19.07.2013 Views

#55 web.pmd

#55 web.pmd

#55 web.pmd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

interviu Cawerilia 26 ivniss.<br />

_ qalbatono lela, saubari<br />

saqarTveloSi safrangeTis elCis, erik<br />

furnies intervius gamo atexili aJiotaJiT<br />

minda daviwyo. batonma elCma,<br />

romelic Turme gauRizianebia Jurnalistis<br />

SekiTxvas, grZnobs Tu ar safrange-<br />

Ti pasuxismgeblobas 2008 wlis omisa<br />

da buqarestis samitze saqarTvelosTvis<br />

map-is micemis dablokvis gamo, aseTi<br />

ram brZana: ‘vin wamoiwyo omi? pirvelma<br />

vin isrola cxinvalis mimarTulebiT?<br />

Tqven ver SeZlebT istoriis xelaxla<br />

daweras da pasuxismgeblobis Zebnas sxvagan<br />

da ara iq, sadac is aris. amasTan<br />

dakavSirebiT, Tu cota Sors moZebniT,<br />

axsna-ganmarteba unda mosTxovoT menSevikur<br />

respublikas, romelmac 1921 wels<br />

oseTis mosaxleoba gaJlita da ara safrangeTs<br />

an sxva saxelmwifoebs~. minda<br />

movismino Tqveni Sefasebac am frazisa<br />

da Sedegic, rac erik furnies gamonaTqvams<br />

mohyveba.<br />

_ andaza `rac brwyinavs, yvelaferi oqro<br />

araa~ pirdapir esadageba am SemTxvevas. nuravis<br />

hgonia, rom yvela diplomati didi analitikuri<br />

gonebiTa da ganaTlebiT gamoirCeva.<br />

raxan elCia batoni furnie, xom ar fiqrobT,<br />

rom an saqarTvelos istoria icis da an<br />

saerTod dafiqrda, ra Sedegi SeiZleboda<br />

mohyoloda mis naTqvms? safrangeTis elCma,<br />

garwmunebT, namdvilad ar icis saqarTvelos<br />

istoria, didad pativs ar scems Cvens<br />

qveyanas, bananis respublikad mivaCnivarT da<br />

saerTod intervius dros arc ainteresebda,<br />

ra azri Seeqmneboda qarTvel xalxs masze.<br />

Tavi da Tavi amgvari pasuxisa is gaxlavT,<br />

rom ruseTis gaRizianebas moerida. am pasux-<br />

Si Riad Cans misi pozicia. gamodis, rom<br />

Tu daWirda baton elCs, saqarTvelos Riad<br />

da Tavisuflad daadanaSaulebs ruseTTan<br />

mimarTebaSi. Cvenma prezidentma unda moTxovos<br />

safrangeTis prezidents, rom gaiwvios<br />

amJamindeli elCi qveynidan. Tbilad zis ara,<br />

saqarTveloSi?<br />

_ bodiSi rom moixados batonma<br />

furniem?<br />

_ Tqven ggoniaT, am mosazrebas, meored<br />

rom hkiTxoT, uaryofs elCi? ar uaryofs<br />

da igive pozicias daafiqsirebs. saerTod am<br />

kacis karieras, vxedav, momavalSi didi aRzeveba<br />

aRar aweria. igi amgvar Secdomebs kidev<br />

dauSvebs da amiT misi kariera safrangeTSic<br />

dasruldeba.<br />

_ anu es interviu batoni elCisa<br />

upatiebeli Secdomaa?<br />

_ ra Tqma unda. gana SeiZleba qveyanaze,<br />

romelsac uZvelesi istoria da kultura<br />

aqvs, romlis xalxic ganTqmulia ukidegano<br />

da xandaxan gadaWarbebuli tolerantobiTac<br />

ki, amgvarad upativcemulod ilaparako da<br />

vinmes genocidi Seswamo cilad? gana Sei-<br />

Zleba, rom ase gadausva yvelafers xazi da<br />

uazrod ganixilo ruseT-saqarTvelos omi?<br />

da es maSin, roca amerika aramxolod films<br />

iRebs am omze, aramed saqarTvelos mxardasaWerad<br />

da dasacavad, Sav zRvaze amerikuli<br />

samxedro gemebi permanentulad Semodian?<br />

Tumca, ra unda ilaparako safrangeTze,<br />

roca `mistralis~ miyidvaze elaparakeba ruseTs,<br />

`mistralisa~, romelic Sav zRvaSi, ase vTqvaT,<br />

arc daeteva?<br />

_ me piradad kidev ufro gamaRiziana<br />

misi pasuxis meore nawilma: `am<br />

saqmeSi (igulisxmeba omi) realuri pasuxismgebloba<br />

ekisreba orive mxaris<br />

nacionalizms, romelic evropis omebis<br />

umravlesobis safuZveli iyo, romelic,<br />

sabednierod, gadavlaxeT da avirCieT<br />

Rirebulebebi, romlebic warmosaxviTi<br />

erebis ocnebebze maRla dgas~. simar-<br />

Tle giTxraT, Seuracxyofilad vigrZeni<br />

Tavi. ras niSnasvs, `warmosaxviTi<br />

erebi?~ risi Tqma nebavda baton elCs<br />

da me getyviT Tqven...<br />

mkiTxvels yovel nomerSi vTavazobT intervius qarTvel<br />

winaswarmetyvelTan. igi isaubrebs mocemuli momentisTvis yvelaze<br />

metad aqtualur Temebze, Tumca qalbatoni lelas pasuxebi yovelTvis<br />

efuZneba ramdenime wlis win Caweril winaswarmetyvelebebs.<br />

amiT? imis xom ara, rom Cven, pirveli<br />

evropelis samSoblo da uuuZvelesi<br />

kulturisa da istoriis xalxi ararsebuli,<br />

moCvenebiTi eri varT?<br />

_ xom giTxari, bananis respubloikad<br />

mivaCnivarT-meTqi? hoda, am sityvebiT adasturebs<br />

kidevac Cems xedvas baton furnie.<br />

_ sxvaTa Soris, igive erik furniem<br />

kidev ufro uaresi ram Tqva cota xnis<br />

win: axla saqarTvelo mTlianad Tavisufalia,<br />

tankebi ki Tbilisidan 40 kilometrSi<br />

dadgnen. batonma medvedevma<br />

sityva Seasrulao.<br />

_ gaigeT, ruseTs efereba. gaiTvaliswineT,<br />

rom kremli yvelasTan Sedis kontaqt-<br />

Si, opoziciasTan, poziciasTan, dipkorpusTan..<br />

mokled, muSaobs `gru~.. magram furnies Cveni<br />

mTavroba ver gaucvnia kargad!!!<br />

_ arada es imfonze, rodesac evroparlamenti<br />

Rebulobs rezolucias, sadac<br />

SaviT TeTrze weria, rom ruseTis<br />

mier saqarTvelos winaaRmdeg ganxorcielebuli<br />

samxedro agresiisa da eTnikuri<br />

wmendis droidan, ruseTi 2008<br />

wlis 12 agvistos SeTanxmebas kvlav ar<br />

asrulebs. evrokavSiri ruseTs mouwodebs,<br />

Seasrulos mis mier xelmowerili cecxlis<br />

Sewyvetis Sesaxeb eqvspunqtiani<br />

SeTanxmebiT aRebuli yvela valdebuleba,<br />

dauyovnebliv gaiyvanos jarebi<br />

saqarTvelos afxazeTisa da samxreT<br />

oseTis okupirebuli teritoriebidan da<br />

isini konfliqtamde arsebul poziciebze<br />

daabrunos. axla mainteresebs, aris<br />

Tu ara es sanqcia ruseTis winaaRmdeg?<br />

_ aba ra, es sanqciaa. evroparlamenti ar<br />

dauTmobs ruseTs da rogorc warsulSi<br />

viwinaswarmetyvele, evropul organizaciebs,<br />

maT Soris evroparlaments, ruseTTan urTierToba<br />

gaufuWdeba.<br />

_ ra reaqcia eqneba kremls am<br />

rezoluciaze?<br />

_ kremli imedonebs, rom evropa ar wava<br />

imaze, rasac sanqciebi iTvaliswinebs, magram<br />

iseTi cvlilebebi moxdeba evropaSi, rom<br />

ruseTs imedebi gaucruvdeba. saerTod mTel<br />

msoflioSi iqneba didi cvlilebiI, rac<br />

araerTxel miTqvams.<br />

_ da pirvel TemasTan axlos kidev<br />

erTi SekiTxva: safrangeTSi Semodgomaze<br />

saprezidento arCevnebis cieb-cxeleba<br />

iwyeba. gaimarjvebs Tu ara kvlav<br />

qveynis axlandeli prezidenti nikola<br />

sarkozi?<br />

_ gamoricxulia. sxvaTa Soris Zlieri<br />

pirovneba modis prezidentad, Jak Siraks<br />

Seadareben.<br />

_ kvlav ruseT-evropis urTierTobas<br />

mivubrundeT. gavrcelda informacia, rom<br />

ruseTi axali wlidan bunebriv airze<br />

fasis mkveTr momatebas apirebs evropisTvis.<br />

amis Sesaxeb evropelebs Tavad<br />

`gazpromis~ xelmZRvanelma aleqsei milerma<br />

Seatyobina.<br />

_ hoda, moxdeba is, rac warsulSi<br />

moxda: evropa aRSfoTdeba da gaaprotestebs<br />

am gadawyvetilebas, xolo ruseTi gazs gadaketavs.<br />

amas ki rac mohyveba, ukve naTqvami<br />

maqvs warsulSi, magaliTad, 2009 wlis 8<br />

ivliss: ruseTs mTeli msoflio upirispirdeba<br />

maTi maxinji, faSisturi politikis gamo.<br />

jer sad xarT?! mova zamTari da daiwyeba<br />

evropis qveynebis gamyinvareba. ruseTi gazs<br />

gadauketavs maT da warsulis scenari, TiTqos<br />

es ukraina aferxebs gazis gaSvebas da ara<br />

ruseTi, ganmeordeba. `es aris pirdapiri<br />

SurisZieba!~ aRniSnavs evropa. ukve laparakic<br />

zedmetia, Tu raoden saWiroa evropisTvis<br />

saqarTveloze gamavali gazisa Tu navTobis<br />

milebi! am proeqtebs momavalSi veraviTari<br />

Zala ver SeuSlis xels~.<br />

an 2009 wlis 16 seqtembers: `rac<br />

Seexeba evropas, isini ruseTis mTavrobisgan<br />

miiReben did dartymas _ gazs isev gadauketaven,<br />

mere ki isev gauSveben! es aris<br />

maTi pirdapir masxarad agdeba da Rirsebic<br />

arian. Tumca vxedav, momavalSi molaparakebis<br />

magidasTan jdoma mobezrdeba evropas da,<br />

bolosdabolos, ruseTs dauwesebs Zalian<br />

mkacr sanqciebs. ai amas ki, vxedav, ruseTi<br />

ar elodeba, magram asea da ase asruldeba!~<br />

_ qalbatono lela, Tqven aseve<br />

araerTxel iwinaswarmetyveleT, rom<br />

rusul samxedro bazebze afeTqebebi<br />

gaxSirdeboda. asec moxda. Tumca rusebi<br />

oficialurad sxvadasxva gaumar-<br />

Taobebsa da gaufrTxileblobas aweren<br />

saeWvod gaxSirebul SemTxvevebs. realurad,<br />

ra aris mizezi am afeTqebebisa<br />

da rusi samxedroebis daRupvisa?<br />

_ mizezi daSvebuli Secdomebicaa, gaufrTxileblobac<br />

da teraqtebic _ yvelaferi<br />

erTad. Tumca, raRa Tqma unda, kremls ar<br />

awyobs imis xmamaRla Tqma, rom teroristebi<br />

maT samxedro bazebze aRweven da amitom<br />

mxolod Secdomebze saubroben.<br />

_ aseve xSiria cnobebi Suagul moskovSi,<br />

saxelmwifo uwyebebis SenobebSi<br />

dadebuli narmebis Sesaxeb. ase moxda,<br />

magaliTad, moskovis saqalaqo prokuraturis<br />

SemTxvevaSi. anonimma oTxjer<br />

Seatyobina samarTaldamcavebs, SenobaSi<br />

asafeTqebeli mowyobilobaao, Tumca<br />

gamnamRmelebs adgilze araferi daxvdaT.<br />

ase moxda restoran ‘makdonalds-<br />

Sic~ _ bombi iqac ver aRmoaCines.<br />

_ Zalianac kargad aRmoaCines, magram<br />

panikis Tavidan asacileblad damales, ar<br />

Tqves simarTle.<br />

_ sainteresoa isic, rom ruseTis<br />

aerodromebze TviTmfrinavebis daSvebisas<br />

gaxSirda pilotebisTvis lazeris<br />

sxiviT, ase vTqvaT, `Tvalis abma~. amas<br />

samarTaldamcavebi xulignobad afaseben,<br />

Tumca ocdaaTi SemTxvevidan jer vercerTi<br />

xuligani ver daakaves.<br />

_ kaciSvili ar daijerebs mTel msoflioSi,<br />

rom es xulignobaa. es teroristebis<br />

namoqmedaria da rom icodeT, am meTods<br />

sxva qveynebSic gamoiyeneben isini.<br />

_ axla vrceldeba informacia, rom<br />

ruseTma SesaZloa saqarTvelos mier<br />

20-ian wlebSi samxreT oseTSi osebis<br />

genocidi aRiaros.<br />

_ uf, didi ambavi. ruseTma samaCbloc<br />

ki aRiara `samxreT oseTis damoukidebe saxelmwifod~,<br />

magram miTxariT, vis miaCnia an<br />

damoukideblad da an saxelmwifod es pawawa,<br />

ori kvadratuli kuTxe? aseve iqneba am<br />

genocidis aRiarebis faqtic. ise ki, sakiTxava,<br />

vin vis mouwyo sinamdvileSi genocidi?<br />

yvelam erTad 1921 wlis iqiT gaixedos da<br />

naxaven, amxela istoriisa da saxelganTqmuli<br />

mefeebis mSobeli qveyana guberniad rogor<br />

gadaaqcia ruseTma cecxliTa da maxviliT.<br />

_ ise, samxreT oseTSi am Semodgomaze<br />

arCevnebia daniSnuli. ra bedi<br />

elis mas?<br />

_ araviTari mniSvneloba ar aqvs imas,<br />

Tu ra moxdeba am arCevnebze samaCabloSi (me<br />

mxolod ase movixsenieb am kuTxes). es realobaa,<br />

es simarTlea da ai, ratom: samaCablo<br />

saqarTveloa! rusebi gavlen iqidan, vinaidan,<br />

rogorc araerTxel miTqvams, saku-<br />

Tari Tavi aqvT misaxedi. es realuri<br />

winaswarmetyvelebaa da isic sruli simarTlea,<br />

rom ase airCev-gadairCeven viRacviRaceebs,<br />

magram roca dakravs Jami<br />

winaswarmetyvelebis asrulebisa, aRarc osi<br />

dagvxvdeba iq da arc rusis jari.<br />

arada, amaswinaT miTxres, erT qarTvel<br />

eqsperts winadadeba wamouyenebia, afxazeTs<br />

damoukidebloba mivceT, sxva gamosavali ar<br />

gvaqvso. vurCev im qarTvels, Tavad Tu ver<br />

aanalizebs politikur viTarebas,<br />

winaswarmetyvelebebi waikiTxos, egeb mixvdes,<br />

realurad ra rogoraa. saerTod am Temas<br />

arc minda metad Sevexo, imdenad bavSvur<br />

sityvaTa TamaSs hgavs am pirovnebis afxazeTTan<br />

dakavSirebuli mosazreba. me ase<br />

vxedav, rom `qoTanSi araferi yria~ da<br />

tyuilad nervebs nu moiSliT, Cemo qarTvelebo.<br />

ho, da kidev, simarTle giTxra, arc osuri<br />

arCevnebia saintereso Tema, saintereso<br />

ruseTis arCevnebia.<br />

_ hoda, zustad es mindoda mekiTxa.<br />

Tumca, manamde minda CagekiTxoT, ra<br />

aris baRafSis gardacvalebis realuri<br />

mizezi?<br />

(GAGgagrZelebaELEBA gv.5)<br />

mTavari redaqtori: irma gelaSvili<br />

gazeTi registrirebulia vake-saburTalos raionul sagadasaxado inspeqciaSi.<br />

gazeTSi da vebgverdze gamoyenebuli masalebis da fotoebis gadabeWdva-gamoqveyneba<br />

redaqciis Tanxmobis gareSe akrZalulia. saavtoro uflebebi daculia.<br />

www.lelakakulia.ge / el-fosta: lelakakulia@yahoo.com<br />

2


kosmosSi kosmosSi kosmosSi dro dro dro ar ar ar arsebobs!<br />

arsebobs!<br />

arsebobs!<br />

`winaswarmetyvelebam ar icis Svili da qmari, axlobeli da<br />

megobari. Cven vambobT imas, rasac vxedavT da gveubnebian...<br />

miiReT ise, rogorc vwinaswarmetyveleb!~<br />

2011 weli, 23 maisi,<br />

Tbilisi, dilis 9 saaTi.<br />

vxedav, palestinis sakiTxTan dakavSirebiT<br />

israeli da amerika Zalian rTul politikur<br />

CixSi moeqcevian da wava didi politikuri<br />

brZolebi. israelis mTavroba ar<br />

dauTmobs amerikis mTavrobas; piriqiT, did<br />

winaaRmdegobas gauwevs, gansakuTrebiT ki<br />

prezidents, romelic israels sulac ar<br />

esimpaTiureba, ar mowons!!! maT miaCniaT, rom<br />

prezidentma amerika daRupvis gzisken gadaxara,<br />

rom igi absoluturad uvici politikosia.<br />

es ewyineba TeTr saxls Tu ara,<br />

israels sulac ar ainteresebs.<br />

israeli omisTvis mzadaa da arc<br />

erT SemTxvevaSi ukan ar daixevs,<br />

ar daTmobs mi<strong>web</strong>s!<br />

es yovelive jer kidev 1993-1994 wlebSi<br />

viwinaswarmetyvele da mTeli sizustiT asruldeba<br />

yvelaferi.<br />

vxedav, TiTqos amerika raRacas<br />

daaTmobinebs israels, moilaparakeben<br />

kidec, magram ar daijeroT,<br />

es tyuilia, radgan mTeli israeli<br />

amerikis SeTavazebis winaaRmdegia.<br />

`Cven Tavad gadavwyvetT Cvens beds!~ _<br />

ganacxadeben israelis mTavroba da xalxi. _<br />

`Cven amerikas ar vendobiT!~ is TamaSi da<br />

politika, romelsac TeTri saxli atarebs<br />

israelis mimarT, Zalze arasworia. `arc<br />

erTi nabijiT ar davixevT ukan!~ _ israeli<br />

ar daTmobs Tavis mi<strong>web</strong>s.<br />

2011 weli, 25 maisi, Tbilisi.<br />

mTel msoflioSi bunebis aseTi Setevebi<br />

dedamiwaze Zalian bevr rames Secvlis. es<br />

kidev araa is sityvebi, rasac vxedav!<br />

gansakuTrebiT adamianis organoebi<br />

ganicdis mutacias. diax, asea.<br />

amas ganapirobebs uamravi atomuri<br />

gaJonva, afeTqebebi, gamonabolqvebi,<br />

vulkanuri amofrqvevebi da a.S.<br />

da a.S. romeli erTi CamovTvalo?!<br />

da kidev uamravi uaryofiTi energiac,<br />

romlebic mTeli dedamiwis<br />

struqturas Secvlis. Tumca, vxedav,<br />

rom adamiani Zalian swrafad<br />

moergeba am cvlilebebs.<br />

1992 wels viwinaswarmetyvele, vxedav bacilas,<br />

infeqcias, romelic pirdapir Seexeba<br />

adamianis organoebs, es RviZlia, Tirkmelebi<br />

Tu filtvebi da a.S.-meTqi. dRes es<br />

winaswarmetyveleba asi procentiT sruldeba.<br />

garda amisa, am TemasTan dakavSirebiT sxvac<br />

bevri ram viwinaswarmetyvele (moiZieT wignsa<br />

da gazeTebSic). es ar aris msubuqad Sesaxedi<br />

Tema. 1992 wels vTqvi, rom axali daavadebis<br />

gamo kacobriobis naxevarze meti<br />

gawydeba-meTqi!<br />

momavalSi kidev Cndeba ori Zalian<br />

rTuli daavadeba. es ki, rogorc<br />

adre aRvniSne, baqteorologiuri<br />

omia!<br />

magram yvelaze ufro am daavadebebs Tvi-<br />

Ton buneba uwyobs xels, vinaidan dedamiwaze<br />

seriozuli kataklizmebia. adamianma Seqmna<br />

momwamlavi qimiuri nivTierebebi da hgonia,<br />

rom igi daculia sacavebSi. Zalian cdebiT!<br />

amxedrebul bunebas verc erTi sacavi ver<br />

gauZlebs dedamiwaze. ase rom, frTxilad,<br />

adamianebo!<br />

Jonavs, vxedav, qimiuri momwamlavi niv-<br />

Tierebebi. igi ifanteba haerSi, wyalSi,<br />

abinZurebs bunebas. es ki marTla didi<br />

katastrofaa adamianebisTvis. ar arsebobs<br />

daavadeba, mere mTel msoflios rom ar<br />

moedos! am mxriv kacobriobas momavalSi<br />

didi sirTuleebi elis! magram isic minda<br />

aRvniSno, rom sicocxle mainc imarjvebs da<br />

adamianebi cxovrebas ganagrZoben!<br />

vxedav, iaponelebi rogorRac mouvlian<br />

afeTqebul atomur sadgurebs _ es Zalian<br />

mniSvnelovania. xolo buneba ki boboqrobs,<br />

grZeldeba vulkanebis amofrqvevebi, cecxli<br />

ekideba yvelgan tyis masivebs da a.S.<br />

am fonze saqarTvelo marTla gadarCeba,<br />

buneba _ kosmosi indobs<br />

Cvens patara qveyanas, xolo bunebis<br />

mier Cveni qveynisTvis miyenebuli<br />

zarali, arc Seedreba sxva qveynebis<br />

zarals, romelnic TiTqmis aRigvebian<br />

miwis pirisagan.<br />

ruseTSi, vimeoreb, isev vxedav cecxls,<br />

iwvis yvelaferi. unda moufrTxildnen puris<br />

yanebs, magram vxedav, rom es SeuZlebelia.<br />

es yvelaferi mainc moxdeba. vxedav, isev<br />

iwvis tyeebi, puris yanebi da a.S.<br />

aseve minda aRvniSno rusuli atomuri<br />

sadgurebi: radiacia Jonavs! es did dartymas<br />

miayenebs ruseTs da aseve sxva qveynebsac.<br />

somxeTis atomuri sadguri ar aris myari,<br />

ase vTqvaT. es jer kidev oci wlis win<br />

viwinaswarmetyvele. frTxilad! somxeTSi didi<br />

miwisZvrebi icis, es asi procentiT moxdeba:<br />

iqneba didi miwisZvra, damangreveli.<br />

vimeoreb, rom buneba isev boboqrobs<br />

mTel msoflioSi. vxedav, isev<br />

erTdroulad amoxeTqavs is miZinebuli<br />

vulkanebi, romlebsac jer ar<br />

amouxeTqavT. miwisZvrebic erTdroulad<br />

xdeba da cecxli ekideba yvelafers.<br />

iaponiaSi didi vulkani amoifrqveva. igi<br />

TiTqos samudamod iyo miZinebuli, magram<br />

ara, batonebo.<br />

Tumca, dRes vinc fiqrobs, rom es<br />

aris apokalifsi, cdeba, es ase ar<br />

aris.<br />

vimeoreb asjer danaxuls da isev vwinaswarmetyveleb,<br />

rom dedamiwas araferi ar<br />

mouva! ubralod, rac adamianebma daTeses<br />

bunebaSi, imas imkian. mTeli msoflios qveynebi<br />

iwvneven bunebi am dartymas. ase iyo<br />

milioni wlebis ukan, asea dRes da ase<br />

iqneba momavalSic. es aris myari simarTle<br />

da morCa!!!<br />

rogorc aRvniSne, saqarTvelo Zalian msubuqad<br />

gamoZvreba am movlenebidan. amas xSirad<br />

imitom vimeoreb da vwer, rom ar minda<br />

Cemi qarTvelebi SiSma Seipyros. isedac rTul<br />

periodebs gavdivarT da axla bunebis risxvas<br />

saqarTvelo namdvilad ver aitanda!<br />

Cemi qveyana da xalxi Zlierdeba<br />

da am Znelbedobis Jams naTlad<br />

Cans, rom kosmosi gvicavs da gvifaravs!<br />

amas veravin uaryofs!!!<br />

vinaidan yvelaferi xiluli xdeba<br />

adamianebisTvis. amin!!!<br />

2011 weli, 11 ivnisi, Tbilisi.<br />

vxedav, qarTul mediaSi is didi cvlilebebi<br />

xdeba, rac aTi-TxuTmeti wlis win<br />

viwinaswarmetyvele. momavalSi vxedav axal<br />

gamomcemlobebs, axal Jurnal-gazeTebs, axal<br />

mepatroneebs, axalgazrda Jurnalistebs da<br />

a.S. TiTqmis yvelaferi icvleba qarTul<br />

mediaSi. es axali, jansaRi, Zlieri da ni-<br />

Wieri Zalebia, rac saqarTvelos, xalxs ase<br />

sWirdeba. monopolias momavalSi verc erTi<br />

lela kakulia<br />

gamomcemloba ver aiRebs xelSi. dRes am<br />

sakiTxs ixilaven mTavrobis xaziT da monopoliebis<br />

daSlis manqanac aamuSaves!<br />

`kviris palitras~ zustad usruldeba, rac<br />

wlebis win viwinaswarmetyvele. amis gamo<br />

maT qarTvel winaswarmetyvels, †lela†<br />

kakulias uari uTxres wignis dabeWdvaze!!!<br />

wigni ki mainc daibeWda!<br />

absoluturad sworia, rom unda arsebobdes<br />

sxva Zlieri gamomcemlobebic, romlebic<br />

konkurencias gauweven erTmaneTs da es daabalansebs<br />

yvelafers. vxedav, momsaxurebis<br />

donec maRali iqneba. am procesebs veraferi<br />

SeaCerebs!<br />

saerTod, bevri ram Seicvleba da es<br />

cvlilebebi Cemi qveynisTvis aRmavlobisa da<br />

siZlieris momtania.<br />

minda aRvniSno, rom rogorc yovelTvis,<br />

es adamianebis ki ara, kosmosis nebiT<br />

xdeba, iqidan modis yovelive da mteri<br />

verafers daaklebs Cems qveyanas.<br />

xalxi ki yvelafers Cumad Sehyurebs. asea,<br />

xalxi brZenia da aseve saSiSic. Tu dauSvi<br />

Secdomebi, ar gapatieben. es yvela Sadimans<br />

exeba. aseTia kanoni dedamiwaze!!!<br />

vxedav, xalxi ar endoba opozicias. mTavari<br />

ki is aris, rom Sidaomebi aravis<br />

surs. miTumetes, roca xalxma icis, rom<br />

daucvelia! Tu mitingze gavlen, iq, RmerTma<br />

uwyis, opoziciis liderebi ra nabijs gadadgamen<br />

mTavrobasTan dakavSirebiT, ufro<br />

sworad, ra garigeba iqneba isev. diax, xalxi<br />

imedgacruebulia, xalxs ar sjera maTi, xalxs<br />

sWirdeba isini, vinc mis interesebs daicavs,<br />

sWirdeba axali saxeebi, axali opozicia.<br />

vxedav, bevri ram Seicvleba saqarTveloSi<br />

da es cvlilebebi mxolod<br />

sikeTis momtania Cemi xalxisTvis<br />

da sxva arafris. es aris<br />

simarTle, asea saWiro Cemi xalxisTvis.<br />

qarTuli saxelmwifos aRzevebasa<br />

da siZlieres, gansakuTrebiT ki<br />

neitraluri qveynis statuss, saqarTvelo<br />

asi procentiT miaRwevs _ vici<br />

da vxedav wlebis ganmavlobaSi.<br />

gansakuTrebiT amerikis mxardaWera aZlierebs<br />

qarTul politikas. amerika, rogorc adre<br />

bevrjer aRvniSne, ruseTs ar dauTmobs arcerT<br />

SemTxvevaSi. miTumetes, rom dRes ruseTi,<br />

ase Tu ise, ukve dasustebuli da amasTan,<br />

daSlilicaa. amerika ar erideba, vxedav, uxeSi<br />

politikis gatarebas ruseTis winaaRmdeg,<br />

rac Zalian Zabavs maT urTierTobebs da<br />

rac, vxedav, gamoiwvevs did politikur qariSxals.<br />

vxedav, aSS Sav zRvaze erT xomalds<br />

ki ara (razec ruseTi ase<br />

aRSfoTda), aramed ramdenime samxedro<br />

gems Semoiyvans da amas<br />

xels veravin SeuSlis!<br />

ai aq gaimarTeba amerika-ruseTs Soris<br />

didi politikuri brZolebi, magram nato<br />

ukan ar daixevs! ra ici, iqneb ruseTs<br />

natos daxmareba dasWirdes? momavalSi vxedav,<br />

rom aucileblad dasWirdeba kidec<br />

ruseTs daxmareba. saSiSroeba mas, merwmuneT,<br />

muslimebisgan elis! amis winapirobebi aucileblad<br />

gamoCndeba. da saerTod, rac ki<br />

viwinaswarmetyvele, yvelaferi zustad asruldeba.<br />

axla mTel msoflios uWirs, gansakuTrebiT<br />

iaponias, imitom, rom atomur sadgurebs<br />

ver aqrobs. vxedav did afeTqebebs.<br />

es katastrofa gardauvalia. amoxeTqavs vulkanic.<br />

es dedamiwis TiTqmis yvela kuTxeSi<br />

3


xdeba, magram gansakuTrebul dartymas mainc<br />

iaponias ayenebs kosmosi. frTxilad, isev<br />

taifuns vxedav! isev ngreva, radiacia, romelsac<br />

verafers uxerxeben. mTavroba cdilobs damalos<br />

saSineli darRvevebi, magram Sedegs,<br />

anu ngrevas verc damalaven da verc moerevian.<br />

amis SemdegRa iwmindeba radiaciisgan<br />

iaponia, rogorc viwinaswarmetyvele!<br />

evropac mowamlulia. es bacila _ infeqcia<br />

jer kidev 1992 wels viwinaswarmetyvele.<br />

eZeben mizezs, magram ver pouloben. xan ras<br />

abraleben da xan _ ras!!! Cems xedvaSi es<br />

baqteorologiur oms hgavs.<br />

Tumca vxedav vaqcinas, romelic<br />

klavs am sasikvdilo baqterias,<br />

romelic uamrav adamians Seiwiravs!<br />

albaT adamianebi ufro gafrTxildebian,<br />

umTavresad, bunebasTan mimarTebaSi. vxedavT.<br />

magaliTad irani Tu ar moeSveba atomuri<br />

sadguris Senebas da a.S. Zalian cudi Sedegebi<br />

eqnebaT. atomi arc maT moutans sikeTes! mokled,<br />

saxelmwifoebs didi dakvirveba marTebT!!!<br />

vxedav axal kanonebs, romelTac evropa SeimuSavebs.<br />

daiSveba akrZalvebi, romelTac verc<br />

erTi saxelmwifo ver SeewinaaRmdegeba. kanoni<br />

kanonia! amaSi, ra Tqma unda, amerikac CarTulia.<br />

ai ruseT-amerikis urTierTobebi ki kvlav<br />

`gadatvirTuli~ rCeba! Tumca momavalSi vxedav,<br />

rom ruseTSi mTavroba icvleba, rasac<br />

aseve didi cvlilebebi mohyveba rusul politikaSi.<br />

es gadaarCens, vxedav, ruseTs. isini<br />

yvelasTan gamoasworeben urTierTobebs, gansakuTrebiT,<br />

mezobel qveynebTan, aseve evropasTan,<br />

amerikasTan. icvleba yvelaferi da es<br />

rusi xalxis sasargeblod. yvela aRiarebs,<br />

rom ruseTi swori, demokratiuli gziT<br />

midis. cvlilebebi SeaqvT konstituciaSi,<br />

Rebuloben, vimeoreb, axal kanonebs da xalxi<br />

SvebiT amoisunTqebs. vxedav, ibadeba axali<br />

ruseTis Zlieri saxelmwifo _ demokratiuli<br />

saxelmwifo! aq saqarTvelo ibrunebs<br />

afxazeTs, anu vxedav, TviTon afsuebi brundebian<br />

saxlSi, qarTvelebTan. dRes isini<br />

ufro ltolvilebi arian afxazeTSi, vidre<br />

saqarTvelos sxva teritoriebze mcxovrebi<br />

qarTveli devnilebi. asea, sanam kedels Tavs<br />

ar xeTqav, ver xvdebi adamiani, ras sCadixar!<br />

afxazeTi da samaCablo saqarTveloa! amin!<br />

2011 weli, 14 ivnisi, Tbilisi.<br />

qarTul eklesias erTi periodi Zalian<br />

gauWirdeba. man unda moigerios is Semosevebi,<br />

romelebic damalul TamaSs hgavs. magram<br />

yvelam yvelaferi icis.<br />

Zalian sasiamovnoa somexTa kaTalikosis,<br />

garegin II-is Camosvla saqarTveloSi.<br />

saqarTvelo miesalmeba mis uwmidesobas,<br />

ra Tqma unda; miesalmeba da<br />

meti araferi!<br />

asea, istoriulad saqarTvelo yovlTvis<br />

mxarSi edga somxebs da bevrjer gadaurCeniaT<br />

Cvens mefeebs somxeTi. amaze SeiZleba bevri<br />

visaubroT, magram faqti faqtad rCeba!!!<br />

vxedav, momavalSi saqarTveloSi mxolod<br />

erTaderTi sarwmunoeba _ marTlmadideblobaa<br />

da sxva araferi. Cven, qarTvelebi, vxedav,<br />

did pativs vcemT sxva erovnebis xalxebs,<br />

evropac taSs gvikravs da moswonT tolerantobis<br />

aseTi done saqarTveloSi. isini<br />

aseve mraval pirobasac gviyeneben, raTa<br />

demokratiis gzaze mdgari saqarTvelo iyos<br />

srulyofili saxelmwifo yvela gagebiT, ma-<br />

gram kosmosSi erTi kiTxvaa: ratom yrian<br />

Tavad evropelebi muslimebs evropidan? ratom<br />

ar Rebuloben TurqeTis amxela saxelmwifos<br />

evrokavSirSi? sainteresoa, ara?<br />

momavalSi vxedav gabrwynebul<br />

mraval qarTul eklesias, saidanac<br />

qarTuli sagaloblebi ismis mxolod<br />

da sxva araferi; ismis qarTuli<br />

wirva-locva da sxva araferi;<br />

ismis ena qarTuli da sxva araferi.<br />

gaigeT, batonebo, kosmosi icavs<br />

saqarTvelos da arcerT SemTxvevaSi<br />

ar dauSvebs aranair uaryofiT<br />

cvlilebas. mesmis xma kosmosidan:<br />

`araferia Tqveni, rac Cemia.<br />

Cemi ki saqarTveloa!~ frTxilad!!!<br />

es sityvebi pirdapir kosmosidan modis.<br />

saqarTvelo, vimeoreb asjer naTqvamsa da<br />

danaxuls, rom iyo da iqneba Tavisi geografiuli<br />

adgilmdebareobiT SemaerTebeli sax-<br />

iaponiaSi didi vulkani amoifrqveva. igi TiTqos<br />

samudamod iyo miZinebuli, magram gansakuTrebul<br />

dartymas mainc iaponias ayenebs kosmosi.<br />

elmwifo evropa-aziisa; diax, neitraluri,<br />

demokratiuli saxelmwifo. dRes ukve yvelaferi<br />

aqeT midis. diax, saqarTvelo neli<br />

tempiT, magram viTardeba, izrdeba da qarTvelebi<br />

msoflioSi mniSvnelovan adgils vikavebT.<br />

Tumca, dRevandeli gaWirvebidan gamomdinare,<br />

vici, Zneli dasajerebelia yvelaferi es,<br />

Cemo sayvarelo qarTvelebo, magram dRes<br />

ukve aris yvela winapiroba imisa, rom rogorc<br />

warsulSi asrulda winaswarmetyvelebebi asi<br />

procentiT, ise asruldeba is, rac dRes<br />

davwere _ erTi wetilic ki ar daakldeba.<br />

me vici rasac vxedav! me vici,<br />

rasac vwer! da mTavari ki isaa,<br />

rom vici, asi procentiT asrulde-<br />

aseTi didi gardatexebi, marTalia, ukvalod<br />

ar Caivlis, magram Cemi qveyana, Cemi eri<br />

gadarCeba!!! nu SexedavT am yovelives ase<br />

msubuqad. es Zalian Rrma, TiTqmis uZiro<br />

politikaa. diax, rogorc vuwodeb xolme,<br />

Waobia!!! da aq bevri ver gaigebs, ra xdeba.<br />

amis axsna aRar msurs. rasac vxedav, yvelaferi<br />

asruldeba da morCa!!!<br />

yvelaze mTavari sagareo politikaa!!! ase-<br />

Ti Tbili urTierTobebi somxeTTan Zalian<br />

`maxarebs~ da<br />

minda vixilo Cveni patriarqis, ilia<br />

II-is Casvla somxeTSi, raTa axla<br />

man moinaxulos iq qarTvelebi!!!<br />

ise, saboloo jamSi, rogorc ar unda<br />

iaroT, yvelaferi zemoT, kosmosSi wydeba<br />

mainc da sxva araferi.<br />

isev mesmis qarTuli laSqris fexis xma,<br />

abjrisa da xmlebis Cxriali. es is uxilavi,<br />

kosmiuri mebrZolebi arian, romelTa gamoCenas<br />

vxedav maSin, roca saqarTvelos uWirs:<br />

nu medavebiT mamuls,<br />

sarwmunoebas, enas,<br />

eklesiebs da mi<strong>web</strong>s _<br />

mi<strong>web</strong>s, haers da zecas!!!<br />

fiqrobT, yvelafers xedavT?<br />

maSin SexedeT kargad,<br />

cis kabadonze laSqars<br />

xedavT, qarTvelTa laSqars?<br />

gamwkrivebula jari,<br />

es uxilavi Zala.<br />

marto me mZaluZs xilva<br />

abjarasxmuli jaris.<br />

cis meomrebis brZola _<br />

samSoblosaTvis brZola!<br />

roca uWirdaT qarTvelT,<br />

maSin ibrZoda yvela!<br />

es uxilavi Zala<br />

mudam icavda enas,<br />

sarwmunoebas, mamuls,<br />

qarTul zecas da genas!<br />

dRes, faqtobrivad, mTeli msoflios qveynebs<br />

uWirT. TiTqmis yvelaferi erTad aumxedra<br />

kosmosma adamianebs. Tumca, rac daTeses,<br />

imas imkian adamianebi, saxelmwifoebi Tu qveynebi.<br />

sabolood yovelTvis simarTle imarjvebs.<br />

da mainc dedamiwaze simSvide isadgurebs,<br />

buneba ukan ixevs. vxedav, dedamiwa wynardeba.<br />

es ase iqneba momavalSi, magram kacobriobas<br />

dRes urTulesi gza aqvs gasavleli. mecnierebs<br />

uWirT pasuxis gacema im SemTxvevebze,<br />

movlenebze, rac xdeba da moxdeba bunebaSi.<br />

amboben erTs da sapirispiro ki xdeba. saintereso<br />

ki is aris, rom me 20-25 wlis win<br />

davinaxe is, rac dRes xdeba; davinaxe da<br />

yvelaferi davwere _ diax, davwere da<br />

gamovaqveyne. es Zalian daexmareba adamianebs,<br />

rom suli daimSvidon, rom ar SeSindnen.<br />

Cems wignSi `axali sityva~ yvelaferi weria,<br />

rac daminaxavs, yvelaferze pasuxia gacemuli.<br />

am wignidan uzarmazari kosmiuri energia<br />

modis, dacviTi energia, romelsac<br />

saswaulebrivad didi Zala aqvs!!!<br />

Cemi patara qveyana ki, vimeoreb asjer<br />

danaxuls, rom mSviddeba, Zlierdeba da yvela<br />

Semotevas uZlebs. axlosaa dros, roca yvela<br />

mixvdeba, Tu raoden mniSvnelovania qarTuli<br />

`abreSumis gza~, anu realurad Tavad saqarTvelo<br />

evropa-aziis qveynebisTvis, gansakuTrebiT ki<br />

amerikisTvis. es yvelaferi male gamoCndeba!<br />

ba yvelaferi! (gagrZeleba Semdeg nomerSi)<br />

`garegin II axalgazrda adamiania<br />

da albaT, jer meti gamocdileba<br />

sWirdeba. igi Wkviani kacia, magram<br />

surs, rom yvelafri saswrafod<br />

gaakeTos, rac ar gamodis. me mas<br />

vuTxari, rom didi gamocdileba<br />

maqvs, amitom simSvide yvelafers<br />

sjobs. somxebs aqvT survili,<br />

saqarTveloSi taZrebi kidev gaxsnan.<br />

Cven SevTavazeT, rom Tu<br />

saqarTveloSi somxuri taZrebi<br />

gaixsneba, somxeTSic aucileblad<br />

unda gaixsnas qarTuli taZrebi.<br />

SevTanxmdiT, rom momavalSi ufro<br />

kargi TanamSromloba gveqneba. minda<br />

vTqva, rom saqarTvelos eklesia<br />

Riaa yvelasTvis, magram qarTuli<br />

eklesia ar dauSvebs, rom qarTveli<br />

eri da qveyana daiCagros...<br />

orive mxares aqvs sabuTi, rom<br />

qarTuli eklesia arsebobs somxeTSi<br />

da somxuri eklesia _ saqarTvelo-<br />

Si. moviwvevT mecnierebiT dakompleqtebul<br />

komisias, romelic orive sakiTxze<br />

imsjelebs. miuxedavad orive<br />

mxaris pretenziebisa, es Cvens Zmur<br />

urTierTobebs xels ar SeuSlis.<br />

problemebi aris rogorc somxebis,<br />

ise qarTvelebis mxares. imedia, somxuri<br />

mxare xels Segviwyobs eklesiebis<br />

dabrunebis sakiTxSi. Cveni urTier-<br />

Toba, romelic samagaliTo unda<br />

iyos ara calmxriv, aramed ormxriv<br />

moZraobas iTvaliswinebs~.<br />

ilia II<br />

4


(dasawyisi gv.2)<br />

_ mokled getyvi: baRafSi ar aris<br />

Tavisi sikvdiliT gardacvlili.<br />

_ da zemoT daanonsebuli kiTxva:<br />

ra moxdeba 2012 wels ruseTSi, miiRebs<br />

putini arCevnebSi monawileobas?<br />

_ ra Tqma unda! aba risTvis ibrZvis?<br />

Tumca ruseTis prezidentad momavalSi verc<br />

putins vxedav da verc medvedevs. ruseTis<br />

arCevnebTan dakavSirebiT evropa da amerika<br />

did aRSfoTebas gamoTqvamen da dRevandel<br />

mTavrobas aralegitimurad miiCneven. ai aqedan<br />

daiwyeba maTi ubedureba. opozicia gaerTiandeba<br />

da mova axali lideri _ generali<br />

_ ase davarqvi da asec aris. ase rom,<br />

revoluciis patara talRa kargad waartyams<br />

ruseTsac. ai, ra aris salaparako da gansaxilveli<br />

Tema. axla ruseTi, faqtobrivad,<br />

ukve daSlilia, problemebi aqvs iaponiasTan,<br />

Cinelebi lamis moskovTan aarseben dasaxlebebs<br />

da ase Semdeg da ase Semdeg. mokled,<br />

rac ki odesme miTqvams ruseTze, yvelaferi<br />

wveT-wveTad asruldeba.<br />

_ qalbatono lela, medvedevi putinis<br />

momxre Cinovnikebs aTavisuflebs Tanamdebobebidan.<br />

niSnavs Tu ara es imas,<br />

rom moaxlovda Tavad putinis, anu<br />

arwivis erTi Tavis moSoreba?<br />

_ es procesi didi xania dawyebulia.<br />

Tavidan farulad, xalxisTvis SeumCnevlad<br />

mimdinareobda brZola, axla ki Riad, xilulad<br />

Cans tandems Soris ganxeTqileba da<br />

sazogadoebac alaparakda, Torem es axali<br />

ambavi sulac ar aris. gaixsene, ras vwerdi<br />

medvedevis gaprezidentebis dasawyisSi, roca<br />

masa da putins Soris lamis idealuri<br />

urTierToba sufevda: `axal prezidents<br />

mobezrdeba (Tu mobezrebuli ara aqvs ukve)<br />

eqsprezidentis miTiTebebi. mis irgvliv<br />

Semoikribebian ganawyenebulni Zlierni ama<br />

qveynisani. es axal prezidents did Zalas<br />

aZlevs, roca, amave dros, vxedav, rom omi<br />

mas saerTod ar awyobs CrdiloeT kavkasiaSi<br />

da arc saqarTvelosTan. igi keTilmezoblur<br />

urTierTobebs arCevs, magram dRes iZulebulia,<br />

iTamaSos eqsprezidentis moTxovnebiT.<br />

amitom yovelive Zalian sxvanairad gamoCndeba,<br />

magram sabolood ki damTavrdeba ise,<br />

rogorc viwinaswarmetyvele~. es 2008 wlis<br />

4 maisis Canaweria. manamde da mas Semdegac<br />

ki araerTxel vTqvi, rom medvedevsa da<br />

putins Soris urTierTobebi gamwvavdeboda<br />

da premiers `medvedis~ TaTi moxvdeboda,<br />

anu rusul orTavian arwivs erTi Tavi<br />

motydeboda. asec moxdeba.<br />

_ Tqven brZanebT, ruseTi dasustebul-daSliliao<br />

ukve, ai ruseTi ki<br />

presaSi aJiotaJs texs, nato ukve mkvdari<br />

vefxvia, vinaidan amerikuli samxedro<br />

manqana Tvalsadaxels Sua kargavs Zalaso.<br />

_ natos dasusteba absurdia. amerikuli<br />

samxedro manqana Zalas ki ar kargavs, piriqiT,<br />

ikrebs.<br />

_ qalbatono lela, kiril meteliovis<br />

bolo publikaciaSi, romlis Targmanic<br />

am nomerSi ibeWdeba, cdomileba<br />

rodesac 2009 wels nato-s generaluri<br />

mdivani gavxdi, bevri gaocebuli darCa imiT,<br />

rom Cemi saprogramo sityva ruseTs mivuZRveni.<br />

bevrs axlac gaukvirdeba is, rom SeerTebul<br />

StatebSi Cemi vizitis dros erT-erTi<br />

Tema, romelzec visaubreb, isev nato-ruse-<br />

Tis urTierTobebi iqneba. magram saamisod<br />

seriozuli mizezebi arsebobs.<br />

SeerTebulma Statebma da misma natoelma<br />

mokavSireebma Zalisxmeva ar daiSures imisaTvis,<br />

rom evropa erTiani, Tavisufali da<br />

daculi yofiliyo. bolo ori aTwleulis<br />

ganmavlobaSi Cven am mizans sagrZnoblad<br />

mivuaxlovdiT.<br />

axla imis SesaniSnavi SesaZlebloba gvaqvs,<br />

rom usafrTxoeba ganvaviTaroT ara mxolod<br />

evropaSi, aramed mTel evro-atlantikur sivrce-<br />

Si, radgan nato-m da ruseTma gverdze gadades<br />

uTanxmoeba ufro mWidro TanamSromlobis<br />

sasargeblod. aSS-s SeuZlia am procesis<br />

erT-erTi mamoZravebeli Zala gaxdes.<br />

civi omis dasrulebidan didi xnis ganmavlobaSi<br />

nato da ruseTi erTmaneTs undoblobiT<br />

epyrobodnen, Tumca gafarToebis<br />

da TanamSromlobis ganmtkicebis sasargeblod<br />

argumentebi sul ufro damajerebeli<br />

xdeboda im safrTxeebis raodenobisa da<br />

masStabebis zrdasTan erTad, romlebic Cvens<br />

qveynebs emuqreboda. terorizmi, birTvuli<br />

iaraRis gavrceleba, kiberdanaSauli da mekobreoba<br />

_ es mxolod ramdenime safrTxea im<br />

globaluri safrTxeebis CamonaTvalidan, romlebic<br />

dRes yvela mxares emuqreba.<br />

erTaderTi, rac am safrTxeebs warmatebiT<br />

daupirispirdeba _ qveynebsa da organizaciebs<br />

Soris ufro farTo TanamSromlobaa.<br />

is natosTvis da ruseTisTvis sasicocxlod<br />

mniSvnelovania da isini pasuxismge-<br />

davafiqsireT. kerZod, saubaria yirimis<br />

naxevarkunZulis saboloo kuTvnilebaze.<br />

meteliovi wers, rom TiTqos Tqven<br />

brZaneT, kunZuli ruseTis mflobeloba-<br />

Si gadavao.<br />

_ rogorc Cans kiril meteliovma sworad<br />

ver gaigo Cemi naTqvami da sxvagvarad<br />

gadaxarSa uzarmazari informaciidan es pasaJi.<br />

saqme isaa, rom kirili ar iyenebs diqtofons<br />

da Secdomac amitom gaepara. realurad<br />

ki yirimis naxevarkunZuli kidev karga<br />

xans iqneba sadavo, Tumca sabolood swored<br />

ise moxdeba, rogorc adrindel winaswarmetyvelaSia<br />

naTqvami.<br />

_ amboben, rom ukrainis prezidentma<br />

`gazis omze~ sapasuxo svla ganaxorciela,<br />

rodesac amerikuli samxedro xomaldi<br />

`monterei~ miiwvia samxedro swavlebebze<br />

odesis sanapirozeo.<br />

_ ianukoviCi rom rusebs siurprizebs<br />

mouwyobda, me jer kidev wlebis win viwinaswarmetyvele<br />

da misi es nabiji sulac ar<br />

aris gasakviri.<br />

_ presaSi ukrainulma dokumentma ga-<br />

Jona, romelic cxadyofs, rom ianukoviCi<br />

kremlis zurgs ukan nato-sTan kavSirebs<br />

aZlierebs, riTac moskovis interesebs<br />

zians ayenebs. anu winaswarmetyveleba Tavisi<br />

gziT midis da miuxedavad ianukoviCis<br />

xmamaRali gancxadebebisa, rom ukraina<br />

samxedro aliansSi ar gaerTiandeba, es<br />

mainc ase moxdeba?<br />

_ ra Tqma unda, ukraina aucileblad<br />

gaxdeba natos wevri. winaswarmetyveleba ar<br />

icvleba.<br />

_ ukrainidan xomaldma `montereim~<br />

gezi saqarTvelosken aiRo da baTums<br />

ewvia samxedro wvrTnebis Casatareblad.<br />

kremli sakmaod gaaRiziana da, rogorc<br />

Cans, SeaSina kidec `monteresis~ vizitma,<br />

vinaidan mTeli is dReebi iqaur<br />

presas sxva salaparako lamis ar hqonda.<br />

ganacxades kidec, es ruseTis usafrTxoebis<br />

winaaRmdeg mimarTuli qmedebaao.<br />

sinamdvileSi ki..<br />

_ es iyo ruseTisTvis Zalisa da<br />

saqarTvelosTvis mxardaWeris danaxebis niSani.<br />

amgvari niSnebi kidev bevri iqneba. ase icureben<br />

amerikuli samxedro xomaldebi saqarTvelos<br />

sanapiroze kremlis gulis gasaxeTqad.<br />

_ qalbatono lela, amerikis SeerTebuli<br />

Statebi 2014 wlisTvis avRaneTis<br />

xelisuflebisTvis qveynis usafrTxoebis<br />

uzrunvelyofaze kontrolis gadacemas<br />

apirebs. Ees realuri gegmaa, marTla<br />

gava amerika avRaneTidan Tu Tvalis<br />

axvevisa da drois gawelvis politikas<br />

TamaSobs TeTri saxli?<br />

_ miuxedavad obamas xmamaRali gancxadebebisa<br />

da gaJRerebuli gegmebisa, ar gamoiyvans<br />

amerika jars avRaneTidan. kidev didxans<br />

idgeba iq.<br />

_ qalbatono lela, Tqvens mier<br />

1992 wels nawinaswarmetyvelebi axali<br />

infeqcia erTi Tvis win gaaqtiurda da<br />

mTel msoflios emuqreba. saqarTvelo-<br />

Si gavrceldeba Tu ara igi?<br />

_ ammxriv araviTari safrTxe ar gvemuqreba.<br />

blebi arian am procesis ganviTarebaze.<br />

SarSan lisabonis samitze prezidenti obama<br />

da misi 27 kolega aliansidan prezident<br />

medvedevTan nato-ruseTis strategiul partniorobaze<br />

SeTanxmdnen. es gadawyvetileba<br />

usafrTxoebis Tanamedrove klimatis fxizel<br />

Sefasebas efuZneboda. amavdroulad is efuZneboda<br />

mxareebis saerTo rwmenas imaSi, rom<br />

erTad muSaobiT nato-sa da ruseTs usafrTxoebis<br />

ganmtkiceba sakuTari sazRvrebis<br />

miRmac SeuZliaT.<br />

ra Tqma unda, natosa da ruseTis mdgradi<br />

partnioroba mxolod politikuri liderebis<br />

sadResaswaulo valdebulebebze ver aSendeba.<br />

orive mxridan namdvili politikuri nebisa da<br />

pragmatizmis mudmivi gamovlenaa saWiro.<br />

natosa da ruseTs Soris Zveleburad arsebobs<br />

principuli uTanxmoeba iseT sakiTxebze,<br />

rogoricaa, magaliTad, saqarTvelo. nato<br />

Zveleburad moiTxovs qarTuli suverenitetisa<br />

da teritoriuli mTlianobis srul<br />

pativiscemas da Cven movuwodebT ruseTs am<br />

mimarTulebiT saerTaSoriso valdebulebebis<br />

Sesrulebisken. Cven ar unda moveridoT am<br />

uTanxmoebebis ganxilvas, Tumca amavdroulad<br />

ar unda mivceT maT Cveni partniorobis<br />

paralizebis saSualeba.<br />

aSS ruseTTan Tavisi ormxrivi urTierTobebisa<br />

da im mniSvnelovani mdgomareobis<br />

wyalobiT, romelic amerikas nato-Si ukavia,<br />

bevrs akeTebs am partniorobis ganviTarebisTvis.<br />

me eWvi ar mepareba, rom is momaval-<br />

Sic xels Seuwyobs am process.<br />

ruseTTan urTierTobebis gadatvirTvis Semdeg<br />

aSS-m am qveyanasTan daaxloebisTvis<br />

bevri ram gaakeTa. maT Soris is mxars<br />

uWers ruseTs msoflio savaWro organizaciaSi<br />

gawevrianebis procesSi. aSS-ruseTis<br />

_ ra dagvicavs?<br />

_ kavkasioni! igi mxolod am infeqciisgan<br />

ki ara, sxvac bevri ramisgan gvicavs,<br />

magaliTad, radiaciisgan da aseve sxva infeqciebisgan.<br />

_ saqarTveloSi, iseve rogorc mTel<br />

msoflioSi, grZeldeba nawinaswarmetyvelebi<br />

bunebis boboqroba. sul cota xnis<br />

win saSineli katastrofa moxda riko-<br />

Tis uReltexilze. axla mTaSi geolog-<br />

Ta jgufia gagzavnili, romelic ikvlevs,<br />

ram gaaCina amxela wyali manamde<br />

TiTqmis mSral xevSi. davaswroT geologebs,<br />

qalbatono lela da vTqvaT mizezi.<br />

_ araferi gansakuTrebuli mizezi aq<br />

ar arsebobs. xevi xevia _ mSralia Tu ara.<br />

SeiZleba saukune gavides da erT dRes<br />

wyliT aivsos damSrali kalapoti. ase moxda<br />

am SemTxvevaSic.<br />

_ gamodis, rom nebismier xevTan<br />

dakavSirebiT didi yuradRebis gamoCena<br />

gvmarTebs?<br />

_ aucileblad. es yvelam unda gaiTvaliswinos,<br />

gansakuTrebiT im uwyebam, romelsac<br />

pirdapir exeba damcavi nagebobebis mSenebloba.<br />

Torem mere gvian iqneba mizezebis Zebna,<br />

mZime SedegebTan mogviwevs gamklaveba da<br />

brZola.<br />

_ qalbatono lela, mokled, lamis<br />

ukvdav Temas minda Sevexo. saqarTvelo-<br />

Si garegin II-is vizitis Semdeg eCmiaZinis<br />

sainformacio samsaxuris xelmZRvanelis<br />

gancxadeba gavrcelda: somxuri<br />

mxaris mier taZrebis dabrunebis Sesaxeb<br />

wamoweuloi sakitxis sapasuxod,<br />

qarTulma mxarem somxeTis CrdiloeTSi<br />

mdebare eklesiebze sakuTari moTxovnebi<br />

da pretenziebi wamoayena. somxuri<br />

eklesiis pozicia naTelia: qarTulma<br />

mxarem faqtebi da sabuTebi unda warmoadginos,<br />

romelsac somxuri eklesia<br />

Seiswavlis. TumcaRa, komisiis Seqmnis<br />

saWiroebas ver vxedavT~. ras niSnavs es<br />

gancxadeba? ratom ver xedavs komisiis<br />

Seqmnis aucileblobas eCmiaZinis warmomadgeneli<br />

meliqiani?<br />

_ ras da arafris dabrunebas ar vapirebTo!<br />

magaT rom hkiTxo, Sav zRvamde sul<br />

magaTia saqarTvelo da aqedan gamomdinare, am<br />

teritoriaze arsebuli yvela taZaric somxuria.<br />

magram ise ar aris, rogorc somxebi<br />

Wrian da keraven. maTi gadasawyveti ar aris,<br />

ra rogor moxdeba momavalSi. kosmosma gansazRvra,<br />

rom saqarTvelos ibrunebs Tavis<br />

teritoriebs da ai im somxeTis CrdiloeTsac<br />

davibrunebT Tavisi qarTuli taZrebiTurT.<br />

sxvaTa Soris, amitom Tqva patriarqma<br />

somexTa kaTalikosze, axalgazrda kacia da<br />

gamocdileba akliao.<br />

mokled, esec Zveli Temaa da pasuxic, ra<br />

Tqma unda, Zveleburia.<br />

_ geTanxmebiT, namdvilad Zvelia,<br />

magram TqvenTan axal Temebze saubari,<br />

praqtikulad, SeuZlebelia. imitom, rom<br />

lamis yvelafers Sexebuli xarT da<br />

yvelaferze nawinaswarmetyvelebi gaqvT.<br />

amitom, vaRiareb, rom TqvenTan interviu<br />

metad saZnelo saqmea.<br />

anders fog rasmuseni: nato da ruseTi antisaraketo Tavdacvaze Tanxmdebian<br />

strategiuli TavdasxmiTi SeiaraRebis Semcirebaze<br />

axali SeTanxmeba ukiduresad sasargebloa<br />

aramxolod SeiaraRebis kontrolisaTvis,<br />

aramed zogadad ruseTTan urTier-<br />

Tobebis TvalsazrisiT. es SeTanxmeba obamas<br />

administraciis mniSvnelovan miRwevad iqca.<br />

darwmunebuli var, rom antisaraketo Tavdacva<br />

ruseTTan urTierTobebSi winsvlisaTvis<br />

axal SesaZleblobas mogvcems. dRes ocdaaT<br />

qveyanaze meti an ukve flobs balistikur<br />

raketebs, an apirebs maT Seqmnas. zogierT<br />

SemTxvevaSi es saraketo potenciali sxvadasxva<br />

qveynisTvis pirdapiri safrTxea.<br />

aSS mravali welia, rac am safrTxisgan<br />

dacvis saerTaSoriso Zalisxmevas xelmZRvanelobs.<br />

SarSan noemberSi nato-s lisabonis samitze<br />

Cven movilaparakeT, rom mas aliansis miznad<br />

vaqcevT da SevqmniT nato-s antisaraketo Tavdacvis<br />

sistemas. Cven ruseTs aseve SevTavazeT<br />

nato-s damoukidebel sistemasa da ruseTis<br />

antisaraketo potencials Soris kavSirebis<br />

damyarebis SesaZleblobebis erToblivi Seswavla.<br />

prezidentma medvedevma es winadadeba miiRo.<br />

dRes am saerTo miznis mqone or sistemas<br />

Soris urTierTqmedebis damyarebaze muSaoba<br />

mimdinareobs. jer uamravi teqnikuri, iuridiuli<br />

da politikuri sakiTxis gadawyvetaa<br />

aucilebeli, Tumca seriozuli progress<br />

ukve mivaRwieT.<br />

Tuki Cveni antisaraketo sistemebi koordinirebuli<br />

iqneba da erToblivad imuSavebs,<br />

nato da ruseTi erTmaneTisgan Tavdacvis<br />

nacvlad pirvelad SeZleben usafrTxoebis<br />

sistemis erToblivad Seqmnas. amis miRweva<br />

absoluturad SesaZLebelia da darwmunebuli<br />

var, rom SeerTebuli Statebis mudmivi mxardaWerisa<br />

da misi wamyvani rolis pirobeb-<br />

Si Cven am ideas realobad vaqcevT.<br />

5


2009 weli, 8 ivnisi.<br />

minda aRvniSno, rom iulia timoSenkos<br />

ar vxedav ukrainis politikaSi. mas yvela<br />

zurgs Seaqcevs. frTxilad! vxedav,<br />

SeiZleba daiWiron samSoblos RalatisTvis.<br />

lela kakulia<br />

2011 wlis maisis miwuruls ukrainis yofili<br />

premieri iulia timoSenko qveynis<br />

generalurma prokuraturam pirdapir dakiTxvisas<br />

daapatimra. genprokuraturis mTavar<br />

sagamoZiebo sammarTveloSi mas dapatimrebis<br />

Sesaxeb dadgenileba waukiTxes da eqspremieris<br />

dacvas Senoba daatovebines.<br />

saxelmwifo generaluri prokuraturis<br />

gancxadebiT, iulia timoSenko sruliad Segnebulad<br />

Wimavda mis winaaRmdeg aRZrul<br />

saqmes da ar cxaddeboda dakiTxvebze.<br />

SegaxsenebT, rom 2011 wlis 11 aprils mis<br />

winaaRmdeg mesamed aRiZra sisxlis samarTlis<br />

saqme uflebamosilebis gadaWarbebis gamo<br />

gazis kontraqtebis gaformebisas ruseTTan<br />

2009 wels. ukrainis xelisuflebas miaCnia,<br />

rom es kontraqtebi ukiduresad miuRebelia<br />

da wamgebiani ukrainisTvis, vinaidan aiZulebs<br />

qveyanas gadaixados zedmetad maRali<br />

safasuri bunebriv airze. eqspremieris mier<br />

miyenebul zarals gamoZieba 1.5 miliardze<br />

met grivnad afasebs.<br />

eqs-prezident viqtor iuSenkos TqmiT,<br />

ukrainis genprokuraturasa da uSiSroebis<br />

samsaxurebs jer kidev 2009 wels SeeZloT<br />

miecaT samarTlebrivi Sefaseba gazis SeTanxmebebisTvis,<br />

romlebsac maSindelma premierma<br />

timoSenkom moawera xeli, Tumca es<br />

maSin politikuri motivebis gamo ar gakeTda.<br />

Tanac saparlamento umravlesoba maSin<br />

timoSenkos uWerda mxars.<br />

iuSenkom aseve xazgasmiT aRniSna, rom<br />

ukrainas 2009 wels Zalze Zlieri pozicia<br />

ekava molaparakebis procesSi: kerZod, ukrainam<br />

gadaqaCa bunebrivi airis aucilebeli raodenoba<br />

da Caatara yvela xarjTaRricxva `gazpromTan~<br />

miwodebuli gazis Taobaze. Tumca<br />

sabolood timoSenkom erTpirovnuli gadawyvetileba<br />

miiRo SeTanxmebis gaformebis<br />

Taobaze: `is ornaxevari saaTis manZilze<br />

esaubreboda vladimer putins da dRemde ar<br />

aris cnobili, ris Taobaze~. _ acxadebs<br />

yofili prezidenti.<br />

sabolood iulia timoSenko mainc gaaTavisufles<br />

da rogorc Tavad yofili premieri<br />

acxadebs, es mxolod imis gamo moxda,<br />

rom `mis dasacavad mTeli samoqalaqo sazogadoeba,<br />

Jurnalistebi da saerTaSoriso<br />

sazogadoeba dadga fexze~.<br />

2008 weli, 4 ivlisi.<br />

rusi ver SeZlebs teraqtebis SeCerebas.<br />

aseve vxedav Tavdasxmebs samxedro<br />

bazebze. aqac verafers gaxdeba `didi<br />

ruseTi~. diax, ruseTi daisjeba im sisastikisaTvis,<br />

rac maT kavkasiaSi gamoiCines,<br />

yvelaferze pasuxs ageben.<br />

2008 weli, 10 ivlisi.<br />

vxedav, ufro aqtiurad feTqdeba<br />

samxedro bazebi...<br />

2009 weli, 27 aprili, Tbilisi.<br />

ruseTi, vxedav, procesebs veRar mar-<br />

Tavs. vxedav, rogor afeTqeben rusul<br />

bazebs, xocaven rus `samSvidoboebs~. aseT<br />

Semobrunebas ki namdvilad ar eloda<br />

ruseTi.<br />

lela kakulia<br />

rac rac ukve ukv<br />

ukv<br />

2011 wlis 6 aprils ruseTSi lipeckTan<br />

axlos mdebare samxedro bazaze afeTqebis<br />

xma gaisma. Sedegad daiRupa 4 adamiani, erTi<br />

ki mZimed daSavda.<br />

oficialuri informaciiT, winaswari monacemebiT,<br />

afeTqeba denTis 40 kilogramiani<br />

yuTis detonaciiT iyo gamowveuli.<br />

samwuxarod, rogorc rusuli presa ityobineba,<br />

es incidenti Tavis adgils daikavebs<br />

msgavs SemTxvevaTa mozrdil CamonaTvalSi,<br />

romelTa raodenoba mxolod gasul wels<br />

aTze metia. aq zogierT maTgans SegaxsenebT:<br />

2010 wlis 28 oqtombris Rames qalaq amurispireTSi<br />

xanZari gaCnda samxedro sawyobSi.<br />

afeTqeba sabrZolo masaliT datvirTuli<br />

yuTis Camovardnam gamoiwvia. xanZarma sawyobi<br />

srulad gaanadgura.<br />

2010 wlis agvistos bolos baSkireTis qalaq<br />

sterlitamakSi samxedro qarxnis teritoriaze<br />

moxda afeTqeba. sabrZolo masalebis utilizaciisas<br />

122 milimetriani Wurvi amoqmedda. adgilze<br />

daiRupa mexuTe Tanrigis mqone amfeTqebeli<br />

38 wlis aleqsei koroliovi.<br />

am SemTxvevamde erTi TviT adre ki altais<br />

mxareSi mdebare samxedro poligonze<br />

moxda afeTqeba. aqac, raoden gasakviric ar<br />

unda iyos, oficialuri informaciiT, afeTqeba<br />

denTisa da sxva wundebuli saidumlo specmasalebis<br />

utilizaciam gamoiwvia. Sedegad<br />

daiRupa 6 adamiani.<br />

2010 wlis ivnisis bolos Zlieri afeTqeba<br />

moxda riazanis olqSi. kolomenskis saartilerio<br />

saswavleblis poligonze ori satvir-<br />

Tos gadmoclisas sabrZolo masalebi aalda.<br />

avardnilma cecxlma manqanebis benzinis sacavebis<br />

aafeTqa. Sedegad erTi adamiani daiRupa,<br />

31 ki mZimed daSavda.<br />

bolo wlebis yvelaze msxvili msgavsi<br />

SemTxveva ulianovskSi moxda 2009 wlis miwuruls.<br />

es iyo xanZari 31-e arsenalis sawyobSi,<br />

rasac afeTqebaTa mTeli kaskadi mohyva.<br />

sawyobTan axlomdebare teritoria mofenili<br />

iyo aufeTqebeli WurvebiT, romelTa<br />

mogrovebisas kidev erTi afeTqeba moxda da<br />

8 adamiani daiRupa.<br />

dReisaTvis ukanaskneli SemTxveva midinare<br />

wlis 3 ivniss moxda udmurtiaSi, daba<br />

pugaCovoSi mdebare samxedro nawilSi. teritoriaze<br />

ganTavsebul vadagasuli sabrZolo<br />

masalebis gasanadgurebel qarxanaSi xanZari<br />

gaCnda. afeTqebuli Wurvebis namsxvrevebi 2<br />

kilometris manZilze cvioda. ukanaskneli<br />

monacemebiT, daSavda 30 adamiani.<br />

soflis panikiT Sepyrobili mosaxleoba<br />

sacxovreblebs tovebda da garboda.<br />

winaswari monacemebiT, oficialuri informaciiT,<br />

xanZari sigaretis namwvma gaaCina.<br />

SegaxsenebT, zemoT mxolod ramdenime SemTxvevaa<br />

CamoTvlili, realuri suraTi ruseTis<br />

samxedro nawilebsa da bazebze momxari afeTqebebis<br />

raodenobisa ki bevrad mZimea da<br />

avismomaswavebeli. oficialuri informaciiT,<br />

rogorc naxeT, afeTqebaTa mizezad umetes<br />

SemTxvevaSi utilizacia saxeldeba, Tumca,<br />

Znelia irwmuno, rom aseTi xSiri incidentebi<br />

marTlac sabrZolo masalebis ganadgurebisas<br />

daSvebuli Secdomebis uwyveti<br />

jaWvis Sedegad xdeba. faqtia, aq gareSe<br />

xeli urevia da Tu vis ekuTvnis es xeli,<br />

amas kidev erTxel gadavamowmebT qalbaton<br />

lelasTan interviuSi.<br />

1997 weli, 10 agvisto,<br />

Ramis 11 saTi, kojori.<br />

rac viwinaswarmetyvele 1992 wels, arZinbas<br />

rusebi moTxrian-meTqi, asruldeba.<br />

arZinbas momavalSi mowamlaven. ra mniSvneloba<br />

aqvs? sul sikvdils vxedav...<br />

2000 weli, 14 ivlisi, dilis 11 saaTi.<br />

afxazeTSi<br />

procentiT.<br />

swrafi Sesvla iqneba asi<br />

prezidents mowamlaven; igi gardaicvleba.<br />

lela kakulia<br />

2011 wlis 29 maiss gavrcelda informacia,<br />

rom moskovis #83 klinikur saavadmyofoSi<br />

afxazeTis TviTgamocxadebuli respublikis<br />

lideri sergei baRafSi gardaicvala.<br />

oficialuri informaciiT, 21 maiss baRafSs<br />

am klinikaSi marjvena filtvze operacia frangma<br />

qirurgma Julber masarma da misma rusma<br />

kolegam nikolai urazovskim gaukeTes. operaciis<br />

Semdeg<br />

eqimebi irwmunebodnen,<br />

rom<br />

pacientis mdgomareobastabiluri<br />

iyo<br />

da mis sicocxles<br />

safr-<br />

Txe aRar emuqreboda.<br />

amis<br />

gamo igi reanimaciuliganyofilebidan<br />

palataSi gadaiyvanes.<br />

magram<br />

sul raRac sam<br />

dReSi pacientismdgomareoba<br />

imdenad<br />

damZimda, rom<br />

igi kvlav reanimaciaSi<br />

daabrunes da xelovnuri sunTqvis aparatze<br />

SeaerTes. amis Semdeg garTuleba sxva organoebzec<br />

gadavida da sergei baRafSis gadar-<br />

Cena veRar moxerxda.<br />

sainteresoa is faqti, rom rogorc eqimebi<br />

acxadebdnen, informacia baRafSis kiboTi gardacvalebis<br />

Taobaze simarTles ar Seesabameba.<br />

aRsaniSnavia, rom afxazeTis de faqto<br />

respublikam arsebobis manZilze sul ori<br />

lideris gamocvla moaswro da orive `mZime<br />

avadmyofobis gamo~ gardaicvala.<br />

TviTgamocxadebuli respublikis `pirveli<br />

prezidenti~ vladislav arZinba xangrZlivi<br />

avadmyofobis Semdeg 2010 wlis 4 marts<br />

gardaicvala aseve moskovis centralur<br />

klinikur saavadmyofoSi, sadac is soxumidan<br />

ruseTis sagangebo samsaxurma specreisiT<br />

gadaiyvana umZimes mdgomareobaSi.<br />

erTi wlis Semdeg ki misi gza `afxazeTis<br />

meore prezidentmac~ gaimeora igive SedegiT.<br />

rogorc Cans, swored amas gulisxmobda qalbatoni<br />

lela CanawerSi: `ra mniSvneloba aqvs?<br />

sul sikvdils vxedav...~ miTumetes, rom baRafSis<br />

gardacvalebidan sami kviris Tavze presa ukve<br />

alaparakda misi sikvdilis ucnaur garemoebebze.<br />

axla aramxolod qarTuli, aramed rusuli presac<br />

aqtiurad ixilavs baRafSis sxvisi daxmarebiT<br />

mokvdinebis versias. gansakuTrebuli interesi<br />

am Temam rus blogerebs Soris gamoiwvia.<br />

maTi didi umravlesobis eWvebsa da varaudebs<br />

6


aZlierebs is faqti, rom `afxazeTis pirveli da<br />

meore prezidentebi~ erTmaneTis miyolebiT iRupebian,<br />

faqtobrivad, msgavs situaciaSi: orive<br />

mZimed daavadda, orive moskovSi gadaiyvanes saoperaciod,<br />

orive ruseTis dedaqalaqSi gardaicvala.<br />

erT-erTma cinikurad SeniSna kidec: `orive<br />

maTgani Camovida neto da wavida bruto~.<br />

blogerebi _ romelTa Soris cnobili<br />

rusi Jurnalistebic arian _ kiTxuloben: Tu<br />

baRafSs sasikvdilo seni sWirda da misi gadarCena<br />

eWvqveS idga, maSin iseT msoflio donis<br />

eqimebs, rogorebic arian frangi Julber masari<br />

da rusi nikolai urazovski, rogor gamoeparaT<br />

es faqti da ratom ganacxades operaciis<br />

damTavrebisTanave, rom qirurgiulma Carevam<br />

warmatebiT Caiara da pacientis sicocxles<br />

aranairi safrTxe ar emuqrebao? ai swored aq<br />

uCndebaT maT versia, rom sergei baRafSs<br />

operaciis Semdeg viRacis davalebiT sasikvdilo<br />

ineqcia Seuyvanes da sicocxle mouswrafes.<br />

rac Seexeba imas, Tu ra SeiZleboda gamxdariyo<br />

`afxazeTis prezidentis~ mokvlis mizezi,<br />

rusebic da qarTveli bloger-Jurnalistebic<br />

Tanxmdebian, rom aq baRafSsa da kremls Soris<br />

arsebulma daZabulobam iTamaSa umTavresi roli.<br />

rogorc Cans, baRafSisTvis sakuTari xalxis<br />

interesebi ufro maRla idga, vidre kremlis<br />

interesebi da igi ver CaiTries axal avantiuraSi.<br />

amas garda unda gvaxsovdes isic, Tu<br />

rogor gaxda baRafSi prezidenti. ruseTi ma-<br />

Sin xajimbas uWerda mxars, magram `mandarinebis<br />

revoluciis~ Sedegad prezidenti baRafSi gaxda.<br />

ruseTi ki Zalze avmexsierebiania... moskovi<br />

imdenad ukmayofilo iyo SedegiT, rom ori<br />

pretendentis mxardamWerebs Soris maSin Ria<br />

dapirispireba daiwyo, romelic manam grZeldeboda,<br />

sanam 1 noembers orive moskovSi ar<br />

gamoiZaxes. ruseTis xelisuflebam mosTxova baRaf-<br />

Ss gasuliyo brZolidan, magram uari miiRes.<br />

misi daumorCileblobis gamo moskovma mTeli<br />

regioni dasaja da 15 noembers afxazeTis<br />

teritoriaze gamavali ruseT-saqarTvelos sazRvari<br />

Caketa, 1 dekembers sarkinigzo mimosvla Sewyvita<br />

respublikasTan, xolo 2 dekembers afxazuri<br />

sasoflo-sameurneo produqciis importi akrZala.<br />

amis Semdeg soxumSi ruseTis Zalismieri<br />

uwyebebis warmomadgenelTa delegacia gaemgzavra<br />

da rTuli molaparakebebis Sedegad miaRwies<br />

SeTanxmebas xelisuflebis baRafSsa da<br />

xajimbas Soris gadanawilebis Taobaze.<br />

`amis Semdeg gadis dro da 2010 wels<br />

baRafSi interviuSi ambobs sityvebs: `ra urTierTobebi<br />

unda davamyaroT ruseTTan, Tu ara<br />

mezobluri, rogorc mokavSire respublikam, anu<br />

iseTi, rogoric ruseTsa da beloruss aqvT.<br />

Tu ruseTis federaciaSu gindaT SevideT? ara,<br />

Cven damoukidebeli saxelmwifo varT da sxva<br />

saxelmwifoTa SemadgenlobaSi Sesvlas ar vapirebT~.<br />

_ wers erT-erTi blogeri.<br />

sxva blogeri sxva mizezs asaxelebs da<br />

wers: `ar dagaviwydeT afxazuri umaRlesi<br />

xarisxis navTobis roli, romelic `rosneftma~<br />

unda gadaamuSavos. cnobilia, rom afxazebi<br />

sulac ar arian bednierebi am faqtiT,<br />

miTumetes im pikanturi faqtis gaTvaliswinebiT,<br />

rom navTobze fasi moskovma unda gansazRvros<br />

da ara soxumma. gamodis, rom afxazeTi kargavs<br />

formalur uflebas Tundac mcire<br />

damoukidebel ekonomikur politikaze. ruse-<br />

Tis federaciam 2008 wlis agvistos Semdeg<br />

respublikis ekonomikuri potencialis asaTviseblad<br />

praqtikulad yvela tenderi Seisyida.<br />

Amitom ar SeiZleba gamoiricxos versia, rom<br />

moskovma Tavidan moiSora baRafSi, romelic<br />

TiTqos `Tavisiani~ iyo, magram sinamdvileSi<br />

gaxldT respublikis lideri da hqonda saku-<br />

Tari ambiciebi, romlebzec gavlenas axdenda<br />

kremlis oligarqebiT ukmayofilo nacionaluri<br />

elitis interesebic... naTelia, rom qarizmatuli<br />

baRafSi raRac momentSi kremlisTvis borbalSi<br />

garWobili joxi aRmoCnda da ukmayofilo<br />

afxazuri klanebis meTauric...~<br />

raRa Tqma unda, am mosazrebebs mowinaaRmdegeebic<br />

gamouCndebian da kremlis reputacias<br />

daicaven, magam faqti faqtad rCeba:<br />

sergei baRafSi namdvilad saeWvo viTarebaSi<br />

da sruliad moulodnelad gardaicvala.<br />

1992 weli, 22 marti.<br />

msoflioSi Semodis avadmyofobis rTuli<br />

bacila, uSualod RviZlis daavadeba,<br />

infeqciuri. wamali ar arsebobs. gawyvetiT<br />

emuqreba naxevarze mets planetaze.<br />

1997 weli, 15 agvisto,<br />

dilis 11 sT. 25 wT. kojori.<br />

yvelaferi dabinZurdeba, ufro sworad,<br />

aris ukve dabinZurebuli. me minda<br />

vTqva, rom vxedav infeqcias _ qolera<br />

Tu rac gindaT, is daarqviT.<br />

lela kakulia<br />

2011 wlis maisis bolos msoflios axalma<br />

virusma Seutia. e.qolis Stami _ es gadadebis<br />

maRalmaCvenebliani, supertoqsikuri hibridi gaxlavT,<br />

romelmac evropidan `aidga fexi~ da axla<br />

mTel msoflios emuqreba. mdgomareobas arTulebs<br />

is faqti, rom baqteriis wyaro dReisaTvis<br />

jer kidev ar aris aRmoCenili. mecnierebi<br />

TavgamodebiT muSaoben problemaze, magram jerjerobiT<br />

uSedegod. amasobaSi ki axali infeqcia<br />

Zalas ikrebs da lamis yoveldRiurad<br />

axali msxverpli moaqvs. jer erTi Tvec ar<br />

aris gasuli misi gaaqtiurebidan da, 13 ivnisis<br />

monacemebiT, ukve 30 adamiania gardacvlili,<br />

xolo ramdenime aTasi _ daavadebuli.<br />

germaniaSi dabinZurebis wyaros eZeben yvelgan<br />

da yvelaferSi: fermebSi, supermarketebSi,<br />

sanagve urnebSi, restornebSi... qveynis saavadmyofoebi,<br />

gansakuTrebiT mis CrdiloeT nawilSi,<br />

Zlivs uTavdebian avadmyofTa nakads.<br />

germaniis garda daavadeba aRmoCenilia<br />

evrokavSiris kidev aT qveyanaSi da aseve<br />

amerikis SeerTebul StatebSi. TiTqmis yvela<br />

SemTxveva evrokavSirSic da aSS-Sic ase<br />

Tu ise dakavSirebulia am qveynebis moqalaqeTa<br />

vizitebTan germaniis CrdiloeTSi.<br />

slovakeTSi qalaq koSicas saavadmyofoSi<br />

25 wlis mamakaci miiyvanes RviZlis mwvave<br />

ukmarisobiT, rac nawlavuri CxiriT iyo<br />

gamowveuli. simptomebis Tanaxmad, daavadebis<br />

wyaro swored germaniaSia.<br />

tailandSi infeqciiT dabinZurebulia avokados<br />

partia, romelic iq espaneTidan Seitanes.<br />

avokadosTan erTad axla iq belgiidan<br />

importirebul kombostosac amowmeben. xelisuflebam<br />

ukve mimarTa mosaxleobas, SeiZinon<br />

mxolod adgilobrivi xili da bostneuli.<br />

epidemiis dawyebidan ori kviris Tavze<br />

ukve aSkarad ikveTeba, rom daavadeba swrafad<br />

ar daixevs ukan da evropis qveynebi calcalke<br />

ver gaumklavdebian mas.<br />

niderlandebSi, magaliTad, e.qolis axali saxeoba<br />

aRmoaCines. Tavdapirvelad baqteria WarxalSi<br />

ipoves da amitom xelisuflebam mTeli Tavisi<br />

sasoflo-sameurneo produqcia gamoiTxova im<br />

qveynebidan, romlebSic eqsports axorcielebda.<br />

da ase mraval qveyanaSi. msoflio namdvilad<br />

Zrwis axali infeqciis winaSe, Tumca, saqarTvelos<br />

mosaxleoba SegviZlia lela kakulias<br />

kidev erTi winaswarmetyvelebiT davamSvidoT:<br />

2009 weli, 28 oqtomberi<br />

`me ase vxedav: kavkasioni icavs saqarTvelos<br />

momwamlavi nivTierebebisgan! es asea.<br />

iqneba patara virusebi da meti araferi.<br />

nu SeSindebiT. kosmosi ar dauSvebs<br />

qarTvelebis, ase vTqvaT, amowyvetas. piriqiT,<br />

vxedav saqarTvelo gadaurCeba am<br />

Wirs, diax, Sav Wirs, rasac sxva qveynebze<br />

ver vityvi!~<br />

2008 weli, 29 agvisto, ureki.<br />

msoflios sZuls ruseTi. misi daSla<br />

da dasusteba rom aucilebelia, amas<br />

yvela xvdeba da iwyeba namdvili brZolebi.<br />

vxedav, ruseTi evropas ise gaamwarebs,<br />

rom mkacri sanqciebi ar acdebaT. cota<br />

xans moiTmineT da yvela ixilavT amas.<br />

2008 weli, 10 seqtemberi, ureki.<br />

`ruseTis qmedebebi zRvars gadacilda!~<br />

_ acxadebs gamwarebuli evropa. _ `saWiroa<br />

gamoviyenoT yvela berketi, raTa ruseTs<br />

Wkua vaswavloT!~ vxedav, amas evropa didi<br />

siamovnebiT gaakeTebs. energoresursebiT<br />

vaWroba araferia imasTan SedarebiT, rasac<br />

sanqciebi moutans `did ruseTs~. ruseTi<br />

mZlavr dartymas miiRebs.<br />

2008 weli, 22 noemberi,<br />

ureki, Ramis 3 saaTi.<br />

evropas ki omisa eSinia ruseTTan,<br />

civi omisa da meti araferi. magram im<br />

cvlilebebs, romlebic dedamiwaze xdeba,<br />

evropa ar unda CamorCes. isini sufTa<br />

xelebiT ver gamoZvrebian, vxedav da<br />

evropa sanqciebs _ mkacr sanqciebs,<br />

ruseTis mimarT mainc gaatarebs.<br />

2009 weli, 7 dekemberi, Tbilisi.<br />

evropa ruseTs Zlier dartymas miayenebs,<br />

zustad im sanqciebs gamoiyenebs,<br />

romlebic saqarTvelos agresiis dros<br />

ar gamoiyena, vinaidan ruseTTan urTierTobis<br />

seriozulad gafuWeba ar surda.<br />

Tumca, evropas arc is surda, rom<br />

ruseTs frTebi gaeSala, arafers morideboda<br />

da Tavxedurad daerRvia saerTa-<br />

Soriso kanonebi, rac ruseTma, principSi,<br />

gaakeTa kidec.<br />

2009 weli, 28 dekemberi, Tbilisi.<br />

ruseTis politikac im kulminacias aRwevs,<br />

rom sxva gamosavals ar utovebs<br />

arc amerikas, arc evropas da arc sxva<br />

wamyvan qveynebs. lamis oms gamoucxadeben,<br />

sanqciebs bolomde aamoqmedeben.<br />

araviTari daTmoba! msoflio xvdeba, rom<br />

ar SeiZleba ruseTs dauTmo, vinaidan<br />

daWrili daTvi ufro saSiSia, vidre<br />

mkvdari. hoda, yvelas surs mkvdari ruseTi.<br />

2009 weli, 30 dekemberi, ureki.<br />

saqarTvelos Tema isev aqtualuri xdeba.<br />

mokled, es sakiTxi ar moasvenebs evropas,<br />

sanam isini ruseTs seriozul sanqciebs<br />

ar dauweseben.<br />

lela kakulia<br />

gasuli ori wlis ganmavlobaSi msoflio<br />

araerTxel alaparakda ruseTis winaaRmdeg<br />

sanqciebis gamoyenebis Taobaze, Tumca zogierTi<br />

evropeli lideris ZalisxmeviT es procesi<br />

CaiSala. sul axlaxans ki Tema kvlav wamoi-<br />

Wra da yinulic, SeiZleba iTqvas, daiZra.<br />

`evrokavSirma gadawyvita daemSvidobos<br />

ruseTis gardaqmnis ocnebas. axla igi mzadaa<br />

saqme hqondes ara iseT ruseTTan, rogoris<br />

xilvac surda, aramed iseTTan, rogoric is<br />

sinamdvileSia. moskovisgan ukve arafers elian<br />

_ arc kargs da arc cuds~ _ wers arkadi<br />

moSesi, fineTis saerTaSoriso urTierTobaTa<br />

institutis kvleviTi programebis direqtori.<br />

rogorc moSesi ambobs, `axali ambavi msoflioSi<br />

is aris, rom evropa daiRala ruseTiT.<br />

ixarjeba diplomatiuri resursebi, mimdinareobs<br />

molaparakebebi, iniciativebs `enTuziazmiT~ uWeren<br />

mxars, magram winsvla araferSi SeimCneva.<br />

dRes ruseTi evropelTa TvalSi, mcire gamonaklisis<br />

garda, ukve aRar aris pirveli rigis<br />

safrTxe. `modiT, saqarTvelos problemebi Tbiliss<br />

da SesaZloa, vaSingtonsac, gadavulocoT~<br />

_ imsjeleben briuselSi. es, albaT,<br />

kargia. ruseTi xom SesaZleblobaTa CamonaTvalSi<br />

sulac ar dgas pirvel adgilze~.<br />

mimdinare wlis 10-11 ivniss niJni novgorod-<br />

Si ruseT-evrokavSiris samiti gaimarTa. is<br />

JurnalistebisTvis daxuruli iyo. cxaddeboda,<br />

rom samitze ruseTis mier evrokavSiris<br />

qveynebidan bostneulze dawesebul embargoze,<br />

aseve energetikaze, vizebsa da saerTaSoriso<br />

usafrTxoebis sakiTxebze imsjelebdnen.<br />

samitamde erTi dRiT adre ki evroparlamentma<br />

ruseTTan dakavSirebiT sakmaod kritikuli<br />

rezolucia miiRo. rezoluciis teqsti<br />

axsenebda evrokomisiis Cinovnikebs, rom maT<br />

yvelaferi unda gaakeTon, raTa ruseTSi dagegmili<br />

saparlamento arCevnebi samarTlianad da<br />

saerTaSoriso standartebis Sesabamisad Catardes.<br />

rezoluciis avtorebisTvis gansakuTrebulad<br />

miuRebelia kremlSi damuSavebuli saarCevno<br />

procedura, romelic opoziciur partiebs<br />

zRudavs. dokumentSi pirdapiraa naTqvami, rom<br />

zogierTi saregistracio procedura gaumarTlebelia<br />

da Tavisufali arCevnebis ideas ewinaaRmdegeba.<br />

evropelma deputatebma amiT mxari<br />

dauWires im rusul opoziciur partiebs,<br />

romlebsac iusticiis saministro politikuri<br />

moRvaweobisTvis licenzias ar aZlevs. evropa<br />

mouwodebs kremls, misces euTo-s damkvirveblebs<br />

grZelvadiani monitoringis Catarebis<br />

ufleba, rac mxolod arCevnebis dRes procesze<br />

dakvirvebas ar gulisxmobs.<br />

(gagrZeleba gv.10)<br />

7


Tavi II<br />

ronald ronald d. d. asmus asmusi asmus<br />

mcire omi,<br />

romelmac msoflio SeZra<br />

(dasawyisi<br />

#49-54)<br />

kavkasia:<br />

cividan cxel omamde<br />

2008 wlis zafxulSi, imis miuxedavad, rom<br />

saqarTveloSi viTareba saxifaTod iZabeboda da<br />

SeiZleba ukontroloc gamxdariyo, saSualo<br />

amerikel Tu evropel mkiTxvels mainc epatieboda,<br />

Tuki rukaze afxazeTisa da samxreT oseTis<br />

separatistuli regionebis povna gauWirdeboda.<br />

Zalauneburad maxsendeba me-20 saukunis 30-ian<br />

wlebSi nevil Cemberlenis sityvebi Cexoslovakiisa<br />

da omis safrTxis Taobaze: `im Soreul<br />

qveyanaSi da im xalxs Soris, romlis Taobaze<br />

bevri arc araferi gvsmenia...~ am konfliqtebs<br />

_ erTis mxriv, qarTvelebsa da, meore mxriv,<br />

afxazebs/osebs Soris, sakuTari fesvebi, istoria<br />

da dinamikac gGaaCnia; amierkavkasiaSi Tundac<br />

xanmokle mogzaurobis Semdegac ki, ruse-<br />

Tis, sparseTisa da otomanTa imperiis gadakveTaze<br />

mdebare am regionis stumari vinZlo im<br />

daskvnamdec mivides, rom aqaurobas istoriis<br />

saWiroze meti kvali atyvia...<br />

Tumca am feTqebadsaSiSi konfliqtebis xasiaTi<br />

istoriam naklebad ganapiroba: aq ganmsazRvreli<br />

gareSe Zala _ ruseTi aRmoCnda,<br />

romelic dapirispirebebiTa Tu daZabulobiT<br />

mudam saTavisod sargeblobda xolme da Seqmnil<br />

konfliqtebsac iaraRad iyenebda moskovsa<br />

da Tbiliss Soris specifikur geopolitikur<br />

brZolaSi. es rusul-qarTuli winaaRmdegoba 7<br />

agvistomde didi xniT adre daiwyo: or qveyanas<br />

Soris wlebis ganmavlobaSi mimdinareobda raRac<br />

civi omis msgavsi, 7 agvistos damdegs ki es omi<br />

ukve `gaxurda~ kidec. omis dawyebis mizezi<br />

samxreT oseTisa Tu afxazeTis meti avtonomiisa<br />

Tu sruli damoukideblobisken swrafva ar<br />

yofila, Tumca amgvari miswrafebac arsebobda.<br />

omis dawyebisa da misi am saxiT<br />

ganviTarebis Tavi da Tavi<br />

saqarTvelosa da, zogadad, amierkavkasiis<br />

samomavlo strategiuli<br />

gezis arCevani gaxldaT _<br />

martivad rom vTqvaT, saqarTvelos<br />

dasavleTisken svla ewada, ruseTi<br />

ki mis SeCerebas cdilobda.<br />

2003 wlis noembris `vardebis revoluciis~<br />

prodasavluri, Tamami da Seupovari lideri, saakaSvili<br />

daufaravad acxadebda _ sakuTari qveynis ruse-<br />

Tis batonobisgan gaTavisuflebas da Semdeg jer<br />

nato-Si da sabolood ki _ evrokavSirSi gawevrianebas<br />

visaxav miznado. aseve, arc moskovs<br />

arasdros daumalavs misi SeCerebis survili. am<br />

dapirispirebaSi afxazeTisa da samxreT oseTis<br />

konfliqtebi Tbilisis dasavleTisken miswrafebis<br />

CaxSobis strategiis nawilad moiazreboda _ im<br />

naperwklad, saidanac omi unda gaCaRebuliyo.<br />

rusul-qarTuli urTierTobebis xangrZlivi<br />

da rTuUli istoria imis axsnaSi dagvexmareba,<br />

im sabediswero 7 agvistos ram miiyvana uTanxmoeba<br />

namdvil SeiaraRebul konfliqtamde. unda<br />

iTqvas, rom saqarTvelos sagangebo adgili ekava<br />

da qarTvelebic gansakuTrebul rols Tama-<br />

Sobdnen caristul Tu sabWoTa imperiebSi; ruseTis<br />

imperiis SemadgenlobaSi qveyana me-19 saukunis<br />

pirvel naxevarSi moeqca da amierkavkasiis regionSi<br />

gavlenisaTvis TurqeTsa da sparseTTan<br />

dapirispirebuli ruseTis marTlmadideblur<br />

samxreT forpostad iqca. saqarTvelos damoukidebeli<br />

respublika pirveli msoflio omis dasrulebisTanave<br />

Seiqmna, magram mis arsebobas<br />

bolSevikebma maleve mouRes bolo 1921 wels.<br />

imdroindeli mTavrobis gadawyvetilebam, ar eoma<br />

damoukideblobisaTvis, saakaSvilisTvis 2008 wlis<br />

agvistos arCevani gansazRvra. saqarTvelos 70<br />

weli dasWirda damoukideblobis dasabruneblad<br />

da qarTvelTa umravlesoba sulac ar<br />

apirebda igi ubrZolvelad daeTmo.<br />

xanmokle damoukideblobis Semdeg, rodesac<br />

amierkavkasia bolSevikebma kvlav miuerTes ruseTs,<br />

rogorc Crdilo, ise samxreT kavkasiaSi is<br />

sazRvrebi daadgines da is eTnopolitikuri<br />

erTeulebi Seqmnes, rasac dRes vxedavT. magram<br />

saqarTvelo, ruseTi da dasavluri samyaros momavali<br />

am sazRvrebis zusti moxazuloba droTa ganmavlobaSi<br />

mainc icvleboda da kavkasiis qedis<br />

gaRma-gamoRmac sxvadasxva saxes iZenda. 1921 wlisTvis<br />

moskovma, arsebiTad, mTlianad daibruna is<br />

teritoriebi, rasac erT dros caristuli ruse-<br />

Ti flobda. Tavdapirvelad ganzraxuli iyo<br />

erTi administraciul-teritoriuli erTeuli SeeqmnaT,<br />

romelic Crdilo da samxreT kavkasiasac<br />

moicavda da<br />

1922 wlis dekemberSi dafuZnda kidec<br />

`amierkavkasiis sabWoTa federaciuli<br />

socialisturi respublika~,<br />

dedaqalaqad ki Tbilisi gamocxadda.<br />

Tumca 1936 wels amierkavkasiis<br />

sami respublika kavSiris calke<br />

wevrebad iqca. sakuTriv saqarTvelo-<br />

Si sam regions sagangebo statusi<br />

mieniWa: afxazeTi, rogorc calke<br />

socialisturi respublika, xelSekrulebis<br />

ZaliT saqarTveloSi Sedioda;<br />

aWaram avtonomiuri respublikis<br />

statusi miiRo, xolo samxreT<br />

oseTma _ avtonomiuri olqisa.<br />

dRemde grZeldeba dava-kamaTi, ra amoZravebdaT<br />

sabWoeTis liderebs _ `dayavi da ibatones~<br />

zogadi strategiuli moTxovnebis gaTvaliswinebiT<br />

adgendnen sazRvrebs Tu axalgazrda<br />

ioseb stalinis, imJamad erovnebaTa sakiTxebis<br />

komisris fsevdomarqistul ideebs iyvnen ayolilni,<br />

romelTa Tanaxmadac gansxvaveba `erebsa~ da `xalxebs~<br />

Soris imis safuZvlad unda qceuliyo, adamianTa<br />

romeli jgufi rogor statuss imsaxurebda.<br />

Tumca uaRresad centralizebul sabWoTa kav-<br />

SirSi amgvari sazRvrebi, im pirobebSi, roca<br />

`centri~ akontrolebda yvelafers, faqtobrivad,<br />

simbolur datvirTvas atarebda; magram es yvelaferi<br />

erTgvari afirmatiuli qmedebis sabWoTa<br />

politikad iqceoda xolme, roca upiratesoba<br />

adgilobriv eTnikur elitebs eniWeboda da Sesa-<br />

Zleblobac eZleoda, amgvari upiratesoba saku-<br />

Tari Zalauflebis gansamtkiceblad gamoeyenebina.<br />

aTwleulebis Semdeg, Zalauflebis SesanarCuneblad,<br />

swored es elitebi daadgnen nacionalizmis<br />

gzas, rodesac sabWouri mmarTvelobis safuZvlebi<br />

moirya da erovnul-ganmaTavisuflebelma<br />

moZraobebma iCina Tavi.<br />

sabWoTaA periodSi saqarTvelo Tavisi mTebiTa<br />

da zRvispireTiT, zomieri haviTa da ugemrielesi<br />

samzareuloTi, rusuli da sabWoTa elitebis<br />

sayvarel dasasvenebel adgilad iqca. Tavad<br />

qarTvelebs ki sabWoTa istoriaSi umniSvnelovanesi<br />

rolis Sesruleba xvdaT wilad: araerTma<br />

maTganma datova kvali sabWour xelovnebaSi,<br />

sportsa da politikaSi. am sias saTaveSi udganan<br />

stalinica da beriac _ sabWoOTa istoriaSi<br />

usaSinelesi despotebi da eduard SevardnaZis<br />

msgavsi figurebic, romelmac, SeiZleba iTqvas,<br />

gadamwyveti rolic ki iTamaSa civi omis dasrulebaSi.<br />

roca baltiispireTis saxelmwifoebma<br />

da saqarTvelom erovnuli damoukideblobis<br />

moZraobebsa da, faqtobrivad, sabWoTa kavSiris<br />

daSlas daudes saTave, maTma am miswrafebebma<br />

moskovs Ralatisa da danakargis gansakuTrebuli<br />

gancda gauCina.<br />

swored imxanad ruseTi iZulebuli<br />

gaxda molotov-ribentropis paqtis<br />

saidumlo punqtebis arseboba eRiarebina,<br />

ramac bevr russ _ kerZo<br />

saubarSi mainc _ imis Tqmis ufleba<br />

misca, rom baltiispireTis saxelmwifoebis<br />

aneqsia ukanono gaxldaT<br />

da am qveynebs damoukideblobis<br />

moTxovnis marTlac sruli ufleba<br />

hqondaT. oRond rac Seexeboda<br />

saqarTvelos dakargvas, rusebis umravlesobisaTvis<br />

es gacilebiT Zneli<br />

gadasaxarSi aRmoCnda, radgan<br />

TbilisTan istoriul kavSirebs bevrad<br />

ufro Rrmad gaedga fesvebi.<br />

bevri rusi maRalCinosani am regionTan ojaxuradac<br />

iyo dakavSirebuli, xolo qarTvelebis<br />

didi diaspora ruseTis (da ara sabWoOTa) imperiis<br />

nawils `kargavdnen~, aramed im ersac,<br />

romelmac maTive sakuTari istoriis SeqmnaSic<br />

daido sakvanZo wili. rusi konservatorebi da<br />

nacionalistebi gaafTrebiT cdilobdnen ar daeSvaT<br />

saqarTvelos svla damoukideblobisaken da, bevr<br />

sxva meTodTan erTad, saamisod afxazuri da<br />

osuri separatistuli moZraobis xelSewyobasac<br />

ar Takilobdnen. ruseTis dazvervisa Tu armiis<br />

oficrebi _ xan xelisuflebis miTiTebiT da<br />

xanac sakuTari iniciativiT, aramarto iaraRiTa<br />

da rCevebiT exmarebodnen am separatistul<br />

moZraobebs 90-ian wlebSi, aramed xSirad maT-<br />

Tan erTad ibrZodnen kidec saqarTvelos<br />

damoukideblobis winaaRmdeg da Tbilisis xelisuflebis<br />

dasamxobad.<br />

rusi nacionalistebisTvis ukiduresad saZulveli<br />

pirovneba gaxldaT eduar SevardnaZe, romelic<br />

imave 90-ian wlebSi daubrunda saqarTvelos _<br />

maTi azriT, swored SevardnaZes, mixeil gorbaCovis<br />

sagareo saqmeTa ministrs, miuZRoda brali<br />

aRmosavleT evropis dakargvaSica da civi omis<br />

bolos dasavleTis mimarT ruseTis samarcxvino,<br />

kapitulanturi politikis gatarebaSic.<br />

saqarTveloSi dabrunebul SevardnaZeze<br />

ramdenime Tavdasxma ganxorcielda,<br />

raSic yvelam moskovis<br />

warmmarTveli xeli dainaxa.<br />

ukve 90-iani wlebis bolos ruseTi pirdapir<br />

daemuqra saqarTvelos pirdapiri SemoWriT da<br />

amisaTvis pankisis xeobaSi CeCeni amboxebulebis<br />

yofna moimizeza. mokled, es brZola ruseTsa da<br />

saqarTvelos Soris ara marto strategiuli, aramed,<br />

zog SemTxvevaSi, piradi antipaTiis ambavic iyo.<br />

da ai, politikur asparezze gamoCnda mixeil<br />

saakaSvili _ kidev erTi mniSvnelovani figura,<br />

romelsac sakuTari qveynisa da mTeli am mxaris<br />

axal relsebze Seyeneba surda. kremlisaTvis igi<br />

sabolood lamis SevardnaZeze saZulveli gaxda.<br />

saakaSvili ukve aRar Tvlida, rom `mze CrdiloeTidan<br />

amodis~ da axla dasavleTisken iyureboda;<br />

TavisTvis samagaliTod igi qemal aTaTurqs,<br />

finel mTavarsardal karl gustav manerhaimsa<br />

da saqarTvelos udides mefes _ daviT<br />

aRmaSenebels asaxelebda. mas aTaTurqi vertikaluri<br />

vesternizaciisa da demokratizaciis simbolod<br />

esaxeboda, manerhaimi _ im qveynis liderad,<br />

romelmac 1939-40 wlebis `zamTris omSi~ faqtobrivad,<br />

araferi dauTmo wiTel armias, daviT<br />

aRmaSenebeli ki im legendarul qarTvel xelisuflad,<br />

vinc yvela gandgomilis damarcxeba<br />

da saqarTvelos gamTlianeba moaxerxa. energiiT<br />

aRsavse, mgznebare da drodadro avtokratuli<br />

saakaSvili ufro did istoriul tiloze saku-<br />

Tari monasmis gakeTebas isaxavda miznad: me-20<br />

saukunis 90-ian wlebSi, natos gafarToebis warmatebiT<br />

STagonebuls, surda saqarTveloc baltiispireTis<br />

saxelmwifoebis kvals dadgomoda da<br />

maTi demokratiuli reformebis wabaZviT, Tavadac<br />

dasavleTTan integrirebisTvis mieRwia. mokled,<br />

im Tavgadaklul faTerakebis maZiebels<br />

hgavda, romlebiTac yovelTvis mdidari iyo es<br />

mxare mTeli Tavisi istoriis manZilze.<br />

erTi sxva mizezic arsebobda, ramac Tbilisi<br />

da moskovi am konfliqtis zRvarze miiyvana:<br />

`vardebis revolucias~ axali tipis qarTveli<br />

liderebi edgnen saTaveSi, visac WeSmariti damoukidebloba<br />

surdaT. maT aRar undodaT sanaxevrod<br />

Semdgar saxelwifoSi cxovreba _ cdilobdnen,<br />

erTxel da samudamod daeRwiaT Tavi moskovis<br />

gavlenisgan, radgan grZnobdnen, rom saqarTvelos<br />

winsvlas swored es aferxebda. maTi mizani iyo<br />

ruseTTan kvazikoloniuri urTierTobebi moeSalaT,<br />

aRar surdaT im TamaSSi monawileoba, sadac<br />

nominaluri damoukidebloba iseTi realobiT iqneboda<br />

SeniRbuli, romelSic ruseTi saqarTveloze<br />

de faqto kontrols kvlav ganaxorcielebda _<br />

saqarTvelos ministrTa kabinetSi sakuTari emisrebis,<br />

dazvervisa da uSiSroebis samsaxurebSi _<br />

misive gamozrdili kadrebisa da aseve korufciisa<br />

da organizebuli danaSaulis meSveobiT. amitomac<br />

amaxvilebdnen yuradRebas Zlieri qarTuli saxelmwifos<br />

mSeneblobis aucileblobaze, romelsac<br />

Tavdacvac SeeZleboda da teritoriuli davebis<br />

gadaWrac, anu _ maTi gagebiT, damoukideblobis<br />

winapirobebs uzrunvelyofda.<br />

Tumca saakaSvilis ocneba ara mxolod<br />

saqarTvelos, aramed mTeli regionis transformireba<br />

gaxldaT; azerbaijanTan TanamSromlobis<br />

gziT mas surda Tbilisi im axali,<br />

damoukidebeli energoderefnis sakvanZo nawilad<br />

eqcia, romelic ruseTis gverdis avliT<br />

azerbaijanis, Semdgom ki _ centraluri aziis<br />

energoresursebs dasavleTisken gaatarebda. am<br />

energomatareblebis gare samyaromde mitana imazec<br />

iqneboda damokidebuli, moaxerxebda Tu ara<br />

saqarTvelos msgavsi mcire qveyana sakuTari<br />

suverenitetis dacvas. es yovelive ki regionis<br />

dasavleTze mibmis ufro farTo gegmis nawili<br />

gaxldaT: saakaSvili samoqmedo gezad saqarTvelos<br />

sanaxevrod Semdgari saxelmwifodan iseT<br />

8


eformistul `vefxvad~ gardaqmnas irCevda,<br />

romelic demokratiuli prodasavluri derefnis<br />

Seqmnis katalizatorad iqceoda amierkavkasiaSi<br />

_ erTi mxriv, arastabilur ruseTsa da meore<br />

mxriv, sul ufro da ufro feTqebad axlo<br />

aRmosavleTs Soris. es marTlac gamaognebeli<br />

xedva iyo da ruseTisTvis _ gansakuTrebulad<br />

miuRebelic.<br />

am xedvaSi ki sakvanZo roli amerikis SeerTebul<br />

Statebs hqonda mikuTvnebuli. sakaSvili samar-<br />

Tals kolumbiisa da jorj vaSingtonis universitetebSi<br />

swavlobda da am qveynis mxurvale<br />

gulSematkivradac iqca. misi azriT, Tuki warmatebisTvis<br />

undoda mieRwia, amosavlad mmarTvelobis<br />

amerikuli wesi, principebi da diplomatia<br />

unda daesaxa. mis kabinetSi, wignis Taroze<br />

gverdigverd naxavT kenedisa Tu jefersonis,<br />

aTaTurqisa Tu stalinis biografiebs... amerikuli<br />

arasamTavrobo organizaciebi qarTuli samoqalaqo<br />

sazogadoebis mTavari mxardamWerebi iyvnen<br />

da `vardebis revoluciis~ warmatebac, upiratesad,<br />

swored maTma mxardaWeram gansazRvra. Tavis<br />

mxriv, aSS-is xelisuflebas ufro `aracalsaxa~<br />

damokidebuleba hqonda saqarTvelos mimarT:<br />

vaSingtonma kargi urTierToba daamyara saakaSvilis<br />

winamorbed eduard SevardnaZesTan, visac<br />

erT-erT mniSvnelovan partniorad miiCnevda _<br />

jer kidev germaniis gamTlianebis droidan moyolebuli.<br />

cobilia, rom aSS-is elCma TbilisSi<br />

riCard mailsma `vardebis revoluciis~ gamarjvebis<br />

wina saRamos vaSingtonSi depeSa gagzavna<br />

da saakaSvilis marcxi iwinaswarmetyvela;<br />

meore diliT ki, axalgamoRviZebulze, es ukanaskneli<br />

qveynis liderad moevlina!<br />

Tumca TeTrma saxlma am axal mocemulobas<br />

maleve auwyo fexi: saakaSvili erTgvar `varskvlavbiWunad~<br />

_ buSis administraciis `Tavisuflebis<br />

Suqurad~ da demokratiis eqsportis sakuTari<br />

politikis warmatebis mTavar gansaxierebadac<br />

miiCnia. uamravi axalgazrda qarTveli, romelic<br />

okeanisgaRma swavlobda an Sin, samoqalaqo sazogadoebis<br />

seqtorSi muSaobda, axla im reformistuli<br />

gundis wevri gaxda, romelsac saTaveSi<br />

prezidenti saakaSvili, premier-ministri zurab<br />

Jvania da parlamentis Tavmjdomare nino burjanaZe<br />

edgnen. saqarTvelosken wamovida amerikuli<br />

fuli da mrCevel-megobrebic daiZrnen _ qveynis<br />

axal relsebze gadayvanis am mcdelobis xelSesawyobad.<br />

saqarTvelo aSS-is daxmarebisa da<br />

ekonomikuri mxardaWeris programebis umTavres<br />

samizned iqca. saakaSvilis galaSqrebam korufciis<br />

winaaRmdeg didad Seuwyo xeli Sin misi<br />

popularobis zrdas, xolo misma xistma ekonomikurma<br />

reformebma saqarTvelo ucxouri kapitalisTvis<br />

erT-erT mimzidvel da evropasa da evraziaSi<br />

swrafad mzard qveynad aqcia.<br />

im dros, roca erayTan omis Semdeg amerikis<br />

imiji sayovelTaod Seirya, swored saqarTvelo<br />

iyo msoflioSi yvelaze ufro proamerikuli<br />

qveyana; TbilisSi esmodaT, rom amerikis si-<br />

Zliere da mxardaWera gadamwyveti iqneboda<br />

ruseTis sapirwonedac da nato-Si gasawevrianebladac.<br />

vaSingtonSi saakaSvils rok-varskvlaviviT<br />

egebebodnen da mas politikuri RerZis orsave<br />

mxares hyavda gavleniani megobrebi _ jon<br />

makkeini iqneboda es, jorj sorosi Tu riCard<br />

holbruki. 2005 wlis ianvarSi senatorebma hilari<br />

klintonma da jon makkeinma erToblivad<br />

waradgines igi nobelis mSvidobis premiis nominantad.<br />

aseve, 2006 wlis gazafxulze, roca<br />

prezidenti buSi Tbiliss estumra, mas iq ise<br />

Sexvdnen, rogorc gmirs _ mis pativsacemad asi<br />

aTasze metma qarTvelma moiyara Tavi Tavisuflebis<br />

moedanze, xolo aeroportisken mimaval<br />

gzatkecils misi saxeli uwodes.<br />

saqarTvelo arasdros iwvevda msgavs aRfr-<br />

Tovanebas evropaSi da arc aseTi mWidro urTierTobebi<br />

daumyarebia masTan. marTalia, iseT<br />

qveynebs, rogorebicaa germania da safrangeTi,<br />

saqarTvelosTan kulturuli kavSirebi hqondaT,<br />

magram saqarTvelosa da misi miswrafebebis mimarT<br />

mainc garkveul sifrTxiles iCendnen. imas,<br />

rasac dRes dasavlur civilizaciad ganvixilavT,<br />

SesaZloa fesvebi odesRac marTlac Savi<br />

zRvis irgvliv arsebul uZveles qristianul<br />

civilizaciebSi edga, magram sabWoTa kavSiris<br />

SemadgenlobaSi STanTqmuli es qveynebi me-20<br />

saukuneSi dasavluri cnobierebidanac amoiSala<br />

da politikur rukaze maTi dabrunebis Semdegac<br />

ki Zalze bevri evropeli eWvobda _ Savi<br />

zRvis aRmosavleT sanapiroze, TurqeTis mosazRvre<br />

saqarTvelo marTlac evropis nawili<br />

iyo Tu ara. mokled, nato-s gafarToebasTan<br />

dakavSirebuli safrTxeebis SiSi mTel dasavleT<br />

evropaSi igrZnoboda da axla amierkavkasiis<br />

mimarTulebiT eqspansia bevrisaTvis uaRresad<br />

sarisko wamowyebadac Canda. saqmes verc saakaSvilis<br />

buSTan siaxlove da verc misi evropisadmi<br />

skeptikuri ganwyoba waadgeboda. evropeli<br />

maRalCinosnebi SeniSnavdnen kidec _ saakaSvili<br />

amerikis imedad myofi erTi ficxi vinmea<br />

da raRac Sars gadagvkidebso...<br />

qarTul politikasTan Cemi uSualo Sexebac<br />

evropasTan urTierTobebis gabmis Tbilisidan<br />

momdinare survilis Sedegi iyo; amerikeli ki<br />

gaxlavarT, magram yvelas TvalSi proevropelad<br />

miviCneodi da evrokavSirisa da nato-s gafar-<br />

ToebaSi Setanili Cemi wvlilic, etyoba, raRacas<br />

niSnavda. Tavidan aw gardacvlili zurab<br />

Jvania damikavSirda da mTxova, erTgavri araformaluri<br />

mrCevlis roli mekisra. imxanad mas<br />

saqarTvelos premier-ministris Tanamdeboba ekava<br />

da saakaSvilis alikvalad miiCneoda. saqarTvelo-<br />

Si icodnen, rom saakaSvili amerikisTvis miRebuli<br />

kaci iyo, magram evropelebTan mTlad<br />

Sexmatkbilebuli ver Canda. arada, saqarTvelos<br />

amerikis daxmareba Tumca ki sWirdeboda, misi<br />

WeSmariti mizani mainc evropasTan daaxloeba<br />

gaxldaT. saamisod ki gansxvavebuli strategia<br />

da midgomebi iyo saWiro.<br />

Jvania gansxvavebuli yaidis politikur<br />

figurad gamoiyureboda: gacilebiT<br />

ukeT momzadebuli Canda<br />

rogorc evropel liderebTan, aseve<br />

moskovTan urTierTobisTvis. mas<br />

surda, evropisTvis saqarTvelos<br />

saxed qceuliyo da Tbilissac<br />

dasavlur kavSirebSi meti wonasworoba<br />

daecva.<br />

2004 wlis bolos erTi kvira gavatare<br />

masTan erTad borjomis maxloblad, sakurorto<br />

kompleqsSi, romelic jer kidev caristuli<br />

ruseTis dros aeSenebinaT. erT dros stalinis<br />

rezidenciaSi gamarTul sadilze misuls miTxres,<br />

rom Cveni samuSao Sexvedra sadRac SuaRamisas<br />

daiwyeboda da sam-oTx saaTs gastanda. patara<br />

gundma moviyareT Tavi da imaze vmsjelobdiT,<br />

ukeTesad rogor mogvexerxebina saqarTvelos<br />

evropasTan daaxloeba. yovel ociod wuTSi<br />

oTaxSi saakaSvilic Semoixedavda da Tavis ideebs<br />

`Camoyrida~ xolme. uSualo moswre viyavi, rogor<br />

TanamSromlobda es ori lideri da rogor<br />

avsebda erTmaneTs. meore diliT araviTari iluzia<br />

ar gvqonia imis Sesaxeb, rom Cvens wamowyebas<br />

ioli bolo eqneboda, oRond garkveuli<br />

gegma TandaTanobiT mainc ikveTeboda. 2005<br />

wlis TebervalSi Jvanias moulodnelma da saidumloebiT<br />

moculma gardacvalebam es mcdelobebi<br />

gvarianad daamuxruWa. xSirad mifiqria,<br />

xom ar ganviTardeboda istoria sxvagvarad,<br />

Jvania rom cocxali darCeniliyo da sakuTari<br />

gegmebis ganxorcieleba dascloda-meTqi. imis<br />

miuxedavad, mis sikvdilSi moskovis xeli eria<br />

Tu ara, saqarTvelom Tavisi mmarTveli birTvis<br />

is warmomadgeneli dakarga, visac yvelaze ukeT<br />

SeeZlo evropasTan da ruseTTan saubarica da<br />

xSir SemTxvevaSi saakaSvilis Seupovrobis gawonasworebac.<br />

saqarTvelos aqilevsis qusli mainc gayinuli<br />

konfliqtebi gaxldaT afxazeTsa da samxreT<br />

oseTSi. Tavis mxriv, am konfliqtebsac sakuTari<br />

istoria da dinamika axasiaTebda da separatistul<br />

regionebTan saqarTvelos, faqtobrivad,<br />

iseTive rTuli urTierTobebi Camouyalibda,<br />

rogorc ruseTTan. dasavleTis politikur xedvaSi<br />

afxazeTisa da samxreT oseTis Temebi, xSir<br />

SemTxvevaSi erToblivad, siamis tyupebiviT ganuyoflad<br />

moiazreboda; magram es mxolod araerTgvarovani<br />

sinamdvilis damaxinjeba gaxldaT:<br />

afxazebi da osebi ori gansxvavebuli eTnikuri<br />

jgufia _ sakuTari istoriiTa da am regionSi<br />

migraciis TavTavisi gziT. sabWoTa periodSi<br />

orive garkveuli xarisxis avtonomiiT sargeblobda,<br />

Tumca am statusis namdvili arsi<br />

droTa ganmavlobaSi icvleboda kidec _ gansakuTrebiT,<br />

afxazeTis SemTxvevaSi. gorbaCoviseuli<br />

perestroikis Sedegad _ sabWouri centris<br />

dasustebisa da saboloo kraxis Semdeg _<br />

orive avtonomiaSi erTnairi dilemis winaSe<br />

dadgnen: ssrk-is arsebobis bolo wlebSi rogorc<br />

soxumis, aseve cxinvalis adgilobriv elitebs<br />

TavianTi gavlenisa da privilegiebis dakargvis<br />

SiSi gauCndaT damoukidebel saqarTveloSi _<br />

miT umetes, roca erovnuli moZraobis aRzevebisa<br />

da masSi garkveuli qsenofobiuri elementebis<br />

momswrenic gaxdnen.<br />

Tavis mxriv, saqarTvelos liderebic imdenad<br />

iyvnen CaZirulni am axali erovnuli Tavisuflebis<br />

xiblSi, arc surdaT da arc SeeZloT<br />

farTo avtonomiis msgavsi SeeTavazebinaT maT-<br />

Tvis, rac amgvar SiSebs gaaqarwylebda. qarTvelebs,<br />

Tavis mxriv, aSinebdaT am umciresobaTa yofna an<br />

savaraudo gadaqceva mexuTe kolonad, rasac<br />

moskovi jer kidev myife damoukideblobis CanasaxSive<br />

mosaspobad gamoiyenebda. yovelive aman<br />

me-20 saukunis 90-iani wlebis damdegs orive<br />

xsenebul mxareSi omi gardauvali gaxada. imxanad<br />

saqarTvelos saTaveSi edga zviad gamsaxurdia _<br />

dasavleTisaTvis upiratesad cnobili rogorc<br />

mecnieri da disidenti; magram imavdroulad, is<br />

gulmxurvale nacionalistic gaxldaT, romelic<br />

xelisuflebis saTaveSi Sovinisturi ganwyobilebebisa<br />

da imgvari mowodebebis talRaze movida,<br />

rogoric iyo `saqarTvelo _ qarTvelebisTvis!~.<br />

msgavsi xedvis bneli mxare angariSis gasworebas<br />

gulisxmobda im afxaz da os liderebTan, romlebic<br />

kremlis `dayavi da ibatones~ politikiT<br />

iTbobdnen xels. roca gamsaxurdiam am uflebaTa<br />

da avtonomiaTa Sekveca moisurva, denTis kasris<br />

patruqsac swored maSin waukida cecxli.<br />

pirveli naperwkali, ramac Zaladobis ali aabriala,<br />

1990 wlis oseTis adgilobrivi administraciis<br />

gadawyvetileba gaxldaT, romelmac Tavi<br />

damoukidebel respublikad gamoacxada sabWoTa<br />

kavSiris SemadgenlobaSi da moindoma qeds gada-<br />

Rma mdebare CrdiloeT oseTs SeerTeboda. imxanad<br />

samxreT oseTis mosaxleobis daaxloebiT 2/3-s<br />

osebi da 1/3-s qarTvelebi Seadgendnen. pasuxad<br />

gamsaxurdiam samxreT oseTis osuri mosaxleoba<br />

kremlis agentebad da saqarTvelos daSlis rusuli<br />

gegmis aRmsruleblebad gamoacxada. Tbilisma<br />

samxreT oseTis avtonomiuri statusi gaauqma da<br />

iq jari gagzavna. Tumca cudad gawvrTnili qarTuli<br />

nawilebi gaafTrebul winaaRmdegobas waawydnen<br />

samxreT oseTis SeiaraRebuli formirebebis mxridan,<br />

romelTac ruseTis armiis warmomadgenlebi<br />

da CrdiloeT oseTidan gadmosuli moxaliseebi<br />

exmarebodnen. 1992 wlis ivlisis SeTanxmebam cecxlis<br />

Sewyvetis Taobaze molaparakebebs daudo<br />

saTave. am omma ramdenime aTasi adamianis sicocxle<br />

Seiwira da daaxloebiT 10 000 ltolvili gaaCina,<br />

romelTagan nawili ruseTSi gadavida, nawili ki<br />

saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi gansaxlda.<br />

omi afxazeTSi ufro mogvianebiT daiwyo da<br />

saqarTvelosTvis gacilebiT ufro mZime SedegebiT<br />

dasrulda: afxazeTSi sakuTriv afxazebi<br />

umciresobas Seadgendnen da mTeli mosaxleobis<br />

20 procents ar aRematebodnen, maSin, roca<br />

eTnikur qarTvelTa raodenoba TiTqmis 50 procents<br />

utoldeboda. Tumca, movlenaTa ganvi-<br />

Tarebis dinamika aqac msgavsi aRmoCnda: afxaze-<br />

Tis politikuri da ideologiuri liderebisTvis<br />

sabWoTa kavSiridan saqarTvelos gamoyofa<br />

soxumSi maTi gavlenis dakargvis tolfas safrTxed<br />

aRiqmeboda, xolo xelisuflebis saTaveSi<br />

gamsaxurdias mosvlam kidev ufro gauRviva<br />

maT mdgomareobis dakargvisa da mosalodneli<br />

Seviwroebis SiSi. rodesac misi mmarTvelobis<br />

sul ufro da ufro avtokratuli da<br />

gauazrebeli gezis gamo gamsaxurdias ukve Tavad<br />

saqarTveloSi Seeqmna problemebi, afxazebma<br />

viTarebiT sargebloba moindomes da maTac<br />

damoukideblobaze daiwyes laparaki.<br />

1992 wlis ianvarSi samxedro sabWom gamsaxurdia<br />

daamxo, qveynidan gandevna da mis nacvlad<br />

eduard SevardnaZe moiwvia, romelsac qveyanaSi<br />

axali xelisufleba unda Camoeyalibebina. Tavad<br />

SevardnaZes saxelmwifo sabWos Tavmjdomaris<br />

Tanamdeboba ekava, mogvianebiT ki, 1995 wels,<br />

prezidentad airCies. marTalia, igi saqarTvelo-<br />

Si dapirispirebul ZalTa gamTlianebas da aseve<br />

afxazebsa da osebTan molaparakebas cdilobda,<br />

magram viTarebas srulad mainc ver akontrolebda.<br />

1992 wlis zafxulSi saqarTvelos<br />

Tavdacvis ministrma TviTneburad miitana ieriSi<br />

afxazeTze _ saqarTvelos armiisa da gasamxedroebuli<br />

SenaerTebis nawilebi am separatistul<br />

mxareSi Sevidnen da Tavidan dedaqalaq soxumis<br />

dakavebac moaxerxes, magram poziciebis Senar-<br />

Cuneba ki ver SeZles. afxazebis dasaxmareblad<br />

xeli gamoiRes rogorc rusma samxedro meTaurebma,<br />

aseve CrdiloeT kavkasiis zogierTi respublikis<br />

xelmZRvanelobamac.<br />

1993 wlis miwuruls afxazebma ruseTis samxedro<br />

Zalebisa da CrdiloeT kavkasieli moxaliseebis<br />

daxmarebiT cudad momzadebul qarTul SenaerTebs<br />

ukan daxeva aiZules.<br />

saqarTvelosTvis saboloo marcxi<br />

gamodga is nabiji, roca omis dasrulebis<br />

mosurne SevardnaZem, cecxlis<br />

Sewyvetis sanacvlod, soxumidan<br />

qarTuli jarisa da mZime<br />

artileriis gamoyvanaze ganacxada<br />

Tanxmoba.<br />

afxazebma dauyovnebliv daarRvies SeTanxmeba,<br />

qarTvelTa darCenili poziciebi daikaves,<br />

qarTul nawilebs mdinare engurs iqiT daaxevines<br />

da afxazeTisa da danarCeni saqarTvelos<br />

gamyof am poziciaze rCebodnen kidec 2008<br />

wlis agvistomde. am samxedro marcxs afxazeTidan<br />

230 000 eTnikuri qarTvelis gamodevnac<br />

daemata da es yovelive Zalian hgavda yofil<br />

iugoslaviaSi ganxorcielebul eTnikur wmendas,<br />

sadac Sina omi imave 1991 wels daiwyo.<br />

afxazTa amgvari qmedebebi gamoricxuli iyo<br />

ruseTis SeiaraRebuli Zalebis daxmarebis gareSe.<br />

ruseTis Careva aSkara gaxda, rodesac amosacnobi<br />

niSnebis armqone aviagamanadgurebeli Camoagdes<br />

da misi mfrinavi ruseTis sahaero Zalebis oficeri<br />

aRmoCnda. arc qarTvelebis gamodevna yofila<br />

angariSsworebis spontanuri gamovlineba _ es<br />

xelisuflebis mizanmimaruli kampania da strategiac<br />

ki gaxldaT, rasac Tavidan bolomde Tu ar<br />

warmarTavda, didad uwyobda xels ruseTi. omis<br />

miwuruls Seiqmna e.w. usafrTxoebis zona afxaze-<br />

Tis istoriulad qarTvelebiT dasaxlebul=, magram<br />

imxanad gaukacrielebul aRmosavleT sazRvarTan.<br />

is moicavda 12 kilometrian zonas danarCen<br />

saqarTvelosTan sazRvris orsave mxares da kidev<br />

12 km-s _ sadac msxvilkalibriani SeiaraRebis<br />

gamoyeneba iyo akrZaluli.<br />

omma ukiduresad Rrma Wriloba datova eris<br />

SegnebaSi. am sastik SexlaSi, rac zogjer Ti-<br />

Toeuli saxlisTvis brZolis saxes iRebda, orive<br />

mxarem sruli daundobloba gamoavlina; arc<br />

qarTvelebi iyvnen wmindanebi _ arc maT SeukavebiaT<br />

Tavi Zaladobisgan, soxumi `gawmindes~<br />

da afxazTa erovnuli siwmindeebic xelyves.<br />

ukan daxevisasac ki, isini iavarqmnili miwis<br />

saSinel taqtikas mimarTavdnen...<br />

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)<br />

9


internet-media<br />

Cven dagpirdiT, rom uaxloes droSi gamovaqveynebdiT<br />

saitze `konkretno.ru~ lela<br />

kakulias winaswarmetyvelebebs imis Taobaze,<br />

Tu vin gaxdeba ruseTis prezidenti, ra<br />

bedi elis CrdiloeT kavkasias, vin Caanacvlebs<br />

sankt-peterburgis gubernators da im<br />

teraqtis Sesaxebac ki, romelsac qarTveli<br />

vanga xedavs soWSi.<br />

lela kakulias winaswarmetyvelebebs seriozulad<br />

ugdeben yurs sxvadasxva qveynebis<br />

politikosebi, saeklesio ierarqebi, msxvili<br />

biznesmenebi. imis gasagebad, Tu rogor aewyobaT<br />

momavalSi cxovreba, masTan okeanis<br />

gaRmidanac Cadian. amitom Cven ubralod ar<br />

SegveZlo ar davinteresebuliyaviT, ras ambobs<br />

kosmosi ruseTis momavalze.<br />

maS ase, sityva eZleva lela kakulias.<br />

Cawerilia 2011 wlis 16 aprils.<br />

ruseTis prezidentis Sesaxeb<br />

`me arc putins vxedav da arc medvedevs<br />

ruseTis momaval prezidentad. saxelmwifos<br />

meTauri gaxdeba kargad ganaTlebuli, ucxo<br />

enebis mcodne, sakmaod axalgazrda adamiani.<br />

is ar iqneba samxedro sferodan. aqvs ori<br />

umaRlesi ganaTleba _ ekonomistisa da<br />

iuristisa. ruseTis momavali prezidenti xist<br />

pozicias daikavebs muslimebis mimarT. yvelanairad<br />

mxars dauWers nacionalisturi<br />

Sexedulebebis mqoneT. damaxasiaTebeli niSani<br />

_ mas Tavze naiarevi, an raRac niSani aqvs,<br />

oRond ara Tandayolili.<br />

putins ar Rebulobs mosaxleobis umravlesoba.<br />

im SemTxvevaSic ki, Tu is kvlav<br />

mova xelisuflebaSi, es iqneba xanmokle<br />

amasTan, evroparlamentma kremls Sekrebis<br />

Tavisuflebis uflebis dacvac mosTxoves,<br />

xolo xodorkovskis process politikurad<br />

motivirebuli uwodes da mouwodes medvedevs,<br />

prezidentTan arsebulma adamianis uflebaTa<br />

sabWom ganixilos sasamarTlos gadawyvetilebebi.<br />

da es yvelaferi im fonze, rac evroparlamentma<br />

rezoluciis miRebamde oriode TviT<br />

adre ruseTis winaaRmdeg sanqciebis daweseba<br />

moiTxova. rogorc evroparlamentarma<br />

kristina ojulandim ganacxada, adamianis<br />

uflebebis darRveva da samoqalaqo sazogadoebaze<br />

zewola ruseTSi yoveldRiurobad<br />

iqca. qveyanaSi gamefebuli korufciisa da<br />

usamarTlobis gamo mxolod gasul wels<br />

ruseTis 300 000 moqalaqe iZulebuli gaxda,<br />

daetovebina qveynis teritoria.<br />

`mivmarTav sabWos, gamoiyenos sanqciebi<br />

rusi politikosebis winaaRmdeg. organizacia<br />

valdebulia miiRos msgavsi rezolucia.<br />

ruseTTan normaluri urTierToba manam ver<br />

gveqneba, vidre iq aseTi mdgomareobaa~ _<br />

ganacxada qalbatonma ojulandim.<br />

evroparlamentis warmomadgenlis uotson<br />

grehemis gancxadebiT, rusi Cinovnikebis winaaRmdeg<br />

miRebuli sanqciebi mkacri unda iyos.<br />

`maT unda davuyadaRoT angariSebi evropul<br />

bankebSi, ar davuSvaT, rom maTma Svilebma<br />

ganaTleba Cvens skolebsa da universiteteb-<br />

Si miiRon, ukanonod mopovebuli fuli Cvens<br />

kurortebze daxarjon. ase veqceviT yvela<br />

qveynis lidersa da Cinovniks da ruseTi<br />

internet-media internet-media<br />

kiril kiril meteliovi<br />

meteliovi<br />

meteliovi<br />

soWSi olimpiada<br />

ar Catardeba!<br />

mmarTveloba. mizezi: putinis qmedebebi angrevs<br />

ruseTs. man dakarga avtoriteti msoflioSi.<br />

xalxi arc medvedevs uWers mxars da<br />

mas putinis marionetad miiCnevs.<br />

kavkasiis Sesaxeb<br />

ruseTi daTmobs CrdiloeT kavkasias. Tumca<br />

es ver gaaerTianebs Crdilokavkasiur<br />

respublikebs, ufro piriqiT. me vxedav, rom<br />

maT Soris konfliqtebi Rvivdeba, romelTa<br />

gamoc adamianebis erTi nawili iZulebuli<br />

gaxdeba, aziaSi gadasaxldes.<br />

daRestani saqarTvelosTan gaerTianebisken<br />

iltvis, magram mas araferi gamouva.<br />

CrdiloeT oseTi ruseTis SemadgenlobaSi<br />

darCeba.<br />

saqarTvelo ruseTisTvis samxreTiT Ziri-<br />

Tadi mokavSirea. TbilisSi mdebareobs natos<br />

jarebis kavkasiuri centri, sul axlos ki<br />

raketebia ganTavsebuli. Tumca isini ruseTisken<br />

ar aris mimarTuli. raketebi saqarTveloSi<br />

iranisa da sxva muslimuri qveynebis mxridan<br />

safrTxis Tavidan asacilebladaa ganTavsebuli.<br />

SesaZlebelia omi islamur aRmosavleTsa<br />

da ruseTs, aseve mTel rig evropul saxelmwifoebs<br />

Soris. agresori iqneba muslimuri<br />

samyaro, romelic Tanamedrove rusuli iaraRiTaa<br />

RWurvili. konfliqtSi CaerTveba<br />

amerika, romelic saqarTveloSi ganTavsebul<br />

raketebs gamoiyenebs. amasTan, saraketo dartymebi<br />

iqneba masirebuli.<br />

ruseTis Sesaxeb<br />

ruseTi aRar daupirispirdeba saqarTvelos<br />

Riad, romelic aRdgeba Tavis istoriul<br />

sazRvrebSi. afxazeTi da `samxreT ose-<br />

Ti~ kvlav dabrundebian saqarTvelos SemadgenlobaSi.<br />

ruseTi ver moaxerxebs soWis ganviTareba-<br />

Si seriozuli warmatebebis miRwevas, da<br />

interesi gadainacvlebs yirimSi. ukrainasTan<br />

konfliqtis Sedegad, momavalSi ruseTi<br />

daibrunebs yirimis naxevarkunZuls. xolo<br />

CrdiloeT kavkasiaSi investiciebis Semcirebis<br />

xarjze, ruseTi miiRebs SesaZleblobas,<br />

ekonomikurad ganaviTaros Tavisi Crdiloe-<br />

Ti teritoriebi.<br />

ruseTis saxelmwifo ufrodaufro daemsgvaseba<br />

patara sabWoTa kavSirs. mis SemadgenlobaSi<br />

Semavali respublikebi avtonomiur<br />

uflebebs dakargaven. xelisufleba Tavs fed-<br />

eralur centrSi moiyris. TaTreTi da baSkireTi<br />

ruseTSi darCebian. miuxedavad Crdilokavkasieli<br />

mezoblebisken ltolvisa, ruseTidan ver gava<br />

verc adiRea. belorusi sabolood miuerTdeba<br />

ruseTs erT-erTi respublikis statusiT.<br />

ai ukraina ki Zveleburad ibrZolebs saxelmwifoebrivi<br />

damoukideblobisTvis da arafers<br />

dauTmobs did slav mezobels.<br />

regionebi gamsxvildeba. vxedav, rom Sedegad<br />

ruseTSi aTi teritoriuli warmonaqmni<br />

Camoyalibdeba _ ekonomikurad Zlieri. aRdgeba<br />

dacarielebuli soflebi. vxedav, iq cxovreba<br />

duRs. saxelmwifo SezRudavs ruseTis<br />

moqalaqeobis micemas, gansakuTrebiT islamuri<br />

qveynebis warmomadgenlebisTvis. axlomdebare<br />

saxelmwifoebidan ltolvilebi iZulebulebi<br />

gaxdebian, samSobloSi dabrundnen.<br />

Tumca es ar exebaT eTnikur slavebs, romlebic<br />

iZulebulebi gaxdnen Camosaxlebuliyvnen<br />

ruseTSi axlo sazRvargareTidan. Tumca samuSao-saemigracio<br />

vizebis gacema ar Sewydeba,<br />

ucxoelebi imuSaveben ruseTSi. isini<br />

ZiriTadad evropidan Camovlen, sadac SidawinaaRmdegobebi<br />

ikrebs Zalas da evrokavSiri<br />

daiwyebs rRvevas. evropaSi aRdgeba erovnuli<br />

valutebi.<br />

sankt-peterburgSi Seicvleba gubernatori.<br />

qals mamakaci Caanacvlebs, romelic TiTqos<br />

koWlobs. saxelmwifo saTaTbiroSi didi<br />

cvlilebebi iqneba. ganmtkicdeba marTlmadidebluri<br />

eklesiis mniSvneloba, sxva religiuri<br />

konfesiebis centrebi ruseTis regionebSi<br />

gadainacvlebs.<br />

Seicvleba demografia. vxedav, rom muslimebSi<br />

Sobadoba ecema. isini sul ufro<br />

iTqvifebian rusebSi. daaxloebiT 2030 wels<br />

ruseTis TavSi aRmoCndeba qarTuli fesvebis<br />

mqone adamiani.<br />

soWis Sesaxeb<br />

olimpiadas safrTxe emuqreba da Sesa-<br />

Zloa arc Catardes. mzadebis periodSi<br />

daiRupeba erT-erTi rusi maRalCinosani. mas<br />

moskovSi esvrian.<br />

soWSi teraqti mzaddeba. Semsruleblebi<br />

ori `omonelia~, romlebsac asafeTqebeli mowyobiloba<br />

sxeulze aqvT mimagrebuli. Savgvremanebi<br />

arian, magram ara kavkasielebi. Sublze<br />

Camoyrili Tmebi aqvT. erTi _ dabali<br />

tanisaa, msxvili kompleqciis, rweva-rweviT<br />

dadis. am oridan erTs oqros kbili aqvs.<br />

isini ukve Canergilebi arian `omonSi~.<br />

radikaluri islamis aRmsareblebi arian.<br />

teraqtebis organizeba xdeba afxazeTis<br />

teritoriaze, sadRac mTebSi, patara partizanul<br />

bazaSi.<br />

epilogis nacvlad<br />

aq aRwerili mravali movlenis asrulebamde<br />

sul cota dro darCa. amboben,<br />

rom lela kakulias winaswarmetyvelebebi<br />

yovelTvis sruldeba...<br />

rac rac ukve ukve moxda<br />

moxda<br />

(dasawyisi gv.6-7) gamonaklisi ratom unda iyos?~ _ svams<br />

kiTxvas uotson grehemi.<br />

evroparlamentSi amboben, rom ruseTi mniSvnelovani<br />

partnioria, magram ar SeiZleba<br />

mas `mokluli Jurnalistebi da adamianis<br />

uflebaTa damcvelebi, politikurad anga-<br />

Jirebuli sasamarTloebi da korumpirebuli<br />

mosamarTleebi epatios~.<br />

da ai, rezolucia ukve miRebulia. rogorc<br />

Cans, ukve axlosaa dro, roca evropa mTeli<br />

ivniss ucnobebma cecxlsasroli iaraRiT mokles<br />

moskovSi.<br />

aseTia mokle biografia kacisa, romelmac<br />

CeCneTSi samarcxvinod `gamoiCina~ Tavi da<br />

sakuTari qmedebiT aiZula iqaurebi, mwared<br />

eZiaT Suri. amaze xmamaRla saubroben rogorc<br />

saxelmwifo saTaTbiroSi _ magaliTad, deputati<br />

CeCneTidan delimxanovi _ ise sa-<br />

ZaliT aamoqmedebs berketebs da ruseTi<br />

seriozul dartymasa miiRebs umZimesi sanqciebis<br />

saxiT.<br />

2002 weli, 25 oqtomberi,<br />

dilis 5 saaTi.<br />

ruseTs didi panika moicavs. CeCnebi<br />

yvelafers cxvirSi amoadenen moskovs.<br />

partizanebi saTiTaod uswordebian im<br />

`generlebs~, romlebic maTi Svilebisa da<br />

xalxis daxocvaSi iRebdnen monawileobas!!!<br />

lela kakulia<br />

iuri dmitris Ze budanovi _ yofili<br />

rusi polkovniki. 1998-2000 wlebSi xelmZRvanelobda<br />

160-e gvardiul satanko polks,<br />

romelic CeCneTis meore omSi monawileobda.<br />

2003 wels Crdilokavkasiurma saolqo sasamarTlom<br />

damnaSaved scno 18 wlis CeCeni<br />

gogonas, elza kungaevas motacebasa da mkvlelobaSi.<br />

miesaja Tavisuflebis aRkveTa 10<br />

wliT. 2009 wels ianvarSi sapatimrodan<br />

vadaze adre gaaTavisufles. 2011 wlis 10<br />

zogadoebaSi. rusi blogerebi incidentis<br />

Sefasebisas pirdapir weren, rom budanovi<br />

sisxliani SurisZiebis pirveli msxverplia da<br />

mas male sxvebsac miayoleben.<br />

10


aian vaiTmori:<br />

internet-media<br />

rusebi afxazeTSi mi<strong>web</strong>s itaceben?<br />

rodesac 2008 wlis agvistoSi ruseTma<br />

afxazeTis damoukidebloba aRiara, mis magaliTs<br />

oriode qveyanam mibaZa. magram soxumi<br />

mainc zeimobda da ruseTis mimarT madlierebis<br />

grZnobiT iyo gamsWvaluli.<br />

dRes ki bevri afxazi dafiqrda sakiTxze:<br />

xom ar aRmoCnda moskovis mxardaWeris safasuri<br />

zedmetad maRali?<br />

moskovSi sazRvrebis damdgeni rusul-afxazuri<br />

erToblivi komisia Seikriba. afxaze-<br />

Tis mcxovrebni sul ufro SfoTaven gavrcelebuli<br />

cnobebis gamo, romelTa Tanaxmadac,<br />

ruseTi afxazuri teritoriis 160 kvadratuli<br />

kilometris aneqsirebas cdilobs.<br />

opoziciuri afxazuri gamocema `novi den~<br />

iuwyeboda, rom ruseTma afxazeTis de-faqto<br />

xelisuflebas winadadebiT mimarTa da<br />

mas gagris regionSi teritoriis mozrdili<br />

zolis daTmoba sTxova.<br />

es teritoria, romelzec saubari midis,<br />

mdinare fsous mTian sivrces moicavs da<br />

swored igi qmnis afxazeTsa da ruseTs<br />

Soris bunebriv sazRvars. aRsaniSnavia isic,<br />

rom es teritoria rusuli saTxilamuro<br />

kurortis `iasnaia paliana~ siaxlovesaa,<br />

romelic 2014 wlis zamTris olimpiur TamaSeb-<br />

Si sakvanZo rols asrulebs.<br />

radio `kavkasiis eqos~ eTerSi gamosvlisas<br />

(es sadguri afxazeTsa da saqarTvelos<br />

kidev erT separatistul regionSi _ samxreT<br />

oseTSi mauwyeblobs) cnobilma soxumelma<br />

Jurnalistma inal xaSigma ganacxada, rom<br />

rogorc Cans, moskovis winadadeba pirveli<br />

nabijia, romelzec igi sabolood uars ityvis<br />

miwis ufro patara monakveTis, mdinare fsouze<br />

mdebare soflis, aibRas daTmobis sanacvlod.<br />

Tumca, xaSigisave TqmiT, nebismieri<br />

teritoriuli daTmoba, raoden mcirec ar<br />

unda iyos igi, mainc gadaawydeba afxazeTis<br />

mosaxleobis umravlesobisa da politikuri<br />

elitis udrek winaaRmdegobas.<br />

`sazogadoebrivi azri ewinaaRmdegeba aramx-<br />

1 aprils, gvian saRamos, saerTaSoriso<br />

sasamarTlom uaryo saqarTvelos mTavrobis<br />

mier ruseTis winaaRmdeg Setanili sarCeli,<br />

romelSic isini iTxovdnen separatistul<br />

anklavebSi _ afxazeTsa da samxreT oseTSi<br />

_ qarTvelTa eTnikuri wmendis gamoZiebas.<br />

gadawyvetileba samwuxarocaa da, Tu gaviTvaliswinebT<br />

saqarTvelos mTavrobis mxardamWeri<br />

im mtkicebulebebis uzarmazar wonas,<br />

romelic am bolo ori aTwleulis ganmavlobaSi<br />

dagrovda, absurdulic, magram gadawyvetilebiT<br />

aseve uaryofil iqna rusebis<br />

mTavari ganacxadi, romlis Tanaxmadac maT<br />

qveyanasa da saqarTvelos Soris ar arsebobs<br />

araviTari `dava~. sasamarTlom orive mxares<br />

mosTxoa Semdgomi molaparakebebis gamarTva<br />

manamde, sanam saqarTvelos respublikis saCivari<br />

detalurad iqneba ganxiluli.<br />

ruseTis federacia, albaT, gadawyvetilebas<br />

gamarjvebad gaasaRebs, miT ufro rom<br />

swored axla warmarTavs kampanias, romlis<br />

mizani saqarTvelos suverenuli teritoriis<br />

20 procentis mitacebaa. kremlis sulwrafi<br />

zeimi iqiT iyos, radgan ganaCenma ver SesZina<br />

simtkice afxazeTisa da samxreT oseTis<br />

damoukideblobas da am provinciebSi ver<br />

Seasusta rusebis mxardaWeriT Catarebuli<br />

eTnikuri wmendis mniSvneloba.<br />

mxolod afxazeTSi krizisebis saerTaSoriso<br />

jgufis gaTvliT, konfliqtis dasawyisidan<br />

_ 1992 wlidan _ sakuTari saxlebidan<br />

gamoZevebul qarTvelTa raodenoba 200 aTasidan<br />

250 aTasamde aRwevs.<br />

evropis usafrTxoebisa da TanamSromlobis<br />

organizaciis oficialuri poziciis Tanaxmad,<br />

romlebic damtkicebulia misi budapeStis,<br />

lisabonisa da stambolis samitebze 1994, 1996<br />

da 1997 wlebSi, ruseTis momxre separatistebis<br />

mier aseTi masobrivi gamosaxleba `saomar<br />

danaSaulad~ unda iyos aRiarebuli. gaer-<br />

Tianebuli erebis organizaciis generaluri<br />

asambleis maisis gadawyvetilebis aSkara dar-<br />

RveviT, araferi gakeTebula okupirebul teritoriebze<br />

gamoZevebulTa sakuTrebis dasacavad.<br />

bevri maTganis saxli daangries, raTa<br />

adgili daeTmoT moskovis mier dafinansebuli<br />

sacxovrebeli kompleqsebis mSeneblobisTvis.<br />

viTareba samxreT oseTSi iseTive mZimea _<br />

1990-iani wlebis dasawyisidan dRemde iZulebiT<br />

123 aTas adamians daatovebines sakuTari saxli.<br />

rac Seexeba afxazeTs, saerTaSoriso sazogadoebis<br />

pozicia srulad araorazrovnad eTanxmeba<br />

saqraTvelos mTavrobis gancxadebebs<br />

eTnikuri wmendis Sesaxeb. 2009 wels evropis<br />

olod 160 kvadratuli kilometris, aramed<br />

Tundac 10 kvadratuli metris daTmobas. es<br />

principis sakiTxia. es afxazuri miwaa da<br />

Cven ar vapirebT Tundac erTi metris an<br />

kvadratuli milis daTmobas. me viyavi soxumis<br />

centrSi da vnaxe, rom xalxi ukve<br />

agrovebs xelmowerebs amis winaaRmdeg. afxazuri<br />

sazogadoeba ukiduresadaa SeSfoTebuli<br />

am faqtiT~. _ ganacxada xaSigma.<br />

`radio Tavisuflebis~ rusuli samsaxurisTvis<br />

micemul interviuSi ivliane xaindravam,<br />

ganviTarebisa da TanamSromlobis<br />

Tbilisuri centris samxreT kavkasiis programebis<br />

direqtorma ganacxada, rom teritoriis<br />

mitacebis mcdelobam SeiZleba afxazeTSi<br />

antirusuli ganwyobebis intensivoba<br />

gamoiwvioso: `afxazuri sazogadoeba izrdeba<br />

da ar var darwmunebuli, rom es procesi,<br />

Tuki is gagrZeldeba, umtkivneulo iqneba.<br />

SesaZlebelia afxazeTis mcxovreblebma<br />

gaacnobieron, rom safrTxe CrdiloeTidan<br />

(rusuli safrTxe) ufro saxifaToa, vidre<br />

samxreTidan (saqarTvelodan). ra Tqma unda,<br />

es ucbad ar moxdeba, magram aqcentebi TandaTan<br />

Seicvleba~.<br />

ruseTis oficialur pirebs rusul-afxazur<br />

uTanxmoebaze sajaro komentari jer ar<br />

gaukeTebiaT.<br />

unda iTqvas, rom am bolo dros afxazeTSi<br />

ruseTis dominirebasTan dakavSirebiT<br />

gaCenili SiSi, faqtobrivad, axali ar<br />

aris. 2009 wlis ivnisSi me afxazeTSi viyavi<br />

da daCqarebuli rusifikaciis niSnebi yvelgan<br />

da yvelaferSi SevniSne.<br />

magaliTad: afxazeTis mosaxleobis 90<br />

procentze mets rusuli pasportebi aqvT,<br />

teritoriis oficialuri valuta rusuli<br />

rublia, rusuli ena dominanturia, yvelganaa<br />

rusuli droSebi, satelevizio eTerSi<br />

mTavari rusuli televiziebia da rusuli<br />

gazeTebic sayovelTaodaa gavrcelebuli.<br />

moskovi saporto qalaq oCamCireSi sazR-<br />

sabWos saparlamento asambleam dagmo `eTnikuri<br />

wmenda da adamianis uflebebis sxva saxis<br />

darRvevebi~ da kremli imisTvis gaakritika,<br />

rom man `ar SeaCera es praqtika~.<br />

rac Seexeba 2008 wlis agvistos konfliqtebs,<br />

mtkicebulebebi eTnikur wmendaze<br />

ar SeiZleba iyos ufro sruli. 17500 qarTvelidan,<br />

romlebic 1990-ian wlebis konfliqtebis<br />

Semdeg jer kidev samxreT oseTSi rCebodnen,<br />

dRes Sin mxolod 2 aTasia darCenili.<br />

maTi umravlesoba xelaxla daabinava<br />

Tavad saqarTvelom iseT kompleqsebSi, rogoricaa<br />

werovanis ltolvilTa banaki, sadac 7<br />

aTasze meti adamiani cxovrobs.<br />

saqarTvelos teritoriuli mTlianobisadmi<br />

britaneTis xelisuflebis damokidebuleba<br />

sruliad ucvlelia. sagareo saqmeTa mdivani<br />

uiliam heigi piradad Cavida qalaq gorSi,<br />

romelic 2008 wlis agvistoSi ramdenime<br />

dRe rusebis okupaciis qveS imyofeboda,<br />

raTa kidev erTxel ganecxadebina sagareo<br />

samsaxuris ucvleli politika, romelic afxazeTisa<br />

da samxreT oseTis calmxrivad deklarirebuli<br />

damoukideblobis araRiarebas<br />

gulisxmobs. ufro metic, nato-s pozicia<br />

sakiTxTan dakavSirebiT aSkarad ucvlelia<br />

da organizaciam axlaxans kidev gaavrcela<br />

gancxadeba, romliTac kidev ufro ganamtkica<br />

`saqarTvelos teritoriuli mTlianobisa<br />

da suverenitetis mxardaWera sayovelTaod<br />

aRiarebuli sazRvrebis farglebSi~.<br />

2008 wels saqarTveloSi xanmokle intervenciis<br />

Semdeg, frangi prezidenti nikola<br />

sarkozis SuamavlobiT SeTanxmda eqvspunqtiani<br />

sazavo SeTanxmeba. kremlma daarRvia TiToeu-<br />

internet-media<br />

vao bazas aSenebda, rusuli biznesi nTqavda<br />

soxumis sanapiro zolze ganTavsebul uZrav<br />

qonebas, rusulma saxelmwifo kompaniam `rosnefti~<br />

afxazeTis sazRvao navTobis sabadoebis<br />

kvlevisa da damuSavebis ufleba moipova;<br />

xolo saeWvo garigebam, romelmac afxazeTSi<br />

momsaxure rus jariskacebs uZravi<br />

qonebis SeZenis ufleba misca, opoziciis<br />

drtvinva gamoiwvia.<br />

`mas Semdeg, rac afxazeTis damoukidebloba<br />

aRiara, ruseTi gvnTqavs!~ _ miTxra<br />

maSin inal xaSigma. _ `ekonomikurad, politikurad,<br />

samxedro TvalsazrisiT Tu socialurad<br />

yoveldRiurad sul ufrodaufro<br />

damokidebulebi vxdebiT ruseTze~.<br />

amave dros bevri afxazi siamayiT ixsenebs<br />

warsuls da miambobs, Tu ramdenjer atexes<br />

sisxliani amboxi me-19 saukuneSi ruseTis<br />

imperiis winaaRmdeg maTma winaprebma. yvelaze<br />

masStaburi amboxebebi maT Soris 1866 da<br />

1877 wlebSi imiT dasrulda, rom ruseTma<br />

asobiT aTasi afxazi gadaasaxla ZiriTadad<br />

swored gagris im regionidan, romelic dRes<br />

ruseTis cxovel survils warmoadgens.<br />

deniel hamiltoni: saerTaSoriso sasamarTlom unda<br />

gamoiZios qarTvelTa eTnikuri wmendis faqtebi<br />

li am punqtTagani. magaliTad, ruseTis federacias<br />

ar gauwevia araviTari konkretuli<br />

Zalisxmeva or mxares Soris `dapirispirebis<br />

dasasruleblad~. da maT arc samxedro SenaerTebi<br />

gauyvaniaT poziciebze, romlebzec<br />

isini saomari moqmedebebis dawyebamde idgnen~.<br />

Tu gaviTvaliswinebT ruseTis mier xmamaRla<br />

aRebul valdebulebas sakuTari jarebi<br />

gaiyvanos omamdel poziciebze da mis pirobas,<br />

`ar mimarTos Zalas~ afxazeTsa da samxreT<br />

oseTis konstituciur statusTan warmoqmnil<br />

uTanxmoebasTan dakavSirebiT, sasaciloa afxazeTis<br />

`prezidentis~ msgavsi gancxadebebi. man<br />

prezident medvedevTan bolodroindeli diskusiebi<br />

aRwera, rogorc `rusul-afxazuri~<br />

TanamSromlobis ganviTareba bevri mimarTulebiT,<br />

maT Soris `TavdacviTi mimarTulebiTac~.<br />

aseve ruseTis samTavrobo veb-saitma axsena<br />

megobrobis, moskovsa da samxreT oseTs<br />

Soris TanamSromlobisa da ormxrivi daxmarebis<br />

SeTanxmebebi. es xelSekrulebebi aTasobiT<br />

rus samxedros `mSvidobismyofelTa~<br />

egidiT provinciaSi darCenis saSualebas aZlevs.<br />

ianvris bolos aseTi `TanamSromlobis~ manifestacia<br />

sakuTari TvaliT vixile _ didi<br />

rusuli samxedro baza Sendeboda saqarTvelos<br />

mier kontrolirebadi teritoriidan<br />

sul ramdenime aseul metrSi.<br />

saqarTvelo ki Tavis mxriv pativs scems<br />

SeTanxmebas _ man Seamcira samxedro SenaerTebis<br />

raodenoba samxreT oseTis saokupacio<br />

sivrcis maxloblad da ruseTis federacias<br />

araerTxel SesTavaza davis mSvidobianad<br />

gadawyveta. prezidentma saaakaSvilma<br />

noemberSi evropis parlamentSi sityviT<br />

gamosvlisas piroba dado, rom arasdros<br />

gamoiyenebs Zalas teritoriuli<br />

mTlianobisa da suverenitetis aRsadgenad<br />

da misi qveyana `deokupaciisa da gaerTianebis<br />

mcdelobisas mxolod mSvidobian meTodebs<br />

mimarTavs~.<br />

ra Tqma unda, moskovsac da Tbilissac<br />

unda mieces dro _ es mniSvnelovania _<br />

raTa maT bolomde Seafason gaeros saerTa-<br />

Soriso sasamarTlos gadawyvetileba. orive<br />

mxare imsaxurebs imas, rom reagirebis Sansi<br />

mieces, magram im SemTxvevaSi Tu kremlis<br />

mxridan ar iarsebebs srulyofili, dauyovnebeli<br />

da aSkarad gamoxatuli TanamSromlobis<br />

Zalisxmeva, Ria, patiosani da Tanadrouli<br />

diskusiebi saqarTvelosTan, sasamarTlom<br />

SeZlebisdagvarad swrafad unda daiwyos<br />

eTnikuri wmendis braldebebis gamoZieba.<br />

SesaZloa, es Zalian male ver moxdes.<br />

11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!