Untitled
Untitled
Untitled
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eJuaSvilis TqmiT, Ria saqmiani saubari<br />
Sedga: lavrovi yuradRebiT usmenda da<br />
uamrav kiTxvasac usvamda. sadilis bolos<br />
dahpirda kidec, yvelafers sityvasityviT<br />
gadavcem putins, magram, Cemi mxriv, nebismieri<br />
rekomendaciisgan Tavs Sevikavebo. sabolood<br />
yvelaferi swored putins unda<br />
gadaewyvita, romelic meore dRes apirebda<br />
oficialuri vizitiT stambolSi Casvlas.<br />
arada swored meore dRes am qarTuli<br />
gegmis detalebma rusul presaSi gaJona.<br />
roca beJuaSvili amis Taobaze lavrovs<br />
daukavSirda, ruseTis sagareo saqmeTa ministric<br />
masaviT gaocebuli da gabrazebulic<br />
ki Canda. am ambavma mTeli gegma<br />
CafuSa, kokoiTim ki dauyovnebliv daiwyo<br />
sakuTari poziciebis gamagreba. Tbilisi<br />
varaudobda, rom oficialuri saubrebis<br />
usafrTxoebis dacvaze pasuxismgebelma _<br />
ruseTis federaluri uSiSroebis samsaxurma<br />
_ ori ministris saubari Caiwera da<br />
Semdeg Tavad gaaxmiana presaSi _ swored<br />
am gegmis dasasamareblad.<br />
am marcxis miuxedavad, TbilisSi mainc<br />
bevrs miaCnda, rom moskovi, saboloo<br />
jamSi, samxreT oseTSi fulis flangvaze<br />
uars ityoda da SeTanxmebebzec wamovidoda:<br />
es konfliqti xom imTaviTve xelovnuri<br />
iyo da es mxarec _ Zalze<br />
patara saimisod, rom ruseTisaTvis raime<br />
sasicocxlo mniSvneloba hqonoda, arc<br />
strategiuli TvalsazrisiT warmoadgenda<br />
did faseulobas;<br />
saqarTvelo ki darwmunebuli iyo, rom<br />
swored zemoxsenebuli rbili politikis<br />
gatarebiT SeiZleboda Ziri gamoeTxara kokoi-<br />
Tis reJimisTvis. Tavadac mravaljer msmenia,<br />
rogor amtkicebdnen TbilisSi, rom<br />
samxreT oseTi afxazeTi ar aris da iq<br />
wesrigis damyareba mxolod drois ambaviao.<br />
ai afxazeTis sakiTxi ki _ maTive gadasaxedidan<br />
_ sul sxvanairad Canda: is<br />
ufro mniSvnelovani gaxldaT da namdvili<br />
`kerketi kakalic~. konfliqti aq gacilebiT<br />
sisxliani gamodga da Rrma Wrilobebic<br />
datova xalxSi. regioni ufro miudgomelic<br />
iyo da qarTvelebi iq, faqtobrivad, ver<br />
Sediodnen. mokled, afxazeTSi fsonic ufro<br />
maRali iyo da eskalaciis albaTobac. rac<br />
mTavaria, jer arc Tbiliss hqonda gamomuSavebuli<br />
raime politikuri strategia<br />
mis mimarT da arc is sjeroda _ dro<br />
Cvens sasargeblod muSaobso. mokled, samxreT<br />
oseTze qarTvelebs aRar hqondaT aqtiuri<br />
samxedro gegma, magram ase ar iyo afxaze-<br />
Tis SemTxvevaSi.<br />
vaSingtonis daJinebuli moTxovnebis miuxedavad<br />
\_ afxazeTis sakiTxi samomavlod<br />
gadadeTo, saakaSvils mainc evseboda moTminebis<br />
fiala: 2007 wlis zafxulSi swored<br />
misi xelSewyobiT gaxda popularuli simRera<br />
qarTvelebis afxazeTSi dabrunebaze. qarTuli<br />
aviaxazebis TviTmfrinavebs afxazeTis<br />
qalaqebis saxelebi uwodes; Tavad saakaSvilis<br />
pirad TviTmfrinavsac `soxumi~ erqva.<br />
qarTvelebis azriT, afxazeTis konfliqtis<br />
samxedro gadawyvetis gza sulac ar iyo<br />
sabolood dasamarebuli. 2008 wlis gazafxulze<br />
da zafxulSic swored afxazeTSi<br />
daiZaba viTareba imdenad, rom mxareebi,<br />
lamis iyo, isev omis zRvarze aRmoCndnen.<br />
horizontze sxva SemaSfoTebeli niSnebic<br />
gamoikveTa: 2007 wlis bolos beJuaSvili<br />
araoficialurad kvlav Sexvda lavrovs niuiorkSi<br />
gamarTul gaero-s yovelwliuri<br />
generaluri asambleis mimdinareobis dros.<br />
erT saRamos maT Soris Ria saubari gaimarTa<br />
da iTqva kidec, ruseTsa da saqarTvelos<br />
Soris daZabuloba matulobso. ar<br />
gamoiricxeboda omis safrTxec, am SemTxvevaSi<br />
ki erTmaneTTan dapirispireba mouwevdaT<br />
_ rogorc ori mowinaaRmdege qveynis<br />
sagareo saqmeTa ministrebs... rogor aviciloT<br />
es yvelaferi Tavidano _ ikiTxa<br />
orivem da rogorc beJuaSvili yveba, lavrovs<br />
daufaravad ganucxadebia:<br />
egaa, rom moskovi arasdros gauSvebs<br />
saqarTvelos dasavleTisken da arc nato-<br />
Si mis gawevrianebas daTanxmdeba _ am<br />
SemTxvevaSi ruseTs amier da imier<br />
kavkasiaS|ic sakuTari poziciebis Seryevis<br />
safrTxe emuqrebao.<br />
beJuaSvili sapirispiros umtkicebda. misi<br />
azriT, demokratizaciis gziT saqarTvelos<br />
integrireba dasavleTTan sworedac rom<br />
realur stabilurobas uzrunvelyofda regionSi<br />
da amiT ruseTic sargebels naxavda.<br />
magram lavrovi aseT ankesze ar wamoego...<br />
mokled, gardauvali Setakebis winaTgrZnobiT<br />
Sepyrobili saqarTvelos sagareo saqmeTa<br />
ministri saxlisken SeSfoTebuli gamoemgzavra.<br />
Tavi III<br />
kosovos precedenti<br />
diplomatiac hipokrates ficis mTavar<br />
princips unda icavdes: ar avno! politikosebic<br />
da diplomatebic, eqimebis msgavsad,<br />
mudam unda acnobierebdnen, ra Sedegebi<br />
SeiZleba mohyves maT qmedebebs da ra ziani<br />
_ maT gadawyvetilebebs. es imis gaazrebas<br />
niSnavs, rom diplomatiurma qmedebebma erT<br />
konkretul sivrcesa Tu regionSi, SeiZleba<br />
Zalze cudad iCinos Tavi sul sxvagan da<br />
amitomac nebismieri politikuri nabijis<br />
gadadgma mxolod SesaZlo riskebis gaTvaliswinebiT<br />
unda xdebodes. uneblie Sedegebis<br />
kanonzomiereba saerTaSoriso politikaSic<br />
iseve moqmedebs, rogorc cxovrebis sxva<br />
sferoebSi.<br />
2008 wlis gazafxulze kosovos aRiarebiT<br />
dasavlurma diplomatiam es principi<br />
ar daicva da uneblieT, imave wlis zafxulSi,<br />
saqarTveloSi omis gaCaRebas Seuwyo xeli.<br />
dasavleTi ise uWerda mxars kosovos<br />
damoukideblobas, rom araviTar koordinirebul<br />
mcdelobas ar axorcielebda am nabijis<br />
saqarTvelos gayinul konfliqtebze `gavlenis~<br />
Tavidan asacileblad. omis xelSemwyob<br />
pirobad isic iqca, rogor moqmedebda dasavleTi<br />
nato-s buqarestis samitze, sadac<br />
saqarTvelosa da ukrainisaTvis map-is micema-armicemis<br />
sakiTxi ixileboda. cxadia, arc<br />
erT SemTxvevaSi, arc aSS-s da arc evropas,<br />
Segnebulad saqarTvelosTvis kvantis dadebis<br />
survili ar amoZravebda; ubralod, maTi<br />
Secdoma is iyo, rom saTanadod ver Seafases<br />
da mzadac ar aRmoCndnen gaeTvaliswinebinaT,<br />
saTavisod rogor gamoiyenebda<br />
moskovi am viTarebas.<br />
kosovos problemis gadaWrisas amerikis<br />
SeerTebuli Statebi da evrokavSiri faqtobrivad,<br />
erTmaneTs ar ukavSirebda imas, rac<br />
balkaneTSi xdeboda da rac, SesaZloa, amierkavkasiaSi<br />
momxdariyo.<br />
Cven wregadasuli optimizmi gamoviCineT<br />
imasTan dakavSirebiT, rogor davacalkevebdiT<br />
erTmaneTisgan sxvadasxva<br />
konfliqts, rogor movagvarebdiT Ti-<br />
Toeul maTgans calke, Tanac gansxvavebuli<br />
meTodebiT.<br />
balkaneTs dasavleTi aSkarad prioritetad<br />
miiCnevda. es imas niSnavs, rom kosovos<br />
sakiTxis mogvareba dasavluri politikisTvis<br />
umTavresi mniSvnelobisa unda gamxdariyo.<br />
am SemTxvevaSi saqarTvelo konteqstidan srulad<br />
amovardnili Canda. dasavleTi mxolod<br />
imiT ifargleboda, rom saqarTvelos dabejiTebiT<br />
umtkicebda, kosovo araviTar<br />
SemTxvevaSi ar iqneba precedenti nebismieri<br />
sxva gayinuli problemebisTviso. sxva mxriv,<br />
sakiTxTa am or wyebas aranairad ar ukav-<br />
Sirebda erTmaneTs. ubralod, dasavleTma<br />
ver gaacnobiera, ramdenad gaaRiziana moskovi<br />
kosovos ambavma da rogor upasuxebda<br />
igi dasavluri politikis am nabijs.<br />
arada, dasavleTis gadawyvetileba _ mizanmimarTulad<br />
emoqmeda da ruseTis winaaRmdegobis<br />
miuxedavad kosovos damoukidebloba<br />
eRiarebina, SesaZloa, savsebiT swori<br />
politikuri svlac yofiliyo Tavad kosovosa<br />
da zogadad, mTeli im regionisTvis.<br />
isic iTqva, rom aSS-sa da mis mTavar<br />
mokavSireebsac TavianTi marTebuli mizezebi<br />
hqondaT kosovos konfliqtis mimarT: 10<br />
weli iyo gasuli mas Semdeg, rac nato-m<br />
pirvelad gamoiyena samxedro intervencia serbebis<br />
mxridan ganxorcielebuli eTnikuri wmendis<br />
SesaCereblad. am droisTvis miloSevi-<br />
Cis xelisufleba marTalia daemxo, magram<br />
diplomatiuri mcdelobani _ raime SeTanxmeba<br />
yofiliyo miRweuli kosovos saboloo<br />
statusTan dakavSirebiT, mainc uSedegod<br />
mTavrdeboda. mec mxars vuWerdi dasavleTis<br />
mier kosovos damoukideblobis aRiarebas;<br />
am gordias kvanZis gaWrisa da mravalwliani<br />
uSedego kamaTis Semdeg, gamosavlis<br />
monaxvis survili sruliad bunebrivad mimaCnda.<br />
TavisTavad es ar iyo problema.<br />
problema is gaxldaT, rom dasavleTma<br />
veranairi `gegmaB~ ver SeimuSava, rac<br />
saqarTveloze am politikis SesaZlo asaxvas<br />
gaiTvaliswinebda. am mxriv araferi gakeTebula<br />
arc Tavad saqarTvelos konfliqtur<br />
regionebSi da arc moskovTan diplomatiuri<br />
muSaobis kuTxiT. arada, dasavleTis am<br />
nabijma kidev ufro gazarda daZabuloba<br />
da arastabiluroba afxazeTsa da samxreT<br />
oseTSi, Tanac maSin, roca orivegan isedac<br />
feTqebadsaSiSi viTareba iyo. diplomatiuri<br />
TvalsazrisiT, dasavleTis gancxadebebi kosovos<br />
gansakuTrebulobis Taobaze, is orlesuli<br />
maxvili aRmoCnda, rasac moskovi<br />
sakuTari miznebisTvis iyenebda. misi gzavnili<br />
uaRresad erTmniSvnelovnad ikiTxeboda:<br />
`gansakuTrebuloba~ balkaneTSi _ nebismier<br />
sxva adgilasac imave `gansakuTrebulobad~<br />
rCebao. da Tuki dasavleTs SeeZlo iq<br />
moskovis interesebis ugulebelyofa, kremli<br />
yvelas daanaxebda, rom Tavadac SeeZlo<br />
sxvisi interesebis ugulebelyofa _ Tundac<br />
samxreT kavkasiaSi. yovelive es kidev<br />
ufro daucvels xdida saqarTvelos, moskovs<br />
Tbilisis winaaRmdeg moqmedebis winapirobebs<br />
uqmnida da im politikuri da<br />
samxedro eskalaciis SesaZleblobas aZlevda,<br />
ramac kulminacias swored 7 agvistos<br />
miaRwia. rogorc mosalodneli iyo, mas<br />
mere, rac dasavleTma kosovos damoukide-<br />
bloba cno, ruseTis liderebma qarTvel<br />
kolegebs daufaravad ganucxades _ kosovos<br />
gamo dasavluri politikis safasuris<br />
gadaxda mogiwevTo da danaqadi aasrules<br />
kidec.<br />
mokled, dasavleTis mxridan amis aRmkve-<br />
Ti aranairi strategia ar ixileboda da<br />
saqme fuWsityvaobis iqiT ar midioda. sabolood,<br />
amgvari TamaSi yvelas cudad mogvibrunda;<br />
ai, moskovi ki sityvebs fuWad ar<br />
xarjavda da Sesabamisad moqmedebda. am dros<br />
ar arsebobda aranairi dasavluri strategia,<br />
rac saqarTvelos am qmedebaTa Tanamdevi<br />
safrTxeebisgan daicavda. isic aSkarad<br />
Canda, rom marto saqarTveloc verafers<br />
gaxdeboda sxvis dauxmareblad. arada, dasavleTs<br />
SeeZlo da valdebulic iyo ramdenime<br />
aucilebeli nabiji gadaedga, rac movlena-<br />
Ta kritikul ganviTarebas agvacilebda Tavidan:<br />
dasavleTs SeeZlo umaRles doneebze gaefrTxilebina<br />
moskovi, rom kosovos damoukideblobis<br />
aRiarebis pasuxad misi damokidebuleba<br />
saqarTvelosadmi sruliad miuReblad<br />
iqneboda miCneuli da seriozuli<br />
Sedegebic mohyveboda Tavad ruseTisTvis<br />
aSS-sTan, evrokavSirsa da nato-sTan urTierTobaSi.<br />
amerikis SeerTebul Statebsa da evrokav-<br />
Sirs, aseve gaero-sa da euTo-s misiebis<br />
funqciaTa gafarToeba, konfliqtur regionebSi<br />
saerTaSoriso Carevis uzrunvelyofa<br />
da iq mimdinare movlenebis metad gakontrolebac<br />
SeeZloT: konfliqtur zonebSi<br />
saerTaSoriso damkvirveblebis raodenobis<br />
gazrda xom xels Seuwyobda ufro met<br />
gamWvirvalobas, Sedegad ki _ kosovos<br />
precedentis gameorebasa da, savaraudod,<br />
ruseTis mxridan momdinare safrTxeebsac<br />
Seaferxebda! aSS-sac da evropasac ufro<br />
mizanmimarTulad unda ecadaT konfliqtTa<br />
mogvarebis marTvis procesis srulmasStabiani<br />
internacionalizacia gaero-s egidiT _<br />
rogorc es imave kosovoSi moxda 10 wlis<br />
win. magram dasavleTs arc ruseTis Sesakaveblad<br />
gadaudgams nabijebi da arc adgilze<br />
cvlilebebis ganxorcieleba ucdia _ saku-<br />
Tari politikuri gadawyvetilebebis mosalodneli<br />
Sedegebisagan mainc rom daecva<br />
Tbilisi.<br />
buqarestSi nato cdilobda is kompromisi<br />
gamoenaxa, rac momaval gafar-<br />
ToebasTan da saqarTvelosa da ukrainisTvis<br />
map-is micemis sakiTxTan dakav-<br />
SirebiT Tavad aliansSi arsebul azrTa<br />
sxvadasxvaobas aRmofxvrida. miRweulma<br />
kompromisma _ ar miecaT map-i, magram<br />
gaekeTebinaT uprecedento politikuri<br />
gancxadeba _ orive es qveyana bolos<br />
da bolos, aliansSi gawevriandebao _<br />
mxolod aliansSi arsebuli gansxvavebuli<br />
xedvebi daakmayofila. mokavSireebi<br />
imedovnebdnen, rom es gancxadeba<br />
daamSvidebda kievsa da Tbiliss da ar<br />
ruseTsa da putins gaaRizianebda, visac<br />
am qveynebisTvis map-is miReba-armiRebis<br />
sakiTxi lamis piradi Rirsebis sakiTxad<br />
miaCnda.<br />
magram iman, rac Teoriulad gonivruli<br />
Canda da nato-s sakvanZo wevrebis gansxvavebul<br />
politikur survilebs akmayofilebda,<br />
moskovSi diametrulad sawinaaRmdego reaqcia<br />
gamoiwvia: putinis qcevam jer Tavad<br />
samitze da misma Semdgomma komentarebma<br />
dasavleli liderebis, maT Soris prezident<br />
buSis nabijebTan dakavSirebiT _ naTeli<br />
gaxada, rom moskovma, nato-s imedebis miuxedavad,<br />
sruliad sapirispiro daskvna gamoitana.<br />
iqneb miiCnia kidec, rom nato-Si<br />
saqarTvelos gawevrianebis safrTxe marTlac<br />
realuri gaxda da mxolod aliansis wevrebs<br />
Soris arsebul azrTa sxvadasxvaobis gamo,<br />
es safrTxe, uaxloes momavalSi mainc, realobad<br />
ar iqceoda; Sesabamisad, moskovma<br />
swrafi moqmedeba amjobina saqarTvelos manamde<br />
SesaCereblad, vidre procesi azvirTdeboda<br />
da Seuqcevadi gaxdeboda. sxva sityvebiT<br />
rom vTqvaT, am kompromisma ruseTis Sekavebis<br />
nacvlad, misi waqezeba gamoiwvia! kosovos<br />
aRiarebis ar iyos, buqarestis samitmac<br />
ruseTis mxridan im nabijebis gadadgma<br />
ganapiroba, ramac momdevno wlis agvistoSi<br />
ukve omamde miiyvana saqme.<br />
2006 wlis Sua xanebSi naTeli gaxda,<br />
rom moskovis politika kosovos sakiTxis<br />
mimarT ufro da ufro xisti xdeboda,<br />
aRarc is iyo mosalodneli, TiTqos ruse-<br />
Ti saboloo gadawyvetilebis miRebas xels<br />
ar SeuSlida. esec im kvazirevoluciis nawili<br />
Canda, rac rusul sagareo politikaSi<br />
xorcieldeboda da zogadad evropis mas-<br />
StabiT moskovis politikis gamkacrebaze<br />
miuTiTebda. arada, saerTaSoriso Tanamegobrobam,<br />
upirveles yovlisa ki aSS-ma da<br />
evrokavSirma, moskovis muqara _ kosovos<br />
aRiarebis SemTxvevaSi saqarTvelos sawinaaRmdego<br />
nabijebs gadavdgamo, arad Caagdes.<br />
ratomRac egonaT _ moskovi mxolod baqibuqobso.<br />
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)<br />
9