NORK ASMATU ZUEN AUTOMOBILA.

NORK ASMATU ZUENAUTOMOBILA.J.R.AlZPURLlAGaldera honi izen bate7 eranirunbehark'o bagenio ezinezkoagertatuko l itzelguke. Teknika miresgarri hau ex da lan bakanen emartza, ikerketa-prazesu Iiize batenabaizik.Energia meKaníkoz higi tiirikoautornobik bat sortzearen asrnoa,giza historia bezain zaharra delaesan daiteke, halere XV. rnendefikaurrerantz eman ziren benetakoaurrepausoak. Bolada honetan ibi l-gai buen lehenenge irudiak egin riren,hauetan haizeeren energiaprobetxatzearen nahia agertzen zelariic.Garai horretan Leonardo da Vinli-kzerau irudikatzen du: bi gur-3il horztun horlzontalez osaturikojlferentzkal bateko, rna Igiik Fzko3urdla. Ondwenga mendean Tatkgntdes Réau 4 gurdi heu eraiki1ahI izan zuen eta porrot eginzucn. Gurdia hipoteiikoa zen bcraz!XVI. cta XVI l. mendeetan nahireta arrakastarik ez izan, lagunaskok thardun zuen autotrakzioarenarazoa ebazteko irrikaz.1680. irtean Isaee Nmton-ek ,berak asmatutakn ibifgei luarekinlkerketari bultzada berria emanL Ion. lbiigailu hnnek laiigurpi len artean galdara esferikobat zuen eta galdara honek zulotxobat aizekaldean , erreakziaerenprintiipio dinamikoa probetxatuz.PapCn eta Newcmen-ek lehenengolurrin-makinak egin ziiuzten bainaJm8. Matt Iran zen lurrin-presiasseragindakn motarea sortu zuena.Frantziako Iraultzaren benperatanCugnot ínjineru frantsesarenfardier-rak 9,s km/h abiadrira Far-

Leonardo da Vinci-k diseinatutakoibilgailua.tii zuen bere autonomia 15 rninutukoai~anik.Nahlz eta ibilgailii honek zenbaiteragnzpen izan argi dagogaur egungo automobi len egiturabideratii zuela. Horregalik orainarte ibi lgailzr deitutakoak hemendikaurrera autornobil deiluko ditugu.Aldi berean, zenbait naziatan,Britania Handlan adib idez, asrnak i-zun berri honen aurkako joera rabalduzen herritarren artean. Botatzen zuten kee eta sortzen zutenzarata zfrel a eta raldi-gurdiengidarien eraginez zerga bereziakipini zi tzai~kien aiitomobit bertienjabeei. Izan ere t837.ean anirnallirakziazko garra ¡o-elkarieen etatren-el karteen i ndarrez Red FlagBi l l sonatua edo bandera gorriarendekretua sinatu zen ParlamentuBrita iniarrean. Dekretu honen bitartez abladura maximoa 4 rnlla/ordu-ra mugatzen zen eta aulornobileñaurrean gizon batek oinex, banderagorri @de linterna bat zererna larik,joan behar ziien. Lege honek 1896.urteraite iraun zuen.Beste narlo batzutan egoerabestelakoa zen eta honela Frantzian1834. urtean CarZoa Dietz-ektren-mak i nen bidezko bidaiari-zerbitzuaeraiki zuen Paris eta Saint-Nico las C i p t -en fardier-e ,histeriako lehenengo benetakoautomobila. Ez zum harykasta handirik izan, probaofizialetan harrese batenkontra jo amen zuen.

Daimte~-ek 1889.ean eraikitakogasalinazko koatrizikloa.Gizan hau Schorndorf-en, Wiirtlcmberg,1834.&a Martxoaren 17anJeio 7en. Stuttgart-en jasa ruenberc hezkwntzs teknikoa eta boladaba leen Qtteren Iaguntzai lea izansen .1883. trrtean Otto iit;.i zuen etaberc aldetik hasi zen rnotoreak diseinatzen.Hura i7sn len abiaduraIasterreko lehen motorea eraik i ru?na urontzl batl eranlsiz.1885. urtean txirrlndu bati ipinizion motore bat eta Mannheim-enKaleetat ik gidaru ruen ,AzkeniK, Dairnler motnrten Iant~gia eraiki zuen eta hanen bitartezMercedes automobi lak sortu izan zi-ren . Henry Ford-ek , DahZer-en lanari jarreiera emen 7i0 injinari-prin-tzipioak gi ?a lanar¿ apl ikaluz.1926. iirtean Dohter eta Benz-ekf'Mercedes-BwirqV i7eneko elk arteasortu zuten eia era berean Eirrnpakozenbait herriaideian autornobilenlantegiak eraiki zi iuzten.DaimZsr-en gcroztik beste rneksniko ospetsuak baditiigri, ha la nola,So&, DteseS etab., baina Daimler-ekezarri tako etaugarriak' gaur egilnerartediraute.Honela ba, Daim2e~-ekln ixtenda auiomobila sortzearen prozesua.Hernendik aurrera egin dena @tenga$&o hobakunlra izan da.