You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ACTUEEL 3<br />
ECONOMIE 15<br />
CULTUUR 18<br />
SPORT 22<br />
SERVICE 26<br />
Samenwerking van<br />
Den Haag Centraal<br />
met DHTV en West<br />
3<br />
Verkiezingen:<br />
Sander, aimabel<br />
en geslepen<br />
6&7<br />
Nieuw Spui<br />
Sinds deze week is het nog moeilijker<br />
om de binnenstad te doorkruisen. De<br />
geplande herinrichting van delen van<br />
het centrum is nu echt van start gegaan.<br />
De realisatie had vertraging opgelopen<br />
door de aanhoudende vorst. De<br />
metamorfose van het Spui duurt tot<br />
eind oktober. Het gebied is al sinds de<br />
invoering van het verkeerscirculatie-<br />
plan in november autoluw. De gemeente<br />
wil een complete metamorfose om<br />
het winkelgebied vriendelijker te maken<br />
voor voetganger en fietser. Het<br />
Spui wordt van gevel tot gevel opnieuw<br />
ingericht en krijgt een nieuwe bestrating.<br />
Daarnaast wordt een nieuwe<br />
tram/bushalte aangelegd op het Spui<br />
ter hoogte van de discotheek Asta.<br />
Dineren bij Seinpost<br />
Vrijdag<br />
}
2><br />
stadsmens<br />
Heeft Arnold Walta van de Broodjeslijn<br />
een vooruitziende blik of niet?<br />
Ooit was hij de eerste (kleine) Haagse<br />
ondernemer met een fax. Een<br />
peperdure aanschaf indertijd, maar<br />
de 3790 gulden heeft hij ‘er dubbel<br />
en dwars uitgehaald’, zoals hij zegt.<br />
Want dankzij de fax nam het aantal<br />
bestellingen toe.<br />
Nu passeert Walta op zijn aangepaste<br />
bakfiets moeiteloos het groeiende<br />
aantal pollers in de binnenstad. Ook<br />
van deze koop heeft hij dik profijt,<br />
zeker sinds de invoering van het zo<br />
omstreden verkeerscirculatieplan<br />
(VCP). Het knalgele voertuig liet<br />
hij al in 2003 speciaal ontwerpen<br />
om ongehinderd bestelde broodjes,<br />
maaltijdsalades en lunchpakketten<br />
bij zijn klanten te kunnen bezorgen.<br />
“De bakfiets heeft de breedte van<br />
een invalidenwagen”, legt hij uit.<br />
“Een invalidenwagen moet altijd<br />
overal tussendoor kunnen. Dat zijn<br />
de regels. Ik heb uitgerekend welke<br />
maat dat is en heb toen de bakfiets<br />
op die breedte laten maken”.<br />
De Broodjeslijn huist tegenwoordig<br />
in de Oude Molstraat. In dezelfde<br />
straat zit lunchroom Hof van Eten<br />
die door zoon George Walta wordt<br />
gedreven. Maar op het visitekaartje<br />
van de Broodjeslijn staat ook ‘Klink’<br />
vermeld, een naam die herinneringen<br />
oproept aan de tijd dat de vroegere<br />
Haagsche Courant nog in de<br />
Wagenstraat was gevestigd.<br />
Broodjes van Klink, de zaak was wat<br />
verderop gelegen, waren populair<br />
onder het journalistenvolk. “Klink<br />
zat daar al vanaf 1921”, vertelt Walta<br />
die zelf acht jaar geleden uit de Wagenstraat<br />
vertrok. “Hij heeft in de<br />
oorlogsjaren de zaak overgedaan aan<br />
Krul, een lid van de bekende familie,<br />
varia<br />
Bakfiets Broodjeslijn passeert<br />
moeiteloos pollers in de stad<br />
‘Qua opmaak en<br />
presentatie moet<br />
het er zo uitzien,<br />
dat je er meteen<br />
in wilt happen’<br />
Ingezonden mededelIng<br />
in 1959 zijn de gebroeders Bottinga<br />
eigenaar geworden. Ik ben in 1979<br />
begonnen in de Wagenstraat, heb<br />
de Haagsche Courant kort meegemaakt,<br />
maar de omzet liep meteen<br />
terug toen ze naar de Plaspoelpolder<br />
verhuisden”.<br />
Zelfs op een grauwe winterdag<br />
straalt het Hofkwartier charme uit.<br />
De lunchroom Hof van Eten, waar<br />
vroeger het Hopjesmuseum zat, past<br />
perfect in dat plaatje. Walta: “Mijn<br />
zoon wilde zich verder ontplooien.<br />
Hij ontdekte deze locatie en heeft<br />
toen de zaak overgenomen. Deze is<br />
wat luxer”. Op het menu staan onder<br />
meer de broodjes die in de loop van<br />
de tijd zijn bekroond, zoals de Stalmeester<br />
die in 2006 goud won.<br />
Elk jaar doen de Walta’s mee aan<br />
de wedstrijd Het Lekkerste Broodje<br />
Van Nederland. Dinsdag 12 januari<br />
dong Het Hof van Eten mee met het<br />
Liever Livaer/broodje en de Miljonairscrunch.<br />
Het Liever Livaer/<br />
broodje van zoon George werd beloond<br />
met de tweede prijs.<br />
“We zitten elk jaar bij de tien finalisten<br />
en hebben twee keer gewonnen.<br />
Vandaar dat we nu veel specialiteiten<br />
hebben”, zegt Arnold Walta (67)<br />
die zijn werkplek heeft op nummer<br />
7 in de Oude Molstraat. Daar worden<br />
sinds 2003 ’s ochtends de bestellingen<br />
klaargemaakt. Zijn vrouw Joke,<br />
die 25 jaar meewerkte in de zaak,<br />
bakt thuis de taarten en zorgt voor<br />
de chutneys en alle soepen die op<br />
het menu staan.<br />
Dootje<br />
Hij komt uit een familie van twaalf<br />
kinderen, is geboren in het Gelderse<br />
Ulft en woont sinds zijn vroege<br />
jeugd in Den Haag, waar zijn vader<br />
belastingambtenaar werd. Na zijn<br />
diensttijd kwam hij via een groente-<br />
en fruitzaak in de Van Hoytemastraat,<br />
een melkwijk van de<br />
Sierkan in de Gaarde en een kruidenierszaak<br />
in de Perenstraat, terecht<br />
bij Broodje van Dootje in de Herenstraat.<br />
De zaak was van zijn oudste, inmiddels<br />
overleden, broer Dowi. “Broodje<br />
van Dootje was bekend vanwege<br />
zijn dik belegde broodjes. Dowi was<br />
ontzettend creatief en deed alles uit<br />
VERBOUWINGS<br />
OPRUIMING<br />
U bent van harte welkom voor alle zaken op onze tijdelijke<br />
locatie: Papestraat 13 (op ca. 60 meter loopafstand).<br />
Tel. 070 - 346 16 81 - www.hofstede-optiek.nl<br />
Arnold Walta liet de bakfiets ontwerpen op de maat van een invalidenwagen. > Foto: Mylène Siegers<br />
de hand. Hij had geen recept nodig,<br />
maar maakte het gewoon”. Walta<br />
werkte twaalf jaar in de zaak, waarvan<br />
inmiddels een jongere broer eigenaar<br />
is. Meer leden van de familie<br />
Walta zochten het in de handel. Zo<br />
begonnen een zuster en haar man op<br />
de boulevard van Kijkduin de zaak<br />
Ketje Mix die intussen is overgenomen<br />
door een zoon.<br />
De klantenkring van de Walta’s bestaat<br />
voor 99 procent uit bedrijven<br />
en organisaties. De firma verzorgt<br />
tevens lunches op locaties, zoals<br />
onlangs voor D66 in de vergaderzaal<br />
van de Tweede Kamer. Hoewel het<br />
bezorgen met de bakfiets gemakke-<br />
Prettige<br />
Feestdagen<br />
lijker is dan per auto levert het in de<br />
binnenstad soms toch ook problemen<br />
op.<br />
Walta: “De Hoogstraat, Venestraat<br />
en Spuistraat zijn wandelgebied. Je<br />
mag daar met de auto tot half twaalf<br />
bezorgen, maar als ik er met mijn<br />
bakfiets rijd, word ik af en toe staande<br />
gehouden en moet ik afstappen<br />
van de politie. Als ik uitleg dat ik aan<br />
het bezorgen ben, moet ik toch gaan<br />
lopen en krijg het advies dat ik er ’s<br />
ochtends beter met de auto kan rijden.<br />
Dat is toch niet te geloven! Men<br />
wil gewoon niet dat je milieuvriendelijk<br />
bezorgt”.<br />
Walta vertelt het trouwens met een<br />
brede lach. Zijn hobby is nog steeds<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
zijn werk, zegt hij even later. “Mijn<br />
zoon gaat het in de toekomst helemaal<br />
overnemen, nu vind ik het nog<br />
zalig om te doen.<br />
Je zult denken: een broodje maken,<br />
is dat nou zo ingewikkeld? Maar qua<br />
opmaak en presentatie moet het er<br />
zo uitzien, dat je er meteen in wilt<br />
happen. Je kan drie plakken kaas op<br />
een broodje doen, dan heb je een<br />
broodje kaas. Het leuk gekruld presenteren<br />
is iets anders. Het gezicht is<br />
vijftig procent van de smaak”.<br />
Joke Korving<br />
voor meer informatie: www.hofvaneten.nl<br />
en www.broodjeslijn.nl<br />
I TA L I A A N S E<br />
S P E C I A L I T E I T E N<br />
<br />
Amore<br />
<br />
Laan van Meerdervoort 188a<br />
2517BH Den Haag<br />
tel 070 32 47 090 - fax 070 32 47 091<br />
info@thatsamore.nl - www.thatsamore.nl
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Den Haag Centraal werkt samen<br />
met Den Haag TV en Omroep West<br />
Weekkrant Den Haag Centraal gaat in<br />
de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen<br />
op 3 maart een tijdelijk samenwerkingsverband<br />
aan met de lokale<br />
omroep Den Haag TV en met de regionale<br />
Omroep West. Met Den Haag TV samen<br />
worden twee debatten gehouden<br />
over thema’s die relevant zijn in de verkiezingsstrijd,<br />
terwijl met Omroep<br />
West een groot lijsttrekkersdebat staat<br />
geprogrammeerd. Beide initiatieven<br />
worden financieel door de gemeente ondersteund.<br />
‘Wie is er bang voor de PVV?’, luidt de titel<br />
van het eerste debat dat zondagmiddag<br />
14 februari in de foyer van Theater<br />
aan het Spui zal worden gehouden. De<br />
presentatie van het debat is in handen<br />
van Margriet Vroomans, onder meer bekend<br />
van NOVA en Tros Kamerbreed.<br />
Met een aantal gasten zal zij temidden<br />
Ingezonden mededelIng<br />
Tons of Faith<br />
van publiek in gesprek gaan over de<br />
vraag in hoeverre de komst van de PVV<br />
in de Haagse gemeentepolitiek verschil<br />
zal gaan maken; niet alleen op het gebied<br />
van integratie en veiligheid, maar<br />
ook bij zaken als kunstbeleid, financiën,<br />
onderwijs, stadsontwikkeling etc. Den<br />
Haag is de enige grote stad waar de PVV<br />
meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen.<br />
Zal het Haags gemeentebestuur<br />
een wezenlijk andere koers gaan varen<br />
als de PVV een politieke factor van belang<br />
wordt?<br />
Het debat in Theater aan het Spui wordt<br />
daags na het evenement diverse keren<br />
per dag in een compilatie op het kanaal<br />
van de lokale omroep uitgezonden.<br />
Exact een week later – op zondagmiddag<br />
21 februari – verzorgen Den Haag Centraal<br />
en Den Haag TV opnieuw een bijeenkomst<br />
in Theater aan het Spui onder<br />
Het Spui ter hoogte van de Nieuwe Kerk voorzien van een nieuw wegdek.<br />
Het gemeentemuseum wil het<br />
noodlijdende dirk Scheringa museum<br />
redden door er een dependance van<br />
te maken. de bouw van het museum<br />
in opmeer is vorig jaar januari<br />
gestart, maar nooit afgemaakt.<br />
Benno Tempel, directeur van het<br />
gemeentemuseum, ziet het als een<br />
grote kans om de exploitatie van het<br />
museum op zich te nemen. “zo<br />
kunnen we een pijnlijke geschiedenis<br />
tot een goed einde brengen”.<br />
Door Miranda Fieret<br />
Het Dirk Scheringa Museum zal in het<br />
scenario van directeur Tempel wel van<br />
naam moeten veranderen. “Het was<br />
eerst een particulier initiatief. Als het<br />
een dependance van het Gemeentemuseum<br />
wordt, richten we ons op realisme.<br />
Een naam als ‘Museum voor Realisme’<br />
zou beter passen”. Tempel denkt dat realisme<br />
een breed publiek aanspreekt.<br />
“We willen ons richten op mensen die<br />
weinig of misschien wel nooit naar een<br />
museum gaan. Dan spreekt realisme het<br />
meest aan. Ik zou graag een deel van<br />
onze collectie in bruikleen willen geven.<br />
Bovendien denk ik dat andere musea<br />
ook genoeg in depot hebben om van het<br />
museum een mooi instituut te maken”.<br />
De grootste barrière om het museum te<br />
behouden, is de financiering. Het Scheringa-museum<br />
is vorig jaar november<br />
failliet verklaard. Het museum is daarom<br />
nooit afgebouwd. Voor het afbouwen<br />
en de exploitatie is de komende vijf<br />
meubel- en<br />
gordijnstoffen<br />
lampen en -kappen<br />
Bentinckstraat 107<br />
2582 ST Den Haag<br />
Tel.070-3318418<br />
www.juffrouwbentinck.nl<br />
de noemer ‘Kunst is franje’. Want terwijl<br />
de economische crisis zich ook in<br />
Nederland volop manifesteert, werkt<br />
Den Haag aan een prestigieus centrum<br />
voor muziek en dans aan het Spui. Enorme<br />
bedragen zijn al uitgegeven aan<br />
plannenmakerij, stedenbouwkundige<br />
studies en technisch onderzoek. Maar<br />
kun je vasthouden aan zo’n geldverslindend<br />
project als er straks een enorme<br />
hypotheek op de stad drukt? Als er gekort<br />
moet worden op het onderhoud<br />
van de parken en straten, bezuinigd<br />
moet worden op personeel en er niet<br />
eens meer genoeg budget is om bestaande<br />
kunstinstellingen op hetzelfde niveau<br />
te houden. Of geeft een cultuurpaleis<br />
zoveel nieuwe impulsen, ook economisch,<br />
dat de stad er volop van gaat<br />
profiteren?<br />
Het lijsttrekkersdebat dat Omroep West<br />
jaar 20 miljoen euro nodig.<br />
De provincie Noord-Holland en schuldeiser<br />
ABN-Amro zouden aan de financiering<br />
bij moeten dragen. ABN-Amro<br />
heeft nog 35 miljoen euro aan schulden<br />
te vorderen. “ABN-Amro heeft de Scheringa-collectie<br />
als onderpand. Als ze een<br />
deel van de collectie schenken aan de<br />
provincie Noord-Holland, zitten daar<br />
fiscale voordelen aan. Dat zou een mooi<br />
scenario kunnen zijn”. Tempel heeft<br />
zijn plannen inmiddels voorgelegd aan<br />
Sascha Baggerman, de gedeputeerde<br />
van Cultuur van Noord-Holland. “Ik heb<br />
gehoord dat ze het graag willen afbouwen,<br />
dat is al positief”. Toch zit er dan<br />
nog steeds een gat in de financiering.<br />
“Het is nu een politieke beslissing. Het<br />
zou een belangrijke stap zijn voor<br />
traditioneel kort voor de verkiezingsdag<br />
houdt, wordt voor het eerst samen met<br />
Den Haag Centraal georganiseerd. De<br />
exacte datum en locatie staan nog niet<br />
vast, maar duidelijk is al wel dat de presentatie<br />
wordt verzorgd door het vaste<br />
West-gezicht Elles de Bruin. Deze krant<br />
draagt uitsluitend journalistiek-inhoudelijk<br />
aan het lijsttrekkersdebat bij en<br />
vaardigt voorts cabaretier Marcel Verreck<br />
– columnist van Den Haag Centraal<br />
– af om een luchtig intermezzo te verzorgen.<br />
Het lijsttrekkersdebat wordt<br />
live door Omroep West op televisie uitgezonden<br />
en zal nadien ook bij Den<br />
Haag TV te zien zijn.<br />
De samenwerking met de twee omroepgemachtigden<br />
past in het al eerder geuite<br />
streven van Den Haag Centraal om<br />
ook activiteiten op het gebied van lokale/regionale<br />
radio en tv te ontwikkelen.<br />
De herinrichting van het Spui, die<br />
deze week is begonnen, wordt in fases<br />
uitgevoerd. Hierdoor zijn delen<br />
van het gebied tijdelijk afgesloten<br />
voor bestemmingsverkeer. Voor bestemmingsverkeer<br />
en de bevoorrading<br />
van winkels gelden omleidingroutes.<br />
Momenteel geven de werkzaamheden<br />
aan het Ministerie van<br />
Defensie extra overlast voor voetgangers<br />
en fietsers. Het pand wordt<br />
grondig gerenoveerd.<br />
De achterkant, aan de Kalvermarkt,<br />
is afgeschermd met een schutting<br />
die een gedeelte van de stoep in beslag<br />
neemt en bouwverkeer domineert<br />
de straat. De gemeente ziet<br />
geen overlast in deze bouwactiviteiten.<br />
“We waren uiteraard op de<br />
hoogte van de verbouwing en wer-<br />
Directeur Gemeentemuseum Benno Tempel wil:<br />
Dirk Scheringa Museum als Haagse dependance<br />
Noord-Holland. Naast musea in Amsterdam<br />
en Haarlem is er niks met internationale<br />
uitstraling”.<br />
Ecoboerderij<br />
Volgens Tempel is het idee voor een dependance<br />
realistisch. “We kunnen nu<br />
tenminste iets creëren dat toekomst<br />
biedt. Veel mensen denken dat cultuur alleen<br />
maar geld kost, maar het levert ook<br />
veel op. In de omgeving van het museum<br />
zijn veel weilanden ongebruikt. Wellicht<br />
kunnen we een ecoboerderij bereid vinden<br />
zich daar te vestigen. Er kunnen<br />
workshops worden gegeven. Zo kunnen<br />
we een bezoek aan het museum combineren<br />
met koeien schilderen. Daarnaast<br />
hebben bezoekers bijvoorbeeld vervoer<br />
nodig, moeten ze lunchen en willen ze de<br />
actueel Foto: PR<br />
Herinrichting Spui begonnen<br />
ken eromheen. Het is niet anders<br />
dan andere werkzaamheden”, aldus<br />
een woordvoerder.<br />
Deze week is ook de tram/bushalte<br />
‘Centrum’ voor bus 22 en 24 en tram<br />
1 en 16 verdwenen. Bus 22 en 24 rijden<br />
via het Korte Voorhout naar het<br />
Centraal Station en stoppen extra bij<br />
de halte Buitenhof. De haltes Centrum,<br />
Spui-Stadhuis en Nieuwe Haven<br />
komen voor deze buslijnen in<br />
beide richtingen te vervallen. Tram 1<br />
en 16 stoppen na de halte Kneuterdijk<br />
bij de halte Spui/Stadhuis. Wanneer<br />
eind oktober 2010 de herinrichting<br />
van het Spui is afgerond, verdwijnt de<br />
tramhalte ter hoogte van het Stadhuis.<br />
Ondernemers op het Rabbijn<br />
Maarsenplein en in de Markthof pogen<br />
dit nog tegen te houden.<br />
rest van de omgeving zien. Ook de educatie<br />
in de regio kan met het museum een<br />
impuls krijgen”.<br />
Tempel wil het nieuwe museum internationale<br />
allure geven. “Het Gemeentemuseum<br />
doet het heel goed. Vorig jaar waren<br />
we met 450 duizend bezoekers de grootste<br />
buiten Amsterdam. Bovendien hebben<br />
we ervaring met het opzetten van dependances.<br />
Kijk maar naar het Fotomuseum,<br />
GEM en Escher in het Paleis”. De<br />
directeur heeft al veel reacties gekregen<br />
op zijn plannen. “We hebben enorm veel<br />
steunbetuigingen gekregen. Vanuit het<br />
bedrijfsleven, van particulieren en van de<br />
burgemeester van Opmeer. Het is hoopgevend<br />
en hartverwarmend. Ik hoop dat<br />
er ook bij de politiek en de schuldeisers de<br />
wil is om het museum te realiseren”.<br />
Dealer van: o.a. Gazelle - Batavus - Sparta<br />
BSP - Bike Fun - Loekie - Dahon (vouwfietsen)<br />
Gespecialiseerd in: Ion-Innergy (electrische fietsen)<br />
Adres: Thomsonlaan 55 - 2565 HX Den Haag<br />
Telefoon: 070 363 53 66 - Fax: 070 363 58 39<br />
info@thomsontweewielers.nl / www.thomsontweewielers.nl
Dé specialist in:<br />
Personal Training<br />
Dieet & Coaching<br />
Fitness equipment<br />
Get Fit Stay Fit<br />
(070) 3609591<br />
info@getttstaytt.nl<br />
www.getttstaytt.nl<br />
Personal Training Studio<br />
Javastraat 88, Den Haag<br />
Health & Fitness Shop<br />
Javastraat 88, Den Haag<br />
Fitness Club<br />
Oostduinlaan 50, Den Haag
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Boosheid bij Stadspartij<br />
over uitstel ambassade VS<br />
De Haagse Stadspartij vindt dat gemeente<br />
Den Haag in het uiterste geval<br />
moet stoppen met de bewaking van<br />
de Amerikaanse ambassade aan het<br />
Voorhout. De ambassade zou in 2012<br />
gaan verhuizen, maar het is ook denkbaar<br />
dat de verhuizing pas in 2019<br />
plaatsvindt.<br />
De burgemeester van Wassenaar, de<br />
D66’er Jan Hoekema, heeft de gemeenteraad<br />
van Den Haag per brief laten<br />
weten dat rekening gehouden<br />
moet worden met 2019 als verhuisjaar.<br />
Dit onder meer als gevolg van de<br />
kosten die verbonden zijn aan een<br />
nieuw gebouw. De kans is aanwezig<br />
dat de VS prioriteit geven aan een<br />
nieuw ambassadegebouw in een ander<br />
land. In dat geval is er op de begroting<br />
van de VS niet direct geld beschikbaar<br />
om de nieuwe ambassade in Nederland<br />
volgens de oorspronkelijke<br />
planning te gaan bouwen. In dat geval<br />
komt 2012 als verhuisjaar voor de VSambassade<br />
in Nederland in gevaar.<br />
De Haagse Stadspartij vindt dat de VS<br />
zich aan de afspraak moet houden om<br />
in 2012 te verhuizen naar nieuwbouw<br />
in Wassenaar. Voor het terrein waar de<br />
Amerikaanse ambassade moet verrijzen<br />
zijn voetbalclubs en een windhondenrenbaan<br />
gedwongen verhuisd.<br />
Door Miranda Fieret<br />
De einddatum van De Komeet, de cultuurprijs<br />
voor Haags talent, is in zicht.<br />
Hagenaars van onder de dertig jaar kunnen<br />
nog tot en met vrijdag 29 januari<br />
hun project indienen. De hoofdprijs is<br />
een financieel fundament om het plan<br />
daadwerkelijk tot uitvoering te brengen.<br />
De winnaar krijgt 15.000 euro. Toch<br />
blijft het aantal inschrijvingen achter.<br />
Op dit moment zijn er rond de tien plannen<br />
binnen. “Maar dat zegt weinig”, aldus<br />
Yke Prins, directeur van Pulchri Studio<br />
en voorzitter van de jury. “Meestal<br />
komen de inzendingen op de valreep<br />
binnen”.<br />
De Komeet is in 2004 van start gegaan<br />
en wordt om de twee jaar uitgereikt. In<br />
het eerste jaar waren er 24 inzendingen,<br />
het tweede jaar 42 en in 2008 waren het<br />
er 48. De prijs is bedoeld om jonge Hagenaars<br />
uit te dagen om innovatieve projecten<br />
op te zetten. Daarom zijn er weinig<br />
voorwaarden om mee te dingen naar<br />
het prijzengeld. Het is bijvoorbeeld niet<br />
nodig om ingeschreven te staan bij de<br />
Kamer van Koophandel of om een stichting<br />
te hebben. Toch is het aantal deelnemers<br />
nog altijd laag. Olof van Winden,<br />
directeur van Today’s Art en jurylid, is al<br />
vanaf het begin betrokken bij De Ko-<br />
straatwijs<br />
Cabaretier en schrijver Marcel<br />
Verreck keerde na een lang verblijf<br />
in de hoofdstad terug naar zijn<br />
geboortestad Den Haag.<br />
Achter de wagen met zijn<br />
zoontje herontdekt hij de stad.<br />
De Nunspeetlaan...<br />
...dienen wij niet te onderschatten. Hij<br />
takt af van de machtige De la Reyweg<br />
en volgt deze verkeersader gebroederlijk<br />
een heel eind in zijn tocht naar<br />
Veluweplein en Zuiderpark. Mijn ganse<br />
leven heb ik niet van het bestaan van de<br />
Ambassade achter hekken.>Foto: Harmen de Jong<br />
Buurtbewoners hebben geageerd tegen<br />
de plannen. Joris Wijsmuller van<br />
de Haagse Stadspartij: “Er is zoveel gedaan<br />
om de Amerikanen te gerieven,<br />
er is in grote haast zoveel overhoop ge-<br />
meet. De uitreiking van de prijs was de<br />
eerste twee jaar gekoppeld aan Today’s<br />
Art, maar heeft inmiddels een zelfstandig<br />
gezicht. Vooral de marketing is een<br />
moeilijke zaak volgens Van Winden.<br />
“De prijs wordt slechts één keer in de<br />
twee jaar uitgereikt. Er moet hard aan<br />
worden getrokken om het onder de aandacht<br />
te brengen. Bovendien is het een<br />
vluchtige doelgroep”. Ook Prins ziet dat<br />
in. “Bij Pulchri proberen we ook jonge<br />
kunstenaars te bereiken, maar het blijft<br />
lastig. Ze zijn nog zoekende en zien<br />
meer in losse verbanden. Daarom zou<br />
De Komeet juist goed kunnen werken.<br />
Bovendien hoef je niet persé alleen een<br />
idee in te leveren, het kan ook als groep”.<br />
Beide juryleden staan er positief tegenover<br />
om De Komeet jaarlijks uit te reiken.<br />
“De prijs moet een traditie krijgen,<br />
mensen kunnen er dan beter op anticiperen”,<br />
aldus Prins. Van Winden: “Ik ben<br />
er een voorstander van, het punt is alleen<br />
of dat financieel haalbaar is. Het<br />
prijzengeld zou dan lager kunnen uitvallen”.<br />
Het jurylid benadrukt dat<br />
kwantiteit er niet toe doet bij De Komeet.<br />
“We kunnen beter een paar kwalitatief<br />
goede inzendingen hebben dan<br />
een hoop slechte. Het winnende project<br />
moet innovatief zijn en een breed publiek<br />
bereiken”.<br />
Nunspeetlaan geweten. Maar dat kon ik<br />
wel vermoeden dankzij bekende doorgaande<br />
wegen als Dierenselaan en Apeldoornselaan.<br />
Het stratenplan is hier<br />
Veluws gekleurd. Ik stel me voor hoe na<br />
de oorlog de Haagse bleekneusjes op vakantie<br />
mochten naar de dichtgeplakte<br />
dorpen waar hun straat naar genoemd<br />
was. Lunteren, Hulshorst, Ermelo en<br />
haald. En nu ligt alles voor jaren stil.<br />
Ongelofelijk. Wat mij betreft is het nu<br />
afgelopen. Desnoods staken we de beveiliging<br />
van de ambassade op het<br />
Lange Voorhout”.<br />
Cultuurprijs wacht op talent<br />
Winnaars van de vorige edities zijn Suzanne<br />
Hertogs met Bookazine ‘Duf’<br />
(2004), Dit is Dit met het Platform<br />
Straatreklame (2006) en Sara Vrugt met<br />
Een rode draad (2008). “Van dans tot architectuur:<br />
je krijgt van alles binnen.<br />
Het is daarom appels met peren vergelijken.<br />
Ik merk wel dat in de vorige edities<br />
thema’s als mode en sociale media sterk<br />
vertegenwoordigd waren. Ik heb tot nu<br />
toe weinig inzendingen gezien die gericht<br />
zijn op muziek. Misschien worden<br />
we dit jaar wel verrast en krijgen we daar<br />
juist inzendingen voor”.<br />
In de toekomst wil Van Winden dat De<br />
Komeet meer vorm geeft aan begeleiding.<br />
“Misschien kunnen we met verschillende<br />
platforms de winnaars helpen<br />
om alles uit te voeren. Ik denk daarbij<br />
aan Today’s Art, Wired Festival en<br />
People Making Stuff”.<br />
Jonge Hagenaars hebben nog tot en met<br />
29 januari de kans om zich in te schrijven.<br />
Op 13 mei is de prijsuitreiking van<br />
De Komeet in het Nutshuis, Riviersvismarkt<br />
5. De jury maakt dan bekend wie<br />
de eerste prijs van € 15.000, de tweede<br />
prijs van € 10.000 en de Publieksprijs<br />
van € 5.000 wint.<br />
Voor meer informatie: www.dekomeet.net.<br />
natuurlijk ook Nunspeet. Daar hebben<br />
stad en dorp elkaar getroffen, daar botste<br />
Zee op Bos, het moet wat geweest<br />
zijn. Zelf ging ik als klein kereltje een<br />
paar zomers naar een kamp in Maarn<br />
en daarom ruik ik bij het horen van die<br />
plaatsnaam nog altijd de onsterfelijke<br />
geur van dennen. Wild levende kerstbomen!<br />
Maarn lag dan wel in de provincie<br />
Utrecht, het had zo de Veluwe kunnen<br />
zijn. Volgens mijn vader waren de<br />
konijnen er net zo gereformeerd als bij<br />
Uddel en omstreken. De Nunspeetlaan<br />
komt in mijn leven wanneer ik door de<br />
Haagse fotograaf Spike Bakker gevraagd<br />
word in zijn studio te poseren voor zijn<br />
groeiende collectie Haagse hoofden.<br />
Een eervol verzoek, waarvoor ik graag<br />
de deur uitglibber. De Nunspeetlaan,<br />
Door Coos Versteeg<br />
Je telde in de jaren zeventig en<br />
tachtig van de vorige eeuwals kunstenaar,<br />
politicus danwel captain<br />
of industry niet mee, wanneer je<br />
nooit door Bibeb was geïnterviewd<br />
voor het linkse opinieblad Vrij Nederland.<br />
Van Gerard Reve tot Joop<br />
den Uyl en Fokker-topman Frans<br />
Swarttouw, allemaal belandden ze<br />
bij Bibeb ‘op de divan’. Want als een<br />
psychiater zaagde ze haar ‘slachtoffers’<br />
door. Menigeen liet zich door<br />
de gehaaide interviewster uitspraken<br />
ontlokken, waarvan hij of zij<br />
later dik spijt had. Minister van defensie<br />
Henk Vredeling kostte het<br />
bijna zijn positie. Bibeb, pseudoniem<br />
van Elisabeth Maria Lampe-<br />
Soutberg overleed deze week op<br />
95-jarige leeftijd in Scheveningen.<br />
Bibeb werd in Amsterdam geboren<br />
en zette haar eerste schreden in de<br />
journalistiek bij het Haarlems Dagblad.<br />
In 1936 vertrok ze in navolging<br />
van hoofdredacteur Walther<br />
Schaper naar Nederlands-Indië,<br />
waar ze een jaar later in Deli met<br />
Schaper in het huwelijk trad. Voor<br />
de Sumatra Post schreef ze een kinderrubriek<br />
en over mode. Hoewel<br />
Bibeb specialiste was om de intiemste<br />
details, ook op seksueel gebied,<br />
van geïnterviewden los te<br />
krijgen, bleef haar eigen leven een<br />
raadsel. Lange tijd was zelfs haar<br />
geboortejaar geheim. Het vermoeden<br />
bestaat dat Bibeb net als haar<br />
man tijdens de Tweede Wereldoorlog<br />
in het Jappenkamp heeft gezeten,<br />
maar ook daarover heeft zij<br />
nooit iets gezegd.<br />
Na de oorlog begon zij een nieuw<br />
leven in Den Haag, schreef enige<br />
tijd voor het Haags Dagblad – de lokale<br />
editie van Het Parool. Het huwelijk<br />
met Schaper liep in 1950 op<br />
de klippen, ze hertrouwde vervolgens<br />
met de kunstenaar George<br />
Lampe, die van 1964 tot 1982 leiding<br />
zou geven aan de Vrije Academie<br />
in Den Haag. In dat milieu<br />
voelde ze zich thuis, ze was zeer<br />
betrokken bij de kunsten. Van haar<br />
hand is een Bruna Pocket uit 1960<br />
in de Zwarte Beertjes-reeks over<br />
het zojuist opgerichte Nederlands<br />
Dans Theater, met foto’s van Ed<br />
van der Elsken en Eddy Posthuma<br />
de Boer. Bibebs bewondering voor<br />
de ongesubsidieerde pioniersgroep<br />
brengt ze in korte bewoordingen,<br />
vrij sec tot uitdrukking in haar<br />
met die herkenbare Haagse bouw, blijkt<br />
op deze gure winteravond een enorme<br />
ijsbaan te zijn. Ik parkeer mijn auto veiligheidshalve<br />
in het kruiend ijs aan de<br />
boorden van de De la Reyweg. Daantje<br />
ligt lekker onder de wol, maar als Den<br />
Haag weer een beetje ontdooid is, de<br />
lentezon kriebelt en de eerste trekvogels<br />
van verbazing over de zandopspuitingen<br />
bij Ter Heijde bij Kijkduin<br />
de stad in komen lazeren, dan neem ik<br />
de kleine man mee over de Nunspeetlaan<br />
naar het Zuiderpark. Een laan heet<br />
een ‘weg met bomen’ te zijn en aan<br />
dat voorschrift voldoet de Nunspeetlaan<br />
ternauwernood. Maar daar staan<br />
enige door de winter ernstig versoberde<br />
bloesemstruiken, straks de herauten<br />
van de lente. In het gedeelte tussen El-<br />
actueel
6><br />
gemeenteraadsverkiezingen<br />
portretten Sander Dekker (34):<br />
In een serie portretten van<br />
Haagse lijsttrekkers laten we u<br />
de komende weken nader<br />
kennismaken met vrouwen en<br />
mannen die op 3 maart allemaal<br />
een goede verkiezingsuitslag<br />
hopen te vieren. Deze week de<br />
aanvoerder van lijst 2: Sander<br />
Dekker.<br />
Geboren:den Haag, 9 februari 1975<br />
CV in het kort:<br />
> raadslid vvd tussen 2003 en 2006<br />
> Fractieleider vvd den Haag tussen<br />
2004 en 2006<br />
> mede-auteur landelijk vvdprogramma<br />
Sinds oktober 2009:<br />
Lijsttrekker vvd<br />
Wethouder Sander Dekker prolongeert<br />
zijn lijsttrekkerschap bij de VVD. Net<br />
als bij de vorige verkiezingen zetten de<br />
liberalen hun geld in op de goedlachse,<br />
joviale ‘espoir’ van de partij die zich de<br />
afgelopen jaren manifesteerde als een<br />
politicus die handig is in ‘zaken doen’.<br />
De relatief jonge Dekker was de afgelopen<br />
jaren als wethouder belast met<br />
Onderwijs- en Sportzaken. Hij had de<br />
schone taak om de verzelfstandiging<br />
van het openbaar onderwijs in Den<br />
Haag, die door zijn voorganger Pierre<br />
Heijnen was ingezet, te begeleiden.<br />
Afgezien van de uitglijder met een<br />
schooltje in Duindorp dat ongewild<br />
zijn deuren moest sluiten, krijgt Dekker<br />
daarvoor vooral lof. Peter van<br />
Laarhoven van Stichting Voortgezet<br />
Onderwijs Haaglanden: “Dekker is iemand<br />
die zorgt voor overleggen tussen<br />
de verschillende instellingen”. Daarbij<br />
kondigde de VVD’er aan het begin van<br />
zijn ambtsperiode aan dat hij werk zou<br />
maken van het feit dat er 5000 kinderen<br />
met een taalachterstand in Den<br />
Haag zijn. Dekker, zelf ooit geboren in<br />
Transvaal, heeft zich volgens Van Laarhoven<br />
aan die belofte gehouden: “Daar<br />
zet hij zich enorm voor in”.<br />
Ook binnen het hoger onderwijs is<br />
men zeer te spreken over Dekker.<br />
Scheidend baas van de Haagse Hoge-<br />
school Pim Breebaart noemt Dekker<br />
‘een prettige man die zo elke willekeurige<br />
studentensociëteit binnen kan<br />
lopen’. Hij is joviaal en betrokken. Hij<br />
heeft persoonlijk het University College<br />
aangetrokken en ervoor gezorgd<br />
dat Pelarchos – de roeivereniging – zijn<br />
eigen botenhuis achter de hogeschool<br />
heeft gekregen”. Het majeure punt<br />
van kritiek van Breebaart op Dekker<br />
is dat hij te weinig met zijn vuist op<br />
tafel heeft geslagen om de studentenhuisvesting<br />
goed voor elkaar te krijgen.<br />
“Dat moet hij als hij terugkomt<br />
als wethouder wel doen”. Daar sluit<br />
Youssef Oualhadj, oud voorzitter van<br />
de Haagse Studentenvakbond zich bij<br />
aan. “Ik heb hem ervaren als pro-student,<br />
wellicht dat het door zijn leeftijd<br />
komt. Hij heeft zich hard gemaakt<br />
voor een centrale introductieweek.<br />
Dat die jammerlijk mislukte, is spijtig”.<br />
Oualhadj – inmiddels weer ‘gewoon<br />
student’ – kwalificeert Dekker als ‘aimabel<br />
en geslepen’, iemand die in staat<br />
is wisselgeld te vragen en te onderhandelen.<br />
“Hij is klaar voor de landelijke<br />
politiek om een vooraanstaand Kamerlid<br />
te worden”.<br />
Schrammetjes<br />
Dekker liep her en der op het onderwijsterrein<br />
wat schrammetjes op, maar<br />
het dossier ADO achtervolt hem nog<br />
altijd. Oualhadj: “Dekker staat tot ADO<br />
zoals Balkenende staat tot Irak. Mij is<br />
als inwoner van deze stad volkomen<br />
onduidelijk wat daar nu werkelijk is<br />
gebeurd”. Voor Joris Wijsmuller van de<br />
Haagse Stadspartij is die zaak duidelijker.<br />
“Met ADO heeft hij het slecht<br />
gedaan. Hij heeft de raad verkeerd<br />
ingelicht en kreeg een motie van wantrouwen<br />
aan zijn broek. Norder heeft<br />
Dekker daarna uit de brand geholpen”.<br />
ADO-voorzitter Henk Jagersma heropent<br />
het koppijn-dossier waarin de<br />
Veel expats weten nog niets<br />
Expat-organisatie The Guest Card is<br />
verbaasd en geschrokken van het feit<br />
dat het gros van de expats niet weet dat<br />
er op 3 maart verkiezingen zijn. Het bedrijf<br />
baseert zich op eigen onderzoek.<br />
Directeur Andrew van Esch wil dat de<br />
gemeente snel actie onderneemt om<br />
die kennisachterstand te verkleinen.<br />
Den Haag wil dolgraag een echte minimetropool<br />
zijn waarin internationale<br />
bewoners zich mengen met autochtone<br />
Hagenaars. Vorige week meldde deze<br />
krant al dat er 35.347 expats zijn die bij<br />
de verkiezingen een stem mogen uitbrengen.<br />
Uit onderzoek van The Guest<br />
Card – waaraan ruim driehonderd expats<br />
meewerkten – blijkt echter dat het<br />
gros van deze groep – 53 procent – niet<br />
eens van het kiesmoment afweet. “De<br />
gemeente is veel te laat begonnen met<br />
het informeren van deze groep, die toch<br />
een kleine tien procent van het electoraat<br />
vormt. Ze weten niet dat het plaatsvindt,<br />
maar uit ons onderzoek blijkt dat<br />
ze wel zouden gaan stemmen als ze erover<br />
geïnformeerd worden”.<br />
Van Esch deed onderzoek omdat hij het<br />
van belang vindt dat de expat-populatie<br />
meer wordt betrokken bij het wel en<br />
wee van de stad. “Er wordt altijd snel<br />
een mening gevormd over buitenlanders,<br />
maar het is nodig om ze wel mee te<br />
laten doen. Participatie is nodig voor integratie<br />
en als je een echte internationale<br />
stad wil zijn, moet je daaraan wer-<br />
Een aimabel en geslepen<br />
onderhandelaar<br />
ken”. Verschillende partijen hebben al<br />
toenadering gezocht bij The Guest Card<br />
met het verzoek om verkiezingsbijeenkomsten<br />
te organiseren voor expats,<br />
maar aan die wensen kan Van Esch niet<br />
tegemoet komen. “Ik kan dat niet voor<br />
één partij alleen doen”.<br />
De expat-deskundige ziet meer in een<br />
bredere aanpak waarin met de gemeente<br />
wordt samengewerkt. “Ik heb begrepen<br />
dat er een Engelstalige folder komt<br />
nu. Dat is leuk, maar niet voldoende”.<br />
Naast de conclusies dat expats hun<br />
stemrecht willen benutten mits ze goed<br />
worden geïnformeerd, constateert Van<br />
Esch dat expats zich over dezelfde zaken<br />
druk maken als autochtone Hagenaars.<br />
Hierbij moet gedacht worden aan:<br />
straatvuil, hondenpoep, het ‘monopolie<br />
van Albert Heijn’ en ludieke kwesties als<br />
‘is het uitgaansleven op Mars beter dan<br />
in Den Haag. “Over het algemeen houden<br />
ze zich met ‘groene vraagstukken’<br />
bezig. Maar ze maken zich ook zorgen<br />
over het groeiende nationalisme en Wilders.<br />
Daarbij valt me op dat er veel respondenten<br />
zijn die slachtoffer zijn geweest<br />
van een geweldsdelict”, aldus Van<br />
Esch.<br />
The Guest Card wil de uitkomsten van<br />
het onderzoek deze week nog overhandigen<br />
aan de Raad. Van Esch: “Expats<br />
hebben goed vergelijkingsmateriaal,<br />
daar kun je van leren. Er moet nu wel<br />
echt wat gebeuren om deze groep te mobiliseren.<br />
Daar is haast bij”.<br />
voetbalclub op de rand van faillissement<br />
balanceerde liever niet en roemt<br />
liever de ‘lef’ van Dekker. “De afgelopen<br />
twee jaar hebben we enorme stappen<br />
vooruit gemaakt met de positionering<br />
van de club. Belangrijk is dat hij<br />
de wil en moed heeft om zich hard te<br />
maken voor de club”.<br />
Los van de vraag of Dekker het met<br />
ADO goed heeft gedaan, staat de constatering<br />
dat hij als wethouder erin is<br />
geslaagd verschillende sportevenementen<br />
naar de stad te halen. Het fluoriserende<br />
‘beachvolleybal’ is daarvan een<br />
voorbeeld. Toch is dat nog niet genoeg<br />
volgens Dekker. Hij wil namelijk ook<br />
dat Den Haag de strand- en zeesporten<br />
tijdens eventuele oranje Olympi-<br />
dekker staat tot adO<br />
zoals Balkenende staat<br />
tot irak<br />
sche Spelen herbergt, het WK Hockey<br />
binnenhaalt en hij wil een veilige<br />
haven bieden aan de Volvo Ocean Race.<br />
Dekker is ambitieus en zijn geestdrift<br />
wordt door zijn partij op prijs gesteld.<br />
Hij is nu zelfs één van de auteurs van<br />
het landelijke partijprogramma van<br />
de VVD. Volgens partijcoryfee Hans<br />
Dijkstal past Dekker uitstekend in de<br />
liberale lijn. “Ik denk dat hij op den duur<br />
een goede minister zou zijn. Het lijsttrekker-<br />
en wethouderschap zijn voor<br />
hem een goede leerschool”, meent Dijkstal.<br />
Volgens Wijsmuller illustreert het<br />
‘de armoede van de VVD’. “Hij is iemand<br />
die het met zijn blonde krullen voor de<br />
bühne goed doet, maar eigenlijk heeft<br />
het allemaal weinig om het lijf”.<br />
Theodore Pronk<br />
In Links en rechts van het Spui<br />
wordt stilgestaan bij onopvallende<br />
ontwikkelingen in de campagne<br />
voor de raadsverkiezingen van<br />
woensdag 3 maart.<br />
VVD vreest D66<br />
De verschillen tussen de grote(re) politieke<br />
partijen worden steeds kleiner.<br />
En de zenuwen nemen daardoor toe.<br />
De laatste gemeentelijke peiling, die<br />
van vorige week, laat het volgende<br />
beeld zien. De PvdA negen zetels, D66<br />
acht, de VVD ook acht, de PVV zes,<br />
GroenLinks vier, de SP ook vier en het<br />
CDA drie.<br />
De sfeer tussen de partijen wordt intussen<br />
wat grimmiger. Met name die tussen<br />
de VVD en D66. Want het draait op<br />
3 maart toch vooral om de vraag wie de<br />
grootste wordt. Die partij krijgt daarna<br />
het voortouw in de onderhandelingen<br />
en kan zodoende de toon zetten tijdens<br />
de vorming van een nieuw college.<br />
Bij de VVD wordt stilletjes gehoopt dat<br />
de tijden van weleer terugkeren. In<br />
1982, 1990, 1994 en 1998 was de VVD<br />
de grootste partij in Den Haag. In 1998<br />
behaalden de liberalen zelfs elf zetels.<br />
Maar of het deze keer weer gaat lukken?<br />
De opgaande lijn zit er in ieder ge-<br />
Sander dekker. >Foto: Mylène Siegers<br />
Links en<br />
val in: vorige maand was de VVD goed<br />
voor zeven zetels, het zijn er inmiddels<br />
acht.<br />
Of de VVD daadwerkelijk de grootste<br />
partij wordt, hangt vooral af van de populariteit<br />
van D66. Dus is het voor de liberalen<br />
zaak deze partij te vuur en te<br />
zwaard te bestrijden. Zoals zondagmiddag<br />
in café Momfer de Mol geschiedde.<br />
Lijsttrekker Sander Dekker greep, onder<br />
toeziend ook van Mark Rutte, de<br />
nieuwjaarsbijeenkomst van zijn partij<br />
met beide handen aan om de Democraten<br />
als groot links gevaar neer te zetten.<br />
Al wekenlang hamert Dekker er in dit<br />
verband op dat een stem op D66 gruwelijke<br />
gevolgen kan hebben voor de leefbaarheid<br />
van wijken die nu nog geen<br />
last ondervinden van coffeeshops<br />
(denk aan Ypenburg, Bezuidenhout,<br />
Benoordenhout, Statenkwartier).<br />
Want wat wil D66? Coffeeshops die<br />
overlast veroorzaken worden niet, zoals<br />
het hoort, gesloten maar verplaatst<br />
naar andere wijken. Lees: naar wijken<br />
die tot op heden verschoond zijn gebleven<br />
van de zoete, weeë lucht van hasj.<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
De verzetsdaad tegen overlast gevende<br />
coffeeshops werd zaterdag bij het<br />
woord gevoegd. Dekker overhandigde<br />
Mark Rutte een initiatiefvoorstel van<br />
de VVD-fractie dat er toe moet leiden<br />
dat shops die overlast geven hun deuren<br />
moeten sluiten. Overigens is de<br />
VVD medeverantwoordelijk voor het<br />
gemeentelijke coffeeshopbeleid van de<br />
laatste jaren. De partij heeft in oktober<br />
2009 in een raadscommissie nog ingestemd<br />
met de mogelijkheid tot spreiding.<br />
Wie bij de VVD nog mocht twijfelen<br />
aan het linkse gehalte van D66, moet<br />
zich, aldus Dekker, realiseren dat D66<br />
zich ook verzet tegen cameratoezicht<br />
en preventief fouilleren. Lijsttrekker<br />
Marjolein de Jong van D66 vergeleek<br />
hij met PvdA-lijsttrekker Jeltje van<br />
Nieuwenhoven. “Maar dan tien jaar<br />
jonger”. Het zal je maar gezegd worden.<br />
Jeltje van Nieuwenhoven zelf heeft in<br />
de aanloop van de verkiezingscampagne<br />
overigens nog bar weinig van zich<br />
laten horen. Het smijtwerk laat ze,<br />
vooralsnog, over aan nummer twee op<br />
de PvdA-lijst, wethouder Henk Kool.<br />
Die is altijd bereid links en rechts<br />
een stoot uit te delen. En die kunnen<br />
heftiger worden, zeker wanneer de<br />
PvdA haar nummer één positie dreigt<br />
kwijt te raken. De PvdA heeft zich er<br />
al geruime tijd geleden bij neergelegd<br />
dat het huidige aantal van 15 zetels<br />
niet herhaald zal worden. Maar stilletjes<br />
hopen de socialisten op 3 maart
Vrijdag 22 januari 2010<br />
VErkIEzIngEn<br />
2006 % 2006 zetels<br />
28,4 15<br />
4,7 2<br />
19,8 10<br />
* *<br />
6,8 3<br />
7,7 4<br />
10,2 5<br />
2,8 [2] 1<br />
* *<br />
2,0 1<br />
3,0 1<br />
* *<br />
2,7 1<br />
2,1 1<br />
* *<br />
2,8 1<br />
7,0 restzetels<br />
100 45<br />
gemeenteraadsverkiezingen Foto: Eveline van Egdom<br />
Pvda<br />
D66<br />
VVD<br />
PVV<br />
groenLinks<br />
SP<br />
cDa<br />
christenunie<br />
chr.Soc. Den Haag/ SgP<br />
Partij voor de Dieren<br />
Haagse Stadspartij<br />
Islam Democraten<br />
Ton<br />
Solidair nederland<br />
PPS<br />
nederlandse moslimpartij<br />
LPF [3]<br />
overig [4]<br />
ToTaaL<br />
PEILIng okTobEr<br />
2009 % [1] 2009 zetels<br />
22 10<br />
16 7<br />
15 7<br />
13 6<br />
8 4<br />
9 4<br />
9 4<br />
3 1<br />
1 0<br />
* *<br />
* *<br />
1 0<br />
2 1<br />
* *<br />
* *<br />
* *<br />
* *<br />
2 1<br />
100 45<br />
PEILIng noVEmbEr<br />
2009 % 2009 zetels<br />
21 10<br />
17 8<br />
15 7<br />
14 6<br />
9 4<br />
7 3<br />
8 4<br />
3 1<br />
1 0<br />
* *<br />
2 1<br />
0 0<br />
2 1<br />
0 0<br />
0 0<br />
* *<br />
* *<br />
1 0<br />
100 45<br />
PEILIng DEcEmbEr 2009/ januarI 2010<br />
2009 % 2009 zetels<br />
20 9<br />
17 8<br />
16 8<br />
14 6<br />
9 4<br />
8 4<br />
7 3<br />
3 1<br />
0 0<br />
3 1<br />
2 1<br />
1 0<br />
1 0<br />
0 0<br />
0 0<br />
0 0<br />
* *<br />
0 0<br />
100 45<br />
[1] sommige totaalpercentages tellen op tot iets minder of (in dit geval) meer dan 100%. dit heeft te maken met afrondingsverschillen van de individuele percentages<br />
[2] in 2006 deden ChristenUnie en sgP onder een vlag mee (ChristenUnie-sgP) en haalde deze partij een zetel. in de peilingen van oktober en november zijn ChristenUnie en sgP/<br />
Christelijk sociaal den Haag als afzonderlijke partijen opgenomen.<br />
[3] de LPF is niet in de lijst opgenomen, omdat deze partij in 2007 is opgeheven.<br />
[4] Lokale partijen zijn in de eerste peiling niet bij name opgenomen in de vragenlijst. dat is in de tweede peiling (november 2009) wel gebeurd. de Partij voor de dieren is pas in de derde<br />
peiling bij name opgenomen, net als de nederlandse moslimpartij.<br />
>Bron: TNS NIPO<br />
Ook werd duidelijk dat de Haagse Stadspartij<br />
een geheim wapen heeft dat zich<br />
bij Omroep West gaat manifesteren.<br />
telijke en Rijksbijdragen mee. Via de<br />
post ‘Cultuur’ worden onder meer de<br />
bibliotheek en het Kunstenplan bekostigd.<br />
Ook plannen voor een cultuurcentrum<br />
op het Spui en de Culturele<br />
Hoofdstad verdwijnen in het plan<br />
van de PVV door het afvoerputje.<br />
Het geld dat vrijkomt door de ‘bezuiniging’<br />
op cultuur moet volgens de PVV<br />
gestopt worden in de bestrijding van<br />
misdaad en overlast. Fritsma wil dat er<br />
minder beleidsambtenaren bij de politie<br />
werken en dat er meer wordt opgetreden.<br />
Deze aanpak van ‘meer blauw<br />
op straat’ moet functioneel zijn in het<br />
Het wapen – een presentator en acteur<br />
van Haagse komaf wiens broer bekend<br />
is als ‘Jakhals’ – Stephan Evenblij gaat in<br />
‘zero tolerance beleid’, waarin ook<br />
meer cameratoezicht wordt geboden.<br />
Als toefje op de slagroom van deze veiligheidstaart<br />
wil de PVV bovendien een<br />
aparte wethouder voor Veiligheid. Nu<br />
is die taak nog voorbehouden aan de<br />
burgemeester en aangezien een wethouderspost<br />
cultuur binnen de visie<br />
van de PVV totale waanzin is, kan er beter<br />
maar een aparte veiligheidsbewaker<br />
worden benoemd. Dat dit plan staatsrechtelijk<br />
onmogelijk uitvoerbaar is,<br />
mag volgens Fritsma geen belemmering<br />
zijn. “Als je iets wilt, moet je zorgen<br />
dat het kan”.<br />
aanloop naar de verkiezingen het programma<br />
‘Niet klaguh, stemmuh!’ presenteren.<br />
Saillant genoeg is Evenblij<br />
Niet alleen de wethouderspost van cultuur<br />
wordt onder eventueel PVV-bewind<br />
geschrapt. Ook “de wethouder<br />
van feestjes en partijen” kan verdwijnen.<br />
Hiermee doelt Fritsma op de wethouder<br />
van Citymarketing, Huffnagel.<br />
Een ander belangrijk programmapunt<br />
is dat er meer met referenda moet worden<br />
gewerkt. Zo moet de macht van het<br />
volk toenemen. Dat deze democratiseringsdrang<br />
van oudsher een typisch<br />
strijdpunt van het linkse D66 is, maakt<br />
Fritsma niets uit. Op sommige punten<br />
is hij namelijk ook bereid compromissen<br />
te sluiten en samen te werken.<br />
ook lijstduwer van De Stadspartij, iets<br />
wat menig wenkbrauw doet fronsen.<br />
(TP/jvdV).
8><br />
Vilan<br />
Kreesidentie<br />
O, onze mooie deftige Hofstad<br />
met de dierbare rafelrandjes, wat<br />
staat er nu weer te gebeuren? Naarmate<br />
de lente nadert, neemt hier<br />
en daar de krankzinnigheid toe.<br />
Politici die anders zo graag vergaderen,<br />
zullen van deur tot deur gaan<br />
in de hoop ons burgers te verleiden<br />
met ballonnen en mooie woorden.<br />
“Stem op mij”. En dat natuurlijk op<br />
een tijdstip dat de pannen net van<br />
het fornuis moeten, de kinderen<br />
jengelen of er in huis net een fijn<br />
moment van stilte aanbrak.<br />
In principe zijn dergelijke campagnes<br />
zeer aan mij besteed. De<br />
schaamteloosheid waarmee politici<br />
zich aanstellen, is even pijnlijk<br />
als vermakelijk om te zien, zeker<br />
nu de landelijke top erbij betrokken<br />
wordt. Dan staat daar Wouter<br />
Bos in zijn te rode trui op een<br />
voetbalveldje te lachen, hopend<br />
op nieuwe stemmen voor Jeltje,<br />
terwijl het vooral zichtbaar is dat<br />
hij een buikje krijgt. Ze weten van<br />
gekkigheid niet wat ze moeten<br />
doen en de raadsverkiezingen zijn<br />
pas in maart, dus er staat ons nog<br />
heel wat te wachten. Vooral veel<br />
ballonnen, want men weet: dat<br />
willen wij graag. D66 heeft een<br />
campagnelied laten componeren.<br />
Ook al iets waar wij hevig naar<br />
verlangden.<br />
Het kwam me dan ook volstrekt<br />
logisch voor dat juist in deze tijd<br />
het Kreesiebal plaatsvindt, van de<br />
jubilerende carnavalsvereniging<br />
De Ooie Pieren, die de stad hardnekkig<br />
aanduidt als de Kreesidentie.<br />
Het bal duurt maar één middag<br />
en een avond, maar de sfeer is<br />
natuurlijk het hele jubileumjaar<br />
door uitstekend. Nu moet ik wel<br />
melden dat de vereniging niet<br />
echt Haags is. Dat scheelt weer,<br />
hè? Indertijd is het door Limburgers<br />
opgericht die zich hier niet<br />
helemaal thuisvoelden. Terug<br />
wilden ze niet. Dus kwam er een<br />
carnavalsclub die thans onder de<br />
bezielende leiding staat van Prins<br />
Harry, geassisteerd door zijn adjudant<br />
Vorst Eduardo. Op de website<br />
van de Ooie Pieren staat een galaportet<br />
van de twee. Prins Harry<br />
draagt onnavolgbaar cool een zonnebril.<br />
Ik heb er een kopje thee<br />
lang naar gestaard. Daarna keek<br />
ik voor de gein wie er de onderscheiding<br />
‘Orde van de Vreugde en<br />
Vriendschap’ had ontvangen en<br />
prompt zei ik verbaasd: “Alaaf!”<br />
Want vele namen uit de lange lijst<br />
kwamen mij uiterst bekend voor.<br />
Ik noem alleen maar Klijnsma,<br />
Stolte, Havermans en natuurlijk<br />
Deetman die zich vorig jaar bij dit<br />
netwerk voegde.<br />
Dus u begrijpt, daar zit de grote<br />
denktank van de komende maanden.<br />
Ballonnen. Clowns. Vreugde<br />
en vriendschap. Niks hofstad.<br />
Kreesidentie.<br />
Vilan van de Loo<br />
interview<br />
Annet Bertram:<br />
‘Mijn functie is<br />
een dienende’<br />
Ze is de hoogste ambtenaar in het stadhuis. En toch kennen maar weinig<br />
Hagenaars haar. Annet Bertram (1959) is de vrouw áchter het Haagse<br />
college van Burgemeester en Wethouders. Zij moet er als gemeentesecretaris<br />
voor zorgen dat alles in het college op rolletjes loopt. Dat deed ze als directeurgeneraal<br />
op het ministerie van vrOM ook voor de ministers Kamp, Dekker,<br />
winsemius en vogelaar. van het rijk naar de gemeente ziet zij niet als een stap<br />
terug. ‘Den Haag is een internationale stad van allure. ik vind het geweldig dat ik<br />
daar een bijdrage aan mag leveren’.<br />
Door Floor de Booys<br />
Op het dressoir in haar werkkamer<br />
staan portretten van haar dochters<br />
Emma en Elise én een foto van Hamid<br />
Karzai, de president van Afghanistan,<br />
tijdens zijn bezoek aan de Afghanistan<br />
Top in Den Haag in maart vorig jaar. In<br />
één oogopslag wordt duidelijk dat het<br />
leven van Annet Bertram afwisselend<br />
is. Wie zich bij een gemeentesecretaris<br />
een bedaarde persoon voorstelt, moet<br />
dat beeld bij binnenkomst meteen<br />
bijstellen. De energie spat van haar af.<br />
Ze geeft een stevige hand, steviger dan<br />
je zou verwachten bij haar kleine en<br />
tengere verschijning. La Bertram gaat<br />
koket gekleed. Een oranjerood getailleerd<br />
jasje boven een korte plooirok.<br />
En ondanks het winterse weer een<br />
paar stevige hakken eronder. “Een<br />
spijkerbroek draag ik nooit, dat past<br />
niet bij me”, klinkt het gedecideerd.<br />
Drie keer per week verruilt ze rok en<br />
hakken voor joggingbroek en sportschoenen<br />
om hard te lopen. Verder<br />
verplaatst ze zich in auto met chauffeur.<br />
Als ze haar meiden om kwart<br />
over acht heeft uitgezwaaid, begint<br />
haar werkdag in de auto meteen met<br />
de nodige telefoontjes. Ze is altijd aan<br />
het werk, wil haar tijd het liefst zo efficiënt<br />
mogelijk indelen. En ze zet de<br />
dingen graag naar haar hand. Toen ze<br />
net een week gemeentesecretaris was,<br />
liet ze een extra zender op het stadhuis<br />
plaatsen zodat ze in de parkeergarage<br />
óók ontvangst heeft. “Ik wil<br />
altijd kunnen bellen, mijn mobieltje<br />
is mijn lifeline. Niet alleen voor werk,<br />
maar ook voor het thuisfront. Als mijn<br />
dochters een belangrijk proefwerk<br />
hebben gehad, dan wil ik dat meteen<br />
weten”. Want ook al werkt ze graag<br />
en veel, het moet thuis wel goed gaan.<br />
“Wij zijn beslist geen doorsnee gezin,<br />
we zitten nooit om zes uur met zijn<br />
allen aan tafel. Kees eet meestal met<br />
de meiden alleen, maar ik slaap altijd<br />
thuis. En als er iets is, ben ik er voor ze.<br />
De weekeinden zijn voor mijn gezin,<br />
lekker met de meiden shoppen of naar<br />
het museum”.<br />
Ze is het gewend dat er vaak wordt<br />
gevraagd hoe ze het allemaal regelt.<br />
“Ik vind dat niet erg, ik begrijp het<br />
wel. Er zijn nog steeds maar weinig<br />
vrouwen die het zo doen, in mijn<br />
vriendinnenclub ben ik de enige. De<br />
meeste werken parttime of helemaal<br />
niet. Iedereen moet zijn eigen balans<br />
in het leven vinden. En ik voel me nu<br />
eenmaal het beste als ik lekker aan het<br />
werk ben”.<br />
Ze studeerde sociologie en rechten<br />
in Leiden. Na haar studie begon ze als<br />
beleidsmedewerker bij VROM. Hoogzwanger<br />
van haar eerste kind, werd<br />
ze hoofd van de afdeling huursubsidie,<br />
met 350 ambtenaren onder zich.<br />
“Toen ik voor de eerste keer op die<br />
afdeling kwam, dachten ze dat ik zelf<br />
huursubsidie kwam aanvragen. Een<br />
vrouw als leidinggevende waren ze<br />
nog niet gewend”.<br />
Bidbook<br />
De foto van Karzai herinnert haar aan<br />
een zeer geslaagde top. Waarin Den<br />
Haag als gaststad internationaal in de<br />
spotlights stond. Annet Bertram was<br />
vanaf het begin actief betrokken bij<br />
de organisatie van die top over de wederopbouw<br />
van Afghanistan, die in<br />
een paar weken tijd uit de grond werd<br />
gestampt. Een prestatie van jewelste<br />
met alle veiligheidsmaatregelen die<br />
getroffen moesten worden vanwege<br />
de komst van hooggeplaatste gasten als<br />
secretaris-generaal Ban Ki-moon van<br />
de Verenigde Naties en de Amerikaanse<br />
minister van buitenlandse zaken Hillary<br />
Clinton.<br />
Haar donkere ogen gaan twinkelen<br />
achter de glazen van haar designbrilletje<br />
als ze vertelt hoe ze het ‘bidbook’<br />
– een document waarin een potentiële<br />
organisator zijn sterke kanten presenteert<br />
– voor de top maakte. “De mogelijkheid<br />
om die top naar Den Haag te<br />
halen, kwam heel plotseling voorbij.<br />
Ik ben toen op een zondag naar het<br />
stadhuis gegaan om ervoor te zorgen<br />
dat dat boek er kwam. Mijn man, Kees,<br />
was die dag jarig. Ik had mijn dochters<br />
meegenomen, die speelden hotelletje<br />
op het secretariaat van Jozias. En ik<br />
maar bellen. Ik was net op tijd klaar om<br />
’s middags thuis de gasten te kunnen<br />
ontvangen”.<br />
‘ik wil altijd<br />
kunnen bellen,<br />
mijn mobieltje is<br />
mijn lifeline. niet<br />
alleen voor werk,<br />
maar ook voor het<br />
thuisfront’<br />
Op dit soort momenten – als de adrenaline<br />
door haar lijf giert – is Annet<br />
Bertram op haar best. En als ze dan ’s<br />
avonds laat in bed ligt en alles is weer<br />
gelukt, is ze zielsgelukkig. “Ik krijg de<br />
kans om een fundamentele bijdrage te<br />
leveren aan de wereld om me heen én<br />
ik heb een geweldig gezin. Oké, het is<br />
hard werken, maar dat vind ik helemaal<br />
niet erg. Ik zou niet anders willen. Ik<br />
ontmoet zoveel inspirerende mensen”.<br />
Albright<br />
Karzai was nog maar net weg, of<br />
Madeleine Albright – de voormalige<br />
Amerikaanse minister van buitenlandse<br />
zaken – diende zich aan. De<br />
‘grand old lady’ was in mei vorig jaar<br />
even in Den Haag omdat zij zitting<br />
zal nemen in de raad van toezicht van<br />
het Institute for Global Justice. Deze<br />
nog op te richten Haagse instelling<br />
moet in samenwerking met de Universiteit<br />
Leiden uitgroeien tot één<br />
van de meest prestigieuze kennis-<br />
en opleidingscentra op het terrein<br />
van vrede, recht en internationale<br />
veiligheid. En Annet Bertram zit er<br />
met haar neus bovenop. “Ja, ik voel<br />
me een bevoorrecht mens dat ik dit<br />
allemaal mee mag maken”. Bertram<br />
verwacht dat Den Haag als Legal Capital<br />
definitief op de kaart wordt gezet.<br />
“Zo’n instituut heeft een enorme<br />
aantrekkingskracht. Nu al hebben<br />
zich tweehonderd organisaties, die<br />
zich met recht en vrede bezighouden,<br />
binnen onze stadsgrenzen gevestigd.<br />
Dat is niet gering. Ik zie het als mijn<br />
opdracht om het enorme potentieel<br />
van Den Haag uit te nutten”. Ze<br />
heeft Den Haag de laatste jaren veel<br />
zelfverzekerder zien worden. “Lange<br />
tijd voelde Den Haag zich een beetje<br />
klein vergeleken bij het chauvinisme<br />
van Amsterdam en de spierballen<br />
van Rotterdam. Maar die tijd is<br />
voorbij. Den Haag is allang niet meer<br />
de Calimero van de G4 (Amsterdam,<br />
Rotterdam, Utrecht en Den Haag), we<br />
zijn een factor van belang. En we hebben<br />
onze zaakjes op orde. Misschien<br />
wel beter dan de andere drie”. Een<br />
gunstige uitgangspositie voor de metropool<br />
die Den Haag en Rotterdam<br />
samen willen gaan vormen en waarvan<br />
beide burgemeesters een warme<br />
voorstander zijn. “We moeten elkaar<br />
niet langer alleen maar als concurrenten<br />
zien, maar waar dat kan samenwerken<br />
in de Randstad. Den Haag en<br />
Rotterdam moeten hun sterke punten<br />
bij elkaar optellen. Samen sta je<br />
sterker”.<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
‘toen ik voor de<br />
eerste keer op die<br />
afdeling kwam,<br />
dachten ze dat ik<br />
zelf huursubsidie<br />
kwam aanvragen.<br />
een vrouw als<br />
leidinggevende<br />
waren ze nog niet<br />
gewend’<br />
Degradatie<br />
Toen ze in mei 2007 de overstap maakte<br />
van het ministerie van VROM naar<br />
het Haagse stadhuis, waren er mensen<br />
die hun wenkbrauwen optrokken. “Er<br />
zit maar driehonderd meter tussen het<br />
ministerie en het stadhuis, maar toch is<br />
het een wereld van verschil. Ik verbind<br />
daar geen waarde-oordeel aan, maar<br />
sommige mensen zien de stap van rijk<br />
naar gemeente blijkbaar als een degradatie.<br />
Ik zie dat zelf uiteraard anders. Ik<br />
denk überhaupt niet op die manier. Het<br />
gaat mij toch vooral om de inhoud van<br />
het werk”.<br />
Na vijf jaar als Directeur Generaal (DG)<br />
bij VROM voor vier verschillende ministers<br />
– Henk Kamp, Sybilla Dekker,<br />
Pieter Winsemius en Ella Vogelaar – te<br />
hebben gewerkt, vond Annet Bertram<br />
het tijd voor iets anders. “Toen Wim<br />
Deetman me polste voor de functie<br />
van gemeentesecretaris, was ik meteen<br />
enthousiast. Al weet ik niet of ik het<br />
ook had gedaan als het een andere stad<br />
was geweest. Maar het leek me meteen<br />
interessant om te zien hoe een grote<br />
gemeente als Den Haag werkt”. Gewoonlijk<br />
houden gemeentesecretarissen<br />
zich vooral bezig met het toezicht<br />
op regels en procedures, maar Bertram<br />
kreeg de ruimte om persoonlijk leiding<br />
te geven aan de nieuwe aanpak van de<br />
vier Haagse Krachtwijken (Transvaal,<br />
Schilderswijk, Zuidwest en de Stationsbuurt)<br />
uiteraard in nauwe samenwerking<br />
met de wethouders die over<br />
de wijken gaan: Marnix Norder (PvdA,<br />
bouwen), Henk Kool (PvdA, sociale zaken)<br />
Sander Dekker (VVD, onderwijs)<br />
en Bert Van Alphen (Groen Links, welzijn).<br />
“Dat zeg ik er toch altijd even duidelijk<br />
bij. Mijn functie is een dienende.<br />
Ik moet zorgen dat de burgemeester en<br />
de wethouders zo goed mogelijk hun<br />
werk kunnen doen. Ik realiseer me<br />
goed dat zij uiteindelijk verantwoordelijk<br />
zijn voor wat ik als gemeentesecretaris<br />
doe en niet andersom. Dat was<br />
als DG op het ministerie ook zo. Ik voel<br />
mij prettig in die rol. Dat komt ook omdat<br />
ik tot nu toe alleen maar mensen<br />
heb gehad waarmee het persoonlijk<br />
en inhoudelijk klikte. Anders kun je<br />
dit werk niet doen, je moet de lijn van<br />
de minister, burgemeester of wethouder<br />
kunnen uitvoeren”. Dat betekent
Vrijdag 22 januari 2010<br />
>Foto: Mirjana Vrbaski<br />
niet dat ze een ‘doorgeefluik’is. “Ik ben<br />
heel erg iemand van de inhoud. En de<br />
aanpak van de wijken heeft al heel lang<br />
mijn interesse”.<br />
Binnen een half jaar lag er voor de vier<br />
wijken een stevig plan, bestaande uit<br />
77 projecten, dat door de gemeenteraad<br />
unaniem werd aangenomen. “Het<br />
Haagse college heeft hier echt zijn nek<br />
voor uitgestoken”.<br />
Het plan voor de Haagse wijken wordt<br />
gestut door vijf pijlers: 1)schoon, heel<br />
en veilig, 2) jongeren en gezondheid,<br />
3) multiprobleemgezinnen, 4) werk,<br />
wijkeconomie en inburgering, 5) Leef-<br />
baar wonen. “Er is veel aandacht voor<br />
het schoonhouden van de wijken. Er<br />
wordt de komende jaren voor dertig<br />
miljoen euro geïnvesteerd in ondergrondse<br />
containers. Afgelopen najaar<br />
zijn in Zuidwest de eerste containers<br />
geplaatst. Verder zijn we keihard aan de<br />
slag met de gezinnen met grote problemen.<br />
Daar buitelen soms de hulpverleners<br />
over elkaar heen, maar niemand<br />
neemt de leiding. Wij willen één coach<br />
per gezin. Scholen worden omgebouwd<br />
tot multifunctionele centra waar 24/7<br />
iets voor de jeugd te doen is zodat ze<br />
geen rottigheid kunnen uithalen. Ver-<br />
der wordt de middenstand gestimuleerd<br />
om zich weer in de probleemwijken<br />
te vestigen. In Transvaal werken<br />
autochtone en allochtone ondernemers<br />
nu heel goed samen”.<br />
Het staat voor Annet Bertram als een<br />
paal boven water dat deze Haagse wijken<br />
over een aantal jaren weer helemaal<br />
mee kunnen komen met de rest<br />
van de stad. “Sterker nog, ik denk dat<br />
het straks de wijken zijn waar het gebeurt,<br />
zoals nu in de binnenstad. Je ziet<br />
dat in Transvaal al een beetje komen”.<br />
Die spiraal omhoog wordt in jargon<br />
gentrification genoemd. “Daar zijn we-<br />
reldwijd genoeg inspirerende voorbeelden<br />
van. We hadden onlangs nog de<br />
bekende Harvard-socioloog en ‘Urban<br />
Poverty Expert’ William Wilson op bezoek<br />
in de Schilderswijk. Hij heeft negen<br />
jaar onderzoek gedaan in Harlem,<br />
de zwarte wijk in New York. Dat was<br />
een no-go area waar de kinderen het op<br />
school slecht deden. Nu halen ze hogere<br />
cijfers dan hun leeftijdgenootjes in<br />
Manhattan. Dat gebeurt niet zomaar.<br />
Het is een kwestie van het juiste beleid<br />
en een lange adem. Dat geldt voor<br />
Den Haag natuurlijk ook. We moeten<br />
volhouden en elke positieve ontwik-<br />
interview
10><br />
De winter was al vroeg ingetreden.<br />
Al voor kerst in 1962 kon er worden<br />
geschaatst, wat zelden voorkwam. De<br />
winter van 1962/1963 was de strengste<br />
van de vorige eeuw en één van de<br />
strengste ooit in ons land gemeten.<br />
Net als in de voorbije weken ondervond<br />
het verkeer veel hinder van de<br />
sneeuw en hadden de spoorwegen<br />
te maken met bevroren wissels. In<br />
de stad reden die winter de trams<br />
nog wel. Er stonden lange rijen bij de<br />
tramhaltes, omdat busverkeer zelfs<br />
niet meer mogelijk was.<br />
Op 15 januari kwamen uit Friesland<br />
de eerste signalen dat er mogelijk een<br />
Elfstedentocht zou worden verreden.<br />
Met man en macht werkten de Friezen<br />
om een parcours vrij te maken en<br />
een dag later, op 16 januari kwam er<br />
groen licht. De schaatstocht zou op<br />
vrijdag 18 januari plaatsvinden.<br />
Ondanks de extreme weersomstandigheden<br />
verschenen bijna 10.000<br />
schaatsliefhebbers die vrijdag aan<br />
Ondanks de extreme<br />
weersomstandigheden<br />
verschenen<br />
bijna 10.000<br />
schaatsliefhebbers die<br />
vrijdag aan de start<br />
actueel<br />
terugblik foto’s uit het haags gemeentearchief<br />
Dé tocht van 18 januari 1963<br />
Ingezonden mededelIng<br />
LEZERSAANBIEDING<br />
de start. In alle vroegte vertrokken<br />
eerst de wedstrijdrijders, kort daarop<br />
gevolgd door de toerrijders. Al snel<br />
bleek dat het een uitputtingsslag zou<br />
worden. Scheuren en gaten in het<br />
ijs die door de sneeuw niet zichtbaar<br />
waren zorgden voor veel valpartijen.<br />
Daarbij stond er een stevige noordoostenwind<br />
die de toch al lage temperatuur<br />
nog lager deed aanvoelen. Voor<br />
Sneek hadden velen de strijd al opgegeven<br />
en in de middag begreep ook<br />
de organisatie dat de meeste rijders<br />
de finish niet zouden gaan halen. Het<br />
was onverantwoord om door te gaan,<br />
dus moesten de toerrijders van het ijs<br />
komen. Een lange rij gedesillusioneerde<br />
schaatsers liep met de schaatsen<br />
onder de arm door het ijzige landschap<br />
op weg naar de dichtstbijzijnde boerderij.<br />
Onder hen bevond zich de uit<br />
Loosduinen afkomstige tuinder Leendert<br />
Duijvestijn. Hij was het niet eens<br />
met het besluit van de organisatie om<br />
iedereen van het ijs te halen. “Natuurlijk<br />
waren de omstandigheden zwaar”,<br />
aldus Leen. “Het ijs zat vol met scheuren<br />
en door de opwaaiende sneeuw<br />
zag je vaak niet eens waar je schaatste.<br />
We waren met een klein groepje en<br />
we hielpen mekaar waar nodig en zo<br />
kwamen we steeds verder. Wij hadden<br />
het kunnen halen”.<br />
Uiteindelijk wisten 72 van de 10.000<br />
toerrijders de eindstreep te halen en<br />
verdienden daarmee met recht het<br />
Elfstedenkruisje. Maar niet iedereen<br />
die deze tocht had volbracht, kreeg<br />
het felbegeerde kruisje. Wedstrijdrijders<br />
die te laat – dat wil zeggen meer<br />
dan twee uur na de winnaar – over de<br />
finish kwamen, kregen geen aandenken.<br />
C. Muller uit de Schalk Burgerstraat<br />
was zo’n pechvogel. Alleen<br />
de controlekaart met alle stempels<br />
restte hem als aandenken.<br />
Beter verging het Henk van Vliet, een<br />
35-jarige boer uit Wateringen, die als<br />
Dineren bij Seinpost<br />
Speciaal voor de lezers van Den Haag Centraal presenteert visrestaurant<br />
Seinpost de hele maand februari een bijzonder menu voor een bijzondere prijs.<br />
Aperitief, amuse, vier gangen, bijpassende wijnen, tafelwater en koffi e met<br />
friandises tot besluit. Dineren aan zee in een met een Michelinster bekroonde<br />
zaak voor de scherpe prijs van € 75 per persoon. Het speciale wijnarrangement bij<br />
dit Den Haag Centraal Menu Menu wordt wordt verzorgd door Nico McGough<br />
van Wijnkoperij De Gouden Ton.<br />
Vooraf reserveren<br />
U kunt van deze bijzondere aanbieding uitsluitend profi teren door<br />
te reserveren bij:<br />
Restaurant Seinpost, Zeekant 60 te Scheveningen,<br />
telefoon: (070) 355 52 50 en meteen kenbaar te maken<br />
dat u van de Den Haag Centraal Lezersaanbieding<br />
gebruik maakt.<br />
Parkeren op het Seinpostduin<br />
Rondom het Seinpostduin geldt het hele jaar<br />
door betaald parkeren. Tarief per uur bedraagt<br />
€ 1,90 Maximale betaaltijd: 1 uur! Tip: geeft bij<br />
binnenkomst uw autosleutels aan een van de Seinpost-<br />
medewerkers. Zij zullen zorg dragen voor een punctuele bijvulling van<br />
de de meter meter en en het het betaalde betaalde bedrag bedrag op op uw uw nota nota vermelden. vermelden. Op Op de<br />
boulevard kunt u tot en met 28 februari gratis parkeren.<br />
Speciale avond op 1 februari<br />
28ste wedstrijdrijder finishte. “Dit<br />
was echt een tocht voor sjouwers.<br />
Op de boerderij zijn wij gewend aan<br />
zwaar werk. Dus moe of stijf ben ik<br />
ook niet, alleen mijn knieën zijn wat<br />
beurs van het vallen”, vertelde Van<br />
Vliet. Hij had zich goed voorbereid<br />
door voldoende eten voor onderweg<br />
mee te nemen. Door zijn krachten te<br />
verdelen kwam hij redelijk fit over<br />
de eindstreep. “Toen ik in Leeuwarden<br />
terugkwam wilden ze me naar<br />
Menu<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
binnendragen en vroegen of ik een<br />
dokter nodig had. Maar mij mankeerde<br />
niks, ik wilde zo snel mogelijk<br />
naar huis en ben meteen naar de trein<br />
gegaan. Om half twee ’s nachts was ik<br />
thuis en om zes uur zat ik weer bij de<br />
koeien”.<br />
Hans Zwaanswijk<br />
>www.gemeentearchief.denhaag.nl<br />
Aperitief: een glas Il Grigio, Spumante Brut, Friuli, Italië<br />
Met borrelhapjes<br />
***<br />
Amuse<br />
***<br />
Taartje van rauwe tonijn en luchtige yoghurt met cruesli en<br />
oloroso- rozijnenvinaigrette, bestrooid met gemalen koriander<br />
en bonito.<br />
Torrontés, Urban Uco, O. Fournier, Cafayate,<br />
Argentinië, 2009<br />
***<br />
Gebakken St. Jakobsschelpen met romaine sla en bietjes<br />
geserveerd met hachee en nage van kreeft.<br />
Chardonnay Grand Valensac, Domaine de Valensac,<br />
Vin de Pays d’Oc, Frankrijk, 2008<br />
***<br />
Met brood gebakken schelvis en structuren van<br />
topinamboer met zwarte peper vinaigrette, selderij en<br />
sap van groene kokosnoot.<br />
Sangiovese, Caldora, Terre di Chieti,<br />
Abruzzo, Italië, 2008<br />
***<br />
Grand Marnier souffl é en mandarijnenijs. Daarbij<br />
een citrusfruitsalade waarin, meringue, specerijen,<br />
sabayon, curd, chocolade, tuille, saus Suzette<br />
Moscato d’Asti, Patrizi, Piëmonte, Italië, 2008<br />
***<br />
Koffi e met friandises<br />
Tafelwater<br />
€75<br />
Op maandag 1 februari biedt deze Lezersaanbieding nog iets extra. Coos Versteeg, ‘vader van de Gouden Pollepel’, vertelt die avond samen<br />
met zijn collega Annerieke Simeone over hun culinaire ervaringen in Den Haag en omgeving. Seinpost-eigenaar Edwin van der Goor geeft zijn<br />
visie op milieubewuste gastronomie, chef-kok Gert-Jan Cieremans licht zijn menu toe en Nico McGough vertelt over het hoe en waarom van de<br />
gekozen wijnen. Kortom, een avond voor echte gourmands. Prijs en voorwaarden voor deze avond zijn hetzelfde als voor de overige dagen dat<br />
het Den Haag Centraal Menu bij Seinpost wordt geserveerd. Er zijn op 1 februari maximaal 60 plaatsen beschikbaar. Er wordt gegeten aan tafels<br />
voor zes en acht personen. Aanvang 19.30 uur. Reserveren bij Restaurant Seinpost, Zeekant 60 te Scheveningen, Telefoon : (070) 355 52 50.<br />
Geeft u duidelijk aan dat u voor het Den Haag Centraal Diner reserveert.
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Door Floor de Booys<br />
Ze puft mee, komt op het juiste moment<br />
met een nat washandje, geeft<br />
massages, zet thee en spreekt moed in<br />
als het te zwaar wordt. “Vrijwel elke<br />
vrouw heeft tijdens de bevalling een<br />
moment dat ze het niet meer trekt.<br />
Door op zo’n moment de juiste mentale<br />
ondersteuning te geven, kun je iemand<br />
er doorheen slepen. Vrouwen<br />
zijn vaak veel sterker dan ze zelf denken.<br />
Een bevalling is een topprestatie”,<br />
vertelt Anna Schut. Zij werkt<br />
sinds 2006 als doula in de Haagse regio.<br />
Doula is een Grieks woord en betekent<br />
letterlijk slavin. “In de klassieke<br />
oudheid hadden Griekse vrouwen van<br />
voorname afkomst zo’n doula in huis,<br />
niet als werkster maar meer ter ondersteuning<br />
op het gebied van kinderen<br />
en opvoeding. De doula – vaak een wijze<br />
oudere vrouw – stond haar werkgeefster<br />
bij met raad en daad, ook tijdens<br />
zwangerschap en bevalling”.<br />
De moderne doula laat zich het beste<br />
omschrijven als een ‘bevallingscoach’.<br />
In Nederland is het een tamelijk nieuw<br />
fenomeen. De eerste lichting doula’s –<br />
waaronder Anna – studeerde in 2006<br />
af. In Amerika is de doula al veel langer<br />
in zwang. “Ik word veel gevraagd door<br />
expats, die zijn meer begeleiding tijdens<br />
de bevalling gewend. Een gynaecoloog<br />
komt af en toe even binnenrennen<br />
om te zien of de ontsluiting al vordert.<br />
Een verloskundige heeft vaak<br />
wel wat meer tijd, maar is toch ook<br />
vooral op het medische aspect van de<br />
bevalling gericht. Ik begeleid de aanstaande<br />
ouders ook mentaal. Tijdens<br />
een bevalling worden niet alleen het<br />
kind, maar ook de ouders geboren”,<br />
vertelt Anna.<br />
In een vorig leven werkte ze met verstandelijk<br />
gehandicapten, daarna<br />
schoolde ze zich om tot kraamverzorgster.<br />
“Ik werk, naast mijn eigen doulapraktijk,<br />
nog steeds voor een kraambureau.<br />
Maar ik vind dat je als kraam-<br />
verzorgster vaak pas in zo’n laat<br />
stadium bij de bevalling wordt betrokken.<br />
Als doula kun je veel meer voor de<br />
barende vrouw betekenen”.<br />
Meegroeien<br />
De doula verschijnt al in de derde of<br />
vierde maand van de zwangerschap op<br />
het toneel. “Je groeit echt met de aanstaande<br />
ouders mee. Ik praat met ze<br />
over hoe ze de bevalling voor zich zien.<br />
Of de vrouw pijnstilling wil of juist<br />
niet, of de man actief betrokken wil<br />
worden bij de bevalling of juist liever<br />
een beetje op de achtergrond blijft.<br />
Ook voor de aanstaande vader is het<br />
een indrukwekkende gebeurtenis”. In<br />
totaal komt ze tijdens de zwangerschap<br />
drie keer bij de aanstaande ouders<br />
thuis. En daarna staat ze vijf weken<br />
‘op wacht’. “Van de 38ste tot de<br />
42ste week van de zwangerschap ben<br />
ik dag en nacht oproepbaar voor de bevalling.<br />
Ze mogen mij bellen vanaf het<br />
eerste moment dat de weeën beginnen.<br />
Bij gynaecologen en verloskundigen<br />
mag je pas bellen als de weeën om<br />
de vijf minuten komen en minstens<br />
één minuut aanhouden. Ik stel dat<br />
soort eisen niet. Maar ik moedig ze<br />
ook altijd wel aan om eerst even samen<br />
de weeën op te vangen. Het kan<br />
stellen veel dichter bij elkaar brengen”.<br />
Sommige vrouwen schakelen<br />
Anna ook in omdat ze geen partner<br />
hebben en de bevalling niet alleen willen<br />
doen. “Sommige vrouwen hebben<br />
bewust geen man, maar er zijn ook<br />
vrouwen bij wie de relatie tijdens de<br />
zwangerschap stuk is gelopen of vrouwen<br />
die weduwe zijn geworden. Zij<br />
kunnen mijn steun helemaal goed gebruiken”.<br />
Na de bevalling komt Anna ook nog<br />
een keer langs om het proces af te ronden.<br />
“Ik maak een bevallingsverslag<br />
en dat nemen we dan nog eens met elkaar<br />
door. En ik geef tips om de eerste<br />
drukke weken door te komen. Durf<br />
nee te zeggen tegen mensen die langs<br />
actueel Foto: PR<br />
Door Olivier van Nooten<br />
Sinds twee weken is de nieuwe locatie<br />
van De Vogelkelder open, onder de naam<br />
Avonturia. Aan de Kerketuinenweg 3<br />
kan je niet alleen dieren besnuffelen,<br />
maar ook op ontdekkingstocht en een<br />
pannenkoek eten.<br />
Bij binnenkomst waaien de panfluitklanken<br />
je tegemoet, evenals de geur<br />
van hout en zaagsel. De eerste dieren die<br />
je hier ziet, zijn knaagdieren. Eigenaar<br />
Jan Huybers legt uit dat Avonturia is ingedeeld<br />
in verschillende ‘werelden’ met<br />
eigen aankleding. De afdeling voor katten<br />
is bijvoorbeeld deftig, want ‘katten<br />
hebben personeel’. Dat honden wél een<br />
baas hebben, blijkt uit het verschil in<br />
aanbod. Eigenlijk vindt Huybers het onzin,<br />
want de dieren hebben er weinig<br />
aan, maar in het ‘Paris Hilton huisje’ liggen<br />
accessoires ‘van stropdasjes tot<br />
bruidsjurken’. Daarnaast is er ‘De Hondepub’,<br />
waar uw viervoeter op zijn of<br />
haar verjaardag kan proosten met hondenbier.<br />
Een dierenkliniek, die elke dag<br />
geopend is, staat in de vogelwereld. Papegaaien<br />
verkoopt Huybers momenteel<br />
niet, vanwege de wet die een half jaar garantie<br />
op vogels eist. Gelukkig vliegen de<br />
overige vogels de zaak uit. Bejaarden halen<br />
een vogeltje voor de zang, jongeren<br />
voor de kleuren of om het beestje tam te<br />
maken.<br />
Huybers hoeft niet lang te denken over<br />
de vraag naar zijn favoriete diersoort.<br />
“Mijn vader kweekte al vogels, maar was<br />
niet zo’n man die alleen kanaries had”,<br />
legt hij uit. Kromsnavels, fazanten en<br />
kleine tropische vogels waren kind aan<br />
huis, zodat hij al op jonge leeftijd een fascinatie<br />
voor gevleugelden ontwikkelde.<br />
“Voor mijn vijfde verjaardag vroeg ik<br />
geen Dinky Toys, wat toen gewoon was,<br />
maar een vogel”, vertelt de dierenverkoper.<br />
Het was een Japans meeuwtje. Inmiddels<br />
verkoopt Jan Huybers al 33 jaar<br />
vogels, ook over de grens.<br />
Vroeger importeerde hij alleen omdat hij<br />
de dieren mooi vond, en stond handel op<br />
de tweede plaats. Toen hij trompetvogels<br />
binnen kreeg, werden ze binnen een<br />
paar uur opgehaald door een dierentuin.<br />
Huybers baalde toen stevig dat die mooie<br />
dieren maar zo kort in de zaak hadden gestaan.<br />
Hij pauzeert even om bekenden te<br />
groeten, die net als hij al tientallen jaren<br />
vogels kweken en nu voor de koffie komen.<br />
Behalve collega’s lopen er veel<br />
mensen uit de buurt rond. Klanten die<br />
als kind al dieren kwamen kijken, hebben<br />
nu zelf kinderen als ze langs komen.<br />
Sfeer<br />
Huybers begon in een kelder op de Mient,<br />
maar toen de grens tussen winkel en<br />
woonhuis oploste, werd het tijd voor een<br />
nieuwe stek. Dat werd geen standaard<br />
dierenwinkel, want ‘iedereen vond die<br />
kelder geweldig’. Altijd heeft de zestiger<br />
zijn best gedaan om op te vallen, ook als<br />
dat niet direct winstgevend leek: ‘Het<br />
gaat om de sfeer’. De volgende plek was<br />
vier keer zo groot, en kreeg al een iets<br />
meer avontuurlijke uitstalling, want de<br />
Hagenees plaatste er een vijver. Klanten<br />
‘op hoge hakjes’ moesten maar over het<br />
bruggetje zien te ‘wiebelen’, vertelt hij<br />
willen komen en trek af en toe de stekker<br />
van de telefoon eruit. Zeker bij een<br />
eerste kindje is de impact groot, je<br />
moet rustig de tijd nemen om samen<br />
Je groeit echt met de<br />
aanstaande ouders<br />
mee. Ik praat met ze<br />
over hoe ze de bevalling<br />
voor zich zien<br />
een goede start te maken”.<br />
Steeds meer zorgverzekeraars zien de<br />
meerwaarde van een doula en vergoeden<br />
de kosten. Voor het hele traject<br />
vraagt Anna 750 euro. Verloskundigen<br />
en gynaecologen moesten eerst wel<br />
even aan het fenomeen doula wennen,<br />
maar zijn inmiddels enthousiast.<br />
“Ze rennen vaak tussen diverse bevallingen<br />
heen en weer en dan is het prettig<br />
dat ze weten dat de vrouw bij mij in<br />
goede handen is”.<br />
Honderden bevallingen heeft Anna de<br />
afgelopen jaren meegemaakt. “Het<br />
blijft elke keer een magische gebeurtenis”.<br />
Binnenkort wordt ze voor het<br />
eerst oma. “Mijn dochter wil graag dat<br />
ik bij haar bevalling aanwezig ben. Als<br />
doula, maar toch vooral als moeder”.<br />
Voor meer informatie: www.annadoula.nl<br />
Dieren besnuffelen in Avonturia v/h De Vogelkelder<br />
vrolijk. Het laatste winkelpand dat hij<br />
voor de huidige locatie bemande, was<br />
minder gericht op vogels, en meer op<br />
educatie. Daar begon Huybers partijtjes,<br />
speurtochten en lessen te faciliteren. Nu<br />
heeft hij de aankleding van zijn winkel<br />
uitbesteed aan medewerkers van Dierentuin<br />
Emmen, die met oog voor detail<br />
een kruising tussen pretpark, dierentuin<br />
en dierenwinkel ontwierpen. In 33 jaar<br />
groeide De Vogelkelder van 90 naar 4500<br />
m², zodat Huybers nu 35 man in dienst<br />
heeft. Daaronder vallen de vrouw die hij<br />
‘mijn meisje’ noemt, zijn twee zoons die<br />
zich op de reptielen richten en een<br />
schoondochter die de horeca doet. Ook<br />
zijn kleindochter van 6 zou graag in<br />
Avonturia werken. Plichtsgetrouw waarschuwt<br />
ze haar grootvader als er boeken<br />
omvallen of stofjes op de grond liggen.<br />
Voor meer informatie: http://www.devogelkelder.nl/<br />
Ingezonden mededelIng<br />
zo kan het ook:<br />
Tobias Reijngoud<br />
HET NIEUWE<br />
BANKIEREN<br />
De duurzame oplossingen<br />
van de Triodosbank<br />
192 blz. € 16,95<br />
Frederikstraat 24 • 2514 lk Den Haag<br />
070 346 48 00 • info@haagseboekerij.nl<br />
www.haagseboekerij.nl<br />
adv DHC week 3.indd 1 17-1-2010 21:28:55
12><br />
Het veel besproken en bekritiseerde<br />
masterplan Scheveningen-kust is in<br />
het laatste stadium van de besluitvorming<br />
geraakt. Veel organisaties<br />
zijn al te hoop gelopen, hebben<br />
alternatieven opgesteld of hebben<br />
ingesproken. Maar feitelijk is er<br />
maar weinig veranderd in de<br />
oorspronkelijke plannen van het<br />
Haagse gemeentebestuur. Ook de<br />
gemeenteraad bleek niet in staat of<br />
bereid – zo vlak voor de verkiezingen<br />
– duidelijke en afwijkende politieke<br />
keuzes te maken voor de toekomst<br />
van Scheveningen.<br />
Door Robbert Coops<br />
Het masterplan Scheveningen-kust<br />
en de daarbij behorende milieu-effectrapportage<br />
(in het weinig opwekkende<br />
planologische jargon: plan-<br />
MER Scheveningen-kust) staan op de<br />
politieke agenda. Het zijn belangrijke,<br />
richtinggevende beleidsstukken.<br />
Of zouden dat moeten zijn. In de huidige<br />
vorm voldoen ze echter nog niet.<br />
Niet alleen ontbreekt het aan draagvlak,<br />
maar ook de onderbouwing en<br />
het globale karakter ervan betekent<br />
dat ze weinig toetsbaar en uitvoerbaar<br />
lijken. Beide aspecten hebben<br />
overigens met elkaar te maken.<br />
Voor zover wel inzichtelijk blijken de<br />
consequenties van het masterplan<br />
onvoldoende rekening te houden<br />
met de (toekomstige) leefbaarheid<br />
van de bewoners van Scheveningen.<br />
Ondanks alle inspraak en alternatieven<br />
is dat een droeve constatering.<br />
Zolang het masterplan niet ontdaan<br />
wordt van grootstedelijke bouw in<br />
een klein en kwetsbaar gebied als de<br />
Internationale Zone blijft een gebied<br />
als Zorgvliet in de gevarenzone. Niet<br />
voor niets is Zorgvliet een door de<br />
rijksoverheid en vele servituten beschermd<br />
stadsgebied, maar daar<br />
wordt nauwelijks rekening mee gehouden.<br />
Anderzijds is het masterplan te globaal.<br />
Er wordt weliswaar voortdurend<br />
verwezen naar toekomstig onderzoek<br />
en planvorming, maar dat levert<br />
uiteindelijk een weinig<br />
vertrouwenwekkend en coherent<br />
beeld op. De maatschappelijke en politieke<br />
toetsing van het masterplan<br />
wordt naar achteren geschoven. Dat<br />
geldt vooral voor de verkeersproblematiek.<br />
uw mening<br />
Grote Marktstraat<br />
Met het artikel over de fietsproblematiek<br />
in de Grote Marktstraat in Den<br />
Haag Centraal van 15 januari ben ik<br />
het helemaal eens. Ik heb in Amersfoort<br />
in het hart van het oude centrum<br />
een mooi en betaalbaar en duidelijk<br />
voet-fietsgebied gezien. Gewoon met<br />
betonklinkertjes (= betaalbaar) en lage<br />
zeer schuin oplopende stoepbandjes<br />
(ook niet duur en die zou je zelfs roze<br />
of geel kunnen kleuren ter afscheiding)<br />
en het fietspad in een net afwijkende<br />
kleur. Laat dit rustig meande-<br />
opinie<br />
Door de gemeenteraad is indertijd –<br />
zeer terecht – nadrukkelijk een deugdelijk<br />
verkeersplan als voorwaarde<br />
aan de opstelling van een masterplan<br />
verbonden. Een dergelijk plan is – ondanks<br />
alle aandrang daartoe – nog<br />
steeds niet aanwezig. Er is slechts<br />
een verkeersmodel gemaakt. Mede<br />
daardoor worden in het masterplan<br />
over de verkeersdruk achterhaalde<br />
en foute berekeningen gehanteerd,<br />
hetgeen de geloofwaardigheid en onderbouwing<br />
van het gepresenteerde<br />
plan ernstig afbreuk doen. Zo zijn de<br />
verkeersaantallen bij nieuwbouw<br />
niet meegenomen in het masterplan,<br />
hetgeen natuurlijk een vertekend<br />
beeld geeft. Duidelijk zal zijn dat<br />
deze ook directe en indirecte gevolgen<br />
hebben voor het (sluip)verkeer<br />
om over de toename van de parkeerdruk<br />
maar te zwijgen. Zoals het masterplan<br />
er nu uitziet, zal het (sluip)<br />
verkeer in wijken toenemen en de<br />
leefbaarheid verder afnemen. Er zal<br />
daardoor permanente schade aan het<br />
ren door de Grote Marktstraat met<br />
hoeken die geen herhalingen zijn van<br />
de vorige (staat mooier en remt snelheid<br />
fietser).Gevolg: rust, duidelijkheid,<br />
in noodgevallen val je niet van de<br />
stoep c.q. knal je tegen de stoeprand<br />
aan maar ‘glij’ je soepel door. Mijn ervaring<br />
is dat mensen willen weten<br />
waar ze aan toe zijn. Ze willen duidelijkheid:<br />
dit is voor voetgangers en dat<br />
is voor fietsers.<br />
W.P. Payens<br />
kleinschalige en prettige woon- en<br />
leefklimaat in Zorgvliet en het stadsdeel<br />
Scheveningen worden toegebracht.<br />
Achteruitgang<br />
Ook de Commissie SRO (Stedelijke<br />
Ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening)<br />
heeft indertijd gewaarschuwd<br />
voor de gevreesde achteruitgang van<br />
de leefbaarheid en verkeerssituatie<br />
voor de wijken van het stadsdeel<br />
Scheveningen. De commissie heeft<br />
echter slechts een uitspraak gedaan<br />
en daar geen consequenties aan willen<br />
verbinden. Het is opmerkelijk nu<br />
te moeten constateren dat noch met<br />
die opmerkingen noch met de eisen<br />
vanuit Zorgvliet en andere organisaties<br />
iets is gedaan. Belangen en opvattingen<br />
van bewoners worden op deze<br />
manier als niet van belang weggezet.<br />
Zo heeft de gemeenteraad weliswaar<br />
een motie aanvaard, waarin grootstedelijke<br />
bouw en daarmee veel extra<br />
verkeer in Scheveningen werd afge-<br />
CarTeun<br />
© Teun Berserik<br />
wezen, maar daar is in het masterplan<br />
weinig mee gedaan.<br />
In de Nota Mobiliteit wordt gesteld<br />
dat Den Haag haar imago als gezonde<br />
stad met duurzame mobiliteit wil<br />
versterken. Dat is een loffelijk streven.<br />
Er zou voorrang moeten worden<br />
gegeven aan de bereikbaarheid van<br />
locaties waar nu of in de toekomst<br />
veel werkgelegenheid of voorzieningen<br />
zijn geconcentreerd door het<br />
openbaar vervoer. Tot die locaties be-<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Masterplan Scheveningen houdt<br />
te weinig rekening met bewoners<br />
Zandsuppletie aan Scheveningse is in volle gang. > Foto: Jurriaan Brobbel<br />
Zoals het masterplan<br />
er nu uitziet, zal het<br />
(sluip)verkeer in<br />
wijken toenemen en<br />
de leefbaarheid verder<br />
afnemen<br />
hoort de Internationale Zone met<br />
het gebied rond World-Forum en de<br />
omgeving van de Hubertustunnel.<br />
‘Inprikker’<br />
Ondanks het gemeentelijk beleid<br />
blijft het autoverkeer echter groeien<br />
met tenminste 10 procent. De gemeente<br />
wil de groeiende hoeveelheid<br />
autoverplaatsingen naar belangrijke<br />
bestemmingen in de stad faciliteren<br />
met openbaar vervoer en<br />
andere voorzieningen.<br />
Dit mag echter niet ten koste gaan<br />
van de woon- en leefkwaliteit in de<br />
kwetsbare wijken en gebieden. Daarom<br />
gaat de gemeente het doorgaande<br />
autoverkeer bundelen en ordenen.<br />
Verkeersstromen rijden bij voorkeur<br />
via een beperkt aantal hoofdroutes<br />
(regionale en stedelijke hoofdwegen)<br />
en worden niet geleid door wijken<br />
waar ze geen bestemming hebben.<br />
Sluipverkeer wordt dus voorkomen,<br />
althans dat is de bedoeling.<br />
Maar in de praktijk werkt dat anders<br />
uit. Zorgvliet krijgt (nu al) sluipverkeer<br />
naar Statenkwartier, Archipelbuurt<br />
en Duinoord via de ‘inprikker’<br />
van de Stadhouderslaan te verwerken.<br />
Ook het Van Stolkpark dreigt<br />
zo’n ’inprikker’ te worden.<br />
Net zoals het Adviesplatform Scheveningen<br />
adviseert, lijkt een integraal<br />
verkeersplan voor het gehele<br />
stadsdeel Scheveningen dat de specifieke<br />
Scheveningse verkeerssituatie<br />
als uitgangspunt neemt en dat als<br />
drager kan fungeren voor de te ontwikkelen<br />
totaalvisie op Scheveningen,<br />
een must. Een dergelijk plan,<br />
een schets voor de vormgeving van<br />
de NoordWestelijke Hoofdroute / Internationale<br />
Ring en een nieuwe milieu-effectrapportage<br />
zijn immers<br />
cruciaal voor meer inzicht. Dat is<br />
echt nodig. Nu al hoeft de gemeente<br />
op weinig draagvlak onder de bewoners<br />
te rekenen, gelet op de toename<br />
in verkeer- en parkeerdruk en dientengevolge<br />
de onleefbaarheid, die bij<br />
realisering van het masterplan zullen<br />
gaan optreden. Dit geldt niet alleen<br />
voor Zorgvliet, maar ongetwijfeld<br />
ook voor bewoners van Duinoord,<br />
het Van Stolkpark en het Statenkwartier.<br />
Drs. Robbert Coops is voorzitter van<br />
de stichting Wijkoverleg Zorgvliet,<br />
www.zorgvlietdenhaag.nl .
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Frits Huffnagel speechend in de Ebenezer Baptist Church. De vrouw in het rood achter hem is de zus van Martin<br />
Luther King. > Foto: Willemijn Faber<br />
Europese status voor Haags<br />
Martin Luther King Center<br />
“Dit is echt een erkenning van Den<br />
Haag als internationale stad van recht<br />
en vrede”, juicht Frits Huffnagel. De<br />
VVD-wethouder citymarketing tekende<br />
begin deze week – op Martin<br />
Luther King Day – in Atlanta een overeenkomst<br />
voor de oprichting van een<br />
Martin Luther King Center in Den<br />
Haag. In dit eerste King Center buiten<br />
de Verenigde Staten zal het gedachtengoed<br />
worden verspreid van de in 1968<br />
vermoorde dominee-activist; wereldberoemd<br />
om zijn geweldloze verzet<br />
tegen de rassenscheiding. Op de dag<br />
van de ondertekening mocht Huffnagel<br />
ook de tot de nok gevulde Ebenezer<br />
Baptist Church, de kerk van dominee<br />
King, toespreken bij de jaarlijkse herdenking.<br />
“Het is een gigantische kerk waar 1200<br />
mensen in kunnen en die zat bomvol.<br />
Buiten stonden mensen bij beeldschermen.<br />
Iedereen die iets voorstelt,<br />
was er. De gouverneur van Georgia, de<br />
senatoren, de burgemeester van Atlanta,<br />
de zus van Martin Luther King,<br />
die nu 84 jaar oud is, zijn neef die ook<br />
juridisch<br />
Mooie<br />
gerechtsgebouwen<br />
behouden<br />
Het ziet er naar uit dat er op afzienbare<br />
termijn heel wat minder plaatsen<br />
zullen zijn waar recht wordt<br />
gesproken. Dat komt door bezuinigingen.<br />
Minister Hirsch Ballin heeft<br />
vorig jaar laten weten dat er in de<br />
toekomst op 17 plaatsen in Nederland<br />
recht gesproken zal worden. Dat<br />
is nodig om de 200 jaar oude gerechtelijke<br />
verdeling van rechtspraak<br />
over Nederland aan te passen aan<br />
de huidige tijd. Gerechten worden<br />
samengevoegd of afgeschaft. Zonde!<br />
Zonde omdat de lokale rechters veel<br />
kennis over hun omgeving hebben,<br />
in Den Haag is geweest. Zijn dochter<br />
was erbij...”<br />
Frits Huffnagel ging in zijn toespraak<br />
niet alleen in op de oude band tussen<br />
Nederland en de VS – de eerste natie<br />
die Amerika erkende – maar wees de<br />
menigte ook op de speciale rol van<br />
Den Haag – na New York de tweede<br />
VN-stad in de wereld. Bij die gelegenheid<br />
waardeerde Huffnagel het Haagse<br />
King Center in het stadhuis aan het<br />
Spui maar meteen op tot European<br />
King Center in The Hague. “Dit centrum<br />
zal in de toekomst hopelijk een<br />
rol spelen voor alle organisaties in de<br />
Europese Unie die dominee King zijn<br />
toegewijd; zijn idealen en gedachtengoed,<br />
zijn nalatenschap en zijn vredelievende<br />
en geweldloze strijd voor<br />
burgerrechten en mensenrechten, gelijkheid<br />
en vrede en tégen alle vormen<br />
van racisme en rassenscheiding”.<br />
Inspireert<br />
Huffnagel is er dan ook helemaal vol<br />
van. “Dominee King is in april 1968<br />
vermoord, ik ben pas in juli van dat jaar<br />
hun pappenheimers kennen. Straks<br />
zal de boer die een geschil heeft met<br />
zijn buurman naar de grote stad<br />
moeten om zijn zaak te doen bepleiten.<br />
Denk maar niet dat die rechter<br />
de situatie even komt bekijken of er<br />
langs fietst op weg naar huis. Zonde<br />
omdat er prachtige rechtszalen in<br />
evenzo mooie gebouwen zijn waar<br />
al decennia recht wordt gesproken.<br />
Daar maakt de rechter alleen al indruk<br />
met zijn behuizing. Zo heb je<br />
het kantongerecht Brielle op het<br />
eiland Voorne, ‘vredesgerecht’ sinds<br />
1811. Daar zit je bij de rechter aan<br />
geboren. Maar meer dan veertig jaar na<br />
zijn dood inspireert Martin Luther<br />
King nog steeds wereldwijd onnoemelijk<br />
veel mensen. Zijn boodschap leeft<br />
nog volop en er kunnen nooit genoeg<br />
mensen zijn om die idealen en dromen<br />
uit te dragen. Daar speelt Den Haag als<br />
stad van vrede en recht maar wat graag<br />
een rol in, met hart en ziel”, aldus de<br />
wethouder wiens verhaal met enthousiasme<br />
werd ontvangen.<br />
“Hartverwarmend zoveel mensen na<br />
afloop naar me toe kwamen om te zeggen<br />
hoe geweldig ze het vonden dat we<br />
dit in Den Haag doen”. Maar daarmee<br />
was het nog niet gedaan. Huffnagel,<br />
die woensdag weer in Den Haag terugkeerde,<br />
werd met zijn toespraak in de<br />
Ebenezer Baptist Church live uitgezonden<br />
op de lokale televisie en stond<br />
dinsdag prominent met foto op de<br />
voorpagina van de plaatselijke krant<br />
Atlanta Journal. “Ik werd op straat<br />
herkend en door mensen aangesproken.<br />
Ze vinden het allemaal prachtig<br />
wat we in Den Haag met het King Center<br />
willen gaan doen”.<br />
tafel, als een gast. Laatst mocht ik<br />
pleiten in Schiedam, een nevenvestigingsplaats<br />
van de rechtbank Rotterdam.<br />
Wat een prachtige ontzag<br />
inboezemende zaal! Het publiek op<br />
houten banken, de rechter achter<br />
een ietwat verheven podium op een<br />
speciaal voor deze zaal gemaakte<br />
stoel. Mooie parketvloer. Het Hof<br />
in Amsterdam schijnt geweigerd te<br />
hebben om met de Rechtbank mee<br />
te verhuizen naar het nieuwe pand<br />
aan de ring A10. Ik kan mij dat heel<br />
goed voorstellen. Dat is pas een lelijk<br />
gebouw. Het Hof Amsterdam zetelt<br />
dan ook nog steeds in een enorm<br />
pand aan de Prinsengracht, een oud<br />
Aalmoezeniersweeshuis, waarvan<br />
de eerste steen werd gelegd in 1663.<br />
Er heerst daar altijd een serene rust,<br />
want er zijn nog maar een paar zalen<br />
in gebruik. Het mooiste gerechtsgebouw<br />
vind ik het neoclassicistische<br />
Gerechtshof Leeuwarden aan het<br />
Zaaiveld. Alsof je een paleis binnen-<br />
stadsgroen<br />
Januari<br />
Sinds de stichting van Rome in de<br />
achtste eeuw voor Christus heeft<br />
haar kalender vele gedaanten gekend.<br />
Oorspronkelijk bestaat deze kalender<br />
uit 304 dagen, verdeeld over tien<br />
maanden. En dan hou je ongeveer een<br />
stuk of zestig naamloze dagen over.<br />
In die dagen zitten we nu. Donkere<br />
dagen, koude dagen, stille dagen, vergeten<br />
dagen, trage dagen.<br />
Voor een tuinier zijn het dagen<br />
waarop weinig lijkt te gebeuren. Met<br />
je handen in je zakken sta je voor het<br />
raam. Zo zie je dat je vijver bevriest<br />
en één blok ijs wordt. Je ziet dat er<br />
regen valt en sneeuw. Verder dren-<br />
in de oudste Romeinse<br />
kalender kwamen<br />
januari en februari niet<br />
voor. Het was winter,<br />
gewoon winter.<br />
tel je maar wat rond. Zit je maar een<br />
beetje op de bank. Er is niets te doen<br />
in de tuin. De struiken houden zich<br />
gedeisd. De schutting staat verveloos<br />
doch fier. Hij heeft je nog niet nodig.<br />
Je kunt nu niets doen. Er staat nog<br />
maar één stronkje boerenkool op de<br />
koude aarde. Het bestelde zakje papaverzaad<br />
ligt in de vensterbank. Uit<br />
te strooien in april. En de vogels? Die<br />
komt. Prachtige marmeren vloeren<br />
en een Korintische zuilengalerij, ietwat<br />
duistere rechtszalen met zware<br />
fluwelen gordijnen waar een unheimische<br />
sfeer hangt. Mislukt modern<br />
zijn in mijn optiek de rechtbanken<br />
Lelystad, Roermond en Rotterdam.<br />
Zeer geslaagd modern daarentegen<br />
Zutphen, Utrecht en Den Bosch.<br />
Ons eigen Paleis van Justitie in Den<br />
Haag, dat kantongerecht, rechtbank<br />
en hof herbergt, voelt als gegoten<br />
en is strikt functioneel. Ik kom er zo<br />
vaak dat ze me huur kunnen vragen.<br />
Gerechten worden<br />
samengevoegd of<br />
afgeschaft. Zonde!<br />
vaRia www.wendyhendriksen.nl<br />
Op de begane grond de kort gedingen,<br />
op de tussenverdiepingen de<br />
civiele zittingen. Daarboven de zalen<br />
voor strafrecht en echtscheidingen<br />
tegenover elkaar, kennelijk een<br />
twee-eenheid. Het oude gedeelte<br />
stond er al toen ik 16 jaar geleden<br />
begon. Er hangt ook nog steeds dezelfde<br />
lift in. Die was toen al redelijk<br />
gammel. Met de nieuwbouw hebben<br />
ze er aan de binnenzijde moderne<br />
houten panelen in gezet en er een<br />
hardstenen vloer in gelegd. Daardoor<br />
is hij zo zwaar geworden dat hij vermoeid<br />
van verdieping naar verdieping<br />
kruipt.<br />
Bas Martens<br />
advocaat - Delissen Martens advocaten<br />
Belastingadviseurs Mediation<br />
www.delissenmartens.nl
Help slachtoffers<br />
aardbeving Haïti!<br />
Haïti is getroffen door een zware aardbeving. Er zijn duizenden slachtoffers,<br />
de schade is enorm. Uw hulp is hard nodig. Maak nu uw gift over.<br />
Giro 555<br />
Den Haag<br />
S A M E N W E R K E N D E<br />
H U L P O R G A N I S A T I E S<br />
www.giro555.nl<br />
762.041-01 A3 poster.indd 1 15-01-2010 16:33:37
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Nespresso-boutique in<br />
Hofstad door ‘luisterstrategie’<br />
de teloorgang van het ouderwetse<br />
‘bakkie pleur’ zet ondanks alle<br />
economische tegenslagen gewoon<br />
door. Inmiddels zijn we namelijk zo<br />
gewend geraakt ‘echte’ koffie te<br />
drinken en heeft slootwater plaats<br />
moeten maken voor cappuccino,<br />
macchiato of ristretto. eén van ’s<br />
werelds bedrijven die onze smaak<br />
heeft doen verfijnen, is het zwitserse<br />
nespresso. dat bedrijf opende<br />
onlangs een heuse ‘boutique’ in den<br />
Haag.<br />
Door Theodore Pronk<br />
Bij koffie denkt menigeen wellicht<br />
niet direct aan het klinische Zwitserland,<br />
maar daar zette het bedrijf Nespresso<br />
medio jaren ’80 toch echt zijn<br />
eerste stapjes. Volgens Daniel Blarer,<br />
CEO van het concern, is het bedrijf gefundeerd<br />
op de vraag ‘hoe maak je<br />
thuis echt goede koffie?’. Die leidraad<br />
wordt nog altijd gebruikt, daarin is<br />
géén verandering gekomen. Blarer:<br />
“Wij willen dat iedereen optimaal van<br />
koffie geniet”. Voor die nobele missie<br />
kan Nespresso slechts uit tien procent<br />
van alle koffieproductie ter wereld<br />
putten. Dat daaraan een bovengemiddeld<br />
prijskaartje hangt, is volgens Blarer<br />
niet meer dan logisch. “Daaraan<br />
doen we geen concessies, kwaliteit<br />
heeft een prijs”.<br />
Aangezien niet iedereen zich een privé<br />
barista kan veroorloven die je ’s ochtends<br />
uit bed lokt met de verleidelijke<br />
aroma’s die goede koffie in zich heeft,<br />
bestaat Nespresso grotendeels bij het<br />
verlangen naar deze luxe. De maker<br />
van de kleine elegante cupjes luistert<br />
in het proces goed naar haar ‘leden’,<br />
een eretitel voor de klanten van het<br />
merk. Daarop is het grootste deel van<br />
het succes gestoeld. De Zwitsers begonnen<br />
ooit met telefonische verkoop,<br />
later in de jaren ’90 ging dat online.<br />
“Vijftig procent van onze verkoop<br />
gaat via internet”. Daardoor<br />
heeft het bedrijf uitstekend in beeld<br />
welke smaakjes het best lopen en staat<br />
het direct in contact met wat de leden<br />
willen. Anticiperen op behoeften is<br />
voor de Zwitsers weinig risicovol. Het<br />
is dan ook geen gokken, maar heeft<br />
meer weg van precisiewerk. “Onze leden<br />
zijn heel belangrijk voor ons, zij<br />
vertellen ons wat ze willen”.<br />
Smaaksensaties<br />
Het wensenlijstje van ‘de leden’ beperkt<br />
zich niet louter tot nieuwe<br />
smaaksensaties, maar behelst ook ergonomische<br />
oplossingen. Immers, een<br />
Nespresso-apparaat waar slechts één<br />
kopje koffie mee kan worden gezet,<br />
Ingezonden mededelIng<br />
CEO Daniel Blarer van het Zwitserse Nespresso in zijn nieuwe Haagse ‘boutique’. > Foto: John van Groenendaal<br />
vraagt om een verbeterde versie. Eén<br />
die ruimte biedt aan twee kopjes, zodat<br />
het bezoek niet te lang hoeft te<br />
wachten op een cafeïne-injectie. Blarer:<br />
“Dat zijn geen cosmetische productinnovaties,<br />
maar ze zijn noodzakelijk<br />
om het comfort te vergroten”.<br />
Een andere illustratie van de luisterstrategie<br />
die Nespresso hanteert, is de<br />
campagne rondom acteur George<br />
Clooney. “Dat is de best mogelijke ambassadeur<br />
die we ons kunnen voorstellen.<br />
Zelf was hij al jaren klant voordat<br />
hij in 2006 ambassadeur werd. We<br />
hebben destijds onze leden gevraagd<br />
wie ze als ambassadeur wilden en toen<br />
droegen ze hem aan”. Ook voor de locatie<br />
voor de tweede Nederlandse<br />
‘boutique’ – Amsterdam had er al één –<br />
op de Plaats heeft het merk geen ingewikkelde<br />
denkprocessen moeten<br />
doorstaan. “Het idee van deze locatie<br />
kwam ook van onze leden”.<br />
Duurzaamheidbesef<br />
Net als in de dependance in de Bijenkorf<br />
ademt de ‘boutique’ naar kwaliteitskoffie<br />
en Zwitserse steriliteit.<br />
Strak, modern met een vleugje chique.<br />
De allernieuwste apparaatjes<br />
staan er opgesteld, de bekende gekleurde<br />
kopjes fungeren er als wanddecoratie<br />
en in de ‘carpe diem’-hoek is<br />
iedereen welkom om zich te laten verleiden<br />
tot het proeven van koffie. Toch<br />
heeft het filiaal op de Plaats iets unieks<br />
in zich. De recyclemachine waar de<br />
cupjes retour kunnen gaan, heeft er<br />
een prominente plek gekregen. Blarer:<br />
“Wij vinden het belangrijk dat onze<br />
cupjes worden gerecycled. Om er<br />
daadwerkelijk voor te zorgen dat onze<br />
EconomiE
16><br />
Anderhalve maand na diens<br />
overlijden brengt Theatergroep<br />
Stella Den Haag een voorstelling uit<br />
met liederen van Ramses Shaffy.<br />
“Shaffy behoort tot ons cultureel<br />
erfgoed.”<br />
door Eric Korsten<br />
Shaffy’s overlijden kwam als een klap<br />
voor Stella Den Haag. “Natuurlijk, hij<br />
was al enige tijd ziek, maar we hadden zo<br />
gehoopt dat hij één van onze voorstellingen<br />
kon bijwonen,” zegt Ilse Warringa<br />
van de Haagse theatergroep.<br />
Bohemien, vrijgevochten troubadour en<br />
bon vivant – maar bovenal toneelspeler<br />
en chansonnier: wat was hij al niet? Gevoelsmens<br />
bij uitstek Ramses Shaffy is<br />
bekend geworden als zanger en acteur,<br />
maar heeft ook zijn leven lang geschilderd<br />
en getekend. Zijn met doorleefde<br />
stem en vaak wat pathetisch aangeheven<br />
liederen spraken boekdelen. Melodieën<br />
en teksten vol ongetemde passie,<br />
en met een hartstocht die de muziektheatermakers<br />
van Stella Den Haag graag<br />
naar voren halen. Schilderachtig: Ramses<br />
was de zoon van een Egyptische diplomaat<br />
en een Pools-Russische gravin –<br />
die uit elkaar waren nog voordat hij, in<br />
1933, werd geboren in een ziekenhuis in<br />
Neuilly-sur-Seine, nabij Parijs. Minder<br />
poëtisch is dat hij op zijn zesde door zijn<br />
doodzieke moeder op de trein naar Nederland<br />
werd gezet. Vele jaren later zong<br />
hij over het afscheid van zijn moeder in<br />
het autobiografische lied ‘De trein naar<br />
uit<br />
Theatergroep Stella brengt eerbetoon aan Shaffy. > Foto: Robert Benschop<br />
Shaffy door de ogen van<br />
twee verliefde meeuwen<br />
Scène uit ‘Der Zigeunerbaron’. > Foto: archief<br />
het noorden’: ‘Je staat voor mij nog steeds<br />
/ Op een wegstervend perron / Omdat<br />
God ons gebedje niet verhoorde’.<br />
Zijn leven, dat waren zijn gedachten. Hij<br />
leefde werkelijk in zijn ontroerende en<br />
weemoedige liederen, dagdromerijen eigenlijk.<br />
Hem zien was hem kennen, als<br />
een naaste bijna, en hem horen was in<br />
hem geloven als een vriend. Hem horen<br />
en zien tegelijk was een onvoorwaardelijk<br />
en innig van hem houden.<br />
In Shaffy voor kinderen, voorstelling en<br />
concert ineen, voor iedereen vanaf negen<br />
jaar, horen we tien liederen van<br />
Shaffy, bekende naast minder bekende,<br />
die live ten gehore worden gebracht. Op<br />
een speciaal voor de zangers / acteurs geschreven<br />
tekst van Hans van den Boom,<br />
zingen Mia Dolores (gespeeld door Ilse<br />
Warringa) en oom Henri (Marc Tielemans),<br />
uit volle maar tedere borst, daarin<br />
bijgestaan door drie musici, en voeren<br />
ze om die liederen heen steeds spannende<br />
dialogen. Over de energie van een stad<br />
die nooit slaapt. Over de hartstochtelijke<br />
liefde tussen twee meeuwen, in een lente<br />
die voor sommigen te vroeg komt.<br />
“Shaffy behoort tot ons cultureel erfgoed”,<br />
meent Ilse Warringa. “Mijn ouders<br />
draaiden zijn elpee Shaffy Chantant<br />
grijzer dan grijs en ik heb toen een klap<br />
van de molen meegekregen. Sindsdien<br />
heeft hij me niet meer losgelaten".<br />
Stella Den Haag: Shaffy voor kinderen. te zien<br />
in theater aan het Spui van vr. 22 tot en met<br />
zo. 24 januari; en op za. 6, 13 en 20 februari in<br />
het Stella theater. www.stella.nl<br />
Door Jasper Gramsma<br />
Het zal je maar gebeuren: opeens staat<br />
er een vreemde man in huis die probeert<br />
je te overmeesteren en te verkrachten.<br />
In een opwelling pak je hem<br />
hardhandig aan, maar je hebt geen enkel<br />
bewijs. Wat doe je?<br />
Loek Peters vertolkt de rol van zo’n<br />
vreemde man in de theaterthriller “Extreem!”.<br />
Peters heeft jarenlang bij het<br />
Noord Nederlands Toneel gespeeld,<br />
maar nu speelt hij in dit stuk van Rick<br />
Engelkes Producties. “Van tevoren was<br />
ik niet bekend met het script, in de tijd<br />
dat het theaterstuk voor het eerst gespeeld<br />
werd, was ik een jaar of acht”,<br />
legt de acteur uit. Hij zag de heftige rol<br />
van de verkrachter wel zitten: “Naast<br />
het feit dat ik al eerder met regisseuse<br />
Sarah Moeremans gewerkt had, vond<br />
ik het karakter erg interessant. De verkrachter<br />
staat natuurlijk ver van mezelf<br />
af, maar de verschillende emoties<br />
in de rol spraken me aan”.<br />
Namen als Susan Sarandon, James Russo<br />
en wijlen Farah Fawcett gingen het<br />
theatergezelschap voor in de Verenigde<br />
Staten, waar het stuk onder de naam<br />
“Extremities” heeft gespeeld. Loek Peters<br />
wordt daar niet warm of koud van:<br />
“Ik heb in verschillende Shakespeares<br />
gespeeld en daar gingen veel grotere<br />
namen me voor. Als je daar bij stilstaat<br />
kun je niks meer spelen dus ik dat heb<br />
ik ook geen seconde gedaan”.<br />
Tussen de oorspronkelijke voorstelling,<br />
de film en deze uitvoering bestaan<br />
veel verschillen. “In de film<br />
houdt één vrouw de belager vast, terwijl<br />
dat in onze versie drie vrouwen<br />
zijn. Een ander groot verschil is dat de<br />
ontknoping verschilt met die uit het<br />
originele script”. Er is bewust voor gekozen<br />
om af te wijken van het bestaande<br />
scenario: “We hebben het<br />
meer van onszelf kunnen maken, een<br />
toneelstuk is een vehikel om een<br />
boodschap over te brengen en die<br />
boodschap is hetzelfde gebleven”.<br />
Vragen<br />
De makers trachten met de voorstelling<br />
vragen op te roepen bij het pu-<br />
bliek, maar wil geen antwoorden te geven.<br />
“In de loop van het stuk rijzen<br />
steeds meer vragen: wie is dader en<br />
wie slachtoffer? Welke straf is moreel<br />
verantwoord? Daarmee proberen we<br />
de mensen aan het denken te zetten”.<br />
Volgens Peters lukt dat aardig omdat er<br />
na de voorstelling over deze vragen nagepraat<br />
wordt.<br />
De theaterproductie is in samenwerking<br />
met MTV tot stand gekomen.<br />
“MTV heeft ons een extra platform geboden<br />
om een jonger publiek met toneel<br />
te bereiken. We zijn er trots op dat<br />
deze productie zonder subsidies gemaakt<br />
kan worden, ook al is “Extreem!”<br />
niet voor iedereen even toegankelijk”.<br />
Het gezelschap speelt vijf keer in de<br />
week en doordat er veel verschillende<br />
emoties in het stuk aan de orde komen,<br />
is het voor Peters een zware rol<br />
om te spelen. “Vooral in het begin is<br />
het erg heftig, we beleven het verhaal<br />
iedere avond alsof het voor het eerst is.<br />
Tijdens het spel veroorloven we ons<br />
veel vrijheden, dat betekent dat alle<br />
acteurs scherp moeten zijn om de juiste<br />
interactie te krijgen”. Het acteerwerk<br />
van Peters blijft zich naar eigen<br />
zeggen ontwikkelen naarmate de<br />
voorstellingen verstrijken. “Het is een<br />
feest om te spelen en ik kom nog<br />
steeds verder in mijn rol, dat merk je<br />
vooral aan de reacties uit het publiek.<br />
Het verhaal komt nu veel beter over<br />
dan in het begin”.<br />
Voor de soms kritische recensies met<br />
betrekking tot de spanningsboog en<br />
de ontknoping heeft Peters een verklaring:<br />
“De recensies zijn geschreven<br />
naar aanleiding van de première, een<br />
momentopname. Nu zijn we veel beter<br />
op elkaar ingespeeld en dan blijkt<br />
dat de spanning blijft en dat het slot logisch<br />
volgt op de rest van het stuk”.<br />
EXtREEM!. Koninklijke Schouwburg, Korte<br />
Voorhout 3. Vrijdag 22 en zaterdag 23 januari,<br />
aanvang 20:15 uur. Prijzen: € 21,00/€ 19,00/<br />
€ 13,00 www.mtvextreem.nl<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Theaterthriller ‘Extreem!’<br />
Tartend tot het uiter<br />
De bizarre situatie leidt soms tot hilarische<br />
Zigeunerin bl<br />
Als dat geen operette is. Arme jonge zigeunerin<br />
blijkt een dochter van de<br />
laatste Turkse pasja van Hongarije en<br />
dus een prinses te zijn. Haar vriend,<br />
zoon van een verbannen slotvoogd, is<br />
niet van adel, zodat hij niet met haar<br />
kan trouwen. Totdat hij na een dapper<br />
optreden in de oorlog in de adelstand<br />
wordt verheven, waardoor het huwelijk<br />
alsnog kan doorgaan. Daar komt<br />
het op neer in ‘Der Zigeunerbaron’ van<br />
Johann Strauss jr.<br />
Af en toe zet de Stichting Internationale<br />
Opera Producties een operette op<br />
het programma. Daardoor wordt het<br />
publiek nu getrakteerd op één van de<br />
meesterwerken in het genre van de<br />
hand van de Weense koning van de<br />
wals. Doel van de stichting is het presenteren<br />
van eigentijds vormgegeven<br />
en geregisseerde producties in samenwerking<br />
met vooral Oost-Europese<br />
operatheaters en internationale artistieke<br />
teams. Solisten van uiteenlopende<br />
nationaliteit reizen met het koor en<br />
orkest van Cherkassy (Oekraïne) tot 8<br />
februari kriskras door ons land, vrijwel<br />
avond aan avond een voorstelling gevend.<br />
Bus<br />
Alleen de vertolksters van de rol van<br />
Saffi, de zigeunerin die prinses blijkt te<br />
zijn, kunnen af en toe even op adem
Vrijdag 22 januari 2010<br />
ste<br />
taferelen. > Foto: Michel Porro<br />
ijkt prinses<br />
komen, want Christina Khosrowi en<br />
Maartje Rammeloo treden afwisselend<br />
op. De acht overige solisten moeten<br />
elke dag de bus in, op weg naar<br />
Doetinchem, IJmuiden, Etten-Leur,<br />
Sittard etcetera. In deze regio zijn er<br />
voorstellingen in de Haagse Koninklijke<br />
Schouwburg en het Zoetermeerse<br />
Stadstheater, twee zalen die zich bij<br />
uitstek lenen voor vrij bescheiden<br />
muziektheater-producties als deze.<br />
Dirigent Pieter Cox heeft veel ervaring<br />
in dit genre. Hij was verbonden<br />
aan onder meer de Hoofdstad Operette<br />
en het Nederlands Operette Theater.<br />
Regisseur Marc Krone komt uit<br />
een andere hoek. Hij werkte voor het<br />
Festival Oude Muziek Utrecht en ensceneerde<br />
voorstellingen voor Camerata<br />
Trajectina. Samen met Marrit van<br />
der Burgt (kostuums) en Karel Spanhak<br />
(decor) wil Krone in deze operette<br />
‘een brug slaan tussen de verschillende<br />
stijlen van muziektheater’. ‘Der Zigeunerbaron’<br />
gaat naar zijn mening<br />
bovenal over ‘de kracht van liefde en<br />
de vernietigende invloed van opportunisme’.<br />
Schumann kon niet<br />
in alles geniaal zijn<br />
Door Aad van der Ven<br />
Het verhaal over Schumanns plotseling<br />
mislukte loopbaan als pianist<br />
wordt in alle boeken over hem in geuren<br />
en kleuren verteld. Hij was ontevreden<br />
met zijn technische vorderingen,<br />
waarschijnlijk mede doordat hij<br />
verliefd was geworden op Clara Wieck,<br />
zijn toekomstige echtgenote, die één<br />
van de beste pianisten van haar tijd<br />
was. Schumann deed oefeningen om<br />
zijn de onafhankelijkheid van de vingers<br />
van zijn rechterhand te verbeteren,<br />
waarbij hij – zo gaat het verhaal –<br />
telkens vier vingers vastbond om de<br />
resterende vinger zelfstandig te activeren.<br />
Na dit geruime tijd te hebben gedaan<br />
traden in zijn rechterhand verlammingsverschijnselen<br />
op. Exit pianist,<br />
maar ruim baan voor de componist.<br />
Hij schreef tussen 1830 en 1840 heel<br />
wat pianostukken die als de kwintessens<br />
van de Duitse Romantiek in de<br />
muziek worden beschouwd en die tot<br />
de briljantste van het 19de-eeuwse repertoire<br />
behoren. Daarna componeerde<br />
hij in hoofdzaak liederen, orkestwerken<br />
en kamermuziek. Toch kon hij<br />
ook later moeilijk van de piano scheiden.<br />
Die speelt in vrijwel al zijn kamermuziekwerken<br />
een belangrijke<br />
rol. Het meest geliefd werd het Pianokwintet,<br />
een meeslepend, gloedvol<br />
stuk uit 1842. Veel minder bekend is<br />
het van hetzelfde jaar daterende Pianokwartet,<br />
dat volgende week op een<br />
programma van de Stichting voor Kamermuziek<br />
’s-Gravenhage voorkomt.<br />
Verwondering<br />
Aangezien het Pianokwintet één van<br />
de grootste successen van zijn loopbaan<br />
als componist was, wekt het verwondering<br />
dat hij niet een tweede<br />
stuk voor deze bezetting schreef, maar<br />
zich nu beperkte tot een kwartet, bestaande<br />
uit piano, viool, altviool en<br />
Stichting internationale Opera Producties<br />
met ‘Der Zigeunerbaron’ van Johann Strauss<br />
jr. Maandag 25/1, 20.15 uur, Koninklijke<br />
Schouwburg; zaterdag 6/2, 20.15 uur, Stadstheater<br />
Zoetermeer. Quirine Viersen. > Foto: Marco Borggreve<br />
cello. De verandering heeft in elk geval<br />
geen winst opgeleverd. Het kwartet<br />
is uitgesproken zwak in vergelijking<br />
met het voorgaande werk. Dat<br />
geldt alleen niet voor het eerste deel,<br />
dat een glansrijke pianopartij bezit en<br />
boeiende contrasten bevat. Zo is de terugkeer<br />
van de langzame inleiding<br />
halverwege dit openingsdeel bepaald<br />
verrassend. Maar vanaf het tweede<br />
deel gaat het bergafwaarts. Het Scherzo<br />
klinkt ongeïnspireerd en houterig<br />
en het Andante cantabile is bepaald<br />
niet vrij van Biedermeier-sentimentaliteit.<br />
Met de finale heeft Schumann<br />
kennelijk willen bewijzen dat hij de<br />
kunst van de polyfonie nog niet was<br />
verleerd. Had hij zich maar op iets anders<br />
geconcentreerd.<br />
Veel beknopter van opzet en intiemer<br />
van karakter zijn de ‘Fünf Stücke im<br />
Volkston’ voor cello en piano, dat Quirine<br />
Viersen en Silke Avenhaus uitvoeren.<br />
Deze stukken werden geschreven<br />
in 1849, toen Schumann ook enkele<br />
andere korte kamermuziekwerken<br />
componeerde. Hier staan we dichter<br />
bij de liedcomponist, in dit geval als iemand<br />
die gevoelig is voor de eenvoudige<br />
charme van een volkslied.<br />
Het Pianokwartet behoort tot de werken<br />
waarvan de pianopartij een beweeglijke<br />
techniek vereist die voor de<br />
gehandicapte Schumann utopisch was<br />
geworden. Zo niet de ‘Fünf Stücke’,<br />
waarin het klavier een bescheiden, begeleidende<br />
rol vervult. Deze innemende<br />
muziek vormt een vage echo<br />
van Schumanns dichterlijke fantasie,<br />
die in een vroeger stadium zoveel<br />
moois heeft opgeleverd.<br />
Quirine Viersen (cello) en Silke Avenhaus<br />
(piano) spelen werken van Schumann,<br />
Beethoven, Chopin en Poulenc. Zaterdag<br />
23/1, 20.15 uur, Nieuwe Kerk. Mozart Pianokwartet<br />
speelt werken van Mendelssohn,<br />
Bonis en Schumann. Dinsdag 26/1, 20.15 uur,<br />
Diligentia.<br />
de eetrubriek<br />
Seoul Garden<br />
Koreaans grillrestaurant<br />
Mijn vriendin Hyo, opgegroeid met<br />
de Koreaanse keuken, wil graag mijn<br />
tafelgenote zijn als ik Seoul Garden<br />
ga proberen. “Maar we kunnen niet<br />
meer uit daarna,”, zegt ze. “Waarom<br />
niet?”, vraag ik. “Omdat we dan stinken!”.<br />
Ik vraag me af wat er zo zal stinken.<br />
Wel, het antwoord laat niet lang<br />
op zich wachten als we in de kleine<br />
zaak aan één van de zeven houten<br />
tafels zitten. De geur van gegrild vlees<br />
hangt in deze gedateerde ruimte, gevuld<br />
met jong en oud, Westers en Aziatisch<br />
publiek. “De Koreaanse keuken<br />
is bekend om haar grillgerechten, dus<br />
laten we de Bulgogi en de Dwejigogi<br />
guii nemen”, suggereert Hyo.<br />
Ik bekijk het menu, Bulgogi (€ 17,00)<br />
is dungesneden rundvlees en Dwejigogi<br />
guii (€ 14,00) bestaat uit dungesneden<br />
speklapjes. Bij het menu zitten<br />
het soepje en allerlei bijgerechten<br />
inbegrepen, dus we kunnen van start.<br />
Eerst proberen we Soju (€ 1,65) uit,<br />
een prima Koreaanse sake en verorberen<br />
daarna met plezier onze amuse:<br />
een pannenkoekje met daarin stukjes<br />
wortel en lente-uitjes. De soep bestaat<br />
uit een bouillon met tofu, omeletreepjes<br />
en wat lente-uitjes. Licht en heerlijk<br />
van smaak. Bij het hoofdgerecht<br />
verschijnt een grote grillpan in het<br />
midden, twee borden met vlees, een<br />
bord met slablaadjes, een kommetje<br />
rijst en daaromheen de Ban-chan: of te<br />
wel Koreaanse tapas. Aan de Ban-chan<br />
schijn je de kwaliteit van de keuken<br />
te kunnen boordelen. Onze Ban-chan<br />
bestaan uit bakjes met gehakte snijbonen,<br />
knoflooktenen, aardappelreepjes,<br />
hete kommerstukjes, kleine ansjovisjes,<br />
zeewier en kimchi. Kimchi is<br />
een traditioneel Koreaans gerecht: het<br />
zijn gezouten groenten, vaak Chinese<br />
kool die aangemaakt is met ingrediënten<br />
als radijs, uien, knoflook, gember<br />
en zout. Grillen op zijn Koreaans gaat<br />
als volgt: je begint met een type vlees,<br />
daarna verschijnt er een nieuwe pan<br />
op tafel voor de volgende vleesgang. Je<br />
moet het maar net weten, want ik zie<br />
de Nederlanders naast mij gewoon ge-<br />
Adres Bagijnestraat 8<br />
Telefoon (0)70 365 06 02<br />
Geopend ma t/m za van 18:00<br />
tot 22:00 uur<br />
IngezonDen meDeDelIng<br />
uit
18><br />
cultuur<br />
‘Een vrolijk moment van gerechtigheid’<br />
Elisabeth Andersen<br />
terug in Schouwburg<br />
Door Bert Jansma<br />
Nederland hééft ’t niet zo met zijn acteurs<br />
en actrices uit het verleden. Hun<br />
theater – tenslotte de ‘vluchtigste aller<br />
kunsten’– is voorbij en dus spelen zij<br />
ook geen rol meer. In een land als Engeland<br />
duiken in teksten over theater<br />
nog altijd wel vergeelde namen op als<br />
die van Kean (gestorven 1833) of Henry<br />
Irving (gestorven 1905), in Frankrijk<br />
spoken door toneeldiscussies nog<br />
altijd die van Jouvet, Barrault of Jean<br />
Vilar. In Nederland wordt her en der<br />
dan wel eens een straat naar een toneelspeler<br />
genoemd, maar in Amsterdam<br />
zoekt men nog altijd naar een<br />
Grote Gartman-plantsoen, omdat er<br />
voor het City-theater een Kleine-<br />
Gartman plantsoen is. En nauwelijks<br />
iemand weet dat dat stukje Leidseplein<br />
vernoemd is naar de actrice mevrouw<br />
Kleine-Gartman. Hans Croiset<br />
vertelde ooit dat een toneelschoolleerling<br />
hem vroeg: ‘Wie is toch die<br />
Paul Steenbergen over wie jullie ’t<br />
steeds hebben?’ Foei.<br />
Met in de foyers en wandelgangen een<br />
collectie schilderijen, tekeningen en<br />
beelden levert de Haagse Koninklijke<br />
Schouwburg zijn eigen strijd tegen die<br />
vergetelheid. Een schitterende collectie<br />
met onder meer Paul Citroens tekening<br />
van Else Mauhs, Sierk Schröders<br />
schilderij van Ida Wasserman in haar<br />
afscheidsrol, zijn portret van Steenbergen<br />
en Josef Israels’ conterfeitsel<br />
van Fie Carelsen. Monumentjes in<br />
verf, krijt en brons waar er deze week<br />
één bijkomt. Vrijdag 22 januari krijgt<br />
in de damesfoyer van de Schouwburg<br />
een portret van Elisabeth Andersen<br />
een plaats. Een schilderij van de actrice<br />
in haar rol als Beatrice in Shakespeare’s<br />
‘Much ado about nothing’ uit<br />
1958. Van de hand van Harry Wich,<br />
één van de belangrijkste decorontwerpers<br />
van de vroegere Haagse Comedie<br />
en als zelfstandig schilder later bekend<br />
om zijn subtiele stillevens vol kleur en<br />
licht. Het werd herontdekt in de depots<br />
van het Theater Instituut Nederland<br />
(TIN).<br />
Toneelkenner, dramaturg en theatercriticus<br />
Karel van Muijden weet er alles<br />
van. Hij kende het portret (onder<br />
meer afgebeeld in André Ruttens boek<br />
‘Haagse Comedie 40 jaar’) ging er naar<br />
op zoek, kwam bij Dorine de Vos terecht,<br />
de weduwe van de in 2002 gestorven<br />
Wich, maar uiteindelijk bleek<br />
het in de depots van het TIN in de Bijlmer<br />
te staan. Gaaf en ongeschonden.<br />
Karel van Muijden: “Het is destijds<br />
door Harry Wich aangeboden aan Bob<br />
van Leersum, de toenmalige directeur<br />
van de schouwburg, maar die zag er<br />
blijkbaar niets in. Misschien vond hij<br />
het niet mooi genoeg, tenslotte was<br />
Harry Wich geen portretschilder,<br />
maar een beginnend decorontwerper.<br />
Misschien vond hij het ook nog te<br />
vroeg voor een portret van Elisabeth<br />
Andersen. Dat laatste zou best kunnen,<br />
want ik heb het nagegaan en in<br />
1958 hingen er ook nog geen portretten<br />
van Albert van Dalsum en Ida Wasserman<br />
in de Koninklijke”. Destijds<br />
twee van de allergrootste acteurs bij<br />
de Haagse Comedie.<br />
Elisabeth Andersen was toen op weg<br />
om háár grote rol bij de Haagse Comedie<br />
te gaan spelen. Geboren als Annie<br />
(Anna Elisabeth) de Bruyn in 1920 in<br />
Den Haag, kwam ze in 1947 bij de<br />
Haagse Comedie van Cees Laseur terecht.<br />
Laseur leerde haar de techniek<br />
van de ‘Haagse School’, ze werd een actrice<br />
die opviel door haar fraaie stemgeluid,<br />
haar elegantie en noblesse,<br />
maar al vroeg wilde ze méér. Rollen<br />
die dieper gingen, die meer van haar<br />
vroegen. Zelf kwam ze daarom met<br />
Jean Anouilhs ‘L’alouette’ aan, waarin<br />
ze Jeanne d’Arc speelde. Ze won er<br />
haar tweede onderscheiding als Actrice<br />
van het Jaar mee.<br />
Uitdaging<br />
Andersen werd geroemd om haar intensiteit,<br />
haar zuiverheid, maar ze vertrok<br />
na dertien jaar Den Haag, ging op<br />
zoek naar uitdagingen bij Toneelgroep<br />
Centrum, de Nederlandse Comedie,<br />
het jonge Globe. Ze zou hier nog terugkeren<br />
in 1971 (onder meer Albee’s ‘’t Is<br />
voorbij’), in 1982 voor de rol van Volumnia<br />
in Guido de Moors regie van<br />
‘Coriolanus’, in 1981 voor Brechts<br />
‘Dreigroschenopera’, bij De Appel in<br />
Roger Vitracs ‘Victor, of de kinderen<br />
aan de macht’ en tenslotte bij Het Nationale<br />
Toneel (1989) in Lars Noréns<br />
‘Hebriana’. Ze had inmiddels haar<br />
meer dan bijzondere reis door het Nederlandse<br />
theater gemaakt. Een omgekeerde<br />
weg eigenlijk. Want de gevierde<br />
actrice uit grote produkties was de<br />
avant-garde gaan zoeken. Nieuwe regisseurs<br />
als Karst Woudstra, Gerardjan<br />
Van Robert Motherwell, die een<br />
belangrijke schakel was tussen de<br />
vooroorlogse moderne kunst in<br />
Europa en het Amerikaanse abstractexpressionisme,<br />
bezit de Collectie<br />
Nederland één schilderij. In het<br />
Stedelijk, waar het ook voordat daar<br />
niets meer te zien was, zelden werd<br />
getoond. Nu aan de Anna Paulownastraat:<br />
prenten van Motherwell.<br />
Door Egbert van Faassen<br />
Het materiaal, schreef Robert Motherwell<br />
( 1915-1991), is zo rijk dat het onmogelijk<br />
is dat iemand met intelligentie en<br />
doorzettingsvermogen niet zijn eigen<br />
vorm kan vinden. Hier klinkt het optimisme<br />
van de jaren ’50 en ook de aandacht<br />
die in die tijd sterk op de stoffelijkheid<br />
van de beeldende kunst werd gericht.<br />
Sommigen spraken daarover met<br />
heilig ontzag – ‘De Materie!’ –want tegelijk<br />
nam het denken over kunst soms<br />
metafysische proporties aan. Motherwell<br />
was daar te pienter voor. Hij studeerde<br />
filosofie en hij volgde colleges bij<br />
Meyer Schapiro, rond 1940 de enige academicus<br />
in de Verenigde Staten die de<br />
ontwikkeling van de moderne kunst<br />
kon onderwijzen. In 1944 schreef hij<br />
het voorwoord bij ‘The cubist painters’ ,<br />
een vertaling van Apollinaire en de eerste<br />
publicatie in de reeks ‘The documents<br />
of modern art’ die hij als redacteur<br />
samenstelde. Motherwell verdiepte<br />
zich in de Franse literatuur voor zover<br />
daar de bronnen van het modernisme te<br />
vinden waren. Het was zijn overtuiging<br />
dat kunst niet aan landsgrenzen was gebonden.<br />
Hij had een brede kijk, die toen<br />
en daar vrij zeldzaam was.<br />
In 1943 organiseerde Peggy Guggenheim<br />
een tentoonstelling van collages<br />
in haar tentoonstellingsruimte in New<br />
York, ‘Art of this Century’, waar ook<br />
Motherwell en Jackson Pollock aan<br />
deelnamen. Ze ging toen met meestercollagist<br />
Max Ernst. Het onderwerp lag<br />
dichtbij. De collage was natuurlijk eerder<br />
door de kubisten tot een volwaardige<br />
kunstvorm ontwikkeld. Naar deze<br />
techniek keerde Motherwell steeds<br />
weer terug en hij bracht deze ook mee<br />
toen hij grafiek ging maken. In de tentoonstelling<br />
die de Livingstone Gallery<br />
met Galerie Lelong Paris samenstelde,<br />
zijn hier mooie voorbeelden van te<br />
zien. Er is een reeks gewijd aan het<br />
tweede eeuwfeest van de Franse Revolutie,<br />
waarin twee soorten papier zijn<br />
gebruikt. En er is een adembenemende<br />
grote litho uit 1984, die alles heeft wat<br />
bijvoorbeeld ook de Motherwell in het<br />
Stedelijk zo mooi maakt: het typische<br />
lichte blauw, de heldere kleurcontrasten<br />
en het beheerste gebaar. Op sommige<br />
plekken moet je heel goed kijken of<br />
een lijn nu gemaakt wordt door de rand<br />
van gescheurd papier of drukinkt. Bovendien<br />
toont dit blad één van de beeldende<br />
thema’s die Motherwell steeds<br />
weer opnam, bedrukt verpakkingsmateriaal<br />
als beeldbepalend element, mogelijk<br />
het onderwerp van de compositie.<br />
In dit geval gaat het om de verpakking<br />
van een partij papier. Wat<br />
Motherwell gebruikte voor zijn collages<br />
zegt iets over zijn belangstellingen.<br />
Hij plakte ook wel het papier waarin de<br />
Franse uitgeverij NRF hem boeken toestuurde<br />
of pakjes van Europese sigaretten<br />
in zijn werk. Waardoor het lijkt of<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Elisabeth Anderson door Harry Wich. > Collectie: Theater Instituut Nederland<br />
Rijnders. Eigentijdse stukken als<br />
‘Suus’ van Achternbusch, Heiner Müllers<br />
‘Kwartet’. Rollen die mijlenver<br />
weg lagen van de ‘society ladies’ uit<br />
het begin van haar carrière. En absurd<br />
genoeg: het publiek dat voor háár destijds<br />
de schouwburg vulde, bleek gereduceerd<br />
tot een zeventig man in diezelfde<br />
schouwburg voor de rauwheid<br />
van een stuk als ‘Suus’. Maar daarom<br />
ging het haar niet. “Ik ben het gelukkigst<br />
aan het toneel”, zei ze, “als een<br />
regisseur nieuwe bronnen in me aanboort,<br />
als ik iets nieuws aan het doen<br />
ben, aan het graven in mezelf dat dan<br />
ook met pijn en moeite en peuteren<br />
eruit komt”.<br />
Elisabeth Andersen werd op 1 januari<br />
j.l. negentig jaar. Schouwbirgdirecteur<br />
Oscar Wibaut noemt de plaatsing van<br />
haar portret ‘een vrolijk moment van<br />
gerechtigheid’ en zal ‘een toast brengen<br />
op haar eeuwige jeugd’. Harry<br />
Wichs portret van Andersen/Beatrice<br />
past helemaal bij die jeugd. Geen rol<br />
die velen bijgebleven zal zijn. “Maar”,<br />
stelt Karel van Muyden, “de allure, de<br />
noblesse is er al helemaal”.<br />
Unieke prenten van Robert Motherwell<br />
Robert Motherwell, Beau Geste III. courtesy Galerie Lelong Paris.<br />
Robert Motherwell, minder dan zijn<br />
beroemder geworden en net wat oudere<br />
collega’s Barnett Newman of Mark<br />
Rothko, zich om de grote levensvragen<br />
bekommerde maar eerder om het plezier<br />
in het bestaan.<br />
Gebaar<br />
Kenmerkend voor de schilderkunst van<br />
het abstract-expressionisme was het gebaar,<br />
de sporen die de hand van de schilder<br />
op het doek na liet. Ook Motherwell<br />
werkte in deze trant. Indertijd werd die<br />
manier van werken ook wel ‘action<br />
painting’ genoemd, een term die nog<br />
wel een sluimerend bestaan leidt, maar<br />
die de schilder neerzette als een toreador<br />
in gevecht met ‘De Materie’ en geen<br />
recht doet aan wat de schilder denkt.<br />
Evengoed is de drukkunst, waarvan het<br />
resultaat pas na geruime tijd te zien is,<br />
nu niet het meest voor de hand liggende<br />
medium voor een abstract-expressionist.<br />
Robert Motherwell is langzaam<br />
naar het drukken toe gegroeid. In het<br />
atelier van Stanly Hayter – evenals Max<br />
Ernst één van de Europese kunstenaars<br />
die tijdens de Oorlog naar Amerika uitweek<br />
– hield hij het snel voor gezien,<br />
omdat hij zich als verlegen jongeman<br />
verloren voelde tussen de bewonderde<br />
Europese kunstenaars. Later werd hij<br />
om werk gevraagd door Amerikaanse<br />
drukkers, die maar net begonnen en<br />
zochten naar beelden. Na lange tijd begon<br />
hij het leuk te vinden, want schilderen<br />
is een bezigheid die hij ‘too damn lonely’<br />
vond.<br />
robert Motherwell, a bewildering engagement<br />
– collages & prints. livingstone gallery,<br />
Anna Paulownastraat 70 A/B, tot 28 maart
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Door Babeth Knol<br />
Tot in alle hoeken van de foto strekken<br />
de rode hoekige gebouwen zich uit.<br />
Daken met plastic zeiltjes. Schuurtjes.<br />
Waterreservoirs. Ramen zonder glas.<br />
Hier en daar een volle waslijn. Maar<br />
wat vooral in het oog springt, zijn de<br />
vloedgolven van afval die zich tussen,<br />
op en onder al deze gebouwen uitrollen.<br />
De foto van Bas Princen biedt uitzicht<br />
op Mokkatam Ridge in Cairo, een wijk<br />
waar hoofdzakelijk Koptische Egyptenaren<br />
de kost verdienen met het verzamelen,<br />
sorteren en doorverkopen<br />
van afval. Op een andere foto, niet te<br />
zien in de expositie, is de omgeving<br />
van deze wijk te zien. De huizen steken<br />
nauwelijks uit boven de afgraving<br />
waarin ze zijn opgebouwd, waardoor<br />
deze samenleving zich in een gat in de<br />
grond lijkt te bevinden.<br />
Even verderop zijn andere foto’s te<br />
zien van Cairo. Ze tonen de rand van<br />
de wildgroei van deze stad, de grens<br />
tussen de voormalige suikerrietvelden<br />
en de dichte blokken van rode<br />
baksteen waarin zich steeds meer<br />
mensen vestigen. Op één foto is een<br />
eenzaam hoog gebouw te zien. De<br />
kant die te zien is heeft geen enkel<br />
raam, en vormt zo een schril contrast<br />
met de natuur er omheen.<br />
“Dat is met photoshop gemaakt”, zegt<br />
een bezoeker van galerie Van Kranendonk<br />
stellig. En hij is niet de enige –<br />
ook op Paris Photo, waar het werk<br />
‘Mokkatam Ridge’ grote drommen belangstellenden<br />
trok, waren de bezoekers<br />
verdeeld over ‘echt’ of ‘onecht’.<br />
Om die vraag maar meteen te beantwoorden:<br />
de plaatsen op de foto’s bestaan<br />
wel degelijk. Maar de foto’s zijn<br />
wel op een andere manier zorgvuldig<br />
geconstrueerd. Het is geenszins zo dat<br />
Princen bij toeval tegen deze voorstellingen<br />
aan liep. Met een vrij precies<br />
beeld in zijn hoofd gaat hij op zoek<br />
naar steden die hem te bieden hebben<br />
wat hij zoekt. Hij voert uitgebreid<br />
overleg met lokale architecten, om te<br />
achterhalen op welke plaatsen in de<br />
stad zijn beelden zich bevinden. De<br />
plaatsen aan de uiterste rand van Cairo’s<br />
uitwassen vond hij met behulp<br />
van Google Earth: er is uitstekend op<br />
te zien hoe de woonblokken aan de<br />
rand van de stad terrein winnen van de<br />
groene landbouwkavels daaromheen.<br />
Met een dergelijke voorstudie gaat hij<br />
op pad om een foto te maken. Misschien<br />
heeft zijn achtergrond als architect,<br />
Princen studeerde architectuur<br />
aan de Design Academy, iets van<br />
doen met deze grondige en planmatige<br />
opbouw van zijn werk. Overigens<br />
‘bouwt’ hij op dezelfde manier aan<br />
zijn œuvre – de foto’s die hij maakt<br />
borduren bijna zonder uitzondering<br />
voort op oudere werken.<br />
Biënnale<br />
De serie ‘five cities’ die in galerie Van<br />
Kranendonk te zien is, maakte Bas<br />
Princen voor de architectuur Biënnale<br />
in Rotterdam. Zijn foto’s van Istanbul,<br />
Beirut, Amman, Cairo en Dubai wer-<br />
den geëxposeerd onder het subthema<br />
‘refuge’. Een thema dat vragen oproept<br />
wanneer je de werken langer bekijkt.<br />
De foto’s geven een onbekend<br />
gezicht van de vijf steden weer, een<br />
beeld van groeiende steden in het algemeen.<br />
Bas Princen biedt met zijn werk<br />
een interessante blik op architectuur<br />
en stedenbouw. Het is niet alleen de<br />
klassieke strijd tussen natuur en cultuur<br />
die in zijn werk te zien is.<br />
Het is de stad tegenover de gecultiveerde<br />
natuur, stedenbouw tegenover<br />
snelwegen. De mens tegenover zijn<br />
product. Daarbij lijkt de stad een zelfstandig<br />
organisme geworden.<br />
cultuur
20><br />
Door Aad van der Ven<br />
Ze zingen renaissance-madrigalen en<br />
Lennon/McCartney, avantgarde-muziek<br />
van Ligeti en volksliedjes. Ze treden<br />
op in New York, Peking en aanstaande<br />
zondag in Den Haag. Wereldberoemd<br />
zijn ze. Ze hebben alleen één<br />
kleine handicap: hun naam. Want de<br />
King’s Singers worden nog wel eens<br />
verward met het King’s College Choir<br />
Cambridge, het groepje propere, in<br />
lange hemden gestoken koorknapen<br />
uit de Engelse universiteitsstad.<br />
Het bewuste college in Cambridge is<br />
overigens wel de plaats waar de zegetocht<br />
van de King’s Singers begon. Dat<br />
was ruim veertig jaar geleden. Zes leden<br />
van het King’s College Choir, te<br />
oud geworden om nog langer deel uit<br />
te maken van dit in Engelse kerkmuziek<br />
gespecialiseerde ensemble van<br />
streng geschoolde bleekneusjes, besloten<br />
een seniorengroep op te richten.<br />
Dat werd een groot succes. Inmiddels<br />
hebben in totaal 22 heren, inclusief<br />
het huidige zestal, deel uitgemaakt<br />
van de King’s Singers.<br />
De derde generatie heeft eigenlijk nog<br />
steeds geen serieuze concurrentie.<br />
Ooit was er de hype rond de Swingle<br />
Singers, met, nadat meer dan de helft<br />
van de zangers vertrokken was, Swingle<br />
II als zwakke nabloei. Die groep<br />
trok vooral de aandacht met bewerkingen<br />
van instrumentale barokmuziek.<br />
Toen het nieuwtje er vanaf was,<br />
werd de formatie ontbonden, al hadden<br />
deze zangers intussen wel hun<br />
best gedaan over te schakelen naar allerlei<br />
andere genres, inclusief de hedendaagse<br />
concertmuziek. Het kwam<br />
zelfs zover dat Luciano Berio voor zijn<br />
‘Sinfonia’, één van zijn meest geliefde<br />
stukken, een beroep deed op hun vocale<br />
vaardigheden. Enige tijd nadat de<br />
groep ontbonden was, besloten andere<br />
zangers, met de zegen van Ward<br />
Swingle, toch weer een ensemble genaamd<br />
Swingle Singers te vormen. Die<br />
lijkt vooral in Engeland nog steeds actief<br />
te zijn, maar de glorie van weleer<br />
is verdwenen.<br />
Overleg<br />
De King’s Singers hebben het ruim<br />
veertig jaar volgehouden zonder leider.<br />
Ze beweren dat ze alles in overleg<br />
doen en dat niemand zich tekort gedaan<br />
voelt. Dat is nogal opmerkelijk<br />
voor een ensemble dat zich heeft ontwikkeld<br />
tot een multinationaal van<br />
een althans in de wereld van de klassieke<br />
muziek ongebruikelijk formaat.<br />
Niet alleen dat de groep circa 120 concerten<br />
per seizoen geeft, er werden<br />
tot nu toe meer dan honderd cd’s en<br />
jazz<br />
Jazz blijft me verrassen. Zo was ik<br />
afgelopen weekeinde bij het Winternachten<br />
festival en hoorde daar saxofonist<br />
Maarten Ornstein en percussionist<br />
Joshua Samson improviseren bij<br />
de gedichten van de Zuidafrikaanse<br />
Ronelda S.Kamfer. Ronelda – een jong<br />
‘gekleurd’ meisje dat in het Afrikaans<br />
dicht – was al een literaire verrassing,<br />
de muziek een subtiele verkenning<br />
tussen haar regels door. Joshua<br />
Samson speelde er op de ‘Hang’. De<br />
cultuur<br />
een handjevol dvd’s geproduceerd.<br />
Met als spectaculair voorbeeld de opname<br />
van ‘Spem in Alium’ van de Engelse<br />
renaissance-componist Thomas<br />
Tallis, een veertig-stemming werk,<br />
waarvan de zes zangers – twee countertenors,<br />
één tenor, twee baritons en<br />
één bas – door hun aandeel in te dubben<br />
alle partijen voor hun rekening<br />
namen. De King’s Singers hebben<br />
hun gunsten verdeeld over drie muziekuitgeverijen,<br />
die hun arrangementen<br />
publiceren, waarvan een<br />
groot aantal door de vocalisten zelf is<br />
vervaardigd. Daarvan zijn er, zo<br />
wordt gezegd, in totaal ongeveer<br />
twee miljoen exemplaren verkocht.<br />
Waaruit we mogen opmaken dat die<br />
in de hele wereld door professionals<br />
en amateurs worden gezongen.<br />
Opdrachten<br />
Een groot aantal componisten heeft<br />
speciaal voor de King’s Singers muziek<br />
geschreven. Er werden opdrachten, in<br />
totaal zo’n tweehonderd, verleend aan<br />
de meest uiteenlopende figuren, onder<br />
wie Ligeti, Menotti, Berio, Penderecki,<br />
Martland, Maxwell Davies en<br />
Takemitsu.<br />
De King’s Singers profiteren, zeggen<br />
ze, nog steeds van de vocale stijl van<br />
King’s College Cambridge, waar de<br />
eerste generatie zangers studeerde onder<br />
leiding van de befaamde Sir David<br />
Willcocks. Eén van de leden van de<br />
groep zei onlangs dat ook de vocal jazz<br />
Group The Hi-lo’s en de Comedian<br />
Harmonists belangrijke voorbeelden<br />
waren. Kenmerkend voor de King’s<br />
Singers is een strakke, serene klank en<br />
een buitengewone precisie in de intonatie,<br />
waarbij vibrato in bescheiden<br />
mate, hoofdzakelijk als vocale kleur,<br />
wordt toegepast. Daarin zijn ze veertig<br />
jaar lang zeer consistent gebleven. Ze<br />
hebben een soepele techniek en zijn<br />
bliksems handig, zodat ze er geen probleem<br />
in zien een programma als dat<br />
in Den Haag, met madrigalen, liederen<br />
en close-harmony-repertoire, uit<br />
te voeren.<br />
eerste keer dat ik die ‘live’ hoorde.<br />
Een in 2000 door de Zwitsers Felix<br />
Rohner en Sabina Schärer ontworpen<br />
instrument dat de geluiden van<br />
steelpan, gong, gamelan in zich heeft,<br />
bestaat uit – populair gezegd – twee<br />
‘woks’ als klankschalen op elkaar, een<br />
GU-kant als klankbord en een DINGkant<br />
met een achttal notenvelden.<br />
Ik hoorde het voor het eerst op cd bij<br />
het Londense Portico Quartet. Het<br />
percussie-instrument werd in korte<br />
King’s Singers. Zondag 24/1, 14,30 uur,<br />
Nieuwe Kerk.<br />
tijd zo veelgevraagd dat Rohner en<br />
Schärer niet meer op alle bestellingen<br />
reageerden. Ze vertikten het om hun<br />
instrument in licentie aan een muziekfabriek<br />
te geven, ze wilden het<br />
zélf blijven maken en wie zo’n instrument<br />
wil hebben, moet persoonlijk<br />
bij hen in Bern aanbellen. En ze vertellen<br />
welke klankencirkel hij er in<br />
wil hebben, chromatisch of volgens<br />
‘scales’. De naam ‘Hang’ verwijst overigens<br />
naar de manier waarop in hun<br />
dialect het woord ‘hand’ wordt uitgesproken.<br />
Verrassende ontdekking.<br />
Dinsdag j.l. liep ik Pavlov binnen en<br />
daar speelden Ack van Rooyen, Peter<br />
Beets, Eric Ineke en bassist Johnny<br />
Daly. Muzikanten die je vaker in Den<br />
Haag kan horen. Maar als er van dát<br />
concertje een cd zou zijn opgenomen,<br />
had ik die onmiddellijk besteld. Wat<br />
een mooie muzikant is die tachtigja-<br />
rige Ack toch, zo rustig en supermuzikaal.<br />
Iemand die een band meteen<br />
ánders laat klinken. Pianist Juraj<br />
Stanik zei het kortgeleden nog eens:<br />
“Natuurlijk kan je negatief doen over<br />
de positie van de jazz, maar laten we<br />
toch vooral trots zijn op de prachtige<br />
jazzmuzikanten die een klein land<br />
als Nederland heeft”. Helemaal gelijk<br />
Juraj. Ik kijk in de agenda voor de komende<br />
dagen en ik zie er het bewijs.<br />
In de Voorburgse Tobbe twee generaties<br />
saxofonisten: Simon Rigter en<br />
de net twintigjarige Ben van Gelder,<br />
die ik voor het eerst met open mond<br />
aanhoorde toen hij nog veertien was.<br />
En die inmiddels de Deloitte Jazz<br />
Award (2007) won en als tweede Europeaan<br />
ooit de internationale Stan<br />
Getz/Clifford Brown Award kreeg.<br />
In De Regentenkamer (23 januari)<br />
saxofoonmeester John Ruocco, leraar<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
King’s Singers komen naar Den Haag<br />
Britse bleekneusjes werden kek ensemble<br />
De ‘Hang’<br />
van Joshua<br />
Ooit was er de hype<br />
rond de Swingle<br />
Singers, met, nadat<br />
meer dan de helft van<br />
de zangers vertrokken<br />
was, Swingle II als<br />
zwakke nabloei<br />
King’s Singers > Foto: archief<br />
van o.a. Simon Rigter. Ok, een Amerikaan,<br />
maar hij krijgt steun van pianist<br />
Rembrandt Frerichs die net een<br />
bijzondere cd heeft gemaakt, ‘Ordem<br />
e Progresso’. En zondag 24 januari in<br />
Vlietzigt de ruimhartige tenor van<br />
Sjoerd Dijkhuizen met good old Robbie<br />
Agerbeek. Terug naar percussionist<br />
Joshua Samson en zijn ‘Hang’. Ik<br />
hoop dat hij dat instrument bij zich<br />
heeft wanneer hij op zondag 31 januari<br />
’s middags in Theater de Regentes<br />
met bassist Tony Overwater, pianist<br />
Marc van Roon en trompettist Angelo<br />
Verploegen voor de jeugd ‘Kikker<br />
heeft de blues’ brengt. Jazz bij de<br />
vertelde verhalen van tekenaar Max<br />
Velthuys.<br />
Bert Jansma
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Biografie van Haagse meester Andreas Schelfhout<br />
Aan erkenning heeft het Andreas<br />
Schelfhout (1787-1870) nooit ontbroken.<br />
Al op jonge leeftijd bleek hij over<br />
een groot tekentalent te beschikken.<br />
Tijdens zijn leerjaren bij een decorschilder<br />
van de Koninklijke Schouwburg<br />
werd wel duidelijk dat hij niet<br />
de professie van zijn vader – lijstenmaker<br />
– zou overnemen. Hij<br />
ontwikkelde zich tot een vermaard<br />
landschapsschilder en werd één van<br />
de aanzienlijkste burgers van Den<br />
Haag. Eindelijk was er weer een<br />
schilder die het niveau van de grote<br />
17de-eeuwse meesters evenaarde en<br />
misschien wel oversteeg. Quarles<br />
van Ufford maakte een rijk geïllustreerde<br />
biografie over hem.<br />
Door Thijs Kramer<br />
Van jongsaf aan stuurde Schelfhout<br />
werk in naar tentoonstellingen in Den<br />
Haag, Amsterdam, Haarlem en later<br />
ook naar de befaamde jaarlijkse salon<br />
in Parijs. Met zijn landschappen viel<br />
hij regelmatig in de prijzen. Zijn werk<br />
was gewild bij degenen die zich kunst<br />
konden permitteren. De heersende<br />
kunstsmode was de Romantiek, de<br />
smaak nogal historiserend. Schelfhout<br />
werkte voornamelijk in opdracht,<br />
waarbij in zijn productie ook een zekere<br />
routine sloop. Zijn glorietijd was<br />
tussen 1845 en 1855, maar hij bleef tot<br />
kort voor zijn dood doorwerken.<br />
Hij stond bekend als een zeer aimabele<br />
man, zij het niet zeer gecultiveerd.<br />
Zijn brieven zaten vol spelfouten en<br />
hij sprak nogal plat Haags. Hij leek daar<br />
eerder mee te koketteren dan zich ervoor<br />
te schamen. Hij was op geld belust<br />
en liet zich op een gegeven moment<br />
uitsluitend nog in klinkende<br />
goudstukken betalen. Het omvangrijke<br />
huishouden op de Koninginnegracht<br />
en het eigen rijtuig kostten nou<br />
eenmaal veel geld. Hij had veel vrienden<br />
in de Haagse artistieke wereld.<br />
Hartelijke betrekkingen onderhield<br />
hij met koningin Sophie en hij corres-<br />
pondeerde met schrijfster Bosboom-<br />
Toussaint. Geleidelijk groeide hij naar<br />
de rol van nestor van de Haagse schildersgemeenschap<br />
en bracht hij het tot<br />
erelid van Pulchri Studio.<br />
Waarheid<br />
Als Nederland ooit op zoek was naar<br />
een identiteit, was het wel in de eerste<br />
helft van de 19e eeuw. Na de smadelijke<br />
inlijving bij Frankrijk was het land in<br />
1815 herrezen en nog wel als koninkrijk<br />
onder een telg van Oranje, Willem<br />
I. In de periode van naarstige natievorming<br />
die volgde, werd nadrukkelijk<br />
omgekeken naar de bloeiperiode van<br />
De Nederlanden, de 17de eeuw. En wat<br />
was er toen vermaarder dan de Hollandse<br />
schilderkunst? Geen wonder<br />
dus dat er reikhalzend werd uitgekeken<br />
naar schilders die de kunst, die in de<br />
18de eeuw nogal in de versukkeling<br />
was geraakt, weer op konden krikken.<br />
Men had genoeg van de geforceerde,<br />
maar middelmatige werkjes van de<br />
voorgaande periode. ‘Eenvoud’ en<br />
‘waarheid’ waren de heersende criteria.<br />
Schilders werden beoordeeld al naar gelang<br />
ze in staat waren de meesters van<br />
de Gouden Eeuw te evenaren.<br />
Andreas Schelfhout, met zijn uitzonderlijke<br />
talent en vakmanschap, was<br />
daar volgens zijn tijdgenoten toe in<br />
staat en wist hen misschien wel te<br />
overtreffen. Zijn zeegezichten, landschappen<br />
en wintertaferelen doen<br />
sterk oudhollands aan. Quarles van<br />
cultuur
22><br />
Chris<br />
Blijf weg<br />
bij WK<br />
Zo’n vijftienduizend Nederlanders,<br />
onder wie ongetwijfeld een<br />
hoop Hagenaars, gaan in juni/juli<br />
naar het WK. Dat is verontrustend.<br />
Ondanks alle juichverhalen,<br />
professioneel gebracht door de<br />
propagandamachine van de FIFA,<br />
loopt het deze zomer in Zuid-Afrika<br />
namelijk gegarandeerd uit de<br />
hand.<br />
Die mening stoelt op recente getuigenissen<br />
van Europeanen die er<br />
zijn geweest en die verder hebben<br />
gekeken dan hun cocktailglas diep<br />
en hun safari geheel verzorgd was.<br />
Onoplosbare armoede, criminaliteit,<br />
interraciale problemen en<br />
weerzin richting rijke westerlingen<br />
bepalen anno 2010 nog altijd<br />
de status van Zuid-Afrika. Nelson<br />
Mandela mag dan door internationale<br />
voetbaliconen als Ruud Gullit<br />
en Clarence Seedorf op gelijke<br />
voet worden gesteld met God,<br />
maar zijn land is en blijft de meest<br />
explosieve brandhaard van de<br />
21ste eeuw. Dat haar natuur van<br />
diezelfde God het magnum opus<br />
is, verandert daar niets aan.<br />
Dat zo’n groot sportevenement<br />
wordt georganiseerd in een derdewereldland,<br />
is sowieso al belachelijk.<br />
Iedere weldenker weet<br />
dat WK’s moeten plaatsvinden in<br />
echte voetballanden. Dus in Engeland,<br />
Duitsland, Spanje, Italië,<br />
Brazilië en Argentinië, met z’n<br />
zessen en tot in de eeuwigheid<br />
roulerend. Nee, Nederland staat<br />
niet in dat rijtje, bij echte voetballanden<br />
raakt ons land per maand<br />
een lichtjaar verder achterop.<br />
O ja, we vinden zelf wel dat we<br />
bij de top horen, de KNVB kreeg<br />
zomaar een half miljoen euro van<br />
onze van toeten noch blazen wetende<br />
staatssecretaris Bussemaker<br />
om te onderzoeken of we samen<br />
met België het WK in tweeduizend<br />
zoveel kunnen organiseren.<br />
Maar dat gaat natuurlijk nooit gebeuren.<br />
Het toernooi zal eerder in<br />
Australië of China plaatsvinden,<br />
in die landen zit nog wel progressie<br />
en gezond verstand. Nederland<br />
is een gepasseerd station, wij zullen<br />
nooit meer iets voorstellen,<br />
ook niet in Europa.<br />
Maar ik dwaal af. Wat ik u alleen<br />
maar wil vertellen is: doe bij het<br />
WK 2010 hetzelfde als bij het WK<br />
van 1978 in Argentinië, blijf er<br />
massaal weg. Het gevaar, de fysieke<br />
dreiging, schuilt op elke hoek<br />
van de straat. Je kunt het niet ontlopen,<br />
al word je nog zo deskundig<br />
geadviseerd. Bovendien is het daar<br />
in juni winter en komt de temperatuur<br />
niet boven de tien graden.<br />
Dat konden we vorig jaar bij de<br />
Confederations Cup zien toen spelers<br />
handschoenen droegen. Kortom,<br />
volg het hele WK volgend jaar<br />
veilig en vertrouwd vanachter de<br />
televisie.<br />
Chris Willemsen<br />
sport<br />
Golftalent Ruiz Fonhof zoekt<br />
naar nog minstens 120 vrienden<br />
Ruiz Fonhof stort zich volledig op golfen. > Foto: Creative images<br />
Kun je het over een talent hebben als<br />
een sporter negenentwintig jaar is?<br />
Dat hangt van de tak van sport af. In<br />
golf bijvoorbeeld is die leeftijd nog<br />
lang niet oud. Integendeel, dan<br />
begint het eigenlijk pas.<br />
Dat geldt ook voor de Hagenaar<br />
Xavier Ruiz Fonhof, die vorig jaar zijn<br />
beste seizoen kende en voor zijn<br />
grootste uitdaging ooit staat.<br />
Door Hans Willink<br />
Het zal je maar gebeuren: in de periode<br />
dat je al die jaren van inspanning<br />
moet gaan omzetten in de beloning<br />
daarvoor, is er een kredietcrisis gaande.<br />
Het overkomt vele sporters en<br />
sportclubs, maar soms loop je tegen<br />
een verhaal aan dat net even anders is.<br />
Waarbij bijna alle puzzelstukjes op<br />
hun plek vallen, op dat ene grote na,<br />
waar het altijd om draait. Veel sporters<br />
zitten dan bij de pakken neer en beklagen<br />
zich over hun situatie. Maar er zijn<br />
er ook die juist dan creatief worden en<br />
weigeren zich gewonnen te geven.<br />
Xavier Ruiz Fonhof was vijf jaar toen<br />
hij voor het eerst een golfclub vasthield.<br />
Toen die leeftijd was verdubbeld,<br />
wist hij ook wat je ermee moest<br />
doen. Hij werd met zijn oudere broer<br />
Alain lid van de Rijswijkse Golfclub en<br />
deed meteen flink mee. “Alain was via<br />
zijn hockeyclub in aanraking gekomen<br />
met Jörgen de Vries”, blikt Ruiz<br />
Fonhof terug. “Die vroeg hem om ook<br />
een keertje te komen golfen en hij<br />
vond het meteen leuk. Ik was zes jaar<br />
‘Door mijn spaanse<br />
paspoort heb ik op<br />
jonge leeftijd nooit<br />
de privileges van het<br />
Nederlands team<br />
kunnen ervaren’<br />
jonger en hobbelde natuurlijk overal<br />
achteraan. Alain werd lid en ik ook.<br />
Jörgen is trouwens nog steeds mijn<br />
coach. Alain en ik speelden niet alleen<br />
in Rijswijk, maar in de winter ook op<br />
Ockenburg. Daar lag tussen de caravans<br />
door een negen holes par 3-baan.<br />
Dat was geweldig! Daar hebben we het<br />
eigenlijk geleerd, met slagen die noodzakelijk<br />
over de bomen heen moesten”.<br />
Baanrecord<br />
Het is opmerkelijk hoe gemakkelijk<br />
sporters in hun jargon terechtkomen.<br />
De term negen holes is nog wel te volgen,<br />
voor iedereen die televisie kijkt<br />
en in het verleden familie-uitjes had<br />
op midgetgolfbanen. De par 3 moest<br />
worden opgezocht. Par is het getal dat<br />
aangeeft in hoeveel slagen een zeer<br />
goede golfer een hole speelt.<br />
De echt goeden spelen ‘onder par’, dat<br />
wil zeggen dat ze minder slagen nodig<br />
hebben dan staat aangegeven.<br />
Xavier is nu zo’n speler, maar was dat<br />
natuurlijk niet altijd: “Ik heb het mezelf<br />
aangeleerd. Door te doen, te kijken<br />
naar anderen en met een beetje<br />
hulp hier en daar. Op een gegeven moment<br />
gaat het steeds beter en win je<br />
wedstrijdjes. Op mijn dertiende had ik<br />
handicap 5 en liep ik het baanrecord op<br />
Rijswijk in 67 slagen. Dat was redelijk<br />
uniek. Maar ik was eigenlijk nog te<br />
jong om in het eerste te spelen. Mijn<br />
broer zat daar wel in”.<br />
Hop, daar gaan we weer. Nog zo’n vakterm.<br />
Het blijkt dat een handicap aangeeft<br />
hoeveel slagen meer je mag doen<br />
over het totale aantal pars dat een baan<br />
heeft. Dus als je praat over een baan<br />
met achttien holes, die allemaal par 3<br />
zijn, dan zou een speler met handicap<br />
5 die baan moeten kunnen afronden<br />
in 59 slagen. “Dat was trouwens niet<br />
de enige handicap die ik had bij mijn<br />
spel”, legt Ruiz Fonhof uit.<br />
“Mijn vader is een Spanjaard en hij<br />
wilde per se dat Alain en ik een Spaans<br />
paspoort kregen. Hij had er destijds natuurlijk<br />
geen idee van dat wij in een<br />
sport zouden gaan uitblinken. Toentertijd<br />
was er een overheidsregel dat<br />
kinderen pas op hun achttiende konden<br />
beslissen welke nationaliteit ze<br />
wilden hebben. Op mijn dertiende<br />
was ik één van de besten, zo niet de<br />
beste speler in mijn leeftijdscategorie,<br />
maar ik kon niet voor Nederland uitkomen.<br />
Ik speelde wel nationale wedstrijden<br />
mee, dat mocht omdat ik langer<br />
dan vijf jaar in Nederland woonde.<br />
Maar ik heb daardoor nooit de privileges<br />
van het Nederlands team kunnen<br />
ervaren”.<br />
Prof<br />
Het heeft het toen nog jeugdige golftalent<br />
er niet van kunnen weerhouden<br />
om zijn sport te blijven beoefenen. Integendeel.<br />
Hij ging van nationaal circuit<br />
naar internationaal circuit. Daar<br />
ging nog wel wat aan vooraf: “Toen ik<br />
vijftien was, ging Alain naar de Haagsche,<br />
zoals de Koninklijke Haagsche<br />
Golf & Country Club wordt genoemd.<br />
Een jaar later ging ik ook en speelde tot<br />
aan mijn twintigste voor hen in de<br />
Hoofdklasse. In die periode werden<br />
we driemaal landskampioen. Het was<br />
geweldig, want de Haagsche heeft de<br />
oudste en mooiste golfbaan van Nederland.<br />
Door die ervaring kwam ik terecht<br />
op handicap 0 en kwam voor de<br />
vraag te staan of ik iets met mijn leven<br />
ging doen of verder golfen. Ik heb nog<br />
wel even gestudeerd, maar al gauw<br />
stortte ik me toch volledig op mijn<br />
sport. Iemand wilde me ook helpen<br />
met sponsoring en dus besloot ik om<br />
profgolfer te worden. Nou ben je dat<br />
natuurlijk niet meteen. Ik had er eerst<br />
wat baantjes bij. Via een managementbureau<br />
kreeg ik de kans om het een<br />
jaar lang fulltime te proberen. Daardoor<br />
kon ik ook aan een aantal wedstrijden<br />
van de EPD Tour meedoen”.<br />
Alps<br />
Term nummer drie diende zich onverwacht<br />
aan. Enig snuffelen leert dat de<br />
EPD Tour staat voor de European Professional<br />
Development Tour, een golf-<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
circuit dat hoofdzakelijk in Duitsland<br />
wordt afgewerkt. Er zijn drie niveaus<br />
waar het golftours betreft. De European<br />
Tour staat bovenaan, daaronder<br />
komt de Challenge Tour en daaronder<br />
komen er een aantal waaronder de<br />
EPD, de Engelse PGA EuroPro Tour, de<br />
Scandinavische Nordic Tour en de Alps<br />
Tour. Dat laatste circuit speelt zich<br />
hoofdzakelijk af in de Alpenlanden,<br />
maar ook in Spanje, Marokko en België.<br />
Waarom zo uitgebreid ingaan op deze<br />
laatste Tour? Omdat Xavier Ruiz Fonhof<br />
zich vorig jaar heeft geplaatst voor<br />
deze rondgang. En daar komt gelijk het<br />
grote probleem om de hoek: Om te<br />
kunnen spelen is geld nodig. “Ik ben<br />
het afgelopen jaar een aantal sponsors<br />
kwijtgeraakt”, legt de golfer uit. “Daar<br />
is de tijd ook naar en zoals het er nu naar<br />
uitziet, kan ik dankzij al het geld dat ik<br />
verdien met lesgeven wel een deel van<br />
de Alps Tour doen. Om weer een niveau<br />
hoger te komen, moet ik in de top daarvan<br />
terechtkomen en dat kan alleen als<br />
ik aan alle wedstrijden meedoe. De reden<br />
dat ik vorig jaar de kwalificatietoernooien<br />
voor de Alps Tour speelde, was<br />
vanwege de combinatie van lage kosten<br />
en hoog prijzengeld”.<br />
Xavier zag de financiële bui al hangen<br />
en richtte vorig jaar de ‘Vrienden van<br />
Xavier’ op: “Dat zijn mensen die mij<br />
voor een bescheiden bedrag van 120<br />
euro per jaar willen ondersteunen. Dat<br />
bedrag werd bedacht door een vriend.<br />
Hij had het er over dat een tientje per<br />
maand toch voor veel mensen, zelfs in<br />
deze tijd, geen onoverkomelijke bijdrage<br />
zou zijn. Het leek me direct een goed<br />
idee. Al ben ik niet iemand die alleen<br />
maar zijn hand ophoudt. Daarom organiseer<br />
ik jaarlijks een golfclinic-dag<br />
voor al mijn ‘Vrienden’. Daarnaast<br />
krijgt iedere ‘Vriend’ van Xavier een<br />
uur privéles, die ook kan worden weggegeven<br />
aan familie of kennissen. Via<br />
mijn site www.xaviergolf.nl kunnen<br />
nieuwe ‘Vrienden’, zowel particulieren<br />
als bedrijven, zich aanmelden of zien<br />
wie er al lid zijn. Met nog 120 kan ik de<br />
hele Alps Tour doen!”.
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Puinduin Run<br />
is een echte<br />
kuitenbijter<br />
De Haagse Puinduinen, in de<br />
nabijheid van de kustplaats Kijkduin,<br />
zijn zondag weer het decor voor een<br />
uitdaging voor de allersterkste<br />
lopers. Tijdens de RTC Puinduin Run<br />
krijgen knieën, enkels en bovenbenen<br />
het weer aardig te verduren<br />
wanneer er over een kleine tien<br />
kilometer ruim duizend treden in de<br />
‘Haagse Alpen’ moeten worden<br />
beklommen.<br />
Door Jimmy Grondstra<br />
Sinds de eerste versie van de loop door<br />
de Puinduinen in 2004 hebben er verschillende<br />
aansprekende atleten hun<br />
tanden kunnen stukbijten op het<br />
moeilijke parcours, dat ieder jaar weer<br />
voorgeschoteld wordt. “De race is al<br />
moeilijk genoeg”, zegt Jacky Ledeboer<br />
van de organiserende duursportvereniging<br />
Residentie Triathlon Club<br />
Den Haag. “Misschien dat er zondag in<br />
de vorm van sneeuw of ijs aan de race<br />
nog een extra moeilijkheidsfactor<br />
wordt toegevoegd. Maar de veiligheid<br />
van de lopers staat voorop. Mocht het<br />
parcours te gevaarlijk zijn, dan zullen<br />
we er voor zorgen, dat we de lopers<br />
zullen omleiden naar betere omstandigheden,<br />
eveneens gelegen in de<br />
Puinduinen. De race zal altijd doorgaan,<br />
ongeacht de weersomstandigheden.<br />
Het is een wedstrijd voor de ech-<br />
Wanneer de gesteldheid van de<br />
velden het toelaat, wordt komende<br />
weekeinde de competitie in de Zaterdag-<br />
en Zondaghoofdklasse hervat.<br />
Er staat voor de Hoofdklasseclubs<br />
uit de regio veel op het spel. Verschillende<br />
clubs kijken naar een plek bij<br />
de eerste vier, goed voor een<br />
startbewijs in de nieuw in te voeren<br />
Topklasse. Sommige clubs moeten<br />
proberen het vege Hoofdklasselijf te<br />
redden in de strijd tegen degradatie.<br />
Een spannende tweede helft van de<br />
competitie staat voor de deur.<br />
Door Ronald Mooiman<br />
Zaterdaghoofdklasse<br />
Scheveningen heeft een teleurstellend<br />
eerste deel van de competitie achter de<br />
rug. De op Sportpark Houtrust teruggekeerde<br />
trainer John Blok, die onlangs<br />
zijn contract met nog een jaar verlengde,<br />
mocht een groot aantal versterkingen<br />
halen. Met een elfde plaats kan de<br />
oud-speler van de Scheveningse Hoofdklasser<br />
zeker niet tevreden terugkijken.<br />
Maar alle hoop op een ‘happy end’<br />
is nog niet vervlogen. Een blik op de<br />
ranglijst leert dat de Scheveningers met<br />
13 punten uit 12 duels slechts vijf punten<br />
achter staan op de nummer vier, het<br />
ARC van trainer Edwin Vurens en speler<br />
Rico Kogeldans. Met oud-profs als<br />
Virgilio Teixeira en spits Rick Hoogendorp<br />
moet de svv Scheveningen een<br />
gooi kunnen doen naar een plek bij de<br />
eerste vier. Wanneer dat niet het geval<br />
is, is er nog geen spreekwoordelijke<br />
man overboord, want de plaatsen vijf<br />
en zes geven ook nog eens recht op de<br />
nacompetitie voor een plek in de felbegeerde<br />
Topklasse. Het wordt vanaf zaterdag<br />
dringen in de langgerekte mid-<br />
te bikkels, die van geen wijken weten.<br />
Hoe slechter de omstandigheden, des<br />
te groter de uitdaging om de race uit te<br />
lopen”, weet Ledeboer te vertellen.<br />
“Vorig jaar hadden we enkele kanjers<br />
aan de start staan. Sanne Broeksma, de<br />
winnares van vorig jaar wilde graag<br />
weer meedoen. Maar haar crosstalenten<br />
zijn inmiddels ook in het buitenland<br />
opgevallen. Ze kreeg onlangs een<br />
uitnodiging om dit weekeinde aan een<br />
cross in Ierland me te doen. En of Khalid<br />
Choukoud, de recordhouder van<br />
deze race, mee zal doen, weten we pas<br />
op het laatste moment. Sommige<br />
hardlooptoppers nemen, wanneer ze<br />
geen wedstrijden hebben, graag aan<br />
deze race deel. Een grote uitdaging en<br />
bovendien zien zij het lopen in de<br />
Puinduinen als een goede training.<br />
“Niet alleen hardlopers gebruiken<br />
deze duinen als trainingsgebied. Vaak<br />
komen regionale schaatstoppers hun<br />
conditie hier op peil houden. “Schaatscentrum<br />
De Uithof is hier natuurlijk<br />
dichtbij”, vervolgt Ledeboer.<br />
Natuurgebied<br />
“De verschillende selecties komen hier<br />
voor net even die extra zware kracht-<br />
en duurtraining.” Net als het vorige jaar<br />
zal er tijdens de zesde editie van de Puinduinrun<br />
aandacht zijn voor het natuurgebied<br />
zelf. Ledeboer: ”De gemeente<br />
wil hier in de buurt nog steeds<br />
denmoot, die de Zaterdaghoofdklasse A<br />
kent. Het elftal van trainer John Blok<br />
opent de tweede helft van het seizoen<br />
bij DOTO, dat op een dertiende plaats<br />
staat en de meest gepasseerde verdediging<br />
van de competitie heeft.<br />
HBS<br />
In de Zondaghoofdklasse A is het Haagse<br />
HBS de meest opvallende ploeg van<br />
het stel. Het elftal van trainer Wim van<br />
Laar staat op een derde plaats op de<br />
ranglijst. Een plek, die vooraf tot de verbeelding<br />
sprak, maar zeker niet tot de<br />
mogelijkheden werd gerekend. HBS<br />
nam van het oude kalenderjaar afscheid<br />
met een duidelijke 4-1 nederlaag<br />
tegen koploper AFC. De technische staf<br />
tempert de hooggespannen verwachtingen,<br />
maar Van Laar heeft al laten weten<br />
dat de club, die bekend staat om het<br />
Puinduin Run. > Foto: Creative Images<br />
een soort luxe Beach Resort gaan maken.<br />
Dit zou dan ten koste gaan van dit<br />
mooie duinengebied. Vorig jaar hebben<br />
we daar op een ludieke manier aandacht<br />
voor gevraagd. Atleten konden<br />
toen het ‘Puinduincondoléanceregister’<br />
tekenen. Ook dit jaar vragen we<br />
weer de aandacht van lopers en toeschouwers<br />
voor dit duingebied. Zou<br />
toch machtig jammer zijn wanneer<br />
Den Haag dit stukje natuur zou moeten<br />
gaan missen?” Dat de Puinduinen ook<br />
daadwerkelijk uit puin is opgebouwd,<br />
laat de prijs voor de beste atleet zien. De<br />
‘Dringen voor de Topklasse’<br />
Roel Stoffels (rechts) met Haaglandia in de race voor een plek in de<br />
Topklasse, hier in duel met oud-Haaglandiaspeler Brutil Hosé, nu uitkomend<br />
voor Leonidas> Foto: Creative Images<br />
feit dat het spelers niet financieel voor<br />
hun voetbalkunsten beloont, de strijd<br />
om een plek in de Topklasse gewoon<br />
aangaat. De ‘Kraaien’ openen de tweede<br />
helft van het seizoen in Noordwijkerhout<br />
tegen VVSB, één van de achtervolgers<br />
voor een plek bij de eerste vier.<br />
Het staat op een vijfde plek, met slechts<br />
twee punten achterstand op de Hagenaars.<br />
Bovendien heeft VVSB een wedstrijd<br />
minder gespeeld.<br />
Haaglandia<br />
De club uit Rijswijk moet, volgens de<br />
bestuurders, altijd meedoen voor het<br />
kampioenschap in de Hoofdklasse. De<br />
Topklasse, en in een verdere toekomst<br />
het betaalde voetbal, lonken. Dit was<br />
nu precies de opvatting waar trainer Albert<br />
van der Dussen zijn vraagtekens bij<br />
zette. De financiële armslag was er niet,<br />
trofee is een stukje puin met daarop het<br />
logo van RTC en een plaatje met de<br />
tekst voor de winnaar erop. De Haagse<br />
Puinduinen werden in 1968 voltooid<br />
en is een letterlijke hoop van puin als<br />
gevolg van sloopwerkzaamheden in de<br />
jaren vijftig en zestig. Bovendien dient<br />
het ook als versterking van de kust. De<br />
RTC Puinduin Run 2010 bestaat uit drie<br />
afstanden: 3 ½ , 7 en 10 kilometer. De<br />
start van deze bijzondere race zal zondag<br />
om 11 uur plaatsvinden in de nabijheid<br />
van voetbalvereniging PGS-Vogel<br />
aan de Wijndaelerweg. Tip<br />
waardoor er in de ogen van de Haagse<br />
toptrainer, een onmogelijke taak voor<br />
spelers en trainers lag. Hij trok na drie<br />
seizoenen zijn conclusie en zocht een<br />
nieuwe uitdaging. Die vond hij bij de<br />
nieuwe fusieclub in ’s-Gravenzande,<br />
waar de SV en VV, een succesvol huwelijk<br />
willlen sluiten. Het vizier van Van<br />
der Dussen is nog steeds op de plaatsing<br />
voor de Topklasse gericht. Door opeenvolgende<br />
zeges op Westlandia en Hollandia<br />
staat de Rijswijkse Hoofdklasser<br />
inmiddels op een zevende plaats (20 uit<br />
13), met slechts één punt achterstand<br />
op de nummer vier van de ranglijst, Argon.<br />
Komende zondag ontvangt Haaglandia<br />
op sportpark Prinses Irene, Elinkwijk,<br />
dat met een gelijk aantal punten,<br />
maar een beter doelsaldo, een plek boven<br />
de Rijswijkers staat.<br />
TONEGIDO<br />
Tenslotte de kwakkelende Voorburgse<br />
Hoofdklasser TONEGIDO. Een slechte<br />
eerste seizoenshelft werd uiteindelijk<br />
toch nog redelijk goed afgesloten met<br />
overwinningen op ADO’20 en Argon.<br />
Het elftal van trainer Carlos Roeleveld,<br />
die inmiddels assistent Ruud de Groot<br />
op non-actief gesteld zag worden, heeft<br />
een grote achterstand (acht punten) op<br />
Argon, de nummer vier. Maar ook aan<br />
de Prins Bernardlaan lijkt niets onmogelijk<br />
te zijn. Zelfs ‘good old’ Harry de<br />
Haas maakte zijn rentree in de Voorburgse<br />
hoofdmacht. Met 13 punten uit<br />
even zoveel duels staat TONEGIDO op<br />
een tiende plaats. Wanneer Roeleveld<br />
kan sleutelen aan zijn (meest gepasseerde<br />
Hoofdklasse-)verdediging, is er<br />
nog veel mogelijk. De Voorburgers openen<br />
de tweede helft van het seizoen bij<br />
FC Hilversum, dat op een tweede plaats<br />
staat.<br />
sport <br />
Na de bekerfinale van afgelopen woensdag<br />
moet het vizier van de Haagse<br />
ijshockeyers weer op de competitie.<br />
Vrijdagavond ontvangt HYS koploper<br />
Nijmegen Devils. Vrijdag 22 januari,<br />
20.45 uur, De Uithof, Jaap Edenweg.<br />
HRC – DSR-C > De vierde plek in<br />
de Ereklasse geeft recht op een plek<br />
in de Play Offs. De Haagse rugbyers<br />
staan momenteel zesde. In het eerste<br />
duel van het nieuwe jaar wacht hekkensluiter<br />
DSR-C uit Delft. Zaterdag<br />
23 januari, 16.00 uur, Theo Mann<br />
Bouwmeesterlaan.<br />
KVS - DVO > Het duel tussen KVS<br />
en DVO is het affiche tussen de beide<br />
koplopers in de Hoofdklasse B. De<br />
Scheveningse favoriet voor promotie<br />
naar de Korfbal League liet afgelopen<br />
weekeinde door een nederlaag tegen<br />
Excelsior (D) kostbare punten liggen.<br />
Zaterdag 23 januari, 18.10 uur, Sporthal<br />
De Blinkerd, Seinpostduin.<br />
Hellas – E&O > De handbalheren<br />
van Hellas verloren afgelopen zaterdag<br />
teleurstellend van laagvlieger Hurry<br />
Up. Misschien dat de komst van koploper<br />
E&O de Hagenaars tot grotere<br />
daden kan inspireren. Zaterdag 23 januari,<br />
20.00 uur, Hellashal, Laan van Poot.<br />
HDM zaalhockey > Voor de zaalhockeyers<br />
van HDM staat er een dubbel<br />
programma op de rol. Zaterdag is er<br />
een volledige speelronde, een dag later<br />
komt koploper HDM uit tegen Hurley,<br />
Amsterdam en Hudito in de Delfste<br />
TU-hal. Zondag 24 januari, vanaf 11.20<br />
uur, TU-hal, Mekelweg, Delft.
(advertentie)<br />
Waylon en Sonneveld in Kek op TV West<br />
De clubtour van Waylon, de theaterversie van ‘Allo Allo’ of Sonneveld-klassiekers gezongen<br />
door Frits Sissing. Wie op zoek is naar goede uitgaanstips kijkt naar Kek, het kunst- en<br />
cultuurprogramma van TV West.<br />
Elke donderdag brengen Kek-presentatoren<br />
Paul van Berkel en Tialda Bottema<br />
tips, nieuws en achtergrond reportages<br />
over kunst en kultuur. Waylon is deze<br />
week te gast. Paul praat met de populaire<br />
zanger naar aanleiding van zijn clubtour.<br />
Waylon werd twee jaar geleden bekend<br />
door zijn deelname aan Holland's Got<br />
Talent. Hij werd tweede. Waylon haalde<br />
een top 10-hit met zijn eerste single<br />
Wicked Way.<br />
Tialda Bottema bezoekt deze week 'Allo<br />
Allo', de theatershow is gebaseerd op de<br />
populaire televisieserie uit de jaren tachtig. Ze spreekt met 'René' oftewel Alfred van den Heuvel.<br />
Frits Sissing is bekend als presentator van programma’s als ‘Op zoek naar Mary Poppins’. Maar hij kan<br />
zelf ook zingen! Sissing zingt de mooiste en bekendste liedjes van Wim Sonneveld in de voorstelling 'Sonneveld<br />
voor Altijd'. Waarom maakte de televisiepresentator de stap naar het theater? En wat heeft hij overeen<br />
met Wim Sonneveld?<br />
In de wekelijkse rubriek 'Kunst in je hut' laat een nichtje van Wim Kan en Corry Vonk een pop zien. Een<br />
bijzondere pop, want Corry heeft haar constant bij zich gedragen toen ze als kind in een Jappenkamp zat.<br />
Verder in Kek: een verrassend kijkje in restaurant Meijendel, een voorproefje van de nieuwste films en de<br />
uitgaansladder van deze week.<br />
Prima opstaan met West<br />
Files?<br />
West is wakker!<br />
Laatste Nieuws?<br />
Twaalfuurtje!<br />
Zo luiden slogans op posters, bussen, vrachtwagens,<br />
taxi’s en tal van andere media. Omroep West maakt<br />
met een uitgebreide campagne reclame voor de<br />
nieuwsprogramma’s West wordt Wakker en Twaalfuurtje.<br />
Sander Ottes presenteert elke werkdag van 6-9 uur<br />
het ochtendnieuwsprogramma West wordt Wakker.<br />
Hij praat de luisteraars bij over het laatste nieuws uit<br />
de regio, weer en verkeer. Afgewisseld met muziek<br />
waarmee het prima opstaan is.<br />
Het programma Twaalfuurtje met Michiel Steenwinkel<br />
is van 12 tot 13 uur te beluisteren. Natuurlijk ook<br />
bij Radio West op 89.3 FM of via de kabel.<br />
Sparta – ADO Den Haag live op Radio West<br />
Radio West Sport verslaat elke uit- en thuiswedstrijd van ADO Den Haag live. Zo ook de uitwedstrijd<br />
van ADO tegen Sparta op zondag 24 januari. Het TV West-programma Vak W brengt komende vrijdag<br />
22 januari een voorbeschouwing van deze belangrijke treffer.<br />
De wedstrijd ADO Den Haag - Sparta is komende zondag live te beluisteren op Radio West vanaf 14.00<br />
uur. Vak W kijkt vooruit op de wedstrijd vanaf 17.30 uur op TV West.<br />
Woensdag vanaf 17.00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
Westweek<br />
Verkeersjournaal<br />
HYS-Geleen live<br />
Donderdag vanaf 17.00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
KeK<br />
Verkeersjournaal<br />
Vrijdag vanaf 17.00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
Vak W<br />
Verkeersjournaal<br />
maandag t/m vrijdag<br />
06-09 uur West wordt Wakker<br />
09-12 uur de Ochtendshow<br />
12-13 uur het Twaalfuurtje<br />
13-14 uur West weet het<br />
14-16 uur de Middagshow<br />
16-18 uur West komt Thuis<br />
18-19 uur het Gesprek van de<br />
Dag<br />
Zaterdag vanaf 17.00<br />
Nieuwsweek<br />
TV West Sport<br />
Zondag vanaf 17:00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
TV West Sport<br />
Jij bent zo!<br />
Verkeersjournaal<br />
Deze week:<br />
Deze week:<br />
Maandag vanaf 17:00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
Nachtegaal en Zonen<br />
Verkeersjournaal<br />
Dinsdag vanaf 17:00 uur<br />
TV West Nieuws<br />
Buitenwezen<br />
Verkeersjournaal<br />
Verkeer en Meer<br />
zaterdag<br />
zondag<br />
08-11 uur ZEP<br />
08-09 uur ZEP<br />
11-12 uur And the beat goes on 09-10 uur Ouwe Joekels<br />
12-14 uur Ik hou van Holland 10-12 uur Klassiek op West<br />
14-18 uur Radio West Sport 12-14 uur Non-stop muziek<br />
18-19 uur Ron’s Platencast 14-18 uur Sparta-ADO Den<br />
Haag live<br />
18-19 uur Ouwe Joekels (hh)<br />
19-21 uur Klassiek op West (hh)<br />
Zie voor het actuele nieuws, de exacte uitzendtijden en meer<br />
programma-informatie TV West Teletext of Westonline.nl<br />
10% 20% 30%40%50%<br />
SALE<br />
Den Haag: Spui<br />
(gratis parkeren onder het Stadhuis)<br />
www.hulshoffwonen.nl<br />
• Amsterdam: Villa ArenA<br />
• Den Haag: Spui<br />
• Leiderdorp: WOOON<br />
• Rotterdam: Alexandrium III<br />
• Voorschoten<br />
Stad voor Stap naar Vrede<br />
warchildcity.nl<br />
For food<br />
and drinks<br />
Beleef de authentieke Thaise keuken<br />
in een moderne sfeervolle<br />
Oosterse ambiance.<br />
Drie gangen menu € 25,-<br />
Informeer naar de mogelijkheden<br />
voor feesten, partijen en vergaderingen<br />
Spui 185 | Den Haag | 070 365 28 27 | info@spize.eu | www.spize.eu<br />
(150 meter naast Pathé Spuimarkt tegenover Dr. Anton Philipszaal)<br />
Toonkamercollecties van • Leolux<br />
• Gelderland • Label • De Sede • Verardo<br />
• Pastoe • Auping • Musterring • Molinari<br />
Den Haag wil een stap naar vrede<br />
zetten. Daarom zijn we een jaar lang<br />
Den Haag War Child City. Help mee<br />
genoeg geld in te zamelen om 50.000<br />
kinderen te helpen! Organiseer bij-<br />
voorbeeld een wijkconcert! Maak een<br />
stap naar vrede op jouw manier en<br />
meld je actie aan op warchildcity.nl<br />
Misschien kom ik dan jouw initiatief<br />
ondersteunen!<br />
“Als iedere Hagenees een<br />
stap zet, maken we samen<br />
een sprong!”<br />
Tim Akkerman, ambassadeur<br />
Den Haag War Child City
Vrijdag 22 januari 2010<br />
“als waterpolokeepster moet je wel een beetje gek zijn”.>Foto: Creative Images<br />
Larissa Kuipers is niet bang voor de bal<br />
‘Met HZZIAN<br />
wil ik hogerop’<br />
Goede waterpolokeepers kunnen in<br />
de wedstrijd het verschil maken.<br />
Zeker wanneer ze niet benauwd<br />
voor de keiharde schoten van de<br />
tegenpartij zijn.<br />
Door Karel van Pelt<br />
Larissa Kuipers is zo’n doelvrouw die absoluut<br />
niet bang is voor de bal. “Maar als<br />
keeper moet je ook wel een beetje gek<br />
zijn. Want wie laat er nou vrijwillig zo’n<br />
harde bal op zich afkomen?”, lacht ze.<br />
Sinds de 18-jarige Zoetermeerse vorig<br />
jaar bij HZZIAN onder de lat plaatsnam,<br />
bouwde ze een stevige reputatie op. Die<br />
goede naam gaat haar zaterdag vooruit<br />
wanneer de nog puntenloze Haagse<br />
hoofdklasser koploper Brandenburg<br />
ontvangen. “Wij zien niet echt uit naar<br />
deze partij, want de tegenstander is nog<br />
ongeslagen en wij hebben nog geen<br />
wedstrijd kunnen winnen. Dus we benaderen<br />
deze confrontatie maar als een<br />
stevige oefenpartij. En stel, ik krijg vijftig<br />
schoten te verwerken. Dan wil ik dus<br />
wèl de meeste stoppen”.<br />
Na de ingecalculeerde verliespartij tegen<br />
de lijstaanvoerder wacht nog één<br />
ontmoeting in de laagste Hoofdklassepoule,<br />
waarna de Haagsen zich opmaken<br />
voor de strijd om handhaving in de<br />
hoogste divisie. “Per februari gaan de<br />
beste zes teams in competitie voor de titel<br />
en strijden wij met vijf andere ploegen<br />
om handhaving. We bereiden ons<br />
voor met videoanalyses en krachttraining.<br />
We willen per se in de hoofdklasse<br />
blijven”. Want acteren op het hoogste<br />
niveau, daarvoor kwam ze immers van<br />
het Zoetermeerse ZVZ over naar Den<br />
Haag? “Ik speelde bij ZVZ en keepte in<br />
het team van de Kring Haaglanden.<br />
Toen ik door HZZIAN werd benaderd,<br />
vond ik dat heel eervol. En omdat enkele<br />
teamgenoten van ZVZ ook naar Den<br />
Haag gingen, ben ik gevolgd. Nooit spijt<br />
van gehad”, bekent de studente sport en<br />
beweging.<br />
trouw<br />
Larissa hoopt de Haagse club nog lang<br />
trouw te kunnen blijven. “Ik speel er nu<br />
vier jaar, waarvan drie bij de jeugd. In het<br />
begin trainde ik met de heren mee en<br />
werd gecoacht door de keeper van heren<br />
één, oud-international Martin Nederlof.<br />
Ik heb in die tijd veel geleerd. Maar<br />
om me verder te kunnen ontwikkelen,<br />
wilde ik hogerop “. Die kans kwam bij<br />
het aantreden van de nieuwe damescoach,<br />
Jeroen Wasserval. “Op het moment<br />
dat ik door enkele topploegen<br />
werd benaderd om over te stappen,<br />
vroeg hij of ik in het eerste wilde keepen.<br />
En dat wilde ik maar wàt graag. Het<br />
betekende namelijk ook dat ik bij HZZI-<br />
AN kon blijven, want dat is wèl helemaal<br />
mijn club”.<br />
Larissa kan inmiddels op de onvoorwaardelijke<br />
steun van haar coach rekenen.<br />
Hij geniet zichtbaar van de acties<br />
van het jonge talent. “Met de juiste begeleiding<br />
kan Larissa tot een grote keepster<br />
uitgroeien. Ze verricht keer op keer<br />
knappe reddingen en traint keihard om<br />
steeds beter te worden. Drie keer per<br />
week ligt ze met een loodgordel van zes<br />
kilo in het water. Waardoor ze in de wedstrijd<br />
steeds hoger uit het water komt en<br />
moeilijker te passeren is. Maar ze loopt<br />
niet naast haar schoenen. Larissa blijft<br />
ingetogen over haar prestaties en dat<br />
siert haar”.<br />
Larissa blijkt, ondanks alle lof van de<br />
coach en ploeggenoten, inderdaad een<br />
bescheiden meid. “Net als iedereen heb<br />
ik goede en slechte dagen. Ik probeer<br />
echter wel altijd het beste van mezelf te<br />
laten zien. En het is ook lekker wanneer<br />
ik weet dat ik, door een paar mooie ballen<br />
te stoppen, het verlies bescheiden<br />
kon houden. Dat kan ik echter niet alleen,<br />
want zonder een goede verdediging<br />
kom ik nergens. Soms begin ik heel<br />
goed aan de wedstrijd en zak ik later wat<br />
terug. Of andersom. Ik probeer nu meer<br />
gelijkmatig te keepen en dat lukt steeds<br />
beter. Ook zaterdag zal ik weer m’n uiterste<br />
best doen”. De waterpolodames<br />
van HZZIAN komen zaterdag vanaf<br />
20.15 in het Zuiderparkbad uit tegen<br />
koploper BZC Brandenburg.<br />
Het is lekker wanneer ik<br />
weet dat ik, door mooie<br />
ballen te stoppen, het<br />
verlies bescheiden kon<br />
houden<br />
de wedstrijden<br />
Voetbal<br />
Zaterdag<br />
HOOfdklasse a<br />
Zaterdag 23 januari, 14.30 uur<br />
Doto – scheveningen<br />
stand<br />
1 Capelle 11 30<br />
2 Barendrecht 10 23<br />
3 Rijnsburgse Boys 10 20<br />
4 ARC 11 18<br />
5 FC Lisse 12 18<br />
6 Quick Boys 12 18<br />
7 Ter Leede 10 16<br />
8 Katwijk 10 16<br />
9 ASWH 11 15<br />
10 Noordwijk 12 15<br />
11 Scheveningen 12 13<br />
12 RVVH 11 9<br />
13 DOTO 12 5<br />
14 TOGR 12 3<br />
ZOndag<br />
HOOfdklasse a<br />
Zondag 24 januari, 14.00 uur<br />
Haaglandia – Elinkwijk<br />
FC Hilversum – toNEGIDo<br />
VVsB – HBs<br />
stand<br />
1 AFC 12 28<br />
2 FC Hilversum 13 25<br />
3 HBS 13 22<br />
4 Argon 13 21<br />
5 VVSB 12 20<br />
6 Elinkwijk 13 20<br />
7 Haaglandia 13 20<br />
8 Hollandia 13 19<br />
9 Westlandia 13 13<br />
10 FC Omniworld 13 13<br />
11 TONEGIDO 13 13<br />
12 sc Feyenoord 11 12<br />
13 ADO’20 12 12<br />
14 FC Chabab 12 7<br />
VOetbal (3e rOnde<br />
districtsbeker)<br />
dinsdag 26 januari, 20.00 uur<br />
Westlandia 2 – scheveningen<br />
VUC – Barendrecht<br />
sport Foto: CreativeImages
26><br />
service<br />
Theater<br />
Muziek<br />
Evenementen<br />
vrijdag 22 januari<br />
19.30 Korzo5HOOG > ‘Here We Live and<br />
Now’. Met ‘Here we live and now’ viert het<br />
Korzo productiehuis voor dans in Den<br />
Haag het choreografietalent dat de stad<br />
rijk is. € 15,- UiTpas 13,50. www.korzo.nl<br />
20.00 Regentenkamer > ‘Jazzconcert’.<br />
Jazzmuziek. Peter Tiehuis Trio met Peter<br />
Tiehuis (gitaar, effecten), Frans van der<br />
Hoeven (bas, effecten) en Arno van<br />
Nieuwenhuize (drums, effecten). € 10,-.<br />
www.regentenkamer.nl<br />
20.00 Theater aan het Spui > ‘Shaffy voor<br />
kinderen’ stella Den Haag. De tien<br />
mooiste liederen van de koning van het<br />
Amsterdamse lied, ramses shaffy en<br />
verhalen die hem geïnspireerd hebben tot<br />
zijn weergaloze liedjes. € 15,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.00 ‘t Goude Hooft > ‘Jazzvocalistensessie.<br />
Jazzjamsessie met zangeres Dasha<br />
Skorokhodova begeleid door een trio<br />
o.l.v. pianist Miguel Rodriguez. Gratis.<br />
www.goudehooft.nl<br />
20.15 Appeltheater > ‘Op weg naar Tuin van<br />
Holland II’. Diverse gasten spreken in<br />
opmaat naar de nieuwe Appelproductie<br />
Tuin van Holland. € 10,-.<br />
www.toneelgroepdeappel.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg ><br />
‘Extreem!’. Marjorie wordt in haar eigen<br />
huis slachtoffer van een aanranding, maar<br />
ze slaagt erin haar belager te overmeesteren.<br />
Zij en haar huisgenoten verschillen<br />
erg van mening over wat er met de man<br />
moet gebeuren. € 13,- t/m 21,- UiTpas 11,50<br />
t/m 19,50. www.ks.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Toen<br />
de buurman nog mijn vriend was...’. Het<br />
persoonlijke verhaal van een Bosnische<br />
vrouw tegen de achtergrond van het<br />
Balkan-conflict. € 12,- UiTpas 10,50.<br />
www.ks.nl<br />
20.15 Dr Anton Philipszaal > ‘New Dutch<br />
Academy o.l.v. Simon Murphy - Mozart,<br />
Wranitzky en Von Dittersdorf’.een<br />
concert rond Wolfgang Amadeus Mozart<br />
is als een voortreffelijk glas wijn. Hoe<br />
bekend de klanken ook mogen zijn, keer<br />
op keer blijft de muziek verfrissend.<br />
€ 28,50 UiTpas 26,-. www.philipszaal.nl<br />
20.15 Theater Diligentia > ‘Dubbelprogramma<br />
- Roemer van der Steeg / Nina de la<br />
Croix’.’ik ben geen kernfysicus’ van roemer<br />
van der steeg en ‘Alles kan kapot’ van Nina<br />
de la croix. € 14,- UiTpas 12,50.<br />
www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 World Forum Theater > ‘Golden<br />
Earring’. Nederland’s bekendste<br />
rockformatie met zo’n 35 jaar rockhistorie<br />
en hitsuccessen als ‘radar love’, ‘Just a little<br />
Korzo productiehuis voor de dans viert het choreografietalent<br />
dat de stad Den Haag rijk is met ‘Here we live and now’.<br />
Haagse dansmakers Erik Kaiel, Joeri Dubbe, Samir Calixto en<br />
Jérôme Meyer & Isabelle Chaffaud zijn uitgenodigd om in korte tijd<br />
een nieuwe creatie te maken en te presenteren. Dat gebeurt van<br />
21 t/m 23 en van 28 t/m 30 januari.>Foto: Gerrit Schreurs<br />
bit of peace in my heart’ en ‘Twilight zone’.<br />
€ 22,50 t/m 40,-. www.worldforum.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg ><br />
‘Rosenberg Soul Show’ rosenberg Trio.<br />
Acht topartiesten garanderen een<br />
swingende, avontuurlijke cocktail van<br />
soul, jazz en gospel, met een pittige dosis<br />
gipsy spirit. € 28,- UiTpas 26,50.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.30 Nationale Toneel Gebouw ><br />
‘Dat smoel’ Het Nationale Toneel. Het<br />
emotionele bankroet van een modern<br />
gezin. € 12,50 UiTpas 11,-.<br />
www.nationaletoneel.nl<br />
20.30 Theater aan het Spui > ‘Zus van’<br />
NTGent, st. MAM. Het verhaal van een<br />
vrouw die altijd in de schaduw heeft<br />
geleefd van haar heldhaftige en<br />
wereldberoemde zus. € 145,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.30 Theater De Regentes > ‘Zofia’<br />
T.r.A.s.H. Tragikomische en duivelse<br />
zoektocht naar identiteit en gemeenschappelijke<br />
ideologieën. € 15,- UiTpas<br />
13,50. www.deregentes.nl<br />
20.30 Theater PePijn > ‘Anuar - Ongeremd’.<br />
verwacht geen diepgang, politieke<br />
kwesties of wereldverbeterende filosofie,<br />
maar een scherpe stand-up act van een<br />
comedian die rechtstreeks contact zoekt<br />
met het publiek. € 13,- UiTpas 12,-.<br />
www.theater-pepijn.nl<br />
zaterdag 23 januari<br />
14.00 VVV Den Haag > ‘Haagse en<br />
Nederlandse historie. Horen, zien en<br />
beleven’. een historische wandeling met<br />
verhalen en anekdotes door het<br />
bestuurscentrum van Den Haag. € 8,75<br />
(reserveren 070-3385800).<br />
www.residentieontdekkingen.nl<br />
14.30 Kooman’s Poppentheater ><br />
‘De Apenbroodboom’. Wasco de Wasbeer<br />
mag een pakje bezorgen op de Kale Berg.<br />
Wasco neemt zijn tentje mee maar ontdekt<br />
tijdens het kamperen dat het pakje opeens<br />
leeg is. € 9,50 UiTpas 8,50; jeugd 7,-.<br />
www.koomanspoppentheater.nl<br />
18.00 Regentenkamer > ‘Jazzconcert’.<br />
Jazzmuziek. John ruocco (tenor sax,<br />
klarinet), rembrandt Frerichs (piano), Jos<br />
Machtel (bas) en Joost van schaik (drums).<br />
€ 10,-. www.regentenkamer.nl<br />
19.30 Koninklijk Conservatorium > ‘Albert<br />
Herring’ Dutch National Opera Academy,<br />
ensemble van de afdeling Klassiek. Lady<br />
Billows is op zoek naar een Meikoningin.<br />
echter, geen van de vrouwelijke<br />
kandidaten komt door de ballotage.<br />
€ 17,50. www.koncon.nl<br />
19.30 Korzo5HOOG > ‘Here We Live and<br />
Now’. Met ‘Here we live and now’ viert het<br />
Korzo productiehuis voor dans in Den<br />
Haag het choreografietalent dat de stad<br />
rijk is. DiNer 5HOOG 27,50 waarbij zeker<br />
één van de choreografen aanschuift en u<br />
hem het hemd van het lijf mag vragen.<br />
€ 15,- UiTpas 13,50. www.korzo.nl<br />
20.00 Theater aan het Spui > ‘Shaffy voor<br />
kinderen’ stella Den Haag. De tien<br />
mooiste liederen van de koning van het<br />
Amsterdamse lied, ramses shaffy en<br />
verhalen die hem geïnspireerd hebben tot<br />
zijn weergaloze liedjes. € 15,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg ><br />
‘Extreem!’. Marjorie wordt in haar eigen<br />
huis slachtoffer van een aanranding, maar<br />
ze slaagt erin haar belager te overmeesteren.<br />
Zij en haar huisgenoten verschillen<br />
erg van mening over wat er met de man<br />
moet gebeuren. € 13,- t/m 21,- UiTpas 11,50<br />
t/m 19,50. www.ks.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Toen<br />
de buurman nog mijn vriend was...’. Het<br />
persoonlijke verhaal van een Bosnische<br />
vrouw tegen de achtergrond van het<br />
Balkan-conflict. Gratis nagesprek. € 12,-<br />
UiTpas 10,50. www.ks.nl<br />
20.15 Lucent Danstheater > ‘Switch’10’<br />
Nederlands Dans Theater i, Nederlands<br />
Dans Theater ii. initiatief van de dansers<br />
van Nederlands Dans Theater i en ii.<br />
De dansers switchen voor deze avond naar<br />
de rol van choreograaf. De opbrengst van<br />
deze avond gaat naar een goed doel. € 30,-.<br />
www.ldt.nl<br />
20.15 Nieuwe Kerk > ‘Quirine Viersen en Silke<br />
Avenhaus- Schumann, Beethoven,<br />
Poulenc en Chopin’. Al lange tijd vormt<br />
Quirine een duo met silke Avenhaus, met<br />
wie zij enkele succesvolle opnames maakte.<br />
Uit hun gezamenlijke repertoire kozen zij<br />
een afwisselend Frans-Duits programma.<br />
€ 25,50 UiTpas 23,-. www.quirineviersen.<br />
com;www.silke-avenhaus.de<br />
20.15 Theater Diligentia > ‘Daniël<br />
Samkalden - One man show’. Over het<br />
ontstaan van zijn wereld, de liefde, een<br />
nacht met rita verdonk en een vergeten<br />
telefoonoplader. € 14,- UiTpas 12,50.<br />
www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg > ‘Troy’<br />
Fire of Anatolia. De ruïnes van Troje liggen<br />
in het vaderland van Fire of Anatolia, dat<br />
deze stad uit de as laat herrijzen met een<br />
mix van ballet, moderne en oosterse<br />
ritmes, special effects, atletische<br />
hoogstandjes en opzwepende muziek.<br />
€ 37,50 UiTpas 36,-.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.30 Nationale Toneel Gebouw ><br />
‘Dat smoel’ Het Nationale Toneel. Het<br />
emotionele bankroet van een modern<br />
gezin. € 12,50 UiTpas 11,-.<br />
www.nationaletoneel.nl<br />
20.30 Theater aan het Spui > ‘Zus van’<br />
NTGent, st. MAM. Het verhaal van een<br />
vrouw die altijd in de schaduw heeft<br />
geleefd van haar heldhaftige en<br />
wereldberoemde zus. € 145,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.30 Theater De Regentes > ‘Gé Reinders<br />
‘t Toetje’. Laat u verwennen met zwoele<br />
Limburgse klanken, afgewisseld met<br />
treffende conferences. € 17,50 UiTpas 16,-.<br />
www.deregentes.nl<br />
20.30 Theater PePijn > ‘Arie Blok - Stormen<br />
en zwaarden’. Het eerste decennium van<br />
dit millennium dreigt volledig verloren te<br />
gaan aan neurose. Wie angst zaait, oogst<br />
volgelingen. € 12,- UiTpas 11,-.<br />
www.theater-pepijn.nl<br />
zondag 24 januari<br />
11.00 Dr Anton Philipszaal > ‘Kamermuziek<br />
jong KC’. rond Johannes Bernardus van<br />
Bree (1801-1857). € 5,-. www.philipszaal.nl<br />
14.00 Koninklijk Conservatorium > ‘Albert<br />
Herring’ Dutch National Opera Academy,<br />
ensemble van de afdeling Klassiek. Lady<br />
Billows is op zoek naar een Meikoningin.<br />
echter, geen van de vrouwelijke<br />
kandidaten komt door de ballotage.<br />
€ 17,50. www.koncon.nl<br />
14.15 Dr Anton Philipszaal > ‘Residentie<br />
Orkest o.l.v. Ivan Meylemans - Sneak<br />
preview’. Aan het begin van het nieuwe jaar<br />
laat het residentie Orkest u hoogtepunten<br />
horen uit de werken die in de tweede helft<br />
van het seizoen op de lessenaars staan.<br />
Gratis. www.philipszaal.nl<br />
14.30 Crowne Plaza Promenade > ‘Haagse<br />
Jazz Club’. Live jazzmuziek. The storyville<br />
Jassband. € 7,-. www.haagsejazzclub.nl<br />
14.30 Theater PePijn > ‘Tonia de toverfee en<br />
het mannetje Timpetee’. Meezlingliedjes<br />
en meelachlachjes met verhalenvertelster<br />
Antonia van der Wijk. € 6,- UiTpas 5,-;<br />
jeugd 4,-. www.theater-pepijn.nl<br />
15.00 Korzo5HOOG > ‘Deborah J. Carter<br />
- Blue notes and red shoes’. Metropolitan<br />
jazz; een mix van jazz, latin, blues en<br />
gospel. € 15,- UiTpas 13,50. www.korzo.nl<br />
15.00 Theater aan het Spui > ‘Shaffy voor<br />
kinderen’ stella Den Haag. De tien<br />
mooiste liederen van de koning van het<br />
Amsterdamse lied, ramses shaffy en<br />
verhalen die hem geïnspireerd hebben tot<br />
zijn weergaloze liedjes. € 15,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
15.00 Theater De Regentes > ‘Hollands<br />
Vocaal Ensemble olv Fokko Oldenhuis<br />
- Chorus ex Machina’. Nieuwe muziek<br />
voor koor en live elektronica. € 17,-<br />
UiTpas 15,50. www.deregentes.nl<br />
15.30 Oud Woelwijck > ‘De cello - het verschil<br />
van snaren’. De violoncello kent vele<br />
verschijningsvormen: vier- en vijfsnarig,<br />
met verschillende stemmingen en derhalve<br />
andere klankkleuren. elske Tinbergen zal<br />
tijdens dit concert beide types laten horen.<br />
€ 18,50. www.musantica.nl<br />
16.00 Bar restaurant Pavlov > ‘Live Jazz in<br />
Pavlov’. Dan Nicholas, Johnny Daly,<br />
Anthony Davis en Frans elsen. Gratis.<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
www.pavlov-denhaag.nl<br />
16.00 Podium Vocale > ‘Toveren met licht’.<br />
vertellingen met levende muziek en<br />
projectie van antieke platen met behulp<br />
van een Hughes Biunial Toverlantaarn uit<br />
ca. 1860. € 8,-. www.podiumvocale.nl<br />
16.00 Regentenkamer > ‘Literair Café’.<br />
Tatiana radier presenteert Dichters van<br />
Morgen. veelbelovende dichters als Tuvit<br />
shlomi, David Muiderman, Anthony<br />
Polychronakis, Truus van Leeuwen en Wim<br />
Akkermans laten hun werk horen. Hun<br />
optreden wordt afgewisseld met ‘Het<br />
Levenslied’, liederen met een lach en een<br />
traan door coba en Geer. € 10,-.<br />
www.regentenkamer.nl<br />
18.30 ‘t Goude Hooft > ‘Swingnight’. Met<br />
bekende (internationale) gasten uit de<br />
jazzscene. Gratis. www.goudehooft.nl<br />
maandag 25 januari<br />
20.00 Maranathakerk > ‘Prof. Bob Smalhout<br />
over Nederlands toekomst’. Lezing door<br />
befaamde columnist over actuele<br />
maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.<br />
Met debat. € 8,-.<br />
www.maranathakerkdenhaag.nl<br />
20.00 Theater Diligentia > ‘Koninklijke<br />
maatschappij voor natuurkunde onder<br />
de zinspreuk Diligentia’. voordracht van<br />
een uur gevolgd door een discussie. De<br />
interaktie tussen planten en geleedpotigen<br />
door Prof. dr. M.W. sabelis (Biodiversiteit<br />
en ecosystemen, UvA Amsterdam).<br />
€ 5,-. www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Der<br />
Zigeunerbaron’. De liefdesgeschiedenis<br />
tussen Barinkay, een banneling en saffi, het<br />
zigeunermeisje dat een prinses blijkt te zijn.<br />
€ 32,50 t/m 42,50 UiTpas 31,- t/m 41,-.<br />
www.ks.nl<br />
20.15 Haagsche Kluis > ‘Politiek Café Den<br />
Haag’. Te gast zijn de hoogstgeplaatste<br />
vrouwelijke kandidaten voor de Haagse<br />
gemeenteraad van vvD, cDA, D66, sP en<br />
PvdA. Gratis. www.haagschekluis.nl<br />
dinsdag 26 januari<br />
13.30 Museon > ‘Audiovisuele presentatie’.<br />
De Nederlanders, de bezetting en de<br />
Holocaust. Lezing met projectie door<br />
Wichert ten Have. € 4,50. www.museon.nl<br />
20.00 Theater Zeebelt > ‘Avondje alles’. Op<br />
deze avondjes krijgt u een compleet<br />
samengesteld programma met een<br />
hoofdvoorstelling, korte film, performances,<br />
muziek en café. sarah Manya baseert<br />
haar visuele voorstelling ‘Welcome to it’ op<br />
haar onthechte reisavonturen en haar<br />
belangstelling in persoonsruil. Als een<br />
ware antropoloog ondervraagt Manya<br />
haar eigen identiteit en die van anderen in<br />
het informatie- en identiteitsopdringende<br />
YouTube-tijdperk. € 10,-. www.zeebelt.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Youp<br />
van ‘t Hek & Lotte Horlings - Omdat de<br />
nacht ...’.De jubilaris verveelt zich op een<br />
surpriseparty en vlucht weg naar een<br />
huisje in het bos. Maar de bewoonster zit<br />
helemaal niet op de man met de<br />
midlifecrisis te wachten. € 26,50 t/m 30,50<br />
UiTpas 25,- t/m 29,-. www.ks.nl<br />
20.15 Theater Diligentia > ‘Stichting voor<br />
Kamermuziek ‘s-Gravenhage’. Mozart<br />
Pianokwartet uit Duitsland met werk van<br />
Mendelssohn, Bonis en schumann. € 30,-.<br />
www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg > ‘Mylou<br />
Frencken - Uit bed’. voor iedereen die elke<br />
dag toch maar weer z’n bed uitkomt.<br />
Nieuwe ontmoetingen. Onverwachte,<br />
verfrissende, maar ook alledaagse en zelfs<br />
nare ontmoetingen. € 17,- UiTpas 15,50.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg > ‘Veel<br />
liefs uit Rusland’ Theatergroep de Kern.<br />
een zoektocht van een russische<br />
conservator en een Nederlandse<br />
journaliste naar vriendschap en passie. Ze<br />
delen hun liefde voor de kunst en worden<br />
aarzelend verliefd. € 19,- UiTpas 17,50.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.30 Nationale Toneel Gebouw ><br />
‘Dat smoel’ Het Nationale Toneel. Het<br />
emotionele bankroet van een modern<br />
gezin. € 12,50 UiTpas 11,-.
Vrijdag 22 januari 2010<br />
www.nationaletoneel.nl<br />
20.30 Theater aan het Spui > ‘Woeste<br />
hoogten’ Theater Artemis, Theater<br />
Antigone. Bewerking van het klassieke<br />
liefdesverhaal van cathy en Heathcliff.<br />
€ 15,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.30 Theater PePijn > ‘deFORmE’. Over de<br />
generatie van de ‘dolende’ dertigers. € 12,-<br />
UiTpas 11,-. www.theater-pepijn.nl<br />
22.00 Bar restaurant Pavlov > ‘Live Jazz in<br />
Pavlov’.emanuele cisi (tenor sax), Jaspar<br />
soffers (piano), Francesco Anguili (bas) en<br />
Martijn vink (drums). vanaf 23.00 uur<br />
Open jamsessie! Gratis.<br />
www.pavlov-denhaag.nl<br />
woensdag 27 januari<br />
14.00 Tweede Kamer > ‘Maak kennis met de<br />
Tweede Kamer’. rondleiding door de<br />
Tweede Kamer der staten-Generaal met<br />
filmpresentatie ‘De Kamer aan het werk’ en<br />
een bezoek met uitleg aan de Plenaire zaal.<br />
Telefonisch reserveren verplicht<br />
070-3183055. Gratis. www.tweedekamer.nl<br />
14.00 VVV Den Haag > ‘Liefde, intriges,<br />
moord en doodslag’.een wandeling rond<br />
het Binnenhof met verhalen en anekdotes<br />
over alles wat menselijk is. € 8,75<br />
(reserveren 070-3385800).<br />
14.30 Kooman’s Poppentheater > ‘Het<br />
Geheim van het Pinguïn-ei’. Het nieuwe<br />
ei van de pinguïns Pieke en Mieke valt in<br />
het water en drijft weg. swaffie de<br />
Zeehond belooft het ei te gaan zoeken.<br />
€ 9,50 UiTpas 8,50; jeugd 7,-.<br />
www.koomanspoppentheater.nl<br />
20.00 Theater Zeebelt > ‘Avondje alles’. Op<br />
deze avondjes krijgt u een compleet<br />
samengesteld programma met een<br />
hoofdvoorstelling, korte film, performances,<br />
muziek en café. sarah Manya baseert<br />
haar visuele voorstelling ‘Welcome to it’ op<br />
haar onthechte reisavonturen en haar<br />
belangstelling in persoonsruil. Als een<br />
ware antropoloog ondervraagt Manya<br />
haar eigen identiteit en die van anderen in<br />
het informatie- en identiteitsopdringende<br />
YouTube-tijdperk. € 10,-. www.zeebelt.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Youp<br />
van ‘t Hek & Lotte Horlings - Omdat de<br />
nacht ...’. De jubilaris verveelt zich op een<br />
surpriseparty en vlucht weg naar een<br />
huisje in het bos. Maar de bewoonster zit<br />
helemaal niet op de man met de<br />
midlifecrisis te wachten. € 26,50 t/m 30,50<br />
UiTpas 25,- t/m 29,-. www.ks.nl<br />
20.15 Paleiskerk > ‘De liedkunst van Felix<br />
Mendelssohn Bartholdy - ‘Auf Flügeln<br />
des Gesanges’’. € 12,50.<br />
20.15 Theater Diligentia > ‘Ali B - Wie Ali<br />
zegt, moet B zeggen’. Muzikale<br />
voorstelling van rapper, entertainer,<br />
televisiepresentator, wereldverbeteraar,<br />
vader en Nederlands meest gevraagde<br />
hiphopartiest Ali B. € 19,- UiTpas 17,50.<br />
www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg > ‘Jandino<br />
Asporaat - Buena Vista’. Jandino neemt<br />
het publiek, met een ongekende charme,<br />
mee in zijn wereld. Terug naar allereerste<br />
keren om uiteindelijk weer terug te keren<br />
naar het heden, met die kracht van<br />
vroeger. € 16,- UiTpas 14,50.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.30 Korzo5HOOG > ‘Quick Sketches Here<br />
and Now’. Onder de creatieve leiding van<br />
trompettist Michael varekamp en met<br />
makers uit ‘Here we live and now’,<br />
verkennen dansers en musici de<br />
info<br />
THEATERS<br />
Appeltheater/<br />
Appelstudio<br />
Duinstraat 6-8,<br />
070-3502200<br />
Fortis Circustheater<br />
circusstraat 4<br />
070-4167600<br />
Concordia<br />
Hoge Zand 42<br />
070-3022680<br />
Diligentia<br />
Lange voorhout 5<br />
0900-4104104<br />
Nationale Toneel<br />
Gebouw<br />
schouwburgstraat 8<br />
0900-3456789<br />
Dr. Anton Philipszaal<br />
spui, 070-8800333<br />
Koninklijke<br />
Schouwburg<br />
Korte voorhout 3<br />
0900-3456789<br />
Kooman’s<br />
Poppentheater<br />
Frankenstraat 66<br />
070-3559305<br />
Korzo Theater<br />
Binckhorstlaan 36<br />
070-3637540<br />
Branoul<br />
Maliestraat 12<br />
070-3657285<br />
raakvlakken en de verschillen van elkaars<br />
kunstvormen. € 10,- UiTpas 8,50.<br />
www.korzo.nl<br />
20.30 Nationale Toneel Gebouw > ‘Dat<br />
smoel’ Het Nationale Toneel. Het<br />
emotionele bankroet van een modern<br />
gezin. € 12,50 UiTpas 11,-.<br />
www.nationaletoneel.nl<br />
20.30 Theater aan het Spui > ‘Woeste<br />
hoogten’ Theater Artemis, Theater<br />
Antigone. Bewerking van het klassieke<br />
liefdesverhaal van cathy en Heathcliff.<br />
€ 15,- UiTpas 13,50.<br />
www.theateraanhetspui.nl<br />
20.30 Theater PePijn > ‘Bart Rijnink - Ruik<br />
eens aan mijn honkbalpet’. in deze<br />
muzikaal cabareteske voorstelling stelt<br />
Bart, dat hij er wellicht nog niet klaar voor<br />
is om met z’n tweeën naar Parijs te reizen,<br />
per trein, maar dat hij toch zeker in staat<br />
moet zijn met één van deze twee naar<br />
rusland te tijgen, per abuis. € 12,-<br />
UiTpas 11,-. www.theater-pepijn.nl<br />
Lucent Danstheater<br />
spui, 070-8800333<br />
Rijswijkse<br />
Schouwburg<br />
Gen. spoorln. 10<br />
rijswijk, 070-3360336<br />
Stella Theater<br />
Kerkstraat 11<br />
070-3307070<br />
Theater Camuz<br />
Damlaan 44<br />
Leidschendam<br />
070-3875314<br />
Theater Merlijn<br />
Bilderdijkstraat 33<br />
070-3450996<br />
Theater Pepijn<br />
donderdag 28 januari<br />
12.30 Christus Triumfatorkerk > ‘Lunchconcert<br />
door studenten Koninklijk Conservatorium’.<br />
Gratis.<br />
www.christustriumfatorkerk.nl<br />
19.30 Korzo5HOOG > ‘Here We Live and<br />
Now’. Met ‘Here we live and now’ viert het<br />
Korzo productiehuis voor dans in Den<br />
Haag het choreografietalent dat de stad<br />
rijk is. € 15,- UiTpas 13,50. www.korzo.nl<br />
20.15 De Koninklijke Schouwburg > ‘Youp<br />
van ‘t Hek & Lotte Horlings - Omdat de<br />
nacht ...’. De jubilaris verveelt zich op een<br />
surpriseparty en vlucht weg naar een<br />
huisje in het bos. Maar de bewoonster zit<br />
helemaal niet op de man met de<br />
midlifecrisis te wachten. € 26,50 t/m 30,50<br />
UiTpas 25,- t/m 29,-. www.ks.nl<br />
20.15 Theater Diligentia > ‘Testosteron II’<br />
iNtrmzzo. De mannen van intrmzzo zijn<br />
nóg mannelijker. Nóg ruiger. Nóg brutaler.<br />
Op en top absurd vocal comedy. Met het<br />
witte doek als rode draad. € 18,-<br />
UiTpas 16,50. www.theater-diligentia.nl<br />
20.15 De Rijswijkse Schouwburg ><br />
‘Sonneveld voor altijd’. een verrassende<br />
combinatie van artiesten zorgt voor een<br />
unieke en intieme voorstelling waarin<br />
Wim sonnevelds veelzijdigheid als<br />
cabaretier en zanger centraal staat.<br />
€ 25,- UiTpas 23,50.<br />
www.rijswijkseschouwburg.nl<br />
20.30 Nationale Toneel Gebouw > ‘Dat<br />
smoel’ Het Nationale Toneel. Het<br />
emotionele bankroet van een modern<br />
gezin. € 12,50 UiTpas 11,-.<br />
www.nationaletoneel.nl<br />
20.30 Regentenkamer > ‘Regentenkamer<br />
Buurtconcert’. concerten met<br />
muzikanten uit de wijk het Oude<br />
centrum. Uitverkocht is geen band maar<br />
een misverstand. Het Nederlandse<br />
levenslied. rob de Nijs, conny vandenbos<br />
en Gerard cox krijgen eindelijk het respect<br />
dat zij verdienen. Met erwin van den<br />
Oever (vocaal), Nicolai Giezen (gitaar),<br />
rob Lagendijk (bas) en rick roomer<br />
(drums). € 7,50. www.regentenkamer.nl<br />
20.30 Theater aan het Spui > ‘De anderen’.<br />
in een verlaten openbare ruimte komen<br />
twee broers en een zus bij elkaar. Daar<br />
service Foto: Leo van Velzen<br />
Nwe schoolstr. 21-23<br />
0900-4104104<br />
Theater Pierrot<br />
Ferrandweg 4<br />
070-3933348<br />
Theater in de Steeg<br />
Westeinde 165a<br />
070-3648408<br />
Theater<br />
aan het Spui<br />
spui 187, 070-3465272<br />
Theater Rest.<br />
Toussaint Spectacle<br />
Toussaintkade 21<br />
070-3609324<br />
Theater de Tobbe<br />
Burg. Feithplein 96<br />
voorburg<br />
070-3864880<br />
Theater Zeebelt<br />
De constant<br />
rebequeplein 20a<br />
070-3656546<br />
Theater Zwembad<br />
De Regentes<br />
Weimarstraat 63<br />
070-3656515<br />
World Forum<br />
Convention Center<br />
churchillplein 10<br />
070-3066228<br />
Zeeheldentheater<br />
Trompstraat 342<br />
070-3991000<br />
MUZIEKCENTRA<br />
ASTA<br />
spui 27, 070-3461096<br />
Haags Pop Centrum<br />
Burg. Hovylaan 12<br />
070-4400086<br />
Lokaal Vredebreuk<br />
Papestraat 38<br />
070-3656046<br />
Koorenhuis<br />
Prinsegracht 27<br />
070-3422722<br />
Musicon<br />
soestdijksekade 345<br />
070-3686800<br />
Muziekcafé<br />
De Paap<br />
Papestraat 32<br />
070-3652002<br />
Muziekcafé<br />
De Pater<br />
Achterom 8<br />
070-3450852<br />
Paard van Troje<br />
Prinsegracht 12<br />
070-3601838<br />
Podium Vocale<br />
Ln v. Meerdervoort 32<br />
070-3451423<br />
Regentenkamer<br />
Lange Beestenmarkt<br />
106, 070-3658612<br />
’t Syndicaat<br />
Nieuwe Molstraat 10<br />
070-3600053<br />
zonderen zij zich af van de buitenwereld.<br />
in deze desolate omgeving lijkt ieder besef<br />
van tijd te zijn verdwenen.. € 15,-<br />
UiTpas 13,50. www.theateraanhetspui.nl<br />
20.30 Theater PePijn > ‘Bart Rijnink - Ruik<br />
eens aan mijn honkbalpet’. in deze<br />
muzikaal cabareteske voorstelling stelt<br />
Bart, dat hij er wellicht nog niet klaar voor<br />
is om met z’n tweeën naar Parijs te reizen,<br />
per trein, maar dat hij toch zeker in staat<br />
moet zijn met één van deze twee naar<br />
rusland te tijgen, per abuis. € 12,-<br />
UiTpas 11,-. www.theater-pepijn.nl<br />
21.00 ‘t Goude Hooft > ‘Jazznight met Frans<br />
Elsen’. De crème de la crème van de<br />
vaderlandse jazz. Gratis.<br />
www.goudehooft.nl<br />
21.00 ‘t Syndicaat > ‘Open muziek podium’.<br />
Optreden van twee Haagse bands.<br />
Novembers Dream, Too Loud for Granny.<br />
Gratis. www.syndicaat-denhaag.nl<br />
21.30 SuperMarkt > ‘Haags Pop Podium’.<br />
Twee talentvolle Haagse band worden<br />
voorgesteld aan het publiek. Tiger string<br />
ensemble en Pilot Wilson (pop/rock).<br />
Gratis. www.haagspoppodium.nl<br />
ingezonden mededeling
28><br />
De Affiche Galerij<br />
Het Souterrain (Station Spui), 070 3537006,<br />
ma t/m zo 06-24 uur<br />
T/m 26 januari: swip stolk, deel i. Affiches van<br />
swip stolk, 50 jaar grafisch ontwerper.<br />
Anton art.design<br />
Anna Paulownastraat 54, 06 4308 83 69,<br />
vr en za 13-18 uur<br />
T/m 14 februari: Anton Heyboer, corneille en<br />
Karel Appel. Uniek werk.<br />
Galerie Ariana<br />
Vondelstraat 20, 070 3923613,<br />
wo t/m za 11.30-17, 1e en laatste zondag van<br />
de maand 14-17 uur en op afspraak<br />
T/m 24 januari: Klein formaat. Klein werk van rik<br />
van Hazendonk, Jan Willem Maris, Paul de Boer<br />
en chung-Hsi Han (schilderijen, tekeningen en<br />
grafiek ) en Maurice Brams (kleine beelden en<br />
sieraden).<br />
van 27 januari t/m 28 februari: Jeroen van de<br />
Ham/Jan Wessendorp. schilderijen en ruimtelijk<br />
werk in metaal.<br />
Arte Sin Limites galerie<br />
Anna Paulownastraat 71, 06 11646798,<br />
vr en za, laatste zondag van de maand 13-18<br />
uur en op afspraak<br />
T/m 1 maart: Origen and Light. schilderijen van<br />
Maryolga Nieto uit venezuela.<br />
Museum Beelden aan Zee<br />
Harteveltstraat 1, 070 3585857,<br />
di t/m zo 11-17 uur<br />
T/m 14 februari: sandro setola. Winnaar van de<br />
charlotte van Pallandt Prijs 2009.<br />
T/m 1 februari: Wilhelmina monumentaal. Ploos<br />
van Amstel.<br />
T/m 1 februari: sOMA. Ayala serfaty.<br />
service<br />
Exposities<br />
Bibliotheek Bouwlust<br />
Beresteinlaan, 070 3672939,<br />
ma 14-20, di 14-17, wo 11-17, vr 14-20 en za<br />
10-16 uur<br />
T/m 5 februari: Boekenzo. Meubels gemaakt<br />
van boeken van kunstenaars Nico Laan en Lily<br />
Priester.<br />
Christus Triumfatorkerk<br />
Laan van Nieuw Oost Indie 143, 070 3837655,<br />
do en vr 12-14, za 12-16 uur<br />
T/m 27 februari: coelacanthen. vederlichte<br />
objecten eninstallaties van chinees rijstpapier<br />
op een frame van bamboe en pitriet van Mariëlle<br />
van den Bergh.<br />
Museum voor Communicatie<br />
Zeestraat 82, 070 3307500,<br />
di t/m vr 10-17, za & zo 12-17 uur.<br />
UITpas geldig<br />
T/m 31 december 2012: Het rijk van Heen en<br />
Weer.<br />
Knetterend spannende ontdekkingstocht door<br />
zes wonderlijke landen (Anderland, Toenland,<br />
Huisland, Digiland, Droomland en vreemdland),<br />
op zoek naar contact.<br />
T/m 31 december 2012: iconen van de Post.<br />
in deze tentoonstelling zie je hoe de geschiedenis<br />
was verlopen zónder belangrijke uitvindingen<br />
op het gebied van de post.<br />
T/m 31 december 2012: star/ring. Wat hebben<br />
The Matrix, Harry Potter en Mary Poppins met<br />
elkaar gemeen? Tentoonstelling die je telefonisch<br />
meesleurt in de wereld van de speelfilm.<br />
Ontdek welke rol is weggelegd voor jouzelf...<br />
en voor jouw mobieltje! contact in de jaren ‘50<br />
en ‘60.<br />
Escher in Het Paleis<br />
Lange Voorhout 74, 070 4277730,<br />
di t/m zo 11-17 uur . UITpas geldig<br />
T/m 31 december 2010: escher tot in de eeuwigheid.<br />
Leven en werk van M.c. escher vanuit een<br />
ander perspectief.<br />
Galerie De Fietsenstalling<br />
Anthonie Duyckstraat 183, 070 3500107,<br />
tijdens exposities op za en zo 13-17 uur en op<br />
afspraak<br />
T/m 30 januari: rens Krikhaar. recent werk.<br />
Florence<br />
Hofzichtlaan 115,<br />
ma t/m zo 12-17 uur<br />
T/m 17 maart: Winter. Winterse tafrelen gemaakt<br />
door KunstPost kunstenaars, alle werken<br />
zijn te koop, tenzij anders is aangegeven.<br />
Galerie-atelier Beeld<br />
Anna Paulownastraat 87, 06 21104416,<br />
vr 16-19 uur, za en laatste zo van de maand<br />
13-19 uur en op afspraak<br />
T/m 29 januari:Marjoleine Bloemen. Abstract<br />
werk.<br />
GEM<br />
Stadhouderslaan 43, 070 3381133,<br />
di t/m zo 12-18 uur. UITpas geldig<br />
T/m 7 februari: Léopold rabus. Noodlottig,<br />
grimmig, onbeholpen of kolderiek, maar altijd<br />
humoristisch zijn de subliem geschilderde mensfiguren<br />
van deze Zwitserse kunstenaar.<br />
Gemeentemuseum Den Haag<br />
Stadhouderslaan 41, 070 3381111,<br />
di t/m zo 11-17 uur. UITpas geldig<br />
T/m 24 januari: De menselijke figuur -sculpturen<br />
Berlage ontwierp de lichte, rechthoekige ruimte<br />
die nu als projectenzaal bekend staat, ooit als<br />
beeldenzaal. Met verschillende hoogtepunten<br />
wordt deze nu tijdelijk in ere hersteld.<br />
T/m 11 april: eten en drinken in de stijlkamers.<br />
een smaakvolle tentoonstelling over eten en<br />
drinken. in een stijlvolle omgeving serveert het<br />
museum kunstwerken die te maken hebben<br />
met snoepen, picknicken, high tea of een feest<br />
aan tafel.<br />
T/m 30 mei: De wondere wereld van de Tsjechoslowaakse<br />
glaskunst<br />
Glasverzamelaar sam Jonker bouwde in de afgelopen<br />
dertig jaar samen met valentine Zaremba<br />
‘Schelpenstudies’ - stillevens van Willem Labeij, te zien van 24 januari t/m 6 juni in Muzee Scheveningen.<br />
een indrukwekkende collectie van hedendaagse<br />
Tsjecho-slowaakse glaskunst op.<br />
T/m 30 mei:Delft Digitaal. T.g.v. de lancering<br />
van de nieuwe website www.delftsaardewerk.<br />
nl organiseert het Gemeentemuseum Den<br />
Haag de tentoonstelling Delfts aardewerk gaat<br />
digitaal.<br />
T/m 11 april: Zilver.schenking van 18de eeuws<br />
Haags zilver die het Gemeentemuseum dit jaar<br />
ontving.<br />
Deze oude, van oorsprong Haagse verzameling<br />
bestaat o.a. strooibussen, gedecoreerde schotels<br />
met wapens, dienbladen, broodmanden en<br />
kandelaars.<br />
T/m 16 mei: Georges vantongerloo. retrospectief<br />
gewijd aan de Belgische artistieke duizendpoot<br />
Georges vantongerloo (1886-1965).<br />
T/m 7 februari: voorbij de horizon. Landschappen<br />
in de moderne kunst<br />
Klassiek moderne, negentiende-eeuwse en<br />
hedendaagse landschappen.<br />
T/m 28 februari: De Ouborg Prijs 2009: Justin<br />
Bennett. composities van alledaagse stadsgeluiden.<br />
T/m 24 januari: cézanne - Picasso - Mondriaan.<br />
in nieuw perspectief<br />
Paul cézanne, de vader van de moderne kunst.<br />
Zijn schilderijen worden getoond in combinatie<br />
met die van Pablo Picasso, die zich als artistiek<br />
erfgenaam van cézanne beschouwde, en Piet<br />
Mondriaan, die sterk door beide kunstenaars<br />
werd beïnvloed.<br />
T/m 28 februari: Jan schoonhoven. reliëfs en<br />
tekeningen.<br />
Haags Historisch Museum<br />
Korte Vijverberg 7, 070 3646940,<br />
di t/m vr 10-17, za & zo 12-17 uur.<br />
UITpas geldig<br />
van 12 februari t/m 31 december: Allemaal<br />
naar het stemlokaal. Twee eeuwen politiek en<br />
democratie.<br />
Haagse Kunstkring<br />
Denneweg 64, 070 3647585,<br />
di t/m za 12-17, zo 13-17 uur<br />
Hedendaagse grafiek.<br />
T/m 9 februari: vers bloed 2010. Werk van<br />
kunstenaars die in 2009 lid van de Haagse<br />
Kunstkring werden.<br />
Heden (locatie Denneweg)<br />
Denneweg 14, 070 3465337,<br />
wo t/m za en eerste zondag van de maand<br />
12-17 uur<br />
T/m 30 januari: Katja Mater. experimenteren<br />
met licht op film.<br />
Heden Hier<br />
Weimarstraat 24,<br />
T/m 1 maart:André Kruysen. Kruysen is een<br />
Haagse kunstenaar die de ruimte zal gaan<br />
transformeren tot sculptuur.<br />
Galerie De Leeuw<br />
(Ministerie van Binnenlandse<br />
Zaken en Koninkrijkrelaties)<br />
Schedeldoekshaven 200,<br />
werkdagen 8-16.30 uur<br />
T/m 29 januari: Lenie de Kruiff / Willemien<br />
Nijman. schilderijen, fotografie en gemengde<br />
media.<br />
Livingstone Gallery<br />
Anna Paulownastraat 70 A/B, 070 3609428,<br />
wo t/m za 12-17 uur en laatste zo v.d. maand<br />
T/m 28 maart: Wim Biewenga/roger Wardin/<br />
robert Motherwell. schilderijen, werk op papier,<br />
beelden, collages & prints.<br />
Louis Couperus Museum<br />
Javastraat 17, 070 3640653,<br />
do t/m zo 12-17 uur<br />
T/m 23 mei: Drie fatale vrouwen.<br />
Anna, emma en eline. een vergelijking tussen<br />
de romans Anna Karenina (Leo Tolstoy), emma<br />
Bovary (Gustave Flaubert) en eline vere (Louis<br />
couperus).<br />
Galerie Maurits van de Laar<br />
Herderstraat 6, 070 3640151,<br />
wo t/m za 12-18,<br />
laatste zo v.d. maand 13-17 uur<br />
T/m 14 februari: Tobias Gerber/Jos de l’Orme.<br />
Tekeningen, houtsneden.<br />
Mauritshuis<br />
Korte Vijverberg 8, 070 3023456,<br />
di t/m za 10-17, zo 11-17 uur<br />
T/m 28 februari: Te Paard! De wereld van Philips<br />
Wouwerman (1619-1668)<br />
Overzichtstentoonstelling van ongeveer 35<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
schilderijen en 10 tekeningen waarop paarden<br />
de hoofdrol spelen.<br />
Museon<br />
Stadhouderslaan 37, 070 3381338,<br />
di t/m zo 11-17 uur. UITpas geldig<br />
T/m 31 december 2011: De Poolzaal, overleven<br />
tussen ijs en smeltwater<br />
De tentoonstelling biedt inzicht in de veranderingen<br />
die zowel natuur als cultuur in het polaire<br />
gebied doormaken en gaan doormaken.<br />
T/m 31 december 2011: Leefruimte voor mens<br />
en dier. educatieve tentoonstelling over o.a. de<br />
druk die door de mens wordt uitgeoefend op de<br />
natuur.<br />
T/m 31 december 2011: De eerste kustbewoners:<br />
ontdek het geheim onder een vinexwijk. viNeX<br />
locatie Ypenburg was gedurende een aantal<br />
eeuwen het woongebied van de prehistorisch<br />
mens.<br />
T/m 7 maart. Wildlife Photographer of the Year<br />
2009<br />
Bekroonde foto’s vaan ‘s werelds meest vooraanstaande<br />
natuurfotografen.<br />
T/m 28 februari: Lang zal je leven! Thematentoonstelling<br />
over levenskwaliteit. Ontdek op interactieve<br />
wijze hoe gezond en gelukkig je bent<br />
en hoe goed je jezefl voelt in je eigen lichaam.<br />
Galerie Nouvelles Images<br />
Westeinde 22, 070 3461998,<br />
di t/m za 11-17 uur<br />
T/m 27 januari:rUN UP. Aanloop op het 50-jarig<br />
jubileum met kunstenaars van de galerie.<br />
Nutshuis<br />
Riviervismarkt 5, 070 3459090,<br />
ma t/m vr 10-16 uur<br />
T/m 19 februari: DocuDenHaag. Fotografen gingen<br />
op zoek naar opvallende of juist onzichtbare<br />
ontwikkelingen in de stad, aan de hand van het<br />
fotoarchief van de gemeente Den Haag.<br />
Pulchri Studio<br />
Lange Voorhout 15, 070 3461735,<br />
di t/m zo 11-17 uur<br />
T/m 28 januari: John Boelee/Jan van spronsen.<br />
schilderijen en tekeningen.<br />
T/m 7 februari: Hans Wap/Peter Zuur/Marijke<br />
verhoef. schilderijen, bewerkt grafiek, computerprints<br />
en combinaties van grafiek.<br />
Galerie Ramakers<br />
Toussaintkade 51, 070 3634308,<br />
wo t/m za 11-17, zo 13-17 uur<br />
T/m 7 februari: Back from Kathmandu and<br />
more.... Werk van o.a. Maria roosen, Desiree de<br />
Baar, Joncquil, Darja vos, Margret Wibmer.<br />
Regentenkamer<br />
Lange Beestenmarkt 106-108, 070 3658612,<br />
wo t/m zo 12-17, za 12-21 uur<br />
• t/m 31 januari: Diverse kunstenaars. Jos van de<br />
Heuvel, Jennifer Lim, Aone Postma, Marleen van<br />
staalduinen en Hans van Westen (schilderijen).<br />
Petra Knötschke (objecten) en Jan van Hoof<br />
(meubel ontwerp).<br />
Galerie De Rijk<br />
Noordeinde 105, 070 3560274,<br />
do t/m za 11-17, zo 13-17 uur<br />
T/m 31 januari: Nul/Zero. Fine art.<br />
Ship of Fools Gallery<br />
Saturnusstraat 60, 070 3890858,<br />
di t/m vr 13-18.30 uur en op afspraak<br />
T/m 29 januari: Bode | Botlek | erosie. Werk van<br />
Luuk Bode.<br />
Galerie West<br />
Groenewegje 136, 070 3925359,<br />
wo t/m za 13-18 uur en op afspraak.<br />
T/m 6 februari: Michael Gumhold ft. The sculpture<br />
Group. sculpturen.<br />
Brongegevens Agenda<br />
Dit is een selectie van Den Haag Marketing,<br />
voor de volledige agenda en het<br />
toeristische en recreatieve aanbod, kijk<br />
op: www.denhaag.com. voor cultureel<br />
aanbod, kaartverkoop en Last Minute<br />
Tickets kijk op: www.uitburo.nl.<br />
Tips voor de agenda kunt u mailen naar<br />
Arja Kalhorn: info@denhaag.com
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Film<br />
Pathé Buitenhof<br />
A Serious Man<br />
dagelijks 13:30 16:20 19:00 21:40<br />
zo ook om 11:00<br />
Alvin en de Chipmunks 2 (NL)<br />
za/zo/wo 12:10 14:20<br />
vr ook om 15:40<br />
zo ook om 10:10<br />
Anubis en de Wraak van Arghus<br />
za/zo/wo 12:20<br />
Avatar 3D<br />
do/vr/zo/di 12:10 21:00<br />
za/ma/wo ook om 13:00 16:50 20:45<br />
vr/di ook om 15:30<br />
do/zo ook om 17:30<br />
It’s Complicated<br />
do/vr/ma/di 12:30 18:20<br />
za/zo/wo ook om 16:40 19:15 21:50<br />
do/ma/di ook om 15:30<br />
do/vr/ma ook om 21:20<br />
Komt Een Vrouw Bij De Dokter<br />
do/vr/ma/di 15:50<br />
za/zo/wo ook om 17:00<br />
Millennium 2: De Vrouw die met Vuur<br />
Speelde<br />
dagelijks 12:50 15:40 18:30 21:30<br />
zo ook om 10:10<br />
Sneak Preview<br />
di 21:00<br />
The Accidental Husband<br />
di 13:30<br />
ma ook om 15:30<br />
The Men Who Stare at Goats<br />
do/vr/ma/di 18:40<br />
za/zo/wo ook om 19:40<br />
The Player<br />
vr/di 18:50<br />
do/zo ook om 15:30<br />
Up in the Air<br />
dagelijks 18:40<br />
do/vr/za/zo/ma/wo ook om 13:10<br />
do/vr/za/zo/di/wo ook om 16:00<br />
za/zo/ma/wo ook om 21:20<br />
do/vr/di ook om 21:50<br />
zo ook om 10:40<br />
Where The Wild Things Are<br />
do/vr/ma/di 13:20 21:10<br />
za/zo/wo ook om 14:30 22:00<br />
voor meer informatie:www.pathe.nl/Buitenhof.<br />
Tel. 0900-1458 (35cpm)<br />
Pathé Scheveningen<br />
Alvin en de Chipmunks 2 (NL)<br />
za/zo/wo 12:20 14:30 16:40<br />
Anubis en de Wraak van Arghus<br />
za/zo/wo 12:50 15:00<br />
Avatar 3D<br />
dagelijks 13:10 13:50 16:30 17:20 20:00 20:50<br />
vr/za ook om 23:30<br />
De Hel van ‘63<br />
do/vr/ma/di 16:20<br />
Did You Hear About The Morgans?<br />
dagelijks 13:10 15:40 18:20 21:00<br />
vr/za ook om 23:50<br />
It’s Complicated<br />
dagelijks 18:30<br />
Komt Een Vrouw Bij De Dokter<br />
dagelijks 19:20<br />
do/vr/ma/di ook om 14:40<br />
wo ook om 13:30<br />
Law Abiding Citizen<br />
do/vr/za/zo/ma/wo 21:10<br />
Millennium 2: De Vrouw die met Vuur<br />
Speelde<br />
dagelijks 13:10 16:00 18:40 21:20<br />
vr/za ook om 00:20<br />
Paranormal Activity<br />
vr/za 00:30<br />
Plop en de Kabouterbaby<br />
za/zo 12:10 14:00<br />
Saw VI<br />
vr/za 23:40<br />
Sherlock Holmes<br />
dagelijks 13:20 16:10 18:50 21:30<br />
vr/za ook om 00:10<br />
Sneak Preview<br />
di 21:30<br />
The Fourth Kind<br />
dagelijks 18:50<br />
do/vr/ma/di ook om 14:10<br />
vr/za ook om 00:00<br />
Triangle<br />
dagelijks 17:10 21:40<br />
vr/za ook om 00:10<br />
Up in the Air<br />
dagelijks 15:50 20:40<br />
do/vr/ma/di ook om 13:30<br />
voor meer informatie:www.pathe.nl/scheveningen.<br />
Tel. 0900-1458 (35cpm)<br />
Pathé Spuimarkt<br />
3 Idiots<br />
do 11:50 17:40 21:10<br />
Alvin en de Chipmunks 2 (NL)<br />
do/zo/ma/di/wo 16:00<br />
vr/za ook om 12:45 14:45 16:45<br />
wo ook om 11:55 14:00<br />
zo ook om 11:45 13:40<br />
Anubis en de Wraak van Arghus<br />
do/zo/ma/di/wo 16:30<br />
vr/za ook om 11:45 13:30 15:15<br />
zo/wo ook om 12:30 14:30<br />
Avatar 3D<br />
dagelijks 13:30 15:00 17:00 20:30 21:30<br />
do/vr/za/zo/di/wo ook om 11:45<br />
do/vr/za/zo/ma/wo ook om 18:15<br />
vr/za ook om 23:00<br />
Daybreakers<br />
za 23:30<br />
De Hel van ‘63<br />
zo/di/wo 11:50<br />
do ook om 15:10<br />
Did You Hear About The Morgans?<br />
dagelijks 14:20 16:50 19:20 21:50<br />
do/vr/za/zo/di/wo ook om 12:10<br />
It’s Complicated<br />
do/zo/ma/di/wo 18:30 21:20<br />
do/ma/di ook om 13:40<br />
vr/za ook om 17:10 20:10<br />
Komt Een Vrouw Bij De Dokter<br />
do/zo/ma/di/wo 14:50 17:20<br />
vr/za ook om 14:10 18:40<br />
Law Abiding Citizen<br />
do/vr/za/zo/ma 21:00<br />
di ook om 18:15<br />
Old Dogs<br />
dagelijks 14:30<br />
do/vr/za/zo/di/wo ook om 12:20<br />
Plop en de Kabouterbaby<br />
do/di/wo 11:50<br />
vr/za ook om 12:20<br />
Sherlock Holmes<br />
do/zo/ma/di/wo 16:45 18:00 19:30 20:45 22:15<br />
do/ma/di/wo ook om 13:45<br />
do/ma/di ook om 13:10<br />
vr/za ook om 11:45 14:30 17:15 19:00 20:00 21:45<br />
vr ook om 22:45<br />
zo ook om 14:10<br />
Sneak Preview<br />
di 21:00<br />
The Box<br />
vr/za 23:30<br />
wo ook om 21:15<br />
The Fourth Kind<br />
do/zo/ma/di/wo 19:50 22:00<br />
do/zo/di/wo ook om 12:40<br />
vr/za ook om 16:30 21:10 23:20<br />
Triangle<br />
dagelijks 16:40 18:50<br />
Veer<br />
zo/ma/di/wo 14:10 17:40 21:10<br />
vr/za ook om 13:00 16:20 19:40 23:10<br />
voor meer informatie:www.pathe.nl/<br />
spuimarkt. Tel. 0900-1458 (35cpm)<br />
Filmhuis Den Haag<br />
The best of IDFA on tour<br />
Zo 13:00 met:<br />
Last train home /L. Fan<br />
colony /r. McDonnell & c. Gunn<br />
iron crows /B. Park<br />
six weeks /M.J. Krawczyk<br />
Villa Amalia/ Benoît Jacquot<br />
Dag. 17:00 19:00<br />
Double take/ Johan Grimonprez<br />
Dag. 19:30; dag. (beh. zo/wo) óók 16:45<br />
Teza/ Haile Gerima<br />
Dag. 21:00; zo. óók 14:00<br />
Woodworth/ Peter Brosens & Jessica<br />
Dag. 17:00 19:30 (do. niet 17:00)<br />
Humpday/ Lynn Shelton<br />
Dag. 21:30; zo/wo óók 17:15<br />
The barefoot contessa / J.L. Mankiewicz<br />
Dag. 16:45<br />
Katalin Varga/ Peter Strickland<br />
Dag. 19:30<br />
Micmacs/ J.P. Jeunet<br />
service Bron: Pathé<br />
Dag. 21:30; zo. óók 13:00<br />
Nothing personal/ Urszula Antoniak<br />
Dag. 19:30; wo. óók 15:00<br />
Precious/ Lee Daniels<br />
Dag. (beh. di.) 21:45; zo. óók 15:00<br />
Das weisse band/ Michael Haneke<br />
Dag. 16:45 21:15 (zo. niet 16:45)<br />
Latcho drom/ Tony Gatlif<br />
Zo. 13:00<br />
Cultuur & Cinema - Argentijnse avond<br />
di. 19:30<br />
Krabat, meester van de zwarte molen<br />
Zo. wo. 15:00<br />
Pettson & Findus: vergetelingetjes<br />
Zo. wo. 15:00<br />
Meer informatie en programma:<br />
www.filmhuisdenhaag.nl<br />
Ingezonden mededelIng<br />
Koorenhuis<br />
→ cursussen & workshops<br />
BEELD & MEDIA<br />
Nu met korting!<br />
DIGITALE FOTOGRAFIE<br />
Basis- of vervolgcursus<br />
€ 404 > € 349<br />
FOTOGRAFEER (MET) JE KIND<br />
€ 150 > € 112,50<br />
KINDERSTUDIO<br />
(v.a. groep 3) € 144 > € 108<br />
STRIPTEKENEN & ANIMATIE<br />
(v.a. groep 8) € 144 > € 108<br />
Kinderen tot 17 jr met<br />
Ooievaarspas: GRATIS CURSUS<br />
(max. € 300 p/jaar)<br />
www.koorenhuis.nl<br />
Prinsegracht 27 | Zuidlarenstraat 59
30><br />
sudoku<br />
service<br />
oplossingen vorige week<br />
colofon<br />
Den Haag<br />
Centraal B.V.<br />
Korte Poten 9,<br />
2511 eb Den Haag<br />
t 070-3644040<br />
f 070-3633570<br />
voor een compleet overzicht:<br />
www.denhaagcentraal.net<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hoofdredacteur<br />
coos versteeg<br />
Coördinatie redactie<br />
Miranda Fieret<br />
Stadsredactie<br />
Floor de Booys<br />
Nynke Feenstra<br />
Joke Korving<br />
Alexander Münninghoff<br />
Hans schmit<br />
Dominique snip<br />
Alexandra sweers<br />
Adrie van der Wel<br />
Gemeentepolitiek<br />
Jan van der ven (coördinator)<br />
elske Koopman<br />
Theodore Pronk<br />
De gemeentepolitieke verslaggeving<br />
wordt mede mogelijk gemaakt door<br />
Stichting Democratie en Media<br />
Economie<br />
Joep van Zijl<br />
Cultuurredactie<br />
Annerieke simeone (coördinator)<br />
egbert van Faassen<br />
sjoerd van Faassen<br />
Bert Jansma<br />
Babeth Knol<br />
eric Korsten<br />
Thijs Kramer<br />
Doron Nagan<br />
Anneke ruys<br />
rob soetenhorst<br />
Jill stolk<br />
Aad van der ven<br />
Sportredactie<br />
ronald Mooiman (coördinator)<br />
André Buurman<br />
eppo Ford<br />
Bert Tielemans<br />
Hans Willink<br />
chris Willemsen<br />
Martin van Zaanen<br />
Eindredactie<br />
Dick Toet<br />
Wouter storm (corrector)<br />
Algemene Zaken<br />
Marianne ten Have<br />
Columnisten<br />
Marc Delissen<br />
Troy Douglas<br />
Kees Jansma<br />
vilan van de Loo<br />
Marcella Mesker<br />
Marcel verreck<br />
Rubrieken<br />
Teun Berserik (cartoon)<br />
emilie Bolsius (medisch),<br />
Hugo Dirksmeier (onderwijs)<br />
Wendy Hendriksen (tuin)<br />
Bas Martens (juridisch)<br />
Marc Putto (weerbericht)<br />
Marnix van rij (financieel)<br />
Henk savelberg (culinair)<br />
renate van der Zee (society)<br />
Illustraties Marcello’s Art Factory<br />
Vormgeving Anneke de Zwaan<br />
Fotografie<br />
Jurriaan Brobbel<br />
c&r<br />
Pan chen<br />
creative images<br />
eveline van egdom<br />
Mylène siegers<br />
Otto snoek<br />
Mirjana vrbaski<br />
en fotopersbureau’s Hollandse Hoogte<br />
en WFA<br />
zweedse puzzel<br />
Advertentieverkoop<br />
Mayka Postma<br />
postma@denhaagcentraal.net<br />
mobiel: 0639101168<br />
Marcel den Broeder<br />
denbroeder@denhaagcentraal.net<br />
mobiel: 06 45376673<br />
Advertentiebeheer<br />
Marije Teppema:<br />
teppema@denhaagcentraal.net<br />
mobiel: 06 50591595<br />
Administratie<br />
ida Leferink<br />
leferink@denhaagcentraal.net<br />
t 070-3644040<br />
Uitgever<br />
robert conijn<br />
Correspondentie<br />
• Advertentie<br />
advertentie@denhaagcentraal.net<br />
• Redactie<br />
redactie@denhaagcentraal.net<br />
• Algemeen<br />
info@denhaagcentraal.net<br />
Abonnementsprijzen<br />
Kwartaal € 19,95 / Halfjaar € 35,95 /<br />
Jaar € 59,95<br />
>ABonnEMEnTEnSERVICE<<br />
Voor opgave abonnementen, verhuizingen, bezorging en wijzigingen:<br />
Bel 0172 – 476085 (ma t/m vr: 9 – 17 u),<br />
of per e-mail:abonnementen@denhaagcentraal.net. Voor opzeggingen<br />
(uitsluitend schriftelijk, uiterlijk 4 weken voor einde abonnementsperiode).<br />
Ingezonden mededelIng<br />
spoedgevallen<br />
SMASH (Stichting Mobiele<br />
Artsen Service Haaglanden)<br />
070 - 346 96 69<br />
SMASH is een samenwerkings verband van<br />
alle huisartsen in Den Haag, Leidschendam,<br />
rijswijk, voorburg, voorschoten en Wassenaar.<br />
sMAsH regelt spoedeisende huisartsenhulp<br />
buiten kantoortijden. iedere dag tussen<br />
17.00 uur ‘s avonds en 8.00 uur ’s morgens;<br />
gedurende het hele weekend en op alle<br />
erkende feestdagen.<br />
www.smashaaglanden.nl<br />
Informatie<br />
dienstdoende apotheken<br />
070 - 345 10 00<br />
Tandartsendienst<br />
avond- en weekenddienst<br />
alleen spoedgevallen<br />
070 - 311 03 05<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
Alarmcentrale 112<br />
Politie Haaglanden 0900 - 8844<br />
Stichting<br />
Dierenambulance Den Haag<br />
070 - 328 28 28<br />
(dag en nacht bereikbaar)<br />
www.dierenambulancedenhaag.nl<br />
Dierenartsen weekenddienst<br />
(spoedgevallen nacht en weekend)<br />
0900 - 2226 333 en<br />
0900 - 2222 456<br />
www.dierenartsenkring-denhaag.nl
Vrijdag 22 januari 2010<br />
koken met henk savelberg<br />
olijfolie deel I<br />
Enige weken terug spraken we hier al<br />
eens over de Sint Antoonlente.<br />
In de volksweerkunde heeft men het<br />
over de Antoonlente tijdens een wat<br />
zachtere fase rond half januari. Zo’n<br />
opleving van het kwik past goed in<br />
het beeld van de singulariteiten (datumgebonden<br />
weersverschijnselen,<br />
zoals we ook de ijsheiligen wel kennen<br />
in mei). Zo’n verzachting halverwege<br />
de louwmaand komt vrij vaak<br />
voor en juist in koude winters valt die<br />
vermilding extra op. In de legendarische<br />
winter van 1947 werd het pardoes<br />
een keer 17 graden in Maastricht<br />
tussen de vorstige bedrijven door.<br />
Een zeer fors hogedrukgebied boven<br />
Noordoost-Europa zwelt nog aan tot<br />
meer dan 1055 millibar.<br />
De uitstraling van dat machiavellistische<br />
hoog richting Nederland is aan<br />
het toenemen. Het wordt weliswaar<br />
iets kouder in Den Haag, maar duurvorst<br />
zit er voorlopig niet echt in.<br />
In de komende nachten vriest het een<br />
enkele graad in de Hofstad, vooral als<br />
het wat breder opklaart.<br />
Overdag liggen de maxima rond 3<br />
graden in de plus. De (oost)zuidoos-<br />
De olijfboom is één van de oudste<br />
bomen ter wereld. De herkomst van<br />
de boom ligt waarschijnlijk in de<br />
gebieden rond het oostelijk deel van<br />
de Middellandse Zee. Al duizenden<br />
jaren wordt de boom in de literatuur<br />
van landen rond de Middellandse<br />
Zee genoemd, zoals in de bijbel en<br />
Griekse mythologie. Het was ook<br />
toen al een zeer belangrijk gewas,<br />
het leverde vruchten die tot voedsel<br />
dienden, de olie die eruit geperst<br />
werd, diende tot brandstof voor lampen<br />
en werd gebruikt voor geneeskundige<br />
doeleinden. Een ‘olijfhof’<br />
was een rijk bezit. Olijfbomen zijn<br />
langzame groeiers, pas na 35 jaar zijn<br />
ze volwassen, daartegenover staat<br />
dat ze tot op de hoge leeftijd van 150<br />
jaar productief blijven en pas daarna<br />
wordt de oogst elk jaar minder.<br />
Olijfolie is in de Noord-Europese<br />
keukens nog niet zo heel lang een<br />
veel gebruikt ingrediënt.<br />
Tot enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog<br />
was olijfolie uitsluitend<br />
verkrijgbaar bij de drogist als middel<br />
tegen onder meer huid- en spijsverteringskwalen.<br />
Inmiddels, nadat het<br />
meer dan 2000 jaar alleen in Zuid-<br />
Europa op grote schaal in de keuken<br />
en aan tafel werd gebruikt, heeft<br />
olijfolie zijn weg naar de Noord-Europese<br />
keukens en tafels gevonden.<br />
Dat is niet alleen prettig voor onze<br />
smaakpapillen maar ook goed voor<br />
onze gezondheid. Olijfolie behoort<br />
tot een van de meest natuurlijke en<br />
gezondste voedingsmiddelen en is<br />
het beste vet onder de vetsoorten.<br />
Het heeft bijvoorbeeld het hoogste<br />
percentage enkelvoudig onverzadigde<br />
vetzuren (70%). Deze kunnen een<br />
positieve bijdrage leveren aan de gezondheid.<br />
Extra Vergine olijfolie bevat<br />
ook anti-oxidanten en vitamine<br />
E. Deze stoffen helpen het verouderingsproces<br />
van de lichaamscellen te<br />
vertragen.<br />
Doordat er veel verschillende soor-<br />
het weer in den haag<br />
Een verzachting halverwege<br />
de louwmaand<br />
tenwind wakkert wat aan en voor<br />
het gevoel zal het zeker wel enigszins<br />
koud zijn. Op zaterdag neemt de<br />
neerslagkans tijdelijk even toe (wat<br />
lichte sneeuw is mogelijk)<br />
Vooral vanaf het weekeinde krijgen<br />
we een paar koude (vries)dagen.<br />
Het lijkt er nu op dat het genoemde<br />
vijfsterrenhogedrukgebied westwaartse<br />
expansiedrift koestert. Een<br />
apart filiaal wordt naar verwachting<br />
opgebouwd boven Zuid-Scandinavië,<br />
of de Baltische Staten en doet de ooster<br />
toenemen. Een klein deel van de<br />
Russische koude wordt op die manier<br />
ten en rassen olijfbomen zijn, zijn er<br />
dus evenveel verschillende soorten<br />
olijfolie. Niet alleen het ras bepaalt<br />
de onderlinge verschillen. Ook de<br />
bodemgesteldheid, herkomst, klimatologische<br />
omstandigheden en<br />
het tijdstip van oogsten, kunnen de<br />
smaak, kleur en het aroma van de<br />
olijfolie beïnvloeden. Onrijpe olijven<br />
zijn groen, rijpe olijven zijn zwart<br />
gekleurd. In de tussentijd nemen ze<br />
diverse groene en violette kleurschakeringen<br />
aan. Smaak is uiteraard<br />
persoonlijk maar de zuurgraad en<br />
de persing bepalen de kwaliteit van<br />
de olie, daarover een volgende week<br />
meer.<br />
Lavendelcake:<br />
>5 eieren<br />
> 225 gram lavendelsuiker (Kneus 20 gedroogde<br />
lavendelbloemetjes en meng ze<br />
met 225 gram kristalsuiker. Zet een week<br />
weg in een afgesloten pot. Zeef de suiker<br />
voor gebruik)<br />
>65 gram gesmolten boter<br />
>110 gram extra maagdelijke olijfolie<br />
>3 gram bakpoeder<br />
>35 gram lauwe melk<br />
>250 gram bloem<br />
Zeef bloem en bakpoeder. Klop de eieren<br />
met de suiker tot een witte massa<br />
en klop de lauwe melk erdoor. Roer<br />
de olijfolie en gesmolten boter door<br />
het beslag en spatel er vervolgens de<br />
bloem/bakpoeder door.<br />
Doe het beslag in een ingevette cakevorm<br />
en bak de cake op 175º in ca. 20<br />
minuten goudgeel en gaar.<br />
> Kneus 20 gedroogde lavendelbloemetjes<br />
en meng ze met 225 gram kristalsuiker. Zet<br />
een week weg in een afgesloten pot. Zeef<br />
de suiker voor gebruik.<br />
service
32><br />
society<br />
Maar de recycling container<br />
mogen jullie houden<br />
Wij weten heus wel dat er niet zoiets<br />
bestaat als een gratis lunch. Als<br />
wij worden uitgenodigd voor de opening<br />
van de nieuwe Nespressowinkel<br />
aan de Plaats, begrijpen wij echt<br />
wel dat George Clooney daar geen<br />
acte de présence gaat geven. En dat,<br />
als dat stomtoevallig toch het geval<br />
zou zijn, wij drie uur van te voren<br />
aanwezig zouden moeten zijn om<br />
afgebekt te worden door een publiciteitsmedewerkster<br />
die eist dat zij<br />
ons verslag van te voren mag lezen<br />
en ons vervolgens naar het persvak<br />
dirigeert, waar wij ons in de stromende<br />
regen achter de cameralieden<br />
van SBS6 en RTL4 moeten posteren.<br />
Zodat wij, als Hij eindelijk arriveert,<br />
alleen nog een glimp grijs haar ontwaren,<br />
want cameralieden van SBS6<br />
en RTL4, die duw je niet opzij. Tenzij<br />
je levensmoe bent.<br />
“Ach”, zei ik opgewekt tegen Vilan.<br />
“Het heeft ook zijn voordelen dat<br />
Hij niet komt. We hoeven tenminste<br />
geen lipstick op te doen”.<br />
Maar onderweg naar de openingsparty<br />
greep een verlammende angst<br />
mij plotseling bij de keel. Nespresso.<br />
Dat is een koffiemerk. Ze zouden<br />
het toch niet in het hoofd halen om<br />
op dat feestje alleen maar koffie…?<br />
Wat kan een mens zich toch druk<br />
maken om niets. Aangekomen op de<br />
Plaats bleek dat daar gewoon kwistig<br />
met flessen Veuve Cliquot werd gezwaaid<br />
en dat er ook een jongen uit<br />
Amsterdam was die cocktails shakete.<br />
Met koffiesmaak, dat wel. Maar<br />
ook met rum.<br />
Ik maakte mezelf allereerst voor<br />
goed onmogelijk bij het hoofd publiciteit<br />
van Nespresso door goudeerlijk<br />
op te biechten dat ik nog nooit<br />
Nespresso had gedronken uit angst<br />
dat het naar Senseo zou smaken en<br />
dat ik dus ook geen recycling container<br />
voor gebruikte cupjes – het<br />
relatiecadeau dat die avond werd<br />
uitgedeeld – hoefde omdat in mijn<br />
huishouden helemaal geen cupjes<br />
werden gebruikt. Ze keurde mij de<br />
rest van de avond geen blik meer<br />
waardig.<br />
Dat maakte niet uit, want ik had het<br />
toch geweldig naar mijn zin. Want<br />
er viel heel wat te bekijken. Wij signaleerden<br />
bijvoorbeeld maar liefst<br />
twee mannen met een roze das, één<br />
Hugh Grant lookalike en één vrouw<br />
van wie we zouden zweren dat het<br />
Wendy van Dijk verkleed als Ushi<br />
was, ware het niet dat ze een soort<br />
zigeunerrok droeg waarin een echte<br />
zigeunerin nog niet dood aangetroffen<br />
zou willen worden. Ook zagen<br />
wij een vrouw die sprekend op Wim<br />
T. Schippers leek. Maar ze sprak<br />
Vlaams, dus het kon hem echt niet<br />
zijn.<br />
En toen liepen wij ook nog het platinablonde<br />
topmodel Madilon Bos<br />
tegen het lijf, die samen met George<br />
Clooney in de nieuwe reclamespot<br />
van Nespresso optreedt. Wij haasten<br />
ons haar de hand te schudden. Want<br />
laten we eerlijk zijn, als je haar een<br />
hand geeft, dan geef je indirect toch<br />
ook een hand aan Hem.<br />
Zij vertelde ons dat Hij heel erg<br />
charmant en ontzettend aardig was<br />
en gewoon ‘Hi, I’m George’ zei en<br />
‘I love Amsterdam!’ toen hij hoorde<br />
dat ze uit Nederland kwam. Ook<br />
vertelde ze dat Hij in het echt veel<br />
kleiner en smaller is. “We moesten<br />
naast elkaar op een bank zitten en<br />
toen kreeg hij twee kussentjes onder<br />
zijn kont omdat hij anders niet<br />
Kusje. > Foto's: Otto Snoek<br />
Met je vingers in een cocktail wroeten?<br />
lang genoeg was”, verklapte ze.<br />
Later die avond keken wij belangstellend<br />
toe hoe zich om Madilon<br />
Bos een bescheiden cirkel onaantrekkelijke<br />
heren vormde van wie<br />
er minstens twee dachten dat ze wel<br />
een kansje maakten. Dat leidden wij<br />
af uit de glunderende blikken die ze<br />
Madilon (die geen krimp gaf, bravo<br />
meid!) toewierpen.<br />
“Ik wil helemaal geen recycling container.<br />
Ik drink alleen thee”, mek-<br />
kerde onze Rotterdamse fotograaf.<br />
“En dat model vind ik een lelijk<br />
spook”.<br />
Maar wij luisterden al niet meer.<br />
Wij zweefden die avond naar huis.<br />
George Clooney. Klein. Smal. Twee<br />
kussentjes. Ergens in de wereld is er<br />
dus toch gerechtigheid.<br />
Renate van der Zee<br />
Allemaal Clooney lookalikes.<br />
Vrijdag 22 januari 2010<br />
vilan, renate & de residentie<br />
Kiezen tussen een Magimix met 50 euro korting of een Krups met een<br />
karaokeset van BNR.
Change language