01.02.2015 Views

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

samarTlis Jurnali, #1, 2009<br />

mimtanic. aseve, sxvisi iaraRiT mkvlelobis SemTxvevaSi, garkveuli pasuxismgebloba<br />

iaraRis patronsac ekisreboda.<br />

m. kovalevski osur CveulebiT samarTalze saubrisas miuTiTebs, rom bolo<br />

dromde (e.i. XIX saukunis bolosTvis) osebi pasuxismgeblobas akisrebdnen mxolod<br />

danaSaulis fizikurad Camdens da ara wamqezebels, radganac danaSaulis mxolod<br />

obieqtur mxares aqcevdnen yuradRebas — im kerZo zians, romelic damnaSaves<br />

miadga. 32<br />

xevsurul CveulebiT samarTalSi, piriqiT, calsaxad Cans enis mitanis safuZvelze<br />

momxdari danaSaulisas (magaliTad, mkvlelobisas) enis mimtanis<br />

pasuxismgebloba. zogierTi xevsuri informatori enis mimtanis pasuxismgeblobas<br />

danaSaulis Camdenisas uTanabrebs. erT-erTi maTganis ganmartebiT: `Tu vinmes<br />

viRacam ena miutana — Senze ase da ase Tqvao da amis gamo mkvleloba moxda, meeneze<br />

ambobdnen: Tu amis xmalma mokla, amis enam moklao. ra bedenaa, orive mkvlelia.... da<br />

romelsac moaswreben, meenesa Tu uSualo mkvlels, imas mohklaven. orive Tu<br />

mokles,Tavi daedebaT;~ 33 meore informatoris TqmiT: `wamqezeblis (meenis) meSveobiT<br />

Tu moklavdnen kacs, xelsac (mexele) da meenesac Tanabrad edeboda<br />

sisxli.~ 34 rogorc vxedavT, am monacemebis mixedviT, enis mimtanisa (meene) da<br />

mkvlelis pasuxismgebloba daaxloebiT iseTia, rogoric Tanaamsruleblebisa,<br />

sasikvdilo Wrilobis uSualod mimyeneblis daudgenlobis SemTxvevaSi. orive<br />

Tanabrad iTvleba mkvlelad. dazaralebuli Tu meenes moklavda, mkvlelis<br />

mokvlis an misTvis kompoziciis moTxovnis ufleba mas aRar hqonda, anu SesaZloa,<br />

uSualo mkvlels mkvlelobisaTvis pasuxismgebloba saerTod ar dakisreboda.<br />

kompoziciis gadaxdaSi ki orive solidarulad monawileobda.<br />

aRsaniSnavia, rom xevsur informatorTa umravlesoba meenis pasuxismgeblobas<br />

specialur gadasaxads — `arbiTs~ ukavSirebs, rac misi da mkvlelis pasuxismgeblobas<br />

mainc sxvadasxva sibrtyeze ayenebs. arbiTis gadaxda maSin xdeba,<br />

rodesac mkvleloba rkinis iaraRiTaa Cadenili — TofiT, xanjliT, daniT. `arbiTi<br />

rkinas daedebis,~ — ganmartavs erT-erTi informatori. 35 arbiTi, rogorc qonebrivi<br />

sazRauri, ar Sedis Tavsisxlis SemadgenlobaSi da rkinis iaraRiT mkvlelobisas<br />

Tavsisxlis zemoT gadaxdeba arbiTis gadamxdels anu `mearbiTes~. 36<br />

arbiTis odenoba 5 ...Zroxaa. 37 zogierTi monacemiT, igi SeiZleba metic iyos: 5-idan<br />

16 Zroxamde. 38 enis mimtanis pasuxismgeblobas 5 Zroxis odenobiT fSavis sinamdvileSi<br />

adasturebs vaJa-fSavela. misi TqmiT: Tu vinmes enataniobiT, anu „enakaWlaobiT~<br />

erTi meores gadaemtereboda da amas sisxlis daqceva mohyveboda, maSin<br />

am laqlaqas dazaralebulis naTesavebisaTvis unda gadaexada „saenao“ — xuTi Zroxa.<br />

39 rogorc vxedavT, vaJa enis mitanis Sedegad momxdari danaSaulisas enis mim-<br />

32 Ковалевский М., Современный обычай и древний закон, М., 1886, 93.<br />

33 zoiZe o., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli, 1988, 75.<br />

34 merabiSvili j., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli, 1988, 48.<br />

35 jalabaZe d., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli, 1988, 36.<br />

36 kekelia m., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli #5, 1977, 12.<br />

37<br />

jalabaZe d., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli, 1988, 18, 36;<br />

merabiSvili j., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli, 1988, 20, 81;<br />

kekelia m., masalebi xevsurul CveulebiT samarTalze, eTnografiuli rveuli #5, 1977, 12; makalaTia<br />

s., xevsureTi, Tb., 1984, 95. Zroxa xevsureTSi qonebrivi sazRauris gadaxdis ZiriTadi ekvivalenti iyo.<br />

38 xaraZe r., xevsuruli rjuli, `analebi~, t. I, 1947, 188; kekelia m., masalebi xevsurul CveulebiT<br />

samarTalze, eTnografiuli rveuli #6, 1977, 9.<br />

39 vaJa-fSavela, Txz. sruli krebuli aT tomad, t. IX, 1964, 76.<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!