Untitled
Untitled
Untitled
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
qenan ildirimi (patariZe) _ Turqi biznesmeni, TurqeT-saqarTvelos megobrobisa<br />
da Tanadgomis fondis damfuZnebelTa sabWos wevri. sakuTari saqmianobidan<br />
gamomdinare, saqarTvelos xSirad stumrobs. erT-erTi vizitisas, 1998 wels is<br />
lela kakulias Sexvda da swored am Sexvedras umadlis cxovrebaSi momxdar<br />
sasikeTo Zvrebs.<br />
qenan ildirimTan interviu Jurnal `axali dvritas~ redaqtorma qalbatonma<br />
marika maTiaSvilma Caiwera da gamoaqveyna kidec. axla mkiTxvels kvlav<br />
vTavazobT batoni qenanis monaTxrobs qarTveli winaswarmetyvelis Sesaxeb,<br />
romelsac sxvagvarad SeiZleba vuwodoT<br />
urwmuno kacis<br />
aRiareba<br />
`qalbaton lelasTan Sexvedramde msgavsi unaris<br />
adamianebTan _ fenomenebTan urTierToba ar<br />
mqonia. ufro metic, maTze informaciac ar<br />
gamaCnda. mizezi ubraloa da martivi: ar mejera<br />
aseTi adamianebis arseboba da amitom<br />
arc maintersebda maT Sesaxeb araferi. ai, Cems<br />
meuRles ki, Cemgan gansxvavebiT, aseTi raRaceebis<br />
Zalian swams da namyoficaa adamianTan,<br />
romelsac aqvs pretenzia, rom momavals xedavs.<br />
Tumca, axla, lela kakuliasTan Sexvedris Semdeg<br />
ukve vxvdebi, raoden CamorCeba igi saku-<br />
Tari SesaZleblobebiT qalbaton lelas; garwmunebT,<br />
is axlosac ver mova qarTvel naTelmxilvelTan.<br />
sainteresoa ara, aseTi urwmuno kaci ratom<br />
davinteresdi lela kakuliaTi? me erTi megobari<br />
myavs saqarTveloSi, romlisganac ori<br />
wlis manZilze sistematurad mesmoda, rom aq,<br />
TbilisSi cxovrobs araCveulebrivi niWisa da<br />
unaris qalbatoni, romelsac ara mxolod adamianis,<br />
qveynebis momavlis ganWvreta SeuZlia.<br />
Tavidan, ra Tqma unda, ar vijerebdi, magram<br />
faqtebs ver gaveqeci _ isini sul sxvas<br />
RaRadebdnen. dasturad, miuxedavad imisa, rom<br />
bevris CamoTvla SemiZlia, mxolod erT mravlismetyvel<br />
magaliTs mogaxsenebT: Cemi Tbiliseli<br />
megobrisgan msmenoda, rom lela kakuliam<br />
suleiman demirelize _ TurqeTis prezidentze<br />
teraqti iwinaswarmetyvela. am ambidan zustad<br />
erTi wlis Semdeg marTlac ganxorcielda<br />
Tavdasxma prezidentze!<br />
es bolo wveTi iyo. gadavwyvite, radac ar<br />
unda damjdomoda, Sevxvedrodi qarTvel fenomens<br />
da megobars vTxove, Sexvedris sakiTxebi<br />
moegvarebina. saqme isaa, rom vicodi, qalbatoni<br />
lela, rig mizezTa gamo, aRar Rebulobda<br />
aravis da axla unda vcdiliyaviT, gamonaklisi<br />
daeSva. Cems daJinebas seriozuli safuZveli<br />
hqonda. saqarTvelosTan sakmaod aqtiurad da<br />
intensiurad vTanamSromlob _ saqmiani urTierTobebi<br />
maqvs. yovelTvis mindoda, TurqeTidan<br />
rac SeiZleba meti investori Camomeyvana, raTa<br />
Cven qveynebs Soris seriozuli biznesi awyobiliyo<br />
_ namdvili biznesi, wesieri da patiosani<br />
da ara Crdilovani da saxelgatexili.<br />
magram Tqveni zogi Cinovniki ise iqceoda,<br />
1998 wels samocdatormeti<br />
wlis<br />
suleiman demirelis<br />
48 wlis mamakacma,<br />
rogorc gairkva,<br />
religiurma fanatikosma,<br />
sami metris<br />
manZilidan esrola.<br />
prezidents<br />
is pirdapir TavSi<br />
umiznebda.<br />
dacvis erTerTma wevrma, romelmac bolo<br />
wamebSi SeniSna teroristi, dartyma saku-<br />
Tar Tavze miiRo. mcveli mxarASi daiWra.<br />
suleiman demireli aSkara sikvdils gadaurCa.<br />
* * *<br />
. 2001 wlis<br />
15 agvistos<br />
TurqeTis specsamsaxurebma<br />
eqs-prezident<br />
suleiman<br />
demirelize<br />
Tavdasxmis<br />
kidev erTi<br />
mcdeloba<br />
aRkveTes. uSiSroebissamsaxuris<br />
TanamSromlebma ankaraSi Teqvsmeti<br />
teroristi daakaves, romlebic qveynis eqsprezidentis<br />
garda, misi piradi megobris,<br />
azerbaijanis prezidentis heidar alievis,<br />
TurqeTis iusticiis ministris hiqmeT sami<br />
Turqisa da yofili Sinagan saqmeTa ministris<br />
saadeTin TanTanis likvidacias isaxavdnen<br />
miznad.<br />
gavrcelebuli informaciiT, dakavebulebi<br />
ukiduresad memarcxene teroristul dajgufebas<br />
miekuTvnebian. swored am dajgufebas<br />
miaweren 90-ian wlebSi momxdar<br />
sisxlian mkvlelobaTa serias, romelsac<br />
araerTi Turqi generali da ministrTa<br />
kabinetis wevri emsxverpla.<br />
lamis imedi gamicruvda da sabolood Caviqnie<br />
xeli yvelaferze. am wlebis ganmavlobaSi uamrav<br />
adamians Sevxvdi _ saxelmwifo moxeleebs<br />
Tu biznesmenebs, magram saqme bolomde veradaver<br />
miviyvane. gamudmebiT raRac (an viRac)<br />
miSlida xels, verafriT gavarRvie biurokratiuli<br />
wre. hoda, qalbaton lelasTan Sexvedris<br />
mizani sruliad naTeli da gamokveTili<br />
iyo: mainteresebda, saerTod azri hqonda Tu<br />
ara axali kontaqtebis Ziebas, Tu aewyoboda<br />
da gaamarTlebda biznesi, romlis wamowyebac<br />
gvqonda ganzraxuli.<br />
mokled, rogorc iqna, Cveni Sexvedra TbilisTan<br />
axlos, qalaqgareT, kojorSi Sedga. zafxuli<br />
iyo da qalbatoni lela iq isvenebda...<br />
daaxloebiT sami saaTi vsaubrobdiT. ufro<br />
sworad, is saubrobda, me ki vijeqi da gaognebuli<br />
vusmendi. qalbatoni lela furcelfurcel<br />
Slida Cemi cxovrebis wigns, mesaubreboda<br />
warsulSi momxdar, awmyoSi mimdinare Tu<br />
momavalSi mosalodnel movlenebze. naTelmxilvelma<br />
ojaxis wevrTa saxelebi da dabadebis<br />
TariRebi mkiTxa da ise zustad, dawvrilebiT<br />
miambo maT miswrafebebsa da saqmianobaze, rom<br />
megona, win ucxo adamiani ki ara, romelime<br />
maTgani mejda; Svilebis momavalic damixata da<br />
ufro metic, iseTi informacia momawoda, iseTi<br />
detalebi damilaga win, SeuZlebelia, gamoricxulia,<br />
vinmes codnoda.<br />
vaRiareb, qalbaton lelasTan sxva adamiani<br />
Sevedi da sul sxva gamovedi; erTgvari gardasaxva<br />
moxda! am CemTvis arcTu msubuqma samma<br />
saaTma damarwmuna, rom saqme marTlac araCveulebrivi<br />
SesaZleblobebisa da energiis adamian-<br />
Tan mqonda; Tumca, Zalian Znelia, pirveli<br />
SexvedrisTanave saTanadod, bolomde gaiazro<br />
da aRiqva is `ucnauroba~, rasac lela kakulias<br />
saxiT awydeba Cveulebrivi adamianis goneba.<br />
erTi suli mqonda, Sin davbrunebuliyavi da<br />
ojaxis wevrebisTvis (da ara mxolod maTTvis)<br />
meambo yvelaferi, maTTan `gamexsna karti~.<br />
rac Seexeba Cemi vizitis umTavres mizezs _<br />
bizness, qalbatonma lelam damamSvida da miTxra,<br />
rom es saqme Zalze xelsayrelia orive qveynisTvis<br />
(mgoni, swored imitom mimiRo, rom<br />
saqme mxolod biznesmenebs Soris xelsayrel<br />
1994 weli, 23 aprili<br />
\rogorc 1992 wels aRvniSne, TurqeTi sarwmunoebrivi<br />
omis aqtiuri monawile ar iqneba. momavalSi<br />
iranTan mouva uTanxmoeba. amaze yvela<br />
ilaparakebs. Sig TurqeTSi garTuldeba situaciebi.<br />
iq macxovrebeli araTurqebi moawyoben<br />
terorebs. mTavroba mkacr zomebs miiRebs da<br />
ramdenime arasasurvel toms (magaliTad, erT<br />
sofels araTurqebisas) gaaZeveben TurqeTidan. sxvebsac<br />
sastikad gauswordebian!<br />
TurqeTis mTavroba Secdomebs dauSvebs. Wkviani<br />
demireli CixSi moemwyvdeva. SantaJebs irani<br />
mouwyobs; muslimur samyaroSi daiwyeben farTo<br />
agitacias TurqeTis winaaRmdeg...<br />
aRvniSnav xazgasmiT, demirelis Zalze gauWirdeba<br />
da erTaderTi gza xsnisa saqarTvelos prezidenti<br />
iqneba, romelic xalisiT miexmareba.<br />
TurqeTi Sav zRvaze saqarTvelos gverdSi<br />
amoudgeba. saberZneTsac ki dauTmobs situaciebs<br />
saqarTvelosTan dakavSirebiT.<br />
gvinda gavafrTxiloT TurqeTis prezidenti:<br />
am dros frTxilad unda iyos,<br />
vinaidan mis mokvlas Seecdebian. magram igi<br />
gadarCeba. sxvaTa Soris, am teraqtSi misive<br />
naTesavi miiRebs monawileobas. CarTuli iqneba<br />
iranic, imitom, rom kandidatura, romelic mova<br />
demirelis Semdeg, sruliad akmayofilebs irans.<br />
magram yvela mcdeloba CaiSleba. mereRa mixvdebian<br />
iranis miznebs da mTeli TurqeTi zurgs<br />
Seaqcevs erTmorwmune irans. am situaciebze mTeli<br />
msoflio alaparakdeba.<br />
TurqeTi dawynardeba; araviTari gadatrialeba,<br />
araviTari sikvdili! RmerTi daicavs maT!<br />
mTavrobaSic ganxeTqilebebia, yvela erTmaneTis<br />
winaaRmdeg wava, Tumca aqac RmerTi daamSvidebs<br />
situaciebs da mere moxdeba mTavrobis cvla.<br />
politikas ramdenime moRalates CamoaSoreben.<br />
demireli SemdgomSi isev gaimyarebs bazas da<br />
damSviddeba TurqeTi.<br />
TurqeTSi gardaicvleba axalgazrda mecnieri,<br />
politikuri moRvawe, razec demirelisac Zalian<br />
TurqeTi<br />
garigebas da maT gamdidrebas ki ara, saxelmwifoTa<br />
urTierTobas exeboda) da mas aucileblad<br />
eqneba keTili bolo.<br />
ise yvelaferi sikeTe agixdeT.<br />
fenomenTan Sexvedridan ori dRec ar iyo<br />
gasuli, rom saqmem, romelsac mravali wlis<br />
manZilze ver vabamdiT Tavs, win waiwia da<br />
Tanac sagrZnoblad. vfiqrob, aq komentari<br />
sruliad zedmetia.<br />
kidev erTi saocreba is aris, rom qarTvel<br />
winaswarmetyvelTan Sexvedris Semdeg uCveulo<br />
energias vgrZnob da darwmunebuli var, es<br />
misi `fsiqoTerapiuli seansis~ Sedegia... mokled,<br />
axla ki mimeCqareba Sinisken, magram erTi<br />
suli maqvs, kvlav davbrunde da isev Sevxvde<br />
qalbaton lelas. Tumca, ar vici, ramdenad<br />
gamomiva.<br />
Cemi didi survilia, qarTvel fenomenze Cems<br />
qveyanaSic hqondeT informacia, amitom yvelanairad<br />
vecdebi, rom fondis daxmarebiT<br />
gavacno igi Turqul presas.<br />
sxvaTa Soris, TurqeT-saqarTvelos megobrobis<br />
fondi gamoscems orenovan Jurnals, romelsac<br />
`Cveneburebi~ hqvia. minda qalbaton lelaze<br />
werili jer am JurnalSi daibeWdos da Semdeg<br />
sxvebSi. informacia sakmarisad maqvs. qalbatonma<br />
lelam Jurnal-gazeTebi misaxsovra, romlebSic<br />
masze sakmao masala moipoveba. am masalebs<br />
aucileblad vTargmniT da Turq mkiTxvels<br />
gavacnobT WeSmaritad did fenomens~.<br />
dawydeba guli.<br />
prezidentma demirelim aucileblad unda imkurnalos<br />
_ mas saSinlad Seawuxebs saxsrebis<br />
anTeba (da sxva ramec). TurqeTs momavalSi jer<br />
didi gaWirveba, mere ki didi gamarjveba elis.<br />
es imas niSnavs, rom (madloba ufals) miwis<br />
piridan gaqrobas aacdens maT RmerTi!!!<br />
1996 weli, 18 marti<br />
daaxloebiT 2009 wels saqarTvelos TurqeT-<br />
Tan urTierTobebi daeZabeba. TurqeTSi modis<br />
prezidenti, romelsac ar awyobs iseTi Zlieri<br />
mezobeli, rogorebic gurjebi arian; magram TurqeTi<br />
waagebs _ irani moTxris; prezidents gadaagdeben.<br />
1996 weli, 15 ivnisi<br />
daaxloebiT 2050_2060 wlebSi TurqeTi Zalian<br />
axlo kavSirSi iqneba saqarTvelosTan. sxvaTa<br />
Soris, qarTuli armia Zalze Zlieri iqneba da<br />
iTanamSromleben.<br />
1996 weli, 26 noemberi<br />
vxedav saqarTvelodan TurqeTisaken mimaval<br />
wyalqveSa gemebs. Turqebi TiTqos arxs Txrian,<br />
raTa gemebi gaetion... samxedro flots vxedav!<br />
1997 weli, 15 ivlisi<br />
momavalSi TurqeTi garkveul rols iTamaSebs<br />
afxazeTTan dakavSirebiT saqarTvelos sasargeblod.<br />
vxedav, aravis endomeba afxazeTi saqarTvelos<br />
gareSe, anu saqarTvelos dayofa.<br />
1997 weli, 22 ivlisi<br />
saqarTvelo-iranis myar kontaqtSi TurqeTi<br />
Suamavlis rolSi iqneba da azerbaijanma, surs<br />
Tu ara, unda dagvibrunos kaxi, nuxi da mTeli<br />
saingilo.<br />
2000 weli, 20 marti<br />
saberZneTsa da TurqeTs Soris isev patara<br />
oms vxedav... mere ki dawynardeba yvelaferi...<br />
9