04.05.2013 Views

Denbora eta egia Kojèveren gogoetan Jakintza-arloa ... - Euskara

Denbora eta egia Kojèveren gogoetan Jakintza-arloa ... - Euskara

Denbora eta egia Kojèveren gogoetan Jakintza-arloa ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1-f-5: Hegel: natura ere dialektikoa da; Kojève: ez da<br />

Bukatzeko, Kojèvek Hegeli argi egiten dion kritika bakarr<strong>eta</strong>ko bat azalduko<br />

dugu. Kojèvek dioenez, izan ere, aurrekoa <strong>egia</strong> bada, hots, natura soilik espazio baldin<br />

bada, <strong>eta</strong> ez denbora, ezinezkoa ote da naturari buruzko giza ulerkuntza? Zehazki hitz<br />

eginez gero, denbora dagoenean ezagutuko genuke bakarrik. Honela historia besterik ez<br />

genuke geureganatuko ideien bitartez. Azken batean, historia da dialektikoki uler<br />

dezakeguna, <strong>eta</strong>, gizaki garen heinean, ezagutzera behartuak gaudena.<br />

Zehazki hitz egitera. Ordea, hemen datza, <strong>Kojèveren</strong> esan<strong>eta</strong>n, Hegelen errore<br />

nagusia naturaz ari dela.<br />

Alde batetik, Hegelek dio natura ez dela espazio baizik. Bestetik, berriz, esaten<br />

du bizitza biologikoa fenomeno denborazkoa dela. Hemendik ateratzen du Hegelek<br />

ondorio gisa bizitza (Leben) espirituaren (Geist) agerpidea dela.<br />

Baina orobat dio Hegelek, <strong>eta</strong> aurrenekoa da zehazki azaltzen, bizimodu<br />

ben<strong>eta</strong>n gizatiarra, natura bizitzaren ezeztapenaren bitartez ager daitekeela soilik:<br />

oraindik gizaki-gai huts baino ez denak geroago bere gizatasuna aitor <strong>eta</strong> onar dezaten<br />

ezinbesteko du bizitza hiltzerainoko borrokan arriskatzea. Hau da Leben <strong>eta</strong> Geist-en<br />

arteko aurkakotasunaren oinarria. Ordea, dio Kojèvek, oposizio hau ben<strong>eta</strong>koa baldin<br />

bada, bizitza ezin daiteke historikoa izan. Ez dago, beraz, dialektika biologikorik;<br />

ondorioz, ez dago bizitzari buruzko ulerkuntza kontzeptuzkorik.<br />

Baina Hegelek ulerkuntza hau badela aldarrikatzen du. Schellingi jarraiki<br />

biologia dialektikoa irudikatzen du, <strong>eta</strong> Fenomenologia-ko kapitulu batean (V.A.) berau<br />

azaltzen ahalegintzen da. Egia da azpimarratzen duela ezinezkoa dela errealitate<br />

bizigabearen ulerkuntza kontzeptuzkoa. Eta hemendik ondorio bezala ateratzen du ...<br />

mundua izaki biziduna dela! Hauxe da, Kojèvek dioenez, Hegelen natura filosofía<br />

absurdoaren jatorria, Newtonen aurkako kritika zentzugabeena, Hegelen beraren fisika<br />

55

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!