13.06.2015 Views

MEDICINA DI LABORATORIO - Piccin

MEDICINA DI LABORATORIO - Piccin

MEDICINA DI LABORATORIO - Piccin

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

IN<strong>DI</strong>CE GENERALE<br />

XIX<br />

Intervalli di riferimento per il cloro . . . . . . . . 623<br />

Misurazione del cloro nel sudore (test del sudore) 624<br />

• Determinazione dell’osmolalità . . . . . . . . . . 624<br />

Metodiche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624<br />

Intervalli di riferimento . . . . . . . . . . . . . . . . . 625<br />

22.3 Valutazione di laboratorio<br />

dei parametri emogasanalitici . . . . . . . . . . . 625<br />

• Bicarbonati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625<br />

• Determinazione di PCO 2 , PO 2 e pH . . . . . . 625<br />

Campioni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625<br />

Strumentazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626<br />

Calibrazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626<br />

Controllo della temperatura<br />

e fattori di correzione . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626<br />

Intervalli di riferimento . . . . . . . . . . . . . . . . . 626<br />

22.4 Interpretazione patologico-clinica<br />

delle alterazioni elettrolitiche . . . . . . . . . . . 627<br />

• Ruolo del sodio nel bilancio osmolale . . . . . 627<br />

Iponatriemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627<br />

Ipernatriemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628<br />

• Alterazioni del potassio . . . . . . . . . . . . . . . . 629<br />

Iperkaliemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629<br />

Ipokaliemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630<br />

22.5 Interpretazione patologico-clinica<br />

delle alterazioni del bilancio acido-base . . . 631<br />

• Sospetto clinico di disordine<br />

dell’equilibrio acido-base . . . . . . . . . . . . . . . 631<br />

• Gli eventi primari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631<br />

• Acidosi metabolica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631<br />

• Alcalosi metabolica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633<br />

• Acidosi ed alcalosi respiratorie . . . . . . . . . . . 634<br />

• Disordini misti dell’equilibrio acido-base . . . 634<br />

Bibliografia essenziale e testi di approfondimento . 635<br />

Test di autovalutazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636<br />

•Capitolo 23<br />

RENE E VIE ESCRETRICI . . . . . . . . . . . . . . 639<br />

Dario Roccatello, Simone Baldovino<br />

23.1 Raccordo fisiopatologico . . . . . . . . . . . . 640<br />

• Le funzioni del rene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640<br />

• Valutazione della funzione renale . . . . . . . . . 641<br />

• Principali patologie nefrologiche . . . . . . . . . 642<br />

23.2 Semeiotica di laboratorio . . . . . . . . . . . 642<br />

• Biomarcatori della funzione glomerulare . . . 644<br />

Clearance dell’inulina . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644<br />

Creatinina sierica (sCR) e clearance<br />

della creatinina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644<br />

GFR stimato (eGFR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646<br />

Urea plasmatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647<br />

Altre tecniche di misura del GFR . . . . . . . . . . 647<br />

Dosaggio della cistatina C . . . . . . . . . . . . . . . 648<br />

• Biomarcatori della funzione tubulare . . . . . . 648<br />

• Diagnosi di laboratorio dell’insufficienza<br />

renale acuta e cronica e delle relative cause . . 649<br />

IRA pre-renale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649<br />

IRA intra-renale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650<br />

IRA post-renale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651<br />

Il laboratorio nella valutazione dell’IRA . . . . . 651<br />

• Approccio diagnostico all’ematuria . . . . . . . 653<br />

• Approccio diagnostico alla proteinuria . . . . . 655<br />

23.3 Le grandi sindromi<br />

patologico-cliniche di interesse nefrologico . . 656<br />

• La sindrome nefrosica . . . . . . . . . . . . . . . . . 657<br />

• La sindrome nefritica . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658<br />

23.4 Il monitoraggio del trapianto renale . . . 658<br />

Bibliografia essenziale e testi di approfondimento . 659<br />

Test di autovalutazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661<br />

•Capitolo 24<br />

ESAME DELLE URINE . . . . . . . . . . . . . . . . 665<br />

Italo Antonozzi<br />

24.1 Cenni storici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666<br />

24.2 Esame delle urine: generalità . . . . . . . . 668<br />

24.3 Fase preanalitica: raccolta<br />

e conservazione del campione . . . . . . . . . . . 669<br />

• Raccolta per esame routinario . . . . . . . . . . . 670<br />

• Raccolta per esami quantitativi . . . . . . . . . . 670<br />

• Raccolta per esame batteriologico . . . . . . . . 670<br />

24.4 Fase analitica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670<br />

• Caratteristiche macroscopiche delle urine . . 671<br />

Volume . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671<br />

Colore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671<br />

Schiuma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671<br />

Aspetto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672<br />

Odore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673<br />

• Caratteristiche chimiche delle urine . . . . . . . 674<br />

Il peso specifico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674<br />

pH urinario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675<br />

Proteine urinarie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676<br />

Glicidi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677<br />

Corpi chetonici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680<br />

Emoglobina e mioglobina . . . . . . . . . . . . . . . 680<br />

Bilirubina e urobilinogeno . . . . . . . . . . . . . . . 683<br />

Nitriti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684<br />

Esterasi leucocitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685<br />

24.5 Esame microscopico<br />

del sedimento urinario . . . . . . . . . . . . . . . . 685<br />

• Raccolta e trattamento del campione . . . . . . 686<br />

• Cellule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688<br />

Eritrociti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688<br />

Leucociti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689<br />

Cellule epiteliali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691<br />

• Cilindri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692<br />

• Batteri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!