12.07.2015 Views

respublikas Soris azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da

respublikas Soris azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da

respublikas Soris azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

“saqarTvelos, <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikas</strong>a <strong>da</strong> TurqeTis<strong>respublikas</strong> <strong>Soris</strong> <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong>, <strong>saqarTvelosa</strong><strong>da</strong> TurqeTis <strong>respublikis</strong> teritoriebis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadeniTnavTobis transportirebis Sesaxeb” xelSekrulebisanaliziTbilisidekemberi2002


“saqarTvelos, <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikas</strong>a <strong>da</strong> TurqeTis <strong>respublikas</strong><strong>Soris</strong> <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong>, <strong>saqarTvelosa</strong> <strong>da</strong> TurqeTis<strong>respublikis</strong> teritoriebis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadisaeqsporto milsadeniT navTobis transportirebis Sesaxeb”xelSekrulebis analizi ganxorciel<strong>da</strong> asociacia “mwvanealternativas” mier proeqti “baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenismSeneblobis proeqtis socialuri monitoringi, proeqtis zegavlenisqveS myofi adgilobrivi Temebis mier”.asociacia “mwvane alternativa” madlobas uxdis didi britaneTissaqvelmoqmedo organizacia “oqsfam”-s saqarTvelos warmomadgenlobasgaweuli <strong>da</strong>xmarebisaTvisavtori: merab barbaqaZe - iuristi,“asociacia guta”-s (centraluri <strong>da</strong> aRmosavleT evropis <strong>da</strong> axali<strong>da</strong>moukidebeli qveynebis garemos<strong>da</strong>cviTi kanonmdeblobis asociacia)sabWos wevri;orhusis konvenciis, konvenciasTan Sesabamisobis komitetis wevri;IUCN -is garemos<strong>da</strong>cviTi kanonmdeblobis komisiis wevri;msoflio garemos<strong>da</strong>cviTi aliansis wevri


“saqarTvelos, <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikas</strong>a <strong>da</strong> TurqeTis <strong>respublikas</strong><strong>Soris</strong> <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong>, <strong>saqarTvelosa</strong> <strong>da</strong> TurqeTis<strong>respublikis</strong> teritoriebis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadisaeqsporto milsadeniT navTobis transportirebis Sesaxeb”xelSekrulebisanalizixelSekrulebis statusi:saqarTvelos parlamentma, 2000 wlis 31 maisis #341-is <strong>da</strong>dgenilebiTratificireba gaukeTa stambolis 1999 wlis 18 noembris “saqarTvelos, <strong>azerbaijanis</strong><strong>respublikas</strong>a <strong>da</strong> TurqeTis <strong>respublikas</strong> <strong>Soris</strong> <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong>,<strong>saqarTvelosa</strong> <strong>da</strong> TurqeTis <strong>respublikis</strong> teritoriebis gavliT baqo-TbilisijeihanisZiriTadi saeqsporto milsadeniT navTobis transportirebis Sesaxeb”xelSekrulebas <strong>da</strong>narTebTan erTad (SemdgomSi – samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekruleba).parlamentis <strong>da</strong>dgenilebaSi miTiTebulia, rom am samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebisromelime pirobis saqarTvelos konstituciasTan Seusabamobis SemTxvevaSi moqmedebssaqarTvelos konstitucia, ramdena<strong>da</strong>c am ukanasknels aqvs upiratesi iuridiuli ZalasaqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebTan.parlamentis <strong>da</strong>dgenilebis es punqti srul SesabamisobaSia saqarTveloskonstituciis me-6 muxlis me-2 punqtTan, romlis mixedviTac saqarTvelossaerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebas an SeTanxmebas, Tu igi ar ewinaaRmdegebasaqarTvelos konstitucias, konstituciur SeTanxmebas, aqvs upiratesi iuridiuliZala Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi normatiuli aqtebis mimarT. igive moTxovnaa<strong>da</strong>fiqsirebuli ‘saqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebis Sesaxeb”saqarTvelos kanonis me-6 muxlis me-2 punqtSi <strong>da</strong> normatiuli aqtebis SesaxebsaqarTvelos kanonis me-19 muxlis pirvel punqtSi.”samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis me-2 muxlis (I) punqtis mixedviT,“TiToeuli saxelmwifos mTavrobam valdebuleba aiRo sxva saxelmwifoebis winaSe, romdroulad <strong>da</strong> saTanado wesiT warudgen<strong>da</strong> am xelSekrulebas Tavis erovnul parlamentsmisi ratifikaciisa <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>mtkicebis mizniT, raTa aamoqmedos igi, Tanaxmad saxelmwifoskonstituciisa, rogorc am saxelmwifos upiratesi samarTlebrivi reJimi ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, misi Si<strong>da</strong> kanonmdeblobisa <strong>da</strong>saerTa<strong>Soris</strong>o samarTlis savaldebulo normebis Sesabamisad.”samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis am punqti<strong>da</strong>n calsaxad Cans, romqveynis mTavrobas un<strong>da</strong> Seesrulebina qveynis Si<strong>da</strong> kanonmdeblobis yvelasavaldebulo moTxovna, <strong>da</strong>kavSirebuli am xelSekrulebis ratificirebasa <strong>da</strong>amoqmedebasTan.saqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-15 muxlis me-2 punqtis mixedviT, saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekruleba ratifikaciisaTvisparlamentSi un<strong>da</strong> wardgenil iqnes qarTul enaze.es piroba am samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebasTan mimarTebaSi mxolodnawilobriv iqna Sesrulebuli, radgan xelSekrulebis zogierTi <strong>da</strong>narTisauTenturi Targmani dRemde ar arsebobs <strong>da</strong> arc parlamentSi yofilawardgenili ratificirebis momentSi.


kerZod, parlamentSi ratificirebis momentSi ar wardgenila samTavrobaTa<strong>Soris</strong>oxelSekrulebis Semdegi <strong>da</strong>narTebi:1) xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xelsaweren TurqeTis <strong>respublikis</strong> mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi;2) “morgebiT Cabarebis” xelSekruleba, romelsac xels aweren “morgebiT Cabarebis”xelSekrulebis kontraqtori <strong>da</strong> proeqtis investorebi;3) samTavrobo garantia, romlis mixedviTac TurqeTis <strong>respublikis</strong> mTavroba iZlevagarantias “morgebiT Cabarebis” xelSekrulebis kontraqtorisaTvis angariSsworebisa<strong>da</strong> am ukanasknelis mier movaleobebis Sesrulebis Taobaze, rogorc amas morgebiTCabarebis xelSekruleba iTvaliswinebs; <strong>da</strong>4) xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xelsaweren <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong> mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi.miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom saqarTvelos parlamenti am <strong>da</strong>narTebs saerTod argacnobila, parlamentma maTac gaukeTa ratificireba, radgan parlamentis Sesabamis<strong>da</strong>dgenilebaSi calsaxa<strong>da</strong>a aRniSnuli, rom samTavrobaTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebaratificirebulia <strong>da</strong>narTebTan erTad (e.i. yvela <strong>da</strong>narTi ratificirebulia).“saqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebis Sesaxeb” saqarTveloskanonis 30-e muxlis pirveli punqtis mixedviT, saqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekruleba,romlis <strong>saqarTvelosa</strong>Tvis savaldebulod aRiarebaze Tanxmoba gamoxata saqarTvelosparlamentma, xelSekrulebis ZalaSi Sesvlis Semdeg, sagareo saqmeTa saministroswardginebiT oficialurad qveyndeba “parlamentis uwyebebSi”.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekruleba ki oficialurad dRemde argamoqveynebula.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis muxli II-is 1 (ii, iii) punqtis mixedviT,TiToeuli saxelmwifos mTavrobam valdebuleba aiRo sxva saxelmwifoebis winaSe, romsamTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis gaformebis Semdeg gaatarebs yvela aucilebel zomas,“raTa droulad <strong>da</strong> saTanado wesiT warmoadginos Sesabamisi sakanonmdeblo aqtebisa<strong>da</strong> kanonebis proeqtebi, romlebic SeiZleba aucilebeli gaxdes am saxelmwifoskonstituciis Sesabamisad xelSekrulebis asamoqmedeblad, rogorc saxelmwifosSi<strong>da</strong>kanonmdeblobis Sesabamisad, upiratesi samarTlebrivi reJimi, ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis mimarT; aseve miiRebs, SezRudvis gareSe, yvela sakanonmdeblo aqts,romelic aucilebelia am xelSekrulebis Sesabamisi debulebebisaTvis kanonis ZalismisaniWeblad, am saxelmwifos xelisuflebis organoebis im uflebamosilebis Sesabamisad,romelic maT saga<strong>da</strong>saxado kanonmdeblobis sferoSi gaaCniaT; <strong>da</strong> ixmars yvela Rones,raTa uzrunvelyos, SeZlebis<strong>da</strong>gvarad mokle va<strong>da</strong>Si, am xelSekrulebis ratifikacia <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>mtkiceba, agreTve, yvela Sesabamisi kanonis miReba aseTi ratifikaciis <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>mtkicebiswin an paralelurad.”“saqarTvelos saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebis Sesaxeb” saqarTveloskanonis me-19 muxlis pirveli punqtis mixedviT aseve gansazRvrulia, rom saqarTvelosparlamenti saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis savaldebulod aRiarebis sakiTxisga<strong>da</strong>wyvetamde, saWiroebis SemTxvevaSi, ixilavs <strong>da</strong> Tavisi kompetenciis farglebSi iRebsga<strong>da</strong>wyvetilebas saqarTvelos Sesabamis normatiul aqtSi cvlilebebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebebisSetanis Sesaxeb. amave kanonis me-15 muxlis me-4 punqtis mixedviT aseTi cvlilebebisSesaxeb kanonproeqts saqarTvelos parlamentSi waradgens saqarTvelos prezidenti.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli cvlilebebisSesaxeb kanonproeqtebi saqarTvelos parlamentSi kanoniT gansazRvruli wesiTa<strong>da</strong> va<strong>da</strong>Si wardgenili ar yofila <strong>da</strong> Sesabamisad maT Sesaxeb parlaments arumsjelia. e.i. ar Sesrul<strong>da</strong> arc saqarTvelos kanonmdeblobis <strong>da</strong> arcsamTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis moTxovnebi.


aRsaniSnavia, rom aseTi sakanonmdeblo cvlilebebis aucilebloba arsebobs <strong>da</strong>es saqarTvelos mTavrobas SesaniSnavad aqvs gaazrebuli, rac calsaxad <strong>da</strong>sturdebasaqarTvelos prezidentis 2001 wlis 24 aprilis #151 brZanebulebiT, romlisme-12 punqtiT, saqarTvelos prezidentma <strong>da</strong>gvianebiT (samTavrobaT<strong>Soris</strong>oxelSekrulebis ratificirebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>axloebiT 11 Tvis Semdeg) <strong>da</strong>avala “saqarTvelosnavTobis saerTa<strong>Soris</strong>o korporacia”-s, warudginos saqarTvelos prezidentswina<strong>da</strong>debebi, saqarTvelos Sesabamis sakanonmdeblo <strong>da</strong> normatiul aqtebsa <strong>da</strong> sxvadokumentebSi, kaspiis auzis navTobisa <strong>da</strong> gazis transportirebis proeqtebisganxorcielebisaTvis saWiro cvlilebebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebebis Sesaxeb.miuxe<strong>da</strong>vad zemoT aRniSnuli xarvezebisa, samTavrobaT<strong>Soris</strong>oxelSekruleba (iseve, rogorc yvela misi <strong>da</strong>narTi) dReisaTvis saqarTveloskanonmdeblobis ganuyofeli nawilia, is ratificirebulia parlamentis mier<strong>da</strong> gaaCnia upiratesi iuridiuli Zala Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi normatiuliaqtebis mimarT. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom am samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebisdebulebebi ar SeiZleba uSualod moqmedebdnen saqarTveloSi, radgan “saqarTvelossaerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-6 muxlisme-3 punqtis mixedviT, saqarTveloSi uSualod moqmedeben mxolod oficialuradgamoqveynebuli iseTi saerTa<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis debulebebi, romlebicadgenen konkretuli xasiaTis uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs <strong>da</strong> ar saWiroeben<strong>da</strong>mazustebeli Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi normatiuli aqtebis miRebas.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis struqtura:samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekruleba Sedgeba preambulisa <strong>da</strong> 12 muxlisagan. gar<strong>da</strong>amisa, mas gaaCnia 5 <strong>da</strong>narTi, romlebic warmoadgenen mis ganuyofel nawils.xelSekrulebis I muxlSi mocemulia terminTa ganmarteba. am muxlis mixedviTxelSekrulebis yvela <strong>da</strong>narTi, iseve, rogorc yvela is cvlileba <strong>da</strong> <strong>da</strong>mateba, romelicmomavalSi SeiZleba erToblivad, werilobiT Seitanon saxelmwifoebma, warmoadgens amxelSekrulebis ganuyofel nawils.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis <strong>da</strong>narTebis sia mocemulia xelSekrulebisII muxlSi. es <strong>da</strong>narTebia:1. xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xelsaweren saqarTvelos mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi;2. xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xelsaweren TurqeTis <strong>respublikis</strong> mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi;3. “morgebiT Cabarebis” xelSekruleba, romelsac xels aweren “morgebiT Cabarebis”xelSekrulebis kontraqtori <strong>da</strong> proeqtis investorebi;4. samTavrobo garantia, romlis mixedviTac TurqeTis <strong>respublikis</strong> mTavroba iZlevagarantias “morgebiT Cabarebis” xelSekrulebis kontraqtorisaTvis angariSsworebisa<strong>da</strong> am ukanasknelis mier movaleobebis Sesrulebis Taobaze, rogorc amas morgebiTCabarebis xelSekruleba iTvaliswinebs; <strong>da</strong>5. xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xelsaweren <strong>azerbaijanis</strong> <strong>respublikis</strong> mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi.


am <strong>da</strong>narTebi<strong>da</strong>n yvelaze mniSvnelovani dokumenti saqarTvelosTan mimarTebaSiaris xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, romelsac xels awerensaqarTvelos mTavroba <strong>da</strong> proeqtis investorebi. aRsaniSnavia, rom xelSekrulebateritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebissafuZvelzea <strong>da</strong>debuli, am ukanasknelis ganvrcobis <strong>da</strong> detalizaciis mizniT.samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekruleba afiqsirebs xelmomwer saxelmwifoTa miererTmaneTis winaSe nakisr zogad valdebulebebs, xolo xelSekruleba teritoriismflobeli qveynis mTavrobasTan gacilebiT ufro detaluria <strong>da</strong> aregulirebsurTierTobebs teritoriis mflobel saxelmwifosa <strong>da</strong> navTobsadenis proeqtisinvestorebs <strong>Soris</strong>. xSir SemTxvevaSi, samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis muxlebSipir<strong>da</strong>piraa miTiTebuli, rom am muxlebis gamoyeneba un<strong>da</strong> moxdes mxolod maSin, Tu sxvaram ar aris gaTvaliswinebuli xelSekrulebiT teritoriis mflobeli qveynismTavrobasTan.xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan:xelSekruleba teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan, Sesworebul <strong>da</strong>xelaxla Camoyalibebul iqna 2000 wlis 28 aprils, Tan erTvis 1999 wlis 18 noembrissamTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebas <strong>da</strong> am ukanasknelis nawils warmoadgens.xelSekruleba Sedgeba 23 muxlisagan <strong>da</strong> gaaCnia sami <strong>da</strong>narTi.muxli 2, (uflebamosileba), iTvaliswinebs saqarTvelos mTavrobis mieruflebamosili warmomadgenlis <strong>da</strong>niSvnas.“baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtisrealizaciis Sesaxeb” saqarTvelos prezidentis 2000 wlis 17 oqtombris #455brZanebulebiT, saqarTvelos mxaris warmomadgenlad “baqo-Tbilisi-jeihanisZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtSi” <strong>da</strong>niSnulia saqarTvelos navTobissaerTa<strong>Soris</strong>o korporacia. saqarTvelos prezidentis sagangebo rwmunebuls,saqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>o korporaciis prezidents, giorgi Wanturias, kiimave brZanebulebis safuZvelze mieniWa uflebamosileba, saqarTvelos saxeliT xelimoaweros “samTavroboT<strong>Soris</strong>o xelSekrulebis” <strong>da</strong>narTebs. saqarTvelos navTobissaerTa<strong>Soris</strong>o korporaciis es uflebamosileba kidev erTxel <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebuliasaqarTvelos prezidentis 2001 wlis 24 aprilis #151 brZanebulebiT “saqarTvelosteritoriaze kaspiis auzis navTobisa <strong>da</strong> gazis erTian energetikul derefanSitransportirebis proeqtebis ganxorcielebis, maTi koordinaciisa <strong>da</strong> amproeqtebSi saaqcio sazogadoeba “saqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>okorporaciis” saqarTvelos saxelmwifos uflebamosil warmomadgenlad<strong>da</strong>niSvnis Sesaxeb”.muxli 3, (xelSekruleba, va<strong>da</strong> <strong>da</strong> xangrZlivoba), gansazRvravs am xelSekrulebismoqmedebis va<strong>da</strong>s, aseve misi gagrZelebis <strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Sewyvetis pirobebs.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis sawyisi va<strong>da</strong>a 40weli <strong>da</strong> xelSekruleba avtomaturad grZeldeba kidev ori aTwliani periodisganmavlobaSi. gar<strong>da</strong> amisa milsadenis proeqtis monawileebs survilisamebr SeuZliaTgaagrZelon teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis moqmedebisva<strong>da</strong>, im pirobebSi, rodesac qveynis mTavrobas mniSvnelovnad aqvs SezRuduli uflebawamoayenos <strong>da</strong>matebiTi komerciuli sakiTxebi, raTa <strong>da</strong>icvas Tavisi qveynis <strong>da</strong> mosaxleobisinteresebi.qveynis mTavrobas aseve mniSvnelovnad aqvs SezRuduli ufleba va<strong>da</strong>mde Sewyvitosteritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis moqmedeba, maSin, rodesac


ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs nebismier dros SeuZliaT amxelSekrulebis Sewyveta (muxli 3.2).teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis 3.3 muxlis mixedviT,ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs ufleba aqvT maqsimum 36 TvisganmavlobaSi Seaferxon proeqtiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis <strong>da</strong>wyeba. am vadisgasvlis Semdeg, qveynis mTavrobas aqvs 120 dRiani va<strong>da</strong>, raTa Sewyvitos xelSekruleba,xolo am vadis gasvlis SemTxvevaSi qveynis mTavroba saerTod kargavs uflebasmoiTxovos xelSekrulebis Sewyveta.aRsaniSnavia, rom qveynis mTavrobis es ufleba arc Tu advilad gamosayenebelia,radgan ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs yovelTvis eqnebaT imissaSualeba, rom Seferxebis mizezad saxelmwifo xelisuflebis organoTa mier raimevaldebulebis droulad Seusrulebloba <strong>da</strong>asaxelon <strong>da</strong> moiTxovon vadis gagrZeleba.gar<strong>da</strong> amisa, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs SeuZliaT 36 Tvianivadis ganmavlobaSi Tun<strong>da</strong>c formalurad “ga<strong>da</strong>dgan nabijebi” saSualebebTan<strong>da</strong>kavSirebuli mSeneblobis <strong>da</strong>sawyebad (magaliTad Seadginon proeqti) <strong>da</strong> amis SedegadSewyviton 36 Tviani vadis moqmedeba. aseT viTarebaSi xelSekrulebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetismeqanizmi qveynis mTavrobas faqtiurad aRar gaaCnia gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, roca mTavrobamiiCnevs, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebma mniSvnelovnad <strong>da</strong>arRviesromelime erToblivi an calkeuli valdebuleba. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom teritoriismflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis Sewyvetis motivisarsebobisasac ki, qveynis mTavrobis mier xelSekrulebis Sewyveta mniSvnelovanbarierebTanaa <strong>da</strong>kavSirebuli.yovelive es calsaxad metyvelebs, rom xelSekrulebis moSlis sakiTxTanmimarTebaSi teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis mxareebiaraTanabar pirobebSi arian Cayenebuli.saqarTvelos mTavrobisaTvis xelSekrulebis me-3 muxli ar SeiZleba CaiTvalosefeqtur meqanizmad, romlis gamoyenebac SesaZlebeli iqneba saWiroebis SemTxvevaSi qveynisinteresebis <strong>da</strong>sacavad. rac Seexeba ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebs, maTTvis xelSekrulebis me-3 muxli namdvilad warmoadgens im efeqturmeqanizms, romelsac isini gamoiyeneben nebismier sa<strong>da</strong>vo situaciaSi, raTa saqarTvelosmxare aiZulon wavides <strong>da</strong>Tmobebze.muxli 4. (uflebaTa miniWeba), Seexeba saxelmwifo xelisuflebis mier ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebisaTvis garkveul uflebamosilebaTaminiWebas.4.1 muxlis safuZvelze saxelmwifo xelisuflebam mianiWa ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebs absoluturi <strong>da</strong> SeuzRu<strong>da</strong>vi ufleba <strong>da</strong> privilegiaganaxorcielon <strong>da</strong> aRasrulon proeqti, warmarTon proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuliyovelgvari saqmianoba <strong>da</strong> isargeblon yvela sxva uflebiTa <strong>da</strong> privilegiiT.faqtiurad saxelmwifo xelisuflebam ga<strong>da</strong>sca ararezident iuridiulpirebs saxelmwifo teritoriis garkveuli nawili, ise, rom winaswar arc kiganusazRvravs konkretulad ra nawili gankarga.radgan am xelSekrulebis xelmoweris momentisaTvis zustad <strong>da</strong>dgenili iyomxolod is ori wertili, sa<strong>da</strong>c navTobsadenma un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>kveTos saqarTvelos sazRvrebi<strong>da</strong> ara mTeli marSruti, arsebobs Teoriuli albaToba, rom navTobsadenma gaiaros<strong>da</strong>saxlebul punqtebze, istoriul, religiur <strong>da</strong> kulturul Zeglebze (an mimdebareteritoriaze), <strong>da</strong>cul teritoriebze <strong>da</strong> sxva teritoriebze. aseve arsebobs imis albaToba,rom navTobsadenma gaiaros tyeebze, tradiciuli sargeblobis saZovrebsa <strong>da</strong> saTibebze,


iTac mniSvnelovnad <strong>da</strong>zaraldeba adgilobrivi mosaxleoba, xolo ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebs maT mimarT ar eqnebaT realuri valdebulebebi.kompensaciebis sakiTxi aseT SemTxvevaSi mTavrobis mosagvarebeli iqneba (ix.xelSekrulebis muxli 7 (6)), Tumca Znelad <strong>da</strong>sajerebelia, rom mTavrobam, arsebulimravalwliani sabiujeto krizisis gaTvalsiwinebiT, saTanadod SeZlos aseTikompensaciebis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>. nebismier SemTxvevaSi Zneli iqneba realuri kompensaciis miReba,Tu <strong>da</strong>zaraldeba meurneobis tradiciuli <strong>da</strong>rgebi.saxelmwifom Tavis kuTvnil miwaze uflebis ga<strong>da</strong>cemasTan erTad ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs mianiWa ufleba awarmoon mSenebloba ammiwaze, aseve neba <strong>da</strong>rTon mesame pirebs moaxdinon mudmivi miwiT sargebloba, misi <strong>da</strong>kaveba,floba <strong>da</strong> kontroli, agreTve, amgvar miwaze <strong>da</strong>/an miwisqveS samSeneblo samuSaoebiswarmoeba.faqtiurad, am muxlis safuZvelze ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebs ukve miRebuli aqvT mSeneblobis nebarTva ise, romSesabamis saxelmwifo uwyebebs arc ki ganuxilavT mSeneblobis konkretuliproeqtebi.anu mSeneblobis konkretuli proeqtis saqarTvelos kanonmdeblobasTanSeusabamobis SemTxvevaSi Sesabamisi saxelmwifo uwyebebi ver gamoiCenen samarTlianprincipulobas, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebma es arganixilon saxelmwifo xelisuflebis mier nakisri valdebulebebis Seusrulebloba<strong>da</strong>n Sesrulebis gaWianurebad.Sedegad, ZiriTadi saeqsporto milsadenis investorebis an maT mier uflebamosilimesame piris mier nawarmoebma mSeneblobebma SeiZleba <strong>da</strong>uSveblad ucvalon saxe bunebriv<strong>da</strong> kulturul garemos, xolo uflebamosili saxelmwifo organoebi ki ver moaxdenenadeqvatur reagirebas. erTaderTi metnaklebad efeqturi meqanizmi saqarTvelosxelisuflebisTvis am SemTxvevaSi aris me-2 <strong>da</strong>narTis pirobebi, romlis mixedviTackulturuli <strong>da</strong> istoriuli mniSvnelobis adgilebi xelSeuxebeli un<strong>da</strong> <strong>da</strong>rCes (muxli2.3). aseve es <strong>da</strong>narTi iZleva saSualebas, rom gzS-s (garemoze zemoqmedebis Sefasebis)safuZvelze gansazRvrul iqnes <strong>da</strong>matebiTi pirobebi prioritetuli marSrutis derefanTan,gansazRvrul derefanTan <strong>da</strong> samSeneblo derefanTan <strong>da</strong>kavSirebiT (muxli 2.2).gar<strong>da</strong> saxelmwifo miwaze uflebisa, saxelmwifo xelisuflebam ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis TiToeul monawiles ga<strong>da</strong>sca iseTi statusi <strong>da</strong>sakuTrebaSi miRebis ufleba, savaldebulo gasxvisebis ufleba, saxelmwifos suverenuliufleba CamoarTvas kerZo sakuTreba fuladi kompensaciis sanacvlod (eminent domain),eqspropriaciis ufleba, agreTve, saxelmwifos sxva amgvari uflebebi, romlebic proeqtisxangrZlivobis ganmavlobaSi, SesaZleblobas miscems ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis TiToeul monawiles, uzrunvelyos, awarmoos <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>uxados Sesabamis pirebssaTanado anazRaureba arasaxelmwifo miwis mimarT miwaze uflebebis sanacvlod.saqarTveloSi erT-erT sakonstitucio uflebas sakuTrebis ufleba warmoadgens.saqarTvelos konstituciis 21 (3) muxlis mixedviT aucilebeli sazogadoebrivisaWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmeva <strong>da</strong>saSvebia kanoniT pir<strong>da</strong>pir gansazRvrulSemTxvevaSi, sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT an organuli kanoniT <strong>da</strong>dgnili ga<strong>da</strong>udebeliaucileblobisas <strong>da</strong> mxolod saTanado anazRaurebiT.ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSenebloba ar aris organuli kanoniT<strong>da</strong>dgenili ga<strong>da</strong>udebeli aucilebloba, magram saqarTvelos kanoni “aucilebelisazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb” (muxli 2)


adgens, rom aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisTvis sakuTrebis eqspropriaciaSeiZleba moxdes nedli navTobis, bunebrivi gazisa <strong>da</strong> navTobproduqtebis milsadenebisgayvanisaTvis.Sesabamisad, am SemTxvevaSi, sakuTrebis CamorTmeva <strong>da</strong>saSvebia mxolod sasamarTlosga<strong>da</strong>wyvetilebiT <strong>da</strong> saTanado anazRaurebiT. CamorTmevis procedura <strong>da</strong>dgeniliakanoniT aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesisSesaxeb, romlis mixedviTac konstituciis 21-e muxliT gaTvaliswinebuli CamorTmevis(anu eqspropriaciis) uflebis miniWeba xdeba saqarTvelos prezidentis brZanebulebissafuZvelze <strong>da</strong> sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT. eqsropriaciis Sesaxeb saqmeebi saolqosasamarTloebis gansjadia, xolo eqspropriaciis procedura moiTxovs sazogadoebismaqsimalurad informirebas, informaciis sajaro gamoqveynebis gziT. yovelive amisgaTvaliswinebiT, saqarTvelos konstituciis 21-e muxlze <strong>da</strong>yrdnobiT eqspropriaciisyoveli konkretuli SemTxveva SeiZleba gaxdes sasamarTlo ganxilvis sagani <strong>da</strong>mesakuTreebs miecemaT saSualeba, saWiroebis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>icvan TavianTi uflebebisasamarTloSi.4.1 muxlis (vii). safuZvelze saxelmwifo xelisuflebam mianiWa uflebamosilebaZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebsa <strong>da</strong> maT mier gansazRvrulkontraqtorebs, yovelgvari sazRauris gareSe, saTanado xarisxisa <strong>da</strong> moculobis imze<strong>da</strong>piruli wylebiT sargeblobis uflebas, romelze<strong>da</strong>c manamde ar iyo <strong>da</strong>wesebuliraime SezRudva <strong>da</strong> romelic saSualebebTan axlos mdebareobs, saSualebebishidrostatikuri <strong>da</strong> sxva saxis testirebis Casatareblad, agreTve, uflebas amgvaritestirebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg gaitanon es wyali zemoT miTiTebuli saSualebebisSoriaxlos mdebare adgilze.pirvel rigSi un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom es winaaRmdegobaSi modis saqarTveloskanonTan “wylis Sesaxeb”. kanonis mixedviT wylis obieqtebiT specialuri sargeblobafasiania <strong>da</strong> warmoebs specialuri licenziis safuZvelze.ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebis mier wylis obieqtebisgamoyeneba msgavsi formiT, saukeTeso SemTxvevaSi, mniSvnelovnad SeuzRu<strong>da</strong>vs adgilobrivmosaxleobas am obieqtebiT saerTo wyalsargeblobis uflebas. uares SemTxvevaSi, kisaerTo wyalsargeblobis ufleba adgilobriv Tems SeiZleba saerTod aekrZalos (ix.“wylis Sesaxeb” kanonis 34-e muxli).aseve mosalodnelia, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebipretenzias ganacxadeben wylis obieqtebis mimdebare teritoriaze, rac kidev ufro<strong>da</strong>azaralebs adgilobriv mosaxleobas. faqtiurad, adgilobrivi xelisufleba uZluriiqneba am SemTxvevaSi raime kontroli awarmoos rogorc wylis amoRebaze, isegamoyenebuli (savaraudod <strong>da</strong>binZurebuli) wylis <strong>da</strong>Rvraze ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebis mier. yovelive aman, SeiZleba xeli SeuSalosadgilobriv mosaxleobas meurneobis warmoebaSi, <strong>da</strong>abinZuros garemo <strong>da</strong> gaauaresossocialuri mdgomareoba. amasTan aRsaniSnavia, rom adgilobrivi biujeti ver miiRebsspecialuri wyalsargeblobisaTvis kanoniT gansazRvrul Tanxebs, rac aseve <strong>da</strong>azaralebsadgilobrivi Temis interesebs.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis muxli 5 (samTavrobogarantiebi) adgens saxelmwifo xelisuflebis mier gacemul garantiebs.5.2 (iii) muxlis mixedviT saxelmwifo xelisuflebam garantia misca ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs, “rom ar <strong>da</strong>uSvebs raime iseT qmedebas anumoqmedobas, romelsac SeiZleba, Sedegad mohyves proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli raimesaqmianobis Seferxeba, an ga<strong>da</strong>deba, an romelmac SeuZlia raime sxva uaryofiTi Sedegimoutanos proeqts, an SezRudos proeqtis xelSekrulebebis safuZvelze miniWebuli


uflebebi (maT <strong>Soris</strong>, raime iseTi qmedeba an umoqmedoba, ganxorcielebuli uSiSroebis,a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobis, garemos <strong>da</strong>cvis, an usafrTxoebis mosazrebiT, romelsac SeuZlia,pir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir Sewyvitos, aRkveTos an SezRudos navTobis dineba saSualebebSian saSualebebis gamoyenebiT, gar<strong>da</strong> im SemTxvevebisa, rodesac saSualebebis Seuferxebelieqspluatacia, saswrafo teqnikuri Carevebis gareSe, gaumarTlebel safrTxes uqmnissazogadoebriv usafrTxoebas, kulturul memkvidreobas, a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobas anusafrTxoebas, an<strong>da</strong> garemos (aseT SemTxvevaSi, garemos <strong>da</strong>cvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT,gamoyenebul un<strong>da</strong> iqnes is normebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesebi, romlebic amve xelSekrulebisme-3 <strong>da</strong>narTSia gansazRvruli, xolo a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobasTan, usafrTxoebasTan,sazogadoebriv usafrTxoebasTan <strong>da</strong> kulturul memkvidreobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki –saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli Sesabamisi normebi, romel SemTxvevebSicaseTi qmedeba an umoqmedoba mizanSewonili xdeba, oRond im drois farglebSi, romelicaucilebelia aseTi safrTxis aRmosafxvrelad)”;am muxli<strong>da</strong>n naTlad Cans, rom proeqtis ganxorcieleba upirvelesprioriteta<strong>da</strong>a miCneuli <strong>da</strong> xSir SemTxvevaSi uSiSroebis, a<strong>da</strong>mianTajanmrTelobis, garemos <strong>da</strong>cvis, an usafrTxoebis mosazrebebic ki meore etapzega<strong>da</strong>dis saxelmwifo xelisuflebisTvis.msgavsi formulirebis xelSekrulebaSi <strong>da</strong>fiqsireba miuRebelia <strong>da</strong>winaaRmdegobaSi modis saqarTvelos konstituciasTan.konstituciis 37-e muxlis mixedviT, yvelas aqvs ufleba icxovrosjanmrTelobisaTvis usafrTxo garemoSi <strong>da</strong> yvela (maT <strong>Soris</strong> ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebic) valdebulia gaufrTxildes bunebriv <strong>da</strong> kulturulgaremos. rac Seexeba uSiSroebis, a<strong>da</strong>mianis janmrTelobis <strong>da</strong>cvis, garemos <strong>da</strong>cvis anusafrTxoebis moTxovnebis ugulebelyofas, aseTi qmedeba (moqmedeba an umoqmedoba)zog SemTxvevaSi saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT <strong>da</strong>sjadi qmedebis mizezic kiSeiZleba gaxdes. ucnauria, rom msgavs qmedebaze faqtiurad saxelmwifo xelisuflebamaiRo pasuxismgebloba, es maSin, rodesac konstituciisa <strong>da</strong> kanonmdeblobis Tanaxmad ispiriqiT mowodebuli un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>icvas qveynis uSiSroeba, moqalaqeTa janmrTeloba,aseve garemos<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> usafrTxoebis moTxovnebi.arasakmarisad <strong>da</strong>majereblad JRers formulireba, rom es muxli ar Seexeba imSemTxvevebs, rodesac saSualebebis Seuferxebeli eqspluatacia, saswrafo teqnikuriCarevebis gareSe, gaumarTlebel safrTxes uqmnis sazogadoebriv usafrTxoebas, kulturulmemkvidreobas, a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobas an usafrTxoebas, an<strong>da</strong> garemos. jer erTi, aqlaparakia Seuferxebel eqspluataciaze <strong>da</strong> es gamonaklisi ar Seexeba sxva SemTxvevebs,magaliTad, rodesac saSualebebis <strong>da</strong>proeqteba, mSenebloba, testireba an droebiTeqspluataciaSi gaSveba uqmnis safrTxes sazogadoebriv usafrTxoebas, kulturulmemkvidreobas, a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobas an usafrTxoebas, an<strong>da</strong> garemos. gar<strong>da</strong> amisa,xelSekrulebi<strong>da</strong>n gaugebaria, Tu vin <strong>da</strong> rogor un<strong>da</strong> Seafasos “gaumarTlebeli safrTxe”<strong>da</strong> misi zemoqmedebis xarisxi.5.2 (vi.) muxlis mixedviT, saxelmwifo xelisuflebam garantia gasca, rom “armoiTxovs, pretenzias ar ganacxadebs, an ar SezRu<strong>da</strong>vs raime uflebas miwaze, romelsacsaxelmwifo xelisufleba ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs aniWebsme-4.1 nawilis (ii), (iii) <strong>da</strong> (iv) qvepunqtebis Sesabamisad”;amiT saxelmwifo xelisuflebam SeizRu<strong>da</strong> kanoniT misTvis miniWebuli uflebebi.magaliTad, ufleba imoqmedos efeqturad ga<strong>da</strong>udebeli aucileblobis dros (rodesacekologiuri katastrofis, stiqiuri ubedurebis, epidemiis, epizootiis gamo safrTxe eqmnebaa<strong>da</strong>mianTa sicocxlesa <strong>da</strong> janmrTelobas, saxelmwifo an sazogadoebriv uSiSroebas) <strong>da</strong>gamoiyenos “sazogadoebrivi saWiroebisaTvis ga<strong>da</strong>udebeli aucileblobisassakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb” saqarTvelos organuli kanoniT misTvis


miniWebuli uflebebi.me-5 muxlis Tanaxmad mTavrobis mier aRebuli valdebulebebisa <strong>da</strong> garantiebisSemdgomi ganmtkicebis mizniT, mTavrobam aseve aiRo valdebuleba “droulad miiRos,werilobiT gamosces, an <strong>da</strong>avalos, gamoscen yovelgvari brZanebuleba, brZaneba, debuleba,wesi, ganmarteba, nebarTva, <strong>da</strong>mtkiceba <strong>da</strong> Tanxmoba, rac saSualebas miscems saxelmwifoxelisuflebas, droulad Seasrulos yvela is valdebuleba, romelsac mas proeqtisxelSekrulebebi akisrebs”. amiT mTavrobam SeizRu<strong>da</strong> imis saSualeba, rom saWiroebisSemTxvevaSi gamoavlinos principuloba <strong>da</strong> realurad <strong>da</strong>icvas mosaxleobis <strong>da</strong> qveynisinteresebi iseTi mniSvnelovani ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebisas, rogoricaa magaliTadgaremos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacema.muxli 6. (gancxadebebi <strong>da</strong> garantiebi) exeba xelSekrulebis mxareTa miererTmaneTisaTvis micemul garantiebs.6.2 (v) muxlis mixedviT mTavrobam misca garantia ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebs, rom “saxelmwifo xelisuflebas ar gaucia <strong>da</strong> arcaris valdebuli, gasces romelime pirze raime ufleba an privilegia, romelic arSeesabameba an winaaRmdegobaSia, an SeuZlia SezRudos, an Seaferxos proeqtis romelimemonawilis mier im uflebebisa <strong>da</strong> privilegiebis gamoyeneba <strong>da</strong> sargebloba, romlebicaseTi proeqtis monawiles romelime proeqtis xelSekrulebis safuZvelze gaaCnia”.mTavrobas aseTi garantiis gacemis ufleba ara hqon<strong>da</strong> im viTarebaSi, rodesacZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis zusti marSruti jer kidev ar iyogansazRvruli, radgan marSruts Teoriulad SeiZleba gaevlo iseT teritoriebze, romkonfliqtSi mosuliyo mesame pirTa mier kanonieri uflebebis gamoyenebasTan. magaliTadSeiZleba SeizRudos adgilobrivi mosaxleobis mier wylis obieqtebiT, saTibebiT <strong>da</strong>/anmisasvleli gzebiT tradiciuli an kanonis safuZvelze mopovebuli sargeblobis ufleba.am muxli<strong>da</strong>n ar SeiZleba imis <strong>da</strong>dgena, Tu vin <strong>da</strong> rogor un<strong>da</strong> gansazRvros, rom ama Tu impiris mier moTxovnili ufleba ar Seesabameba an winaaRmdegobaSia, an SeuZlia SezRudos,an Seaferxos proeqtis romelime monawilis mier TavianTi uflebebis <strong>da</strong> privilegiebisgamoyeneba.am muxlis moTxovnebis gaTvaliswinebiT faqtiurad nebismieri piri moklebuliiqneba saSualebas mimarTos mTavrobas raime uflebis mopovebis mizniT interesisderefnis farglebSi, aTasobiT kvadratul kilometrze.muxli 7. mTavrobis zogierTi valdebuleba <strong>da</strong> TanxmobaTanaxmad 7.1 muxlisa, “mTavrobam Tanxmoba ganacxa<strong>da</strong> <strong>da</strong> piroba <strong>da</strong>do, romsaswrafod miiRebs mis xelT arsebul yvela zomas, raTa miaRwios yvela im kanonisa <strong>da</strong>brZanebulebis ratifikacias, miRebas an <strong>da</strong>mtkicebas, romelic saqarTveloskanonmdeblobi<strong>da</strong>n gamomdinare saWiroa, an SeiZleba gaxdes saWiro am xelSekrulebisa<strong>da</strong> sxva proeqtis xelSekrulebebis pirobebis ZalaSi yofnisa <strong>da</strong> sruli masStabiTganxorcielebisaTvis, agreTve, gascems nebarTvebs, Seqmnis pirobebs <strong>da</strong> mxars <strong>da</strong>uWersyvela im saqmianobasa <strong>da</strong> garigebas, romelic proeqtis xelSekrulebebiT arisgaTvaliswinebuli”. am muxliT mTavrobam ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebswinaswar aRuTqva, rom isini miiReben nebismieri saxis nebarTvas TavianT saqmianobaze.aseT pirobebSi ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs SeuZliaT miiRongaremos<strong>da</strong>cviTi an sxva saxis nebismieri nebarTva yvela SemTxvevaSi, xolo mTavrobamoklebulia saSualebas <strong>da</strong>icvas garemos <strong>da</strong>/an adgilobrivi Temis interesebi, ise, romxelSekrulebis meore mxarem es ar miiCnios xelSekrulebis pirobebis Seusruleblobad.saWiroebis SemTxvevaSi, am muxlis safuZvelze ZiriTadi saeqsporto milsadenismonawileebs ufleba aqvT mosTxovon mTavrobas TviT sakanonmdeblo cvlilebebislobirebac ki <strong>da</strong> am gziT moqalaqeTa kanonieri uflebebis SezRudva, Tu amas miiCnevenproeqtis ganxorcielebisaTvis aucilebel pirobad (magaliTad iseT SemTxvevaSi, rodesac


proeqtis ganxorcieleba winaaRmdegobaSi modis adgilobrivi fizikuri an iuridiulipirebis mier kanoniT <strong>da</strong>culi uflebebis ganxorcielebasTan).7.3 muxlis mixedviT, “ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawilis anromelime sxva proeqtis monawilis, romelsac ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawile <strong>da</strong>niSnavs, Txovnis SemTxvevaSi, saxelmwifo xelisuflebis Sesabamisi organovaldebulia, gasces sruli <strong>da</strong> saTanadod Sedgenili sia yvela im dokumentaciisa <strong>da</strong>moTxovnisa, romelic aucilebelia ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebisa an romelime sxva proeqtis monawileebisaTvis, romlebsac ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi <strong>da</strong>niSnaven, specialuri licenziebis, vizebis,nebarTvebis, sertifikatebis, orderebis, mowmobebis an Tanxmobebis mosapoveblad(‘saganacxado moTxovnebi~), romlebic proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobisaTvis arissaWiro... aseTi saganacxado moTxovnebis Sesrulebis <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>kmayofilebis SemTxvevaSi,saxelmwifo xelisufleba valdebulia, prioritetulobis mixedviT, oc<strong>da</strong>aTi (30) dRisganmavlobaSi, magram ara umetes samoci (60) dRis ganmavlobaSi (es samocdRiani va<strong>da</strong>ZalaSi mxolod sagangebo situaciis SemTxvevaSi un<strong>da</strong> Sevides) gasces aseTi licenziebi,vizebi, nebarTvebi, sertifikatebi, orderebi <strong>da</strong> mowmobebi, romlebic ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebisa <strong>da</strong> maT mier <strong>da</strong>niSuli proeqtis sxva monawileebisazriT, aucilebeli an mizanSewonilia imisaTvis, rom maT SeZlon proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebulisaqmianobis droulad, saimedod <strong>da</strong> efeqturad ganxorcieleba, <strong>da</strong>/an proeqtisxelSekrulebebiT gaTvaliswinebuli uflebebiT sargebloba <strong>da</strong> valdebulebebisSesruleba”.7.6 <strong>da</strong> 7.7. muxlebSi aseve <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia, rom 7.3 muxlis ZaliT saxelmwifoxelisufleba winaswar Tanxmobas acxadebs yvela im saqmianobaze <strong>da</strong>/an qmedebaze, romelsacganaxorcieleben ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi <strong>da</strong> maT mier<strong>da</strong>niSnuli kontraqtorebi.7.3 muxlis mixedviT ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs <strong>da</strong> maT mier<strong>da</strong>niSnul pirebs SeuZliaT 30 dRis (sagangebo situaciebis SemTxvevaSi ki 60 dRis)ganmavlobaSi miiRon nebismieri saxis licenziebi, vizebi, nebarTvebi, sertifikatebi,orderebi <strong>da</strong> mowmobebi. garemos<strong>da</strong>cviT nebarTvebTan <strong>da</strong>kavSirebiT erTaderTi pirobaa<strong>da</strong>smuli, rom nebarTvis gacema un<strong>da</strong> moxdes me-3 <strong>da</strong>narTis pirobebis Tanaxmad.me-3 muxli zRu<strong>da</strong>vs sazogadoebriobis uflebas miiRon monawileobaga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi <strong>da</strong> aZlevs ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebs saSualebas, uproblemod moaxdinon TavianTi interesebislobireba proeqtis ganxorcielebis procesSi (maT <strong>Soris</strong> adgilobrivimosaxleobis interesebis xarjze).xelSekrulebis me-8 muxli exeba ga<strong>da</strong>saxadebs. am muxlis mixedviT ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi, maTi afilirebuli pirebi <strong>da</strong> Sesabamisiucxoeli muSa-mosamsaxureebi sargebloben mniSvnelovani saga<strong>da</strong>saxado SeRavaTebiT.am SemTxvevaSi aRsaniSnavia is faqti, rom sxva saga<strong>da</strong>saxado SeRavaTebTan erTad, isiniganTavisuflebuli arian socialuri ga<strong>da</strong>saxadebisaganac, rac niSnavs, rom proeqtisganxorcielebis procesSi akrefili ga<strong>da</strong>saxadebi ar moxmardeba socialurad <strong>da</strong>ucvelifenebis (pensionerebis, invalidebis, umuSevrebis) <strong>da</strong>xmarebas <strong>da</strong> sxva socialuriproblemebis mogvarebas.muxli 9. (zianis an zaralis anazRaureba) akisrebs mTavrobas valdebulebas“ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawilis uflebis - moiTxovos saxelmwifoxelisuflebisagan romelime proeqtis xelSekrulebis mier saxelmwifo xelisuflebaze<strong>da</strong>kisrebul valdebulebaTa pirnaTlad Sesruleba,” gasces fuladi kompensacia imzaralisa an zianisaTvis, romelic gamowveuli iqneba me-9 muxlSi miTiTebuli mizezebiT(aRsaniSnavia, rom aseT mizezad SeiZleba saxelmwifo xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n ubralod


araswori gancxadebis gakeTebac ki iqnas miCneuli). zianis anazRaurebis valdebulebebses muxli mTavrobas uwesebs marto ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebTan mimarTebaSi, maSin, rodesac mesame pirebisTvis (magaliTad adgilobrivimosaxleobisTvis) zianis anazRaurebis Sesaxeb aq araferia naTqvami.rac Seexeba ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileTapasuxismgeblobas mesame pirebis (maT <strong>Soris</strong> adgilobrivi mosaxleobis) mimarT, 10.2muxlis mixedviT “ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi pasuxs agebenmesame mxaris winaSe im zaralisa an zianisaTvis, romelic aseT mesame mxares ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebis mxri<strong>da</strong>n proeqtis xelSekrulebebiTgaTvaliswinebuli saqmianobis warmarTvis normebis <strong>da</strong>rRvevis Sedegad miadga; oRondim pirobiT, rom: (i) ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi ar agebenpasuxs am xelSekrulebis pirobebis Sesabamisad, Tu zarali an ziani gamowveulia, anSedegia proeqtis xelSekrulebis <strong>da</strong>rRvevis <strong>da</strong>/an movaleobebis Seusruleblobissaxelmwifo xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n; (ii) xelSekrulebaSi ar aris muxli, romelic zRu<strong>da</strong>vs,an miznad isaxavs SezRudos ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebisuflebebi, romelime sxva piris mimarT, aseT zaralTan an zianTan <strong>da</strong>kavSirebiT.”ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs nebismier drosSeuZliaT aicilon pasuxismgebloba mosaxleobisaTvis zianis anazRaurebis Sesaxeb, Tuam zianis gamowvevis mizezad miuTiTeben saxelmwifo xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n romelimexelSekrulebis Seusruleblobas.aseT situaciaSi mosaxleobis interesebi absoluturad <strong>da</strong>ucvelia.adgilobrivi mosaxleoba ar aris am xelSekrulebebis mxare <strong>da</strong> ver mosTxovspasuxs saxelmwifo xelisuflebas ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileTa mimarT aRebuli valdebulebebis SeusruleblobisaTvis, iseve,rogorc ver mosTxovs xelisuflebas pasuxs im zianisaTvis, romelsac miiRebenZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileTa mxri<strong>da</strong>n proeqtisxelSekrulebebiT gaTvaliswinebuli saqmianobis warmarTvis normebis<strong>da</strong>rRvevis Sedegad.Sesabamisad zianis anazRaurebas aseT situaciaSi Tavs aarideben rogorc ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi, ise xelisufleba. mosaxleoba asevemoklebulia imis saSualebas, rom gansazRvros, <strong>da</strong>arRvies Tu ara ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebma proeqtis xelSekrulebebiT gaTvaliswinebulisaqmianobis warmarTvis normebi. proeqtis xelSekrulebebi ar aris xelmisawvdomisazogadoebis farTo fenebisTvis. ufro metic, ar momx<strong>da</strong>ra maTi oficialurigamoqveynebac ki, rac kanonis savaldebulo moTxovna iyo <strong>da</strong> Sesabamisad sazogadoebiswarmomadgenlebi moklebulni arian SesaZleblobas, rom sasamarTloSi saqmis warmarTvisSemTxvevaSi apelireba moaxdinon xelSekrulebis oficialur teqstze.mosaxleoba aseve moklebulia imis saSualebas, rom gaarkvios, Tu visi mizeziTmox<strong>da</strong> xelSekrulebis <strong>da</strong>rRveva, romlis Sedega<strong>da</strong>c ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebma maT ziani miayenes. es sakiTxi xelSekrulebis mxareebs <strong>Soris</strong><strong>da</strong>vas Seexeba, aseTi <strong>da</strong>vebis mogvareba ki saerTa<strong>Soris</strong>o arbitraJs eqvemdebareba <strong>da</strong>sakmaod rTul <strong>da</strong> xangrZliv proceduras iTvaliswinebs, romelic mxolodxelSekrulebis mxareebisaTvisaa xelmisawvdomi (ix. xelSekrulebis muxli 17).me-10 muxli ar adgens zianis anazRaurebis moTxovnis uflebas mesame pirTamxri<strong>da</strong>n (maT <strong>Soris</strong> mosaxleobis) Tu isini zians miiReben ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebis mxri<strong>da</strong>n saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnaTaSeusruleblobis Sedegad, radgan aseT SemTxvevaSi 10.1 muxlis mixedviT ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi pasuxismgebelni arian ara TviT<strong>da</strong>zaralebulTa mimarT, aramed mxolod saxelmwifo xelisuflebis winaSe.


teritoriis mflobel qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis me-11 muxlis(usafrTxoeba) ZaliT saqarTvelos xelisuflebam misca ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebs usafrTxoebis seriozuli garantiebi. maT <strong>Soris</strong> “miwazeuflebebis, saSualebebis <strong>da</strong> yvela aseTi piris <strong>da</strong>cvis mizniT yovelgvari zaralisa anzianisagan, romelic Sedegad mosdevs samoqalaqo oms, sabotaJs, van<strong>da</strong>lizms, bloka<strong>da</strong>s,revolucias, amboxs, ajanyebas, samoqalaqo aSlilobas, terorizms, a<strong>da</strong>mianis gatacebas,komerciul gamoZalvas, organizebul <strong>da</strong>naSaulsa <strong>da</strong> sxva amgvar destruqciul movlenebs.”msgavs situaciebs, saerTa<strong>Soris</strong>o praqtikis gaTvaliswinebiT rogorc wesi ganixilavenfors-maJorul garemoebebad, am xelSekrulebaSi ki isini aseTebad ar aris miCneuli <strong>da</strong>ufro metic, Tu aseTi garemoebebis dros <strong>da</strong>zaraldebian ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebi an maTi kontraqtorebi, maT saSualeba eqnebaT pasuxismgeblobaaseTi zianis anazRaurebaze <strong>da</strong>akisron saqarTvelos mxares (9.1 (I) muxlis safuZvelze).yvela SemTxvevaSi, usafrTxoebis msgavsi garantiebis realurad uzrunvelyofa(Tu aseTi saerTod SesaZlebelia) seriozul <strong>da</strong>naxarjebTan iqneba <strong>da</strong>kavSirebuli, racsaqarTvelos mwiri biujetis gaTvaliswinebiT, qveyanas mZime tvirTad <strong>da</strong>awveba. SedegadSeiZleba <strong>da</strong>zaraldes saxelmwifo biujetis is punqtebi, romlebic socialuriproblemebisTvisaa gaTvlili. aqve logikurad ibadeba kiTxva, moaxdiana Tu arasaqarTvelos xelisuflebam <strong>saqarTvelosa</strong>Tvis am xelSekrulebis (<strong>da</strong> TviT proeqtis)ekonomikuri momgebianobis realuri Sefaseba <strong>da</strong> gaTvaliswinebuli iyo Tu ara amSefasebisas yvela mosalodneli xarjebi, romelTa gawevac saqarTvelos mxares mouwevsam xelSekrulebiT nakisri yvela valdebulebis saTanadod Sesrulebis mizniT.xelSekrulebis me-12 muxli Seexeba garemos, janmrTelobis, usafrTxoebisa <strong>da</strong>socialuri garemos <strong>da</strong>cvas.am muxlis mixedviT (12.1, 12.3) ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebma aiRes valdebuleba miiRon yvela aucilebeli zoma, raTa Tavi<strong>da</strong>n aiciloniseTi movlenebi, “ romlebic arsebiT zians ayeneben, an arsebiT risks uqmnian garemos ana<strong>da</strong>mianTa janmrTelobas <strong>da</strong> usafrTxoebas”. amasTan erTad, ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebma aiRes valdebuleba, rom miuxe<strong>da</strong>vad, proeqtisxelSekrulebis raime sxva pirobisa, romelic exeba garemosadmi, a<strong>da</strong>mianTajanmrTelobisadmi an usafrTxoebisadmi miyenebul zarals an zians, raime faqtTan anmovlenasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi,“braleulobisa <strong>da</strong> mizezobriobis miuxe<strong>da</strong>vad, valdebulni arian, miiRon yovelgvarizoma zianis gamosasworeblad <strong>da</strong> miwis nakveTis <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>zianebuli obieqtis (obieqtebis)SesaZleblobis farglebSi maqsimalurad aRsadgenad <strong>da</strong> maT mosayvanad uwindel,gamosayeneblad vargis mdgomareobaSi, me-12 muxlSi <strong>da</strong> me-3 <strong>da</strong>narTSi gansazRvrulinormebisa <strong>da</strong> miRebuli wesebis Sesabamisad, <strong>da</strong> gaswion yovelgvari xarjebi, romlebicaucilebelia aseTi zianis aRmosafxvrelad”.es pirobebi uSualod akisrebs ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebs pasuxismgeblobas, avariuli situaciebis dros operatiulad miiRonaucilebeli zomebi, raTa Tavi<strong>da</strong>n acilebul iqnas <strong>da</strong>/an gamosworebul iqnas garemosaTvis<strong>da</strong>/an janmrTelobisaTvis miyenebuli ziani.gar<strong>da</strong> amisa, mxareebi SeTanxmdnen, rom Tu aseTi zianis srulad aRmofxvraSeuZlebelia, “ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi valdebulni arian,ga<strong>da</strong>ixadon sruli, adekvaturi <strong>da</strong> samarTliani kompensacia yoveli aseTi aRmoufxvrelizianisaTvis”.aRsaniSnavia, rom xelSekrulebis ZaliT, msgavs situaciebSi kompensaciis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>zepasuxismgeblobis ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebisaTviscalsaxad <strong>da</strong>kisrebam miniSvnelovnad un<strong>da</strong> gaumartivos mesame pirebs (magaliTa<strong>da</strong>dgilobriv mosaxleobas) kompensaciis miReba aucileblobis SemTxvevaSi.


saqarTveloSi dReisaTvis ukve arsebobs mniSvnelovani samarTlebrivi bazamsgavsi situaciebisas miRebuli zianis kompensaciis Sesaxeb. maT <strong>Soris</strong> aRsaniSnevia iseTimniSvnelovani kanonebi, rogoricaa “saqarTvelos kanoni saSiSi nivTierebebiTgamowveuli zianis kompensaciis Sesaxeb”, “saqarTvelos saga<strong>da</strong>saxado kodeqsi”(me-11 kari “ga<strong>da</strong>saxadi mavne nivTierebebiT garemos <strong>da</strong>binZurebisaTvis”),saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi <strong>da</strong> sxva normatiuli aqtebi. amavdroulad, saqarTveloSeerTebulia iseT saerTa<strong>Soris</strong>o SeTanxmebebs, rogorebicaa : konvencia “navTobiT<strong>da</strong>binZurebiT gamowveuli zianis samoqalaqo pasuxismgeblobis Sesaxeb” <strong>da</strong>konvencia “navTobiT <strong>da</strong>binZurebiT miyenebuli zianis kompensaciis saerTa<strong>Soris</strong>ofondis Seqmnis Sesaxeb”.aRsaniSnavia, rom xelSekrulebis me-12 muxlis <strong>da</strong> me-3 <strong>da</strong>narTis moTxovnaTagaTvaliswinebiT samwuxarod zianis xarisxisa <strong>da</strong> odenobis gansazRvrisaTvissaqarTvelos kanonmdebloba gamoyenebuli ver iqneba <strong>da</strong> gamoyenebul un<strong>da</strong> iqnassaerTa<strong>Soris</strong>o stan<strong>da</strong>rtebi (garkveul SemTxvevebSi niderlandebis <strong>da</strong> avstriisstan<strong>da</strong>rtebi).saqarTvelos mosaxleoba xSir SemTxvevaSi cu<strong>da</strong>d erkveva saqarTveloskanonmdeblobis moTxovnebSic ki, xolo saerTa<strong>Soris</strong>o stan<strong>da</strong>rtebis (iseve rogorcniderlandebis <strong>da</strong> avstriis stan<strong>da</strong>rtebis) Sesaxeb TiTqmis araa informirebuli. anu,maT ara aqvT sakmarisi informacia TavianTi kanonieri uflebebis Sesaxeb.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis me-17 muxli (<strong>da</strong>vebismogvareba <strong>da</strong> Sesabamisi kanonmdebloba) mxareTa <strong>Soris</strong> <strong>da</strong>vebis mogvarebis wess Seexeba.muxli 17.11-s mixedviT, “saxelmwifo xelisuflebis TiToeuli organo ixsnisimunitets am xelSekrulebis aRsrulebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT raime procesis mimarT, an amxelSekrulebis Sesabamisad Seqmnili arbitraJis droebiTi gankargulebis, SeCerebisTaobaze brZanebis, an<strong>da</strong> nebismieri saboloo ga<strong>da</strong>wyvetilebis mimarT, maT <strong>Soris</strong>igulisxmeba imuniteti sasamarTlo dokumentis ga<strong>da</strong>cemis mimarT, romelime sasamarTlosiurisdiqciis mimarT, an misi imuniteti arbitraJis mier saboloo ga<strong>da</strong>wyvetilebismiRebamde nebismieri qonebis <strong>da</strong>ya<strong>da</strong>Rebis mimarT, arbitraJis droebiTi gankargulebisan SeCerebis Taobaze, brZanebis safuZvelze, an saboloo ga<strong>da</strong>wyvetilebis aRsrulebissafuZvelze; “... sakuTrebaze imunitetis moxsna ar exeba garkveul qonebas, romlis sruliCamonaTvalic xelSekrulebis me-17.11 muxlSia mocemuli. samwuxarod un<strong>da</strong> aRiniSnos,rom am CamonaTvalSi ar Sedis garemos obieqtebi (magaliTad <strong>da</strong>culi teritoriebi), tye,wyali <strong>da</strong> sxva bunebrivi resursebi. es niSnavs, rom saWiroebis SemTxvevaSi am qonebasSeiZleba <strong>da</strong>edos ya<strong>da</strong>Ra <strong>da</strong> ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileTasasargeblod gamotanili arbitraJis ama Tu im ga<strong>da</strong>wyvetilebis aRsruleba moxdes maTxarjze (maTi gasxvisebis gziT), rac winaaRmdegobaSi modis saqarTvelos kanonmdeblobismoTxovnebTan.17.13 muxlis mixedviT, me-17 muxli eqvemdebareba inglisis materialursamarTlebrivkanonmdeblobas romelic kardinalurad gansxvavdeba saqarTveloskanonmdeblobisagan. 17.6 muxlis mixedviT gansazRvrulia, rom erTaderTi saarbitraJoena, romelzec un<strong>da</strong> Sedges saarbitraJo procesi, aris inglisuri ena. yovelive esaraTanabar pirobebSi ayenebs xelSekrulebis mxareebs.un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom me-17 muxli mxolod xelSekrulebis mxareebs <strong>Soris</strong> <strong>da</strong>vebismogvarebas Seexeba <strong>da</strong> ar iTvaliswinebs iseT situaciebs, rodesac mesame pirebi (maT<strong>Soris</strong> adgilobrivi mosaxleoba) Seecdebian <strong>da</strong>icvan TavianTi interesebi sasamarTlosmeSveobiT. aseT situaciebSi a<strong>da</strong>mianis ufleba mimarTos sasamarTlos, garantirebuliasaqarTvelos konstituciis 42-e muxliT <strong>da</strong> mas veranairad ver SezRu<strong>da</strong>vs esxelSekruleba.


saqarTvelos konstituciis 42-e muxlis 1 punqtis mixedviT yvela a<strong>da</strong>mians aqvsufleba Tavis uflebaTa <strong>da</strong> TavisuflebaTa <strong>da</strong>sacavad mimarTos sasamarTlos. aRsaniSnavia,rom am SemTxvevaSi am muxlis gamoyeneba SesaZlebelia ara marto im uflebebTanmimarTebaSi, romelic am xelSekrulebis safuZvelze gaaCniaT mesame pirebs, aramednebismieri sayovelTaod miRebuli an kanonmdeblobiT miniWebuli uflebis <strong>da</strong>rRvevasTanmimarTebaSi. saqarTvelos konstituciis 42-e muxli SesaZlebelia aRmoCndes erTerTiyvelaze realuri garantia imisa, rom adgilobrivi mosaxleoba <strong>da</strong> iuridiulipirebi SesZleben <strong>da</strong>icvan TavianTi interesebi proeqtis ganxorcielebis procesSi.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis me-18 muxli(saoperacio kompania) Seicavs SromiT urTierTobebTan <strong>da</strong>kavSirebul sakmaodmniSvnelovan debulebebs.me-18.2 muxli erT-erTi yvelaze mniSvnelovani muxlia am xelSekrulebaSi,proeqtSi <strong>da</strong>saqmebul saqarTvelos moqalaqeTa socialuri <strong>da</strong>cvis TvalsazrisiT. kerZod,ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi <strong>da</strong> nebismieri kontraqtori(maT <strong>Soris</strong> saoperacio kompania) 18.2 muxlis mixedviT valdebulebas iReben, rom“saxelmwifos yvela moqalaqe, romelic proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT iqneba <strong>da</strong>qiravebuli,samsaxurSi aiyvanon werilobiT gaformebuli SromiTi xelSekrulebis safuZvelze,romelmac un<strong>da</strong> gansazRvros samuSao saaTebis raodenoba, Sromis anazRaureba <strong>da</strong> xelfasze<strong>da</strong>namatebi, romelic ergeba mosamsaxures, agreTve, <strong>da</strong>saqmebis sxva pirobebi. SromiTxelSekrulebebSi gansazRvruli pirobebis Sesabamisad, aseTi muSa-mosamsaxureebiSeiZleba ganawilebul iqnen im samuSao adgilebze, romlebic mizanSewonilad iqnebamiCneuli maT <strong>da</strong>saqmebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT”. amasTan, <strong>da</strong>saqmebis yvela programa <strong>da</strong>miRebuli praqtika, romelic teritoriis farglebSi proeqtze “momuSave saxelmwifosmoqalaqeebze vrceldeba - maT <strong>Soris</strong> iseTTan <strong>da</strong>kavSirebiT, rogoricaa samuSao saaTebisraodenoba, Svebulebis xangrZlivoba, anazRaureba, <strong>da</strong>matebiT micemuli saxsrebi <strong>da</strong> Sromishigienisa <strong>da</strong> usafrTxoebis teqnikis stan<strong>da</strong>rtebi - ar un<strong>da</strong> iqnes imaze naklebadxelsayreli, vidre saqarTvelos Sromis kanonmdeblobis normebi, romlebic saxelmwifosmoqalaqeebze vrceldeba.”teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis me-18.3 muxlismixedviT “proeqtis saqmianobis saTanadod warmarTvisa <strong>da</strong> ganxorcielebis mizniT,samuSaoebiT, aRWurvilobiT, masalebiT, teqnikiTa <strong>da</strong> samuSao iaraRebiT, avtotransportiT,saTa<strong>da</strong>rigo nawilebiT, saqonliTa <strong>da</strong> maragebiT uzrunvelyofisas, ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebma <strong>da</strong> nebismierma kontraqtorma (nebismieri saoperaciokompaniis CaTvliT) upiratesoba un<strong>da</strong> mianiWon qarTvel mimwodeblebs im SemTxvevebSi,rodesac aseTi qarTveli mimwodeblebis produqcia, momaragebis sxva wyaroebTanSe<strong>da</strong>rebiT, yvela ZiriTad sakiTxSi konkurentunariania fasis, xarisxis <strong>da</strong>xelmisawvdomobis mxriv”. es muxli Zalian mniSvnelovania saqarTvelosTvis, mewarmeobisganviTarebis TvalsazrisiT, Tumca realuri efeqti SesaZlebelia arcTu ise mniSvnelovaniiyos am muxlSi Cadebuli SezRudvebis mizeziT.Tu gaviTvaliswinebT im faqts, rom saqarTveloSi arsebuli mZime saga<strong>da</strong>saxadokanonmdeblobis gamo (romelic mniSvnelovanwilad gamowveulia saerTa<strong>Soris</strong>osafinanso institutebis poziciiT) xSirad adgilobrivi produqcia ufro Zviria, vidreimportuli. Tu gaviTvaliswinebT imasac, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenismonawileebi sargebloben mniSvnelovani sabaJo <strong>da</strong> saga<strong>da</strong>saxado SeRavaTebiT (maT <strong>Soris</strong>milsadenisaTvis saWiro saSualebebis <strong>da</strong> masalebis importze), advilad mosalodnelia,rom adgilobrivi produqcia aRmoCndes arakonkurentunariani, fasis TvalsazrisiT.savaraudoa, rom yovelive es miscems saSualebas ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebs <strong>da</strong> kontraqtorebs, me-18.3 muxliT gaTvaliswinebuli SezRuvdebiTisargeblon <strong>da</strong> upiratesoba mianiWon ucxoel mimwodebels. aqve gasaTvaliswinebeliais faqtic, rom TviT “qarTveli mimwodeblis” ganmartebac 18.3 muxlis mixedviT ar arisbolomde misaRebi.


“me-18.3 nawilis miznebisaTvis, qarTveli mimwodebeli niSnavs teritoriazekanonierad moqmed samewarmeo, ekonomikur <strong>da</strong> sxva iurdiul erTeuls (saxelmwifoiuridiuli erTeulis CaTvliT), romelic, manam “sanam igi SesTavazebs zemoaRniSnulnebismier momsaxurebas an saqonels, oficialurad warudgens Tavs momaragebazepasuximgebel proeqtis monawiles <strong>da</strong> garantias miscems, mas rom (i) igi aris teritoriazeregistraciaSi gatarebuli, oficialurad <strong>da</strong>arsebuli <strong>da</strong> kanonierad moqmedi <strong>da</strong> (ii) aseTimimwodebli kompaniis sakontrolo aqciaTa oci (20%) procenti, pir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir,saxelmwifos moqalaqeebs ekuTvnis”.is, rom mimwodebli kompaniis sakontrolo aqciaTa mxolod 20% ekuTvnispir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir, saxelmwifos moqalaqeebs, niSnavs, rom <strong>da</strong>narCeni80% procenti (anu kontroli) ekuTvnis ucxoelebs. es ki, rbilad rom vTqvaT,ar SeiZleba iqnas ganxiluli saqarTvelos moqalaqeTa <strong>da</strong> adgilobrivmewarmeTa interesebis maqsimalurad <strong>da</strong>cvad.xelSekrulebis me-19 muxlis Seexeba fors-maJorul garemoebebs. fors-maJorulgaremoebebTan mimarTebaSi sayuradReboa 19.7 muxli, romlis mixedviTac, “saxelmwifoxelisuflebis im valdebulebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, romelic gulisxmobs iseTi zaralisan zianis anazRaurebas, romelic me-9.1 nawilSi aRwerili movlenebiT an mizezebiT arisganpirobebuli, saxelmwifo xelisuflebas ara aqvs ufleba, gamoacxados fors-maJoriaRniSnuli me-9.1 nawilis (ii), (iii), (iv) <strong>da</strong> (v) qve-punqtebTan <strong>da</strong>kavSirebiT”.es muxli diskriminaciulia saqarTvelosTan mimarTebaSi.TviT fors-maJoruli garemoebebis moqmedebis drosac ki, rodesac am garemoebebismoqmedebis Sedegad saqarTvelos xelisuflebisaTvis SeuZlebeli iqneba zianisanazRaurebis valdebulebebis Sesruleba, mas ar SeuZlia isargeblos am valdebulebaTaSesrulebis Tun<strong>da</strong>c droebiT (fors-maJoruli garemoebebis moqmedebis vadiT)ga<strong>da</strong>vadebiT, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom saerTa<strong>Soris</strong>o pratikis gaTvaliswinebiT saqarTvelossruli ufleba hqon<strong>da</strong> moeTxova <strong>da</strong> mieRo es SeRavaTi. samarTlianobisaTvis aqveun<strong>da</strong> aRiniSnos, rom xelSekrulebis mxareebs ufleba hqon<strong>da</strong>T SeTanxmebuliyvnenamgvar SezRudvaze.xelSekrulebis me-20 muxli (aRiarebebi), kidev erTxel a<strong>da</strong>sturebs, romsaxelmwifo xelisuflebam misaRebad miiCnia rogorc samTavrobaT<strong>Soris</strong>o xelSekruleba,ise teritoriis mflobel qveyanis mTavrobasTan xelSekruleba. gar<strong>da</strong> amisa, 20.2 muxlSikidev erTxel xazi gaesva im faqts, rom “saqarTvelos arc erTma kanonma (misi ganmartebisa<strong>da</strong> gamoyenebis proceduriebis CaTvliT), arc amJamad arsebulma <strong>da</strong> arc momavalSimiRebulma, romelic ewinaaRmdegeba am xelSekrulebis an romelime sxva proeqtisxelSekrulebis pirobebs, ar un<strong>da</strong> SezRudos, Selaxos an uaryofiTi zemoqmedeba iqoniosim uflebebze, romlebic ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs anproeqtis sxva monawileebs gaaCniaT, am, an romelime sxva proeqtis xelSekrulebissafuZvelze <strong>da</strong> arc erTma aseTma kanonma, mTlianad an nawilobriv, ar un<strong>da</strong> Secvalos,gaauqmos es xelSekruleba an romelime sxva proeqtis xelSekruleba, an upiratesi Zalaiqonios masze”.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis muxlSi 23.7<strong>da</strong>fiqsirebulia, rom “saxelmwifo xelisufleba, erTis mxriv, <strong>da</strong> am xelSekrulebis sxvamxareebi, meore mxriv, valdebulni arian, uzrunvelyon an aiZulon sxvebi, uzrunvelyonyvela im arasajaro <strong>da</strong> kerZo xasiaTis monacemisa <strong>da</strong> informaciis konfidencialoba,romelsac TiToeuli maTgani miiRebs, pir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir, meore mxarisagan anromelime sxva Sesabamisi proeqtis monawilisa an proeqti<strong>da</strong>n.”un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom sajaro monacemebis ganmartebas xelSekruleba arSeicavs, ramac SesaZloa garkveuli problemebi Seuqmnas sazogadoebriobis


warmomadgenlebs informaciis miRebisas. am SemTxvevaSi, gamoyenebul un<strong>da</strong> iqnas,saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis moTxovnebi, romelic amxelSekrulebisgan gansxvavebiT iZleva sajaro informaciis ganmartebas <strong>da</strong> adgensinformaciis gasaidumloebis safuZvlebs <strong>da</strong> wess.proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciis gaxsnilobis sakiTxs exeba saqarTvelosprezidentic, Tavis 2000 wlis #455 brZanebulebaSi, “baqo-Tbilisi-jeihanis proeqtisrealizaciis Sesaxeb”. am brZanebulebis me-7 muxlSi aRniSnulia, rom saqarTvelosprezidentma moiwona saqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>o korporaciis iniciativa“baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadenis” proeqtis ganviTarebis yvelaetapze arasamTavrobo organizaciebis, sazogadoebriobis warmomadgenlebisa <strong>da</strong> masmediismxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>moukidebeli monitoringis ganxorcielebis Sesaxeb, riTac uzrunvelyofiliqneba aRniSnuli proeqtis Riad <strong>da</strong> gamWvirvaled ganxorcieleba <strong>da</strong> sazogadoebissaTanadod informireba, gansakuTrebiT proeqtis ganxorcielebis ekologiur aspeqtebTan<strong>da</strong>kavSirebiT.prezidentma amave muxlis mixedviT <strong>da</strong>avala saqarTvelos aRmasrulebelixelisuflebis Sesabamis organoebs, uzrunvelyon proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciisxelmisawvdomoba.proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciis xelmisawvdomobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiTgansakuTrebuli pasuxismgebloba ekisreba saqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>okorporacias rogorc saqarTvelos mxaris warmomadgenels iniciativa “baqo-TbilisijeihanisZiriTadi saeqsporto milsadenis” proeqtSi.aRsaniSnavia, rom saqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>o korporaciasaqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis 27-e muxlis a) punqtis mixedviTsajaro <strong>da</strong>wesebulebas warmoadgens, Sesabamisad masze vrceldeba informaciisTavisuflebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis mesameTaviT sajaro <strong>da</strong>wesebulebisaTvis <strong>da</strong>dgenili yvela vadebuleba. aRsaniSnavia, romsaqarTvelos navTobis saerTa<strong>Soris</strong>o korporacia zogadi administraciuli kodeqsismesame Tavis zog moTxovnas ar asrulebs (magaliTad, ar awarmoebs sajaro reestrs).sajaro reestrs aseve ar awarmoebs bevri sxva iseTi sajaro <strong>da</strong>wesebuleba,romlebsac aseve gaaCniaT Sexeba “baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsportomilsadenis” proeqtTan. Sedegad zaraldeba sazogadoebriobis warmomandgenelTauflebebi informaciaze.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTanxelSekrulebis <strong>da</strong>narTebiteritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebas gaaCnia 3 <strong>da</strong>narTi<strong>da</strong> yvela es <strong>da</strong>narTi warmoadgens mis ganuyofel nawils.xelSekrulebis <strong>da</strong>narTi 1 iZleva xelSekrulebaSi gamoyenebul terminTaganmartebas. aRsaniSnavia, rom am <strong>da</strong>narTSi mocemuli zogierTi terminis azrobrivimniSvneloba gansxvavdeba saqarTvelos kanonmdeblobiT igive terminisTvis micemuliganmartebisgan, amitom es <strong>da</strong>narTi sakmaod mniSvnelovania xelSekrulebis debulebebSisrulyofilad gasarkvevad.magaliTad, saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT termini “eqspropriacia”niSnavs, saqarTvelos konstituciis 21-e muxlisa <strong>da</strong> “aucilebeli sazogadoebrivisaWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis


Sesabamisad, aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevas,CamorTmeuli qonebis saTanado kompensaciiT.xelSekrulebis mixedviT ki, “eqspropriacia” niSnavs - nebismiernacionalizacias an eqspropriacias, an romelime aqts, romelsac nacionalizaciisan eqspropriaciis msgavsi Sedegi moaqvs.aRsaniSnavia, rom xelSekrulebis me-4 muxlis mixedviT, im uflebaTa CamonaTvalSi,romelTa delegirebac saqarTvelos saxelmwifom moaxdina ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebze, cal-calke figurirebs rogorc eqspropriaciisufleba, ise kerZo sakuTrebis CamorTmevis ufleba kompensaciis sanacvlod.xazi un<strong>da</strong> gaesvas, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtisganxorcielebis procesSi, kerZo sakuTrebis uflebis CamorTmeva nebismieriformiT, romelic ar Seesabameba “aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvissakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb” saqarTvelos kanoniT <strong>da</strong>dgenileqspropriaciis wess, aris arakonstituciuri <strong>da</strong> Sesabamisad ar SeiZlebagamoyenebul iqnas.<strong>da</strong>narTi 2-is (miwaze uflebebi proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebul teritoriaze)I muxli, Seexeba miwaze uflebebs. muxlis 1.3 punqtSi ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebi kidev erTxel a<strong>da</strong>stureben, rom iReben valdebulebas “gascenanazRaureba miwis mflobelebsa <strong>da</strong> miwiT mosargebleebze im nakveTebisaTvis, romlebicsamSeneblo derefnis nawils warmoadgens an, romlebic aseTi uflebebis ga<strong>da</strong>cemisa <strong>da</strong>saqarTvelos Sesabamisi kanonmdeblobis safuZvelze mudmivi miwis (adgilebi,romlebze<strong>da</strong>c an romelTa qveSac aris ganTavsebuli saSualebebi proeqtisganxorcielebis mTel manZilze) nawili xdeba”.samwuxarod anazRaurebis gacemis valdebuleba am SemTxvevaSi vrceldeba mxolo<strong>da</strong>rasaxelmwifo miwaze, rac niSnavs, rom saxelmwifos interesebi am sakiTxSi arasrula<strong>da</strong>a<strong>da</strong>culi.<strong>da</strong>narTi 2-is I muxlis 1.5 punqtis mixedviT, “im saxelmwifo miwasTan<strong>da</strong>kavSirebiT, romelsac, rogorc samSeneblo derefnis <strong>da</strong>/an mudmivi miwis nawils, exebaes xelSekruleba <strong>da</strong>, romelic ZalaSi Sesvlis dRisaTvis sasoflo-sameurneo miznebisaTvisgamoiyenebo<strong>da</strong>, imis gamo, rom amgvari miwis gamoyeneba sasoflo-sameurneo miznebisaTvisproeqtis saqmianobis Sedegad SeuZlebeli gax<strong>da</strong>, ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebi valdebulni arian, ga<strong>da</strong>uxadon saxelmwifo xelisuflebis Sesabamisorganos Tanxa, romelic <strong>da</strong>dgenili <strong>da</strong> gansazRvrulia ‘sasoflo-sameurneo<strong>da</strong>niSnulebis miwis arasasoflo-sameurneo mizniT gamoyofisas sanacvlo miwisaTvisebis Rirebulebisa <strong>da</strong> miyenebuli zianis anazRaurebis Sesaxeb” saqarTveloskanonis (romelic miRebulia 1997 wlis 2 oqtombers <strong>da</strong> ZalaSi Sevi<strong>da</strong> xelmowerisdResve) me-2 TavSi <strong>da</strong>, romelic sasoflo-sameurneo miznebisTvis vargisi sanacvlomiwis nakveTebiT uzrunvelyofis xarjebis asanazRaureblad iqneba gamoyenebuli”.es garkveuli SeRavaTia Cveni saxelmwifosTvis, romlis mosaxleobis mniSvnelovaninawilic dReisaTvis soflis meurneobas misdevs, Tumca saxelmwifo miwaze uflebebis<strong>da</strong>TmobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT saqarTvelos interesebi srulad mainc ar aris <strong>da</strong>culi.<strong>da</strong>narTi 2-is I muxlis 1.4 punqtis mixedviT xelSekrulebis mxareebi SeTanxmdnen,rom <strong>da</strong>wyebuli ZalaSi Sesvlis dRi<strong>da</strong>n TxuTmeti (15) Tvis ganmavlobaSi, aranairiqonebrivi ufleba saxelmwifo miwaze ar un<strong>da</strong> iqnes gagebuli rogorc qonebrivi uflebaarasaxelmwifo miwaze, im mizeziT, rom saxelmwifo xelisuflebam ijariT, licenziiT, ansxva gziT ga<strong>da</strong>sca araqonebrivi ufleba romelime iseT pirs, romelic ar warmoadgenssaxelmwifo xelisuflebas. magram, Tu ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis


monawileebs TxuTmetTviani vadis <strong>da</strong>sasruls ar eqnebaT <strong>da</strong>dgenili prioritetulimarSrutis derefani, miuxe<strong>da</strong>vad nebismieri gansazRvrebisa, romelic SeiZleba miecessaxelmwifo miwas <strong>da</strong> arasaxelmwifo miwas (romelic, sxva SemTxvevaSi, ZalaSi SesvlisdRisaTvis arsebul gansazRvrebas Seesabameba), yovelgvari araqonebrivi ufleba (ijarisa<strong>da</strong> licenziebis CaTvliT), romelic saxelmwifo xelisuflebam aseT pirs ga<strong>da</strong>sca, zemoTaRniSnuli TxuTmetTviani vadis gasvlis Semdeg CaiTvleba, rogorc arasaxelmwifo miwa.xelSekrulebis mixedviT, rogorc wesi saxelmwifo miwa ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebs TiTqmis upirobod ga<strong>da</strong>eca, xolo arasaxelmwifomiwasTan mimarTebaSi ki ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs gaaCniaT mTelirigi valdebulebani mis mesakuTreTa <strong>da</strong> mesame pirTa mimarT (maT <strong>Soris</strong> kompensaciisga<strong>da</strong>xdis valdebuleba). aRsaniSnavia, rom saxelmwifos sakuTrebaSi arsebuli miwebisnawili savsebiT kanonierad (magaliTad ijaris xelSekrulebis safuZvelze) imyofebakerZo pirTa sargeblobaSi. am SemTxvevaSi am miwis ZiriTadi saeqsporto milsadenismonawileTaTvis ga<strong>da</strong>cema zemoqmedebas iqoniebs mesame pirTa (anu miwiT mosargebleTa)uflebebze am miwasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. aseT situaciaSi mesame pirTa interesebis <strong>da</strong>cvisTvalsazrisiT ufro misaRebi iqnebo<strong>da</strong> maT sargeblobaSi arsebul miwazegavrcelebuliyo arasaxelmwifo miwisaTvis xelSekrulebiT <strong>da</strong>dgenili reJimi(miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom es miwa saxelmwifo sakuTrebaa). <strong>da</strong>narTi 2-s I muxli pirveli1.4 punqti am sakiTxs aregulirebs, magram garkveuli SezRudviT (am miwas arasaxelmwifomiwad CaTvlian mxolod 15 Tvis Semdeg xelSekrulebis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n).faqtiurad, am punqtis mixedviT TxuTmeti Tvis ganmavlobaSi yovelgvarikompensaciis gareSe SeiZleba Seilaxos im mesame pirTa uflebebi (maT <strong>Soris</strong>adgilobrivi mosaxleobis), romlebic sruliad kanonierad sargeblobensaxelmwifo miwiT.xelSekrulebis <strong>da</strong>narT 2-is me-2 muxli (etapi pirveli – mSeneblobiswina etapi) marSrutebis SerCevas <strong>da</strong> amasTan <strong>da</strong>kavSirebul sxva sakiTxebs Seexeba.winamdebare muxlis 2.2(ii) punqtis mixedviT, saxelmwifo xelisuflebam ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs misca “sruli Tavisufleba isargeblonSesabamisi <strong>da</strong> arakonfidencialuri informaciiT, romelsac saxelmwifo xelisuflebacentralur, regionul, raionul <strong>da</strong> adgilobriv doneebze flobs”, maT <strong>Soris</strong> iseTsferoebSic ki romlebsac aranairi kavSiri ara aqvs am proeqtTan (magaliTad informaciaokeanografiis Sesaxeb). informaciis gacemis msgavsi upirobo valdebuleba ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs ar gaaCniaT arc saqarTvelosxelisuflebasTan <strong>da</strong> arc saqarTvelos mosaxleobasTan mimarTebaSi, rac aseve xazs usvavsim faqts, rom xelSekrulebaSi mxareTa interesebi araTanabra<strong>da</strong>a <strong>da</strong>culi.samarTlianobisTvis un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom garkveuli valdebulebebi garemos<strong>da</strong>cviTinformaciasTan mimarTebaSi ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebsmainc gaaCniaT (magaliTad, 3.2 punqtis moTxovnebi).me-2 <strong>da</strong>narTis muxli 2 calsaxad a<strong>da</strong>sturebs, rom marSrutebis SerCevis sakiTxisaqarTvelos xelisuflebam mTlianad ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebs miando.punqtebi 2.1. <strong>da</strong> 2.2. a<strong>da</strong>stureben, rom ZiriTadi saeqporto milsadenis proeqtismonawileebi TviTon irCeven interesis derefans (10 kilometris siganis zoli) <strong>da</strong> ismtkicdeba saxelmwifo xelisuflebisaTvis Sesabamisi Setyobinebis gagzavnis safuZvelze.anu faqtiurad aRar saWiroebs saxelmwifos mier <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebas, rom saxelmwifo Tanaxmaaam marSrutze. amis nacvlad saxelmwifo ixilavs interesis derefans, “saqarTveloskanonmdeblobis Sesabamisi im debulebebis gaTvaliswinebiT, romlebic exeba erovnuluSiSroebas, Tav<strong>da</strong>cvas, sazogadoebriv usafrTxoebas, samoqalaqo aviacias, kulturulmemkvidreobas, saxelmwifo proeqtebs (romlebic saqarTvelos kanonmdeblobiT


gamocxadebulia, rogorc sazogadoebrivad aucilebeli) <strong>da</strong> sxva amgvar sakiTxebs, raTagansazRvros <strong>da</strong> miawodos cnoba ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebsim teritoriebis Taobaze, romlebTan <strong>da</strong>kavSirebiTac maT mier moTxovnili miwazeuflebebi, SerCeuli prioritetuli marSrutis derefnis farglebSi, an sxva nebismierigansazRvruli derefnisa an samSeneblo derefnis farglebSi, romlebic aRniSnuliprioritetuli marSrutis derefanSia moqceuli, garkveul pirobebs un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eqvemdebaros,SeizRudos, an uaryofil iqnes”.saxelmwifom Tavi<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>ikava pasiuri pozicia interesis derefnis arCevisumniSvnelovanes sakiTxSi, rac yovlad <strong>da</strong>uSvebeli iyo saxelmwifo <strong>da</strong> sazogadoebriviinteresebis TvalsazrisiT. xelSekrulebis am punqtma misca imis garantia ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs, rom isini nebismier SemTxvevaSimoaxerxebdnen TavianT mier arCeuli marSrutis lobirebas.interesis derefnis <strong>da</strong> nebismieri sxva derefnis SerCevis procesSi xelSekrulebisme-2 <strong>da</strong>narTis 2.2. punqti mainc iTvaliswinebs garkveul <strong>da</strong>mcav pirobebs, <strong>da</strong>kavSirebulsgaremos<strong>da</strong>cviT sakiTxebTan.Tumca samwuxarod un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom cudi Targmanis Tu gaparuliSecdomis gamo, xelSekrulebis qarTuli teqstis Sesabamisi muxlis azrikardinalurad gansxvavdeba inglisuri teqstisagan.kerZod, qarTul teqstSi naTqvamia: “aRiarebulia, rom garemosaTvis miyenebulizianis Sefasebis safuZvelze, rogorc es gansazRvrulia imave xelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTSi,romlis <strong>da</strong>matebasac warmoadgens es <strong>da</strong>narTic, SesaZlebelia gansazRvrul iqnes <strong>da</strong>matebiTipirobebi miwaze uflebebis Sesaxeb, prioritetuli marSrutis derefanTan, gansazRvrulderefanTan an samSeneblo derefanTan <strong>da</strong>kavSirebiT”. inglisuri teqstis mixedviT kinacvlad “garemosaTvis miyenebuli zianis Sefasebis”-a, weria ESIA anu “garemozezemoqmedebis Sefaseba”. es ki sruliad gansxvavebul suraTs iZleva. inglisuri teqstisSesabamisad es fraza ase JRers: “aRiarebulia, rom garemoze zemoqmedebis SefasebissafuZvelze, rogorc es gansazRvrulia imave xelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTSi, romlis<strong>da</strong>matebasac warmoadgens es <strong>da</strong>narTic, SesaZlebelia gansazRvrul iqnes <strong>da</strong>matebiTipirobebi miwaze uflebebis Sesaxeb, prioritetuli marSrutis derefanTan, gansazRvrulderefanTan an samSeneblo derefanTan <strong>da</strong>kavSirebiT”.<strong>da</strong>narTi 2-is mixedviT ( muxli 2.2. iii) prioritetuli marSrutis (500 metrianizoli) derefnis SerCevac aseve ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileTaprioritetia <strong>da</strong> maT mxolod Sesabamisi Setyobinebis gagzavnis valdebuleba gaaCniaTsaxelmwifos xelisuflebis mimarT.<strong>da</strong>narTi 2-is muxli 2.3 mixedviT, gansazRvrul derefans (100 metriani zoli)aseve ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi adgenen <strong>da</strong> Semdeggaacnoben mas saxelmwifo xelisuflebas.gansazRvrul derefanTan mimarTebaSi, <strong>da</strong>narTi 2-is mixedviT (muxli 2.3 ii)ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs aqvT aRebuli valdebuleba,rom kulturuli <strong>da</strong> istoriuli mniSvnelobis adgilebi xelSeuxebeli <strong>da</strong>rCeba.samwuxarod, garemos<strong>da</strong>cviTi TvalsazrisiT mniSvnelovan obieqtebs es SezRudva arSeexeba, iseve, rogorc ar Seexeba adgilobrivi mosaxleobisaTvis mniSvnelovan iseTteritoriebs, rogoricaa magaliTad tradiciuli sargeblobis saTibebi, saZovrebi, wylisobieqtebi, sakurorto adgilebi <strong>da</strong> sxva.<strong>da</strong>narTi 2-is me-3 muxlis mixedviT, samSeneblo derefnis (22 metriani zoli)marSruti <strong>da</strong> milsadenis derefnis marSruti (8 metriani zoli) aseve ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileTa mier SeirCeva.


unebrivia, rom xelSekrulebis moTxovnebis gaTvaliswinebiT,mSeneblobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli nebismieri nebarTvis gacema mxolod formaluriproceduraRa iqneba <strong>da</strong> realurad aRar SeiZleba CaiTvalos qveynis <strong>da</strong>sazogadoebriobis interesebis <strong>da</strong>cvis saSualebad.arc interesis derefnis, arc prioritetuli marSrutis derefnis, arcgansazRvruli derefnis, arc samSeneblo derefnis <strong>da</strong> arc milsadenis derefnis marSrutisSecvlis moTxovnis ufleba, xelSekrulebis safuZvelze saqarTvelos mxares ar gaaCnia,maSin, rodesac ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs sakuTari SexedulebisamebrSeuZliaT Secvalon marSruti, ris Sesaxebac valdebuli arian mxolod saqmis kursSiCaayenon saxelmwifo xelisufleba.<strong>da</strong>narTi 2-is me-3 muxlis safuZvelze ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebma miiRes sakmaod farTo uflebebi, mSeneblobis ganxorcielebisTvalsazrisiT.zogi maTgani sakmaod ucnaurad JRers <strong>da</strong> misi arsebobis aucileblobaxelSekrulebaSi yovlad gaugebaria. magaliTad, ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebs gaaCniaT “xmeleTsa Tu zRvaze, yvela aucilebeli masaliTa <strong>da</strong>mowyobilobiT, Sesvlis ufleba, raTa <strong>da</strong>amontaJon <strong>da</strong> aaSenon, xolo amis Semdegisargeblon, teqnikurad gamarTon, <strong>da</strong>icvan, SeakeTon, Secvalon, ganaaxlon, gaavrcon,gaafarTovon, Seamowmon, moxsnan, Secvalon an gaauqmon saSualebebi 1 . . . ” (punqti 3.1 iv).ZiriTadi saeqsporto milsadeni Teoriula<strong>da</strong>c ki ver ga<strong>da</strong>kveTs saqarTvelosteritoriaze zRvas <strong>da</strong> Sesabamisad es muxli zRvasTan mimarTebaSi absurdulad JRers.ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs 3.1 (viii) punqtissafuZvelze gaaCniaT ufleba, “saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad, moipovon <strong>da</strong>moixmaron mSeneblobisaTvis saWiro adgilobrivi masalebi <strong>da</strong> gankargon proeqtisganxorcielebisas warmoqmnili narCenebi, rogorc mSeneblobis ganmavlobaSi, asevemogvianebiT, SekeTebis, Secvlis, gamtarobis gazrdis, an gavrcobis mizniT ganxorcielebulsamuSaoTa procesSi”.faqtiurad, xelSekrulebis am muxliT <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia, rom masalebis mopovebis<strong>da</strong> narCenebis gankargvis procesSi, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebi valdebuli arian, rom Seasrulon saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnebi,rac garkveulwilad iZleva am procesSi adgilobrivi mosaxleobis <strong>da</strong> garemos <strong>da</strong>cvisinteresebis gaTvaliswinebis garantias.samwuxarod, un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom <strong>da</strong>narT 2-is me-3 punqtis moTxovnebimniSvnelovnad zRu<strong>da</strong>vs mesame pirTa uflebebs. maT <strong>da</strong>sWirdebaT ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebis TanxmobiT gacemuli saxelmwifo xelisuflebisSesabamisi organos Tanxmobis miReba mTeli rigi moqmedebebis gasaxorcieleblad (maT<strong>Soris</strong> ubralod miwis ga<strong>da</strong>sakveTa<strong>da</strong>c ki).1.“saSualebebi” niSnavs teritoriis farglebSi <strong>da</strong>/an teritoriis gavliT navTobis ga<strong>da</strong>zidvisaTvis gankuTvnilmilsadens <strong>da</strong> mis ganStoebebs, yovelgvar miwisqveSa, miwisze<strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare mowyobilobas, yvela saxis CasatvirT,gadmosatvirT, saqaC, sakompresoro, sazom, gamosacdel <strong>da</strong> gamzom mowyobilobas, sakomunikacio, telemetriul <strong>da</strong>sxva amgvar saSualebebs, yvela saxis gamSveb <strong>da</strong> mimReb mowyobilobas, yvela milsadens <strong>da</strong> sxva Sesabamismowyobilobebs, eleqtrosadenebis CaTvliT, romlebic gamoiyeneba nebismieri formis Txevadi an gazisebrisawvavis <strong>da</strong>/an eleqtroenergiis misawodebeli saqaCi sadgurebis saeqspluataciod an sxva sistemebismoTxovnilebebis <strong>da</strong>sakmayofileblad, kaToduri <strong>da</strong>cvis aparaturasa <strong>da</strong> mowyobilobebs, yvela saxis samonitoringopunqtebs, niSnulebsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mcav anodebs, yvela saxis saporto, saterminalo, sasawyobo <strong>da</strong> sxva amgvar nagebobebs,navsayudelebs <strong>da</strong> sxva amgvar obieqtebs <strong>da</strong> amgvarTan <strong>da</strong>kavSirebul materialur qonebas <strong>da</strong> aRWurvilobas,romelic dro<strong>da</strong>dro SeiZleba aucilebeli gaxdes zemoT CamoTvlilTagan romelimes, am yvelas erTadsaTanado funqcionirebisaTvis <strong>da</strong>, romlebic agebulia, <strong>da</strong>montaJebulia, teqnikurad uzrunvelyofilia, SekeTebulia,gamocvlilia, gafarTovebulia, gavrcobilia, kontroldeba <strong>da</strong> imarTeba ZiriTadi saeqsporto milsadenisproeqtis monawileebis mier, an maTi saxeliT <strong>da</strong> warmoadgens maT sakuTrebas.


<strong>da</strong>narTi 2-is me-7 muxli aseve sainteresoa mesame pirTa (maT <strong>Soris</strong> adgilobrivimosaxeleobis) uflebebis <strong>da</strong>cvis TvalsazrisiT.me-7 muxlis 7.2 punqtis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebi valdebuli arian “yvela sacdeli saburRi samuSao, romelsac mSeneblobis<strong>da</strong>wyebamde Caatareben, Seasrulon mxolod miwis nakveTebis mflobelTan anmosargeblesTan moTaTbirebis Semdeg, mimdebare garemos Cveuli mdgomareobisminimaluri <strong>da</strong>rRveviT, ise rogorc es praqtikaSia miRebulia”.samwuxarod aq ar aris aRniSnuli, Tu ramdenad savaldebuloa am TaTbirze<strong>da</strong>fiqsirebuli miwis nakveTis mflobelisa <strong>da</strong> mesakuTris poziciis gaTvaliswinebaZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebisTvis, ris gamoc TaTbirisCatarebis valdebuleba mxolod formalur xasiaTs atarebs.me-7 muxlis 7.3 punqtis mixedviT, “ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebs akisriaT valdebuleba, raTa samSeneblo derefnisa <strong>da</strong>/an mudmivi miwismosazRvre nakveTebis mflobelebs, an mosargebleebs Seatyobinon TavianTi ganzraxvasamSeneblo derefansa <strong>da</strong>/an mudmiv miwaze samSeneblo samuSaoebis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb.mSeneblobis mizniT, milebis, transportisa <strong>da</strong> teqnikis ga<strong>da</strong>adgileba ganaxorcielonmiRebuli praqtikis mixedviT, im programiT, romelic momijnave nakveTebis mflobelebsa<strong>da</strong> mosargebleebs winaswar un<strong>da</strong> gaecnos”.es muxli aseve mniSvnelovania adgilobrivi mosaxleobisaTvis informaciisdrouli miwodebis TvalsazrisiT, Tumca ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileTa funqcia aqac mxolod informirebiT Semoifargleba <strong>da</strong> ar atarebssavaldebulo mniSvnelobas.me-7 muxlis 7.4 punqtis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebs gaaCniaT garkveuli valdebulebebi gzebis movla-patronobasTan<strong>da</strong>kavSirebiT, rac xels Seuwyobs satransporto infrastruqturis ganviTarebas <strong>da</strong>Sesabamisad Sedis adgilobrivi mosaxleobis interesebSic. “ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebma normalur mdgomareobaSi un<strong>da</strong> SeinarCunon yvelasaWiro misasvleli gza, maT <strong>Soris</strong>, SeTanxmebis safuZvelze, gaiyvanon droebiTi misasvleligzebi, maTTvis xelSekrulebiT uzrunvelyofili <strong>da</strong>/an miRebuli samSeneblo derefnisa<strong>da</strong>/an mudmivi miwis momijnave im nakveTebis mflobelTa an mosargebleTa gonivrulad<strong>da</strong>sabuTebuli moTxovnis gaTvaliswinebiT, romelTa nakveTebzec gaivlis es misasvleligzebi. SeZlebis<strong>da</strong>gvarad, amgvari droebiTi misasvleli gzebis gayvana un<strong>da</strong> SeTanxmdesmSeneblobis <strong>da</strong>wyebamde. mSeneblobis <strong>da</strong>srulebis Semdeg, realuri SesaZleblobisfarglebSi, kerZo gzebi <strong>da</strong> misasvleli bilikebi moyvanil un<strong>da</strong> iqnes imave mdgomareobaSi,ra mdgomareobaSic isini iyo samuSaoebis <strong>da</strong>wyebamde <strong>da</strong> maTi gamoyeneba SesaZlebeliun<strong>da</strong> iyos, miwis mflobelebTan <strong>da</strong> miwiT mosargebleebTan SeTanxmebuli pirobebisa <strong>da</strong>amave dros, saSualebaTa usafrTxoebis uzrunvelyofisa <strong>da</strong> proeqtis saqmianobiswarmarTvis gaTvaliswinebiT.”


aRniSnuli moTxovnebis gaTvaliswinebiT, misasvleli gzebis gayvanis procesSiadgilobrivi macxovreblebis pozicia “SeZlebis<strong>da</strong>gvarad” gaTvaliswinebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>culiiqneba.7.5 punqtis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebsgaaCniaT garkveuli uflebebi <strong>da</strong> valdebulebebi, sakomunikacio saSualebebis <strong>da</strong>misasvlelebis mowyoba-SekeTebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. xelSekrulebis mixedviT, aRniSnulimowyobilobebi un<strong>da</strong> iyos imgvari, rom xeli ar SeuSalos adgilobrivi mosaxleobismier nakveTebis saTanadod <strong>da</strong>muSavebas. es piroba TavisTavad garkveulad icavsadgilobrivi mosaxleobis interesebs. Tumca un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom imave punqtis mixedviT,“Tu proeqtis saqmianobi<strong>da</strong>n gamomdinare aucileblobis gamo momijnave teritoriisromelime nakveTis nawili mudmiv izolaciaSi aRmoCndeba <strong>da</strong> proeqtis saqmianoba(saSualebaTa usafrTxoebis uzrunvelyofis CaTvliT) ar iZleva meore nawilTan<strong>da</strong>kavSirebis <strong>da</strong> iq SeRwevis saSualebas, proeqtis monawileebi amaze pasuxs ar ageben <strong>da</strong>mTavroba valdebulia, proeqtis monawileebs aaridos <strong>da</strong> <strong>da</strong>akmayofilos maT mimarTgamoTqmuli nebismieri pretenzia”.am pirobis ZaliT, pasuxismgebloba ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileTa moqmedebebis Sedegad mosalodnel adgilobrivi mosaxleobis uflebebisSelaxvaze <strong>da</strong> Sesabamis zianze, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebismier kvlav aridebul iqna <strong>da</strong> <strong>da</strong>ekisra saxelmwifo xelisuflebas, rac aSkarad ar Sedisarc saxelmwifo xelisuflebis <strong>da</strong> arc adgilobrivi mosaxleobis interesebSi.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekrulebis <strong>da</strong>narTi 3samSeneblo-saeqpluatacio stan<strong>da</strong>rtebsa <strong>da</strong> normebs Seexeba.am <strong>da</strong>narTis muxli 2 adgens teqnikur stan<strong>da</strong>rtebs. am muxlis mixedviT, “mxareebiTanxmdebian, rom milsadenTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobis procesSi gamoiyeneba isteqnikuri stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, romlebic me-3 <strong>da</strong>narTis me-2.2 nawilSiaCamoyalibebuli (am muxlSi Camoyelibebulia amerikis, kanadis <strong>da</strong> evropis qveynebiskonkretuli organizaciebis stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi) <strong>da</strong>, romlebic mocemul viTarebasmiesa<strong>da</strong>geba, an, im SemTxvevaSi, Tu gansazRvrul teqnikur stan<strong>da</strong>rtebSi araferia aRniSnuli,an isini ar miesa<strong>da</strong>geba mocemul viTarebas, maSin gamoiyeneba saerTa<strong>Soris</strong>od aRiarebuli(kana<strong>da</strong>Si, amerikis SeerTebul StatebSi an <strong>da</strong>savleT evropaSi) Tanamedrove teqnikuristan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, am proeqtis msgavsi navTobis milsadenebis proeqtebTanmimarTebaSi”.TavisTavad <strong>da</strong>debiTia is faqti, rom xdeba mowinave saerTa<strong>Soris</strong>o praqtikisganzogadeba stan<strong>da</strong>rtebTan <strong>da</strong> normebTan mimarTebaSi, magram samwuxarod aq arsebobsgarkveuli niuansi, romelic aucileblad gasaTvaliswinebelia. rogorc wesi, amstan<strong>da</strong>rtebis umravlesoba ar aris xelmisawvdomi ara marto farTosazogadoebriobisaTvis (Cvens qveyanaSi), aramed saqarTvelos Sesabamisi sajarouwyebebisTvisac. problemaa zogierTi am stan<strong>da</strong>rtis inglisurenovani teqstis moZiebacki, xolo qarTulenovani versiebi saerTod ar arsebobs.aRsaniSnavia, rom me-3 <strong>da</strong>narTis 2.3 punqtis mixedviT, “im SemTxvevaSi, TumilsadenTan <strong>da</strong>kavSirebul saqmianobisa <strong>da</strong> saSualebebisaTvis gansazRvruli teqnikuristan<strong>da</strong>rtebis mopoveba, sxva gziT, maT <strong>Soris</strong>, eleqtronuli gziT, anu ‘internetis~saSualebiT ar aris SesaZlebeli, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebmaun<strong>da</strong> uzrunvelyon aseTi stan<strong>da</strong>rtebis (inglisur enaze) nabeWdi <strong>da</strong>/an eleqtronulivariantis miwodeba <strong>da</strong> Senaxva TavianTi ofisebisaTvis saqarTveloSi. ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs am xelSekrulebiT ar gaaCniaT araviTarivaldebuleba, rom es mopovebuli dokumentebi gaxadon sazogadoebisaTvis xelmisawvdomi.rac Seexeba am dokumentebis saxelmwifo organoebisaTvis ga<strong>da</strong>cemas, 2.3 punqtis mixedviT,ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs ufleba aqvT mTavrobisagan


Sesabamisi werilobiTi Txovnis miRebis SemTxvevaSi, mxolod <strong>da</strong> mxolod rogorc keTilinebis gamoxatuleba, miawodon Sesabamis saxelmwifo organos am stan<strong>da</strong>rtebis nabeWdi<strong>da</strong>/an eleqtronuli variantis erTi egzemplari”.teqnikuri stan<strong>da</strong>rtebisa <strong>da</strong> normebis <strong>da</strong>ucveloba SeiZleba gaxdes avariis mizezi,rasac SeiZleba mohyves garemosaTvis, aseve a<strong>da</strong>mianebis sicocxlisa <strong>da</strong> janmrTelobisaTvissafrTxis Seqmna.am konkretul SemTxvevaSi es stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi ganekuTvneba iseTikategoriis informacias, romlis miRebis uflebac sazogadoebis warmomadgenlebs gaaCniaTsaqarTvelos konstituciis 37-e muxlis me-5 punqtis; “garemos <strong>da</strong>cvis SesaxebsaqarTvelos kanonis me-6 muxlis <strong>da</strong> aseve garemos<strong>da</strong>cviT sakiTxebTan<strong>da</strong>kavSirebuli informaciis xelmisawvdomobis, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebisprocesSi sazogadoebis monawileobisa <strong>da</strong> am sferoSi marTlmsajulebissakiTxebze xelmisawvdomobis Sesaxeb” konvenciis (orhusis konvenciis) me-4 muxlissafuZvelze. Sesabamisad, saxelmwifo xelisuflebas es un<strong>da</strong> gaeTvaliswinebinaxelSekrulebis xelmoweris momentSi. kerZod, an winaswar moeZiebina <strong>da</strong> eTargmnaxelSekrulebaSi miTiTebuli stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, an xelSekrulebaSi mieTiTebinamxolod iseTi stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, romelTa sazogadoebriobisaTvisxelmisawvdomobis uzrunvelyofac iqnebo<strong>da</strong> SesaZlebeli.igive SeiZleba iTqvas garemos<strong>da</strong>cviTi stan<strong>da</strong>rtebis Sesaxebac, romlebicxelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTSia gaTvaliswinebuli, radgan garemos<strong>da</strong>cviT stan<strong>da</strong>rtebsa<strong>da</strong> normebTan mimarTebaSic xelSekrulebis mxareebs aseve saerTa<strong>Soris</strong>o praqtika aqvTganzogadebuli.kerZod 3.1 punqtSi naTqvamia, “imisaTvis, rom minimumamde Seamciron garemosaTvis,maT <strong>Soris</strong> miwis ze<strong>da</strong>pirisaTvis, miwis qve<strong>da</strong> fenebis, zRvis, haeris, wyaroebis, wyalsacavebis,tbebis, floris, faunis, landSaftebis, ekosistemebisa <strong>da</strong> sxva bunebrivi resursebisa <strong>da</strong>simdidreebisaTvis potenciuri ziani, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebi, milsadensa <strong>da</strong> saSualebebTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobis procesSi,valdebulni arian, gaiTvaliswinon garemos <strong>da</strong>cvasTan <strong>da</strong>kavSirebuli stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong>normebi, romlebic am, me-3 <strong>da</strong>narTSia Camoyalibebuli, agreTve, is teqnikuri stan<strong>da</strong>rtebi<strong>da</strong> normebi, romlebic sayovelTaod aris miRebuli saerTa<strong>Soris</strong>o Tanamegobrobis mieram proeqtis msgavsi navTobis milsadenebis proeqtebTan mimarTebaSi, magram arc erTSemTxvevaSi ar SeiZleba aseTi stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi im stan<strong>da</strong>rtebze <strong>da</strong> normebzenaklebad mkacri iyos, romlebic msgavs proeqtebTan mimarTebaSi miRebulianiderlandebSi (mTian <strong>da</strong> seismurad aqtiur regionebTan mimarTebaSi, agreTve imSemTxvevaSi, Tu niderlandebs ar aqvs miRebuli Sesabamisi stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi,gamoiyeneba avstriis stan<strong>da</strong>rtebi, Tuki amgvari arsebobs)”.arc niderlandebis <strong>da</strong> arc avstriis garemos<strong>da</strong>cviTi stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebisaqarTveloSi sazogadoebriobisaTvis xelmisawvdomi ar aris <strong>da</strong> Sesabamisadsazogadoebis warmomadgenlebs maTi Sefasebis saSualeba ar gaaCniaT.<strong>da</strong>narT 3-is 3.2 punqtis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebma aiRes valdebuleba, “saswrafod Seatyobinon mTavrobas yvela sagangeboviTarebis, an sxva SemTxvevebis Sesaxeb (afeTqebebis, gaJonvebis an <strong>da</strong>Rvris CaTvliT),romlebsac milsadenTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobis procesSi aqvs adgili <strong>da</strong>, romlebsacSedegad mohyveba a<strong>da</strong>mianTa seriozuli <strong>da</strong>Saveba an <strong>da</strong>Rupva, an<strong>da</strong> mniSvnelovani zianigaremos an qonebis mimarT, an<strong>da</strong> amgvaris safrTxes Seicavs”. gar<strong>da</strong> amisa, “ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi valdebulni arian, Caabaron mTavrobasiseTi <strong>da</strong>matebiTi angariSebi, romlebic saWiroa, raTa mTavroba mudmivad saqmis kursSiiyos aseTi SemTxvevebis Sedegebisa <strong>da</strong> im zomebis Sesaxeb, romlebic Semdgomi zaralisTavi<strong>da</strong>n asacileblad <strong>da</strong> bunebaze mavne zemoqmedebis Sesamcireblad iqneba miRebuli”.


saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-2 muxlis 1 punqtis m)qvepunqtis mixedviT, mTavrobis mier am gziT miRebuli informacia <strong>da</strong> dokumentaciasajaro informacias warmoadgens <strong>da</strong> xelmisawvdomi iqneba sazogadoebriobisaTvis.Sesabamisad, 3.2 punqtis debulebebi Seesabameba saqarTveloskanonmdeblobis moTxovnebs, <strong>da</strong> am kanonmdeblobiT saqarTvelos moqalaqeebisaTvismicemul Sesabamis garantiebs. kerZod, saqarTvelos konstituciis 37-e muxlis me-5punqtis, garemos <strong>da</strong>cvis Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-6 muxlis, saSiSisawarmoo obieqtebis usafrTxoebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-2 muxlis1 punqtis <strong>da</strong> saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis III TavismoTxovnebs.me-3 <strong>da</strong>narTis me-3 muxli ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileTaTvis garemos<strong>da</strong>cviTi <strong>da</strong>tvirTvis mqone mTel rig savaldebulo procedurebsiTvaliswinebs. am muxlis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebi SeimuSaveben “garemos <strong>da</strong>cvis strategias”, romelic moicavs: kamerulSeswavlas, riskebis Sefasebas, garemos sawyisi mdgomareobis Seswavlas, garemozezemoqmedebis Sefasebas <strong>da</strong> navTobis <strong>da</strong>Rvraze reagirebis gegmas.<strong>da</strong>narTi 3 aseve gzS-s procedurebsac Seexeba. am <strong>da</strong>narTis mixedviT gzS un<strong>da</strong>emyarebodes evrokavSiris 85/337/EEC direqtivis principebs (romelSic cvlilebebi <strong>da</strong><strong>da</strong>matebebi iqna Setanili 97/11/EC direqtivis safuZvelze).samwuxarod saqarTveloSi dRemde ar arsebobs specialuri kanoni gzS-s Sesaxeb,romlis SemuSavebac “garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonisTaobaze saqarTvelos parlamentis 1996 wlis 15 oqtombris <strong>da</strong>dgenilebis mixedviT 1998wlis 1 invramde un<strong>da</strong> momx<strong>da</strong>riyo. samagierod, gzS-s Sesaxeb debulebebs Seicavs sxvakanonebi. kerZod, “garemos <strong>da</strong>cvis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis 37-e muxli;“saxelmwifo ekologiuri eqspertizis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-11 muxli<strong>da</strong> garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis III Tavi. gar<strong>da</strong> amisa,detaluri procedurebi gzS-sTan <strong>da</strong>kavSirebiT mocemulia saqarTvelos garemosa <strong>da</strong>bunebrivi resursebis <strong>da</strong>cvis ministris 2002 wlis 16 maisis #59 brZanebaSi “garemozezemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb” debulebisa <strong>da</strong> magistraluri milsadenebis proeqtebisTan<strong>da</strong>rTuli instruqciebis <strong>da</strong>mtkicebis Taobaze.am debulebis mixedviT, garemoze zemoqmedebis Sefasebis procedura moicavs<strong>da</strong>gegmili saqmianobis konteqstSi pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> arapir<strong>da</strong>piri zemoqmedebis gamovlenas,aRweras <strong>da</strong> Sedegebis Seswavlas.<strong>da</strong>narTi 3 iTvaliswinebs garemos sawyisi mdgomareobis Seswavlis, garemozezemoqmedebis Sefasebis <strong>da</strong> navTobis <strong>da</strong>Rvraze reagirebis gegmis <strong>da</strong>mtkicebas. TiToeuliam dokumentis <strong>da</strong>samtkiceblad xelSekrulebiT sakmaod detaluri proceduraagaTvaliswinebuli. kerZod, investoris mier dokumentis wardgeni<strong>da</strong>n 30 dRisganmavlobaSi garemos <strong>da</strong>cvis saministros ufleba aqvs gamoTqvas werilobiTi SeniSvnebiam dokumentTan mimarTebaSi, Tu am va<strong>da</strong>Si SeniSvnebi ar iqneba miRebuli meore mxarismier, dokumenti iTvleba <strong>da</strong>mtkicebulad. dokumenti CaiTvleba <strong>da</strong>mtkicebulad aseve, TugamoTqmul SeniSvnebze pasuxis miRebi<strong>da</strong>n 30 dRis ganmavlobaSi ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebi <strong>da</strong>matebiT ar miiReben SeniSvnebs mTavrobisganpasuxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT.mTavrobas ufleba aqvs ar <strong>da</strong>amtkicos garemos sawyisi mdgomareobis Seswavla,garemoze zemoqmedebis Sefaseba <strong>da</strong>/an navTobis <strong>da</strong>Rvraze reagirebis gegma. aseTSemTxvevaSi mxareebs eqnebaT 15 dRiani va<strong>da</strong> <strong>da</strong>vis mosagvareblad, winaaRmdeg SemTxvevaSi<strong>da</strong>va gansaxilvelad ga<strong>da</strong>ecema arbitraJs.


msgavsi dokumentebis xelSekrulebaSi <strong>da</strong>dgenili formiT <strong>da</strong>mtkicebis wesssaqarTvelos kanonmdebloba ar iTvaliswinebs. iseve, rogorc ar iTvaliswinebs gzS-ssavaldebulo sajaro ganxilvas.“garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-15 muxlismixedviT, gzS-s sajaro ganxilvis mowyoba investoris uflebaa <strong>da</strong> ara valdebuleba.xelSekrulebis mixedviT ki gzS-s sajaro ganxilvis mowyoba savaldebulo pirobaswarmoadgens. Sesabamisad xelSekrulebis debulebebi am SemTxvevaSi ufro metadiTvaliswinebs sazogadoebriobis interesebs, vidre saqarTvelos kanonmdebloba. g.z.S.-s sajaro ganxilvis mowyobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT me-3 <strong>da</strong>narTi specialur procedurebsadgens.am procedurebiT, mixedviT sazogadoebriobas ufleba aqvs miiRos informaciasaSualebebis funqcionirebis <strong>da</strong> ekologiuri aspeqtebis Sesaxeb. amasTan sazogadoebiswarmomadgenlebs ufleba aqvT gamoTqvan TavianTi SeniSvnebi. gar<strong>da</strong> amisa, sazogadoebiswarmomadgenlebs ufleba aqvT miiRon gzS <strong>da</strong> misi Semajamebeli angariSi qarTul enaze.yovelive es Seesabameba garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-16muxlis moTxovnebs.xelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTiT, gzS-s sazogadoebrivi ganxilvisTvis maqsimum 60dRea gaTvaliswinebuli. aRsaniSnavia, rom xelSekrulebis mixedviT, “mTavrobisaTviswarsadgen saboloo Semajamebel angariSSi asaxuli un<strong>da</strong> iyos imis <strong>da</strong>mamtkicebelifaqtebi, rom ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebma saTanadod,gonivrulobis farglebSi, gaiTvaliwines sazogadoebis mxri<strong>da</strong>n miRebuli SeniSvnebi(Tu saWiroa, garemoze zemoqmedebis SefasebaSi cvlilebebis Setanis gziTac)”.saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT, gzS, mxolod erT-erTi Semadgenelinawilia garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemisa. Tanaxmad saqarTvelos kanonisa“garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb”, I kategoriis saqmianobisTvis garemos<strong>da</strong>cviTinebarTvis miRebis procedura aris erTiani procesi, romelic iwyeba garemos <strong>da</strong>cvissaministroSi investoris mier ganacxadis SetaniT <strong>da</strong> mTavrdeba garemos <strong>da</strong>cvissaministros mier garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gamocemiT. ganacxadi, am kanonis mixedviT,un<strong>da</strong> Seicavdes <strong>da</strong>sabuTebul dokumentacias, investoris gancxadebas saqmianobazenebarTvis misaRebad, saqmianobis teqnikur-ekonomikuri <strong>da</strong>sabuTebis proeqts <strong>da</strong> garemozezemoqmedebis Sefasebis angariSs. saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli dokumentaciis (anuganacxadis) ganxilvis Semdeg saxelmwifo ekologiuri eqspertizis <strong>da</strong>skvnis safuZvelze<strong>da</strong> sazogadoebrivi azris gaTvaliswinebiT, garemos <strong>da</strong>cvis saministro 3 Tvis ganmavlobaSiiRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemis Sesaxeb. I kategoriissaqmianobaze garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemis procesSi sazogadoebriobiswarmomadgenelTa srulyofili monawileoba saqarTvelos kanonmdeblobis savaldebulomoTxovnaa.Tanaxmad, saqarTvelos garemosa <strong>da</strong> bunebrivi resursebis <strong>da</strong>cvis ministris2002 wlis 16 maisis #59 brZanebisa “garemoze zemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb”debulebisa <strong>da</strong> magistraluri milsadenebis proeqtebis Tan<strong>da</strong>rTuli instruqciebis<strong>da</strong>mtkicebis Taobaze”, gzS-s saboloo angariSi I kategoriis saqmianobaze, garemos<strong>da</strong>cviTinebarTvis misaRebad investoris mier Setanili ganacxadis erT-erTi aucilebeliSemadgeneli nawilia. Sesabamisad mxolod gzS-s ganxilvaSi sazogadoebis monawileobaar niSnavs, rom sazogadoebam monawileoba miiRo garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemisprocesSi saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. saqarTvelos kanonmdeblobismoTxovnebi am SemTxvevaSi gasaTvaliswinebelia Tu isini ar ewinaaRmdegebaxelSekrulebis moTxovnebs.xelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTis me-3 muxlis (3.1 (ii) punqti) mixedviT, miuxe<strong>da</strong>vadimisa, rom garemos<strong>da</strong>cviT stan<strong>da</strong>rtebsa <strong>da</strong> normebTan mimarTebaSi moqmedebsniderlandebis an avstriis stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, es ar gulisxmobs, rom moqmedebs am


qveynebis procedurebi. xelSekrulebis “mxareTa SeTanxmebiT, amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT,moqmedebs maregulirebeli administraciuli struqturebi <strong>da</strong> procedurebi, maT <strong>Soris</strong>,saqarTvelos garemos <strong>da</strong>cvasTan <strong>da</strong>kavSirebuli nebarTvis gacemis wesi, romelic me-7.3nawilSia <strong>da</strong>dgenili”.am muxlis mixedviT, SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemaun<strong>da</strong> moxdes saqarTvelos garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb kanonis mixedviT,xelSekrulebis 7.3 punqtis <strong>da</strong> me-3 <strong>da</strong>narTis moTxovnaTa gaTvaliswinebiT. 7.3 muxliiTvaliswinebs, rom msgavsi nebarTva un<strong>da</strong> gacemul iqnas 30 dRis va<strong>da</strong>Si an sagangebosituaciebis dros 60 dRis va<strong>da</strong>Si. es piroba winaaRmdegobaSi modis arsebulkanonmdeblobasTan <strong>da</strong> kvecavs ara marto saxelmwifo xelisuflebis uflebamosilebas,aramed sazogadoebis warmomadgenelTa uflebebs. magaliTad: saqarTvelos kanoniTgaremos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb (muxli 7), saqarTvelos garemosa <strong>da</strong> bunebriviresursebis saministroSi pirveli kategoriis saqmianobisaTvis saqmianobis <strong>da</strong>sabuTebulidokumentaciis ganxilvis va<strong>da</strong>a 3 Tve (<strong>da</strong> ara 30 an 60 dRe). es va<strong>da</strong> nebarTvis gacemisproceduris moTxovnaTa gaTvaliswinebiT aucilebelia ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisprocesSi sazogadoebriobis monawileobis uzrunvelsayofad.kerZod, garemos <strong>da</strong>cvis saministro ganacxadis miRebi<strong>da</strong>n 10 dRisganmavlobaSi, sazogadoebis informirebis mizniT aqveynebs presaSi ganacxadTanerTad warmodgenil mokle anotacias, aseve informacias saqmianobisganxorcielebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebuli sajaro ganxilvis droisa <strong>da</strong> adgilisSesaxeb. am informaciebis gamoqveynebis Semdeg 45 dRis ganmavlobaSi garemos<strong>da</strong>cvis saministro valdebulia miiRos <strong>da</strong> ganixilos sazogadoebiswarmomadgenelTa mier werilobiTi saxis warmodgenili SeniSvnebi. amasTanerTad garemos <strong>da</strong>cvis saministro valdebulia ganacxadis miRebi<strong>da</strong>n 2 TvisganmavlobaSi moawyos saqmianobis ganxorcielebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebulisajaro ganxilva.yovelive amis gaTvaliswinebiT 2-3 Tve aucilebelia, raTa pirveli kategoriissaqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT nebarTvis gacemisas saTanadod uzrunvelyofil iqnassazogadoebis monawileoba ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi.am vadis xelovnurad Semcireba 30 dRemde, SeiZleba ganxilul iqnas rogorcinformaciis xelmisawvdomobaze <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi monawileobazesazogadoebis warmomadgenelTa uflebebis xelyofa, anu, “saqarTvelos konstituciis”37-e muxlis me-5 punqtis; “garemos <strong>da</strong>cvis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-6muxlis g) <strong>da</strong> v) punqtebs; “garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvebis Sesaxeb” saqarTveloskanonis me-7 muxlis <strong>da</strong> aseve “garemos<strong>da</strong>cviT sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebuliinformaciis xelmisawvdomobis, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSisazogadoebis monawileobisa <strong>da</strong> am sferoSi marTlmsajulebis sakiTxebzexelmisawvdomobis Sesaxeb” konvenciis (orhusis konvenciis) me-6 muxlis moTxovnaTa<strong>da</strong>rRvevaa.yovelive zemoTAaRniSnuli miuTiTebs 2002 noemberSi, garemos<strong>da</strong>cviTinebarTva kidev ufro seriozuli <strong>da</strong>rRveviT iqna gacemuli.kerZod, xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli gzS-s <strong>da</strong>mtkicebis procedurafaqtiurad gaigivebul iqna garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemasTan <strong>da</strong> gzS-s <strong>da</strong>mtkicebamox<strong>da</strong> garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTviT. es seriozuli <strong>da</strong>rRvevaa saqarTvelos kanonmdeblobis,sazogadoebriobis uflebebis <strong>da</strong> TviT teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTanxelSekrulebis moTxovnebis.teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan xelSekruleba ar gamoricxavsgaremos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis gacemis aucileblobas <strong>da</strong> am procesSi saqarTvelos


kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili procedurebis <strong>da</strong>cvas, is mxolod adgens amisTvis SezRudulvadebs. gar<strong>da</strong> amisa, xelSekrulebaSi arsad ar aris naTqvami, rom garemos sawyisimdgomareobis Seswavlis, garemoze zemoqmedebis Sefasebis an navTobis <strong>da</strong>Rvrazereagirebis gegmis <strong>da</strong>mtkiceba un<strong>da</strong> moxdes garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTviT.xelSekruleba uSvebs imis albaTobasac, rom es dokumentebi cal-calke iqnas<strong>da</strong>mtkicebuli <strong>da</strong> ara erTi dokumentiT. gar<strong>da</strong> amisa, am dokumentebis <strong>da</strong>samtkicebladsaqarTvelos mTavrobas ramodenime Tviani va<strong>da</strong> aqvs <strong>da</strong> SeuZlia isini garkveulSemTxvevaSi saerTod ar <strong>da</strong>amtkicos.nebarTvebis (maT <strong>Soris</strong> garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvis) gasacemad ki saqarTvelosmTavrobas 30 dRe gaaCnia <strong>da</strong> mas ufleba ara aqvs uari Tqvas am nebarTvis gacemaze.xelSekrulebis am moTxovnebis <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgeniliwesebis gaTvaliswinebiT, mas Semdeg, rac saqarTvelos mTavroba <strong>da</strong>amtkiceb<strong>da</strong> garemossawyisi mdgomareobis Seswavlas, garemoze zemoqmedebis Sefasebas <strong>da</strong> navTobis <strong>da</strong>Rvrazereagirebis gegmas, ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs garemos<strong>da</strong>cviTinebarTvis misaRebad un<strong>da</strong> SeetanaT sulyofili ganacxadi (Tan<strong>da</strong>rTul gzS-s sabolooangariSTan <strong>da</strong> sxva dokumentebTan erTad) garemos <strong>da</strong>cvis saministroSi.xelSekrulebis 7.3 punqtis mixedviT, garemos <strong>da</strong>cvis saministros 30 dRisganmavlobaSi un<strong>da</strong> gaeca garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTva <strong>da</strong> am periodSi SeZlebis<strong>da</strong>gvaraduzrunveleyo sazogadoebriobis monawileoba ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi (racsaqarTvelos kanonmdeblobis savaldebulo moTxovnaa). nacvlad amisa, saqarTvelosprezidentis <strong>da</strong>valebiT gasca garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTva 30 dRiT adre. SesabamisadmTavrobam am Tavisi moqmedebiT <strong>da</strong>ukarga sazogadoebriobis warmomadgenlebs imiskanonieri ufleba, rom srulyofili monawileoba mieRoT garemos<strong>da</strong>cviTi nebarTvisgacemis dros ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi.<strong>da</strong>narTi 3-is me-4 muxli a<strong>da</strong>mianis janmrTelobisa <strong>da</strong> usafrTxoebisstan<strong>da</strong>rtebs Seexeba. muxlis mixedviT, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebi valdebulni arian, gaiTvaliswinon a<strong>da</strong>mianTa janmrTelobisa <strong>da</strong>usafrTxoebis is stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> normebi, romlebsac icavs saerTa<strong>Soris</strong>o Tanamegobroba,proeqtis msgavs navTobis milsadenis proeqtebTan mimarTebaSi.me-3 <strong>da</strong>narTis me-5 muxli socialuri Sedegebis Sefasebas Seexeba. muxlismixedviT, proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobis ganxorcielebis procesSi, ZiriTadisaeqsporto milsadenis proeqtis monawileebi valdebulni arian, yoveli SesaZlo Roneixmaron, raTa minimumamde Semcirdes potenciuri negatiuri zegavlena mimdebare<strong>da</strong>saxlebebsa <strong>da</strong> iq mcxovrebTa kuTvnil qonebaze.muxli SesaZlebelia sakmaod efeqturad iqnas gamoyenebuli adgilobrivimosaxleobis mier, ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebis mxri<strong>da</strong>n maTi uflebebisSelaxvis aRsakveTad.me-3 <strong>da</strong>narTis me-5 muxli aseve iTvaliswinebs socialuri zemoqmedebis Sefasebis(szS) ganxorcielebas, romlis Sedegebic ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtismonawileebma un<strong>da</strong> gaiTvaliswinon saSualebebis ZiriTadi adgilmdebareobis SerCevisas.gar<strong>da</strong> amisa, proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqmianobis procesSi ZiriTadi saeqsportomilsadenis proeqtis monawileebma dro<strong>da</strong>dro un<strong>da</strong> imsjelon saxelmwifoxelisuflebasTan erTad imaze, Tu ra zegavlenas axdens mimdinare proeqtis saqmianobaszS-is TvalsazrisiT. es pirobebi garkveulwilad avaldebuleben xelSekrulebis mxareebs,proeqtis ganxorcielebisas Seiswavlon <strong>da</strong> gaiTvaliswinos socialuri aspeqtebi.xelSekrulebis me-3 <strong>da</strong>narTis 6.5 punqtis mixedviT, “samSeneblo samuSaoebis


warmoebisa <strong>da</strong> miwaze uflebebiT sargeblobis procesSi SesaZlebelia, aRmoCenil iqnesgaqvavebuli namarxi sagnebi, monetebi, antikvaruli an sxva faseuli nivTebi. aseTi sagnebismikuTvnebis sakiTxi un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wydes saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad”.erTi SexedviT, es piroba garkveulwilad mowodebulia, rom saqarTvelom <strong>da</strong>icvasTavisi kulturuli memkvidreoba, magram xelSekrulebaSi aRniSnuli sagnebismikuTvnebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli zomebi ar aris kulturuli memkvidreobis <strong>da</strong>cvis sakmarisipiroba.kulturuli memkvidreobis <strong>da</strong>cvis Sesaxeb saqarTvelos kanonis 36-emuxlis me-5 punqtis mixedviT, msgavsi nivTebis aRmoCenis SemTxvevaSi <strong>da</strong>uyovneblivwydeba samSeneblo samuSaoebi <strong>da</strong> xdeba Sesabamisi teritoriis Seswavla arqeologebismier. es sakiTxi sakmaod mniSvnelovania saqarTvelos kulturuli memkvidreobis <strong>da</strong>cvisTvalsazrisiT, radgan msgavsi nivTebis aRmoCena, rogorc wesi niSnavs, rom im teritoriazeSesaZloa arsebobdes samecniero, kulturuli <strong>da</strong>/an istoriuli TvalsazrisiTmniSvnelovani obieqtebi, romlebic SeiZleba <strong>da</strong>ikagos, <strong>da</strong>ziandes an ganadgurdesmSeneblobis gagrZelebis SemTxvevaSi.


SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debisaTvis gTxovTmogvamarToT Semdeg misamarTze:q.Tbilisi. mcxeTi q.1, bina 12, 380079asociacia “mwvane alternativa”tel: +99532 22 38 74faqsi:+99532 22 33 47el.fosta: greenalt@caucasus.netwww.greenalt.wanex.net

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!