12.07.2015 Views

Tavi VI saqarTvelos saxelmwifo biujetis asignebebi saqarTvelos ...

Tavi VI saqarTvelos saxelmwifo biujetis asignebebi saqarTvelos ...

Tavi VI saqarTvelos saxelmwifo biujetis asignebebi saqarTvelos ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Tavi</strong> <strong>VI</strong><strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> <strong>biujetis</strong> <strong>asignebebi</strong><strong>saqarTvelos</strong> parlamenti da masTan arsebuli organizaciebi<strong>saqarTvelos</strong> parlamentisa da masTan arsebuli organizaciebisTvis 2009wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _37 612.4 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 36 788.9 aTasi lari,rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba 1 884.9 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> parlamentisa da masTan arsebuli organizaciebisaTvisgamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 89.7%,xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxlis – 10.3%.143


<strong>saqarTvelos</strong> erovnuli uSiSroebis sabWos aparatisaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 99.2%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 0.7%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT –0.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis kancelaria<strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis kancelariisTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 9 402.8 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 8 768.8 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebelze 209.3 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba146


<strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis kancelariisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 96.6%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 3.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palata<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatisTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 12 959.6 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinansebam _ 11 994.8 lari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebelsaRemateba 2 874.4 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba147


<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 60.6%, xolo `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 39.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis mier <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcielda SemdegiRonisZiebebi:INTOSAI-is ZiriTadi principebis moTxovnaTa Sesabamisad <strong>saqarTvelos</strong>kontrolis palatis transformacia <strong>saxelmwifo</strong> umaRles gare makontrolebelorganod• „<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis Sesaxeb“ axali kanonisamoqmedebisTanave, kontrolis palataSi daiwyo struqturuli gardaqmna,romelmac moicva rogorc revizia - Semowmebebis ganmaxorcielebeli, ise sxvafunqcionaluri struqturuli qvedanayofebi.• gaTvaliswinebuli iqna ra ganviTarebuli da gardamaval etapze myofirigi evropuli qveynebis gamocdileba, nacvlad sarevizio saqmianobisa,kontrolis palatam daiwyo auditis ganxorcieleba da arsebuli sareviziodepartamentebis likvidaciis Semdeg, auditis ganmaxorcielebeli148


struqturuli erTeulebi Camoyalibda <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gansazRvrulifunqcionalur-dargobrivi principis dacviT. kerZod, Seiqmna Semdegidargobrivi mimarTulebebis auditis departamentebi: saerTo daniSnulebis<strong>saxelmwifo</strong> momsaxurebis sferos, socialuri sferos, Tavdacvis sferos,sazogadoebrivi wesrigisa da usafrTxoebis sferos, ekonomikuri saqmianobissferos.• „<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis Sesaxeb“ axali kanoniTgaTvaliswinebuli damatebiTi uflebamosilebebis realizaciis mizniT, Seiqmnaadgilobrivi TviTmmarTveli erTeulebis biujetebis auditis departamenti.aseve Seiqmna davebis ganxilvis sabWo.• „<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis Sesaxeb“ <strong>saqarTvelos</strong> kanonisSesabamisad SemoRebuli iqna auditor-staJioris saStato erTeuli, rac miznadisaxavs kontrolis palataSi auditoruli saqmianobiT dakavebuli kadrebismomzadebis stabiluri, moqnili da anazRaurebadi meqanizmis Seqmnas.• gamocxadebuli da Catarebuli or etapiani konkursis Sedegad, 1380konkursantidan auditor-staJioris Tanamdebobaze SeirCa 48 axalgazrdaspecialisti, romlebmac eqvs disciplinaSi gaiares auditoruli saqmianobisdawyebisTvis saWiro Teoriuli momzadebis specialuri kursebi. maTmonawileoba miiRes individualuri wesiT daniSnuli xelmZRvanelebiszedamxedvelobiT kontrolis palatis auditis departamentebis saqmianobaSi,CarTulni iyvnen auditis ganmxorcielebel sxvadasxva jgufebSi.• saangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis mier Catarebuliqna 243 obieqtis auditi, romelTagan 44 obieqtze Catarda kompleqsuriauditi, xolo 199-ze - Tematuri auditi. maT Soris 109 obieqtze Catarda<strong>biujetis</strong> auditi.• saerTaSoriso donori da partniori organizaciebis daxmarebiT SemuSavda<strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis mosamsaxureTa eTikis kodeqsis proeqti,agreTve zogadi, samuSao da angariSebis standartebis proeqtebi.<strong>saxelmwifo</strong> finansuri kontrolis erTiani <strong>saxelmwifo</strong> politikis SemuSavebada misi realizebis xelSewyoba• germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoebis, SvedeTis samefoserovnuli auditoruli ofisis (NAO) da evrokavSiris proeqtebis daxmarebiTmimdinareobs muSaoba saerTaSoriso standartebisa da aRiarebulisaerTaSoriso praqtikis gamoyenebiT kontrolis palatis meTodologiuribazis srulyofis mizniT. dawyebulia muSaoba auditis saxelmZRvaneloze,romelic Seasrulebs samagido wignis funqcias kontrolis palatis mierumaRles auditorul organoTa saerTaSoriso organizaciis (INTOSAI)149


profesiuli standartebis mixedviT auditis dagegmvis, momzadebis, Catarebisada auditis Sedegebze angariSebis momzadebis procesisTvis.• <strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palata aqtiur monawileobas iRebda<strong>saxelmwifo</strong> seqtorSi Sida auditisa da Sida finansuri kontrolis sakiTxebisSemswavleli samTavrobo komisiis muSaobaSi, romlis meSveobiT SemuSavda„<strong>saxelmwifo</strong> seqtoris Sida finansuri kontrolis reformis strategiulixedva“. aRniSnuli dokumentis 2009-2010 wlebis samoqmedo gegmis farglebSi<strong>saqarTvelos</strong> parlaments waredgina `<strong>saxelmwifo</strong> Sida auditisa dainspeqtirebis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis proeqti, romlis Tanaxmadsaministroebsa daadgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi unda daiwyos<strong>saxelmwifo</strong> Sida auditis danergvis procesi.• <strong>saqarTvelos</strong> kontrolis palatis mier, partniori saerTaSorisoorganizaciis „SIGMA“-s (Support for improvement in governance and management)mxardaWeriT, gaimarTa seminari Temaze „uwyebrivi da gare auditis funqciebida maTi urTierTqmedeba~, romlis farglebSi monawile <strong>saqarTvelos</strong>kontrolis palatis, saministroebisa da regionebSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulTaadministraciebis warmomadgenlebma ganixiles saqarTveloSi gare da uwyebrivauditebs Soris mWidro profesiuli urTierTobebis SesaZlo formebi damasTan dakavSirebuli problematika.<strong>saqarTvelos</strong> centraluri saarCevno komisia<strong>saqarTvelos</strong> centraluri saarCevno komisiisaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 12935.0 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 12 644.0 aTasi lari, rac2008 wlis Sesabamis maCvenebelze 37 383.4 aTasi lariT naklebia. klebagamowveulia im garemoebiT, rom 2008 wels gaTvaliswinebuli iyosaprezidento da saparlamento arCevnebis dafinanseba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba150


<strong>saqarTvelos</strong> centraluri saarCevno komisiisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 99.94%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 0.01%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT –0.05%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> sakonstitucio sasamarTlo<strong>saqarTvelos</strong> sakonstitucio sasamarTlos 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 2 595.4 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinasebam 2 561.0 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 192.3 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba151


<strong>saqarTvelos</strong> sakonstitucio sasamarTlosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 90.7%, `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 9.2%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> uzenaesi sasamarTlo<strong>saqarTvelos</strong> uzenaesi sasamarTlosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 5 915.0 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinasebam 5 987.3 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 548.1 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba152


saerTo sasamarTloebisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlissakaso Sesrulebam Seadgina 81.69%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT– 18.30%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis umaRlesi sabWo<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis umaRlesi sabWos 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 1 090.0 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinasebam 1 082.8 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 24.2 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba154


<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis umaRlesi sabWosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 85.9%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 14.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> iusticiis umaRlesi sabWos mier dasaxuliprioritetebis farglebSi ganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:• ganxorcielda adigenis, aspinZis, axalcixisa da borjomis raionulisasamarTloebis likvidacia da Seiqmna axalcixis raionuli sasamarTlo. misSemadgenlobaSi Sevida 3 magistrati mosamarTle.• ambrolaurisa da onis raionuli sasamarTloebis likvidaciis SemdegSeiqmna ambrolauris raionuli sasamarTlo, romlis samoqmedo teritoriaganisazRvra ambrolaurisa da onis municipalitetebis administraciulisazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 1 magistrati mosamarTle;• baTumis saqalaqo da qobuleTis raionuli sasamarTloebislikvidaciis Sedegad Seiqmna baTumis saqalaqo sasamarTlo, romlis samoqmedoteritoria ganisazRvra TviTmmarTveli qalaqis - baTumisa da qobuleTismunicipalitetis administraciuli sazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 1magistrati mosamarTle;• ozurgeTis, lanCxuTisa da Coxatauris raionuli sasamarTloebislikvidaciis Sedegad Seiqmna ozurgeTis raionuli sasamarTlo, romlissamoqmedo teritoria ganisazRvra ozurgeTis, lanCxuTisa da Coxataurismunicipalitetebis administraciuli sazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 2magistrati mosamarTle;155


• xelvaCauris, qedis, Suaxevisa da xulos raionuli sasamarTloebislikvidaciis Sedegad Seiqmna xelvaCauris raionuli sasamarTlo, romlissamoqmedo teritoria ganisazRvra xelvaCauris, qedis, Suaxevisa da xulosmunicipalitetebis administraciuli sazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 3magistrati mosamarTle;• 2009 wlis 19 oqtombridan moxda gagris, gudauTis, galis,gulrifSis, oCamCiris, tyvarCelis da soxumis saqalaqo da raionulisasamarTloebis likvidacia da Seiqmna gali-gulrifSisa da oCamCiretyvarCelisraionuli, soxumisa da gagra-gudauTis raionuli sasamarTloebi.• moxda Telavis, axmetisa da gurjaanis raionuli sasamarTloebislikvidacia da Seiqmna Telavis raionuli sasamarTlo, romlis samoqmedoteritoria ganisazRvra Telavis, axmetisa da gurjaanis municipalitetebisadministraciuli sazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 2 magistratimosamarTle;• likvidirebul iqna bolnisis, dmanisisa da marneulis raionulisasamarTloebi da Seiqmna bolnisis raionuli sasamarTlo, romlis samoqmedoteritoria ganisazRvra bolnisis, dmanisisa da marneulis municipalitetebisadministraciuli sazRvrebiT. mis SemadgenlobaSi Sedis 2 magistratimosamarTle;• ganxorcielda zestafonis, Terjolisa da xaragaulis raionulisasamarTloebis likvidacia da Seiqmna zestafonis raionuli sasamarTlo,romlis samoqmedo teritoria ganisazRvra zestafonis, Terjolisa daxaragaulis municipalitetebis administraciuli sazRvrebiT. misSemadgenlobaSi Sedis 2 magistrati mosamarTle;• grZeldeba sasamarTlo SenobaTa rekonstruqciisa da aRWurvisprocesi. 2009 wlis ganmavlobaSi dasrulda senakis, xobis, walenjixisa daxonis raionuli sasamarTloebis, yazbegis, qarelis, WiaTuris, dmanisis,xulosa da qedis magistrati sasamarTloebis SenobaTa rekonstruqcia.sasamarTloTa garemontebis paralelurad mimdinareobda maTi aRWurvisprocesic.• miRebul iqna sakanonmdeblo paketi, romelic iTvaliswinebsmosamarTleTa SerCevis axali wesis amoqmedebas. kerZod, piris mosamarTledgasamweseblad aucilebelia iusticiis umaRlesi skolis sruli saswavlokursis gavla, ris Semdegac ganisazRvreba misi adgili iusticiis msmenelTasakvalifikacio siaSi. sakvalifikacio siaSi iusticiis msmenlis rigiTi nomeri156


gaTvaliswinebuli iqneba iusticiis umaRlesi sabWos mier mosamarTleobiskandidatis SerCevisas.• <strong>saqarTvelos</strong> iusticiis umaRlesi sabWosa da <strong>saqarTvelos</strong> uzenaesisasamarTlos mier, demokratiuli qveynebis gamocdilebis SeswavlissafuZvelze, SemuSavebul iqna ZiriTadi principebi mosamarTleTa uvadodaniSvnis wesis amoqmedebisaTvis. aRniSnuli winadadebebi ganxilul dagaziarebul iqna sakonstitucio komisiis mier, sadac mimdinareobs muSaoba<strong>saqarTvelos</strong> konstituciaSi Sesatani cvlilebebis proeqtze.• mosamarTleTa maRalkvalificiuri kadrebiT Sevsebis mizniT 2009wlis ianvarSi, seqtembersa da noemberSi Catarda mosamarTleobis 3sakvalifikacio gamocda. amasTan, Catarda mosamarTleTa SesarCevi 3 daiusticiis msmenelTa misaRebi 2 konkursi. aRniSnulis Sedegad 2009 welsTanamdebobaze dainiSna 18 axali mosamarTle, maT Soris - 12skoladamTavrebuli piri. iusticiis umaRles skolaSi Cairicxa ori jgufi 12msmenelis SemadgenlobiT.• 2009 wlis ganmavlobaSi, iusticiis umaRlesi skolis gadamzadebisprogramis farglebSi, Catarda 70 seminari mosamarTleebisaTvis, iusticiismsmenelebisaTvis, mosamarTlis TanaSemweebisaTvis da sasamarTlos sxvaTanamSromlebisaTvis. seminarebi Seexeboda adamianis uflebebs, sisxlissamarTlis kodeqsSi ganxorcielebul cvlilebebs; <strong>saqarTvelos</strong> kanons`arbitraJis Sesaxeb~; administraciul samarTalSi erTgvarovani praqtikisCamoyalibebas; wamebis winaaRmdeg brZolis, iZulebiTi Sromisa da adamianiTvaWrobis, usafuZvlo gamdidrebasa da sasamarTlo gadawyvetilebisaRsrulebasTan dakavSirebul sakiTxebs; ucxo <strong>saxelmwifo</strong>ebissasamarTloebisaTvis gasagzavni sasamarTlo davalebebis Sesrulebas;moqalaqeTa momsaxureobis gaumjobesebasa da sasamarTlos aparatisTanamSromelTa profesiul unar-Cvevebs.• dasrulebulia `saqmiswarmoebis sistemis~ saregistracio nawilisdamuSaveba, mimdinareobs sistemis testireba Semosuli dokumentidan saqmisformirebamde da statistikuri formebis damuSaveba.<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia abaSis, zugdidis,martvilis, mestiis, senakis, Cxorowyus, walenjixis, xobis municipalitetebsada TviTmmarTvel qalaq foTSiabaSis, zugdidis, martvilis, mestiis, senakis, Cxorowyus, walenjixis,xobis municipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq foTSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis-gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>157


iujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 1 733.6 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 1 729.9 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebels aRemateba 1 090.7 aTasi lariT. aRniSnuli matebaZiriTadad gamowveulia im garemoebiT, rom 2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobisgadawyvetilebiT gamoyofili iqna saxsrebi anaklia-ganmuxurisganviTarebisaTvis da mdinare engurze sacalfexo xidis mSeneblobisaTvis.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebaabaSis, zugdidis, martvilis, mestiis, senakis, Cxorowyus, walenjixis,xobis municipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq foTSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis-gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 94.9%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 5.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba158


<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia lanCxuTis,ozurgeTisa da Coxatauris municipalitetebSilanCxuTis, ozurgeTisa da Coxatauris municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis-gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 604.8 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam _ 592.0 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 141.7 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebalanCxuTis, ozurgeTisa da Coxatauris municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis-gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi159


`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 83.1%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 16.9%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia baRdaTis, vanis,zestafonis, Terjolis, samtrediis, saCxeris, tyibulis, wyaltubos, WiaTuris,xaragaulis, xonis municipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq quTaisSibaRdaTis, vanis, zestafonis, Terjolis, samtrediis, saCxeris, tyibulis,wyaltubos, WiaTuris, xaragaulis, xonis municipalitetebsa da TviTmmarTvelqalaq quTaisSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebmaSeadgina _ 715.0 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam – 713.5 aTasilari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba 126.7 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba160


aRdaTis, vanis, zestafonis, Terjolis, samtrediis, saCxeris,tyibulis, wyaltubos, WiaTuris, xaragaulis, xonis municipalitetebsa daTviTmmarTvel qalaq quTaisSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatorisadministraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakasoSesrulebam Seadgina 96.0%, xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT –4.0%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia axmetis, gurjaanis,dedofliswyaros, Telavis, lagodexis, sagarejos, siRnaRisa dayvarlis municipalitetebSiaxmetis, gurjaanis, dedofliswyaros, Telavis, lagodexis, sagarejos,siRnaRisa da yvarlis municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 720.7 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinansebam – 708.7 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 35.6 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba161


axmetis, gurjaanis, dedofliswyaros, Telavis, lagodexis, sagarejos,siRnaRisa da yvarlis municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlissakaso Sesrulebam Seadgina 97.8%, xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 2.2%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia duSeTis,TianeTis, mcxeTisa da yazbegis municipalitetebSiduSeTis, TianeTis, mcxeTisa da yazbegis municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 569.7 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam – 569.6 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 65.1 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba162


duSeTis, TianeTis, mcxeTisa da yazbegis municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 98.99%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 0.98%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT– 0.04%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia ambrolauris,lentexis, onisa da cageris municipalitetebSiambrolauris, lentexis, onisa da cageris municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 551.7 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam – 507.0 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebelze 6.4 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba163


ambrolauris, lentexis, onisa da cageris municipalitetebSi<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 95.8%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 2.0%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT –2.2%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia adigenis, aspinZis,axalcixis, axalqalaqis, borjomisa da ninowmindis municipalitetebSiadigenis, aspinZis, axalcixis, axalqalaqis, borjomisa da ninowmindismunicipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatorisadministraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilmadazustebulma asignebebma Seadgina _ 643.5 aTasi lari, xolo faqtiurma164


dafinansebam – 643.2 aTasi lari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebelsaRemateba 141.9 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebaadigenis, aspinZis, axalcixis, axalqalaqis, borjomisa da ninowmindismunicipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatorisadministraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakasoSesrulebam Seadgina 85.3%, xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT –14.7%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba165


<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia bolnisis, gardabnis,dmanisis, TeTriwyaros, marneulis, walkis municipalitetebsada TviTmmarTvel qalaq rusTavSibolnisis, gardabnis, dmanisis, TeTriwyaros, marneulis, walkismunicipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq rusTavSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis_ gubernatoris administraciisaTvis saangariSo periodSi 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 657.7aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam – 656.2 aTasi lari, rac 2008wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba 122.7 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebabolnisis, gardabnis, dmanisis, TeTriwyaros, marneulis, walkismunicipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq rusTavSi <strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis_ gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis166


sakaso Sesrulebam Seadgina 94.6%, xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 5.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saxelmwifo</strong> rwmunebulis _ gubernatoris administracia goris, kaspis,qarelisa da xaSuris municipalitetebSigoris, kaspis, qarelisa da xaSuris municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 570.0 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam – 555.7 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 59.8 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebagoris, kaspis, qarelisa da xaSuris municipalitetebSi <strong>saxelmwifo</strong>rwmunebulis _ gubernatoris administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 98.6%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 1.4%.167


`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesrulebaevropul da evroatlantikur struqturebSi integraciis sakiTxebSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatievropul da evroatlantikur struqturebSi integraciis sakiTxebSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatisTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 1 403.0 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 1 391.6 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebelze 52.3 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebaevropul da evroatlantikur struqturebSi integraciis sakiTxebSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatisTvis gamoyofil saxsrebSi168


`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 99.4%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 0.6%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo periodSi evropul da evroatlantikur struqturebSiintegraciis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis mier<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcieldaSemdegi RonisZiebebi:NATO-Si integraciis koordinacia• NATO-<strong>saqarTvelos</strong> TanamSromlobis yovelwliuri erovnuli programis(ANP) formatis Sesabamisad <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatma NATO-Siintegraciis saxelwifo komisiis formatSi daiwyo <strong>saqarTvelos</strong> wliurierovnuli programis proeqtis SemuSaveba. aparatma analizi gaukeTa MAP-isformatSi dokumentebs. moxda aRniSnuli informaciis <strong>saqarTvelos</strong> IPAP-iTnakisr valdebulebebTan da IPAP-is bolo Sefasebis dokumentTan Sejereba.Sejerebuli dokumentis safuZvelze, aparatma NATO-Si integraciiskoordinaciis saxelwifo komisiis formatSi Sesabamis dargobriv samuSaojgufebSi muSaobis da konsultaciebis gziT, koordinacia gauwia sxvadasxva<strong>saxelmwifo</strong> uwyebidan informaciis mogrovebas, moamzada da gaagzavna NATO-sStab-binaSi wliuri erovnuli programis (ANP) proeqti da angariSebi<strong>saqarTvelos</strong> mier ANP-is ganxorcielebis mdgomareobis Sesaxeb (SelfAssessment).169


• briuselSi NATO-s politikuri komitetis doneze ganxilul iqna ANPisproeqti. NATO-s mier gamoTqmuli rekomendaciebis gaTvaliswinebiT,dokumentis saboloo varianti gadaeca centralur aziasa da kavkasiaSi NATO-sgeneraluri mdivnis specialur warmomadgenels.• ANP-s implementaciis mizniT muSaobis procesi warimarTa orimimarTulebiT – reformebis ganxorcielebis monitoringi da analogiurigamocdilebis miReba NATO-s wevri im qveynebisgan, romlebic CarTuli iyvnenMAP-Si.• 2009 wlis ganmavlobaSi <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati awarmoebdareformebis ganxorcielebis monitorings. am mizniT, regularulad imarTebodaSesabamisi dargobrivi samuSao jgufebis Sexvedrebi.• oqtomberSi saqarTveloSi vizitiT myofi NATO-s SemfasebelTa misiisdros gaimarTa 2009 wlis ANP-is ganxorielebis Sefaseba, xolo noemberSi, q.briuselSi NATO-<strong>saqarTvelos</strong> komisiis sxdomaze wliuri erovnuli programisganxorcielebis Sefasebis ganxilvisas aliansis mxridan aRiniSna, rommiuxedavad sirTuleebisa, saqarTvelom pirveli ANP-s ganxorcielebaSimniSvnelovan progress miaRwia.• 2009 wlis ganmavlobaSi NATO-Si integraciis procesTan, kerZod,wliur erovnul programasTan (ANP) dakavSirebiT gamocdilebis gaziarebismizniT gaimarTa <strong>saqarTvelos</strong> delegaciis Sexvedrebi xorvatiaSi, estoneTSi,latviasa da litvaSi sagareo saqmeTa, Tavdacvis saministroebis daarasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebTan.• 2008 wels ruseT-<strong>saqarTvelos</strong> Soris mimdinare saomari moqmedebebisfonze aliansis wevri qveynebis sagareo saqmeTa ministrebis mier miRebul iqnagadawyvetileba NATO-<strong>saqarTvelos</strong> komisiis (NGC) daarsebis Sesaxeb.praqtikulad komisiis muSaoba 2009 wlidan daiwyo da wlis ganmavlobaSiNGC-s farglebSi 30-ze meti Sexvedra gaimarTa, romelTa umravlesobaTavdacvis, demokratiisa da konfliqtis sakiTxebze iyo orientirebuli.evrokavSirTan integraciis koordinacia170


• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati <strong>Tavi</strong>si kompetenciis farglebSi<strong>saqarTvelos</strong> saxelisuflebo sxva struqturebTan erTad aqtiurad iyoCarTuli ruseTis agresiisa da ruseT-<strong>saqarTvelos</strong> konfliqtis sakiTxebSievrokavSiris rolis gaaqtiurebisa da saerTaSoriso sazogadoebis mxardaWerisuzrunvelyofasTan dakavSirebul saqmianobaSi.• evrokavSiris monitoringis misiis gaZlierebisa da uaxloes periodSiokupirebul teritoriebze Sesvlis sakiTxebze wlis ganmavlobaSimimdinareobda Sexvedrebi evrokomisiisa da evrokavSiris wevri qveynebisumaRles pasuxismgebel pirebTan, aseve evropuli mediisa da sazogadoebriviorganizaciebis warmomadgenlebTan.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati aqtiur monawileobas iRebda saqarTveloevrokavSirisTanamSromlobis institutebis (TanamSromlobis sabWo,TanamSromlobis komiteti, TanamSromlobis qvekomitetebi) sxdomebisorganizebasa da muSaobaSi.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis koordinaciiT Sesabamis uwyebebTanerTad momzadda da evropul mxares gadaeca evropuli samezoblo politikissamoqmedo gegmis (ENP AP) Sesrulebis mdgomareobis 2008 wlis da 2009wlis pirveli naxevris angariSebi da momzadda 2009 wlis evropulisamezoblo politikis samoqmedo gegmis ganxorcielebis gegma.• saangariSo periodSi Tbilissa da baTumSi gaimarTa me-4 da me-5saerTaSoriso konferenciebi `<strong>saqarTvelos</strong> evropuli gza~, sadac ganxiluliqna saqarTveloSi evropuli samezoblo politikis samoqmedo gegmisganxorcielebis sakiTxebi.• miRebul iqna gadawyvetileba evrokavSir-<strong>saqarTvelos</strong> TanamSromlobisori axali qvekomitetis Camoyalibebis Sesaxeb: I - transporti, garemos dacva,energetika (Subcommittee on Transport, Environment, Energy). II – dasaqmeba dasocialuri sakiTxebi, jandacva, treiningebi, ganaTleba da axalgazrdoba,kultura, sainformacio sazogadoeba da audiovizialuri politika, mecnierebada teqnologiebi (Subcommittee on Employment and Social Affairs, Public Health,Training, Education and Youth, Culture, Information Society and Audiovisual Policy, andScience and Technology).• saqarTvelo-evrokavSirs Soris Rrma da yovlismomcveli <strong>Tavi</strong>sufalivaWrobis Sesaxeb SeTanxmebis gaformebasTan dakavSirebiT <strong>saqarTvelos</strong>evrokavSirSi integraciis komisiis farglebSi Seiqmna samuSao jgufi, romelic171


SeTanxmebaze molaparakebebis momzadebasa da maT warmoebasTan dakavSirulsakiTxebze muSaobs. SemuSavebulia am xelSekrulebaze molaparakebebisdawyebisaTvis saWiro strategiuli dokumentebi prioritetul sferoebSi,romelic gansazRvravs konkretul RonisZiebebsa da maTi ganxorcielebisvadebs.• 2009 wels molaparakebebis sami raundis Sedegad SeTanxmebul iqna<strong>saqarTvelos</strong>a da evrokomisias Soris savizo reJimis gamartivebisa dareadmisiis sakiTxebi. <strong>saqarTvelos</strong> moqalaqeebisaTvis ganaxevrdeba savizomosakrebeli, xolo studentebisaTvis viza ufaso iqneba.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati koordinacias uwevda evrokavSirisiniciativas `partnioroba mobilurobisaTvis~ farglebSi evrokavSirTanTanamSromlobis sakiTxebs. `partnioroba mobilurobisaTvis~ iniciativisTaobaze gamarTuli konsultaciebis sami raundis Sedegad SeTanxmda erToblivideklaraciis teqsti, romelsac 2009 wlis 30 noembers q. briuselSi moeweraxeli evrokomisiisa da evrokavSiris 16 wevri <strong>saxelmwifo</strong>s monawileobiT.• saqarTvelo-evrokavSiris TanamSromloba `evrokavSiris aRmosavleTsamezoblosTan partnioroba~ iniciativis mravalmxrivi TanamSromlobisxelSewyobis mizniniT Camoyalibda oTxi Tematuri platforma: I - `demokratia,efeqturi mmarTveloba da stabiluroba~, II - ,,ekonomikuri integracia daevrokavSiris politikebTan Sesabamisobis uzrunvelyofa”, III`energousafrTxoeba~ da IV - `xalxTa Soris kontaqtebi~. saangariSo periodSiq. briuselSi gaimarTa oTxive platformis pirveli Sexvedrebi.evrokavSiris daxmarebis programebis koordinacia• evrokomisiasTan da iusticiis saministrosTan konsultaciebis Sedegad,xeli moewera evropuli mezoblobisa da partniorobis instrumentis (ENPI)2008 wlis samoqmedo programis finansur SeTanxmebebs.• evrokomisiasTan da ganaTlebisa da mecnierebis saministrosTankonsultaciebis Sedegad, xeli moewera evropuli samezoblo da partniorobisinstrumentis (ENPI) 2009 wlis samoqmedo programis finansur SeTanxmebebs.• xeli moewera finansur SeTanxmebas programa TWINNING-is farglebSi<strong>saxelmwifo</strong> struqturebis mxardasaWerad. aparati aqtiurad iyo CarTuliaRniSnuli programis farglebSi proeqtebis momzadebaSi.172


• xeli moewera evrokavSiris daxmarebis farglebSi Savi zRvis auzissazRvrispira TanamSromlobis programis (Black Sea CBC) finansur SeTanxmebas.• garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministrosTan da sagareosaqmeTa saministrosTan konsultaciebis safuZvelze, xeli moewera 2009 wlisevrokavSiris regionaluri samoqmedo programiT gaTvaliswinebul proeqts _`samewarmeo narCenebis gadamuSaveba da gamoyeneba~.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatma koordinacia gauwia evrokavSirisinformaciis gacvlis programa TAIEX-is egidiT dagegmil RonisZiebebSi<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> uwyebebis monawileobas.• <strong>saqarTvelos</strong> parlamentTn, finansTa saministrosa da kontrolispalatasTan erTad <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati saangariSo periodSiawarmoebda aqtiur konsultaciebs SIGMA-s farglebSi axali proeqtebismosamzadeblad.• evrokavSiris saagentoebsa da fondebTan TanamSromlobis xelSewyobismizniT, Catarda konsultaciebi evrokomisiasa da Sesabamis dargobrivuwyebebTan.• 2009 wlis maisSi q. buqarestSi, Savi zRvis sazRvrispiraTanamSromlobis programis (CBC) farglebSi Catarda samTavrobo konferencia(ministeriali) da forumi CBC proeqtebis potenciur mimRebTaTvis. damatebiT2009 wlis ivlis–agvistos periodSi Catarda 2 sainformacio Sexvedra da 2seminari Tbilissa da baTumSi, CBC proeqtebis momzadebisa da wardgenisprocedurebis Sesaxeb.diasporis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong>ministris aparatidiasporis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatisTvis2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma dafaqtiurma dafinansebam Seadgina _ 906.0 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels 57.6 aTasi lariT aRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba173


diasporis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatisTvisgamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 95.2%,xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 4.8%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo piriodSi diasporis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong>ministris aparatis mier <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli prioritetebisfarglebSi ganxorcielda Semdegi RonisZiebebi:• sazRvargareT mcxovrebma qarTvelebma agvistoSi, ruseT-<strong>saqarTvelos</strong> omiswlisTavze <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis mxardaWeriT gaaprotestes ruseTisagresiuli qmedebebi <strong>saqarTvelos</strong> winaaRmdeg. (aqciebi gaimarTa 24 qveyanaSi).• aparatis mxardaWeriT da safrangeTis diasporis iniciativiT 7 dekembersSeiqmna franguli gemis, `mistralis~ ruseTisTvis miyidvis sawinaaRmdegopeticia.174


• 9 aprils germaniaSi q. hamburgSi <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatmahamburgis qarTul organizaciasTan erTad Caatara RonisZieba `9 aprili.Sefasebebi 20 wlis Semdeg~.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatma daasrula muSaoba veb-portalis(www.diaspora.gov.ge) Seqmnaze, romelic aamoqmeda 2009 wlis martidan, xoloaprilSi veb-portalze gaixsna ucxoeTSi mcxovreb TanamemamuleTasamarTlebrivi daxmarebis centri, romelic exmareba ucxoeTSi mcxovreb CvensTanamemamuleebs, ukeT gaerkvnen <strong>Tavi</strong>anT iuridiul uflebebSi.• aparatis warmomadgenlebi monawileobdnen <strong>saqarTvelos</strong>a da evrokavSirsSoris gamarTul SexvedrebSi, romlebic mieZRvna `vizebis gacemisprocedurebis gamartivebisa da unebarTvod mcxovreb pirTa readmisiis Sesaxeb~sakiTxebs. miRweul SeTanxmebebSi dazustda molaparakebaTa pirvel etapzemobiluri partniorobis formatSi miRebuli erToblivi deklaracia.• aparatma moawyo Jurnal `firosmanis~ prezentacia, romelic TurqeTisrespublikaSi gamodis da orenovania (qarTul-Turquli). Jurnalis ramdenimenomeri aparatis SuamdgomlobiT daafinansa saqvelmoqmedo fondma`erTgulebam~. aparatis finansuri mxardaWeriT gamoica ori nomeri Jurnalis_ ,,Tanamemamule~, romelic gamodis londonSi da qarTvel emigrantTa erTerTicentraluri gamocemaa. aseve, aparatis xelSewyobiT gamoicagermanulenovani Jurnalis „ein Blick Georgien“ mesame nomeri, xolo aparatisveb-portalze Seiqmna eleqtronuli Jurnali `diasporis macne~, romelicaZlierebs qveynis gareT arsebuli qarTuli kulturis centrebisa dasaTvistomoebis urTierTkavSirs, xels uwyobs emigraciaSi myofTa erovnuliTviTmyofadobis SenarCunebas.• saangariSo periodSi <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati ganaTlebisa damecnierebis saministrosTan erTad axorcielebda qarTuli enis, rogorcistoriul, aseve Tanamedrove diasporebSi SenarCunebis mizniT diasporulisakvirao skolebis daxmarebas. aparatis xelmZRvanelobiT momzadda specifikurisaxelmZRvaneloebi da leqsikonebi. aparatis veb-portalze ganTavsda qarTulienis TviTmaswavlebeli programebi: `dedaena~ sparsulenovani, Turqulenovani,azerbaijanulenovani, somxurenovani da osurenovani qarTvelebisaTvis.• ucxoeTSi dabadebuli inglisurenovani qarTveli bavSvebisaTvis SeiqmnaqarTuli enis saswavlo kursi.• saangariSo periodSi Seiqmna `lazur-qarTuli eleqtronuli leqsikoni~,romelic qarTul enaze Seqmnili pirveli lazuri leqsikonia. igi xelsSeuwyobs istoriuli lazeTis (lazebis) kulturul-enobriv integracias175


<strong>saqarTvelos</strong>Tan. agreTve gamoica wigni _ `lazuri zRaprebi da gadmocemebi~,romlis prezentacia gaimarTa safrangeTis saelCosTan erTad.• saangariSo periodSi <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparati sistematuradTanamSromlobda stambolis qarTuli kulturis centrTan da exmareboda amcentrTan arsebul qarTuli enis Semswavlel jgufs.• aparatis finansuri xelSewyobiT gamoica ingilo mecnieris, vasilabaSvilis wigni _ `qarTuli enis ingilouri dialeqti~.• dedaenis dResTan dakavSirebiT <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatma belaqnis,zaqaTalisa da kaxis raionebis 12 qarTulenovan skolaSi Caataraliteraturuli konkursi, konkursSi gamarjvebuli ingilo bavSvebi TbilisSimoiwvia da personaluri kompiuterebiT daajildova.• aparatis TaosnobiT, TbilisSi Catarda `hereTis dReebi~. saingilosqarTulenovani skolebis moswavleebma monawileoba miiRes inteleqtualurgadacema `etalonSi~, sadac saingilos samive raionis yvela qarTulenovaniskolis moswavle iyo warmodgenili.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis uSualo monawileobiTa da mxardaWeriTsaingiloSi Catarda kaxis raionis qarTul soflebs Soris fexburTisCempionati. masSi monawileoba miiRes rogorc qarTvelebma, ise adgilobrivmaazerbaijanelebma. aparatma saingiloSi arsebul qarTul gundebs sportuliformebi da burTebi gadasca.• saqarTveloSi azerbaijanis respublikis religiur organizaciebTanmuSaobis <strong>saxelmwifo</strong> komitetis Tavmjdomaris vizitis dros miRweul iqnaSeTanxmeba, rom saingiloSi gaixsneba yvela is eklesia romelsac hyavs 10-20kacamde marTlmadidebeli mrevli.• 27 maiss aRiniSna `diasporis dRe saqarTveloSi~, romelsac daeswro 34qveynis qarTuli diasporis 54 warmomadgeneli.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis daxmarebiT, ucxoeTSi (aSS, safrangeTi,germania, azerbaijani) mcxovrebma 120-ma qarTvelma bavSvma sazafxuloardadegebi gaatara qobuleTSi.• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatma daniaSi arsebuli organizaciis`<strong>saqarTvelos</strong> megobrebi daniasa da samxreT SlezvigSi~ mier dania-germaniisqarTuli diasporis xelSewyobiT gamogzavnili humanitaruli tvirTi, bavSvTa28 saxlis aRsazrdelebsa da afxazeT-samaCablodan devnil mosaxleobasgadaunawila.176


• <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatis saqmianobaSi umniSvnelovanesi adgilidaikava mis mier Catarebulma biznes-samecniero forumma, romelic moewyo2009 wlis oqtomberSi q. TbilisSi. saerTaSoriso forumSi monawileobamiiRo sazRvargareTis 14 qveyanaSi moRvawe 31 qarTvelma biznesmenma damecnierma. biznes-forumis mowvevam xeli Seuwyo qarTul diasporebSi arsebulikapitalis saqarTveloSi mozidvasa da dabandebas, diasporis inteleqtualuripotencialis samSoblos keTildReobisaTvis moxmarebas.reintegraciis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong><strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatireintegraciis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministrisaparatisTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulmaasignebebma Seadgina 1 405.0 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam 1404.7 aTasi lari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebelze 115.5 aTasi lariTnaklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebareintegraciis sakiTxebSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> ministris aparatisgamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 99.9%,xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 0.1%.saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba177


<strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministro<strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 1 930 091.2 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 1 866 105.6 aTasi lari.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebasaangariSo periodSi saministros sistemisaTvis <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 144 692.7 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinansebam _ 142 157.5 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebelze 34 240.1 aTasi lariT metia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba178


<strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministros sistemisaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 80.62%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 19.36%, xolo `valdebulebis klebis~ muxlSi –0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo piriodSi <strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministros mier <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcielda SemdegiRonisZiebebi:• <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis dadgenilebis Sesabamisad, saministroebidanda uwyebebidan miRebuli informaciisa da <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis mierdasaxuli strategiebis safuZvelze, `<strong>saqarTvelos</strong> sabiujeto sistemis179


Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonis me-17 muxlis moTxovnaTa gaTvaliswinebiT,SemuSavda da <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobas waredgina `2010-2013 wlebisaTvismTavrobis ZiriTadi monacemebisa da mimarTulebebis dokumenti~. aRniSnuldokumentSi gasuli wlebisgan gansxvavebiT saSualovadiani saxarjo politikisCarCoebSi damatebiT moeqca ramdenime mxarjavi dawesebuleba.• SemuSavebul iqna <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis dadgenileba `<strong>saqarTvelos</strong><strong>saxelmwifo</strong> biujetidan <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> jildoebisaTvis dawesebulierTdrouli fuladi premiebis gacemis wesis Sesaxeb~, romlis Tanaxmadac<strong>saxelmwifo</strong> jildoebis gacema gaxda centralizebuli da Sesabamisad, ufrometad organizebulic, xolo gamcem organod ganisazRvra <strong>saqarTvelos</strong> finansTasaministro. saangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> jildoebzedawesebuli erTdrouli fuladi premiebi gaica 508 pirovnebaze, Tanxam sulSeadgina 379.2 aTasi lari.• <strong>saqarTvelos</strong> avtonomiuri respublikebisa da TviTmmarTvelierTeulebis biujetebis axali klasifikaciebis safuZvelze momzadebis mizniT,SemuSavda <strong>biujetis</strong> mosamzadebeli axali formebi, romlebic ganmartebebTanerTad gadaecaT avtonomiuri respublikebisa da TviTmmarTveli erTeulebisSesabamis organoebs. aRniSnulTan dakavSirebiT, agreTve aqtiuradmimdinareobda adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulebis SesabamisiorganoebisTvis konsultaciebis gaweva.• `<strong>saqarTvelos</strong> 2009 wlis <strong>saxelmwifo</strong> <strong>biujetis</strong> Sesaxeb~<strong>saqarTvelos</strong> kanonis me-19 muxlis Tanaxmad, SemuSavda im sajaro samarTlisiuridiuli pirebis nusxa, romlebic <strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministrosSesabamisi danarTebis mixedviT warudgenen <strong>biujetis</strong> Sesrulebis angariSs.aRniSnuli xels Seuwyobs maT mier gamoyenebuli saxsrebis erTiani aRricxvisarealSi moqcevas. zemoaRniSnuli angariSebis momzadebis mizniT SemuSavebuliqna Sesabamisi danarTis formebi da maTi Sevsebis instruqcia.• gadamuSavebul iqna da mxarjav dawesebulebebs daegzavnaTsabiujeto ganacxadis formebi 2010-2013 wlebis <strong>saxelmwifo</strong> <strong>biujetis</strong>proeqtis SemuSavebisaTvis. sabiujeto procesis Semdgomi srulyofis mizniTsabiujeto ganacxadis formebSi gaTvaliswinebul iqna programuli dakapitaluri biujetebis SedgenisaTvis saWiro danarTebi.• <strong>saqarTvelos</strong> sabiujeto sistemis reformis, sabiujetokanonmdeblobis daxvewisa da maTi erT dokumentSi Tavmoyris mizniT 2009wlis ganmavlobaSi muSaoba mimdinareobda `<strong>saqarTvelos</strong> sabiujeto kodeqsi~-sproeqtze da misgan gamomdinare sakanomdeblo cvlilebebis paketze, romelicZalaSi Sevida 2010 wlis 1 iavridan. kodeqsiT ganxorcielda sabiujetosistemis maregulirebeli kanonmdeblobis gaerTianeba, gamartiveba dasrulyofa, <strong>saxelmwifo</strong>, adgilobrivi da avtonomiuri respublikebisbiujetebis erTian sabiujeto sistemaSi moqceva. xarjebis saSualovadiani180


dagegmvisa da <strong>saxelmwifo</strong> <strong>biujetis</strong> urTierTkavSiris gamyarebis mizniT, axalisabiujeto kodeqsis momzadebisas didi yuradReba daeTmo sabiujeto kalendrisdaxvewas, sakanonmdeblo doneze BDD dokumentsa da wliur biujets SoriskavSiris gamyarebas da xarjebis saSualovadiani dagegmvis Semdgom ganviTarebas.kodeqsi agreTve iTvaliswinebs sabiujeto xarjebis gamWvirvalobis zrdas.garda amisa, kodeqsis mixedviT wliur sabiujeto kanonSi CaerTvebaprogramuli (TiToeuli prioritetis saSualovadiani dafinanseba,mosalodneli Sedegi da Sefasebis indikatorebi) da kapitaluri (sainvesticioxasiaTis programuli biujeti) biujetebi, rac sabolood uzrunvelyofsMTEF-is principebis srulad danergvas. amasTan, gadamuSavda gaTanabrebiTitransferis formula. axali gaTanabrebiTi formulis mixedviT gaizardaadgilobrivi TviTmmarTvelobebis sakuTari Semosavlebi, rac Sesabamisadgazrdis maT damoukideblobas.• momzadda da miRebul iqna `<strong>saqarTvelos</strong> 2010 wlis <strong>saxelmwifo</strong><strong>biujetis</strong> Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanoni `<strong>saqarTvelos</strong> sabiujeto kodeqsi~-smoTxovnebis gaTvaliswinebiT.• <strong>saqarTvelos</strong> 2010 wlis <strong>saxelmwifo</strong> <strong>biujetis</strong> Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong>kanonis proeqtis paralerulad SemuSavda da informaciuli danarTebis saxiT<strong>saqarTvelos</strong> parlaments waredgina 3 sapiloto saministros programuli da 2sapiloto saministros kapitaluri biujetebi;• moqmedi kanonmdeblobis mixedviT da Sesabamisi vadebis dacviT momzaddada <strong>saqarTvelos</strong> parlaments waredgina ,,<strong>saqarTvelos</strong> 2008 wlis <strong>saxelmwifo</strong><strong>biujetis</strong> Sesrulebis angariSi~, agreTve 2009 wlis sami, eqvsi da cxra TvisangariSebi.• 2009 wlis ganmavlobaSi xeli moewera 47 sagranto, sasesxo, Tanxisgadacemis da sxva xelSekrulebebs. am xelSekrulebis farglebSi miRebulisaxsrebi mimarTulia <strong>biujetis</strong> mxardasaWerad da sxvadasxva investiciuriproeqtebis gansaxorcieleblad. SeTanxmebebi ZiriTadad xelmoweriliabriuselis donorTa konferenciaze miRebuli dapirebebis farglebSi.• sakonsultacio firmasTan erTad mimdinareobda muSaoba axalimakroekonomikuri modelis Seqmnaze. proeqtis sawyis fazaSi finansTasaministroSi arsebuli modeli konsultantebis mier Sefasda dadebiTad.• evropis samezoblo politikis farglebSi gaformebuli xelSekrulebismoTxovnaTa gaTvaliswinebiT, SemuSavebuli iqna <strong>saxelmwifo</strong> seqtoris Sidaauditisa da Sida finansuri kontrolis ganviTarebis strategiis proeqti,romelic damtkicebuli iqna <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis mier. strategiiT nakisrivaldebulebis farglebSi SemuSavda kanonproeqti `<strong>saxelmwifo</strong> Sida finansurikontrolisa da Sida auditis Sesaxeb~.• mimdinareobda davebis ganxilvis avtomatizirebuli eleqtronulisistemis SemuSaveba, programis testireba da mcire defeqtebis aRmofxvra.• Setanili iqna cvlilebebi <strong>saqarTvelos</strong> sabaJo kodeqsSi, miRebuli iqnakodeqsis Sesabamisi debulebebis maregulirebeli oTxi kanonqvemdebare181


normatiuli aqti, xolo cvlilebebi da damatebebi Setanil iqna ormocdaerTkanonqvemdebare aqtSi.• sagadasaxado da sabaJo administrirebis gaumjobesebis da gamartivebismizniT 2009 wlis ganmavlobaSi sagadasaxado da sabaJo kodeqsebSi Setanil iqnaSesabamisi cvlilebebi, kerZod: axleburad daregulirda Senobisa da maszedamagrebuli miwis dRg-Ti dabegvris sakiTxi, Seicvala lizingis regulireba,dainerga sagadasaxado SeTanxmebis meqanizmi; qonebis gadasaxadisgangan<strong>Tavi</strong>suflda im pirTa qoneba, romelic saqarTveloSi 2008 wlis samxedroagresiis Sedegad darCenilia okupirebul teritoriebze, qonebis gadasaxadismiznebisTvis Seicvala dasabegri qonebis gansazRvris principi (savaldebulogaxda garkveuli periodebis mixedviT SeZenili aqtivebis afaseba); Semcirdafizikuri pirebis mier sabaJo gadasaxadisgan gan<strong>Tavi</strong>suflebas daqvemdebarebulioperaciebis garkveuli saqonlis mimarT dawesebuli zeda zRvrebi; sabaJoorganos ufleba mieca Seamowmos sabaJo tvirTebi qveynis sivrceSi; sabaJoprocedurebis Catarebis Semdeg SemoRebul iqna warmomadgenlis pasuxismgeblobissabanko garantiiT uzrunvelyofis valdebuleba 50 aTasi laris odenobiT; gaCndawinaswari deklarirebis SesaZlebloba, dainteresebis SemTxvevaSi pirsSesaZlebloba eZleva moaxdinos Semosatani saqonlis winaswari deklarireba, racsaSualebas aZlevs importiors sagrZnoblad Seamciros saqonlis wardgenisasgasatarebeli sabaJo procedurebi, aRniSnuli <strong>Tavi</strong>s mxriv xels Seuwyobs sabaJogamSvebi puntebisa (sabaJo saguSagoebis) da gaformebis adgilebisgamtarunarianobis amaRlebas; moxda jarimis muxlis amoReba, romelicgamoiyeneboda dauZleveli Zalis (forsmaJori) dadgomisas amis Taobaze sabaJoorganosTvis dauyovnebliv SeutyobineblobisaTvis; gauqmda jarimis muxli,romelic adgenda fiqsirebul 300 larian jarimas da sxva.• mosakreblebis kodeqsis miRebasTan dakavSirebiT, momzadda mosakreblebissistemaSi arsebuli mdgomareobisa da problemebis srulyofis da ZiriTadimimarTulebebis Sesaxeb saprezentacio varianti; mimdinareobda muSaobamosakreblebis odenobis gansazRvris meTodologiis SemuSavebaze damosakreblebis kodeqsis proeqtis saboloo variantis momzadebaze.• xeli moewera ormagi dabegvris SeTanxmebebs Semdeg <strong>saxelmwifo</strong>ebaTan:quveiTi, malta, singapuri.• damtkicda instruqcia `eleqtronuli xazinis sistemis” Sesaxeb, romelicgansazRvravs sistemaSi CarTuli mxareebis uflebebs, movaleobebsa dapasuxismgeblobebs. SemuSavda saxazino samsaxursa da mis momsaxurebaze myoforganizaciebs Soris sagadamxdelo dokumentebis eleqtronulad mimoqcevisprogramuli uzrunvelyofa.• ganxorcielda depozitebis marTvis sistemis ganaxleba - xazinis erTianangariSze deponirebuli Tanxebis marTvis efeqturobis gazrdis, aRricxvaangariSgebissrulyofisa da gamartivebis mizniT mxarjav dawesebulebebsgaexsnaT sadepozito kodebi.• 2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> finansTa saministrosTan arsebul davebisganxilvis sabWoSi gansaxilvelad Semovida 910 saCivari, sadao TanxiT 354.4 mlnlari. sabWom ganixila 780 saCivari, sadao TanxiT 353.9 mln lari.182


gasaCivrebuli gadasaxdelebis 43% sabWos mier srulad an nawilobriv iqnagauqmebuli.• SemuSavda `<strong>biujetis</strong> erTian angariSze arsebuli <strong>Tavi</strong>sufali fuladisaxsrebis gankargvis mandati~. mandati aseve SeTanxmebuli iqna <strong>saqarTvelos</strong>erovnul bankTan, iTargmna da winaswari ganxilvisaTvis gaegzavna saerTaSorisosavaluto fondisa da msoflio bankis eqspertebs.• 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> finansebis marTvis integrirebuli sainformaciosistemis PFMS-is danergvisaTvis mimdinareobda (PSFMRSP –is farglebSi) –`<strong>saxelmwifo</strong> finansebis marTvis integrirebuli sainformacio sistemis” (PFMS)danergvis samuSaoebi. kerZod konsultanti kompaniis mier SemuSavebuli iqnasistemis konceptualuri modeli da funqcionaluri da teqnikuri aRweriloba.• aRricxvis reformis RonisZiebaTa dRis wesrigSi <strong>saxelmwifo</strong> finansebisstatistikis (GFSM) 2001 wlis meTodologiisa da sajaro seqtorissaerTaSoriso buRaltruli standartebis (IPSAS) danergvis mizniT momzaddacvlilebebi da axali redaqciiT Camoyalibda: <strong>saqarTvelos</strong> finansTa ministrisbrZanebebiT damtkicebuli instruqciebi ,,<strong>biujetis</strong> dafinansebaze myofiorganizaciebis buRaltruli aRricxvis Sesaxeb” da ,,biujetze myofiorganizaciebisa da dawesebulebebis ZiriTadi saSualebebis cveTis normebisa damaTi buRaltrul aRricxvaSi asaxvis Sesaxeb instruqciis damtkicebis Taobaze~.• damtkicda `<strong>saqarTvelos</strong> komerciul bankSi xazinis saxsrebis gadatanazegamocxadebuli konkursi-auqcionis Catarebis wesi~ da `komerciul bankSixazinis fuladi resursebis gadatanisa da aRricxva-angariSgebis wesi~. SemuSavdakomerciuli bankis mier konkursi-auqcionSi monawileobisaTvis Sesavsebi forma.Catarda pirveli konkursi-auqcioni da gamarjvebul bankSi angariSze gadataniliiqna fuladi saxsrebi. Sesabamisad, bankTan yoveli Tvis bolos moxda Sedarebada angariSze daricxuli saprocento Tanxis gadmoricxva xazinis erTianangariSze. <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis sxdomaze ganxilvis Semdeg finansTa ministrisbrZanebiT damtkicebuli grafikis Sesabamisad saxazino samsaxuri awarmoebs,agreTve, komerciuli bankis angariSze gadatanili fuladi resursis mobrunebasxazinis erTian angariSze.• SemuSavda saerTaSoriso savaluto fondis eqspertebs gansaxilveladgaegzavna ,,<strong>biujetis</strong> erTian angariSze arsebuli <strong>Tavi</strong>sufali fuladi saxsrebisgankargvis mandatis” proeqti.• dasrulda muSaoba xazinis erTian savaluto angariSze operaciebisganxorcielebis wessa da Sesabamis programul uzrunvelyofaze, romelicamuSavda srulad.• dasrulda samSeneblo samuSaoebi da eqsploataciaSi Sevida qobuleTissagadasaxado momsaxurebis centri; sabaJo-gamSvebi punqti ,,guguTi~; adliissakonteinero rentgeno-skaneri; sabaJo gamSvebi punqti `ninowminda”; lagodexissagadasaxado momsaxurebis centri; Telavis regionaluri centri (sagadasaxadoinspeqcia) dedofliswyaros ganyofileba; sabaJo gamSvebi punqti `sadaxlo";sabaJo gamSvebi punqti `wiTeli xidi"; Tbilisis sabaJo damuSavebis operaciissammarTvelos `aeroportis” ganyofileba; WiaTuris sagadasaxado momsaxurebis183


centri; sasawyobe meurneoba `baza 2”; sasawyobe meurneoba `baza 2” - ssipmomsaxurebis saagentos avtosadgomi. Senobebis eqspluataciaSi SesvlasTan erTadmimdinareobs maTi materialur-teqnikuri aRWurva.• samuSaoebi mimdinareoba ambrolauris, xelvaCauris, bolnisis, marneulis,zugdidis, mcxeTis, gldani-naZaladevis sagadasaxado momsaxurebis centrebSi;guriis sagadasaxado inspeqciaSi; rus<strong>Tavi</strong>s regionalur centrSi arqivisa dasawyobis mowyobis; quTaisis regionaluri centrSi; sabaJo gamSvebi punqt`karwaxSi"; Tbilisis regionalur centrSi; sabaJo gamSvebi punqt `lagodexSi”;ssip momsaxurebis saagentos administraciul SenobaSi; q. samtrediaSi ssipmomsaxurebis saagentos obieqtze, sasawyobo meurneobaSi; foTis regionaluricentrSi sagadasaxado inspeqciaSi.<strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuri ganviTarebis saministro<strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuri ganviTarebis saministrosaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 66 291.0aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 63 283.6 aTasi lari, rac 2008wlis Sesabamis maCvenebelze _ 50 627.6 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba184


<strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuri ganviTarebis saministrosaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 38.1%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 9.5%, xolo `finansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 52.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuri ganviTarebis saministrosmier <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcieldaSemdegi RonisZiebebi:ekonomikuri politika da misi ganxorcielebis koordinacia, statistikurikvlevebistatistikur samuSaoTa <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi ganxorcielda:185


• 2008 wlis III da IV kvartlis, 2008 wlis wliuri (dazustebuli) da2009 wlis I da II kvartlis mTliani gamoSvebis, Sualeduri moxmarebis,damatebuli Rirebulebis gaangariSeba dargebis, regionebisa da seqciebismixedviT, daukvirvebadi ekonomikis donis, zrdis indeqsebis, Sromismwarmoeblurobis, mTliani erovnuli Semosavlisa da sxva makroekonomikuriagregatebis gaangariSeba;• monetaruli sistemisa da finansuri bazris, fiskaluri statistikis,<strong>saqarTvelos</strong> sagareo vaWrobisa da pirdapiri ucxouri investiciebis monacemTadamuSaveba;• 2008 wlis IV kvartlisa da 2009 wlis I, II da III kvartlebissawarmoTa statistikuri da biznes reestris aqtualizebis gamokvleva;• 2008 wlis IV da 2009 wlis I, II da III kvartlebis samrewvelo,samSeneblo seqtorebSi mwarmoebelTa fasebis indeqsis da satvirTogadazidvebze fasebis gaangariSeba. amasTan, yovelTviurad xdebodasamomxmareblo fasebis indeqsis gaangariSeba;• dasrulda socialuri da demografiuli statistikis 2008 wlismaCveneblebis gaangariSeba;• registrirebul da gaxsnil danaSaulebaTa, avtosagzao SemTxvevebis damomxdari xanZrebis Sesaxeb 2008 wlis monacemebis momzadeba;• ekonomikis sxvadasxva sferoebis Sesaxeb statistikuri biuletenebisada publikaciebis momzadeba.mosaxleobisa da sacxovrisebis 2010 wlis sayovelTao aRweris programisfarglebSi:• ganxorcielda sacdeli aRweris masalebis avtomatizebulidamuSavebisaTvis monacemTa kompiuterSi Seyvana da bazis gasufTaveba;• ganxorcielda <strong>saqarTvelos</strong> kanonis `maRalmTiani regionebis socialurekonomikurida kulturuli ganviTarebis Sesaxeb~ soflebis CamonaTvalisSevseba da Sedareba erovnul klasifikatorTan TiToeuli municipalitetisadministraciul-teritoriuli erTeulebis mixedviT;• mimdinareobda mosamzadebeli samuSaoebi administraciul-teritoriulidayofis wignis meSvide gamocemisaTvis;Sinameurneobebis integrirebuli kvlevis programis farglebSiganxorcielda:• Sinameurneobebis gamokvlevis 2009 wlis savele samuSaoebi;• Sinameurneobebis gamokvlevis 2008 wlis dekembris da 2009 wlis I, IIda III kvartlebis monacemebis logikuri da ariTmetikuli kontroli;• Sinameurneobebis gamokvlevis 2008 wlis dekembris da 2009 wlis I, IIda III kvartlebis monacemTa bazis formireba, gawmenda da koreqtireba;186


• 2008 wlis da 2009 wlis I, II da III kvartlebis monacemebis mixedviTSemosavlebisa da xarjebis gaangariSeba;• 2008 wlis da 2009 wlis yovelTviuri monacemebis mixedviT saarsebominimumis gaangariSeba;• momzadda 2009 wlis I, II da III kvartlebis monacemTa bazebi;• Sinameurneobebis integrirebuli gamokvlevis kiTxvarebisa dameTodologiis srulyofasTan dakavSirebuli RonisZiebebi.• savele personalis treiningebi;sasoflo meurneobebis SerCeviTi kvlevis programis farglebSiganxorcielda:• sasoflo meurneobaTa 2008 wlis daskvniTi (IV kvartlis) da 2009wlis I, II da III kvartlebis gamokiTxvis savele samuSaoebi, miRebuli masalebiskompiuterSi Seyvana da kompiuteruli logikuri kontroli;• sasoflo meurneobaTa 2008 wlis daskvniTi (IV kvartlis) da 2009wlis sawyisi gamokiTxvis monacemTa bazis gawmenda, damuSaveba da analizi;• biuletenis `<strong>saqarTvelos</strong> sasursaTo uzrunvelyofis mdgomareoba.tendenciebi cifrebSi~ (2008 wlis IV kvartlis da wliuri, agreTve 2009wlis I, II da III kvartlebis gamoSvebis) veb-gverdze ganTavseba;• savele samuSaoebis Semdgomi kontroli xelvaCauris, qobuleTis daozurgeTis municipalitetebSi;satransporto sferos Semdgomi liberalizaciis mizniT:• q. buqarestSi gamarTul `TRACECA~-s infrastruqturis samuSaojgufis meore Sexvedraze <strong>saqarTvelos</strong> mxaris mier, wardgenil iqna 9 proeqti(3 – sarkinigzo, 6 – saavtomobilo gzebis);• samoqalaqo aviaciis sferoSi mimdinareobda saerTaSoriso SeTanxmebebisgaformeba Semdeg <strong>saxelmwifo</strong>ebTan: arabTa gaerTianebuli emiratebi, didibritaneTi, CexeTi, bulgareTi da poloneTi;• evropis komisiisa da <strong>saqarTvelos</strong> saaviacio xelisuflebebs Sorismimdinareobda molaparakebebi `evrogaerTianebasa da mis wevr <strong>saxelmwifo</strong>ebs da<strong>saqarTvelos</strong> Soris erTiani sahaero sivrcis Sesaxeb~ SeTanxmebis proeqtisteqstis Sejerebis mizniT;• xeli moewera mravalmxriv SeTanxmebas `TRACECA~-s derefanSimultimodaluri gadazidvebis ganviTarebis Sesaxeb~ (yirgizeTi);• <strong>saqarTvelos</strong> parlamentis mier ratificirebul iqna <strong>saqarTvelos</strong>mTavrobasa da belorusiis respublikis mTavrobas Soris saerTaSorisosaavtomobilo mimosvlis Sesaxeb SeTanxmeba;• SemuSavebul iqna da Semdeg <strong>saqarTvelos</strong> transportisa dakavSirgabmulobis dargebis SemmuSavebeli komisiis mier damtkicda`<strong>saqarTvelos</strong> sagzao usafrTxoebis oTx wliani samoqmedo gegma~;187


• momzadda xelmosawerad moldovasTan saerTaSoriso saavtomobilomimosvlis Sesaxeb SeTanxmebis proeqti;mSeneblobis dargis Semdgomi liberalizaciis mizniT:• miRebuli iqna <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis dadgenileba `mSeneblobisnebarTvis gacemis wesisa da sanebarTvo pirobebis Sesaxeb;• <strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuri ganviTarebis ministris brZanebebiTdamtkicebuli iqna sxvadasxva normebi da wesebi, maT Soris ,,seismomedegimSenebloba”, ,,betonisa da rkinabetonis konstruqciebi” da sxva;• saqmiswarmoebis gamartivebis mizniT, moxda rekonstruqciis saxeobebaddiferencireba, Camoyalibda oTxi saxis rekonstruqcia: Senoba-nagebobis,eqsterieris, mzidi elementebis da qselebis rekonstruqcia.sagareo vaWroba, ucxouri investiciebi, turizmi, xarisxisinfrastruqtura:• mimdinareobda Sida<strong>saxelmwifo</strong>ebrivi procedurebi amerikuli mxarismier SemoTavazebul, investiciebis waxalisebisa da urTierTdacvis Sesaxebaxali SeTanxmebis proeqtis gaformebasTan dakavSirebiT;• grZeldeboda amerikul mxaresTan TanamSromloba aSS-s preferenciaTaganzogadebuli sistemiT (GSP) savaWro reJimis gafarToebasTan dakavSirebiT,kerZod, 1 400 dasaxelebis produqciis aSS-Si aRniSnuli reJimiT damatebiTSesvlis Taobaze;• mimdinareobda konsultaciebi saqarTvelo-evrokavSirs Sorisyovlismomcveli <strong>Tavi</strong>sufali vaWrobis SeTanxmebis (DCFTA) gaformebisTaobaze;• momzadda da xeli moewera investiciebis urTierTwaxalisebis da dacvissferoSi SeTanxmebas <strong>saqarTvelos</strong>a da CexeTis respublikas da <strong>saqarTvelos</strong>a daestoneTis respublikas Soris.• dasrulda Sps `<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> eleqtrosistemis~aRricxvis kvanZebSi arsebuli eleqtroenergiis aRricxvis kontrolisavtomatizirebuli (EAKA) sistemis (`alfacentris~) qvesadgurebisterminalebis metrologiuri gamokvlevis, gamocdebis da dakalibrebadamowmebissamuSaoebi (qvesadgurebi marneuli-220, rus<strong>Tavi</strong>-220, gurjaani-220,qsani-500, gori-220, xaSuri-220, zestafoni-500, fero-220, quTaisi-220,wyaltubo-220, zugdidi-220, menji-220, baTumi-220); saagentos metrologiisinstitutis mier damzadda ori etalonuri denis transformatori;• eleqtroteqnikur sferoSi saerTaSoriso standartebisxelmisawvdomobis uzrunvelyofis mizniT, <strong>saqarTvelos</strong> standartebis,teqnikuri reglamentebis da metrologiis erovnulma saagentom Seitanaganacxadi saerTaSoriso eleqtroteqnikur komisiaSi (IEC‐InternationalElectrotechnical Commission) gawevrianebis Taobaze;188


• gaformda urTierTTanamSromlobis SeTanxmeba (Contract of Co-operation)ssip ,,akreditaciis erTian erovnul organos – akreditaciis centrs” da EAs(European Co-operation for Accreditation) Soris;• vaWrobis msoflio organizaciis WTO TBT komitetisaTvis momzadda dagaigzavna 31 Setyobineba saqarTveloSi miRebuli standartebis, teqnikurireglamentebis da Sesabamisobis Sefasebis procedurebis Sesaxeb;• akreditaciis centris mier ganxorcielda akreditebuli, sxvadasxvatestirebis, dakalibrebis, damamowmebeli laboratoriebis, avtosatransportosaSualebebis gzisTvis vargisobaze testirebis centrebis da sertifikaciisorganoebis 110 gegmiuri sainspeqcio kontroli da erTi aragegmiurisainspeqcio kontroliturizmisa da kurortebis departamentis programebis farglebSi• monawileoba iqna miRebuli Semdeg gamofenebSi:_ saerTaSoriso turistuli gamofena-bazroba _ `Vakantiebeurs~(q. utrextSi), `MATKA~ (q. helsinkSi), `FITUR~ (q. madridSi), `BALTTOUR2009~ (q. rigaSi), `IMTM~ (q. Tel-avivSi), `ITB Berlin~ (q. berlinSi), ,,UITT~(q. kievSi), `MAP – Le Monde A Paris~ (q. parizSi);_ `xelovnebisa da kulturis~ (q. ierusalimSi), JATA – World TravelFair 2009 (q. tokioSi);_ yovelwliuri saerTaSoriso gamofena – `BIT~ (q. milanSi);_ saerTaSoriso turistuli gamofena _ `baTumi eqspo 2009~ (q.baTumSi);_ turistuli gamofena _ rigiT me-13 `EMITT~ (q. stambulSi);• saangariSo periodSi mimdinareobda treiningebi turizmis mcire dasaSualo biznesis warmomadgenlebisaTvis, romelic miznad isaxavs turistulimomsaxurebis xarisxis gaumjobesebas;• gaformda xelSekruleba kompania BUZZ TV-sTan, romlis mixedviTacaRniSnuli kompania gadaiRebs dokumentur films da or saimijo klips(<strong>saqarTvelos</strong> turistul-sainvesticio potencialisa da qarTuli Rvinispopularizaciis Sesaxeb), romelsac uCvenebs telekompania `Discovery~-sa daespanurenovan telearx TVEI-is eTeriT;• gaimarTa kaxeTis Rvinis turis veb-gverdis (www.winetours.ge)prezentacia;• TelavSi moewyo tradiciuli wesiT damzadebuli wiTeli da TeTriRvinoebis konkursi;• qarTuli kulturis kvireuli Catarda q. florenciaSi;• moewyo media-turniri samTo-saTxilamuro sportSi.kerZo samewarmeo seqtoris xelSewyoba, <strong>saxelmwifo</strong> qonebis privatizeba189


saangariSo periodSi privatizebul iqna 472 obieqti, maT Sorisauqcionis formiT 360 (uZrav-moZravi qoneba), xolo pirdapiri miyidvisformiT - 112 obieqti.sawarmoTa marTvis saagentos mier <strong>saxelmwifo</strong> qonebis privatizebisprocesis daCqarebis xelSewyobis mizniT mimdinareobda sawarmoebissaprivatizaciod momzadebis RonisZiebebi. 2009 wels sul saprivatizebodmomzadebuli iqna 220 sawarmo.2009 wels rTvelis xelSewyobis mizniT <strong>saqarTvelos</strong> ekonomikuriganvitarebis saministros <strong>asignebebi</strong>dan da <strong>saqarTvelos</strong> regionebSigansaxorcielebeli proeqtebis fondidan gamoiyo 20.2 mln lari Sps `rTveli2008~-is da ss `akuris~ sawesdebo kapitalis gasazrdelad.`<strong>saxelmwifo</strong> programa `iafi kreditis~ farglebSi:2009 wlis ganmavlobaSi, <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis gadawyvetilebiTprogramis farglebSi damtkicda 17 proeqti, saerTo RirebulebiT 2 494.5aTasi lari.<strong>saqarTvelos</strong> regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministro<strong>saqarTvelos</strong> regionuli ganviTarebisa da infrastruqturissaministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilmadazustebulma asignebebma Seadgina 558 382.9 aTasi lari, xolo faqtiurmadafinansebam _ 519 445.4 aTasi lari.<strong>saqarTvelos</strong> regionuli ganviTarebisa da infrastruqturissaministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso SesrulebamSeadgina 33.6%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 65.0%, xolo`valdebulebebis klebis~ muxliT – 1.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba190


saangariSo piriodSi <strong>saqarTvelos</strong> regionaluri ganviTarebisa dainfrastruqturis saministros mier <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli `qveynissagzao infrastruqturis ganviTareba~ prioritetis farglebSi ganxorcieldaSemdegi RonisZiebebi:`saerTaSoriso da Sida<strong>saxelmwifo</strong>ebrivi mniSvnelobis gzebis perioduliSekeTeba da reabilitaciis~ RonisZiebebis farglebSi:_ saangariSo periodSi gardamaval obieqtebze sareabilitacio samuSaoebisZiriTadi nawili dasrulda (90%);_ mimdinareobda asfaltbetonis da cementobetonis axali safarebismowyoba, xidebisa da sxva xelovnuri negebobebis mSenebloba-reabilitacia;_ grZeldeboda stiqiis Sedegebis salikvidacio da prevenciis mizniTCasatarebeli samuSaoebi.`saerTaSoriso da Sida<strong>saxelmwifo</strong>ebrivi mniSvnelobis `gzebis mimdinareSekeTebisa da Senaxva zamTris periodSi~ RonisZiebis farglebSi:saangariSo periodSi saerTaSoriso da Sida<strong>saxelmwifo</strong>ebrivimniSvnelobis saerTo sargeblobis saavtomobilo gzebze mimdinareobda miwisvakisis, wyalgamtari nagebobebis da sadrenaJo sistemebis, moZraobisregulirebis teqnikuri saSualebebis da gzis keTilmowyobis samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis nataxtari-aRaianis 27-43 kmmonakveTis rekonstruqcia-modernizacia meore rigis samuSaoebis farglebSi:191


orzoliani gza modernizirebuli iqna oTx zolian Cqarosnulavtomagistralad, ris Sedegadac gaizarda avtotransportis gamtarunarianobada Semcirda gadaadgilebis dro, aRniSnul monakveTze moewyo satransportokvanZebi da gzagamtarebi, ganaTebis sistema, agreTve dasrulebuli iqna gziskeTilmowyobis, meoradi gzebis mierTebebis samuSaoebi.senaki-foTi-sarfis saavtomobilo gzis Caqvi-maxinjauris monakveTzegvirabis mSenebloba II etapis samuSaoebis farglebSi:_ dasrulda saventilacio, hidroizolaciis, betonis mudmivi samagrimowyobis, gvirabebis damakavSirebeli Stolnis gayvanis, mopirkeTebis, ganaTebissistema, xanZarsawinaaRmdego rezervuarisa da trotuarebis mowyobissamuSaoebi;_ dasrulda sainJinro korpusis mSenebloba;_ gvirabSi damontaJda da moewyo ganaTebis, sadrenaJo da danadgarebismarTvis avtomaturi sistema, uzrunvelyofilia calxmrivi reJimiT moZraoba._ dasrulebis fazaSia gvirabis portalebTan ferdobebis gamagrebis,saxanZro signalizaciis da gvirabSi transportis usafrTxo moZraobisuzrunvelyofis darCenili samuSaoebi.sofel narazensa da sofel sajijaos Soris mdinare Waniswyalze,agreTve sofel axuTsa da sofel noRas Soris mdinare civze xidebismSeneblobis farglebSi:• mdinare civze saxide gadasasvlelis mSenebloba dasrulda mimdinarewlis aprilis bolos.• mdinare Waniswyalze dasrulebulia ganapira, Sualeduri burjebis daliTonis konstruqciis malis naSenis mSenebloba. xidis mSenebloba mTlianaddasrulda 2009 wlis noembris TveSi.senaki_foTi_sarfis saavtomobilo gzis me-100 km-ze mdinare kubiswyalzeaxali xidis mSeneblobis farglebSi dasrulda marjvena mimarTulebaze xidismSenebloba, (moZraoba gaixsna 1 agvistos). dasrulda marcxena mimarTulebazearsebuli xidis demontaJi da ximinjebisa da burjebis mowyobis samuSaoebi.koda-TeTwyaros saavtomobilo gzis me-9km-ze xidis mSeneblobisfarglebSi saangariSo periodSi dasrulda saproeqto dokumentaciis momzadebada proeqtis eqspertiza.Tbilisi-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis aRaiani-igoeTis 44-55 kmmonakveTis rekonstruqcia-modernizaciis samuSaoebis (msoflio bankisdafinansebiT) farglebSi saavtomobilo gzis marjvena mimarTulebaze aSenda192


axali orzoliani betonis safariani gza, moewyo satransporto kvanZebi,gzagamtarebi da ganaTebis sistema, agreTve gzis keTilmowyobis, meoradigzebis da mierTebebis samuSaoebi, okamis gzagamtaris modifikaciis samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis s/gzis nataxtari-aRaianis 27- 43 km monakveTzegamyof zolze parapetebis mowyobis samuSaoebis (msoflio bankis dafinansebiT)farglebSi dasrulda gamyof zolSi mcenareuli gruntis Cayris da maradmwvanebuCqebis dargvis samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis s/gzis 20-21 km monakveTze dasruldabarierebis mowyobis samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis igoeTi-sveneTis 55-80 kmmonakveTis rekonstruqcia-modernizaciis samuSaoebis (msoflio bankisdafinansebiT) farglebSi dasrulebulia, rogorc marjvena aseve marcxenamimarTulebaze 44 km-ze cementobetonis safariani gzis mSenebloba,mimdinareobs arsebul gzaze proeqtiT gansazRvruli darCenili samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis igoeTi-sveneTis 55-80 kmmonakveTze igoeTis gzagamtarisa da md. lexuras xidebis mSeneblobissamuSaoebis (msoflio bankis dafinansebiT) farglebSi igoeTis gzagamtaris,aseve mdinaris lexuras xidze gaixsna moZraoba marjvena mimarTulebaze, xolomarcxena mimarTulebaze mimdinareobs rkinabetonis ximinjebis mowyobissamuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis s/gzis 80-95 km sveneTi-ruisis (sveneTi-md.liaxvis) 80-84,75 km monakveTis modernizacia-mSeneblobis samuSaoebis(msoflio bankis dafinansebiT) farglebSi:• dasrulda samobilizacio samuSaoebi;• mimdinareobda miwis vakisis mowyobis samuSaoebi, gzagamtarebisa daxidebis saZirkvlebis mSenebloba.Tbilisi-senaki-leseliZis s/gzis 80-95 km sveneTi-ruisis (md. liaxvzexidis) 84.75-86.2 km monakveTis mSeneblobis samuSaoebis (msoflio bankisdafinansebiT) farglebSi mimdinareobda samobilizacio samuSaoebi.Tbilisi-senaki-leseliZis s/gzis 80-95 km sveneTi-ruisis (md. liaxviruisi)86,2-94,531 km monakveTis mSeneblobis samuSaoebis (msoflio bankisdafinansebiT) farglebSi mimdinareobda gvirabis rogorc dasavleT, aseve,aRmosavleT mxares miwis samuSaoebi, daiwyo gvirabis portalebis mosawyobadmiwis samuSaoebi. mimdinareobda xelovnuri nagebobebisTvis miwis, safuZvlebisbetonirebis samuSaoebi.193


<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis saministro<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 71 687.2 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam _ 71 259.4 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebels 19 718.4 aTasi lariT aRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> iusticiis saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 73.3%, `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 25.4%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 1.3%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba194


2009 wlis ganmavlobaSi dasaxuli prioritetebis farglebSiganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:funqcionirebadi samoqalaqo reestris Seqmna• daxlis principiT garemontda samoqalaqo reestris teritoriulisamsaxurebis Zveli Senobebi; teritoriul samsaxurebSi damontaJdafotojixurebi; dainstalirda centraluri da dublirebuli serverulicentri; <strong>saqarTvelos</strong> masStabiT amoqmedda integrirebuli qseli;• monacemTa baza xelmisawvdomi gaxda sxvadasxva organizaciebisTvis;• momzadda Sesabamisi infrastruqtura eleqtronulisaidentifikacio baraTebisa da biometriuli pasportebis gasacemad;• samoqalaqo reestris yvela teritoriul samsaxurSi Catardaatestacia;• dasrulda TanamSromelTa samuSao aRwerilobebis Sedgenacentraluri aparatisaTvis;saaRsrulebo sistemis efeqtiani muSaoba da misi mowyoba Tanamedrovestandartebis Sesabamisad• `saaRsrulebo warmoebTa Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonSiganxorcielebuli cvlilebebiT gamartivda auqcionSi monawileobisSesaZlebloba, SesaZlebeli gaxda auqcionSi monawile pirTa raodenobisgazrda, gaumjobesda da gamartivda auqcionis Catarebis procedura;ganisazRvra qonebis dayadaRebisas movalesTan (qonebis mesakuTresTan) erTadSemnaxvelis (mindobili piris) pasuxismgebloba;• saangariSo periodSi ganxorcielda kvlevebi saaRsrulebosistemis samarTlebriv bazasTan dakavSirebiT qarTuli saaRsrulebo sistemissaerTaSoriso standartebTan SesabamisobaSi mosayvanaT;• 2009 wlis 1 ivlisidan amoqmedda kerZo aRmasruleblisinstituti, rac gulisxmobs gadawyvetilebaTa aRsrulebis funqcias, romeliciTvleboda <strong>saxelmwifo</strong>s eqskluziur funqciad, nawilobrivad xorcieldebodadelegireba (calkeuli kategoriis saqmeebze) licenzirebul kerZo pirebze,ris Sedegadac gacilebiT gamartivda Tavad aRsrulebis procedurebi, dainergajansaRi konkurencia. sazogadoebas eZleva alternatiuli aRsrulebis arCevanis195


saSualeba, rac ufro gazrdis da uzrunvelyofs sasamarTlogadawyvetilebebis efeqtiani aRsrulebis xelmisawvdomobas.• saangariSo periodSi garemontda da evropul standartebTanSesabamisobaSi moyvanil iqna qvemo qarTlis, samcxe-javaxeTis, Sida qarTlis,mcxeTa-mTianeTis, samegrelosa da zemo svaneTis, imereTis, guriis da kaxeTissaaRsrulebo biuroebi (regionaluri centrebi). aseve, saremonto samuSaoebiCautarda qveynis sxvadasxva raionSi aRmasrulebelTa samuSao oTaxebs (duSeTi,wnori, axmeta, dedofliswyaro, yvareli, qareli, martvili, xulo, qeda,wyaltubo, xoni, tyibuli, Coxatauri);• sruli datvirTviT amuSavda saaRsrulebo saqmiswarmoebiseleqtronuli programa;• movaleTa reestris amoqmedebasTan dakavSirebiT, momzadda movaleTareestris eleqtronuli programa;• aRsrulebis erovnuli biuro da misi 11 teritoriuli biuroCaerTo erTian samTavrobo qselSi;• 2009 wels sasamrTlos gadawyvetilebebis aRsrulebisprocentulma zrdam 2008 welTan SedarebiT Seadgina 9%, xolo <strong>saxelmwifo</strong>biujetSi gadaricxulma Tanxebis procentulma zrdam 2008 welTan SedarebiT- 92%-i;adamianis uflebaTa evropul sasamarTlosa da saerTaSoriso arbitraJebSi<strong>saxelmwifo</strong> warmomadgenlobis uzrunvelyofa• <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong>s winaaRmdeg arsebul saarbitraJo davebSi<strong>saxelmwifo</strong> poziciebis efeqtiani warmodgenis da dacvis Sedegad, adamianisuflebaTa evropulma sasamarTlom dauSveblad scno <strong>saqarTvelos</strong> winaaRmdegwardgenili Svidi ganacxadi, morigebiT dasrulda sasamarTlo dava `Siera OilEnterprises AG~-i <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong>s winaaRmdeg;<strong>saqarTvelos</strong> prokuraturis reformireba saerTaSoriso standartebisSesabamisad• eqspertebis mier Sefasebul iqna saqarTveloSi arsebuli sisxlissamarTlis statistikis sistema, SemuSavda Sesabamisi daskvna da rekomendaciebi196


sistemis gaumjobesebis mizniT. SemuSavda sisxlis samarTlis marTlmsajulebisstatistikis zogadi koncefcia, romelic efuZneba saerTaSoriso praqtikasa dastandartebs;• sisxlis samarTlis saqmeTa marTvis eleqtronuli warmoebiserTiani sistemis Camosayalibeblad Seiqmna samuSao jgufi, romelic gaecnoamerikis SeerTebuli Statebis Sesabamisi struqturebis saqmianobas. samuSaojgufis mier momzadda dokumenti, romliTac sabolood ganisazRvra ZiriTadiamocana da ganxorcielebis gzebi;• saangariSo periodSi miRebul iqna axali sisxlis samarTlissaproceso kodeqsi, romelic ZalaSi Seva 2010 wlis oqtomberSi. axalisaproceso kanonmdeblobis gaTvaliswinebiT moxda prokuraturissaxelmZRvanelo principebis ganaxleba da unificireba;• prokurorebs, gamomZieblebs, mosamarTleebs, advokatebsa dastudentebs CautardaT treiningebi, romlebic exeboda sasamarTlo unar-Cvevebs, profesiul eTikas, mtkicebulebebTan muSaobas da dikreciul devnasaxali sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mixedviT.<strong>saqarTvelos</strong> sasjelaRsrulebis, probaciis daiuridiuli daxmarebis sakiTxTa saministro<strong>saqarTvelos</strong> sasjelaRsrulebis, probaciis da iuridiuli daxmarebissakiTxTa saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilmadazustebulma asignebebma Seadgina 120 192.0 aTasi lari, xolo faqtiurmadafinasebam 118 906.5 aTasi lari.<strong>saqarTvelos</strong> sasjelaRsrulebis, probaciis da iuridiuli daxmarebissakiTxTa saministrosaTvis `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina70.2%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 29.7%, xolo`valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba197


2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiulidaxmarebis sakiTxTa saministros mier ganxorcielda Semdegi saxisRonisZiebebi:patimarTa/msjavrdebulTa yofiTi pirobebis gaumjobesebis mizniT, maTTvisfsiqologiuri, socialuri da janmrTelobis sareabilitacio programebisSemuSaveba.patimarTa/msjavrdebulTa gamosworebisa da resocializaciis mizniT:• quTaisis #2 sapyrobilisa da mkacri reJimis dawesebulebaSi,rus<strong>Tavi</strong>s #2 saerTo, mkacri da sapyrobilis reJimis dawesebulebaSi, qsnis#7 saerTo, mkacri da sapyrobilis reJimis dawesebulebaSi funqcionirebdaxatmwerTa jgufebi msjavrdebulebis monawileobiT;• rus<strong>Tavi</strong>s №6 saerTo, mkacri da sapyrobilis reJimis dawesebulebaSi,quTaisis #2 sapyrobilisa da mkacri reJimis dawesebulebaSi, qalTa daarasrulwlovanTa #5 saerTo da sapyrobilis reJimis dawesebulebaSifunqcionirebda narkomaniiTa da alkoholizmiT daavadebulTa fsiqosareabilitaciocentri „atlantisi”;• patimarTa/msjavrdebulTaTvis zugdidis #4 sapyrobileSi asociacia„Tanaziari“–is mier, aseve rus<strong>Tavi</strong>s №2 saerTo, mkacri da sapyrobilisreJimis da №3 saerTo da mkacri reJimis dawesebulebebSi saqvelmoqmedoorganizacia „zarebi“–s mier msjavrdebulebisaTvis gaxsnili iyokompiuteruli kursebi. arasrulwlovanTa aRmzrdelobiT dawesebulebaSimuSaobda wamebis msxverplTa fsiqo-socialuri reabilitaciis centri. asevecentri afxazeTi msjavrdebulTaTvis axorcielebda `saparikmaxeros198


momsaxurebis, veb-dizaineris, tele-video montaJistis, kompiuteruliteqnikuri momsaxurebis kursebs.• qalTa da arasrulwlovanTa #5 saerTo da sapyrobilis reJimisdawesebulebaSi moqmedebda centri - `empaTia”, romelic axorcielebda wamebis,Zaladobisa da gamoxatuli stresuli zemoqmedebis mqone pirTa fsiqoreabilitaciasda art-Terapias. dawesebulebaSi aseve moqmedebda asociacia`qali da biznesi” da axorcielebda patimar qalTa profesiul gadamzadebasda patimarTa/msjavrdebulTa Teqis Seswavlas;<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministrosTan daprofesiuli swavlebis centr „speqtrTan” erTad gaixsna profesiuliswavlebis kursi, sadac amzadeben mkeravebs da gamomWrel-modeliorebs. kursisdamTavrebis Semdeg msjavrdebulebi miiReben kvalifikaciis damadasturebelserTifikatebs.• №8 sapyrobileSi narkotikebze damokidebul msjavrdebulTaTvisganxorcielda meTadonis programa;• xonis №9 saerTo da mkacri reJimis dawesebulebaSi, baTumis №3sapyrobileSi, rusTvis №2 saerTo, mkacri da sapyrobilis reJimisdawesebulebaSi, avWalis №10 saerTo da mkacri reJimis dawesebulebaSigeguTis №8 saerTo da mkacri reJimis dawesebulebaSi aSenda da funqionirebdaToneebi, romlebSic dasaqmebulebi iyvnen msjavrdebulebi;• yvela dawesebulebaSi moqmedebda biblioTeka, sadac sistematuradxdeboda arsebuli wignebis fondis ganaxleba, sabiblioTeko fondi aRweriliaerTian reestrSi, biblioTekebs yovelkvireulad miewodebodaT periodulipresa. yvela dawesebulebaSi biblioTekaris saqmianobas axorcielebenmsjavrdebulebi.axali sasjelaRsrulebis dawesebulebis aSeneba, arsebuli dawesebulebebisgaremonteba.patimarTa sacxovrebeli pirobebis gaumjobesebis mizniT:• 2009 wels daiwyo daba qsnis #7 saerTo, mkacri da sapyrobilisreJimis da q. rus<strong>Tavi</strong> #1 saerTo da mkacri reJimis sasjelaRsrulebisdawesebulebebSi sareJimo korpusis mSnebloba. aseve, q. rus<strong>Tavi</strong>s #6 saerTo,mkacri da sapyrobilis reJimis dawesebulebis mimdebare teritoriaze axaliqalTa dawesebulebis mTliani komleqsis mSnebloba;• q. rus<strong>Tavi</strong> #2 da #6 dawesebulebebSi ganxorcielda samedicinopunqtis oTaxebis saremonto samuSaoebi;199


• sarekonsturqcio da saremonto samuSaoebi CautardasasjelaRsarulebis dawesebulebebis Zvel Senobebs.TanamSromelTa socialuri pirobebis etapobrivi gaumjobeseba, codnisa dakvalifikaciis donis amaRleba.mizniT:sasjelaRsrulebis TanamSromelTa kvalifikaciis donis, amaRlebis• sasjelaRsrulebisa da probaciis saswavlo centrSi ganaxlda,daixvewa da Seiqmna Semdegi saswavlo programebi: sabaziso saswavlo programasasjelaRsrulebis sistemis oficerTa SemadgenlobisaTvis, marTvis saswavloprograma sasjelaRsrulebis sistemis xelmZRvaneli TanamSromlebisaTvis,specializebuli saswavlo programa sasjelaRsrulebis sistemis socialurimuSakebisaTvis, specializebuli saswavlo programa sasjelaRsrulebissistemis arasrulwlovan msjavrdebulebTan momuSave socialurimuSakebisaTvis, specializebuli saswavlo programa sasjelaRsrulebissistemis usafrTxoebis samsaxuris TanamSromelTaTvis, specializebulisaswavlo programa sasjelaRsrulebis sistemis samdivnosa da kadrebisganyofilebis TanamSromelTaTvis; specializebuli saswavlo programasasjelaRsrulebis sistemis specialuri aRricxvis samsaxurisTanamSromelTaTvis, sasjelaRsrulebis departamentis badragirebis samsaxurisTanamSromelTa saswavlo programa, sasjelaRsrulebis departamentis swrafireagirebis specialuri daniSnulebis samsaxuris TanamSromelTa saswavloprograma, sasjelaRsrulebis departamentis samedicino personalisspecializebuli saswavlo programa, specializebuli saswavlo programasasjelaRsrulebis sistemis ekonomikuri xazis TanamSromelTaTvis,specializebuli saswavlo programa sasjelaRsrulebis sistemis reJimisTanamSromelTaTvis, specializebuli saswavlo programa sasjelaRsrulebissistemis usafrTxoebis TanamSromelTaTvis; agreTve saangariSo periodSimimdinareobda damatebiTi saswavlo programebi: cecxlsasroli iaraRisgamoyenebis specializebuli saswavlo programa, emociuri agresiis marTvissaswavlo programa, komunikaciis unaris gaumjobesebis saswavlo programa,stresis marTvis saswavlo programa;• sul 2009 wlis ganmavlobaSi sasjelaRsrulebisa da probaciissaswavlo centrSi saswavlo programebi gaiara 560-ma mosamsaxurem.Zlieri da efeqturi, evrostandartebTan miaxloebuli probaciissistemis Camoyalibeba saqarTveloSi.200


• 2009 wlis ganmavlobaSi garemontda 15 regionaluri da raionulibiuro da aRiWurva Sesabamisi saofise avejiT da teqnikuri mowyobilobebiT.• dainerga daqtiloskanerebis meTodi risi meSveobiTac gaumjobesdakontrolis meqanizmi msjavrdebulebis mier sazRvris gadakveTasTandakavSirebiT.• ganxorcielda samsaxuris TanamSromelTa gadamzadeba sxvadasxvasabaziso programis farglebSi praqtikuli da Teoriuli aspeqtebis gacnobiT.msjavrdebulTaTvis realuri, srulfasovani daxmarebis gaweva, maTisazogadoebaSi resocializaciis xelSewyoba.• saangariSo periodSi ganxorcielda msjavrdebulTa specialuri -jandacvis, socialuri da fsiqologiuri reabilitaciis programebSi CarTvakerZod: pirobiTi msjavrdebulebis dasaqmeba <strong>saqarTvelos</strong> samociquloavtokefalur marTlmadidebel eklesiasTan gaformebuli xelSekrulebisfarglebSi sxvadasxva eklesia-monastrebis mSeneblobaze, arasrulwlovnebisdasaqmeba ,,iberia biznes jgufis” servis centrSi, ,,Tegeta motorsis” serviscentrSi gamocdilma xelosnebma pirobiT msjavrdebulebs Seaswavlesavtomanqanis SekeTeba, qarxana ,,interpalasSi” gaecnen sawarmoo process,pirobiT msjavrdebulebma Seiswavles minanqris, Tixis mxatvruli damuSaveba,agreTve pirobiT msjavrdebulebi aqtiurad Rebulobdnen monawileobasteritoriebis dasufTavebis procesSi da sxva.sasjelaRsrulebisa da probaciis sistemis saerTaSoriso standartebTanSesabamisobis uzrunvelyofis mxardaWera.• 2009 wlis ganmavlobaSi centris mier moamzadebul iqnasasjelaRsrulebis sistemis 560 mosamsaxure, arasapatimrosasjelTaRsrulebisa da probaciis sistemis 238 mosamsaxure, iuridiulidaxmarebis samsaxuris 124 mosamsaxure;• saanagriSo periodSi dainerga ,,boloniis procesis” principebzeagebuli samkomponentiani Sefasebis sistema;• gamoica saxelmZRvanelo ,,damnaSavis resocializacia”;• momzadda saswavlo centris veb‐gverdi;• germaniis saerTaSoriso samarTlebrivi TanamSromlobis fondisproeqtTan TanamSromlobis farglebSi centrma monawileoba miiRosamecniero konferenciaSi Temaze: `probaciis samsaxuri da penitenciuri201


sistema: stabiluroba gardamaval pirobebSi. germanuli da evropuligamocdileba”; Seiqmna centris saqmianobis amsaxveli sainformacio filmi.iuridiul daxmarebaze xelmisawvdomobis gazrda• saangariSo periodSi garemontda da funqcionireba daiwyo iuridiulidaxmarebis samsaxuris orma ganaxlebulma biurom: imereTis - zestafonis daimereTis - quTaisis biuroebma. amasTan imereTis - quTaisis ganaxlebulbiuroSi mowyobilia sakonferencio darbazi, rac saSualebas miscemstreningebis, seminarebis, samuSao Sexvedrebis da prezentaciebis Catarebas.• saremonto-sarekonstruqcio samuSaoebi Catarda qvemo qarTlis, SidaqarTlisa da samcxe-javaxeTis biuroebis ofisebSi.• gagrZelda saqmis warmoebis kompiuteruli programis pilotireba dateqnikuri srulyofa, konkursis wesiT SeirCnen kerZo advokatebi, romlebicmowveul sazogadoebriv advokatTa reestrSi daregistrirdnen. isini kanoniTdadgenil SemTxvevebSi socialurad daucvel moqalaqeebs ufasodemsaxurebodnen.momsaxurebis maRali xarisxis uzrunvelyofa• 2009 wlis ganmavlobaSi iuridiuli daxmarebis samsaxurmaevrokavSiris finansuri mxardaWeriT daxvewa `biuros ufrosebis”,`sazogadoebrivi advokatebis”, `konsultantebisa” da `specialistebis”Tanamdebobrivi instruqciebi da sakvalifikacio moTxovnebi;• axleburad Camoyalibda samsaxuris aparatis struqtura. SemuSavdaaparatSi dasaqmebuli TanamSromlebis Tanamdebobrivi instruqciebi;• SemuSavda sazogadoebrivi advokatebis qcevis Sida wesebis(profesiuli standartebis) proeqti;• samsaxuris aparatis TanamSromlebi da biuros ufrosebi evrokavSirismxardaWeriT gaecnen gunduri muSaobis principebs.• gagrZelda `iuridiuli klinikebis” proeqti, romelic OSJI-ismxardaWeriT xorcieldeba. proeqtis farglebSi samarTlis magistraturisstudentebma staJireba gaiares iuridiuli daxmarebis biuroebSi. ramdenimewarmatebuli staJiori dasaqmda iuridiuli daxmarebis samsaxurSi.• mosamsaxureebs CautardaT treiningebi: saqarTveloSi adamianisuflebaTa saerTaSoriso samarTlis Sefardebis, materialuri sisxlissamarTlis, nafic msajulTa sasamarTlosa da advokatis unar-CvevebSi;adamianis uflebaTa dacvis evropuli konvenciis Temaze. (iusticiis saswavlocentrisa da IRZ-is mxardaWeriT); winasasamarTlo dacvis, winaswari202


patimrobis Sesaxeb kanonmdeblobisa da prezentaciis unar-Cvevebis Temaze(evrokavSirisa da NORLAG-is mxardaWeriT); arasrulwlovanTamarTlmsajulebaSi. (iuridiuli daxmarebis samsaxuris organizebiT, UNICEF-ismxardaWeriT) advokatTa profesiuli eTikis sakiTxebSi (iuridiuli daxmarebissamsaxurisa da `sasjelaRsrulebisa da probaciis saswavlo centris”organizebiT).• evrokavSiris mxardaWeriT Catarebuli sociologiuri kvlevisSedegebis Tanaxmad, respondentTa 78,2% iuridiuli daxmarebis samsaxurisTanamSromelTa profesionalizmis dones afasebs rogorc saSualoze maRals.gamokiTxuli respondentebis 87.7% problemis gadaWrisaTvis dagegmil gzebsafasebs rogorc saSualoze metad efeqturs. gamokiTxuli respondentebis74.2%-Tvis iuridiuli daxmarebis samsaxuris mier gaweuli momsaxurebisSedegebi saSualoze metad damakmayofilebelia.sazogadoebis informirebulobis zrda• 2009 wels iuridiuli daxmarebis biuroebis aqtivobebi 4 ZiriTadimiznobiriv jgufze orientirebiT ganxorcielda. es jgufebia:arasrulwlovnebi (ufrosklaseli moswavleebi, probacionerebi), pedagogebi,devnilebi, adgilobrivi TvimmarTvelobis organoebis warmomadgenlebi. am tipisRonisZiebebi iuridiuli daxmarebis samsaxuris yvela ofisma ganaxorciela. 70-ze meti Sexvedra Catarda dedaqalaqisa da regionebis sxvadasxva skolaSi. 40-ze meti gasvliTi konsultacia ganxorcielda devnilTa kompaqturdasaxlebebSi, maT Soris axladwarmoqmnil obieqtebze;• probaciis saagentosTan da adgilobriv gamgeobebTan TanamSromlobiTCatarda Sexvedrebi probacionerebTan;• samTavrobo aqciis `angariSi xalxs” farglebSi, iuridiuli daxmarebissamsaxuris TanamSromlebma Tbilisis, rus<strong>Tavi</strong>s, Telavis, quTaisis, zugdidisada axalqalaqis macxovreblebs adgilze gauwies konsultaciebi;• diplomatebisa da saerTaSoriso organizaciebis warmomadgenlebisaTvismoewyo gacnobiTi vizitebi iuridiuli daxmarebis biuroebSi;• ganxorcielda media proeqtebi Semdeg regionul media saSualebebTanTanamSromlobiT: `gurjaanis televizia”, zestafonis telekompania `argo”,foTis telekompania `me-9 talRa”, bolnisis `me-12 arxi”, tele-radiokompania`TrialeTi”;• iuridiuli daxmarebis samsaxuris vebgverdze regularuladTavsdeboda siaxleebi da sxva mniSvnelovani informacia. garda amisa, vebgverdzeamoqmedda onlain-konsultaciis servisi. gasul wels samsaxurisvebgverds 6 aTasze meti unikaluri vizitori stumrobda.203


<strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministro<strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 66 414.9 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 66 104.7 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebels 8 927.2 aTasi lariT aRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 97.4%, `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 2.5%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba204


2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministros mier dasaxuliprioritetebis farglebSi ganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:• saministro mimarTavda aqtiur diplomatiur Zalisxmevas<strong>saqarTvelos</strong> okupirebuli teritoriebis araRiarebis politikis ganmtkicebismizniT. mimdinareobda mudmivi konsultaciebi partnior qveynebTan,gansakuTrebiT aSS-sa da evropasTan, maTi diplomatiuri resursis gamoyenebismizniT, raTa maT mesame samyaros qveynebTan gaewiaT lobireba okupirebuliteritoriebis araRiarebis sakiTxisTvis. aseve, konsultaciebi gaimarTa afrikisda laTinuri amerikis qveynebTan araRiarebis sakiTxebze da daiwyodiplomatiuri urTierTobebis damyareba zemoaRniSnul rig qveynebTan.saministros aqtiuri muSaobis ZalisxmeviT, ruseTis uzarmazari diplomatiurida finansuri mxardaWeris miuxedavad, okupirebuli teritoriebi „aRiara“mxolod iseTma <strong>saxelmwifo</strong>ebma, rogoricaa nikaragua, venesuela, nauru daorganizaciam _ hamasi;• mudmiv reJimSi xdeboda reagireba rusi samxedroebis da marionetulireJimebis mier <strong>saqarTvelos</strong> okupirebul regionebSi da maT mimdebareteritoriebze ganxorcielebul sxvadasxva provokaciebze;• saangariSo periodSi saqarTvelo gaxda euTo-s usafrTxoebisTanamSromlobis forumis Tavmjdomare qveyana. Tavmjdomaris rangSi saqarTvelomCaatara 8 sxdoma, maT Soris 17 ivniss <strong>saqarTvelos</strong> mowveviT gaimarTa euTo-smudmivi sabWosa da usafrTxoebis TanamSromlobis forumis gaerTianebulisxdoma, romelic Jenevis molaparakebebsa da evrokavSiris samonitoringo misiissaqmianobas mieZRvna;205


• gaimarTa Jenevis molaparakebebis me-5, me-6, me-7 da me-8 raundebi,romlebzec ganixileboda okupirebul regionebSi usafrTxoebisa dastabilurobis, agreTve devnilTa usafrTxo da Rirseuli dabrunebis sakiTxebi.aRniSnuli raundebis efeqturad warmarTvis mizniT qarTuli mxaris mierCatarda mravalmxrivi konsultaciebi, aseve saministros da Sesabamisiqvedanayofebis xelmZRvanelobis gasvliTi vizitebi. Jenevis molaparakebebzemiRebuli gadawyvetilebis safuZvelze, Catarda incidentebis prevenciismeqanizmis (IPRM) ramodenime Sexvedra;• evrokavSiris monitoringis misias saqarTveloSi gaugrZelda mandatierTi wlis vadiT 2010 wlis 1 oqtombramde;• Sedga araerTi mniSvnelovani Sexvedra evropis sabWos farglebSi. maTSoris, strasburgSi gaimarTa evropis sabWos saparlamento asambleissaSemodgomo sesia. sagareo saqmeTa saministro aqtiurad iyo CarTuliaRniSnuli sesiis momzadebis procesSi, romelzec gaimarTa debatebi damiiRebul iqna rezolucia 1683: `omi <strong>saqarTvelos</strong>a da ruseTs Soris: erTiwlis Semdeg”, agreTve gaimarTa debatebi evropis sabWos saparlamentoasambleaSi ruseTis delegaciisaTvis uflebamosilebis Sewyvetis Sesaxeb damiRebul iqna rezolucia 1687: “arsebiT safuZvelze ruseTis delegaciisuflebamosilebis gadasinjva”;• Sedga <strong>saqarTvelos</strong> okupirebul teritoriebze kulturulimemkvidreobis ZeglTa mdgomareobis Semswavleli evropis sabWos Semfasebelimisiis viziti, xolo gaeros operatiuli aplikaciebis programis `UNOSAT~erToblivi ZalisxmeviT moxerxda samxedro agresiis Sedegad dazianebulikulturuli memkvidreobis Zeglebis mdgomareobis Sefaseba;• aqtiuri diplomatiuri muSaobis Sedegad, gaeros generaluriasambleis mier miRebul iqna rezolucia N63/307 “Resolution on Status of IDPsand Refugees from Abkhazia, S.Ossetia”, romelSic xazgasmulia iZulebiTadgilnacval pirTa sakuTar saxlebSi Rirseuli da usafrTxo dabrunebisufleba;• <strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministro, samoqmedo gegmisfarglebSi, xels uwyobda urTierTmomgebiani ekonomikuri TanamSromlobisganviTarebas, mravalmxriv ekonomikur proeqtebSi <strong>saqarTvelos</strong> monawilebas,investiciebis mozidvas, saeqsporto bazris diversificirebas da partniorqveynebTan liberaluri da preferenciuli savaWro reJimebis Camoyalibebas.• saangariSo periodSi estoneTTan da CexeTTan miRweul iqnaSeTanxmebebi investiciebis dacvisa da urTierTwaxalisebis Sesaxeb;206


• wlis ganmavlobaSi <strong>saqarTvelos</strong>a da partnior qveynebs SorisgaimarTa ormxrivi ekonomikuri komisiebis 5 sxdoma da 25-mde erToblivibiznes-forumi da saqmiani wreebis Sexvedra, iordaniis haSimitur samefoSi G-11 qveynis liderebis samitze. samitis farglebSi xeli moewera G-11-s wevrqveynebs Soris CarCo SeTanxmebas ekonomikuri, savaWro da kulturuliTanamSromlobis Sesaxeb;• 2009 wlis ganmavlobaSi sagareo uwyeba aqtiurad iyo CarTulialternatiuli energo proeqtebis (`nabuko”, `TeTri nakadi”, `evroaziurinavTob-satransrpoto derefani”) realizaciis mizniT gamarTul umaRlesidonis energetikul RonisZiebebSi: q. budapeSti - `nabukos samiti”, q. sofiabunebriviairi evropisaTvis: `usafrTxoeba da TanamSromloba”, q. praRasamxreTderefnis samiti”. q. briuselSi aRmosavleT partniorobis iniciativisfarglebSi gaimarTa energetikuli usafrTxoebis platformis Sexvedra,romelzec ganxilul iqna: energousafrTxoebis uzrunvelyofis kuTxiTSesabamisi meqanizmebis SemuSaveba; energosimZlavreebis dakavSireba, energetikissferoSi regulatoruli da sakanonmdeblo garemos harmonizacia;• q. praRis samitze, ganxorcielda evrokavSiris aRmosavleTpartniorobis iniciativis inauguracia. aRmosavleT partniorebis Sexvedrazedamtkicda `aRmosavleT partniorobis~ mravalmxrivi TanamSromlobis formatisfarglebSi Camoyalibebuli oTxi Tematuri platformis ZiriTadi miznebisamsaxveli dokumentebi da 2009-2011 wlebis samoqmedo programebi;• briuselSi moxda gamartivebuli savizo reJimisa da readmisiisSesaxeb SeTanxmebebis parafireba;• mimdinareobda molaparakebebi evropul mxaresTan soflismeurneobisa da sxva sakvebi produqtebis geografiuli aRniSvnebisurTierTdacvis Sesaxeb (GIs);• miRweul iqna mniSvnelovani progresi <strong>saqarTvelos</strong>a daevrokavSirs Soris erTiani sahaero sivrcis Sesaxeb SeTanxmebaze;• saqarTvelo-evrokavSiris politikuri dialogis farglebSi:amoqmedda <strong>saqarTvelos</strong>a da evrokavSirs Soris adamianis uflebebis dacvissakiTxebze dialogis formati;• SemoRebul iqna evrokavSiris politikuri da usafrTxoebiskomitetis <strong>saqarTvelos</strong> Sexvedrebis formati;• ganxorcielda ministrebis doneze evrokavSiris `troika~-s vizitisaqarTveloSi;207


• PSC elCebis viziti, romlis farglebSic <strong>saqarTvelos</strong> aRniSnulkomitetSi Semavali evrokavSiris 27 wevri qveynis warmomadgeneli ewvia;• briuselSi xeli moewera erTobliv deklaracias `partniorobamobilurobisaTvis Sesaxeb~, romelic iTvaliswinebs <strong>saqarTvelos</strong>a da aminiciativaSi CarTuli evrokavSiris 16 wevr qveyanas Soris SeTanxmebulproeqtebs;• evrokomisiam warmoadgina samxreT kavkasiis samive qveyanasTan, maTSoris <strong>saqarTvelos</strong>Tan, asocirebis Sesaxeb SeTanxmebaze molaparakebebisdasawyebad saWiro mandatis proeqti. <strong>saqarTvelos</strong> SemTxvevaSi evrokomisiismandatis proeqti moicavs, Rrma da yovlismomcveli <strong>Tavi</strong>sufali savaWro zonisSeqmnasac, rac qarTuli mxaris miRwevas warmoadgens;• wlis meore naxevarSi, evrokomisiam, ZiriTadad dadebiTad SeafasaqarTuli mxaris TanamSromloba Rrma da yovlismomcveli <strong>Tavi</strong>sufali vaWrobisSesaxeb (DCFTA) SeTanxmebaze molaparakebebis dasawyebad evrokomisiis miergansazRvruli ZiriTadi rekomendaciebis Sesrulebis TvalsazrisiT;• nato-<strong>saqarTvelos</strong> komisiis farglebSi Catarda konsultaciebis 9raundi, maT Soris 3 ministeriali Tavdacvis da sagareo saqmeTa ministrebisdoneze. Sexvedrebze ganxiluli iyo saqarTveloSi mimdinare reformebi dawliuri erovnuli programis implementaciis dinamika. agreTve, qarTulmamxarem samive Sexvedraze gaakeTa gancxadebebi evropis usafrTxoebis winaSemdgari gamowvevebis Taobaze;• 2009 wlis oqtomberSi, saqarTveloSi ganxorcielda natosSemfasebelTa misiis viziti, romlis mizani iyo Seeswavla <strong>saqarTvelos</strong>wliuri erovnuli programis ganxorcielebis progresi. SemfasebelTa miergakeTebul daskvnaSi dadebiTad aris Sefasebuli qveyanaSi mimdinare reformebi.angariSSi mkafiod aris aRniSnuli, rom <strong>saqarTvelos</strong> natoSi integraciaSeuqcevadi procesia;• mimdinareobda aqtiuri konsultaciebi aliansis wevr<strong>saxelmwifo</strong>ebTan, NATO-Si gawevrianebis konkretuli meqanizmebis gansazRvrismizniT da gamomdinare aqedan SenarCunebul iqna NATO-sTan integraciisdinamika. natos aprilis samitma da dekembris ministerialma daadasturabuqarestis valdebulebebi <strong>saqarTvelos</strong>Tan mimarTebaSi;• wlis ganmavlobaSi 20-mde xelSekrulebaze xeli moewerasxvadasxva qveynebTan, ormxriv da mravalmxriv formatSi urTierTobebisgaRrmavebis mizniT. maT Soris, upirveles yovlisa aRsaniSnavia aSS-sTan 2009wlis ianvarSi xelmowerili strategiuli TanamSromlobis qartia. qartiiT208


gaTvaliswinebul sferoebSi TanamSromlobis Semdgomi gaaqtiurebis mizniT,<strong>saqarTvelos</strong> sagareo saqmeTa saministroSi Seiqmna sakoordinacio samuSaojgufi;• mimdinareobda molaparakebebi `evropis gaerTianebasa da<strong>saqarTvelos</strong> Soris unebarTvod mcxovreb pirTa readmisiis Sesaxeb”SeTanxmebis miRebis mizniT, ris Sedegadac gaimarTa molaparakebaTa 3 raundi;• mimdinareobda molaparakebebi norvegiis samefosTan da moldovasrespublikasTan ukanonod mcxovreb pirTa readmisiis SeTanxmebis Sesaxeb,Sedegad q. TbilisSi gamarTul iqna molaparakebebis pirveli raundi, romlisdrosac orive mxaris mier Sejerebul iqna SeTanxmebis teqsti;• 2009 wels gaixsna <strong>saqarTvelos</strong> saelCo indoeTis respublikaSi,<strong>saqarTvelos</strong> mudmivi warmomadgenloba suamSi, <strong>saqarTvelos</strong> mudmiviwarmomadgenloba saerTaSoriso sazRvao organizaciaSi;<strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministro<strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 869 286.1 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 869 015.7 aTasi lari, rac 2008 welsSesabamis maCvenebelze 678 167.4 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba209


<strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 83.4%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 16.6%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministros mier dasaxuliprioritetebis farglebSi ganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:210


personalis socialuri pirobebis gaumjobeseba• Tavdacvis saministros samoqalaqo personalisa da SeiaraRebuliZalebis samxedro mosamsaxureTa janmrTelobis dazRvevis pirobebi gaumjobesda2008 welTan SedarebiT;• Tanamedrove teqnikiT dakompleqtebulma samxedro hospitalmamomsaxureba gauwia samxedro mosamsaxureebs, rekrutebs da aseve 2008 wlisagvistoSi daRupul samxedro mosamsaxureebis ojaxis wevrebs;• mosamsaxureTa socialuri pirobebis amaRlebis mizniT rig samxedromosamsaxureebs, <strong>Tavi</strong>anTi specifikisa da SeiaraRebuli ZalebisaTvis metadsaWiro specialobebis mixedviT dauwesdaT specialuri danamatebi;• mimdinareobda <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministros oficrebisa darusuli samxedro agresiis winaaRmdeg brZolaSi daRupuli samxedromosamsaxureebis ojaxebisaTvis sacxovrebeli binebis mSenebloba;• sayazarme pirobebis gaumjobesebis mizniT mimdinareobda yazarmebisremonti da maTi axali sayazarme, saofise da sasadilo inventariTdakompleqteba;• saangariSo periodSi mimdinareobda rusuli samxedro agresiiswinaRmdeg brZolaSi daRupuli da ugzo-ukvlod dakarguli samxedromosamsaxureebis ojaxis wevrTa dasaqmebis procesi. isini Sesabamisikvalifikaciis mixedviT <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosa da SeiaraRebuliZalebis sxvadasxva samsaxurebSi vakantur Tanamdebobebze dainiSnen;• krwanisis erovnul saswavlo centrSi Seiqmna infeqciuridaavadebebis kvlevis samedicino laboratoria, romelSic Semowmebas gaivlianis qarTveli samxedro mosamsaxureebi, romlebic monawileobas miiRebensaerTaSoriso samSvidobo operaciebSi, rogorc samSvidobo misiebSigamgzavrebamde, aseve samSobloSi dabrunebis Semdgom;Tavdacvis sistemis marTvis gaumjobeseba da Semdgomiinstitucionalizacia• Tavdacvis marTvis efeqturobis amaRlebisa da arsebuli resursebisracionalurad ganawilebis mizniT Tavdacvis saministroSi dainerga dagegmvis,programirebisa da biujetirebis sistema (PPBS). aRniSnuli RonisZiebisfarglebSi ganxorcielda marTvis sistemis struqturuli optimizacia,aRniSnul sakiTxebze Sesabamis personals Cautarda treningebi holandielieqspertebis mier da am sistemis farglebSi pirvelad SemuSavda nawilobrivprogramebze dafuZnebuli <strong>biujetis</strong> proeqti, romelic dadebiTad iqnaSefasebuli ucxoeli eqspertebis mier• 2009 wlis dasawyisidan <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministroSimimdinareobda personalis marTvis Tanamedrove, NATO-sTan Tavsebadi sistemisdanergva, romelic xorcieldeba holandiur kompania <strong>VI</strong>PD-sTan mWidroTanamSromlobiT;211


• danergilia personalis Tanamedrove marTvis sistemis yvelamniSvnelovani komponeneti. SemuSavda TiToeuli struqturuli erTeulisorganizaciuli aRwera da TiToeuli samoqalaqo Tanamdebobis kompetenciebzedafuZnebuli samuSaos aRwera. Catarda arsebuli personalis kompetenciebisanalizi (specifikuri testebis gamoyenebiT), ganxorcielda personalissamuSaos Sesrulebis xarisxis Sefaseba. aseve ganxorcielda Tavdacvissaministros samoqalaqo ofisis TiToeuli TanamSromlis profesiuliganviTarebis mimarTulebebis identifikacia, romlis safuZvelzec igegmebaindividualuri profesiuli ganviTarebis gegmebis SemuSaveba;• amerikis SeerTebuli Statebis daxmarebiT, saswavlo centrkrwanisis bazaze daiwyo xuT wliani programiT gaTvaliswinebuli Sesabamisisimulaciuri saSualebebiT aRWurva.• NATO-<strong>saqarTvelos</strong> komisiis farglebSi warmatebiT mimdinareobdasamoqalaqo personalis profesiuli ganviTarebis proeqti. proeqtis farglebSiCatarda sxvadasxva seminarebi, Tavdacvis saministros TanamSromlebmamonawileoba miiRes partniori qveynebis da NATO‐s mier organizebulsxvadasxva swavlebebSi;• SemuSavda da damtkicda `<strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebissamxedro mosamsaxureTa marTvis sistemis optimizaciisa da wodebriviprincipiT anazRaurebis sistemaze gadasvlis xedva~, `SeiaraRebuli ZalebisZiriTadi samxedro Tanamdebobebis samomavlo saStato/wodebrivi struqtura~;`<strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebis SerCevis sabWos debuleba”, `<strong>saqarTvelos</strong>SearaRebuli Zalebis samxedro mosamsaxureTa Sefasebis koncefcia”;`samoqalaqo personalis marTvis koncefcia” da Tavdacvis saministrossamoqalaqo da samxedro personalis marTvasTan dakavSirebuli sxvadokumentebi. mimdinareobda SeiaraRebuli Zalebis samxedro saaRricxvospecialobaTa (MOS) sistemis, <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebis gvareobebisnusxisa da ZiriTad specialobaTa sistemis, <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli ZalebisserJantTa profesiuli ganviTarebis koncefciis proeqtis, <strong>saqarTvelos</strong>SeiaraRebuli Zalebis oficerTa profesiuli ganviTarebis koncefciis da<strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebis SerCevis sabWos instruqciebis SemuSaveba.• NATO-s standartizaciis sistemis funqcionalur struqturasa daoficialur dokumentaciaze dayrdnobiT, agreTve <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuliZalebis <strong>Tavi</strong>seburebebis gaTvaliswinebiT, SemuSavebul iqna <strong>saqarTvelos</strong>SeiaraRebuli Zalebis standartizaciis koncefcia;• ganisazRvra monacemTa marTvis avtomatizirebul sistemaSi (SAP)personalis erTiani monacemTa bazis damatebiTi moTxovnebi da ganxorcieldasaorganizacio saStato erTeulebis Sesaxeb informaciis Seyvana;• ganxorcielda eleqtronuli dokumentbrunvis sistema`Documentum~-is da marTvis erTiani avtomatizirebuli sistemis SAPadamianuri resursebis modulis testur reJimSi gaSveba;• marTvis erTian avtomatizirebul sistemaSi SAP da eleqtronulidokumentbrunvis sistema `Documentum~-Si samuSaod momzadda Sesabamisikvalifikaciis kadrebi;212


• Seiqmna cifruli rukebi, aseve specialuri geologiuri angariSebi;• televiziis, beWdviTi mediisa da sxva sainformacio saSualebebismeSveobiT mimdinareobda Tavdacvis saministroSi mimdinare procesebissazogadoebisaTvis gacnoba. mimdinare informaciis sazogadoebisaTvis miwodebiskuTxiT permanentulad xdeboda Tavdacvis saministros veb-gverdis ganaxleba.mimdinare procesebis gamWirvalobis mizniT gamoica yoveldRiuri,yovelkvireuli da yovelTviuri sainformacio daijestebi. aseve yovelTviuriinglisurenovani Jurnali `Defence Today~, yovelkvartaluri Jurnali`vemsaxurebi <strong>saqarTvelos</strong>” da yovelTviuri Jurnali `samxedro~.personalis kvalifikaciis amaRleba.• 2009 wlis ganmavlobaSi daigegma da Catarda mravalerovnulisamxedro swavlebebi `Cooperative Longbow/Cooperative Lancer 2009~.aRniSnuli swavleba ganxorcielda partnioroba mSvidobisaTvis (PFP)programis farglebSi da masSi NATO-s wevri da partniori qveynebis 900-mdewarmomadgenelma miiRo monawileoba;• <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebis krwanisis erovnulmosamzadebel centrSi, momzadeba gaiara ISAF misiaSi gasagzavnma batalionma;• ISAF operaciaSi moanawileobis misaRebad safrangeTis Tavdacvissaministros mxardaWeriT, 2009 wlis zafxuli-Semodgomis periodSi momzaddaqarTuli aseuli da noembris TveSi gaigzavna avRaneTSi (qabuli) frangulikontigentis SemadgenlobaSi;• momzadeba gaiares avRaneTis respublikaSi samSvidobo misiiT SDTPisprogramaSi monawile III br. 31-e batalionis k/gabmulobis specialistebma;• ganxorcielda saxmeleTo jarebis I, II, III, IV qveiTi brigadebisjavSansatanko teqnikis teqnikuri momsaxurebisa da saremonto jgufebisetapobrivi momzadeba. 2009 wlis ganmavlobaSi Catarda momzadebis sami etapi;• orfolos poligonze Catarda <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebissavele-taqtikuri swavleba `fari 2009”. swavlebis mizani iyo taqtikurijgufis moqmedebis xarisxis amaRleba;• <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrom daiwyo `<strong>saqarTvelos</strong>SeiaraRebuli ZalebisaTvis maRalkvalificiuri oficrebis momzadebismravalwliani programis~ ganxorcieleba;• dasrulda umcros oficerTa momzadebis ZiriTadi kursi. samxedromomsamsaxureebma gaiares sagangebo momzadebis kursi. kursantebma kvalifikaciaaimaRles artileriis, kavSirgabmulobis, logistikis, sainJinro dajavSansatanko specialobebSi. msmenelebma oceulis meTauris doneze Seiswavlesqvedanayofis marTvis procedurebi, sainJinro dazverva, ganaRmviTi operaciebida logistikuri dagegmva;• Tavdacvis erovnul akademiaSi dasrulda sajariso dazvervisumcros oficerTa momzadebis ZiriTadi kursi;213


• maRalkvalificiuri personaliT dakompleqtebul sameTauro-saStabokolejSi SemuSavda saswavlo programebi, ramac xeli Seuwyo saswavlo bazisganviTarebas;• saCxeris samTo momzadebis skolis instruqtorebma gaiareskompleqsuri samTo momzadebis kursis etapebi. aRniSnuli kursi samwliania damoicavs rogorc zamTris, aseve zafxulis samTo momzadebas. samwliani kursisgavlis Semdeg qarTveli instruqtorebi ukve Tavad SeZleben, rogorcqarTveli, aseve partniori qveynebis samTo instruqtorTa momzadebas;• erovnuli saswavlo centr `krwanisSi~ rekrutebma gaiares sawyisida ZiriTadi sabrZolo momzadebis (BCT) kursi;• saxmeleTo jarebis calkeul kavSirgabmulobis batalionSi Seiqmnada instruqtorebiT dakompleqtda HARRIS-is radiosadgurebis Seswavliscentri;• saxmeleTo jarebis calkeuli kavSirgabmulobis batalionSimomzadda SeiaraRebuli Zalebis kavSirgabmulobis umcrosi (radistebis)specialistebi;• Tavdacvis saministroSi dainerga saswavlo kursebze warsagzavnkandidatTa SerCevis meqanizmebi. SemuSavda profesiuli ganviTarebissaxelmZRvanelos proeqti. profesiuli ganviTarebis proeqtis farglebSiCamoyalibda nato-sTan Tavsebadi SerCevis sabWo;• Catarda safrenosno taqtikuri swavleba `qaravani 2009~;• <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuli Zalebis oficrebma amerikis SeerTebulStatebSi gaiares CTF-09 da OAL programiT dagegmili oficris saerTaSorisoantiteroristuli taqtikis da saerTaSoriso specialuri daniSnulebiskursebi;• Catarda Stabis oficerTa da batalionis meTaurTa gadasamzadebeli,kapitnis sakariero da erTiani enobrivi momzadebis kursebi.SeiaraRebuli Zalebis SesaZleblobebis ganviTareba.• saangariSo periodSi mimdinareobda samxedro infrastruqturisganviTarebis da ruseTis saokupacio jarebis mier ganadgurebuliinfrastruqturis aRdgeniTi samuSaoebi;• kopitnaris samxedro aerodromze, dasrulda asafreni bilikisaRdgeniTi samuSaoebi;• muxrovanis, vazianis, saartilerio, senakisa da goris samxedrobazebs CautardaT samSeneblo-saremonto samuSaoebi, xolo q. xonSimimdinareobs axali samxedro bazis mSenebloba;• 2009 wlis ganmavlobaSi mimdinareobda <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuliZalebis sabrZolo masalebiT, SeiaraRebiTa da teqnikiT dakompleqteba damodernizacia;• ganxorcielda gamousadegari materialuri faseulobebisutilizacia. etapobrivad xorcieldeboda <strong>saqarTvelos</strong> samxedro bazebis214


adiaciulad dabinZurebuli teritoriis gauvnebelyofa, qvedanayofebsa dasacavebSi arsebuli mavne qimiuri nivTierebebis neitralizacia;• SeiaraRebuli Zalebis sabrZolo SesaZleblobebis amaRlebis mizniTTavdacvis saministroSi ganxorcielda struqturuli cvlilebebi _ erovnuligvardiis sardloba gardaiqmna departamentad, Catarda Sesabamisi saStabosameTauroswavlebebi da oficerTa Sekrebebi;• rezervistTa sabrZolo momzadebis programebis da gegmebismomzadeba orientirebulia erovnuli gvardiis operatiul daniSnulebaze dasamomavlo SesaZlo sabrZolo amocanebze. erovnuli gvardiis saerTo xedvidangamomdinare SemuSavda rezervis axali sitema. <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebuliZalebis gaerTianebuli StabSi Seiqmna J-8 resursebis dagegmvis departamenti;• ganviTarda satelituri kavSirebis gamoyenebis SesaZleblobebiSeiaraRebul ZalebSi;• SeiaraRebul ZalebSi dainerga da viTardeba video konferenciissistema;• mimdinareobda muSaoba Tavdacvis saministros erTianikorporatiuli kavSirgabmulobis da informaciuli sistemebis (CIS) qselisoptikur-boWkovani kabelis saSualebiT agebis mizniT;nato-Si integraciis mxardaWera da ormxrivi TanamSromlobisintensifikacia• NATO-sa da partnior qveynebTan urTierTobis gaaqtiurebasTandakavSirebiT, Tavdacvis saministroSi mimdinareobda ucxoeli eqspertebisa dastumrebis vizitebi. Tavdacvis saministros mier Catarebuli iqna sxvadasxvasaxis RonisZiebebi da konferenciebi saqarTveloSi akreditirebulidiplomatiuri korpusis, masmediisa da arasamTavrobo organizaciebismonawileobiT;• 2009 wels Tavdacvis saministros mier organizebul iqnakonferenciebi, sadac ganxiluli iqna Tavdacvisa da usafrTxoebis sferosganviTarebis prioritetebi da samxedro strategia. 2009 wlis 19 maisiskonferenciaze mowveuli iyvnen <strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> struqturebiswarmomadgenlebi, ucxoeli da qarTveli eqspertebi, samxedro ataSeebi, NATOssaerTaSoriso samsaxurisa da partniori qveynebis warmomadgenlebi;• Catarda <strong>saqarTvelos</strong>a da amerikis SeerTebuli Statebis ormxriviswavleba `Immediate Response - 2009” da ,,IMMEDIATE RESPONSE-09” IIfaza;• Catarda <strong>saqarTvelos</strong> SeiaraRebul ZalebSi NATO-s standartebTanTavsebadi samxedro ganaTlebisa da wrTvnebis doqtrinebis prezentaciebi;• <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosa da evrokavSirissadamkvireblo misias Soris gaformda dokumenti informaciis gacvlisdroebiTi RonisZiebebis Sesaxeb;215


• mimdinareobda NATO-sTan individualuri partniorobis programiT(IPP) gaTvaliswinebul RonisZiebebSi qarTveli warmomadgenlebis monawileoba;• ganxorcielda NATO-s eqspertTa viziti saqarTveloSi samxedroganaTlebis sferoSi gamocdilebis gaziarebisa da Sesabamisi rekomendaciebismomzadebis mizniT;• ormxrivi urTierTobebis ganmtkicebis kuTxiT aRsaniSnavia<strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosa da SeiaraRebuli Zalebiswarmomadgenlebis Sexvedrebi NATO-s wevr da partniori qveynebis maRalirangis samxedro pirebTan, sadac ganxiluli iqna ormxrivi TanamSromlobisdawyebis, SeiaraRebuli Zalebis ganviTarebisa da <strong>saqarTvelos</strong> NATO-Siintegraciis perpeqtivebi da sxva sakiTxebi;• euTos misiam saqarTveloSi <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosCuqebis saxiT gadmosca naRmebis gasauvnebelyofi miniqarxana. romelicdamontaJebulia Tavdacvis saministros Sesabamis qvedanayofSi;• saangariSo periodSi mimdinareobda samuSaoebi 2008 wlis agvistosomis dros dabombili da danaRmuli teritoriebis feTqebadsaSiSi sabrZolomasalebisa da narCenebisagan gasufTavebis kuTxiT. <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvissaministros mowveviTa da koordinaciiT ganaRmviTi samuSaoebi xorcieldebodaorganizacia `norvegiel xalxTa daxmareba” da amerikul-britanul organizacia`halo trastTan~ erTad, aRniSnuli samuSaoebi mimdinareobda 2008 wlisseqtembridan <strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministrosa da am organizaciebs Sorisgaformebuli `humanitaruli ganaRmviTi saqmianobis xelSewyobis Sesaxeb~urTierTgagebis memorandumebis farglebSi;• NATO-Si integraciis mxardaWerisa da mosaxleobis NATO‐s SesaxebsaTanadod informirebulobis mizniT ganaxorciela Semdegi RonisZiebebi:socialuri gamokvlevebi NATO-s Sesaxeb, konkursi `aliante~ 2009, daiwyofunqcionireba ssip `sainformacio centri natos Sesaxeb~ baTumis centrma.aseve ganxorcielda sxvadasxva saxis Sexvedrebi da seminarebi, momzaddasatelevizio siuJetebi;• avRaneTSi mimdinare NATO-s operaciaSi monawileobis misaRebadmomzadda da gaigzavna saxmeleTo jarebis Semadgenlobis msubuqi qveiTibatalioni da samSvidobo aseuli.<strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministro<strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 573 828.2 aTasilari, xolo faqtiurma dafinasebam _ 573 373.2 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebelze 165 891.6 aTasi lariT naklebia.216


2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 78.74%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 21.25%, xolo `valdebulebis klebis muxlSi~ –0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba2009 wels <strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministros mier dasaxuliprioritetebis farglebSi ganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:sazogadoebrivi wesrigisa da <strong>saxelmwifo</strong> usafrTxoebis dacva;• aRiricxa 518 397 samarTaldarRvevis faqti, gacemulia pasuxisxvadasxva samsaxurebidan Semosul SekiTxvaze 68 471 pirTan dakavSirebiT,daregistrirda sisxlis samarTlis danaSaulis 35 343 faqti da danaSaulis217


gaxsnis 17 659 SemTxveva. operatiul – sacnobaro kartoTekaSi Semowmebuliqna moTxovna 24 619 pirze, aRricxulia sazRvarze gamovlenilsamarTaldarRvevaTa 4 939 SemTxveva;• kartoTekaSi moTavsda 16 018-mde baraTi. Zebnaze Semowmda 4 400erTeuli cecxlsasroli iaraRi. Sss samsaxurebriv resursebze wvdomisusafrTxoebis gazrdis mizniT erTjeradi parolis generaciis mowyobilobebigacemulia 3 500 uflebamosil TanamSromelze;• ganxorcielda <strong>saqarTvelos</strong> garemos dacvisa da bunebriviresursebis saministros, <strong>saqarTvelos</strong> erovnuli bankis da sabankodawesebulebebis, samoqalaqo aviaciis saaviacio uSiSroebis struqturuliqvedanayofebis balansze ricxuli samsaxurebriv – saStato statusis mqoneiaraRis da sabrZolo masalis Senaxvis da aRricxvis pirobebis Semowmeba;• 2009 wels gamoica ilustrirebuli, yovelkvartaluri orenovani(qarTul-inglisuri) Jurnali `saarqivo moambe”. amasTan, Jurnalis erTi nomeriiTargmna afxazur enaze;• 2009 wels Sss saarqivo sammarTvelos organizebiT q. zugdidSiCatarda aqcia saxelwodebiT `kedlis gareSe”. RonisZiebaSi gamoyenebul iqnaspecializirebuli banerebi, kino-foto-fono dokumentebi da sxva faqtobrivimonacemebi. saarqivo fondebis sistematizirebis, sagnobriv – Tematuri niSniTgadajgufebisa da eleqtronizaciisaTvis ganxorcielda saTanado programuliuzrunvelyofis produqtis srulyofis samuSaoebi;• wina wlebTan SedarebiT mniSvnelovnad iklo administraciuli dasisxlis samarTlis danaSaulebma da gauxsnlema saqmeebma. gasul wlebTanSedarebiT, amaRlda gamoZiebis operatiuloba da gaumjobesda sagzao moZraobisusafrTxoeba.<strong>saxelmwifo</strong> sazRvris usafrTxoebis dacva;• xorcieldeboda <strong>saxelmwifo</strong> sazRvarze, sasazRvro zolSi, sasazRvrozonasa da sazRvao sivrceSi adamianiT vaWrobis (trefikingis), kontrabandulisaqonlis, m.S. narkotikuli saSualebebis, iaraRis, asafeTqebeli nivTierebebisada masobrivi ganadgurebis saSualebebis importisa da eqsportis prevencia,gamovlena da aRkveTa• <strong>saqarTvelos</strong> Sss sasazRvro policiam monawileoba miiRo X<strong>VI</strong>IsaerTaSoriso sasazRvro konferenciaSi (Siofokis konferencia), sadacwarmodgenili iyo moxseneba sasazRvro uwyebebs Soris narkotikebis ukanonogadatanis winaaRmdeg brZolis sferoSi TanamSromlobis sakiTxze.218


• dasrulda sasazRvro seqtori irganCais mSenebloba mimdinareobssasazRvro seqtorebis valesa da sadaxlos mSenebloba, damTavrda №#8sammarTvelos (java-onis) administraciuli Senobis da infrastruqturismSenebloba;• gaformbda xelSekruleba droebiTi sasazRvro postebisaTvis 60sacxovrebeli konteineris mowodebaze Taobaze;• mimdinareobda optikur-boWkovani qselis da ultratalRovanikomunikaciebis etapobrivi danergva;• <strong>saqarTvelos</strong> sasazRvro policiis centraluri aparatis Sidasatelefono kavSirebi gadayvanil iqna Sinagan saqmeT saministros avtomaturisatelefono sadguris momsaxurebaze;• maRali gamavlobis satransporto saSualebebiT sasazRvroseqtorebis uzrunvelyofisaTvis SeZenilia 6 kvadrocikli;• sanapiro dacvis ganviTarebis mimarTulebiT mimdinareobs muSaobasanapiro dacvis departamentisaTvis wyalqveSa sensorebis da wylis zedapirismonitoringis sistemebis danergvaze;profesionali da kvalificiuri kadrebis momzadeba; infrastruqturisgaumjobeseba, saministros TanamSromelTa gadamzadebis kursebis programebisSedgena.• Catarda <strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministros struqturuliqvedanayofebis safinanso danayofebis xelmZRvanelTa da amave qvedanayofebSi<strong>saxelmwifo</strong> Sesyidvebze uflebamosil momsaxureTa gadamzadebisa dakvalifikaciis amaRlebis kursebi;• Sss akademiam gaaforma urTierTTanamSromlobis memorandumikavkasiis universitetis samarTlis skolasa da <strong>saqarTvelos</strong> sazogadoebrivsaqmeTa institutTan TanamSromlebis gadamzadebaze;• fsiqologTa jgufis mier damuSavda saleqcio masala da Catardatreiningi Temaze `arasrulwlovani da policia”; SemuSavda da daixvewagaremos dacvis inspeqciis Tematuri gegmebi da saswavlo masala;• 2009 wels gaformda erToblivi deklaracia <strong>saqarTvelos</strong> Sssakademiisa da amerikis SeerTebuli Statebis, jorjiis Statis usafrTxoebissaswavlo centrTan Semdeg sakiTxebze: Sss akademiaSi momzadebisa da swavlebismeTodologiis gasaumjobeseblad ormxrivad SeTanxmebuli programebisganxorcieleba, TanamSromelTa saswavlo da gacvliTi programebis219


ganxorcieleba saerTaSoriso donorebis monawileobiT, mxareTaSorisTanamSromlobis praqtikis danergva da informaciis gaziareba Tanamedrovesaswavlo meTodologiis, teqnologiis da teqnikis Sesaxeb,urTierTTanamSromloba policiis momzadebis da ganviTarebis sferoSisamecniero kvlevebis Catareba.erovnuli saganZurisa da diplomatiuri warmomadgenlobebisusafrTxoebis uzrunvelyofa• erovnuli saganZurisa da diplomatiuri warmomadgenlobebis dacvisRonisZiebebis farglebSi ganxorcielda diplomatiuri misiebisa da maTixelmZRvanelebis rezidenciebis, gansakuTrebiT mniSvnelovani <strong>saxelmwifo</strong>obieqtebis, erovnuli saganZuris, mniSvnelovani obieqtebis, satransportosaSualebebisa da komunikaciebis, energetikisa da sxva obieqtebis dacva,fuladi saxsrebisa da moZravi tvirTebis dacva - gacileba.mosamsaxureTa socialuri dacva• saangariso periodSi xorcieldeboda mosamsaxureTa samedicinodazRveva;• ssip _ <strong>saqarTvelos</strong> Sinagan saqmeTa saministros janmrTelobisdacvis samsaxuris eqimebTan miReba gaiara 58 529 pacientma;<strong>saxelmwifo</strong> materialuri rezervis maragis Senaxva da momsaxureba, axalistrategiuli maragebis Seqmna;• 2009 wels moxda javSanmoxsnili materialuri faseulobebisauqcionis wesiT realizacia da realizaciidan Semosuli 48.6 aTasi larimimarTuli iqna <strong>saxelmwifo</strong> biujetSi;• periodulad wlis ganmavlobaSi tardeboda sapasuxismgebloSenaxvaze mibarebuli materialuri faseulobebis inventarizacia.<strong>saqarTvelos</strong> sagareo dazvervis specialuri samsaxuri<strong>saqarTvelos</strong> sagareo dazvervis specialuri samsaxurisaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma da faqtiurmadafinasebam Seadgina 6 500 aTasi lari, 2008 wlis Sesabamis maCvenebelsaRemateba 757.3 aTasi lariT.220


2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> sagareo dazvervis specialuri samsaxurisaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 95.1%, xolo`arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 4.9%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministro<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministrosaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina221


519 852.6 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 489 782.3 aTasi lari,rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels 42 702.2 aTasi lariT aRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministrosaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 94.3%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 5.69%, xolo `valdebulebis klebis~ muxlSi –0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier dasaxuliprioritetuli mimarTulebebis mixedviT 2009 wels ganxorcielda Semdegisaxis programebi/RonisZiebebi:222


ganaTlebis sistemaSi instituciuri mSeneblobis dasruleba, ganaTlebismarTvis sistemis srulyofa da materialur-teqnikuri bazis ganviTareba• <strong>saqarTvelos</strong> sajaro skolebis infrastruqturis arsebuli mdgomareobisSesaxeb monacemTa bazis formirebis RonisZiebis farglebSi ssip -saganmanaTleblo da samecniero infrastruqturis ganviTarebis saagentos mier2009 wels Seiqmna skolebis reestri, romelSic detaluradaa asaxulisajaro skolebis infrastruqturis arsebuli mdgomareoba. sajaro skolebisaRniSnuli monacemTa baza aitvirTa ssip - saganmanaTleblo da samecnieroinfrastruqturis ganviTarebis saagentos veb–gverdze;• ssip ivane javaxiSvilis istoriisa da eTnologiis institutis sacavebiaRiWurva stelaJebiT, riTac SesaZlebeli gaxda sabiblioTeko fondebsa daistoriul–eTnografiul arqivis srulyofilad dacva;• ,,iakob gogebaSvili - sajaro skolebis reabilitacia” programisfarglebSi gamagrda/reabilitacia Cautarda 17 sajaro skolas; dasrulda 1sajaro skolis mSenebloba; momzadda 8 asaSenebeli skolis muSa proeqti;reabilitacia Cautarda 12 saganmanaTleblo resurscentrs; 2009–2010saswavlo wlis pirvelklaselebs daurigdaT <strong>saqarTvelos</strong> prezidentissaCuqari – saskolo CanTebi da saxelmZRaneloebi; sajaro skolebSiganawilda 67,500 cali Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisi individualurisaskolo merxi da skami; mogvarda rigi skolebis gaTbobis sistemebi; daiwyomuSaoba Tanamedrove skolis standartebsa da saskolo infrastruqturisganviTarebis gegmaze;• sajaro skolebis marTvis gaZlierebis programis (decentralizacia)farglebSi Catarda treningebi yvela saganmanaTleblo resurs-centriswarmomadgenlisaTvis, aseve winaswari gamokiTxvis Sedegad gamovlinda skolisdireqtorebisa da sameurveo sabWoebisaTvis yvelaze metad aqtualurisakiTxebi da problemebi da momzadda ori gzamkvlevi-saxelmZRvanelos proeqti– skolebis direqtorebisa da sameurveo sabWoebisaTvis;• <strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministros kvlevebis programisfarglebSi Catarda arasrulwlovani patimrebisa da gansakuTrebulisaWiroebebis mqone bavSvebis saganmanaTleblo saWiroebebis kvleva; SemuSavdasaskolo mzaobis kvlevis Casatareblad saWiro kvlevis instrumentebi daumaRlesi, zogadi da profesiuli ganaTlebis dafinansebis kvlevis CarCo;• 2009 wels dadginda erTi umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebidanmeore umaRles saganmanaTleblo dawesebulebaSi gadasvlis gamartivebuli,gamWirvale da moqnili procedura; studentTa mobilobis procesis223


administrirebisaTvis Seiqmna centris eleqtronuli portali. ssip -ganaTlebis akreditaciis erovnuli centris mier studentTa mobilobismonitoringisas Semowmda 3 800-ze meti mobilobis msurveli studentispiradi saqme da sxva monacemi;• specialuri programuli uzrunvelyofis aqtivaciis Sedegad 2009-2010saswavlo wlisaTvis erovnuli gamocdebis safuZvelze Caricxuli 23.2 aTaszemeti studentis monacemi integrirebul iqna studentebis reestrSi. amasTan,ganxorcielda 8.5 aTasze meti studentis mier mopovebuli <strong>saxelmwifo</strong>saswavlo grantis monacemTa avtomaturi integracia grantebis modulSi,riTac arsebiTad gamoiricxa Secdomebis albaToba;• SemuSavda profesor-maswavlebelTa reestris programuliuzrunvelyofa da reestrSi daregistrirda 63 umaRlesi saganmanaTleblodawesebulebis 5 300-ze meti profesor-maswavlebeli;• Catarda erTiani erovnuli gamocdebi qarTul enasa da literaturaSi,zogad unarebSi, ucxour enebSi, maTematikaSi, literaturaSi, istoriaSi,sazogadoebriv mecierebebsa da sabunebismetyvelo mecnierebebSi. ministrisbrZanebebiT damtkicda abiturientTa absoluturi ranJirebisa dakoeficientebiT ranJirebis dokumentebi, romlis safuZvelzec abiturientebmamoipoves swavlis gagrZelebis ufleba <strong>saqarTvelos</strong> akreditebul umaRlessaganmanaTleblo dawesebulebaSi an/da <strong>saxelmwifo</strong> saswavlo granti;• 2009 wels pirvelad Catarda saerTo samagistro gamocda, romelicSedgeboda oTxi nawilisgan: logikuri msjeloba, raodenobrivi msjeloba,wakiTxulis gaazreba, analitikuri wera. gamocemul iqna <strong>saqarTvelos</strong>ganaTlebisa da mecnierebis ministris brZanebebi, romliTac ganisazRvra 2009wlis magistrantobis kandidatTa sia, romlebmac warmatebiT Caabares saerTosamagistro gamocda da magistrantobis kandidatTa absoluturi ranJirebisdokumenti. mocemuli brZanebebiT magistrantobis kandidatebma moipovesakreditebuli umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis mier dadgenilspecialobis gamocdaSi/gamocdebSi gasvlis ufleba da akreditebuli umaRlesisaganmanaTleblo dawesebulebis konkretul specialobaze Caricxvis Semdgom<strong>saxelmwifo</strong> saswavlo samagistro granti;• sauniversiteto infrastruqturis ganviTarebis programis farglebSiganxorcielda arsebuli materialur-teqnikuri bazis reabilitaciasTandakavSirebuli samSeneblo samuSaoebi; samecniero-kvleviTi saqmianobisxelSewyobasTan dakavSirebuli teqnologiuri saSualebebisa da kompiuteruliteqnikis Sesyidva;224


xarisxiani ganaTlebis miRebis Tanabaruflebianobis uzrunvelyofa; CarTvaerTian evropul da evroatlantikur saganmanaTleblo sivrceSi; qveynissamoqalaqo integraciis procesis xelSewyoba.• 2009 wlidan gaizarda skolebis vauCeruli dafinanseba da SeicvalavauCeruli dafinansebis wesi. qalaqisa da soflis skolebSi dafinansebismoculoba damokidebulia skolaSi moswavleTa raodenobaze. qalaqSi vauCerisodenoba skolaSi pirvel 400 moswavleze ganisazRvra 415 lariT, 400moswavlis Semdeg ki - 380 lariT, soflis skolebSi pirvel 200 moswavlezevauCeris odenoba ganisazRvra 545 lariT, 200 moswavlis Semdeg ki - 505lariT. mTian regionebSi vauCeris odenoba Seadgens 635 lars. qalaqis,soflisa da maRalmTiani regionebis kerZo skolebisTvis ki vauCeris moculobaSesabamisad Seadgens 345, 475 da 565 lars;• vauCeris gazrdidan gamomdinare etapobrivad gaizarda maswavlebelTaSromis anazRaureba. 2009 wlis 1 ianvridan sabazo xelfasi gaizarda 25lariT da Seadgina 220 lari, xolo xelfasze sadamrigeblo danamatmaSeadgina 27,06 lari, xolo 2009 wlis 1 seqtembridan sabazo xelfasigaizarda aseve 25 lariT da Seadgina 245 lari, amasTan xelfaszesadamrigeblo danamati gaizarda da Seadgina 62,5 lari;• <strong>saqarTvelos</strong> sajaro skolebisa da profesiuli swavlebis centrebismaswavleblebs, sajaro skolebis administraciul-teqnikur personalsa dazogierTi dawesebulebis aRmzrdelTa janmrTelobis dazRvevis mizniT gadaecaTsadazRvevo vauCeri. damzRvevTa mier janmrTelobis dazRvevis mizniTsadazRvevo organizaciisaTvis gadasaxdeli yovel¬Tviuri sadazRvevo Sesatani(premia) 2009- 2010 wlebisaTvis ganisazRvra 15 lariT. janmrTelobisdazRveva miiRo 82 900-ze metma beneficiarma;• moxda erovnuli saswavlo gegmis daxvewa. TiToeuli sabunebismetyvelosagani savaldebulo saxiT iswavleba 4 wlis ganmavlobaSi; trimestruliswavlebis nacvlad sabunebismetyvelo sagnebi mTeli wlis ganmavlobaSiiswavleba; agreTve, Sevida cvlilebebi meore ucxo enis swavlebasTandakavSirebiT. sabazo da saSualo safexurebze jamurad moimata saaTebisraodenobam TiToeul saganSi da kviraSi savaldebulo 5,3 saaTis nacvladgaxda 9 saaTi. araqarTulenovani skolebisa Tu seqtorebisTvis meoTxeenobrivi sagani, anu meore ucxo ena gaxda arasavaldebulo (fakultaturi).erovnuli saswavlo gegma kidev ufro morgebuli gaxda moswavlisa damaswavleblis saWiroebebze. erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centrmadaiwyo muSaoba axali standartebis Seqmnaze Semdeg sagnebsa da klasebSi:biologia – arCeviTi kursi (me-12); fizika _ me- 11 klasis da arCeviTi kursi225


(me-12); qimia _ me-11 klasi, me-12 klasi da arCeviTi kursi (me-12), Seiqmnastandartebis SemuSavebisaTvis sagnobrivi komisiebi;• SemuSavda saxelmZRvaneloebis Sefasebis axali kriteriumebi.maswavlebelTaTvis saxelmZRvaneloebis SerCevis gamartivebis mizniT erovnulisaswavlo gegmisa da Sefasebis centris veb-gverdze ganTavsda saxelmZRvanelosnimuSi, rogorc maswavleblis, ise moswavlis wigni. aseve SeiqmnasaxelmZRvaneloebis eleqtronuli katalogi, romelic iZleva informacias, Turomel saganSi romeli avtoris/avtorebis saxelmZRvaneloa grifirebuli.katalogi <strong>saqarTvelos</strong> yvela skolas daurigda. gaizarda grifminiWebulisaxelmZRvaneloebis gamoyenebis vada 3-dan 5 wlamde, rac xarjebis SemcirebisxelSewyobaa im ojaxebisTvis, sadac 2 an meti bavSvia;• Catarda erovnuli Sefaseba mSobliur enasa da literaturaSi, raSicmonawileoba miiRo 230 skolis 6.0 aTasze metma moswavlem. Sefasebis Sedegebicnobili gaxdeba 2010 wlis ivnisSi, rac safuZvlad daedeba Semdgominabijebis gadadgmas, maT Soris, sagnobrivi stadanrtis daxvewas;• eTnikuri umciresobebis erTian saganmanaTleblo sivrceSi CarTulobisgazrdisa da maTi samoqalaqo integraciis kidev ufro xelSewyobis mizniTrusul, somxur da azerbaijanul enebze iTargmna sxvadasxva sagnebis 13saxelmZRvanelo; pirvelad erovnuli saswavlo gegma gamoica rusul,azerbaijanul da somxur enebze da darigda araqarTulenovan skolebSi;• 2008-2009 saswavlo wlidan 39 sajaro skolaSi daiwyo `saxeloboganaTlebis integrireba zogad ganaTlebasTan~ proeqtis pilotireba. swavlebamidminareobda 18 specialobaze, Semdeg sferoebSi: xalxuri rewva, soflismeurneoba, avtosaqme, kompiuteruli programebi, saamkinZao saqme da sxva;• Seiqmna maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erTiani sqema, romelSicgaerTianda maswavleblis standartis momzadebis da daxvewis, maswavlebelTaerTian monacemTa bazebSi registraciis, maswavlebelTa profesiuliganviTarebis programebis xarisxis Semowmebis akreditaciis saSualebebisa damaswavleblebisaTvis akreditebuli satreningo programebis <strong>saxelmwifo</strong>dafinansebis meqanizmebi. SemuSavebul iqna maswavleblis profesiulistandarti, romelic sajaro skolis yvela safexurisa da yvela sagnismaswavleblis standartisa da maswavleblis zogadi profesiuli standartisganSedgeba da ganxilul iqna 1 300-ze met maswavlebelTan;• 2009 wels ssip maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris mierorganizebul treningebSi <strong>saqarTvelos</strong> 12 aTas maswavlebelze metma miiRomonawileoba; pirvelad Catarda programuli akreditacia, Semowmda TiToeuli226


programis xarisxi da miznobrioba. akreditaciis safuZvels warmoadgendamaswavleblis profesiuli standarti. akreditacia 26 organizaciis 172-maprogramam gaiara;• maswavleblis profesiul standartze dayrdnobiT, momzaddamaswavlebelTa sasertifikacio gamocdebis testebi;• SemuSavebuli iqna maswavlebelTa registraciis marTvis sainformaciosistema. sistemaSi daregistrirebulia 78 aTasamde maswavlebeli. internetisgamoyenebiT, yvela saganmanaTleblo resurs-centrs, sajaro skolasa daTiToeul daregistirebul maswavlebels saSualeba eZleva, sistemaSiorganizebulad Seitanos, moiZios da ganaaxlos monacemebi. paralelurad,SemuSavda maswavlebelTa vakansiebis registraciis veb-gverdi, romelmacsajaro gaxada skolebSi arsebuli vakansiebi. veb-gverdze 2009 wels 825-zemeti vakansia gamoqveynda;• SeirCa 50-mde kvalificiuri qarTuli enis pedagogi, romelTacdaeniSnaT 1 000 laris odenobis anazRaureba da gaigzavnen eTnikuriumciresobebiT dasaxlebuli im regionebSi, sadac yvelaze mZimed dgas qarTulienis swavlebis problema. amis garda, maT movaleobaSi Sedioda „qarTuli enisklubebis“ mowyoba, adgilobrivi kadrebisa da Temis warmomadgenlebistreningebi. 2009 wels programis samizne auditoriam 5 aTasamde moswavle da400-mde maswavlebeli Seadgina, aseve „aswavle <strong>saqarTvelos</strong>Tvis“ proeqtisfarglebSi maRalmTiani regionebis skolebSi, sadac gansakuTrebiT mwvaved dgaskadrebis deficiti, mivlinebuli iyvnen orsafexuriani konkursis SedegadSerCeuli da gadamzadebuli profesionali kadrebi;• xorcieldeboda maswavleblobis maZieblobis sapilote proeqti, romlisfarglebSic, Sesabamisi kvalifikaciis mqone kursdamTavrebulebs saSualebaeZlevaT, gaiaron skolaSi adaptaciis periodi da gamocdili pedagogebis(mentorebis) daxmarebiT, moswavleebTan intensiuri kontaqtis Sedegad,gamoimuSaon maswavleblobisTvis aucilebeli unar-Cvevebi;• gansakuTrebiT niWieri bavSvebis da axalgazrdebisaTvis stipendiebis dagrantebis miniWebis programis farglebSi 2009 wels Catarda erovnulisaswavlo olimpiadis ori turi maTematikaSi, informatikaSi, qarTul enasa daliteraturaSi, qarTuli ena araqarTulenovani zogadsaganmanaTleblodawesebulebis moswavleebisTvis, istoriaSi, geografiaSi, fizikaSi, qimiaSi dabiologiaSi. gamovlenili iqnen erovnuli saswavlo olimpiadis gamarjvebulebida saerTaSoriso saswavlo olimpiadisTvis <strong>saqarTvelos</strong> nakrebis kandidatebi.erTjeradi fuladi premiiT dajildovdnen erovnul saswavlo olimpiadebSi dasaerTaSoriso olimpiadebSi gamarjvebuli moswavleebi. skolebis warCinebuli227


kursdamTavrebuli moswavleebi dajildovdnen oqrosa da vercxlis medlebiT.aseve, programis farglebSi prezidentis stipendiebi 150 laris odenobiT,cxra Tvis ganmavlobaSi gamoeyo <strong>saqarTvelos</strong> 15 umaRlesi saganmanaTleblodawesebulebis 1 900-ze met students;• inglisuri enis swavlebis gaZlierebis programis farglebSi 2009 welssaerTaSoriso ganaTlebis amerikuli sabWoebis mier sametapiani SerCevisproceduris Sedegad SeirCa 50 ufrosklaseli moswavle, romlebic gaigzavnaamerikis SeerTebul StatebSi akademiuri saswavlo wlis gasatareblad;• sagnobriv olimpiadebSi gamarjvebuli me-8, me-9, me-10 da me-11 klasis1000-mde moswavlem gaiara samkviriani inglisuri enis sazafxulo skola.sazafxulo skolebisTvis gadamzadda inglisuri enis 18 maswavlebeli.adgilobrivi sazafxulo skolebidan SerCeuli 54 moswavle gaigzavnagerTianebul samefoSi inglisuri enis sazafxulo kursebis gasavlelad;• qarTuli enis programis farglebSi araqarTulenovani skolisa daseqtoris 6 000-ze met me-3 klasels daurigda qarTulis, rogorc meore enissaxelmZRvanelo. azerbaijanuli, somxuri da rusulenovani skolebis yvela me-9 klasels daurigda <strong>saqarTvelos</strong> istoriis, geografiisa da samoqalaqoganaTlebis saxelmZRvaneloebi <strong>Tavi</strong>anT mSobliur enebze. aRiWurva da momzaddaqarTuli enis skolamdeli ganaTlebis 6 centri samcxe-javaxeTsa da qvemoqarTlSi; aRiWurva da gaixsna ori axali enis saxli dmanissa da bolnisSi;swavlis safasuri daufinansda da stipendiebi daeniSna sabakalavroprogramebze Caricxul osi erovnebis 4 students da samagistro programebzeCaricxul 8 students;• multilingvuri swavlebis xelSewyobis programis farglebSi SeiqmnaganaTlebisa da mecnierebis saministros multilingvuri ganaTlebis samuSaojgufi, romelTac mowveuli eqspertebis mier CautardaT treningi. SerCeul 40skolaSi maswavleblebs CautardaT treningi da daiwyo multilingvuriswavlebis ganxorcieleba. Catarda multilingvuri ganaTlebis saerTaSorisokonferencia, romelSic monawileoba miiRo 100-mde monawilem;• inkluziuri swavlebis xelSewyobis programis farglebSimultidisciplinaruli gundis mier Sefasda 70-mde bavSvi, 110-mde bavSvisaTvisSedga individualuri saswavlo gegma da konsultacia miiRo 50-mde mSobelma;Tbilisis 10 sapilote skolam, romelSic inergeba inkluziuri swavleba,miiRo finansuri daxmareba sxvadasxva tipis saWiroebebisaTvis;• profesiul saganmanaTleblo dawesebulebebSi 2009 wlis ganmavlobaSi150-mde sxvadasxva xangrZlivobis programebze swavlobda 15 000-mde228


studenti. profesiuli ganaTlebis xelSewyobis programis gansakuTrebulisaWiroebebis mqone pirTa saxelobo ganaTlebis qveprogramis farglebSidafinansda da ganxorcielda unarSezRuduli studentebisaTvis garemosmosawyobi 14 profesiuli swavlebis centris samSeneblo-sarekonstruqciosamuSaoebi;• <strong>saxelmwifo</strong> saswavlo grantis farglebSi 2009-2010 saswavlo welssocialuri programis farglebSi <strong>saxelmwifo</strong> saswavlo grantiT dafinansda600-ze meti studenti; ucxo qveynisa da ucxo qveyanaSi mcxovreb <strong>saqarTvelos</strong>moqalaqe abiturientTa xelSewyoba da studentTa mobilobis farglebSi<strong>saqarTvelos</strong> akreditebul umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebSi swavlisgagrZelebis ufleba 2009 wels mieniWa 300-ze met students; dafinansda<strong>saqarTvelos</strong> umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebSi erTiani erovnuligamocdebiT Caricxuli 50-ze meti ucxo qveynis moqalaqe da 80-mde studenti(<strong>saqarTvelos</strong> moqalaqe), romelTa ojaxebi daregistrirebulia socialuraddaucvel ojaxTa erTian bazaSi da romelTa sareitingo qula ar aRemateba70 000-s. 2008-2009 saswavlo wlis swavlis safasuri daufinansdasaqarTveloSi 2008 wlis agvistos ruseTis federaciis SeiaraRebuliTavdasxmis Sedegad okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul,aseve am Tavdasxmis Sedegad dazaralebul, akreditebuli umaRlesisaganmanaTleblo dawesebulebebis bakalavriatSi, umaRles profesiul dadiplomirebuli medikosis (veterinari), aseve magistraturisa dadoqturanturis saganmanaTleblo programebze Caricxul 490-ze met students,xolo 2009-2010 saswavlo wlis swavlis safasuri daufinansda 160-ze metstudents. <strong>saqarTvelos</strong> akreditebul umaRles saganmanaTleblodawesebulebebSi swavlis ufleba mieniWa ruseTis federaciaSi mcxovreb 43<strong>saqarTvelos</strong> moqalaqes. <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis dadgenilebis safuZvelzeumaRles saganmanaTleblo dawesebulebebSi swavlis safasuri daufinansda`obol da mzrunvelobamoklebul bavSvTa skolisSemdgomi ganaTlebis~qveprogramaSi CarTul 91 students;• evropuli da evroatlantikuri integraciis programis farglebSimomzadda orenovani (qarTuli da inglisuri) rekomendaciebi, angariSebi dasainformacio bukletebi, Catarda seminarebi, vorqSofebi, samuSao jgufebisSexvedrebi, treningebi da sameTvalyureo sabWos 3 Sexvedra, momzaddasaministros vebgverdis orenovani bmuli proeqtis miznebze da Sedegebze. 2009wlis noemberSi evrokomisiis iniciativiT Catarda proeqtis monitoringi damomzadda angariSi.Sromis bazarze orientirebuli, moqnili profesiuli ganaTlebis sistemisganviTareba; saswavlo procesSi Tanamedrove teqnologiebis gamoyeneba;mecnierebis ganviTareba229


• programa „irmis naxtomis“ farglebSi dasrulda 2008 wels<strong>saqarTvelos</strong> sajaro skolebisaTvis ganawilebuli teqnikis (450 caliproeqtori, 500 cali portatuli kompiuteri) darigeba. amasTanave,portatuli kompiuterebiT srulad aRiWurva <strong>saqarTvelos</strong> 72 saganmanaTlebloresurscentri;• ,,erTiani samTavrobo qselis” proeqtis farglebSi, Sps ,,magTikomsa”da ssip ,,saganmanaTleblo da samecniero infrastruqturis ganviTarebissaagento”-s Soris gaformda xelSekruleba <strong>saxelmwifo</strong> Sesyidvis Sesaxeb,romelic iTvaliswinebs <strong>saqarTvelos</strong> masStabiT sajaro skolebisa dasaganmanaTleblo resurscentrebis internetiT uzrunvelyofas.• ,,Cemi pirveli kompiuteris~ farglebSi erTian saganmanaTlebloqselSi gaerTianda 446 sajaro skola da yvela saganmanaTlebloresurscentri. yovel maTgans aqvs wvdoma internetTan; programa `Cemi pirvelikompiuteris~ farglebSi damtkicebuli kriteriumis Sesabamisad, gamovlinda3.0 aTasze meti beneficiari, romelTac saCuqrad Acer eMachines E525 tipisportatuli kompiuterebi gadaecaT.• dasrulda molaparakebebi kompaniasTan `Microsoft~ saskoloxelSekrulebis gaformebis Taobaze da gaformda xelSekruleba `Microsoft~-isoqros partniorTan – „Delta Systems“. romlis Tanaxmadac <strong>saqarTvelos</strong> sajaroskolebSi darigebul yvela kompiuterze moxdeba `Microsoft~-is licenzirebulioperaciuli sistemis dainstalireba;• profesiuli ganaTlebis xelSewyobis programis farglebSi Catardasainformacio seminari profesiuli ganaTlebis kerZo provaiderebisaTvis (34monawile). aseve, sxvadasxva regionsa da TbilisSi arsebuli 38 profesiuliswavlebis centris 70-mde warmomadgenelisaTvis Catarda treningi profesiuliswavlebis centrebis mmarTvelobiTi organoebisaTvis strategiuli dagegmvis,programebis marTvisa da saswavlo-samewarmeo partniorobis sakiTxebSi.saxelobo arCeviTi programebi xorcieldeboda 61 sajaro skolaSi; saxeloboganaTlebis licenzia miiRo damatebiT orma umaRlesma saganmanaTleblodawesebulebam (goris universiteti, baTumis sazRvao akademia); momzadda 24profesiuli standartis proeqti; araformaluri ganaTlebis aRiarebiswesis/atestaciis pilotirebisTvis momzadda testebi eqvs sxvadasxvaprofesiaSi;• <strong>saqarTvelos</strong> erovnuli samecniero fondis programebisa dagrantebis farglebSi <strong>saxelmwifo</strong> samecniero grantebis konkursSi gamarjvebul103 samecniero jgufs da maT sabazo instituciebs saangariSo periodSi230


infrastruqturis modernizaciis saSualeba miecaT; samecniero-kvleviTiaparaturis konkursSi gaimarjva 7 proeqtma, ris Sedegadac samecnierodawesebulebebis eqsperimentuli parki ramdenime ZviradRirebuli Tanamedrovexelsawyo-danadgariT Seivso;• `prezidentis grantebi axalgazrda mecnierTaTvis~ da `axalgazrdamecnierTaTvis ucxoeTSi samecniero-kvleviTi staJirebisaTvis samecnierograntebi~ proeqtebis farglebSi granti moipova 32-ma axalgazrda mecnierma,romelTa kvleviTi saqmianobac erTi wlis manZilze finansurad iyomxardaWerili. samecniero-kvleviTi staJireba daufinansda 3 axalgazrdamecniers, maT miecaT wamyvan saerTaSoriso kvleviT centrebTan samecnieroTanamSromlobis awyobisa da ganviTarebis saSualeba. `miznobrivi kvlevisa daganviTarebis programis~ farglebSi Catarda moklevadiani individualurisamogzauro grantebis konkursi da ukrainis samecniero-teqnologiur centrTan(STCU) erToblivad gamovlinda gamarjvebuli proeqtebi. samogzaurograntebis konkursis Sedegad 58 mecniers mieca saerTaSoriso samecnieroforumSi monawileobis saSualeba. 11-ma samecniero jgufma awarmoa kvlevasaerTaSoriso kolaboraciis farglebSi. aSS samoqalaqo kvlevebisa daganviTarebis fondTan (CRDF) da <strong>saqarTvelos</strong> samecniero-teqnologiuriganviTarebis fondTan (ssgf) erTad Catarda biznes partniorobis sagrantokonkursi, romelmac gamoavlina 6 gamarjvebuli proeqti;• konkursiT gamovlenilma 13 warmatebulma mecnierma mTeli wlisganmavlobaSi <strong>saqarTvelos</strong> 9 regionSi mecnierebis popularizaciis mizniTCaatara samecniero-popularuli leqciebi skolis moswavleebisaTvis,aRniSnuli leqciebi 7 sxvadasxva samecniero sferoSi moismina 10.0 aTasamdemoswavlem;• ssip qarTvelologiis, humanitaruli da socialuri mecnierebebisfondis (rusTavelis fondi) <strong>saxelmwifo</strong> samecniero grantebis farglebSifinansdeboda 2007 da 2008 wlis konkursSi gamarjvebuli 86 <strong>saxelmwifo</strong>samecniero sagranto proeqti, xolo 2009 wlis konkursSi ganacxadi Seitana260-ze metma kandidatma. moklevadiani individualuri samogzauro grantebisfarglebSi konkursSi monawileoba miiRo sul 104-ma mecnierma. gamarjvebuli66 mecnieri msoflios sxvadasxva qveyanaSi gaemgzavra da saerTaSorisosamecniero sazogadoebis winaSe kvleviTi moxsenebiT warsdga. xolosakonferencio grantebis konkursis farglebSi 2009 wels monawileoba miiRo29 proeqtma, romelTa Soris gamovlinda 3 gamarjvebuli.• grantebi eleqtronuli samecniero JurnalisaTvis 2009 wliskonkursSi monawileoba miiRo 8 proeqtma, maTgan dafinansda erTigamarjvebuli samecniero Jurnali; grantebi qarTuli eleqtronuli231


leqsikonebis Sesaqmnelad farglebSi 2009 wels konkursSi 34 proeqtimonawileobda, maTgan dafinanseba miiRo konkursSi gamarjvebulma erTmaproeqtma - „qarTuli enis orTografiulma leqsikoni“.• prezidentis grantebi axalgazrda mecnierTaTvis 2009 wels konkursSimonawileobas iRebda 64 samecniero proeqti.• SoTa rusTavelis saxelobis stipendia mecnierTaTvis (mecnierebaTadoqtorebi an/da maTTan gaTanabrebuli pirebi) 2009 wels stipendias iRebda2008 wlis konkursSi gamarjvebuli 10 mecnieri. 2009 wels konkursSiganacxadi gaakeTa 52 konkursantma. ilia WavWavaZis saxelobis stipendiaaxalgazrda mecnierTaTvis (magistrantebi da doqtorantebi) 2009 welsstipendias iRebda 2008 wlis konkursSi gamarjvebuli 15 axalgazrdamecnieri. 2009 wels konkursSi daregistrirda 45 ganacxadi.<strong>saqarTvelos</strong> kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministro<strong>saqarTvelos</strong> kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministrosaTvis2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebmaSeadgina 97 873.9 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 97 005.6 aTasilari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebelze 14 583.3 aTasi lariT metia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministrosaTvisgamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 91.5%,`arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 7.4%, `finansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 1.0%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.1%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba232


<strong>saqarTvelos</strong> kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministros mierdasaxuli prioritetebis mixedviT 2009 wlisaTvis ganxorcielda Semdegisaxis programebi/RonisZiebebi:kulturuli memkvidreobis ZeglTa reabilitacia, sistematizacia,dokumentireba da popularizacia• Sesrulda armazisxevis pitiaxSTa kompleqsis saZiebo-kvleviTisamuSaoebi, rac kompleqsis sareabilitacio proeqtis momzadebisa da Semdgomsareabilitacio samuSaoebis Catarebis winapirobaa;• garemontda XIII saukunis wm. giorgis saxelobis darbazuli eklesiisgalavani, romelic daaziana mdinare aWiswyalma (ozurgeTis raioni);• ufliscixis kompleqsis infrastruqturis ganviTarebis dareabilitaciis mizniT, saangariSo periodSi dasrulda saproeqto samuSaoebi,romlis farglebSic momzadda: kompleqsis generaluri gegma, saproeqtoobieqtebis, keTilmowyobis elementebisa da marSrutebis CvenebiT; tradiciulirewvis daxlebis, sainformacio dafis, mosasvenebeli kuTxis, sapiknikeadgilebisaTvis magidebis da skamebis gegmebi da naxazebi; liTonis moajirisa da`mcire kldekaris~ kibe-baqanTa naxazebi; Sesrulda kompleqsis teritoriazekafisa da aqtiuri dasvenebis zonis keTilmowyobis proeqtebi, aseve Sesruldamuzeumis Senobis reabilitaciis proeqtic;233


• Tbilisis dedacixis, nariyalas, Sahtaxtis kvleviTi samuSaoebisa dadiagnostikis farglebSi Sesrulda Zeglis arqiteqturuli anazomi,topogadaReba, daiwera saxelovnebaTmcodneo kvleva (rekomendaciebiT);• ganxorcielda nekresis samonastro kompleqsis sareabilitaciosamuSaoebi da nekresis uZvelesi naqalaqaris turistul marSrutSi CarTvismizniT momzadda nekresis uZvelesi naqalaqaris zonirebis proeqti;• momzadda saproeqto dokumentacia, romlis safuZvelzec ganxorcieldebagremis samonastro kompleqsis (X<strong>VI</strong> s.) reabilitaciis samuSaoebi;• rekonstruqcia Cautarda didi mcxeTis arqeologiuri muzeum-nakrZalisSenobas, gonio-afsarosis arqeologiur-arqiteqturuli muzeum-nakrZaliskaribWesa da nagebobas;• mimdinareobda q. quTaisis bagratis taZris saZirkvlis da korpusiskonstruqciuli gamagreba da gelaTis akademiis reabilitacia;• dasabeWdad momzadda gamocema <strong>saqarTvelos</strong> kulturuli memkvidreobisZeglebis Taobaze, romelic regionebis mixedviT warmoaCens qveynismemkvidreobis nimuSebs. aRniSnuli gamocemisTvis paralelurad SesruldaZeglebis mxatvruli fotogadaReba. agreTve, dasabeWdad momzadda gamocemavarZiis muzeum-nakrZalis Sesaxeb da krebuli `<strong>saqarTvelos</strong> kulturulimemkvidreoba 2008~; gamoica gzamkvlevi varZiis istoriul-arqiteqturulimuzeum-nakrZalis Sesaxeb;• momzadda sainformacio xasiaTis (sailustracio fotomasaliTa daqarTul-inglisuri anotaciebiT) banerebi, romlebic ganTavsda didi mcxeTisarqeologiur muzeum-nakrZalSi, muzeumis Senobis win da samTavros veliskompleqsis teritoriaze;• evropeli da kavkasieli eqspertebis monawileobiT CatardasaerTaSoriso konferencia, `muzeumis roli sazogadoebis ganviTarebaSi~;• Catarda treningebi q. siRnaRSi da q. zugdidSi adgilobrivi muzeumebisTanamSromlebisTvis; q. TbilisSi _ muzeumebis menejmentis da sxvadasxvasamuzeumo sakiTxebTan dakavSirebiT, romelsac xelmZRvanelobda msoflioSierT-erTi aRiarebuli eqsperti samuzeumo saqmianobaSi; evropeli da samxreTkavkasieli eqspertebis monawileobiT Catarda treningi saxelwodebiT`saganmanaTleblo programebi da kulturuli aqciebi muzeumebSi~;• momzadda q. quTaisis niko berZeniSvilis sax. <strong>saxelmwifo</strong> istoriulimuzeumis reabilitaciisa da axali nagebobis muSa proeqti;• momzadda mowameTas kompleqsis sareabilitacio proeqti• Catarda zemo niqozSi, RvTaebis monastris episkoposis sasaxlisinterieris sareabilitacio samuSaoebi;234


• alaverdis wm. giorgis taZris CrdiloeTi kedlis mimdebareteritoriaze, qviTkiris naSTsa da interierSi wm. ioseb alaverdelis samarxzemimdinareobda arqeologiuri gaTxrebi;• Cautarda reabilitacia svaneTSi daba mestiaSi mdebare koSkebs. agreTvemomzadda istoriul nagebobaTa reabilitaciisTvis aucilebeli saproeqtodokumentacia zemo svaneTSi;• gamagrebiTi (sareabilitacio) samuSaoebi Cautarda sofel korcxelSiRmrTismSoblis miZinebis saxelobis eklesiasTan damewyrili monakveTis sayrdenkedels;• arqeologiuri gaTxrebi Catarda gonio-afsarosis arqeologiurarqiteqturulmuzeum-nakrZalSi, samTavros velze, agreTve ujarmaSi, manavSi,bebriscixeSi, Ralias samonastro kompleqsSi da gelaTSi.sazRvargareT <strong>saqarTvelos</strong> pozitiuri imijis Camoyalibebisa da ganmtkicebisxelSewyoba• saministro monawileobda evrosabWos regionalur programaSi `kievisiniciativa~, romelic xorcieldeba saqarTveloSi, azerbaijanSi, somxeTSi,ukrainasa da moldovaSi. programa iTvaliswinebda 4 proeqts:kulturuli memkvidreobis reabilitacia – istoriuli qalaqebis reabilitacia,Rvinis marSruti, aleqsandre diumas marSruti da kino gzajvaredinze. aRniSuliproeqtis farglebSi Sedga Sexvedrebi TurqeTSi, rumenTSi, safrangeTsa dasloveniaSi (2009 wlis ministerialis farglebSi)• q. erevanSi, Catarebuli qarTuli kulturis dReebis farglebSigaimarTa, Tbilisis z. faliaSvilis saxelobis operisa da baletis <strong>saxelmwifo</strong>Teatris sabaleto dasis warmodgnebi da Tbilisis simfoniuri orkestriskoncerti;• <strong>saqarTvelos</strong> saelCos da <strong>saqarTvelos</strong> kulturis, ZeglTa dacvisa dasportis saministros organizatorobiT holandiaSi, q. amsterdamSi Tanamedrovexelovnebis muzeumSi gaixsna qarTveli mxatvrebis namuSevrebis gamofenasaxelwodebiT `Born in Georgia~. aRniSnul gamofenaSi monawileoba miiRo 25mxatvarma. gamofenasTan dakavSirebiT gamoica warmodgenili namuSevrebisamsaxveli katalogi;• q. parizSi, gaimarTa qarTveli xelovanis eliso bolqvaZis koncertiTbilisis da parizis simfoniuri orkestrebis TanamonawileobiT;235


• q. stokholmSi mxatvar eTer Wkaduas Semoqmedebis gamofenis mosawyobadmomzadda namuSevrebis amsaxveli katalogi;• q. berlinSi dagegmili XX saukunis qarTuli Teatralur-dekoratiulixelovnebis gamofenisTvis ganxorcielda xelovnebis nimuSebis moZieba dafotofiqsacia;• q. strasburgSi evropis sabWoSi <strong>saqarTvelos</strong> gawevrianebis 10 wlis<strong>Tavi</strong>siubilesTan dakavSirebiT, Catarda iliko suxiSvilisa da nino ramiSvilissaxelobis qarTuli nacionaluri baletis <strong>saxelmwifo</strong> akademiuri dasiskoncerti;• <strong>saqarTvelos</strong> erovnuli kino-centris finansuri mxardaWeriT kanis 62-ekinofestivalze monawileoba miiRes <strong>saqarTvelos</strong> warmomadgenlebma. agreTve,dafinansda 2008 wlis agvistos omisadmi miZRvnili qarTuli filmis `omi daqorwili~ gadaReba;• q. parizSi gaimarTa <strong>saqarTvelos</strong> damoukideblobis dRisadmi miZRvnilikoncerti liana isakaZisa da erovnul musikaluri centris simfoniuriorkestris monawileobiT;• ganxorcielda qarTuli minanqris xelovnebis asociaciis wevrebismonawileobis finansuri mxardaWera minanqris bienaleSi `21 saukunis minanqrisxelaxali dabadeba~;• 2009 wels gamarTul 53-e saerTaSoriso xelovnebis gamofenaze –veneciis bienale, saqarTvelom meored miiRo monawileoba. <strong>saqarTvelos</strong> saxeliTveneciis bienaleze warsdga koka ramiSvili namuSevriT `xatvis gakveTili~, vatowereTeli - `aRwera – Tbilisi~, levan koRuaSvili – `qali saqarTvelodan~.qarTuli pavilioni gaixsna nika maCaiZis musikaluri gaformebiT;• saministros da korporacia `magnum fotos~ Soris gaformebulixelSekrulebis farglebSi mimdinareobda muSaoba <strong>saqarTvelos</strong> Sesaxeb wignze,moZrav gamofenaze, onlain da multi-media prezentaciebze da albomze, romelTagavrcelebac SemdgomSi igegmeba msoflios mraval qveyanaSi <strong>saqarTvelos</strong>popularizaciis mizniT;• qeTevan WavWaniZis minanqris gamofena saxelwodebiT `tixruli minanqarioqros sawmisis qveynidan~ Catarda niu-iorkSi, gaeros Stab-binis sagamofenofoieSi;• florenciaSi Catarebul `kulturaTaSoriso dialogi evropasa da misfarglebs gareT~ saerTaSoriso simpoziumSi monawileoba miRo <strong>saqarTvelos</strong>warmomagenelma TemiT `kavkasia-saqarTvelo kulturaTa gzajvaredinze~;• germaniaSi Catarda qarTuli kulturis dReebi ansambli rus<strong>Tavi</strong>s,samxatvro akademiis orkestris, erovnuli musikaluri centris da sxvaTamonawileobiT;236


• qarTuli gamomcemlobebis evropul bazarze damkvidrebisa da qarTuliwignis popularizaciis mizniT saqarTvelo warsdga sakuTari pavilioniTfrankfurtSi saerTaSoriso wignis bazrobaze;• saministrom mxari dauWira gariyulaSi Tanamedrove xelovnebisfestivalis novas Catarebas, romelSic monawileobda sxvadasxva qveynebiswarmomadgnlebma, romelTac warmoaCines Tanamedrove xelovneba;• dafinansda poloneTSi qarTveli mxatvrebis gamofena saxelwodebiT`transkavkasia 2009~;• <strong>saqarTvelos</strong> stumrobda britanul-espanuri kompania `The Buzz Business~gadamRebi jgufi, romlebic iReben films saqarTveloze. Jurnalistebi ewvivnensxvadasxva regionebs (kaxeTi, qarTli, mcxeTa-mTianeTi, imereTi, samegrelo,svaneTi);• saministros oficialurma delegaciam monawileoba miiRo parizSiiuneskos 34-e konferenciaSi;• dafinansda piratuli produqciis sawinaaRmdego video rgolebisgadaReba, rac xels uwyobs qarTuli licenzirebuli produqciis gavrcelebas dapopularizacias;sportul saxeobaTa ganviTareba, bavSvTa sportisa da sportis popularizacia• `sportul saxeobaTa ganviTarebis~ programis farglebSi q. TbilisSiCatarda msoflio Tasis gaTamaSeba ZiudoSi, evropis Cempionati ZiudoSi,evropis Cempionati axalgazrdebs Soris berZnul-romaul da <strong>Tavi</strong>sufalWidaobaSi, saerTaSoriso turnirebi da sxva. sul aRniSnuli programidandafinansebul evropisa da msoflio Cempionatebze mopovebul iqna 10 oqros, 15vercxlis da 19 brinjaos medali;• `olimpiuri moZraobis <strong>saxelmwifo</strong> mxardaWeris programiT~ganxorcielda <strong>saqarTvelos</strong> olimpiuri nakrebi gundebisaTvis saTanado sawvrTnelipirobebis Seqmna da nakrebi gundebis kandidatTa momzadeba, evropisa damsoflio CempionatebSi, pirvelobebSi da saerTaSoriso salicenzio turnirebSimonawileobis misaRebad;• `<strong>saqarTvelos</strong> erovnuli da olimpiuri nakrebis wevrTa, perspeqtiulsportsmenTa stipendiebis~ programiT ganxorcielda qveynis wamyvan sportsmenTada mwvrTnelTa stipendiebis dafinanseba. sul aseTi stipendia miiRo 211sportsmenma da 79 mwvrTnelma. xolo programis `olimpiuri Cempionebisstipendiebi~ farglebSi dafinansda 32 xelovani sportsmenis stipendia,TiToeuli 1000 laris odenobiT;237


• `fexburTis <strong>saxelmwifo</strong> mxardaWeris~ programis farglebSidafinansebul iqna erovnuli nakrebi gundebi, mwvrTnelebi da teqnikuripersonali, agreTve, nakrebi gundebis saerTaSoriso amxanaguri TamaSebi;• `ragbis <strong>saxelmwifo</strong> mxardaWeris~ programis farglebSi erovnulinakrebi gundebi maRali sportuli Sedegebis miRwevis mizniT uzrunvelyofilniiyvnen maRalkvalificiuri mwvrTnelebiT da teqnikuri personaliT.ganxorcielda erovnuli da sxvadasxva asakobrivi nakrebis da gundebissaerTaSoriso SejibrebebSi monawileobebis dafinanseba. umaRlesi ligis yvelagundma miiRo sabazo dafinanseba da premia, agreTve dafinansda <strong>saqarTvelos</strong>nakrebi gundebis Sekreba;• evropis Cempionatis A divizionSi gadasvlasTan dakavSirebiT<strong>saqarTvelos</strong> kalaTburTis erovnuli nakrebi gundis wevrebs gadaecaT fuladijildoebi;axalgazrdebSi cxovrebis jansaRi wesis danergva, araformaluri ganaTleba dasaerTaSoriso TanamSromloba• saprezidento nacionaluri programa _ `patrioti~-s farglebSi<strong>saqarTvelos</strong> xuT raionSi, varcixis, squris, yvavilnaris, Saoris da sagarejosteritoriaze, garemontda da ganaxlda sacxovrebeli kotejebi, samzareuloebi,saSxapeebi, Ria scenebi da sxva nagebobebi. momzadda patriotTa gadanawilebisgrafiki regionebis, raionebis da banakebis mixedviT. garda amisa,xorcieldeboda saomari moqmedebebis dros gadamwvari ganmuxuris banakisaRdgeniTi samuSaoebi.saxelovnebo da sasporto ganaTlebis sistemis reforma• ssip _ Tbilisis vano sarajiSvilis saxelobis <strong>saxelmwifo</strong>konservatoriis mier ganxorcielda umaRlesi akademiuri, profesiuli dasaSualo profesiuli samusiko saganmanaTleblo programebi, Catardamasterklasebi da koncertebi, maT Soris, studentTa gasvliTi koncertievropul skolaSi da saerTaSoriso konkursebis monawileTa SesarCevi turebi;• ssip _ <strong>saqarTvelos</strong> SoTa rusTavelis saxelobis Teatrisa da kinos<strong>saxelmwifo</strong> universitetis mier ganxorcielda iranuli kulturis kvireulisfarglebSi mxatvruli filmebis Cveneba-ganxilva, masterklasebi, universitetis238


mier gamocemuli saxelovnebo literaturis gamofena-gayidva da TeatrissaerTaSoriso dRisadmi miZRvnili sxvadasxva RonisZieba;• ssip _ vaxtang Wabukianis saxelobis Tbilisis sabaleto xelovnebis<strong>saxelmwifo</strong> saswavleblis mier ssip _ Tbilisis zaqaria faliaSvilissaxelobis operisa da baletis <strong>saxelmwifo</strong> akademiur TeatrTan erTadxorcieldeboda skolisgareSe saxelovnebo saganmanaTleblo programa, CatardapedagogTa treningebi da masterklasebi, gaimarTa saiubileo TariRebisadmimiZRvnili koncertebi;• ssip _ Tbilisis samxatvro saswavleblis mier Catarda saskoloTematuri gamofenebi, pedagogTa treningebi, konkursis Sedegad SerCeuli iqnanamuSevrebi poloneTSi bavSTa saerTaSoriso konkursSi monawileobis misaRebad;xelovnebis ganviTarebaxelovnebis ganviTarebis mizniT TeatrebSi, muzeumebsa da kulturis centrebSiganxorcielda speqtaklebis, gamofenebisa da sxva kulturuli RonisZiebebisdafinanseba-mxardaWera. kerZod:• ssip _ Tbilisis zaqaria faliaSvilis saxelobis operisa da baletis<strong>saxelmwifo</strong> akademiur TeatrSi gaimarTa 120 speqtakli, maT Soris 5 premiera;• ssip _ Tbilisis SoTa rusTavelis saxelobis <strong>saxelmwifo</strong> akademiurdramatul TeatrSi gaimarTa 162 speqtakli, maT Soris 8 premiera, agreTve 51sxvadasxva tipis saRamo, koncerti, miReba da Sexvedra;• ssip _ Tbilisis kote marjaniSvilis saxelobis <strong>saxelmwifo</strong> dramatulTeatrSi gaimarTa 174 speqtakli, maT Soris, 10 premiera. 26 seqtembridan 18oqtombramde Teatrma umaspinZla Tbilisis saerTaSoriso Teatralurfestivals;• ssip _ Tbilisis nodar dumbaZis saxelobis centralur sabavSvoTeatrSi gaimarTa 335 speqtakli. maT Soris 14 saqvelmoqmedo, 18 gasvliTi daSedga 7 premiera;• ssip Tbilisis vaso abaSiZis saxelobis musikaluri komediisa da dramisTeatrSi gaimarTa 83 speqtakli, Sedga 1 premiera;• ssip i. suxiSvilisa da n. ramiSvilis saxelobis <strong>saxelmwifo</strong> qarTulinacionaluri baletis <strong>saxelmwifo</strong> akademiuri dasma safrangeTis sxvadasxvaqalaqebSi, stambulSi, SveicariaSi, madridsa da hong kongSi gamarTa 39koncerti, xolo 9 koncerti gaimarTa saqarTveloSi;• ssip <strong>saqarTvelos</strong> xalxuri simRerisa da cekvis <strong>saxelmwifo</strong> akademiurmaansamblma `rus<strong>Tavi</strong>~ Caatara 16 koncerti;239


• ssip <strong>saqarTvelos</strong> xalxuri simRerisa da cekvis <strong>saxelmwifo</strong> akademiuriansamblma `erisioni~ gamarTa 20 koncerti;• ssip <strong>saqarTvelos</strong> folkloris <strong>saxelmwifo</strong> centrSi mimdinareobdafolkloruli eqspediciebis masalebis teqnikuri gasufTaveba, 2004-2008 w.w.moZiebuli da gadaRebuli foto, audio, video masalis klasifikacia-aRwera;2005-2006 ww <strong>saqarTvelos</strong> folkloris erovnuli daTvaliereba-festivalislaureatTa repertuaris gamocemis proeqti. Catarda 30 SemoqmedebiTi saRamoda sxva RonisZieba;• ssip <strong>saqarTvelos</strong> erovnulma musikaluri centrma gamarTa 31 koncertida 1 saqvelmoqmedo saRamo;• ssip j. kaxiZis saxelobis Tbilisis musikalur-kulturulma centrmagamarTa sul 15 koncerti, Caatara festivali `Semodgomis Tbilisi~;• ssip goris qalTa kameruli gundma gamarTa 12 koncerti (gori, Tbilisi,quTaisi, baTumi), maT Soris Tbilisis samxatvro akademiis kamerul orkestrTanerTad;• ssip mesxeTis (axalcixis) <strong>saxelmwifo</strong> dramatuli Teatris miergaimarTa 80 warmodgena, maT Soris 41 dilis warmodgena mozardebisaTvis, 7premiera;• ssip _ <strong>saqarTvelos</strong> kinematografiis erovnuli centris mier gamoicao. ioselianis wigni, mimdinareobda saganmanaTleblo proeqtebi mozardebisa dastudentebisTvis, centri axali produqciiT warsdga evropul kinobazrobazeberlinSi, germaniaSi saerTaSoriso festivalze `berlinale” da belgradSiwarmatebiT iqna naCvenebi g. ovaSvilis axali mxatvruli filmi `gaRma napiri”,grZeldeba muSaoba qarTuli kinos monacemTa bazis srulyofaze, SeiqmnaqarTuli sascenaro veb-portali;• ssip Tbilisis al. griboedovis sax. rusuli <strong>saxelmwifo</strong> dramatuliTeatrma gamarTa 137 speqtakli, Sedga 4 premiera;• ssip m. TumaniSvilis sax. kinomsaxiobTa Teatrma gamarTa 99 speqtakli,Sedga 7 premiera;• ssip g. miqelaZis sax. Tojinebis <strong>saxelmwifo</strong> Teatrma gamarTa 187speqtakli, Sedga 3 premiera;• ssip axalcixis Tojinebis Teatrma gamarTa 72 speqtakli, maT Soris 14saqvelmoqmedo, Sedga 6 premiera;• ssip Tbilisis petros adamianis saxelobis somxuri <strong>saxelmwifo</strong>dramatulma Teatrma gamarTa 71 speqtakli, maT Soris 4 premiera;• ssip Tbilisis heidar alievis saxelobis azerbaijanuli <strong>saxelmwifo</strong>dramatuli Teatris mier gaimarTa 35 speqtakli, maT Soris 7 gasvliTi, Sedga4 premiera;240


• ssip mirza faTali axundovis azerbaijanuli kulturis muzeumma gamarTa13 sxvadasxva tipis RonisZieba;• ssip _ daviT baazovis <strong>saqarTvelos</strong> ebraelTa istoriis muzeumSimimdinareobda samecniero-kvleviTi muSaoba <strong>saqarTvelos</strong> ebraelTa istoriis,eTnologiis, kulturuli memkvidreobis, qarTul-ebrauli istoriuliurTierTobebis sakiTxebze;• mimdinareobda ssip _ Tbilisis marionetebis <strong>saxelmwifo</strong> TeatrisSenobis kapitaluri rekonstruqcia-remonti;• xelovnebis sferoSi gamocemaTa xelSewyobis programis farglebSidaarsda `literaturuli gazeTi~ da gamoica misi 17 nomeri, gamoica i.griSaSvilis wigni `Zveli tfilisis literaturuli bohema~ (1928 wlisgamocemis asli), xeli Seewyo Semdeg gamocemebs: T. gewaZis `anCisxati~, m.malazonias `klasikuri literaturis albomi~, k.Tolordavas `saubrebi jazze~,g.gomarTelis leqsebisa da Canaxatebis krebuli;• qarTuli profesiuli Teatraluri xelovnebis ganviTarebis programisfarglebSi gaimarTa guram saRaraZis saiubileo saRamo rusTavelis TeatrSi,moewyo pablo pikasos namuSevrebis gamofenebi <strong>saqarTvelos</strong> qalaqebSi da sxva;• qarTuli profesiuli musikaluri xelovnebis ganviTarebis programisfarglebSi gaimarTa biZina kvernaZis saiubileo saRamo operisa da baletisTeatrSi, Catarda axalgazrda pianistTa IV saerTaSoriso konkursi, moewyosamxatvro akademis kameruli orkestris gastrolebi <strong>saqarTvelos</strong> regionebSi.gaimarTa Tanamedrove musikis saerTaSoriso musikis festivali `Tanamedrovemusikis saRamoebi~; kameruli musikis saerTaSoriso festivali, Casaber sakravTasaerTaSoriso festivali, saaxalwlo festivali;• saerTaSoriso kulturuli urTierTobebis mxardaWeris RonisZiebebisfarglebSi q. TbilisSi, rusTavelis <strong>saxelmwifo</strong> Teatris eqsperimentuldarbazSi moewyo Tanamedrove britanuli kinos Cveneba, gaimarTa qarTulikulturuli memkvidreobis amsaxveli filmebis Cveneba, moewyo azerbaijaniskulturis dReebi saqarTveloSi;• folkloris mxardaWeris erovnuli programis farglebSi, ganxorcieldaproeqti ,,xalxuri poeziis saRamo~, romelic miznad isaxavda qarTuli xalxuripoeziis, ucnobi da naklebad cnobili nimuSebis farTo sazogadoebisaTviswardgenas; ,,qarTuli folkloris gamoCenil moRvaweTa SemoqmedebiTisaRamoebis~ farglebSi ganxorcielda sazogadoebisaTvis maTi Semoqmedebisgacnoba da popularizacia, qarTuli folkloris gamoCenil moRvaweTawaxaliseba da dafaseba. ,,eqspediciebi da masterklasebi saxviTi da gamoyenebiTidargis mimarTulebiT~ farglebSi mindinareobda eqspediciebi da masterklasebigamoyenebiT xelovnebaSi dargis popularizaciis mizniT (zemo da qvemo svaneTSi,samcxe-javaxeTSi, TbilisSi). ,,masterklasebi qoreografiaSi~ farglebSi241


Catarda masterklasebi qoreografiis istoriasa da cekvis dadgmis xelovnebaSi,cekvis kuTxuri <strong>Tavi</strong>seburebebis warmosaCenad da qarTuli cekvis siwmindisdasacavad. aseve, aRniSnuli miznad isaxavda regionebSi moRvawe bavSvTa damozardTa TviTmoqmedi ansamblebis qoreografTa profesiuli donis amaRlebas.,,xmis Camweri moZravi studiis Cawerebi~ proeqtis farglebSi ganxorcieldafolkloruli nimuSebis Cawerebi zemo svaneTSi, aWarasa da guriaSi. ,,rCeulixalxuri meleqseebis xmovani Canawerebis kompaqtdiskis gamocema~ farglebSimoxda arqivebSi, telestudiebsa da kerZo koleqciebSi daculi gasuli saukunisgamorCeuli meleqseebis xmovani Canawerebis Tavmoyra da sazogadoebisaTvsgacnoba; gamoica ,,avTandil TaTaraZis mier Sekrebili qarTuli cekvisnaxazebisa da anotaciebis krebuli~ qoreografebis, qoreologebis,mocekvaveebisa da am specialobis studentebisaTvis saswavlo-samecniero dapraqtikul muSaobaSi gamoyenebis; gamoica sanoto krebuli da kompaqturialbomi ,,osuri xalxuri simRerebi~ – miviwyebuli osuri xalxuri simRerebissanoto masalebisa da Canawerebis xelmisawvdomobis gazrdis mizniTmkvlevarebisa da folkloruli ansamblebisaTvis maT repertuarSidasamkvidreblad; ganxorcielda folkloris <strong>saxelmwifo</strong> centris audio-videoarqivis sistematizacia da Seiqmna monacemTa baza <strong>saqarTvelos</strong> sxvadasxvaregionSi savele eqspediciebis safuZvelze moZiebuli saarqivo-saeqspediciomasalis magnituri firebidan cifrul matarebelze ucvlelad gadaweris mizniT.• saminsitros mxardaWeriT dedofliswyaros sofel mirzaanSi Catardatradiciuli dResaswauli ,,firosmanoba~, romlebSic monawileobdnen ansambli,,Cveneburebi” da jgufi ,,zumba~• ganxorcielda proeqti ,,qarTuli erovnuli Coxis gadasarCenad~,romelic iTvaliswinebda qarTuli erovnuli samosis auTenturobis dacvas,tradiciuli erovnuli Coxis popularizacias da misi warmoebisaTvisdainteresebuli axalgazrdebis dasaqmebas, dargis aRdgenasa da ganviTarebas;,,xalxuri rewvis da folkloris festivali art-geni 2009~, romeliciTvaliswinebda qveynis regionebSi arsebuli folklorisa da xalxuri rewvisgacnobas farTo sazogadoebisTvis; <strong>saqarTvelos</strong> regionebSi qarTuli erovnuliTviTmyofadobis SenarCunebisaTvis, mravalxmiani qarTuli simRerisa da galobisaRdgena-damkvidrebasa da popularizacias mxardasaWerad ganxorcielda proeqti,,qarTuli musikis popularizacia~; Catarda ,,animaciuri filmebis saerTaSorisofestivali ,,bimini-2009~• mirza faTali axundovis azerbaijanuli kulturis muzeumSi gaimarTaSexvedrebi azerbaijanel inteligenciasTan, azerbaijanis 1990 wlistragediasTan da novruzbairamTan dakavSirebiT; azerbaijanis respublikiskulturisa da turizmis ministrTan gaimarTa xojalos tragediasTandakavSirebiT filmis prezentacia, poeziis, literaturis saRamoebi, sazeimokoncertebi, Sedga marneulis raionis skolebis moswavleTa eqskursiebi, h.alievis saxelobis saqarTvelo-azerbaijanis humanitaruli universitetis242


studentebTan Sexvedra, qarTul-azerbaijanuli literaturis saRamo, u.buniadzades wignis `sicocxlis gza~ prezentacia da sxva.• xeli Seewyo saqarTveloSi gazeTebis `vrastani~ da `gurjistani~gamocemas.• qveynis masStabiT 59 biblioTekas daurigda 1 000 laris RirebulebisvauCeri, riTac saSualeba miecaT biblioTekebs ganeaxlebinaT <strong>Tavi</strong>anTi wignisfondebi, qarTuli gamomcemlobebis produqciiT;• momzadda da gaimarTa SoTa niSnianiZis 80 wlisadmi miZRvnili saiubileofilmis Cveneba, moewyo Tbilisis wignis XI saerTaSoriso festivali, damzaddarusTavelisa da erovnuli premiebis medlebi da diplomebi; moewyo 2008 wlisagvistoSi daRupul jariskacTa xsovnisadmi miZRvnili literaturulmxatvrulikompozicia da daRupuli jariskacis m. dvaliSvilis leqsebiskrebulis prezentacia; xeli Seewyo grigol feraZisadmi miZRvnil saiubileoRonisZiebebs; moewyo `literaturuli gazeTis~ redaqciis TanamSromlebTan,avtorebTan da mkiTxvelebTan Sexvedra; xeli Seewyo mTargmnelobiT dasagamomcemlo sakiTxebze amerikeli eqspertebis monawileobiT Sexvedrebisa dakonferenciis gamarTvas TbilisSi, quTaissa da baTumSi.• gamocxadda da Catarda konkursi 2008 wlis agvistoSi rusuliokupaciis winaaRmdeg brZolaSi daRupul meomarTa muxaTgverdis ZmaTasasaflaos mowyobis Taobaze (gamarjvebuli proeqtis avtoria v. xmalaZe);moewyo fotogamofena `paraleluri biografiebi~ (Tbilisi, Tanamedrovexelovnebis centri); orjer gamocxadda konkursi `mTawmindis mweralTa dasazogado moRvaweTa panTeonSi 1937 wels represirebul, usaflao, cnobilmweralTa da xelovanTa simboluri saflavis memorialis eskizur proeqtze~,ganxorcielda niurbergis universitetis programa samxatvro akademiisstudentebisaTvis `Tanamedrove xelovneba da menejmentis aqtualuri mxareebi,orientacia Teoriasa da praqtikaSi~. ganxorcielda regionaluri moZravisagamofeno proeqtebi `saqarTvelo kidev erTxel~ da `ver Sevcvli Cemi qveynisguliscemas~.<strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa da gansaxlebis saministro<strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa da gansaxlebis saministrosaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _69 185.6 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 66 697.6 aTasi lari,rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba 1.6 aTasi lariT.243


2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebaSeniSvna: 2008 wlis monacemebSi amoRebulia 2008 wels <strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa dagansaxlebis saministros asignebebSi gaTvaliswinebuli ltolvilTa da devnilTaSemweobebze da maT sabanko momsaxurebaze mimarTuli saxsrebi.<strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa da gansaxlebis saministrosaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 72.3%, `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 27.3%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT –0.4%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa da gansaxlebis saministros mier dasaxuliprioritetebis mixedviT 2009 wels ganxorcielda Semdegi saxisprogramebi/RonisZiebebi:244


pirobebis Seqmna devnilTa Rirseuli da usafrTxo dabrunebisaTvis• programa `Cemi saxlis~ farglebSi aigo q. gagris samganzomilebianimodeli; Tanamedrove teqnologiebis gamoyenebiT, kerZod, geosainformacio(GIS) sistemaSi momzadda q. cxinvalis kartografiuli safuZveli damimdinareobda q. cxinvalis samisamarTo meurneobis mowesrigeba; paralelurreJimSi mowesrigda q. biWvinTis, daba liZavis, leseliZisa da ganTiadissamisamarTo meurneobebi; Seiqmna q. soxumis geosainformacio sistema;• veb-gverdze ganTavsda q. gagris geosainformacio sistemissafuZveli samisamarTo baziT da qseluri servisisTvis samuSao interfeisisfunqciebiT; detalurad Semowmda soxumis, gagris da cxinvalis raionebisqonebrivi deklaraciebi, ris Sedegadac moxda aRniSnuli raionebis erTianimonacemTa bazis ganaxleba;• saprezidento programa ,,Cemi saxli~-s samuSao jgufs<strong>saqarTvelos</strong> Tavdacvis saministros mier gadaeca afxazeTis avtonomiurirespublikisa da cxinvalis regionebis dasaxlebuli punqtebis uaxlesikosmosuri orTo-fotoebi; SerCeul iqna <strong>saqarTvelos</strong> garemosa da bunebriviresursebis dacvis saministros geodeziisa da kartografiis departamentisarqivSi daculi gasuli saukunis 80-iani wlebis gagris raionisaerofotosuraTebi, romelTa Sesabamisi damuSavebis Sedegad miRebul iqnamaqsimalurad sruli informacia deklarantis mflobelobaSi arsebuli miwisnakveTisa da Senoba-nagebobebis Sesaxeb;• mimdinareobda q. gudauTis geosainformacio sistemis ageba;momzadda informacia veb-gverdisTvis saTauriT `afxazeTi _ istoriulimimoxilva~.devnilTa sacxovrebeli pirobebis gaumjobeseba• devnilTa kompaqturi Casaxlebis 145 obieqtze ganxorcieldasareabilitacio-saremonto samuSaoebi, kerZod: Seminva – 1 obieqtze; saxuravisSekeTeba – 77 obieqtze; wylis tumbos damontaJeba – 2 obieqtze; eleqtrokabelis aRdgena – 2 obieqtze; eleqtro energiiT momarageba – 16 obieqtze;eleqtrogayvanilobis mowesrigeba – 8 obieqtze; wyalkanalizaciis sistemismowesrigeba _ 39 obieqtze;• moZiebul iqna karkasuli tipis Senobebi, romlebSic elementarulisacxovrebeli pirobebis Seqmnis Semdeg ganTavsdnen usaxlkaro devnilebi;• SemuSavda da <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis gankargulebiT damtkicda `iZulebiTgadaadgilebul pirTa _ devnilTa mimarT 2009-2012 wlebSi <strong>saxelmwifo</strong>strategiis ganxorcielebis samoqmedo gegma~, romlis farglebSicganxorcielda <strong>saxelmwifo</strong>s daqvemdebarebaSi myofi kompaqturad gansaxlebis245


obieqtebis devnilTaTvis kerZo sakuTrebaSi gadacema. <strong>saqarTvelos</strong> masStabiTdasrulda 500-mde kompaqturi gansaxlebis obieqtis sakuTrebaSi gadacemisprocesi maTSi faqtiurad mcxovreb devnilebze.• ruseTis federaciis samxedro agresiis Sedegad dazaralebuli 700ojaxi, romelTac uari Tqves <strong>saxelmwifo</strong>s mier Sesyidul, reabilitirebul anaxlad aSenebul sacxovrebel farTobebze, uzrunvelyofili iqna sakompensacioTanxebiT, TiToeuli 10 000 aSS dolaris odenobiT.• iZulebiT gadaadgilebul pirTaTvis q. gorSi aSenda da Sesabamisisaojaxo inventariT aRiWurva 300 sacxovrebeli saxli.migraciuli procesebis mimarT erTiani <strong>saxelmwifo</strong> politikisSemuSaveba da ganxorcieleba• dasrulda, saministrosa da daniis ltolvilTa sabWos erTobliviproeqti `reintegraciis mdgradi meqanizmebis Sesaqmnelad saqarTveloSi~,romlis farglebSic saministros organizebiT Catarda saerTaSorisokonferencia Temaze `migracia da saqarTvelo – adamianuri ganzomileba dapolitikis mimarTulebebi~. konferenciis msvlelobaSi monawileobas iRebdnen<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> uwyebebis xelmZRvanelebi, stumrebi evropis kavSiriswevri qveynebidan, saqarTveloSi akreditebuli diplomatiuri korpusisa dasaerTaSoriso organizaciebis warmomadgenlebi;• mimdinareobda evrokavSiris mier dafinansebuli axali proeqti`saqarTveloSi dabrunebaTa mxardaWera operaciul doneze~, romlisfarglebSic saerTaSoriso konsultantebis mier iuridiuli konsultaciagaewia 50-mde samSobloSi dabrunebul pirs;• migraciul sakiTxebze gaimarTa 12 seminari da treiningi. agreTve,SromiTi migraciis arsebuli sistemebis da maregulirebel aqtebis mimoxilvismizniT gaimarTa seminari Temaze `SromiTi migracia~;• Sesabamisi <strong>saxelmwifo</strong> uwyebebis warmomadgenlebTan erTad (SinagansaqmeTa saministro, sagareo saqmeTa saministro, iusticiis saministro, dasxva) evrokavSiris qveynebSi, migraciis marTvis meqanizmebis gacnobis mizniT,Sedga saswavlo vizitebi;• saministro monawileobas iRebda readmisiis erTiani CarCoxelSekrulebis SemuSavebaSi da evropis qveynebTan gamartivebuli reJimisSemoRebis mizniT mimdinare SeTanxmebebSi;• saministro <strong>saqarTvelos</strong> mxridan aqtiurad monawileobda praRisministerialze xelmowerili deklaraciis (partnioroba migraciisganviTarebisTvis) SemuSavebaSi, romelic iTvaliswinebs evropis kavSirisqveynebsa da aRmosavleT evropis qveynebs Soris TanamSromlobis gaRrmavebasaralegaluri migraciis prevenciisa da legaluri migraciis xelSewyobissakiTxebSi;246


• <strong>saqarTvelos</strong>a da evropis kavSirs Soris mobiluri partniorobisfarglebSi saministro TanamSromlobda germaniis migraciisa da ltolvilTafederalur biurosTan. romlis safuZvelzec evrokavSirs gadaegzavnasaproeqto winadadeba saqarTveloSi nebayoflobiT dabrunebulTareintegraciaze;• <strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa da gansaxlebis saministros, ganaTlebisa damecnierebis saministrosa da migraciis saerTaSoriso organizacias (IOM)Soris gaformda SeTanxmeba `dasaqmebaze konsultaciisa da mimarTvis sferoSi~TanamSromlobis gaRrmavebis Taobaze, romelic saSualebas aZlevs saministrosdasaqmebaze konsultaciisa da mimarTvis centrebis meSveobiT maqsimaluraddaexmaros rogorc iZulebiT gadaadgilebul, aseve saqarTveloSi dabrunebulpirebs;• migraciis saerTaSoriso organizaciasTan warmatebiT dasruldamolaparakeba migrantTa sainformacio sakonsultacio centrebis (resurscentrebis) saministrosTvis gadmocemis Sesaxeb, razec gaformdaurTierTgagebis memorandumi;• ekomigrantTa gansaxlebis mizniT mimdinareobda aucilebeli sacxovrebelifarTobebis moZieba da SeZena. sul ekomigrantTaTvis SeZenil iqna 127sacxovrebeli saxli.<strong>saqarTvelos</strong> Sromis, janmrTelobisa dasocialuri dacvis saministro<strong>saqarTvelos</strong> Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvissaministrosTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulmaasignebebma Seadgina 1 539 855.5 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _1 503 345.6 aTasi lari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba143 633.2 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba247


SeniSvna: 2008 wlis monacemebSi CarTulia 2008 wels <strong>saqarTvelos</strong> ltolvilTa dagansaxlebis saministros asignebebSi gaTvaliswinebul ltolvilTa da devnilTaSemweobebze da maT sabanko momsaxurebaze mimarTuli saxsrebi, agreTve<strong>saqarTvelos</strong> ganaTlebisa da mecnierebis saministros asignebebSi gaTvaliswinebulprogramaze `bavSvze zrunva~ mimarTuli saxsrebi<strong>saqarTvelos</strong> Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvissaministrosTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso SesrulebamSeadgina 98.42%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 1.57%, xolo`valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba248


<strong>saqarTvelos</strong> Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros mierdasaxuli prioritetebis mixedviT 2009 wlis ganmavlobaSi ganxorcieldaSemdegi saxis programebi/RonisZiebebi:siRaribis zRvars qvemoT myofi mosaxleobis (maT Soris devnilebis)samedicino momsaxurebiT uzrunvelyofa• siRaribis zRvars qvemoT myofi mosaxleobis samedicino dazRvevis<strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSo periodSi dazRveulTa raodenobamSeadgina 914.0 aTasze meti beneficiari. programis farglebSi dafinansdagadaudebeli ambulatoriuli mkurnalobis 127 150-ze meti da urgentulimkurnalobis 41 000-ze meti SemTxveva, gegmiuri hospitaluri mkurnalobis49 260-mde SemTxveva, mSobiarobis 12 760-mde SemTxveva, maT Soris 2008 wlis31 dekembris mdgomareobiT gacemuli mSobiarobis 200 lariani vauCeriT 5500-mde mSobiaroba da masTan dakavSirebuli xarjebi da sxva;• janmrTelobis nebayoflobiTi dazRveviT mosaxleobis dafarvisxelSewyobis miznobrivi <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSo periodisbolosTvis dafinansda 124.0 aTasze meti beneficiari;• grZeldeboda <strong>saqarTvelos</strong> masStabiT saxalxo artistebis, saxalxomxatvrebisa da rusTavelis premiis laureati mwerlebis ufaso samedicinomomsaxurebiT uzrunvelyofa.socialurad saSiSi daavadebebis marTva• fsiqiatriuli momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSisaangariSo periodSi dafiqsirda 105 570-mde ambulatoriuli SemTxveva,stacionaruli daxmarebis 7 480-mde SemTxveva da stacionaruli momsaxurebis20 250-ze meti sawol/dRe;• fTiziatriuli momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSisaangariSo periodSi ganxorcielda referens-kontrolis 10 390-mde, DOTsocialurimeurveobis 17 400-ze meti, superviziis 200-ze meti, aseve, 63720-mde ambulatoriuli, 140-ze meti qirurgiul-stacionaruli momsaxurebisSemTxveva da dafinansda Terapiuli stacionaris – 102 980-ze meti sawoldRe.• aiv-infeqciis/Sidsis adreuli gamovlenisa da mkurnalobis<strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi dafiqsirda 37 900-mde mimarTva Sesabamissamedicino dawesebulebebSi, maT Soris: konsultaciebisa da kvlevebis 34 600-mde SemTxveva, Sidsis ambulatoriuli momsaxurebis – 2 900-ze meti, xoloSidsis stacionaris – 400-mde SemTxveva.• infeqciur daavadebaTa mkurnalobis <strong>saxelmwifo</strong> programisfarglebSi saangariSo periodSi dafiqsirda sul 6 260-ze meti SemTxveva. maTSoris xSiri nozologiebia sxvadasxva infeqcia, sefsisi, 3 wlamde asakisbavSvebSi parazitologia, kritikuli infeqcia da sxva.249


• aiv/Sidsis, tuberkulozisa da malariis prevenciisa da kontrolisefeqtiani ganxorcielebis mizniT arsebuli erovnuli reagirebis gaZlierebasaqarTveloSi (global fondi) proeqtebis farglebSi:- nebayoflobiTi konsultirebisa da testirebis centrebSi Catarda 1 000-mde aiv/testireba, maT Soris gamovlinda 8 aiv/inficirebuli;- Catarda eqimis/fsiqologis/iuristis konsultaciebi samizne jgufiswarmomadgenlebisaTvis da maTi ojaxis wevrebisaTvis; aseve Catarda treiningebiaiv/SidsTan dakavSirebul programaSi CarTuli socialuri muSakebisaTvis;- saqarTveloSi arsebuli gamocdilebisa da sakanonmdeblo bazis, agreTvemsoflio gamocdilebis gaTvaliswinebiT, SemuSavebul iqna metadoniTCanacvlebiTi Terapiis gaidlaini; aiv/Sidsis gavrcelebis prevenciis mizniTCanacvlebiT programaSi CarTul pacientebs CautardaT medikamentozurimkurnaloba, fsiqodiagnostikuri kvlevebi, jgufuri da individualurifsiqoTerapia, konsultaciebi socialur sakiTxebze;- <strong>saqarTvelos</strong> bavSvTa federaciis da misi kontraqtori organizaciebismier axalgazrdebSi aiv/Sidsisa da sqesobrivi gziT gadamdebi daavadebebisprevenciis mizniT 106 skolaSi 6 300-ze met moswavles Cautardasainformacio-saganmanaTleblo Sexvedrebi; Catarda sainformaciosaganmanaTlebloRonisZiebebi risk-jgufebSi;- momzadda/gadamzadda tuberkulozis kontrolSi CarTuli samedicinopersonali; ganxorcielda tuberkulozis 33 laboratoriis xarisxiskontroli; mkurnalobaSi CarTul iqna rezistentuli tuberkuloziTdaavadebuli 600-mde pacienti; tuberkulozze skrininguli gamokvlevaCautarda narkotikebis ineqciur 2 450-mde momxmarebels; 2 290-mdetubdaavadebuli gamokvleul iqna aiv/Sidsze;- saqarTveloSi arsebuli 31 laboratoria aRiWurva da momaragdasamedicino masalebiT. 48 samedicino dawesebuleba (maT Soris sazogadoebrivijandacvis centrebi) uzrunvelyofil iqna malariis sawinaaRmdegomedikamentebiT.• frinvelis gripis kontrolisa da adamianebSi pandemiisaTvis mzadyofnisada masze reagirebis proeqtis farglebSi Sesyidul iqna 5 000 doza gripisvaqcina, romelic ganawilda riskis pirveli jgufis samedicino daarasamedicino personalze; Catarda pirveladi jandacvis samedicinopersonalis treiningi uwyveti zedamxedvelobis procedurebis Sesaxeb; gripisaxali tipis pandemiisaTvis mzadyofnis mizniT SeZenili iqna xelovnurisunTqvis aparatebi da piradi usafrTxoebis nivTebi.dedaTa da bavSvTa janmrTelobis dacva• bavSvTa samedicino momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSisaangariSo periodSi dafiqsirda 0-dan 3 wlamde asakis bavSvTa stacionarulimomsaxurebis 44 250-mde SemTxveva, gadaudebeli momsaxurebis 6 600-ze metiSemTxveva, mSobelTa mzrunvelobamoklebuli bavSvebis momsaxurebis 4 270-zemeti, axalSobilTa skriningis 62 670-ze meti, neonetologiis – 5 590-zemeti SemTxveva da sxva.250


• bavSvTa onkologiur daavadebaTa diagnostikisa da mkurnalobisqvekomponentiT dafinansda 2 000-ze meti SemTxveva, maT Soris 170 operacia, 5neiroqirurgiuli operacia, 200-ze meti kompiuteruli kvleva, 10-mde sxivuriTerapia, 220-mde qimioTerapia, 1 400-ze meti laboratoriul-diagnostikurikvleva.• sameano momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSoperiodSi dafinansda eqimTan vizitebis 203 150-mde SemTxveva. testirebulikvlevis – 250-ze meti, maRali riskis orsulTa da melogineTa mkurnalobis2 670-mde SemTxveva.miznobrivi jgufebis specifikuri samkurnalo saSualebebiT uzrunvelyofamosaxleobis specifikuri medikamentebiT uzrunvelyofis <strong>saxelmwifo</strong>programis farglebSi ganxorcielda komponentebis mixedviT daaxloebiT 20000-mde beneficiaris (diabetiT daavadebulTa, hemofiliiT daavadebul bavSvTada mozrdilTa, onkoinkurabelur pacientTa, organogadanergilTa, uSaqrodiabetiT daavadebulTa, narkomaniiT daavadebulTa Camanacvlebeli narkotikiTuzrunvelyofa, antirabiuli samkurnalo saSualebebiT, mukoviscidoziTdaavadebulTa) medikamentebiT da fenilketonuriiT daavadebul bavSvTasamkurnalo sakvebi danamatiT uzrunvelyofa.soflis mosaxleobis uzrunvelyofa pirveladi jandacvis momsaxurebiT• pirveladi jandacvis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi kontraqtiTayvanilia 1 505 eqimi da 1 629 eqTani.- ambulatoriuli momsaxurebis komponenti soflad komponentis farglebSiqveynis masStabiT dafiqsirda eqimebTan da eqTnebTan vizitis 148 000-mdeSemTxveva;- diabetian bavSvTa da mozardTa mkurnalobisa da reabilitaciiskomponentis farglebSi momsaxureba gaewia 1 000-ze met pacients;- inkurabelur pacientTa paliatiuri mzrunvelobis komponentis farglebSiganxorcielda eqimis da eqTnis 7 290 viziti; saangariSo periodSi dafinansda150-mde pacientis paliatiuri mzrunveloba;- specializebuli ambulatoriuli daxmarebis komponentis farglebSidafiqsirda 58 350-ze meti viziti eqimTan (yvela asakobriv jgufSi) da 6 160-mde acra; Catarda eqimis 530-mde konsultacia da 830-mde laboratoriulikvleva.mosaxleobis saswrafo samedicino daxmarebiT uzrunvelyofa251


• saswrafo samedicino daxmarebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSisaangariSo periodSi ganxorcielda 1 245 700-mde gamoZaxeba. hospitalizaciaCautarda 141 260-mde pacients.• referaluri momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSisaangariSo periodSi dafinansda iZulebiT gadaadgilebul pirTaTvisdamatebiTi ambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis damedikamentozuri daxmarebis 66 800-ze meti SemTxveva, referaluri brigadebismier adgilze konsultaciisa da garTulebuli SemTxvevebis samedicinotransportirebis 8 760-ze meti SemTxveva, umaRlesi sakanonmdeblo,aRmasrulebeli da sasamarTlo xelisuflebis Tanamdebobis pirTa da<strong>saqarTvelos</strong> oficialuri vizitiT myofi sazRvargareTis qveynebisxelmZRvanelTa gadaudebeli samedicino daxmarebis 27 SemTxveva, umaRlesisakanonmdeblo, aRmasrulebeli da sasamarTlo xelisuflebis TanamdebobispirTa da maTi oajaxis wevrTa gegmiuri da gadaudebeli samedicino daxmarebis45 SemTxveva.sazogadoebrivi jandacvis RonisZiebebis marTva• daavadebaTa prevenciis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSoperiodSi dafiqsirda: narkomaniiT daavadebul pirTa reabilitaciiskomponentis farglebSi detoqsikaciis 115-mde, profesiul daavadebaTaprevenciis komponentis farglebSi osteoporozis kvlevis 340-mde dasqesobrivi gziT gadamdebi daavadebebis 5 700-mde SemTxveva, genetikuripaTologiebis adreuli gamovlenis komponentis farglebSi TandayolilipaTologiis skriningis 1 650-mde da Tandayolili paTologiis invaziurikvlevis 80-mde SemTxveva, daavadebaTa adreuli gamovlenisa da skriningisxelSewyobis komponentis farglebSi axalSobilTa smenis skrininguligamokvlevis 17 130-mde SemTxveva. aseve, dafiqsirda imunizaciis 432 620-mde,epilefsiis adreuli diagnostikis da prevenciis 1 150-mde SemTxveva.• epidemiologiuri usafrTxoebis uzrunvelyofis programisepidemiologiuri kvlevebis xelSewyobisa da epidafeTqebebis laboratoriulidadasturebis RonisZiebis farglebSi q. TbilisSi Catarda laboratoriuligamokvlevebi meningokokur infeqciaze, wiTelasa da wiTuraze. garda amisa,Catarda sxvadasxva saxis gamokvlevebi jilexis Cxirze, nawlavur infeqciebze,TSH‐ze, B da C hepatitze, aiv/Sidsis virusis antisxeulebis arsebobaze.maRalteqnologiuri da sxva hospitaluri momsaxurebis miwodeba mosaxleobismiznobrivi jgufebisaTvis• organoTa da qsovilTa transplantaciisa da Tirkmlis CanacvlebiTiTerapiis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSo periodSi dafiqsirda252 400-mde SemTxveva, maT Soris: hemodializis seansis – 107 200-mde daperitonealuri dializis – 145 200-mde SemTxveva. garda amisa, dafiqsirda252


sisxlZarRvovani midgomis uzrunvelyofis _ 160-ze meti da Tirkmlistransplantaciis _ 9 SemTxveva.• onkologiur daavadebaTa diagnostikisa da mkurnalobis <strong>saxelmwifo</strong>programis farglebSi sul dafiqsirda 17 740-mde SemTxveva. maT SorisSemTxvevaTa raodenobis didi nawili modioda diagnostikur kvlevaze – 10740-ze meti. garda amisa, dafiqsirda kompiuteruli diagnostikis _ 500-zemeti, qimioTerapiis _ 1 590-mde, sxivuri Terapiis – 370, neiroonkologiurdaavadebaTa stacionaruli mkurnalobis – 50-mde, paliatiuri mzrunvelobis –2 000-ze meti, xolo onkohematologiis _ 1 500-ze meti SemTxveva.• mosaxleobis urgentuli momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programisfarglebSi dafiqsirda 16 150-mde SemTxveva, maT Soris kritikulimdgomareobis – 4 660-mde SemTxveva.• gulis qirurgiis <strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSoperiodSi dafiqsirebulia 1 300-ze meti SemTxveva. maT Soris: Tandayolili daSeZenili mankebis dros operaciuli mkurnalobis _ 750 da angioplastikis –570-ze meti SemTxveva.• hemofiliiT daavadebul bavSvTa da mozrdilTa mkurnalobis<strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSo periodSi dafiqsirdaambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis 1 000-ze meti SemTxveva;• veteranTa samedicino momsaxurebis <strong>saxelmwifo</strong> programisfarglebSi dafiqsirda ambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis 9 320-mde SemTxveva.• samxedro ZalebSi gasawvev moqalaqeTa samedicino gamokvlevis<strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi saangariSo periodSi dafiqsirdaambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis 23 340-mde SemTxveva.mosaxleobis siRaribis donis Semcireba• socialuri daxmarebebis programis farglebSi socialurad daucveliojaxebis socialur-ekonomikuri mdgomareobis gaumjobesebis mizniT gacemuliqna saojaxo daxmarebebi da saarsebo Semweobebi. saojaxo daxmarebis mimRebbeneficiarTa raodenobam saangariSo periodis bolosTvis Seadgina 22 700 –mde piri; saarsebo Semweobis mimReb ojaxTa raodenobam saangariSo periodisbolosTvis Seadgina 153 000-ze meti ojaxi. amasTan, gaizarda saarseboSemweobis odenoba ojaxis meore da yovel momdevno wevrze 12 laridan 24laramde; saarsebo Semweobis mimReb e.w. axal devnilTa raodenobam saangariSoperiodis bolosTvis moicva 3 aTasze meti ojaxi.• sapensio uzrunvelyofis mimarTulebiT <strong>saxelmwifo</strong>s mier nakisrisocialuri valdebulebebis dafinansebis mizniT ganxorcielda `<strong>saxelmwifo</strong>pensiis Sesaxeb~ da `<strong>saxelmwifo</strong> kompensaciisa da <strong>saxelmwifo</strong> akademiuristipendiis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> kanonebiT gaTvaliswinebul beneficiarTauzrunvelyofa <strong>saxelmwifo</strong> pensiebiT, <strong>saxelmwifo</strong> kompensaciebiTa da<strong>saxelmwifo</strong> akademiuri stipendiebiT. saangariSo periodis bolos beneficiarTaraodenobam Seadgina 863.0 aTasze meti piri. amasTan, 2009 wlis ganmavlobaSiorjer, 1 ianvridan da 1 noembridan 5-5 lariT gaizarda sapensio asakis253


safuZvliT daniSnuli <strong>saxelmwifo</strong> pensiis odenoba (652.8 aTasze metibeneficiari) da mkveTrad gamoxatuli SezRuduli SesaZleblobis mqonepirebisaTvis daniSnuli <strong>saxelmwifo</strong> pensia (29.0 aTasze meti beneficiari) daSesabamisad, 1 ianvridan ganisazRvra 75 lariT da 1 noembridan _ 80 lariT.agreTve, 2009 wlis 1 noembridan 5 lariT gaizarda zogadad SezRuduliSesaZleblobis statusis safuZvelze daniSnuli pensia (110.0 aTasze metibeneficiari) da Seadgina 70 lari. 2009 wels sul <strong>saxelmwifo</strong> pensiebis,<strong>saxelmwifo</strong> kompensaciebisa da <strong>saxelmwifo</strong> akademiuri stipendiebisdasafinanseblad gadaricxulia 866.1 mln lari.• socialuri SeRavaTebis monetizaciis programis farglebSisxvadasxva socialur kategorias mikuTvnebul pirTaTvis ganxorcieldasayofacxovrebo subsidiebis dafinanseba. aRniSnul pirTa raodenobamsaangariSo periodis bolos Seadgina 83 250-mde piri da sul am mizniTsaangariSo periodSi gadaricxulia 21 974.1 aTasi lari.• orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis, aseve axalSobilisSvilad ayvanis gamo daxmareba saangariSo periodis bolos gaewia 3 180-mdepirs.• SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa, xandazmulTa da ojaxurmzrunvelobas moklebul bavSvTa socialuri reabilitaciis xelSewyobis<strong>saxelmwifo</strong> programis farglebSi SeZenil iqna 265-mde wyvili yavarjeni, 732-ze meti savarZel-etli, 725-mde standartuli xeljoxi, 250-ze meti wyvilixeljox-yavarjeni, 40 cali usinaTloTa xeljoxi. 1 320-mde smenis aparatida sxva.• ltolvilTa da devnilTa Semweobebis farglebSi ltolvilTa dadevnilTa socialur-ekonomikuri mdgomareobis gaumjobesebis mizniT saangariSoperiodis bolosTvis SemweobebiT uzrunvelyofil iqna 217 277-mdebeneficiari. am mizniT sul saangariSo periodSi gadaricxul iqna 64 920.6aTasi lari.bavSvTa keTildReobisaTvis xelis Sewyoba• programis `bavSvze zrunva~ farglebSi saangariSo periodis bolosreintegraciis (bavSvis instituciebidan biologiur ojaxSi dabrunebis gamo)Semweoba gaica 630-mde bavSvze. aseve, `Cveni saxli~-sa da `dRis centrebis~qveprogramebis farglebSi momsaxureba gaewia 1 350-mde beneficiars;gansakuTrebuli saganmanaTleblo saWiroebis mqone bavSvTa specialuridawesebulebebis xelSewyobis qveprogramiT momsaxureba gaewia 14 670-ze metbeneficiars, xolo aRniSnuli programis farglebSi sxvadasxva kategoriissabavSvo-samzrunvelo dawesebulebebSi momsaxureba gaweul iqna daaxloebiT2 000-mde beneficiarze.<strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministro<strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 59 298.2 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 53 132.2 aTasi lari, rac 2008 wlis254


Sesabamis maCvenebelze 67 597.3 aTasi lariT naklebia. aRniSnuli sxvaobaZiriTadad gamowveulia 2008 wels energousafrTxoebisaTvis materialurimaragebis Seqmnaze, agreTve ruseTis agresiis Sedegad dazaralebulimosaxleobis eleqtroenergiiT uzrunvelyofaze mimarTuli saxsrebiT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 14.83%, `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 2.16%, `finansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 83.00%,xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.01%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba255


saangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministros mierdasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcielda Semdegi saxis <strong>saxelmwifo</strong>programebi da RonisZiebebi:• `bunebrivi gazis seqtorSi samSeneblo-sareabilitacio RonisZiebebis~farglebSi magistraluri gazsadenis aspinZa-axalcixis 300 mm diametris 25km sigrZis monakveTis mSeneblobisaTvis, <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis gankargulebis`samxreT <strong>saqarTvelos</strong> magistraluri gazsadenis aspinZa–axalcixis 30kilometriani monakveTis mSeneblobis ganxorcielebasTan dakavSirebuldamatebiT RonisZiebaTa Sesaxeb~ Sesabamisad, gaformda sasexso xelSekruleba<strong>saqarTvelos</strong> finansTa saminitros, <strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministrosa daSps `<strong>saqarTvelos</strong> navTobisa da gazis korporacias~ Soris. aRniSnulixelSekrulebis Tanaxmad <strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministrosaTvisgaTvaliswinebuli <strong>asignebebi</strong>dan Sps `<strong>saqarTvelos</strong> navTobisa da gaziskorporacias~ gamoeyo sesxi, ris Sedegadac ganxorcielda samxreT<strong>saqarTvelos</strong> magistraluri gazsadenis aspinZa, axalcixis 30 - kilometrianimonakveTis mSenebloba, ramac mniSvnelovnad gaaumjobesa am regionisgazmomarageba da mosaxleobis socialur-ekonomikuri mdgomareoba.• Seswavlili iqna md. mtkvaris zeda welis (samcxe-javaxeTis regioni)hidropotenciali da momzadda zemo mtkvaris hidroeleqtrosadgurebiskaskadis proeqtis winaswari teqnikur-ekonomikuri analizi. samuSaoebiSesrulda ,,Poir Hidropower Enjinering~-is mier. agreTve, Seswavlili iqna md.rionis zeda welis (raWis regioni) hidropotenciali da momzadda onishidroeleqtrosadgurebis kaskadis proeqtis winaswari teqnikur-ekonomikurianalizi. samuSaoebi Sesrulda “Ekon Poir~-is mier, ris Sedegadacganxorcielda md. mtkvris zeda welis (samcxe javaxeTis regioni) da md.rionis zeda welis (raWis regioni) hidropotencialis Seswavla, rac xelsSeuwyobs investorTa mozidvasa da dainteresabas am regionis energetikulipotencialiT.• ganxorcielda iZulebiT gadaadgilebul pirTaTvis q. gorSi aSenebuli300 sacxovrebeli saxlis eleqtroenergiiT uzrunvelyofisaTvis (gare256


eleqtromomarageba da gamricxvelianoba) saWiro samSeneblo-samontaJosamuSaoebi;• eleqtroenergiiT da bunebrivi gaziT momaragebis uzrunvelyofisa damoqmedi tarifebis SenarCunebis RonisZiebebis farglebSi <strong>saqarTvelos</strong>mTavrobis gankargulebebis Tanaxmad eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniismier warmodgenili angariSis safuZvelze, anazRaurebuli iqna axalgoris,gorisa da saCxeris municipalitetis soflebSi mcxovrebi mosaxleobis(abonentebis) mier 2009 wlis dekembramde moxmarebuli eleqtroenergiisRirebuleba;• yazbegis da duSeTis raionis mosaxleobis mier moxmarebuli bunebriviairis Rirebulebis anazRaurebis RonisZiebis farglebSi mosaxleobisaTvissocialur-ekonomikuri mdgomareobis gaumjobesebis mizniT, <strong>saqarTvelos</strong>mTavrobis gadawyvetilebis Tanaxmad TiTeul abonents TveSi aunazRaurdaaraumetes 700 kub. metri moxmarebuli bunebrivi gazis Rirebuleba;• hidroresursebis Seswavlis, saproeqto da eqspertizis RonisZiebebisfarglebSi, eqspertiza Catarda Sps `sokar jorjia petroliumisagan~mowodebuli M-100 markis mazuTis raodenobrivi da xarisxobrivimaCveneblebis dadgenis mizniT.• infrastruqturis investiciebis mosamzadebeli proeqtisRonisZiebaTa farglebSi, grZeldeba xudonhesis mSeneblobisganxorcielebadobis Seswavla - teqnikur-ekonomikuri dasabuTeba, garemos dasocialuri pirobebis zemoqmedebis Sefaseba.• saangariso periodSi `<strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministros evropisrekonstruqciisa da ganviTarebis bankis mier <strong>saqarTvelos</strong>a da TurqeTisrespublikas Soris Savi zRvis eleqtrogadamcemi xazis (500 kv) garemozezemoqmedebis SeswavlisaTvis gamoyofili sainvesticio grantis farglebSi<strong>saqarTvelos</strong> energetikis saministrosa da kompania Black & Veatch-s Sorisgaformebuli iqna sakonsultacio xelekruleba.<strong>saqarTvelos</strong> soflis meurneobis saministro<strong>saqarTvelos</strong> soflis meurneobis saministrosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 86 257.4 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 75 160.0 aTasi lari, rac 2008 wlisSesabamis maCvenebels 4 289.4 aTasi lariT aRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba257


<strong>saqarTvelos</strong> soflis meurneobis saministrosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 84.0%, `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 4.2%, xolo `finansuri aqtivebis zrdis~ muxliT –11.8%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo piriodSi <strong>saqarTvelos</strong> soflis meurneobis saministrosmier <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSiganxorcielda Semdegi RonisZiebebi:sasoflo-sameurneo infrastruqturis ganviTarebaprograma `samelioracio sistemebis reabilitacia~258


• ruseTis agresiis Sedegad iZulebiT gadaadgilebuli mosaxleobissasoflo-sameurneo kulturaTa saTesle masaliT uzrunvelyofis mizniTsaTesle masala daurigda 5 052 ojaxs.mevenaxeoba-meRvineobis dargis ganviTareba da falsifikaciasTan brZolaprograma: `qarTuli Rvinoproduqciis popularizaciis xelSemwyobiRonisZiebebi~• TurqeTSi Rvinis saerTaSoriso gamofena-degustaciis mowyobisRonisZiebebSi monawileoba miiRo 14-ma Rvinis kompaniam, maT Soris sammakompaniam dado xelSekruleba Turqul sadistribucio kompaniebTanurTierTTanamSromlobaze.• q. londonSi, q. zagrebSi da q. TbilisSi sakonferencio darbazismomzadebis, saerTaSoriso Rvinis kongresis da saerTaSoriso konkursdegustaciismowyobis RonisZiebebma xeli Seuwyo qarTuli produqciisrealizaciisaTvis, ucxouri bazrebis Seswavlas da marketinguli kvlevisCatarebas, rac winapirobaa saerTaSoriso bazarze qarTuli Rvinoebiskonkurentunarianobis gazrdisa da axali saeqsporto bazrebis aTvisebisaTvis.programa: `meRvineobis ganviTarebis xelSewyobis RonisZiebebi”• programiT gaTvaliswinebuli Tanxebi sesxis saxiT gaica Sps ‚gugulze“da Sps „rujze“. programa iTvaliswinebs ukanasknel wlebSi Rvinisrealizaciis SemcirebiT gamowveuli didi odenobiT dagrovili Rvinomasalebisnawilis SeZenasa da maT gamoxdas sabrende spirtebad. programisganxorcielebiT gaizarda yurZnis gadamamuSavebeli kompaniebis finansuripotenciali da sawarmoo simZlavreebi, Seiqmna mosaxleobisagan maqsimaluriodenobiT yurZnis miRebis da produqciis kvlavwarmoebis winapiroba.ganxorcielda Semdgomi davargebisaTvis naklebperspeqtiuli Rvinomasalebisgadaxarisxeba, rac xels Seuwyobs Rvinoproduqciis xarisxisa da maTisaeqsporto potencialis amaRlebas.programa: `2009 wlis rTvelis xelSewyobis RonisZiebebi~programiT gaTvaliswinebuli Tanxebi moxmarda mosaxleobis mier yurZnisgadamamuSavebel kompaniebze Cabarebuli yurZnis Rirebulebis nawilobrivanazRaurebas. sul gacemul iqna 5 474.8 aTasi laris vauCeri, fizikur pirebzefaqtiurad gacemulia 12 107 vauCeri, maT Soris: rqawiTelze – 2 512 vauCeri,saferavze – 8 090, xolo aleqsandrouli-mejureTuli jiSis yurZenze – 1505 vauCeri. aRniSnuli RonisZiebiT xeli Seewyo yurZnis realizacias.programa: `hibriduli jiSis nargaobebis Canacvlebis RonisZiebebi~262


programiT gaTvaliswinebuli Tanxebi moxmarda hibriduli jiSisnargaobebis Semcirebas 93.7 heqtarze, ris Sedegadac Seiqmnagamo<strong>Tavi</strong>suflebul farTobebze vazis nargaobis ganaxlebis, jiSobrivigadaxalisebis da farTobebis racionalurad gamoyenebis SesaZlebloba.sasursaTo usafrTxoebisa da xarisxis uvneblobis uzrunvelyofaprograma: `sasursaTo produqtebis laboratoriuli kvleva~• programis farglebSi aRebul iqna sursaTis da sasmeli wylis 2 499nimuSi, laboratoriuli kvlevis Sedegebis mixedviT 548 nimuSi arakmayofilebda dadgenil moTxovnebs, razedac gamotanili iqna dadgenilebasursaTis adamianTa sakvebad (sasmelad) gamoyenebisaTvis uvargisobisa dabazarze ganTavsebis akrZalvis Sesaxeb, maT Soris, erovnuli samsaxuris mier101 nimuSSze sakiTxi Semdgomi reagirebisaTvis gadaeca <strong>saqarTvelos</strong> finansTasaministros sagamoZiebo samsaxuri;programa: `epizootiis sawinaaRmdego RonisZiebebi~programis farglebSi ganxorcielda profilaqtikuri da iZulebiTiRonisZiebebi gasul wels SeZenili vaqcinebis maragis xarjze :• Turqulis sawinaaRmdegod _ 332 038 suli msxvilfexa da 43 798suli wvrilfexa pirutyvis vaqcinacia.• jilexis sawinaaRmdegod _ 69 649 suli msxvilfexa, 3 103suli wvrilfexa pirutyvis da agreTve 42 suli kentCliqiani cxovelisdacviTi acra.• cofis sawinaaRmdegod - sul 110 614 sasoflo sameurneo daSinauri cxovelis vaqcinacia.programa: „mcenareTa dacva“.• programis farglebSi, dasavleT saqarTveloSi guriisa da samegrelosregionebSi ganxorcielda qveyanaSi farTod gavrcelebuli amerikuli TeTripepelas sawinaaRmdego RonisZiebebi, kerZod, dasavleT saqarTveloSi amerikuliTeTri pepelas orive Taobis winaaRmdeg universaluri SemasxurebeliagregatiT „tifa-100“-iT Catarebulia RonisZiebebi 18 165 heqtarze, uaxlesiteqnologiis „cxeli nislis“ gamoyenebiT da „skautis“ tipis agregatebiTaerozoluri „civi“ SesxurebiT damuSavebulia sul _ 17 211 heqtari, „solo“zurgsakidi Zraviani aparatebiT _ 954.4 heqtari.• aRmosavleT saqarTveloSi da qvemo qarTlSi kaliebis winaaRmdeg „tifa100~-iT da „skauti“-iT damuSavda 5 209 heqtari. aviaciis gamoyenebiTdedofliswyaros, axmetisa da siRnaRis raionebSi _ 6 618 heqtari.263


• Catarebulia pesticidebisa da agroqimikatebis sarealizacio qselismonitoringi da am qimikatebis xarisxis laboratoriuli kvlevebi. aRebuliapesticidebis _ 192 nimuSi da agroqimikatebis _ 131 nimuSi.<strong>saqarTvelos</strong> garemos dacvisa da bunebriviresursebis saministro<strong>saqarTvelos</strong> garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministrosaTvis2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma38 033.6 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 36 255.8 aTasi lari,rac 2008 wels Sesabamis maCvenebels aRemateba 7 245.8 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba<strong>saqarTvelos</strong> garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministrosaTvisgamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 68.12%,`arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 31.83%, xolo `valdebulebebisklebis~ muxliT – 0.05%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba264


saangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> garemos dacvisa da bunebriviresursebis saministros mier dasaxuli prioritetebis farglebSiganxorcielda Semdegi saxis RonisZiebebi:,,garemos dacvis sistemis srulyofa~• programa `eqspertizis Catarebis uzrunvelyofis RonisZiebebis~farglebSi gacemul iqna garemoze zemoqmedebis 103 nebarTva.• programa ,,ekoturizmis ganviTarebis~ farglebSi ganxorcielda SemdegiRonisZiebebi:_ daibeWda TuSeTis, vaSlovanis, lagodexis, qobuleTis, kolxeTis dakintriSis daculi teritoriebis, mtiralas da borjom-xaragaulis erovnuliparkebis turistuli ruqebis qarTul-inglisuri versiebi, sul 32 000 cali._ daibeWda 16 000 cali TuSeTis, lagodexis, kintriSis da vaSlovanisdaculi teritoriebis, mtiralas erovnuli parkis, qobuleTis da kolxeTisdaculi teritoriebis Ria baraTebi._ saerTaSoriso turistuli gamofenisaTvis sagamofeno centr `eqspojorjiaSi~ Seiqmna pavilionis teritoriis sagamofeno farTis (30m 2 ) dizainida damzadda dekoraciebi aRniSnul centrSi ssip daculi teritoriebissaagentosaTvis gamoyofil farTze gansaTavseblad._ daculi teritoriebis popularizaciisaTvis Sesyidul iqna 28 500erTeuli Ria baraTi._ <strong>saqarTvelos</strong> daculi teritoriebis Sesaxeb momzadda sareklamo rgolebi.265


_ daibeWda da gavrcelda daculi teritoriebis safosto baraTebi ;_ <strong>saqarTvelos</strong> daculi teritoriebis Sesaxeb Sesabamisi informaciaganTavsda sareklamo banerebze q. TbilisSi da q. sagarejoSi, agreTveinternet-gverdze da sainformacio saagento interpresniusis veb-gverdze._ daculi teritoriebis saagentom monawileoba miiRo: q. baTumSisaerTaSoriso turistul gamofenaSi ,,Batumi Expo 2009’’ da me-11saerTaSoriso turistul gamofenaSi q. TbilisSi.• programa `mdinareTa napirsamagri samuSaoebis~ farglebSi saangariSoperiodSi napirsamagri samuSaoebi ZiriTadad sruldeboda Semdeg obieqtze:- zugdidis municipaliteti, sof. darCelSi - md. jumaze mimdinareobdaqvanayari bermis mSenebloba; abaSis municipaliteti, q. abaSaSi - md. rionzemimdinareobda miwis dambis mowyoba; zestafonis municipaliteti, d. SorapanSi- md. yvirilaze mimdinareobda sayrdeni kedlis mSenebloba; Coxataurismunicipaliteti, d. CoxataurSi - md. sufsaze mimdinareobda napirdamcavikedlis mSenebloba da sof. xidisTavSi - md. gubazoulze arsebuli kedlisgamagreba; adigenis municipaliteti, sof. varxanSi - md. abasTumnis wyalzeewyoboda qvanayari berma; gardabnis municipaliteti, sof. aRTaklSi - md.mtkvarze mimdinareobda qvanayari bermis mowyoba; senakis municipaliteti, sof.menjSi - md. civze mimdinareobda napirsamagri samuSoebi; walenjixismunicipaliteti, sof. JvarSi - ganxorcielda Rvarcofuli xevis gawmenda;lentexis municipaliteti, sof. cofurSi - md. xofurze aigo 20 m.napirsamagri betonis kedeli; q. ambrolaurSi - md. krixulaze mimdinareobdanapirsamagri samuSaoebi, xolo md. rionze ganxorcielda napirsamagrisamuSaoebis mosamzadebeli RonisZiebebi; q. onSi - md. rionze mimdinareobdanapirsamagri samuSaoebi; q. quTaisSi - md. rionis mimdebare teritoriazemimdinareobda napirsamagri samuSaoebi. siRnaRis municipaliteti, sof.erisimedSi, - md. belqanCaize mimdinareobda mSeneblobis mosamzadebelisamuSaoebi; Coxatauris municipaliteti, daba CoxataurSi - md. sufsazesamSeneblo mSenebloba;- q. xaSurSi - md. suramulaze qimeriZeebis ubanSi dasrulda napirsamagrisamuSaoebi; mestiis municipaliteti, sof. mazerSi - uSbis xevze dasruldamSenebloba napirsamagri betonis kedlis. sagarejos municipaliteti, q.sagarejoSi - wiflis xevze dasrulda betonis napirdamcavi kedlis mowyoba;abaSis municipaliteti, keTilaris TemSi, - md. rionze dasrulda datborvissawinaaRmdego dambis mSenebloba; q. quTaisSi, botanikuri baRis mimdebareteritoriaze - md. rionze ewyoboda qvanayari berma; zugdidis municipaliteti,sof. darCelSi - md. jumze, qvanayari bermiT moewyo napirgaswvrivi nageboba;- q. walenjixSi - md. Waniswyalze mimdinareobda napirsamagri samuSaoebi;zestafonis municipaliteti, daba Soropani - uSbis xevze dasruldanapirsamagri betonis kedlis mSenebloba; gardabnis raionSi sof. aRTaklaSi md.mtkvarze - dasrulda eroziisa da datborvis sawinaaRmdego nagebobismSenebloba; sagarejos municipaliteti, sof yandauraSi dasrulda skolisteritoriis damcavi gabionis nagebobis mSenebloba; yvarlis municipaliteti,sof. baRlojianSi - md. Soroxevze mimdinareobda napirsamagri samuSaoebi;266


qobuleTis municipaliteti - md. Caqviswyalze, xalas skolasTan mimdinareobdanapirsamagri samuSaoebi.• `saqarTveloSi arsebuli vadagasuli da xmarebisaTvis uvargisipesticidebis Segroveba, xelmeored SefuTva da droebiT usafrTxoganTavsebis~ programis farglebSi ganxorcielda Semdegi RonisZiebebi:- Svidi punqtidan Segrovebuli iqna 63 tona vadagasuli da xmarebisaTvisuvargisi pesticidebi, romlebic SeifuTa da ganTavsda sagarejosmunicipalitetis sof. badiaurSi specialurad am mizniT mowyobil sawyobSi.- ori punqtidan gatanili iqna 380 tona pesticidebiT dabinZurebuligrunti da ganTavsda iaRlujis Sxamqimikatebis samarxis teritoriaze ammizniT specialurad mowyobil samarxSi.- pesticidebisgan da pesticidebiT dabinZurebuli gruntisgandasufTavebul obieqtebze Catarda sadezaqtivacio samuSaoebi.• `daculi teritoriebis xanZarsawinaaRmdego da mavneblebisagan dacvisRonisZiebebis” programis farlglebSi reinjerebisaTvis SeZenil iqna 15mexanZris forma.• `mosaxleobis SeSiT uzrunvelyofis RonisZiebebis~ programis farglebSi2009 wlis ganmavlobaSi gadairicxa ganaRdebuli 115 397 SeSis vauCeriT tyisfondis merqnuli resursebiT sargeblobisaTvis mosakrebeli – 1 514.3 aTasilari (gamoyofili iyo 529.6 aTasi m 3 saTbobi SeSa).• `<strong>saqarTvelos</strong>a da azerbaijanis sazRvris geodeziur-kartografiulisamuSaoebis~ programis farglebSi:- saqarTvelo-azerbaijanis <strong>saxelmwifo</strong> sazRvris mimdebare teritoriazecifruli ganaxlebuli topografiuli rukebis Sesaqmnelad xelSekrulebagaformda Turquli firma `INTASPACETURK~-Tan cifruli arqivirebuli daaxali mono da stereo kosmosuri suraTebis mowodebis Taobaze. aRniSnulifirmis mier xelSekrulebis Sesabamisad mowodebulia 233.4 km 2 farTzearqivirebuli cifruli mono suraTebi da cifruli axali mono da kosmosurisuraTebi 100 km 2 -ze, aseve axali stereo suraTebi 119 km 2 -ze;- <strong>saqarTvelos</strong>a da azerbaijanis <strong>saxelmwifo</strong> sazRvris mimdebareteritoriis 670.0 kv.km. farTze pirvelad Seiqmna 1:10 000 masStabisqarTulenovani cifruli topografiuli rukebi WGS-84/UTM-is msofliokoordinatTa sistemaSi, romelic aucilebelia <strong>saxelmwifo</strong> sazRvrisdelimitaciisa da demarkaciis <strong>saxelmwifo</strong> komisiisTvis da sazRvarzeSesabamisi infrastruqturis Sesaqmnelad. aucilebelia, agreTve Tavdacvissaministrosa da sasazRvro policiisTvis.,,efeqtiani resursTsargeblobiT uzrunvelyofa~programis `satyeo RonisZiebebis~ farglebSi:• qveprograma `mosaxleobis saTbobi SeSiT dakmayofilebis mizniTspecialuri Wris tyekafebis gamoyofa” – Catarebuli tenderis safuZvelzegaformda xelSekrulebebi 520 aTasi m 3 saSeSe merqnis tyekafebis gamosayofad,maT Soris regionebis mixedviT: guria _ 15.0 aTasi m 3 saSeSe xe-tye, imereTi _267


50.0 aTasi m 3 saSeSe xe-tye, kaxeTi _ 85.2 aTasi m 3 saSeSe xe-tye, mcxeTamTianeTi_ 85.0 aTasi m 3 saSeSe xe-tye, raWa-leCxumi da qvemo svaneTi _ 42.0aTasi m 3 saSeSe xe-tye, samegrelo zemo svaneTi _ 60.0 aTasi m 3 saSeSe xe-tye,samcxe-javaxeTi _ 70.0 aTasi m 3 saSeSe xe-tye, Sida qarTli _ 50.0 aTasi m 3saSeSe xe-tye, qvemo qarTli _ 62.8 aTasi m 3 saSeSe xe-tye;• <strong>saqarTvelos</strong> mTavrobis gankargulebis safuZvelze, gaformda eqvsixelSekruleba, <strong>saxelmwifo</strong> sameurneo tyis fondSi arsebul grZelvadianityiTsargeblobis perspeqtiul salicenzio 9 obieqtze (axmeta, Telavi,TianeTi, adigeni, saCxere, xaSuri, qareli, gori, duSeTi) 20 625 ha farTobzetyis fondis saerTo Seswavlisa da maszed saeqspluatacio merqnuli resursisdadgenis mizniT;• <strong>saxelmwifo</strong> sameurneo tyis fondSi xe-tyis damzadebis grZelvadianityiT sargeblobis mizniT auqcionze gasatanad, SerCeul iqna samegrelo zemosvaneTis regionalur satyeo sammarTveloSi Semavali mestiisa da xaiSissatyeo ubnebi. gaformda oTxi xelSekruleba 30 118 ha farTobze tyis fondissaerTo Seswavlisa da masze saeqspluatacio merqnuli resursis dadgenismizniT;• 2008-2009 wlebSi gamoyofili tyekafebis naSTidan mosaxleobaze,sabiujeto organizaciebsa da sapatriarqoze gacemul iqna daaxloebiT 651.0aTasi m 3 SeSa;• saeqspluatacio tyis fondis dadgenis samuSaoebi ganxorcielda<strong>saxelmwifo</strong> sameurneo tyis fondis 50 743 ha farTobze. dazustebulityiTsargeblobis salicenzio obieqtebi gaegzavna ekonomikuri ganviTarebissaministros auqcionze gasatanad;• ganxorcielda wablnari koromebis gajansaReba, Catarebuli samuSaoebisSedegad gaumjobesda tyeebis sanitaruli da xanZarsawinaaRmdego mdgomareoba.<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> dacvis specialuri samsaxuri<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> dacvis specialuri samsaxurisaTvis 2009 wels<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina44 692.2 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinasebam 44 666.6 aTasi lari, rac2008 wlis Sesabamis maCvenebels aRemateba 3 061.1 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba268


<strong>saqarTvelos</strong> <strong>saxelmwifo</strong> dacvis specialuri samsaxurisaTvis gamoyofilsaxsrebSi `xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 86.7%, xolo`arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT – 13.3%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> saxalxo damcvelis aparati<strong>saqarTvelos</strong> saxalxo damcvelis aparatisTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 2 144.7 aTasilari, xolo faqtiurma dafinansebam _ 1 938.5 aTasi lari, rac 2008 welsSesabamis maCvenebels aRemateba 49.6 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba269


<strong>saqarTvelos</strong> saxalxo damcvelis aparatisTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 99.5%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 0.5%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso SesrulebasaangariSo periodSi saxalxo damcvelisa da misi aparatis mier<strong>saxelmwifo</strong> biujetiT dasaxuli prioritetebis farglebSi ganxorcieldaSemdegi RonisZiebebi:saqarTveloSi adamianis uflebebisa da ZiriTadi <strong>Tavi</strong>suflebebis dacvis,uflebaTa darRvevis faqtebis gamovlenisa da darRveuli uflebebisaRdgenisaTvis aucilebeli, Zlieri da efeqturi warmomadgenlobebisCamoyalbeba <strong>saqarTvelos</strong> regionebSi270


• ombudsmenis institutis gaZlierebis mizniT Setanil iqna Sesabamisicvlilebebi `<strong>saqarTvelos</strong> saxalxo damcvelis Sesaxeb~ <strong>saqarTvelos</strong> organulkanonSi, rac iTvaliswinebs saxalxo damcvelis uflebamosilebis gazrdasa damis mier adamianis uflebaTa dacvis zedamxedvelobis ufro efeqturadganxorcielebas.• saxalxo damcvelis aparatis monitoringis jgufebis mier 2009 wlisganmavlobaSi adamianis uflebaTa dacvis Semowmebis mizniT, qveynis masStabiT,Sinagan saqmeTa saministros droebiTi moTavsebis izolatorebsa da policiisganyofilebebSi ganxorcielda 405 viziti. <strong>saqarTvelos</strong> iusticiis saministrossasjelaRsrulebis departamentis dawesebulebebSi adamianis uflebaTadarRvevis faqtebis gamovlenisa da prevenciis mizniT aparatis TanamSromlebmaganaxorcieles 300 viziti. samxedro nawilebSi hauptvaxtebis monitoringismizniT Tavdacvis saministros daqvemdebarebaSi myof samxedro qvedanayofebSiganxorcielda 9 viziti. saxalxo damcvelis bavSvis uflebaTa dacvis centrmamonitoringis mizniT ganaxorciela 18 viziti mzrunvelobamoklebul daunarSezRudul bavSvTa instituciebSi.• ganxilul iqna adamianis uflebaTa darRvevis faqtebTan dakavSirebiTSemosuli 3 865 gancxadeba.• gavrcelebul iqna 201 presrelizi, gamarTa 42 prekonferencia dabrifingi.• <strong>saqarTvelos</strong> saxalxo damcvelis institutis daarsebis 10 wlisaRsaniSnavad, 2009 wlis TebervalSi gaimarTa saerTaSoriso konferenciaTemaze `gamoxatvis <strong>Tavi</strong>sufleba~, romelSic monawileoba miiRes 12 qveynisombudsmenebma da maTma warmomadgenlebma. konferencias aseve eswrebodnensaqarTveloSi momuSave adamianis uflebaTa damcveli saerTaSorisoorganizaciebis xelmZRvanelebi da evrosabWos adamianis uflebaTa komisari.• saangariSo periodSi <strong>saqarTvelos</strong> parlaments waredgina <strong>saqarTvelos</strong>saxalxo damcvelis moxsenebebi saqarTveloSi adamianis uflebaTa da<strong>Tavi</strong>suflebaTa dacvis mdgomareobis Sesaxeb 2008 wlis meore naxevarSi da2009 pirvel naxevarSi.mosaxleobis samoqalaqo cnobierebis amaRleba adamianis uflebebisa daZiriTadi <strong>Tavi</strong>suflebebis kuTxiT• q. Telavsa da q. marneulSi gaixsna saxalxo damcvelis samoqalaqoganaTlebis regionuli centrebi.• saxalxo damcvelis quTaisisa da baTumis samoqalaqo ganaTlebiscentrebis organizebiT Catarda debatebis/diskusiebis cikli konkursis271


safuZvelze SerCeuli studentebisaTvis, romelic miznad isaxavda adamianisuflebebis, demokratiis da kanonis uzenaesobis Sesaxeb maTi codnis gazrdas.• gaimarTa saxalxo damcvelis Sexvedrebi arasamTavrobo organizaciebiswarmomadgenlebTan da sxvadasxva umaRlesi saswavleblebis studentebTan,sadac ganxilul iqna saxalxo damcvelis prioritetebi, Sesabamis regionebSiadamianis uflebebis dacvis mdgomareoba, arsebuli problemebi da adgilobrivsazogadoebasa da saxalxo damcvelis ofiss Soris TanamSromlobis sakiTxebi.tolerantobis centris koordinaciiT momzadda da gamoica erovnulumciresobaTa sabWos biuletenis ori nomeri.• <strong>saqarTvelos</strong> oTx qalaqSi - quTaisSi, zugdidSi, baTumsa da axalqalaqSigaimarTa mrgvali magida Temaze: `SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTauflebebrivi mdgomareoba da maTi socialuri integracia sazogadoebaSi~.Sexvedraze ganxilul iqna SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa mdgomareobaregionebSi, maT winaSe arsebuli problemebi da gamowvevebi, adgilobriviprogramebi da RonisZiebebi, xolo gaeros ganviTarebis programisa da adamianisuflebaTa dacvis umaRlesi komisris ofisis mxardaWeriT, gaimarTa wlisSemajamebeli konferencia SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa sakiTxebze.ssip _ sazogadoebrivi mauwyebelissip _ sazogadoebrivi mauwyeblisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina _ 26 500.6 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinansebam _ 26 499.6 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 1 597.2 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba272


ssip _ sazogadoebrivi mauwyeblisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 73.8%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 26.0%, xolo `valdebulebebis klebis~ muxliT – 0.2%.ssip _ <strong>saxelmwifo</strong> Sesyidvebis saagentossip _ <strong>saxelmwifo</strong> Sesyidvebis saagentosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong>biujetiT gamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 824.7 aTasi lari,xolo faqtiurma dafinansebam _ 914.2 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebelze 142.2 aTasi lariT metia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebassip _ <strong>saxelmwifo</strong> Sesyidvebis saagentosaTvis gamoyofil saxsrebSi`xarjebis~ muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 96.8%, xolo `arafinansuriaqtivebis zrdis~ muxliT – 3.2%.samxreT oseTis administraciasamxreT oseTis administraciisaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 10 000.0 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinasebam 9 999.7 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebelze 8 993.8 aTasi lariT naklebia.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba273


samxreT oseTis administraciisaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~muxlis sakaso Sesrulebam Seadgina 88.2%, xolo `arafinansuri aqtivebiszrdis~ muxliT – 11.8%.`saqoneli da momsaxurebis~ muxlis sakaso Sesruleba<strong>saqarTvelos</strong> sapatriarqo<strong>saqarTvelos</strong> sapatriarqosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiTgamoyofilma dazustebulma asignebebma Seadgina 25 660.3 aTasi lari, xolofaqtiurma dafinansebam _ 25 659.9 aTasi lari, rac 2008 wlis SesabamismaCvenebels aRemateba 16 142.8 aTasi lariT.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinanseba274


<strong>saqarTvelos</strong> sapatriarqosaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlissakaso Sesrulebam Seadgina 54.5%, xolo `arafinansuri aqtivebis zrdis~muxliT – 45.5%.ssip _ levan samxaraulis saxelobis sasamarTloeqspertizis erovnuli biurossip _ levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnulibiurosaTvis 2009 wels <strong>saxelmwifo</strong> biujetiT gamoyofilma dazustebulmaasignebebma Seadgina 4 347.8 aTasi lari, xolo faqtiurma dafinansebam _4 345.2 aTasi lari, rac 2008 wlis Sesabamis maCvenebels 234.3 aTasi lariTaRemateba.2008-2009 wlebSi gamoyofilidazustebuli <strong>asignebebi</strong> da faqtiuri dafinansebassip _ levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnulibiurosaTvis erovnuli biurosaTvis gamoyofil saxsrebSi `xarjebis~ muxlis275


sakaso Sesrulebam Seadgina 88.3%, `arafinansuri aqtivebis zrdis~ muxliT –11.7%.276

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!