kedudukan anak tak sah taraf - Jabatan Kemajuan Islam Malaysia

Kandungan Muqaddimah Definisi anak tak sah taraf Pensabitan nasab Peruntukan undang-undang Kes-kes berkaitan nasab Implikasi anak tak sah taraf menurut undangundangdan hukum syarak Kesimpulan/penutup

Muqaddimah Penggubalan undang-undang keluarga Islam (UUKI)Negeri-negeri di Malaysia bertujuan memeliharakesucian institusi perkahwinan dan keluarga umatIslam di Negara ini Sebagai contoh:- Prosedur berkahwin Prosedur berpoligami Pendaftaran perkahwinan dalam dan luar Negara Penalti bagi yang melanggar peruntukan berkenaan

Definisi anak tak sah taraf AKTA UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM(WILAYAH-WILAYAH PERSEKUTUAN) 1984 [AKTA303]Seksyen 2. Tafsiran “tidak sah taraf”, berhubung dengan seseorang anak,ertinya dilahirkan di luar nikah dan bukan anak daripersetubuhan syubhah

Pensabitan nasab Dalam Islam, terdapat tiga kaedah utama untukmenentukan nasab, iaitu:i) Firasy (perkahwinan)ii) Keterangan Saksiiii) Ikrar

Perkahwinan Nas:اَلْوَ‏ لَدُ‏ لِلْفِرَاشِ‏Maksudnya:“Anak itu bagi siapa yang menggauli ibunya(dalam nikah yang sah).”

Iqrar Nasab Melalui Iqrar pengakuan seorang laki-laki secara suka relaterhadap seorang anak bahwa ia mempunyaihubungan darah dengan anak tersebut, baik anaktersebut berstatus di luar nikah atau anak tersebuttidak diketahui asal usulnya Syarat pengakuan nasab (s.114 Akta 303)

Pengakuan ke atas diri sendiribapa mengakui anak, ataupun anak mengakuibapa, seperti ia berkata, “ini adalah anak saya”,atau “ini adalah ibu saya”, atau “ini adalah bapasaya”. Pengakuan ini sah dibuat walaupun iasedang sakit tenat yang membawa mati denganempat syarat yang akan datang yang disepakatioleh kebanyakan fuqaha di kalangan mazhabmazhab

Syarat pengakuan diri sendiri Orang yang diakui tidak diketahui nasab Pengakuan dirasakan benar dari segi pandangan danrealiti dengan orang yang diakui anak itu dankemungkinan ketetapan pertalian nasab dengan orangyang membuat pengakuan Anak yang diakui itu membenarkan pengakuan,seandainya ia mempunyai keahlian untuk membuatdemikian Pengakuan tidak boleh menetapkan nasab dengan oranglain, ada benar ataupun bohong karena pengakuanmanusia adalah hujah ke atas diri orang yang membuatpengakuan saja, bukan hujah keatas orang lain,

…Sambungan… Ikrar batal jika orang yang membuat pengakuanitu berkata secara terang dalam ikrarnya bahawaanak yang dia akui itu adalah anaknya dari zina. apabila orang yang membuat pengakuan nasab apabila orang yang membuat pengakuan nasabialah seorang isteri ataupun perempuan yangsedang berada dalam iddah, maka disyaratkanjuga suaminya turut setuju mengaku anak yangdiakui oleh isterinya itu adalah anaknya juga

Pengakuan terhadap orang lain Contohnya seseorang berikrar katanya, “ini adalahsaudara saya”, “ini adalah bapa saudara saya”,“ini adalah datuk saya”, atau “ini adalah anaksaudara saya” Pengakuan itu adalah sah dengansyarat-syarat di atas serta satu syarat tambahan,yaitu pembenaran orang lain.

Keterangan saksi Jenis penyaksian yang boleh menentukan nasabialah dua orang saksi lelaki atau seorang lelakidan dua wanita menurut pendapat Abu Hanifahdan Muhammad. Bagi mazhab Maliki, ianya bolehdisaksikan oleh dua orang lelaki sahaja. Manakalaulama’ Shafie, Hanbali dan Abu Yusuf ianyadisaksikan oleh semua ahli waris.

…Sambungan… harus menentukan nasab dengan kesaksian melaluipendengaran sama seperti dalam masalahperkahwinan, kelahiran atau kematian. Para ulama’berselisih pendapat tentang maksud pendengaran,namun pendapat yang lebih rajih dalam MazhabShafie dan lebih sahih dalam mazhab Hanbali,syarat saksi melalui pendengaran ialah mendengardaripada satu kumpulan ramai yang tidak mungkinmereka membuat pakatan berbohong sehinggakhabar itu menjadi suatu keyakinan atau hampiryakin

PERUNTUKAN UNDANG-UNDANG Seksyen 110. Siapakah yang dikaitkan sebagai bapa[Akta 303] Jika seseorang perempuan yang berkahwin denganseseorang lelaki melahirkan seorang anak lebih daripadaenam bulan qamariah dari tarikh perkahwinannya itu ataudalam masa empat tahun qamariah selepasperkahwinannya itu dibubarkan sama ada oleh sebabkematian lelaki itu atau oleh sebab perceraian, danperempuan itu pula tidak berkahwin semula, maka lelaki ituhendaklah disifatkan sebagai bapa anak itu, tetapi lelaki ituboleh, dengan cara li’an atau kutukan, menafikan anak itusebagai anaknya di hadapan Mahkamah.

…Sambungan… Seksyen 111. Kelahiran lebih empat tahun selepaspembubaran perkahwinan [Akta 303] Jika anak itu dilahirkan lebih daripada empat tahunqamariah selepas perkahwinan itu dibubarkan sama adaoleh sebab kematian lelaki itu atau oleh sebab perceraian,lelaki itu tidak boleh disifatkan sebagai bapa anak itumelainkan jika lelaki itu atau mana-mana warisnyamenegaskan bahawa anak itu adalah anak lelaki itu

…Sambungan… Seksyen 112. Kelahiran selepas pengakuan bahawa‘iddah telah tamat [Akta 303] Jika seorang perempuan, yang tidak berkahwin semula,membuat satu pengakuan bahawa tempoh ‘iddahnya telahtamat sama ada ‘iddah itu adalah oleh sebab kematianatau perceraian dan perempuan itu kemudiannyamelahirkan seorang anak, maka suami perempuan itu tidakboleh disifatkan sebagai bapa anak itu melainkan jika anakitu telah dilahirkan kurang daripada empat tahun qamariahdari tarikh perkahwinan itu dibubarkan oleh sebabkematian suaminya itu atau oleh sebab perceraian

…Sambungan… Seksyen 113. Persetubuhan syubhah[Akta 303) Jika seorang lelaki melakukan persetubuhan syubhahdengan seorang perempuan dan kemudiannyaperempuan itu melahirkan seorang anak dalam tempohantara enam bulan qamariah hingga empat tahunqamariah selepas persetubuhan itu, maka lelaki ituhendaklah disifatkan sebagai bapa anak itu

…Sambungan…Seksyen 114. Syarat-syarat bagi pengakuterimaan yang sah[Akta 303] Jika seseorang lelaki mengaku seorang lain, sama ada dengannyata atau dengan tersirat, sebagai anaknya yang sah, lelakiitu hendaklah disifatkan sebagai bapa anak itu jika syarat-syarat yang berikut dipenuhi, iaitu—(a) tiada seseorang lain disifatkan sebagai bapa anak itu;(b) perbezaan antara umur lelaki itu dengan umur anak itumemunasabahkan pertalian antara mereka sebagai bapa dananak;(c) jika anak itu telah akil baligh, di mana dia boleh membuatkeputusan, anak itu telah mempersetujui tentang dia diakuisebagai anak;

…Sambungan…(d) lelaki dan ibu anak itu mungkin boleh disatukan dengansah dalam perkahwinan pada masa pembenihan;(e) pengakuterimaan itu bukannya semata-mata mengakuianak itu sebagai anaknya, tetapi mengakui anak itusebagai anak sah tarafnya;(f) lelaki itu adalah berkeupayaan membuat kontrak;(g) pengakuterimaan itu dibuat dengan tujuan semata-matauntuk memberi taraf kesahtarafan;(h) pengakuterimaan itu adalah jelas maksudnya dan anakitu adalah diakui sebagai anak kandungnya.

…Sambungan… Seksyen 80. Kewajipan menanggung nafkah anakanaktidak sah taraf [Akta 303] (1) Jika seseorang perempuan cuai atau engganmenanggung nafkah seseorang anaknya yang tidak sahtaraf yang tidak berupaya menanggung nafkah dirinya,melainkan seorang anak yang dilahirkan akibat rogol,Mahkamah boleh, apabila hal itu dibuktikan dengansewajarnya, memerintahkan perempuan itu memberi apaapaelaun bulanan yang difikirkan munasabah olehMahkamah.

Kes-kes berkaitan Nasab kes Wan Azmi lwn Nik Salwani [1990] 9 JH (2) 192 Mahkamah telah memutuskan bahawa, anak yangdilahirkan selepas lapan bulan perkahwinan (lebihkurang) adalah sah tarafnya kerana ia adalah lebihdari enam bulan dan terdapat bukti berlakunyapersetubuhan di antara kedua suami isteri. Mahkamahjuga menolak tuntutan bahawa anak itu bukan anakYang Kena Tuntut kerana beliau tidak terus menafikananak tersebut selepas anak itu dilahirkan malahpenafian hanya dibuat setelah tuntutan nafkah anak itudibuat.

…Sambungan… kes Ismail lwn Kalam (1995) 10 JH 41 Pihak menuntut telah menceraikan isterinya pada 28September 1985. Seorang anak telah dilahirkan pada23 September 1989. Oleh kerana jarak perceraiandengan tarikh anak itu dilahirkan adalah lebih dariempat tahun, Mahkamah memutuskan bahawa anaktersebut tidak boleh dinasabkan kepada bekas suamiibu anak tersebut.

…Sambungan… kes Fatimah binti Abdullah dan Seorang lagi lwn Mat Zinbin Kassim (2001) 14 JH (2) 225 Mahkamah telah mensabitkan nasab seorang anak yangdilahirkan oleh ibunya selepas lebih kurang setahunperceraian dengan bapanya. Dalam mensabitkan nasab Zainal Abidin kepada defendan,Mahkamah juga telah mengambil kira bahawa sepanjangperkahwinan mereka selama 39 hari, ada berlakunyapersetubuhan di antara plaintif pertama dan defendansebanyak 5 kali, dan anak itu telah dilahirkan lebih enambulan dari tarikh persetubuhan tersebut.

…Sambungan… Kes Maziah Mathavi (2005) –tidak dilaporkan Pasangan asal beragama Hindu Suami memeluk Islam tanpa pengetahuan isteri Isteri hanya tahu selepas setahun suami memeluk Islamdan waktu itu sedang mengandung 6 bulan Setelah isteri tahu, terus memeluk Islam Isu sama ada pasangan perlu bernikah semula Isu nasab anak tersebut?

Implikasi anak tak sah taraf menurutundang-undang dan hukum Syaraki)Nasab dan penamaanAnak tak sah taraf dinasabkan pada ibunyaii) NafkahSegala nafkah adalah tanggungjawab ibunya (S.80– kecuali anak rogol). Ini kerana anak itu dinasabkanpada ibu dan ia menjadi tanggungjawab ibu.

…Sambungan…iii) PusakaAnak tak sah taraf tidak terputus hubungan dgn ibunyadan kedua-duanya boleh mewarisi antara satu sama lain.Jika ibu meninggal dunia, dia boleh mewarisi harta ibudan begitu juga sebaliknya.iv) PerwalianHak perwaliannya terserah pada ibu. Jika anakperempuan, maka dlm perkahwinan ia dipegang olehwali hakim kerana kedudukannya sbg seorang yg tidakmempunyai wali nasab lelaki.

…Sambungan…v) PerkahwinanAnak tak sah taraf adalah insan biasa dan diasebenarnya tidak berdosa. Oleh itu, perkahwinannyaadalah sah jika dia menurut syarat-syarat sahpernikahan.vi) PenjagaanDipertanggungjawabkan pada ibu atau saudara marasebelah ibu. Ini kerana tiada bukti untuk mensabitkansiapa sebenarnya lelaki yang terlibat dalam perbuatanterkutuk itu.

…Sambungan…vii) Hubungan mahramPerhubungan anak tak sah taraf dgn ahli keluargasebelah ibu adalah hubungan kekeluargaan yang satu.Tetapi, ia tidak diperluaskan pada keluarga bapa yangtak sah itu.viii) KematianKematian anak tak sah taraf yg belum baligh adalahmenurut agama ibunya. Jika yg menyetubuhi ibu tersebutialah lelaki Islam dan ibu tersebut bukan Islam, ia tidakboleh diuruskan mengikut hukum Islam.

Kesimpulan/penutup UUKI digubal bagi memelihara nasab danketurunan umat Islam Pertikaian mengenai nasab/kesahtarafanseseorang anak boleh diputuskan oleh MahkamahSyariah

SEKIANTERIMA KASIH