dottorato di ricerca in analisi e valorizzazione del paesaggio xxii ciclo
dottorato di ricerca in analisi e valorizzazione del paesaggio xxii ciclo
dottorato di ricerca in analisi e valorizzazione del paesaggio xxii ciclo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Transversae(latrasversaleme<strong>di</strong>ana)cheattraversavalaSardegnalungoun<br />
asseest-ovest(conquattrostazion<strong>in</strong>odal<strong>in</strong>egli<strong>in</strong>crociconlequattrovie<br />
pr<strong>in</strong>cipales:Cornus-Macopsissa-Nuoro-Dorgali/Orosei).LaTrasversaleme-<br />
<strong>di</strong>anaerautilizzataperiltrasporto<strong>del</strong>grano<strong>del</strong>lavalle<strong>del</strong>Tirsoversola<br />
costa<strong>di</strong>Orosei,perl’imbarco<strong>del</strong>prodottodest<strong>in</strong>atoalporto<strong>di</strong>Ostia.Lapiù<br />
tardapresenzabizant<strong>in</strong>a<strong>in</strong>epocaaltome<strong>di</strong>evaleaNuoroètestimoniata,<br />
pressoilquartiere<strong>di</strong>SantuPredu,<strong>in</strong>viaBruscoOnnis,dalr<strong>in</strong>venimento<strong>di</strong><br />
unatombamultiplabizant<strong>in</strong>a,doveall’<strong>in</strong>ternovieranorestiumani,ilcuive-<br />
stiarioedequipaggiamentobellicoeratipico<strong>di</strong>unadecarchiabizant<strong>in</strong>a,un<br />
corpomilitarecompostodasoldati-coloniconfamigliaalseguito,dettiKa-<br />
ballarioi,l’élitemilitareedagrariabizant<strong>in</strong>a.Lepiùantichefontistorichedo-<br />
cumentalisuNuoro(dettaNugor-Nori-Nuor)risalgonoatrecondaghi:quello<br />
<strong>di</strong>Bisarcio,<strong>di</strong>Silkie<strong>di</strong>Trullas.AssaiimportanteèilCondaghe<strong>di</strong>SanPie-<br />
tro<strong>di</strong>Silkiche,<strong>in</strong>undocumentodatabiletrail1198eil1207,nellacitazione<br />
deitestimoni<strong>di</strong>unatto,richiamaoltrealfuturoBarisoneIIdeLaconSerra,<br />
donnuComitaP<strong>in</strong>naCuratòredeNugor.Ilterm<strong>in</strong>eCuratòreattestal’esi-<br />
stenza<strong>di</strong>unaCuratoriagiu<strong>di</strong>caleconcapoluogoNugor,nel<strong>di</strong>strettosud<br />
orientale<strong>del</strong>Giu<strong>di</strong>cato<strong>di</strong>Torres,comprendenteprobabilmenteBitti,Gorofai,<br />
Nuoro,Orgosolo,dallaqualcosa<strong>di</strong>scen<strong>del</strong>aconferma<strong>del</strong>l’esistenza<strong>di</strong>un<br />
centro<strong>di</strong>rilevanti<strong>di</strong>mensioniedunosnodoamm<strong>in</strong>istrativogiu<strong>di</strong>cale.Conla<br />
caduta<strong>del</strong>Giu<strong>di</strong>cato<strong>di</strong>Torresnellasecondametà<strong>del</strong>XIIIsecolo,iterritori<br />
<strong>del</strong>nuoreseandaronoalGiu<strong>di</strong>cato<strong>di</strong>Arboreacheri<strong>di</strong>segnòl’organizzazione<br />
territoriale<strong>di</strong>questeterre<strong>di</strong>conf<strong>in</strong>esiapermotivi<strong>di</strong>opportunitàche<strong>di</strong>go-<br />
verno.Risultachequesteterreexturritanefuronoassoggettateadunre-<br />
gimegiuri<strong>di</strong>co<strong>di</strong>pert<strong>in</strong>enzaprivata(Peculiares-ultraiu<strong>di</strong>catum)<strong>del</strong>la<br />
famigliagiu<strong>di</strong>caled’Arborea.Persiiterritori<strong>di</strong>BittieGorofaiandatialGiu<strong>di</strong>-<br />
cato<strong>di</strong>GalluragestitodallefamigliepisanedeiVisconti,Nuoro,Orgosolo,<br />
Ottana,Sarule,OranieOrotelliconfluirono<strong>in</strong>unanuovacuratoriadetta“<strong>di</strong><br />
100