14.01.2013 Views

paremiologia contrastiva en la clase de idiomas (inglés ... - Paremia

paremiologia contrastiva en la clase de idiomas (inglés ... - Paremia

paremiologia contrastiva en la clase de idiomas (inglés ... - Paremia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

PAREMIOLOGIA CONTRASTIVA EN LA CLASE DE IDIOMAS<br />

(INGLÉS, CASTELLANO, CATALÁN)<br />

MERCEDES BUKREL<br />

Escue<strong>la</strong> Oficial <strong>de</strong> Idiomas (Barcelona)<br />

Si bi<strong>en</strong> es cierto que <strong>en</strong> algunas l<strong>en</strong>guas resulta muy frecu<strong>en</strong>te <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> refranes y proverbios<br />

<strong>en</strong> el hab<strong>la</strong> para corroborar una i<strong>de</strong>a propia o a modo <strong>de</strong> ilustración, <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no y catalán estos <strong>en</strong>unciados<br />

aparec<strong>en</strong> cada vez con m<strong>en</strong>os frecu<strong>en</strong>cia y ap<strong>en</strong>as <strong>en</strong> <strong>inglés</strong>. Por ello, no se suele echar <strong>de</strong> m<strong>en</strong>os<br />

<strong>en</strong> un anglófonó* el uso <strong>de</strong> tales unida<strong>de</strong>s lingüísticas. No obstante, <strong>en</strong> <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa y <strong>en</strong> <strong>la</strong> publicidad <strong>la</strong>s<br />

alusiones a proverbios o clichés <strong>de</strong> acuñación más reci<strong>en</strong>te son constantes, por lo que resulta necesario<br />

incluirlos <strong>en</strong> <strong>la</strong> preparación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s c<strong>la</strong>ses <strong>de</strong> <strong>idiomas</strong>.<br />

Las activida<strong>de</strong>s propuestas <strong>en</strong> el au<strong>la</strong> dan i<strong>de</strong>as <strong>de</strong> carácter muy variado: <strong>de</strong>s<strong>de</strong> partir <strong>de</strong> un texto<br />

periodístico, publicitario o <strong>de</strong> cualquier otro tipo que cont<strong>en</strong>ga un refrán hasta p<strong>la</strong>ntear un <strong>de</strong>bate mediante<br />

<strong>la</strong> contraposición <strong>de</strong> proverbios <strong>de</strong> s<strong>en</strong>tido opuesto o <strong>la</strong> discusión <strong>de</strong> i<strong>de</strong>as polémicas expresadas<br />

<strong>en</strong> fórmu<strong>la</strong>s proverbiales, ejercicios <strong>de</strong> escritura a partir <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s, ejercicios <strong>de</strong> fonética. También se<br />

recurre a <strong>la</strong> comparación <strong>de</strong> algunos proverbios con los exist<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>la</strong> l<strong>en</strong>gua materna <strong>de</strong> los alumnos.<br />

Este ejercicio comparativo es el orig<strong>en</strong> <strong>de</strong>l pres<strong>en</strong>te estudio.<br />

No sabemos cuáles son los criterios que muev<strong>en</strong> a los autores <strong>de</strong> <strong>la</strong>s obras <strong>de</strong>stinadas al apr<strong>en</strong>dizaje<br />

<strong>de</strong>l <strong>inglés</strong> a escoger <strong>de</strong>terminados proverbios, pero <strong>la</strong> aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> estudios serios que establezcan el mínimum<br />

paremiológico <strong>inglés</strong>, hace que partamos <strong>de</strong> diez libros para configurar un corpus <strong>de</strong> unos cincu<strong>en</strong>ta<br />

proverbios. Las obras están <strong>de</strong>stinadas para ser utilizadas <strong>en</strong> el au<strong>la</strong> o para el trabajo individual<br />

<strong>de</strong>l estudiante que <strong>de</strong>see ampliar su vocabu<strong>la</strong>rio.<br />

La base para <strong>la</strong> comparación con el castel<strong>la</strong>no <strong>de</strong> esos cerca <strong>de</strong> cincu<strong>en</strong>ta proverbios ingleses, <strong>la</strong><br />

constituye <strong>la</strong> consulta <strong>de</strong> diversos diccionarios bilingües, estudios paremiológicos (<strong>inglés</strong>-castel<strong>la</strong>no) y<br />

colecciones plurilingües <strong>de</strong> proverbios, <strong>en</strong> los que aparece el castel<strong>la</strong>no y el <strong>inglés</strong>. En el caso <strong>de</strong>l catalán,<br />

el material <strong>de</strong> trabajo fundam<strong>en</strong>tal ha sido el diccionario bilingüe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Editorial Enciclopedia Cata<strong>la</strong>na<br />

(que, a difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> otras obras <strong>de</strong> este tipo, incluye proverbios y refranes) y el diccionario <strong>de</strong><br />

proverbios multilingüe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Editorial Sintes, único <strong>de</strong> los consultados que incluye los tres <strong>idiomas</strong>. Por<br />

lo tanto, <strong>en</strong> un número elevado <strong>de</strong> casos ha sido una <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> búsqueda <strong>de</strong> correspond<strong>en</strong>cias más que un<br />

análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s posibles versiones ofrecidas por estas dos obras. Por eso, merece <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a seña<strong>la</strong>r si <strong>la</strong><br />

correspond<strong>en</strong>cia cata<strong>la</strong>na aparece <strong>en</strong> estas obras.<br />

En cada <strong>en</strong>unciado estudiado se dan condiciones difer<strong>en</strong>tes: <strong>de</strong>s<strong>de</strong> número <strong>de</strong> libros que lo recoge,<br />

versiones, diccionarios <strong>de</strong> fraseologismos o <strong>de</strong> l<strong>en</strong>gua <strong>en</strong> los que aparece, posibles correspond<strong>en</strong>cias...<br />

No obstante, vamos a int<strong>en</strong>tar agruparlos grosso modo.<br />

I. El primer grupo, lo constituy<strong>en</strong> los proverbios con correspond<strong>en</strong>cia literal: •<br />

1. MI ihat gliners ¡s noi gold / All is noi go<strong>la</strong> tfua gliners.<br />

No es oro Iodo lo que reluce.<br />

No es (pos) or toi el/alió que lluu (E.C., Sintes).<br />

<strong>Paremia</strong>, 2: 1993. Madrid.


212 Merce<strong>de</strong>s Burrel Argüís<br />

2. B<strong>en</strong>er <strong>la</strong>te than never.<br />

Más vale tar<strong>de</strong> que nunca.<br />

Val mes Tara que mai (E.C.).<br />

3. Charay begins ai home.<br />

La caridad (bi<strong>en</strong> <strong>en</strong>t<strong>en</strong>dida) empieza por uno mismo / La caridad bi<strong>en</strong> ord<strong>en</strong>ada empieza por "uno mismo / La candad<br />

bi<strong>en</strong> <strong>en</strong>t<strong>en</strong>dida empieza por casa.<br />

La caríiat (b<strong>en</strong> <strong>en</strong>tesa) com<strong>en</strong>ta per un Tnateix.<br />

4. Don'[ ! Never look a gift-horse in the mouth,<br />

A caballo rega<strong>la</strong>do no le mires el di<strong>en</strong>te / A cabello rega<strong>la</strong>do no hay que mirarle el di<strong>en</strong>te.<br />

Mirar el d<strong>en</strong>iai d'un cavall rcga<strong>la</strong>t (E.C) / /. ca^all rega<strong>la</strong>t no li miris el d<strong>en</strong>tal (Sintes).<br />

5. One swallow doesn't make a summer i One swallow makes no summer / One swallow makes not a spring.<br />

Una golondrina no hace verano / Una golondrina no anuncia <strong>la</strong> primavera.<br />

. Una or<strong>en</strong>eía nofa esríu (E.C.)/ Una or<strong>en</strong>el<strong>la</strong> nafa esüit ni dues primavera / Una flor no fa primavera / Una flor no<br />

fa esttu (Sintes).<br />

6. Wh<strong>en</strong> ¡he cat's rnvay ¡he mice will/may p<strong>la</strong>y.<br />

Cuando el galo no está. Jos ratones bañan / Cuando el gato no está bañan los ratones / Vanse los gatos y <strong>en</strong>tiénd<strong>en</strong>se<br />

los ratos / Muér<strong>en</strong>se los gatos, regocíjanse los ratos.<br />

Quan el gal áorm, les rales boll<strong>en</strong>.<br />

Este primer grupo es el más fácil <strong>de</strong> <strong>en</strong>contrar y com<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> c<strong>la</strong>se: los proverbios coincid<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> forma<br />

y <strong>en</strong> el s<strong>en</strong>tido, y, a<strong>de</strong>más, son conocidos <strong>en</strong> los tres <strong>idiomas</strong>. El único inconv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te, aunque m<strong>en</strong>or,<br />

es <strong>la</strong> variedad <strong>de</strong> versiones que existe <strong>en</strong> algunos casos; a los alumnos, <strong>en</strong> principio, se les proporciona<br />

una so<strong>la</strong>.<br />

Por no alejamos <strong>de</strong>l concepto "correspond<strong>en</strong>cia literal" com<strong>en</strong>taremos aquí el caso singu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>:<br />

A rolling sione gathers no moss.<br />

*Piedra movediza nunca (el) moho <strong>la</strong> cobija.<br />

*Pedra rodo<strong>la</strong>díssa no cria molsa (E.C.)/ Pedro que es mou/rodo<strong>la</strong> no cria rovell (Sintes).<br />

Mi<strong>en</strong>tras que <strong>en</strong> <strong>inglés</strong> indica que qui<strong>en</strong> no se establece no prospera o no ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tajas <strong>de</strong> una vida<br />

ord<strong>en</strong>ada; <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no, el refrán fom<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> actividad como condición para prosperar. Consci<strong>en</strong>te <strong>de</strong><br />

esta difer<strong>en</strong>cia, Sánchez B<strong>en</strong>edito es el único que propone como equival<strong>en</strong>te <strong>la</strong> expresión "ser culillo <strong>de</strong><br />

mal asi<strong>en</strong>to" y aña<strong>de</strong> <strong>la</strong> explicación us que qui<strong>en</strong> no progresa económicam<strong>en</strong>te es porque no para <strong>en</strong><br />

ningún sitio. No obstante, también recoge <strong>la</strong> variante castel<strong>la</strong>na "La piedra movediza no cría moho".<br />

Por tanto, convi<strong>en</strong>e ser cuidadosos <strong>en</strong> <strong>la</strong> interpretación <strong>de</strong> este refrán <strong>en</strong> su contexto y contemp<strong>la</strong>rlo<br />

como un probable "falso amigo".<br />

El diccionario Larousse, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> ofrecer <strong>la</strong> correspond<strong>en</strong>cia literal, incluye el refrán castel<strong>la</strong>no<br />

*"Agua pasada no mueve molino <strong>de</strong> s<strong>en</strong>tido muy difer<strong>en</strong>te".<br />

u. El segundo grupo compr<strong>en</strong><strong>de</strong> aquellos proverbios que <strong>en</strong> los libros consultados reflejan <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> una correspond<strong>en</strong>cia conceptual comúnm<strong>en</strong>te aceptada:<br />

1. Every cloud has a silver lining.<br />

No hay mal que por bi<strong>en</strong> no v<strong>en</strong>ga.<br />

No hi ha mal que per be no vingiá (E.C.).<br />

2. lí'í an ill wind thaí blows nobody good,<br />

No hay mal que por bi<strong>en</strong> no v<strong>en</strong>ga.<br />

No hi ha mal que per be no vingul.<br />

3. Rome was noi biáll in a doy.<br />

No se ganó" Zamora <strong>en</strong> una hora.<br />

Roma no es vafer <strong>en</strong> un sol día (E.C).<br />

4. Once bin<strong>en</strong> fwice shy.<br />

El gato escaldado <strong>de</strong>l agua fría hoye.<br />

Gal escaldaí amb aigua ¡ebia <strong>en</strong> té prou.<br />

5. Two heads are better ihan one,<br />

Más v<strong>en</strong> cuatro ojos qne dos / Cuatro ojos v<strong>en</strong> más que dos.<br />

Mes val quaire ulls que dos (E.C) / Hí v<strong>en</strong><strong>en</strong> más quatre ulls que dos.<br />

Este último refrán hal<strong>la</strong> también su correspond<strong>en</strong>cia literal <strong>en</strong> Four eyes see morefbetter ihan one.


Paremiología contrasíiva <strong>en</strong> <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> <strong>idiomas</strong>... 213<br />

Observamos que los dos primeros emunciados ingleses <strong>de</strong> este grupo ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong>s mismas correspond<strong>en</strong>cias<br />

conceptuales <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no y catalán. Sin embargo, el primero Every cloud has a silver lining<br />

parece ser el preferido, si se parte <strong>de</strong>l castel<strong>la</strong>no.<br />

TTT, En ocasiones, como suce<strong>de</strong> con los ejemplos que integran el grupo sigui<strong>en</strong>te, existe una correspond<strong>en</strong>cia<br />

habitual <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no pero no <strong>en</strong> catalán, que pue<strong>de</strong> ser literal, como <strong>en</strong>:<br />

1. Strike while The iron ¡s hot.<br />

Al hierro cánd<strong>en</strong>le/cali<strong>en</strong>te batir <strong>de</strong> rep<strong>en</strong>te / Cuando el hierro está <strong>en</strong>c<strong>en</strong>dido, <strong>en</strong>tonces ha <strong>de</strong> ser batido.<br />

Qid nafa quanpoi, nofa quan vol I Qui poi i no vol, quan vol no poi. L'ocasió s'ha d 'a gafar pels cabells. Ara que<br />

n'hi ha, m<strong>en</strong>gem-ne. L'oportuniíai no sempre truca dos cops. Aprofitar l'ocasió (E.C.).<br />

O simplem<strong>en</strong>te conceptual:<br />

2. The earfy bird colches The worm.<br />

A qui<strong>en</strong> madruga Dios le ayuda.<br />

Qid s'atceca <strong>de</strong> matí pixa alia on vol (E.C.). Si <strong>de</strong>l día vols profii que no el irobi el sol al IHt,<br />

D'anar<strong>de</strong> bon morí ñinga no s'ha <strong>de</strong>p<strong>en</strong>edir (E.C.). De m<strong>en</strong>jar poc, par<strong>la</strong>rpoc i alcar-se <strong>de</strong> matíranga no s'ha <strong>de</strong><br />

p<strong>en</strong>edir. Qui malina fa fariña. El man es <strong>de</strong>is que matineg<strong>en</strong>. En ser <strong>de</strong> día ¡x <strong>de</strong>l ¡Ut i ríndras salut i prqfil.<br />

Por <strong>la</strong> variedad <strong>de</strong> posibilida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> catalán, vemos que esta l<strong>en</strong>gua coinci<strong>de</strong> con <strong>la</strong>s i<strong>de</strong>as expresadas<br />

<strong>en</strong> los proverbios ingleses y castel<strong>la</strong>nos, <strong>en</strong> lo que se refiere a aprovechar <strong>la</strong>s ocasiones y <strong>la</strong> conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> madrugar, o a ser el primero <strong>en</strong> hacer algo <strong>en</strong> su s<strong>en</strong>tido no literal, aunque no haya llegado a<br />

fraguar un refrán <strong>de</strong> uso tan g<strong>en</strong>eral como <strong>en</strong> <strong>la</strong>s otras dos l<strong>en</strong>guas.<br />

IV. En un caso suce<strong>de</strong> lo contrario, ya que <strong>en</strong>contramos una correspond<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> catalán y no <strong>en</strong><br />

castel<strong>la</strong>no:<br />

A bad tvorkman (always) b<strong>la</strong>mes his tools/A bad workman always finds faulí wiTh his íoolsf A bad Wokman quarrels<br />

with his tools.<br />

Nunca le faltan pretextos. Asirse <strong>de</strong> <strong>la</strong>s ramas. Lavan<strong>de</strong>ra ma<strong>la</strong> no <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra jamas bu<strong>en</strong>a.piedra. Muerte no v<strong>en</strong>ga<br />

que achaque no v<strong>en</strong>ga.<br />

A pages <strong>en</strong>darrerit cap anyada no !i es bona (E.C).<br />

Otros proverbios <strong>de</strong> significado parecido, aunque no tan ext<strong>en</strong>didos, son: Al malfeiner, cap feina no li<br />

va be. A un malfeiner, muda-li <strong>la</strong> feina que no hí ha cap que li vingui be. El refrán castel<strong>la</strong>no no es tan<br />

conocido ni usado como el <strong>inglés</strong> o el catalán (por recoger una actividad <strong>en</strong> <strong>de</strong>suso <strong>en</strong> <strong>la</strong> actualidad) por<br />

lo que sólo lo m<strong>en</strong>ciona uno <strong>de</strong> los traductores; no se trataría por tanto <strong>de</strong> un equival<strong>en</strong>te, pues, aunque<br />

recoge pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te el s<strong>en</strong>tido, incluso con una imag<strong>en</strong> literal más cercana que el catalán, no es tan conocido<br />

como éste.<br />

V. El grupo sigui<strong>en</strong>te abarca los proverbios a los que, aunque existe una correspond<strong>en</strong>cia, literal o<br />

conceptual más frecu<strong>en</strong>te, se suele añadir otra:<br />

1. A bird ín the hand is wonh fwo in The bush/ffying.<br />

Más vale (un) pájaro <strong>en</strong> mano que ci<strong>en</strong>to/buitre vo<strong>la</strong>ndo / El pájaro <strong>en</strong> <strong>la</strong> mano antes que ci<strong>en</strong>to vo<strong>la</strong>ndo. Más vale un<br />

toma que dos te daré.<br />

Mes val un ocell a <strong>la</strong> má que c<strong>en</strong>í a vo<strong>la</strong>r (E.C.) I Mes val un pardal a <strong>la</strong> ma que una perdiu <strong>en</strong> l'aíre /Val mes una<br />

alosa al pial que unaperdiu vo<strong>la</strong>ra / Val mes un tord a <strong>la</strong> ma que mil i cinc-c<strong>en</strong>is que vol<strong>en</strong>. Mes val un "le." que dos<br />

"tindrás" (E.C.)/ "le'n daré".<br />

2. Speech is silvern, sil<strong>en</strong>ce is gold<strong>en</strong>.<br />

En boca cerrada no <strong>en</strong>tran moscas. La pa<strong>la</strong>bra es <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ta, el sil<strong>en</strong>cio <strong>de</strong> oro.<br />

La parau<strong>la</strong> es arg<strong>en</strong>t pero el su<strong>en</strong>e! es or (E.C.). A boca <strong>la</strong>ncada no hi erar<strong>en</strong> masques.<br />

3. // never rains but iipours.<br />

Las <strong>de</strong>sgracias nunca vi<strong>en</strong><strong>en</strong> so<strong>la</strong>s. Más <strong>la</strong> expresión: llover sobre mojado.<br />

Sempre plou sobre mul<strong>la</strong>i (E.C.).<br />

4. More haste less speed.<br />

Vísteme <strong>de</strong>spacio que t<strong>en</strong>go / voy <strong>de</strong> prisa. El que mucho corre pronto para.<br />

Anem a poc a poc que tinc pressa.


214 Merce<strong>de</strong>s Burrel Argüís<br />

VI. Pue<strong>de</strong> ocurrir también que existan varias posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> correspond<strong>en</strong>cia, <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales una<br />

predomina:<br />

1. Binas of a feather flock together.<br />

Dios los cría y ellos se juntan. Todas <strong>la</strong>s aves con sus pares. Nunca falta un rolo para un <strong>de</strong>scosido. Yo como ti y tú<br />

como yo, el diablo nos juntó. Dime con qui<strong>en</strong> andas y le diré quién eres.<br />

Déu els cría i ells s'ajunitn (E.C.). Cada olleta té <strong>la</strong> seva tapadoreta.<br />

2. Oía ofsighl, ou¡ ofmind.<br />

Ojos que no v<strong>en</strong> corazón que no si<strong>en</strong>te. Tan lejos <strong>de</strong> ojo, tan lejos <strong>de</strong> corazón. La distancia es el olvido, A muertos y<br />

a idos no hay amigos. A espalda vuelta., memoria muerta.<br />

£7 que els ulh no veu<strong>en</strong>, el cor no <strong>en</strong> dol. "Fora <strong>de</strong> vista fora <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t" (E.C.).<br />

3. It's no use. crying over spíh milk.<br />

A lo hecho pecho. Lo hecho, hecho está. Agua pasada no mueve molino. No se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>sandar lo andado.<br />

Plorar quan no rd ha remei no serva*, <strong>de</strong> res (E.C.).<br />

4. Too many cooks spoíl the broth.<br />

Muchos componedores <strong>de</strong>scompon<strong>en</strong> <strong>la</strong> novia/ol<strong>la</strong>. Ol<strong>la</strong> <strong>de</strong> muchos, mal mejida y peor cocida. Muchas manos <strong>en</strong> un<br />

p<strong>la</strong>to hac<strong>en</strong> mucho garabato. Unos por otros y <strong>la</strong> casa sin barrer.<br />

Com mes son mes s'embauqu<strong>en</strong>,<br />

5. Nothing v<strong>en</strong>tare nothing gain.<br />

Qui<strong>en</strong> no se arriesga/av<strong>en</strong>tura no pasa/cruza <strong>la</strong> mar. Qui<strong>en</strong> no arrisca no aprisca / Qui<strong>en</strong> no se av<strong>en</strong>turó ni perdió ni<br />

ganó. Qui<strong>en</strong> no arriesga no gana nada.<br />

Qid no hi posa no hi tr<strong>en</strong>.<br />

6. Actions speak lou<strong>de</strong>r ¡han words.<br />

Obras son amores, que no bu<strong>en</strong>as razones. Dicho sin hecho no trae provecho. Pa<strong>la</strong>bras no, hechos sí.<br />

VIL Finalm<strong>en</strong>te el grupo más numeroso, lo constituye aquel <strong>en</strong> que, según el libro que el profesor<br />

quiera consultar, hal<strong>la</strong>rá correspond<strong>en</strong>cias conceptuales difer<strong>en</strong>tes, correspond<strong>en</strong>cias conceptuales con<br />

otro tipo <strong>de</strong> expresión fija o con explicaciones que le llev<strong>en</strong> a creer que realm<strong>en</strong>te no existe <strong>en</strong> su l<strong>en</strong>gua<br />

ningún refrán que recoja <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a expresada <strong>en</strong> el <strong>inglés</strong>. Entonces, se dan correspond<strong>en</strong>cias con<br />

proverbios, se busca otro tipo <strong>de</strong> cliché o se da una explicación.<br />

1. Look befare you leap.<br />

Antes <strong>de</strong> que te cases mira lo que haces. Mirar antes <strong>de</strong> saltar. Hombre prev<strong>en</strong>ido vale por dos.<br />

Abans <strong>de</strong> casar molt r'fa' has <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sar. Abans <strong>de</strong> dir que si pregunta-ho al coíd. "Abans <strong>de</strong>fer les coses s'hiha<strong>de</strong><br />

p<strong>en</strong>sar" (E.C.).<br />

2. Let sleeping dogs lie.<br />

No <strong>de</strong>spiertes al león dormido / No convi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>spertar al león que duerme / Al león que duerme que no lo <strong>de</strong>spiert<strong>en</strong>/<br />

No hay que <strong>de</strong>spertar al perro que duerme. No hay que buscar tres pies al gato. Mas vale no m<strong>en</strong>eallo / Es mejor no<br />

m<strong>en</strong>eallo.<br />

"Val mes que ho <strong>de</strong>ixem estar" (E.C.). "Matem-ho" (E.C.).<br />

3. Don't count your chick<strong>en</strong>s befare they are hatched.<br />

No hagas <strong>la</strong>s cu<strong>en</strong>tas <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechera / Es el cu<strong>en</strong>to <strong>de</strong> k lechera. No v<strong>en</strong>das <strong>la</strong> piel <strong>de</strong>l oso antes <strong>de</strong> haberlo cazado/ No<br />

hay que v<strong>en</strong><strong>de</strong>r k piel <strong>de</strong>l oso antes <strong>de</strong> haberlo cazado. De k mano a k boca se pier<strong>de</strong> <strong>la</strong> sopa. Hijo no t<strong>en</strong>emos y<br />

nombre le ponemos. No ha sembrado los melones y se come los cerones. No hay mujer tan <strong>la</strong>dina que cu<strong>en</strong>te los<br />

huevos <strong>en</strong> el culo <strong>de</strong> k gallina / No hay que contar con el huevo antes <strong>de</strong> poner <strong>la</strong> gallina. Comerse los huevos antes<br />

<strong>de</strong> poner k gallina. Tragarse k tortil<strong>la</strong> sin t<strong>en</strong>er los huevos.<br />

No diguis cigrófins que siguí al sarro (E.C.).<br />

4. Make hay while the sun shínes.<br />

Al hierro cali<strong>en</strong>te batir <strong>de</strong> rep<strong>en</strong>te / Hay que machacar el hierro mi<strong>en</strong>tras está cali<strong>en</strong>te. A <strong>la</strong> ocasión k pintan calva. Si<br />

te dan el anillo pon el <strong>de</strong>dillo. Hacer su agosto. Coger ks cosas <strong>en</strong> cali<strong>en</strong>te. Mi<strong>en</strong>tras hace calor se pe<strong>la</strong>n los árboles.<br />

Aprofttar l'ocasió (E.C.). "Cal aprofitar l'ocasió quan es pres<strong>en</strong>ta"-(Sintes).<br />

5. Necessity is the mother ofinv<strong>en</strong>üon.<br />

La necesidad hace maestro. La necesidad aguza el ing<strong>en</strong>io. El hambre aguza el ing<strong>en</strong>io. La necesidad estimu<strong>la</strong> <strong>la</strong><br />

inv<strong>en</strong>ción. Hombre pobre todo es trazas. No hay mejor maestro que k necesidad.<br />

La necessitat es <strong>la</strong> Tnare <strong>de</strong> <strong>la</strong> industria (E.C.), La necessitat esperona l'ingerd (Sintes).<br />

6. Blood is trdcker Than water.<br />

La sangre es más espesa que el océano. La voz <strong>de</strong> k sangre. La sangre tira. Lo primero es <strong>la</strong> familia. Son muy fuertes<br />

los <strong>la</strong>zos <strong>de</strong> par<strong>en</strong>tesco.<br />

Mes corre una gota <strong>de</strong> sang que un ñu d'aigua (E.C.). La sang no es torna aiguaf La sang mai se torna aiguaf La<br />

sang bona no torna aigua. On no .hi ha sang, botifarres no s'hifan. La sang sempre tira.<br />

7. A stitch in time saves rdne.<br />

Una puntada a tiempo ahorra ci<strong>en</strong>to / Una puntada a tiempo vale más que un remi<strong>en</strong>do / Un remi<strong>en</strong>do a tiempo aberra<br />

ci<strong>en</strong>to. "Es mejor hacerlo ahora para evitar mayores dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong>spués".<br />

Un puní a tetnps n'esialvia c<strong>en</strong>t (E.C.). Val mes prev<strong>en</strong>ir que curar (E.C.).<br />

8. One good tum <strong>de</strong>sertes another.<br />

Amor con amor se paga / Favor con favor se paga / Un favor se paga con otro. Una bu<strong>en</strong>a acción merece recomp<strong>en</strong>sa.<br />

Una bu<strong>en</strong>a obra se paga con otra.<br />

Tal faros ¡al Trabarás (E.C.). Amor amb amor es paga.


Paremiología contrasüva <strong>en</strong> <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> <strong>idiomas</strong>... 215<br />

La Enciclopedia Cata<strong>la</strong>na advierte -y es <strong>la</strong> única vez que lo hace- que se trata <strong>de</strong> un coloquialismo.<br />

9. Beaiay lies/is in ihe. eye ofihe behol<strong>de</strong>r.<br />

Feo ama, hermoso le parece / Qui<strong>en</strong> feo ama hermoso le parece. Sobre gustos no hay nada escrito. La belleza es<br />

subjetiva.<br />

La belleza es per a qiü <strong>la</strong> sap vture (E.C.).<br />

10. Practice makes perfect,<br />

La práctica / El uso / El ejercicio hace maestro. La experi<strong>en</strong>cia madre es <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia. En el arado se hace el buey.<br />

Se apr<strong>en</strong><strong>de</strong> con <strong>la</strong> práctica. La práctica lo es todo. Machacando se apr<strong>en</strong><strong>de</strong> el oficio.<br />

La práctica hoja toi (E.C.). L'oficífa el mestre (E.C.). Fem i <strong>de</strong>sf<strong>en</strong>t esfa l'apr<strong>en</strong><strong>en</strong>t.<br />

11. Beggars cannot be choosers.<br />

A bu<strong>en</strong> hambre no hay pan duro. A caballo rega<strong>la</strong>do no le mires el di<strong>en</strong>te. El que se convida fácil es <strong>de</strong> arfar. Qui<strong>en</strong><br />

pi<strong>de</strong> no escoge. A qui<strong>en</strong> dan no escoge. Los pobres no escog<strong>en</strong>.<br />

Qid pído<strong>la</strong> no pal triar fin c<strong>en</strong>san coniexts) i <strong>en</strong>cara gra<strong>de</strong>s (E.C.).<br />

12. One man 's meat is another man 's poison.<br />

Sobre gustos no hay nada escrito. Lo que para uno es bu<strong>en</strong>o para otro es v<strong>en</strong><strong>en</strong>o. Con lo que sana el hígado, <strong>en</strong>ferma<br />

<strong>la</strong> bolsa. Con lo que Sancho sana, Domingo adolece. Lo que es bu<strong>en</strong>o para unos es malo para otros.<br />

El que uns cura, a akres ma<strong>la</strong>,<br />

El s<strong>en</strong>tido que expresa este último proverbio <strong>inglés</strong> se refiere tanto al gusto como a lo saludable, por lo<br />

que "Sobre gustos no hay nada escrito" sería válido según qué contextos.<br />

13. No news is good news.<br />

Sin noticias, bu<strong>en</strong>as noticias. Falta <strong>de</strong> noticias, albricias. Ninguna nueva, bu<strong>en</strong>as nuevas. Las ma<strong>la</strong>s noticias llegan <strong>la</strong>s<br />

primeras. Si no hay noticias es que todo va bi<strong>en</strong>. Falta <strong>de</strong> noticias, bu<strong>en</strong>a señal.<br />

S<strong>en</strong>se noves, bones noves. Qaan no hi ha noticies es un bon s<strong>en</strong>yal (E1C.).<br />

14. He whopays thepipercan cali /calis the tune.<br />

Qci<strong>en</strong> paga manda. Manda el que paga. El que paga ti<strong>en</strong>e <strong>de</strong>recho a escoger ¡Para eso pagol<br />

Qid paga mana.<br />

15. A miss is as good as a rrdle.<br />

Por un c<strong>la</strong>vo se pier<strong>de</strong> una herradura. Lo mismo da librarse /-f fal<strong>la</strong>r por poco que por mucho. El caso es que así ha<br />

sido. Para el caso es lo mismo.<br />

Tara es eqidvocar-se. <strong>de</strong> poc com <strong>de</strong> molí (E.C,).<br />

16. Grear minas think alike.<br />

Los gran<strong>de</strong>s ing<strong>en</strong>ios se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> los gran<strong>de</strong>s p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>tos. Los sabios pi<strong>en</strong>san !o mismo.<br />

Tots els savis p<strong>en</strong>s<strong>en</strong> igual (E.C.).<br />

17. Ifatfirsiyou don't succeea, try, try again.<br />

Alcanza el que no se cansa. Con paci<strong>en</strong>cia se gana el cielo. La perseverancia es madre <strong>de</strong> <strong>la</strong> sabiduría. Qui<strong>en</strong> porfía<br />

caza. Constancia quier<strong>en</strong> <strong>la</strong>s cosas.<br />

En este último caso., nos sorpr<strong>en</strong><strong>de</strong> que nadie haya propuesto "Qui<strong>en</strong> <strong>la</strong> sigue <strong>la</strong> consigue" o "El<br />

que <strong>la</strong> sigue <strong>la</strong> mata".<br />

18. Many hands make. lighi work.<br />

La unión hace <strong>la</strong> fuerza. Muchas bocas vacían el p<strong>la</strong>tón. Muchas manos hac<strong>en</strong> ligero el trabajo.<br />

19. Don 't cross the bridge lili you come lo ir.<br />

No te pongas el parche antes <strong>de</strong> que salga el grano. No hacer algo antes <strong>de</strong> tiempo, hacerlo <strong>en</strong> su mom<strong>en</strong>to oportuno.<br />

20. Honesiy is ihe best policy.<br />

La honra<strong>de</strong>z es el mejor capital.<br />

Este último grupo, lo hemos ord<strong>en</strong>ado <strong>de</strong> acuerdo con el número <strong>de</strong> libros que recogían los proverbios,<br />

llegando a He who hesitóles is losí, que sólo m<strong>en</strong>ciona Merino pero sin ofrecer una versión <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no.<br />

También a este último grupo pert<strong>en</strong>ece:<br />

21. Easier said ihan done.<br />

Es muy fácil <strong>de</strong> <strong>de</strong>cir. Es más fácil <strong>de</strong>cirlo que hacerlo. ¡Qué fácilm<strong>en</strong>te que hab<strong>la</strong> Vd.!<br />

*Tal da talfet. Mol<strong>la</strong> ¡l<strong>en</strong>gua poque mans. Moltes páranles paques obres.<br />

La peculiaridad <strong>de</strong> este <strong>en</strong>unciado resi<strong>de</strong> <strong>en</strong> que conti<strong>en</strong>e un proverbio <strong>de</strong> s<strong>en</strong>tido opuesto. NO creemos<br />

que Easier said ihan done pueda significar Tal dil tal f el.<br />

T<strong>en</strong>emos un ejemplo <strong>de</strong> correspond<strong>en</strong>cia con una frase proverbial:


216 Merce<strong>de</strong>s Burrel Argüís<br />

Practise whai you preach.<br />

Practicar con el ejemplo.<br />

Practicar amb Vexcmple.<br />

También <strong>en</strong> <strong>inglés</strong> se usa como frase proverbial: lo practise what one preaches.<br />

El primer problema que se le p<strong>la</strong>ntea al profesor es <strong>la</strong> elección <strong>de</strong> los proverbios que <strong>de</strong>be <strong>en</strong>señar,<br />

pues ni los diccionarios bilingües, ni <strong>la</strong>s obras <strong>de</strong> consulta, ni los libros <strong>de</strong> fraseologismos españoles e<br />

ingleses coincid<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> popu<strong>la</strong>ridad <strong>de</strong> estos cincu<strong>en</strong>ta proverbios. No todos registran los mismos <strong>en</strong>unciados.<br />

En el caso <strong>de</strong> los diccionarios <strong>de</strong> proverbios plurilingües, esto se justifica por <strong>la</strong> l<strong>en</strong>gua <strong>de</strong> partida<br />

<strong>de</strong> cada diccionario: Arthaber (1972), italiano; Sintes (54), castel<strong>la</strong>no; ILg (1960), francés. También<br />

se aprecia esta dis<strong>en</strong>sión <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> selección hecha por los autores <strong>de</strong> los manuales <strong>de</strong> l<strong>en</strong>gua y <strong>la</strong> que<br />

haría el profesor o el lexicólogo -para su inclusión <strong>en</strong> un diccionario.<br />

Uno <strong>de</strong> los ejemplos más evid<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> ello es el <strong>de</strong> <strong>la</strong> frase Abs<strong>en</strong>ce makes the hean grow fon<strong>de</strong>r<br />

(que ti<strong>en</strong>e su orig<strong>en</strong> <strong>en</strong> una canción, pero que está recogida por los diccionarios <strong>de</strong> proverbios monolingües).<br />

Es uno <strong>de</strong> los preferidos <strong>de</strong> los libros <strong>de</strong> <strong>inglés</strong>, pues aparece <strong>en</strong> seis <strong>de</strong> los diez libros consultados;<br />

sin embargo, ningún diccionario bilingüe lo recoge y sólo uno <strong>de</strong> los libros <strong>de</strong> fraseologismos lo<br />

explica: "<strong>la</strong> aus<strong>en</strong>cia aviva el amor".<br />

Los que incluy<strong>en</strong> un proverbio <strong>de</strong>terminado tampoco coincid<strong>en</strong> muchas veces <strong>en</strong> <strong>la</strong> elección <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

posibles variantes: <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> Arthaber y Sintes, es manifiesto, sin necesidad <strong>de</strong> consultar <strong>la</strong>s obras<br />

que han utilizado como refer<strong>en</strong>cia, que se trata <strong>de</strong> versiones muy antiguas.<br />

Continuando con <strong>la</strong>s discrepancias observadas, tampoco suel<strong>en</strong> <strong>en</strong>contrar los autores <strong>la</strong> misma correspond<strong>en</strong>cia<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> otra l<strong>en</strong>gua y, a veces, dan s<strong>en</strong>tidos muy distintos al <strong>de</strong>l proverbio original. También,<br />

y a pesar <strong>de</strong>l reducido número <strong>de</strong> proverbios estudiados, se dan casos <strong>de</strong> sinonimia (Every cloud<br />

has a silver lining y It's an ill wind that blows nobody good, Slrike while the iron is hot y Make hay<br />

while the sun shines) y antonimia (He who hesitóles is lost, Look befare you leap, Nothing vemure,<br />

nothing gain; Abs<strong>en</strong>ce makes the hean grow fon<strong>de</strong>r, Out ofsight, oía ofmind; Too marzy cooks spoil<br />

the broth, Many hands make light work). La sinonimia da lugar a cruce <strong>de</strong> correspond<strong>en</strong>cias.<br />

Merece <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a com<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> homonimia exist<strong>en</strong>te <strong>en</strong> Still waíers run <strong>de</strong>ep, cuyo s<strong>en</strong>tido más frecu<strong>en</strong>te<br />

es el que trata <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas poco hab<strong>la</strong>doras pero que son gran<strong>de</strong>s p<strong>en</strong>sadores, o simplem<strong>en</strong>te<br />

a personas más reflexivas <strong>de</strong> lo que apar<strong>en</strong>tan. Sin embargo, sólo uno <strong>de</strong> los libros <strong>de</strong> fraseologismos<br />

recoge este s<strong>en</strong>tido y, a<strong>de</strong>más, <strong>en</strong> segundo lugar: "Su apari<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>gaña. Sabe más <strong>de</strong> lo que parece". El<br />

segundo s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong>l proverbio seña<strong>la</strong>do por Brewer es algo muy concreto, alu<strong>de</strong> a que los conspiradores<br />

sil<strong>en</strong>ciosos son los más peligrosos. El tercer s<strong>en</strong>tido, lo expresa mediante el proverbio Barking dogs<br />

seldom hite y, finalm<strong>en</strong>te, el cuarto s<strong>en</strong>tido es el preferido por todos los traductores cuando ofrec<strong>en</strong><br />

como correspond<strong>en</strong>cias: "Del agua mansa me libre Dios, que <strong>de</strong> <strong>la</strong> brava me libro yo / Del agua mansa<br />

te guarda"; "Don<strong>de</strong> va más hondo el río hace m<strong>en</strong>os ruido"; "Agua que corre sil<strong>en</strong>ciosa agua agua peligrosa"<br />

. Pero el traductor <strong>de</strong>l Collins y el <strong>de</strong> <strong>la</strong> Enciclopedia Cata<strong>la</strong>na añad<strong>en</strong> otro s<strong>en</strong>tido y coincid<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> traducirlo por "La procesión va por d<strong>en</strong>tro" y La processó va per dins respectivam<strong>en</strong>te. No sabemos<br />

si ésta es su interpretación <strong>de</strong>l proverbio, con el posible s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong> que qui<strong>en</strong>es no <strong>de</strong>jan ver sus s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>tos<br />

son capaces <strong>de</strong> s<strong>en</strong>tir gran<strong>de</strong>s emociones.<br />

Ninguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s expresiones castel<strong>la</strong>nas anteriores reflejarían el único s<strong>en</strong>tido que recoge el Concise<br />

Oxford Dictionajy of Proverbs: "Now commonly used to assert that a p<strong>la</strong>cid exterior hi<strong>de</strong>s a passionate<br />

nature". El P<strong>en</strong>guin Dictionary of Proverbs, que no da <strong>de</strong>finiciones <strong>de</strong>l s<strong>en</strong>tido, lo agrupa con: He that<br />

is sil<strong>en</strong>t-gathers stones; Beware of a sil<strong>en</strong>t man and still waters; From a cholerío man withdraw a little;<br />

from him that says nothingfor ever y Dumb dogs are dangerous.<br />

Otro caso curioso es <strong>la</strong> traducción que da Sánchez B<strong>en</strong>edito, por lo g<strong>en</strong>eral el mejor traductor <strong>de</strong><br />

todos, a First come first served: "Se at<strong>en</strong><strong>de</strong>rá por ord<strong>en</strong> <strong>de</strong> llegada". El proverbio se convierte <strong>en</strong> un<br />

cartel que podríamos colgar <strong>en</strong> algún establecimi<strong>en</strong>to abierto al público. El resto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s versiones son<br />

variadas: "Qui<strong>en</strong> primero vi<strong>en</strong>e primero ti<strong>en</strong>e / Qui<strong>en</strong> primero vi<strong>en</strong>e, primero muele". "El que se a<strong>de</strong><strong>la</strong>nta<br />

nunca pier<strong>de</strong>". "El que primero llegó (ése) <strong>la</strong> calza". "El primer v<strong>en</strong>ido, primer servido" y A "A<br />

qui<strong>en</strong> madruga, Dios le ayuda".<br />

A pesar <strong>de</strong> los resultados ofrecidos por los expertos, <strong>la</strong> comparación <strong>de</strong> proverbios <strong>en</strong> c<strong>la</strong>se no<br />

p<strong>la</strong>ntea los mismos riesgos que una reunión <strong>de</strong> expertos <strong>en</strong> lo que respecta a <strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong> correspon-


Paremiología <strong>contrastiva</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> <strong>idiomas</strong>... 217<br />

d<strong>en</strong>cias. Sí que da lugar a <strong>la</strong> controversia <strong>la</strong> discusión <strong>de</strong>l s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong> los refranes <strong>en</strong> <strong>la</strong> l<strong>en</strong>gua propia.<br />

No obstante, todo lo que suponga el intercambio <strong>de</strong> maneras <strong>de</strong> vívir <strong>la</strong> l<strong>en</strong>gua resulta sin duda tan <strong>en</strong>riquecedor<br />

como int<strong>en</strong>tar averiguar el porqué <strong>de</strong> todas <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias como <strong>la</strong>s recogidas aquí <strong>en</strong>tre unas<br />

opciones u otras, como transmitir los proverbios <strong>de</strong> una l<strong>en</strong>gua a otra.<br />

REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS<br />

ALLSOP, J.; WOODS, L. (1990): Making S<strong>en</strong>se ofldioms. London: Cassell.<br />

APPLEBEE, J.; RUSH, A.(1992): Help with Idioms. Oxford: Heinemann International.<br />

ARTHABER, A. (1972): Dizionario compáralo di proverbi e modiproverbiali in s<strong>en</strong>e lingue: italiana,<br />

<strong>la</strong>tina Jrancese, spagno<strong>la</strong>, te<strong>de</strong>sca, inglese greca antica. Mi<strong>la</strong>no: Ulrico Hoepli.<br />

Brewer's Dictionary of Phrase and Pable (1981). 2a edición, revisada, <strong>de</strong> <strong>la</strong> edición c<strong>en</strong>t<strong>en</strong>aria <strong>de</strong><br />

1981. Londres: Cassell Ltd.<br />

CAMPOS, J. G.; BARELLA, A. (1993): Diccionario <strong>de</strong> refranes. Madrid: Espasa-Calpe.<br />

CLAY, C.; MARTTNELL, E. (1988): Fraseología español-<strong>inglés</strong>. D<strong>en</strong>ominaciones re<strong>la</strong>tivas al cuerpo<br />

humano. Barcelona: Promociones y publicaciones universitarias S.A.<br />

CONGA, M. (1988): Refranys cata<strong>la</strong>ns. Val<strong>en</strong>cia: Tres i Quatre. Col. L'estel.<br />

The Cond.se Oxford Dictionary ofProverbs (1982). Oxford: Oxford University Press.<br />

COLLINS INGLÉS (1987): Diccionario Español-Inglés, Inglés-Español. Barcelona: Grijalbo.<br />

DONY, Y. (1951): Léxico <strong>de</strong>l l<strong>en</strong>guaje figurado. Bu<strong>en</strong>os Aires: <strong>de</strong> Brower.<br />

Diccionari Anglés-Catalá (1983). Barcelona: Enciclopedia Cata<strong>la</strong>na.<br />

Diccionario <strong>de</strong> aforismos y refranes (1a ed. 1954, 5a ed. 1982). Barcelona: Editorial Sintes.<br />

GIMENO, I. (1989): Llibre <strong>de</strong>is refranys cata<strong>la</strong>ns. Barcelona.<br />

GLUSKI, J. (1971): Proverbs, A Comparative Book ofEnglish, Fr<strong>en</strong>ch, Germán, Italian, Spanish and<br />

Russian Proverbs with a Latín App<strong>en</strong>dix. Amsterdam: Elsevier Publishing Company.<br />

GUITER, H. (1969): Proverbes et Dictons Cata<strong>la</strong>ns. Les Hautes P<strong>la</strong>ines <strong>de</strong> Mane, Forcalquier, Haute<br />

Prov<strong>en</strong>ce: Robert Morel Editeur France.<br />

HOWARD-WILLIAMS, D.; HERD, C. (1989): Word Games withEnglish. Oxford: Heinemann International.<br />

ILG, G. (1960): Proverbes frangais suivis <strong>de</strong>s équival<strong>en</strong>ts <strong>en</strong> allemand, ang<strong>la</strong>is, espagnol, itali<strong>en</strong>, néer<strong>la</strong>ndais.<br />

Amsterdam: Elsevier Publisbing Company.<br />

LAROUSSE (1983): Gran diccionario Español-Inglés, Inglés-Español. México: Ediciones Larousse,<br />

1983.<br />

LOPEZ-GUINDAL, A. (1993): "EFL c<strong>la</strong>ssroom activities with proverbs", APAC ofnews, No. 16-17,<br />

pp. 31-34.<br />

MERINO, J.; PARKER, K. (1991): Refranes Ingleses para estudiantes <strong>de</strong> <strong>inglés</strong> (Con notas y ejercicios).<br />

Madrid: Editorial Anglo-Didáctica.<br />

MEEDER, W. (1993): Proverbs are never out ofSeason. Popu<strong>la</strong>r Wisdom in the Mo<strong>de</strong>rn Age. Oxford:<br />

Oxford University Press.<br />

The P<strong>en</strong>guin Dictionary ofProverbs (1983). London, P<strong>en</strong>guin Books.<br />

PERMIAKOV, G. L. (1982); "Kvoprosu o russkom paremlologicheskom minimume" ("Sobre el mínimum<br />

paremiológico ruso") <strong>en</strong> WAA Slovari i lingvostranoved<strong>en</strong>ie Moscú: Ed. Russki yazyk,<br />

1982, pp. 131-137.<br />

— (1984): "On Paremiological Homonymy and Synonymy", traducido por J.N. Fillipov, adaptado,<br />

Kodicas/ Co<strong>de</strong>. Ars Semeiotica, Vol. 7, No.3/4 . Tübing<strong>en</strong>: Gunter Narr Ver<strong>la</strong>g.<br />

SÁNCHEZ BENEDITO, F. (1986): Diccionario conciso <strong>de</strong> modismos <strong>inglés</strong>-español-<strong>inglés</strong>. Madrid:<br />

Alhambra, 1986.<br />

SFJDL, J. (1982): Idioms in Practice. Oxford: Oxford University Press.<br />

THOMAS, B. J. (1991): Advanced Vocabu<strong>la</strong>ry and Idiom. Hong Kong: Nelson.<br />

UR, P.; WRIGHT, A. (1992): Five-minule Activities. Cambridge: Cambridge University Press.<br />

WATCYN-JONES, P. (1991): Testyour Vocabu<strong>la</strong>ry 5. London: P<strong>en</strong>guin English.<br />

WATSON, D. (1991): Practising Idioms. Hong-Kong: Nelson.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!