Denbora eta egia Kojèveren gogoetan Jakintza-arloa ... - Euskara

zakur biziduna ez den zerbait da, eta zakur bizidunarekin kanpoko errealitate batekin
bezala erlazionatzen da. Kojèveren esanetan, “zakur” izen abstraktua, zakur enpirikoa
esentzialki hilkorra izateak ahalbidetzen du, zakurra bere bizialdiko une bakoitzean
hiltzeak. Hain zuzen ere, une oro hiltzen ari den zakurra da denboran dirauen zakurra,
orainaldian hiltzen ari, iraganean amiltzeko.
Hortaz: Aristotelesentzat bada zakur adiera, zakur erreal eternala badagoelako,
hots, “zakur” espeziea, beti orainaldian dagoena; Kojèveren iritziz, aldiz, bada zakur
adiera, zakur erreala denboran dagoelako, esentzialki delako hilkorra, une oro ari baita
suntsitzen; eta adiera bera da hain zuzen ere errealitate espazial horren suntsitzearen
etengabeko oraina, eta suntsitze horixe bera da denbora.
Bestalde, Kojèverentzat adiera dirauen zerbait da (nahi baldin bada “eternalki”;
baina zentzu honetan: denborak diraueino). Hori bai, zakur adierak baino ez dirau
(adierak, hots, zakur errealaren denborazko suntsipenak): izan ere, suntsitze horrek
denborak adina irauten baitu, denbora berez ez baita suntsitze hori baizik; Aristotelesek
dioenez, berriz, zakur erreala da dirauena, eternalki gainera, betiereko itzulera baitago;
beraz, espezie gisa bederen iraungo du. Horrexegatik azal dezake Kojèvek
Aristotelesenean azalgaitz dena, alegia, mamut esentziaren iraupena, gizakiongan,
galduriko espezie batena izan arren. Are gehiago, gizakiok baditugu fosilik gabeko
izakien adierak. 141
Kojèvek nabaritzen duenez, hortaz, “zakur” hitzean zakur erreala hilda dago.
Zakurra eternala balitz, denboraz at existituko balitz, edo denborarik gabe, zakur adiera
ez legoke zakur errealaz berex. Zakur esentziaren existentzia enpirikoa zakur biziduna
litzateke, ez “zakur” hitza (pentsatua edo esana). Beraz, ez legoke mintzorik (logos)
mundu errealean; eta enpirikoki existitzen den mintzoa gizakiarena bakarrik denez gero,
ez legoke orduan gizakirik munduan. Egia dioen mintzoa sentipenezko kokagunetik
ateratzen da, baina atera daiteke soilik hemengo kokagunea, hauxe da, izaki espaziala,
denborazkoa ere badelako, iraganean suntsitzen delako. Eta iraganean desagertzen den
errealitateak mintzo legez dirau, jadanik errealitate sentipenezkorik gabe, orainaldian.
104