BERRIA, 2012-07-12 - datu-basea25
BERRIA, 2012-07-12 - datu-basea25
BERRIA, 2012-07-12 - datu-basea25
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
24 berria <strong>20<strong>12</strong></strong>ko uztailaren <strong>12</strong>a, osteguna<br />
Agenda ›<br />
Komunikazioa D<br />
Txio edo tuit<br />
Irlen sarea<br />
Gorka Julio<br />
T<br />
witter tresna euskarara<br />
lokalizatzeko dugu. Aurretik,<br />
enpresari aukera<br />
bera eskatuz hainbat ekimen<br />
egin ziren esanguratsuena Lander<br />
Arbelaitzek aurrera eraman<br />
zuena. %90a itzultzea lortu du-<br />
gun arren, Twitterrek euskaraz<br />
egoteko data atzeratzea erabaki<br />
du guztiz amaitua egon arte.<br />
Denon artean egindako lokalizazioan<br />
zenbait arazo egon dira,<br />
baina emaitza ona da. Lokalizazioa,<br />
itzulpena baino gehiago da;<br />
lokalizazioa hizkuntza bati berezko<br />
zaizkion elementuak kontutan<br />
hartuz egindako itzulpena<br />
da. Horren ondorioz edo, eztabaida<br />
txiki bat piztu da. Batez ere<br />
mezuentzako txio edo tuit erabiltzearen<br />
bueltan.<br />
Txio, tuit edo tiut erabiltzeari<br />
buruzko eztabaida irekita jarraitzen<br />
du Urtzi Odriozolak irekita-<br />
Jon Sarasua soziologo, irakasle eta ikerlaria, Iruñean. LANDER FDZ. ARROIABE / ARGAZKI PRESS<br />
Urtzi Urkizu Donostiia<br />
Euskarazko telebista esparruaz<br />
Jon Sarasuak egin duen eztabaidarako<br />
gogoeta bat zabaldu da<br />
egunotan Interneten. EITBk sortutako<br />
Kontseilugune aholku organorako<br />
egindako gogoeta eta<br />
Lanki ikertegiko Inkuba egitasmorako<br />
egindakoa baliatuz idatzitako<br />
testua da Aretxabaletako<br />
soziologoarena.<br />
Hasteko, Sarasuak planteatzen<br />
du bi plano ezberdinak direla<br />
ETB eta euskarazko telebista espazioa.<br />
«Nagusi diren iritziek, oro<br />
har, ideia batean oin hartzen<br />
dute: ETBri dagokiola euskarazko<br />
telebista espazioaren ardura,<br />
zentroa eta ia osotasuna islatzea».<br />
Gaia beste modu batez<br />
ikustea beharrezkoa ikusten du<br />
irakasleak.<br />
«Erakunde publikoen bilakaera<br />
eta euskal hiztun komunitatearen<br />
potentzial, erakundetze eta<br />
kapital sozialean oinarrituta birpentsatu<br />
beharko da euskararen<br />
hedabide esparrua», proposatu<br />
du Sarasuak. «Irrati espazioan<br />
zenbat irrati eta nolakoak irudikatzen<br />
ditugun, prentsa idatzian<br />
ze apustu egin behar diren, Interneten<br />
nola jokatu, eta telebistaren<br />
alorra nola egituratu behar<br />
dugun».<br />
ko inkesta honen bidez:<br />
http://sustatu.com/urtzai/<br />
1341930025. Bata edo beste erabili<br />
niri pertsonalki ez zait gehiegi<br />
axola, denak ulertuko ditut.<br />
Hala ere, aukeran txio nahiago.<br />
Arrazoi batzuk: T-z hasten da eta<br />
ongi ulertzen da, berezkoaren<br />
esanahi bera du eta gure hiztegian<br />
dago, TT Trending Topic<br />
gehien aipatutako gaiei Txorro-<br />
Txio deitzea dibertigarria iruditzen<br />
zait, haurretako kanta bat<br />
ekartzen dit gogora... Beste hitz<br />
batzuek ere asmatu izan ditugu,<br />
arroba — abildua— , feed —jario—,<br />
hashtag —traola— ... Zer-<br />
Jon Sarasua: «Euskarazko<br />
telebista eskaintzak<br />
multipolarragoa behar du»<br />
Diru publikoari etekin<br />
handiagoa ateraz menu<br />
zabalagoa eskaintzea<br />
proposatu du idatzizko<br />
gogoeta batean<br />
Halaber, haren ustetan, badira<br />
hiru arrazoi planteatzeko euskarazko<br />
telebista espazioaren eredu<br />
matriziala bera berriz pentsatu<br />
beharra dagoela: «Euskararen bilakaera<br />
bera, teknologia nahiz eskaintza<br />
uholde baten panorama<br />
berria eta hiru hamarraldiotako<br />
pitzadura politikoa beste egoera<br />
batera pasa izana. Hiru arrazoi<br />
multzo horien pilaketak abagune<br />
berezia sortzen du». Sarasuari<br />
iruditzen zaio euskal hiztun komunitatearen<br />
analisi bat izatea<br />
beharrezkoa dela euskarazko telebista<br />
esparruaz pentsatzeko.<br />
Halaber, euskal telebistaren<br />
etorkizunari begira osagai hauek<br />
konbinatu beharko lirateke: telebista<br />
publiko-autonomikoa, ekimen<br />
sozialeko Euskal Herri mailako<br />
telebista kateak, tokian<br />
gatik ez oraingoan? Kasu ezberdina?<br />
Hauek ere, erabiltzen hasi<br />
ginenean inork erabiltzen ez zituela<br />
gogoratu beharko genuke.<br />
Arkeologia apur bat eginez<br />
(http://teketen.com/<strong>20<strong>12</strong></strong>/arkeotxioka/)<br />
20<strong>07</strong>ra bueltatzen bagara,<br />
proto-twitter euskaldun baten<br />
aztarnekin egingo dugu topo.<br />
Txioka.net izan zen hura, guztiz<br />
eukaraz eta bere nahia hauxe:<br />
«Twitterren ibiltzen diren euskal<br />
herritarrak biltzen saiatzen gara.<br />
Hauen arteko elkar ezagutzea<br />
bultzatu eta ekitaldi etab. berri<br />
eman sare honen barnean. Ez du<br />
sare zentralizatu bat izan nahi,<br />
tokiko telebistak eta haien saretzeak,<br />
eta gainerako euskal hedabideen<br />
Interneteko telebista<br />
eskaintza.<br />
«Dirua modu konbinatuan»<br />
Euskarazko telebista espazioa<br />
sortzearen helburu publikora bideratutako<br />
dirua etorkizunean<br />
modu konbinatu batean banatzea<br />
proposatu du Sarasuak:<br />
«Diru publikoari etekin handiagoa<br />
ateraz, ikusleari aukera<br />
gehiago eta menu zabalagoa eskainiz,<br />
gizarte ekimeneko enpresak<br />
telebistagintzan aktibatuz,<br />
euskal hiztun komunitatearen dinamika<br />
onenetatik gertuago dauden<br />
bideak irekiz eta euskal telebista<br />
esparru txiki eta mugatu<br />
baina askotarikoagoa eta sustraituagoa<br />
sortuz». Hori esanda, irakasleak<br />
ez du zalantzan jartzen<br />
esparru berri horretan ETBk<br />
«izango duen eta izan behar duen<br />
funtzio ordezkaezina eta ziurrenik<br />
zentrala».<br />
Sarasuak onartu du «ETB on<br />
bat» behar dugula, baina iruditzen<br />
zaio errezeta zaharrekin ezin<br />
direla konpondu ondoez berriak:<br />
«Euskaldunen kontsumo eta irudikapen<br />
fragmentazioari, edota<br />
aukeren biderkatzeari, ezin zaio<br />
kate bakarraren ideiarekin erantzun,<br />
ez hedabide-entitate publiko<br />
bakarrean diru ia kontzentratzean<br />
ere. Euskarazko eskaintzak<br />
multipolarragoa izan behar du,<br />
eta multipolartasun horretarako<br />
aukera ematen digu euskal hiztun<br />
komunitatearen eraketa gaitasun<br />
eta erakunde sozial-enpresarialen<br />
dentsitate bereziak».<br />
ETB1en eredu nahiz programazioan<br />
asmatzea garrantzizkoa<br />
iruditzen zaio, baina esparru zabalago<br />
bateko eginkizun banaketan<br />
kokatuta. «Euskarazko kateak<br />
aurrera egin behar du, beheraldiari<br />
eutsi eta esperimentatu,<br />
garai berrietarako».<br />
Etorkizuneko politikak pentsatzeko<br />
heldulekuak eskaintzea da<br />
Sarasuaren testuaren asmoa.<br />
loturak sortzeko gune bat izateko<br />
izaerarekin jaio da, ondoren bakoitzak<br />
bere sarea sortzeko aukera<br />
izan dezan».<br />
Twitter lokalizatzen ari ginen<br />
bitartean inurri talde batek (azken<br />
aldian Asier Arsuagak<br />
gehien bat), Status.net tresna<br />
%100era lokalizatu dute. Horri<br />
esker Twitterren antzeko sareak<br />
sortu ahal izango ditugu euskaraz.<br />
Bertako mezuek hartzen duten<br />
izenak berdin du, sare batetik<br />
bestera mezu horiek bidaltzeko<br />
aukera baitago. Benetako irlen<br />
sarea eta Txiokaren izanaren oinordekoa.<br />
Miguel Angel<br />
Blancori buruzko<br />
lan bat ‘San<br />
Fermines 78’-ren<br />
ordez, ETB2n<br />
1978ko sanferminei<br />
buruzko dokumentala<br />
zegoen iragarria atzoko,<br />
baina azken orduan<br />
al<strong>datu</strong> egin zuten<br />
U. U. Donostia<br />
Atzo gauerdian, ETB2 katean<br />
San Fermines 78 ematekoak ziren,<br />
Juan Gautierrek eta Jose Angel<br />
Jimenezek zuzendutako dokumentala.<br />
Lan horretan, gogora<br />
ekartzen da 1978ko uztailaren 8ko<br />
zezenketa amaitutakoan gertatutakoa:<br />
Polizia armatua zezen plazan<br />
sartu zen, eta German Rodriguez<br />
gaztea hil zuen, buruan tiro<br />
bat emanda. Gertakari haiek gertutik<br />
bizi izan zituzten lekukoen<br />
testigantzak jaso dituzte, hainbat<br />
ikuspuntutatik.<br />
Astearte arratsaldean, berriz,<br />
ETBk atzoko programazioan aldaketa<br />
bat egitea erabaki zuen.<br />
San Fermines 78 dokumentala<br />
kendu eta haren ordez Miguel Angel<br />
Blanco: el grito de Ermua lana<br />
jarri zuten. 1997ko uztailaren<br />
<strong>12</strong>an, ETAk Miguel Angel Blanco<br />
Ermuko PPko zinegotzia hil zuen,<br />
48 orduz bahituta eduki ostean.<br />
Gertakari horien inguruan<br />
K2000k egindako dokumentala<br />
eman zuten atzo gauerdian<br />
ETB2n. Lan baten estreinaldia<br />
izaki, ez da oso ulergarria ETBk<br />
bezperan azken orduan iragarri<br />
izana.<br />
San Fermines 78 lana2005. urtean<br />
eman zuen aurrenekoz ETB2<br />
kateak. Osorik ikus daiteke Youtuben,<br />
bilaketan dokumentalaren<br />
izena jarrita.
Change language