Nieuwe rosse buurt - Den Haag Centraal

Actueel
Alternatieven
parkeergarage
onder Voorhout
3
Interview
Marco van Baalen
nieuwe baas
Haags Historisch
10&11
Nieuwe rosse buurt
Terwijl de landelijke politiek zich juist buigt over de vraag of
prostitutiebezoek niet – net als in Zweden – strafbaar zou
moeten worden gesteld ontwikkelt de gemeente Den Haag
samen met een particuliere projectontwikkelaar plannen voor
Ingezonden mededelIng
Een échte Haagse krant Vrijdag 22 februari 2013 jaargang 7 nummer 302
primeur!
een nieuwe rosse buurt bij de Binckhorst. Op het stadhuis leeft
al geruime tijd de wens om de Geleenstraat en de Doubletstraat
vrij van prostitutie te maken, maar het ontbreekt de
overheid aan geld om de raamexploitanten uit te kopen. Een
}Foto: Thomas Vahé
Gustave
Caillebotte
een impressionist & de fotoGrafie

2>varia
Vroondaal, villawijk op verkeerde plek
Nieuw plan
met goedkopere
huizen
Door Casper Postmaa
De gemeente Den Haag is er niet in geslaagd
om van Vroondaal, gelegen tussen
Kijkduin en Madestein, een nieuwe,
zeer exclusieve woonwijk te maken.
De meeste kavels zijn niet
verkocht. Als voorbeeld was aanvankelijk
het uit de jaren dertig daterende
Marlot bij Wassenaar gekozen, later
presenteerde de gemeente plannen
die een nog chiquere woonwijk voorstonden
met landhuizen in alle mogelijke
stijlen met grote tuinen geflankeerd
door parken en waterpartijen.
‘Topfunctionarissen en ondernemers
uit binnen- en buitenland zoeken voor
henzelf en hun gezin huisvesting die
voldoet aan hun internationaal georienteerde
levensstijl’, aldus de foldertaal
van toen. Vroondaal zou het antwoord
zijn op hun wensen.
Scepsis
Vanaf het begin was er scepsis over de
haalbaarheid van de ambitieuze plannen.
Tegenstanders vonden de kavels
te duur, ze werden dan ook mondjesmaat
verkocht, en zij wezen erop dat
mensen die zoveel geld te besteden
hebben liever richting Wassenaar wonen.
Dat geldt ook voor expats die
veelal aan de noordkant van de stad
werken bij organisaties als Shell, Siemens,
Europol, Vredespaleis en het
Internationaal Strafhof. Een poging
om die groep naar Vroondaal te lokken
door de internationale school in
Kijkduin te situeren had weinig resultaat.
Wethouder Marnix Norder (PvdA,
bouwen en wonen) heeft deze week
een nieuwe opzet voor Vroondaal gelanceerd
waarin ook andere woningtypen
dan villa’s en landhuizen worden
toegelaten. In een begeleidende
brief stelt hij dat ‘door de slechte woningmarkt
de ontwikkeling was stil
komen te liggen’. In werkelijkheid zat
de klad al in de verkoop vóór de economische
crisis omdat in Den Haag
nooit een markt heeft bestaan die
groot genoeg was om het hele plan te
vullen. Onduidelijk is hoeveel geld
Den Haag met het kostbare project
heeft verloren.
Ontnuchterend
Ook de toezegging dat kopers hun woningen
zelf mogen ontwerpen kon de
stroom rijken naar Vroondaal niet op
gang brengen. Degenen die wel kwamen,
waren verantwoordelijk voor
een opmerkelijke architectonische
productie. Van Belgisch paleis tot
naakt minimalisme, en alles wat daartussen
mogelijk is, verrees in Vroondaal.
Hagenaars waren nieuwsgierig
genoeg om een ritje door Nieuw Brasschaat
te maken, maar slechts weinigen
wilden er wonen. Als ze het al konden
betalen, want een bezoek aan
Vroondaal was voor veel potentiële
kopers een ontnuchterende ervaring.
De prijzen van een braakliggende
stukje grond begonnen zo ongeveer bij
400.000 euro, en daar kon je zeker
geen landhuis op bouwen. Uiteindelijk
was het de bankencrisis die de gemeente
deed inzien dat een super-deluxe
Vroondaal een fantoom was dat
het nooit verder dan de tekentafel zou
brengen.
Herbezinning door Norder heeft nu
een plan opgeleverd dat volgens de gemeente
wel haalbaar is. Er mogen nu
andere woningtypen worden gebouwd,
die ook binnen het bereik van
de hogere middenklasse liggen. Sociale
woningbouw is nadrukkelijk uitgesloten.
Want chic moet het volgens de gemeente
blijven. Ook komen er extra
voorzieningen als winkels, een basisschool,
een kinderopvangcentrum en
betere aansluitingen op het openbaar
vervoer. De gemeente komt toe aan
wensen van de bewoners door wandel-
en fietspaden aan te leggen. Kopers
die een eigen huis willen bouwen,
maar deze keer wat goedkoper,
kunnen volgens Norder straks onder
meer terecht in deelplan Nieuw
Vroondaal. Het al bestaande wijkje zal
Oud Vroondaal gaan heten. Oude en
nieuwe rijken komen zo niet direct
naast elkaar te wonen, een heel Haagse
oplossing. De bewoners waren aanvankelijk
tegen de nieuwe plannen,
maar hebben volgens de gemeente, na
gesprekken in klankbordgroepen, nu
vrede met de nieuwe inzichten van de
wethouder.
De ontwikkeling van Vroondaal heeft een opmerkelijke architectonische
verscheidenheid opgeleverd.> Foto: PR
Exodus, de organisatie die exgedetineerden
opvangt en begeleidt,
verwacht dit jaar geen
financiële problemen nu wethouder
Rabin Baldewsingh (sociale zaken)
ervan afziet de subsidie dit jaar te
halveren. Dat heeft de wethouder
afgelopen vrijdag aan directeur Ed
Deij van Exodus toegezegd. Of de
subsidie ook volgend jaar wordt
gecontinueerd, wordt besloten op
basis van een plan dat directeur Deij
voor 1 juli gaat overleggen.
Door Saskia Herberghs
Stichting Exodus, in 1981 begonnen
als dagopvang voor ex-gedetineerden
in de kelder van een flat in Moerwijk,
werkt alweer 27 jaar met beroepskrachten
die jaarlijks in drie geschakelde
panden aan de Frankenslag zo’n
35 tot 40 mensen na hun detentie begeleiden
naar een woning, werk, relaties
en zingeving. Dit wordt bekostigd
door kerken, particulieren, bedrijven
en de gemeente. De bewoners van
Exodus staan veelal nog onder toezicht
van justitie en krijgen 24-uurs
begeleiding. Een gemiddeld verblijf
duurt een jaar, waarna de ex-gedetineerde
wordt geacht op eigen benen te
kunnen staan. Andere bewoners vallen
niet meer onder een justitieel programma
of hebben in het buitenland
in de gevangenis gezeten. Voor die
laatste twee groepen ontvangt Exodus
geen landelijke subsidie. “Om recidive
te voorkomen, bieden wij hen toch
een programma aan”, zegt Deij, die
hiervoor de exploitatiesubsidie van de
gemeente aanwendt. “We kunnen trajecten
afronden omdat er geen voorwaarden
aan de subsidie worden gesteld
ook al is die eigenlijk bestemd
voor de ‘stenen’, dus voor de panden
die we huren van de Diaconie Den
Haag”. Baldewsingh wilde aanvankelijk
deze subsidie halveren en volgend
jaar zelfs volledig vervangen voor ondersteuning
via het zorgloket.
Sinds de gemeente over een zorgloket
beschikt, het zogeheten Centraal Coordinatie
Punt, voor mensen die niet
in hun basisbehoeften kunnen voorzien,
worden ook ex-gedetineerden
voor ambulante begeleiding doorverwezen
naar het Leger des Heils, de Kessler
Stichting, Impegno en Limor. Volgens
Deij hoort Exodus ook in dat rijtje
thuis, omdat ex-gedetineerden specifieke
hulp vragen. “Onze doelgroep is
anders, ook al zitten in de problematiek
wel overeenkomsten”.
Vrijwilliger
Als de hulp niet op de ex-gedetineerden
wordt toegesneden, vreest Deij
dat er vaker sprake zal zijn van recidive.
Dat zou de gemeente op de lange
duur meer geld kosten, zegt Deij. “Nu
valt 10 procent van al onze bewoners
minder terug in de criminaliteit, bij de
mensen die hun programma bij Exodus
volledig kunnen afronden is dat
zelfs 30 tot 40 procent lager dan de
landelijke recidivecijfers’’. Dat komt
volgens Deij omdat ze bij Exodus ‘vier
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
Exodus, de organisatie die ex-gedetineerden begeleidt, is in ieder geval dit jaar gered.>Foto: Eveline van Egdom
Halvering subsidie voor
Exodus dit jaar van de baan
sleutels’ krijgen aangereikt, die gaan
over wonen, werken, relaties en zingeving.
Vaste begeleiders werken samen
met de ex-gedetineerden aan het verwezenlijken
van van tevoren vastgestelde
doelen. Gedetineerden melden
zich al in de gevangenis aan voor een
programma bij Exodus. Fabiola (22) uit
Spijkenisse is één van hen. Zij hoopt
met hulp van Exodus Den Haag het
contact met haar ouders te herstellen,
haar schulden weg te werken en een
huis te vinden waar ze met haar dochtertje
kan wonen. “Nu werk ik drie
keer in de week als vrijwilliger met dementerende
ouderen. We breien, doen
spelletjes en bakken pannenkoeken.
Ik had nooit gedacht dat ik ooit gratis
zou werken, maar nu ben ik er blij mee.
Het is nuttig voor hen en voor mezelf”.
Fabiola heeft drie maanden in de gevangenis
gezeten, maar dat ervoer ze
eigenlijk als ‘vrijheid’. “Daarvoor ben
ik drie jaar lang tussen vier muren gevangen
gehouden door mijn exvriendje.
Zonder Exodus zou ik terugbelanden
in het leven waarin ik zat.
Dan zou ik zo weer in de bak zitten”.
Het regime van Exodus bevalt haar zo
goed dat ze hoopt er nog lang te kunnen
blijven. Ze staat nog twee jaar onder
toezicht van de reclassering. Nu geniet
ze van het samen koken en eten
met de medebewoners, het om 23 uur
binnen moeten zijn, het verbod op
drank en drugs, en de gesprekken met
de psychologe doen haar goed. “Ik heb
een eigen sleutel. Dat heb ik nooit gehad”.

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Plan voor erotiekboulevard
bij Binckhorst
Door Jan van der Ven
De talloze goedkope lege bierblikken,
de stapels straatvuil en snoeihout wijzen
erop dat daklozen zich hier thuis
moeten voelen. Het verkeer raast voorbij
op de Binckhorstlaan/Lekstraat, de
trein Amsterdam-Den Haag HS dendert
over het nabijgelegen spoorviaduct.
Op dit kleine rommelige stukje
Den Haag van anderhalve hectare heeft
de projectontwikkelaar Terra Nova zijn
oog laten vallen. Er moet op het terrein
een erotiek-boulevard worden gebouwd,
compleet met hoerenramen, is
het idee. De e-boulevard moet het probleem
van de prostitutie in de Geleenstraat
en de Doubletstraat oplossen.
Vorige week stuurde Terra Nova een
brief naar burgemeester Van Aartsen en
naar alle fractievoorzitters met daarin
het voorstel voor de bouw van de eboulevard.
De ondernemers van Terra
Nova weten dat de gemeente al lange
tijd worstelt met de prostitutie in genoemde
straten. De fracties van PvdA
en VVD willen de beide straten het
liefst sluiten, ze lopen hierin voorop.
Met dit doel in het achterhoofd hebben
ze vorig jaar om een onderzoek gevraagd
naar wat er allemaal komt kijken
bij een afgedwongen sluiting. Aanvankelijk
richtten de beide fracties zich
op de raamprostitutie in de Doubletstraat.
In het coalitieakkoord is 8,5 miljoen
gereserveerd voor de eerste stappen
op weg naar sluiting van de vele ramen
in die straat. Sluiting van de
Doubletstraat leek de fractie van de
VVD echter onvoldoende en dus voegden
de liberalen er later de Geleenstraat
aan toe.
Uitkopen
De gereserveerde 8,5 miljoen euro is
verre van voldoende om de beide straten
van de prostitutie te ontdoen. Het
uitkopen van de exploitanten zal een
veelvoud ervan gaan kosten, realiseren
de fracties van PvdA en VVD zich. Uit
een reportage in Den Haag Centraal
van 11 mei vorig jaar bleek dat het prostitutie-vrij
maken van het Spijkerkwartier
in Arnhem niet alleen een
zaak van lange adem was, maar ook een
van eindeloos veel geld. Eén van de actievoerders
daar waarschuwde voor de
tegenstanders. “Vergeet niet dat je heftige
jongens als tegenstanders hebt,
hun financiële belangen zijn erg groot.
Ikzelf voelde me vaak bedreigd toen ik
actie voerde voor sluiting van de ramen”,
verklaarde hij.
Sluiting van twee drukbeklante Haagse
hoerenstraten is dus niet alleen
duur, het is ook een erg taai en ingewikkeld
proces. En ineens is daar het aanbod
van projectontwikkelaar Terra
Nova om de problemen waar de gemeente
al zo lang mee worstelt, in één
IngEzOnDEn mEDEDElIng
Leraar worden in de Haagse regio?
Welke stappen moet
je zetten om leraar
te worden in het
voort gezet onderwijs
in de Haagse regio?
De Doubletstraat.>Foto: Jurriaan Brobbel
klap op te lossen. Het lijkt een aantrekkelijk
aanbod, ook doordat Terra Nova
schrijft dat de e-boulevard tevens een
oplossing kan bieden voor de almaar
oprukkende Chinese massagesalons in
het centrum van de stad. Maar wie de
brief van de firma Terra Nova erop naleest,
komt al snel tot de ontdekking
dat de investeerders zich goed realiseren
dat zij een knellend probleem van
de gemeente helpen oplossen. Want in
ruil voor de bouw van de e-boulevard
wil Terra Nova tevens nauw betrokken
worden bij de herontwikkeling van de
Doubletstraat, de Geleenstraat en de
directe omgeving van beide straten, zoals
de Pletterijkade. Ook wil Terra Nova
van de gemeente financiële steun voor
Kom naar de informatie -
bijeenkomst ‘Leraar van Buiten’
op woensdag 6 maart, 19-21 uur
Hofstad Lyceum, Colijnplein 9,
2555 HA Den Haag. Meld je aan
op www.derodeloper.nu/actueel
de verdere uitwerking van de eerste
plannen voor de e-boulevard.
Rijp
Om de geesten rijp te maken voor de
ideeën van Terra Nova staat verder in de
brief dat er al gesprekken zijn gevoerd
met een aantal vooraanstaande stakeholders
in beide straten. In gewoon Nederlands
staat er: we hebben gesprekken
gehad met de meest belangrijke exploitanten
van de hoerenramen en die
willen wel meewerken aan een eventuele
verhuizing naar het driekhoekje
tussen de spoorlijnen, aan de rand van
de Binckhorstlaan.
De fractie van de VVD was er vorige
week snel bij een eerste positief signaal
af te geven. Vooral het idee dat de gemeente
gevrijwaard blijft van het uitkopen
van exploitanten van ramen,
spreekt de liberalen erg aan. Nu de eigenaren
van de ramen zeggen bereid te
zijn mee te werken aan een verhuizing,
kan flink geld worden bespaard, is de
achterliggende gedachte. Er kan zodoende,
hoopt de VVD, eindelijk meer
schot komen in dit dossier. De fractie
van de PvdA is terughoudender. Het
PvdA-raadslid Marieke Bolle zegt dat
het nog veel te vroeg is om een beslissend
oordeel uit te spreken. De PvdA
maakt zich sterk om misstanden in de
prostitutie (illegaliteit, drugs, vrouwenhandel,
dwang) aan te pakken. Het
idee van een e-boulevard komt dan
goed van pas, want er is meer controle
mogelijk.
Schuin
De fractie van de PvdA in de Haagse gemeenteraad
kijkt tegelijkertijd met
een schuin oog naar de meest recente
ontwikkelingen in de PvdA-fractie van
de Tweede Kamer. Toevallig werd deze
week bekend dat de PvdA onderzoekt
of er een wettelijk verbod kan komen
op hoerenlopen. Dit omdat teveel
vrouwen volgens de PvdA gedwongen
worden in de prostitutie te werken, terwijl
prostitutie zelf legaal is in Nederland.
Het PvdA-Kamerlid Myrthe Hilkens
is deze week naar Zweden afgereisd
om zich daar te oriënteren op de
situatie in dat land. In Zweden kunnen
hoerenlopers maximaal een jaar celstraf
krijgen. Hilkens kreeg deze week
morele steun voor haar ideeën van
PvdA-minister Asscher van Sociale Zaken.
Hij liet haar weten dat het een
goed idee is dat mensenhandel en gedwongen
prostitutie worden aange-
pakt. Als wethouder in Amsterdam was
Asscher voor celstraffen voor hoerenlopers,
al zag hij ook wettelijke belemmeringen.
Niet ver van de Binckhorstlaan intussen
zetten deze zondagmiddag mannen
hun eerste schreden in de Geleenstraat.
Ze lijken zich niet bewust van de
meest recente perikelen rond de prostitutie.
Ze schuifelen in stilte langs de
eindeloze reeks ramen.
IngEzOnDEn mEDEDElIng
Exclusieve
brilmode
actueel

4>varia
stadsmens
Afvalzak voor evenementen voorziet
sociale werkplaatsen van opdrachten
Hij is milieuvriendelijk, reduceert
zwerfvuil en kan dienen als een reclamezuil.
Ziehier een kleine greep uit de
kenmerken van de gloednieuwe TyBin
evenementenafvalzakken. Voor de
bedenkers van deze ‘holle bolle Gijs’,
zoals sommigen de doorzichtige zak
noemen, was dat nog niet voldoende.
Marc Schellekens, Paul Stoppelenburg
en Michiel Ceha wilden meer.
Hun vinding, zo meenden zij, moest
het verschil maken. En ook dat is het
geval. De afvalzakken worden samengesteld
op een sociale werkplaats. Tot
nu toe alleen in Rotterdam. De opzet is
om er meer sociale werkplaatsen bij te
betrekken. Werkgelegenheid dus voor
een groep die vorig jaar massaal ontslag
boven het hoofd hing. “Ik was laatst
voor een spoedopdracht in Rotterdam”,
vertelt Paul Stoppelenburg. “Mensen
zijn daar zo serieus en gedreven aan het
werk. Dat is mooi om te zien”.
Kort gezegd bestaat de TyBin uit een
lichtgewicht (openstaande) zak met
ingebouwde riem en een kabelbinder
(tywrap). Met deze kabelbinder is de
afvalzak tijdens evenementen overal
te bevestigen en, met het doorknippen
van de tywrap, na gebruik gemakkelijk
Ingezonden mededelIng
V.l.n.r. Paul Stoppelenburg, Marc Schellekens en Michiel Ceha met hun
‘holle bolle Gijs’. >Foto: Eveline van Egdom
te verwijderen. Het bij de vuilverwerking
uitgesorteerde plastic komt, volgens
afspraak, weer terug bij de firma
MMP TyBin BV voor hergebruik.
Rotterdam had de primeur tijdens de
Havendagen en na afloop bleek het
zwerfvuil met 85% te zijn verminderd.
Hengelo volgde. Het wachten is nu op
onder meer Den Haag en Amsterdam.
De TyBin, vertelt Stoppelenburg, kan
tijdens de inhuldiging op 30 april het
centrum van de hoofdstad oranje kleu-
Peer Gynt – Het Zuidelijk Toneel
Van Henrik Ibsen
“Er gebeurt veel in de epische (levens)reis die Peer Gynt maakt en
dat levert een keur aan kleurrijke scènes op.” **** De Telegraaf
“Regisseur Matthijs Rümke brengt een groteske uitvoering, zij het
met een serieuze ondertoon.” Elsevier
Ma 25 & di 26 februari, 20.15 uur | ks.nl | 0900 3456789 (10 cpm)
ren. “Ons idee is om de zakken met een
half procent oranje uit te voeren, zodat
je er – met het oog op de veiligheid –
nog wel doorheen kunt kijken”. En om
het feestelijke beeld compleet te maken
deze suggestie: “Plak er een sticker op
met portretten van Willem-Alexander
en Maxima”. Ook Den Haag ziet
Stoppelenburg straks oranje gekleurd
tijdens de viering van het 200-jarig bestaan
van het Koninkrijk der Nederlanden.
“Maar veel eerder al zou de TyBin
gebruikt kunnen worden. Tijdens de
City Pier City bijvoorbeeld. De hele stad
staat dan vol dranghekken waar je de
zakken aan kunt ophangen”, zegt Stoppelenburg
die binnenkort een gesprek
heeft met de gemeente Den Haag.
Naast de eerder genoemde kenmerken
zal hij de gemeente op nog meer
aspecten wijzen. “Dankzij de kabelbinder
staat de TyBin altijd open en nodigt
daardoor uit voor gebruik”. En: “Aan de
onderkant van de zak zijn twee hoekjes
uitgeknipt om restanten van vloeistoffen
te laten afvloeien. Dat scheelt qua
gewicht en kleding wordt daardoor niet
vies”.
Veldrijden
België kent inmiddels ook de afvalzak.
Hij werd er onlangs gebruikt tijdens
een wedstrijd veldrijden. “Daar komen
gemiddeld dertigduizend mensen op
af. De wedstrijden worden in bossen, in
duinen en op velden gehouden. Wagens
om afvalbakken af te leveren kunnen
daar niet rijden. De gewoonte was om
aan het eind massaal te helpen ruimen,
maar dat gebeurt steeds minder. Dan
zijn de zakken dé oplossing”.
Na een hockeywedstrijd lanceerde
Marc Schellekens, directeur van een
detacheringsbureau voor laboratori-
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
umpersoneel, het idee voor de TyBin.
Zijn vrienden Michiel Ceha, eigenaar
van een groothandel in schoonmaakapparaten,
en Paul Stoppelenburg, die
een marketing achtergrond heeft, reageerden
enthousiast. “Wij wilden niet
zonder meer de zak in de markt zetten;
we wilden ons onderscheiden. Vandaar
de gedachte aan de sociale werkplaats.
Je kunt natuurlijk een volautomatische
machine kopen, maar daar ging het ons
niet om. Nu zorg je voor werkgelegenheid”.
De afvalzakken en kabelbinders
worden los aangeleverd bij de sociale
werkplaats. Via Sika Delft Printing
komt daar de digitaal aangevoerde sticker,
met daarop reclame voor bijvoorbeeld
een stad, bedrijf of winkel, ook terecht.
Stoppelenburg: “Als eerste wordt
de sticker opgeplakt en daarna wordt
de kabelbinder ingezet. Rotterdam had
voor de Havendagen duizenden TyBins
afgenomen. Voor de gemeente was het
een ontdekking dat het zwerfafval met
85% was gereduceerd. Men had acht
uur ingecalculeerd om de boel schoon
te maken, maar het was binnen vier
uur gebeurd. Dat scheelt toch heel veel
geld”.
Joke Korving

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Extra aandacht voor excellente leerlingen
de Stichting Vo Haaglanden bestaat
deze week tien jaar. de koepelorganisatie
van negen middelbare
scholen in den Haag en Rijswijk
viert dit jubileum met een symposium
over de zin en onzin van
excellentie in het onderwijs.
Bestuursvoorzitter Ina Burema en
bestuurslid Peter van laarhoven
bespiegelen de stand van het
Haagse onderwijs.
Door Jasper Gramsma
Sinds de gemeente het openbaar voortgezet
onderwijs in 2003 verzelfstandigde,
is er volgens het college van bestuur
van Voortgezet Onderwijs Haaglanden
veel veranderd in positieve zin. “De
stichting stelt scholen in staat elkaar te
ondersteunen en te verbeteren wanneer
zich grote projecten voordoen of er expertise
moet worden ingewonnen.
Daarnaast zijn we erin geslaagd de afgelopen
jaren een weefsel op te zetten
waarin middelbare scholen spontaan
ideeën uitwisselen voor verbetering.
Het maandelijkse rectorenoverleg helpt
daarbij. Een voorbeeld daarvan zijn de
VO Haaglanden masterclasses die binnenkort
van start gaan. Eén van onze
scholen organiseert binnenkort de eerste
masterclass waar ook leerlingen van
andere scholen in het VO naartoe kunnen”,
vertelt voorzitter Burema. Ondanks
de nauwe samenwerking op het
gebied van financiën, personeel en huisvesting,
slagen de uiteenlopende scholen
er volgens haar in hun eigen karakter
te behouden, dat is het zogenaamde
‘Haagse Model’. “De stichting is van beperkte
omvang en opereert kadergericht
op de achtergrond. Wij vinden pluriformiteit
erg belangrijk. Het verschil tussen
Haganum en Dalton is duidelijk: de eigenschappen
van beide zijn niet te vergelijken.
Maar sommige scholen waren
juist elkaars directe concurrent, zoals
het Segbroek College en Dalton. Inmiddels
is die strijd beslecht en hebben alle
scholen hun eigen niches. Het verschil in
identiteit is de afgelopen jaren dus uitgesprokener
geworden”. Naast ondersteuning
van de onderwijsinstellingen, ziet
VO Haaglanden toe op de kwaliteit van
het onderwijs. Bestuurslid van Laarhoven:
“Wij hanteren strengere richtlijnen
dan de onderwijsinspectie en als er ontwikkelingen
gaande zijn waardoor de
kwaliteit op den duur in gevaar komt,
zitten we er als eerste bovenop. Dat leidt
soms tot stevige gesprekken”.
Verbetering
De viering van het tweede lustrum gaat
niet alleen gepaard met wapenfeiten.
Het bestuur van de stichting ziet nog
mogelijkheden voor verbetering. “Het
huidige politieke klimaat biedt kansen
om naast aandacht voor zorgleerlingen
meer nadruk te leggen op high potentials”,
zegt Burema. “Nederland is al decennialang
heel egalitair. Daardoor doen
zorgleerlingen het in ons land beter dan
gemiddeld, maar de bovenlaag is nonexistent.
Een leerling die beter is dan de
rest zou niet omwille van het groepswerk
een ander hoeven helpen, maar
heeft het volste recht om zijn eigen potentie
verder te ontwikkelen”. Burema
en Van Laarhoven vinden dat daarbij ook
een rol is weggelegd voor de onderwijsinspectie.
Van Laarhoven: “De systematiek
die de inspectie gebruikt om de onderwijskwaliteit
te meten, is goed. Eerder
werden scholen door hen als
excellent bestempeld, nu moeten scholen
zichzelf opgeven. De criteria waaraan
ze moeten voldoen om voor het predicaat
excellente school in aanmerking
te komen zijn onduidelijk en worden
willekeurig gehanteerd. Bovendien zijn
er genoeg andere meetlatten waarlangs
de scholen kunnen worden gelegd, zoals
de lijst van Jaap Dronkers in de Volkskrant.
Onder meer daarom heeft slechts
één van onze scholen (Dalton Den Haag,
red.) een aanvraag gedaan”. Het symposium
ter ere van het jubileum is getiteld
‘In search of excellence (?)’. Op de vraag
waarom er een vraagteken aan is toegevoegd,
antwoordt Van Laarhoven: “De
naam van het symposium is relativerend
bedoeld. We willen met dit thema de discussie
aanzwengelen over de noodzaak
van excellentie in het onderwijs. Bij
sommigen is een talent overduidelijk
aanwezig, maar dat geldt niet voor iedereen.
De vraag is of het streven naar excellentie
voor ieder kind even belangrijk is.
Een leuke schooltijd en het ontwikkelen
actueelFoto: C&R
mogelijk. Waarom was D66 niet eerder
met een alternatief gekomen, vroeg
menigeen zich vertwijfeld af? Zodat er
meer tijd zou zijn geweest om één en
ander eens goed door te spreken met de
eigen achterban? De fractie van D66
speelde hoog spel maar kreeg uiteindelijk
op het nippertje gedaan dat de coalitiepartijen
diezelfde dag instemden
met een milder bouwplan. “Het ging
ons er vooral om de vraag wat de goede
maat voor nieuwbouw in het park is”,
legt het D66-raadslid Dander uit. “Er
moest meer balans in het plan komen,
maar zonder dat het vertraging op zou
lopen”.
Toen Dander donderdag met zijn telefonades
begon, wilde hij het plan van
wethouder Norder voor de bouw van
een seniorenflat van maximaal 28.000
vierkante meter aanpassen naar
26.000 vierkante meter. Uiteindelijk,
na lang onderhandelen en veel heen en
weer getelefoneer, kwamen partijen,
als echte kooplieden, in het midden
uit: Norder ging ermee akkoord dat het
bouwplan werd gemaximeerd op
27.000 vierkante meter. Duizend meter
eraf voor de goede vrede in de coalitie.
Dander realiseerde zich achteraf
hoog spel te hebben gespeeld. “Ja, het
was natuurlijk ook mogelijk geweest
dat we met niets thuis waren gekomen”.
Verlegenheid
Dander bracht met zijn voornemen de
bouwplannen te verzachten, ongewild
het VVD-raadslid Rob van de Laar in
verlegenheid Want die stond permanent
in contact met de leden van de
wijkvereniging Benoordenhout. Het
VVD-raadslid zegt: “D66 kwam wel
erg laat met het plan op de proppen.
Terwijl ik dus constant in overleg was
met de leden van de wijkvereniging
Benoordenhout over hun wensen en
over recente ontwikkelingen”. De
VVD-fractie had uiteindelijk een
streep getrokken. Van de Laar: “Er was
door ons een grens gesteld aan de maximale
hoogte van de torens, aan het in
stand houden van de rij bomen aan de
Wassenaarseweg, aan het aantal vierkante
meters grondoppervlak van het
nieuwe pand en we wilden geregeld
zien dat de nieuwbouw alleen wordt
neergezet voor ouderen”.
Toen het debat donderdagavond eenmaal
op stoom kwam, werden de con-
touren van het aangepaste nieuwbouwplan
zichtbaar. De maximale
hoogte van de torens van het nieuwe
pand wordt 35 meter. Het aantal vierkante
meters dat gebouwd wordt, bedraagt
maximaal 27.000, wat ongeveer
55 procent meer is dan het huidige verouderde
pand. Er is plaats voor ongeveer
180 luxe appartementen in het
gebouw. Wethouder Norder verdedigde
de bouwplannen in het groen, ook
tegenover de reeks insprekers uit Benoordenhout.
“Ze doen het plan onrecht
aan. Er wordt een beeld geschetst
alsof het park nu groen is, maar er staat
nu al een gebouw dat 33 meter hoog is,
een gebouw dat ver in het park steekt
met een oppervlakte van 20.000 vierkante
meter”.
Kettingbeding
De PvdA-wethouder moest nog in debat
met de VVD over de eis dat de nieuwe
flats alleen bestemd zijn voor ouderen.
De VVD’ er Van de Laar hielp de
wethouder. “Je kunt zo’n woonbestemming
niet regelen via een bestemmingsplan,
dus moet je denken aan een
kettingbeding. Dat regelt dan dat nieuwe
bewoners in dezelfde categorie
van een brede basis kunnen ook doelen
zijn”.
Monument
Met de aandacht van de gemeente en het
rijk voor excellente leerlingen heeft VO
Haaglanden de wind in de rug. Financieel
laat de politiek het nog wel afweten
en dat brengt de stichting op termijn mogelijk
in de problemen. “De helft van
onze gebouwen is een monument. Bij de
overdracht van de taken kregen we de
gebouwen cadeau”, zegt Burema. “We
hebben echter nooit budget gekregen
voor het plegen van groot onderhoud.
Door een ongelukkige gemeentelijke
verordening wordt alleen nieuwbouw
vergoed. Een monumentaal gebouw als
dat van het Haganum willen we natuurlijk
niet kwijt, dus dringen we er bij de
wethouder op aan de regeling aan te passen.
Als die niet verandert, wordt renovatie
een probleem”. Landelijke maatregelen
die het onderwijs treffen, maken het
er ook niet makkelijker op. Oudere leraren
met relatief hoge salarissen moeten
langer doorwerken, waardoor de kosten
stijgen. Burema voegt daar aan toe: “Ook
de beloningsstructuur voor leraren in de
Randstad is onlangs aangepast. Ze gaan
sneller in salaris omhoog. Op zich is dat
toe te juichen, maar het moet wel betaalbaar
blijven. Tachtig procent van het
budget wordt door personeelskosten in
beslag genomen”. Van excessieve beloning
van de bestuursleden zoals bij andere
maatschappelijke organisaties, is volgens
Burema geen sprake. “Niemand
van ons rijdt in een leaseauto en we zitten
hier niet om het onderwijs uit te venten”.
Burema en Van Laarhoven betreuren
de affaires die de sector de laatste jaren
teisterden, maar ze zijn van mening
dat het onderwijs met de stichting beter
af is dan bij de gemeente. Van Laarhoven:
“Bij ons speelt enkel het belang van goed
onderwijs een rol, zonder een politieke
agenda. Er wordt zowel horizontaal,
door ouders, leerlingen, rectoren en leerkrachten
op ons gelet, als verticaal door
het ministerie, de raad van toezicht en de
inspectie. Toezicht is er dus voldoende
en onze boekhouding is transparant en
inzichtelijk voor een grote groep”.
Gemeenteraad stemt in met nieuwbouwplan Arendsdorp
Duizend meter eraf voor de vrede in de coalitie
moeten thuishoren als de voormalige
bewoner”. Na afloop van debat kreeg
Van de Laar nog het idee toegespeeld
één en ander te regelen via een servituut.
De politiek kent het begrip servituut
als geen ander sinds de ruzies over
het servituut dat regels stelde voor bebouwing
ten behoeve van Eurojust.
Volgens wethouder Norder zal het zo’n
vaart niet lopen dat de nieuwe flat
wordt betrokken door jonge bewoners.
“Het zullen zeker geen yuppenflats
worden. De flats zijn bestemd voor ouderen
die eventueel behoefte hebben
aan enige ondersteuning, maar niet aan
ouderen die 24 uur per dag verzorging
nodig hebben”, aldus de wethouder.
Tot slot moest de kwestie van de dreigende
bomenkap aan de Wassenaarseweg
nog worden geregeld. Een overtuigende
meerderheid van de gemeenteraad
nam een motie van de VVD aan,
waarin staat dat er aan de Wassenaarseweg
geen bomen mogen worden gekapt
ten behoeve van een nieuwe in-
en uitrit omdat de bestaande in- en uitrit
ter hoogte van de Neuhuyskade
voldoet.
Zie ook pagina 8

6>Varia
terugblik
Den Haag - Brussel is niet alleen voor
de Fyra een moeizaam traject. Ook
voor menig wielrenner is het een
uitdagende rit gebleken.
In de jaren twintig en dertig van de
vorige eeuw organiseerde de Residentie
Rennersclub Sparta fietstochten
tussen Den Haag en Brus-
sel. Sparta, opgericht in 1912, was
een grote vereniging en mocht zich
bovendien verheugen in koninklijke
aandacht. Binnen een jaar na
oprichting kreeg ze het predicaat
‘Koninklijk Goedgekeurd’ en zowel
Prins Hendrik der Nederlanden als
Koning Albert I van België hebben
zitting gehad in erecomités van de
vereniging.
De eerste Den Haag-Brussel-rit vond
plaats in 1923. Een echte wedstrijd
mocht het niet heten (in die tijd was
het verboden om wielerwedstrijden
op de openbare weg te houden): het
foto’s uit het haags gemeentearchief
Den Haag - Brussel met hindernissen
Gelukkig was
even verderop de
spoorwegovergang
gesloten
Ingezonden mededelIng
residentie
Orkest
Ontvangt
FREdERiEkE
SAEiJS
Vr 8 maart 20.15 uur
za 9 maart 20.15 uur
was een betrouwbaarheidsrit. Voor
de aankomst in Brussel werd een
richttijd bepaald en de renners kregen
strafpunten bij het overschrijden
van deze niet te halen richttijd.
Hoe minder strafpunten, hoe sneller
de renner de rit had volbracht. Aan
de eerste rit, uitsluitend opengesteld
voor leden van Sparta, deden slechts
achttien renners mee.
Tien jaar later was de Den Haag-
Brussel-rit uitgegroeid tot een grootschalig
evenement met 140 deelnemers,
zowel amateurs als veteranen.
Ook leden van andere wielrenverenigingen
uit Nederland, België en
Duitsland deden mee. De renners
begonnen op deze tiende april 1932
met zeer sterke tegenwind aan de
170 km naar Brussel. De rit was van
het startpunt, Hotel Atlanta in de
Wagenstraat, tot Moerdijk geneutraliseerd,
dit stuk telde dus niet mee
voor het klassement. De renners
moesten hier met een pont het Hollands
Diep oversteken, aangezien er
nog geen brug was. Na de oversteek
was er een nieuwe start, maar die
verliep rommelig. Een aantal renners
was namelijk al op weg vóórdat het
startschot had geklonken. Gelukkig
was even verderop de spoorwegovergang
gesloten, zodat de renners daar
de op-en-top haagse violiste Frederieke
saeijs soleert bij het residentie Orkest met
het derde vioolconcert van mozart.
Mario Venzago dirigent
Frederieke Saeijs viool
Janácek suite ‘het sluwe vosje’
Mozart vioolconcert nr. 3
dvorák symfonie nr. 7
1 e rang € 38,- | 2 e rang € 32,50 | 3 e rang € 20,- | Foto: Haags Gemeentearchief
opgevangen konden worden en er
opnieuw een start volgde. Door de
harde wind bleef de groep niet lang
bij elkaar, er ontstond een kopgroep
die naarmate de rit vorderde, steeds
kleiner werd. Vlak over de grens bij
Mortsel kon de kopgroep nog net
voor een sluitende spoorwegovergang
langsfietsen. De achtervolgers
Antonio
MEndEz
dirigeert
Britten en
Brahms
Vr 22 maart 20.15 uur
zo 24 maart 14.15 uur
antonio méndez herdenkt de honderdste
geboortedag van Benjamin Britten met
zijn meest ontroerende liederen cyclus:
de serenade voor tenor, hoorn en strijkers.
Antonio Méndez dirigent
Ben Johnson tenor | René Pagen hoorn
alle concerten vinden plaats in de dr anton Philipszaal, den haag.
kAARtEn BEStEllEn: 070 88 00 333 of residentieorkest.nl
Pärt Cantus in memoriam Benjamin Britten
Britten serenade | Brahms symfonie nr. 4
1 e rang € 38,- | 2 e rang € 32,50 | 3 e rang € 20,- | Vrijdag 22 februari 2013
wist deze echter zo snel te verwisselen,
dat hij een deel van zijn voorsprong
kon behouden. Helaas reed
hij twee kilometer verder wederom
lek en dit keer reden zijn achtervolgers
hem wel voorbij.
In de sprint leek de amateur Frank
Slaats de beste papieren te hebben,
maar Piet van der Horst slaagde er
de laatste twintig meter in Slaats
met een uiterste krachtinspanning
achter zich te laten. Van der Horst,
Olympisch medaillewinnaar van
1928, won de rit met twee fietslengtes
voorsprong. De onfortuinlijke
Van der Ruit behaalde kort achter
Slaats toch nog de derde plaats. De
eerste negen plaatsen in het klassement
waren Nederlanders. De tiende
plaats werd bezet door de Duitser
Wierz. Op de prijsuitreiking sprak de
Belgische gezant Maskens Piet van
der Horst toe en reikte hem de door
de Belgische koning uitgeloofde medaille
uit.
Een elfde editie van de Den Haag-
Brussel-rit is er nooit gekomen,
waarschijnlijk omdat de crisisjaren
dit de vereniging onmogelijk maakten.
Cynthia Hamberg
www.gemeentearchief.denhaag.nl
Frederieke Saeijs

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Dienstverlening aan ondernemers kan beter
WASSENAAR/VOORSCHOTEN – De
dienstverlening van de gemeenten
Wassenaar en Voorschoten aan ondernemers
moet worden verbeterd. Dat is
één van de conclusies van een onderzoek
van De Kamer van Koophandel
Leiden naar de dienstverlening aan
ondernemers in 26 gemeenten in de
regio. De beide gemeenten, samenwerkend
in werkorganisatie Duivenvoorde,
hebben intussen al enkele
maatregelen genomen, die de dienstverlening
moeten bevorderen. Zo
stellen ze twee extra functionarissen
aan, die samen het ondernemersloket
vormen, en zal in het tweede kwartaal
van dit jaar een digitaal ondernemersloket
worden geopend.
Het door de Kamer van Koophandel
gepubliceerde rapport geeft concrete
aanbevelingen. Een belangrijk punt
van kritiek blijkt het functioneren en
de bereikbaarheid van het Klantcontactcentrum
(KCC) van de gemeenten
Wassenaar en Voorschoten. De Kamer
van Koophandel geeft aan dat medewerkers
van het KCC nader geïnstrueerd
moeten worden om klanten
‘warm’ door te verbinden. Dit betekent
dat de medewerker de vraag van
een klant begrijpt en die kan doorgeven
aan degene met wie hij of zij doorverbindt.
Ook is er een instructie nodig
over hoe gesprekken met klanten
te starten en af te ronden.
Verbeterplan
Vorig jaar stelde de gemeente Wassenaar
reeds een verbeterplan op naar
aanleiding van een eerder onderzoek.
Het plan ‘Bewijs van Goede Dienst’
wordt nu aangescherpt en met aanvullingen
uit het rapport van de Kamer
van Koophandel doorgevoerd. Behalve
de verbetering van het telefonisch
contact met het Klantcontactcentrum
is ook de beantwoording van mails
voor verbetering vatbaar. De ‘afhandelingstermijn’
van binnenkomende emails
zal strakker moeten worden gecontroleerd.
Ook ontbreekt het aan
een standaardopzet voor de beantwoording.
De twee extra functionarissen die nu
zijn aangesteld zullen het ondernemersloket
bemannen. Niet door achter
een balie plaats te nemen maar
door telefonisch bereikbaar te zijn.
Voor meer informatie: www.wassenaar.nl
Kinderboerderijen gaan
draaien met zorgorganisatie
Door Gilles Boeuf
LEIDSCHENDAM-VOORBURG – Als
gevolg van de gemeentelijke bezuinigingen
heeft de gemeente Leidschendam-Voorburg
besloten nog maar één
van de drie kinderboerderijen in Leidschendam-Voorburg
open te houden.
Kinderboerderij Essesteijn blijft open,
terwijl Rusthout mogelijk door een
Stichting wordt voortgezet en kinderboerderij
Vreugd en Rust een dierenweide
wordt. De gemeente heeft in
zorgorganisatie Middin een partner
gevonden. Mensen met een verstandelijke
beperking zullen zorg dragen
voor het onderhoud van de kinderboerderij.
Zorgorganisatie Middin heeft al ervaring
met het begeleiden van cliënten
met een verstandelijke beperking op
een kinderboerderij. In Rijswijk beheert
Middin al vijftien jaar kinderboerderij
Het Akkertje. Juist om die reden
heeft de gemeente Leidschendam-
Voorburg contact gezocht. Hans
Houweling, zorgmanager bij Middin:
“Dit is een kans voor de gemeente en
wij kunnen laten zien wat we al aan ervaring
hebben”.
Niet alleen met de gemeente werkt
Middin graag samen. Houweling benadrukt
dat het werken op de kinderboerderij
samen met een grote groep
vrijwilligers gebeurt. “ In en met de samenleving
, dat vinden wij de belangrijkste
uitdaging”.
Zeventien vrijwilligers van Stichting
De Groene Basis zorgen er voor dat Essesteijn
ook in het weekend open kan
blijven en geven milieu- en natuureducatie
aan kinderen. Voor het komend
voorjaar zijn er al 150 excursies
aangevraagd door basisscholen.
Trots
De acht ‘mee-werkers’, zoals de cliënten
van Middin zichzelf liever noemen,
zullen vanaf komende week op
Essesteijn worden begeleid door een
medewerker van Middin. Net als de
cliënten is de medewerker al werkzaam
geweest bij Het Akkertje. Houweling;
“ Dit is plezierig en zinvol
WASSENAAR– De leden van de VVD in
Wassenaar hebben voor een motie gestemd
om burgemeester Hoekema niet
voor een tweede termijn te benoemen.
Deze stemming tijdens een ledenvergadering
is een advies aan de VVD-fractie
in de gemeenteraad. Of de fractie dit
advies overneemt, is nog niet bekend.
Ook de leden van Wat Wassenaar Wil
De exploitatie van kinderboerderij Essesteijn is overgedragen aan zorgorganisatie Middin.>Foto: C&R
werk en de mee-werkers zijn ontzettend
trots op wat ze doen”. Voor de clienten
bestaat het werk uit het onderhoud
van het terrein, het uitmesten
van de hokken en het voeren van de
dieren.
Dankzij het partnerschap met Middin
kan ook kinderboerderij Vreugd en
Rust open blijven. De voormalige kinderboerderij
blijft met beperktere openingstijden
open voor publiek. Omdat
de educatieve functie wegvalt en er
minder grote dieren staan, verandert
de status in ‘dierenweide’. Wederom
zijn het mensen met een verstandelijke
beperking die de boel draaiende
houden.
Bruikleen
De boel draaiende houden, dat is wat
een aantal bewoners van Leidschendam-Voorburg
ook graag wil voor kinderboerderij
Rusthout. Ze hebben zich
verenigd in Stichting Vrienden van
Rusthout. Burgemeester en wethouders
hebben inmiddels ingestemd met
het in bruikleen geven van de grond en
de gebouwen van Rusthout aan de
Stichting. Over de precieze voorwaarden
wordt nog onderhandeld.
Wethouder Van Ostaijen draagt deze
week op kinderboerderij Essesteijn
symbolisch de sleutel over aan Middin.
Van Ostaijen: “Er is op boerderijvoorzieningen
veel bezuinigd. We zijn blij
dat met de samenwerking van Middin
op stadskinderboerderij Essesteijn ook
dierenweide Vreugd en Rust open kan
blijven”.
VVD niet voor herbenoeming Hoekema
(WWW) zijn volgens partijvoorzitter
Henri Hendrickx niet voor een tweede
termijn. WWW zoekt een burgemeester
die volgens de partijvoorzitter een
geïnspireerd leider is en politieke processen
goed kan managen. Hendrickx:
“Aan deze kwaliteiten voldoet Hoekema
niet”. WWW en de VVD vormen
met 13 van de 21 zetels een meerder-
heid in de gemeenteraad.
Per 1 juli 2013 eindigt de ambtstermijn
van burgemeester Hoekema en dient
de gemeenteraad een aanbeveling te
doen aan de minister van Binnenlandse
Zaken over zijn herbenoeming. Dat
doet zij door uit haar gelederen een vertrouwenscommissie
samen te stellen.
Deze commissie moet vervolgens een
oordeel vormen over het functioneren
van de burgemeester en haar bevindingen
met hem bespreken. Het verslag
van dit gesprek, samen met het oordeel
over het functioneren, wordt aan de
raad voorgelegd die uiteindelijk in een
besloten vergadering hierover beraadslaagt.
Deze vergadering staat begin
maart op het programma.
verreck
reGio

8>opinie
Door René Vlaanderen en
Valentijn van Koppenhagen
Op 6 februari besprak de commissie het
zoveelste voorstel om de Stichting
Arendsdorp toe te staan het huidige gebouw
te slopen en te vervangen door
nieuwbouw. Het probleem Arendsdorp,
een eertijds riante verzorgingsflat
in het park Arendsdorp, dient vol-
uw mening
Schoothondje van Norder
Het Haagse College van B&W lijkt een
schoothondje van wethouder Norder.
Wethouder Norder verdedigde vorige
week in de gemeenteraad zijn plannen
voor het landgoed Arendsdorp-
Oostduin.
Ik weet één ding zeker: als hij in tweedehands
auto’s handelde, zou ik er
nooit van m’n leven één bij hèm kopen.
Hij weet een aanzienlijk grotere bebouwing
midden in het kloppende
groene hart van het Benoordenhout te
verkopen alsof het een verbetering
van het park zou zijn, en trekt zich
niets aan van verzet vanuit de buurt.
De andere collegepartijen, met de
VVD voorop, gevolgd door D’66 en het
CDA, durven nauwelijks een woord
van kritiek te uiten.
Niks dualisme, wethouder Norder bestuurt
de stad. En de collegepartijen,
gens de eigenaar gesloopt te worden en
vervangen door nieuwbouw, liefst hoger
en groter. De lijst van leegstaande
kantoren in de directe omgeving is
lang. Dus waarom niet echt geprobeerd
van één van die kantoren verzorgingseenheden
te maken? Norder schrijft
wel dat onderzocht is of zulks in het
Lummusgebouw zou kunnen (dus
niet, volgens hem), maar er is niet gekeken
naar andere leegstaande of binnenkort
leegkomende kantoorpanden.
De Vrienden van Den Haag hebben onderstaande
reactie naar de commissie
gezonden: Met een gevoel van teleurstelling
hebben de Vrienden van Den
Haag kennis genomen van het voorstel
van wethouder Norder met betrekking
tot bovengenoemd onderwerp.
Dit,omdat in zijn voorstel de wethouder
kiest voor nieuwbouw van Arendsdorp.
Hiermee wordt een kans gemist
om het beleid tot omvormen van leegstaande
kantoorpanden uit te voeren
en de kans om stenen in groen om te
zetten wordt ook gemist.
Het gevolg van deze gemiste kans is dat
er weer gebouwen leeg blijven staan, er
weer een gebouw gesloopt gaat worden
en het nog maar de vraag is of de beoogde
nieuwbouw inderdaad als verzorgingseenheden/serviceappartementen
zullen worden bewoond. Of worden
het ‘gewoon’ luxe appartementen
omdat door allerlei maatschappelijke
ontwikkelingen verzorgingsflats niet
of nauwelijks meer te verhuren zijn?
Transformeren
Veel kantoorpanden staan leeg, het gemeentelijk
beleid is om dit overschot te
verminderen door de panden geschikt
te maken voor andere functies. Als
Stichting Arendsdorp en de projectontwikkelaar
in plaats van nieuwbouw een
naburig kantoorgebouw transformeren
tot serviceappartementen, versterken
zij het Haagse gemeentebeleid en verminderen
zij leegstand en verloedering
van de grote gebouwen in het Benoordenhout.
Het heeft ons dan ook verbaasd
dat de bestrijding van de leegstand
in onze stad ook hier weer niet lijkt te
gaan lukken. Dezelfde wethouder die
verantwoordelijk is voor de bestrijding
van de (kantoren-)leegstand helpt hier
de leegstand in stand te houden.
Diverse panden zouden voor transformatie
in aanmerking kunnen komen,
zoals het Lummus-kantoor en het
vroegere Shell-gebouw. Thans is alleen
doen niets anders dan met grote verliefde
ogen naar hem lonken en vergeten
daarbij totaal hun eigen achterban.
Misschien kwam het dit keer omdat
het Valentijnsdag was, wie zal ’t zeggen?
Ik hoop dat de verkiezingen voor de
gemeenteraad dit college volgend jaar
wel wakker schudden.
Enny Kleikamp-van Leeuwen
Den Haag Centraal verwelkomt
ingezonden brieven van maximaal 200
woorden. De redactie behoudt zich het
recht voor deze te redigeren. Vermeld
altijd uw adres (en liefst ook uw telefoonnummer),
ook wanneer u e-mailt.
aanpassing van het Lummuskantoor
bekeken en te duur bevonden. Er ontbreekt
echter een duidelijke kostenvergelijking
die ook voor andere belanghebbenden
toegankelijk is. Voor andere
gebouwen is geen inschatting
gemaakt. Verder is alleen gekeken naar
de kosten van nieuwbouw versus
transformatie. Niet meegenomen zijn
de kosten van onderhoud en leegstand
voor de eigenaars van de kantoorpanden
en de gemeente, en de indirecte
kosten voor een stadswijk waar meerdere
grote panden lange tijd leegstaan.
Door af te zien van nieuwbouw en een
bestaand gebouw in de wijk te transformeren
tot aantrekkelijke serviceappar-
Haagse Harry
© Marnix Rueb
tementen winnen bewoners en stichting
Arendsdorp tweemaal: (1) Er hoeft
maar eenmaal verhuisd te worden en
(2) verhuizing is pas nodig nadat de
nieuwe appartementen zijn opgeleverd.
Daarmee verdwijnt een belangrijke
rem voor adspirant bewoners en
een kostenpost voor het huidige
Arendsdorp. Want nu staan veel untis
leeg door de sloopplannen. Verder kan
door transformatie een belangrijk deel
van het park aan de natuur worden teruggegeven.
Het gemeentelijke beleid
voor een groene stad met parken en
ecologische verbindingszones wordt
hiermee versterkt.
Een onderzoek naar de werkelijke mo-
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
Norder weet niet beter dan te
slopen en nieuw te bouwen
IJzeren gordijn
In zijn bekende naoorlogse toespraak
stelde Winston Churchill dat dwars
door Europa een ijzeren gordijn was
neergelaten. Anno 2013 had hij kunnen
vaststellen dat dwars door de
Haagse gemeenteraad eveneens een
ijzeren gordijn is neergelaten. Aan de
ene zijde de collegepartijen, PvdA,
VVD, D66 en CDA, met een kleine
meerderheid. Aan de andere kant de
oppositiepartijen. Op het belangrijke
gebied van bouwen, bestemmingsplannen,
etc. oefent PvdA-wethouder
Norder binnen de coalitie een praktisch
dictatoriale macht uit. Herhaaldelijk
moeten de collegepartijen daarvoor
buigen omdat de PvdA voorlopig
nog niet af wil van deze wethouder, al
groeit ook in die partij de weerstand.
De andere collegepartijen volgen, uit
vrees dat zij de volgende raadsperiode
niet meer in het college worden gevraagd.
Het gevolg is dat steeds vaker
en bloc wordt gestemd over voorstellen
van Norder: de collegepartijen
vóór, de oppositiepartijen tegen. Met
democratische meningsvorming
heeft dit niets meer te maken, maar
wel met een zich welbewust buitenspel
zetten van de raad. Een onheilspellende
ontwikkeling als men naar
de Europese geschiedenis kijkt.
Vorige week was dat ook weer het geval
bij de raadsbehandeling van het
zeer omstreden bestemmingsplan
Oostduin-Arendsdorp. Dat plan voorziet
in massale nieuwbouw in dit
waardevolle park. De VVD en D66, die
bij raadsverkiezingen veel stemmen
trekken in het Benoordenhout, bogen
ook ditmaal weer het hoofd voor Norder
en lieten de honderden Benoordenhouters
die bezwaar hadden gemaakt
als een baksteen vallen.
mr. A. van Sonsbeeck
Een eerste ontwerp voor een nieuwe serviceflat in het park Oostduin Arendsdorp. Architect: Jeroen Kreijne van
Lengkeek Architecten. > Foto: Werkgroep Nassaubuurt.
gelijkheden en kosten van transformatie
kan dus vele doelen dienen. Het is
een kans om bij te dragen aan de realisatie
van het gemeentelijk bouwbeleid,
de financiële en sociale kosten van
leegstand en verhuizing te verlagen, en
de natuur er ditmaal iets bij te geven.
Een unieke kans voor de stad Den Haag
om deze aanpak te onderzoeken: van
experiment naar ervaring en erkenning.
De Vrienden van Den Haag verwachten
een betere oplossing!
René Vlaanderen is voorzitter van de Vereniging
Vrienden van Den Haag, Valentijn
van Koppenhagen is lid van de werkgroep
Stadsbeeld en Stadsgroen

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
BIZ maakt het verschil
in de winkelstraat
De samenwerking in de BIZ heeft de Hobbemastraat al veel opgeleverd.>Foto: Jurriaan Brobbel
Door Jan van der Ven
Zijn enthousiasme is aanstekelijk.
Wanneer winkelstraatmanager Hans
van Agt over zijn werk in de Hoefkade
en de Hobbemastraat vertelt, moeten
de vonken wel overslaan bij zijn gesprekspartners.
In opdracht van de gemeente
toog hij ruim anderhalf jaar
geleden aan het werk in beide straten.
Zijn eerste doel: de winkeliers laten samenwerken
en het optuigen van een
winkeliersvereniging. Zijn einddoel:
voldoende winkeliers zien mee te krijgen
voor de oprichting van een zogeheten
Bedrijfs Investeringszone (BIZ).
Van Agt heeft beide doelen gehaald.
“Nu is het zaak de winkeliers erbij te
houden. En da’s niet altijd even makkelijk,
want samenwerken kost tijd.
En het blijven zelfstandige ondernemers,
die het altijd vreselijk druk hebben
met hun eigen zaak”, weet Van
Agt.
BIZ is het toverwoord. Het begrip bekt
niet echt lekker, maar een BIZ kan
voor winkelstraten een wereld van
verschil zijn. De nieuwe minister van
Economische Zaken, de VVD’er Henk
Kamp, is groot voorstander van de BIZ.
Hij heeft daarom eind vorig jaar de
Tweede Kamer laten weten dat na vier
jaar experimenteren met de BIZ, de regeling
een definitief karakter krijgt.
“Goed nieuws dus voor de Haagse winkelstraten
die, net als de Hoefkade en
de Hobbemastraat, een BIZ zijn geworden”,
weet het PvdA-raadlid Mustafa
Okcuoglu.
De PvdA’er is al geruime tijd een groot
pleitbezorger van de BIZ, al weet hij
ook dat er veel energie en overtuigingskracht
nodig is om voldoende
winkeliers op één lijn te krijgen. De
praktijk laat zien dat landelijk de helft
van de pogingen om een BIZ van de
grond te tillen, uiteindelijk mislukt.
“Maar als het lukt, dan zie je ook in de
hele straat de resultaten ervan”, zegt
de PvdA’er en hij noemt als voorbeeld
de Paul Krugerlaan. Die straat onderging
een complete metamorfose. De
winkeliers zijn er tevreden, de klanten
eveneens. Intussen kregen ook de
Frederik Hendriklaan en de Van Hoytemastraat
hun BIZ.
De kans op mislukken wordt kleiner
wanneer mensen als Hans van Agt
hun enthousiasme loslaten op het samensmeden
van de winkeliersbelangen.
In dat proces draait het vooral om
overtuigingskracht. “Je moet de winkeliers
laten zien dat ze via een BIZ
invloed kunnen uitoefenen op de
problemen waar ze mee kampen. En
je moet ze laten zien dat de kwaliteit
van het winkelgebied erdoor verbetert”,
legt Van Agt uit. Nee, er hangt
geen dikke gemeentelijke subsidiebuidel
boven de BIZ te wachten. Wel
maakt de gemeente mankracht vrij
om winkeliers te helpen. Of er worden
krachten van buiten ingehuurd,
zoals Hans van Agt. Soms is de gemeente
ook bereid in de buidel te tasten
voor de aanschaf van sfeerverlichting.
“Maar als die na een tijdje
vervangen moet worden, moet de
winkelstraat het geld zelf ophoesten”,
stelt Van Agt.
Kassa
Dat geld is dan afkomstig van de BIZ
zelf. Hoe komt een BIZ aan geld? Van
Agt legt uit: “Wanneer een BIZ eenmaal
draait, verplichten alle winkeliers
zich tot het betalen van een gemeentelijke
heffing. Dus ook de winkeliers
die eigenlijk niets wilden
weten van een BIZ. Die moeten toch
meebetalen, je hebt dus geen freeriders”.
Het geld verdwijnt niet in de
kassa van de wethouder van financiën.
Het geld wordt terugbetaald aan de
straat zelf en is bestemd voor projecten
die de gehele winkelstraat ten goede
komen. Van Agt: “Zo hebben we in
de Hobbemastraat alle kauwgum op
de stoep laten verwijderen met stoommachines.
Je wilt niet weten hoeveel
plakken kauwgum er vanaf kwamen.
Op sommige tegels zaten wel vijftig
vieze plakken kauwgum”. De straat
kreeg ook zeer moderne verlichting.
Van Agt laat foto’s zien: de pilaren van
het overdekte deel van de winkelstraat
krijgen ’s avonds een groene of
blauwe glans.
Hoeveel geld er te besteden valt, hangt
af van het soort straat. De betaling per
winkelier kan gerelateerd zijn aan de
WOZ-waarde van het pand. Wat tot gevolg
heeft dat de BIZ in bijvoorbeeld de
Van Hoytemastraat te boek staat als
rijk. In andere straten wordt per kadastrale
eenheid betaald. In de Hobbemastraat
gaat het jaarlijks om een bedrag
van 21.000 euro dat de winkeliers
samen opbrengen. “Winkeliers betalen
er zo’n 25 euro per maand. Dat is in
de Frederik Hendrikstraat veel meer,
soms wel duizenden euro’s per jaar”,
weet van Agt.
Het geld wordt niet alleen geïnvesteerd
in het wegstomen van kauwgum,
ook de veiligheid staat hoog op
het lijstje. In overleg met alle partijen
(van brandweer tot politie en gemeente)
worden hierover afspraken gemaakt.
Vervolgens krijgt de winkelstraat
een KVO, een Keurmerk Veiligheid
Ondernemen. Aan de hand van
een enquête wordt de (on)veiligheid
van de betreffende straat in beeld gebracht.
De volgende stap is het nemen
van maatregelen, zoals een veiliger
entree van een winkel. Na verloop van
tijd wordt gekeken of de straat veiliger
geworden is. Verder worden er veelkleurige
nieuwsbrieven gemaakt, bedoeld
om de deelnemende winkeliers
te informeren over het laatste nieuws.
Daarnaast wordt facebook ingezet, zodat
iedereen op de hoogte is van de
laatste nieuwtjes of foto’s kan zien
van de intocht van Sinterklaas.
Gevaren
Ondanks het succes van een BIZ liggen
er gevaren op de loer, weet van Agt.
“Samenwerken en de boel bij elkaar
houden blijft moeilijk, zeker wanneer
het gaat om zelfstandigen die het druk
hebben met hun bedrijf”, is zijn ervaring.
Van Agt neemt het bestuur nog
veel werk uit handen. Een kantoor
heeft hij niet, hij trekt door de winkelstraten,
van afspraak naar afspraak.
Gasten ontvangt hij in het restaurant
van de voorzitter van de winkeliersvereniging
op de hoek van het Hobbbemaplein
en de Hobbemastraat. Eigenaar
Farid Habib van Food Court de
eerste Halal Fastfood zaak van Nederland.
Farid Habib kijkt tevreden terug. “We
zijn er als winkeliers doorheen gekomen,
we hebben de winkeliers kunnen
overtuigen van het nut en de
noodzaak van de samenwerking. De
BIZ is goed voor de straat., weten de
winkeliers nu ook”. Al blijven er twijfelaars,
zoals de eigenaar van de belwinkel
of die van een café. Ze voelen
zich ondanks alle inzet van Van Agt en
Raid Habib geen onderdeel van het
collectief, zeker niet als dat maandelijks
ook nog eens geld kost. Habib
vindt het een goede zaak dat de BIZ
alle winkeliers verplicht mee te betalen.
Dwang is noodzakelijk. “Want er
zijn altijd winkeliers die aanhikken tegen
de betaling. Maar die kunnen er nu
niet meer onderuit”, aldus Habib. Dat
de betaling tot bijvoorbeeld een straat
zonder kauwgum leidt, spreekt de
winkeliers aan, is de ervaring van Habib.
“Ze zien dat er nu iets gebeurt”.
eConomie

10>interview
Vilan
Verkassen
xxxxx
Wanneer u dit leest, ben ik verkast
Vilan naar van een de ander Loo huis. Tijdelijk.
Omdat ik door de maanden durende
renovatiewerkzaamheden
in mijn straat zenuwpatiënt ben
geworden. ’t Valt me tegen van
mezelf, maar inmiddels kom ik bij
het kleinste geluid al los van de
grond. Dus dan weet u het wel.
Elke werkdag was het buiten prijs.
’s Morgens vroeg arriveerden er
enkele of meerdere mannen nooit
vrouwen in auto’s. Mannen met
zín in de dag. Met groot enthousiasme
parkeren ze hun auto’s, om
elkaar daarna zo luidruchtig te
begroeten alsof ze broers waren
die elkaar na jaren eindelijk weer
terugzagen. En dat dus élke ochtend.
Daarna gingen ze klussen,
vooral boren en hakken. Als ik ze
uit het raam bekeek, leken het me
stuk voor stuk aardige mannen
met veel plezier in het leven. Ze
maakten in groepsverband indianengeluiden,
meerstemmig en
loepzuiver, waarvan ik elke noot
kon horen omdat ze dan allemaal
in de badkamer van de onderbuurman
stonden en het hier extreem
gehorig is. Chagrijnig waren de
mannen geen moment.
U merkt het, ik probeer alles positief
te zien. Dat heb ik nog best
lang volgehouden, ongeveer tot ik
me realiseerde dat ik binnen tien
minuten na wakker worden in
bed lag te snikken. Met de totale
overspanning op komst werd een
wisselwoning urgenter. Ik kreeg
iets toegewezen en probeerde een
verhuisplan te maken. Soms zat
ik een uur naar buiten te kijken.
Wezenloos.
Op zich is verhuizen eenvoudig.
Inpakken, transporteren, uitpakken.
Een veilige kamer maken
voor mijn kleine kater Tim, die
zelf mag bepalen hoe en wanneer
hij het nieuwe huis gaat verkennen.
Internet regelen. Alles regelen.
En heel vaak mezelf toezingen
van: kom Kees, het is maar tijdelijk.
Straks mag ik immers weer
terug naar huis.
Wat me dwars zit, is dat ik bezweken
ben aan de overlast. Ik had
verwacht dat ik sterker zou zijn.
Maar ik wist niet, dat dit buitengeluid,
of beter gezegd deze voortdurende
rotherrie, zo op mijn zenuwen
zou inwerken. Is het na de
werkdag stil in de straat, dan lig ik
als een geknakte lelie op de bank
bij te komen en dan moet ik wéér
huilen, om alles. Dus nou ja, ’t kan
niet anders.
Met dit nieuwe zelfinzicht verhuis
ik naar de wisselwoning. Ik
ben een zwakke zuster, die bezweken
is aan een overdosis zingende
mannen met drilboren. Met mij
kunt u de oorlog niet winnen,
helaas.
Vilan van de Loo
Door Annerieke Simeone
Hij wil nog wel gewoon een grap kunnen
maken met een suppoost als hij
per 1 mei de nieuwe directeur wordt
van het Haags Historisch Museum en
De Gevangenpoort. Marco van Baalen
(1966), hoofd collecties van beide musea,
ziet niet op tegen zijn promotie,
maar zou het wel erg vinden als het
contact met zijn medewerkers straks
anders wordt. “Aan mij zal het niet liggen.
Ik ga niet opeens in een ivoren toren
zitten. Ik ben een mensenman”.
Een sociale leidersstijl heeft de kunsthistoricus
voor ogen. Net als die van
de huidige directeur, Antoinette Visser,
waarmee hij acht jaar lang nauw
samenwerkte. “Antoinette heeft het
vermogen haar personeel alle vrijheid
te geven, zonder daarbij het overzicht
te verliezen. Dat vind ik bijzonder, zo
zou ik ook willen zijn”.
Toch weet Van Baalen, die eerder
werkzaam was voor het Noordbrabants
Museum, het Amsterdam Museum
en het Rijksmuseum, dat hij
geen kopie is van Visser. “De uitstraling
van Antoinette is, tja hoe zal ik
het zeggen… bijna majesteitelijk. Die
heb ik natuurlijk niet. We schelen
een generatie. Sommige mensen vragen
me: ben je niet te jong voor deze
functie? Maar dat vind ik onzin”. Met
opgetrokken wenkbrauwen: “Ik ben
midden veertig! De laatste jaren is een
hele garde aan oudere museumdirecteuren
vervangen door een jongere
lichting. Nog jonger dan ik zelfs. Kijk
bijvoorbeeld maar naar Benno Tempel
van het Gemeentemuseum. Die was
36 jaar toen hij daar begon”.
Al jaren oefent Van Baalen zijn functie
met plezier uit, toch dacht hij de
laatste tijd wel eens na over een car-
rièreswitch. “Na acht jaar mag dat
wel, toch?” De keren dat hij Visser
verving als zij op vakantie of ziek was,
bevielen hem goed. “Ik vind het leuk
om de tent draaiende te houden”. Van
Baalen wist dat Visser binnen afzienbare
tijd met pensioen zou gaan. Nog
voor hij actie kon ondernemen, werd
hij gepolst als mogelijke kandidaat.
“Vervolgens heb ik netjes een brief
geschreven aan de Raad van Toezicht
en gesprekken gevoerd over de belangrijkste
kerntaken van beide musea:
het beheren van de oude Haagse collectie,
het verwerven van 20 ste eeuwse
geschiedenis en het uitbouwen van de
relatie met de Haagse bevolking. Toen
de Raad merkte dat ik de continuïteit
wilde bewaren, waren ze overtuigd”.
Van Baalen zucht even. “Even was ik
bang dat ze zouden kiezen voor een
manager, zoals je nu bij wel meer musea
ziet, iemand die vooral financieel
de zaken in orde maakt, maar met mij
hebben ze gekozen voor inhoud. Iemand
die weet wat er in de winkel te
koop is”.
Gruwelijk
Inhoudelijk of niet, ook Van Baalen zal
de komende tijd flink op de kleintjes
moeten letten. Of zoals hij het zelf
verwoordt: gruwelijk gaan bezuinigen.
Zowel het Haags Historisch Museum
als De Gevangenpoort moeten
om en nabij de 20% in de begroting
snijden. “We hebben de plannen voor
de komende jaren al bijgesteld en gelukkig
behoudt iedereen zijn baan.
Als ik de opdracht had gekregen om
voor het eind van het jaar vijf mensen
te ontslaan, had ik voor deze baan
bedankt. Maar het is niet zo dat ik
voor deze moeilijke periode wegloop.
Samen met Antoinette hebben we
als museumteam in die acht jaar iets
opgebouwd. Ik voel me betrokken bij
deze organisatie. De komende vier jaar
zijn magere jaren, ik wil die vier vette
jaren ook wel meemaken”.
Als eerste bezuinigingsmaatregel
neemt Van Baalen het advies van de gemeente
over: minder doen. Een beetje
ironisch: “Nou, dat doen we dan maar.
We hadden zes à zeven tentoonstellingen
per jaar, de komende jaren zijn dat
er nog hooguit vier”. Ook zal hij net als
Visser de stad in moeten, op zoek naar
geld. “De politiek verwacht dat we die
weg bewandelen. Partnerschappen
sluiten, fondsen nog meer benaderen”.
Van Baalen lijkt minder strijdvaardig
dan de eerste directeur van het Haags
Historisch Museum en De Gevangenpoort,
Marie Christine van der Sman,
nu bestuurder bij het Museon. Die
dreigde zichzelf in de jaren 90 vast te
ketenen aan het bordes van het Haags
Historisch Museum toen het gevaar
bestond dat het museum zou worden
gesloten. Had Van Baalen ook niet zo’n
protestactie moeten initiëren? De
kunsthistoricus tuurt door het raampje
van de koffiecorner aan de Hofvijver.
“Tja, of dat nut zou hebben. Kijk, ik
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
Marco van Baalen, nieuwe directeur Haags Historisch Museum en de Gevangenpoort
‘Met mij hebben
ze gekozen voor
de inhoud’
Marco van Baalen begint op 1 mei als de nieuwe directeur van het Haags
Historisch Museum en museum De Gevangenpoort. Hij werkte jarenlang
samen met de vertrekkende directeur Antoinette visser. Ook hij belooft een
sociale leidersstijl. ‘Als ik de opdracht had gekregen om voor het eind van het jaar
vijf mensen te ontslaan, had ik bedankt voor deze baan’.
‘De meeste op
sensatiegerichte
martelmusea
hebben geen
enkel historisch
besef ’
>Foto: Piet Gispen
hou wel van een beetje actie voeren,
maar je moet je ook bedenken dat het
om een andere situatie ging. Neemt
niet weg dat midden jaren 90, voordat
de musea werden verzelfstandigd, geld
kregen van de rijksoverheid of de gemeente.
Dat was de geldlijn. Sponsoring
of fondsen werden amper geraadpleegd.
De meeste instellingen wisten
niet wat hen overkwam toen de kraan
werd dichtgedraaid. De tijden zijn
inmiddels veranderd. Ik vind het wel
gezond om zelf de boer op te gaan voor
extra financiering”. Zo is enkele jaren
geleden het Sint Sebastiaan Genootschap,
in het leven geroepen. Geldschieters
van deze business club die de
activiteiten van het Haags Historisch
Museum en Museum de Gevangenpoort
ondersteunen, zijn ondermeer
Silvia Tóth, juwelier Steltman en Wladimiroff
Advocaten. De laatste subsidieert
ook rechtgerelateerde lezingen.
“Elk museum heeft zo'n club nodig”.
Van Baalen pauzeert even. “Nou ja,
bijna elk museum. Sommige zal het
simpelweg nooit lukken extra geld binnen
te halen. Er zijn genoeg musea met
belangrijke collecties waar geen hond
op af komt, terwijl de professionals
zeggen: het is van groot belang dat deze
verzameling bewaard moet blijven.
Voor dat soort gevallen moet de politiek
uitzonderingen maken”.
De geschiedenis van het Haags His-

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
torisch Museum voert terug tot in
de 19 de eeuw. De eerste collectie
bestond ondermeer uit een zestal
uitzonderlijke groepsportretten van
magistraten die op het Oude Stadhuis
aan de Groenmarkt hangen, een
collectie die het Haags Historisch
Museum tot op de dag van vandaag
beheert. Twee van deze magistraatsdoeken
zijn onlangs gerestaureerd
met behulp van het Sint Sebastiaan
Genootschap. Een schilderij uit 1618
toont een groepsportret met Haagse
stadsbestuurders en schutters. Van
Baalen loopt er naar toe. Hij wijst de
tweede persoon van rechts aan. “Zie
je wat in zijn haar zit?” Zonder het
antwoord af te wachten: “Een oog!”
Met een infraroodcamera hebben we
ontdekt dat Van Ravensteijn de figuur
eerst hoger had geschilderd. We
hadden het oog kunnen wegwerken,
maar eigenlijk zie je het pas als je er
met je neus opstaat. Dus we hebben
het maar laten zitten. Het is een leuk
detail”.
Verantwoordelijk
Verruit de meeste tijd brengt Van
Baalen door in het Haags Historisch
Museum, waar hij nu nog verantwoordelijk
is voor de collectie. In de
Gevangenpoort zit hij één dag per
week, want ‘daar valt veel minder
te regelen’. Het museum kent na-
melijk een permanente opstelling.
Maar wel één die jaarlijks veel publiek
trekt. Om en nabij de 50.000
bezoekers. Met dat aantal barst De
Gevangenpoort bijna letterlijk uit
zijn voegen.
Al sinds de opening in 1882 is de
voormalig middeleeuwse gevangenis
een plek waar gidsen de spannendste
verhalen vertellen. Bijvoorbeeld
over de bekende gevangene
Cornelis de Witt die er van werd
beschuldigd prins Willem III te willen
vermoorden. De gezant van de
Staten-Generaal bleef desondanks
alle valse beschuldigingen ontkennen,
en belandde in de Pijnkelder
waar hij drieënhalf uur door de beul
onderhanden werd genomen. Het
einde is bekend: Cornelis die na zijn
ondervraging niet meer kan lopen,
laat zijn broer Johan met een rijtuig
komen om hem af te halen. Wanneer
Johan binnen is, bestormt een
uitzinnige menigte het gebouw. De
beide broers worden naar buiten gesleept
en gelyncht op de Plaats, even
buiten de gevangenis.
Zo zijn er tientallen van dit soort
lugubere verhalen te vertellen. Toch
waakt Van Baalen ervoor dat de
Gevangenpoort op een hoop wordt
gegooid worden met zogenaamde
‘torture’-musea. “Je kunt het zo smerig
en griezelig maken als je wilt,
maar wij zijn daar een beetje terughoudend
in. De meeste op sensatiegerichte
martelmusea hebben geen
enkel historisch besef. Ze gooien de
geschiedenis op een hoop, plaatsen
nepwerktuigen in een zaal en zetten
in op de zieke geest. Prima als zij dat
zo doen, voor ons is De Gevangenpoort
een museum over de geschiedenis
van het strafrecht”.
De martelwerktuigen die in Den
Haag staan, zijn uniek in de wereld.
“De meeste landen, zoals bijvoorbeeld
Engeland, hebben deze weggegooid
uit schaamte. Eind 19 de eeuw
is hier juist uit oogpunt van kennisoverdracht
bij wet besloten dat alle
gevangenissenspullen die voor de
sloop op de nominatie stonden, bij
ons terecht kwamen”.
Sinds de stad zich een paar jaar terug
het imago heeft aangemeten van
recht en vrede, past De Gevangenpoort
ook mooi in het gemeentelijk
promotieplaatje. Van Baalen vindt
het prima. “Feitelijk was Den Haag
sinds de 15 de eeuw een rechtsstad.
Toen was het Hof van Holland, het
hoogste gerechtshof van Holland, al
hier gevestigd”.
Indorock
Waar in De Gevangenpoort wekelijks
tientallen groepen bijna letterlijk
naar binnen worden geperst, kan
er bij het Haags Historisch Museum
nog wel wat volk bij. De teller blijft
dit jaar steken op 53.000 bezoekers,
Volgens Van Baalen moeten we de
aantallen niet zo heel letterlijk nemen.
“Het Haags Historisch opereert
ook buiten de museumgrenzen. Anders
dan kunstmusea zijn wij niet
zozeer bezig met de esthetiek, maar
met de context. We gaan de wijk
in, praten met mensen en maken
ze bewust van hun eigen stedelijke
geschiedenis. Maar we maken ook
exposities op andere locaties, zoals
bij de Raad van State, het Atrium en
met ProDemos op het Binnenhof”.
Voor het aankomende project ‘Indië
in Den Haag’, heeft Van Baalen veel
contacten gelegd met Indische Hagenaars.
“Wij gebruiken hun verhalen
en spullen in de tentoonstelling
die inzoomt op Indorock, toko’s en
restaurants en op Couperus die regelmatig
afreisde naar Indië. “Weet
je dat hier rond de jaren 30 veel Indische
reiswinkels bestonden? Koloniale
pakken, koffers, hoeden, landkaarten.
Alles wat je nodig had voor
een reis naar de Gordel van Smaragd
kon je daar kopen”.
Wie Van Baalen over Den Haag hoort
spreken, zou denken dat de man hier
al jaren woont. Maar niets is min-
interview

12>actueel
Een jaar na de moord op Ximena Pieterse
Met de rechtszaak
voor de deur blijkt het
verdriet nauwelijks
afgenomen
Op 25 februari 2012 overleed de 15-jarige Ximena Pieterse.
Ze werd bij een toevallige ontmoeting met een wildvreemde
jongen met messteken om het leven gebracht.
Hoe kwamen haar ouders Robert en Manuela dit jaar
door? “Dat een deel van je hart dood is, wil niet zeggen dat
het in een ander ritme moet gaan kloppen”.
Door Hans Willink
Zondag 26 februari 2012 om 12.00 uur
kwamen de leden van de Haagsche
Rugby Club (HRC) bijeen. Ximena
was spelend lid en ook haar broer, ouders,
grootouders, ooms en tantes
zijn aan de club verbonden. Bovendien
had ze hier veel vrienden. HRC
was in het hart geraakt en de rugbywereld
zocht steun. Troost, ook. Niemand
van de aanwezigen verwachtte
dat de familie die dag al langs kwam.
Ongeloof en verdriet voerden de boventoon.
Dat werd naar de achtergrond
gedrongen, toen een paar auto’s
het parkeerterrein opreden. Iedereen
herkende de voertuigen en
wandelde rustig naar buiten. Robert,
Manuela en broer Ayrton liepen voorop
richting het clubhuis, de andere familieleden
er pal achter. Vechtend tegen
hun verdriet, gesterkt door de
steun. Een bescheiden applaus klonk.
In iedere omhelzing werd smart gedeeld.
Nog geen vierentwintig uur
nadat Robert als eerste het vreselijke
nieuws te horen kreeg.
“We waren al vanaf de vroege ochtend
bezig om Ximena te bereiken”,
blikt Robert terug op die zaterdag, nu
bijna een jaar geleden. “Toen om half
vier de politie aanbelde, vroeg ik ze
om binnen te komen en vertelde dat
ik al wist dat het voorbij was. Als ze in
het ziekenhuis had gelegen of kattenkwaad
uitgehaald, dan was er een telefoontje
gekomen. Het verbaasde de
agenten dat ik heel rustig was. Het
klinkt misschien stom, maar ik schakelde
meteen. Ayrton zat in de auto
onderweg naar wintersport en Manuela
was op de zaak; ik wilde haar niet
bellen, omdat ze bijna vrij was en liever
wilde wachten tot ze thuis kwam.
Wel heb ik meteen andere familie gebeld
en gezegd dat ze me niets moesten
vragen, maar meteen naar ons toe
moesten komen.
Toen Manuela de straat kwam inrijden
wist ook zij meteen dat het foute
boel was. Ik moest haar van de weg
naar binnen krijgen, want ze zakte in
elkaar. Nadat ze in huis was, werd ze
boos op mij omdat ik niet had gebeld.
Maar wat had ik moeten zeggen door
de telefoon? Je dochter is dood? In
fracties van secondes probeer je zo rationeel
mogelijke beslissingen te nemen.
Met de politie en andere familie
hier kon ik ook niet in de auto stappen
en naar haar toe rijden”.
Boos
Manuela vult aan: “De tamtam was
snel gegaan en ik werd al gebeld door
een familielid. Die zei verder niets,
maar het ‘vreemde’ telefoontje speelde
wel mee in mijn achterhoofd. De
hele dag wist ik al dat het niet goed
was. Als ik Ayrton bel, dan kan het
wel eens een tijdje duren voordat hij
terugbelt. Ximena kreeg ik altijd snel
aan de telefoon. Nadat ik vlak voor
sluitingstijd werd gebeld, bleef dat
een beetje rondspoken. Zoals een raar
telefoontje dat bij iedereen doet. Op
het moment dat ik de straat in reed,
stond mijn hart even stil. Ik was zo
boos, dat ik bijna nog de auto achteruit
in die van mijn ouders parkeerde.
Het ergste vond ik dat mijn huis vol
zat en ik het niet even rustig op me
kon laten inwerken; zonder dat er anderen
bij waren.
Nadat ik van de eerste schok was be-
Robert zegt wel eens
dat hij zich van die
week meer herinnert
dan van onze bruiloft
komen, heb ik de vrienden gebeld
met wie Ayrton op reis was. Hij kon
het niet geloven en riep dat het niet
waar kon zijn. Ze zaten een uur van
hun bestemming af en hebben rechtsomkeert
gemaakt. Om half twee ’s
nachts stonden ze weer voor de deur”.
Robert: “We waren op dat moment
nog geen moment alleen geweest.
Toen we doodmoe naar bed gingen,
sleepte Ayrton zijn matras omlaag en
kwam hij bij ons op de kamer liggen.
Dat heeft hij bijna twee weken gedaan.
Voor hem kwam de realiteit pas
naar binnen toen hij bij ons was. Die
hele rit lang was het voor hem niets
anders dan een surrealistische gedachte.
Pas toen hij het kon delen met
ons drong het tot hem door”.
Ongemakkelijk
Een dag later besloten ze om naar de
rugbyclub te gaan. “Dat is ons buitenhuis”,
legt Manuela uit. “Het was niet
iets waarvoor we extra kracht nodig
hadden of waar we ons toe moesten
zetten. We wilden en konden het delen;
lieten het verdriet meedragen
door onze vrienden. Daardoor werd
het voor ons en voor hen iets minder
zwaar. Er was wel even twijfel, toen
onze vriend en oom Bonni May vertelde
dat dit werd georganiseerd.
Maar we voelden dat we hier bij moesten
zijn. De voorzitter sprak een kort
woordje en daarna zei Robert dat er
een muziekje op moest en dat iedereen
wel aan een biertje toe was”.
“Het klinkt raar, maar anders had ik
het gevoel dat het zo doods was”, gaat
Robert verder. “Er was natuurlijk iemand
dood, maar iedereen voelde
zich zo ongemakkelijk. Niemand
durfde wat te zeggen of zo. Het was
natuurlijk ook heel heftig. De sfeer
moest iets meer ontspannen worden.
Niet geforceerd, maar een muziekje
en een biertje zorgt ervoor dat mensen
gaan praten. Elkaar alleen maar
>Foto: Piet Gispen
aanstaren helpt niets, bij niemand.
Het was geweldig dat er zoveel mensen
waren. Niet alleen voor onszelf,
maar ook voor elkaar. Iedereen stond
daar met zijn eigen verdriet. Totaal
anders dan het onze, maar met dezelfde
behoefte om dat te delen. Niemand
had ons daar verwacht, dus iedereen
was daar voor het samenzijn
en delen van gevoelens. Niemand
wilde ons bellen om langs te komen.
Dat wij ook kwamen hielp bij iedereen
om het eerste verwerkingsproces
op gang te brengen. Net zo goed als
wij enorm steun vonden bij al deze
vrienden. Iedereen die er was, kent
ons goed en kende haar goed. Het was
thuiskomen om het met de rest van
de ‘familie’ te delen. Zoals de rugbywereld
helemaal in elkaar zit”.
Roes
Manuela: “De dagen tot en met de uitvaart
leefden we in een roes. Op de
automatische piloot. Achteraf gezien
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
hadden we die week gefilmd willen
hebben. Robert zegt wel eens dat hij
zich van die week meer herinnert dan
van onze bruiloft.
Op maandag gingen we naar het ziekenhuis
om haar te zien. Identificatie
was eigenlijk niet nodig, want iedereen
wist al dat het Ximena was. Het
was meer de bevestiging… Vanaf het
moment dat ik daar binnenkwam en
haar zag liggen heb ik alleen maar gehuild.
En dan nog is het onwerkelijk.
Dan nog hoop je dat ze gewoon overeind
komt. Je ziet haar liggen en weet
dat het je dochter is, maar er was geen
echte herkenning. Ze was heel mooi
gemaakt, maar Ximena’s haar zat zoals
ze het nooit zou dragen. Toen ik
daarnaar vroeg, zeiden de dames dat
ze dit zo hadden gedaan omdat ze een
blauwe plek op haar voorhoofd had.
Aan de ene kant wilde ik dat veranderen,
aan de andere kant wilde ik het
voor andere mensen niet nog moeilijker
maken. Dus heb ik alleen gevraagd

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
of haar lippen wat roder mochten. Die
laag make-up paste ook niet echt bij
haar, maar dat moest natuurlijk”.
Robert: “De aanraking was koud. Het
was niet Ximena, maar ze wás het
wel. Meestal lees je over zoiets in de
krant en als je die dan dichtslaat, vergeet
je het weer. Nu kun je het niet
vergeten, mag je het niet vergeten.
Ook de verhalen van andere slachtoffers,
die na Ximena zijn gevallen, komen
nu hard bij me naar binnen. Net
als elk bericht dat er weer een tbs’er is
ontsnapt of dat er wordt gekort op de
geestelijke gezondheidszorg, grijpt
me bij de keel. Nu word ik er boos
om”.
Gemis
Met de uitvaart eindigde de roes van
het moeten regelen en doorgaan zonder
al teveel nadenken. Al snel verwachtte
men dat alles weer verder
ging als vanouds. Een onmogelijk-
heid. “De negen maanden daarna waren
voor mij geestelijk zo vermoeiend”,
vervolgt Robert. “Niet alleen de
beginperiode na de crematie, wanneer
je wel tien keer per dag door
mensen wordt aangesproken, dat ze
het zo vreselijk vinden. Ik kwam voor
mijn werk bij mensen om zaken te
doen. De condoleances waren goed
bedoeld, maar voor mij kon ik dan
geen zaken meer doen. Je kon me na
zo’n goedbedoelde opmerking geestelijk
wegbrengen. Probeer dan maar
eens over de aanschaf van zonwering
te praten. Nu wordt dat minder en
kan ik meer zelf bepalen of ik erover
wil beginnen. Daarnaast heb ik niet
altijd zin om antwoord te geven op
terloopse vragen of ik kinderen heb
en hoe oud ze zijn. Sommige mensen
wíl ik er wel bijna mee confronteren,
door de manier waarop ze het vragen.
Zo zonder enige vorm van respect of
nog erger: ze hebben zelf ook iets
naars meegemaakt”.
“Ieder mens heeft een eigen tempo
en andere manier van rouwverwerking”,
voegt Manuela toe. “Dat komt
ook omdat iedereen een andere relatie
met elkaar heeft. Een moeder gaat
heel anders met een dochter om dan
een vader. Of zoals een broer met zijn
zus. Daarin moet je elkaar de ruimte
geven. Wij zijn er samen alleen maar
sterker van geworden. Natuurlijk is
er af en toe die arm om je heen of die
knuffel, maar we laten elkaar ook
vrij. Robert sprak aanvankelijk veel
met de pers. Daarbij voelde hij zich
goed. Ik hoefde dat aanvankelijk niet
zo. Mijn ruimte zocht ik in de cursussen
Healing en Intuïtieve Ontwikkeling,
waarmee ik al bezig was. Vrij
snel na het gebeurde, was ik al weer
aan het assisteren bij die cursussen.
Het spirituele is mijn ding. De docenten
waren altijd bereikbaar voor me.
Ik kon een uur met ze bellen en stond
daarna weer met beide benen op de
grond. Ook de dames bij HRC waren
er altijd voor me. Met hen kon ik over
alles praten. In het spirituele vond ik
de weg naar mijn verwerking. Ik
weet dat Ximena er nog is. Als ik haar
nodig heb, is ze er ook. Kort geleden
heb ik het boekje Het Sprookje van de
Dood van Marie-Claire van der Bruggen
gekocht. Daarin staat dat je, voordat
je op aarde komt, met andere zielen
afspreekt hoe je leven zal verlopen.
Dat was voor mij een bevestiging
dat je als kinderen je ouders uitkiest,
wat ik al jaren beweer. Ik heb uit dit
boek geleerd dat het leven niet altijd
negatief is, dat er altijd een lichtpuntje
is. We gaan door een kutperiode,
maar het leven is niet kut. Ons
spiraaltje heeft stilgestaan en we
gaan weer langzaam omhoog. Het
heeft de manier waarop we invulling
geven aan het leven nauwelijks veranderd.
Wel besluiten we gemakkelijker
om dingen te doen, omdat alles
in het leven zo relatief is. Een bezoek
aan mijn zus in Australië plannen we
actueel

14>cultuur
Bertozzi & Casoni: Compositie in wit, 2005-2007. >Foto: Piet Gispen. Bel Paese, 2010. >Foto: PR
De natuur en de dingen schitteren
in het licht van de kunst
Bertozzi & Casoni in Beelden aan Zee
Beelden aan Zee toont voor het eerst
in Nederland het werk van twee
Italiaanse keramisten, kunstenaars,
de firmanten Bertozzi & Casoni. Een
lust voor het oog en het brein en ook
nog eens verbluffend knap.
Door Egbert van Faassen
Giampaolo Bertozzi (1957) en Stefano
dal Monte Casoni (1961) zijn geen ‘animaliers’
zoals de negentiende-eeuwse
dierenbeeldhouwers waar Beelden aan
Zee eerder een tentoonstelling aan
wijdde, maar er zijn volop dieren te
zien. Hagedissen, eekhoorntjes, slakjes
en vlinders zitten, kruipen of fladderen
op en over de beelden. Een levensgrote
ijsbeer figureert in een grote sculptuur
van zes meter lang. Een gorilla draagt
een hertje in zijn armen als in een ‘piëta’,
de houding waarin op misschien
wel duizenden afbeeldingen Maria de
dode Christus draagt. Roomse symboliek
is in deze tentoonstelling sterk
aanwezig. We zien de heilige maagd
zelfs verschijnen als een skelet met
botten van glanzend zilver. Religieuze
symboliek wordt gepaard aan zorgvuldig
weergegeven rotzooi. Afval, schimmels
of etensresten maken onderdeel
uit van vrijwel alle beelden. De ijsbeer
op zijn enorme ijsschots – hij komt
straks weer voorbij om een ander thema
van Bertozzi & Casoni te illustreren
– zeult een net voort, gevuld met resten
van producten die wij in Europa hebben
gebruikt. Vanzelfsprekend komen
die op de Noordpool terecht. Natuur,
godsdienst en consumentisme worden
jazz
Angelo,Tineke
en Rembrandt
Er zijn weken dat de jazz mondjesmaat
Den Haag aandoet, of steeds
van dezelfde Haagse sleutelfiguren
– niks mis met ze, prima muzikanten
– moet komen. Maar voor zondag
24 februari zag ik echt met lede ogen
mijn mailbox vollopen. Want die dag
valt de jazz hier opeens niet meer
te behappen. Ik wees u vorige week
al op het concert in de Barth Kapel
(ingang Brouwersgracht, 16.00) van
Rembrandt Frerichs’ Levantasy met
door de kunstenaars verweven tot sterke
beelden, maar hun werk raakt aan
meer. Zowel de dood als de kunst worden
ons voorgeschoteld, maar waar
deze combinatie meestal tot de donkerste
romantiek leidt zijn Bertozzi en
Casoni eerder geestig.
Kruis
Eén van de grote beelden stelt een
elektrische stoel voor. Ik weet niet of
deze executie-machines aan mode onderhevig
zijn, maar dit exemplaar lijkt
ouderwets. Van ruw hout gemaakt
(misschien ook een verwijzing naar
het kruis dat zo’n belangrijke rol speelt
in de christelijke symboliek?) met koperen
geleiders en leren boeien, lijkt
het. Maar dat is bedrieglijk. Eén van de
verrassingen van deze tentoonstelling
is hoe goed verschillende materialen in
keramische technieken kunnen worden
geïmiteerd. Voor de moordstoel
zweven talloze vlinders. O zo licht
fladderen ze rond, maar we weten dat
hen geen lang leven is beschoren. Tegelijk
is de elektrische stoel één van de
iconische beelden uit het œuvre van
Andy Warhol. De Italiaanse kunstenaars
hebben zijn werk verbeterd, zou
je kunnen zeggen. Dat leg ik er niet in,
dat geven ze zelf aan doordat ze ook het
meest beruchte Warhol-beeld, de ‘Brillo
Box’ bewerkten door er een hondenhok
van te maken. Het grote beeld met
de ijsbeer heet minder eenvoudig dan
het lijkt, want met een verwijzing naar
het monochrome schilderen: ‘Compositie
in wit’. De Italiaanse kunstenaar
uit de tijd van Zero, Piero Manzoni, die
niet toevallig ook veel in wit heeft ge-
zijn mengsel van jazz en de Oriënt.
Hagenaar Frerichs is bezig aan een internationale
tournee. Net nog München,
straks Caïro, Algiers, Madrid en
Zürich. Hij gaat de kant op van musici
als Yuri Honing en Eric Vloeimans die
ook bijna meer buitensgaats spelen
dan in eigen land. Het lijkt dé weg
voor jazzmusici, want in dat eigen
land heeft nog maar een handjevol
podia oor en geld voor jazz. Hetzelfde
geldt voor saxofoniste Tineke
maakt, krijgt ook een behandeling van
Bertozzi & Casoni. Manzoni’s grootste
bluf, het als multiple aanbieden van
een ingeblikte ‘kunstenaarspoep’
wordt hier nagemaakt als een berg van
de totale oplage. De blikjes zijn gaan
lekken. Zachtgroene derrie verbeeldt
weer een heel ander soort van vergankelijkheid.
De kunstenaars werden eerder als vaklieden
ingehuurd om werk voor indertijd
sterren aan het firmament als Arman
of Mendini uit te voeren. Ze vormen
samen een firma: kunst is gewoon
een onderneming. Dus ook het werk
van al die schilders die een piëta maakten.
Kunstwerken zijn dingen tussen
andere dingen. Maar zij maken zulke
combinaties van de dingen, dat die je
weer aan het denken zetten. In de heldere
publicatie bij de tentoonstelling
wijst Nelleke van Zeeland op een frase
van Dante, die weerklinkt in een ogenschijnlijk
simpel stilleven op een net
weer te groot formaat krukje, waarvan
op de zitting de verpakking van een
Italiaans kaasje is gereproduceerd.
Alessandra Laitempergher wijst op het
element tijd, dat een belangrijke rol
speelt in dit werk. Om na het bezoek
aan de tentoonstelling nog eens na te
denken. Bertozzi & Casoni zijn in alle
opzichten verbazend. Tergend is, dat je
de beelden niet mag aanraken. Het ziet
er uit als … , maar die keramisten zijn
de allerbeste bedriegers.
Bertozzi & casoni; timeless. Museum Beelden
aan Zee, Harteveltstraat 1, tot en met
19 mei. www.beeldenaanzee.nl Publicatie
€ 15,–
Postma. Zij wordt internationaal als
een belangrijke jazzvrouwe onthaald:
net nog Luxemburg, volgende week
Zürich en in maart tweemaal New
York (waar ze eerder opnam met
Dianne Reeves). Met haar laatste cd
‘The Dawn of Light’ won ze de Edison
en ook zij speelt na lange tijd hier, op
diezelfde zondag 24 in de Regentenkamer.
Om 16.00 uur. Dan zijn we er
nog niet, want anderhalf uur eerder
(14.30) is trompettist Angelo Verploegen
met zijn band te horen in Theater
Dakota. Ook hij heeft een nieuwe cd
uit, ‘The Ballad Album’. Met alleen
maar langzame stukken als ‘Somewhere
over the rainbow’en ‘I fall in
love too easily’, en Angelo laat daar
via zijn flügelhorn oorstrelende
ontdekkingsreizen op los. “Het was
bedoeld als alleen een cd-project”,
vertelt hij, “maar Jeroen Domernik
Door Bert Jansma
In Theater Dakota deze week de Haagse
kennismaking met een nieuw Turks-
Amsterdams zangeresje plus een documentaire
over haar: Karsu Dönmez. Ze
is al eens bij De Wereld Draait Door geweest,
bij Pauw & Witteman, dus publiciteit
genoeg. Opvallend omdat Karsu
ook weer niet zoveel gepresteerd had
dat ze zo prominent uit de rijen van de
vele zangeresjes-in-opkomst gehaald
zou moeten worden.
Het had ongetwijfeld met drie dingen
te maken: dat ze als meisje van zeventien
was begonnen met zingen in het
Turkse restaurant Kilim van haar vader,
dat ze via een uitwisseling van jong
talent uit achterstandswijken op het
podium van Carnegie Hall in New York
terecht kwam en omdat filmmaakster
Mercedes Stalenhoef al zo vroeg begon
aan een documentaire over haar. Stalenhoef
was vaste gast in restaurant Kilim
en werd er meteen getroffen door
dat pittige jonge meisje dat vanachter
de piano Turkse liedjes, eigen songs en
af en toe ‘standards’ zong.
Karsu Dönmez werd vliegensvlug tot
‘de Nederlandse Norah Jones’ verheven
en heette meteen ‘jazz-zangeres’. Beide
gaan ze mank. Ze lijkt absoluut niet op
Norah Jones, muzikaal en emotioneel
lijkt ze zelfs méér in huis te hebben. En
‘jazz’ dekt de lading evenmin. Maar cdproducent
Sony vond haar goed genoeg
voor een contract en een eerste cd!
Karsu Dönmez (22 inmiddels) is een talent.
Een zelfbewust meisje dat van
jongsafaan wil zingen, dat liedjes kan
brengen die een bijna tastbare gevoeligheid
hebben. Het woord ‘chansons’
lijkt uit ons vocabulaire verdwenen,
maar komt er toch het dichtst bij. Voor
die Amerikaanse ‘standards’ ontbreekt
haar nog techniek, dat blijkt onder
meer wanneer ze een toelatingstest
doet voor de opleidingsklas van het
conservatorium en wordt afgewezen.
Verzacht door de opmerking dat ze absoluut
muzikaliteit uitstraalt. De vraag
is dan ook of Karsu wel ‘jazz-zangeres’
zou moeten willen worden. Wat ze aan
eigen werk brengt, heeft zoveel belofte
in zich dat ze daar veel beter aan verder
zou kunnen werken.
Restaurantzangeresje
De documentaire van Mercedes Stalenhoef
is overigens in geen enkel opzicht
een ‘hoera-verhaal’ van een meisje dat
van restaurantzangeresje ster wordt.
Integendeel, Stalenhoef vangt mooi de
balans tussen haar zelfbewust-willen
en de onzekerheid hóe. Filmt haar vader
en moeder die hun dochter verstandig
en voorzichtig begeleiden, mag
van de Toonzaal (de tot muziekzaal
omgebouwde historische synagoge
van Den Bosch) wilde het graag op
zijn podium. Dat bleek zo’n succes
dat we ermee verder zijn gegaan”. Op
die cd speelt ex-Hagenaar Marc van
Roon piano, maar – dat krijg je met
alles op één zondag – die speelt óók
bij Tineke Postma. En die was eerst.
Verploegen vond een vervanger in Jeroen
van Vliet, met wie hij regelmatig
musiceert. De meeste jazzliefhebbers
kennen Verploegen nog van The Houdini’s,
ooit het Nederlandse antwoord
op de Jazz Messengers met Hagenaar
Bram Wijland als bezielende motor
achter de drums. The Houdini’s zijn
er nóg steeds. “Binnenkort bestaan
we 25 jaar”, meldt Angelo, “we zijn
alle oude opnames gaan beluisteren,
en daar kwam prachtig werk voorbij.
We gaan dat op cd zetten en in een
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
Karsu ‘live’ in Dakota en op film
Van Turks restaurant
naar Carnegie Hall
Zangeres en pianiste Karsu (22)
stond reeds in Carnegie Hall en op
het North Sea Jazz festival.
> Foto: PR
zelfs mee naar het plaatsje in Turkije
waar de familie in 1980 vandaan kwam
(óók Karsu=sneeuwwater geheten), en
naar New York. Stalenhoef bewees eerder
met o.a. de documentaire ‘Carmen
meets Borat’ – over wat de Amerikaanse
komiek achterliet in het Roemeense
dorpje waar hij zijn eerste film maakte
– dat zij geeft om de personages die ze
filmt. Dat ze dichtbij kan blijven, op
hun huid bijna, zonder dat het stoort of
opdringerig wordt. Haar ‘dichtbij’ betekent
dat ze geen afstandelijkheid, geen
ruimte tussen haar en haar personages
wil, emoties wil vangen die vaak in
kleinste momenten schuil gaan. Het
maakt haar ‘Karsu – I hide a secret’ een
warm-innemend en zelfs ontroerend
portret. Dat ‘I hide a secret’ klinkt daarbij
wat thriller-achtig, maar het is de titel
van een song van Karsu. En haar geheim
is gewoon het mooie geheim van
alle jonge mensen die diep van binnen
iets héél graag willen.
theater Dakota: optreden van Karsu Dönmez
‘live’ op 23 februari (20.15); documentaire
‘Karsu – I hide secret’ op 26 (19.00) en 27
(17.00) februari
concertserie brengen”. Zoveel talent
en zoveel tinten jazz op één dag: er
zou zondag a.s. eigenlijk een jazzbusje
moeten pendelen tussen Dakota,
Regentenkamer en Barth kapel. Nog
even ruimte voor twee concerten die
níet op zondag plaatsvinden: zangeres
Marjorie Barnes met het Edgar
van Asselt trio in de Regentenkamer
op 23 februari. En op 22 februari op
diezelfde plek een Ode aan Dim Kesber.
Ik heb Dim kortgeleden al eens
aangekondigd, maar wat wil je, hij is –
met Ack van Rooyen – de oudste, nog
steeds musicerende Hagenaar. Van de
generatie die ‘all that jazz’ voor ons
ontdekte.
Bert Jansma

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Caillebotte en de fotografie in Gemeentemuseum
Kijken als een camera
Caillebotte heeft geweldige schilderijen
nagelaten, behalve zijn eigen
werk een collectie impressionistische
schilderijen, die hij aan de
Franse staat legateerde. Het
Gemeentemuseum toont een mooi
overzicht en vergelijkt Caillbotte’s
schilderijen met de vroege fotografie.
Door Egbert van Faassen
Er is één schilderij van Caillebotte in
Nederland: het wonderlijke ‘Zicht
door een balustrade’ uit 1880 in het
Van Goghmuseum. Dat is hier te zien
samen met ‘De parketschavers’ , een
meer dan realistische weergave van
drie halfnaakte timmerlieden, die de
vloer van een hoog gelegen Parijs appartement
bewerken. Dat op de vijfde
moet zijn, waar de mannen zich in het
zweet werken, een fles rode wijn bij de
hand, kan je zien door een soortgelijke
balustrade als die prominent op het
eerste schilderij is weergegeven. Beide
doeken zijn voor hun tijd ongewoon
modern. Het onderwerp is het leven in
Parijs in de tweede helft van de negentiende
eeuw, dat door de aanleg van
brede boulevards een enorme gedaanteverwisseling
had ondergaan. En het
gezichtspunt van de schilder is verwant
aan het soort vertekeningen zoals
de fotografie biedt, die toen razendsnel
in ontwikkeling was. Een foto, zo
legt Franz Kaiser uit in zijn bijdrage
aan de publicatie, toont een beeld zonder
alle aanpassingen die onze hersenen
maken. Daardoor zien we de werkelijkheid
anders op een foto dan wanneer
we zelf om ons heen kijken.
‘De parketschavers’ is inmiddels wel
een beroemd schilderij. Dat komt door
het spectaculaire perspectief, maar
ook doordat het vrijwel permanent in
het Musée d’Orsay hangt. Niet uitgeleend
werd het bijna even beroemde
monumentale doek ‘Straat in Parijs bij
regen’, in The Art Institute of Chicago.
Maar het is toch aanwezig in deze tentoonstelling,
omdat de inrichters één
van de grote museumfoto’s van de hedendaagse
fotograaf Thomas Struth
konden opnemen, waarop je het schil-
INGEZoNdEN mEdEdElING
derij van Caillebotte op zaal ziet in
Chicago. Dat is slim, omdat Struth op
een omgekeerde manier het thema
van deze tentoonstelling verbeeldt –
de relatie tussen het fotografische
beeld en het schilderij.
Gustave Caillebotte (1848-1894) werd
ten onrechte vooral gezien als een
voetnoot bij de geschiedenis van het
impressionisme. Hij steunde Monet financieel,
kocht doeken van Renoir en
anderen, exposeerde met de impressionisten
in tentoonstellingen die hij
soms zelf financierde. Hij was een bewonderaar.
Jean Renoir vertelde in het
boek dat hij schreef over zijn vader, de
schilder, dat Caillebotte bloosde bij lof
over zijn eigen schilderijen. Zijn helden
waren iets ouder en hij was langs
een andere weg tot de schilderkunst
gekomen. Langzaam werd ingezien
dat Caillebotte, die ook nog eens heel
productief is geweest in zijn korte leven,
een schilder was met een heel eigen
kwaliteit.
Tandenknarsend
Hij trok lange tijd in bijna alles op met
zijn jongere broer Martial, die musicus
was en fotografeerde. Hun wegen
scheidden zich toen Martial trouwde –
Gustave schijnt het bij een bijzit te
hebben gelaten. De broers zijn een begrip
in de filatelie, omdat ze een postzegelverzameling
bezaten, die tijdens
hun leven verkocht werd voor miljoenen
– in de huidige euro omgerekend –
terwijl ze toch al konden putten uit
een familiefortuin. Ze bewoonden gezamenlijk
een appartement aan de
Boulevard Haussmann. Samen kochten
ze een buitenhuis aan de Seine. De
tuin leverde motieven aan de schilder.
Belangstelling voor het water had hij
al, zoals blijkt uit zijn schilderijen van
roeiers. Caillebotte was ook niet te beroerd
om voorzitter te worden van de
Parijse zeilvereniging. Een veelzijdige
man, die midden in zijn tijd stond.
Toen hij op vijfenveertig-jarige leeftijd
overleed, bleek hij zijn grote verzameling
impressionistische schilderijen
te hebben nagelaten aan de Franse
staat. Deze zou in het Louvre
moeten worden geëxposeerd. Zo
schiep hij een ambtelijk probleem,
omdat het ondenkbaar was dat de nog
beschimpte impressionisten een plek
in de aan voorbeeldig geachte kunst
gewijde zalen zouden krijgen, terwijl
een weigering eigenlijk onmogelijk
was. Renoir, die het testament moest
uitvoeren, zag tandenknarsend hoe
slechts een derde van de collectie werd
geaccepteerd. Die doeken werden ondergebracht
in het Luxembourg.
De tentoonstelling is een samenwerking
met de Schirn Kunsthalle in
Frankfurt, maar het Gemeentemuseum
heeft deze niet zonder meer overgenomen.
Andere bruiklenen en de eigen
‘Blauweregen’ van Monet vullen
de Duitse tentoonstelling aan. Rond
het late schilderij van Monet, één van
de doeken waarvoor hij inspiratie
vond in zijn tuin te Giverny, zijn er de
schilderijen waarvoor Caillebotte
keek naar zijn kapitale landgoed in Petit
Gennevilliers. Het museum legt
speciale nadruk op de vier niet eerder
getoonde decoratieve schilderijen van
Caillebotte – margrieten van bovenaf
gezien, in een plat vlak – als een voorloper
van de bijna abstracte late Monet.
Een waarom niet. Had hij Monet
niet al tijdens zijn leven flink geholpen?
Stereofotografie
De fotografie is een belangrijk onderdeel
van deze tentoonstelling. Het argument
dat Caillebotte keek als een
camera wordt afdoende verdedigd
door de vele foto’s die hier zijn te zien.
Het is overigens niet bekend of Gustave
zelf fotografeerde, maar zeker is dat
hij bekend was met de fotografie en
dan niet alleen met de foto’s van zijn
broer. Een zaal is geheel gewijd aan de
negentiende-eeuwse stereofotografie.
Soms verbluffend heldere stadsgezichten
met vreemde, als zetstukken
in de ruimte geplaatste figuren. Een
dergelijk perspectief meen ik terug te
zien in de compositie met een lezende
vrouw – de krant in haar handen groot
op de voorgrond, een man in liggende
houding onwaarschijnlijk klein op de
achtergrond.
Een aantal portretten kreeg een eigen
zaal. Deze zijn ook wat de voorstelling
betreft intrigerend. De interieurs, de
kleding van de geportretteerden roepen
een tijdsbeeld op en daarmee
soms ook vragen. Waarom draagt de
dandyesk geklede Paul Hugot een
ruwe tak als wandelstok? Zou dat papier
dat in zijn vest steekt herkenbaar
zijn geweest voor de schilder en zijn
onderwerp, of dient het als een wit accent
zonder meer? Het portret van
Pierre Camille Daurelle, bloemperken
op de achtergrond, roept minder vragen
op. Dat is gewoon een jongetje
met een rijk gedachtenleven. Toon
cultuurFoto: Martial Caillebotte
Tellegen, die het bij de tentoonstelling
verschenen kinderboek schreef, kent
hem weer zijn eigen idee over de verhouding
tussen de fotografie en de
schilderkunst toe: ‘Als het regent kan
je niet fotograferen dat de zon schijnt.
Als het regent kan je wel schilderen
dat de zon schijnt. Dat is het voordeel
van schilderen.’
Gustave caillebotte, een impressionist en de
fotografie. Gemeentemuseum, Stadhouderslaan
41.tot en met 20 mei. www.gemeentemuseum.nl
Gelijknamige publicatie, € 9,90.
Ingrid Godon en toon tellegen: Een zondag
met caillebotte, € 13,95
10 maart
Museon Wildlife Photo Community
- Met Marijn Heuts: The Green Mile – landschappen,
details en dieren dichtbij huis
- Laat uw natuurfotografie beoordelen,
stuur in voor 4 maart!
Voor meer informatie en inschrijven: www.museon.nl
* Op vertoon van deze aankondiging.
De Museon Wildlife Photo Community is een activiteit bij
Wildlife Photographer of the Year.
LEZERSACTIE – 50% KORTING!*
Code 132
Den Haag entraal

16>sport
André
Is Marianne
Vos wel clean?
Eigenlijk wist ik het allemaal wel
maar weigerde het te erkennen.
Het is een onmenselijke opgave
om een berg van de buitencategorie
op te fietsen, laat staan meerdere
op een dag. Als je iets weet
van arbeidsfysiologie dan is diep
in je hart duidelijk dat je wordt
opgelicht. Maar toch zat ik gekluisterd
aan de buis als de helden
omhooggingen. De bergetappe is
waar het echt om ging. Als er een
buitenlander wint dan knaagt het
aan je geweten en zet je vraagtekens.
Maar als er een frisse Hollandse
jongen als eerste de finish
passeert dan bestaat plotseling
midden in de zomer Sinterklaas
weer.
Allemaal hebben ze gebruikt in
het peloton van de Tour. Niemand
is onschuldig en gezamenlijk
hebben de heren wielrenners de
strijd uitgevochten over de rug
van de wielersport zelf. Niet wie
talent heeft en goed traint is winnaar,
maar het talent met de beste
spullen pakt de gele trui. Dat ik
deze zomer niet meer kijk naar
de Tour neem ik de wielrenners
collectief kwalijk. Boos ben ik op
al die renners die mij de Tour hebben
ontnomen. Toch neem ik het
mijzelf ook kwalijk dat ik het met
een gezond verstand verkoos te
weigeren de realiteit te doorgronden.
Eigenlijk kunnen we niet
verrast zijn en eigenlijk ben ik dat
ook niet.
We hebben immers zelf ook een
verantwoordelijkheid en vooral
een keuze. Nu sta ik voor de keuze
om de gouden medaille van Marianne
Vos als eerlijk verdiend te
accepteren. Als mij dat door gegroeid
wantrouwen niet lukt en
het arme kind blijkt clean door
het leven te gaan dan is er pas echt
iemand onrecht aangedaan. Onschuldig
totdat het tegendeel is
bewezen gaat in het wielrennen
niet meer op. Onschuldig als in de
komende 10 jaar niets wordt ontdekt
door nieuwe onderzoeksmethoden
is de nieuwe norm. Ik wil
dolgraag dat die gouden medaille
rechtmatig is verkregen maar
dankzij de heren wielrenners
neemt mijn euforie daarover met
terugwerkende kracht af.
Zo vervuilt hun wangedrag en
onze naïviteit veel meer dan men
zich in de sportwereld lijkt te
realiseren. De bergetappe is mij
ontnomen en dat is iets waar ik
echt van genoot. Mijn Olympische
heldin Marianne Vos omarm ik
krampachtig. Maar echt blij zijn
kan ik pas over tien jaar. Dan pas
is Marianne Vos clean. De heren
worden bedankt.
André Wetzel
oud-voetballer en trainer
Luc Lejeune in eerste HGC en Jong Oranje
Luc Lejeune is sinds dit seizoen
speler van HGC heren 1. Het is snel
gegaan met de 19-jarige verdediger.
Niet alleen maakt Lejeune veelvuldig
zijn opwachting op het veld bij zijn
club, hij mag zich sinds dit najaar
tevens selectiespeler van Jong
Oranje noemen. De geboren
Hagenees droomt van het WK in
India in december 2013 en kan zo,
bijna twintig jaar nadat zijn tante,
95-voudig international en HGCicoon
Lisanne Lejeune, een einde
maakte aan haar hockeycarrière,
weer een Lejeune in Oranje laten
optreden.
Door Mashall van Basten Batenburg
Luc Lejeune kwam niet eerder uit voor
een Nederlands selectieteam. Door
zijn optreden in het eerste van HGC
heeft hij zich echter in de kijker weten
te spelen bij bondscoach Sjoerd Marijne.
“Door blessures bij mijn teamgenoten
ben ik in de eerste helft van het
seizoen veel aan spelen toegekomen
bij HGC. Door in de Hoofdklasse te
spelen ben ik er een beetje ingerold bij
Jong Oranje. De eerste selectieronde
ben ik inmiddels doorgekomen, maar
we trainen momenteel nog met een
grote groep. Het is een behoorlijk in-
tensief programma. We oefenen de
hele zomer door en hopelijk gaan we
ook op stage naar een ander land, dat
heb ik nog nooit meegemaakt’’.
Naast de trainingen bij zijn club en bij
de bond, traint de jonge Gazelle veel
voor zichzelf om zo zijn kans op selectie
voor het WK in India te vergroten.
Lejeune heeft onder andere strafcornergoeroe
Toon Siepman ingeschakeld
om zijn strafcorner te perfectioneren.
“Mijn strafcorner kan mijn
kans op selectie voor het WK vergroten.
Met een goede corner kan ik een
team iets extra’s bieden. Naast extra
cornertraining, doe ik zelf ook veel
aan krachttraining en besteed ik extra
aandacht aan mijn looptechniek. De
hele winter heb ik met Martijn van
Delft (ex-trainer HGD Dames 1, red.)
hard gewerkt aan mijn coördinatie en
het snel wenden en keren. Ik wil nu
zoveel mogelijk meepakken, mezelf
ontwikkelen, zodat ik straks kan laten
zien dat ik er bij hoor’’.
Voetbal
De student Sport & Managment aan
de Johan Cruyff University kreeg het
hockeyen met de paplepel ingegoten.
Niet alleen zijn tante maakte furore op
het Haagse en internationale hockeypodium.
Ook zijn moeder, Helen Lejeune-van
der Ben, heeft een succesvolle
hockeycarrière achter de rug met
onder andere olympisch brons in 1988
en het behalen van de wereldtitel in
1990. Toch begon de jonge Lejeune pas
op zijn dertiende met hockeyen. “Ik
had de vrije keuze om de sport te kiezen
die ik leuk vond. Voetbal vond ik
helemaal geweldig en dus koos ik ervoor
niet te gaan hockeyen, maar te
gaan voetballen. Toen mijn moeder
coach werd van HGC dames 1, stond ik
tussen de wedstrijd door wel eens op
het veld met een hockeystick en dat
vond ik ook leuk. Na een keer meetrainen
met jongens C1 ben ik meteen gestopt
me voetbal. Halverwege het seizoen
ruilde ik mijn voetbalschoenen
in voor een hockeystick’’.
Debuut
En daar stond hij dan, 16 september
2012. Anderhalf uur voor het begin
van de eerste competitiewedstrijd tegen
Kampong kreeg Lejeune te horen
dat hij in de basis mocht starten tegen
de Utrechters. Op zijn eigen club, op
zijn eigen veld, met zijn eigen publiek.
“Het was een heerlijke dag om te hockeyen,
er was veel publiek, de verwachtingen
waren hoog. We speelden
best goed en konden Kampong lang op
1-1 houden, maar uiteindelijk verloren
we met 3-1. Het ging dus niet helemaal
zoals ik gehoopt had’’.
Echt genieten van zijn debuut kon Lejeune
niet. Na afloop van de wedstrijd
sprong hij meteen in de auto voor een
wedstrijd met het tweede. Pas ’s
avonds op de bank kwam het besef.
‘’Als kleine jongen stond ik elke week
langs de lijn bij het eerste. Ik heb de
succesjaren van HGC meegemaakt
vanaf de kant. Het is altijd mijn droom
geweest om zelf tussen de grote mannen
te staan. Mijn hele familie was
aanwezig bij mijn eerste wedstrijd.
Mijn ouders, mijn broer en zus, en natuurlijk
ook mijn oma. Mijn oma
(HGC-erelid Ton Lejeune, red.) was
heel erg trots. Ze vertelt me vaak dat
opa (oud-voorzitter en erelid Mans Lejeune,
red.) meekijkt vanaf boven en
dat hij super trots op me geweest zou
zijn. Het was een heel speciaal mo-
ment om zo mijn debuut te maken’’.
Ontwikkelen
De jeugdinternational wil niet te ver
vooruit kijken. Hij is vooral bezig met
het nu, bezig zichzelf te ontwikkelen,
volgens zijn zelf uitgestippelde plan.
Lejeune stroomde niet direct vanuit de
jeugd door naar het eerste team van
HGC. Afgelopen seizoen speelde hij
nog in Heren 2. ‘’Samen met Mark
Bouwman (onder meer oud-coach Heren
1, red.) heb ik vanaf de jeugd al een
soort stappenplan gemaakt. Via jongens
A1 en Heren 2 wilde ik laten zien
dat ik goed genoeg ben voor het eerste.
We hebben steeds haalbare doelen gesteld.
Ik verwacht niet te veel van mezelf,
dan kan het alleen maar tegenvallen.
Natuurlijk hoop ik dat ik over twee,
drie jaar een vaste kracht ben bij HGC,
maar ik ben pas negentien. Ik vind het
leuk dat ik nu al veel minuten maak, ik
probeer zo hard mogelijk te werken en
zoveel mogelijk vooruit te gaan, maar
ik ga nergens vanuit. De eerste competitiehelft
heb ik veel gespeeld door
blessures bij mijn teamgenoten’’. De
naam van Bouwman valt veelvuldig als
het over het carrièreverloop van Lejeune
gaat. “Mark heeft mij vijf jaar lang
super goed begeleid. Ik heb heel veel
aan hem gehad, en nog steeds. Maar
ook binnen Heren 1 word ik goed opgevangen.
Spelers zoals Floris van der Linden
en Goof van der Kamp geven veel
goede tips en helpen me in het veld’’.
Komende zondag begint HGC de
tweede helft van de competitie met
een uitwedstrijd tegen Kampong. De
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
‘Opa zou super trots
op me geweest zijn’
De student sport &
Managment aan de
Johan Cruyff University
kreeg het hockeyen met
de paplepel ingegoten.
Luc Lejeune. > Foto: HCG
‘Mijn strafcorner kan
mijn kans op selectie
voor het WK vergroten’
Lejeune
De naam Lejeune is een begrip binnen
HGC. Naast Mans en ton Lejeune,
is ook Lisanne Lejeune benoemd
tot erelid van de Wassenaarse club.
Mans Lejeune is gedurende twee
periodes (1980-1983 en 1986-1987)
voorzitter geweest van de Gazellen.
Lisanne Lejeune heeft haar hele
hockeycarrière voor HGC gespeeld
en won met haar club zeven landstitels
en evenzoveel Europa Cups
(zesmaal de Europacup 1 en één keer
de Europacup 2). Helen Lejeune-van
der Ben is van 2004-2008 onder
meer als hoofdcoach betrokken
geweest bij het eerste damesteam
van HGC en is momenteel nog actief
bij de jeugd. ‘’Mijn familie is sterk
met HGC verbonden. Ik kan me
niet voorstellen dat ik ooit voor een
andere club zou kunnen hockeyen.
HGC is een heel belangrijk deel van
mijn leven. Mijn naam geeft misschien
extra druk, maar het maakt
me vooral juist sterker. Het laat me
een stap harder lopen. Ik vind het
fijn dat er binnen mijn familie veel
mensen rondlopen die me advies
kunnen geven. Mijn familie begrijpt
hoe tophockey in elkaar zit. Ik heb
veel aan mijn familie, maar ik heb er
zelf hard voor gewerkt om te staan
waar ik nu sta. Ik heb zelf bewezen
dat ik goed kan hockeyen’’.
Gazellen staan momenteel op de negende
plaats met slechts drie gewonnen
wedstrijden. “We hebben veel
pech gehad met blessures. Op een gegeven
moment waren we nog maar
met dertien fitte spelers. Ik denk dat
we in het tweede deel van de competitie
nog veel punten gaan pakken. Als
we compleet zijn dan hebben we gewoon
een heel sterk team’’.

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Kallista de Graaf: geen spijt
van overgang naar Fortuna
Korfbalster Kallista de Graaf maakte
dit seizoen de overstap van Hoofdklasser
HKV/Ons Eibernest naar
Korfbal League topper Fortuna/
MHIR. Sindsdien gaat het goed met
de 25-jarige De Graaf. De veel
scorende Haagse heeft bij Fortuna in
haar debuutjaar in de Korfbal
League meteen een basisplaats
verworven. Met haar oude club
daarentegen gaat het stukken
minder. Eibernest staat voorlaatste
en zal uit de laatste drie wedstrijden
minimaal drie punten moeten halen
om niet te degraderen.
Door Alex ’t Lam
Als meisje van zeven werd Kallista de
Graaf door een vriendinnetje meegenomen
naar HKV/Ons Eibernest en ze
was gelijk verkocht. Haar balletschoentjes
hing ze aan de wilgen, ze
ging korfballen. De Graaf klom in zeventien
jaar bij de Eibers op naar het
eerste van de club aan de Steenwijklaan
waar ze meerdere kampioenschappen
en promoties beleefde. De
laatste stap naar de Korfbal League
wist ze met Eibernest net niet te maken.
Afgelopen jaar nam de juriste
vreemdelingenrecht bij de Raad van
State het besluit om de overstap naar
de Korfbal League te maken door een
transfer: “Het liefst was ik met Eibernest
naar de League gepromoveerd,
maar toen het tot twee keer toe misliep
in de kruisfinale heb ik de knoop
doorgehakt. Ik was al een paar jaar
door League-clubs gevraagd. Op een
gegeven moment ging ik twijfelen of
ik het moest doen of niet. Ik had toen
alleen het idee dat ik nog niet klaar
was bij Eibernest. Het afgelopen jaar
had ik dat niet meer en dat was voor
mij het moment om te gaan. Behalve
door Fortuna was ik ook gevraagd door
Deetos, TOP en Dalto. Ik ben gaan kijken
bij welke club ik me goed zou voelen
in combinatie met wat haalbaar is
met mijn werk. Uit die afweging
kwam Fortuna het beste uit de bus. En
daar heb ik tot nu toe geen spijt van”,
zegt De Graaf lachend.
“Op dinsdag- en donderavond trainen
we eerst een uur en gaan daarna gezamenlijk
eten en dingen bespreken.
Daarna trainen we nog anderhalf uur.
Verder moeten we zelf eenmaal per
week fitnessen. Op zaterdag hebben
we dan natuurlijk de wedstrijd. Ook
daarnaast ben ik veel met korfbal bezig.
Ik hou er rekening mee bij mijn
voeding, feestjes, pas mijn werktijden
aan, neem regelmatig mijn rust, ben
extra voorzichtig als ik een keer een
andere sport doe. Maar je moet het wel
in perspectief zien en reëel blijven. Ik
ga niet niets doen, omdat ik in de
League speel. Ik vind eigenlijk alle
sporten leuk. Soms is het jammer dat
korfbal een kleine sport is. In andere
sporten zijn er wel mogelijkheden om
naar het buitenland te gaan of betaald
te worden. Maar ik ben niet gaan korfballen
om prof te worden. Het hoogst
bereikbare is nu het Nederlands team.
Dat was vroeger een droom, maar toen
stond ik er niet echt bij stil. Nu speel ik
in een topteam met internationals om
me heen en is het een stukje realistischer.
In Oranje spelen lijkt me fantastisch.
Het zou een hele grote eer zijn
en een enorme bevestiging, maar het
is nu niet aan de orde”.
Moeiteloos
De Graaf heeft de overstap naar de
Korfbal League ogenschijnlijk moeite-
Kallista de Graaf. >Foto: Creative Images
loos gemaakt. “Het was keihard werken,
kan ik je zeggen. Natuurlijk had ik
wel talent en een stevige basis, maar ik
leer echt van elke training en van iedere
tegenstander. Ik probeer alles als
een spons in me op te nemen. Tot nu
toe gaat het lekker en sta ik vanaf de
eerste wedstrijd in de basis. Maar bij iedere
wedstrijd ben ik toch benieuwd
of ik er weer in sta, want dat is voor mij
nog geen zekerheidje”. De 1,65 meter
grote De Graaf kende dit jaar bij Fortuna
een droomstart. Ze scoorde in de
eerste wedstrijden dan ook veelvuldig.
Nu, halverwege de competitie
stagneert de doelpuntenproductie
enigszins. “Ik word nu verdedigd als
een spits. Dat is op zich wel een compliment.
Ze vinden je klaarblijkelijk
zo gevaarlijk dat ze je niet willen losla-
ten. Ik ben dit seizoen doelgerichter
geworden. Als ik in de positie ben, dan
neem ik nu de kans. Doordat ik met
Mirjam Maltha in een vak speel, moet
ik de spitsdame verdedigen. Er wordt
nu van me gevraagd dat ik binnen een
meter van mijn tegenstander sta. Ook
daarin ben ik gegroeid. Het gaat in de
League om details, die bepalen of je
een goede speelster of een topspeel-
sport

HAAGSE CREATIVITEIT VEROVERT DE WERELD
Vele miljoenen zagen de beelden van Floris Kaayk als Flying Dutchman. Ook Dimitri Nieuwenhuizen
timmert met zijn interactieve concepten als ondernemer aan de weg. Beiden zijn creatief ambassadeur
van Den Haag. Met hun inspirerende verhalen promoten ze de stad als bakermat van creativiteit.
Tekst Caroline Ludwig Fotografie Jorrit Renaud (portretten), Jelle Vermeersch (Human Birdwings)
Creatieve ambassadeurs
Ieder jaar benoemt de gemeente
een aantal opvallende
ondernemers uit de creatieve
sector tot creatief ambassadeur
van de stad Den Haag. Zij
hebben als opdracht Den Haag
internationaal te promoten als
creatieve stad, netwerken uit te
breiden en de naamsbekendheid
van Den Haag te vergroten.
De creatieve ambassadeurs
2012-2013 zijn:
- Jeroen Warmerdam van
serious gaming bedrijf Tygron
- Modeondernemer
Wim de Bruyn
- Dimitri Nieuwenhuizen
van Lust vormgeving en
nieuwe media
- Floris Kaayk,
transmediamaker,
bekend als Flying Dutchman
Zie ook www.csdenhaag.nl en
www.conseptmagazine.nl Editie 5
FLORIS KAAyK:
TuSSEn WERKELIjKHEID En FAnTASIE
DImITRI nIEuWEnHuIzEn:
KRuISbESTuIVInG En InnOVATIE
Een man met enorme vleugels
vliegend boven een park. De beelden
staan bij velen op het netvlies gegrift.
Even leek het onmogelijke toch te
kunnen. Had Jarno Smeets een
ontdekking van wereldniveau gedaan?
Niet lang daarna maakte de geestelijk
vader, Floris Kaayk, in het televisieprogramma
‘De Wereld Draait Door’
bekend dat alles in scene was gezet.
Human Birdwings bleek een transmediaproject,
dat Floris samen met
Revolver Media Producties op de
Haagse Binckhorst bedacht en filmde
in het Westbroekpark. Floris staat nog
steeds te kijken van de onwaarschijnlijke
hoeveelheid media-aandacht die
zijn project opleverde. “Zelf vond ik
het verhaal nogal ongeloofwaardig. Tal
van universiteiten hebben geprobeerd
een techniek te ontwerpen waarmee
mensen kunnen vliegen. Waarom zou
het mij dan wel lukken? Dit project
legt een zwakte van de journalistiek
bloot. Door nieuwsmakers is nauwelijks
research gedaan naar de technische
achtergrond. Op een gegeven
moment kregen we zoveel vragen en
interviewverzoeken dat het niet meer
houdbaar was. De mediahype
veroorzaakte bij mij een gevoel van
verbijstering, schuldgevoel en paniek.”
Kort daarna werd Floris benaderd
door de gemeente met het verzoek
om een jaar lang creatief ambassadeur
van de stad te zijn. “Ook voor Human
Birdwings gaf ik al regelmatig lezingen
Dimitri Nieuwenhuizen wist al jong dat
hij dingen wilde maken. Filosofie, dat
leek hem de juiste studie om al zijn
ideeën vorm te geven. Later bleken
industrieel ontwerpen aan de TU Delft
en vormgeving aan de Design Academy
in Eindhoven beter te passen.
“Ik woonde inmiddels in Den Haag en
had al tijdens mijn opleiding een eigen
studio opgericht. Sinds 1999 werk ik
onder de naam Lust samen met
Thomas Castro en Jeroen Barendse. In
die tijd werd het internet langzamerhand
volwassen. We ontwikkelden een
nieuwe manier om te ontwerpen met
behulp van de computer: process
based design. Parallel aan elkaar
onderzoeken onze ontwerpers
intensief de mogelijkheden. Al die
schetsen monden uit in nieuwe
vormen van communicatie. Zoals de
Posterwall for the 21st Century, die we
maakten voor het Museum of the
Image in Breda. De virtuele muur
destilleert informatie uit allerlei lokale
en globale digitale nieuwsbronnen en
gebruikt deze als basis voor het
dagelijks automatisch ontwerpen van
600 posters. Waar de traditionele
poster de blik van de kijker trachtte te
fixeren, zal de poster van de toekomst
je aanwezigheid voelen en daarop
reageren. Voor ons is het medium
eigenlijk ondergeschikt, of de vorm nu
een boek, een installatie, een poster of
een product is. In 2008 startte
LUSTlab, waarmee we research doen
en interviews, maar dat aantal nam
rap toe. Via internet werd het filmpje
al 7,5 miljoen keer bekeken. Ook zijn
de beelden op allerlei festivals te zien,
van Helsinki tot Seoul en binnenkort
ook in Tokio. Tijdens interviews en
ontmoetingen krijg ik veel vragen over
de titel creatief ambassadeur. Dat staat
prominent op mijn homepage en
mensen zijn er nieuwsgierig naar. Ik
vertel graag over Den Haag, de stad
waar ik sinds 2006 woon en werk.
Het aantal en de verscheidenheid in
creatieve panden is geweldig. Mijn
atelier is in de Besturing, een rauwe en
industriële omgeving die me inspireert.
De grote musea zijn veelal
bekend, maar ik wijs mensen graag op
naar autonome ideeën. Res Sapiens
kreeg veel aandacht. Het is een
installatie met een tafel vol Ikea-lampen
elk aangesloten op een eigen internetbron.
Berichten op het web worden
vertaald in bewegingen van de lampen.
Uit de experimenten in Lustlab komen
software en concepten voort.”
Bij de vele lezingen die Dimitri over de
wereld geeft, prijst hij de vele kleine
creatieve ondernemers in Den Haag.
“Het aantal is ongekend hoog. De
laatste ontwikkeling is dat beroepen
steeds meer overlappen. De grens
tussen de creatieve en de technische
sector wordt steeds kleiner. Als
ambassadeur heb ik mezelf als doel
gesteld de kruisbestuiving tussen kunst,
allerlei kleine expositieplekken. Dat
zijn echt ontdekkingen.
Eigenlijk is er nog geen naam voor wat
ik doe. Ik noem mezelf transmediamaker,
mediakunstenaar of gewoon
filmmaker. In mijn projecten zit altijd
bewegend beeld, ik wil steeds een
verhaal vertellen en ook zijn er telkens
raakvlakken met de wetenschap. Ook
mijn laatste fictieve project Rayfish
Footwear, over sneakers gemaakt van
genetisch gemanipuleerd roggeleer,
deed veel stof opwaaien. Ik speel nu
met het idee om bij een toekomstige
film al in een vroeg stadium bekend te
maken dat het om een kunstproject
gaat. Ik ben benieuwd of ik dan weer
zo veel aandacht krijg.”
Human Birdwings met de fictieve Flying Dutchman Jarno Smeets
design, ondernemerschap, wetenschap
en techniek te bevorderen. Dit najaar
zal er een eerste Haagse conferentie
zijn tussen denkers en doeners. Er
komt een centraal thema en dan kijken
we wie met wie iets nieuws kan
bedenken. Het moet een soort
inventief Silicon Valley in Den Haag
worden. Van onderaf beginnen, daar
geloof ik in.”
Ook zet hij zich in om de Haagse
creatieve sector beter zichtbaar te
maken. Zo zijn er plannen voor een
installatie, die later dit jaar in het Atrium
te zien zal zijn. De installatie, met als
ingrediënten internet, gebouwen en
objecten, zorgt voor een samensmelting
van de digitale en fysieke wereld.
Installatie Res Sapiens 2011-2012, LUSTlab i.s.m. Pieke Bergmans

Vrijdag 22 februari 2013 > Den Haag Centraal
Huisartsenpost Bronovo mogelijk dicht
Het is niet uitgesloten dat de huisartsenpost
bij het ziekenhuis Bronovo
per 1 april gesloten wordt. De huisartsenpost
vangt na kantooruren en in
het weekeinde patiënten op. Indien
nodig worden die vervolgens doorverwezen
naar de nabijgelegen afdeling
Spoedeisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis.
Het definitieve besluit over de toekomst
van de huisartsenpost wordt
binnenkort genomen. Het ziekenhuis
zelf gaat er vanuit dat er niets gaat ver-
De bouw van 90 woningen op de voormalige
woonwagenlocatie aan de Escamplaan
mag doorgaan. Dat heeft de
Raad van State woensdag beslist. De
Raad vernietigde twee jaar geleden een
eerder bestemmingsplan voor dit
bouwproject, omdat de ontsluiting van
de toekomstige woonwijk niet was geregeld.
Dat gebrek is nu hersteld, maar niet
juridisch
Pesten
Veel aandacht is er de laatste tijd in
de media voor kinderen die worden
gepest. De reden van die aandacht is
een aantal tragische zelfmoorden van
pubers die geen andere oplossing zagen
dan zich het leven te benemen.
Pesten is van alle tijden, maar dat kinderen
een zo vergaande stap zetten, is
iets nieuws. Social media zoals Facebook
lijken een grote rol te spelen bij
deze drama’s. Juist het ‘shaming’-effect
van cyberpesten schijnt bij zowel daders
als slachtoffers de meeste impact
te hebben. De mogelijkheden iemand
zwart te maken op het internet zijn
anderen. “In onze plannen houden we
er rekening mee dat de huisartsenpost
gewoon blijft bestaan”, aldus de
woordvoerster van het ziekenhuis. Zij
doelt op de plannen voor de nieuwbouw
van de afdeling spoedeisende
hulp. Die afdeling is al geruime tijd gehuisvest
in een noodonderkomen. In
de nieuwbouwplannen, die startklaar
zijn, is ruimte gereserveerd voor een
huisartsenpost.
Een mogelijke sluiting is het gevolg
van de opening van een huisartsen-
naar wens van bewoners van de naastgelegen
Houtwijk. De gemeente heeft
gekozen voor ontsluiting via de Q.A.
Nederpelstraat in die wijk. De door
buurtbewoners gewenste ontsluiting
via de Escamplaan ziet de gemeente
niet zitten, omdat dit de doorstroming
van die hoofdweg zou hinderen.
Volgens de Raad heeft de gemeente een
grote beleidsvrijheid bij het kiezen van
groter dan op straat of in de klas, en toezicht
ontbreekt vrijwel geheel.
Pesten is niet strafbaar, en onder de
twaalf jaar kan iemand voor geen enkel
delict worden vervolgd. Kortom, het
lijkt een opvoedkundige kwestie te
zijn.
Lijkt, want ouders mogen van een
school verwachten dat hun kind in
een veilige omgeving verkeert en
beschermd wordt tegen gedrag dat
ontwrichtend kan werken. In 2008
daagden ouders de school van hun kind
voor de rechter, omdat ze vonden dat
de school niet voldoende had gedaan
post op het terrein van het Westeindeziekenhuis
enkele weken geleden.
Daarmee is het aantal huisartsenposten
in Den Haag op vier gekomen: bij
ziekenhuis Bronovo, het Westeindeziekenhuis,
Antoniushove (Leidschendam)
en bij de vestiging aan de
Leyweg van het Hagaziekenhuis.
Zorgverzekeraars vinden vier huisartsenposten
teveel van het goede. Er is
in hun visie sprake van overcapaciteit
en zij dringen daarom aan op sluiting
van een huisartsenpost.
Duizend figuranten in een levende digitale klok
Bezoekers van Theater aan het Spui
maken op 6 maart een levende digitale
klok op de tribune van het dan jarige
Haagse theater. Dit publieksinitiatief
wordt georganiseerd door de Spuigenoten,
de vriendenvereniging van
Theater aan het Spui. Om het project
te laten slagen, zijn er tijdens het twintigste
verjaardagsfeest duizend figuranten
nodig voor de filmopname van
de digitale klok op de tribune van de
Grote Zaal.
Het resultaat van het kunstproject,
een video van de digitale klok, zal dagelijks
te zien zijn in de foyer van Theater
aan het Spui. Iedere dag zullen de
gezichten van de theaterbezoekers
voorbij komen op het grote scherm.
“Fantastisch dat ons publiek op deze
manier een gezicht krijgt”, vindt directeur
van Theater aan het Spui Cees
Debets.
De Tijd Is Gekomen, zo heet het project
dat volgens Derk Hazekamp, een
van de initiatiefnemers van Spuigenoten,
niet kan bestaan zonder de deelname
van figuranten. “We vormen gedurende
zestien uur een digitale klok,
opgedeeld in tijdvakken van veertig
minuten. De mensen zitten zo dat ze
samen cijfers vormen, en met die cijfers
de tijd. Als iedereen veertig minu-
Een still uit de test-opname van afgelopen week. De tijd "17:10" >Foto: PR
ten zit dan zijn meer dan duizend
mensen nodig,” aldus Hazekamp. De
groep figuranten komt voort uit regelmatige
bezoekers van Theater aan het
Spui. Volgens Hazekamp zijn er nog
veel meer enthousiastelingen nodig
Raad van State nu wel akkoord
met woningbouw Escamplaan
die plaats moeten nemen op de tribune
om De Tijd Is Gekomen te doen slagen:
“Als u het een leuk project vindt,
kunt u een tijdvak uitkiezen en u in
schrijven via de website: www.spuigenoten.nl/de-tijd-is-gekomen”.
ontsluitingen. Bovendien hebben de
buurtbewoners volgens de Raad niet
aannemelijk gemaakt dat de gemeente
een onredelijke keuze heeft gemaakt
met een ontsluiting door hun wijk.
De Raad oordeelt dat de verkeerstoename
in de Q.A. Nederpelstraat gering zal
zijn. Daarom verwacht de Raad geen
verkeersonveilige situaties en ook geen
geluidsoverlast.
aan het pestgedrag van andere leerlingen.
De rechter wees hun eis af, omdat
de school volgens hem wel had voldaan
aan die ‘zorgplicht’.
Scholen dragen dus een verantwoordelijkheid,
puur omdat de kinderen
aan hun zorg zijn toevertrouwd. Maar
welke middelen en methodes hebben
scholen om dergelijke uitwassen te bestrijden?
Sommige scholen voeren speciale
antipestprogramma’s in, zoals het
in Finland ontwikkelde KiVa systeem,
dat zou leiden tot een aanmerkelijke
daling van het pestgedrag op scholen.
Een collega van mij pleitte er onlangs
voor dat op scholen een vak ‘relatiekunde’
moet worden ingevoerd, omdat
pubers erg nieuwsgierig zijn hoe ze
zich moeten gedragen en thuis niet
altijd de informatie krijgen die ze goed
zouden kunnen gebruiken. Zo kunnen
kinderen weerbaarder worden tegen
spanningen binnen het gezin, beseffen
ze beter wat hun gedrag voor effect
heeft op anderen en zou het pesten als
stadsgroen
Parkietje
Van de 25 kastanjebomen in de buurt
van de Hofvijver zijn er 19 gezond.
De zes andere zijn op een vreselijke
manier verminkt. Zo erg zelfs, dat
wethouder Revis laat weten dat hij
ze op korte termijn gaat kappen. De
zes zijn afgeleefd, krakkemikkig, afgeschreven.
Dat komt allereerst door
de kastanjebloedingsziekte, maar de
‘knopvraat’ die daar nu bij komt, blijkt
funest. De parkieten zijn de daders.
Zoals duiven dól zijn op stokbrood
en meeuwen liefhebbers zijn van patat,
houden halsbandparkieten van
iedere avond vliegt
een flink deel van
de 5.000 Haagse
parkieten naar de
Hofvijver, waar ze voor
het slapen gaan aan
de kastanjeknoppen
knabbelen
bloemknoppen en zakjes pinda’s. Iedere
avond vliegt een flink deel van de
5.000 Haagse parkieten naar de Hofvijver,
waar ze voor het slapen gaan
aan de kastanjeknoppen knabbelen .
Nu hoor ik u denken: als dadelijk de
zes aangevreten bomen zijn gekapt,
dan beginnen die groene rakkers
toch aan de resterende kastanjes te
knagen? Ja, dat zit er dik in. Hoog tijd
dus om die vogels flink om de tuin te
gevolg daarvan wel eens kunnen dalen.
Voorkomen is beter dan genezen.
Maar ouders en kinderen zouden ook
zelf in actie kunnen komen. Wat volgens
diverse deskundigen niet werkt,
is niets doen. De pestkop een flinke
hengst voor zijn kop geven is een optie
die volgens sommigen een effectieve
manier is om van het pesten af te komen.
Politiek correct is dat advies niet,
en een school zal deze tip niet in haar
De mogelijkheden
iemand zwart te maken
op het internet zijn
groter dan op straat of
in de klas, en toezicht
ontbreekt vrijwel
geheel
varia Meer columns en een boek op
www.wendyhendriksen.nl
pestprotocol opnemen, vermoed ik.
Je kunt het ook via de band spelen en
de druk opvoeren op de pestkoppen,
door gebruik te maken van de mogelijkheden
die ons dikke Burgerlijk
Wetboek biedt, door de ouders van de
pester aan te spreken op hun verantwoordelijkheid.
Pesten is weliswaar
niet strafbaar, maar wel onrechtmatig.
Het slachtoffer voelt immers pijn,
zijn of haar spullen worden vernield
of ontvreemd en er kan depressiviteit
optreden, waardoor de schoolprestaties
verminderen en schade ontstaat. Daarmee
kan je naar de rechter toe, die het
pesten kan verbieden en een dwangsom
kan opleggen, of een straatverbod.
Harde maatregelen, maar in zware
gevallen misschien toch een bruikbare
oplossing?
Michael van Basten Batenburg
Delissen Martens advocaten
www.delissenmartens.nl

20>society
Maar er werden geen haringen in
de hal gehangen
De high tea van de Ladies’ Circle Den
Haag had plaats in het Hilton Hotel
en het was allemaal voor een goed
doel. Dat goede doel was het Panorama
Mesdag en dat vinden wij een
prachtig goed doel dus geen kwaad
woord over deze dames. Ook al niet
omdat dit een club is voor vrouwen
tot 45 jaar en wij desondanks toch
welkom waren. Zo zie je maar weer:
het komt altijd van pas om societycolumnist
te zijn. Je hoort natuurlijk
nergens bij, maar je mag wel naar
binnen.
Terwijl de ladies voorafgaand aan de
tea een rondleiding kregen door het
Panorama Mesdag, keken wij alvast
een beetje rond. In de hal van het Hilton
stonden verschillende stands. De
meest fascinerende vonden wij die
van Tupperware. Alleen al het feit dat
dat nog steeds bestaat! De vrouw achter
de stand legde uit dat Tupperware
met zijn tijd is meegegaan, want je
hebt nu bakjes die zowel in magnetron
als vriezer kunnen. Dergelijke
huishoudelijke quantumfysica gaat
onze pet natuurlijk te boven, dus we
schoven snel door naar de stand van
de Van Lennep Kliniek voor huidverbetering
(lees: botox). Aan schoonheidsspecialiste
Nadja el Barbary
(geweldige naam) legden wij uit dat
wij onze rimpels verdiend hebben.
We vonden het mooi dat ze zich daardoor
niet uit het veld liet slaan en ons
meteen een ‘spray tan’-behandeling
aanraadde. “Het gaat er niet af onder
de douche”, beloofde ze.
Inmiddels was het programma begonnen.
Dat bestond onder meer uit een
inleiding van binnenhuisarchitecte
Angelika Kok en een act van cabaretier
Maarten Willemse. Angelika Kok,
verantwoordelijk voor het interieur
van het Hilton, bleek over het grootste
komische talent van de twee te
beschikken. Ze vertelde beeldend hoe
ze fietsend langs het Hilton ervan
droomde dit hotel in te richten. Maar
dat zij, als alleenstaande moeder in
een vissershuisje op Scheveningen,
ervan overtuigd was dat dat ‘hem niet
ging worden’.
Een tapijtlegger introduceerde haar
bij het hotel, ze kreeg een week
om haar pitch voor te bereiden en
moest toen voor een tribunaal van
twintig pakken komen. Haar plan,
waarbij ze inspeelde op de aanwezigheid
van zee en duinen in Den Haag,
werd integraal aangenomen. Alleen
met haar suggestie om haringen op
te hangen in de hal deed de hoteldirectie
vreemd genoeg niets. Maar de
zandwand en het helmgras kwamen
er wel. Vervolgens mocht Kok de rest
van het hotel ook inrichten, met als
laatste de royal suite. “Toen was ik
er klaar mee. Burn out”, eindigde ze
haar betoog.
“Ik denk dat iedereen nu met heel
andere ogen naar de inrichting van
het hotel zal kijken”, sloot één van
de organisatoren de presentatie van
Kok fijntjes af. De middag zette zich
voort, wij zagen dames naadloos van
de thee in de witte wijn glijden, en
toen was het tijd voor de loterij. Daarbij
werden verdacht genoeg bijna alle
schoonheidsbehandelingen gewonnen
door de heren aan de herentafel,
die zich om onverklaarbare redenen
in het midden van de zaal bevond
waardoor het extra opviel. Wij wisten
het zeker: dit was doorgestoken
kaart.
Wij sloegen ons voor het hoofd dat
wij geen loten hadden gekocht, want
Het tweede rondje is van mij. >Foto's: Mylène Siegers
er vielen prachtprijzen te winnen,
zoals een cursus mindful eten, een
mini-facelift en jawel, een ‘spray
tan’ behandeling. En wij wisten nu
dat het er onder de douche niet zou
afgaan.
Bij elkaar werd 6.555 euro opgehaald
en de cheque zou overhandigd
worden aan journalist Frits Wester,
maar die had op het laatste moment
afgezegd. Zal je altijd zien. Maar verrassend
genoeg kon dat de pret totaal
niet drukken.
Laat mij voelen en ik zal zeggen wie u bent. Renate van der Zee
Alaaf!
Den Haag Centraal > Vrijdag 22 februari 2013
vilan, renate & de residentie
Staan er in de folder ook bakjes met een luipaardmotiefje?