cycluS / cyclE BIlly WIldER - Cinematek

cycluS / cyclE
1962
nl/ Wat was er in de Belgische bioscopen te zien
een halve eeuw geleden? Hoeveel van de staat van
de wereld sijpelt door via droomfabrieken en filmauteurs?
CINEMATEK schuimde een jaar Belgische
filmvertoningen af en presenteert een selectie.
fr/ Qu'y avait-il à l'affiche des cinémas de Belgique
il y a 50 ans ? Quel monde nous vendaient l'usine
à rêve hollywoodienne et les auteurs ? CINEMATEK
a sélectionné quelques films importants de l'année
1962.
nl/ In 1962 gingen we van de naoorlogse
periode over naar de koude
oorlog. Het was het jaar van de terechtstelling
van Adolf Eichmann en
het begin van de blokkade van Cuba.
Ondertussen keken wij in groten getale
naar The longest day en The
guns of Navarone, The Manchurian
candidate en Dr. No.
Na een slepende bendeoorlog tussen
Siciliaanse maffiafamilies wordt
in Italië een parlementaire comissie
opgericht om de activiteiten van de
maffia te onderzoeken. In onze bioscopen
draait Un uomo da bruciare,
eerste film van de Taviani's, samen
met Valentino Orsini. En nog
een Siciliaans verhaal: Francesco
Rosi's Salvatore Giuliano. Eveneens
uit Italië, waar echtscheiding nog illegaal
is, maar het levensgevoel
niet minder modern, bereiken ons
Divorzio all'italiana en L'eclisse.
Ondertussen spoort in de V.S. Helen
Gurley Brown, in het later verfilmde
Sex and the single girl, vrouwen aan
tot financiële zelfstandigheid en seksuele
relaties voor en zonder huwelijk.
Wij kijken naar Les liaisons dangereuses
en Jules et Jim. Françoise
Hardy zingt Tout les garçons et les
filles, Godard toont ons Vivre sa vie
en James Mason begeert Kubricks
Lolita. Ondertussen laat Anthony
Burgess in A clockwork orange de
wereld kennismaken met 'ultrageweldadige'
sociopaath Alex, die in psychotherapie
ontdaan zou worden van
zijn liefde voor muziek. De aandacht
voor mentale aandoeningen flakkert
op in de jaren 60 (samen met de antipsychiatrie).
Dat merken we in film
en literatuur: in 1962 publiceert Ken
Kesey One flew over the cuckoo's
nest en verschijnen Sasom i en spegel
en Splendor in the grass. Ook rassenkwesties
staan volop in de schijnwerpers,
want datzelfde jaar wordt
Nelson Mandela gearresteerd, veroordeeld
en opgesloten en schrijft
James Meredith zich, onder bescherming
van de Nationale Garde, als eerste
zwarte student in aan Ole Miss
University. Gregory Peck krijgt een
oscar voor zijn vertolking in To kill a
mockingbird. 1962 is een bewogen
jaar, waarin Frankrijk 123 jaar Algerijns
bewind eindigt, Paus Johannes XXIII
het Tweede Vaticaans Concilie opent,
Bob Dylan voor het eerst Blowin' in
the wind zingt, Elvis acteert in Follow
that dream, maar vooral The King
is op de radio met Return to sender,
Marilyn Monroe sterft, de eerste
Amerikaan in een baan om de aarde
wordt gebracht, de slavernij wordt afgeschaft
in Saoedie-Arabië, enzoverder,
enzoverder. Ondertussen kopen
wij tickets en schuiven wij aan voor
Ivans jeugd, West Side story, Mamma
Roma, 101 dalmatians, Le procès de
Jeanne d'Arc en vele andere films in
een land dat nog 1.531 bioscoopzalen
telt, goed voor 767.335 zetels...
fr/ Cette année-là, alors que le
monde bascule inlassablement dans
la guerre froide, qu'Adolf Eichmann
est exécuté et que le blocus de Cuba
débute, Le jour le plus long, Les canons
de Navarone, Un crime dans
la tête et James Bond 007 contre
Dr. No deviennent les champions du
box-office annuel.
Après une guerre latente entre familles
mafieuses siciliennes, on
constitue en Italie une commission
parlementaire chargée d'enquêter
sur les agissements de la mafia. Et
dans les cinémas sort le premier film
des frères Taviani (aidés de Valentino
Orsini), Un homme à brûler, sans oublier
une autre histoire sicilienne,
Salvatore Giuliano de Francesco
Rosi. L'Italie, où l'illégalité du divorce
se heurte à la modernité de la société,
nous offre aussi Divorce à l'italienne
et L'éclipse. En même temps, Helen
Gurley Brown publie aux USA Sex
and the single girl (qui sera adapté ultérieurement
au cinéma) où elle incite
les femmes à devenir financièrement
indépendantes et d'essayer le sexe
en dehors du mariage. Les liaisons
dangereuses et Jules et Jim arrivent
sur les écrans, François Hardy
chante Tous les garçons et les filles,
Godard signe Vivre sa vie et James
Mason convoite la Lolita de Kubrick.
Avec Orange mécanique d'Anthony
Burgess, le monde fait la connaissance
d'Alex, le psychopathe ultraviolent
dont l'amour pour la grande
musique sera mis à mal par une psychothérapie
très particulière. L'intérêt
pour la psychiatrie — et l'anti-psychiatrie
— ira croissant dans les années
´60, et se manifestera dans la littérature
(en 1962 sort Vol au-dessus
d'un nid de coucous de Ken Kesey)
et au cinéma avec Comme dans un
miroir et La fièvre dans le sang. La
question raciale est au centre de
1962, qui voit l'arrestation et l'emprisonnement
de Nelson Mandela,
ainsi que l'inscription à la Ole Miss
Cyclus / Cycle 1962
35