#55 web.pmd
#55 web.pmd
#55 web.pmd
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
interviu Cawerilia 26 ivniss.<br />
_ qalbatono lela, saubari<br />
saqarTveloSi safrangeTis elCis, erik<br />
furnies intervius gamo atexili aJiotaJiT<br />
minda daviwyo. batonma elCma,<br />
romelic Turme gauRizianebia Jurnalistis<br />
SekiTxvas, grZnobs Tu ar safrange-<br />
Ti pasuxismgeblobas 2008 wlis omisa<br />
da buqarestis samitze saqarTvelosTvis<br />
map-is micemis dablokvis gamo, aseTi<br />
ram brZana: ‘vin wamoiwyo omi? pirvelma<br />
vin isrola cxinvalis mimarTulebiT?<br />
Tqven ver SeZlebT istoriis xelaxla<br />
daweras da pasuxismgeblobis Zebnas sxvagan<br />
da ara iq, sadac is aris. amasTan<br />
dakavSirebiT, Tu cota Sors moZebniT,<br />
axsna-ganmarteba unda mosTxovoT menSevikur<br />
respublikas, romelmac 1921 wels<br />
oseTis mosaxleoba gaJlita da ara safrangeTs<br />
an sxva saxelmwifoebs~. minda<br />
movismino Tqveni Sefasebac am frazisa<br />
da Sedegic, rac erik furnies gamonaTqvams<br />
mohyveba.<br />
_ andaza `rac brwyinavs, yvelaferi oqro<br />
araa~ pirdapir esadageba am SemTxvevas. nuravis<br />
hgonia, rom yvela diplomati didi analitikuri<br />
gonebiTa da ganaTlebiT gamoirCeva.<br />
raxan elCia batoni furnie, xom ar fiqrobT,<br />
rom an saqarTvelos istoria icis da an<br />
saerTod dafiqrda, ra Sedegi SeiZleboda<br />
mohyoloda mis naTqvms? safrangeTis elCma,<br />
garwmunebT, namdvilad ar icis saqarTvelos<br />
istoria, didad pativs ar scems Cvens<br />
qveyanas, bananis respublikad mivaCnivarT da<br />
saerTod intervius dros arc ainteresebda,<br />
ra azri Seeqmneboda qarTvel xalxs masze.<br />
Tavi da Tavi amgvari pasuxisa is gaxlavT,<br />
rom ruseTis gaRizianebas moerida. am pasux-<br />
Si Riad Cans misi pozicia. gamodis, rom<br />
Tu daWirda baton elCs, saqarTvelos Riad<br />
da Tavisuflad daadanaSaulebs ruseTTan<br />
mimarTebaSi. Cvenma prezidentma unda moTxovos<br />
safrangeTis prezidents, rom gaiwvios<br />
amJamindeli elCi qveynidan. Tbilad zis ara,<br />
saqarTveloSi?<br />
_ bodiSi rom moixados batonma<br />
furniem?<br />
_ Tqven ggoniaT, am mosazrebas, meored<br />
rom hkiTxoT, uaryofs elCi? ar uaryofs<br />
da igive pozicias daafiqsirebs. saerTod am<br />
kacis karieras, vxedav, momavalSi didi aRzeveba<br />
aRar aweria. igi amgvar Secdomebs kidev<br />
dauSvebs da amiT misi kariera safrangeTSic<br />
dasruldeba.<br />
_ anu es interviu batoni elCisa<br />
upatiebeli Secdomaa?<br />
_ ra Tqma unda. gana SeiZleba qveyanaze,<br />
romelsac uZvelesi istoria da kultura<br />
aqvs, romlis xalxic ganTqmulia ukidegano<br />
da xandaxan gadaWarbebuli tolerantobiTac<br />
ki, amgvarad upativcemulod ilaparako da<br />
vinmes genocidi Seswamo cilad? gana Sei-<br />
Zleba, rom ase gadausva yvelafers xazi da<br />
uazrod ganixilo ruseT-saqarTvelos omi?<br />
da es maSin, roca amerika aramxolod films<br />
iRebs am omze, aramed saqarTvelos mxardasaWerad<br />
da dasacavad, Sav zRvaze amerikuli<br />
samxedro gemebi permanentulad Semodian?<br />
Tumca, ra unda ilaparako safrangeTze,<br />
roca `mistralis~ miyidvaze elaparakeba ruseTs,<br />
`mistralisa~, romelic Sav zRvaSi, ase vTqvaT,<br />
arc daeteva?<br />
_ me piradad kidev ufro gamaRiziana<br />
misi pasuxis meore nawilma: `am<br />
saqmeSi (igulisxmeba omi) realuri pasuxismgebloba<br />
ekisreba orive mxaris<br />
nacionalizms, romelic evropis omebis<br />
umravlesobis safuZveli iyo, romelic,<br />
sabednierod, gadavlaxeT da avirCieT<br />
Rirebulebebi, romlebic warmosaxviTi<br />
erebis ocnebebze maRla dgas~. simar-<br />
Tle giTxraT, Seuracxyofilad vigrZeni<br />
Tavi. ras niSnasvs, `warmosaxviTi<br />
erebi?~ risi Tqma nebavda baton elCs<br />
da me getyviT Tqven...<br />
mkiTxvels yovel nomerSi vTavazobT intervius qarTvel<br />
winaswarmetyvelTan. igi isaubrebs mocemuli momentisTvis yvelaze<br />
metad aqtualur Temebze, Tumca qalbatoni lelas pasuxebi yovelTvis<br />
efuZneba ramdenime wlis win Caweril winaswarmetyvelebebs.<br />
amiT? imis xom ara, rom Cven, pirveli<br />
evropelis samSoblo da uuuZvelesi<br />
kulturisa da istoriis xalxi ararsebuli,<br />
moCvenebiTi eri varT?<br />
_ xom giTxari, bananis respubloikad<br />
mivaCnivarT-meTqi? hoda, am sityvebiT adasturebs<br />
kidevac Cems xedvas baton furnie.<br />
_ sxvaTa Soris, igive erik furniem<br />
kidev ufro uaresi ram Tqva cota xnis<br />
win: axla saqarTvelo mTlianad Tavisufalia,<br />
tankebi ki Tbilisidan 40 kilometrSi<br />
dadgnen. batonma medvedevma<br />
sityva Seasrulao.<br />
_ gaigeT, ruseTs efereba. gaiTvaliswineT,<br />
rom kremli yvelasTan Sedis kontaqt-<br />
Si, opoziciasTan, poziciasTan, dipkorpusTan..<br />
mokled, muSaobs `gru~.. magram furnies Cveni<br />
mTavroba ver gaucvnia kargad!!!<br />
_ arada es imfonze, rodesac evroparlamenti<br />
Rebulobs rezolucias, sadac<br />
SaviT TeTrze weria, rom ruseTis<br />
mier saqarTvelos winaaRmdeg ganxorcielebuli<br />
samxedro agresiisa da eTnikuri<br />
wmendis droidan, ruseTi 2008<br />
wlis 12 agvistos SeTanxmebas kvlav ar<br />
asrulebs. evrokavSiri ruseTs mouwodebs,<br />
Seasrulos mis mier xelmowerili cecxlis<br />
Sewyvetis Sesaxeb eqvspunqtiani<br />
SeTanxmebiT aRebuli yvela valdebuleba,<br />
dauyovnebliv gaiyvanos jarebi<br />
saqarTvelos afxazeTisa da samxreT<br />
oseTis okupirebuli teritoriebidan da<br />
isini konfliqtamde arsebul poziciebze<br />
daabrunos. axla mainteresebs, aris<br />
Tu ara es sanqcia ruseTis winaaRmdeg?<br />
_ aba ra, es sanqciaa. evroparlamenti ar<br />
dauTmobs ruseTs da rogorc warsulSi<br />
viwinaswarmetyvele, evropul organizaciebs,<br />
maT Soris evroparlaments, ruseTTan urTierToba<br />
gaufuWdeba.<br />
_ ra reaqcia eqneba kremls am<br />
rezoluciaze?<br />
_ kremli imedonebs, rom evropa ar wava<br />
imaze, rasac sanqciebi iTvaliswinebs, magram<br />
iseTi cvlilebebi moxdeba evropaSi, rom<br />
ruseTs imedebi gaucruvdeba. saerTod mTel<br />
msoflioSi iqneba didi cvlilebiI, rac<br />
araerTxel miTqvams.<br />
_ da pirvel TemasTan axlos kidev<br />
erTi SekiTxva: safrangeTSi Semodgomaze<br />
saprezidento arCevnebis cieb-cxeleba<br />
iwyeba. gaimarjvebs Tu ara kvlav<br />
qveynis axlandeli prezidenti nikola<br />
sarkozi?<br />
_ gamoricxulia. sxvaTa Soris Zlieri<br />
pirovneba modis prezidentad, Jak Siraks<br />
Seadareben.<br />
_ kvlav ruseT-evropis urTierTobas<br />
mivubrundeT. gavrcelda informacia, rom<br />
ruseTi axali wlidan bunebriv airze<br />
fasis mkveTr momatebas apirebs evropisTvis.<br />
amis Sesaxeb evropelebs Tavad<br />
`gazpromis~ xelmZRvanelma aleqsei milerma<br />
Seatyobina.<br />
_ hoda, moxdeba is, rac warsulSi<br />
moxda: evropa aRSfoTdeba da gaaprotestebs<br />
am gadawyvetilebas, xolo ruseTi gazs gadaketavs.<br />
amas ki rac mohyveba, ukve naTqvami<br />
maqvs warsulSi, magaliTad, 2009 wlis 8<br />
ivliss: ruseTs mTeli msoflio upirispirdeba<br />
maTi maxinji, faSisturi politikis gamo.<br />
jer sad xarT?! mova zamTari da daiwyeba<br />
evropis qveynebis gamyinvareba. ruseTi gazs<br />
gadauketavs maT da warsulis scenari, TiTqos<br />
es ukraina aferxebs gazis gaSvebas da ara<br />
ruseTi, ganmeordeba. `es aris pirdapiri<br />
SurisZieba!~ aRniSnavs evropa. ukve laparakic<br />
zedmetia, Tu raoden saWiroa evropisTvis<br />
saqarTveloze gamavali gazisa Tu navTobis<br />
milebi! am proeqtebs momavalSi veraviTari<br />
Zala ver SeuSlis xels~.<br />
an 2009 wlis 16 seqtembers: `rac<br />
Seexeba evropas, isini ruseTis mTavrobisgan<br />
miiReben did dartymas _ gazs isev gadauketaven,<br />
mere ki isev gauSveben! es aris<br />
maTi pirdapir masxarad agdeba da Rirsebic<br />
arian. Tumca vxedav, momavalSi molaparakebis<br />
magidasTan jdoma mobezrdeba evropas da,<br />
bolosdabolos, ruseTs dauwesebs Zalian<br />
mkacr sanqciebs. ai amas ki, vxedav, ruseTi<br />
ar elodeba, magram asea da ase asruldeba!~<br />
_ qalbatono lela, Tqven aseve<br />
araerTxel iwinaswarmetyveleT, rom<br />
rusul samxedro bazebze afeTqebebi<br />
gaxSirdeboda. asec moxda. Tumca rusebi<br />
oficialurad sxvadasxva gaumar-<br />
Taobebsa da gaufrTxileblobas aweren<br />
saeWvod gaxSirebul SemTxvevebs. realurad,<br />
ra aris mizezi am afeTqebebisa<br />
da rusi samxedroebis daRupvisa?<br />
_ mizezi daSvebuli Secdomebicaa, gaufrTxileblobac<br />
da teraqtebic _ yvelaferi<br />
erTad. Tumca, raRa Tqma unda, kremls ar<br />
awyobs imis xmamaRla Tqma, rom teroristebi<br />
maT samxedro bazebze aRweven da amitom<br />
mxolod Secdomebze saubroben.<br />
_ aseve xSiria cnobebi Suagul moskovSi,<br />
saxelmwifo uwyebebis SenobebSi<br />
dadebuli narmebis Sesaxeb. ase moxda,<br />
magaliTad, moskovis saqalaqo prokuraturis<br />
SemTxvevaSi. anonimma oTxjer<br />
Seatyobina samarTaldamcavebs, SenobaSi<br />
asafeTqebeli mowyobilobaao, Tumca<br />
gamnamRmelebs adgilze araferi daxvdaT.<br />
ase moxda restoran ‘makdonalds-<br />
Sic~ _ bombi iqac ver aRmoaCines.<br />
_ Zalianac kargad aRmoaCines, magram<br />
panikis Tavidan asacileblad damales, ar<br />
Tqves simarTle.<br />
_ sainteresoa isic, rom ruseTis<br />
aerodromebze TviTmfrinavebis daSvebisas<br />
gaxSirda pilotebisTvis lazeris<br />
sxiviT, ase vTqvaT, `Tvalis abma~. amas<br />
samarTaldamcavebi xulignobad afaseben,<br />
Tumca ocdaaTi SemTxvevidan jer vercerTi<br />
xuligani ver daakaves.<br />
_ kaciSvili ar daijerebs mTel msoflioSi,<br />
rom es xulignobaa. es teroristebis<br />
namoqmedaria da rom icodeT, am meTods<br />
sxva qveynebSic gamoiyeneben isini.<br />
_ axla vrceldeba informacia, rom<br />
ruseTma SesaZloa saqarTvelos mier<br />
20-ian wlebSi samxreT oseTSi osebis<br />
genocidi aRiaros.<br />
_ uf, didi ambavi. ruseTma samaCbloc<br />
ki aRiara `samxreT oseTis damoukidebe saxelmwifod~,<br />
magram miTxariT, vis miaCnia an<br />
damoukideblad da an saxelmwifod es pawawa,<br />
ori kvadratuli kuTxe? aseve iqneba am<br />
genocidis aRiarebis faqtic. ise ki, sakiTxava,<br />
vin vis mouwyo sinamdvileSi genocidi?<br />
yvelam erTad 1921 wlis iqiT gaixedos da<br />
naxaven, amxela istoriisa da saxelganTqmuli<br />
mefeebis mSobeli qveyana guberniad rogor<br />
gadaaqcia ruseTma cecxliTa da maxviliT.<br />
_ ise, samxreT oseTSi am Semodgomaze<br />
arCevnebia daniSnuli. ra bedi<br />
elis mas?<br />
_ araviTari mniSvneloba ar aqvs imas,<br />
Tu ra moxdeba am arCevnebze samaCabloSi (me<br />
mxolod ase movixsenieb am kuTxes). es realobaa,<br />
es simarTlea da ai, ratom: samaCablo<br />
saqarTveloa! rusebi gavlen iqidan, vinaidan,<br />
rogorc araerTxel miTqvams, saku-<br />
Tari Tavi aqvT misaxedi. es realuri<br />
winaswarmetyvelebaa da isic sruli simarTlea,<br />
rom ase airCev-gadairCeven viRacviRaceebs,<br />
magram roca dakravs Jami<br />
winaswarmetyvelebis asrulebisa, aRarc osi<br />
dagvxvdeba iq da arc rusis jari.<br />
arada, amaswinaT miTxres, erT qarTvel<br />
eqsperts winadadeba wamouyenebia, afxazeTs<br />
damoukidebloba mivceT, sxva gamosavali ar<br />
gvaqvso. vurCev im qarTvels, Tavad Tu ver<br />
aanalizebs politikur viTarebas,<br />
winaswarmetyvelebebi waikiTxos, egeb mixvdes,<br />
realurad ra rogoraa. saerTod am Temas<br />
arc minda metad Sevexo, imdenad bavSvur<br />
sityvaTa TamaSs hgavs am pirovnebis afxazeTTan<br />
dakavSirebuli mosazreba. me ase<br />
vxedav, rom `qoTanSi araferi yria~ da<br />
tyuilad nervebs nu moiSliT, Cemo qarTvelebo.<br />
ho, da kidev, simarTle giTxra, arc osuri<br />
arCevnebia saintereso Tema, saintereso<br />
ruseTis arCevnebia.<br />
_ hoda, zustad es mindoda mekiTxa.<br />
Tumca, manamde minda CagekiTxoT, ra<br />
aris baRafSis gardacvalebis realuri<br />
mizezi?<br />
(GAGgagrZelebaELEBA gv.5)<br />
mTavari redaqtori: irma gelaSvili<br />
gazeTi registrirebulia vake-saburTalos raionul sagadasaxado inspeqciaSi.<br />
gazeTSi da vebgverdze gamoyenebuli masalebis da fotoebis gadabeWdva-gamoqveyneba<br />
redaqciis Tanxmobis gareSe akrZalulia. saavtoro uflebebi daculia.<br />
www.lelakakulia.ge / el-fosta: lelakakulia@yahoo.com<br />
2
kosmosSi kosmosSi kosmosSi dro dro dro ar ar ar arsebobs!<br />
arsebobs!<br />
arsebobs!<br />
`winaswarmetyvelebam ar icis Svili da qmari, axlobeli da<br />
megobari. Cven vambobT imas, rasac vxedavT da gveubnebian...<br />
miiReT ise, rogorc vwinaswarmetyveleb!~<br />
2011 weli, 23 maisi,<br />
Tbilisi, dilis 9 saaTi.<br />
vxedav, palestinis sakiTxTan dakavSirebiT<br />
israeli da amerika Zalian rTul politikur<br />
CixSi moeqcevian da wava didi politikuri<br />
brZolebi. israelis mTavroba ar<br />
dauTmobs amerikis mTavrobas; piriqiT, did<br />
winaaRmdegobas gauwevs, gansakuTrebiT ki<br />
prezidents, romelic israels sulac ar<br />
esimpaTiureba, ar mowons!!! maT miaCniaT, rom<br />
prezidentma amerika daRupvis gzisken gadaxara,<br />
rom igi absoluturad uvici politikosia.<br />
es ewyineba TeTr saxls Tu ara,<br />
israels sulac ar ainteresebs.<br />
israeli omisTvis mzadaa da arc<br />
erT SemTxvevaSi ukan ar daixevs,<br />
ar daTmobs mi<strong>web</strong>s!<br />
es yovelive jer kidev 1993-1994 wlebSi<br />
viwinaswarmetyvele da mTeli sizustiT asruldeba<br />
yvelaferi.<br />
vxedav, TiTqos amerika raRacas<br />
daaTmobinebs israels, moilaparakeben<br />
kidec, magram ar daijeroT,<br />
es tyuilia, radgan mTeli israeli<br />
amerikis SeTavazebis winaaRmdegia.<br />
`Cven Tavad gadavwyvetT Cvens beds!~ _<br />
ganacxadeben israelis mTavroba da xalxi. _<br />
`Cven amerikas ar vendobiT!~ is TamaSi da<br />
politika, romelsac TeTri saxli atarebs<br />
israelis mimarT, Zalze arasworia. `arc<br />
erTi nabijiT ar davixevT ukan!~ _ israeli<br />
ar daTmobs Tavis mi<strong>web</strong>s.<br />
2011 weli, 25 maisi, Tbilisi.<br />
mTel msoflioSi bunebis aseTi Setevebi<br />
dedamiwaze Zalian bevr rames Secvlis. es<br />
kidev araa is sityvebi, rasac vxedav!<br />
gansakuTrebiT adamianis organoebi<br />
ganicdis mutacias. diax, asea.<br />
amas ganapirobebs uamravi atomuri<br />
gaJonva, afeTqebebi, gamonabolqvebi,<br />
vulkanuri amofrqvevebi da a.S.<br />
da a.S. romeli erTi CamovTvalo?!<br />
da kidev uamravi uaryofiTi energiac,<br />
romlebic mTeli dedamiwis<br />
struqturas Secvlis. Tumca, vxedav,<br />
rom adamiani Zalian swrafad<br />
moergeba am cvlilebebs.<br />
1992 wels viwinaswarmetyvele, vxedav bacilas,<br />
infeqcias, romelic pirdapir Seexeba<br />
adamianis organoebs, es RviZlia, Tirkmelebi<br />
Tu filtvebi da a.S.-meTqi. dRes es<br />
winaswarmetyveleba asi procentiT sruldeba.<br />
garda amisa, am TemasTan dakavSirebiT sxvac<br />
bevri ram viwinaswarmetyvele (moiZieT wignsa<br />
da gazeTebSic). es ar aris msubuqad Sesaxedi<br />
Tema. 1992 wels vTqvi, rom axali daavadebis<br />
gamo kacobriobis naxevarze meti<br />
gawydeba-meTqi!<br />
momavalSi kidev Cndeba ori Zalian<br />
rTuli daavadeba. es ki, rogorc<br />
adre aRvniSne, baqteorologiuri<br />
omia!<br />
magram yvelaze ufro am daavadebebs Tvi-<br />
Ton buneba uwyobs xels, vinaidan dedamiwaze<br />
seriozuli kataklizmebia. adamianma Seqmna<br />
momwamlavi qimiuri nivTierebebi da hgonia,<br />
rom igi daculia sacavebSi. Zalian cdebiT!<br />
amxedrebul bunebas verc erTi sacavi ver<br />
gauZlebs dedamiwaze. ase rom, frTxilad,<br />
adamianebo!<br />
Jonavs, vxedav, qimiuri momwamlavi niv-<br />
Tierebebi. igi ifanteba haerSi, wyalSi,<br />
abinZurebs bunebas. es ki marTla didi<br />
katastrofaa adamianebisTvis. ar arsebobs<br />
daavadeba, mere mTel msoflios rom ar<br />
moedos! am mxriv kacobriobas momavalSi<br />
didi sirTuleebi elis! magram isic minda<br />
aRvniSno, rom sicocxle mainc imarjvebs da<br />
adamianebi cxovrebas ganagrZoben!<br />
vxedav, iaponelebi rogorRac mouvlian<br />
afeTqebul atomur sadgurebs _ es Zalian<br />
mniSvnelovania. xolo buneba ki boboqrobs,<br />
grZeldeba vulkanebis amofrqvevebi, cecxli<br />
ekideba yvelgan tyis masivebs da a.S.<br />
am fonze saqarTvelo marTla gadarCeba,<br />
buneba _ kosmosi indobs<br />
Cvens patara qveyanas, xolo bunebis<br />
mier Cveni qveynisTvis miyenebuli<br />
zarali, arc Seedreba sxva qveynebis<br />
zarals, romelnic TiTqmis aRigvebian<br />
miwis pirisagan.<br />
ruseTSi, vimeoreb, isev vxedav cecxls,<br />
iwvis yvelaferi. unda moufrTxildnen puris<br />
yanebs, magram vxedav, rom es SeuZlebelia.<br />
es yvelaferi mainc moxdeba. vxedav, isev<br />
iwvis tyeebi, puris yanebi da a.S.<br />
aseve minda aRvniSno rusuli atomuri<br />
sadgurebi: radiacia Jonavs! es did dartymas<br />
miayenebs ruseTs da aseve sxva qveynebsac.<br />
somxeTis atomuri sadguri ar aris myari,<br />
ase vTqvaT. es jer kidev oci wlis win<br />
viwinaswarmetyvele. frTxilad! somxeTSi didi<br />
miwisZvrebi icis, es asi procentiT moxdeba:<br />
iqneba didi miwisZvra, damangreveli.<br />
vimeoreb, rom buneba isev boboqrobs<br />
mTel msoflioSi. vxedav, isev<br />
erTdroulad amoxeTqavs is miZinebuli<br />
vulkanebi, romlebsac jer ar<br />
amouxeTqavT. miwisZvrebic erTdroulad<br />
xdeba da cecxli ekideba yvelafers.<br />
iaponiaSi didi vulkani amoifrqveva. igi<br />
TiTqos samudamod iyo miZinebuli, magram<br />
ara, batonebo.<br />
Tumca, dRes vinc fiqrobs, rom es<br />
aris apokalifsi, cdeba, es ase ar<br />
aris.<br />
vimeoreb asjer danaxuls da isev vwinaswarmetyveleb,<br />
rom dedamiwas araferi ar<br />
mouva! ubralod, rac adamianebma daTeses<br />
bunebaSi, imas imkian. mTeli msoflios qveynebi<br />
iwvneven bunebi am dartymas. ase iyo<br />
milioni wlebis ukan, asea dRes da ase<br />
iqneba momavalSic. es aris myari simarTle<br />
da morCa!!!<br />
rogorc aRvniSne, saqarTvelo Zalian msubuqad<br />
gamoZvreba am movlenebidan. amas xSirad<br />
imitom vimeoreb da vwer, rom ar minda<br />
Cemi qarTvelebi SiSma Seipyros. isedac rTul<br />
periodebs gavdivarT da axla bunebis risxvas<br />
saqarTvelo namdvilad ver aitanda!<br />
Cemi qveyana da xalxi Zlierdeba<br />
da am Znelbedobis Jams naTlad<br />
Cans, rom kosmosi gvicavs da gvifaravs!<br />
amas veravin uaryofs!!!<br />
vinaidan yvelaferi xiluli xdeba<br />
adamianebisTvis. amin!!!<br />
2011 weli, 11 ivnisi, Tbilisi.<br />
vxedav, qarTul mediaSi is didi cvlilebebi<br />
xdeba, rac aTi-TxuTmeti wlis win<br />
viwinaswarmetyvele. momavalSi vxedav axal<br />
gamomcemlobebs, axal Jurnal-gazeTebs, axal<br />
mepatroneebs, axalgazrda Jurnalistebs da<br />
a.S. TiTqmis yvelaferi icvleba qarTul<br />
mediaSi. es axali, jansaRi, Zlieri da ni-<br />
Wieri Zalebia, rac saqarTvelos, xalxs ase<br />
sWirdeba. monopolias momavalSi verc erTi<br />
lela kakulia<br />
gamomcemloba ver aiRebs xelSi. dRes am<br />
sakiTxs ixilaven mTavrobis xaziT da monopoliebis<br />
daSlis manqanac aamuSaves!<br />
`kviris palitras~ zustad usruldeba, rac<br />
wlebis win viwinaswarmetyvele. amis gamo<br />
maT qarTvel winaswarmetyvels, †lela†<br />
kakulias uari uTxres wignis dabeWdvaze!!!<br />
wigni ki mainc daibeWda!<br />
absoluturad sworia, rom unda arsebobdes<br />
sxva Zlieri gamomcemlobebic, romlebic<br />
konkurencias gauweven erTmaneTs da es daabalansebs<br />
yvelafers. vxedav, momsaxurebis<br />
donec maRali iqneba. am procesebs veraferi<br />
SeaCerebs!<br />
saerTod, bevri ram Seicvleba da es<br />
cvlilebebi Cemi qveynisTvis aRmavlobisa da<br />
siZlieris momtania.<br />
minda aRvniSno, rom rogorc yovelTvis,<br />
es adamianebis ki ara, kosmosis nebiT<br />
xdeba, iqidan modis yovelive da mteri<br />
verafers daaklebs Cems qveyanas.<br />
xalxi ki yvelafers Cumad Sehyurebs. asea,<br />
xalxi brZenia da aseve saSiSic. Tu dauSvi<br />
Secdomebi, ar gapatieben. es yvela Sadimans<br />
exeba. aseTia kanoni dedamiwaze!!!<br />
vxedav, xalxi ar endoba opozicias. mTavari<br />
ki is aris, rom Sidaomebi aravis<br />
surs. miTumetes, roca xalxma icis, rom<br />
daucvelia! Tu mitingze gavlen, iq, RmerTma<br />
uwyis, opoziciis liderebi ra nabijs gadadgamen<br />
mTavrobasTan dakavSirebiT, ufro<br />
sworad, ra garigeba iqneba isev. diax, xalxi<br />
imedgacruebulia, xalxs ar sjera maTi, xalxs<br />
sWirdeba isini, vinc mis interesebs daicavs,<br />
sWirdeba axali saxeebi, axali opozicia.<br />
vxedav, bevri ram Seicvleba saqarTveloSi<br />
da es cvlilebebi mxolod<br />
sikeTis momtania Cemi xalxisTvis<br />
da sxva arafris. es aris<br />
simarTle, asea saWiro Cemi xalxisTvis.<br />
qarTuli saxelmwifos aRzevebasa<br />
da siZlieres, gansakuTrebiT ki<br />
neitraluri qveynis statuss, saqarTvelo<br />
asi procentiT miaRwevs _ vici<br />
da vxedav wlebis ganmavlobaSi.<br />
gansakuTrebiT amerikis mxardaWera aZlierebs<br />
qarTul politikas. amerika, rogorc adre<br />
bevrjer aRvniSne, ruseTs ar dauTmobs arcerT<br />
SemTxvevaSi. miTumetes, rom dRes ruseTi,<br />
ase Tu ise, ukve dasustebuli da amasTan,<br />
daSlilicaa. amerika ar erideba, vxedav, uxeSi<br />
politikis gatarebas ruseTis winaaRmdeg,<br />
rac Zalian Zabavs maT urTierTobebs da<br />
rac, vxedav, gamoiwvevs did politikur qariSxals.<br />
vxedav, aSS Sav zRvaze erT xomalds<br />
ki ara (razec ruseTi ase<br />
aRSfoTda), aramed ramdenime samxedro<br />
gems Semoiyvans da amas<br />
xels veravin SeuSlis!<br />
ai aq gaimarTeba amerika-ruseTs Soris<br />
didi politikuri brZolebi, magram nato<br />
ukan ar daixevs! ra ici, iqneb ruseTs<br />
natos daxmareba dasWirdes? momavalSi vxedav,<br />
rom aucileblad dasWirdeba kidec<br />
ruseTs daxmareba. saSiSroeba mas, merwmuneT,<br />
muslimebisgan elis! amis winapirobebi aucileblad<br />
gamoCndeba. da saerTod, rac ki<br />
viwinaswarmetyvele, yvelaferi zustad asruldeba.<br />
axla mTel msoflios uWirs, gansakuTrebiT<br />
iaponias, imitom, rom atomur sadgurebs<br />
ver aqrobs. vxedav did afeTqebebs.<br />
es katastrofa gardauvalia. amoxeTqavs vulkanic.<br />
es dedamiwis TiTqmis yvela kuTxeSi<br />
3
xdeba, magram gansakuTrebul dartymas mainc<br />
iaponias ayenebs kosmosi. frTxilad, isev<br />
taifuns vxedav! isev ngreva, radiacia, romelsac<br />
verafers uxerxeben. mTavroba cdilobs damalos<br />
saSineli darRvevebi, magram Sedegs,<br />
anu ngrevas verc damalaven da verc moerevian.<br />
amis SemdegRa iwmindeba radiaciisgan<br />
iaponia, rogorc viwinaswarmetyvele!<br />
evropac mowamlulia. es bacila _ infeqcia<br />
jer kidev 1992 wels viwinaswarmetyvele.<br />
eZeben mizezs, magram ver pouloben. xan ras<br />
abraleben da xan _ ras!!! Cems xedvaSi es<br />
baqteorologiur oms hgavs.<br />
Tumca vxedav vaqcinas, romelic<br />
klavs am sasikvdilo baqterias,<br />
romelic uamrav adamians Seiwiravs!<br />
albaT adamianebi ufro gafrTxildebian,<br />
umTavresad, bunebasTan mimarTebaSi. vxedavT.<br />
magaliTad irani Tu ar moeSveba atomuri<br />
sadguris Senebas da a.S. Zalian cudi Sedegebi<br />
eqnebaT. atomi arc maT moutans sikeTes! mokled,<br />
saxelmwifoebs didi dakvirveba marTebT!!!<br />
vxedav axal kanonebs, romelTac evropa SeimuSavebs.<br />
daiSveba akrZalvebi, romelTac verc<br />
erTi saxelmwifo ver SeewinaaRmdegeba. kanoni<br />
kanonia! amaSi, ra Tqma unda, amerikac CarTulia.<br />
ai ruseT-amerikis urTierTobebi ki kvlav<br />
`gadatvirTuli~ rCeba! Tumca momavalSi vxedav,<br />
rom ruseTSi mTavroba icvleba, rasac<br />
aseve didi cvlilebebi mohyveba rusul politikaSi.<br />
es gadaarCens, vxedav, ruseTs. isini<br />
yvelasTan gamoasworeben urTierTobebs, gansakuTrebiT,<br />
mezobel qveynebTan, aseve evropasTan,<br />
amerikasTan. icvleba yvelaferi da es<br />
rusi xalxis sasargeblod. yvela aRiarebs,<br />
rom ruseTi swori, demokratiuli gziT<br />
midis. cvlilebebi SeaqvT konstituciaSi,<br />
Rebuloben, vimeoreb, axal kanonebs da xalxi<br />
SvebiT amoisunTqebs. vxedav, ibadeba axali<br />
ruseTis Zlieri saxelmwifo _ demokratiuli<br />
saxelmwifo! aq saqarTvelo ibrunebs<br />
afxazeTs, anu vxedav, TviTon afsuebi brundebian<br />
saxlSi, qarTvelebTan. dRes isini<br />
ufro ltolvilebi arian afxazeTSi, vidre<br />
saqarTvelos sxva teritoriebze mcxovrebi<br />
qarTveli devnilebi. asea, sanam kedels Tavs<br />
ar xeTqav, ver xvdebi adamiani, ras sCadixar!<br />
afxazeTi da samaCablo saqarTveloa! amin!<br />
2011 weli, 14 ivnisi, Tbilisi.<br />
qarTul eklesias erTi periodi Zalian<br />
gauWirdeba. man unda moigerios is Semosevebi,<br />
romelebic damalul TamaSs hgavs. magram<br />
yvelam yvelaferi icis.<br />
Zalian sasiamovnoa somexTa kaTalikosis,<br />
garegin II-is Camosvla saqarTveloSi.<br />
saqarTvelo miesalmeba mis uwmidesobas,<br />
ra Tqma unda; miesalmeba da<br />
meti araferi!<br />
asea, istoriulad saqarTvelo yovlTvis<br />
mxarSi edga somxebs da bevrjer gadaurCeniaT<br />
Cvens mefeebs somxeTi. amaze SeiZleba bevri<br />
visaubroT, magram faqti faqtad rCeba!!!<br />
vxedav, momavalSi saqarTveloSi mxolod<br />
erTaderTi sarwmunoeba _ marTlmadideblobaa<br />
da sxva araferi. Cven, qarTvelebi, vxedav,<br />
did pativs vcemT sxva erovnebis xalxebs,<br />
evropac taSs gvikravs da moswonT tolerantobis<br />
aseTi done saqarTveloSi. isini<br />
aseve mraval pirobasac gviyeneben, raTa<br />
demokratiis gzaze mdgari saqarTvelo iyos<br />
srulyofili saxelmwifo yvela gagebiT, ma-<br />
gram kosmosSi erTi kiTxvaa: ratom yrian<br />
Tavad evropelebi muslimebs evropidan? ratom<br />
ar Rebuloben TurqeTis amxela saxelmwifos<br />
evrokavSirSi? sainteresoa, ara?<br />
momavalSi vxedav gabrwynebul<br />
mraval qarTul eklesias, saidanac<br />
qarTuli sagaloblebi ismis mxolod<br />
da sxva araferi; ismis qarTuli<br />
wirva-locva da sxva araferi;<br />
ismis ena qarTuli da sxva araferi.<br />
gaigeT, batonebo, kosmosi icavs<br />
saqarTvelos da arcerT SemTxvevaSi<br />
ar dauSvebs aranair uaryofiT<br />
cvlilebas. mesmis xma kosmosidan:<br />
`araferia Tqveni, rac Cemia.<br />
Cemi ki saqarTveloa!~ frTxilad!!!<br />
es sityvebi pirdapir kosmosidan modis.<br />
saqarTvelo, vimeoreb asjer naTqvamsa da<br />
danaxuls, rom iyo da iqneba Tavisi geografiuli<br />
adgilmdebareobiT SemaerTebeli sax-<br />
iaponiaSi didi vulkani amoifrqveva. igi TiTqos<br />
samudamod iyo miZinebuli, magram gansakuTrebul<br />
dartymas mainc iaponias ayenebs kosmosi.<br />
elmwifo evropa-aziisa; diax, neitraluri,<br />
demokratiuli saxelmwifo. dRes ukve yvelaferi<br />
aqeT midis. diax, saqarTvelo neli<br />
tempiT, magram viTardeba, izrdeba da qarTvelebi<br />
msoflioSi mniSvnelovan adgils vikavebT.<br />
Tumca, dRevandeli gaWirvebidan gamomdinare,<br />
vici, Zneli dasajerebelia yvelaferi es,<br />
Cemo sayvarelo qarTvelebo, magram dRes<br />
ukve aris yvela winapiroba imisa, rom rogorc<br />
warsulSi asrulda winaswarmetyvelebebi asi<br />
procentiT, ise asruldeba is, rac dRes<br />
davwere _ erTi wetilic ki ar daakldeba.<br />
me vici rasac vxedav! me vici,<br />
rasac vwer! da mTavari ki isaa,<br />
rom vici, asi procentiT asrulde-<br />
aseTi didi gardatexebi, marTalia, ukvalod<br />
ar Caivlis, magram Cemi qveyana, Cemi eri<br />
gadarCeba!!! nu SexedavT am yovelives ase<br />
msubuqad. es Zalian Rrma, TiTqmis uZiro<br />
politikaa. diax, rogorc vuwodeb xolme,<br />
Waobia!!! da aq bevri ver gaigebs, ra xdeba.<br />
amis axsna aRar msurs. rasac vxedav, yvelaferi<br />
asruldeba da morCa!!!<br />
yvelaze mTavari sagareo politikaa!!! ase-<br />
Ti Tbili urTierTobebi somxeTTan Zalian<br />
`maxarebs~ da<br />
minda vixilo Cveni patriarqis, ilia<br />
II-is Casvla somxeTSi, raTa axla<br />
man moinaxulos iq qarTvelebi!!!<br />
ise, saboloo jamSi, rogorc ar unda<br />
iaroT, yvelaferi zemoT, kosmosSi wydeba<br />
mainc da sxva araferi.<br />
isev mesmis qarTuli laSqris fexis xma,<br />
abjrisa da xmlebis Cxriali. es is uxilavi,<br />
kosmiuri mebrZolebi arian, romelTa gamoCenas<br />
vxedav maSin, roca saqarTvelos uWirs:<br />
nu medavebiT mamuls,<br />
sarwmunoebas, enas,<br />
eklesiebs da mi<strong>web</strong>s _<br />
mi<strong>web</strong>s, haers da zecas!!!<br />
fiqrobT, yvelafers xedavT?<br />
maSin SexedeT kargad,<br />
cis kabadonze laSqars<br />
xedavT, qarTvelTa laSqars?<br />
gamwkrivebula jari,<br />
es uxilavi Zala.<br />
marto me mZaluZs xilva<br />
abjarasxmuli jaris.<br />
cis meomrebis brZola _<br />
samSoblosaTvis brZola!<br />
roca uWirdaT qarTvelT,<br />
maSin ibrZoda yvela!<br />
es uxilavi Zala<br />
mudam icavda enas,<br />
sarwmunoebas, mamuls,<br />
qarTul zecas da genas!<br />
dRes, faqtobrivad, mTeli msoflios qveynebs<br />
uWirT. TiTqmis yvelaferi erTad aumxedra<br />
kosmosma adamianebs. Tumca, rac daTeses,<br />
imas imkian adamianebi, saxelmwifoebi Tu qveynebi.<br />
sabolood yovelTvis simarTle imarjvebs.<br />
da mainc dedamiwaze simSvide isadgurebs,<br />
buneba ukan ixevs. vxedav, dedamiwa wynardeba.<br />
es ase iqneba momavalSi, magram kacobriobas<br />
dRes urTulesi gza aqvs gasavleli. mecnierebs<br />
uWirT pasuxis gacema im SemTxvevebze,<br />
movlenebze, rac xdeba da moxdeba bunebaSi.<br />
amboben erTs da sapirispiro ki xdeba. saintereso<br />
ki is aris, rom me 20-25 wlis win<br />
davinaxe is, rac dRes xdeba; davinaxe da<br />
yvelaferi davwere _ diax, davwere da<br />
gamovaqveyne. es Zalian daexmareba adamianebs,<br />
rom suli daimSvidon, rom ar SeSindnen.<br />
Cems wignSi `axali sityva~ yvelaferi weria,<br />
rac daminaxavs, yvelaferze pasuxia gacemuli.<br />
am wignidan uzarmazari kosmiuri energia<br />
modis, dacviTi energia, romelsac<br />
saswaulebrivad didi Zala aqvs!!!<br />
Cemi patara qveyana ki, vimeoreb asjer<br />
danaxuls, rom mSviddeba, Zlierdeba da yvela<br />
Semotevas uZlebs. axlosaa dros, roca yvela<br />
mixvdeba, Tu raoden mniSvnelovania qarTuli<br />
`abreSumis gza~, anu realurad Tavad saqarTvelo<br />
evropa-aziis qveynebisTvis, gansakuTrebiT ki<br />
amerikisTvis. es yvelaferi male gamoCndeba!<br />
ba yvelaferi! (gagrZeleba Semdeg nomerSi)<br />
`garegin II axalgazrda adamiania<br />
da albaT, jer meti gamocdileba<br />
sWirdeba. igi Wkviani kacia, magram<br />
surs, rom yvelafri saswrafod<br />
gaakeTos, rac ar gamodis. me mas<br />
vuTxari, rom didi gamocdileba<br />
maqvs, amitom simSvide yvelafers<br />
sjobs. somxebs aqvT survili,<br />
saqarTveloSi taZrebi kidev gaxsnan.<br />
Cven SevTavazeT, rom Tu<br />
saqarTveloSi somxuri taZrebi<br />
gaixsneba, somxeTSic aucileblad<br />
unda gaixsnas qarTuli taZrebi.<br />
SevTanxmdiT, rom momavalSi ufro<br />
kargi TanamSromloba gveqneba. minda<br />
vTqva, rom saqarTvelos eklesia<br />
Riaa yvelasTvis, magram qarTuli<br />
eklesia ar dauSvebs, rom qarTveli<br />
eri da qveyana daiCagros...<br />
orive mxares aqvs sabuTi, rom<br />
qarTuli eklesia arsebobs somxeTSi<br />
da somxuri eklesia _ saqarTvelo-<br />
Si. moviwvevT mecnierebiT dakompleqtebul<br />
komisias, romelic orive sakiTxze<br />
imsjelebs. miuxedavad orive<br />
mxaris pretenziebisa, es Cvens Zmur<br />
urTierTobebs xels ar SeuSlis.<br />
problemebi aris rogorc somxebis,<br />
ise qarTvelebis mxares. imedia, somxuri<br />
mxare xels Segviwyobs eklesiebis<br />
dabrunebis sakiTxSi. Cveni urTier-<br />
Toba, romelic samagaliTo unda<br />
iyos ara calmxriv, aramed ormxriv<br />
moZraobas iTvaliswinebs~.<br />
ilia II<br />
4
(dasawyisi gv.2)<br />
_ mokled getyvi: baRafSi ar aris<br />
Tavisi sikvdiliT gardacvlili.<br />
_ da zemoT daanonsebuli kiTxva:<br />
ra moxdeba 2012 wels ruseTSi, miiRebs<br />
putini arCevnebSi monawileobas?<br />
_ ra Tqma unda! aba risTvis ibrZvis?<br />
Tumca ruseTis prezidentad momavalSi verc<br />
putins vxedav da verc medvedevs. ruseTis<br />
arCevnebTan dakavSirebiT evropa da amerika<br />
did aRSfoTebas gamoTqvamen da dRevandel<br />
mTavrobas aralegitimurad miiCneven. ai aqedan<br />
daiwyeba maTi ubedureba. opozicia gaerTiandeba<br />
da mova axali lideri _ generali<br />
_ ase davarqvi da asec aris. ase rom,<br />
revoluciis patara talRa kargad waartyams<br />
ruseTsac. ai, ra aris salaparako da gansaxilveli<br />
Tema. axla ruseTi, faqtobrivad,<br />
ukve daSlilia, problemebi aqvs iaponiasTan,<br />
Cinelebi lamis moskovTan aarseben dasaxlebebs<br />
da ase Semdeg da ase Semdeg. mokled,<br />
rac ki odesme miTqvams ruseTze, yvelaferi<br />
wveT-wveTad asruldeba.<br />
_ qalbatono lela, medvedevi putinis<br />
momxre Cinovnikebs aTavisuflebs Tanamdebobebidan.<br />
niSnavs Tu ara es imas,<br />
rom moaxlovda Tavad putinis, anu<br />
arwivis erTi Tavis moSoreba?<br />
_ es procesi didi xania dawyebulia.<br />
Tavidan farulad, xalxisTvis SeumCnevlad<br />
mimdinareobda brZola, axla ki Riad, xilulad<br />
Cans tandems Soris ganxeTqileba da<br />
sazogadoebac alaparakda, Torem es axali<br />
ambavi sulac ar aris. gaixsene, ras vwerdi<br />
medvedevis gaprezidentebis dasawyisSi, roca<br />
masa da putins Soris lamis idealuri<br />
urTierToba sufevda: `axal prezidents<br />
mobezrdeba (Tu mobezrebuli ara aqvs ukve)<br />
eqsprezidentis miTiTebebi. mis irgvliv<br />
Semoikribebian ganawyenebulni Zlierni ama<br />
qveynisani. es axal prezidents did Zalas<br />
aZlevs, roca, amave dros, vxedav, rom omi<br />
mas saerTod ar awyobs CrdiloeT kavkasiaSi<br />
da arc saqarTvelosTan. igi keTilmezoblur<br />
urTierTobebs arCevs, magram dRes iZulebulia,<br />
iTamaSos eqsprezidentis moTxovnebiT.<br />
amitom yovelive Zalian sxvanairad gamoCndeba,<br />
magram sabolood ki damTavrdeba ise,<br />
rogorc viwinaswarmetyvele~. es 2008 wlis<br />
4 maisis Canaweria. manamde da mas Semdegac<br />
ki araerTxel vTqvi, rom medvedevsa da<br />
putins Soris urTierTobebi gamwvavdeboda<br />
da premiers `medvedis~ TaTi moxvdeboda,<br />
anu rusul orTavian arwivs erTi Tavi<br />
motydeboda. asec moxdeba.<br />
_ Tqven brZanebT, ruseTi dasustebul-daSliliao<br />
ukve, ai ruseTi ki<br />
presaSi aJiotaJs texs, nato ukve mkvdari<br />
vefxvia, vinaidan amerikuli samxedro<br />
manqana Tvalsadaxels Sua kargavs Zalaso.<br />
_ natos dasusteba absurdia. amerikuli<br />
samxedro manqana Zalas ki ar kargavs, piriqiT,<br />
ikrebs.<br />
_ qalbatono lela, kiril meteliovis<br />
bolo publikaciaSi, romlis Targmanic<br />
am nomerSi ibeWdeba, cdomileba<br />
rodesac 2009 wels nato-s generaluri<br />
mdivani gavxdi, bevri gaocebuli darCa imiT,<br />
rom Cemi saprogramo sityva ruseTs mivuZRveni.<br />
bevrs axlac gaukvirdeba is, rom SeerTebul<br />
StatebSi Cemi vizitis dros erT-erTi<br />
Tema, romelzec visaubreb, isev nato-ruse-<br />
Tis urTierTobebi iqneba. magram saamisod<br />
seriozuli mizezebi arsebobs.<br />
SeerTebulma Statebma da misma natoelma<br />
mokavSireebma Zalisxmeva ar daiSures imisaTvis,<br />
rom evropa erTiani, Tavisufali da<br />
daculi yofiliyo. bolo ori aTwleulis<br />
ganmavlobaSi Cven am mizans sagrZnoblad<br />
mivuaxlovdiT.<br />
axla imis SesaniSnavi SesaZlebloba gvaqvs,<br />
rom usafrTxoeba ganvaviTaroT ara mxolod<br />
evropaSi, aramed mTel evro-atlantikur sivrce-<br />
Si, radgan nato-m da ruseTma gverdze gadades<br />
uTanxmoeba ufro mWidro TanamSromlobis<br />
sasargeblod. aSS-s SeuZlia am procesis<br />
erT-erTi mamoZravebeli Zala gaxdes.<br />
civi omis dasrulebidan didi xnis ganmavlobaSi<br />
nato da ruseTi erTmaneTs undoblobiT<br />
epyrobodnen, Tumca gafarToebis<br />
da TanamSromlobis ganmtkicebis sasargeblod<br />
argumentebi sul ufro damajerebeli<br />
xdeboda im safrTxeebis raodenobisa da<br />
masStabebis zrdasTan erTad, romlebic Cvens<br />
qveynebs emuqreboda. terorizmi, birTvuli<br />
iaraRis gavrceleba, kiberdanaSauli da mekobreoba<br />
_ es mxolod ramdenime safrTxea im<br />
globaluri safrTxeebis CamonaTvalidan, romlebic<br />
dRes yvela mxares emuqreba.<br />
erTaderTi, rac am safrTxeebs warmatebiT<br />
daupirispirdeba _ qveynebsa da organizaciebs<br />
Soris ufro farTo TanamSromlobaa.<br />
is natosTvis da ruseTisTvis sasicocxlod<br />
mniSvnelovania da isini pasuxismge-<br />
davafiqsireT. kerZod, saubaria yirimis<br />
naxevarkunZulis saboloo kuTvnilebaze.<br />
meteliovi wers, rom TiTqos Tqven<br />
brZaneT, kunZuli ruseTis mflobeloba-<br />
Si gadavao.<br />
_ rogorc Cans kiril meteliovma sworad<br />
ver gaigo Cemi naTqvami da sxvagvarad<br />
gadaxarSa uzarmazari informaciidan es pasaJi.<br />
saqme isaa, rom kirili ar iyenebs diqtofons<br />
da Secdomac amitom gaepara. realurad<br />
ki yirimis naxevarkunZuli kidev karga<br />
xans iqneba sadavo, Tumca sabolood swored<br />
ise moxdeba, rogorc adrindel winaswarmetyvelaSia<br />
naTqvami.<br />
_ amboben, rom ukrainis prezidentma<br />
`gazis omze~ sapasuxo svla ganaxorciela,<br />
rodesac amerikuli samxedro xomaldi<br />
`monterei~ miiwvia samxedro swavlebebze<br />
odesis sanapirozeo.<br />
_ ianukoviCi rom rusebs siurprizebs<br />
mouwyobda, me jer kidev wlebis win viwinaswarmetyvele<br />
da misi es nabiji sulac ar<br />
aris gasakviri.<br />
_ presaSi ukrainulma dokumentma ga-<br />
Jona, romelic cxadyofs, rom ianukoviCi<br />
kremlis zurgs ukan nato-sTan kavSirebs<br />
aZlierebs, riTac moskovis interesebs<br />
zians ayenebs. anu winaswarmetyveleba Tavisi<br />
gziT midis da miuxedavad ianukoviCis<br />
xmamaRali gancxadebebisa, rom ukraina<br />
samxedro aliansSi ar gaerTiandeba, es<br />
mainc ase moxdeba?<br />
_ ra Tqma unda, ukraina aucileblad<br />
gaxdeba natos wevri. winaswarmetyveleba ar<br />
icvleba.<br />
_ ukrainidan xomaldma `montereim~<br />
gezi saqarTvelosken aiRo da baTums<br />
ewvia samxedro wvrTnebis Casatareblad.<br />
kremli sakmaod gaaRiziana da, rogorc<br />
Cans, SeaSina kidec `monteresis~ vizitma,<br />
vinaidan mTeli is dReebi iqaur<br />
presas sxva salaparako lamis ar hqonda.<br />
ganacxades kidec, es ruseTis usafrTxoebis<br />
winaaRmdeg mimarTuli qmedebaao.<br />
sinamdvileSi ki..<br />
_ es iyo ruseTisTvis Zalisa da<br />
saqarTvelosTvis mxardaWeris danaxebis niSani.<br />
amgvari niSnebi kidev bevri iqneba. ase icureben<br />
amerikuli samxedro xomaldebi saqarTvelos<br />
sanapiroze kremlis gulis gasaxeTqad.<br />
_ qalbatono lela, amerikis SeerTebuli<br />
Statebi 2014 wlisTvis avRaneTis<br />
xelisuflebisTvis qveynis usafrTxoebis<br />
uzrunvelyofaze kontrolis gadacemas<br />
apirebs. Ees realuri gegmaa, marTla<br />
gava amerika avRaneTidan Tu Tvalis<br />
axvevisa da drois gawelvis politikas<br />
TamaSobs TeTri saxli?<br />
_ miuxedavad obamas xmamaRali gancxadebebisa<br />
da gaJRerebuli gegmebisa, ar gamoiyvans<br />
amerika jars avRaneTidan. kidev didxans<br />
idgeba iq.<br />
_ qalbatono lela, Tqvens mier<br />
1992 wels nawinaswarmetyvelebi axali<br />
infeqcia erTi Tvis win gaaqtiurda da<br />
mTel msoflios emuqreba. saqarTvelo-<br />
Si gavrceldeba Tu ara igi?<br />
_ ammxriv araviTari safrTxe ar gvemuqreba.<br />
blebi arian am procesis ganviTarebaze.<br />
SarSan lisabonis samitze prezidenti obama<br />
da misi 27 kolega aliansidan prezident<br />
medvedevTan nato-ruseTis strategiul partniorobaze<br />
SeTanxmdnen. es gadawyvetileba<br />
usafrTxoebis Tanamedrove klimatis fxizel<br />
Sefasebas efuZneboda. amavdroulad is efuZneboda<br />
mxareebis saerTo rwmenas imaSi, rom<br />
erTad muSaobiT nato-sa da ruseTs usafrTxoebis<br />
ganmtkiceba sakuTari sazRvrebis<br />
miRmac SeuZliaT.<br />
ra Tqma unda, natosa da ruseTis mdgradi<br />
partnioroba mxolod politikuri liderebis<br />
sadResaswaulo valdebulebebze ver aSendeba.<br />
orive mxridan namdvili politikuri nebisa da<br />
pragmatizmis mudmivi gamovlenaa saWiro.<br />
natosa da ruseTs Soris Zveleburad arsebobs<br />
principuli uTanxmoeba iseT sakiTxebze,<br />
rogoricaa, magaliTad, saqarTvelo. nato<br />
Zveleburad moiTxovs qarTuli suverenitetisa<br />
da teritoriuli mTlianobis srul<br />
pativiscemas da Cven movuwodebT ruseTs am<br />
mimarTulebiT saerTaSoriso valdebulebebis<br />
Sesrulebisken. Cven ar unda moveridoT am<br />
uTanxmoebebis ganxilvas, Tumca amavdroulad<br />
ar unda mivceT maT Cveni partniorobis<br />
paralizebis saSualeba.<br />
aSS ruseTTan Tavisi ormxrivi urTierTobebisa<br />
da im mniSvnelovani mdgomareobis<br />
wyalobiT, romelic amerikas nato-Si ukavia,<br />
bevrs akeTebs am partniorobis ganviTarebisTvis.<br />
me eWvi ar mepareba, rom is momaval-<br />
Sic xels Seuwyobs am process.<br />
ruseTTan urTierTobebis gadatvirTvis Semdeg<br />
aSS-m am qveyanasTan daaxloebisTvis<br />
bevri ram gaakeTa. maT Soris is mxars<br />
uWers ruseTs msoflio savaWro organizaciaSi<br />
gawevrianebis procesSi. aSS-ruseTis<br />
_ ra dagvicavs?<br />
_ kavkasioni! igi mxolod am infeqciisgan<br />
ki ara, sxvac bevri ramisgan gvicavs,<br />
magaliTad, radiaciisgan da aseve sxva infeqciebisgan.<br />
_ saqarTveloSi, iseve rogorc mTel<br />
msoflioSi, grZeldeba nawinaswarmetyvelebi<br />
bunebis boboqroba. sul cota xnis<br />
win saSineli katastrofa moxda riko-<br />
Tis uReltexilze. axla mTaSi geolog-<br />
Ta jgufia gagzavnili, romelic ikvlevs,<br />
ram gaaCina amxela wyali manamde<br />
TiTqmis mSral xevSi. davaswroT geologebs,<br />
qalbatono lela da vTqvaT mizezi.<br />
_ araferi gansakuTrebuli mizezi aq<br />
ar arsebobs. xevi xevia _ mSralia Tu ara.<br />
SeiZleba saukune gavides da erT dRes<br />
wyliT aivsos damSrali kalapoti. ase moxda<br />
am SemTxvevaSic.<br />
_ gamodis, rom nebismier xevTan<br />
dakavSirebiT didi yuradRebis gamoCena<br />
gvmarTebs?<br />
_ aucileblad. es yvelam unda gaiTvaliswinos,<br />
gansakuTrebiT im uwyebam, romelsac<br />
pirdapir exeba damcavi nagebobebis mSenebloba.<br />
Torem mere gvian iqneba mizezebis Zebna,<br />
mZime SedegebTan mogviwevs gamklaveba da<br />
brZola.<br />
_ qalbatono lela, mokled, lamis<br />
ukvdav Temas minda Sevexo. saqarTvelo-<br />
Si garegin II-is vizitis Semdeg eCmiaZinis<br />
sainformacio samsaxuris xelmZRvanelis<br />
gancxadeba gavrcelda: somxuri<br />
mxaris mier taZrebis dabrunebis Sesaxeb<br />
wamoweuloi sakitxis sapasuxod,<br />
qarTulma mxarem somxeTis CrdiloeTSi<br />
mdebare eklesiebze sakuTari moTxovnebi<br />
da pretenziebi wamoayena. somxuri<br />
eklesiis pozicia naTelia: qarTulma<br />
mxarem faqtebi da sabuTebi unda warmoadginos,<br />
romelsac somxuri eklesia<br />
Seiswavlis. TumcaRa, komisiis Seqmnis<br />
saWiroebas ver vxedavT~. ras niSnavs es<br />
gancxadeba? ratom ver xedavs komisiis<br />
Seqmnis aucileblobas eCmiaZinis warmomadgeneli<br />
meliqiani?<br />
_ ras da arafris dabrunebas ar vapirebTo!<br />
magaT rom hkiTxo, Sav zRvamde sul<br />
magaTia saqarTvelo da aqedan gamomdinare, am<br />
teritoriaze arsebuli yvela taZaric somxuria.<br />
magram ise ar aris, rogorc somxebi<br />
Wrian da keraven. maTi gadasawyveti ar aris,<br />
ra rogor moxdeba momavalSi. kosmosma gansazRvra,<br />
rom saqarTvelos ibrunebs Tavis<br />
teritoriebs da ai im somxeTis CrdiloeTsac<br />
davibrunebT Tavisi qarTuli taZrebiTurT.<br />
sxvaTa Soris, amitom Tqva patriarqma<br />
somexTa kaTalikosze, axalgazrda kacia da<br />
gamocdileba akliao.<br />
mokled, esec Zveli Temaa da pasuxic, ra<br />
Tqma unda, Zveleburia.<br />
_ geTanxmebiT, namdvilad Zvelia,<br />
magram TqvenTan axal Temebze saubari,<br />
praqtikulad, SeuZlebelia. imitom, rom<br />
lamis yvelafers Sexebuli xarT da<br />
yvelaferze nawinaswarmetyvelebi gaqvT.<br />
amitom, vaRiareb, rom TqvenTan interviu<br />
metad saZnelo saqmea.<br />
anders fog rasmuseni: nato da ruseTi antisaraketo Tavdacvaze Tanxmdebian<br />
strategiuli TavdasxmiTi SeiaraRebis Semcirebaze<br />
axali SeTanxmeba ukiduresad sasargebloa<br />
aramxolod SeiaraRebis kontrolisaTvis,<br />
aramed zogadad ruseTTan urTier-<br />
Tobebis TvalsazrisiT. es SeTanxmeba obamas<br />
administraciis mniSvnelovan miRwevad iqca.<br />
darwmunebuli var, rom antisaraketo Tavdacva<br />
ruseTTan urTierTobebSi winsvlisaTvis<br />
axal SesaZleblobas mogvcems. dRes ocdaaT<br />
qveyanaze meti an ukve flobs balistikur<br />
raketebs, an apirebs maT Seqmnas. zogierT<br />
SemTxvevaSi es saraketo potenciali sxvadasxva<br />
qveynisTvis pirdapiri safrTxea.<br />
aSS mravali welia, rac am safrTxisgan<br />
dacvis saerTaSoriso Zalisxmevas xelmZRvanelobs.<br />
SarSan noemberSi nato-s lisabonis samitze<br />
Cven movilaparakeT, rom mas aliansis miznad<br />
vaqcevT da SevqmniT nato-s antisaraketo Tavdacvis<br />
sistemas. Cven ruseTs aseve SevTavazeT<br />
nato-s damoukidebel sistemasa da ruseTis<br />
antisaraketo potencials Soris kavSirebis<br />
damyarebis SesaZleblobebis erToblivi Seswavla.<br />
prezidentma medvedevma es winadadeba miiRo.<br />
dRes am saerTo miznis mqone or sistemas<br />
Soris urTierTqmedebis damyarebaze muSaoba<br />
mimdinareobs. jer uamravi teqnikuri, iuridiuli<br />
da politikuri sakiTxis gadawyvetaa<br />
aucilebeli, Tumca seriozuli progress<br />
ukve mivaRwieT.<br />
Tuki Cveni antisaraketo sistemebi koordinirebuli<br />
iqneba da erToblivad imuSavebs,<br />
nato da ruseTi erTmaneTisgan Tavdacvis<br />
nacvlad pirvelad SeZleben usafrTxoebis<br />
sistemis erToblivad Seqmnas. amis miRweva<br />
absoluturad SesaZLebelia da darwmunebuli<br />
var, rom SeerTebuli Statebis mudmivi mxardaWerisa<br />
da misi wamyvani rolis pirobeb-<br />
Si Cven am ideas realobad vaqcevT.<br />
5
2009 weli, 8 ivnisi.<br />
minda aRvniSno, rom iulia timoSenkos<br />
ar vxedav ukrainis politikaSi. mas yvela<br />
zurgs Seaqcevs. frTxilad! vxedav,<br />
SeiZleba daiWiron samSoblos RalatisTvis.<br />
lela kakulia<br />
2011 wlis maisis miwuruls ukrainis yofili<br />
premieri iulia timoSenko qveynis<br />
generalurma prokuraturam pirdapir dakiTxvisas<br />
daapatimra. genprokuraturis mTavar<br />
sagamoZiebo sammarTveloSi mas dapatimrebis<br />
Sesaxeb dadgenileba waukiTxes da eqspremieris<br />
dacvas Senoba daatovebines.<br />
saxelmwifo generaluri prokuraturis<br />
gancxadebiT, iulia timoSenko sruliad Segnebulad<br />
Wimavda mis winaaRmdeg aRZrul<br />
saqmes da ar cxaddeboda dakiTxvebze.<br />
SegaxsenebT, rom 2011 wlis 11 aprils mis<br />
winaaRmdeg mesamed aRiZra sisxlis samarTlis<br />
saqme uflebamosilebis gadaWarbebis gamo<br />
gazis kontraqtebis gaformebisas ruseTTan<br />
2009 wels. ukrainis xelisuflebas miaCnia,<br />
rom es kontraqtebi ukiduresad miuRebelia<br />
da wamgebiani ukrainisTvis, vinaidan aiZulebs<br />
qveyanas gadaixados zedmetad maRali<br />
safasuri bunebriv airze. eqspremieris mier<br />
miyenebul zarals gamoZieba 1.5 miliardze<br />
met grivnad afasebs.<br />
eqs-prezident viqtor iuSenkos TqmiT,<br />
ukrainis genprokuraturasa da uSiSroebis<br />
samsaxurebs jer kidev 2009 wels SeeZloT<br />
miecaT samarTlebrivi Sefaseba gazis SeTanxmebebisTvis,<br />
romlebsac maSindelma premierma<br />
timoSenkom moawera xeli, Tumca es<br />
maSin politikuri motivebis gamo ar gakeTda.<br />
Tanac saparlamento umravlesoba maSin<br />
timoSenkos uWerda mxars.<br />
iuSenkom aseve xazgasmiT aRniSna, rom<br />
ukrainas 2009 wels Zalze Zlieri pozicia<br />
ekava molaparakebis procesSi: kerZod, ukrainam<br />
gadaqaCa bunebrivi airis aucilebeli raodenoba<br />
da Caatara yvela xarjTaRricxva `gazpromTan~<br />
miwodebuli gazis Taobaze. Tumca<br />
sabolood timoSenkom erTpirovnuli gadawyvetileba<br />
miiRo SeTanxmebis gaformebis<br />
Taobaze: `is ornaxevari saaTis manZilze<br />
esaubreboda vladimer putins da dRemde ar<br />
aris cnobili, ris Taobaze~. _ acxadebs<br />
yofili prezidenti.<br />
sabolood iulia timoSenko mainc gaaTavisufles<br />
da rogorc Tavad yofili premieri<br />
acxadebs, es mxolod imis gamo moxda,<br />
rom `mis dasacavad mTeli samoqalaqo sazogadoeba,<br />
Jurnalistebi da saerTaSoriso<br />
sazogadoeba dadga fexze~.<br />
2008 weli, 4 ivlisi.<br />
rusi ver SeZlebs teraqtebis SeCerebas.<br />
aseve vxedav Tavdasxmebs samxedro<br />
bazebze. aqac verafers gaxdeba `didi<br />
ruseTi~. diax, ruseTi daisjeba im sisastikisaTvis,<br />
rac maT kavkasiaSi gamoiCines,<br />
yvelaferze pasuxs ageben.<br />
2008 weli, 10 ivlisi.<br />
vxedav, ufro aqtiurad feTqdeba<br />
samxedro bazebi...<br />
2009 weli, 27 aprili, Tbilisi.<br />
ruseTi, vxedav, procesebs veRar mar-<br />
Tavs. vxedav, rogor afeTqeben rusul<br />
bazebs, xocaven rus `samSvidoboebs~. aseT<br />
Semobrunebas ki namdvilad ar eloda<br />
ruseTi.<br />
lela kakulia<br />
rac rac ukve ukv<br />
ukv<br />
2011 wlis 6 aprils ruseTSi lipeckTan<br />
axlos mdebare samxedro bazaze afeTqebis<br />
xma gaisma. Sedegad daiRupa 4 adamiani, erTi<br />
ki mZimed daSavda.<br />
oficialuri informaciiT, winaswari monacemebiT,<br />
afeTqeba denTis 40 kilogramiani<br />
yuTis detonaciiT iyo gamowveuli.<br />
samwuxarod, rogorc rusuli presa ityobineba,<br />
es incidenti Tavis adgils daikavebs<br />
msgavs SemTxvevaTa mozrdil CamonaTvalSi,<br />
romelTa raodenoba mxolod gasul wels<br />
aTze metia. aq zogierT maTgans SegaxsenebT:<br />
2010 wlis 28 oqtombris Rames qalaq amurispireTSi<br />
xanZari gaCnda samxedro sawyobSi.<br />
afeTqeba sabrZolo masaliT datvirTuli<br />
yuTis Camovardnam gamoiwvia. xanZarma sawyobi<br />
srulad gaanadgura.<br />
2010 wlis agvistos bolos baSkireTis qalaq<br />
sterlitamakSi samxedro qarxnis teritoriaze<br />
moxda afeTqeba. sabrZolo masalebis utilizaciisas<br />
122 milimetriani Wurvi amoqmedda. adgilze<br />
daiRupa mexuTe Tanrigis mqone amfeTqebeli<br />
38 wlis aleqsei koroliovi.<br />
am SemTxvevamde erTi TviT adre ki altais<br />
mxareSi mdebare samxedro poligonze<br />
moxda afeTqeba. aqac, raoden gasakviric ar<br />
unda iyos, oficialuri informaciiT, afeTqeba<br />
denTisa da sxva wundebuli saidumlo specmasalebis<br />
utilizaciam gamoiwvia. Sedegad<br />
daiRupa 6 adamiani.<br />
2010 wlis ivnisis bolos Zlieri afeTqeba<br />
moxda riazanis olqSi. kolomenskis saartilerio<br />
saswavleblis poligonze ori satvir-<br />
Tos gadmoclisas sabrZolo masalebi aalda.<br />
avardnilma cecxlma manqanebis benzinis sacavebis<br />
aafeTqa. Sedegad erTi adamiani daiRupa,<br />
31 ki mZimed daSavda.<br />
bolo wlebis yvelaze msxvili msgavsi<br />
SemTxveva ulianovskSi moxda 2009 wlis miwuruls.<br />
es iyo xanZari 31-e arsenalis sawyobSi,<br />
rasac afeTqebaTa mTeli kaskadi mohyva.<br />
sawyobTan axlomdebare teritoria mofenili<br />
iyo aufeTqebeli WurvebiT, romelTa<br />
mogrovebisas kidev erTi afeTqeba moxda da<br />
8 adamiani daiRupa.<br />
dReisaTvis ukanaskneli SemTxveva midinare<br />
wlis 3 ivniss moxda udmurtiaSi, daba<br />
pugaCovoSi mdebare samxedro nawilSi. teritoriaze<br />
ganTavsebul vadagasuli sabrZolo<br />
masalebis gasanadgurebel qarxanaSi xanZari<br />
gaCnda. afeTqebuli Wurvebis namsxvrevebi 2<br />
kilometris manZilze cvioda. ukanaskneli<br />
monacemebiT, daSavda 30 adamiani.<br />
soflis panikiT Sepyrobili mosaxleoba<br />
sacxovreblebs tovebda da garboda.<br />
winaswari monacemebiT, oficialuri informaciiT,<br />
xanZari sigaretis namwvma gaaCina.<br />
SegaxsenebT, zemoT mxolod ramdenime SemTxvevaa<br />
CamoTvlili, realuri suraTi ruseTis<br />
samxedro nawilebsa da bazebze momxari afeTqebebis<br />
raodenobisa ki bevrad mZimea da<br />
avismomaswavebeli. oficialuri informaciiT,<br />
rogorc naxeT, afeTqebaTa mizezad umetes<br />
SemTxvevaSi utilizacia saxeldeba, Tumca,<br />
Znelia irwmuno, rom aseTi xSiri incidentebi<br />
marTlac sabrZolo masalebis ganadgurebisas<br />
daSvebuli Secdomebis uwyveti<br />
jaWvis Sedegad xdeba. faqtia, aq gareSe<br />
xeli urevia da Tu vis ekuTvnis es xeli,<br />
amas kidev erTxel gadavamowmebT qalbaton<br />
lelasTan interviuSi.<br />
1997 weli, 10 agvisto,<br />
Ramis 11 saTi, kojori.<br />
rac viwinaswarmetyvele 1992 wels, arZinbas<br />
rusebi moTxrian-meTqi, asruldeba.<br />
arZinbas momavalSi mowamlaven. ra mniSvneloba<br />
aqvs? sul sikvdils vxedav...<br />
2000 weli, 14 ivlisi, dilis 11 saaTi.<br />
afxazeTSi<br />
procentiT.<br />
swrafi Sesvla iqneba asi<br />
prezidents mowamlaven; igi gardaicvleba.<br />
lela kakulia<br />
2011 wlis 29 maiss gavrcelda informacia,<br />
rom moskovis #83 klinikur saavadmyofoSi<br />
afxazeTis TviTgamocxadebuli respublikis<br />
lideri sergei baRafSi gardaicvala.<br />
oficialuri informaciiT, 21 maiss baRafSs<br />
am klinikaSi marjvena filtvze operacia frangma<br />
qirurgma Julber masarma da misma rusma<br />
kolegam nikolai urazovskim gaukeTes. operaciis<br />
Semdeg<br />
eqimebi irwmunebodnen,<br />
rom<br />
pacientis mdgomareobastabiluri<br />
iyo<br />
da mis sicocxles<br />
safr-<br />
Txe aRar emuqreboda.<br />
amis<br />
gamo igi reanimaciuliganyofilebidan<br />
palataSi gadaiyvanes.<br />
magram<br />
sul raRac sam<br />
dReSi pacientismdgomareoba<br />
imdenad<br />
damZimda, rom<br />
igi kvlav reanimaciaSi<br />
daabrunes da xelovnuri sunTqvis aparatze<br />
SeaerTes. amis Semdeg garTuleba sxva organoebzec<br />
gadavida da sergei baRafSis gadar-<br />
Cena veRar moxerxda.<br />
sainteresoa is faqti, rom rogorc eqimebi<br />
acxadebdnen, informacia baRafSis kiboTi gardacvalebis<br />
Taobaze simarTles ar Seesabameba.<br />
aRsaniSnavia, rom afxazeTis de faqto<br />
respublikam arsebobis manZilze sul ori<br />
lideris gamocvla moaswro da orive `mZime<br />
avadmyofobis gamo~ gardaicvala.<br />
TviTgamocxadebuli respublikis `pirveli<br />
prezidenti~ vladislav arZinba xangrZlivi<br />
avadmyofobis Semdeg 2010 wlis 4 marts<br />
gardaicvala aseve moskovis centralur<br />
klinikur saavadmyofoSi, sadac is soxumidan<br />
ruseTis sagangebo samsaxurma specreisiT<br />
gadaiyvana umZimes mdgomareobaSi.<br />
erTi wlis Semdeg ki misi gza `afxazeTis<br />
meore prezidentmac~ gaimeora igive SedegiT.<br />
rogorc Cans, swored amas gulisxmobda qalbatoni<br />
lela CanawerSi: `ra mniSvneloba aqvs?<br />
sul sikvdils vxedav...~ miTumetes, rom baRafSis<br />
gardacvalebidan sami kviris Tavze presa ukve<br />
alaparakda misi sikvdilis ucnaur garemoebebze.<br />
axla aramxolod qarTuli, aramed rusuli presac<br />
aqtiurad ixilavs baRafSis sxvisi daxmarebiT<br />
mokvdinebis versias. gansakuTrebuli interesi<br />
am Temam rus blogerebs Soris gamoiwvia.<br />
maTi didi umravlesobis eWvebsa da varaudebs<br />
6
aZlierebs is faqti, rom `afxazeTis pirveli da<br />
meore prezidentebi~ erTmaneTis miyolebiT iRupebian,<br />
faqtobrivad, msgavs situaciaSi: orive<br />
mZimed daavadda, orive moskovSi gadaiyvanes saoperaciod,<br />
orive ruseTis dedaqalaqSi gardaicvala.<br />
erT-erTma cinikurad SeniSna kidec: `orive<br />
maTgani Camovida neto da wavida bruto~.<br />
blogerebi _ romelTa Soris cnobili<br />
rusi Jurnalistebic arian _ kiTxuloben: Tu<br />
baRafSs sasikvdilo seni sWirda da misi gadarCena<br />
eWvqveS idga, maSin iseT msoflio donis<br />
eqimebs, rogorebic arian frangi Julber masari<br />
da rusi nikolai urazovski, rogor gamoeparaT<br />
es faqti da ratom ganacxades operaciis<br />
damTavrebisTanave, rom qirurgiulma Carevam<br />
warmatebiT Caiara da pacientis sicocxles<br />
aranairi safrTxe ar emuqrebao? ai swored aq<br />
uCndebaT maT versia, rom sergei baRafSs<br />
operaciis Semdeg viRacis davalebiT sasikvdilo<br />
ineqcia Seuyvanes da sicocxle mouswrafes.<br />
rac Seexeba imas, Tu ra SeiZleboda gamxdariyo<br />
`afxazeTis prezidentis~ mokvlis mizezi,<br />
rusebic da qarTveli bloger-Jurnalistebic<br />
Tanxmdebian, rom aq baRafSsa da kremls Soris<br />
arsebulma daZabulobam iTamaSa umTavresi roli.<br />
rogorc Cans, baRafSisTvis sakuTari xalxis<br />
interesebi ufro maRla idga, vidre kremlis<br />
interesebi da igi ver CaiTries axal avantiuraSi.<br />
amas garda unda gvaxsovdes isic, Tu<br />
rogor gaxda baRafSi prezidenti. ruseTi ma-<br />
Sin xajimbas uWerda mxars, magram `mandarinebis<br />
revoluciis~ Sedegad prezidenti baRafSi gaxda.<br />
ruseTi ki Zalze avmexsierebiania... moskovi<br />
imdenad ukmayofilo iyo SedegiT, rom ori<br />
pretendentis mxardamWerebs Soris maSin Ria<br />
dapirispireba daiwyo, romelic manam grZeldeboda,<br />
sanam 1 noembers orive moskovSi ar<br />
gamoiZaxes. ruseTis xelisuflebam mosTxova baRaf-<br />
Ss gasuliyo brZolidan, magram uari miiRes.<br />
misi daumorCileblobis gamo moskovma mTeli<br />
regioni dasaja da 15 noembers afxazeTis<br />
teritoriaze gamavali ruseT-saqarTvelos sazRvari<br />
Caketa, 1 dekembers sarkinigzo mimosvla Sewyvita<br />
respublikasTan, xolo 2 dekembers afxazuri<br />
sasoflo-sameurneo produqciis importi akrZala.<br />
amis Semdeg soxumSi ruseTis Zalismieri<br />
uwyebebis warmomadgenelTa delegacia gaemgzavra<br />
da rTuli molaparakebebis Sedegad miaRwies<br />
SeTanxmebas xelisuflebis baRafSsa da<br />
xajimbas Soris gadanawilebis Taobaze.<br />
`amis Semdeg gadis dro da 2010 wels<br />
baRafSi interviuSi ambobs sityvebs: `ra urTierTobebi<br />
unda davamyaroT ruseTTan, Tu ara<br />
mezobluri, rogorc mokavSire respublikam, anu<br />
iseTi, rogoric ruseTsa da beloruss aqvT.<br />
Tu ruseTis federaciaSu gindaT SevideT? ara,<br />
Cven damoukidebeli saxelmwifo varT da sxva<br />
saxelmwifoTa SemadgenlobaSi Sesvlas ar vapirebT~.<br />
_ wers erT-erTi blogeri.<br />
sxva blogeri sxva mizezs asaxelebs da<br />
wers: `ar dagaviwydeT afxazuri umaRlesi<br />
xarisxis navTobis roli, romelic `rosneftma~<br />
unda gadaamuSavos. cnobilia, rom afxazebi<br />
sulac ar arian bednierebi am faqtiT,<br />
miTumetes im pikanturi faqtis gaTvaliswinebiT,<br />
rom navTobze fasi moskovma unda gansazRvros<br />
da ara soxumma. gamodis, rom afxazeTi kargavs<br />
formalur uflebas Tundac mcire<br />
damoukidebel ekonomikur politikaze. ruse-<br />
Tis federaciam 2008 wlis agvistos Semdeg<br />
respublikis ekonomikuri potencialis asaTviseblad<br />
praqtikulad yvela tenderi Seisyida.<br />
Amitom ar SeiZleba gamoiricxos versia, rom<br />
moskovma Tavidan moiSora baRafSi, romelic<br />
TiTqos `Tavisiani~ iyo, magram sinamdvileSi<br />
gaxldT respublikis lideri da hqonda saku-<br />
Tari ambiciebi, romlebzec gavlenas axdenda<br />
kremlis oligarqebiT ukmayofilo nacionaluri<br />
elitis interesebic... naTelia, rom qarizmatuli<br />
baRafSi raRac momentSi kremlisTvis borbalSi<br />
garWobili joxi aRmoCnda da ukmayofilo<br />
afxazuri klanebis meTauric...~<br />
raRa Tqma unda, am mosazrebebs mowinaaRmdegeebic<br />
gamouCndebian da kremlis reputacias<br />
daicaven, magam faqti faqtad rCeba:<br />
sergei baRafSi namdvilad saeWvo viTarebaSi<br />
da sruliad moulodnelad gardaicvala.<br />
1992 weli, 22 marti.<br />
msoflioSi Semodis avadmyofobis rTuli<br />
bacila, uSualod RviZlis daavadeba,<br />
infeqciuri. wamali ar arsebobs. gawyvetiT<br />
emuqreba naxevarze mets planetaze.<br />
1997 weli, 15 agvisto,<br />
dilis 11 sT. 25 wT. kojori.<br />
yvelaferi dabinZurdeba, ufro sworad,<br />
aris ukve dabinZurebuli. me minda<br />
vTqva, rom vxedav infeqcias _ qolera<br />
Tu rac gindaT, is daarqviT.<br />
lela kakulia<br />
2011 wlis maisis bolos msoflios axalma<br />
virusma Seutia. e.qolis Stami _ es gadadebis<br />
maRalmaCvenebliani, supertoqsikuri hibridi gaxlavT,<br />
romelmac evropidan `aidga fexi~ da axla<br />
mTel msoflios emuqreba. mdgomareobas arTulebs<br />
is faqti, rom baqteriis wyaro dReisaTvis<br />
jer kidev ar aris aRmoCenili. mecnierebi<br />
TavgamodebiT muSaoben problemaze, magram jerjerobiT<br />
uSedegod. amasobaSi ki axali infeqcia<br />
Zalas ikrebs da lamis yoveldRiurad<br />
axali msxverpli moaqvs. jer erTi Tvec ar<br />
aris gasuli misi gaaqtiurebidan da, 13 ivnisis<br />
monacemebiT, ukve 30 adamiania gardacvlili,<br />
xolo ramdenime aTasi _ daavadebuli.<br />
germaniaSi dabinZurebis wyaros eZeben yvelgan<br />
da yvelaferSi: fermebSi, supermarketebSi,<br />
sanagve urnebSi, restornebSi... qveynis saavadmyofoebi,<br />
gansakuTrebiT mis CrdiloeT nawilSi,<br />
Zlivs uTavdebian avadmyofTa nakads.<br />
germaniis garda daavadeba aRmoCenilia<br />
evrokavSiris kidev aT qveyanaSi da aseve<br />
amerikis SeerTebul StatebSi. TiTqmis yvela<br />
SemTxveva evrokavSirSic da aSS-Sic ase<br />
Tu ise dakavSirebulia am qveynebis moqalaqeTa<br />
vizitebTan germaniis CrdiloeTSi.<br />
slovakeTSi qalaq koSicas saavadmyofoSi<br />
25 wlis mamakaci miiyvanes RviZlis mwvave<br />
ukmarisobiT, rac nawlavuri CxiriT iyo<br />
gamowveuli. simptomebis Tanaxmad, daavadebis<br />
wyaro swored germaniaSia.<br />
tailandSi infeqciiT dabinZurebulia avokados<br />
partia, romelic iq espaneTidan Seitanes.<br />
avokadosTan erTad axla iq belgiidan<br />
importirebul kombostosac amowmeben. xelisuflebam<br />
ukve mimarTa mosaxleobas, SeiZinon<br />
mxolod adgilobrivi xili da bostneuli.<br />
epidemiis dawyebidan ori kviris Tavze<br />
ukve aSkarad ikveTeba, rom daavadeba swrafad<br />
ar daixevs ukan da evropis qveynebi calcalke<br />
ver gaumklavdebian mas.<br />
niderlandebSi, magaliTad, e.qolis axali saxeoba<br />
aRmoaCines. Tavdapirvelad baqteria WarxalSi<br />
ipoves da amitom xelisuflebam mTeli Tavisi<br />
sasoflo-sameurneo produqcia gamoiTxova im<br />
qveynebidan, romlebSic eqsports axorcielebda.<br />
da ase mraval qveyanaSi. msoflio namdvilad<br />
Zrwis axali infeqciis winaSe, Tumca, saqarTvelos<br />
mosaxleoba SegviZlia lela kakulias<br />
kidev erTi winaswarmetyvelebiT davamSvidoT:<br />
2009 weli, 28 oqtomberi<br />
`me ase vxedav: kavkasioni icavs saqarTvelos<br />
momwamlavi nivTierebebisgan! es asea.<br />
iqneba patara virusebi da meti araferi.<br />
nu SeSindebiT. kosmosi ar dauSvebs<br />
qarTvelebis, ase vTqvaT, amowyvetas. piriqiT,<br />
vxedav saqarTvelo gadaurCeba am<br />
Wirs, diax, Sav Wirs, rasac sxva qveynebze<br />
ver vityvi!~<br />
2008 weli, 29 agvisto, ureki.<br />
msoflios sZuls ruseTi. misi daSla<br />
da dasusteba rom aucilebelia, amas<br />
yvela xvdeba da iwyeba namdvili brZolebi.<br />
vxedav, ruseTi evropas ise gaamwarebs,<br />
rom mkacri sanqciebi ar acdebaT. cota<br />
xans moiTmineT da yvela ixilavT amas.<br />
2008 weli, 10 seqtemberi, ureki.<br />
`ruseTis qmedebebi zRvars gadacilda!~<br />
_ acxadebs gamwarebuli evropa. _ `saWiroa<br />
gamoviyenoT yvela berketi, raTa ruseTs<br />
Wkua vaswavloT!~ vxedav, amas evropa didi<br />
siamovnebiT gaakeTebs. energoresursebiT<br />
vaWroba araferia imasTan SedarebiT, rasac<br />
sanqciebi moutans `did ruseTs~. ruseTi<br />
mZlavr dartymas miiRebs.<br />
2008 weli, 22 noemberi,<br />
ureki, Ramis 3 saaTi.<br />
evropas ki omisa eSinia ruseTTan,<br />
civi omisa da meti araferi. magram im<br />
cvlilebebs, romlebic dedamiwaze xdeba,<br />
evropa ar unda CamorCes. isini sufTa<br />
xelebiT ver gamoZvrebian, vxedav da<br />
evropa sanqciebs _ mkacr sanqciebs,<br />
ruseTis mimarT mainc gaatarebs.<br />
2009 weli, 7 dekemberi, Tbilisi.<br />
evropa ruseTs Zlier dartymas miayenebs,<br />
zustad im sanqciebs gamoiyenebs,<br />
romlebic saqarTvelos agresiis dros<br />
ar gamoiyena, vinaidan ruseTTan urTierTobis<br />
seriozulad gafuWeba ar surda.<br />
Tumca, evropas arc is surda, rom<br />
ruseTs frTebi gaeSala, arafers morideboda<br />
da Tavxedurad daerRvia saerTa-<br />
Soriso kanonebi, rac ruseTma, principSi,<br />
gaakeTa kidec.<br />
2009 weli, 28 dekemberi, Tbilisi.<br />
ruseTis politikac im kulminacias aRwevs,<br />
rom sxva gamosavals ar utovebs<br />
arc amerikas, arc evropas da arc sxva<br />
wamyvan qveynebs. lamis oms gamoucxadeben,<br />
sanqciebs bolomde aamoqmedeben.<br />
araviTari daTmoba! msoflio xvdeba, rom<br />
ar SeiZleba ruseTs dauTmo, vinaidan<br />
daWrili daTvi ufro saSiSia, vidre<br />
mkvdari. hoda, yvelas surs mkvdari ruseTi.<br />
2009 weli, 30 dekemberi, ureki.<br />
saqarTvelos Tema isev aqtualuri xdeba.<br />
mokled, es sakiTxi ar moasvenebs evropas,<br />
sanam isini ruseTs seriozul sanqciebs<br />
ar dauweseben.<br />
lela kakulia<br />
gasuli ori wlis ganmavlobaSi msoflio<br />
araerTxel alaparakda ruseTis winaaRmdeg<br />
sanqciebis gamoyenebis Taobaze, Tumca zogierTi<br />
evropeli lideris ZalisxmeviT es procesi<br />
CaiSala. sul axlaxans ki Tema kvlav wamoi-<br />
Wra da yinulic, SeiZleba iTqvas, daiZra.<br />
`evrokavSirma gadawyvita daemSvidobos<br />
ruseTis gardaqmnis ocnebas. axla igi mzadaa<br />
saqme hqondes ara iseT ruseTTan, rogoris<br />
xilvac surda, aramed iseTTan, rogoric is<br />
sinamdvileSia. moskovisgan ukve arafers elian<br />
_ arc kargs da arc cuds~ _ wers arkadi<br />
moSesi, fineTis saerTaSoriso urTierTobaTa<br />
institutis kvleviTi programebis direqtori.<br />
rogorc moSesi ambobs, `axali ambavi msoflioSi<br />
is aris, rom evropa daiRala ruseTiT.<br />
ixarjeba diplomatiuri resursebi, mimdinareobs<br />
molaparakebebi, iniciativebs `enTuziazmiT~ uWeren<br />
mxars, magram winsvla araferSi SeimCneva.<br />
dRes ruseTi evropelTa TvalSi, mcire gamonaklisis<br />
garda, ukve aRar aris pirveli rigis<br />
safrTxe. `modiT, saqarTvelos problemebi Tbiliss<br />
da SesaZloa, vaSingtonsac, gadavulocoT~<br />
_ imsjeleben briuselSi. es, albaT,<br />
kargia. ruseTi xom SesaZleblobaTa CamonaTvalSi<br />
sulac ar dgas pirvel adgilze~.<br />
mimdinare wlis 10-11 ivniss niJni novgorod-<br />
Si ruseT-evrokavSiris samiti gaimarTa. is<br />
JurnalistebisTvis daxuruli iyo. cxaddeboda,<br />
rom samitze ruseTis mier evrokavSiris<br />
qveynebidan bostneulze dawesebul embargoze,<br />
aseve energetikaze, vizebsa da saerTaSoriso<br />
usafrTxoebis sakiTxebze imsjelebdnen.<br />
samitamde erTi dRiT adre ki evroparlamentma<br />
ruseTTan dakavSirebiT sakmaod kritikuli<br />
rezolucia miiRo. rezoluciis teqsti<br />
axsenebda evrokomisiis Cinovnikebs, rom maT<br />
yvelaferi unda gaakeTon, raTa ruseTSi dagegmili<br />
saparlamento arCevnebi samarTlianad da<br />
saerTaSoriso standartebis Sesabamisad Catardes.<br />
rezoluciis avtorebisTvis gansakuTrebulad<br />
miuRebelia kremlSi damuSavebuli saarCevno<br />
procedura, romelic opoziciur partiebs<br />
zRudavs. dokumentSi pirdapiraa naTqvami, rom<br />
zogierTi saregistracio procedura gaumarTlebelia<br />
da Tavisufali arCevnebis ideas ewinaaRmdegeba.<br />
evropelma deputatebma amiT mxari<br />
dauWires im rusul opoziciur partiebs,<br />
romlebsac iusticiis saministro politikuri<br />
moRvaweobisTvis licenzias ar aZlevs. evropa<br />
mouwodebs kremls, misces euTo-s damkvirveblebs<br />
grZelvadiani monitoringis Catarebis<br />
ufleba, rac mxolod arCevnebis dRes procesze<br />
dakvirvebas ar gulisxmobs.<br />
(gagrZeleba gv.10)<br />
7
Tavi II<br />
ronald ronald d. d. asmus asmusi asmus<br />
mcire omi,<br />
romelmac msoflio SeZra<br />
(dasawyisi<br />
#49-54)<br />
kavkasia:<br />
cividan cxel omamde<br />
2008 wlis zafxulSi, imis miuxedavad, rom<br />
saqarTveloSi viTareba saxifaTod iZabeboda da<br />
SeiZleba ukontroloc gamxdariyo, saSualo<br />
amerikel Tu evropel mkiTxvels mainc epatieboda,<br />
Tuki rukaze afxazeTisa da samxreT oseTis<br />
separatistuli regionebis povna gauWirdeboda.<br />
Zalauneburad maxsendeba me-20 saukunis 30-ian<br />
wlebSi nevil Cemberlenis sityvebi Cexoslovakiisa<br />
da omis safrTxis Taobaze: `im Soreul<br />
qveyanaSi da im xalxs Soris, romlis Taobaze<br />
bevri arc araferi gvsmenia...~ am konfliqtebs<br />
_ erTis mxriv, qarTvelebsa da, meore mxriv,<br />
afxazebs/osebs Soris, sakuTari fesvebi, istoria<br />
da dinamikac gGaaCnia; amierkavkasiaSi Tundac<br />
xanmokle mogzaurobis Semdegac ki, ruse-<br />
Tis, sparseTisa da otomanTa imperiis gadakveTaze<br />
mdebare am regionis stumari vinZlo im<br />
daskvnamdec mivides, rom aqaurobas istoriis<br />
saWiroze meti kvali atyvia...<br />
Tumca am feTqebadsaSiSi konfliqtebis xasiaTi<br />
istoriam naklebad ganapiroba: aq ganmsazRvreli<br />
gareSe Zala _ ruseTi aRmoCnda,<br />
romelic dapirispirebebiTa Tu daZabulobiT<br />
mudam saTavisod sargeblobda xolme da Seqmnil<br />
konfliqtebsac iaraRad iyenebda moskovsa<br />
da Tbiliss Soris specifikur geopolitikur<br />
brZolaSi. es rusul-qarTuli winaaRmdegoba 7<br />
agvistomde didi xniT adre daiwyo: or qveyanas<br />
Soris wlebis ganmavlobaSi mimdinareobda raRac<br />
civi omis msgavsi, 7 agvistos damdegs ki es omi<br />
ukve `gaxurda~ kidec. omis dawyebis mizezi<br />
samxreT oseTisa Tu afxazeTis meti avtonomiisa<br />
Tu sruli damoukideblobisken swrafva ar<br />
yofila, Tumca amgvari miswrafebac arsebobda.<br />
omis dawyebisa da misi am saxiT<br />
ganviTarebis Tavi da Tavi<br />
saqarTvelosa da, zogadad, amierkavkasiis<br />
samomavlo strategiuli<br />
gezis arCevani gaxldaT _<br />
martivad rom vTqvaT, saqarTvelos<br />
dasavleTisken svla ewada, ruseTi<br />
ki mis SeCerebas cdilobda.<br />
2003 wlis noembris `vardebis revoluciis~<br />
prodasavluri, Tamami da Seupovari lideri, saakaSvili<br />
daufaravad acxadebda _ sakuTari qveynis ruse-<br />
Tis batonobisgan gaTavisuflebas da Semdeg jer<br />
nato-Si da sabolood ki _ evrokavSirSi gawevrianebas<br />
visaxav miznado. aseve, arc moskovs<br />
arasdros daumalavs misi SeCerebis survili. am<br />
dapirispirebaSi afxazeTisa da samxreT oseTis<br />
konfliqtebi Tbilisis dasavleTisken miswrafebis<br />
CaxSobis strategiis nawilad moiazreboda _ im<br />
naperwklad, saidanac omi unda gaCaRebuliyo.<br />
rusul-qarTuli urTierTobebis xangrZlivi<br />
da rTuUli istoria imis axsnaSi dagvexmareba,<br />
im sabediswero 7 agvistos ram miiyvana uTanxmoeba<br />
namdvil SeiaraRebul konfliqtamde. unda<br />
iTqvas, rom saqarTvelos sagangebo adgili ekava<br />
da qarTvelebic gansakuTrebul rols Tama-<br />
Sobdnen caristul Tu sabWoTa imperiebSi; ruseTis<br />
imperiis SemadgenlobaSi qveyana me-19 saukunis<br />
pirvel naxevarSi moeqca da amierkavkasiis regionSi<br />
gavlenisaTvis TurqeTsa da sparseTTan<br />
dapirispirebuli ruseTis marTlmadideblur<br />
samxreT forpostad iqca. saqarTvelos damoukidebeli<br />
respublika pirveli msoflio omis dasrulebisTanave<br />
Seiqmna, magram mis arsebobas<br />
bolSevikebma maleve mouRes bolo 1921 wels.<br />
imdroindeli mTavrobis gadawyvetilebam, ar eoma<br />
damoukideblobisaTvis, saakaSvilisTvis 2008 wlis<br />
agvistos arCevani gansazRvra. saqarTvelos 70<br />
weli dasWirda damoukideblobis dasabruneblad<br />
da qarTvelTa umravlesoba sulac ar<br />
apirebda igi ubrZolvelad daeTmo.<br />
xanmokle damoukideblobis Semdeg, rodesac<br />
amierkavkasia bolSevikebma kvlav miuerTes ruseTs,<br />
rogorc Crdilo, ise samxreT kavkasiaSi is<br />
sazRvrebi daadgines da is eTnopolitikuri<br />
erTeulebi Seqmnes, rasac dRes vxedavT. magram<br />
saqarTvelo, ruseTi da dasavluri samyaros momavali<br />
am sazRvrebis zusti moxazuloba droTa ganmavlobaSi<br />
mainc icvleboda da kavkasiis qedis<br />
gaRma-gamoRmac sxvadasxva saxes iZenda. 1921 wlisTvis<br />
moskovma, arsebiTad, mTlianad daibruna is<br />
teritoriebi, rasac erT dros caristuli ruse-<br />
Ti flobda. Tavdapirvelad ganzraxuli iyo<br />
erTi administraciul-teritoriuli erTeuli SeeqmnaT,<br />
romelic Crdilo da samxreT kavkasiasac<br />
moicavda da<br />
1922 wlis dekemberSi dafuZnda kidec<br />
`amierkavkasiis sabWoTa federaciuli<br />
socialisturi respublika~,<br />
dedaqalaqad ki Tbilisi gamocxadda.<br />
Tumca 1936 wels amierkavkasiis<br />
sami respublika kavSiris calke<br />
wevrebad iqca. sakuTriv saqarTvelo-<br />
Si sam regions sagangebo statusi<br />
mieniWa: afxazeTi, rogorc calke<br />
socialisturi respublika, xelSekrulebis<br />
ZaliT saqarTveloSi Sedioda;<br />
aWaram avtonomiuri respublikis<br />
statusi miiRo, xolo samxreT<br />
oseTma _ avtonomiuri olqisa.<br />
dRemde grZeldeba dava-kamaTi, ra amoZravebdaT<br />
sabWoeTis liderebs _ `dayavi da ibatones~<br />
zogadi strategiuli moTxovnebis gaTvaliswinebiT<br />
adgendnen sazRvrebs Tu axalgazrda<br />
ioseb stalinis, imJamad erovnebaTa sakiTxebis<br />
komisris fsevdomarqistul ideebs iyvnen ayolilni,<br />
romelTa Tanaxmadac gansxvaveba `erebsa~ da `xalxebs~<br />
Soris imis safuZvlad unda qceuliyo, adamianTa<br />
romeli jgufi rogor statuss imsaxurebda.<br />
Tumca uaRresad centralizebul sabWoTa kav-<br />
SirSi amgvari sazRvrebi, im pirobebSi, roca<br />
`centri~ akontrolebda yvelafers, faqtobrivad,<br />
simbolur datvirTvas atarebda; magram es yvelaferi<br />
erTgvari afirmatiuli qmedebis sabWoTa<br />
politikad iqceoda xolme, roca upiratesoba<br />
adgilobriv eTnikur elitebs eniWeboda da Sesa-<br />
Zleblobac eZleoda, amgvari upiratesoba saku-<br />
Tari Zalauflebis gansamtkiceblad gamoeyenebina.<br />
aTwleulebis Semdeg, Zalauflebis SesanarCuneblad,<br />
swored es elitebi daadgnen nacionalizmis<br />
gzas, rodesac sabWouri mmarTvelobis safuZvlebi<br />
moirya da erovnul-ganmaTavisuflebelma<br />
moZraobebma iCina Tavi.<br />
sabWoTaA periodSi saqarTvelo Tavisi mTebiTa<br />
da zRvispireTiT, zomieri haviTa da ugemrielesi<br />
samzareuloTi, rusuli da sabWoTa elitebis<br />
sayvarel dasasvenebel adgilad iqca. Tavad<br />
qarTvelebs ki sabWoTa istoriaSi umniSvnelovanesi<br />
rolis Sesruleba xvdaT wilad: araerTma<br />
maTganma datova kvali sabWour xelovnebaSi,<br />
sportsa da politikaSi. am sias saTaveSi udganan<br />
stalinica da beriac _ sabWoOTa istoriaSi<br />
usaSinelesi despotebi da eduard SevardnaZis<br />
msgavsi figurebic, romelmac, SeiZleba iTqvas,<br />
gadamwyveti rolic ki iTamaSa civi omis dasrulebaSi.<br />
roca baltiispireTis saxelmwifoebma<br />
da saqarTvelom erovnuli damoukideblobis<br />
moZraobebsa da, faqtobrivad, sabWoTa kavSiris<br />
daSlas daudes saTave, maTma am miswrafebebma<br />
moskovs Ralatisa da danakargis gansakuTrebuli<br />
gancda gauCina.<br />
swored imxanad ruseTi iZulebuli<br />
gaxda molotov-ribentropis paqtis<br />
saidumlo punqtebis arseboba eRiarebina,<br />
ramac bevr russ _ kerZo<br />
saubarSi mainc _ imis Tqmis ufleba<br />
misca, rom baltiispireTis saxelmwifoebis<br />
aneqsia ukanono gaxldaT<br />
da am qveynebs damoukideblobis<br />
moTxovnis marTlac sruli ufleba<br />
hqondaT. oRond rac Seexeboda<br />
saqarTvelos dakargvas, rusebis umravlesobisaTvis<br />
es gacilebiT Zneli<br />
gadasaxarSi aRmoCnda, radgan<br />
TbilisTan istoriul kavSirebs bevrad<br />
ufro Rrmad gaedga fesvebi.<br />
bevri rusi maRalCinosani am regionTan ojaxuradac<br />
iyo dakavSirebuli, xolo qarTvelebis<br />
didi diaspora ruseTis (da ara sabWoOTa) imperiis<br />
nawils `kargavdnen~, aramed im ersac,<br />
romelmac maTive sakuTari istoriis SeqmnaSic<br />
daido sakvanZo wili. rusi konservatorebi da<br />
nacionalistebi gaafTrebiT cdilobdnen ar daeSvaT<br />
saqarTvelos svla damoukideblobisaken da, bevr<br />
sxva meTodTan erTad, saamisod afxazuri da<br />
osuri separatistuli moZraobis xelSewyobasac<br />
ar Takilobdnen. ruseTis dazvervisa Tu armiis<br />
oficrebi _ xan xelisuflebis miTiTebiT da<br />
xanac sakuTari iniciativiT, aramarto iaraRiTa<br />
da rCevebiT exmarebodnen am separatistul<br />
moZraobebs 90-ian wlebSi, aramed xSirad maT-<br />
Tan erTad ibrZodnen kidec saqarTvelos<br />
damoukideblobis winaaRmdeg da Tbilisis xelisuflebis<br />
dasamxobad.<br />
rusi nacionalistebisTvis ukiduresad saZulveli<br />
pirovneba gaxldaT eduar SevardnaZe, romelic<br />
imave 90-ian wlebSi daubrunda saqarTvelos _<br />
maTi azriT, swored SevardnaZes, mixeil gorbaCovis<br />
sagareo saqmeTa ministrs, miuZRoda brali<br />
aRmosavleT evropis dakargvaSica da civi omis<br />
bolos dasavleTis mimarT ruseTis samarcxvino,<br />
kapitulanturi politikis gatarebaSic.<br />
saqarTveloSi dabrunebul SevardnaZeze<br />
ramdenime Tavdasxma ganxorcielda,<br />
raSic yvelam moskovis<br />
warmmarTveli xeli dainaxa.<br />
ukve 90-iani wlebis bolos ruseTi pirdapir<br />
daemuqra saqarTvelos pirdapiri SemoWriT da<br />
amisaTvis pankisis xeobaSi CeCeni amboxebulebis<br />
yofna moimizeza. mokled, es brZola ruseTsa da<br />
saqarTvelos Soris ara marto strategiuli, aramed,<br />
zog SemTxvevaSi, piradi antipaTiis ambavic iyo.<br />
da ai, politikur asparezze gamoCnda mixeil<br />
saakaSvili _ kidev erTi mniSvnelovani figura,<br />
romelsac sakuTari qveynisa da mTeli am mxaris<br />
axal relsebze Seyeneba surda. kremlisaTvis igi<br />
sabolood lamis SevardnaZeze saZulveli gaxda.<br />
saakaSvili ukve aRar Tvlida, rom `mze CrdiloeTidan<br />
amodis~ da axla dasavleTisken iyureboda;<br />
TavisTvis samagaliTod igi qemal aTaTurqs,<br />
finel mTavarsardal karl gustav manerhaimsa<br />
da saqarTvelos udides mefes _ daviT<br />
aRmaSenebels asaxelebda. mas aTaTurqi vertikaluri<br />
vesternizaciisa da demokratizaciis simbolod<br />
esaxeboda, manerhaimi _ im qveynis liderad,<br />
romelmac 1939-40 wlebis `zamTris omSi~ faqtobrivad,<br />
araferi dauTmo wiTel armias, daviT<br />
aRmaSenebeli ki im legendarul qarTvel xelisuflad,<br />
vinc yvela gandgomilis damarcxeba<br />
da saqarTvelos gamTlianeba moaxerxa. energiiT<br />
aRsavse, mgznebare da drodadro avtokratuli<br />
saakaSvili ufro did istoriul tiloze saku-<br />
Tari monasmis gakeTebas isaxavda miznad: me-20<br />
saukunis 90-ian wlebSi, natos gafarToebis warmatebiT<br />
STagonebuls, surda saqarTveloc baltiispireTis<br />
saxelmwifoebis kvals dadgomoda da<br />
maTi demokratiuli reformebis wabaZviT, Tavadac<br />
dasavleTTan integrirebisTvis mieRwia. mokled,<br />
im Tavgadaklul faTerakebis maZiebels<br />
hgavda, romlebiTac yovelTvis mdidari iyo es<br />
mxare mTeli Tavisi istoriis manZilze.<br />
erTi sxva mizezic arsebobda, ramac Tbilisi<br />
da moskovi am konfliqtis zRvarze miiyvana:<br />
`vardebis revolucias~ axali tipis qarTveli<br />
liderebi edgnen saTaveSi, visac WeSmariti damoukidebloba<br />
surdaT. maT aRar undodaT sanaxevrod<br />
Semdgar saxelwifoSi cxovreba _ cdilobdnen,<br />
erTxel da samudamod daeRwiaT Tavi moskovis<br />
gavlenisgan, radgan grZnobdnen, rom saqarTvelos<br />
winsvlas swored es aferxebda. maTi mizani iyo<br />
ruseTTan kvazikoloniuri urTierTobebi moeSalaT,<br />
aRar surdaT im TamaSSi monawileoba, sadac<br />
nominaluri damoukidebloba iseTi realobiT iqneboda<br />
SeniRbuli, romelSic ruseTi saqarTveloze<br />
de faqto kontrols kvlav ganaxorcielebda _<br />
saqarTvelos ministrTa kabinetSi sakuTari emisrebis,<br />
dazvervisa da uSiSroebis samsaxurebSi _<br />
misive gamozrdili kadrebisa da aseve korufciisa<br />
da organizebuli danaSaulis meSveobiT. amitomac<br />
amaxvilebdnen yuradRebas Zlieri qarTuli saxelmwifos<br />
mSeneblobis aucileblobaze, romelsac<br />
Tavdacvac SeeZleboda da teritoriuli davebis<br />
gadaWrac, anu _ maTi gagebiT, damoukideblobis<br />
winapirobebs uzrunvelyofda.<br />
Tumca saakaSvilis ocneba ara mxolod<br />
saqarTvelos, aramed mTeli regionis transformireba<br />
gaxldaT; azerbaijanTan TanamSromlobis<br />
gziT mas surda Tbilisi im axali,<br />
damoukidebeli energoderefnis sakvanZo nawilad<br />
eqcia, romelic ruseTis gverdis avliT<br />
azerbaijanis, Semdgom ki _ centraluri aziis<br />
energoresursebs dasavleTisken gaatarebda. am<br />
energomatareblebis gare samyaromde mitana imazec<br />
iqneboda damokidebuli, moaxerxebda Tu ara<br />
saqarTvelos msgavsi mcire qveyana sakuTari<br />
suverenitetis dacvas. es yovelive ki regionis<br />
dasavleTze mibmis ufro farTo gegmis nawili<br />
gaxldaT: saakaSvili samoqmedo gezad saqarTvelos<br />
sanaxevrod Semdgari saxelmwifodan iseT<br />
8
eformistul `vefxvad~ gardaqmnas irCevda,<br />
romelic demokratiuli prodasavluri derefnis<br />
Seqmnis katalizatorad iqceoda amierkavkasiaSi<br />
_ erTi mxriv, arastabilur ruseTsa da meore<br />
mxriv, sul ufro da ufro feTqebad axlo<br />
aRmosavleTs Soris. es marTlac gamaognebeli<br />
xedva iyo da ruseTisTvis _ gansakuTrebulad<br />
miuRebelic.<br />
am xedvaSi ki sakvanZo roli amerikis SeerTebul<br />
Statebs hqonda mikuTvnebuli. sakaSvili samar-<br />
Tals kolumbiisa da jorj vaSingtonis universitetebSi<br />
swavlobda da am qveynis mxurvale<br />
gulSematkivradac iqca. misi azriT, Tuki warmatebisTvis<br />
undoda mieRwia, amosavlad mmarTvelobis<br />
amerikuli wesi, principebi da diplomatia<br />
unda daesaxa. mis kabinetSi, wignis Taroze<br />
gverdigverd naxavT kenedisa Tu jefersonis,<br />
aTaTurqisa Tu stalinis biografiebs... amerikuli<br />
arasamTavrobo organizaciebi qarTuli samoqalaqo<br />
sazogadoebis mTavari mxardamWerebi iyvnen<br />
da `vardebis revoluciis~ warmatebac, upiratesad,<br />
swored maTma mxardaWeram gansazRvra. Tavis<br />
mxriv, aSS-is xelisuflebas ufro `aracalsaxa~<br />
damokidebuleba hqonda saqarTvelos mimarT:<br />
vaSingtonma kargi urTierToba daamyara saakaSvilis<br />
winamorbed eduard SevardnaZesTan, visac<br />
erT-erT mniSvnelovan partniorad miiCnevda _<br />
jer kidev germaniis gamTlianebis droidan moyolebuli.<br />
cobilia, rom aSS-is elCma TbilisSi<br />
riCard mailsma `vardebis revoluciis~ gamarjvebis<br />
wina saRamos vaSingtonSi depeSa gagzavna<br />
da saakaSvilis marcxi iwinaswarmetyvela;<br />
meore diliT ki, axalgamoRviZebulze, es ukanaskneli<br />
qveynis liderad moevlina!<br />
Tumca TeTrma saxlma am axal mocemulobas<br />
maleve auwyo fexi: saakaSvili erTgvar `varskvlavbiWunad~<br />
_ buSis administraciis `Tavisuflebis<br />
Suqurad~ da demokratiis eqsportis sakuTari<br />
politikis warmatebis mTavar gansaxierebadac<br />
miiCnia. uamravi axalgazrda qarTveli, romelic<br />
okeanisgaRma swavlobda an Sin, samoqalaqo sazogadoebis<br />
seqtorSi muSaobda, axla im reformistuli<br />
gundis wevri gaxda, romelsac saTaveSi<br />
prezidenti saakaSvili, premier-ministri zurab<br />
Jvania da parlamentis Tavmjdomare nino burjanaZe<br />
edgnen. saqarTvelosken wamovida amerikuli<br />
fuli da mrCevel-megobrebic daiZrnen _ qveynis<br />
axal relsebze gadayvanis am mcdelobis xelSesawyobad.<br />
saqarTvelo aSS-is daxmarebisa da<br />
ekonomikuri mxardaWeris programebis umTavres<br />
samizned iqca. saakaSvilis galaSqrebam korufciis<br />
winaaRmdeg didad Seuwyo xeli Sin misi<br />
popularobis zrdas, xolo misma xistma ekonomikurma<br />
reformebma saqarTvelo ucxouri kapitalisTvis<br />
erT-erT mimzidvel da evropasa da evraziaSi<br />
swrafad mzard qveynad aqcia.<br />
im dros, roca erayTan omis Semdeg amerikis<br />
imiji sayovelTaod Seirya, swored saqarTvelo<br />
iyo msoflioSi yvelaze ufro proamerikuli<br />
qveyana; TbilisSi esmodaT, rom amerikis si-<br />
Zliere da mxardaWera gadamwyveti iqneboda<br />
ruseTis sapirwonedac da nato-Si gasawevrianebladac.<br />
vaSingtonSi saakaSvils rok-varskvlaviviT<br />
egebebodnen da mas politikuri RerZis orsave<br />
mxares hyavda gavleniani megobrebi _ jon<br />
makkeini iqneboda es, jorj sorosi Tu riCard<br />
holbruki. 2005 wlis ianvarSi senatorebma hilari<br />
klintonma da jon makkeinma erToblivad<br />
waradgines igi nobelis mSvidobis premiis nominantad.<br />
aseve, 2006 wlis gazafxulze, roca<br />
prezidenti buSi Tbiliss estumra, mas iq ise<br />
Sexvdnen, rogorc gmirs _ mis pativsacemad asi<br />
aTasze metma qarTvelma moiyara Tavi Tavisuflebis<br />
moedanze, xolo aeroportisken mimaval<br />
gzatkecils misi saxeli uwodes.<br />
saqarTvelo arasdros iwvevda msgavs aRfr-<br />
Tovanebas evropaSi da arc aseTi mWidro urTierTobebi<br />
daumyarebia masTan. marTalia, iseT<br />
qveynebs, rogorebicaa germania da safrangeTi,<br />
saqarTvelosTan kulturuli kavSirebi hqondaT,<br />
magram saqarTvelosa da misi miswrafebebis mimarT<br />
mainc garkveul sifrTxiles iCendnen. imas,<br />
rasac dRes dasavlur civilizaciad ganvixilavT,<br />
SesaZloa fesvebi odesRac marTlac Savi<br />
zRvis irgvliv arsebul uZveles qristianul<br />
civilizaciebSi edga, magram sabWoTa kavSiris<br />
SemadgenlobaSi STanTqmuli es qveynebi me-20<br />
saukuneSi dasavluri cnobierebidanac amoiSala<br />
da politikur rukaze maTi dabrunebis Semdegac<br />
ki Zalze bevri evropeli eWvobda _ Savi<br />
zRvis aRmosavleT sanapiroze, TurqeTis mosazRvre<br />
saqarTvelo marTlac evropis nawili<br />
iyo Tu ara. mokled, nato-s gafarToebasTan<br />
dakavSirebuli safrTxeebis SiSi mTel dasavleT<br />
evropaSi igrZnoboda da axla amierkavkasiis<br />
mimarTulebiT eqspansia bevrisaTvis uaRresad<br />
sarisko wamowyebadac Canda. saqmes verc saakaSvilis<br />
buSTan siaxlove da verc misi evropisadmi<br />
skeptikuri ganwyoba waadgeboda. evropeli<br />
maRalCinosnebi SeniSnavdnen kidec _ saakaSvili<br />
amerikis imedad myofi erTi ficxi vinmea<br />
da raRac Sars gadagvkidebso...<br />
qarTul politikasTan Cemi uSualo Sexebac<br />
evropasTan urTierTobebis gabmis Tbilisidan<br />
momdinare survilis Sedegi iyo; amerikeli ki<br />
gaxlavarT, magram yvelas TvalSi proevropelad<br />
miviCneodi da evrokavSirisa da nato-s gafar-<br />
ToebaSi Setanili Cemi wvlilic, etyoba, raRacas<br />
niSnavda. Tavidan aw gardacvlili zurab<br />
Jvania damikavSirda da mTxova, erTgavri araformaluri<br />
mrCevlis roli mekisra. imxanad mas<br />
saqarTvelos premier-ministris Tanamdeboba ekava<br />
da saakaSvilis alikvalad miiCneoda. saqarTvelo-<br />
Si icodnen, rom saakaSvili amerikisTvis miRebuli<br />
kaci iyo, magram evropelebTan mTlad<br />
Sexmatkbilebuli ver Canda. arada, saqarTvelos<br />
amerikis daxmareba Tumca ki sWirdeboda, misi<br />
WeSmariti mizani mainc evropasTan daaxloeba<br />
gaxldaT. saamisod ki gansxvavebuli strategia<br />
da midgomebi iyo saWiro.<br />
Jvania gansxvavebuli yaidis politikur<br />
figurad gamoiyureboda: gacilebiT<br />
ukeT momzadebuli Canda<br />
rogorc evropel liderebTan, aseve<br />
moskovTan urTierTobisTvis. mas<br />
surda, evropisTvis saqarTvelos<br />
saxed qceuliyo da Tbilissac<br />
dasavlur kavSirebSi meti wonasworoba<br />
daecva.<br />
2004 wlis bolos erTi kvira gavatare<br />
masTan erTad borjomis maxloblad, sakurorto<br />
kompleqsSi, romelic jer kidev caristuli<br />
ruseTis dros aeSenebinaT. erT dros stalinis<br />
rezidenciaSi gamarTul sadilze misuls miTxres,<br />
rom Cveni samuSao Sexvedra sadRac SuaRamisas<br />
daiwyeboda da sam-oTx saaTs gastanda. patara<br />
gundma moviyareT Tavi da imaze vmsjelobdiT,<br />
ukeTesad rogor mogvexerxebina saqarTvelos<br />
evropasTan daaxloeba. yovel ociod wuTSi<br />
oTaxSi saakaSvilic Semoixedavda da Tavis ideebs<br />
`Camoyrida~ xolme. uSualo moswre viyavi, rogor<br />
TanamSromlobda es ori lideri da rogor<br />
avsebda erTmaneTs. meore diliT araviTari iluzia<br />
ar gvqonia imis Sesaxeb, rom Cvens wamowyebas<br />
ioli bolo eqneboda, oRond garkveuli<br />
gegma TandaTanobiT mainc ikveTeboda. 2005<br />
wlis TebervalSi Jvanias moulodnelma da saidumloebiT<br />
moculma gardacvalebam es mcdelobebi<br />
gvarianad daamuxruWa. xSirad mifiqria,<br />
xom ar ganviTardeboda istoria sxvagvarad,<br />
Jvania rom cocxali darCeniliyo da sakuTari<br />
gegmebis ganxorcieleba dascloda-meTqi. imis<br />
miuxedavad, mis sikvdilSi moskovis xeli eria<br />
Tu ara, saqarTvelom Tavisi mmarTveli birTvis<br />
is warmomadgeneli dakarga, visac yvelaze ukeT<br />
SeeZlo evropasTan da ruseTTan saubarica da<br />
xSir SemTxvevaSi saakaSvilis Seupovrobis gawonasworebac.<br />
saqarTvelos aqilevsis qusli mainc gayinuli<br />
konfliqtebi gaxldaT afxazeTsa da samxreT<br />
oseTSi. Tavis mxriv, am konfliqtebsac sakuTari<br />
istoria da dinamika axasiaTebda da separatistul<br />
regionebTan saqarTvelos, faqtobrivad,<br />
iseTive rTuli urTierTobebi Camouyalibda,<br />
rogorc ruseTTan. dasavleTis politikur xedvaSi<br />
afxazeTisa da samxreT oseTis Temebi, xSir<br />
SemTxvevaSi erToblivad, siamis tyupebiviT ganuyoflad<br />
moiazreboda; magram es mxolod araerTgvarovani<br />
sinamdvilis damaxinjeba gaxldaT:<br />
afxazebi da osebi ori gansxvavebuli eTnikuri<br />
jgufia _ sakuTari istoriiTa da am regionSi<br />
migraciis TavTavisi gziT. sabWoTa periodSi<br />
orive garkveuli xarisxis avtonomiiT sargeblobda,<br />
Tumca am statusis namdvili arsi<br />
droTa ganmavlobaSi icvleboda kidec _ gansakuTrebiT,<br />
afxazeTis SemTxvevaSi. gorbaCoviseuli<br />
perestroikis Sedegad _ sabWouri centris<br />
dasustebisa da saboloo kraxis Semdeg _<br />
orive avtonomiaSi erTnairi dilemis winaSe<br />
dadgnen: ssrk-is arsebobis bolo wlebSi rogorc<br />
soxumis, aseve cxinvalis adgilobriv elitebs<br />
TavianTi gavlenisa da privilegiebis dakargvis<br />
SiSi gauCndaT damoukidebel saqarTveloSi _<br />
miT umetes, roca erovnuli moZraobis aRzevebisa<br />
da masSi garkveuli qsenofobiuri elementebis<br />
momswrenic gaxdnen.<br />
Tavis mxriv, saqarTvelos liderebic imdenad<br />
iyvnen CaZirulni am axali erovnuli Tavisuflebis<br />
xiblSi, arc surdaT da arc SeeZloT<br />
farTo avtonomiis msgavsi SeeTavazebinaT maT-<br />
Tvis, rac amgvar SiSebs gaaqarwylebda. qarTvelebs,<br />
Tavis mxriv, aSinebdaT am umciresobaTa yofna an<br />
savaraudo gadaqceva mexuTe kolonad, rasac<br />
moskovi jer kidev myife damoukideblobis CanasaxSive<br />
mosaspobad gamoiyenebda. yovelive aman<br />
me-20 saukunis 90-iani wlebis damdegs orive<br />
xsenebul mxareSi omi gardauvali gaxada. imxanad<br />
saqarTvelos saTaveSi edga zviad gamsaxurdia _<br />
dasavleTisaTvis upiratesad cnobili rogorc<br />
mecnieri da disidenti; magram imavdroulad, is<br />
gulmxurvale nacionalistic gaxldaT, romelic<br />
xelisuflebis saTaveSi Sovinisturi ganwyobilebebisa<br />
da imgvari mowodebebis talRaze movida,<br />
rogoric iyo `saqarTvelo _ qarTvelebisTvis!~.<br />
msgavsi xedvis bneli mxare angariSis gasworebas<br />
gulisxmobda im afxaz da os liderebTan, romlebic<br />
kremlis `dayavi da ibatones~ politikiT<br />
iTbobdnen xels. roca gamsaxurdiam am uflebaTa<br />
da avtonomiaTa Sekveca moisurva, denTis kasris<br />
patruqsac swored maSin waukida cecxli.<br />
pirveli naperwkali, ramac Zaladobis ali aabriala,<br />
1990 wlis oseTis adgilobrivi administraciis<br />
gadawyvetileba gaxldaT, romelmac Tavi<br />
damoukidebel respublikad gamoacxada sabWoTa<br />
kavSiris SemadgenlobaSi da moindoma qeds gada-<br />
Rma mdebare CrdiloeT oseTs SeerTeboda. imxanad<br />
samxreT oseTis mosaxleobis daaxloebiT 2/3-s<br />
osebi da 1/3-s qarTvelebi Seadgendnen. pasuxad<br />
gamsaxurdiam samxreT oseTis osuri mosaxleoba<br />
kremlis agentebad da saqarTvelos daSlis rusuli<br />
gegmis aRmsruleblebad gamoacxada. Tbilisma<br />
samxreT oseTis avtonomiuri statusi gaauqma da<br />
iq jari gagzavna. Tumca cudad gawvrTnili qarTuli<br />
nawilebi gaafTrebul winaaRmdegobas waawydnen<br />
samxreT oseTis SeiaraRebuli formirebebis mxridan,<br />
romelTac ruseTis armiis warmomadgenlebi<br />
da CrdiloeT oseTidan gadmosuli moxaliseebi<br />
exmarebodnen. 1992 wlis ivlisis SeTanxmebam cecxlis<br />
Sewyvetis Taobaze molaparakebebs daudo<br />
saTave. am omma ramdenime aTasi adamianis sicocxle<br />
Seiwira da daaxloebiT 10 000 ltolvili gaaCina,<br />
romelTagan nawili ruseTSi gadavida, nawili ki<br />
saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi gansaxlda.<br />
omi afxazeTSi ufro mogvianebiT daiwyo da<br />
saqarTvelosTvis gacilebiT ufro mZime SedegebiT<br />
dasrulda: afxazeTSi sakuTriv afxazebi<br />
umciresobas Seadgendnen da mTeli mosaxleobis<br />
20 procents ar aRematebodnen, maSin, roca<br />
eTnikur qarTvelTa raodenoba TiTqmis 50 procents<br />
utoldeboda. Tumca, movlenaTa ganvi-<br />
Tarebis dinamika aqac msgavsi aRmoCnda: afxaze-<br />
Tis politikuri da ideologiuri liderebisTvis<br />
sabWoTa kavSiridan saqarTvelos gamoyofa<br />
soxumSi maTi gavlenis dakargvis tolfas safrTxed<br />
aRiqmeboda, xolo xelisuflebis saTaveSi<br />
gamsaxurdias mosvlam kidev ufro gauRviva<br />
maT mdgomareobis dakargvisa da mosalodneli<br />
Seviwroebis SiSi. rodesac misi mmarTvelobis<br />
sul ufro da ufro avtokratuli da<br />
gauazrebeli gezis gamo gamsaxurdias ukve Tavad<br />
saqarTveloSi Seeqmna problemebi, afxazebma<br />
viTarebiT sargebloba moindomes da maTac<br />
damoukideblobaze daiwyes laparaki.<br />
1992 wlis ianvarSi samxedro sabWom gamsaxurdia<br />
daamxo, qveynidan gandevna da mis nacvlad<br />
eduard SevardnaZe moiwvia, romelsac qveyanaSi<br />
axali xelisufleba unda Camoeyalibebina. Tavad<br />
SevardnaZes saxelmwifo sabWos Tavmjdomaris<br />
Tanamdeboba ekava, mogvianebiT ki, 1995 wels,<br />
prezidentad airCies. marTalia, igi saqarTvelo-<br />
Si dapirispirebul ZalTa gamTlianebas da aseve<br />
afxazebsa da osebTan molaparakebas cdilobda,<br />
magram viTarebas srulad mainc ver akontrolebda.<br />
1992 wlis zafxulSi saqarTvelos<br />
Tavdacvis ministrma TviTneburad miitana ieriSi<br />
afxazeTze _ saqarTvelos armiisa da gasamxedroebuli<br />
SenaerTebis nawilebi am separatistul<br />
mxareSi Sevidnen da Tavidan dedaqalaq soxumis<br />
dakavebac moaxerxes, magram poziciebis Senar-<br />
Cuneba ki ver SeZles. afxazebis dasaxmareblad<br />
xeli gamoiRes rogorc rusma samxedro meTaurebma,<br />
aseve CrdiloeT kavkasiis zogierTi respublikis<br />
xelmZRvanelobamac.<br />
1993 wlis miwuruls afxazebma ruseTis samxedro<br />
Zalebisa da CrdiloeT kavkasieli moxaliseebis<br />
daxmarebiT cudad momzadebul qarTul SenaerTebs<br />
ukan daxeva aiZules.<br />
saqarTvelosTvis saboloo marcxi<br />
gamodga is nabiji, roca omis dasrulebis<br />
mosurne SevardnaZem, cecxlis<br />
Sewyvetis sanacvlod, soxumidan<br />
qarTuli jarisa da mZime<br />
artileriis gamoyvanaze ganacxada<br />
Tanxmoba.<br />
afxazebma dauyovnebliv daarRvies SeTanxmeba,<br />
qarTvelTa darCenili poziciebi daikaves,<br />
qarTul nawilebs mdinare engurs iqiT daaxevines<br />
da afxazeTisa da danarCeni saqarTvelos<br />
gamyof am poziciaze rCebodnen kidec 2008<br />
wlis agvistomde. am samxedro marcxs afxazeTidan<br />
230 000 eTnikuri qarTvelis gamodevnac<br />
daemata da es yovelive Zalian hgavda yofil<br />
iugoslaviaSi ganxorcielebul eTnikur wmendas,<br />
sadac Sina omi imave 1991 wels daiwyo.<br />
afxazTa amgvari qmedebebi gamoricxuli iyo<br />
ruseTis SeiaraRebuli Zalebis daxmarebis gareSe.<br />
ruseTis Careva aSkara gaxda, rodesac amosacnobi<br />
niSnebis armqone aviagamanadgurebeli Camoagdes<br />
da misi mfrinavi ruseTis sahaero Zalebis oficeri<br />
aRmoCnda. arc qarTvelebis gamodevna yofila<br />
angariSsworebis spontanuri gamovlineba _ es<br />
xelisuflebis mizanmimaruli kampania da strategiac<br />
ki gaxldaT, rasac Tavidan bolomde Tu ar<br />
warmarTavda, didad uwyobda xels ruseTi. omis<br />
miwuruls Seiqmna e.w. usafrTxoebis zona afxaze-<br />
Tis istoriulad qarTvelebiT dasaxlebul=, magram<br />
imxanad gaukacrielebul aRmosavleT sazRvarTan.<br />
is moicavda 12 kilometrian zonas danarCen<br />
saqarTvelosTan sazRvris orsave mxares da kidev<br />
12 km-s _ sadac msxvilkalibriani SeiaraRebis<br />
gamoyeneba iyo akrZaluli.<br />
omma ukiduresad Rrma Wriloba datova eris<br />
SegnebaSi. am sastik SexlaSi, rac zogjer Ti-<br />
Toeuli saxlisTvis brZolis saxes iRebda, orive<br />
mxarem sruli daundobloba gamoavlina; arc<br />
qarTvelebi iyvnen wmindanebi _ arc maT SeukavebiaT<br />
Tavi Zaladobisgan, soxumi `gawmindes~<br />
da afxazTa erovnuli siwmindeebic xelyves.<br />
ukan daxevisasac ki, isini iavarqmnili miwis<br />
saSinel taqtikas mimarTavdnen...<br />
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)<br />
9
internet-media<br />
Cven dagpirdiT, rom uaxloes droSi gamovaqveynebdiT<br />
saitze `konkretno.ru~ lela<br />
kakulias winaswarmetyvelebebs imis Taobaze,<br />
Tu vin gaxdeba ruseTis prezidenti, ra<br />
bedi elis CrdiloeT kavkasias, vin Caanacvlebs<br />
sankt-peterburgis gubernators da im<br />
teraqtis Sesaxebac ki, romelsac qarTveli<br />
vanga xedavs soWSi.<br />
lela kakulias winaswarmetyvelebebs seriozulad<br />
ugdeben yurs sxvadasxva qveynebis<br />
politikosebi, saeklesio ierarqebi, msxvili<br />
biznesmenebi. imis gasagebad, Tu rogor aewyobaT<br />
momavalSi cxovreba, masTan okeanis<br />
gaRmidanac Cadian. amitom Cven ubralod ar<br />
SegveZlo ar davinteresebuliyaviT, ras ambobs<br />
kosmosi ruseTis momavalze.<br />
maS ase, sityva eZleva lela kakulias.<br />
Cawerilia 2011 wlis 16 aprils.<br />
ruseTis prezidentis Sesaxeb<br />
`me arc putins vxedav da arc medvedevs<br />
ruseTis momaval prezidentad. saxelmwifos<br />
meTauri gaxdeba kargad ganaTlebuli, ucxo<br />
enebis mcodne, sakmaod axalgazrda adamiani.<br />
is ar iqneba samxedro sferodan. aqvs ori<br />
umaRlesi ganaTleba _ ekonomistisa da<br />
iuristisa. ruseTis momavali prezidenti xist<br />
pozicias daikavebs muslimebis mimarT. yvelanairad<br />
mxars dauWers nacionalisturi<br />
Sexedulebebis mqoneT. damaxasiaTebeli niSani<br />
_ mas Tavze naiarevi, an raRac niSani aqvs,<br />
oRond ara Tandayolili.<br />
putins ar Rebulobs mosaxleobis umravlesoba.<br />
im SemTxvevaSic ki, Tu is kvlav<br />
mova xelisuflebaSi, es iqneba xanmokle<br />
amasTan, evroparlamentma kremls Sekrebis<br />
Tavisuflebis uflebis dacvac mosTxoves,<br />
xolo xodorkovskis process politikurad<br />
motivirebuli uwodes da mouwodes medvedevs,<br />
prezidentTan arsebulma adamianis uflebaTa<br />
sabWom ganixilos sasamarTlos gadawyvetilebebi.<br />
da es yvelaferi im fonze, rac evroparlamentma<br />
rezoluciis miRebamde oriode TviT<br />
adre ruseTis winaaRmdeg sanqciebis daweseba<br />
moiTxova. rogorc evroparlamentarma<br />
kristina ojulandim ganacxada, adamianis<br />
uflebebis darRveva da samoqalaqo sazogadoebaze<br />
zewola ruseTSi yoveldRiurobad<br />
iqca. qveyanaSi gamefebuli korufciisa da<br />
usamarTlobis gamo mxolod gasul wels<br />
ruseTis 300 000 moqalaqe iZulebuli gaxda,<br />
daetovebina qveynis teritoria.<br />
`mivmarTav sabWos, gamoiyenos sanqciebi<br />
rusi politikosebis winaaRmdeg. organizacia<br />
valdebulia miiRos msgavsi rezolucia.<br />
ruseTTan normaluri urTierToba manam ver<br />
gveqneba, vidre iq aseTi mdgomareobaa~ _<br />
ganacxada qalbatonma ojulandim.<br />
evroparlamentis warmomadgenlis uotson<br />
grehemis gancxadebiT, rusi Cinovnikebis winaaRmdeg<br />
miRebuli sanqciebi mkacri unda iyos.<br />
`maT unda davuyadaRoT angariSebi evropul<br />
bankebSi, ar davuSvaT, rom maTma Svilebma<br />
ganaTleba Cvens skolebsa da universiteteb-<br />
Si miiRon, ukanonod mopovebuli fuli Cvens<br />
kurortebze daxarjon. ase veqceviT yvela<br />
qveynis lidersa da Cinovniks da ruseTi<br />
internet-media internet-media<br />
kiril kiril meteliovi<br />
meteliovi<br />
meteliovi<br />
soWSi olimpiada<br />
ar Catardeba!<br />
mmarTveloba. mizezi: putinis qmedebebi angrevs<br />
ruseTs. man dakarga avtoriteti msoflioSi.<br />
xalxi arc medvedevs uWers mxars da<br />
mas putinis marionetad miiCnevs.<br />
kavkasiis Sesaxeb<br />
ruseTi daTmobs CrdiloeT kavkasias. Tumca<br />
es ver gaaerTianebs Crdilokavkasiur<br />
respublikebs, ufro piriqiT. me vxedav, rom<br />
maT Soris konfliqtebi Rvivdeba, romelTa<br />
gamoc adamianebis erTi nawili iZulebuli<br />
gaxdeba, aziaSi gadasaxldes.<br />
daRestani saqarTvelosTan gaerTianebisken<br />
iltvis, magram mas araferi gamouva.<br />
CrdiloeT oseTi ruseTis SemadgenlobaSi<br />
darCeba.<br />
saqarTvelo ruseTisTvis samxreTiT Ziri-<br />
Tadi mokavSirea. TbilisSi mdebareobs natos<br />
jarebis kavkasiuri centri, sul axlos ki<br />
raketebia ganTavsebuli. Tumca isini ruseTisken<br />
ar aris mimarTuli. raketebi saqarTveloSi<br />
iranisa da sxva muslimuri qveynebis mxridan<br />
safrTxis Tavidan asacilebladaa ganTavsebuli.<br />
SesaZlebelia omi islamur aRmosavleTsa<br />
da ruseTs, aseve mTel rig evropul saxelmwifoebs<br />
Soris. agresori iqneba muslimuri<br />
samyaro, romelic Tanamedrove rusuli iaraRiTaa<br />
RWurvili. konfliqtSi CaerTveba<br />
amerika, romelic saqarTveloSi ganTavsebul<br />
raketebs gamoiyenebs. amasTan, saraketo dartymebi<br />
iqneba masirebuli.<br />
ruseTis Sesaxeb<br />
ruseTi aRar daupirispirdeba saqarTvelos<br />
Riad, romelic aRdgeba Tavis istoriul<br />
sazRvrebSi. afxazeTi da `samxreT ose-<br />
Ti~ kvlav dabrundebian saqarTvelos SemadgenlobaSi.<br />
ruseTi ver moaxerxebs soWis ganviTareba-<br />
Si seriozuli warmatebebis miRwevas, da<br />
interesi gadainacvlebs yirimSi. ukrainasTan<br />
konfliqtis Sedegad, momavalSi ruseTi<br />
daibrunebs yirimis naxevarkunZuls. xolo<br />
CrdiloeT kavkasiaSi investiciebis Semcirebis<br />
xarjze, ruseTi miiRebs SesaZleblobas,<br />
ekonomikurad ganaviTaros Tavisi Crdiloe-<br />
Ti teritoriebi.<br />
ruseTis saxelmwifo ufrodaufro daemsgvaseba<br />
patara sabWoTa kavSirs. mis SemadgenlobaSi<br />
Semavali respublikebi avtonomiur<br />
uflebebs dakargaven. xelisufleba Tavs fed-<br />
eralur centrSi moiyris. TaTreTi da baSkireTi<br />
ruseTSi darCebian. miuxedavad Crdilokavkasieli<br />
mezoblebisken ltolvisa, ruseTidan ver gava<br />
verc adiRea. belorusi sabolood miuerTdeba<br />
ruseTs erT-erTi respublikis statusiT.<br />
ai ukraina ki Zveleburad ibrZolebs saxelmwifoebrivi<br />
damoukideblobisTvis da arafers<br />
dauTmobs did slav mezobels.<br />
regionebi gamsxvildeba. vxedav, rom Sedegad<br />
ruseTSi aTi teritoriuli warmonaqmni<br />
Camoyalibdeba _ ekonomikurad Zlieri. aRdgeba<br />
dacarielebuli soflebi. vxedav, iq cxovreba<br />
duRs. saxelmwifo SezRudavs ruseTis<br />
moqalaqeobis micemas, gansakuTrebiT islamuri<br />
qveynebis warmomadgenlebisTvis. axlomdebare<br />
saxelmwifoebidan ltolvilebi iZulebulebi<br />
gaxdebian, samSobloSi dabrundnen.<br />
Tumca es ar exebaT eTnikur slavebs, romlebic<br />
iZulebulebi gaxdnen Camosaxlebuliyvnen<br />
ruseTSi axlo sazRvargareTidan. Tumca samuSao-saemigracio<br />
vizebis gacema ar Sewydeba,<br />
ucxoelebi imuSaveben ruseTSi. isini<br />
ZiriTadad evropidan Camovlen, sadac SidawinaaRmdegobebi<br />
ikrebs Zalas da evrokavSiri<br />
daiwyebs rRvevas. evropaSi aRdgeba erovnuli<br />
valutebi.<br />
sankt-peterburgSi Seicvleba gubernatori.<br />
qals mamakaci Caanacvlebs, romelic TiTqos<br />
koWlobs. saxelmwifo saTaTbiroSi didi<br />
cvlilebebi iqneba. ganmtkicdeba marTlmadidebluri<br />
eklesiis mniSvneloba, sxva religiuri<br />
konfesiebis centrebi ruseTis regionebSi<br />
gadainacvlebs.<br />
Seicvleba demografia. vxedav, rom muslimebSi<br />
Sobadoba ecema. isini sul ufro<br />
iTqvifebian rusebSi. daaxloebiT 2030 wels<br />
ruseTis TavSi aRmoCndeba qarTuli fesvebis<br />
mqone adamiani.<br />
soWis Sesaxeb<br />
olimpiadas safrTxe emuqreba da Sesa-<br />
Zloa arc Catardes. mzadebis periodSi<br />
daiRupeba erT-erTi rusi maRalCinosani. mas<br />
moskovSi esvrian.<br />
soWSi teraqti mzaddeba. Semsruleblebi<br />
ori `omonelia~, romlebsac asafeTqebeli mowyobiloba<br />
sxeulze aqvT mimagrebuli. Savgvremanebi<br />
arian, magram ara kavkasielebi. Sublze<br />
Camoyrili Tmebi aqvT. erTi _ dabali<br />
tanisaa, msxvili kompleqciis, rweva-rweviT<br />
dadis. am oridan erTs oqros kbili aqvs.<br />
isini ukve Canergilebi arian `omonSi~.<br />
radikaluri islamis aRmsareblebi arian.<br />
teraqtebis organizeba xdeba afxazeTis<br />
teritoriaze, sadRac mTebSi, patara partizanul<br />
bazaSi.<br />
epilogis nacvlad<br />
aq aRwerili mravali movlenis asrulebamde<br />
sul cota dro darCa. amboben,<br />
rom lela kakulias winaswarmetyvelebebi<br />
yovelTvis sruldeba...<br />
rac rac ukve ukve moxda<br />
moxda<br />
(dasawyisi gv.6-7) gamonaklisi ratom unda iyos?~ _ svams<br />
kiTxvas uotson grehemi.<br />
evroparlamentSi amboben, rom ruseTi mniSvnelovani<br />
partnioria, magram ar SeiZleba<br />
mas `mokluli Jurnalistebi da adamianis<br />
uflebaTa damcvelebi, politikurad anga-<br />
Jirebuli sasamarTloebi da korumpirebuli<br />
mosamarTleebi epatios~.<br />
da ai, rezolucia ukve miRebulia. rogorc<br />
Cans, ukve axlosaa dro, roca evropa mTeli<br />
ivniss ucnobebma cecxlsasroli iaraRiT mokles<br />
moskovSi.<br />
aseTia mokle biografia kacisa, romelmac<br />
CeCneTSi samarcxvinod `gamoiCina~ Tavi da<br />
sakuTari qmedebiT aiZula iqaurebi, mwared<br />
eZiaT Suri. amaze xmamaRla saubroben rogorc<br />
saxelmwifo saTaTbiroSi _ magaliTad, deputati<br />
CeCneTidan delimxanovi _ ise sa-<br />
ZaliT aamoqmedebs berketebs da ruseTi<br />
seriozul dartymasa miiRebs umZimesi sanqciebis<br />
saxiT.<br />
2002 weli, 25 oqtomberi,<br />
dilis 5 saaTi.<br />
ruseTs didi panika moicavs. CeCnebi<br />
yvelafers cxvirSi amoadenen moskovs.<br />
partizanebi saTiTaod uswordebian im<br />
`generlebs~, romlebic maTi Svilebisa da<br />
xalxis daxocvaSi iRebdnen monawileobas!!!<br />
lela kakulia<br />
iuri dmitris Ze budanovi _ yofili<br />
rusi polkovniki. 1998-2000 wlebSi xelmZRvanelobda<br />
160-e gvardiul satanko polks,<br />
romelic CeCneTis meore omSi monawileobda.<br />
2003 wels Crdilokavkasiurma saolqo sasamarTlom<br />
damnaSaved scno 18 wlis CeCeni<br />
gogonas, elza kungaevas motacebasa da mkvlelobaSi.<br />
miesaja Tavisuflebis aRkveTa 10<br />
wliT. 2009 wels ianvarSi sapatimrodan<br />
vadaze adre gaaTavisufles. 2011 wlis 10<br />
zogadoebaSi. rusi blogerebi incidentis<br />
Sefasebisas pirdapir weren, rom budanovi<br />
sisxliani SurisZiebis pirveli msxverplia da<br />
mas male sxvebsac miayoleben.<br />
10
aian vaiTmori:<br />
internet-media<br />
rusebi afxazeTSi mi<strong>web</strong>s itaceben?<br />
rodesac 2008 wlis agvistoSi ruseTma<br />
afxazeTis damoukidebloba aRiara, mis magaliTs<br />
oriode qveyanam mibaZa. magram soxumi<br />
mainc zeimobda da ruseTis mimarT madlierebis<br />
grZnobiT iyo gamsWvaluli.<br />
dRes ki bevri afxazi dafiqrda sakiTxze:<br />
xom ar aRmoCnda moskovis mxardaWeris safasuri<br />
zedmetad maRali?<br />
moskovSi sazRvrebis damdgeni rusul-afxazuri<br />
erToblivi komisia Seikriba. afxaze-<br />
Tis mcxovrebni sul ufro SfoTaven gavrcelebuli<br />
cnobebis gamo, romelTa Tanaxmadac,<br />
ruseTi afxazuri teritoriis 160 kvadratuli<br />
kilometris aneqsirebas cdilobs.<br />
opoziciuri afxazuri gamocema `novi den~<br />
iuwyeboda, rom ruseTma afxazeTis de-faqto<br />
xelisuflebas winadadebiT mimarTa da<br />
mas gagris regionSi teritoriis mozrdili<br />
zolis daTmoba sTxova.<br />
es teritoria, romelzec saubari midis,<br />
mdinare fsous mTian sivrces moicavs da<br />
swored igi qmnis afxazeTsa da ruseTs<br />
Soris bunebriv sazRvars. aRsaniSnavia isic,<br />
rom es teritoria rusuli saTxilamuro<br />
kurortis `iasnaia paliana~ siaxlovesaa,<br />
romelic 2014 wlis zamTris olimpiur TamaSeb-<br />
Si sakvanZo rols asrulebs.<br />
radio `kavkasiis eqos~ eTerSi gamosvlisas<br />
(es sadguri afxazeTsa da saqarTvelos<br />
kidev erT separatistul regionSi _ samxreT<br />
oseTSi mauwyeblobs) cnobilma soxumelma<br />
Jurnalistma inal xaSigma ganacxada, rom<br />
rogorc Cans, moskovis winadadeba pirveli<br />
nabijia, romelzec igi sabolood uars ityvis<br />
miwis ufro patara monakveTis, mdinare fsouze<br />
mdebare soflis, aibRas daTmobis sanacvlod.<br />
Tumca, xaSigisave TqmiT, nebismieri<br />
teritoriuli daTmoba, raoden mcirec ar<br />
unda iyos igi, mainc gadaawydeba afxazeTis<br />
mosaxleobis umravlesobisa da politikuri<br />
elitis udrek winaaRmdegobas.<br />
`sazogadoebrivi azri ewinaaRmdegeba aramx-<br />
1 aprils, gvian saRamos, saerTaSoriso<br />
sasamarTlom uaryo saqarTvelos mTavrobis<br />
mier ruseTis winaaRmdeg Setanili sarCeli,<br />
romelSic isini iTxovdnen separatistul<br />
anklavebSi _ afxazeTsa da samxreT oseTSi<br />
_ qarTvelTa eTnikuri wmendis gamoZiebas.<br />
gadawyvetileba samwuxarocaa da, Tu gaviTvaliswinebT<br />
saqarTvelos mTavrobis mxardamWeri<br />
im mtkicebulebebis uzarmazar wonas,<br />
romelic am bolo ori aTwleulis ganmavlobaSi<br />
dagrovda, absurdulic, magram gadawyvetilebiT<br />
aseve uaryofil iqna rusebis<br />
mTavari ganacxadi, romlis Tanaxmadac maT<br />
qveyanasa da saqarTvelos Soris ar arsebobs<br />
araviTari `dava~. sasamarTlom orive mxares<br />
mosTxoa Semdgomi molaparakebebis gamarTva<br />
manamde, sanam saqarTvelos respublikis saCivari<br />
detalurad iqneba ganxiluli.<br />
ruseTis federacia, albaT, gadawyvetilebas<br />
gamarjvebad gaasaRebs, miT ufro rom<br />
swored axla warmarTavs kampanias, romlis<br />
mizani saqarTvelos suverenuli teritoriis<br />
20 procentis mitacebaa. kremlis sulwrafi<br />
zeimi iqiT iyos, radgan ganaCenma ver SesZina<br />
simtkice afxazeTisa da samxreT oseTis<br />
damoukideblobas da am provinciebSi ver<br />
Seasusta rusebis mxardaWeriT Catarebuli<br />
eTnikuri wmendis mniSvneloba.<br />
mxolod afxazeTSi krizisebis saerTaSoriso<br />
jgufis gaTvliT, konfliqtis dasawyisidan<br />
_ 1992 wlidan _ sakuTari saxlebidan<br />
gamoZevebul qarTvelTa raodenoba 200 aTasidan<br />
250 aTasamde aRwevs.<br />
evropis usafrTxoebisa da TanamSromlobis<br />
organizaciis oficialuri poziciis Tanaxmad,<br />
romlebic damtkicebulia misi budapeStis,<br />
lisabonisa da stambolis samitebze 1994, 1996<br />
da 1997 wlebSi, ruseTis momxre separatistebis<br />
mier aseTi masobrivi gamosaxleba `saomar<br />
danaSaulad~ unda iyos aRiarebuli. gaer-<br />
Tianebuli erebis organizaciis generaluri<br />
asambleis maisis gadawyvetilebis aSkara dar-<br />
RveviT, araferi gakeTebula okupirebul teritoriebze<br />
gamoZevebulTa sakuTrebis dasacavad.<br />
bevri maTganis saxli daangries, raTa<br />
adgili daeTmoT moskovis mier dafinansebuli<br />
sacxovrebeli kompleqsebis mSeneblobisTvis.<br />
viTareba samxreT oseTSi iseTive mZimea _<br />
1990-iani wlebis dasawyisidan dRemde iZulebiT<br />
123 aTas adamians daatovebines sakuTari saxli.<br />
rac Seexeba afxazeTs, saerTaSoriso sazogadoebis<br />
pozicia srulad araorazrovnad eTanxmeba<br />
saqraTvelos mTavrobis gancxadebebs<br />
eTnikuri wmendis Sesaxeb. 2009 wels evropis<br />
olod 160 kvadratuli kilometris, aramed<br />
Tundac 10 kvadratuli metris daTmobas. es<br />
principis sakiTxia. es afxazuri miwaa da<br />
Cven ar vapirebT Tundac erTi metris an<br />
kvadratuli milis daTmobas. me viyavi soxumis<br />
centrSi da vnaxe, rom xalxi ukve<br />
agrovebs xelmowerebs amis winaaRmdeg. afxazuri<br />
sazogadoeba ukiduresadaa SeSfoTebuli<br />
am faqtiT~. _ ganacxada xaSigma.<br />
`radio Tavisuflebis~ rusuli samsaxurisTvis<br />
micemul interviuSi ivliane xaindravam,<br />
ganviTarebisa da TanamSromlobis<br />
Tbilisuri centris samxreT kavkasiis programebis<br />
direqtorma ganacxada, rom teritoriis<br />
mitacebis mcdelobam SeiZleba afxazeTSi<br />
antirusuli ganwyobebis intensivoba<br />
gamoiwvioso: `afxazuri sazogadoeba izrdeba<br />
da ar var darwmunebuli, rom es procesi,<br />
Tuki is gagrZeldeba, umtkivneulo iqneba.<br />
SesaZlebelia afxazeTis mcxovreblebma<br />
gaacnobieron, rom safrTxe CrdiloeTidan<br />
(rusuli safrTxe) ufro saxifaToa, vidre<br />
samxreTidan (saqarTvelodan). ra Tqma unda,<br />
es ucbad ar moxdeba, magram aqcentebi TandaTan<br />
Seicvleba~.<br />
ruseTis oficialur pirebs rusul-afxazur<br />
uTanxmoebaze sajaro komentari jer ar<br />
gaukeTebiaT.<br />
unda iTqvas, rom am bolo dros afxazeTSi<br />
ruseTis dominirebasTan dakavSirebiT<br />
gaCenili SiSi, faqtobrivad, axali ar<br />
aris. 2009 wlis ivnisSi me afxazeTSi viyavi<br />
da daCqarebuli rusifikaciis niSnebi yvelgan<br />
da yvelaferSi SevniSne.<br />
magaliTad: afxazeTis mosaxleobis 90<br />
procentze mets rusuli pasportebi aqvT,<br />
teritoriis oficialuri valuta rusuli<br />
rublia, rusuli ena dominanturia, yvelganaa<br />
rusuli droSebi, satelevizio eTerSi<br />
mTavari rusuli televiziebia da rusuli<br />
gazeTebic sayovelTaodaa gavrcelebuli.<br />
moskovi saporto qalaq oCamCireSi sazR-<br />
sabWos saparlamento asambleam dagmo `eTnikuri<br />
wmenda da adamianis uflebebis sxva saxis<br />
darRvevebi~ da kremli imisTvis gaakritika,<br />
rom man `ar SeaCera es praqtika~.<br />
rac Seexeba 2008 wlis agvistos konfliqtebs,<br />
mtkicebulebebi eTnikur wmendaze<br />
ar SeiZleba iyos ufro sruli. 17500 qarTvelidan,<br />
romlebic 1990-ian wlebis konfliqtebis<br />
Semdeg jer kidev samxreT oseTSi rCebodnen,<br />
dRes Sin mxolod 2 aTasia darCenili.<br />
maTi umravlesoba xelaxla daabinava<br />
Tavad saqarTvelom iseT kompleqsebSi, rogoricaa<br />
werovanis ltolvilTa banaki, sadac 7<br />
aTasze meti adamiani cxovrobs.<br />
saqarTvelos teritoriuli mTlianobisadmi<br />
britaneTis xelisuflebis damokidebuleba<br />
sruliad ucvlelia. sagareo saqmeTa mdivani<br />
uiliam heigi piradad Cavida qalaq gorSi,<br />
romelic 2008 wlis agvistoSi ramdenime<br />
dRe rusebis okupaciis qveS imyofeboda,<br />
raTa kidev erTxel ganecxadebina sagareo<br />
samsaxuris ucvleli politika, romelic afxazeTisa<br />
da samxreT oseTis calmxrivad deklarirebuli<br />
damoukideblobis araRiarebas<br />
gulisxmobs. ufro metic, nato-s pozicia<br />
sakiTxTan dakavSirebiT aSkarad ucvlelia<br />
da organizaciam axlaxans kidev gaavrcela<br />
gancxadeba, romliTac kidev ufro ganamtkica<br />
`saqarTvelos teritoriuli mTlianobisa<br />
da suverenitetis mxardaWera sayovelTaod<br />
aRiarebuli sazRvrebis farglebSi~.<br />
2008 wels saqarTveloSi xanmokle intervenciis<br />
Semdeg, frangi prezidenti nikola<br />
sarkozis SuamavlobiT SeTanxmda eqvspunqtiani<br />
sazavo SeTanxmeba. kremlma daarRvia TiToeu-<br />
internet-media<br />
vao bazas aSenebda, rusuli biznesi nTqavda<br />
soxumis sanapiro zolze ganTavsebul uZrav<br />
qonebas, rusulma saxelmwifo kompaniam `rosnefti~<br />
afxazeTis sazRvao navTobis sabadoebis<br />
kvlevisa da damuSavebis ufleba moipova;<br />
xolo saeWvo garigebam, romelmac afxazeTSi<br />
momsaxure rus jariskacebs uZravi<br />
qonebis SeZenis ufleba misca, opoziciis<br />
drtvinva gamoiwvia.<br />
`mas Semdeg, rac afxazeTis damoukidebloba<br />
aRiara, ruseTi gvnTqavs!~ _ miTxra<br />
maSin inal xaSigma. _ `ekonomikurad, politikurad,<br />
samxedro TvalsazrisiT Tu socialurad<br />
yoveldRiurad sul ufrodaufro<br />
damokidebulebi vxdebiT ruseTze~.<br />
amave dros bevri afxazi siamayiT ixsenebs<br />
warsuls da miambobs, Tu ramdenjer atexes<br />
sisxliani amboxi me-19 saukuneSi ruseTis<br />
imperiis winaaRmdeg maTma winaprebma. yvelaze<br />
masStaburi amboxebebi maT Soris 1866 da<br />
1877 wlebSi imiT dasrulda, rom ruseTma<br />
asobiT aTasi afxazi gadaasaxla ZiriTadad<br />
swored gagris im regionidan, romelic dRes<br />
ruseTis cxovel survils warmoadgens.<br />
deniel hamiltoni: saerTaSoriso sasamarTlom unda<br />
gamoiZios qarTvelTa eTnikuri wmendis faqtebi<br />
li am punqtTagani. magaliTad, ruseTis federacias<br />
ar gauwevia araviTari konkretuli<br />
Zalisxmeva or mxares Soris `dapirispirebis<br />
dasasruleblad~. da maT arc samxedro SenaerTebi<br />
gauyvaniaT poziciebze, romlebzec<br />
isini saomari moqmedebebis dawyebamde idgnen~.<br />
Tu gaviTvaliswinebT ruseTis mier xmamaRla<br />
aRebul valdebulebas sakuTari jarebi<br />
gaiyvanos omamdel poziciebze da mis pirobas,<br />
`ar mimarTos Zalas~ afxazeTsa da samxreT<br />
oseTis konstituciur statusTan warmoqmnil<br />
uTanxmoebasTan dakavSirebiT, sasaciloa afxazeTis<br />
`prezidentis~ msgavsi gancxadebebi. man<br />
prezident medvedevTan bolodroindeli diskusiebi<br />
aRwera, rogorc `rusul-afxazuri~<br />
TanamSromlobis ganviTareba bevri mimarTulebiT,<br />
maT Soris `TavdacviTi mimarTulebiTac~.<br />
aseve ruseTis samTavrobo veb-saitma axsena<br />
megobrobis, moskovsa da samxreT oseTs<br />
Soris TanamSromlobisa da ormxrivi daxmarebis<br />
SeTanxmebebi. es xelSekrulebebi aTasobiT<br />
rus samxedros `mSvidobismyofelTa~<br />
egidiT provinciaSi darCenis saSualebas aZlevs.<br />
ianvris bolos aseTi `TanamSromlobis~ manifestacia<br />
sakuTari TvaliT vixile _ didi<br />
rusuli samxedro baza Sendeboda saqarTvelos<br />
mier kontrolirebadi teritoriidan<br />
sul ramdenime aseul metrSi.<br />
saqarTvelo ki Tavis mxriv pativs scems<br />
SeTanxmebas _ man Seamcira samxedro SenaerTebis<br />
raodenoba samxreT oseTis saokupacio<br />
sivrcis maxloblad da ruseTis federacias<br />
araerTxel SesTavaza davis mSvidobianad<br />
gadawyveta. prezidentma saaakaSvilma<br />
noemberSi evropis parlamentSi sityviT<br />
gamosvlisas piroba dado, rom arasdros<br />
gamoiyenebs Zalas teritoriuli<br />
mTlianobisa da suverenitetis aRsadgenad<br />
da misi qveyana `deokupaciisa da gaerTianebis<br />
mcdelobisas mxolod mSvidobian meTodebs<br />
mimarTavs~.<br />
ra Tqma unda, moskovsac da Tbilissac<br />
unda mieces dro _ es mniSvnelovania _<br />
raTa maT bolomde Seafason gaeros saerTa-<br />
Soriso sasamarTlos gadawyvetileba. orive<br />
mxare imsaxurebs imas, rom reagirebis Sansi<br />
mieces, magram im SemTxvevaSi Tu kremlis<br />
mxridan ar iarsebebs srulyofili, dauyovnebeli<br />
da aSkarad gamoxatuli TanamSromlobis<br />
Zalisxmeva, Ria, patiosani da Tanadrouli<br />
diskusiebi saqarTvelosTan, sasamarTlom<br />
SeZlebisdagvarad swrafad unda daiwyos<br />
eTnikuri wmendis braldebebis gamoZieba.<br />
SesaZloa, es Zalian male ver moxdes.<br />
11