Euskal Literatura V

AURRESOLASA
BADA ZEREGIÑIK.—EZ dut Dante zertan gogorazi. Mendigoizaleak,
adibidez, Gorbei'ra igotzean, dala Itxina itsutik, dala
Zanburu aldapatsutik, berebat Barazar aldeko Atxuri txirristkorretik,
poz-esnetan zuzendu oi ditu begiak egindako bide-arloari
begitu goxoa eman nairik.
Olan nik, euskal literaturaren bostgarren ale oni amala ezartean,
neure biziko poza ta alaitasuna somatu dut biotz-barrenean.
Egia esateko, oian trinkoan zear ibilli naiz, iñork urratu
gabeko zidor-gaindi ez gutxitan: arrigarritasun aundiz oartu
naizanez, gure kondairak eta 'literaturak itxalezko utsunak ditu
nainondik so-eginda, ta batez ere, utsune oietatik zerbait besterik
ikasi gabe ditugula bizi garean mende onen lenengo berrogei
urteak. Ez gara, ba, urruti ere aldiko artatik. Zer gerta ote?
Onatx, biotatik bat: bear bada ez da orretan iñor saiatu, edo-ta
ez dugu beren bererik aro orren zilborra saratu nai izan. Biak
dituzu oker larri, iñondikan ere.
Oraingoz geure literatura saillari loturik, aitortzea samingarri
bada ere, iker-lan utsaren zelaian adibidez ba-dugu zeregiñik.
Oraindik ez du iñork ere alor orretan irizpide zuzenez lanik
osotu, errazki dakusgunez ikusmira norberekoi batekin burutuak
dira gai ortazko idatzirik geienak. Inguru-giroak asko esan
nai duelako, egiaren ordez gezurra aisa urkultzen zan garaian
egiñak izaki, ezta arrigarri gal ortan iñor gutxik baizik begi
zindoz ta garbi jokatu izatea.
7