gavigoT politika

Sesavali: politikis Seswavla
zomilebas aRniSnavs. mao Zedunma, CineTis komunistma liderma, erTxel
Tqva, rom Zalaufleba Tofis lulidan momdinareobs. es sworia, magram
amasTanave Zalze gadaWarbebulic. politikuri Zalaufleba nawilobriv
marTlac gamomdinareobs iZulebis instrumentebis (policia, uSiSroebis
samsaxuri, SeiaraRebuli dajgufebebi, jari) flobidan, magram ara mxolod
aqedan. is SeiZleba emyarebodes simdidres, pirovnul qarizmas, ideologias,
religias, an Tundac kerZo piris Tu jgufis moralur avtoritets mocemul
sazogadoebaSi.
amdenad, xelisuflebis realuri ganxorcielebisTvis Tofis lula ar
kmara: mis garda, da SesaZloa masze ufro metad, mas sWirdeba normebi, romlebic
sazogadoebis did umravlesobas aRiarebuli da gaTavisebuli aqvs.
es normebi sxvadasxva zomiT fesvgadgmulia qcevis zneobriv, religiur da
samarTlebriv kodeqsebSi. xelisufleba rogorc avtoritetiT aRWurvili
Zalaufleba (anu authority, rogorc mas inglisurad eZaxian) gulisxmobs legitimurobas
– mdgomareobas, roca Zalauflebis gamoyeneba misdevs garkveul
institutebs da wesebs, xolo adamianebi maT iZulebis gareSe emorCilebian
da samarTlianad da sworad miiCneven. aqve unda aRvniSnoT, rom es gansaz­
Rvreba sulac ar gulisxmobs, rom demokratia mmarTvelobis erTaderTi
legitimuri formaa. piriqiT, monarqia an diqtaturis sxva nairsaxeobac Sei­
Zleba legitimuri iyos. Tu gvinda gavigoT, gvaqvs Tu ara saqme legitimur
xelisuflebasTan, is ki ar unda vikiTxoT, aqvT Tu ara adamianebs arCevneb­
Si monawileobis, gaficvis an ukmayofilebis sajarod gamoxatvis ufleba,
aramed is, Tu ramdenad uRirT maT es uflebebi (an romelime maTgani). Tu
xalxi kmayofilia arsebuli politikuri wesrigiT (imis miuxedavad, aqvs Tu
ara arCevnebSi monawileobis ufleba), mmarTveloba legitimuri yofila. ese
igi, Zalaufleba avtoritetiTac yofila aRWurvili, risi bunebrivi Sedegic
saxelmwifo mmarTvelobis stabilurobaa. istoriam sakmarisad bevri magaliTi
mogvca imisa, rom SesaZlebelia Zalauflebis xelSi Cagdeba (uzurpacia)
da saxalxo mandatis an sazogadoebis mxardaWeris, moraluri, religiuri
Tu samarTlebrivi dasayrdenis gareSe qveynis marTva. am SemTxvevaSi
gvaqvs xelisufleba avtoritetis anu legitimurobis gareSe. Zalauflebis
amgvari uzurpaciis magaliTebi ukanaskneli aTwleulebis ganmavlobaSi
mravlad moiZebneba axlo aRmosavleTsa da CrdiloeT afrikaSi, aziaSi da
sxvagan; 1980­ian wlebamde msgavsi ram xSiri iyo laTinur amerikaSic.
avtoritets Tu legitimurobas ZaliT xelSi ver Caigdeb: igi SeiZleba
daimkvidro, an masze pretenzia gamoTqva. Tumca, cariel legitimurobasac
azri ara aqvs, Tu mmarTvelobis realuri berketebi ar gagaCnia. legitimurobis
xarisxze didwilad aris damokidebuli is, problemad xom ar eqceva
mmarTvel gunds Zalauflebis SenarCuneba da ramdenad dasWirdeba mas saamisod
Zalis gamoyeneba. Tu xalxi ar cnobs xelisuflebis avtoritets, aralegitimuri
mmarTvelebi arCevanis winaSe dgebian: an uari Tqvan Zalauflebaze,
an CaaxSon TavianTi mowinaaRmdegeebi. Tavis mxriv, is, gaamarTlebs Tu
ara samTavrobo represiebi, or ramezea damokidebuli: erTis mxriv, ramdenad
farTo da mtkicea opozicia, meorec, gaaCnia Tu ara mTavrobas sakmarisi
finansuri resursebi da iZulebis meqanizmebi, rom oponentebi daamarcxos
da Semdgomi gamowvevebi Tavidan aicilos.
25