yestrategia;- establecer mecanismos que permitan conocer y mejorar el r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to einvolucración <strong>de</strong> los proveedores;- maximizar el valor añadido <strong>de</strong> los proveedores;- co<strong>la</strong>borar con los proveedores para crear soluciones innovadoras <strong>de</strong> suministros y<strong>de</strong> ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> aprovisionami<strong>en</strong>tos;- i<strong>de</strong>ntificar los asociados c<strong>la</strong>ve y <strong>la</strong>s oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>en</strong>trar <strong>en</strong> asociacionesestratégicas;- crear una visión común con los asociados;- estructurar <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> asociación para crear valor;- asegurar <strong>la</strong> compatibilidad cultural y <strong>la</strong> coparticipación <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to con <strong>la</strong>sorganizaciones asociadas;- originar una corri<strong>en</strong>te <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to innovadora y creativa a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>sasociaciones;- apoyar el mutuo <strong>de</strong>sarrollo;- crear sinergia trabajando juntos;- crear nuevos productos con los asociados;- reconocer a los asociados <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> valor para el cli<strong>en</strong>te;- <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r y mant<strong>en</strong>er re<strong>la</strong>ciones con <strong>la</strong> sociedad local, nacional e internacional,cuando así proceda.- promover acciones que <strong>en</strong>vuelvan <strong>la</strong> preservación <strong>de</strong> los ecosistemas, <strong>la</strong>conservación <strong>de</strong> recursos no –r<strong>en</strong>ovables y <strong>la</strong> maximización <strong>de</strong> uso <strong>de</strong> recursosr<strong>en</strong>ovables con vista al <strong>de</strong>sarrollo sost<strong>en</strong>ible.- fom<strong>en</strong>tar una re<strong>la</strong>ción ética con proveedores y <strong>de</strong>más partes interesadas.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 11 <strong>de</strong> 22
5.- CLIENTES (120 puntos)Analiza cómo <strong>la</strong> organización diseña, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>, produce y sirve productos yservicios, y cómo <strong>gestion</strong>a <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones, con el fin <strong>de</strong> satisfacer pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te <strong>la</strong>snecesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> sus cli<strong>en</strong>tes actuales y futurosSubcriteriosCli<strong>en</strong>tes abarca diversos conceptos que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser analizados y que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tranrepres<strong>en</strong>tados por los sigui<strong>en</strong>tes Subcriterios:5 a. Se i<strong>de</strong>ntifican <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes respecto aproductos y serviciosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- utilizar <strong>la</strong> investigación <strong>de</strong> mercados, <strong>en</strong>cuestas <strong>en</strong>tre los cli<strong>en</strong>tes y otras formas <strong>de</strong>adquirir información para <strong>de</strong>terminar <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> productos yservicios, tanto <strong>en</strong> <strong>la</strong> actualidad como <strong>en</strong> el futuro;- alinear <strong>la</strong> satisfacción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> productos y serviciospor parte <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes, con los mercados y sectores <strong>de</strong> mercado <strong>en</strong> los que <strong>la</strong>organización haya <strong>de</strong>cidido operar.5 b. Se diseñan y <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>n productos y serviciosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- diseñar y <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r productos y servicios nuevos y mejorados, para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong>snecesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes;- usar <strong>la</strong> innovación y <strong>la</strong> creatividad para <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r productos y servicioscompetitivos.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 12 <strong>de</strong> 22
5 c. Se fabrican, suministran y manti<strong>en</strong><strong>en</strong> productos y serviciosEsto pue<strong>de</strong> incluir:- producir o adquirir productos y servicios conforme a los diseños y <strong>de</strong>sarrollos;- comunicar, comercializar y v<strong>en</strong><strong>de</strong>r productos y servicios a cli<strong>en</strong>tes exist<strong>en</strong>tes ypot<strong>en</strong>ciales;- proporcionar productos y servicios a los cli<strong>en</strong>tes;- realizar el mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> productos y servicios cuando así proceda.5 d. Se cultivan y mejoran <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones con los cli<strong>en</strong>tesEsto pue<strong>de</strong> incluir:- <strong>de</strong>terminar y satisfacer <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> contacto día a día <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes;- tratar a<strong>de</strong>cuadam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> información adquirida a través <strong>de</strong>l contacto día a día conlos cli<strong>en</strong>tes, incluidas sus quejas;- mant<strong>en</strong>er contactos proactivos con los cli<strong>en</strong>tes, bi<strong>en</strong> sea <strong>en</strong> persona o a través <strong>de</strong>lteléfono, por carta, etc., para discutir y at<strong>en</strong><strong>de</strong>r sus necesida<strong>de</strong>s, expectativas ypreocupaciones;- realizar un seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tas, servicios y otros contactos, con el fin <strong>de</strong><strong>de</strong>terminar los niveles <strong>de</strong> satisfacción <strong>de</strong>l cli<strong>en</strong>te con los productos o servicios ycon los procesos <strong>de</strong> v<strong>en</strong>ta y servicio;- tratar <strong>de</strong> mant<strong>en</strong>er <strong>la</strong> innovación y <strong>la</strong> creatividad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> v<strong>en</strong>ta yservicio con el cli<strong>en</strong>te;- utilizar <strong>en</strong>cuestas regu<strong>la</strong>res, otras formas estructuradas <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> datos, y <strong>la</strong>información conseguida a través <strong>de</strong>l contacto día a día con el cli<strong>en</strong>te, por ej.; susquejas, para <strong>de</strong>terminar su nivel <strong>de</strong> satisfacción;- utilizar los resultados <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>en</strong>cuestas <strong>en</strong>tre los cli<strong>en</strong>tes y <strong>de</strong> otras formas <strong>de</strong>obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> información, para i<strong>de</strong>ntificar y realizar mejoras ori<strong>en</strong>tadas a realzar <strong>la</strong>sre<strong>la</strong>ciones con los cli<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> conformidad con sus necesida<strong>de</strong>s y expectativas;- co<strong>la</strong>borar con los cli<strong>en</strong>tes para formar asociaciones.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 13 <strong>de</strong> 22
CUATRO CRITERIOS DE RESULTADOSExist<strong>en</strong> cuatro Criterios <strong>de</strong> Resultados: 6.- Resultados <strong>de</strong> Cli<strong>en</strong>tes, 7.- Resultados <strong>de</strong>lDesarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Personas, 8.- Resultados <strong>de</strong> Sociedad y 9.- Resultados Globales. Cadauno <strong>de</strong> estos Criterios ti<strong>en</strong>e dos Subcriterios.En Autoevaluación <strong>de</strong>berán abordarse los sigui<strong>en</strong>tes aspectos para cada Subcriterio:Resultados- ¿Qué resultados se han conseguido hasta <strong>la</strong> fecha? ¿Cuál es <strong>la</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia?- ¿Cuáles son los objetivos anteriores, actuales y futuros?- ¿Cómo queda el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> comparación con el <strong>de</strong> otrasorganizaciones (por ej.: competidores, organizaciones mejores <strong>en</strong> su c<strong>la</strong>se, etc.)?- ¿Cuáles son <strong>la</strong>s causas <strong>de</strong> los resultados y qué acción se ha empr<strong>en</strong>dido <strong>en</strong> vista<strong>de</strong> ello, cuando proceda. Esto podría incluir, por ejemplo, <strong>la</strong>s medidas adoptadascuando los resultados no han alcanzado el objetivo previsto?- ¿Cuál es el fundam<strong>en</strong>to lógico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas utilizadas, y cómo <strong>en</strong>cajan <strong>en</strong> <strong>la</strong>política y estrategia y se alinean con los p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos correspondi<strong>en</strong>tescompr<strong>en</strong>didos <strong>en</strong> los cinco Criterios Facilitadores <strong>de</strong> <strong>la</strong> Gestión?.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 14 <strong>de</strong> 22
6.- RESULTADOS DE CLIENTES (110 puntos)Lo que está consigui<strong>en</strong>do <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con sus cli<strong>en</strong>tes externos6 a. Medidas <strong>de</strong> <strong>la</strong> PercepciónSe trata <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s percepciones <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes (obt<strong>en</strong>idas, por ejemplo, a través<strong>de</strong> <strong>en</strong>cuestas <strong>en</strong>tre los cli<strong>en</strong>tes, grupos <strong>de</strong> converg<strong>en</strong>cia, calificaciones <strong>de</strong> los v<strong>en</strong><strong>de</strong>dores,elogios, quejas) y, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivasa:- imag<strong>en</strong> global:* accesibilidad;* comunicación;* flexibilidad;* comportami<strong>en</strong>to proactivo;* s<strong>en</strong>sibilidad.- productos y servicios:* calidad;* valor;* fiabilidad;* innovación <strong>de</strong> diseño;* servicio;* perfil medioambi<strong>en</strong>tal.- v<strong>en</strong>tas y servicio posv<strong>en</strong>ta:* compet<strong>en</strong>cia y comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los empleados;* literatura <strong>de</strong> v<strong>en</strong>tas y docum<strong>en</strong>tación técnica;* tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s quejas;* <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to con el producto;* tiempo <strong>de</strong> respuesta;* apoyo técnico;* garantía y prestaciones <strong>de</strong> garantía.- lealtad:* int<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> realizar nuevas compras;* <strong>de</strong>seo <strong>de</strong> comprar otros productos y servicios <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;* <strong>de</strong>seo <strong>de</strong> recom<strong>en</strong>dar <strong>la</strong> organización.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 15 <strong>de</strong> 22
6 b. Medidas <strong>de</strong>l DesempeñoEstas son <strong>la</strong>s medidas utilizadas internam<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> organización con el fin <strong>de</strong> contro<strong>la</strong>r,compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r, prev<strong>en</strong>ir y mejorar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y <strong>la</strong> percepción <strong>de</strong> loscli<strong>en</strong>tes externos. Dep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, <strong>la</strong>s medidas pue<strong>de</strong>nincluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:- imag<strong>en</strong> global:* número <strong>de</strong> premios y distinciones;* cobertura por <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa.- productos y servicios:* competitividad;* proporción <strong>de</strong> <strong>de</strong>fectos, errores y rechazos;* prestaciones <strong>de</strong> garantías <strong>en</strong> los productos y servicios;* garantía y prestaciones <strong>de</strong> garantía;* indicadores logísticos;* ciclo <strong>de</strong> vida <strong>de</strong>l producto;* innovación <strong>en</strong> diseño.* sellos <strong>de</strong> aprobacion o etiquetas ambi<strong>en</strong>tales;* tiempo <strong>de</strong> <strong>la</strong>nzami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> nuevos productos.- v<strong>en</strong>tas y servicio posv<strong>en</strong>ta:* <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to;* tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s quejas;* proporción <strong>de</strong> respuestas.- lealtad:* cuota <strong>de</strong> mercado;* duración <strong>de</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción;* recom<strong>en</strong>daciones eficaces;* frecu<strong>en</strong>cia / valor <strong>de</strong> los pedidos;* valor <strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong> vida;* número <strong>de</strong> quejas;* operaciones nuevas o perdidas;* operaciones repetidas.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 16 <strong>de</strong> 22
7.- RESULTADOS DEL DESARROLLO DE LAS PERSONAS (90 puntos)Lo que está consigui<strong>en</strong>do <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>spersonas7 a. Medidas <strong>de</strong> <strong>la</strong> PercepciónEstas medidas son <strong>de</strong> <strong>la</strong>s percepciones <strong>de</strong>l personal (obt<strong>en</strong>idas, por ejemplo, <strong>de</strong><strong>en</strong>cuestas, grupos <strong>de</strong> converg<strong>en</strong>cia, <strong>en</strong>trevistas, apreciaciones estructuradas) y pue<strong>de</strong>nincluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:- motivación:* <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> carrera;* comunicación;* <strong>de</strong>legación;* igualdad <strong>de</strong> oportunida<strong>de</strong>s;* involucración;* li<strong>de</strong>razgo;* oportunidad <strong>de</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y conseguir;* reconocimi<strong>en</strong>to;* fijación <strong>de</strong> objetivos y apreciación;* misión, visión, valores, política y estrategia <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización;* <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to y educación.- satisfacción:* administración <strong>de</strong> <strong>la</strong> compañía;* condiciones <strong>de</strong> empleo;* facilida<strong>de</strong>s y servicios;* condiciones <strong>de</strong> salud y seguridad;* seguridad <strong>en</strong> el empleo;* paga y b<strong>en</strong>eficios;* re<strong>la</strong>ciones con los semejantes;* <strong>la</strong> gestión <strong>de</strong>l cambio;* <strong>la</strong> política medioambi<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y el impacto sobre elmedio ambi<strong>en</strong>te;* papel <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> <strong>la</strong> comunidad y <strong>la</strong> sociedad;* el ambi<strong>en</strong>te <strong>de</strong> trabajo.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 17 <strong>de</strong> 22
7 b. Medidas <strong>de</strong>l DesempeñoEstas son <strong>la</strong>s medidas utilizadas internam<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> organización con el fin <strong>de</strong> medir,compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r, prev<strong>en</strong>ir y mejorar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l personal <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y suspercepciones. Las medidas pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:- motivación e implicación:* involucración <strong>en</strong> equipos <strong>de</strong> mejora;* involucración <strong>en</strong> p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> suger<strong>en</strong>cias;* niveles <strong>de</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo* v<strong>en</strong>tajas medibles <strong>de</strong>l trabajo <strong>en</strong> equipo;* apreciación <strong>de</strong> individuos y equipos;* proporción <strong>de</strong> respuestas a <strong>la</strong>s <strong>en</strong>cuestas <strong>en</strong>tre el personal.- satisfacción:* abs<strong>en</strong>tismo y bajas por <strong>en</strong>fermedad;* niveles <strong>de</strong> acci<strong>de</strong>ntes;* quejas;* t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> reclutami<strong>en</strong>to;* rotación <strong>de</strong> personal;* huelgas;* utilización <strong>de</strong> <strong>la</strong>s facilida<strong>de</strong>s ofrecidas por <strong>la</strong> organización (por ej.:activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> ocio, guar<strong>de</strong>ría).- servicios prestados al personal <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización- exactitud <strong>de</strong> <strong>la</strong> administración <strong>de</strong> personal- eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunicación- rapi<strong>de</strong>z <strong>de</strong> <strong>la</strong> respuesta a <strong>la</strong>s consultas- evaluación <strong>de</strong>l <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>toMo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 18 <strong>de</strong> 22
8.- RESULTADOS DE SOCIEDAD (90 puntos)Lo que <strong>la</strong> organización está consigui<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cuanto a satisfacer <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s yexpectativas <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad local, nacional e internacional (según proceda)8 a. Medidas <strong>de</strong> <strong>la</strong> PercepciónEstas medidas son <strong>de</strong> <strong>la</strong>s percepciones por parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad (obt<strong>en</strong>idas, por ejemplo,<strong>de</strong> <strong>en</strong>cuestas, informes, reuniones públicas, repres<strong>en</strong>tantes públicos, autorida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>lgobierno) y, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:- <strong>de</strong>sempeño como un responsable ciudadano corporativo:* reve<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> información relevante para <strong>la</strong> comunidad;* prácticas <strong>de</strong> igualdad <strong>de</strong> oportunida<strong>de</strong>s;* impacto sobre <strong>la</strong>s economías local y nacional;* re<strong>la</strong>ciones con <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s relevantes.- involucración y compromiso <strong>en</strong> <strong>la</strong>s comunida<strong>de</strong>s don<strong>de</strong> opera:* implicación <strong>en</strong> <strong>la</strong> educación y <strong>la</strong> formación;* apoyo para <strong>la</strong> provisión médica y <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar;* apoyo para <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>portes y ocio;* trabajo voluntario y fi<strong>la</strong>ntropía.- activida<strong>de</strong>s para reducir o prev<strong>en</strong>ir molestias o peligros <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> susoperaciones y/o <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l ciclo <strong>de</strong> vida <strong>de</strong> sus productos:* riesgos para <strong>la</strong> salud y acci<strong>de</strong>ntes;* ruido y malos olores;* peligros (seguridad);* polución y emisiones tóxicas.- informe sobre activida<strong>de</strong>s para co<strong>la</strong>borar a <strong>la</strong> preservación y mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>recursos:* elección <strong>de</strong>l modo <strong>de</strong> transporte;* impacto ecológico;* reducción y eliminación <strong>de</strong> residuos y emba<strong>la</strong>jes;* sustitución <strong>de</strong> materias primas u otros insumos;* utilización <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía, materiales vírg<strong>en</strong>es y recic<strong>la</strong>dos.- distinciones y premios recibidosMo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 19 <strong>de</strong> 22
8 b. Medidas <strong>de</strong>l DesempeñoEstas son <strong>la</strong>s medidas utilizadas internam<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> organización con el fin <strong>de</strong> contro<strong>la</strong>r,compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r, prev<strong>en</strong>ir y mejorar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y <strong>la</strong> percepción <strong>de</strong> <strong>la</strong>sociedad. Dep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, <strong>la</strong>s medidas pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>sre<strong>la</strong>tivas a los aspectos re<strong>la</strong>cionados <strong>en</strong> 8 a., así como los sigui<strong>en</strong>tes:- tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los cambios <strong>en</strong> niveles <strong>de</strong> empleo.- re<strong>la</strong>ciones con <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s respecto a cuestiones tales como:* certificación;* autorización;* importación/exportación;* p<strong>la</strong>nificación;* <strong>la</strong>nzami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> productos.- uso <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos formales <strong>de</strong> sistema <strong>de</strong> gestión (por ejemplo: gestiónmedioambi<strong>en</strong>tal y sistema <strong>de</strong> auditoría).- integración <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s operaciones <strong>de</strong> negocios, con elfin <strong>de</strong> mejorar <strong>la</strong> satisfacción <strong>de</strong> los cli<strong>en</strong>tes, <strong>de</strong>l personal y <strong>de</strong> los accionistas.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 20 <strong>de</strong> 22
9.- RESULTADOS GLOBALES (110 puntos)Lo que está consigui<strong>en</strong>do <strong>la</strong> organización <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con su proyectado <strong>de</strong>sempeño,y <strong>en</strong> <strong>la</strong> satisfacción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s y expectativas <strong>de</strong> cuantos ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un interésfinanciero o <strong>de</strong> otra índole <strong>en</strong> <strong>la</strong> misma.9 a. Medidas <strong>de</strong> <strong>la</strong> PercepciónEstas medidas son <strong>de</strong> <strong>la</strong>s percepciones <strong>de</strong> todos aquellos (salvo aspectos cubiertos porotros criterios) que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un interés financiero o <strong>de</strong> otra índole <strong>en</strong> <strong>la</strong> organización; porejemplo: accionistas, instituciones financieras, compañías matrices, asociados o alianzas,proveedores, autorida<strong>de</strong>s locales, gobiernos (obt<strong>en</strong>idas, por ejemplo, a través <strong>de</strong><strong>en</strong>cuestas, grupos <strong>de</strong> converg<strong>en</strong>cia, apreciaciones estructuradas, evaluaciones) y, <strong>en</strong>función <strong>de</strong> qué partes interesadas se trate, pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:- imag<strong>en</strong> global;- <strong>de</strong>sempeño global;- lealtad;- compromiso;- comunicaciones;- implicación;- política y estrategia;- oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> innovación y apr<strong>en</strong>dizaje;- cultura y estilo <strong>de</strong> li<strong>de</strong>razgo.9 b. Medidas <strong>de</strong>l DesempeñoEstas medidas son <strong>la</strong>s <strong>de</strong> carácter económico y operativo que utiliza <strong>la</strong> organización paracontro<strong>la</strong>r, compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r, prever y mejorar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización y <strong>la</strong>spercepciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s partes interesadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> misma (salvo aspectos cubiertos por otroscriterios). Dep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> los fines <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización, <strong>de</strong> sus accionistas y <strong>de</strong> susprocesos, <strong>la</strong>s m<strong>edicion</strong>es pue<strong>de</strong>n incluir <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a:Desempeño financiero- elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>de</strong> Pérdidas y Ganancias, incluy<strong>en</strong>do:* márg<strong>en</strong>es brutos;* b<strong>en</strong>eficio neto;* v<strong>en</strong>tas.- elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l ba<strong>la</strong>nce, incluy<strong>en</strong>do:* <strong>en</strong><strong>de</strong>udami<strong>en</strong>to a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo;* fondo <strong>de</strong> accionistas;* activo total;* capital circu<strong>la</strong>nte (incluido inv<strong>en</strong>tario).- elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l flujo <strong>de</strong> caja, incluy<strong>en</strong>do:* gasto <strong>de</strong> capital;* flujos <strong>de</strong> caja financieros;* flujo <strong>de</strong> caja <strong>de</strong> explotación.- otros indicadores relevantes, incluy<strong>en</strong>do:* r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l neto patrimonial;Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 21 <strong>de</strong> 22
Desempeño no financiero* r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> fondos propios;* valoración <strong>de</strong> solv<strong>en</strong>cia;* valor para el accionariado a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo (r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>tos totalesaccionistas);* valor añadido.- <strong>de</strong>sempeño global:* cuota <strong>de</strong> mercado;* tiempo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el diseño / i<strong>de</strong>a hasta el mercado (“Time to market”).- procesos:* producción;* <strong>de</strong>sempeño;* <strong>de</strong>spliegue;* emu<strong>la</strong>ción;* evaluaciones;* innovaciones;* mejoras.- información y conocimi<strong>en</strong>to:* accesibilidad;* integridad;* relevancia;* oportunidad;* utilización y distribución <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to;* valor <strong>de</strong> <strong>la</strong> propiedad intelectual.- recursos externos, incluidas asociaciones:* <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> proveedores;* precio <strong>de</strong> proveedores;* número y valor añadido <strong>de</strong> asociaciones;* número y valor añadido <strong>de</strong> productos innovadores y soluciones <strong>de</strong>servicios g<strong>en</strong>erados con los asociados;* número y valor añadido <strong>de</strong> mejoras conjuntam<strong>en</strong>te llevadas a cabo conlos asociados;* reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s contribuciones <strong>de</strong> los asociados.- inmuebles, equipos, tecnología y materiales:* amortización;* costes <strong>de</strong> mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to;* porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> <strong>de</strong>fectos;* pat<strong>en</strong>tes;* regalías;* rotación <strong>de</strong> exist<strong>en</strong>cias;* consumo <strong>de</strong> suministros <strong>de</strong> servicios públicos;* utilización.Mo<strong>de</strong>lo Iberoamericano <strong>de</strong> Excel<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gestión <strong>2005</strong> – www.fundibeq.org Pág. 22 <strong>de</strong> 22