01.05.2013 Views

Juni 2012 - vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin

Juni 2012 - vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin

Juni 2012 - vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Vrijwillige<br />

de ZIN<br />

Magazine van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

SLOTNUMMER MET:<br />

LUcaS MEIjS EN MIcha dE WINTER bEvRagEN ELkaaR<br />

wat is er bereikt? wat moet er nog gebeur<strong>en</strong>?<br />

Projectleiders:<br />

dE PEdagOgISchE cIvIL SOcIETY<br />

kOMT OP STOOM<br />

Resultat<strong>en</strong> van praktijkproject<strong>en</strong><br />

<strong>Juni</strong> <strong>2012</strong><br />

VRIJWILLIGE INzet 1


de ZIN<br />

2 VRIJWILLIGE INzet<br />

Zie het als e<strong>en</strong> verre reis.<br />

Veel ontdekt. Veel geleerd.<br />

En nu?<br />

Alles inpakk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Of <strong>door</strong>pakk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Soms herk<strong>en</strong> je het keuzemom<strong>en</strong>t<br />

Maar dat kan


Veel verzameld.<br />

netjes opberg<strong>en</strong> in de kast?<br />

echt verder gaan<br />

met wat je nu weet <strong>en</strong> kan?<br />

pas achteraf.<br />

nu niet meer. Door wat je hier net las.<br />

VRIJWILLIGE INzet 3


INhoud<br />

Slotnummer iNZeT juni <strong>2012</strong><br />

Doorpakk<strong>en</strong><br />

de Zin | Doorpakk<strong>en</strong> 2-3<br />

In perspectief | Programmacommissie 8-10<br />

de visie van | externe partners 12-19<br />

In je drom<strong>en</strong> | liefde is vrijwillig 68-69<br />

column | Sociaal invester<strong>en</strong> 85<br />

de Inzet van | Movisie <strong>en</strong> Nji 136-145<br />

Ter gebruik | Product<strong>en</strong> uit project<strong>en</strong> 150-159<br />

4 VRIJWILLIGE INzet<br />

96<br />

wet<strong>en</strong> <strong>en</strong> do<strong>en</strong><br />

essaybundel Zorg <strong>voor</strong> onszelf? 11<br />

gratis! Vrijwillige <strong>inzet</strong> 146-147<br />

8<br />

Projectresultat<strong>en</strong><br />

De prakijkproject<strong>en</strong> 22-23<br />

Onderlinge steun 24-41<br />

Training <strong>en</strong> methodiek 58-67<br />

Kleine lokale impuls<strong>en</strong> 78-84<br />

Sport <strong>en</strong> school 96-107<br />

Brugg<strong>en</strong> slaan 124-135<br />

Actieve buurt<strong>en</strong> 160-173<br />

24


58<br />

160<br />

124<br />

Nuttig uit iNZeT<br />

reportages <strong>en</strong> interviews<br />

Uitgesprok<strong>en</strong> | lucas Meijs <strong>en</strong> Micha de winter 42-53<br />

Sam<strong>en</strong> aan ’t werk | Team Maatschappij 74-77<br />

kringgesprek | De pedagogische civil society<br />

komt op stoom 110-117<br />

Onderzoek<br />

Over werv<strong>en</strong> <strong>en</strong> vasthoud<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rs 54-55<br />

Vrijwilligers over <strong>vrijwillige</strong>rswerk 56-57<br />

Over geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rswerk 118-119<br />

Over beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs 120-121<br />

Over werk<strong>en</strong> met jonger<strong>en</strong> 122-123<br />

Over het versterk<strong>en</strong> van eig<strong>en</strong> kracht 174-175<br />

Zev<strong>en</strong> doodzond<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het werk<strong>en</strong> met <strong>vrijwillige</strong>rs 176<br />

Tips <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties over sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong><br />

met andere instanties 177<br />

Plezier in <strong>vrijwillige</strong>rswerk 86-87<br />

Allemaal opvoeders 88-89<br />

Hoe ziet de ideale pedagogische buurt er uit? 90-91<br />

Vrijwilliger of beroepskracht? 92-93<br />

Sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs 94-95<br />

78<br />

VRIJWILLIGE INzet 5


de MOOI INzet uit van INzet<br />

6 VRIJWILLIGE INzet<br />

‘Je moet er<br />

<strong>voor</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

zijn,<br />

Annekee Bosveld, opbouwwerker in Hout<strong>en</strong><br />

maar het ze zelf<br />

lat<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.’<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong>, speciale bijlage over Allemaal Opvoeders


Myrte de Jong, adviesbueau BMC<br />

‘Waardering is ge<strong>en</strong> motivatie om te<br />

start<strong>en</strong> met <strong>vrijwillige</strong>rswerk. Maar<br />

wel e<strong>en</strong> motor om <strong>door</strong> te gaan.<br />

Ev<strong>en</strong> dat bedankje, ev<strong>en</strong> in het zon-<br />

netje – het zijn kleine gebar<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> groot effect.’ iNZeT mei <strong>2012</strong>, special onderzoek<br />

VRIJWILLIGE INzet 7


IN de perspectief<br />

INzet van<br />

‘elkaars eig<strong>en</strong><br />

kracht stimuler<strong>en</strong> is<br />

e<strong>en</strong> supermotivator’<br />

AlS Ze ieTS HeefT geleerD VAN HeT PrOgrAMMA ‘Vrijwillige<br />

iNZeT VOOr eN DOOr jeugD eN geZiN’ iS HeT wel DAT HeT MOOie<br />

SAMeNSPel iN De PeDAgOgiSCH CiVil SOCieTy NieT SiMPliSTiSCH<br />

Te STureN iS eN NAAST Alle MOgelijKHeDeN OOK greNZeN KeNT.<br />

MAAr HeT POSiTieVe geVOel OVerHeerST ruiMSCHOOTS Bij<br />

HeleeN juMeleT, VOOrZiTTer VAN De PrOgrAMMACOMMiSSie.<br />

8 VRIJWILLIGE INzet<br />

Tekst Pieter Matthijss<strong>en</strong>. foto’s ries van w<strong>en</strong>del de joode.


‘Het programma Vrijwillige Inzet <strong>voor</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> heeft het sam<strong>en</strong>spel<br />

in de pedagogische civil society bevorderd.<br />

Het besef gekweekt dat je kans<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

ander<strong>en</strong> <strong>en</strong> jezelf creëert als je bewustwording<br />

<strong>en</strong> empowerm<strong>en</strong>t stimuleert. Het<br />

mooie van de eig<strong>en</strong> kracht van <strong>jeugd</strong>ig<strong>en</strong>,<br />

ouders <strong>en</strong> hun omgeving is dat iedere<strong>en</strong><br />

het altijd bij zich heeft. Het is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>spel<br />

van gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> nem<strong>en</strong>. Het gaat niet<br />

altijd vanzelf. Er zijn kwetsbare groep<strong>en</strong><br />

die bij opvoedings- <strong>en</strong> opgroeivrag<strong>en</strong> niet<br />

direct kunn<strong>en</strong> terugvall<strong>en</strong> op de directe<br />

omgeving of het sociale netwerk of daar<br />

zelf e<strong>en</strong> rol in kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Daarom is de<br />

rol van het maatschappelijke midd<strong>en</strong>veld<br />

zo belangrijk. Het gaat om verbinding<strong>en</strong>,<br />

niet alle<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> burgers <strong>en</strong> verband<strong>en</strong><br />

van burgers, maar ook tuss<strong>en</strong> burgers <strong>en</strong><br />

bij<strong>voor</strong>beeld beroepskracht<strong>en</strong>.<br />

Het programma heeft de kijk op de<br />

mogelijkhed<strong>en</strong> van pedagogische civil<br />

society gestimuleerd <strong>en</strong> veranderd. De vijf<br />

onderzoeksproject<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> schat<br />

aan k<strong>en</strong>nis opgeleverd. De essaybundel<br />

“Zorg <strong>voor</strong> onszelf?” laat zi<strong>en</strong> waar de<br />

mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>. Maar<br />

het is <strong>voor</strong>al de praktijk die veranderd is.<br />

In meer dan 200 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> project<strong>en</strong><br />

van ouders <strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>ig<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plek<br />

gekreg<strong>en</strong>. Vel<strong>en</strong> daarvan zijn – ondanks<br />

de bezuiniging<strong>en</strong> – duurzaam. CJG’s verruil<strong>en</strong><br />

langzamerhand het medische model<br />

<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> wijkgerichte b<strong>en</strong>adering waarin<br />

de rol van <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking met <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

aan belang to<strong>en</strong>eemt. Project<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> geborgd, inzicht<strong>en</strong> gebundeld.<br />

Tijd om sam<strong>en</strong> verder de boer op te gaan.<br />

Elkaar empower<strong>en</strong> doe je niet alle<strong>en</strong>!’<br />

VRIJWILLIGE INzet 9


10 VRIJWILLIGE INzet<br />

‘Wat ik hoopgev<strong>en</strong>d vind is dat het magazine INZET<br />

het sam<strong>en</strong>spel tuss<strong>en</strong> allerlei organisaties <strong>en</strong> domein<strong>en</strong><br />

op de kaart heeft gezet. Keer op keer zie je hoezeer<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties, de <strong>jeugd</strong>zorg<br />

<strong>en</strong> de welzijnssector elkaar nodig hebb<strong>en</strong>. Juist <strong>door</strong><br />

sam<strong>en</strong> op te trekk<strong>en</strong> ontstaan mooie ding<strong>en</strong>.’<br />

Lisette van der Poel, Hogeschool inholland. lid van de programmacommissie Vrijwillige<br />

<strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

‘Door het programma Vrijwillige Inzet is de belangstelling<br />

<strong>voor</strong> de unieke rol <strong>en</strong> belangrijke meerwaarde<br />

van <strong>vrijwillige</strong>rs in de pedagogische civil society toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Vrijwillige <strong>inzet</strong> hoef je niet te regisser<strong>en</strong> om<br />

tot e<strong>en</strong> vruchtbare sam<strong>en</strong>werking met beroepskracht<strong>en</strong><br />

te kom<strong>en</strong>. Faciliteer het <strong>en</strong> geef het ruimte. Laat duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

bloem<strong>en</strong> bloei<strong>en</strong>.’<br />

Mohamed Sini, vice<strong>voor</strong>zitter NOV. lid van de programmacommissie Vrijwillige<br />

<strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

‘Het programma Vrijwillige Inzet heeft heel veel mooie<br />

praktische project<strong>en</strong> van onderop opgeleverd die we de<br />

kans hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> om zich te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>. Nu is<br />

het aan de geme<strong>en</strong>tes om goed te borg<strong>en</strong> wat we van al<br />

deze project<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> geleerd. Juist in het kader van de<br />

dec<strong>en</strong>tralisatie van de <strong>jeugd</strong>zorg is het e<strong>en</strong> uitdaging om<br />

goed in te spel<strong>en</strong> op de eig<strong>en</strong> kracht van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />

omgeving. En het niet allemaal <strong>door</strong> professionals te<br />

lat<strong>en</strong> oploss<strong>en</strong>.’<br />

Rinda d<strong>en</strong> Best<strong>en</strong>, wethouder van onder meer werk & inkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>jeugd</strong> in utrecht.<br />

lid van de programmacommissie Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>


Zorg<br />

<strong>voor</strong> onszelf?<br />

eSSAyBuNDel OVer eigeN KrACHT VAN jeugDigeN,<br />

OPVOeDerS eN OMgeViNg, greNZeN eN MOgelijK-<br />

HeDeN VOOr BeleiD eN PrAKTijK<br />

Aan het begin van deze eeuw lijk<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong><br />

kracht van <strong>jeugd</strong>ig<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouders <strong>en</strong> de kracht<br />

van hun omgeving zowel uitgangspunt als<br />

doel van het <strong>jeugd</strong>beleid <strong>en</strong> de praktijk. welke<br />

theoretische <strong>en</strong> ideële concept<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> hieraan<br />

t<strong>en</strong> grondslag? is Nederland ‘over-geprofessionaliseerd’<br />

als het gaat om opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

opgroei<strong>en</strong>? Kan je simpelweg e<strong>en</strong> deel van de<br />

professionals <strong>door</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs vervang<strong>en</strong>?<br />

Zijn we op zoek naar (nieuwe) opvoedingsideal<strong>en</strong>:<br />

van actief burgerschap tot alles eruit<br />

hal<strong>en</strong> wat er in het individuele zelf zit? Of is<br />

het e<strong>en</strong> vertaling van e<strong>en</strong> steeds dominantere<br />

maatschappij- <strong>en</strong> m<strong>en</strong>svisie: iedere<strong>en</strong><br />

kan alles, <strong>en</strong> als dat niet lukt, dan b<strong>en</strong> je<br />

zelf verantwoordelijk?<br />

Deze vrag<strong>en</strong> heeft het ZonMw-programma<br />

Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

<strong>voor</strong>gelegd aan e<strong>en</strong> keur aan schrijvers, onder-<br />

zoekers <strong>en</strong> professionals die in de dagelijkse<br />

opgroei- <strong>en</strong> opvoedpraktijk werkzaam zijn.<br />

Met ‘Het meisje <strong>en</strong> het konijn’ <strong>en</strong> 24 andere<br />

essays krijgt u e<strong>en</strong> kleurrijk palet van analyses,<br />

overd<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong> overtuiging<strong>en</strong>. Stuk <strong>voor</strong><br />

stuk geschrev<strong>en</strong> <strong>door</strong> gepassioneerde spelers<br />

in de <strong>jeugd</strong>sector.<br />

Zorg <strong>voor</strong> onszelf?<br />

Hele<strong>en</strong> Jumelet & Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink<br />

uitgeverij SwP<br />

iSBN: 9789088503290<br />

Prijs: € 27,90<br />

VRIJWILLIGE INzet 11


de INzet vISIE van<br />

Wim Hodd<strong>en</strong>bagh (VNG) maakte tot<br />

eind 2011 als projectleider van het<br />

ondersteuningstraject <strong>voor</strong> de invoering<br />

van Cjg de <strong>voor</strong>del<strong>en</strong> <strong>en</strong> het belang<br />

van <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> van dichtbij mee.<br />

Mom<strong>en</strong>teel is hij projectleider van het<br />

transitiebureau <strong>jeugd</strong>.<br />

12 VRIJWILLIGE INzet


Tekst Pieter Matthijss<strong>en</strong>. foto’s Sietske raaijmakers.<br />

MeNSeN eN MANieReN Het idee achter de<br />

pedagogische civil society <strong>voor</strong> mij is dat wat gebeurt, lat<strong>en</strong> bloei<strong>en</strong>.<br />

Het ‘normaal do<strong>en</strong>’ stimuler<strong>en</strong>. Niet met overheidsgeld of beleidspapie-<br />

r<strong>en</strong>, maar via m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> manier<strong>en</strong>. De oplossing ligt letterlijk op straat.<br />

Bur<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> elkaar al versterk<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> gesprek bij de zandbak <strong>voor</strong><br />

de deur of e<strong>en</strong> toevallige ontmoeting op het buurtfeest. Het programma<br />

Vrijwillige <strong>inzet</strong> draagt bij aan dat besef. <strong>en</strong> aan de rol die geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

hierin kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Zeker als ze loskom<strong>en</strong> van de vaste <strong>en</strong> vaak overge-<br />

organiseerde kaders. Veel aandacht <strong>en</strong> daarmee het gros van het budget<br />

in de <strong>jeugd</strong>zorg gaat naar de moeilijkste gevall<strong>en</strong>. Soms terecht. Maar<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die zich breed oriënter<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich richt<strong>en</strong> op meer maatschap-<br />

pelijke terrein<strong>en</strong> als de wmo of het jonger<strong>en</strong>werk do<strong>en</strong> pas echt goede<br />

zak<strong>en</strong>. Het grote geld zit niet in <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong>, wél de grootste winst.<br />

VRIJWILLIGE INzet 13


LANGe AdeM Vrijwilligerswerk is de motor achter de<br />

pedagogische civil society. Het ís de pedagogische civil society. Daarom<br />

was het programma ook zo belangrijk. Professionele organisaties zijn zich<br />

bewuster geword<strong>en</strong> van de kracht <strong>en</strong> de kwaliteit van <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

<strong>en</strong> de pedagogische kracht van <strong>vrijwillige</strong> activiteit<strong>en</strong>. Die zijn niet per<br />

definitie alle<strong>en</strong> maar gezellig, maar hebb<strong>en</strong> ook opvoedkundige waarde.<br />

Dat het programma na drie jaar stopt, vind ik ontzett<strong>en</strong>d jammer. Dit is<br />

e<strong>en</strong> thema van de lange adem. Het risico bestaat dat geleerde less<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

bereikte resultat<strong>en</strong> vervlieg<strong>en</strong>. <strong>en</strong> dat iedere<strong>en</strong> zich weer richt op de pro-<br />

bleemgevall<strong>en</strong> in plaats van verder te bouw<strong>en</strong> op de kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> de kracht<br />

van de pedagogische civil society. jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> zijn gebaat bij<br />

e<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>te structuur waarin ze actief kunn<strong>en</strong> zijn op e<strong>en</strong> manier die<br />

bij hun past. in slechte, maar juist ook in goede tijd<strong>en</strong>.<br />

14 VRIJWILLIGE INzet


els Berman begon in 2003 als bestuurslid<br />

bij de Ver<strong>en</strong>iging Nederlandse<br />

Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV).<br />

later werd ze bestuurssecretaris (2006)<br />

<strong>en</strong> per 1 januari <strong>2012</strong> is ze directeur.<br />

Berman is daarnaast <strong>voor</strong>zitter van de<br />

raad van Toezicht van de Alkmaarse<br />

<strong>jeugd</strong>zorgorganisatie Parlan.<br />

VRIJWILLIGE INzet 15


16 VRIJWILLIGE INzet<br />

Andrea Bos is sinds september 2011<br />

<strong>voor</strong>zitter van Njr, waar ze eerder<br />

<strong>vrijwillige</strong>r <strong>en</strong> bestuurslid internationaal<br />

was. Njr organiseert (media)<br />

campagnes, zet jonger<strong>en</strong>project<strong>en</strong><br />

op <strong>en</strong> adviseert overhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties<br />

over <strong>jeugd</strong>beleid.


VeRGeet de JoNGeReN Niet Het pro-<br />

gramma Vrijwillige <strong>inzet</strong> heeft bruikbare k<strong>en</strong>nis <strong>voor</strong> <strong>en</strong> over e<strong>en</strong> posi-<br />

tiever opvoedingsklimaat opgeleverd. Ook de <strong>inzet</strong> van jonger<strong>en</strong> zelf is<br />

daarbij belangrijk. juist zij oef<strong>en</strong><strong>en</strong> veel invloed op elkaar <strong>en</strong> dus hun<br />

omgeving uit. Vaak op e<strong>en</strong> positieve manier. we kunn<strong>en</strong> hun pot<strong>en</strong>tieel<br />

als <strong>vrijwillige</strong> steunpilar<strong>en</strong> <strong>en</strong> sparringpartners <strong>voor</strong> leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong><br />

veel breder <strong>en</strong> beter b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>. je stimuleert jonger<strong>en</strong> zich vrijwillig in<br />

te zett<strong>en</strong> <strong>door</strong> aan te sluit<strong>en</strong> bij wat ze drijft <strong>en</strong> bezighoudt. Door te zijn<br />

waar ze zijn. <strong>en</strong> <strong>door</strong> ze de verantwoordelijkheid te gev<strong>en</strong> die hun past.<br />

e<strong>en</strong> vorm van coaching <strong>en</strong> sturing van professionals is daarbij onont-<br />

beerlijk. wie de kracht <strong>en</strong> daarmee het welslag<strong>en</strong> van de pedagogische<br />

civil society wil bevorder<strong>en</strong>, vergeet zeker de jonger<strong>en</strong> niet. Ook zij zijn<br />

burgers om rek<strong>en</strong>ing mee te houd<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 17


PoSitieVe BeNAdeRiNG Hulpverl<strong>en</strong>ing in<br />

de <strong>jeugd</strong>zorg is vaak op het individu gericht <strong>en</strong> heel specialistisch. Deels<br />

terecht. Almaar stijg<strong>en</strong>de zorgkost<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> tr<strong>en</strong>dbreuk met<br />

deze probleemgestuurde aanpak. De stelselwijziging <strong>jeugd</strong> biedt moge-<br />

lijkhed<strong>en</strong>, al ligg<strong>en</strong> echte kans<strong>en</strong> in de sociale omgeving zelf. je vrij-<br />

willig <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> ander <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>, het naar elkaar omkijk<strong>en</strong> geeft niet<br />

alle<strong>en</strong> veel voldo<strong>en</strong>ing, maar zorgt ook <strong>voor</strong> onderlinge verbond<strong>en</strong>heid.<br />

Voor sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> buurt waarin m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> elkaar versterk<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

handje help<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar het prettig opvoed<strong>en</strong>, opgroei<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwik-<br />

kel<strong>en</strong> is. Voor e<strong>en</strong> klimaat waarin je als hulpverl<strong>en</strong>ers met <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

in gesprek gaat <strong>en</strong> daarbij hun ideal<strong>en</strong> <strong>voor</strong>opstelt. Op basis van e<strong>en</strong> ge-<br />

lijkwaardige relatie. in de pedagogische civil society ligt ontzett<strong>en</strong>d<br />

veel kracht. will<strong>en</strong> we die optimaal ontsluit<strong>en</strong>, dan moet<strong>en</strong> we uitgaan<br />

van e<strong>en</strong> positieve b<strong>en</strong>adering <strong>en</strong> de soms automatische drang naar<br />

negatieve repressie loslat<strong>en</strong>.<br />

18 VRIJWILLIGE INzet


Marijke Vos zit in de eerste Kamer<br />

nam<strong>en</strong>s gro<strong>en</strong>links. Verder is ze <strong>voor</strong>zit-<br />

ter van de MOgroep <strong>en</strong> bestuurslid van de<br />

Vrijwilligersacademie Amsterdam. eerder<br />

was Vos onder meer Tweede Kamerlid <strong>en</strong><br />

wethouder in Amsterdam.<br />

VRIJWILLIGE INzet 19


‘Wij bestuurders <strong>en</strong> professionals<br />

moet<strong>en</strong> erop uit. We moet<strong>en</strong> de-pro-<br />

fessionaliser<strong>en</strong>: niet meer rek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

in consult<strong>en</strong> van maximaal ti<strong>en</strong> of<br />

vijfti<strong>en</strong> minut<strong>en</strong>, maar <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d<br />

nagaan hoe we de kracht<strong>en</strong> van<br />

kinder<strong>en</strong>, ouders <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

kunn<strong>en</strong> aanbor<strong>en</strong>.’ iNZeT december 2010<br />

20 VRIJWILLIGE INzet<br />

Bart eigeman, <strong>voor</strong>malig wethouder in D<strong>en</strong> Bosch


Nick Baggerman, jonger<strong>en</strong>werker Stiching Mooi<br />

‘Je moet juist invester<strong>en</strong> in de <strong>jeugd</strong>.<br />

Geef iedere welzijnsstichting er<br />

iemand bij, dan kan die sam<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> groep <strong>vrijwillige</strong>rs hele mooie<br />

ding<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.’ iNZeT december 2010<br />

VRIJWILLIGE INzet 21


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

in drie jaar tijd hebb<strong>en</strong> 83 praktijkproject<strong>en</strong> met subsidie<br />

van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> de kans gekreg<strong>en</strong> hun activiteit<strong>en</strong><br />

verder te ontwikkel<strong>en</strong> of op andere plekk<strong>en</strong> in het land<br />

uit te gaan voer<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> project<strong>en</strong> hun<br />

methodiek<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vervolmak<strong>en</strong> <strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> om<br />

ze ook <strong>voor</strong> ander<strong>en</strong> beschikbaar te stell<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> greep<br />

uit de vele product<strong>en</strong> die dat opleverde is elders te zi<strong>en</strong><br />

in deze iNZeT.<br />

Op www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl <strong>en</strong> in de magazines iNZeT<br />

heeft iedere<strong>en</strong> de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> hoe<br />

het met de project<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere activiteit<strong>en</strong> van het<br />

programma ging. Nerg<strong>en</strong>s anders was zoveel informatie<br />

te vind<strong>en</strong> over de volle breedte van de praktijk van de<br />

pedagogische civil society.<br />

Op allerlei manier<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> de praktijkproject<strong>en</strong> de<br />

mogelijkheid om ervaring<strong>en</strong> uit te wissel<strong>en</strong> of op<br />

22 VRIJWILLIGE INzet<br />

De<br />

PRAktiJk-<br />

PRoJecteN<br />

bepaalde thema’s dieper in te gaan. Daarnaast kond<strong>en</strong><br />

de project<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> van de k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> kunde<br />

van medewerkers van Movisie <strong>en</strong> het Nederlands <strong>jeugd</strong>instituut<br />

(Nji). Zij ondersteund<strong>en</strong> de project<strong>en</strong> waar<br />

gew<strong>en</strong>st met informatie <strong>en</strong> advies. Ook de projectleidersbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

zorgd<strong>en</strong> er<strong>voor</strong> dat de project<strong>en</strong><br />

van elkaar kond<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>.<br />

Na drie jaar is er wel het e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander veranderd. De<br />

pedagogische civil society is e<strong>en</strong> begrip geword<strong>en</strong>!<br />

Dat blijkt niet alle<strong>en</strong> uit de ervaring<strong>en</strong> van de praktijkproject<strong>en</strong><br />

maar ook uit de resultat<strong>en</strong> van de pilots van<br />

Allemaal Opvoeders, waarin elf geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> C<strong>en</strong>tra<br />

<strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> proef draaid<strong>en</strong> met het stimuler<strong>en</strong><br />

van die pedagogische civil society. Daarover is meer te<br />

lez<strong>en</strong> in de speciale bijlage van iNZeT uit maart <strong>2012</strong><br />

www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/magazine.


Borging projectresultat<strong>en</strong><br />

op website Nji<br />

Het ZonMw-programma mag dan afgelop<strong>en</strong> zijn, de<br />

praktijkproject<strong>en</strong> gaan vrijwel allemaal – vele ervaring<strong>en</strong><br />

rijker – gewoon <strong>door</strong>. Om de resultat<strong>en</strong> van de project<strong>en</strong><br />

niet verlor<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> gaan zijn deze opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op de<br />

website van het Nji, in het dossier Vrijwillige <strong>inzet</strong><br />

<strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>. Het dossier is in sam<strong>en</strong>werking<br />

met MOViSie ontwikkeld. De informatie over veel project<strong>en</strong><br />

zal in dit dossier up-to-date word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong>.<br />

in het dossier zijn meer dan 90 praktijk<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> van<br />

<strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> rond opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong> verzameld<br />

<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>. Ook de onderzoeksproject<strong>en</strong> uit het<br />

ZonMw-programma staan in dit dossier. Verder is er<br />

veel aandacht <strong>voor</strong> achtergrond<strong>en</strong> van de pedagogische<br />

civil society. Voor e<strong>en</strong> ieder die op zoek is naar manier<strong>en</strong><br />

om <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> te stimuler<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> structurele plek<br />

te gev<strong>en</strong> in geme<strong>en</strong>telijke context<strong>en</strong>, biedt het dossier<br />

inspiratie.<br />

www.nji.nl > dossier <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

De website van het Nji geeft tev<strong>en</strong>s uitgebreide informatie<br />

over Allemaal Opvoeders. Voor iedere geme<strong>en</strong>te is<br />

de aanpak beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> er is veel aandacht <strong>voor</strong> zowel<br />

theorie als praktijk. Ook informatie over het onderzoek<br />

naar Allemaal Opvoeders <strong>door</strong> de universiteit utrecht is<br />

hier te vind<strong>en</strong>.<br />

www.allemaalopvoeders.nl<br />

Project <strong>voor</strong> project<br />

in het magazine iNZeT is de laatste twee jaar <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d aandacht besteed aan allerlei<br />

praktijkproject<strong>en</strong>. in deze laatste iNZeT vindt u alle praktijkproject<strong>en</strong> – <strong>en</strong> hun resultat<strong>en</strong> –<br />

kort beschrev<strong>en</strong>. De project<strong>en</strong> staan gegroepeerd op zes thema’s op de volg<strong>en</strong>de pagina’s:<br />

• Onderlinge steun 24-41<br />

• Training <strong>en</strong> methodiek 58-67<br />

• Kleine lokale impuls<strong>en</strong> 78-84<br />

• Sport <strong>en</strong> school 96-107<br />

• Brugg<strong>en</strong> slaan 124-135<br />

• Actieve buurt<strong>en</strong> 160-173<br />

VRIJWILLIGE INzet 23


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

de <strong>voor</strong>leesExpress<br />

Vrijwilligers lez<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> taalachterstand<br />

thuis <strong>voor</strong> <strong>en</strong> introducer<strong>en</strong> zo <strong>voor</strong>lez<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

<strong>gezin</strong>. Ouders word<strong>en</strong> gestimuleerd om zelf <strong>voor</strong> te<br />

gaan lez<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN De Voorleesexpress is in de bestaande geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

verder uitgegroeid <strong>en</strong> verspreid onder nieuwe geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

e<strong>en</strong> kleine 1.500 <strong>vrijwillige</strong>rs lez<strong>en</strong> <strong>voor</strong> in ongeveer 1.250<br />

<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s heeft de Voorleesexpress de methodiek<br />

toegankelijk gemaakt <strong>voor</strong> taalarme autochtone <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>.<br />

WaaR? De Voorleesexpress wordt nu uitgevoerd in zesti<strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Bibliothek<strong>en</strong>, welzijnsorganisaties <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? in zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is de Voorleesexpress<br />

bezig met e<strong>en</strong> opstart. Ook wordt er gewerkt aan de implem<strong>en</strong>tatie<br />

in kleinere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> dorp<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: SodaProducties<br />

www.<strong>voor</strong>leesexpress.nl<br />

24 VRIJWILLIGE INzet<br />

oNdeRLiNGe SteuN<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 25


jonger<strong>en</strong> help<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> met<br />

verantwoord keetbeheer<br />

De zog<strong>en</strong>aamde drankket<strong>en</strong> op het platteland hebb<strong>en</strong><br />

ondanks hun slechte reputatie e<strong>en</strong> belangrijke sociale<br />

functie. goed keetbeheer is dan wel ess<strong>en</strong>tieel.<br />

RESULTaTEN Op e<strong>en</strong> aansprek<strong>en</strong>de website met e<strong>en</strong> online-test<br />

over veilig keetbeheer schrev<strong>en</strong> 119 ket<strong>en</strong> zich in. e<strong>en</strong> jaarlijkse<br />

wedstrijd bepaalt wie de beste keet heeft. Na e<strong>en</strong> opleiding<br />

gav<strong>en</strong> 22 keetadviseurs (zelf ook keetbezoeker) e<strong>en</strong> workshop<br />

goed keetbeheer aan duiz<strong>en</strong>d jonger<strong>en</strong>. Bijbehor<strong>en</strong>de methodiek<strong>en</strong>,<br />

trainingsmateriaal <strong>en</strong> handvatt<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de omgeving<br />

om in gesprek te gaan met keetbeheerders zijn beschikbaar.<br />

WaaR? De keetworkshops zijn in 32 verschill<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

gegev<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> lokale organisaties die te mak<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> met ket<strong>en</strong> <strong>en</strong> keetbezoekers.<br />

hOE vERdER? De methodiek wordt aangebod<strong>en</strong> aan geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> lokale organisaties.<br />

Projectleiding: plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

www.keetkeur.nl<br />

26 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 27


alleskunners<br />

Via Alleskunner kom<strong>en</strong> jonge plattelandsvrouw<strong>en</strong> met<br />

elkaar in contact om ervaring<strong>en</strong> uit te wissel<strong>en</strong>, over<br />

de verschill<strong>en</strong>de roll<strong>en</strong> die zij toebedeeld krijg<strong>en</strong>.<br />

Vervolg<strong>en</strong>s gaan ze zelf actief met hun eig<strong>en</strong> situatie<br />

aan de slag.<br />

Ouders help<strong>en</strong> elkaar in eig<strong>en</strong> kring<br />

Ouders die de opvoeding van hun kinder<strong>en</strong> niet als problematisch<br />

ervar<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> meestal ge<strong>en</strong> behoefte aan<br />

hulp van deskundig<strong>en</strong>. Maar ervaring<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong><br />

met andere ouders is altijd welkom.<br />

28 VRIJWILLIGE INzet<br />

RESULTaTEN in totaal zijn er 1.260 jonge vrouw<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>.<br />

Op 21 plaats<strong>en</strong> op het platteland zijn zij actief bezig met vier<br />

thema’s (zorg, tijd, gezondheid <strong>en</strong> geld). Dankzij tips van<br />

andere jonge vrouw<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze hun eig<strong>en</strong> situatie gunstig<br />

beïnvloed<strong>en</strong>. Hierbij is tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong>waaier<br />

ontwikkeld.<br />

WaaR? Verspreid over Nederland.<br />

vOOR WIE? Cjg’s, welzijnsorganisaties <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Het project gaat <strong>door</strong>, het totaal aantal locaties<br />

zal waarschijnlijk verder uitgebreid word<strong>en</strong> aangezi<strong>en</strong> er<br />

veel animo <strong>voor</strong> is.<br />

Projectleiding: Nederlands Agrarisch jonger<strong>en</strong> Kontakt<br />

www.alleskunner.com<br />

RESULTaTEN Met training <strong>en</strong> coaching zijn 21 <strong>vrijwillige</strong>rs met<br />

diverse achtergrond<strong>en</strong> ‘ouders in actie’ geword<strong>en</strong>. Zij organiser<strong>en</strong><br />

binn<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> achterban kleinschalige laagdrempelige<br />

bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> waar opvoedthema’s besprok<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>. Zo vind<strong>en</strong> ouders steun bij elkaar. Vaak zijn ze<br />

opgelucht als ze merk<strong>en</strong> dat ze niet de <strong>en</strong>ige zijn die soms<br />

worstel<strong>en</strong> met opvoedingsvrag<strong>en</strong>.<br />

WaaR? rotterdam, Schiedam <strong>en</strong> Spijk<strong>en</strong>isse.<br />

vOOR WIE? Cjg’s.<br />

hOE vERdER? De ouders in actie gaan zelfstandig verder.<br />

Ze word<strong>en</strong> begeleid <strong>door</strong> Cjg’s.<br />

Projectleiding: Stichting de Meeuw<br />

www.stichtingdemeeuw.nl/project<strong>en</strong>/opvoeders-in-actie


Opvoedmix.nl<br />

Ondersteuning <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> Marokkaans-Nederlandse<br />

ouders via internet.<br />

RESULTaTEN uit de statistiek<strong>en</strong>, de reacties van ouders <strong>en</strong> de aard<br />

van de opvoedvrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> -problem<strong>en</strong> die via Opvoedmix.nl<br />

zijn besprok<strong>en</strong> blijkt dat het gelukt is om de doelgroep eerder<br />

<strong>en</strong> beter te bereik<strong>en</strong>, op e<strong>en</strong> manier die <strong>voor</strong> h<strong>en</strong> veilig <strong>en</strong><br />

best buddies Nederland<br />

foto Arie Kievit/Hollandse Hoogte<br />

Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> sluit<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>dschap met jonger<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

verstandelijke beperking <strong>en</strong> ondernem<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

om zo het sociale netwerk te vergrot<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Best Buddies Nederland heeft met 34 mbo/hbo <strong>en</strong><br />

universitaire onderwijsinstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> 38 zorg- <strong>en</strong> welzijns-<br />

vertrouwd voelt. De website is bezocht <strong>door</strong> ruim 56.000<br />

unieke bezoekers. Omgerek<strong>en</strong>d zijn er ruim 4.000 ouders per<br />

maand bereikt.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Cjg’s <strong>en</strong> ontwikkelaars van e<strong>en</strong> interculturele<br />

opvoedingsondersteuning.<br />

hOE vERdER? Marokka Media formeert vanuit de eig<strong>en</strong> doelgroep<br />

e<strong>en</strong> team (freelance) deskundig<strong>en</strong> op het gebied van opvoed<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong> om anonieme vrag<strong>en</strong> van ouders te kunn<strong>en</strong><br />

blijv<strong>en</strong> beantwoord<strong>en</strong>. Het plan is om deskundig<strong>en</strong> face-to-face<br />

opvoedcursuss<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> op bij<strong>voor</strong>beeld basisschol<strong>en</strong><br />

of bij de Cjg’s.<br />

Projectleiding: Stichting e-hulp.nl<br />

www.opvoedmix.nl<br />

organisaties e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsovere<strong>en</strong>komst getek<strong>en</strong>d.<br />

in totaal zijn er 50 Best Buddies Clubs gerealiseerd met<br />

spreiding over heel Nederland. 1.170 koppels van jonger<strong>en</strong><br />

met <strong>en</strong> zonder verstandelijke beperking zijn gerealiseerd.<br />

Ongeveer vijfti<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t van de doelgroepjonger<strong>en</strong> wordt<br />

hiermee bereikt. er zijn 117 stud<strong>en</strong>t<strong>voor</strong>zitters opgeleid.<br />

25 proc<strong>en</strong>t van de buddiekoppels continueert de vri<strong>en</strong>dschap<br />

na het project.<br />

WaaR? 50 clubs verspreid over Nederland.<br />

vOOR WIE? Onderwijsinstelling<strong>en</strong>, zorg- <strong>en</strong> welzijnsorganisaties<br />

<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? in sam<strong>en</strong>werking met fonds<strong>en</strong> <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> zet<br />

Best Buddies het werk <strong>voor</strong>t.<br />

Projectleiding: Best Buddies Nederland<br />

www.bestbuddies.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 29


ijstands<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> sociale vakantie aangebod<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong>ouder<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> minimuminkom<strong>en</strong> of in e<strong>en</strong><br />

sociaal isolem<strong>en</strong>t, kom<strong>en</strong> vaak niet aan vakantie toe.<br />

Het Nivon organiseert <strong>voor</strong> h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ontspann<strong>en</strong> week<br />

in de natuur.<br />

RESULTaTEN er hebb<strong>en</strong> 105 moeders met in totaal 200 kinder<strong>en</strong><br />

deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De deelnemers kom<strong>en</strong> uit dezelfde buurt. Voor<br />

foto Hans Oostrum<br />

Ouderbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> in de kinderopvang<br />

e<strong>en</strong> ouders-<strong>voor</strong>-ouders programma <strong>inzet</strong>baar bij<br />

kinderopvangorganisaties.<br />

RESULTaaT in totaal iets meer dan 200 ouders hebb<strong>en</strong> deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

aan <strong>door</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs georganiseerde bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

over ouderschap in sam<strong>en</strong>werking met hun instelling <strong>voor</strong><br />

30 VRIJWILLIGE INzet<br />

het project zijn 70 <strong>vrijwillige</strong>rs getraind. Voor het organiser<strong>en</strong><br />

van sociale vakanties wordt gebruik gemaakt van e<strong>en</strong> ondersteuningsgroep,<br />

training <strong>en</strong> e<strong>en</strong> handboek met veel nuttige<br />

tips <strong>en</strong> anekdotes.<br />

WaaR? groep<strong>en</strong> uit leid<strong>en</strong>, Zand<strong>voor</strong>t, rotterdam, Dev<strong>en</strong>ter,<br />

groning<strong>en</strong> <strong>en</strong> utrecht ging<strong>en</strong> naar Dordrecht, e<strong>en</strong>-west,<br />

eerbeek, wijk aan Zee <strong>en</strong> Oisterwijk.<br />

vOOR WIE? Cjg’s <strong>en</strong> welzijnsorganisaties.<br />

hOE vERdER? Kom<strong>en</strong>d jaar staan zes wek<strong>en</strong> op het programma<br />

waarin 60-70 <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> 100 kinder<strong>en</strong> verwacht word<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Nivon<br />

www.nivon.nl/sociaaltoerisme<br />

kinderopvang (soms het Cjg). resultaat van het project is<br />

e<strong>en</strong> methodiek, waarvan in eerste instantie instelling<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

kinderopvang, maar ook geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Cjg’s) gebruik kunn<strong>en</strong><br />

mak<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Barneveld, Biddinghuiz<strong>en</strong>, Brunssum, D<strong>en</strong> Haag, ede,<br />

Hout<strong>en</strong>, lelystad, leusd<strong>en</strong> <strong>en</strong> Tiel.<br />

hOE vERdER? e<strong>en</strong> ‘digitale applicatie’ van de methodiek wordt<br />

verspreid onder kinderdagverblijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s.<br />

Projectleiding: Stg. Par<strong>en</strong>t <strong>en</strong> family factory<br />

www.familyfactory.nl


Steun aan ouders met schoolgaande kinder<strong>en</strong> <strong>voor</strong>komt problem<strong>en</strong><br />

getrainde <strong>vrijwillige</strong>rs ondersteun<strong>en</strong> kwetsbare<br />

<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> <strong>door</strong> e<strong>en</strong> luister<strong>en</strong>d oor, aandacht <strong>en</strong> praktische<br />

tips te bied<strong>en</strong>. Het betreft <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> met<br />

kinder<strong>en</strong> in de leeftijd van 7 t/m 14 jaar.<br />

RESULTaTEN er zijn elf coördinator<strong>en</strong> werkzaam <strong>en</strong> 131 <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> training gevolgd. er zijn 131 <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

Moeders Informer<strong>en</strong> moeders<br />

ervar<strong>en</strong> moeders (vrijwilligsters) bezoek<strong>en</strong> maandelijks<br />

nieuwe moeders <strong>en</strong> prat<strong>en</strong> met h<strong>en</strong> over de opvoeding<br />

<strong>en</strong> verzorging tot het kind 18 maand<strong>en</strong> oud is.<br />

RESULTaTEN Met vrag<strong>en</strong>lijst<strong>en</strong> <strong>en</strong> interviews met moeders,<br />

vrijwilligsters <strong>en</strong> coördinator<strong>en</strong> van MiM zijn de succesvolle<br />

foto H<strong>en</strong>k Braam/Hollandse Hoogte<br />

ondersteund <strong>en</strong> 254 kinder<strong>en</strong> begeleid. er zijn e<strong>en</strong> (overdraagbare)<br />

methodiek <strong>en</strong> e<strong>en</strong> website ontwikkeld.<br />

WaaR? in 12 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Cjg’s (<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> organisaties)<br />

<strong>en</strong> schol<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? in de nu reeds actieve geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gaat m<strong>en</strong> <strong>door</strong><br />

met het project. e<strong>en</strong> vijftal andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> start er zeer<br />

waarschijnlijk mee: het stadium van ‘afgestemde’ subsidieaanvrag<strong>en</strong><br />

is bereikt.<br />

Projectleiding: Humanitas<br />

www.humanitas.nl/project/<strong>door</strong>start-4<br />

werkwijz<strong>en</strong> in kaart gebracht. Daarnaast hebb<strong>en</strong> hun w<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> behoeft<strong>en</strong> geresulteerd in e<strong>en</strong> handleiding <strong>voor</strong> bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

met als thema’s ‘norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> waard<strong>en</strong> in opvoed<strong>en</strong>: het<br />

overbrugg<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>’, ‘jong <strong>en</strong> moeder’ <strong>en</strong> ‘signaler<strong>en</strong><br />

van problem<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>’.<br />

vOOR WIE? <strong>jeugd</strong>gezondheidszorg, Cjg’s, welzijnsorganisaties <strong>en</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De succesvolle werkwijz<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gecontinueerd<br />

<strong>en</strong> er word<strong>en</strong> themabije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> georganiseerd. Het Nji<br />

verspreidt de product<strong>en</strong> landelijk.<br />

Projectleiding: Nederlands <strong>jeugd</strong>instituut<br />

www.moedersinformer<strong>en</strong>moeders.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 31


home-Start promotieteams<br />

Binn<strong>en</strong> ‘Home-Start’ ondersteun<strong>en</strong> getrainde <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> met jonge kinder<strong>en</strong>. Provinciale<br />

promoteams (bestaande uit ouders, <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong><br />

beroepskracht<strong>en</strong>) hebb<strong>en</strong> de bek<strong>en</strong>dheid van<br />

Home-Start vergroot.<br />

RESULTaTEN Het aantal Home-Start <strong>vrijwillige</strong>rs is gegroeid<br />

van 1850 (eind 2009) tot 2500 (begin <strong>2012</strong>). Deze <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

ondersteun<strong>en</strong> ruim 2500 <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>. Ouders, pot<strong>en</strong>tiële<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs, beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleidsambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> zijn op<br />

allerlei manier<strong>en</strong> geïnformeerd over Home-Start. Zo zijn er<br />

80 artikel<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong>, zijn de teams aanwezig geweest<br />

op 65 festivals/markt<strong>en</strong> <strong>en</strong> is met 66 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong><br />

over Home-Start.<br />

WaaR? Home-Start wordt in 118 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s .<br />

hOE vERdER? e<strong>en</strong> landelijk promoteam blijft zich <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong><br />

om de stem van ouders <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs te lat<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Home-Start bereikbaar te mak<strong>en</strong> <strong>voor</strong> meer <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: landelijk steunpunt Home-Start<br />

www.home-start.nl<br />

32 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 33


Project connect: Steun <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> jonge moeders in Friesland<br />

Vrijwilligersproject Connect helpt jonge moeders<br />

(t/m 23 jaar), <strong>door</strong> h<strong>en</strong> in contact te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> luister<strong>en</strong>d oor of praktische steun<br />

bied<strong>en</strong>.<br />

foto Klaas fopma/Hollandse Hoogte<br />

Integrer<strong>en</strong> <strong>door</strong> sam<strong>en</strong> leuke ding<strong>en</strong> te do<strong>en</strong><br />

Alle<strong>en</strong>staande minderjarige asielzoekers <strong>en</strong> andere<br />

jonge nieuwkomers hebb<strong>en</strong> het vaak lastig bij het<br />

legg<strong>en</strong> van persoonlijke contact<strong>en</strong> met Nederlanders.<br />

Daarom gaan stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jaar lang met h<strong>en</strong> op<br />

stap om leuke ding<strong>en</strong> te do<strong>en</strong>.<br />

34 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum<br />

RESULTaTEN er zijn 197 jonge moeders <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs gematcht.<br />

Het is e<strong>en</strong> brede meerwaarde <strong>voor</strong> zowel jonge moeders (meer<br />

<strong>en</strong> betere hulp <strong>en</strong> steun bij opgroei<strong>en</strong> <strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong>, bewuster<br />

van eig<strong>en</strong> kwaliteit<strong>en</strong>) als <strong>voor</strong> andere betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> (iets <strong>voor</strong><br />

e<strong>en</strong> ander kunn<strong>en</strong> betek<strong>en</strong><strong>en</strong>).<br />

WaaR? regio Zuidwest friesland <strong>en</strong> leeuward<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsorganisatie, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

<strong>en</strong> Cjg’s.<br />

hOE vERdER? De projectpartners gaan verder met de werkwijze<br />

van Connect. Daarnaast wordt de methode Connect verspreid<br />

<strong>en</strong> wordt er gekek<strong>en</strong> wat de methode kan betek<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

andere kwetsbare doelgroep<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Timpaan welzijn<br />

www.timpaanwelzijn.nl<br />

RESULTaTEN in Zwolle <strong>en</strong> <strong>en</strong>schede trekk<strong>en</strong> per schooljaar elk<br />

30 jonge nieuwkomers int<strong>en</strong>sief op met hun Nederlandse<br />

maatje. Ook de buurt <strong>en</strong> het <strong>gezin</strong> van de jonge nieuwkomers<br />

word<strong>en</strong> hierbij betrokk<strong>en</strong>. er is e<strong>en</strong> methodiekbeschrijving,<br />

e<strong>en</strong> website <strong>en</strong> e<strong>en</strong> filmpje van het maatjesproject gemaakt.<br />

WaaR? De regio <strong>en</strong>schede <strong>en</strong> regio Zwolle.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsorganisaties <strong>en</strong> schol<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Doel is <strong>voor</strong>tzetting in de bestaande sted<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

uitbreiding naar andere sted<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Kinderperspectief in sam<strong>en</strong>werking<br />

met Humanitas<br />

www.Newathome.nl


Family Factory - de Tijd van je Lev<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> vijfdelige serie interactieve <strong>en</strong> speelse workshops<br />

<strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> ouders.<br />

RESULTaTEN Bijna 3.000 ouders ded<strong>en</strong> mee aan De Tijd van je<br />

lev<strong>en</strong>: 1.561 ouders volgd<strong>en</strong> één van de 114 volledige work-<br />

shopseries; ander<strong>en</strong> ded<strong>en</strong> mee aan e<strong>en</strong> losse workshop. De<br />

Tijd van je lev<strong>en</strong> versterkt verbinding<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

ouders onderling <strong>en</strong> inspireert ouders iets moois te mak<strong>en</strong><br />

van hun tijd als <strong>gezin</strong>.<br />

WaaR? in 67 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Cjg’s, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De Tijd van je lev<strong>en</strong> wordt blijv<strong>en</strong>d opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

het aanbod van de family factory <strong>en</strong> in veel geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> blijft<br />

het project actief. Sam<strong>en</strong> met lokale organisaties zoals Cjg’s<br />

<strong>en</strong> schol<strong>en</strong> word<strong>en</strong> nieuwe project<strong>en</strong> opgezet.<br />

Projectleiding: family factory Nederland<br />

www.familyfactory.nu<br />

Ouders help<strong>en</strong> kind van ouders met psychiatrische beperking<br />

e<strong>en</strong> meeleef<strong>gezin</strong> vangt e<strong>en</strong> jong kind (0-4 jaar) op van<br />

ouders met psychische/psychiatrische problem<strong>en</strong>.<br />

Als het kind regelmatig bij het meeleef<strong>gezin</strong> is kunn<strong>en</strong><br />

ouders tot rust kom<strong>en</strong>. Met deze steun kan e<strong>en</strong> kind bij<br />

zijn eig<strong>en</strong> ouders opgroei<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN e<strong>en</strong> training, website <strong>en</strong> brochure zijn ontwikkeld.<br />

er zijn neg<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> gescre<strong>en</strong>d <strong>en</strong> getraind om e<strong>en</strong> kind op<br />

te vang<strong>en</strong> <strong>en</strong> de koppeling met zes kinder<strong>en</strong> is in gang gezet.<br />

WaaR? utrecht.<br />

vOOR WIE? Cjg’s <strong>en</strong> welzijnsorganisaties.<br />

hOE vERdER? Zes nieuwe meeleef<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zich aangemeld.<br />

er lop<strong>en</strong> contact<strong>en</strong> in Amersfoort, Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal <strong>en</strong><br />

Zoetermeer. Alles wordt in e<strong>en</strong> handboek beschrev<strong>en</strong>.<br />

Onderzoek naar het effect van meeleef<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> op de ontwikkeling<br />

van het kind is in <strong>voor</strong>bereiding.<br />

Projectleiding: CoManagem<strong>en</strong>t<br />

www.meeleef<strong>gezin</strong>.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 35


hulp <strong>voor</strong> gescheid<strong>en</strong> ouders bij<br />

omgangsregeling<br />

Vrijwilligers van BOr Humanitas help<strong>en</strong> pas gescheid<strong>en</strong><br />

ouders op weg naar e<strong>en</strong> goede, duurzame omgangsregeling.<br />

RESULTaTEN BOr is nu beschikbaar in zes regio’s in Nederland.<br />

er zijn 364 ouderpar<strong>en</strong> met 572 kinder<strong>en</strong> begeleid; 99 <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

actief geweest, gemiddeld 60% van de traject<strong>en</strong> leidde<br />

tot e<strong>en</strong> succesvolle omgangsregeling waar<strong>door</strong> 344 kinder<strong>en</strong><br />

weer volwaardig contact met beide ouders hebb<strong>en</strong>.<br />

WaaR? in 32 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, provincies, maatschappelijk werk,<br />

Bureau <strong>jeugd</strong>zorg, rechtbank<strong>en</strong> <strong>en</strong> de raad <strong>voor</strong> de Kinderbescherming.<br />

hOE vERdER? De project<strong>en</strong> die in 2009 startt<strong>en</strong>, continuer<strong>en</strong><br />

hun activiteit<strong>en</strong>. Met e<strong>en</strong> lic<strong>en</strong>tie- <strong>en</strong> registratiesysteem wordt<br />

de kwaliteit van de methodiek overdraagbaar én geborgd.<br />

e<strong>en</strong> handreiking <strong>en</strong> basistraining volg<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>kort.<br />

Projectleiding: Humanitas<br />

www.borhumanitas.nl<br />

36 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto inge van Mill/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 37


<strong>gezin</strong>snetwerk<strong>en</strong><br />

lokale initiatiev<strong>en</strong> ‘<strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> ouders’ krijg<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

steuntje in de rug zodat ze uit kunn<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> tot<br />

meer structurele netwerk<strong>en</strong>.<br />

RESULTaaT Activiteit<strong>en</strong> uitgevoerd in ca. 20 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />

400 deelnemers. Ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

afgeronde methodiek om mee verder te kunn<strong>en</strong>. inmiddels<br />

Ouders <strong>voor</strong> elkaar<br />

Ouders <strong>voor</strong> elkaar wil zoveel mogelijk ouders faciliter<strong>en</strong><br />

om steunnetwerk<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong> via internet. er wordt<br />

e<strong>en</strong> technische <strong>en</strong> communicatieve structuur opgezet<br />

waarvan alle lokale Cjg’s kunn<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong>. Ouders<br />

die bij elkaar in de buurt won<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> elkaar ler<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> zonder mete<strong>en</strong> hun id<strong>en</strong>titeit prijs te gev<strong>en</strong>.<br />

foto roel Burgler/Hollandse Hoogte<br />

38 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Marcel van d<strong>en</strong> Bergh/Hollandse Hoogte<br />

werkt family factory sam<strong>en</strong> met ca. 15 Cjg’s <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal<br />

basis- <strong>en</strong> brede schol<strong>en</strong>.<br />

WaaR? O.a. Amersfoort, Brunssum, Culemborg, D<strong>en</strong> Haag,<br />

<strong>en</strong>schede, Hout<strong>en</strong>, Nieuwegein, utrecht, Vian<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zwolle.<br />

vOOR WIE? C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> & <strong>gezin</strong>, welzijnsorganisaties,<br />

basis- <strong>en</strong> brede schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> kerk<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De family factory biedt actief <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>oemde organisaties de mogelijkheid zelf e<strong>en</strong> netwerk van<br />

ouders op te bouw<strong>en</strong>. De ontwikkelde k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> material<strong>en</strong>,<br />

begeleiding etc. blijv<strong>en</strong> beschikbaar <strong>en</strong> word<strong>en</strong> zelfs<br />

verder uitgebreid.<br />

Projectleiding: familyfactory<br />

www.familyfactory.nl<br />

RESULTaaT Het project omvat: behoefte-onderzoek ouders <strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Cjg’s), software-ontwikkeling, implem<strong>en</strong>tatie<br />

daarvan binn<strong>en</strong> afzonderlijke Cjg-websites <strong>en</strong> test<strong>en</strong>.<br />

Bezoekers van e<strong>en</strong> forum op e<strong>en</strong> bij het project aangeslot<strong>en</strong><br />

Cjg-site krijg<strong>en</strong> discussies te zi<strong>en</strong> die <strong>voor</strong> h<strong>en</strong> relevant zijn,<br />

op basis van hun woonplaats <strong>en</strong> hun informatiebehoefte.<br />

vOOR WIE? Alle C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>.<br />

hOE vERdER? Na e<strong>en</strong> pilotfase kunn<strong>en</strong> andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

aansluit<strong>en</strong>. Het project loopt tot maart 2014.<br />

Projectleiding: Ouders Online<br />

www.ouders.nl


Ouders help<strong>en</strong> elkaar in ‘Opvoed<strong>en</strong> Sam<strong>en</strong> aanpakk<strong>en</strong>’<br />

Ouders gaan aan de hand van e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling met<br />

elkaar in gesprek over wat zij belangrijk <strong>en</strong> moeilijk vind<strong>en</strong><br />

bij het opvoed<strong>en</strong> van hun kinder<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> getrainde<br />

<strong>vrijwillige</strong>r begeleidt het gesprek.<br />

RESULTaTEN in totaal zijn er ongeveer 90 t<strong>en</strong>toonstelling<strong>en</strong><br />

georganiseerd. De t<strong>en</strong>toonstelling is uitgebreid om beter aan<br />

foto Mieke Schlaman<br />

Mamma weet alles<br />

Mamma weet alles biedt ouders e<strong>en</strong> netwerk om ervaring<strong>en</strong><br />

uit te wissel<strong>en</strong> <strong>en</strong> elkaar te help<strong>en</strong> bij vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

problem<strong>en</strong> bij puberopvoeding.<br />

RESULTaTEN er zijn 58 themabije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> georganiseerd. De<br />

opkomst varieerde van twee tot tweehonderd ouders. Vanuit<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

te sluit<strong>en</strong> bij autochtone doelgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> in vijf geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

uitgerold. De opgedane ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkeling<strong>en</strong><br />

vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> toolkit die online beschikbaar komt.<br />

WaaR? Almere, Amsterdam, D<strong>en</strong> Haag, weert <strong>en</strong> Zoetermeer.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s .<br />

hOE vERdER? in de nu reeds actieve geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gaat het project<br />

<strong>door</strong>, daarnaast wordt het in sam<strong>en</strong>werking met ‘Mamma<br />

weet alles’ in andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s uitgerold.<br />

Projectleiding: radarAdvies <strong>en</strong> Stichting MOOi D<strong>en</strong> Haag<br />

www.opvoed<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>aanpakk<strong>en</strong>.nl<br />

de bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> zijn meer dan twintig netwerk<strong>en</strong> van<br />

ouders met pubers opgericht. Voor deze netwerk<strong>en</strong> is<br />

e<strong>en</strong> toolkit ontwikkeld die onder Cjg’s/geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wordt<br />

verspreid. Zo ontstaat e<strong>en</strong> verbinding tuss<strong>en</strong> de netwerk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> het Cjg <strong>en</strong> wet<strong>en</strong> ouders waar ze zo nodig met vrag<strong>en</strong><br />

terecht kunn<strong>en</strong>.<br />

WaaR? in meer dan 50 Cjg’s verspreid over Nederland.<br />

vOOR WIE? Cjg’s <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Sam<strong>en</strong>werking met geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s blijft<br />

<strong>door</strong>gaan. er is in sam<strong>en</strong>werking met ‘Opvoed<strong>en</strong> Sam<strong>en</strong><br />

Aanpakk<strong>en</strong>’ e<strong>en</strong> gecombineerd aanbod ontwikkeld.<br />

Projectleiding: Mamma weet alles.<br />

www.mammaweetalles.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 39


uddyproject bijdehand<br />

Kinder<strong>en</strong> van 9 tot 12 jaar die opgroei<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> achterstandssituatie<br />

word<strong>en</strong> ‘bij de hand g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>’ <strong>door</strong><br />

stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> ontdekkingsreis <strong>door</strong><br />

de eig<strong>en</strong> leefomgeving <strong>en</strong> stad.<br />

RESULTaTEN Verdeeld over vier sted<strong>en</strong> zijn meer dan neg<strong>en</strong>tig<br />

buddytraject<strong>en</strong> gestart <strong>en</strong> acht buddyoverstijg<strong>en</strong>de wijkactiviteit<strong>en</strong><br />

georganiseerd. Binn<strong>en</strong> het project is in sam<strong>en</strong>spel<br />

met welzijnsorganisaties <strong>en</strong> het onderwijs e<strong>en</strong><br />

methodiek ontwikkeld, die h<strong>en</strong> maar ook andere organisaties<br />

in staat stelt het project zelfstandig over te nem<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Amersfoort, Amsterdam, Nijmeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> utrecht.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsorganisaties <strong>en</strong> het onderwijs.<br />

hOE vERdER? De directe sam<strong>en</strong>werkingspartners nem<strong>en</strong> het<br />

buddyproject Bijdehand over of zijn dit van plan. Ook andere<br />

partij<strong>en</strong> ton<strong>en</strong> interesse. Njr zal zich inspann<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het<br />

verspreid<strong>en</strong> van de Bijdehand methodiek.<br />

Projectleiding: Njr<br />

www.njr.nl/bijdehand<br />

40 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Bert Spiertz/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 41


UITgesprok<strong>en</strong><br />

42 VRIJWILLIGE INzet


Tekst gonny t<strong>en</strong> Haaft. foto’s Sietske raaijmakers.<br />

De PeDAgOgiSCHe<br />

ciViL Society<br />

iS VOlKOMeN<br />

VANZeLfSPRekeNd<br />

iN HeT ADVieS ‘InVEstEREn Rondom kIndEREn’ iNTrODuCeerDeN<br />

De rAAD VOOr MAATSCHAPPelijKe ONTwiKKeliNg eN De rAAD<br />

VOOr De VOlKSgeZONDHeiD eN ZOrg Drie jAAr geleDeN HeT<br />

CONCePT VAN De PeDAgOgiSCHe CiVil SOCieTy. iNMiDDelS iS DiT<br />

eeN Heel gewOON BegriP, CONSTATereN rMO-leDeN MiCHA De<br />

wiNTer eN luCAS MeijS. DiT ADVieS VOrMDe eeN BelANgrijKe<br />

BASiS VOOr HeT PrOgrAMMA Vrijwillige iNZeT VOOr eN<br />

DOOr jeugD eN geZiN VAN ZONMw. iN eeN geSPreK BeVrAgeN<br />

De Twee HOOglerAreN elKAAr: wAT iS er BereiKT? wAT MOeT<br />

er NOg geBeureN?<br />

VRIJWILLIGE INzet 43


Beroepskracht<strong>en</strong> zijn<br />

nodig <strong>voor</strong> organisatorische<br />

continuïteit.<br />

Micha de Winter: ‘Ons gedachtegoed is in<br />

hele korte tijd geme<strong>en</strong>goed geword<strong>en</strong>.<br />

Dat is <strong>voor</strong> mij de grootste verrassing.<br />

To<strong>en</strong> we drie jaar geled<strong>en</strong> de begripp<strong>en</strong><br />

eig<strong>en</strong> kracht <strong>en</strong> burgerschap in het RMO/<br />

RVZ-advies introduceerd<strong>en</strong>, keek iedere<strong>en</strong><br />

ons glazig aan. Nu hoor ik deze woord<strong>en</strong> in<br />

elke geme<strong>en</strong>te vall<strong>en</strong>. De staatssecretaris,<br />

ambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> <strong>en</strong> professionals prat<strong>en</strong> over<br />

de pedagogische civil society alsof het de<br />

gewoonste zaak van de wereld is. Ik vind dit<br />

het mooiste wat er kon gebeur<strong>en</strong>. En jij?’<br />

Lucas Meijs: ‘Ik deel je <strong>en</strong>thousiasme,<br />

maar ik b<strong>en</strong> ook geschrokk<strong>en</strong>. De<br />

afstand tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

is veel groter dan ik had gedacht.<br />

Beroepskracht<strong>en</strong> in de <strong>jeugd</strong>zorg do<strong>en</strong><br />

de <strong>inzet</strong> van sport- <strong>en</strong> scoutingver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

nog regelmatig af als iets knulligs,<br />

iets onb<strong>en</strong>ulligs zelfs. Ze do<strong>en</strong> alsof er nog<br />

nooit <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> is geweest. Beroepskracht<strong>en</strong><br />

vrag<strong>en</strong> mij wel e<strong>en</strong>s om advies als<br />

zij met e<strong>en</strong> sportver<strong>en</strong>iging will<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>.<br />

Als ik dan <strong>voor</strong>stel om e<strong>en</strong> activiteit<br />

niet op dinsdag maar op zaterdag te<br />

organiser<strong>en</strong>, zie ik de paniek in hun og<strong>en</strong>.’<br />

44 VRIJWILLIGE INzet<br />

Micha de Winter: ‘Jij kijkt vanuit het <strong>vrijwillige</strong>rswerk.<br />

Dus ik begrijp je schrik.<br />

Maar ik begon <strong>voor</strong>al vanuit het perspectief<br />

van de professionals, dat is e<strong>en</strong> heel andere<br />

invalshoek. To<strong>en</strong> ze mij zo’n vier jaar<br />

geled<strong>en</strong> vroeg<strong>en</strong> over het <strong>jeugd</strong>beleid mee<br />

te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, ging het daar alle<strong>en</strong> maar over<br />

knell<strong>en</strong>de wachtlijst<strong>en</strong>, kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

rugzak <strong>en</strong> effectieve interv<strong>en</strong>ties die uitkomst<br />

moest<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>. Minister Rouvoet<br />

moest elke keer weer bij de Tweede Kamer<br />

op het matje kom<strong>en</strong> omdat de wachtlijst<strong>en</strong><br />

ondanks de financiële injecties gegroeid<br />

war<strong>en</strong>. Het antwoord was steeds: effectievere<br />

<strong>en</strong> efficiëntere <strong>jeugd</strong>zorg, maar dat<br />

blijkt e<strong>en</strong> te beperkte blik. En nu prat<strong>en</strong> we<br />

dagelijks over de pedagogische civil society<br />

<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />

concept. Ik vind dit e<strong>en</strong> metamorfose<br />

die ongelooflijk snel is gegaan. Dat moet je<br />

toch herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>?’<br />

Lucas Meijs: ‘Ja, maar mijn verbazing<br />

bleef. Ik was ook geschokt <strong>door</strong> de eerste<br />

zinn<strong>en</strong> uit het programma Vrijwillige Inzet<br />

van ZonMw: “Hoe gaan de CJG’s <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

van <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> gebruik


mak<strong>en</strong>?”, las ik daar. Volg<strong>en</strong>s mij moet <strong>vrijwillige</strong><br />

<strong>inzet</strong> juist het startpunt zijn. Dus<br />

er had moet<strong>en</strong> staan: “Hoe mak<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

goed gebruik van de <strong>inzet</strong> <strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong><br />

van beroepskracht<strong>en</strong>?” Ik betreur<br />

dat nog steeds.’<br />

Micha de Winter: ‘Het zou best kunn<strong>en</strong> dat<br />

dit mijn formulering was. Terugblikk<strong>en</strong>d<br />

snap ik wat je bedoelt, maar in<br />

de context van to<strong>en</strong> was het e<strong>en</strong> volstrekt<br />

logische zin. Het was namelijk de tijd dat<br />

ambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> concreet invulling moest<strong>en</strong><br />

gev<strong>en</strong> aan de vorm <strong>en</strong> tak<strong>en</strong> van de CJG’s.<br />

Wij war<strong>en</strong> b<strong>en</strong>auwd dat dit e<strong>en</strong> nieuw soort<br />

bureaus <strong>jeugd</strong>zorg op wijkniveau zoud<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>. Alles wat eerder misging, zou zich<br />

dan herhal<strong>en</strong>. Wij vond<strong>en</strong> dat het CJG iets<br />

fundam<strong>en</strong>teel anders zou moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>:<br />

ons startpunt was dus e<strong>en</strong> CJG dat met die<br />

<strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> verbinding moest gaan<br />

mak<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Die verbinding is nog steeds<br />

e<strong>en</strong> stevige uitdaging. Beroepskracht<strong>en</strong><br />

lijk<strong>en</strong> de wereld van de ‘gewone’ <strong>vrijwillige</strong><br />

<strong>inzet</strong> niet e<strong>en</strong>s te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, laat staan van<br />

de wat meer specifieke vorm<strong>en</strong> van deze<br />

<strong>inzet</strong> in de project<strong>en</strong> die van ZonMw subsidie<br />

kreg<strong>en</strong>. Hoe kan je e<strong>en</strong> beroepskracht<br />

zijn in het veld van opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong><br />

als je ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel besef hebt van wat er bij de<br />

sport- <strong>en</strong> scoutingver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> gebeurt?’<br />

Micha de Winter: ‘E<strong>en</strong> beroepskracht ziet<br />

zichzelf als iemand die helpt bij opvoedingsproblem<strong>en</strong>.<br />

Niet als iemand<br />

die bij de opvoeding betrokk<strong>en</strong> is. Lange<br />

tijd kwam het begrip <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> in hun<br />

vocabulaire niet e<strong>en</strong>s <strong>voor</strong>, als beroepskracht<br />

word je immers opgeleid om zelf<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te help<strong>en</strong>. Dát is hun id<strong>en</strong>titeit, e<strong>en</strong><br />

soort klinische id<strong>en</strong>titeit, zoals die van e<strong>en</strong><br />

arts of psycholoog. Gelukkig is dat nu veranderd,<br />

maar <strong>voor</strong> sommige professionals<br />

gaat die omw<strong>en</strong>teling misschi<strong>en</strong> wat snel.<br />

Dit kan handelingsverleg<strong>en</strong>heid oproep<strong>en</strong>:<br />

de beroepskracht weet niet meer wat er van<br />

hem wordt verwacht <strong>en</strong> vindt het moeilijk<br />

zijn functie in te vull<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Beroepskracht<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />

ler<strong>en</strong> hoe ze met <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong><br />

moet<strong>en</strong> omgaan. Dat wordt de volg<strong>en</strong>-<br />

VRIJWILLIGE INzet 45


de stap. Hun houding is nog steeds: “<strong>vrijwillige</strong>rs,<br />

die kom<strong>en</strong>, die zijn er, punt.’’ Terwijl<br />

ze zich niet afvrag<strong>en</strong> wat dat <strong>voor</strong> hun<br />

eig<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t, wat zij <strong>voor</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rs kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, hoe zij h<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

faciliter<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo lang mogelijk kunn<strong>en</strong><br />

vasthoud<strong>en</strong>. Ik vind het opvall<strong>en</strong>d dat veel<br />

project<strong>en</strong> die uit het programma Vrijwillige<br />

Inzet subsidie kreg<strong>en</strong>, relatief weinig van de<br />

kracht van bestaande ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> gebruik<br />

mak<strong>en</strong>. Ik zie weinig echte zelfhulpproject<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> als ze er al zijn, zijn ze nog steeds<br />

geformuleerd vanuit de beroepskracht die<br />

iets rond zelfhulp start.’<br />

Micha de Winter: ‘Maar pas nu we er woord<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> gevond<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, zijn<br />

we deze eig<strong>en</strong> initiatiev<strong>en</strong> gaan<br />

zi<strong>en</strong>. Ik vind dat heel frappant. Zo heeft<br />

e<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t in opdracht van de GG&GD<br />

Utrecht uitgezocht waarom de belangstelling<br />

van allochton<strong>en</strong> <strong>voor</strong> opvoedcursuss<strong>en</strong><br />

zo terugloopt. De stud<strong>en</strong>t ontdekte – met<br />

de nadruk op ontdekte – dat er al minst<strong>en</strong>s<br />

honderd spontane groepjes van allochtone<br />

ouders zijn die allerlei opvoedkwesties met<br />

elkaar besprek<strong>en</strong>. Nu het<strong>en</strong> die groepjes<br />

46 VRIJWILLIGE INzet<br />

ine<strong>en</strong>s “informele opvoedondersteuning”<br />

of “opvoedondersteuning in eig<strong>en</strong> beheer”,<br />

terwijl er eerder niemand in geïnteresseerd<br />

was. D<strong>en</strong>k jij ook niet dat we <strong>door</strong> ons nieuwe<br />

begripp<strong>en</strong>kader deze initiatiev<strong>en</strong> beter<br />

zijn gaan zi<strong>en</strong>?’<br />

Lucas Meijs: ‘Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> we nu<br />

veel beter hoe ingewikkeld <strong>vrijwillige</strong><br />

<strong>inzet</strong> is. Door alle project<strong>en</strong> g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><br />

we veel meer k<strong>en</strong>nis over de afstemming<br />

tuss<strong>en</strong> formele <strong>en</strong> informele zorg. Zo<br />

moet er bij sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs veel beter word<strong>en</strong><br />

nagedacht over de aard van het project <strong>en</strong><br />

de bijbehor<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong>. Voorhe<strong>en</strong> was<br />

het “er is zoveel geld, dus dan is er dertig<br />

uur <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> beroepskracht, <strong>en</strong> de rest dan<br />

maar met <strong>vrijwillige</strong>rs’’. Nu wet<strong>en</strong> we dat<br />

de inhoud <strong>voor</strong>op moet staan, wat tot e<strong>en</strong><br />

andere verdeling van ur<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk moet<br />

leid<strong>en</strong>. Dat vergt e<strong>en</strong> andere manier van<br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Vanuit het <strong>jeugd</strong>beleid zal je dat<br />

herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>?’<br />

Micha de Winter: ‘Dat anders d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> gaat<br />

ook niet vanzelf. Ik sprak bij<strong>voor</strong>beeld


Lucas Meijs is bijzonder hoogleraar<br />

strategische filantropie aan<br />

de rotterdam School of Managem<strong>en</strong>t,<br />

erasmus universiteit/erasmus<br />

C<strong>en</strong>tre for Strategic Philanthropy.<br />

Hij onderzoekt tr<strong>en</strong>ds in het <strong>vrijwillige</strong>rswerk,<br />

<strong>vrijwillige</strong>rsmanagem<strong>en</strong>t,<br />

maatschappelijk betrokk<strong>en</strong> ondernem<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> het ontwikkel<strong>en</strong> van de<br />

Civil Society. Hij is tev<strong>en</strong>s lid van<br />

de raad <strong>voor</strong> Maatschappelijke<br />

Ontwikkeling <strong>en</strong> lid van de ZonMwprogrammacommissie<br />

Vrijwillige<br />

<strong>inzet</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 47


Het RMo/RVZ-AdVieS ‘iNVeSteReN RoNdoM kiNdeReN’<br />

‘Twee is te weinig’, zegt Marcus, de jonge hoofdpersoon in de roman ‘About a<br />

boy’ van Nick Hornby. Hij leeft alle<strong>en</strong> met zijn moeder, die soms t<strong>en</strong> prooi valt<br />

aan depressies, <strong>en</strong> is zich bewust van zijn eig<strong>en</strong> kwetsbaarheid in die wankele<br />

situatie. gelukkig heeft hij er aan het einde van het boek <strong>voor</strong> gezorgd dat er e<strong>en</strong><br />

heel netwerk van vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> familie is ontstaan.<br />

Met dit verhaal wild<strong>en</strong> de raad <strong>voor</strong> Maatschappelijke Ontwikkeling (rMO) <strong>en</strong> de<br />

raad <strong>voor</strong> de Volksgezondheid <strong>en</strong> Zorg drie jaar geled<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al prikkel<strong>en</strong>. in haar<br />

advies ‘invester<strong>en</strong> rondom kinder<strong>en</strong>’ gebruikte zij deze roman om te illustrer<strong>en</strong><br />

dat zulke netwerk<strong>en</strong> in de huidige sam<strong>en</strong>leving vaak ontbrek<strong>en</strong>. ‘familie <strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

won<strong>en</strong> niet langer op loop- <strong>en</strong> fietsafstand, bur<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> elkaar vaak nauwelijks<br />

<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> er hulp nodig is, wordt deze op commerciële basis ingehuurd.’<br />

Volg<strong>en</strong>s de rMO zijn sociale netwerk<strong>en</strong> juist nodig om e<strong>en</strong> gunstig opgroeiklimaat<br />

te creër<strong>en</strong>. Deze visie betek<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> belangrijke wijziging in het <strong>jeugd</strong>-<br />

<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>sbeleid, waarin <strong>voor</strong>al veel aandacht was <strong>voor</strong> effectieve interv<strong>en</strong>ties,<br />

monitoring <strong>en</strong> vroegsignalering. Volg<strong>en</strong>s de rMO draai<strong>en</strong> we ons daarmee vast<br />

in e<strong>en</strong> klem. ‘Hoe individueler wij gaan lev<strong>en</strong>, hoe dichter de overheid onze persoonlijke<br />

lev<strong>en</strong>ssfeer zal nader<strong>en</strong>, om zo <strong>voor</strong> het gebrek aan steun in onze sociale<br />

omgeving te comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>’. Maar die comp<strong>en</strong>satie zal altijd heel gebrekkig zijn,<br />

omdat de overheid e<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>de sociale omgeving bestaande uit familie,<br />

vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> bur<strong>en</strong> nu e<strong>en</strong>maal niet kan vervang<strong>en</strong>.<br />

in plaats daarvan pleitte de rMO er<strong>voor</strong> om meer de kracht van de sociale omgeving<br />

als uitgangspunt te nem<strong>en</strong>. inmiddels is het ruim drie jaar later <strong>en</strong> blijkt deze<br />

visie goed geland. Beleidsmakers, politici, instelling<strong>en</strong>, professionals, ouder- <strong>en</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties <strong>en</strong> doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> zich er<strong>door</strong> inspirer<strong>en</strong> <strong>en</strong> bordur<strong>en</strong> er<br />

zelf op <strong>door</strong>.<br />

48 VRIJWILLIGE INzet


met gedrev<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>werkers die in middelgrote<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> basketbaltoernooi<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>. Naar hun zegg<strong>en</strong><br />

do<strong>en</strong> ze dit omdat deze jonger<strong>en</strong> niet<br />

<strong>door</strong> ‘gewone’ ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> geaccepteerd<br />

word<strong>en</strong>. Maar moet<strong>en</strong> deze ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

dat zelf niet met deze jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />

ouders gaan oppakk<strong>en</strong>? Welzijnswerkers<br />

moet<strong>en</strong> daarbij behulpzaam zijn, maar<br />

<strong>voor</strong>al niet de rol van de civil society gaan<br />

overnem<strong>en</strong>. Vanuit het perspectief van de<br />

civil society moet je dit oploss<strong>en</strong> <strong>door</strong> deze<br />

jonger<strong>en</strong> met die plaatselijke ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

in contact te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Maar die notie is nog<br />

lang niet bij alle beroeps-kracht<strong>en</strong> <strong>door</strong>gedrong<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Vaak zie ik bij zulke <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> wankel ev<strong>en</strong>wicht.<br />

K<strong>en</strong> je de campagne whoZnext? Deze had<br />

<strong>en</strong> heeft expliciet als doel dat jonger<strong>en</strong> zelf<br />

meehelp<strong>en</strong> om hun eig<strong>en</strong> sportactiviteit<strong>en</strong><br />

te organiser<strong>en</strong>. Dat was niet alle<strong>en</strong> bij<br />

havo- <strong>en</strong> vwo-leerling<strong>en</strong> e<strong>en</strong> groot succes,<br />

maar ook op het vmbo, zeker de basketbal-<br />

veldjes. Dat liep al snel zo goed, dat diverse<br />

wethouders <strong>en</strong> journalist<strong>en</strong> er aandacht<br />

aan wild<strong>en</strong> bested<strong>en</strong>. Ine<strong>en</strong>s mocht er niks<br />

meer mis gaan! Binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar maand<strong>en</strong><br />

zorgd<strong>en</strong> de begeleiders er<strong>voor</strong> dat de bord<strong>en</strong><br />

op de sportveldjes recht hing<strong>en</strong>, dat de<br />

jong<strong>en</strong>s schone hesjes aan hadd<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />

alles er netjes uit zag. Weg was het charmante<br />

beeld van de actieve jonger<strong>en</strong> die<br />

alles zelf <strong>voor</strong>bereid<strong>en</strong>, ook al was het dan<br />

schots <strong>en</strong> scheef. Ook bij deze initiatiev<strong>en</strong><br />

ging het helaas minder over de vraag of de<br />

leerling<strong>en</strong> het zelf georganiseerd hadd<strong>en</strong>,<br />

maar of alles er goed uitzag.’<br />

Micha de Winter: ‘Dat zelf organiser<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> verantwoordelijkheid drag<strong>en</strong><br />

vind ik heel belangrijk. Deze jonger<strong>en</strong><br />

moet<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> zulke activiteit<strong>en</strong> te<br />

organiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> daar mede-eig<strong>en</strong>aar van<br />

word<strong>en</strong>. Ook in e<strong>en</strong> dictatuur kunn<strong>en</strong> jong<strong>en</strong>s<br />

goed ler<strong>en</strong> sport<strong>en</strong>, maar in e<strong>en</strong> op<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong>leving moet je <strong>voor</strong>al ler<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Het wordt spann<strong>en</strong>d of<br />

zulke gesubsidieerde project<strong>en</strong> op<br />

eig<strong>en</strong> b<strong>en</strong><strong>en</strong> verder kunn<strong>en</strong>. Ook bij<br />

al die Cruijff- <strong>en</strong> Krajicekveldjes b<strong>en</strong> ik daar<br />

heel b<strong>en</strong>ieuwd naar. Kunn<strong>en</strong> de beroeps-<br />

VRIJWILLIGE INzet 49


kracht<strong>en</strong> er uit weg? Zal het ze lukk<strong>en</strong> om<br />

het eig<strong>en</strong>aarschap over te drag<strong>en</strong> aan de<br />

geme<strong>en</strong>schap die er gebruik van maakt,<br />

kunn<strong>en</strong> ze dit eig<strong>en</strong>aarschap ook bij de<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf ontwikkel<strong>en</strong>? Beroepskracht<strong>en</strong><br />

zijn nodig <strong>voor</strong> organisatorische continuïteit,<br />

dat is de belangrijkste <strong>voor</strong>waarde om<br />

e<strong>en</strong> initiatief op lange termijn draai<strong>en</strong>de te<br />

houd<strong>en</strong>. Wat d<strong>en</strong>k jij, wat kunn<strong>en</strong> we de kom<strong>en</strong>de<br />

jar<strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong>?’<br />

Micha de Winter: ‘De toekomst ziet er niet<br />

rooskleurig uit. Er wordt flink bezuinigd<br />

<strong>en</strong> diverse wett<strong>en</strong> <strong>en</strong> verandering<strong>en</strong><br />

zull<strong>en</strong> grote gevolg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

het <strong>jeugd</strong>domein. D<strong>en</strong>k aan de invoering<br />

van e<strong>en</strong> nieuw <strong>jeugd</strong>stelsel, het pass<strong>en</strong>d<br />

onderwijs, welzijn nieuwe stijl <strong>en</strong> aanpassing<strong>en</strong><br />

binn<strong>en</strong> de Wmo. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> vrees<br />

ik dat Nederland de kant van de big society<br />

opgaat, zoals in Engeland al gebeurt.<br />

De Engelse premier Cameron wil de lokale<br />

geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> meer macht gev<strong>en</strong>, maar<br />

in de praktijk betek<strong>en</strong>t dit dat de landelijke<br />

overheid haar problem<strong>en</strong> over de schutting<br />

gooit <strong>en</strong> bij de sam<strong>en</strong>leving neerlegt.<br />

Je kunt niet zomaar zegg<strong>en</strong> “burgers, doe<br />

50 VRIJWILLIGE INzet<br />

het nu maar zelf”, <strong>voor</strong>al niet teg<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

met weinig sociaal kapitaal. Het concept<br />

van burgerschap moet je <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d<br />

koester<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultiver<strong>en</strong> – dat vergt e<strong>en</strong> ander<br />

soort professional, die vaak eerst nog<br />

opgeleid moet word<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘We zull<strong>en</strong> aanjagers nodig<br />

hebb<strong>en</strong>. Dat blijkt ook uit e<strong>en</strong> onderzoek<br />

naar spontane burgerschapsinitiatiev<strong>en</strong><br />

van Eveline Tonk<strong>en</strong>s, hoogleraar actief<br />

burgerschap. Bijna alle initiatiev<strong>en</strong> die ze<br />

onderzocht, zijn minder spontaan dan gedacht<br />

– vrijwel altijd was er e<strong>en</strong> beroepskracht<br />

als drijv<strong>en</strong>de kracht bij betrokk<strong>en</strong>.<br />

De gedachte dat de bevrijde burger zelf<br />

actie onderneemt als hij dat nodig of zinvol<br />

vindt, is naïef. Overig<strong>en</strong>s hebb<strong>en</strong> we naast<br />

de aanjag<strong>en</strong>de machers – de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met<br />

ideeën – ook schmoozers nodig. Dit zijn<br />

dan de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die de formele of informele<br />

verband<strong>en</strong> onderhoud<strong>en</strong> met de plaats of<br />

persoon waar de ideeën neergelegd kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>.’<br />

Micha de Winter: ‘Maar juist als het om<br />

opvoedkwesties gaat, is er nog e<strong>en</strong>


Micha de Winter is faculteitshoogleraar<br />

maatschappelijke opvoedingsvraagstukk<strong>en</strong><br />

aan de universiteit<br />

utrecht, <strong>en</strong> onder meer lid van de<br />

raad <strong>voor</strong> Maatschappelijke Ontwikkeling.<br />

Zijn laatst versch<strong>en</strong><strong>en</strong> boek<br />

is Verbeter de wereld, begin bij de<br />

opvoeding (SwP, 2011).<br />

VRIJWILLIGE INzet 51


ehoorlijk taboe. Lang niet iedere<strong>en</strong><br />

gaat het uit zichzelf over allerlei<br />

opvoedingsgedoe hebb<strong>en</strong>. Soms gaan<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> er wel spontaan met ander<strong>en</strong> over<br />

prat<strong>en</strong>, maar het dominante patroon is<br />

toch dat we opvoeding als ons privéproject<br />

beschouw<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Informele initiatiev<strong>en</strong><br />

blijv<strong>en</strong> inderdaad niet automatisch<br />

bij elkaar. Daar heb je vastigheid<br />

<strong>voor</strong> nodig <strong>en</strong> die kan er op twee manier<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>. De eerste manier is <strong>door</strong> structuur,<br />

zoals bij de Anonieme Alcoholist<strong>en</strong>, die<br />

wekelijks in groepjes volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> vast format<br />

bij elkaar kom<strong>en</strong>. De tweede manier<br />

is continuïteit: iemand die het blijft organiser<strong>en</strong>,<br />

ook het jaar daarna. Daarnaast,<br />

dus naast die vastigheid, is het van belang<br />

dat de “afstand” tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet te<br />

groot is. Als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich in elkaar herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>,<br />

is er meer vertrouw<strong>en</strong>. Noem het de<br />

sfeer van ‘osm’, ons soort m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>: als die er<br />

is, dán vraag je elkaar om te help<strong>en</strong>.’<br />

Micha de Winter: ‘Sociale cohesie is dus<br />

belangrijk. Want je hebt het nu, als ik<br />

52 VRIJWILLIGE INzet<br />

in term<strong>en</strong> van de Amerikaanse socioloog<br />

Putnam spreek, over bonding: de binding<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van de eig<strong>en</strong> sociale<br />

groep. Maar hoe zit het dan met bridging,<br />

de initiatiev<strong>en</strong> die bedoeld zijn om brugg<strong>en</strong><br />

met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> die eig<strong>en</strong> sociale groep<br />

te slaan? Ik was laatst in de Rotterdamse<br />

wijk Feij<strong>en</strong>oord <strong>en</strong> zag dat het nauwelijks<br />

lukt om die verbinding<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>: er<br />

ligt letterlijk e<strong>en</strong> brug tuss<strong>en</strong> de <strong>en</strong>e <strong>en</strong> de<br />

andere wijk waar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet overhe<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>.’<br />

Lucas Meijs: ‘Bridiging is inderdaad<br />

moeilijk. Ook ik heb dat in Rotterdam<br />

gezi<strong>en</strong>. De hockeyclub uit Kraling<strong>en</strong><br />

probeert met speciale project<strong>en</strong> in<br />

Feij<strong>en</strong>oord om kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouders <strong>voor</strong><br />

hockey te interesser<strong>en</strong>. Bij de kinder<strong>en</strong> lukt<br />

dit goed, maar vervolg<strong>en</strong>s blijkt het lastig<br />

om de organisatie ervan over te drag<strong>en</strong> aan<br />

ouders. Hier wet<strong>en</strong> we nog onvoldo<strong>en</strong>de<br />

van. De bezuiniging<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> daar nu bij.<br />

Ik vrees dat veel geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met goedlop<strong>en</strong>de<br />

project<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> stopp<strong>en</strong>. Mede<br />

<strong>door</strong> alle hervorming<strong>en</strong>, is er veel onzekerheid.<br />

We hebb<strong>en</strong> nu veel k<strong>en</strong>nis opgedaan


in e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />

moet je <strong>voor</strong>al ler<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>.<br />

<strong>en</strong> praktijk<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> verzameld, maar<br />

dat betek<strong>en</strong>t niet dat we achterover kunn<strong>en</strong><br />

leun<strong>en</strong>.’<br />

Micha de Winter: ‘Veel geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beschouw<strong>en</strong><br />

dit ‘welzijnswerk’ als<br />

luxe. Ze zull<strong>en</strong> er daarom mee stopp<strong>en</strong>,<br />

maar ik <strong>voor</strong>spel dat ze daarop terugkom<strong>en</strong>.<br />

Over e<strong>en</strong> paar jaar zull<strong>en</strong> ze inzi<strong>en</strong> dat<br />

ze de prijs betal<strong>en</strong>: meer <strong>jeugd</strong>criminaliteit,<br />

hangjonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> overlast.’<br />

Lucas Meijs: ‘Juist in achterstandswijk<strong>en</strong><br />

zijn duurzame, sociale investering<strong>en</strong><br />

nodig. Het zou zonde zijn als er niet<br />

meer geïnvesteerd wordt <strong>en</strong> als de huidige<br />

experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> stopp<strong>en</strong>. Het is ge<strong>en</strong> gelop<strong>en</strong><br />

race.’<br />

Micha de Winter: ‘Ook in de project<strong>en</strong> die<br />

wij in Allemaal Opvoeders onderzoek<strong>en</strong>,<br />

b<strong>en</strong> ik b<strong>en</strong>ieuwd hoe het verder<br />

gaat. Neem het <strong>voor</strong>beeld van het CJG in<br />

het Groningse Beijum. Daar is e<strong>en</strong> huiskamer<br />

waar ouders met elkaar over hun kinder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

prat<strong>en</strong>. De ouders do<strong>en</strong> hier veel zelf, sa-<br />

m<strong>en</strong> met <strong>en</strong>kele <strong>vrijwillige</strong>rs. De beroepskracht<br />

van het CJG, Evali<strong>en</strong> Verschur<strong>en</strong>,<br />

is alle<strong>en</strong> maar ondersteun<strong>en</strong>d. Staatssecretaris<br />

Van Veldhuijz<strong>en</strong> van Zant<strong>en</strong> was<br />

hiervan erg onder de indruk <strong>en</strong> spreekt<br />

sindsdi<strong>en</strong> van Evali<strong>en</strong>-achtige constructies.<br />

Terecht, want het is e<strong>en</strong> mooi project, dat<br />

pas <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> wordt “aangejaagd” <strong>en</strong> al<br />

veel good practices heeft opgeleverd. Maar<br />

wat gebeurt er als alle <strong>en</strong>ergie die zij erin<br />

stopt, later weer ophoudt? Dat is e<strong>en</strong> moeilijk<br />

dilemma: we moet<strong>en</strong> niet te makkelijk<br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat we er met zo’n korte aanjaagtermijn<br />

zijn, maar we kunn<strong>en</strong> ook niet eeuwig<br />

<strong>vrijwillige</strong>rsproject<strong>en</strong> subsidiër<strong>en</strong>.’<br />

VRIJWILLIGE INzet 53


de NUTTIg INzet uit van INzet<br />

Over werv<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vasthoud<strong>en</strong> van<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs<br />

De iDeAle MATCH TuSSeN eeN Vrijwilliger eN VrijwilligerS-<br />

werK VOlDOeT AAN Drie CriTeriA: De Vrijwilliger iS BereiD,<br />

BeSCHiKBAAr eN BeKwAAM. OfTewel: De Vrijwilliger MOeT er<br />

ZiN iN HeBBeN eN MOeT OVer VOlDOeNDe TijD eN CAPACiTeiTeN<br />

BeSCHiKKeN. PrOBleMeN ONTSTAAN VAAK DOOrDAT MeNSeN<br />

NieT Of Te weiNig AAN ééN VAN DeZe Drie CriTeriA VOlDOeN.<br />

54 VRIJWILLIGE INzet<br />

Bronn<strong>en</strong>: artikel<strong>en</strong> in iNZeT over onderzoek <strong>door</strong> Adviesbureau<br />

BMC <strong>en</strong> rotterdam School of Managem<strong>en</strong>t (erasmus universiteit<br />

rotterdam)


Zet je verleg<strong>en</strong>heid opzij. Vraag of m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bepaalde klus will<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. Als<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> persoonlijk gevraagd word<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> ze heel vaak ja. gewoon do<strong>en</strong>, het werkt echt.<br />

Verdeel het werk in kleine overzichtelijke losse kluss<strong>en</strong>. Zoek <strong>voor</strong> elke<br />

klus iemand die het werk leuk vindt, tijd heeft <strong>en</strong> over de b<strong>en</strong>odigde capaciteit<strong>en</strong> beschikt.<br />

Kijk of er tak<strong>en</strong> bij zijn die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> zelfgekoz<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t thuis kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>; handig<br />

<strong>voor</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met volle ag<strong>en</strong>da’s.<br />

Vraag wat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf zoud<strong>en</strong> will<strong>en</strong>. wat vind<strong>en</strong> ze leuk? waar hebb<strong>en</strong> ze tijd<br />

<strong>voor</strong>? Hoe kun je dat het beste organiser<strong>en</strong>?<br />

digitaal contact is ook contact. SMS, twitter, facebook <strong>en</strong> Hyves, de mail, interactieve<br />

websites; er zijn heel veel manier<strong>en</strong> om contact te hebb<strong>en</strong> met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die iets <strong>voor</strong><br />

jouw organisatie (kunn<strong>en</strong>) betek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r die e<strong>en</strong>maal actief is, is e<strong>en</strong> bron van informatie.<br />

Blijf vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> luister<strong>en</strong>. Merk je dat e<strong>en</strong> bepaalde taak minder boei<strong>en</strong>d wordt? Zoek in overleg<br />

dan meer uitdag<strong>en</strong>d werk. De concurr<strong>en</strong>tie om de <strong>vrijwillige</strong>r is in volle gang!<br />

M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> in <strong>vrijwillige</strong>rswerk, ze vind<strong>en</strong> zelfontplooiing<br />

heel belangrijk. geef <strong>vrijwillige</strong>rs dus – in overleg – meer tak<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong>.<br />

Zie <strong>vrijwillige</strong>rs als gewaardeerde medewerkers: geef aandacht, hou<br />

nabespreking<strong>en</strong> <strong>en</strong> bespreek de w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van de <strong>vrijwillige</strong>r.<br />

B<strong>en</strong>ut mogelijkhed<strong>en</strong> om te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> wat de organisatie doet <strong>en</strong><br />

waar<strong>voor</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> nodig zijn (website, flyers, artikel in krant<strong>en</strong>/tijdschrift<strong>en</strong>, wees pres<strong>en</strong>t bij<br />

braderieën <strong>en</strong> feest<strong>en</strong>).<br />

Zorg dat de eig<strong>en</strong> medewerkers <strong>en</strong>thousiast over de organisatie <strong>en</strong><br />

haar activiteit<strong>en</strong> prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> stimuleer dat zij aan ander<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> of ze zich vrijwillig<br />

will<strong>en</strong> <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 55


56 VRIJWILLIGE INzet<br />

Vrijwilligers<br />

over <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

‘Ik vind het belangrijk om juist in deze politiek roerige tijd<strong>en</strong> met<br />

elkaar aan de sam<strong>en</strong>leving te werk<strong>en</strong>, elkaar weer te zi<strong>en</strong> staan.’<br />

Alphons deville, organiseert vakanties in Nivonhuiz<strong>en</strong><br />

iNZeT december 2010<br />

‘Je kunt er je tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> mee ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> jezelf beter ler<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.’<br />

Jarab Mohamedajoeb, werkt als <strong>vrijwillige</strong>r in allerlei bestuursfuncties<br />

iNZeT december 2010<br />

‘Het is leuk om iets te kunn<strong>en</strong> betek<strong>en</strong><strong>en</strong>.’<br />

isabel Jans<strong>en</strong> (16 jaar), geeft op school <strong>voor</strong>lichting over ti<strong>en</strong>erzwangerschapp<strong>en</strong><br />

iNZeT december 2010<br />

‘Natuurlijk kun je ook e<strong>en</strong> baantje nem<strong>en</strong>, maar zoveel verdi<strong>en</strong> je<br />

niet op onze leeftijd. Dus waarom zou je niet iets bijdrag<strong>en</strong> aan de<br />

sam<strong>en</strong>leving? Niet alles draait om geld.’<br />

Gulcan Purtul (16 jaar) werkt als <strong>vrijwillige</strong>r bij de joud Club<br />

iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

‘Vrijwilligerswerk is <strong>voor</strong>al erg leuk. Het sam<strong>en</strong> met leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong><br />

erg<strong>en</strong>s <strong>voor</strong> gaan, geeft superveel <strong>en</strong>ergie.’<br />

karoli<strong>en</strong> kroon (21 jaar), <strong>vrijwillige</strong>r bij Bijdehand, e<strong>en</strong> buddyproject <strong>voor</strong> jonge<br />

kinder<strong>en</strong><br />

iNZeT januari <strong>2012</strong>


‘Iemand <strong>voor</strong> niks help<strong>en</strong> levert altijd wat positiefs op. Zelf heb ik<br />

het idee dat mijn gevoel van eig<strong>en</strong>waarde <strong>door</strong> mijn <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

<strong>en</strong>orm is toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Daar kan ge<strong>en</strong> zak geld teg<strong>en</strong>op.’<br />

kimberley Slagveer-t<strong>en</strong> Huls<strong>en</strong> (22) uit Almere bedacht <strong>voor</strong> haar stageproject de<br />

granny Awards. iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

‘Door jezelf te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in jezelf te blijv<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

er hele leuke <strong>en</strong> onverwachte ding<strong>en</strong> op je pad kom<strong>en</strong>.’<br />

Hidde van Bov<strong>en</strong> (20 jaar) organiseert activiteit<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong>spelers<br />

iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

‘Door je van je sociale kant te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>, bied je teg<strong>en</strong>wicht aan<br />

het feit dat we met zijn all<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beetje asocialer lijk<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>.’<br />

R<strong>en</strong>s Geerse (19 jaar) organiseert nam<strong>en</strong>s de Stichting Plattelands jonger<strong>en</strong> Services<br />

training<strong>en</strong>.<br />

iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

‘Je leert ervan om je te verplaats<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ander’<br />

Sanne Bouwman (16 jaar), <strong>vrijwillige</strong>r project ‘e<strong>en</strong> Cjg <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> jonger<strong>en</strong>’<br />

iNZeT juli 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 57


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

Train!<br />

Training<strong>en</strong> rond onderwerp<strong>en</strong> als seksuele intimidatie,<br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> van alcohol- <strong>en</strong> drugsmisbruik, omgaan met<br />

geweld <strong>en</strong> veiligheid.<br />

RESULTaTEN Train! heeft e<strong>en</strong> groep van 22 <strong>vrijwillige</strong> trainers<br />

opgeleverd. Deze trainerspool is nu bijna 2 jaar actief. De<br />

jonger<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zelf de training<strong>en</strong> ontwikkeld, onder supervisie<br />

van de professionals van Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl <strong>en</strong><br />

andere organisaties. in totaal zijn er 5 training<strong>en</strong> ontwikkeld<br />

<strong>en</strong> getest tijd<strong>en</strong>s de pilotfase <strong>en</strong> zijn nu beschikbaar als<br />

volwaardige training bij Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl. er zijn al<br />

bijna dertig training<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> aan meer dan 200 <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

van lokale plattelandsver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.<br />

WaaR? in neg<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Voor (plattelands)jonger<strong>en</strong>ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere<br />

<strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De training<strong>en</strong> word<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>teel verder verspreid<br />

in de plattelandsjonger<strong>en</strong>ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>. De trainerspool wordt<br />

actief gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> regelmatig bijgeschoold.<br />

Projectleiding: Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

www.plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl/training<strong>en</strong><br />

58 VRIJWILLIGE INzet<br />

tRAiNiNG eN MetHodiek


VRIJWILLIGE INzet 59


Sam<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong> in speeltuin <strong>en</strong> buurt<br />

wat doe je als speeltuin<strong>vrijwillige</strong>r als het uit de hand<br />

loopt? Training<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> uitkomst.<br />

RESULTaTEN er zijn drie praktische training<strong>en</strong> ontwikkeld,<br />

afgestemd op de specifieke doelgroep van <strong>vrijwillige</strong>rs in de<br />

speeltuin. Hiermee zijn 260 <strong>vrijwillige</strong>rs getraind op het gebied<br />

van pedagogisch handel<strong>en</strong>, omgaan met lastig <strong>en</strong> agressief<br />

foto werry Crone/Hollandse Hoogte<br />

Sam<strong>en</strong> vaardig <strong>en</strong> vrijwillig<br />

Steeds meer jonger<strong>en</strong>groep<strong>en</strong> meld<strong>en</strong> zich <strong>voor</strong> e<strong>en</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rsklus. Maar de jonger<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> vaak niet<br />

welk <strong>vrijwillige</strong>rswerk ze will<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />

e<strong>en</strong> workshop biedt uitkomst.<br />

60 VRIJWILLIGE INzet<br />

gedrag <strong>en</strong> signaler<strong>en</strong> van kindermishandeling. er is e<strong>en</strong><br />

introductiefolder gemaakt i.s.m. Scouting <strong>en</strong> Spectrum.<br />

WaaR? Vijfti<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verspreid over<br />

Nederland.<br />

vOOR WIE? Speeltuinver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>, welzijnsinstelling<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De NuSO blijft het project onder de aandacht<br />

br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> bij al haar led<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft de methodiek<strong>en</strong> gratis<br />

beschikbaar op de website. Ook bij geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wordt het<br />

programma onder de aandacht gebracht.<br />

Projectleiding: NuSO Speelruimte Nederland<br />

www.nuso.nl<br />

RESULTaTEN Binn<strong>en</strong> de methodiek zijn verschill<strong>en</strong>de tools<br />

ontwikkeld. Zo is er e<strong>en</strong> (online)test die zicht geeft op de<br />

persoonlijke <strong>voor</strong>keur<strong>en</strong> <strong>en</strong> tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van jonger<strong>en</strong> als het<br />

gaat om <strong>vrijwillige</strong>rswerk. in e<strong>en</strong> workshop ler<strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s is er e<strong>en</strong> methode die op basis van<br />

opgedane ervaring<strong>en</strong> laat zi<strong>en</strong> wat de jonger<strong>en</strong> nog meer<br />

zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong> will<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Smallingerland, Amsterdam, Hoogezand-Sappemeer,<br />

utrecht <strong>en</strong> Hout<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? Stichting Pres<strong>en</strong>t stelt de methodiek (online)<br />

beschikbaar aan de lokale stichting<strong>en</strong> zodat zij goed <strong>voor</strong>bereid<br />

jonger<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Pres<strong>en</strong>t Nederland<br />

www.stichtingpres<strong>en</strong>t.nl


Op eig<strong>en</strong> kracht <strong>voor</strong>uit<br />

Het werkt heel goed als ouders hun familie, vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> bur<strong>en</strong> betrekk<strong>en</strong> bij de opvoeding van hun kinder<strong>en</strong>.<br />

Dat vraagt van professionals e<strong>en</strong> andere houding: niet<br />

direct zelf met oplossing<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, maar de eig<strong>en</strong><br />

kracht van ouders, jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun omgeving<br />

mobiliser<strong>en</strong>.<br />

In veilige hand<strong>en</strong><br />

Prev<strong>en</strong>tie van seksueel misbuik van kinder<strong>en</strong> in situaties<br />

waar <strong>vrijwillige</strong>rs werk<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN 25 ondersteuners van het <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

(medewerkers van <strong>vrijwillige</strong>rssteunpunt<strong>en</strong>, sportservicepunt<strong>en</strong>,<br />

landelijke koepelorganisaties <strong>en</strong> C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong><br />

foto Amber Beckers/Hollandse Hoogte<br />

RESULTaTEN werkvorm<strong>en</strong> waarmee professionals <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

vanuit deze gedachte kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> staan op de website<br />

groeikracht.net. Betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong>.<br />

in zev<strong>en</strong> regio’s is e<strong>en</strong> bije<strong>en</strong>komst georganiseerd.<br />

vOOR WIE? Professionals, <strong>jeugd</strong>hulpverl<strong>en</strong>ing, Cjg, C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong><br />

Maatschappelijke Ontwikkeling.<br />

hOE vERdER? De website wordt verder gepromoot. Vanwege<br />

grote belangstelling <strong>voor</strong> de regionale bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong> er vervolgbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> waarin ook de website<br />

wordt gepres<strong>en</strong>teerd. De website zal word<strong>en</strong> ondergebracht<br />

bij e<strong>en</strong> maatschappelijke organisatie om ook na <strong>2012</strong> actueel<br />

<strong>en</strong> in de lucht te blijv<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Alleato<br />

www.groeikracht.net<br />

Maatschappelijke Ontwikkeling) zijn getraind om <strong>voor</strong>lichting<br />

<strong>en</strong> training te verzorg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties over<br />

het <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> van seksueel gr<strong>en</strong>soverschrijd<strong>en</strong>d gedrag met<br />

kinder<strong>en</strong>. Zij mak<strong>en</strong> gebruik van e<strong>en</strong> speciaal ontwikkelde dvd<br />

<strong>en</strong> toolkit. geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> naar aanleiding hiervan eis<strong>en</strong><br />

aan de veiligheid van minderjarig<strong>en</strong> in <strong>vrijwillige</strong>rswerk. Het<br />

project leidt tot sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> op lokaal niveau.<br />

WaaR? 25 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Vrijwilligersorganisaties, <strong>vrijwillige</strong>rssteunpunt<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Vrijwilligerssteunpunt<strong>en</strong> gaan verder met <strong>voor</strong>lichting,<br />

training, advies gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> het onderhoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

lokaal netwerk. De dvd <strong>en</strong> toolkit blijv<strong>en</strong> online beschikbaar.<br />

Projectleiding: NOV<br />

www.inveiligehand<strong>en</strong>.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 61


Roefel<strong>en</strong>: kinder<strong>en</strong> do<strong>en</strong> mee met volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

Kinder<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kijkje achter de scherm<strong>en</strong> van<br />

de volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>wereld <strong>en</strong> do<strong>en</strong> actief mee in allerlei<br />

bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> instelling<strong>en</strong> in hun buurt.<br />

RESULTaTEN ruim 5.000 <strong>vrijwillige</strong>rs in ruim 70 buurt<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong><br />

dat jaarlijks meer dan 20.000 kinder<strong>en</strong> mee kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> aan<br />

roefelactiviteit<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> nieuw landelijk steunpunt zorgt <strong>voor</strong><br />

Elk kind verdi<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> vakantie!<br />

e<strong>en</strong> aantal landelijke kindervakantieorganisaties heeft<br />

het initiatief g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om gezam<strong>en</strong>lijk de toegankelijkheid<br />

<strong>en</strong> kwaliteit van vakantiekamp<strong>en</strong> <strong>voor</strong> kwetsbare<br />

doelgroep<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>.<br />

62 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

foto Patrick Post/Hollandse Hoogte<br />

ondersteuning van roefelcomités <strong>en</strong> nog meer roefelactiviteit<strong>en</strong>.<br />

De methodiek roefel<strong>en</strong> is vastgelegd in e<strong>en</strong> Handboek<br />

roefel<strong>en</strong> waarin omschrev<strong>en</strong> is hoe kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> roefel<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> wat er allemaal bij komt kijk<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Circa 60 locaties.<br />

vOOR WIE? Bestaande <strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tiële roefelcomités, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

brede schol<strong>en</strong>, kinderwerk, welzijnswerk.<br />

hOE vERdER? gezocht wordt naar meer sam<strong>en</strong>werkingspartners,<br />

financiering <strong>en</strong> manier<strong>en</strong> om roefel<strong>en</strong> verder uit te zett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

te ondersteun<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting roefel<strong>en</strong><br />

www.roefel<strong>en</strong>.nl<br />

RESULTaTEN Het Steunpunt Kindervakanties is gegroeid van<br />

10 naar 61 aangeslot<strong>en</strong> organisaties. Met <strong>en</strong> <strong>voor</strong> deze organisaties<br />

zijn e<strong>en</strong> aantal docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ontwikkeld om de kwaliteit<br />

van vakantiekamp<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>. jaarlijks word<strong>en</strong> er vier<br />

bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> georganiseerd <strong>voor</strong> deskundigheidsbevordering<br />

<strong>en</strong> brancheoverleg.<br />

vOOR WIE? Vrijwilligersorganisaties <strong>en</strong> welzijnsinstelling<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Het Steunpunt Kindervakanties blijft zich <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong><br />

om meer participant<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring te<br />

del<strong>en</strong>. Nog steeds krijgt het Steunpunt aanmelding<strong>en</strong> van<br />

organisaties die zich erbij will<strong>en</strong> aansluit<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Steunpunt Kindervakanties<br />

www.steunpuntkindervakanties.nl


etere hulp aan kinder<strong>en</strong> in vluchteling<strong>en</strong><strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

Versterking van de mogelijkhed<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

om e<strong>en</strong> escalatie van problem<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> vluchteling<strong>en</strong><strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN De <strong>vrijwillige</strong>rs van vier locaties kunn<strong>en</strong> dankzij<br />

verdiepingsbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> beter omgaan met de dilemma’s<br />

waar ze teg<strong>en</strong> aan lop<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze zoek<strong>en</strong> vaker sam<strong>en</strong>werking<br />

foto Martin roemers/Hollandse Hoogte<br />

Winn<strong>en</strong> in <strong>en</strong> <strong>door</strong> sport: Er is meer te winn<strong>en</strong><br />

in de amateursport zijn veel <strong>vrijwillige</strong>rs actief als coach<br />

of trainer. De cursus ‘winn<strong>en</strong> in <strong>en</strong> <strong>door</strong> sport’ biedt h<strong>en</strong><br />

pedagogische ondersteuning.<br />

RESULTaTEN De cursus is <strong>door</strong>ontwikkeld <strong>en</strong> heet nu ‘er is meer<br />

te winn<strong>en</strong>’. De cursus is o.a. toegankelijker gemaakt <strong>door</strong> het<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

met schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tieve <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>.<br />

er zijn product<strong>en</strong> ontwikkeld zoals folders <strong>voor</strong> de sam<strong>en</strong>werking<br />

met andere instanties, e<strong>en</strong> checklist, e<strong>en</strong> trainingsprogramma<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nisdossier vluchteling<strong>en</strong><strong>jeugd</strong>.<br />

WaaR? utrecht, Zeist, Huiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> Soest.<br />

vOOR WIE? Vluchteling<strong>en</strong>werk, onderwijs, <strong>jeugd</strong>zorg <strong>en</strong> welzijnssector.<br />

hOE vERdER? Het ontwikkelde materiaal wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

de werkwijze van vluchteling<strong>en</strong>werk Midd<strong>en</strong> Nederland <strong>en</strong> via<br />

het landelijk bureau van vluchteling<strong>en</strong>werk verspreid onder de<br />

andere regio’s.<br />

Projectleiding: Vluchteling<strong>en</strong>werk Midd<strong>en</strong> Nederland<br />

www.vwmn.nl<br />

toevoeg<strong>en</strong> van praktijk<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>/situaties aan de<br />

module <strong>en</strong> het ontwikkel<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> praktisch naslagwerk.<br />

Voor doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> meer gedetailleerde<br />

handleiding ontwikkeld. Ter ondersteuning is e<strong>en</strong> dvd<br />

met praktijksituaties <strong>en</strong> –<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> gemaakt.<br />

vOOR WIE? Sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportbond<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De opleiding wordt via de Academie <strong>voor</strong><br />

Sportkader verspreid naar andere bond<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: K<strong>en</strong>nispraktijk<br />

www.k<strong>en</strong>nispraktijk.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 63


Toolkit <strong>jeugd</strong>participatie<br />

e<strong>en</strong> actuele, toegankelijke bundeling van methodiek<strong>en</strong><br />

over jonger<strong>en</strong>participatie waarmee het <strong>voor</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>professionals e<strong>en</strong>voudiger wordt om jonger<strong>en</strong><br />

op de juiste manier te b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Door literatuurstudie <strong>en</strong> veldonderzoek zijn er tot<br />

nu toe 32 method<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gebracht in e<strong>en</strong> handboek <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> website. De website geeft ook achtergrondinformatie<br />

over <strong>jeugd</strong>participatie <strong>en</strong> k<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> zeer gebruiksvri<strong>en</strong>delijke<br />

zoekstructuur om tot keuze van e<strong>en</strong> methode te kom<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsinstelling<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rs- <strong>en</strong><br />

wijkorganisaties.<br />

hOE vERdER? De Toolkit <strong>jeugd</strong>participatie is onderdeel van<br />

‘Be involved’. Be involved is de verzamelnaam van verschill<strong>en</strong>de<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ter bevordering van <strong>jeugd</strong>participatie<br />

in geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. De Toolkit wordt vanaf juni <strong>2012</strong> actueel<br />

gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> actief verspreid binn<strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in<br />

Nederland.<br />

Projectleiding: Stichting Alexander & Verwey-jonker instituut<br />

www.toolkit-<strong>jeugd</strong>participatie.nl <strong>en</strong> www.be-involved.nl<br />

64 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Peter Hilz/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 65


<strong>gezin</strong>shuis als spil van de buurt<br />

<strong>gezin</strong>shuiz<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> goede opvoedingsmogelijkhed<strong>en</strong><br />

in relatie tot het ‘gewone lev<strong>en</strong>’. Met hun ervaring help<strong>en</strong><br />

<strong>gezin</strong>shuisouders ook andere ouders <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

in de buurt bij opvoedingsvrag<strong>en</strong>. De Community Scan<br />

versterkt de relaties tuss<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>souders <strong>en</strong> buurt.<br />

Zo organiseer je e<strong>en</strong> project<br />

e<strong>en</strong> handige methode die jonger<strong>en</strong> helpt ideeën om<br />

te zett<strong>en</strong> in project<strong>en</strong>.<br />

RESULTaaT Het Handboek Doe Maar geweldig legt in vijf heldere<br />

stapp<strong>en</strong> uit hoe je e<strong>en</strong> project organiseert: van idee <strong>en</strong> financiering<br />

zoek<strong>en</strong>, tot uitvoering, promotie <strong>en</strong> afronding. Op de<br />

Mariette Carst<strong>en</strong>s/Hollandse Hoogte<br />

66 VRIJWILLIGE INzet<br />

RESULTaTEN De Community Scan geeft e<strong>en</strong> overzicht <strong>en</strong><br />

waardering van de sociale <strong>en</strong> professionele relaties tuss<strong>en</strong><br />

<strong>gezin</strong>shuis <strong>en</strong> buurt. Met e<strong>en</strong> grafische weergave <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

aantal ‘brill<strong>en</strong>’, word<strong>en</strong> de uitkomst<strong>en</strong> geïnterpreteerd <strong>en</strong><br />

mogelijke interv<strong>en</strong>ties in omvang <strong>en</strong> kwaliteit van het<br />

netwerk besprok<strong>en</strong>. er is e<strong>en</strong> handleiding beschikbaar.<br />

e<strong>en</strong> korte training is noodzakelijk.<br />

vOOR WIE? <strong>gezin</strong>shuisouders, pleegouders <strong>en</strong> andere <strong>jeugd</strong>zorgprofessionals.<br />

hOE vERdER? De Community Scan wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de<br />

jaarcyclus van de <strong>gezin</strong>shuiz<strong>en</strong> bij <strong>gezin</strong>shuis.com. Op<br />

basis van de gebruikservaring<strong>en</strong> wordt volg<strong>en</strong>d jaar e<strong>en</strong><br />

verbeterde versie gemaakt.<br />

Projectleiding: De rudolphstichting<br />

www.inhuisplaats<strong>en</strong>.nu/de-bouwplaats/praktijk-versterk<strong>en</strong>/<br />

community-scan<br />

website www.doemaargeweldig.nl word<strong>en</strong> de stapp<strong>en</strong> toegelicht<br />

met meer informatie, <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>, tips <strong>en</strong> filmpjes.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong>, jonger<strong>en</strong>werkers, straatcoaches, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

schol<strong>en</strong>, sportinstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere (<strong>vrijwillige</strong>rs)organisaties<br />

die met jonger<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De Njr verspreidt het handboek landelijk zodat<br />

zoveel mogelijk jonger<strong>en</strong> geïnspireerd rak<strong>en</strong> om zelf iets<br />

geweldigs te organiser<strong>en</strong>. Op elke website van de geme<strong>en</strong>te<br />

komt e<strong>en</strong> verwijzing naar het stapp<strong>en</strong>plan.<br />

Projectleiding: Njr<br />

www.doemaargeweldig.nl


E<strong>en</strong> trainingsfilm <strong>voor</strong> aankom<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong><br />

Trainings- <strong>en</strong> intervisiemateriaal gemaakt <strong>door</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>. Doel is het teg<strong>en</strong>gaan<br />

van vroegtijdige uitval.<br />

RESULTaaT Met de trainingsfilm ‘e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor moet gezellig zijn!’<br />

krijg<strong>en</strong> toekomstige m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beeld van e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>toraat<br />

in de praktijk. wie zijn de jonger<strong>en</strong> die deelnem<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong><br />

foto Bert Beel<strong>en</strong>/Hollandse Hoogte<br />

m<strong>en</strong>torproject? wat kun je zoal ondernem<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> jongere?<br />

wat vind<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> belangrijk? De film is gemaakt <strong>voor</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>door</strong> jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? (Trainers/projectleiders van) aankom<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De aandacht ligt op de verspreiding van de film.<br />

De film is geplaatst op youTube. M<strong>en</strong>toringorganisaties die<br />

de film will<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> in m<strong>en</strong>tortraining<strong>en</strong> of intervisies,<br />

kunn<strong>en</strong> kosteloos gebruik mak<strong>en</strong> van de film.<br />

Projectleiding: radarAdvies<br />

www.radaradvies.nl,<br />

www.youtube.com/watch?v=xjbo8Z_WeHo<br />

VRIJWILLIGE INzet 67


IN je drom<strong>en</strong><br />

68 VRIJWILLIGE INzet<br />

liefde kost niks, liefde is<br />

vrij


‘Mijn droom is dat onze kinder<strong>en</strong> allemaal zoveel goede m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> om<br />

zich he<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> dat zij vertrouw<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>. Dan bouw<strong>en</strong> zij daarop<br />

onze sam<strong>en</strong>leving van morg<strong>en</strong>. Vaders <strong>en</strong> moeders, opa’s <strong>en</strong> oma’s,<br />

de juf, de slager die e<strong>en</strong> plakje worst geeft, het meisje van de ezeltjes<br />

bij de kinderboerderij, de leesmoeder, de dokter op het consultatiebureau,<br />

de timmerman die vrijwillig bankjes bij de speeltuin bouwt.<br />

En als e<strong>en</strong> kind minder kansrijk is dan hoop ik dat onze professionals<br />

die taak overnem<strong>en</strong>. Het sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van vertrouw<strong>en</strong>. Want daar groeit<br />

het kind van. Dat lijkt e<strong>en</strong>voudig, maar ook als het moeilijk is vraagt<br />

het om vast te houd<strong>en</strong> aan je droom. Het vraagt om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die dat<br />

durv<strong>en</strong>! Dat zijn jullie <strong>en</strong> dat b<strong>en</strong> ik, want sam<strong>en</strong> gunn<strong>en</strong> wij dat alle<br />

kinder<strong>en</strong>. Liefde kost niks, liefde is vrijwillig.’<br />

Marlies Veldhuijz<strong>en</strong> van Zant<strong>en</strong> - Hyllner.<br />

Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn <strong>en</strong> Sport.<br />

willig.<br />

VRIJWILLIGE INzet 69


de MOOI INzet uit van INzet<br />

‘Het domste wat je<br />

kunt do<strong>en</strong> is <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

beschouw<strong>en</strong> als onbe-<br />

taalde medewerkers.’ iNZeT<br />

70 VRIJWILLIGE INzet<br />

Marian van der klein, Verwey-jonker-instituut, over de<br />

relatie tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrijwiligers<br />

mei <strong>2012</strong>


‘Volg<strong>en</strong>s mij is het niet<br />

zozeer e<strong>en</strong> probleem<br />

dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> elkaar niet<br />

will<strong>en</strong> help<strong>en</strong>, maar dat<br />

ze niet om hulp durv<strong>en</strong><br />

vrag<strong>en</strong>.’ iNZeT<br />

Lilian Linders, fontys-hogeschool<br />

mei 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 71


72 VRIJWILLIGE INzet<br />

Micha de Winter, universiteit utrecht<br />

‘Helaas is opvoed<strong>en</strong> e<strong>en</strong> privéproject<br />

<strong>voor</strong> ouders geword<strong>en</strong>. Door het<br />

wegvall<strong>en</strong> van allerlei sociale ver-<br />

band<strong>en</strong> staan ouders er meer <strong>en</strong><br />

meer alle<strong>en</strong> <strong>voor</strong>. Dat gat vull<strong>en</strong> we<br />

op met e<strong>en</strong> hele horde aan hulp-<br />

verl<strong>en</strong>ers. Dat is e<strong>en</strong> heilloze weg.’<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong>, speciale bijlage over Allemaal Opvoeders


Marije kesselring, universiteit utrecht<br />

‘Als je ziet dat e<strong>en</strong> kind rommel op<br />

straat gooit, kun je daar wat van zeg-<br />

g<strong>en</strong>. Als e<strong>en</strong> kind afval in e<strong>en</strong> vuilnis-<br />

bak doet, kun je je duim opstek<strong>en</strong>.<br />

Maar toch zijn we daar blijkbaar<br />

huiverig <strong>voor</strong>.’ iNZeT mei 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 73


SaMEN de INzet aan van ’t werk<br />

74 VRIJWILLIGE INzet


team<br />

Maatschappij<br />

eeN DAgje HArD werKeN AAN HeT VerSTerKeN VAN De<br />

lOKAle PeDAgOgiSCHe CiVil SOCieTy. ZO KuN je De Vier TeAM<br />

MAATSCHAPPij CONfereNTieS wel NOeMeN Die iN APril eN<br />

Mei VerSPreiD OVer HeT lAND PlAATSVONDeN. iN TOTAAl<br />

29 geMeeNTeN STrOOPTeN De MOuweN OP OM eeN eigeN<br />

ACTiePlAN Te MAKeN. HierVOOr VOrMDeN Zij eeN TeAM DAT<br />

ONDer ANDere BeSTOND uiT eeN BeSTuurDer, eeN BeleiDS-<br />

MeDewerKer eN VerTegeNwOOrDigerS VAN HeT Cjg, De<br />

welZijNSSeCTOr eN HeT lOKAle VrijwilligerSwerK. HeT<br />

reSulTAAT? Veel STOf TOT NADeNKeN eN eeN CONCreeT PlAN.<br />

VRIJWILLIGE INzet 75


Sc<strong>en</strong>ario-game<br />

ev<strong>en</strong> w<strong>en</strong>n<strong>en</strong> was het wel. De groep werd ingedeeld<br />

naar professie <strong>en</strong> kreeg vervolg<strong>en</strong>s de opdracht te<br />

werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> vanuit e<strong>en</strong> andere professie. Bestuurders<br />

veranderd<strong>en</strong> in <strong>vrijwillige</strong>rs, <strong>vrijwillige</strong>rs in Cjg-ers,<br />

<strong>en</strong> zo verder. <strong>en</strong> dan aan de slag met e<strong>en</strong> opdracht,<br />

e<strong>en</strong> probleem dat zich <strong>voor</strong> heeft gedaan in de fictieve<br />

geme<strong>en</strong>te reppel:<br />

E<strong>en</strong> aantal jar<strong>en</strong> werd er in verschill<strong>en</strong>de wijk<strong>en</strong><br />

succesvol e<strong>en</strong> voetbaltoernooi georganiseerd <strong>door</strong><br />

buurtbewoners. To<strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>te besloot hier e<strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>tebreed voetbaltoernooi van te mak<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />

opdracht die zij uitbesteedde aan het CJG <strong>en</strong> zij<br />

weer op hun beurt aan jonger<strong>en</strong>werkers, mislukte<br />

het voetbaltoernooi.<br />

Aan de deelnemers de taak om het mislukte voetbaltoernooi<br />

te analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> er<strong>voor</strong> te zorg<strong>en</strong> dat er met<br />

alle partij<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> succesvol geme<strong>en</strong>tebreed<br />

76 VRIJWILLIGE INzet<br />

project georganiseerd wordt. Aan de hand van opdracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> onder andere e<strong>en</strong> crisisberaad onder leiding<br />

van de burgermeester (gespeeld <strong>door</strong> e<strong>en</strong> begeleider)<br />

kwam<strong>en</strong> de deelnemers stap <strong>voor</strong> stap – ondanks alle<br />

onderlinge verschill<strong>en</strong> – tot e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk toekomstsc<strong>en</strong>ario.<br />

<strong>en</strong>kele aandachtspunt<strong>en</strong>:<br />

• Zorg <strong>voor</strong> draagvlak.<br />

• Let op goede communicatie, duidelijke afsprak<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong> heldere rolverdeling.<br />

• Zorg <strong>voor</strong> gelijkwaardigheid tuss<strong>en</strong> partij<strong>en</strong>.<br />

• Sluit aan bij wat er al is.<br />

• Zorg dat ‘plezier’ <strong>voor</strong>op staat.<br />

Reacties van deelnemers: ‘De case van de sc<strong>en</strong>ariogame<br />

was heel herk<strong>en</strong>baar. e<strong>en</strong> project wordt<br />

overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>door</strong> de geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong> bloedt vervolg<strong>en</strong>s<br />

dood.’ <strong>en</strong>: ‘je komt tot nieuwe inzicht<strong>en</strong> <strong>door</strong> uit je<br />

eig<strong>en</strong> rol te stapp<strong>en</strong>.’


Plann<strong>en</strong> pitch<strong>en</strong><br />

Tijd<strong>en</strong>s de middagsessie kond<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> onder<br />

begeleiding aan de slag met hun eig<strong>en</strong> actieplan.<br />

Sommige geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> nog helemaal ge<strong>en</strong> plan,<br />

andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> al sam<strong>en</strong> met hun team<br />

wat <strong>voor</strong>werk gedaan of wild<strong>en</strong> graag <strong>voor</strong>tbordur<strong>en</strong><br />

op bestaande initiatiev<strong>en</strong>. De sessie eindigde met korte<br />

pitches van alle <strong>voor</strong>lopige actieplann<strong>en</strong>, waarna de<br />

teams elkaar tips <strong>en</strong> tops meegav<strong>en</strong>.<br />

Actieplann<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>kele <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> van actieplann<strong>en</strong> die <strong>door</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> uitgewerkt:<br />

• Vrijwillige intermediairs <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> als verbindingsschakel<br />

tuss<strong>en</strong> (welzijns)professionals <strong>en</strong> burgers.<br />

• Versterk<strong>en</strong> van de sociale netwerkstructuur in de<br />

geme<strong>en</strong>te, <strong>door</strong> in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> wat er al is<br />

aan <strong>vrijwillige</strong> project<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar nodig deze te<br />

ondersteun<strong>en</strong>.<br />

• Het beter zichtbaar mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitbreid<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

bestaand ouder-kindproject.<br />

• Jonger<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong> om <strong>vrijwillige</strong>rs-<br />

werk te gaan do<strong>en</strong>.<br />

Burgers aan het woord<br />

De actieplann<strong>en</strong> van de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn korte aanzett<strong>en</strong><br />

tot e<strong>en</strong> project. De meeste teams gav<strong>en</strong> aan eerst binn<strong>en</strong><br />

hun geme<strong>en</strong>te te will<strong>en</strong> peil<strong>en</strong> waar écht behoefte<br />

aan is. <strong>en</strong> dat is precies het idee van de pedagogische<br />

civil society: de burgers zijn aan zet.<br />

de team Maatschappij confer<strong>en</strong>ties zijn georganiseerd <strong>door</strong> k2 Adviesbureau<br />

<strong>voor</strong> Jeugdvraagstukk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met jonger<strong>en</strong>organisatie NJR <strong>en</strong> per confer<strong>en</strong>tie<br />

e<strong>en</strong> of meerdere betrokk<strong>en</strong> cMo’s. Meer informatie is te vind<strong>en</strong> op<br />

www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/team-maatschappij .<br />

VRIJWILLIGE INzet 77


PROjEcTresultat<strong>en</strong> kLeiNe LokALe iMPuLSeN<br />

kinder<strong>en</strong> word<strong>en</strong> journalist.<br />

Kinder<strong>en</strong> uit groep 7 <strong>en</strong> 8 krijg<strong>en</strong> mediaworkshops<br />

<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> zelf e<strong>en</strong> krant, radio- of televisie-uitz<strong>en</strong>ding.<br />

RESULTaTEN in rotterdam functioner<strong>en</strong> zes wijktijgerpersbureaus.<br />

Per bureau do<strong>en</strong> ti<strong>en</strong> tot vijfti<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> het gehele<br />

schooljaar mee. Daarnaast zijn er jaarlijks dertig workshoptraject<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> ti<strong>en</strong> tot dertig kinder<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> methodiekmanual<br />

beschrijft de methodiek, inclusief formats <strong>voor</strong> lesplann<strong>en</strong>,<br />

werkvorm<strong>en</strong> <strong>en</strong> evaluaties.<br />

WaaR? rotterdam <strong>en</strong> Breda. Binn<strong>en</strong>kort ook in D<strong>en</strong> Haag.<br />

vOOR WIE? Schol<strong>en</strong>, welzijnsorganisaties, culturele organisaties<br />

<strong>en</strong> iedere<strong>en</strong> die geïnteresseerd is om met kinder<strong>en</strong> media te<br />

mak<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De huidige activiteit<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>voor</strong>tgezet <strong>en</strong><br />

er kom<strong>en</strong> pilotproject<strong>en</strong> met nieuwe doelgroep<strong>en</strong> als<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> beperking, nieuwe Nederlanders, ouder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> die opgroei<strong>en</strong> in <strong>gezin</strong>svervang<strong>en</strong>de tehuiz<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Hoedje van Papier<br />

www.stichtinghoedjevanpapier.nl<br />

78 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 79


jonger<strong>en</strong> actief in sportbuurtwerk<br />

jonger<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> scheidsrechters- <strong>en</strong> trainerscursuss<strong>en</strong><br />

bij de Mixed Hockeyclub Heerhugowaard. Daarna zett<strong>en</strong><br />

ze zich in <strong>voor</strong> het sportbuurtwerk, hockeyclinics op<br />

schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> op de club.<br />

RESULTaTEN jonge <strong>vrijwillige</strong>rs zijn opgeleid tot hockeytrainer<br />

<strong>en</strong>/of scheidsrechter <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> onder leiding van ervar<strong>en</strong><br />

You(th) can do It!<br />

80 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto roel Ovinge<br />

jonger<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> in subcultur<strong>en</strong> die vaak weinig onderling<br />

contact hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook weinig onderling begrip. e<strong>en</strong><br />

‘cultural battle’ daagt jonger<strong>en</strong> uit om hun cultuur <strong>voor</strong><br />

het voetlicht te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

trainers <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van Sportservice Heerhugowaard hockey-<br />

clinics gegev<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportbuurtwerk georganiseerd in diverse<br />

wijk<strong>en</strong>. Naast het sportbuurtwerk zijn ook activiteit<strong>en</strong><br />

georganiseerd rondom e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>speelmiddag <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal<br />

sportcarrousels <strong>voor</strong> scholier<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Heerhugowaard.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Sportservice Heerhugowaard zet de initiatiev<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>t <strong>en</strong> heeft hier<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> combinatiefunctionaris aangesteld.<br />

De hockeyclub blijft ook invester<strong>en</strong> in jonge <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

<strong>en</strong> de positieve uitstraling die dit met zich meebr<strong>en</strong>gt.<br />

Projectleiding: Mixed Hockeyclub Heerhugowaard<br />

www.mhcheerhugowaard.nl<br />

RESULTaTEN in sam<strong>en</strong>werking met rockschool Dront<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />

welzijnswerk van De Meerpaal is de CultBattle op de kaart<br />

gezet. jonger<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gestimuleerd <strong>en</strong> uitgedaagd om hun<br />

culturele tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>. Met masterclasses <strong>en</strong> op<strong>en</strong><br />

podia word<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> gestimuleerd om zich te ontwikkel<strong>en</strong>.<br />

e<strong>en</strong> draaiboek is ontwikkeld.<br />

WaaR? Dront<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong>- <strong>en</strong> cultuurorganisaties.<br />

hOE vERdER? Met middelbare schol<strong>en</strong>, CKV van De Meerpaal in<br />

Dront<strong>en</strong> <strong>en</strong> private muziekschol<strong>en</strong> wordt sam<strong>en</strong>gewerkt om<br />

dit ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t jaarlijks terug te lat<strong>en</strong> ker<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: stichting free-XS<br />

www.deboot.org


het Promoteam<br />

in het project ‘Promoteam Oost’ draai<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong><br />

mee bij diverse <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties. Ze mak<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

geschrev<strong>en</strong> of gefilmd verslag <strong>en</strong> zett<strong>en</strong> dit op e<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

iedere<strong>en</strong> goed toegankelijke website.<br />

RESULTaaT Drie edities van het promoteam bezocht<strong>en</strong> sam<strong>en</strong><br />

meer dan vijf<strong>en</strong>twintig organisaties in hun directe omgeving.<br />

Oasis game – gewoon gev<strong>en</strong><br />

‘gewoon gev<strong>en</strong>’ stimuleert kinder<strong>en</strong> om vrijwillig iets<br />

<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> ander te do<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Bij dit project war<strong>en</strong> drie basisschol<strong>en</strong> <strong>en</strong> zestig person<strong>en</strong><br />

(<strong>vrijwillige</strong>rs, buurtbewoners <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>) betrokk<strong>en</strong>.<br />

Zij hebb<strong>en</strong> daar ruim 250 <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> andere medewerkers<br />

<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> mee bereikt. Als kroon op het project hebb<strong>en</strong><br />

de deelnemers H.K.H. Prinses Máxima mog<strong>en</strong> interview<strong>en</strong>.<br />

Voor de opzet <strong>en</strong> uitvoering van e<strong>en</strong> promoteam is e<strong>en</strong> handboek<br />

ontwikkeld.<br />

WaaR? Amsterdam, Stadsdel<strong>en</strong> Oost <strong>en</strong> Zuid-Oost.<br />

vOOR WIE? (Vrijwilligers)organisaties die met kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

jonger<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? e<strong>en</strong> woningbouwcorporatie zet het project<br />

<strong>voor</strong>t. De methodiek wordt verspreid onder verschill<strong>en</strong>de<br />

stadsdel<strong>en</strong>, fonds<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties. e<strong>en</strong> praktisch handboek<br />

is beschikbaar.<br />

Projectleiding: Cybersoek<br />

www.cybersoek.nl/pto/<br />

De wildemanbuurt (Osdorp) heeft dankzij de Oasisgame e<strong>en</strong><br />

‘sociale boost’ gekreg<strong>en</strong>. Kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs hebb<strong>en</strong><br />

w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ter verbetering van de buurt verzameld, <strong>en</strong> daar<strong>door</strong><br />

e<strong>en</strong> plan van aanpak gemaakt. Hiermee hebb<strong>en</strong> zij e<strong>en</strong> ‘oase’<br />

geschap<strong>en</strong> midd<strong>en</strong> in de wijk, waarmee e<strong>en</strong> verwaarloosde,<br />

maar c<strong>en</strong>trale <strong>en</strong> veel bezochte plek in de buurt is opgeknapt.<br />

WaaR? Osdorp, Amsterdam.<br />

vOOR WIE? Basisschol<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? Mede dankzij sam<strong>en</strong>werking met allerlei organisaties<br />

<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> de activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> de sam<strong>en</strong>hang in de<br />

buurt blijv<strong>en</strong>de aandacht. De schol<strong>en</strong> will<strong>en</strong> in de vakanties<br />

dergelijke project<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Sam<strong>en</strong>binding<br />

www.nieuwwestexpress.nl/5322/nl/oasis-gewoon-gev<strong>en</strong><br />

www.fairground.nl (zoek op oasisgame)<br />

VRIJWILLIGE INzet 81


vv de Meern betrokk<strong>en</strong><br />

Voetbalver<strong>en</strong>iging VV de Meern speelt e<strong>en</strong> belangrijke<br />

positieve rol in het opgroei<strong>en</strong> van jonger<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN 40 <strong>jeugd</strong>spelers zijn tijd<strong>en</strong>s hun maatschappelijke<br />

stage bij VV de Meern opgeleid tot scheidsrechter of trainer.<br />

Ook 10 mbo/hbo stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> liep<strong>en</strong> stage bij VV de Meern.<br />

er zijn bij 50 klass<strong>en</strong> in het basisonderwijs voetbalclinics<br />

gegev<strong>en</strong> met aandacht <strong>voor</strong> sportiviteit <strong>en</strong> respect. Hiermee<br />

werd<strong>en</strong> 650 kinder<strong>en</strong> bereikt <strong>en</strong> het heeft geleid tot e<strong>en</strong><br />

recorddeelname aan het schoolvoetbal (60 teams, waarvan<br />

30 meisjes). Ook zijn er clinics opgezet sam<strong>en</strong> met het rode<br />

Kruis, of <strong>voor</strong> Bosnische jonger<strong>en</strong> uit gast<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>.<br />

WaaR? utrecht.<br />

vOOR WIE? Alle sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>afdeling met<br />

kinder<strong>en</strong> in de leeftijd tuss<strong>en</strong> 13 <strong>en</strong> 18.<br />

hOE vERdER? VV de Meern verduurzaamt de activiteit<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: VV de Meern<br />

www.vvdemeern.nl<br />

82 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto ell<strong>en</strong> Kok/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 83


Netwerk amsterdamse held<strong>en</strong><br />

jonge allochtone Nederlanders zett<strong>en</strong> zich in <strong>voor</strong><br />

andere jonge allochtone Nederlanders die de aansluiting<br />

miss<strong>en</strong> bij onderwijs, arbeidsmarkt, sport <strong>en</strong> cultuur.<br />

RESULTaTEN Het NAH verbindt onderling ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> initiatiev<strong>en</strong><br />

van actieve jonge mann<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong> (Amsterdamse Held<strong>en</strong>)<br />

die zich <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> om jonger<strong>en</strong> uit hun isolem<strong>en</strong>t te hal<strong>en</strong>. Via<br />

Wanneperkamp<br />

e<strong>en</strong> vakantiekamp <strong>voor</strong> kinder<strong>en</strong> met uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de<br />

achtergrond<strong>en</strong> <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> die niet op vakantie gaan.<br />

e<strong>en</strong> 2e project ‘Op kamp’ is uit dit zomerkamp ontstaan,<br />

met vervolgactiviteit<strong>en</strong> op school <strong>en</strong> in de schoolvakanties<br />

op gebied van taal, groepsontwikkeling <strong>en</strong><br />

natuurbeleving.<br />

84 VRIJWILLIGE INzet<br />

e<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tal coaches zijn deze initiatiev<strong>en</strong> in contact gebracht<br />

met verschill<strong>en</strong>de maatschappelijke instanties.<br />

WaaR? Amsterdam, in vier stadsdel<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties, betrokk<strong>en</strong> bij het<br />

<strong>jeugd</strong>beleid.<br />

hOE vERdER? NAH is actief in de stadsdel<strong>en</strong> west <strong>en</strong> Nieuw-west<br />

<strong>en</strong> heeft ook e<strong>en</strong> goede binding met de stadsdel<strong>en</strong> Amsterdam<br />

Oost/Zeeburg <strong>en</strong> Amsterdam Zuid-Oost opgebouwd. De activiteit<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> <strong>voor</strong>tgezet, geïnt<strong>en</strong>siveerd <strong>en</strong> verbreed naar<br />

andere del<strong>en</strong> van Amsterdam.<br />

Projectleiding: Netwerk Amsterdamse Held<strong>en</strong><br />

www.netwerkamsterdamseheld<strong>en</strong>.nl<br />

RESULTaTEN er is e<strong>en</strong> informatiefolder <strong>voor</strong> ouders gemaakt<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> herinneringsposter. Ook is het project beschrev<strong>en</strong> ter<br />

inspiratie van ander<strong>en</strong>. Via de kamp<strong>en</strong> zijn meer verbinding<strong>en</strong><br />

gelegd tuss<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>, school, leerkracht<strong>en</strong>, ouders, <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

<strong>en</strong> kinderwerkers in én buit<strong>en</strong> de buurt.<br />

WaaR? Amsterdam Oost, Zuid-Oost <strong>en</strong> wanneperve<strong>en</strong> (geme<strong>en</strong>te<br />

Ste<strong>en</strong>wijkerland).<br />

vOOR WIE? Vrijwilligersorganisaties, basisschol<strong>en</strong>, <strong>jeugd</strong>werk<br />

<strong>en</strong> vakantiekamporganisaties.<br />

hOE vERdER? De Stichting Kinderwerk gaat <strong>door</strong> met de zomerkamp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> heeft het project ‘Op Kamp’ overgedrag<strong>en</strong> aan<br />

Basisschool De Polsstok.<br />

Projectleiding: Stichting Kinderwerk<br />

www.kinderwerk.net


Judith Metz onderzoeker <strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> aan Youth Spot, hogeSchool van aMSterdaM<br />

<strong>en</strong> ecSp, eraSMuS univerSiteit rotterdaM<br />

Sociaal<br />

Het beroep op <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> groeit. Scouting<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs, sporttrainers <strong>en</strong> buurtmoeders<br />

mog<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> laagdrempelige, goedkope<br />

<strong>en</strong> pedagogisch verantwoordde vrijetijdsbesteding.<br />

Op straat wordt van <strong>voor</strong>bijgangers verwacht<br />

dat zij als interim ouders e<strong>en</strong> oogje in<br />

het zeil houd<strong>en</strong> op spel<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> rondhang<strong>en</strong>de<br />

jonger<strong>en</strong>. Als ouders <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong><br />

het ev<strong>en</strong> niet meer alle<strong>en</strong> redd<strong>en</strong>, is daar de<br />

ondersteun<strong>en</strong>de <strong>vrijwillige</strong>r. Die biedt praktische<br />

hulp, studiebegeleiding, gezelschap <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> uitgestok<strong>en</strong> hand.<br />

wie d<strong>en</strong>kt dat de <strong>vrijwillige</strong>r e<strong>en</strong>maal thuis op<br />

zijn of haar lauwer<strong>en</strong> kan rust<strong>en</strong> heeft het mis.<br />

Vrijwilligers zijn niet alle<strong>en</strong> nodig bij opvoed<strong>en</strong>.<br />

Ook de ouder<strong>en</strong>-, de medische <strong>en</strong> gehandicapt<strong>en</strong>zorg<br />

houd<strong>en</strong> hun hand op. <strong>en</strong> dan heb ik<br />

het nog niet gehad over aandacht <strong>en</strong> zorg <strong>voor</strong><br />

naast<strong>en</strong>. Het is immers vanzelfsprek<strong>en</strong>d dat<br />

m<strong>en</strong> de ondersteuningsbehoefte thuis in het<br />

eig<strong>en</strong> netwerk opvangt.<br />

Vrijwillige <strong>en</strong>ergie is daarmee onze belangrijkste<br />

kapitaalbron. Zonder deze onbetaalde <strong>inzet</strong><br />

is het niet mogelijk om Nederland betaalbaar<br />

te houd<strong>en</strong>.<br />

ik maak mij zorg<strong>en</strong> over het ontbrek<strong>en</strong> van zorg<br />

invester<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs. Het spaarzame onderzoek<br />

naar <strong>vrijwillige</strong>rswerk toont dat de meeste<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> graag wat <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> ander do<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

als dat nodig is van harte nog meer will<strong>en</strong><br />

betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. wel verbind<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong><br />

aan hun <strong>inzet</strong>. Zo vind<strong>en</strong> zij het belangrijk<br />

dat hun betrokk<strong>en</strong>heid aansluit bij<br />

eig<strong>en</strong> behoefte <strong>en</strong> motivatie. Ze will<strong>en</strong> graag<br />

zegg<strong>en</strong>schap over de werkzaamhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />

omstandighed<strong>en</strong> waarin zij die verricht<strong>en</strong>. T<strong>en</strong><br />

slotte will<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs 100% zeker wet<strong>en</strong> dat<br />

zij er niet alle<strong>en</strong> <strong>voor</strong> staan als het h<strong>en</strong> ev<strong>en</strong><br />

te veel wordt. Ofwel: hed<strong>en</strong>daags <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

vraagt continue <strong>en</strong> professionele ondersteuning.<br />

De maatschappelijke prijs <strong>voor</strong> het<br />

ontbrek<strong>en</strong> daarvan is hoog: <strong>vrijwillige</strong> <strong>en</strong>ergie<br />

die in de kou komt te staan is <strong>voor</strong>goed verlor<strong>en</strong>.<br />

will<strong>en</strong> we in de toekomst niet met afgew<strong>en</strong>d<br />

gezicht langs te dikke, bleke, vecht<strong>en</strong>de <strong>en</strong><br />

huil<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong> in vervuilde speeltuintjes<br />

hoev<strong>en</strong> lop<strong>en</strong>, dan is het noodzakelijk om te invester<strong>en</strong><br />

in zorg <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs. Dat betek<strong>en</strong>t<br />

dat er geld moet word<strong>en</strong> gestok<strong>en</strong> in overhead,<br />

begeleiding <strong>en</strong> coördinatie. <strong>en</strong> dat mag best<br />

wat kost<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 85


de ONdERzoek INzet van<br />

Plezier<br />

in <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

wAArOM DOeN MeNSeN VrijwilligerSwerK VOOr eN MeT<br />

KiNDereN eN jONgereN? OMDAT Ze HeT leuK ViNDeN eN<br />

er Zelf BeTer VAN wOrDeN, CONCluDeerT HeT ADVieS-<br />

BureAu BMC uiT grOOTSCHAlig ONDerZOeK. eN wAArOM<br />

BlijVeN Ze HeT DOeN? OMDAT Ze er wAArDeriNg VOOr<br />

KrijgeN. HierONDer eeN greeP uiT NOg wAT ANDere<br />

ANTwOOrDeN OP ONDerZOeKSVrAgeN.<br />

86 VRIJWILLIGE INzet<br />

Meer info? www.bmc.nl of lees de Special Onderzoek van iNZeT,<br />

mei <strong>2012</strong>: www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/magazine


Waarom zett<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich in<br />

specifiek <strong>voor</strong> de pedagogische civil society?<br />

• Ze do<strong>en</strong> dit meer om zichzelf te help<strong>en</strong> dan om ander<strong>en</strong> te help<strong>en</strong>.<br />

• Ze beginn<strong>en</strong> met hun <strong>inzet</strong> omdat ze zelfontplooiing zoek<strong>en</strong>.<br />

• Ze zoek<strong>en</strong> vergroting van hun praktische netwerk <strong>en</strong> buurt (contact<strong>en</strong> rond de<br />

eig<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>).<br />

• Ze blijv<strong>en</strong> zich <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al omdat het plezier oplevert <strong>en</strong> vanwege de waardering<br />

die ze krijg<strong>en</strong>.<br />

• De <strong>inzet</strong> is goed te combiner<strong>en</strong> met de opvoeding van de eig<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>.<br />

• Vaak is het eig<strong>en</strong> kind betrokk<strong>en</strong> bij de <strong>vrijwillige</strong> activiteit<strong>en</strong>.<br />

Wat zijn k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

in de pedagogische civil society?<br />

in vergelijking met <strong>vrijwillige</strong>rs die actief zijn op andere terrein<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> we:<br />

• M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tot 45 jaar die zelf kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zijn vaker actief.<br />

• M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> do<strong>en</strong> vaker meerdere activiteit<strong>en</strong> tegelijkertijd: zowel <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> organisatie<br />

als <strong>voor</strong> de buurt of stad als informele hulp <strong>voor</strong> familie, bek<strong>en</strong>d<strong>en</strong> of vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />

• M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>sinkom<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> € 38.000 <strong>en</strong> € 51.300 zijn vaker actief<br />

als <strong>vrijwillige</strong>r.<br />

• M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> vaker zelf hulp gekreg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> organisatie of van ander<strong>en</strong> bij<br />

opvoed/opgroeiproblem<strong>en</strong>.<br />

Waar/hoe zijn m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> actief<br />

in de pedagogische civil society?<br />

• In georganiseerd verband: bij sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong>, recreatie/hobby,<br />

club- <strong>en</strong> buurthuiswerk.<br />

• In informele hulp: verzorg<strong>en</strong> van kinder<strong>en</strong>, oppass<strong>en</strong>.<br />

• In de buurt/stad: organiser<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> feest, organiser<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

groep<strong>en</strong> in de buurt.<br />

VRIJWILLIGE INzet 87


Allemaal opvoeders<br />

iN elf geMeeNTeN HeBBeN CeNTrA VOOr jeugD eN geZiN eN TAl<br />

VAN ANDere OrgANiSATieS PrOefPrOjeCTeN geDrAAiD VANuiT<br />

HeT geDACHTegOeD VAN AlleMAAl OPVOeDerS. Ze ONDer-<br />

STeuNeN VrijwilligerSACTiViTeiTeN eN ZOrgeN VOOr gelegeN-<br />

HeDeN eN PleKKeN wAAr OuDerS, jONgereN eN BuurTgeNOTeN<br />

MeT elKAAr iN geSPreK KuNNeN gAAN OVer OPVOeDeN eN OP-<br />

grOeieN. elKe geMeeNTe HeefT OP eigeN wijZe VOrM gegeVeN<br />

AAN AlleMAAl OPVOeDerS. DAT leVerT eeN BreeD SCAlA AAN er-<br />

VAriNgeN OP. eN OVerAl BlijKT AlleMAAl OPVOeDerS DiSCuSSie<br />

OP Te rOePeN. OVer De rOl VAN De PrOfeSSiONAl, OVer De TAAK<br />

VAN De geMeeNTe, De iNZeT VAN VrijwilligerS Of De weNSeN<br />

eN ViSie VAN OuDerS eN BuurTgeNOTeN. MAAr wAT Alle PilOTS<br />

geMeeN HeBBeN iS HeT eNTHOuSiASMe. VAN BerOePSKrACHTeN,<br />

VrijwilligerS, BeleiDMAKerS eN OuDerS. CONCluSie?<br />

AlleMAAl OPVOeDerS SMAAKT NAAr Heel Veel Meer!<br />

88 VRIJWILLIGE INzet


Pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Allemaal opvoeders<br />

Hout<strong>en</strong> • Utrecht • Enschede • Loon op Zand • Groning<strong>en</strong> • Haarlemmermeer •<br />

Maastricht • Eindhov<strong>en</strong> • Zaanstad • Sittard-Gele<strong>en</strong> • Tilburg<br />

onderzoek<br />

Het doel was om in de pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ervaring op te do<strong>en</strong> met het versterk<strong>en</strong> van de<br />

pedagogische civil society. De universiteit utrecht volgt de pilots met onderzoek. e<strong>en</strong><br />

eerste nulmeting bij de start van het project gaf al e<strong>en</strong> aantal opvall<strong>en</strong>de uitkomst<strong>en</strong>.<br />

Zo vindt 69% van de ondervraagd<strong>en</strong> dat opvoeding uitsluit<strong>en</strong>d e<strong>en</strong> zaak van de ouders<br />

is. Tegelijkertijd vindt 79% dat buurtbewoners e<strong>en</strong> rol kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> bij de opvoeding<br />

van kinder<strong>en</strong> uit de buurt.<br />

Brochures<br />

in 2010 versche<strong>en</strong> de brochure: De kracht van de pedagogische civil society. in 2011<br />

werd e<strong>en</strong> handreiking geschrev<strong>en</strong> <strong>voor</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s over de vraag hoe zij de<br />

omgeving meer kan betrekk<strong>en</strong> bij de opvoeding van kinder<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie vindt u op www.allemaalopvoeders.nl.<br />

u kunt daar ook de brochures download<strong>en</strong> <strong>en</strong> tezijnertijd<br />

de eindresutat<strong>en</strong> van het onderzoek lez<strong>en</strong>.<br />

u kunt ook de speciale bijlage over Allemaal Opvoeders<br />

van iNZeT maart <strong>2012</strong> download<strong>en</strong> of bestell<strong>en</strong> via<br />

www.zonmw.nl/publicaties<br />

VRIJWILLIGE INzet 89


Hoe ziet de<br />

ideale pedagogische<br />

buurt er uit?<br />

De DSP-grOeP ONDerZOCHT De PeDAgOgiSCHe KrACHT BiN-<br />

NeN VijfTieN uiTeeNlOPeNDe BuurTeN eN De fACTOreN eN<br />

ACTOreN Die HierOP VAN iNVlOeD ZijN. ONTleeND AAN gOeDe<br />

VOOrBeelDeN iS eeN PrAKTiSCHe HANDreiKiNg ONTwiKKelD<br />

MeT TiPS eN HANDVATTeN OM De PeDAgOgiSCHe BijDrAge VAN<br />

VerSCHilleNDe OrgANiSATieS iN De BuurT Te VerSTerKeN: VAN<br />

geMeeNTe, Cjg, jONgereN- eN welZijNSwerK TOT SCHOleN,<br />

SPOrTVereNigiNgeN eN BuurT- eN ZelfOrgANiSATieS.<br />

90 VRIJWILLIGE INzet


kwaliteit<br />

De kwaliteit van de pedagogische civil society<br />

hangt volg<strong>en</strong>s de DSP-groep sam<strong>en</strong> met de<br />

aanwezigheid van informele sociale <strong>en</strong> pedagogische<br />

steun, eig<strong>en</strong> kracht <strong>en</strong> de onderlinge<br />

betrokk<strong>en</strong>heid tuss<strong>en</strong> ouders <strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>ig<strong>en</strong>.<br />

Buurtk<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />

Van invloed zijn: de sociaal-economische<br />

status van de bewoners, de etnische diversiteit<br />

van de bewoners, het opleidingsniveau van de<br />

bewoners <strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>tegrootte <strong>en</strong> mate van<br />

stedelijkheid. Ook de aanwezigheid van fysieke<br />

ontmoetingsplekk<strong>en</strong> in de buurt heeft invloed.<br />

Aan de rand van de zandbak kan over opvoedingsvraagstukk<strong>en</strong><br />

gesprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

Meerwaarde<br />

Als het lukt om de pedagogische rol van reguliere<br />

organisaties zoals schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

te versterk<strong>en</strong>, al is het maar e<strong>en</strong><br />

klein beetje, kan veel bereikt word<strong>en</strong>. immers,<br />

hun gezam<strong>en</strong>lijke bereik is <strong>en</strong>orm.<br />

Meer info? www.dsp-groep.nl of lees<br />

de Special Onderzoek van iNZeT, mei <strong>2012</strong>:<br />

www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/magazine<br />

type Buurt<strong>en</strong><br />

in het onderzoek kom<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de type<br />

buurt<strong>en</strong> naar vor<strong>en</strong>, zoals:<br />

de volksbuurt Oudere buurt<strong>en</strong> met goedkope<br />

huurwoning<strong>en</strong> • in del<strong>en</strong> sterke sociale sam<strong>en</strong>hang<br />

• <strong>door</strong> veelheid aan problem<strong>en</strong> afhankelijkheid<br />

van hulpverl<strong>en</strong>ers • opbouwwerk,<br />

school, jonger<strong>en</strong>werk <strong>en</strong> andere instanties<br />

zijn belangrijk <strong>voor</strong> pedagogisch klimaat.<br />

de gem<strong>en</strong>gde buurt Bewoners met veelal<br />

laag inkom<strong>en</strong> • veel verschill<strong>en</strong>de cultur<strong>en</strong> •<br />

bewoners lev<strong>en</strong> naast elkaar • meer contact<br />

tuss<strong>en</strong> groep<strong>en</strong> is van belang <strong>voor</strong> sociale<br />

sam<strong>en</strong>hang • school, sportclubs, <strong>en</strong> het welzijnswerk<br />

zijn belangrijk <strong>voor</strong> het stimuler<strong>en</strong><br />

van het pedagogisch klimaat.<br />

hechte kleine kern<strong>en</strong> Dorp<strong>en</strong> met nauwe<br />

band tuss<strong>en</strong> bewoners • verschill<strong>en</strong> in opleiding<br />

<strong>en</strong> inkom<strong>en</strong> maar iedere<strong>en</strong> k<strong>en</strong>t elkaar<br />

• zelfredzame geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> met rijk<br />

ver<strong>en</strong>igingslev<strong>en</strong> • m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> elkaar aan<br />

• nieuwkomers wortel<strong>en</strong> moeizaam • soms<br />

weinig mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>voor</strong> oudere <strong>jeugd</strong>.<br />

Nieuwe homog<strong>en</strong>e buurt<strong>en</strong> Nieuwe wijk<strong>en</strong><br />

met afwissel<strong>en</strong>d woningaanbod • veel jonge<br />

tweeverdi<strong>en</strong>ers met weinig vrije tijd • sociale<br />

relaties zijn pril • grote rol <strong>voor</strong> kinderopvang<br />

<strong>en</strong> school waar ouders elkaar teg<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> •<br />

de wil om iets <strong>voor</strong> elkaar te do<strong>en</strong> is nadrukkelijk<br />

aanwezig.<br />

VRIJWILLIGE INzet 91


Vrijwilliger of<br />

beroepskracht?<br />

wAT KuNNeN VrijwilligerS eN wAT MOeTeN BerOePS-<br />

KrACHTeN DOeN? wAT ZijN De VerSCHilleN? ONDerZOeK<br />

DOOr HeT erASMuS CeNTre fOr STrATegiC PHilANTHrOPy/<br />

De rOTTerDAM SCHOOl Of MANAgeMeNT VAN De erASMuS<br />

uNiVerSiTeiT leiDT TOT eeN AANTAl fACTOreN Die MeT elKAAr<br />

SAMeNHANgeN. MAAr leT wel, HeT ZijN geeN feiTeN, HeT<br />

gAAT OM PerCePTieS; OM HeT BeelD DAT MeNSeN VAN Vrijwil-<br />

ligerS eN BerOePSKrACHTeN HeBBeN.<br />

92 VRIJWILLIGE INzet<br />

Meer info? Kijk op www.ecsp.nl (>research >projects) of lees de Special<br />

Onderzoek van iNZeT, mei <strong>2012</strong>: www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/magazine


Professionaliteit<br />

Van e<strong>en</strong> beroepskracht verwacht<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grotere k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> professionaliteit<br />

omdat hij of zij er waarschijnlijk <strong>voor</strong> geleerd heeft.<br />

Altruïsme<br />

e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r roept het beeld op van e<strong>en</strong> grotere persoonlijke betrokk<strong>en</strong>heid.<br />

e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r is er zonder geldelijke beloning <strong>en</strong> zonder e<strong>en</strong> dwing<strong>en</strong>de manager<br />

echt <strong>voor</strong> jou.<br />

Afstand<br />

Beroepskracht<strong>en</strong> staan in de perceptie van veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> grotere afstand dan<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs. Dat hoort bij de professionele distantie van de beroepskracht, terwijl<br />

nabijheid juist de kracht kan zijn van <strong>vrijwillige</strong>rs.<br />

Betrouwbaarheid<br />

Beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun organisaties zijn <strong>voor</strong>al volg<strong>en</strong>s sam<strong>en</strong>werkingspartners<br />

betrouwbare partners. Maar <strong>voor</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die geholp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ligt dat soms<br />

anders. Vrijwilligers die belov<strong>en</strong> dat je ze altijd mag bell<strong>en</strong>, mag je echt ook in het<br />

week<strong>en</strong>d <strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s hun vakantie bell<strong>en</strong>.<br />

geheimhouding<br />

Vrijwilligers zull<strong>en</strong> misschi<strong>en</strong> roddel<strong>en</strong> over je, maar beroepskracht<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> alles<br />

vermeld<strong>en</strong> in het dossier!<br />

ervaringsdeskundigheid<br />

Van beroepskracht<strong>en</strong> wordt eig<strong>en</strong>lijk nooit aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dat ze ervaringsdeskundigheid<br />

hebb<strong>en</strong>. Bij <strong>vrijwillige</strong>rs is dit juist precies andersom.<br />

Macht<br />

Van beroepskracht<strong>en</strong> wordt verwacht dat ze macht over m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong> will<strong>en</strong><br />

uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong>. Vrijwilligers hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> formele macht hoewel ze natuurlijk heel lastig<br />

kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 93


Sam<strong>en</strong>werking<br />

tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

HOe KuNNeN BerOePSKrACHTeN eN VrijwilligerS SAMeN-<br />

werKeN AAN HeT welZijN VAN De jeugD? wAT MOeT je wel<br />

DOeN, eN wAT NieT? welKe erVAriNgeN ZijN er TOT Nu<br />

TOe OPgeDAAN eN wAT KuNNeN we DAArVAN lereN? HeT<br />

Verwey-jONKer iNSTiTuuT STelDe NAAr AANleiDiNg VAN<br />

HuN ONDerZOeK eeN HANDleiDiNg OP. eeN ZeSTAl BeViN-<br />

DiNgeN eN AANBeVeliNgeN:<br />

94 VRIJWILLIGE INzet<br />

Meer info? Kijk op www.verwey-jonker.nl of lees de Special Onderzoek<br />

van iNZeT, mei <strong>2012</strong>: www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl/magazine


1<br />

Vrijwilligers <strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> elkaar veel te bied<strong>en</strong><br />

Zo kunn<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs e<strong>en</strong> brug slaan tuss<strong>en</strong><br />

cliënt<strong>en</strong> <strong>en</strong> professionals. Spreek met elkaar<br />

af wie wat doet <strong>en</strong> zit elkaar niet te veel in de<br />

weg. Korte lijntjes <strong>en</strong> e<strong>en</strong> duidelijk aanspreekpunt<br />

<strong>voor</strong> beide partij<strong>en</strong> do<strong>en</strong> wonder<strong>en</strong>.<br />

2<br />

cJG’s hebb<strong>en</strong> vaak koudwatervrees<br />

om sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong><br />

met <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

Het welzijnswerk daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> is al veel meer<br />

gew<strong>en</strong>d om met <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> hun organisaties<br />

te werk<strong>en</strong>.<br />

3<br />

Vrijwilligers hebb<strong>en</strong> waardering<br />

<strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> nodig<br />

Beroepskracht<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat ze<br />

<strong>vrijwillige</strong>rswerk belangrijk vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

de ruimte gev<strong>en</strong>. Vrijwilligers beschikk<strong>en</strong><br />

vaak over specifieke capaciteit<strong>en</strong> die in<br />

bepaalde situaties belangrijker zijn dan k<strong>en</strong>nis<br />

<strong>en</strong> opleiding. waardeer <strong>vrijwillige</strong>rs in woord<br />

<strong>en</strong> daad.<br />

4<br />

Geef <strong>vrijwillige</strong>rs e<strong>en</strong> stem bij<br />

de inrichting van het project<br />

Vrijheid om werkzaamhed<strong>en</strong> naar eig<strong>en</strong> inzicht<br />

in te richt<strong>en</strong> is belangrijk <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs.<br />

wat beslist niet werkt is opdracht<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>!<br />

Binding <strong>en</strong> gezelligheid zijn <strong>voor</strong> de meeste<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs heel belangrijk.<br />

5<br />

Vrijwilligers hebb<strong>en</strong> vaak meer<br />

deskundigheid dan beroepskracht<strong>en</strong><br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />

Sommige <strong>vrijwillige</strong>rs zijn pedagogisch geschoold<br />

of werk<strong>en</strong> betaald in <strong>jeugd</strong>zorg of welzijn.<br />

Ander<strong>en</strong> zijn tijd<strong>en</strong>s het <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

getraind of hebb<strong>en</strong> veel ervaring opgebouwd<br />

met <strong>jeugd</strong>- <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>swerk. Onderschat <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

niet.<br />

6<br />

Vrijwilligers houd<strong>en</strong> van<br />

betrokk<strong>en</strong> professionals<br />

e<strong>en</strong> professional die inhoudelijk net zo<br />

betrokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> gemotiveerd is als de<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs kan in e<strong>en</strong> project op veel<br />

<strong>en</strong>thousiasme rek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 95


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

OESh: vechtsport als pedagogisch<br />

instrum<strong>en</strong>t in de wijk<br />

jonger<strong>en</strong> van sportclubs zett<strong>en</strong> zich vrijwillig in<br />

binn<strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>teams <strong>en</strong> in hun wijk.<br />

RESULTaaT jonger<strong>en</strong> van vijf krachtsportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />

nieuwe compet<strong>en</strong>ties verworv<strong>en</strong> die zij ook in hun wijk<br />

<strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>. Daarbij werk<strong>en</strong> ze lokaal sam<strong>en</strong> met geme<strong>en</strong>te,<br />

politie, schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> welzijnsinstelling<strong>en</strong>. Zo runt e<strong>en</strong> club<br />

sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> woningbouwcoöperatie e<strong>en</strong> wijkc<strong>en</strong>trum.<br />

De opgedane k<strong>en</strong>nis is verwerkt in e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>torcursus,<br />

toolkit, citytour <strong>en</strong> promotiepakket.<br />

WaaR? Amersfoort, Breda <strong>en</strong> D<strong>en</strong> Bosch.<br />

vOOR WIE? (Kracht)sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Dankzij de sam<strong>en</strong>werking met lokale partners <strong>en</strong><br />

monitoring vanuit het Nederlands instituut <strong>voor</strong> Vechtsport<br />

<strong>en</strong> Maatschappij (NiVM) zijn de OeSHclubs geborgd.<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> aan de (wijk)gerichte activiteit<strong>en</strong><br />

van <strong>en</strong> mee-invester<strong>en</strong> in het opzett<strong>en</strong> van nieuwe clubs.<br />

Projectleiding: NiVM<br />

www.vechtsport<strong>en</strong>maatschappij.nl/programmas/oesh<br />

96 VRIJWILLIGE INzet<br />

SPoRt eN ScHooL


VRIJWILLIGE INzet 97


Meer <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> gerichter aanbod gymnastiekver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

Sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> op om (nieuwe)<br />

groep<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouder<strong>en</strong> te activer<strong>en</strong> als <strong>vrijwillige</strong>r.<br />

RESULTaTEN e<strong>en</strong> greep uit de resultat<strong>en</strong>: Bij 70% van de clubs<br />

lop<strong>en</strong> regelmatig leerling<strong>en</strong> maatschappelijke stage. in vier<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is het lesaanbod ‘tricks & freerunning’ <strong>voor</strong><br />

foto Pim ras<br />

98 VRIJWILLIGE INzet<br />

‘jonger<strong>en</strong> van de straat’ geïmplem<strong>en</strong>teerd. Dertig clubs ded<strong>en</strong><br />

mee aan de pilot <strong>gezin</strong>ssport, waarbij <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> sport<br />

<strong>en</strong> spel beoef<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij de club betrokk<strong>en</strong> werd<strong>en</strong>. jonger<strong>en</strong><br />

zijn gestimuleerd om actief te word<strong>en</strong> als commissielid of als<br />

assist<strong>en</strong>t. Tev<strong>en</strong>s zijn bijbehor<strong>en</strong>de handleiding<strong>en</strong> ontwikkeld.<br />

WaaR? landelijk.<br />

vOOR WIE? Clubs, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, jonger<strong>en</strong>werkers, <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>/<br />

jonger<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De uitgezette lijn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>door</strong>gezet <strong>en</strong> ondersteund,<br />

ook kunn<strong>en</strong> clubs zelf aan de slag met de ontwikkelde<br />

product<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Koninklijke Nederlandse gymnastiek unie<br />

www.kngu-yourturn.nl<br />

buurtsportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> smed<strong>en</strong> sociaal netwerk in stadswijk<br />

Sport is e<strong>en</strong> probaat middel om te verbroeder<strong>en</strong>, ook in<br />

achterstandswijk<strong>en</strong>. Daarom word<strong>en</strong> in diverse geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

buurtsportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> opgezet.<br />

RESULTaTEN in zev<strong>en</strong> buurt<strong>en</strong> zijn ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> tot honderd<strong>en</strong><br />

jonger<strong>en</strong> bereikt. Ook de betrokk<strong>en</strong>heid van ouders is<br />

foto Dolph Cantrijn/Hollandse Hoogte<br />

toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Op sommige locaties werkt het opzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

formele ‘ver<strong>en</strong>iging’ het beste terwijl e<strong>en</strong> andere locatie meer<br />

baat heeft bij het ‘ver<strong>en</strong>ig<strong>en</strong>’ van partij<strong>en</strong>, zonder e<strong>en</strong> formeel<br />

verband.<br />

WaaR? Almere, Amsterdam (Slotervaart), Delft, D<strong>en</strong> Helder,<br />

Haarlem, Haarlemmermeer <strong>en</strong> Zaanstad.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportorganisaties.<br />

hOE vERdER? De buurtsportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> hun werk<br />

<strong>voor</strong>t. Per locatie wordt onderzocht wat de succesfactor<strong>en</strong><br />

zijn. lokale <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties word<strong>en</strong> geïnspireerd <strong>en</strong><br />

begeleid bij het opstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aanvraag in het kader<br />

van de Sportimpuls.<br />

Projectleiding: Stichting Sportservice Noord-Holland<br />

www.effectiefactief.nl/m<strong>en</strong>ukaart (> zoek De buurtsportver<strong>en</strong>iging)


Praktijkonderwijs van vakm<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit de buurt<br />

Bij de Klusklup ler<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> na schooltijd praktische<br />

k<strong>en</strong>nis van vakm<strong>en</strong>s<strong>en</strong> (ondernemers, ouders, gep<strong>en</strong>sioneerde<br />

vakm<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, of oudere leerling<strong>en</strong> uit het<br />

mbo-onderwijs) uit de buurt.<br />

RESULTaTEN Ongeveer 140 bov<strong>en</strong>bouwleerling<strong>en</strong> van de basisschool<br />

zijn bij vijf Klusklups actief geweest. Ze maakt<strong>en</strong> van<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

jonger<strong>en</strong> opgeleid tot sportcoach<br />

jonger<strong>en</strong> beweg<strong>en</strong> te weinig <strong>en</strong> zijn niet altijd makkelijk<br />

bereikbaar <strong>voor</strong> het jonger<strong>en</strong>werk. Coaches 16 – 21<br />

stimuleert jonger<strong>en</strong> sportactiviteit<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de wijk te<br />

organiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<strong>en</strong> te coach<strong>en</strong>.<br />

foto Hans Oostrum<br />

alles <strong>voor</strong> ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>, verzorgingstehuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatschap-<br />

pelijke organisaties in de wijk. feestartikel<strong>en</strong>, lekkere hapjes<br />

of e<strong>en</strong> nieuw naambord <strong>voor</strong> op de deur bij<strong>voor</strong>beeld.<br />

Tev<strong>en</strong>s is e<strong>en</strong> methodiekbeschrijving ontwikkeld.<br />

WaaR? gilze, Oisterwijk <strong>en</strong> Tilburg.<br />

vOOR WIE? (Brede) schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De Klusklup krijgt in Tilburg e<strong>en</strong> vervolg.<br />

in Oisterwijk <strong>en</strong> gilze vindt nog definitieve besluitvorming<br />

plaats. in rotterdam zijn ontwikkeling<strong>en</strong> gaande om het<br />

project daar op te zett<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Brede school Tilburg<br />

www.deklusklup.nl<br />

RESULTaTEN Op de zes pilotlocaties krijg<strong>en</strong> twaalf jonger<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> de 16 <strong>en</strong> 21 jaar e<strong>en</strong> korte sport- <strong>en</strong> beweegopleiding.<br />

Zij verzorg<strong>en</strong> als sportcoach acht keer per week (40 wek<strong>en</strong><br />

lang) e<strong>en</strong> activiteit <strong>voor</strong> jonge kinder<strong>en</strong>. Per activiteit do<strong>en</strong><br />

20 kinder<strong>en</strong> mee.<br />

WaaR? Amsterdam (stadsdel<strong>en</strong> Oost <strong>en</strong> west), groning<strong>en</strong>,<br />

Maastricht, wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> wester<strong>voor</strong>t.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de beleidsterrein<strong>en</strong> zoals<br />

jonger<strong>en</strong>werk.<br />

hOE vERdER? NiSB Consult gaat met sponsors <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> het<br />

project verder verspreid<strong>en</strong>. locaties gaan (op één na) zelfstandig<br />

<strong>door</strong> met het project.<br />

Projectleiding: Nederlands instituut <strong>voor</strong> Sport <strong>en</strong> Beweg<strong>en</strong><br />

(NiSB)<br />

www.nisb.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 99


<strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> na<br />

maatschappelijke stage<br />

Het project ‘HelDeN na MaS’ zorgt dat stagiairs ook<br />

na hun maatschappelijke stage als <strong>vrijwillige</strong>r blijv<strong>en</strong><br />

werk<strong>en</strong>.<br />

RESULTaaT De maatschappelijk makelaars <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

ontwikkeld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> toolkit. Deze instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> drag<strong>en</strong><br />

er aan bij dat de maatschappelijk stagiair van nu in de<br />

toekomst e<strong>en</strong> <strong>en</strong>thousiaste <strong>vrijwillige</strong>r wordt. Daarnaast<br />

geeft de brochure inzicht in hoe de jonger<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de<br />

maatschappelijke stages <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rswerk.<br />

WaaR? Baarn, Nieuwegein <strong>en</strong> woerd<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Maatschappelijk makelaars.<br />

hOE vERdER? Alleato organiseert drie regionale werkbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> stagemakelaars om de resultat<strong>en</strong> uit HelDeN na MaS<br />

te verspreid<strong>en</strong> <strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>. er zijn acht andere regio’s<br />

die hebb<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong> interesse te hebb<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> regionale<br />

bije<strong>en</strong>komst. De toolkit wordt gratis beschikbaar gesteld aan<br />

alle maatschappelijk makelaars in Nederland.<br />

Projectleiding: Alleato<br />

www.alleato.nl/ons_werk/project<strong>en</strong>/onderwijs-<strong>en</strong>-educatie/<br />

held<strong>en</strong>-na-mas<br />

100 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto frank Muller/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 101


Sam<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> multiculturele school <strong>en</strong> actieve ouders zett<strong>en</strong> zich<br />

sam<strong>en</strong> in om met elkaar te kunn<strong>en</strong> prat<strong>en</strong> over opvoedingsvraagstukk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> diverse thema’s.<br />

RESULTaTEN Het project was succesvol. er war<strong>en</strong> vijf informatiebije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> ouders, met opkomstperc<strong>en</strong>tages bov<strong>en</strong><br />

het Elfm<strong>en</strong>toraat van School’s cool<br />

School’s cool koppelt <strong>vrijwillige</strong> m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong> uit de buurt<br />

aan 11-jarige leerling<strong>en</strong> uit groep zev<strong>en</strong> die vanwege<br />

onvoldo<strong>en</strong>de ondersteuning vanuit thuis op e<strong>en</strong> te laag<br />

schooladvies uitkom<strong>en</strong>.<br />

102 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Chris P<strong>en</strong>narts/Hollandse Hoogte<br />

de vijftig proc<strong>en</strong>t. Drie groep<strong>en</strong> (25 ouders) <strong>voor</strong> de cursus<br />

‘Ouders actief’ zijn opgezet. De school heeft veel meer contact<br />

gekreg<strong>en</strong> met de ouders. De ouders voel<strong>en</strong> zich serieus<br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> er zijn meer contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de ouders.<br />

WaaR? Basisschool Het Kompas, Berg<strong>en</strong> op Zoom.<br />

vOOR WIE? De school (leerkracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> directie) <strong>en</strong> de ouders.<br />

hOE vERdER? De school gaat <strong>door</strong> met het vormgev<strong>en</strong> van<br />

ouderbetrokk<strong>en</strong>heid. De geme<strong>en</strong>te wil onder andere het<br />

Cjg <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> bij de borging van de resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> lokale<br />

verspreiding van de aanpak.<br />

Projectleiding: PON<br />

www.hetkompas.info<br />

www.hetpon.nl<br />

RESULTaTEN De methode is al succesvol geblek<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het<br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> van schooluitval bij leerling<strong>en</strong> in groep acht<br />

<strong>en</strong> wordt nu ingevoerd <strong>voor</strong> leerling<strong>en</strong> in groep zev<strong>en</strong>.<br />

Op 38 schol<strong>en</strong> zijn 54 leerling<strong>en</strong> in groep zev<strong>en</strong> gekoppeld<br />

aan e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor. Het onderzoek loopt nog, waar<strong>door</strong> de<br />

resultat<strong>en</strong> nog niet bek<strong>en</strong>d zijn.<br />

WaaR? Amsterdam <strong>en</strong> Diem<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Basisschol<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Data word<strong>en</strong> verzameld. Aan het einde van de rit<br />

word<strong>en</strong> de advies- <strong>en</strong> testresultat<strong>en</strong> van de onderzoeksgroep<br />

vergelek<strong>en</strong> met die van de controlegroep, die ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor<br />

heeft gehad. Dit gebeurt in mei 2013.<br />

Projectleiding: School’s cool<br />

www.schoolscool.nl


Meedo<strong>en</strong> kun je ler<strong>en</strong>!<br />

Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> pedagogiek b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong> allochtone ouders om<br />

actief betrokk<strong>en</strong> te zijn bij de school van hun kinder<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Met twaalf stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op twaalf basisschol<strong>en</strong> zijn<br />

ongeveer 80 allochtone ouders geactiveerd <strong>en</strong> begeleid. Zij<br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> nu actief op school mee. Schol<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> het project<br />

aangegrep<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> stimulans om hun eig<strong>en</strong> ouderpartici-<br />

de Week<strong>en</strong>d academie<br />

Vrijwilligers van de week<strong>en</strong>d Academie in Amsterdam<br />

Nieuw-west help<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> uit het lager <strong>en</strong> <strong>voor</strong>tgezet<br />

onderwijs met huiswerkbegeleiding, sociale vaardigheidstraining,<br />

sport <strong>en</strong> excursies.<br />

patiebeleid te verbeter<strong>en</strong>. De best practices kom<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

brochure.<br />

WaaR? Amsterdam, D<strong>en</strong> Haag, Dev<strong>en</strong>ter, rotterdam, Tilburg<br />

<strong>en</strong> utrecht.<br />

vOOR WIE? Basisschol<strong>en</strong>, Cjg’s, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties <strong>en</strong><br />

educatieve c<strong>en</strong>tra.<br />

hOE vERdER? <strong>en</strong>kele educatieve c<strong>en</strong>tra hebb<strong>en</strong> het projectidee<br />

opgepakt. uitdaging is om nog meer schol<strong>en</strong> ervan te overtuig<strong>en</strong><br />

dat met <strong>en</strong>ige hulp van buit<strong>en</strong>af e<strong>en</strong> wereld aan actieve,<br />

<strong>en</strong>thousiaste allochtone hulpouders geworv<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Dialoog Academie<br />

www.dialoogacademie.nl/diversiteit-platform<br />

RESULTaTEN wekelijks nam<strong>en</strong> 120 kinder<strong>en</strong> deel, waar<strong>door</strong><br />

ze achterstand<strong>en</strong> op school hebb<strong>en</strong> weggewerkt, extra tijd<br />

<strong>en</strong> aandacht hebb<strong>en</strong> besteed aan schoolvakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale<br />

vaardighed<strong>en</strong>. De leerling<strong>en</strong> zijn op verschill<strong>en</strong>de excursies<br />

geweest, zoals naar fotografiemuseum fOAM.<br />

WaaR? Amsterdam <strong>en</strong> Haarlem<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties <strong>en</strong> schol<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Het blijkt dat taal <strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong> het <strong>voor</strong>naamste<br />

aandachtspunt is <strong>voor</strong> deze leerling<strong>en</strong>. Vanaf schooljaar<br />

<strong>2012</strong>-2013 wordt de huiswerkbegeleiding toegespitst op taal<br />

<strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Met behulp van medefinanciers (stadsdel<strong>en</strong>,<br />

fonds<strong>en</strong>, ouders <strong>en</strong> het bedrijfslev<strong>en</strong>) word<strong>en</strong> in Amsterdam<br />

zes week<strong>en</strong>d academies gefinancierd <strong>voor</strong> 600 leerling<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: week<strong>en</strong>d Academie<br />

www.week<strong>en</strong>dacademie.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 103


ROc-jonger<strong>en</strong> vergrot<strong>en</strong> hun zelfvertrouw<strong>en</strong><br />

met <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

Tijd<strong>en</strong>s workshops georganiseerd met <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

ontdekk<strong>en</strong> rOC-jonger<strong>en</strong> hun tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

ambities. Als dank verricht<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> wederdi<strong>en</strong>st.<br />

RESULTaTEN Bijna 1.400 (v)mbo-jonger<strong>en</strong> in veerti<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

ded<strong>en</strong> mee. Ze werd<strong>en</strong> begeleid <strong>door</strong> 70 <strong>vrijwillige</strong>rs (ook<br />

jonger<strong>en</strong>) <strong>en</strong> 50 professionals uit bedrijv<strong>en</strong>, maatschappelijke<br />

organisaties <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Per stad werd<strong>en</strong> 15 tot 30<br />

<strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties ‘bedankt’ <strong>door</strong> de jonger<strong>en</strong>. Van de<br />

jonger<strong>en</strong> wil na afloop van het project 85 proc<strong>en</strong>t zich actiever<br />

<strong>voor</strong> de sam<strong>en</strong>leving <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>. De werkwijze is vastgelegd in<br />

e<strong>en</strong> handleiding/methodiek.<br />

WaaR? in 14 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Onderwijs, jonger<strong>en</strong>organisaties <strong>en</strong> <strong>jeugd</strong>welzijnswerk.<br />

hOE vERdER? Het project wordt <strong>voor</strong>tgezet <strong>en</strong> er is e<strong>en</strong> vervolg:<br />

de Maatschappelijke Broedplaats.<br />

Projectleiding: De Slinger jonger<strong>en</strong>/De Publieke Zaak<br />

www.deslinger.nu/jonger<strong>en</strong><br />

104 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 105


city trainers zett<strong>en</strong> aan tot sport<br />

De geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ’s-Hertog<strong>en</strong>bosch, Tilburg <strong>en</strong> Dordrecht<br />

hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> team Citytrainers: getrainde jonger<strong>en</strong><br />

vanaf 14 jaar die hun eig<strong>en</strong> tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> om<br />

leeftijdg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> <strong>en</strong>thousiast te mak<strong>en</strong> <strong>voor</strong> sport.<br />

Motto: jonger<strong>en</strong> beweg<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN in totaal zijn er 194 Citytrainers opgeleid die hebb<strong>en</strong><br />

gezorgd <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> spectaculaire to<strong>en</strong>ame van het aantal<br />

activiteit<strong>en</strong>/ev<strong>en</strong>ts <strong>en</strong> het aantal deelnemers daaraan. er zijn<br />

trainingsmodules, e<strong>en</strong> landelijk platform <strong>en</strong> e<strong>en</strong> elektronische<br />

leeromgeving ontwikkeld. Voor de jonger<strong>en</strong> zelf heeft het<br />

persoonlijke groei opgeleverd (zelfvertrouw<strong>en</strong>, to<strong>en</strong>ame<br />

compet<strong>en</strong>ties, praktijkervaring).<br />

WaaR? Dordrecht, ’s-Hertog<strong>en</strong>bosch <strong>en</strong> Tilburg.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> sportinstanties.<br />

hOE vERdER? in de drie geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gaat het project <strong>door</strong>. Diverse<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> het over of hebb<strong>en</strong> interesse getoond.<br />

Projectleiding: geme<strong>en</strong>te ’s-Hertog<strong>en</strong>bosch, KPC groep<br />

<strong>en</strong> wHiSe<br />

www.citytrainer.nl<br />

106 VRIJWILLIGE INzet


VRIJWILLIGE INzet 107


de MOOI INzet uit van INzet<br />

‘Vrijwilligers gaan steeds meer eis<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>.<br />

De vraag is niet meer: wat kan de <strong>vrijwillige</strong>r<br />

<strong>voor</strong> de organisatie do<strong>en</strong>, maar wat kan de<br />

organisatie <strong>voor</strong> de <strong>vrijwillige</strong>r do<strong>en</strong>. Vrijwilligers<br />

zoek<strong>en</strong> tak<strong>en</strong> die bij hun interesse<br />

pass<strong>en</strong>, ze will<strong>en</strong> resultaat zi<strong>en</strong>, ze will<strong>en</strong><br />

duidelijk vastomlijnde kluss<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze will<strong>en</strong><br />

gehoord word<strong>en</strong>.’ iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

108 VRIJWILLIGE INzet<br />

eva van Bar<strong>en</strong>, rotterdam School of Managem<strong>en</strong>t<br />

(erasmus universiteit)


Jos van der Lans, publicist<br />

‘Kijk naar de groei van HomeStart, van<br />

m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong> <strong>en</strong> coaches. Het is e<strong>en</strong> beweging<br />

waarvan de aanduiding <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong><br />

eig<strong>en</strong>lijk van te weinig respect getuigt. Vanuit<br />

professioneel oogpunt is hun inbr<strong>en</strong>g<br />

immers onmisbaar <strong>en</strong> dus broodnodig.<br />

Daar zoud<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> beter pass<strong>en</strong>de term<br />

<strong>voor</strong> moet<strong>en</strong> bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.’ iNZeT januari <strong>2012</strong><br />

VRIJWILLIGE INzet 109


de kRINggesprek<br />

INzet van<br />

110 VRIJWILLIGE INzet<br />

De pedagogische<br />

civil society<br />

komt op stoom


MAMMA Weet ALLeS, de VReedZAMe WiJk, keetkeuR, doeN!<br />

AlleMAAl PrOjeCTeN wAAriN VrijwilligerS De PriNCiPeS VAN<br />

De PeDAgOgiSCHe CiVil SOCieTy iN PrAKTijK BreNgeN. AlS eeN<br />

OlieVleK VerSPreiDeN Ze ZiCH OVer STeeDS Meer geMeeNTeS.<br />

wie PrOjeCTleiDerS MAriNA VAN Der wAl, ger rOOS eN jeSKe<br />

De KOrT HOOrT PrATeN, VOelT HuN geDreVeNHeiD. SAMeN MeT<br />

PrOgrAMMASeCreTAriS jOlieN weNiNK VAN ZONMw gAAN Ze<br />

MeT elKAAr iN geSPreK. HeT KliKT MeTeeN. Tekst Veronique Huijbregts.<br />

foto’s Hans Oostrum.<br />

VRIJWILLIGE INzet 111


Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: waar staan jullie nu?<br />

Ger Roos trapt af: ‘wij zijn derti<strong>en</strong> jaar geled<strong>en</strong> in<br />

utrecht begonn<strong>en</strong>. Aanleiding was dat de opvoedstijl<br />

van ouders <strong>en</strong> die van leerkracht<strong>en</strong> niet goed meer bij<br />

elkaar past<strong>en</strong>. De str<strong>en</strong>ge opstelling van veel doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

sloot niet meer aan bij de onderhandelingshuishouding<br />

waarin kinder<strong>en</strong> thuis opgroei<strong>en</strong>. wij wild<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

positief klimaat terugkrijg<strong>en</strong>, waarin iedere<strong>en</strong> weer<br />

opstekers krijgt. De school is volg<strong>en</strong>s ons e<strong>en</strong> ideale<br />

plek om met elkaar te ler<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>. Het is ook e<strong>en</strong><br />

oef<strong>en</strong>plaats. Kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> er bij<strong>voor</strong>beeld ler<strong>en</strong><br />

dat conflict<strong>en</strong> – die heeft elk m<strong>en</strong>s elke dag – pas op<br />

ruzie uitlop<strong>en</strong> als je ze niet goed oplost. Onze aanpak<br />

groeide over de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van de Vreedzame Schol<strong>en</strong><br />

he<strong>en</strong>. in utrecht, Amsterdam-Noord, Amersfoort <strong>en</strong><br />

Hoorn zijn we nu bezig met de Vreedzame wijk. Op<br />

plekk<strong>en</strong> waar voldo<strong>en</strong>de Vreedzame Schol<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong><br />

pass<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> schill<strong>en</strong>model toe. we kijk<strong>en</strong> eerst hoe<br />

we de ouders kunn<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong>, daarna de speeltuin,<br />

het buurthuis, dan de sportver<strong>en</strong>iging. De wijkag<strong>en</strong>t<br />

informer<strong>en</strong> we erover dat we kinder<strong>en</strong> geleerd hebb<strong>en</strong><br />

hoe je conflict<strong>en</strong> kunt oploss<strong>en</strong>. we werk<strong>en</strong> vanuit de<br />

filosofie ‘it takes a village to raise a child’. Niet dat<br />

we terugwill<strong>en</strong> naar de tijd dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> elkaar op de<br />

vingers tikt<strong>en</strong>, maar we will<strong>en</strong> wel dat ouders kinder<strong>en</strong><br />

uit de buurt op e<strong>en</strong> goede manier durv<strong>en</strong> aan<br />

te sprek<strong>en</strong>.’<br />

Jeske de kort: ‘Ons doel is om jonger<strong>en</strong> in heel<br />

Nederland sterker te mak<strong>en</strong> om hun eig<strong>en</strong> situatie<br />

aan te pakk<strong>en</strong>. Bij<strong>voor</strong>beeld <strong>door</strong> hun eig<strong>en</strong> keet veilig<br />

112 VRIJWILLIGE INzet<br />

te mak<strong>en</strong>. we zoek<strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong> via het jonger<strong>en</strong>werk<br />

<strong>en</strong> onze eig<strong>en</strong> afdeling<strong>en</strong>. Dus niet direct via de geme<strong>en</strong>tes,<br />

want jonger<strong>en</strong> zijn bang dat de geme<strong>en</strong>te ze dwingt<br />

hun keet te sluit<strong>en</strong>. geme<strong>en</strong>tes die aan de slag will<strong>en</strong><br />

met ket<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>werkers<br />

lat<strong>en</strong> opleid<strong>en</strong> tot keetadviseurs, of ons inhur<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

keetinformatieavond<strong>en</strong>, <strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong> van de laatste<br />

klas basisschool, eerste klass<strong>en</strong> middelbaar onderwijs,<br />

<strong>en</strong> ouders.’<br />

Marina van der Wal: ‘Aha! jullie zijn van de keetkeuring<strong>en</strong>!<br />

leuke m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>!... wij zijn in 2006 in onze geme<strong>en</strong>te<br />

begonn<strong>en</strong> met drie moeders. Onze netwerk<strong>en</strong> groeid<strong>en</strong><br />

hard. ik heb subsidie aangevraagd <strong>en</strong> gekreg<strong>en</strong> van<br />

ZonMw <strong>en</strong> de provincie Noord-Holland. Het gaat nu<br />

heel snel. ik houd op dit mom<strong>en</strong>t drie avond<strong>en</strong> per<br />

week <strong>voor</strong>dracht<strong>en</strong> om Mamma weet alles te promot<strong>en</strong>,<br />

sam<strong>en</strong> met mijn zoon van neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>. we merk<strong>en</strong> sterk<br />

de waarde van onze aanpak. Als e<strong>en</strong> ouder uit je Mamma-groep<br />

je kind bij<strong>voor</strong>beeld signaleert op e<strong>en</strong> plek<br />

waar je het liever niet ziet <strong>en</strong> dat tuss<strong>en</strong> neus <strong>en</strong> lipp<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> je zegt, kun je sneller met je kind in gesprek gaan.<br />

Dat lijkt <strong>en</strong>g, maar het is ook veilig dat we het opvoed<strong>en</strong><br />

met elkaar do<strong>en</strong>. Op advies van het Nederlands <strong>jeugd</strong>instituut<br />

(Nji) hebb<strong>en</strong> we de Cjg’s ingeschakeld.<br />

wij zett<strong>en</strong> de groep<strong>en</strong> in gang met e<strong>en</strong> aftrapbije<strong>en</strong>komst.<br />

Daar kom<strong>en</strong> soms twintig <strong>en</strong> meestal rond de<br />

120 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> of meer op af. Daarna gaat het Cjg verder.’


Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: Hoe zi<strong>en</strong> jullie de toekomst?<br />

Ger Roos: ‘Borging blijft e<strong>en</strong> belangrijk aandachtspunt.<br />

Het is niet moeilijk m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met onze verhal<strong>en</strong> te<br />

inspirer<strong>en</strong>, maar wel om onze aanpak zo te vervlecht<strong>en</strong><br />

dat deze blijft staan als we weg zijn. je moet eig<strong>en</strong>lijk<br />

e<strong>en</strong> soort stadspedagoog hebb<strong>en</strong>, die er perman<strong>en</strong>t<br />

aandacht <strong>voor</strong> vraagt, eis<strong>en</strong> stelt <strong>en</strong> de subsidies in de<br />

gat<strong>en</strong> houdt. utrecht Stad heeft er<strong>voor</strong> gekoz<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

Vreedzame Stad te will<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. 60 proc<strong>en</strong>t van de<br />

basisschol<strong>en</strong> is daar nu e<strong>en</strong> Vreedzame School. De<br />

geme<strong>en</strong>te heeft hier geld <strong>voor</strong> uitgetrokk<strong>en</strong>, tot uiterlijk<br />

2014. Daarna houdt het echt op, maar dan hebb<strong>en</strong> we<br />

ook de halve stad gehad. Of eig<strong>en</strong>lijk meer, want de<br />

drie welzijnsorganisaties in utrecht hebb<strong>en</strong> allemaal<br />

uitgesprok<strong>en</strong> dat ze e<strong>en</strong> Vreedzame Organisatie will<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>.’<br />

Marina van der Wal: ‘wij hebb<strong>en</strong> bewust gekoz<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

sam<strong>en</strong>werking met het Cjg, want wij bestaan niet eeuwig<br />

<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> niet in elke regio, de Cjg’s wel.’<br />

Ger Roos: ‘wij hebb<strong>en</strong> de Cjg’s waar dat kon bij de<br />

Vreedzame wijk betrokk<strong>en</strong>, maar werk<strong>en</strong> toch <strong>voor</strong>al<br />

met de geme<strong>en</strong>tes sam<strong>en</strong>.’<br />

Marina van der Wal: in sommige geme<strong>en</strong>tes krijg je<br />

zo moeilijk iets van de grond…’<br />

Jeske de kort: ‘wij start<strong>en</strong> vaak gewoon. Dan merkt<br />

de geme<strong>en</strong>te dat het werkt <strong>en</strong> komt er wel geld. Bij<br />

dat project teg<strong>en</strong> radicalisering was het lastig dat<br />

geme<strong>en</strong>tes niet als “radicale geme<strong>en</strong>te” bek<strong>en</strong>d will<strong>en</strong><br />

staan. Daarom kwam<strong>en</strong> we soms moeilijk binn<strong>en</strong> om<br />

jonger<strong>en</strong> onderzoek te lat<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. in allerlei plaats<strong>en</strong><br />

zijn we begonn<strong>en</strong> met jonger<strong>en</strong> zelf <strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong>werkers<br />

om h<strong>en</strong> he<strong>en</strong>. wij bereik<strong>en</strong> het meeste via lokale<br />

ver<strong>en</strong>igingsafdeling<strong>en</strong>. Daarom train<strong>en</strong> we jonger<strong>en</strong> van<br />

onze afdeling<strong>en</strong> in heel Nederland. De training hebb<strong>en</strong><br />

we sam<strong>en</strong> met h<strong>en</strong> ontwikkeld. Bij het project Do<strong>en</strong>!<br />

ondersteun<strong>en</strong> we jonger<strong>en</strong> in dorp<strong>en</strong> waar niet veel te<br />

belev<strong>en</strong> is bij het zelf organiser<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />

opzett<strong>en</strong> van afdeling<strong>en</strong>. Dat heeft vaak veel voet<strong>en</strong> in<br />

de aarde.’<br />

Marina van der Wal: ‘ja, het lijkt me bij bepaalde<br />

geme<strong>en</strong>tes lastig. ik kom zelf uit e<strong>en</strong> dorp waar weinig<br />

is <strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan zie je dat de geme<strong>en</strong>te het<br />

probleem eig<strong>en</strong>lijk niet snapt.’<br />

Jeske de kort: ‘in het <strong>en</strong>e dorp is de burgemeester<br />

welwill<strong>en</strong>d <strong>en</strong> wil m<strong>en</strong> graag dat het dorp aantrekkelijk<br />

is <strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong>, in het andere dorp will<strong>en</strong> ze niks.<br />

Als ik bij e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te kom proef ik het direct. Als je<br />

het licht in iemands og<strong>en</strong> ziet, wil je meedo<strong>en</strong> <strong>en</strong> overdrag<strong>en</strong>.<br />

Dat licht heb je zelf in je project, maar er<strong>voor</strong><br />

zorg<strong>en</strong> dat ander<strong>en</strong> dat ook krijg<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> hele kunst.<br />

Als je e<strong>en</strong>maal e<strong>en</strong> beetje naam heb komt de organisatie<br />

wel naar je toe.’<br />

Ger Roos beaamt: ‘je krijgt ambassadeurs.’<br />

VRIJWILLIGE INzet 113


Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: Zi<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>tes voldo<strong>en</strong>de de noodzaak in van sam<strong>en</strong>werking<br />

tuss<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsproject<strong>en</strong> <strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong>? <strong>en</strong> beseff<strong>en</strong><br />

ze dat ook <strong>vrijwillige</strong>rsproject<strong>en</strong> geld kost<strong>en</strong>?<br />

Jeske de kort: ‘geme<strong>en</strong>tes die e<strong>en</strong> bepaald thema<br />

belangrijk g<strong>en</strong>oeg vind<strong>en</strong> – dan zijn ket<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed<br />

<strong>voor</strong>beeld – pikk<strong>en</strong> dat wel op. Die nem<strong>en</strong> wel iemand<br />

in di<strong>en</strong>st <strong>voor</strong>, bij<strong>voor</strong>beeld, e<strong>en</strong> ket<strong>en</strong>beleid. Zo’n<br />

medewerker haalt dan bij ons advies <strong>en</strong> ondersteuning<br />

op punt<strong>en</strong> waarvan hij zelf minder kaas geget<strong>en</strong> heeft.<br />

wat dat betreft is de naam Keetkeur lastig. Als geme<strong>en</strong>tes<br />

daaraan meedo<strong>en</strong> lijkt het of ze de ket<strong>en</strong> goedkeur<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> dat will<strong>en</strong> ze vaak niet. wij adviser<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> zelf te<br />

betrekk<strong>en</strong> bij het beleid op ket<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> ook de ket<strong>en</strong> te<br />

lat<strong>en</strong> keur<strong>en</strong>. Ket<strong>en</strong> die er goed uitzi<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> gemakkelijk<br />

naar ons toe. Andere ket<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> we <strong>door</strong> eerst<br />

gezam<strong>en</strong>lijk iets leuk te do<strong>en</strong>, stapsgewijs. geme<strong>en</strong>tes<br />

adviser<strong>en</strong> we ook om eerst leuke ding<strong>en</strong> met de jonger<strong>en</strong><br />

te do<strong>en</strong>.’<br />

Ger Roos: ‘Organisaties b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong> ons steeds vaker<br />

zelf. Nu bij<strong>voor</strong>beeld e<strong>en</strong> rOC in utrecht. Dat wil in het<br />

curriculum <strong>en</strong> in de hele organisatie onze vreedzame<br />

114 VRIJWILLIGE INzet<br />

Ger Roos is projectleider Vreedzame wijk<br />

‘Met de Vreedzame wijk strev<strong>en</strong> we naar e<strong>en</strong> vreedzaam pedagogisch<br />

leer- <strong>en</strong> opvoedingsklimaat in de hele wijk. Aan de basis ligt de Vreedzame<br />

School. Daarvan zijn er nu 500 in heel Nederland. Kinder<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> er rek<strong>en</strong>ing<br />

houd<strong>en</strong> met <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> elkaar. Ze ler<strong>en</strong> vreedzaam conflict<strong>en</strong><br />

oploss<strong>en</strong>, <strong>en</strong> verantwoordelijkheid drag<strong>en</strong> <strong>voor</strong> zichzelf, de school, de<br />

groep <strong>en</strong> e<strong>en</strong> beetje <strong>voor</strong> de sam<strong>en</strong>leving. Kinder<strong>en</strong> uit groep 7 <strong>en</strong> 8 die<br />

dat will<strong>en</strong>, train<strong>en</strong> we om als mediator te bemiddel<strong>en</strong> bij conflict<strong>en</strong> in de<br />

klas <strong>en</strong> op school. Door uitbreiding van deze b<strong>en</strong>adering naar de speeltuin,<br />

de buit<strong>en</strong>schoolse opvang, de wijkwelzijnsorganisatie of de sportclub, ontstaat<br />

e<strong>en</strong> Vreedzame wijk. wij stimuler<strong>en</strong> organisaties om de vreedzame<br />

pedagogische principes op te nem<strong>en</strong> in hun visie <strong>en</strong> missie. Ook de wijkpolitie<br />

<strong>en</strong> de buurtwinkel betrekk<strong>en</strong> we bij de Vreedzame wijk.’<br />

principes <strong>door</strong>voer<strong>en</strong>, want, zegg<strong>en</strong> zij: jullie werk<strong>en</strong><br />

met wijkwelzijnsorganisaties die Vreedzame Organisaties<br />

word<strong>en</strong> <strong>en</strong> wij leid<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op die daar gaan<br />

werk<strong>en</strong>. Dus we gaan nu met dat rOC les<strong>voor</strong>stell<strong>en</strong><br />

mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> of we de organisatie vreedzaam<br />

kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.’


Jeske de kort is projectleider bij Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

‘Bij Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl organiser<strong>en</strong> wij project<strong>en</strong> als Keetkeur, Do<strong>en</strong>!<br />

<strong>en</strong> radicaal jong. we stimuler<strong>en</strong> <strong>en</strong> train<strong>en</strong> plattelandsjonger<strong>en</strong> om zelf<br />

aan de slag te gaan. Bij Keetkeur beoordel<strong>en</strong> ze zelf of de ket<strong>en</strong> waar<br />

jonger<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> op zev<strong>en</strong> belangrijke punt<strong>en</strong> goed scor<strong>en</strong>. Bij Do<strong>en</strong>!<br />

ontwikkel<strong>en</strong> ze activiteit<strong>en</strong> <strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong> in hun geme<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> <strong>voor</strong> het<br />

radicaal jong interviewd<strong>en</strong> ze zelf hun leeftijdg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> over hun ideeën<br />

over allochton<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> met experts hebb<strong>en</strong> ze vervolg<strong>en</strong>s plann<strong>en</strong><br />

bedacht om de gevond<strong>en</strong> <strong>voor</strong>oordel<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> te gaan, bij<strong>voor</strong>beeld <strong>door</strong><br />

de organisatie van e<strong>en</strong> multicultureel dorpsfeest.’<br />

Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: wat wet<strong>en</strong> jullie over de effect<strong>en</strong> van de project<strong>en</strong>?<br />

Ger Roos: ‘De universiteit utrecht doet daar onderzoek<br />

naar. elke geme<strong>en</strong>te heeft er belang bij de geme<strong>en</strong>teraad<br />

te informer<strong>en</strong> over de effect<strong>en</strong> van de Vreedzame<br />

wijk. we adviser<strong>en</strong> <strong>en</strong> do<strong>en</strong> daarom overal waar dat<br />

kan nul- <strong>en</strong> éénmeting<strong>en</strong>.’<br />

Marina van der Wal: ‘wij initiër<strong>en</strong> alle<strong>en</strong>. Daarna ligt<br />

het echt bij de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf om de groep<strong>en</strong> in stand te<br />

houd<strong>en</strong>. De Cjg’s adviseer ik onze toolkit te gebruik<strong>en</strong><br />

om ouders die de ggD-cursus Beter omgaan met pubers<br />

volg<strong>en</strong>, bij elkaar te houd<strong>en</strong>. Dat gebeurt ook, volg<strong>en</strong>s<br />

mij.’<br />

Jeske de kort: wij houd<strong>en</strong> contact met de groep<strong>en</strong><br />

van alle ket<strong>en</strong> die we gezi<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> trainingsweek<strong>en</strong>d<br />

in maart hebb<strong>en</strong> we de ket<strong>en</strong> van afgelop<strong>en</strong><br />

jaar uitg<strong>en</strong>odigd om ons advies te gev<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de Beste<br />

Keet van <strong>2012</strong>. Dat vind<strong>en</strong> ze fantastisch. Dan kom<strong>en</strong> ze<br />

aanzett<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> auto die beplakt is met het logo van<br />

de plattelandsjonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> logo <strong>en</strong> Beste Keet<br />

van Nederland. Dat vind ik zo gaaf! Maar we do<strong>en</strong> ge<strong>en</strong><br />

onderzoek. Dus of Keetkeuring helpt om bij<strong>voor</strong>beeld<br />

alcoholproblematiek te verminder<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> we niet.<br />

Dat gaat ook e<strong>en</strong> stap te ver. Ket<strong>en</strong> zijn plekk<strong>en</strong> waar<br />

jonger<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>. Zulke plekk<strong>en</strong> ontbrek<strong>en</strong> vaak<br />

op het platteland <strong>en</strong> dan mak<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> ze zelf. je mag<br />

blij zijn dat ze daar met elkaar sam<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>. Daarom<br />

will<strong>en</strong> we niet alle<strong>en</strong> instek<strong>en</strong> op alcoholgebruik, maar<br />

bested<strong>en</strong> we ook aandacht aan de brandveiligheid of het<br />

contact tuss<strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun omgeving. we hebb<strong>en</strong><br />

wel met de jonger<strong>en</strong> die zelf training<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

eig<strong>en</strong> iVA-training ontwikkeld: instructie Verantwoord<br />

Alcoholgebruik.’<br />

VRIJWILLIGE INzet 115


Marina van der Wal is projectleider bij Mamma weet alles<br />

‘Als mamma van e<strong>en</strong> puber ontdekte ik hoe waardevol het is als je met<br />

andere ouders kunt prat<strong>en</strong> over de omgang met hun kinder<strong>en</strong> in deze<br />

leeftijdsfase. want ook doodgewone pubers kunn<strong>en</strong> je met lastige (opvoed)<br />

vrag<strong>en</strong> confronter<strong>en</strong>. Onder de naam Mamma weet alles heb ik e<strong>en</strong> netwerk<br />

opgezet van groep<strong>en</strong> waarin ouders ervaring<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> elkaar kunn<strong>en</strong> steun<strong>en</strong> <strong>en</strong> adviser<strong>en</strong>. Om de groep<strong>en</strong> in goede ban<strong>en</strong> te<br />

leid<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> toolkit ontwikkeld. Oudergroep<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> die nu bij<br />

C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> (Cjg) krijg<strong>en</strong>. Daar werk<strong>en</strong> we inmiddels nauw<br />

mee sam<strong>en</strong>.’<br />

Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: Hoe verloopt de sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties?<br />

Marina van der Wal: ‘Daar b<strong>en</strong> ik wat cynisch over<br />

geword<strong>en</strong>. we hebb<strong>en</strong> veel beroepskracht<strong>en</strong>, maar heel<br />

weinig gedrev<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. we hebb<strong>en</strong> in Nederland veel<br />

behoefte aan beroepskracht<strong>en</strong> met passie, die vijf stapp<strong>en</strong><br />

extra will<strong>en</strong> <strong>en</strong> durv<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>...’<br />

Ger Roos: ‘ja! Ze zitt<strong>en</strong> allemaal nog veel teveel binn<strong>en</strong><br />

hun eig<strong>en</strong> territorium. Daarbinn<strong>en</strong> will<strong>en</strong> ze success<strong>en</strong><br />

hal<strong>en</strong>, maar ze stapp<strong>en</strong> nog te weinig over hun eig<strong>en</strong><br />

drempel he<strong>en</strong>.’<br />

Jeske de kort: ‘ik mis soms creativiteit. Dan word<strong>en</strong><br />

er activiteit<strong>en</strong> georganiseerd, maar de jonger<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong> niet. logisch. Ze word<strong>en</strong> ook niet betrokk<strong>en</strong><br />

bij het bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> ervan. Toch heeft die betrokk<strong>en</strong>heid<br />

de toekomst, volg<strong>en</strong>s mij. Die omslag mak<strong>en</strong> blijkt<br />

lastig te zijn.’<br />

Marina van der Wal: ‘ik zie wel de wil om te verander<strong>en</strong>.<br />

Maar ik zie ook dat veel beroepskracht<strong>en</strong> met hand<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> voet<strong>en</strong> gebond<strong>en</strong> zijn aan protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> inspanningsverplichting<strong>en</strong>.<br />

<strong>en</strong> soms voel<strong>en</strong> ze zich <strong>door</strong> ons<br />

116 VRIJWILLIGE INzet<br />

bedreigd. e<strong>en</strong> pedagoog dwarsboomde de vorming van<br />

Mamma-groep<strong>en</strong>, uit angst dat ze haar werk overbodig<br />

zoud<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>! we hebb<strong>en</strong> ook allemaal last van de<br />

bezuiniging<strong>en</strong>.’<br />

Ger Roos: ‘Bezuiniging<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> focus, dat is het <strong>en</strong>ige<br />

positieve wat ik er in zie. Meer verbinding in beleid,<br />

programmatisch werk<strong>en</strong>, meer nadruk op eig<strong>en</strong> kracht<br />

<strong>en</strong> sociale cohesie. Dat vind<strong>en</strong> steeds meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

belangrijk. Naast individualisering is er ook zo iets als<br />

geme<strong>en</strong>schapszin. Overheidsinstanties zull<strong>en</strong> daarop<br />

inspel<strong>en</strong>. Ze moet<strong>en</strong> zich dan wel realiser<strong>en</strong> dat ze<br />

er niet alle<strong>en</strong> zijn <strong>voor</strong> de st<strong>en</strong><strong>en</strong>, maar ook <strong>voor</strong> het<br />

cem<strong>en</strong>t. Het bevorder<strong>en</strong> van verbinding<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />

verschill<strong>en</strong>de organisaties vind ik e<strong>en</strong> taak <strong>voor</strong> de<br />

geme<strong>en</strong>telijke overheid.’<br />

Jeske de kort: ‘Het is vaak onduidelijk waar je bij de<br />

geme<strong>en</strong>te moet zijn. er zijn wmo-regeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> -geld<strong>en</strong>,<br />

maar niemand weet precies waar <strong>en</strong> hoe. Daar kunn<strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> nog e<strong>en</strong> slag in slaan.’


Joli<strong>en</strong> W<strong>en</strong>ink: Meer tips?<br />

Marina van der Wal <strong>en</strong> Jeske de kort: ‘er kan nog veel<br />

meer word<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gewerkt.’<br />

Jeske de kort teg<strong>en</strong> Ger Roos: Volg<strong>en</strong>s mij is er tuss<strong>en</strong><br />

onze project<strong>en</strong> e<strong>en</strong> leuke link te legg<strong>en</strong>. wij zijn e<strong>en</strong> heel<br />

grote doelgroep!’<br />

Ger Roos: ‘e<strong>en</strong> andere tip is: voer e<strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tief beleid.<br />

<strong>en</strong> accepteer dat verandering<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> tijd kost<strong>en</strong>. rek<strong>en</strong><br />

daarom elkaar af op haalbare doel<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> project van<br />

twee jaar is veel te kort.’<br />

Marina van der Wal: ‘Precies. Vergelijk het met e<strong>en</strong><br />

tanker die bij rotterdam de hav<strong>en</strong> in moet. Die begint in<br />

het Nauw van Calais bij te stur<strong>en</strong>. <strong>en</strong> wij zijn maar kleine<br />

radertjes.’<br />

Jeske de kort: ‘Maar toch, die tanker komt volg<strong>en</strong>s mij<br />

aardig op stoom. ik d<strong>en</strong>k wel dat het nodig is dat er<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> richting gev<strong>en</strong> aan het werk van <strong>vrijwillige</strong>rs.<br />

want we will<strong>en</strong> die richting <strong>en</strong> de onderlinge sam<strong>en</strong>-<br />

hang ook beïnvloed<strong>en</strong>. Dat kunn<strong>en</strong> landelijke organisaties<br />

zoals de onze niet alle<strong>en</strong> met geld<strong>en</strong> die we van<br />

individuele geme<strong>en</strong>tes krijg<strong>en</strong>. Daar hebb<strong>en</strong> we ook<br />

meer structurele financiële middel<strong>en</strong> <strong>voor</strong> nodig. e<strong>en</strong><br />

subsidie van € 10.000,- van e<strong>en</strong> provincie is hooguit e<strong>en</strong><br />

druppel op e<strong>en</strong> gloei<strong>en</strong>de plaat.’<br />

Ger Roos: ‘Het is in ons vak ook de kunst kleine ding<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> groot effect te vind<strong>en</strong>. Als je zorgzaamheid bij<br />

kinder<strong>en</strong> belangrijk vindt, stel dan per klas e<strong>en</strong> zorgcommissie<br />

in. Twee of drie kinder<strong>en</strong> die erop lett<strong>en</strong> dat kinder<strong>en</strong><br />

die langer dan twee dag<strong>en</strong> afwezig zijn aandacht<br />

krijg<strong>en</strong>. <strong>en</strong> die bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong>stell<strong>en</strong> om <strong>voor</strong> e<strong>en</strong><br />

afwezig kind e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing te mak<strong>en</strong> of om hem allemaal<br />

e<strong>en</strong> sms’je te stur<strong>en</strong>.’<br />

Jeske de kort: ‘laatste tip: maak gebruik van werkwijz<strong>en</strong><br />

die al ontwikkeld zijn <strong>en</strong> blijf die gebruik<strong>en</strong>. er zijn al<br />

veel goede <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>!’<br />

VRIJWILLIGE INzet 117


de NUTTIg INzet uit van INzet<br />

Over geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

‘Subsidieaanvrag<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties zegg<strong>en</strong> niet alles.<br />

Ga bij ze langs. Ga kijk<strong>en</strong>. Ook als dat buit<strong>en</strong> kantoortijd<strong>en</strong> is.<br />

Zie het met eig<strong>en</strong> og<strong>en</strong>. Voel het <strong>en</strong>thousiasme.’<br />

St<strong>en</strong> fierant, Stichting wijkalliantie<br />

iNZeT december 2010<br />

‘Probeer in e<strong>en</strong> buurt of wijk iets te organiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> er zull<strong>en</strong> altijd <strong>en</strong>thousiaste<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn. Net zo goed als er ook altijd bewoners van zich lat<strong>en</strong><br />

hor<strong>en</strong> die het niet zi<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>. Ga daarom vroeg in gesprek met buurtbewoners,<br />

<strong>voor</strong>dat teg<strong>en</strong>stelling<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> verhard<strong>en</strong>.’<br />

Wanne Roetemeijer, landschapsbeheer Nederland<br />

iNZeT december 2010<br />

‘Het zou geweldig zijn als geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong>taan meer ruimte mak<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> het maatschappelijk midd<strong>en</strong>veld. Alle<strong>en</strong> zo zijn de problem<strong>en</strong> in<br />

de sam<strong>en</strong>leving op te loss<strong>en</strong>. Nodig <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties <strong>en</strong> allerlei<br />

clubs uit. Zo van: jullie zijn belangrijk, d<strong>en</strong>k creatief met ons mee.’<br />

Marius ernsting, <strong>voor</strong>zitter NOV, Ver<strong>en</strong>iging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk<br />

iNZeT mei 2011<br />

‘Vrijwilligerswerk kost geld. E<strong>en</strong> oplossing kan zijn om met e<strong>en</strong> aantal<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> regionaal sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>. En we kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> op zoek<br />

gaan naar cofinanciering <strong>door</strong> fonds<strong>en</strong>. Waar e<strong>en</strong> wil is, is meestal wel<br />

e<strong>en</strong> weg.’<br />

Loes Meijer, Humanitas<br />

iNZeT december 2010<br />

118 VRIJWILLIGE INzet


‘Voer in je geme<strong>en</strong>te e<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>teel gesprek over <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong>.<br />

Je móet wel, gezi<strong>en</strong> de bezuiniging<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat daar<strong>door</strong> straks niet meer<br />

kan. Het is juist goed als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in hun eig<strong>en</strong> woongebied <strong>voor</strong> hun<br />

eig<strong>en</strong> omgeving help<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>. Dat versterkt de onderlinge betrokk<strong>en</strong>heid.<br />

En dat is toch wat we will<strong>en</strong>?’<br />

Annemarie Jorritsma, <strong>voor</strong>zitter VNg<br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over bijzonder veel expertise die ze ter beschikking<br />

kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>. Bij<strong>voor</strong>beeld op het gebied van begroting<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>,<br />

het aanvrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoord<strong>en</strong> van subsidies, netwerkontwikkeling,<br />

organiser<strong>en</strong> van groepsactiviteit<strong>en</strong>. Laat <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>voor</strong>al in de uitvoering<br />

actief zijn.’<br />

Sigrid claes, Best Buddies Nederland<br />

iNZeT december 2010<br />

‘Jar<strong>en</strong>lang heeft de overheid m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van alles uit hand<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Wat dat betreft biedt deze tijd van overheidsbezuiniging<strong>en</strong> ook kans<strong>en</strong>.<br />

Maar dan moet je niet beknibbel<strong>en</strong> op het <strong>vrijwillige</strong>rswerk. Integ<strong>en</strong>deel.<br />

Het is belangrijk om te invester<strong>en</strong> in de infrastructuur.’<br />

Paul Blokhuis, wethouder in Apel<strong>door</strong>n<br />

iNZeT mei 2011<br />

‘Plann<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> kan achteraf. Als er e<strong>en</strong> goed idee is moet je snel handel<strong>en</strong>.<br />

Vrag<strong>en</strong> van bezoekers moet je snel kunn<strong>en</strong> beantwoord<strong>en</strong>. Dus ge<strong>en</strong><br />

jaarprogramma’s, maar ding<strong>en</strong> organisch lat<strong>en</strong> ontstaan. Dat moet je<br />

kunn<strong>en</strong> als leidinggev<strong>en</strong>de <strong>en</strong> durv<strong>en</strong> als geme<strong>en</strong>te.’<br />

evali<strong>en</strong> Verschur<strong>en</strong>, Cjg Beijum<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong>, speciale bijlage over Allemaal Opvoeders<br />

VRIJWILLIGE INzet 119


Over beroepskracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

‘Als je <strong>vrijwillige</strong>rs in <strong>en</strong> rond het CJG wilt <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>, geef h<strong>en</strong> dan ook<br />

echt inspraak. Sluit goed aan bij wat h<strong>en</strong> motiveert. En natuurlijk sta je<br />

als betaalde kracht pal <strong>voor</strong> je <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> ondersteun je h<strong>en</strong> waar<br />

dat maar kan.’<br />

Jan Willem Roseboom, The family factory<br />

iNZeT december 2010<br />

Tips <strong>voor</strong> beroepskracht<strong>en</strong><br />

• Toon je betrokk<strong>en</strong>heid bij de <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> laat zi<strong>en</strong> dat je hun werk<br />

belangrijk vindt!<br />

• Zorg <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> gelijkwaardige relatie tuss<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs,<br />

ieder werkt vanuit eig<strong>en</strong> deskundigheid <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>heid aan hetzelfde doel!<br />

• Stimuleer e<strong>en</strong> goede onderlinge band tuss<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong>.<br />

• Geef <strong>vrijwillige</strong>rs die dat will<strong>en</strong> de mogelijkheid zich te ontwikkel<strong>en</strong>.<br />

• Laat <strong>vrijwillige</strong>rs het werk op hun eig<strong>en</strong> manier inricht<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>.<br />

Bron: Verwey-jonker instituut<br />

iNZeT mei <strong>2012</strong><br />

120 VRIJWILLIGE INzet


‘Lat<strong>en</strong> we ophoud<strong>en</strong> met krampachtig de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> te bewak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />

<strong>vrijwillige</strong>rswerk <strong>en</strong> de <strong>inzet</strong> van beroepskracht<strong>en</strong>. Heb vertrouw<strong>en</strong> in<br />

elkaar, leer, experim<strong>en</strong>teer!’<br />

Marijke Ste<strong>en</strong>berg<strong>en</strong>, raad van Bestuur Movisie<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong><br />

Tips van Evali<strong>en</strong> verschur<strong>en</strong> (Cjg Beijum) <strong>voor</strong> het werk<strong>en</strong> met<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs binn<strong>en</strong> het Cjg:<br />

• Iedere<strong>en</strong> is gelijk!<br />

• Begin gewoon, d<strong>en</strong>k na, maar niet te lang.<br />

• Reageer snel op vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> behoeftes van bewoners.<br />

• Heb vertrouw<strong>en</strong>, geef vertrouw<strong>en</strong>, dan krijg je vertrouw<strong>en</strong>.<br />

• Blijf op de achtergrond.<br />

• Wees flexibel, maar hou de uitgangspunt<strong>en</strong> in de gat<strong>en</strong>.<br />

• Neem bewoners mee, letterlijk <strong>en</strong> figuurlijk (dus ook naar beleidsmakers).<br />

• Als je gelooft in je product, kun je het ook verkop<strong>en</strong>.<br />

• Lach!<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong>, speciale bijlage over Allemaal Opvoeders<br />

VRIJWILLIGE INzet 121


Over werk<strong>en</strong> met jonger<strong>en</strong><br />

‘Ga niet zelf bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> wat jonger<strong>en</strong> aanspreekt. In het algeme<strong>en</strong> prat<strong>en</strong><br />

we als volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> vaak óver in plaats van met jonger<strong>en</strong>. De praktijk wijst<br />

uit dat jonger<strong>en</strong> echter heel goed wet<strong>en</strong> waar zij behoefte aan hebb<strong>en</strong>.<br />

Maak daar dus gebruik van!’<br />

Marieke Mulder, CNV jonger<strong>en</strong><br />

iNZeT december 2010<br />

‘Het werkt uitstek<strong>en</strong>d als je jonger<strong>en</strong> <strong>inzet</strong> om jonger<strong>en</strong> te mobiliser<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> te motiver<strong>en</strong>. Zij k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> de gedragscodes, gebruik<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> social<br />

media <strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> dezelfde taal.’<br />

Remco van der Pot, projectleider City Trainers<br />

iNZeT mei 2011<br />

‘Wees duidelijk over omvang <strong>en</strong> looptijd: jonger<strong>en</strong> hecht<strong>en</strong> waarde aan<br />

korte, overzichtelijke <strong>vrijwillige</strong>rsopdracht<strong>en</strong>.’<br />

Mark Rouw, K<strong>en</strong>nisnetwerk C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

iNZeT juli 2011<br />

122 VRIJWILLIGE INzet


‘De overheid pakt overlastgev<strong>en</strong>de<br />

groep<strong>en</strong> vaak hard aan. Zonder dat<br />

onderzocht wordt waarom ze op<br />

straat rondhang<strong>en</strong>. Vraag wat de<br />

jonger<strong>en</strong> will<strong>en</strong>, geef ze e<strong>en</strong> doel.<br />

En maak ze vervolg<strong>en</strong>s verantwoor-<br />

delijk <strong>voor</strong> dat doel.’ed Maass, trainer KNgu<br />

iNZeT december 2010<br />

VRIJWILLIGE INzet 123


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

We can Young bestrijdt geweld<br />

teg<strong>en</strong> meisjes <strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong><br />

De we CAN young campagne maakt jonger<strong>en</strong> weerbaarder<br />

teg<strong>en</strong> discriminatie, groepsdruk of machtsmisbruik.<br />

RESULTaTEN Met ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> peertraining<strong>en</strong> zijn jonger<strong>en</strong> bewust<br />

gemaakt van allerlei vorm<strong>en</strong> van ongelijkheid <strong>en</strong> geweld. De<br />

jonger<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> grote <strong>en</strong> kleine acties gevoerd teg<strong>en</strong> geweld,<br />

gadgets help<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong>, er is e<strong>en</strong> website gelanceerd <strong>en</strong><br />

er zijn uiteindelijk 250 changemakers geworv<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Arnhem, D<strong>en</strong> Haag <strong>en</strong> Zwolle.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>organisaties.<br />

hOE vERdER? De huidige changemakers word<strong>en</strong> ondersteund in<br />

het uitvoer<strong>en</strong> van hun acties <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zich aanmeld<strong>en</strong><br />

op de website. Vanuit de landelijke overheid bestaat<br />

serieuze belangstelling om het project uit te breid<strong>en</strong> naar<br />

meerdere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> beschrijving van de good practices<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> handleiding volg<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>kort.<br />

Projectleiding: importante <strong>en</strong> Movisie<br />

www.wecanyoung.nl<br />

124 VRIJWILLIGE INzet<br />

BRuGGeN SLAAN<br />

foto Ko<strong>en</strong> Verheijd<strong>en</strong>/Hollandse Hoogte


VRIJWILLIGE INzet 125


Prev<strong>en</strong>tie ambassadeurs<br />

Vrijwillige Prev<strong>en</strong>tie Ambassadeurs funger<strong>en</strong> als intermediair<br />

tuss<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>, ouders <strong>en</strong> de school om de<br />

(taboesfeer rond) verslaving onder allochtone jonger<strong>en</strong><br />

terug te dring<strong>en</strong>. De aanpak informeert allochtone<br />

ouders over alcohol, drugs <strong>en</strong> verslaving<strong>en</strong>, zodat zij<br />

deze herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. jonger<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> over de gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van verslaving<strong>en</strong>, alcohol <strong>en</strong> drugs.<br />

aan de slag in de speeltuin<br />

jonger<strong>en</strong> met verstandelijke beperking vind<strong>en</strong> stages <strong>en</strong><br />

werkplekk<strong>en</strong> in de speeltuin.<br />

RESULTaTEN Speeltuin<strong>en</strong> (21) krijg<strong>en</strong> dankzij e<strong>en</strong> stageplek <strong>voor</strong><br />

zeer moeilijk ler<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong> hulp bij kluss<strong>en</strong> waar zij moeilijk<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs <strong>voor</strong> vind<strong>en</strong>. Bezoekers <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs mak<strong>en</strong> zo<br />

126 VRIJWILLIGE INzet<br />

RESULTaTEN in totaal zijn in de pilot 10 Prev<strong>en</strong>tie Ambassadeurs<br />

opgeleid die 219 ouders <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> bereikt. De publicatie<br />

Prev<strong>en</strong>tie Ambassadeurs is online beschikbaar.<br />

WaaR? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Kamp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zwolle.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong>werk, verslavingszorg, migrant<strong>en</strong>organisaties.<br />

hOE vERdER? De Prev<strong>en</strong>tie Ambassadeurs <strong>en</strong> Tactus Verslavingszorg<br />

gaan <strong>door</strong> met de werkzaamhed<strong>en</strong>. Projecttrekker<br />

iMAO wil de aanpak ook in andere sted<strong>en</strong> in Overijssel<br />

gaan toepass<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: iMAO (islamitisch Maatschappelijk<br />

Activeringswerk Overijssel)<br />

www.imao.nu<br />

k<strong>en</strong>nis met de pot<strong>en</strong>tie van deze leerling<strong>en</strong> die <strong>door</strong> hun werk<br />

in beheer <strong>en</strong> onderhoud, nuttige vaardighed<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />

veilige <strong>en</strong> overzichtelijke plek. e<strong>en</strong> aantal leerling<strong>en</strong> behaalde<br />

e<strong>en</strong> certificaat <strong>en</strong> vond werk in de gro<strong>en</strong><strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing.<br />

WaaR? 21 speeltuin<strong>en</strong> verspreid over derti<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Speeltuinver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>, zml-schol<strong>en</strong>, dagbestedingsorganisaties<br />

<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De NuSO promoot met o.a. e<strong>en</strong> brochure <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

website deze stages <strong>voor</strong> zeer moeilijk ler<strong>en</strong>de jonger<strong>en</strong>.<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> help<strong>en</strong> met bij<strong>voor</strong>beeld materiaal <strong>voor</strong><br />

gro<strong>en</strong>onderhoud.<br />

Projectleiding: NuSO<br />

www.aandeslaginspeeltuin.nl


de Turkse <strong>en</strong> Marokkaanse grootfamilie aan zet<br />

Bij Turkse <strong>en</strong> Marokkaanse immigrant<strong>en</strong> speelt de<br />

‘vierg<strong>en</strong>eratie’-familie e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale rol. Deze zog<strong>en</strong>oemde<br />

‘grootfamilie’ kan e<strong>en</strong> belangrijke rol spel<strong>en</strong><br />

bij de aanpak van problem<strong>en</strong> bij opvoed<strong>en</strong>, opgroei<strong>en</strong>,<br />

gezondheid <strong>en</strong> integratie.<br />

foto Peter Blok/Hollandse Hoogte<br />

jong geleerd oud gedaan!<br />

jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> vaak in volstrekt verschill<strong>en</strong>de<br />

wereld<strong>en</strong>. in de Schiedamse joud Club (jong geleerd,<br />

oud gedaan), runn<strong>en</strong> jonge meid<strong>en</strong> als <strong>vrijwillige</strong>r e<strong>en</strong><br />

ontmoetingsruimte <strong>voor</strong> s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong>.<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode<br />

RESULTaTEN 35 grootfamilies zijn bije<strong>en</strong>gebracht om in<br />

drie bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> pedagogische <strong>en</strong>/of psychiatrische<br />

vraagstukk<strong>en</strong> te besprek<strong>en</strong>. Daarnaast is het handboek<br />

‘De grootfamilie aan Zet’ ontwikkeld. Ook is de website<br />

www.grootfamiliesaanzet.nl gemaakt, die ondersteuning<br />

biedt bij de methode.<br />

WaaR? Amsterdam <strong>en</strong> omgeving.<br />

vOOR WIE? ggZ instelling<strong>en</strong>, mantelzorgers <strong>en</strong> families die<br />

zelf aan de slag will<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Allekleur ontwikkelt e<strong>en</strong> trainingstraject <strong>voor</strong><br />

de grootfamilie-aanpak <strong>en</strong> e<strong>en</strong> (online)platform waar vraag<br />

<strong>en</strong> aanbod vanuit verschill<strong>en</strong>de hoek<strong>en</strong> (bij<strong>voor</strong>beeld pedagogische<br />

ondersteuning, onderwijs) elkaar kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Allekleur<br />

www.grootfamiliesaanzet.nl<br />

RESULTaTEN Zesti<strong>en</strong> meid<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> jaar actief geweest in het<br />

project als <strong>vrijwillige</strong>r. ruim 200 s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> gebruik<br />

gemaakt van de joud Club. Het project is nu ingebed als<br />

e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing in de wijk <strong>en</strong> wordt ondersteund <strong>door</strong> de<br />

lokale organisaties van het jonger<strong>en</strong>werk <strong>en</strong> ouder<strong>en</strong>werk.<br />

De methodiek van het project is online beschikbaar.<br />

WaaR? Schiedam.<br />

vOOR WIE? welzijnsorganisaties, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Het project wordt in Schiedam <strong>voor</strong>tgezet<br />

<strong>en</strong> ook in Bos & lommer in Amsterdam, Charlois in rotterdam<br />

<strong>en</strong> Vlaarding<strong>en</strong> opgezet.<br />

Projectleiding: Bureau me & society<br />

www.meandsociety.com/nl/project<strong>en</strong>/joud-club-schiedam<br />

VRIJWILLIGE INzet 127


E<strong>en</strong> cjg <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> jonger<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> methodiek waarbij jonger<strong>en</strong> nam<strong>en</strong>s het Cjg <strong>voor</strong>lichting<br />

gev<strong>en</strong> aan andere jonger<strong>en</strong> over het Cjg <strong>en</strong> over<br />

onderwerp<strong>en</strong> als ti<strong>en</strong>erzwangerschapp<strong>en</strong>, discriminatie,<br />

criminaliteit, alcohol <strong>en</strong> drugs, zelfbeeld <strong>en</strong> sollicitaties.<br />

RESULTaaT in e<strong>en</strong> pilot is e<strong>en</strong> methodiek ontwikkeld, uitgetest<br />

<strong>en</strong> aangepast. in totaal zijn er in de pilot 48 jonger<strong>en</strong> getraind<br />

tot peer-<strong>voor</strong>lichter <strong>voor</strong> het Cjg. Zij hebb<strong>en</strong> ruim 600 jonger<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>gelicht.<br />

WaaR? Het project is tot nu toe uitgevoerd in geldermals<strong>en</strong>,<br />

Capelle aan d<strong>en</strong> ijssel, Heer<strong>en</strong>ve<strong>en</strong>, rhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> Oegstgeest.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s.<br />

hOE vERdER? De pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>thousiast <strong>en</strong> gaan verder<br />

met het project. inmiddels wordt de methodiek actief verspreid<br />

onder andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s. Daar<strong>voor</strong> is e<strong>en</strong> praktisch<br />

methodiekboek beschikbaar.<br />

Projectleiding: CNV jonger<strong>en</strong>, Partners+Pröpper<br />

www.cnvjonger<strong>en</strong>.nl of www.<strong>jeugd</strong>zorginbeeld.nl<br />

128 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto www.githavaneeuw<strong>en</strong>.nl


VRIJWILLIGE INzet 129


Moslimjonger<strong>en</strong> als bekwame <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

Kaderled<strong>en</strong> van moslimorganisaties krijg<strong>en</strong> training <strong>en</strong><br />

begeleiding in het werv<strong>en</strong> <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong> van moslimjonger<strong>en</strong><br />

om zelf ook <strong>vrijwillige</strong>r te word<strong>en</strong>. Deze jonge<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs zett<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> op <strong>voor</strong> andere jonger<strong>en</strong>,<br />

bij<strong>voor</strong>beeld in achterstandswijk<strong>en</strong>.<br />

Spiegelbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

Pharos <strong>en</strong> het Cjg Almere hebb<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met ouders<br />

met e<strong>en</strong> migrant<strong>en</strong>achtergrond <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> lage SeS<br />

de methode ‘spiegelbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>’ aangepast. Doel<br />

is sam<strong>en</strong> het pedagogische klimaat in de wijk te<br />

verbeter<strong>en</strong>.<br />

foto Amaury Miller/Hollandse Hoogte<br />

130 VRIJWILLIGE INzet<br />

RESULTaTEN Door minipanels <strong>en</strong> focusgroep<strong>en</strong> is meer inzicht<br />

ontstaan in de motivatie van islamitische jonger<strong>en</strong> om vrijwil-<br />

ligerswerk te do<strong>en</strong>. Deze zijn o.a. verwerkt in training<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>lichtingsmateriaal. in zev<strong>en</strong> sted<strong>en</strong> zijn met lokale educatieve<br />

organisaties project<strong>en</strong> ontwikkeld waaronder rondom de<br />

maatschappelijke stage.<br />

vOOR WIE? (Organisaties die e<strong>en</strong> brugfunctie will<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />

met) islamitische <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties rond <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>.<br />

hOE vERdER? Medio <strong>2012</strong> verschijnt de herzi<strong>en</strong>e Toolkit<br />

Vrijwilligerswerk Moslimjonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuw vormgegev<strong>en</strong><br />

website.<br />

Projectleiding: iHSAN<br />

www.ihsannet.nl<br />

RESULTaTEN in totaal word<strong>en</strong> vier bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> georganiseerd,<br />

waarvan er inmiddels twee hebb<strong>en</strong> plaatsgevond<strong>en</strong>. Per bije<strong>en</strong>komst<br />

gaan twaalf ouders met elkaar in gesprek. Vijf tot<br />

ti<strong>en</strong> professionals zijn aanwezig om te hor<strong>en</strong> wat er leeft onder<br />

deze ouders. Het uiteindelijke resultaat is e<strong>en</strong> beschrijving<br />

van e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t waarmee Cjg’s het opvoedklimaat kunn<strong>en</strong><br />

verbeter<strong>en</strong>.<br />

WaaR? geme<strong>en</strong>te Almere.<br />

vOOR WIE? Cjg’s.<br />

hOE vERdER? Op basis van de bevinding<strong>en</strong> uit de spiegelbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

gaan Cjg <strong>en</strong> ouders het pedagogisch klimaat in de<br />

buurt aanpakk<strong>en</strong>. Het ontwikkelde instrum<strong>en</strong>t is beschikbaar<br />

<strong>voor</strong> andere Cjg’s.<br />

Projectleiding: Pharos<br />

www.pharos.nl


allochtone ouders <strong>en</strong> de digitale g<strong>en</strong>eratiekloof<br />

Het project inv<strong>en</strong>tariseert het internetgebruik van<br />

allochtone ouders <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> doet suggesties<br />

<strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> om daarover met elkaar in gesprek<br />

te gaan.<br />

RESULTaTEN uit het onderzoek blijkt onder andere dat het<br />

bestaande <strong>voor</strong>lichtingsaanbod niet aansluit bij allochtone<br />

foto Sabine joost<strong>en</strong>/Hollandse Hoogte<br />

Op stap met oma<br />

De website www.opstapmetoma.nl br<strong>en</strong>gt jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

ouder<strong>en</strong> uit de buurt bij elkaar om sam<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> te<br />

ondernem<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN er is e<strong>en</strong> website opgezet met aantrekkelijke<br />

korting<strong>en</strong>, waarvan al ruim 2.000 jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouder<strong>en</strong> gebruik<br />

foto Hans Oostrum<br />

ouders. Het materiaal is niet intercultureel, de <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong><br />

zijn te Nederlands <strong>en</strong> er wordt ge<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong> met<br />

allochtone <strong>gezin</strong>ssituaties. Verder blijkt dat heel weinig mediacoaches<br />

ervaring hebb<strong>en</strong> met allochtone oudergroep<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Amsterdam, Arnhem, D<strong>en</strong> Haag, Panning<strong>en</strong>, rotterdam,<br />

Schiedam <strong>en</strong> utrecht.<br />

vOOR WIE? Multiculturele schol<strong>en</strong>, lokale organisaties van<br />

etnisch culturele minderhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> mediawijsheid instelling<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? er komt e<strong>en</strong> netwerk van interculturele mediacoaches,<br />

interculturele deskundigheidsbevordering van<br />

professionele intermediairs <strong>en</strong> e<strong>en</strong> opleiding <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong><br />

allochtone ‘cyberouders’ die ondersteuning kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong><br />

aan ander<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Mira Media<br />

www.miramedia.nl<br />

hebb<strong>en</strong> gemaakt. er is e<strong>en</strong> lespakket <strong>voor</strong> de maatschappelijke<br />

stage in het middelbaar onderwijs <strong>en</strong> e<strong>en</strong> les- <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong>programma<br />

<strong>voor</strong> de basisschool om jonger<strong>en</strong> te stimuler<strong>en</strong><br />

activiteit<strong>en</strong> met ouder<strong>en</strong> in de omgeving van de school te<br />

ondernem<strong>en</strong>. in 2011 hebb<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> basisschol<strong>en</strong> <strong>en</strong> circa<br />

400 jonger<strong>en</strong> meegedaan aan de actie ‘jonger<strong>en</strong> portretter<strong>en</strong><br />

ouder<strong>en</strong>’.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouder<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouder<strong>en</strong>instelling<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Sam<strong>en</strong> met Movisie wordt gekek<strong>en</strong> hoe de website<br />

<strong>en</strong> de aanbieding<strong>en</strong> verder ontwikkeld kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting welzijn innovatiegroep Nederland<br />

www.opstapmetoma.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 131


cultuurshaker<br />

jonger<strong>en</strong> uit internationale Schakelklass<strong>en</strong> (die net in<br />

Nederland zijn) organiser<strong>en</strong> op ouder<strong>en</strong>instelling<strong>en</strong> in<br />

de buurt van de school e<strong>en</strong> feest. De jonger<strong>en</strong> verzinn<strong>en</strong><br />

zelf het programma <strong>en</strong> voer<strong>en</strong> het uit.<br />

RESULTaTEN er zijn 21 cultuurshaker-traject<strong>en</strong> uitgevoerd in<br />

derti<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ongeveer 525 jonger<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> 1.260 ouder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. er is e<strong>en</strong> toolkit/<br />

workshop met filmpjes <strong>en</strong> digitale middel<strong>en</strong>. Bij vrijwel al de<br />

schol<strong>en</strong> zijn relaties opgebouwd tuss<strong>en</strong> iSK-schol<strong>en</strong>/klass<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> zorginstelling<strong>en</strong>.<br />

WaaR? in 12 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s.<br />

hOE vERdER? Neg<strong>en</strong> locaties gaan <strong>door</strong>, twee hebb<strong>en</strong> hiertoe<br />

de int<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> 1 locatie gaat <strong>door</strong> in e<strong>en</strong> andere vorm.<br />

Met de ontwikkelde toolkit/workshop kunn<strong>en</strong> ook nieuwe<br />

groep<strong>en</strong> zelfstandig aan de slag teg<strong>en</strong> minimale kost<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Njr<br />

www.cultuurshaker.nl<br />

132 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto ries van w<strong>en</strong>del de joode


VRIJWILLIGE INzet 133


Ontmoeting vermindert radicalisering<br />

plattelandsjonger<strong>en</strong><br />

in dorp<strong>en</strong> koester<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> vaak negatieve <strong>voor</strong>oordel<strong>en</strong><br />

over allochton<strong>en</strong>. Contact <strong>en</strong> dialoog corriger<strong>en</strong><br />

hun onwerkelijke beeld<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Drieënveertig jonger<strong>en</strong> uit drie provincies kreg<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> peerraadplegingstraining. Zij hebb<strong>en</strong> 378 jonger<strong>en</strong> geïnterviewd.<br />

Per geme<strong>en</strong>te is e<strong>en</strong> knelpunt geformuleerd <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

concrete oplossing uitgewerkt <strong>en</strong> uitgevoerd, ondersteund<br />

<strong>door</strong> maatschappelijke organisaties, plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

<strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>te.<br />

WaaR? Aalt<strong>en</strong>, Berkelland, loppersum, Delfzijl, Hulst, Terneuz<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>organisaties.<br />

hOE vERdER? De draaiboek<strong>en</strong> van de beste oplossing<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

verspreid onder jonger<strong>en</strong>organisaties <strong>en</strong> zijn online beschikbaar.<br />

Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl <strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

campagne dat er aandacht blijft <strong>voor</strong> polarisatie <strong>en</strong> radicalisering<br />

<strong>en</strong> daarnaast zijn de adviez<strong>en</strong>/resultat<strong>en</strong> meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

het lokale geme<strong>en</strong>tebeleid.<br />

Projectleiding: plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

www.plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

134 VRIJWILLIGE INzet


VRIJWILLIGE INzet 135


de INzet van<br />

136 VRIJWILLIGE INzet<br />

Bora Avric is S<strong>en</strong>ior Organisatieadviseurgebiedsgericht<br />

werk<strong>en</strong>. Nam<strong>en</strong>s<br />

MOViSie was hij projectleider<br />

binn<strong>en</strong> het programma<br />

‘Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>’.


Tekst Pieter Matthijss<strong>en</strong>. foto’s Sietske raaijmakers.<br />

eeN MARAtHoN, GeeN SPRiNt-<br />

WedStRiJd Tijd<strong>en</strong>s het programma heeft de sam<strong>en</strong>wer-<br />

king tuss<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de organisaties e<strong>en</strong> aantal succesvolle resultat<strong>en</strong><br />

opgeleverd. Of sprake is van duurzaam succes, blijft afwacht<strong>en</strong>. Door be-<br />

zuiniging<strong>en</strong> wordt structurele verankering lastig <strong>en</strong> lijkt het korte ter-<br />

mijn d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> het te winn<strong>en</strong> van invester<strong>en</strong> op de lange termijn. Tijd is nu<br />

e<strong>en</strong>maal geld. Verder hangt het welslag<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> project vaak af van<br />

één <strong>en</strong>thousiaste projectleider die meestal alle k<strong>en</strong>nis in huis heeft. Het<br />

boek<strong>en</strong> van structureel succes is wel degelijk mogelijk. Door buit<strong>en</strong> de ei-<br />

g<strong>en</strong> mur<strong>en</strong> te kijk<strong>en</strong>. Strategische allianties te sluit<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, organisa-<br />

ties, domein<strong>en</strong> <strong>en</strong> project<strong>en</strong> met elkaar te verbind<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> goed netwerk<br />

is belangrijker dan e<strong>en</strong> goed plan. <strong>en</strong> het is <strong>voor</strong>al e<strong>en</strong> kwestie van<br />

geduld. Duurzame sam<strong>en</strong>werking is e<strong>en</strong> marathon, ge<strong>en</strong> sprintwedstrijd.<br />

VRIJWILLIGE INzet 137


eLkAAR ViNdeN Versterking van lokaal <strong>jeugd</strong>beleid<br />

vraagt om e<strong>en</strong> nieuwe manier van d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. waarbij niet het<br />

aanbod maar de wijk het uitgangspunt is. waar Cjg’s stimuler<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> faciliter<strong>en</strong> in plaats van het zelf do<strong>en</strong>. waar hulpverl<strong>en</strong>ers ouders<br />

<strong>en</strong> medeopvoeders niet mete<strong>en</strong> bij de hand nem<strong>en</strong>. <strong>en</strong> waar betrokk<strong>en</strong><br />

partij<strong>en</strong> elkaar beter vind<strong>en</strong>. De eerste stap is gezet. Mede <strong>door</strong> het<br />

programma kijk<strong>en</strong> beroepskracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs anders te-<br />

g<strong>en</strong> elkaar <strong>en</strong> elkaars initiatiev<strong>en</strong> aan. Zo laat het Mammacafé in<br />

<strong>en</strong>schede zi<strong>en</strong> wat er gebeurt als professionals de ruimte krijg<strong>en</strong> om uit<br />

hun ‘koker’ te kom<strong>en</strong>. <strong>en</strong> bewijst e<strong>en</strong> project als family factory dat vrij-<br />

willigers zonder hulp van bij<strong>voor</strong>beeld e<strong>en</strong> Cjg kwalitatieve <strong>en</strong> succes-<br />

volle opvoedondersteuning kunn<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>. we zijn er nog niet, maar<br />

de pedagogische civil society wordt merkbaar sterker. Steeds meer<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> beseff<strong>en</strong> met iets nieuws bezig te zijn dat de moeite waard is.<br />

138 VRIJWILLIGE INzet


Mireille Gemmeke is s<strong>en</strong>ior medewerker<br />

op de afdeling educatie & Opvang van het<br />

Nederlands <strong>jeugd</strong>instituut (Nji). Tijd<strong>en</strong>s<br />

het programma was ze onder meer verantwoordelijk<br />

<strong>voor</strong> de (inhoudelijke) ondersteuning<br />

<strong>en</strong> begeleiding van de pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

in het project Allemaal Opvoeders.<br />

VRIJWILLIGE INzet 139


irma van Hoorik is s<strong>en</strong>ior medewerker<br />

<strong>jeugd</strong>welzijn <strong>en</strong> Tal<strong>en</strong>tontwikkeling bij het<br />

Nederlands <strong>jeugd</strong>instituut (Nji). Ze was onder<br />

meer bij het programma betrokk<strong>en</strong> vanuit<br />

haar rol als adviseur <strong>jeugd</strong>welzijnswerk <strong>en</strong><br />

Professionalisering.<br />

140 VRIJWILLIGE INzet


GeeN GoedkooP iNStRuMeNt<br />

Vrijwilligerswerk heb je in allerlei soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> mat<strong>en</strong>. wat <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

bindt is hun belangeloze <strong>inzet</strong>. De passie om zich vol overgave in te<br />

zett<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de ander. Zonder financiële bijbedoeling<strong>en</strong>, omdat ze er<br />

veel <strong>voor</strong> terugkrijg<strong>en</strong>. Hopelijk gaan nog veel meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vrijwil-<br />

ligerswerk do<strong>en</strong>. Theoretisch gezi<strong>en</strong> is er <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> in overvloed.<br />

De kunst is om die te mobiliser<strong>en</strong>. Aan te hak<strong>en</strong> bij wat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> leuk<br />

vind<strong>en</strong>, bij hoe ze lev<strong>en</strong>. Maar dan wel vanuit de juiste gedachte. Vrij-<br />

willigerswerk mag ge<strong>en</strong> goedkoop instrum<strong>en</strong>t word<strong>en</strong> om professionele<br />

tak<strong>en</strong> in de welzijnssector over te nem<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> verkapte bezuinigings-<br />

maatregel. De pedagogische civil society gaat uit van e<strong>en</strong> heldere visie:<br />

onderlinge betrokk<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> solidariteit. Dat uitgangspunt staat los van<br />

bezuiniging<strong>en</strong> <strong>en</strong> laat <strong>voor</strong>al zi<strong>en</strong> hoe wij met elkaar will<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 141


BeGeLeideN iS BALANceReN Het werk<strong>en</strong><br />

met <strong>vrijwillige</strong>rs vergt goede begeleiding. De kunst is om <strong>voor</strong>al niet<br />

<strong>voor</strong> ander<strong>en</strong> te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. je moet m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op hun mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

tempo aansprek<strong>en</strong>, aansluiting vind<strong>en</strong> bij hun ideeën <strong>en</strong> manier van<br />

werk<strong>en</strong>. ‘goede begeleiding’, zei e<strong>en</strong> begeleider tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> trai-<br />

ning van De Slinger jonger<strong>en</strong>, ‘is je expres lui <strong>en</strong> dom <strong>voor</strong>do<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

alle<strong>en</strong> maar vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>. Dan kom<strong>en</strong> jonge <strong>vrijwillige</strong>rs zelf met<br />

initiatiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong>.’ Ook in het project radicaal jong van van<br />

plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl kreg<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> zelf de ruimte om te bepal<strong>en</strong><br />

waar ze zich op wild<strong>en</strong> richt<strong>en</strong>. in beide gevall<strong>en</strong> ondersteund<strong>en</strong> professio-<br />

nals de keuzes die jonger<strong>en</strong> vanuit hun eig<strong>en</strong> motivatie maakt<strong>en</strong>. Het<br />

begeleid<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rs is soms balancer<strong>en</strong>. Maar wie <strong>inzet</strong> op ruim-<br />

te <strong>voor</strong> eig<strong>en</strong> initiatief, kan rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op e<strong>en</strong> grote betrokk<strong>en</strong>heid.<br />

142 VRIJWILLIGE INzet


else Boss is Adviseur Participatie <strong>en</strong> Actief<br />

Burgerschap bij MOViSie. Ze richtte zich<br />

tijd<strong>en</strong>s de programmaperiode onder meer<br />

op het adviser<strong>en</strong> over coaching <strong>en</strong> begeleiding<br />

van <strong>vrijwillige</strong>rs <strong>en</strong> stimulering van de<br />

<strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong> van jonger<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 143


144 VRIJWILLIGE INzet<br />

Pieter Paul Bakker is s<strong>en</strong>ior medewerker op de<br />

afdeling educatie & Opvang van het Nederlands<br />

<strong>jeugd</strong>instituut (Nji). Tijd<strong>en</strong>s het programma was<br />

hij onder meer verantwoordelijk <strong>voor</strong> de ondersteuning<br />

bij het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van<br />

methodiek<strong>en</strong> rondom <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong>.


eeNVoud eN eSSeNtie Organisaties stell<strong>en</strong><br />

vaak veel <strong>en</strong> ambitieuze doel<strong>en</strong>. liefst verander<strong>en</strong> ze de hele wereld. Niet<br />

handig, zeker niet als je met <strong>vrijwillige</strong>rs werkt. wat helpt, is e<strong>en</strong> beknopte<br />

methodiekbeschrijving met belang <strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tie van project<strong>en</strong> helder aange-<br />

gev<strong>en</strong>. Deelnemers aan de methodiekbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> war<strong>en</strong> aanvankelijk<br />

wat sceptisch. Dat veranderde to<strong>en</strong> ze leerd<strong>en</strong> dat ti<strong>en</strong>stapp<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> of<br />

ingewikkelde projectomschrijving<strong>en</strong> meestal niet tot gew<strong>en</strong>ste resultat<strong>en</strong><br />

leid<strong>en</strong>. De kracht van e<strong>en</strong> goede methodiekbeschrijving zit in concrete doe-<br />

l<strong>en</strong>. Het begrijpelijk verwoord<strong>en</strong> van wat, waarom <strong>en</strong> <strong>voor</strong> wie je iets doet.<br />

Oftewel: in de e<strong>en</strong>voud. Methodiekbeschrijving<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> noodzake-<br />

lijke kwaliteitsslag<strong>en</strong>. Ze drag<strong>en</strong> bij aan het mak<strong>en</strong> van weloverwog<strong>en</strong><br />

keuzes, zijn schakels in k<strong>en</strong>nisoverdracht <strong>en</strong> -borging <strong>en</strong> verschaff<strong>en</strong> organi-<br />

saties lucht <strong>en</strong> ruimte om de druk op de <strong>jeugd</strong>sector te verlicht<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 145


Gratis!<br />

Bestel extra nummers (zolang de <strong>voor</strong>raad strekt)<br />

om uit te del<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s uw activiteit<strong>en</strong>,<br />

congress<strong>en</strong> of bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>.<br />

146 VRIJWILLIGE INzet<br />

Vrijwillige<br />

INzet<br />

de website www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl blijft actief tot <strong>en</strong> met eind <strong>2012</strong>.<br />

Wilt u op de de hoogte blijv<strong>en</strong> van nieuwe ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> subsidie-<br />

mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> bij ZonMw? kijk op www.zonmw.nl/<strong>jeugd</strong> <strong>en</strong><br />

abonneer u mete<strong>en</strong> op de ZonMw-nieuwsbrief <strong>jeugd</strong>.


Vrijwillige<br />

Allemaal<br />

speciale bijlage<br />

Opvoeders<br />

Vijf dilemma’s<br />

HET CJG IS TOCH GEEN BUURTHUIS!<br />

Micha de winter:<br />

‘IEDEREEN HEEFT EEN<br />

PEDAGOGISCHE ROL’<br />

HET GEHEIM VAN CJG BEIJUM<br />

‘Als er e<strong>en</strong> goed idee is moet je snel handel<strong>en</strong>’<br />

1<br />

Vrijwillige<br />

Magazine van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> in sam<strong>en</strong>werking<br />

met het ZonMw-programma Diversiteit in het <strong>jeugd</strong>beleid<br />

Special<br />

Onderzoek<br />

Vrijwillige<br />

Magazine van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

DE TIPS KOMEN UIT DE GROEP<br />

Fotopanel<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> ouders aan tot prat<strong>en</strong><br />

VRIJWILLIGERS BEGELEIDEN<br />

GESCHEIDEN OUDERS<br />

‘Kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> er baat bij’<br />

FONDSEN WILLEN HUN GELD ZO GOED<br />

MOGELIJK BESTEDEN<br />

VSBfonds geeft spoedcursus fonds<strong>en</strong> werv<strong>en</strong><br />

<strong>inzet</strong> is het magazine van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong>.<br />

<strong>inzet</strong> is bestemd <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong> die binn<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, de <strong>jeugd</strong>sector, C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>gezin</strong> of het welzijnswerk met <strong>vrijwillige</strong>rs werkt. <strong>inzet</strong> biedt e<strong>en</strong> gevarieerd overzicht van<br />

<strong>vrijwillige</strong>rsproject<strong>en</strong>, m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> achtergrondinformatie. dit is het laatste nummer van <strong>inzet</strong>.<br />

Mei <strong>2012</strong><br />

Plezier nóg belangrijker dan waardering<br />

Motivatie van <strong>vrijwillige</strong>rs onderzocht<br />

‘Professionals <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

hebb<strong>en</strong> elkaar nodig’<br />

Tips <strong>voor</strong> sam<strong>en</strong>werking<br />

oPvoed<strong>en</strong> als neTwerk<br />

Bij wie zoek<strong>en</strong> migrant<strong>en</strong> hulp bij opvoeding?<br />

Vrijwillige<br />

Magazine van het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

SLOTNUMMER MET:<br />

LUcaS MEIjS EN MIcha dE WINTER bEvRagEN ELkaaR<br />

wat is er bereikt? wat moet er nog gebeur<strong>en</strong>?<br />

Maart <strong>2012</strong><br />

Projectleiders:<br />

dE PEdagOgISchE cIvIL SOcIETY<br />

kOMT OP STOOM<br />

Resultat<strong>en</strong> van praktijkproject<strong>en</strong><br />

Bestel op www.zonmw.nl/publicaties<br />

VRIJWILLIGE INzet 1<br />

VRIJWILLIGE INzet 1<br />

VRIJWILLIGE INzet 147


de MOOI INzet uit van INzet<br />

‘Helaas zijn jaarwerkplann<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdsbudgett<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong>woordig nogal dominant<br />

bij organisaties. Er is daar<strong>door</strong> nauwelijks<br />

ruimte om snel in te spel<strong>en</strong> op spontane<br />

initiatiev<strong>en</strong> vanuit de wijk. Je kunt zo’n<br />

idee wel e<strong>en</strong> jaar later in e<strong>en</strong> jaarwerkplan<br />

opnem<strong>en</strong>, maar dan is de schwung<br />

eruit.’ iNZeT oktober 2011<br />

148 VRIJWILLIGE INzet<br />

Leonie Reumers, Cjg eindhov<strong>en</strong>


Reinout kleinhans, Technische universiteit Delft<br />

‘Beroepskracht<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> het soms lastig als<br />

er e<strong>en</strong> initiatief uit de buurt zelf komt. Of ze<br />

do<strong>en</strong> er niets mee, of ze nem<strong>en</strong> het uit hand<strong>en</strong><br />

van de bewoners <strong>en</strong> knuffel<strong>en</strong> het dood.<br />

Maar het is juist heel waardevol als er <strong>en</strong>ergie<br />

komt vanuit de bewoners zelf; dan moet<br />

je niet in de weg gaan ligg<strong>en</strong>.’ iNZeT mei 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 149


de TER INzet gebruik van<br />

150 VRIJWILLIGE INzet<br />

toolkit Held<strong>en</strong> na MaS<br />

in deze toolkit vindt u onder andere vier instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die<br />

kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingezet als oplossing<strong>en</strong> <strong>voor</strong> knelpunt<strong>en</strong><br />

rondom de maatschappelijke stage.<br />

www.alleato.nl/ons_werk/project<strong>en</strong>/onderwijs-<strong>en</strong>-educatie/<br />

held<strong>en</strong>-na-mas<br />

Sam<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong> in de buurt<br />

De NuSO biedt ondersteuning aan speeltuinver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs. Met training<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de omgang met problematisch<br />

gedrag, pedagogisch werk<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van<br />

signal<strong>en</strong> rond kindermishandeling.<br />

Meer informatie: www.nuso.nl<br />

Ga weg... met je maatschappelijke stage<br />

Dit lesboek is ontwikkeld <strong>voor</strong> leerling<strong>en</strong> die hun maatschappelijke<br />

stage in groepsverband vorm will<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. Het lesboek bestaat<br />

uit e<strong>en</strong> stapp<strong>en</strong>plan hoe je tijd<strong>en</strong>s je stage activiteit<strong>en</strong> kunt organiser<strong>en</strong><br />

met ouder<strong>en</strong> in de omgeving van de school.<br />

www.opstapmetoma.nl<br />

de Voorleesexpress: feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> cijfers<br />

in ‘Voorleesexpress, feit<strong>en</strong> & Cijfers’ staat informatie over het<br />

project <strong>en</strong> het effectonderzoek.<br />

Te download<strong>en</strong> via: www.<strong>voor</strong>leesexpress.nl/project


Handboek Maatschappelijke Stages in de sport <strong>voor</strong><br />

gymnastiekver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

Het handboek Maatschappelijke Stages (MaS) in de sport is<br />

geschrev<strong>en</strong> <strong>voor</strong> bestur<strong>en</strong> van gymnastiekver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> die de<br />

MaS binn<strong>en</strong> de ver<strong>en</strong>iging will<strong>en</strong> invoer<strong>en</strong>. Dit handboek <strong>en</strong><br />

andere product<strong>en</strong> zijn te download<strong>en</strong> op www.kngu-yourturn.nl<br />

Manual Vakkracht<strong>en</strong><br />

in deze methodiekmanual staat beschrev<strong>en</strong> hoe je sam<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> media aan de slag kunt gaan. <strong>en</strong> hoe je de ontwikkeling<br />

van sociale compet<strong>en</strong>ties <strong>voor</strong> actief burgerschap kunt stimuler<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie: info@stichtinghoedjevanpapier.nl<br />

Handleiding <strong>voor</strong> Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het begeleid<strong>en</strong><br />

van <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

De ervaring<strong>en</strong> met <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> die zich vrijwillig <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong><br />

ander werd<strong>en</strong> <strong>door</strong> Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> vastgelegd in e<strong>en</strong> handleiding.<br />

Ook ontwikkeld<strong>en</strong> de gereformeerde Hogeschool Zwolle<br />

<strong>en</strong> de Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> e<strong>en</strong> praktische toolbox met material<strong>en</strong><br />

die gebruikt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bij de begeleiding van <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie: www.stichtingpres<strong>en</strong>t.nl<br />

e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor moet gezellig zijn! M<strong>en</strong>toring in de praktijk<br />

Met de trainingsfilm ‘e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor moet gezellig zijn!’, krijg<strong>en</strong><br />

toekomstige m<strong>en</strong>tor<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beeld van e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>toraat in de<br />

praktijk. Bekijk de film op www.youtube.com (goal - e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor<br />

moet gezellig zijn.mov).<br />

VRIJWILLIGE INzet 151


152 VRIJWILLIGE INzet<br />

Methodiekboek: Jonger<strong>en</strong>participatie binn<strong>en</strong> het c<strong>en</strong>trum <strong>voor</strong><br />

<strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong><br />

jonger<strong>en</strong>participatie binn<strong>en</strong> het C<strong>en</strong>trum <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> (Cjg)<br />

is e<strong>en</strong> concrete manier om de informatie- <strong>en</strong> adviesfunctie van het<br />

Cjg in te richt<strong>en</strong> op thema’s <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> die lev<strong>en</strong> onder jonger<strong>en</strong>.<br />

Dit handboek beschrijft in vijf stapp<strong>en</strong> e<strong>en</strong> methodiek hoe dit te<br />

bereik<strong>en</strong>. Download<strong>en</strong> via www.cnvjonger<strong>en</strong>.nl<br />

Speelwijk<strong>en</strong>: <strong>voor</strong> kinder<strong>en</strong>, <strong>door</strong> kinder<strong>en</strong><br />

Sam<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong> aan de slag om buit<strong>en</strong>spel<strong>en</strong> in de buurt<br />

leuker te mak<strong>en</strong>; hoe doe je dat eig<strong>en</strong>lijk? lees hier de ervaring<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> tips van betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

www.jantjebeton.nl/nieuws/publicaties<br />

Handboek: Roefel<strong>en</strong><br />

Het Handboek roefel<strong>en</strong> biedt achtergrond<strong>en</strong> <strong>en</strong> visie op het<br />

roefel<strong>en</strong> <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s praktische handvatt<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> roefeldag te<br />

organiser<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> roefeldag nem<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kijkje achter<br />

de scherm<strong>en</strong> van de volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>wereld <strong>en</strong> do<strong>en</strong> actief mee in<br />

allerlei bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> instelling<strong>en</strong> in hun buurt. Het handboek is te<br />

verkrijg<strong>en</strong> via www.roefel<strong>en</strong>.nl<br />

Winn<strong>en</strong> in <strong>en</strong> <strong>door</strong> sport<br />

Bij de cursus ‘winn<strong>en</strong> in <strong>en</strong> <strong>door</strong> sport’ ler<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs, leiders<br />

<strong>en</strong> trainers beter om te gaan met kinder<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s sportwedstrijd<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> training<strong>en</strong>. Op de DVD zijn <strong>voor</strong>beeldsituaties<br />

uitgewerkt. Meer informatie via a.f.t.luderus@hhs.nl


opvoedingsondersteuning aan <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> met jonge kinder<strong>en</strong><br />

<strong>door</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

Deze publicatie biedt succesvolle werkwijz<strong>en</strong> van Moeders informer<strong>en</strong><br />

Moeders (MiM), waarbij ervar<strong>en</strong> moeders jonge moeders ondersteun<strong>en</strong>.<br />

Het biedt concrete handvat<strong>en</strong> <strong>voor</strong> MiM-coördinator<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> het kan andere programma’s inspirer<strong>en</strong> die met <strong>vrijwillige</strong> <strong>inzet</strong><br />

opvoedingsondersteuning bied<strong>en</strong>.<br />

Download<strong>en</strong> vanaf www.moedersinformer<strong>en</strong>moeders.nl<br />

Ook vindt u hier e<strong>en</strong> handleiding <strong>voor</strong> het organiser<strong>en</strong> van themabije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs.<br />

toolkit opvoed<strong>en</strong> Sam<strong>en</strong> Aanpakk<strong>en</strong><br />

Voor geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die aan de slag will<strong>en</strong> met Opvoed<strong>en</strong> Sam<strong>en</strong><br />

Aanpakk<strong>en</strong> komt er binn<strong>en</strong>kort e<strong>en</strong> online toolkit beschikbaar.<br />

Hierin wordt de methodiek beschrev<strong>en</strong> waarbij ouders aan de hand<br />

van e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling met elkaar in gesprek gaan. De toolkit<br />

biedt praktische handvatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> tips om OSA in uw geme<strong>en</strong>te uit<br />

te roll<strong>en</strong>.<br />

www.opvoed<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>aanpakk<strong>en</strong>.nl<br />

de Vonk van Nederland<br />

De Vonk is e<strong>en</strong> wedstrijd, waar burgerinitiatiev<strong>en</strong> het teg<strong>en</strong> elkaar<br />

opnem<strong>en</strong>. in deze methodiekbeschrijving wordt helder beschrev<strong>en</strong><br />

welke stapp<strong>en</strong> je als geme<strong>en</strong>te moet <strong>door</strong>lop<strong>en</strong> om je eig<strong>en</strong> Vonk<br />

succesvol te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>. Hierin zijn de geleerde less<strong>en</strong> van<br />

de pilots verwerkt. Meer informatie <strong>en</strong> praktische hulpmiddel<strong>en</strong>:<br />

www.devonkvannederland.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 153


154 VRIJWILLIGE INzet<br />

Handleiding de tijd van je lev<strong>en</strong><br />

Ouders die aan de slag will<strong>en</strong> met de workshopserie De Tijd van<br />

je lev<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong> in deze handleiding alle informatie over de<br />

workshops én vijf geheel uitgewerkte workshops.<br />

Te bestell<strong>en</strong> via www.familyfactory.nu<br />

Handboek Bijdehand<br />

in dit handboek vindt u e<strong>en</strong> uitwerking van het Bijdehand buddyconcept,<br />

e<strong>en</strong> methodiekbeschrijving <strong>en</strong> aanverwante docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Deze buddies begeleid<strong>en</strong> jonge kinder<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> achterstandssituatie.<br />

Alle ingrediënt<strong>en</strong> die lokale spelers nodig hebb<strong>en</strong> om<br />

e<strong>en</strong> vlieg<strong>en</strong>de start te mak<strong>en</strong> met buddyproject Bijdehand.<br />

www.njr.nl/bijdehand<br />

e<strong>en</strong> onvergetelijke week<br />

e<strong>en</strong> handreiking <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs in het Nivon die sociale groepsvakanties<br />

will<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>. Met checklists, tips <strong>en</strong> korte anekdotes.<br />

Download<strong>en</strong> via www.nivon.nl/sociaaltoerisme<br />

de rol van de c<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> Jeugd <strong>en</strong> Gezin bij versterking van de<br />

pedagogische civil society<br />

Deze handreiking <strong>voor</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beschrijft welke rol de C<strong>en</strong>tra<br />

<strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>gezin</strong> kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> bij de versterking van de pedagogische<br />

civil society. Deze handreiking is mede tot stand gekom<strong>en</strong><br />

op basis van de ervaring<strong>en</strong> van de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die deelnam<strong>en</strong><br />

aan het project Allemaal Opvoeders.<br />

Download<strong>en</strong> via www.allemaalopvoeders.nl


trainershandleiding keetkeur<br />

De trainershandleiding Keetadviseur ondersteunt de adviseur bij<br />

het gev<strong>en</strong> van de workshop <strong>en</strong> het veiliger mak<strong>en</strong> van ket<strong>en</strong>.<br />

Voor meer informatie ga naar: www.keetkeur.nl. Deze handleiding<br />

<strong>en</strong> het werkboek <strong>voor</strong> bezoekers van ket<strong>en</strong> zijn op te vrag<strong>en</strong> via<br />

info@plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

Radicaal Jong Verbetergroep<br />

e<strong>en</strong> uitgebreide beschrijving van de jonger<strong>en</strong>participatiemethodiek<br />

‘Verbetergroep’ inclusief kleurrijke praktijk<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong><br />

zoals toegepast binn<strong>en</strong> het project radicaal jong. Deze publicatie<br />

<strong>en</strong> diverse draaiboek<strong>en</strong> <strong>voor</strong> activiteit<strong>en</strong> vindt u via<br />

http://plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl/<strong>voor</strong>-bestuurders/bibliotheek<br />

Alleskunner Activiteit<strong>en</strong>waaier<br />

Alleskunner maakte e<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong>waaier <strong>voor</strong> jonge plattelandsvrouw<strong>en</strong>,<br />

als hulpmiddel bij het organiser<strong>en</strong> van allerhande<br />

activiteit<strong>en</strong>. Van ideeën <strong>voor</strong> activiteit<strong>en</strong> tot tips over partij<strong>en</strong><br />

waar je <strong>voor</strong> verschill<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong> contact mee op kan nem<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie: www.najk.nl<br />

doe maar geweldig<br />

Vaak kom<strong>en</strong> project<strong>en</strong> van jonger<strong>en</strong> niet van de grond omdat<br />

jonger<strong>en</strong> niet wet<strong>en</strong> hoe ze dit het beste vorm kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

welke (financiële) ondersteuning mogelijk is. Njr publiceert de<br />

hernieuwde versie van het handboek Doe Maar geweldig dat in<br />

vijf heldere stapp<strong>en</strong> uitlegt hoe je e<strong>en</strong> project organiseert.<br />

www.doemaargeweldig.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 155


156 VRIJWILLIGE INzet<br />

Handboek opgro<strong>en</strong><strong>en</strong> in de wijk<br />

Het handboek Opgro<strong>en</strong><strong>en</strong> in de wijk biedt e<strong>en</strong> interactieve<br />

methode <strong>voor</strong> gro<strong>en</strong>e wijkontwikkeling, <strong>door</strong> <strong>en</strong> met jonger<strong>en</strong>.<br />

Het handboek Opgro<strong>en</strong><strong>en</strong> in de wijk is onderdeel van e<strong>en</strong> trilogie<br />

over praktische method<strong>en</strong> <strong>voor</strong> integrale jonger<strong>en</strong>participatie in<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Meer informatie <strong>en</strong> bestelling<strong>en</strong> via<br />

www.wijktal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>team.nl of www.st-alexander.nl<br />

Handboek Wijktal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>team<br />

in het handboek wijkTal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>Team maakt u k<strong>en</strong>nis met e<strong>en</strong> basismethodiek<br />

om (het perspectief van) jonger<strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer zichtbare<br />

plek te gev<strong>en</strong> in de wijk <strong>en</strong> in het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> aan de<br />

leefbaarheid <strong>en</strong> sociale betrokk<strong>en</strong>heid in de wijk.<br />

Meer informatie <strong>en</strong> bestelling<strong>en</strong> via www.wijktal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>team.nl of<br />

www.st-alexander.nl Ook is binn<strong>en</strong> dit project e<strong>en</strong> compilatie-dvd<br />

gemaakt.<br />

toolkit Jeugdparticipatie<br />

Het Handboek Toolkit <strong>jeugd</strong>participatie is e<strong>en</strong> actuele, toegankelijke<br />

<strong>en</strong> gebruiksvri<strong>en</strong>delijke bundeling van methodiek<strong>en</strong> op het<br />

gebied van jonger<strong>en</strong>participatie. Meer informatie <strong>en</strong> bestelling<strong>en</strong><br />

via: www.be-involved.nl of www.st-alexander.nl<br />

Wij(k) <strong>en</strong> onze kinder<strong>en</strong><br />

Schatgrav<strong>en</strong> bevat video’s, ‘tips & trics’ <strong>en</strong> nodigt professionals <strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit om zelf aan de slag te gaan met het versterk<strong>en</strong> van<br />

de pedagogische civil society binn<strong>en</strong> hun wijk, dorp of stad.<br />

Zie http://tinyurl.com/schatgrav<strong>en</strong>


Gezinssport<br />

<strong>gezin</strong>ssport bevordert sport<strong>en</strong> met het hele <strong>gezin</strong>. Hoe dit in te<br />

zett<strong>en</strong> is, vindt u in de reader <strong>gezin</strong>ssport. Ook is er e<strong>en</strong> cd waarop<br />

alle <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> staan <strong>en</strong> er zijn drie series van ti<strong>en</strong> less<strong>en</strong> ontwikkeld<br />

met bijbehor<strong>en</strong>de <strong>gezin</strong>ssport-kwartett<strong>en</strong>. Voor meer informatie;<br />

www.kngu-yourturn.nl of mail naar yourturn@kngu.nl<br />

Handboek Gezins<strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

Het Handboek ‘<strong>gezin</strong>s<strong>vrijwillige</strong>rswerk’ helpt <strong>vrijwillige</strong>rsc<strong>en</strong>trales<br />

om e<strong>en</strong> keer per jaar <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> te beweg<strong>en</strong> om gezam<strong>en</strong>lijk<br />

<strong>vrijwillige</strong>rswerk te do<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis te mak<strong>en</strong> met <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

in de buurt.<br />

Meer wet<strong>en</strong>? Stuur e<strong>en</strong> e-mail aan wapperdag@welsa<strong>en</strong>.nl<br />

toolkit Mamma weet alles<br />

Stichting Mamma weet alles biedt ouders met e<strong>en</strong> toolkit handvatt<strong>en</strong><br />

om met elkaar e<strong>en</strong> gestructureerd gesprek te voer<strong>en</strong> zonder dat<br />

hier ur<strong>en</strong> <strong>voor</strong>bereidingstijd aan <strong>voor</strong>af gaat. <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cjg’s<br />

krijg<strong>en</strong> de mogelijkheid om e<strong>en</strong> groep ouders die ge<strong>en</strong> ‘natuurlijk’<br />

contactmom<strong>en</strong>t meer heeft, effectief te bereik<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie: www.mammaweetalles.nl<br />

Sam<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong> in de buurt<br />

Dit boek is ontwikkeld <strong>voor</strong> hulpverl<strong>en</strong>ers <strong>en</strong> led<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Turkse<br />

of Marokkaanse grootfamilie (vier g<strong>en</strong>eraties) die gebruik will<strong>en</strong><br />

mak<strong>en</strong> van het oploss<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> van grootfamilies. e<strong>en</strong> handleiding<br />

die stap <strong>voor</strong> stap uitlegt hoe de aanpak werkt met tips<br />

<strong>en</strong> <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong> ter ondersteuning. Verkrijgbaar <strong>voor</strong> € 24,95 via<br />

www.pumbo.nl/boek/de-grootfamilie-aan-zet<br />

VRIJWILLIGE INzet 157


158 VRIJWILLIGE INzet<br />

e<strong>en</strong> pedagogisch plan <strong>voor</strong> je kamp<br />

Vrijwillige begeleiders hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grote verantwoordelijkheid<br />

tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> zomerkamp. welke regels word<strong>en</strong> gesteld, wat mag,<br />

wat kan, <strong>en</strong> waar wordt e<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>s getrokk<strong>en</strong>? in deze brochure is<br />

beschrev<strong>en</strong> hoe je als organisatie vrij e<strong>en</strong>voudig e<strong>en</strong> pedagogisch<br />

beleid op papier kan zett<strong>en</strong>.<br />

Te vind<strong>en</strong> op www.steunpuntkindervakanties.nl<br />

toolkit cultuurshaker<br />

Njr ontwikkelde e<strong>en</strong> online toolkit om schol<strong>en</strong> te help<strong>en</strong> zelf e<strong>en</strong><br />

CultuurShaker (ontmoeting tuss<strong>en</strong> jong <strong>en</strong> oud) te organiser<strong>en</strong>.<br />

in de toolkit zitt<strong>en</strong> o.a. e<strong>en</strong> Cultuurshaker-Bingospel, e<strong>en</strong> speeddate-spel<br />

<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de promotiemiddel<strong>en</strong>. De toolkit is bereikbaar<br />

via http://njr.nl/Project<strong>en</strong>/cultuurshaker/Informatie/<br />

cultuurShaker.html<br />

Handboek de Vreedzame Wijk<br />

in het Handboek De Vreedzame wijk word<strong>en</strong> de ervaring<strong>en</strong> met<br />

de methodiek Vreedzame wijk beschrev<strong>en</strong>. Ook staan er o.a.<br />

draaiboek<strong>en</strong> <strong>voor</strong> training<strong>en</strong> aan verschill<strong>en</strong>de doelgroep<strong>en</strong> in.<br />

Meer informatie via www.devreedzameschool.net<br />

e<strong>en</strong> onvergetelijke week<br />

Hoe zet je e<strong>en</strong> Klusklup op, wat of wie heb je daar<strong>voor</strong> nodig <strong>en</strong><br />

welke methodiek ligt hieraan t<strong>en</strong> grondslag? Het staat allemaal<br />

in de methodiekbeschrijving <strong>voor</strong> De Klusklup. Deze methodiekbeschrijving<br />

is te download<strong>en</strong> via www.deklusklup.nl


fonds<strong>en</strong>werving <strong>en</strong> financiering <strong>voor</strong> vakantiekamp<strong>en</strong><br />

Het is altijd weer e<strong>en</strong> hele toer om de vakantiekamp<strong>en</strong> financieel<br />

rond te krijg<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de deelnemersbijdrage niet te hoog te mak<strong>en</strong>.<br />

wat zijn de mogelijkhed<strong>en</strong> om extra fonds<strong>en</strong> te werv<strong>en</strong>?<br />

Te vind<strong>en</strong> op www.steunpuntkindervakanties.nl<br />

draaiboek: Goed bezig<br />

in dit draaiboek word<strong>en</strong> de gevolgde werkwijze <strong>en</strong> workshops<br />

beschrev<strong>en</strong> van het ‘goed Bezig’ project, waarin kwetsbare jonger<strong>en</strong><br />

op rOC’s op e<strong>en</strong> zelfbedachte wijze <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties<br />

gaan bedank<strong>en</strong> die pass<strong>en</strong> bij hun interesses. Op te vrag<strong>en</strong> via:<br />

jonger<strong>en</strong>@deslinger.nu of telefoonnummer: 020-3032820.<br />

draaiboek: Jonger<strong>en</strong> thuis in de buurt<br />

in dit draaiboek staan de gevolgde werkwijze <strong>en</strong> workshops<br />

beschrev<strong>en</strong> van het project ‘jonger<strong>en</strong>, thuis in de buurt’, waarin<br />

(v)mbo-jonger<strong>en</strong> hun ideeën <strong>voor</strong> de buurt realiser<strong>en</strong> met hulp<br />

van lokale Slingerpartners. Op te vrag<strong>en</strong> via jonger<strong>en</strong>@deslinger.<br />

nu of telefoonnummer: 020-3032820.<br />

toolkit in veilige hand<strong>en</strong><br />

De toolkit in veilige hand<strong>en</strong> helpt <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties om seksueel<br />

gr<strong>en</strong>soverschrijd<strong>en</strong>d gedrag in hun ver<strong>en</strong>iging te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie <strong>en</strong> download<strong>en</strong> van de toolkit via<br />

www.inveiligehand<strong>en</strong>.nl<br />

VRIJWILLIGE INzet 159


PROjEcTresultat<strong>en</strong><br />

Natuurlijke speelplekk<strong>en</strong> als ontmoetingsplaats<strong>en</strong><br />

in de wijk<br />

Buurtbewoners die met kinder<strong>en</strong> e<strong>en</strong> natuurlijke<br />

speelplek bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> aanlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarna de<br />

natuurspeelplek zelf will<strong>en</strong> onderhoud<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN in zes geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn sam<strong>en</strong> met de bewoners<br />

natuurlijke speelplekk<strong>en</strong> ontworp<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangelegd. De kinder<strong>en</strong><br />

dacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwierp<strong>en</strong> mee. De speelplekk<strong>en</strong> zijn <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong><br />

van gro<strong>en</strong>e speelaanleiding<strong>en</strong> als waterpartij<strong>en</strong>, amfitheaters,<br />

spann<strong>en</strong>de paadjes <strong>en</strong> hutt<strong>en</strong>. Voor projectleiders war<strong>en</strong> er<br />

landelijke bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> over thema’s als beheer, veiligheid,<br />

participatie van specifieke doelgroep<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Arnhem, lelystad, leeuward<strong>en</strong>, Middelburg, <strong>en</strong>schede<br />

<strong>en</strong> Slochter<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties <strong>en</strong> bewonersver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Op alle locaties zijn werkgroep<strong>en</strong> met <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

opgericht die blijv<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de speelplekk<strong>en</strong>. De opgedane<br />

k<strong>en</strong>nis is vastgelegd <strong>en</strong> wordt gepubliceerd in e<strong>en</strong> boekje<br />

<strong>en</strong> artikel<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: landschapsbeheer Nederland<br />

www.landschapsbeheer.nl/project<strong>en</strong>/dat-do<strong>en</strong>-we-sam<strong>en</strong>/<br />

project/modder-aan-je-broek-natuurlijke-speelplaats<strong>en</strong>/24<br />

160 VRIJWILLIGE INzet<br />

ActieVe BuuRteN


foto Hans Oostrum<br />

VRIJWILLIGE INzet 161


jonger<strong>en</strong>Prev<strong>en</strong>tieTeams<br />

jonger<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> zich – <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> kleine vergoeding –<br />

in <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> leefbare wijk; ze ruim<strong>en</strong> op, do<strong>en</strong> kluss<strong>en</strong>,<br />

verl<strong>en</strong><strong>en</strong> hand- <strong>en</strong> spandi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> ondertuss<strong>en</strong><br />

aan hun eig<strong>en</strong> ontwikkeling.<br />

RESULTaTEN Zes jonger<strong>en</strong>Prev<strong>en</strong>tieTeams in drie geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

waaraan 200 jonger<strong>en</strong> (tijdelijk) hebb<strong>en</strong> deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>: Pres<strong>en</strong>t!<br />

Het project ‘<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>: Pres<strong>en</strong>t’ daagt <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> uit de<br />

hand<strong>en</strong> uit de mouw<strong>en</strong> te stek<strong>en</strong> in de eig<strong>en</strong> buurt.<br />

RESULTaTEN in totaal hebb<strong>en</strong> 60 <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

gedaan. Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> begeleidd<strong>en</strong> h<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> met<br />

het C<strong>en</strong>trum <strong>voor</strong> Sam<strong>en</strong>levingsvraagstukk<strong>en</strong> ontwikkeld<strong>en</strong> ze<br />

162 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum<br />

e<strong>en</strong> groot deel van deze jonger<strong>en</strong> was onderdeel van<br />

‘hinderlijke’ groep<strong>en</strong> in de wijk<strong>en</strong>. Deze jonger<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />

tal van kluss<strong>en</strong> verricht in de buurt<strong>en</strong> in opdracht van<br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, woningbouwcorporaties, zorginstelling<strong>en</strong>,<br />

bewonersorganisaties <strong>en</strong> winkeliersver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.<br />

WaaR? D<strong>en</strong> Haag, Vlaarding<strong>en</strong> <strong>en</strong> Zoetermeer.<br />

vOOR WIE? welzijnsorganisaties <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Binn<strong>en</strong> de drie welzijnsorganisaties is de methode<br />

geëvalueerd <strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> de methode te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> in het<br />

reguliere werk. Van hieruit zull<strong>en</strong> meer structurele afsprak<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> gemaakt met woningcorporaties, geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />

georganiseerde ondernemingsverband<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Mooi<br />

www.allemaalopvoeders.nl --> inspirer<strong>en</strong>de <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong><br />

de nieuwe methodiek ‘<strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> Pres<strong>en</strong>t’, e<strong>en</strong> methodiek <strong>voor</strong><br />

family volunteering. Daarnaast is e<strong>en</strong> toolbox ontwikkeld <strong>voor</strong><br />

de begeleiding van <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong>. e<strong>en</strong> onderzoeksrapport beschrijft<br />

het ontwikkelproces <strong>en</strong> het bereikte effect.<br />

WaaR? Almere, Amersfoort, Dordrecht, ede, gouda, Hout<strong>en</strong>,<br />

utrecht <strong>en</strong> Zwolle.<br />

vOOR WIE? Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere ‘<strong>vrijwillige</strong>rsmakelaars’<br />

die <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong> die zich vrijwillig will<strong>en</strong><br />

<strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> ander.<br />

hOE vERdER? De actieve Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong><br />

begeleid<strong>en</strong> als onderdeel van hun reguliere werkzaamhed<strong>en</strong>.<br />

Aan andere Pres<strong>en</strong>tcoördinator<strong>en</strong> die ook <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> will<strong>en</strong><br />

begeleid<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> training aangebod<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Pres<strong>en</strong>t Nederland <strong>en</strong> C<strong>en</strong>trum <strong>voor</strong><br />

Sam<strong>en</strong>levingsvraagstukk<strong>en</strong> (gereformeerde Hogeschool Zwolle)<br />

www.stichtingpres<strong>en</strong>t.nl


Mijn buurt; ONZE buurt<br />

Met ondersteuning van e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> Kracht-coach<br />

invester<strong>en</strong> buurtbewoners (ouders, kinder<strong>en</strong>) in<br />

hun eig<strong>en</strong> omgeving.<br />

RESULTaTEN in totaal 215 buurtbewoners (61 volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

154 kinder<strong>en</strong>) zijn ondersteund <strong>door</strong> ‘eig<strong>en</strong> Kracht-coaches’.<br />

in iedere geme<strong>en</strong>te is e<strong>en</strong> ander plan ontstaan. <strong>en</strong>kele<br />

foto Kees van de Ve<strong>en</strong>/Hollandse Hoogte<br />

Wapperdag, <strong>gezin</strong>s<strong>vrijwillige</strong>rswerk<br />

e<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>s<strong>vrijwillige</strong>rsdag in de Zaanstreek br<strong>en</strong>gt <strong>voor</strong><br />

incid<strong>en</strong>teel <strong>vrijwillige</strong>rswerk vraag <strong>en</strong> aanbod bij elkaar.<br />

Ouders van kinder<strong>en</strong> in de basisschoolleeftijd mak<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>nis met organisaties die kluss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />

<strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>: binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sportver<strong>en</strong>iging is e<strong>en</strong> fair play prijs<br />

ingesteld; e<strong>en</strong> groep Somalische vrouw<strong>en</strong> heeft geleerd om<br />

cursuss<strong>en</strong> rond opvoedingsvrag<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> voert deze nu<br />

uit; speeltuincoaches zijn opgeleid om knelpunt<strong>en</strong> in de wijk<br />

sam<strong>en</strong> op te loss<strong>en</strong>.<br />

WaaR? Amersfoort, Stichtse Vecht <strong>en</strong> Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, bewonersorganisaties.<br />

hOE vERdER? De opgedane k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring wordt <strong>door</strong> de<br />

betrokk<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verbreed <strong>en</strong> overgedrag<strong>en</strong> aan andere<br />

wijkprofessionals <strong>en</strong> andere wijk<strong>en</strong> in dezelfde geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

e<strong>en</strong> methodiekbeschrijving is beschikbaar.<br />

Projectleiding: Alleato<br />

www.alleato.nl/ons_werk/project<strong>en</strong>/<strong>jeugd</strong>zorg-<strong>en</strong>-<strong>jeugd</strong>beleid/mijn-buurt-onze-buurt<br />

RESULTaTEN in 2010 <strong>en</strong> 2011 hebb<strong>en</strong> 26 organisaties <strong>en</strong><br />

43 <strong>gezin</strong>n<strong>en</strong> meegedaan aan e<strong>en</strong> <strong>gezin</strong>s<strong>vrijwillige</strong>rsdag.<br />

Daarnaast zijn 15 nieuwe <strong>vrijwillige</strong>rs geworv<strong>en</strong>. Op basis<br />

van de opgedane ervaring<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> methodiek ontwikkeld<br />

die <strong>inzet</strong>baar is <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsc<strong>en</strong>trales tijd<strong>en</strong>s<br />

ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> als Nl Doet <strong>en</strong> Bur<strong>en</strong>dag.<br />

WaaR? Het project heeft in 2010 <strong>en</strong> 2011 in Zaanstad <strong>en</strong><br />

Amsterdam-Noord plaats gevond<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Vrijwilligersc<strong>en</strong>trales <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De ontwikkelde methodiek kan ingezet word<strong>en</strong><br />

bij andere ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die gaan over <strong>vrijwillige</strong>rswerk.<br />

Projectleiding: Stichting welsa<strong>en</strong><br />

www.welsa<strong>en</strong>.nl/wapperdag/<br />

VRIJWILLIGE INzet 163


jonger<strong>en</strong>teams verbeter<strong>en</strong> leefbaarheid in de buurt<br />

Buurtteams van jonger<strong>en</strong> onder de 25 jaar krijg<strong>en</strong><br />

500 euro <strong>en</strong> begeleiding vanuit wijkAlliantie om sam<strong>en</strong><br />

met ouders <strong>en</strong> buurtbewoners met twee acties de leefbaarheid<br />

in de wijk te verbeter<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN Meer dan 140 lokale juNiOr-acties met in totaal<br />

7.500 deelnemers zijn <strong>door</strong> jonger<strong>en</strong> bedacht <strong>en</strong> uitgevoerd.<br />

foto Hans Oostrum<br />

buurtfunctie terug naar de speeltuin<br />

werk<strong>en</strong> aan veilige <strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>de speeltuin<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> ontmoetingsfunctie <strong>en</strong> actieve buurtbewoners.<br />

RESULTaaT fysieke <strong>en</strong> sociale r<strong>en</strong>ovatie van 45 speeltuin<strong>en</strong>. Door<br />

sam<strong>en</strong>werking met organisaties als schol<strong>en</strong>, (sport)ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> welzijnsinstelling<strong>en</strong> zijn deze speeltuin<strong>en</strong> e<strong>en</strong> spil in de<br />

foto Hans Oostrum<br />

164 VRIJWILLIGE INzet<br />

landelijke bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> competitie verbind<strong>en</strong> de<br />

58 juNiOr-teams. landelijk is het project beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

online beschikbaar via de databank effectieve sociale<br />

interv<strong>en</strong>ties van Movisie.<br />

WaaR? Verspreid over 31 verschill<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met ouders <strong>en</strong><br />

buurtbewoners(ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>) <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

hOE vERdER? lokaal blijv<strong>en</strong> ongeveer 30 juNiOr-teams actief.<br />

De ambitie is om met andere partij<strong>en</strong>, waaronder geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

de methodiek <strong>voor</strong>t te zett<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: wijkAlliantie<br />

www.wijkjonger<strong>en</strong>.nl<br />

buurt geword<strong>en</strong>, met meer bezoekers <strong>en</strong> nieuwe <strong>vrijwillige</strong>rs.<br />

Dit leidde tot twee methodiek<strong>en</strong>: ‘Vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> bind<strong>en</strong> van <strong>vrijwillige</strong>rs’<br />

<strong>en</strong> ‘Buurtfunctie terug naar de speeltuin’.<br />

WaaR? 45 speeltuin<strong>en</strong> in 38 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? Speeltuinver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>, welzijnsinstelling<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? De NuSO zal de methodiek<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong>,<br />

waarbij de uitdaging is financiers <strong>en</strong> lokale beleidsmakers te<br />

overtuig<strong>en</strong> van het belang van speeltuin<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de buurt.<br />

Speeltuinver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> lokaal sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong><br />

aan te gaan. De NuSO <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> daarbij<br />

e<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong>de rol spel<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: NuSO Speelruimte Nederland<br />

www.nuso.nl


Opgro<strong>en</strong><strong>en</strong> in de wijk<br />

jonger<strong>en</strong> participer<strong>en</strong> in project<strong>en</strong> waarbij ze hun<br />

creativiteit volop kunn<strong>en</strong> <strong>inzet</strong>t<strong>en</strong> bij de inrichting van<br />

op<strong>en</strong>baar gro<strong>en</strong> in hun directe woonomgeving.<br />

RESULTaTEN in totaal zijn 250 professionals, wijkbewoners<br />

<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> op de be<strong>en</strong> gebracht in de pilot die in vier geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

is uitgevoerd. Sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>d hebb<strong>en</strong> zij sport-<br />

do<strong>en</strong>!!!!<br />

foto jaco Klamer/Hollandse Hoogte<br />

Plattelandsjonger<strong>en</strong> uit dorp<strong>en</strong>/kern<strong>en</strong> waar nog weinig<br />

jonger<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>, richt<strong>en</strong> actieve <strong>vrijwillige</strong>rsclubs<br />

op die allerlei activiteit<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>.<br />

RESULTaaT Met Do<strong>en</strong>!!!! heeft Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl groep<strong>en</strong><br />

jonger<strong>en</strong> geactiveerd, die onder begeleiding van e<strong>en</strong> tot coach<br />

foto ell<strong>en</strong> Kok/Hollandse Hoogte<br />

<strong>en</strong> speelterrein<strong>en</strong>, ontmoetingshutt<strong>en</strong> <strong>en</strong> theater<strong>voor</strong>stelling<strong>en</strong><br />

gerealiseerd. De professionals, wijkbewoners <strong>en</strong><br />

jonger<strong>en</strong> gaan nu sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> om ook op langere termijn<br />

te blijv<strong>en</strong> ‘opgro<strong>en</strong><strong>en</strong>’ in de wijk. er zijn e<strong>en</strong> handboek, e<strong>en</strong><br />

website <strong>en</strong> e<strong>en</strong> DVD beschikbaar.<br />

WaaR? Amsterdam, <strong>en</strong>schede, leeuward<strong>en</strong> <strong>en</strong> Tilburg.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsinstelling<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rs<strong>en</strong><br />

wijkorganisaties.<br />

hOE vERdER? De betrokk<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>thousiast <strong>en</strong><br />

gaan verder met de methodiek. De methodiek wordt daarnaast<br />

actief verspreid binn<strong>en</strong> deze <strong>en</strong> andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Alexander<br />

www.wijktal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>team.nl<br />

opgeleide jongere activiteit<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>jeugd</strong> in hun omgeving<br />

hebb<strong>en</strong> opgezet. in vijf workshops begeleidt de coach<br />

e<strong>en</strong> groep naar e<strong>en</strong> activiteit die aansluit bij de w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van<br />

de jonger<strong>en</strong>. Naar schatting zijn meer dan vijfduiz<strong>en</strong>d m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

bereikt met de activiteit<strong>en</strong>. De ervaring<strong>en</strong> zijn vastgelegd in<br />

e<strong>en</strong> methodiek.<br />

WaaR? Op 40 plekk<strong>en</strong> op het Nederlandse platteland.<br />

vOOR WIE? Plattelandsgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> welzijnsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De jonger<strong>en</strong>groep<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> na afloop van het<br />

project actief als feestcommissie, ver<strong>en</strong>iging of als <strong>vrijwillige</strong>rsgroep.<br />

De groep<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> die verder will<strong>en</strong> gaan<br />

met het organiser<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op<br />

ondersteuning van Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl.<br />

Projectleiding: Plattelandsjonger<strong>en</strong>.nl<br />

www.durftedo<strong>en</strong>.nu<br />

VRIJWILLIGE INzet 165


de vreedzame Wijk<br />

De Vreedzame wijk verbetert de sociale sam<strong>en</strong>hang<br />

<strong>door</strong>dat professionals, ouders, <strong>vrijwillige</strong>rs, winkeliers<br />

<strong>en</strong> buurtbewoners gezam<strong>en</strong>lijk, op e<strong>en</strong> coher<strong>en</strong>te wijze,<br />

opvoedingsverantwoordelijkheid nem<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN De methodiek is <strong>door</strong>ontwikkeld <strong>en</strong> ingevoerd in zes<br />

wijk<strong>en</strong>. De universiteit utrecht constateert dat de ‘vreedzame’<br />

houding die op school wordt bevorderd, zich <strong>door</strong>zet naar<br />

andere plekk<strong>en</strong> in de wijk. er is tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> Handboek De<br />

Vreedzame wijk gemaakt.<br />

WaaR? Amersfoort, Amsterdam-Noord, Hoorn <strong>en</strong> utrecht.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties (welzijn, kinderopvang,<br />

sport, etc.) met e<strong>en</strong> opvoed<strong>en</strong>de taak.<br />

hOE vERdER? Voor Hoorn <strong>en</strong> Amersfoort is de <strong>voor</strong>tzetting nog<br />

niet geheel duidelijk. utrecht maakt de invoering in alle<br />

‘krachtwijk<strong>en</strong>’ in de stad mogelijk. Ook Amsterdam-Noord gaat<br />

uitbreid<strong>en</strong> naar andere buurt<strong>en</strong>. in diverse andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

(waaronder groning<strong>en</strong>, leid<strong>en</strong>, Nijmeg<strong>en</strong>) zijn initiatiev<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: eduniek / CeDgroep<br />

www.devreedzameschool.nl<br />

166 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Hans Oostrum


VRIJWILLIGE INzet 167


kinder<strong>en</strong> ontwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> do<strong>en</strong> mee<br />

jantje Beton laat kinder<strong>en</strong> meeontwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

meebouw<strong>en</strong> aan op<strong>en</strong>bare ruimte, zodat ze overal<br />

kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN in zes wijk<strong>en</strong> in Nederland speeld<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

promin<strong>en</strong>te rol bij de totstandkoming van e<strong>en</strong> creatieve<br />

speelruimte in hun eig<strong>en</strong> buurt. Circa 600 kinder<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />

vanaf het ontwerp betrokk<strong>en</strong> bij de uiteindelijke (her)inrichting<br />

van de speelruimte. De kinder<strong>en</strong> zijn bij diverse activiteit<strong>en</strong><br />

betrokk<strong>en</strong>: van antihond<strong>en</strong>poepacties tot aan e<strong>en</strong><br />

bezoek aan e<strong>en</strong> fabriek om hun zelfbedachte speelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

te lat<strong>en</strong> schilder<strong>en</strong>.<br />

WaaR? D<strong>en</strong> Helder, gouda, groning<strong>en</strong>, leeuward<strong>en</strong>, Tilburg<br />

<strong>en</strong> Voorst.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere partij<strong>en</strong> die betrokk<strong>en</strong> zijn bij<br />

inrichting van de op<strong>en</strong>bare ruimte.<br />

hOE vERdER? jantje Beton blijft geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die deze werkwijze<br />

(will<strong>en</strong>) gebruik<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: jantje Beton<br />

www.jantjebeton.nl/geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

168 VRIJWILLIGE INzet<br />

foto Oskar van wijk


VRIJWILLIGE INzet 169


jonger<strong>en</strong>: thuis in de buurt<br />

(V)mbo-jonger<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> hun ideeën <strong>voor</strong> het<br />

verbeter<strong>en</strong> van de wijk in de praktijk.<br />

RESULTaTEN 781 (v)mbo-jonger<strong>en</strong> in acht geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ded<strong>en</strong> mee<br />

aan het project. Daarbij werd<strong>en</strong> ze begeleid <strong>door</strong> andere jonger<strong>en</strong><br />

van mbo- <strong>en</strong> hbo-niveau. Nadat de jonger<strong>en</strong> hun ideeën<br />

in kaart bracht<strong>en</strong>, pres<strong>en</strong>teerd<strong>en</strong> zij hun ideeën aan lokale be-<br />

foto Hans Oostrum<br />

WijkTal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>Team<br />

jonger<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> zich sam<strong>en</strong> met buurtbewoners in om<br />

de leefbaarheid in wijk<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>.<br />

RESULTaTEN De basismethodiek is in zes geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uitgetest <strong>en</strong><br />

ingekleurd op basis van de opgedane ervaring<strong>en</strong>. Meer dan<br />

350 professionals, wijkbewoners <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> zijn op de be<strong>en</strong><br />

foto David rozing/Hollandse Hoogte<br />

170 VRIJWILLIGE INzet<br />

drijv<strong>en</strong>, woningcorporaties, maatschappelijke organisaties <strong>en</strong><br />

mediapartners. Die hebb<strong>en</strong> de jonger<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s geholp<strong>en</strong><br />

bij de uitvoering van hun plann<strong>en</strong>. De werkwijze is vastgelegd<br />

in verschill<strong>en</strong>de handleiding<strong>en</strong> (met gedeeltelijk variër<strong>en</strong>de<br />

aanpakk<strong>en</strong> per stad).<br />

WaaR? in neg<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? jonger<strong>en</strong>organisaties, <strong>jeugd</strong>welzijnswerk, maatschappelijk<br />

betrokk<strong>en</strong> ondernem<strong>en</strong> (MBO) netwerk<strong>en</strong>.<br />

hOE vERdER? Als vervolg zijn in vier geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Maatschappelijke<br />

Broedplaats<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> jonger<strong>en</strong> gestart. Nieuwe geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

zijn in <strong>voor</strong>bereiding.<br />

Projectleiding: De Slinger jonger<strong>en</strong>/De Publieke Zaak<br />

www.deslinger.nu/jonger<strong>en</strong><br />

gebracht. e<strong>en</strong> wijkTal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>Team van jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> wijkbewoners<br />

maakte e<strong>en</strong> plan van aanpak <strong>voor</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

die bijdrag<strong>en</strong> aan de leefbaarheid in de wijk. Hierbij kunn<strong>en</strong><br />

bij<strong>voor</strong>beeld ook bedrijv<strong>en</strong> of schol<strong>en</strong> uit de wijk word<strong>en</strong><br />

betrokk<strong>en</strong>. er zijn e<strong>en</strong> handboek, e<strong>en</strong> website <strong>en</strong> e<strong>en</strong> DVD<br />

beschikbaar<br />

WaaR? Dev<strong>en</strong>ter, Haarlemmermeer, Helmond, Hoogeve<strong>en</strong>,<br />

utrecht <strong>en</strong> Zeist.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welzijnsorganisaties, <strong>vrijwillige</strong>rs<strong>en</strong><br />

wijkorganisaties.<br />

hOE vERdER? De betrokk<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>thousiast <strong>en</strong><br />

gaan verder. De methodiek wordt daarnaast actief verspreid<br />

binn<strong>en</strong> deze <strong>en</strong> nieuwe geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: Stichting Alexander<br />

www.wijktal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>team.nl


Wij(k) <strong>en</strong> onze kinder<strong>en</strong><br />

Hoe geef je vanuit de geme<strong>en</strong>te of vanuit professioneel<br />

oogpunt vorm aan de pedagogische civil society?<br />

Hoe versterk je actief burgerschap <strong>en</strong> sluit je aan bij<br />

informele initiatiev<strong>en</strong>? in het project ‘wij(k) <strong>en</strong> onze<br />

kinder<strong>en</strong>’ ging<strong>en</strong> drie geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op zoek naar de<br />

antwoord<strong>en</strong>. Op zoek naar ‘de diamantjes in de wijk’.<br />

vNg Promotour<br />

2011 was het europees jaar van het <strong>vrijwillige</strong>rswerk.<br />

Vrijwilligerswerk is van groot maatschappelijk belang<br />

<strong>en</strong> dat zal de kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> meer word<strong>en</strong>.<br />

Het europees jaar gaf geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgelez<strong>en</strong> kans<br />

om overal de relevantie van <strong>vrijwillige</strong>rswerk nog e<strong>en</strong>s<br />

foto Cees Kruithof<br />

RESULTaTEN De ervaring<strong>en</strong> zijn sam<strong>en</strong>gevat in filmpjes <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

prezipres<strong>en</strong>tatie waarin de zoektocht (methode) <strong>en</strong> lokale<br />

bevinding<strong>en</strong> <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> (diamantjes) inzichtelijk zijn<br />

gemaakt. De geslaagde initiatiev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook in andere<br />

wijk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt.<br />

WaaR? ‘s-Hertog<strong>en</strong>bosch, Best <strong>en</strong> Berg<strong>en</strong> op Zoom.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties rondom de zorg<br />

<strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong>.<br />

hOE vERdER? De bestuurders van de betrokk<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

mak<strong>en</strong> zich hard <strong>voor</strong> het veranker<strong>en</strong> van de resultat<strong>en</strong>.<br />

Projectleiding: K2 adviesbureau <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong>vraagstukk<strong>en</strong><br />

www.k2.nl/project<strong>en</strong>/wij(k)-<strong>en</strong>-onze-kinder<strong>en</strong><br />

extra te belicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> lokale initiatiev<strong>en</strong>, organisaties<br />

<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs in het zonnetje te zett<strong>en</strong>.<br />

RESULTaaT 90 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ded<strong>en</strong> mee met de VNg-promotour <strong>en</strong><br />

organiseerd<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong>. Onderdeel van de tour<br />

was naast de Dj-brandweerauto, e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>t <strong>en</strong> e<strong>en</strong> springkuss<strong>en</strong><br />

ook e<strong>en</strong> Sutuwall (interactief trapmuurtje). De tour werd<br />

ingezet tijd<strong>en</strong>s ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van 50 tot 10.000 bezoekers.<br />

er zijn diverse foto’s <strong>en</strong> 160 you-Tube filmpjes gemaakt <strong>en</strong><br />

verspreid. De Sutu is na afloop van de tour verloot onder de<br />

deelnem<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

VRIJWILLIGE INzet 171


de vonk van Nederland<br />

e<strong>en</strong> wedstrijd, waar burgerinitiatiev<strong>en</strong> het teg<strong>en</strong> elkaar<br />

opnem<strong>en</strong> met de inwoners van de geme<strong>en</strong>te als jury.<br />

RESULTaTEN in de vier pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn 97 ideeën ingedi<strong>en</strong>d,<br />

waarvan er uiteindelijk 37 in stemming zijn gebracht.<br />

Meer dan 3.500 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bracht<strong>en</strong> hun stem uit. Buurtbewoners,<br />

ouders, ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> natuurlijk jonger<strong>en</strong> zelf,<br />

organiser<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, gaan sam<strong>en</strong> sport<strong>en</strong> of mak<strong>en</strong><br />

de eig<strong>en</strong> wijk leuker <strong>voor</strong> jonger<strong>en</strong>. er is e<strong>en</strong> methodiekbeschrijving<br />

beschikbaar <strong>en</strong> e<strong>en</strong> website met praktische tips.<br />

WaaR? T<strong>en</strong> Boer, Har<strong>en</strong>, ubberg<strong>en</strong> <strong>en</strong> wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

vOOR WIE? geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties.<br />

hOE vERdER? De pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gaan ermee verder. er kom<strong>en</strong><br />

nog vier extra pilotgeme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Met de methodiekbeschrijving<br />

<strong>en</strong> tips van de website kunn<strong>en</strong> ook andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan de<br />

slag.<br />

Projectleiding: Spectrum CMO gelderland<br />

www.devonkvannederland.nl<br />

172 VRIJWILLIGE INzet


VRIJWILLIGE INzet 173


de NUTTIg INzet uit van INzet<br />

Over het versterk<strong>en</strong><br />

van eig<strong>en</strong> kracht<br />

‘Bij thema-avond<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> we ouders nu om met elkaar in gesprek<br />

te gaan in plaats van alle<strong>en</strong> maar te luister<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> deskundige. Die<br />

avond<strong>en</strong> zijn er e<strong>en</strong> stuk lev<strong>en</strong>diger op geword<strong>en</strong>!’<br />

Pim van Hulst, Cjg <strong>en</strong>schede<br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘We wacht<strong>en</strong> niet tot ouders <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> bij ons kom<strong>en</strong>, maar zoek<strong>en</strong> h<strong>en</strong><br />

op, op school, thuis of in de wijk. Zo hebb<strong>en</strong> we in de wijk Born gesprekk<strong>en</strong><br />

georganiseerd tuss<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> die <strong>voor</strong> overlast zorgd<strong>en</strong> <strong>en</strong> buurtbewoners<br />

die daar last van hadd<strong>en</strong>.’<br />

H<strong>en</strong>k Bruns, beleidsmedewerker Sittard-gele<strong>en</strong><br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘Op ouderavond<strong>en</strong>, buurtspeeldag<strong>en</strong> <strong>en</strong> in de dagelijkse praktijk van de<br />

leerling<strong>en</strong>zorg, overal lat<strong>en</strong> we nu hetzelfde geluid hor<strong>en</strong>: dat het belangrijk<br />

is om e<strong>en</strong> goede sfeer <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed opvoedklimaat in de wijk te hebb<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> dat we daar sam<strong>en</strong> <strong>voor</strong> moet<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>.’<br />

Marga tegelaars, loon op Zand<br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘Beroepskracht<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met <strong>vrijwillige</strong>rs de mooiste ding<strong>en</strong><br />

bereik<strong>en</strong>. Zeker als ze <strong>door</strong> wat minder sturing beter aansluit<strong>en</strong> bij de<br />

behoefte van de doelgroep <strong>en</strong> beseff<strong>en</strong> dat de pedagogische civil society<br />

ook na vijv<strong>en</strong> <strong>door</strong>draait.’<br />

Annette di<strong>en</strong>der, projectleider bij Stichting De Meeuw<br />

iNZeT maart <strong>2012</strong><br />

174 VRIJWILLIGE INzet


‘De heers<strong>en</strong>de visie is dat de overheid ge<strong>en</strong> ding<strong>en</strong> moet oploss<strong>en</strong> die<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf kunn<strong>en</strong> regel<strong>en</strong>. Lat<strong>en</strong> we nou e<strong>en</strong>s sam<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> hoe we<br />

dat grote pot<strong>en</strong>tieel van ouders kunn<strong>en</strong> b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>. En daar mag wat mij<br />

betreft flink bij geëxperim<strong>en</strong>teerd word<strong>en</strong>!’<br />

Jan Willem Roseboom, The family factory<br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘Ook m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zwak lijk<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong> will<strong>en</strong> vaak iets <strong>voor</strong> ander<strong>en</strong><br />

betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Ze voel<strong>en</strong> zich misschi<strong>en</strong> niet betrokk<strong>en</strong> bij hun buurt, maar<br />

wel bij hun bur<strong>en</strong>.’<br />

Lilian Linders, fontys-hogeschool<br />

iNZeT mei 2011<br />

‘De professionele hulpverl<strong>en</strong>er trekt zich wat terug, maar het is zeker niet<br />

de bedoeling om teg<strong>en</strong> ouders <strong>en</strong> buurtbewoners te zegg<strong>en</strong>: ga het nu<br />

maar zelf do<strong>en</strong>, prettige wedstrijd.’<br />

Mireille Gemmeke, Nji<br />

iNZeT oktober 2011<br />

‘CJG’s zoud<strong>en</strong> het effect van hun werk kunn<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong> <strong>door</strong> sam<strong>en</strong><br />

op te trekk<strong>en</strong> met bij<strong>voor</strong>beeld e<strong>en</strong> migrant<strong>en</strong>organisatie, e<strong>en</strong> buurtver<strong>en</strong>iging,<br />

kerk of sportclub.’<br />

Marian van der klein, Verwey-jonker instituut<br />

iNZeT maart 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 175


de INzet van<br />

Zev<strong>en</strong> doodzond<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> het werk<strong>en</strong> met<br />

<strong>vrijwillige</strong>rs<br />

e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r werv<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> doel of e<strong>en</strong> activiteit waar je zelf niet in gelooft<br />

of e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r vrag<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> activiteit te do<strong>en</strong> die je zelf nooit zou (will<strong>en</strong>)<br />

do<strong>en</strong>.<br />

je zo zorg<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> om het aantal <strong>vrijwillige</strong>rs dat je moet werv<strong>en</strong> dat je <strong>vrijwillige</strong>rs<br />

aanneemt die het werk helemaal niet aankunn<strong>en</strong>.<br />

De effectiviteit van e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r verminder<strong>en</strong> <strong>door</strong> e<strong>en</strong> gebrek aan <strong>voor</strong>bereiding,<br />

ondersteuning <strong>en</strong> training.<br />

Aan collega beroepskracht<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> om met <strong>vrijwillige</strong>rs sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong><br />

terwijl jijzelf in je werk ge<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rs hebt die jou ondersteun<strong>en</strong>.<br />

je zo druk mak<strong>en</strong> om je eig<strong>en</strong> baan zekerheid dat je niet opkomt <strong>voor</strong> de recht<strong>en</strong><br />

van de <strong>vrijwillige</strong>rs waar<strong>voor</strong> je verantwoordelijk b<strong>en</strong>t.<br />

Vrijwilligers recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> belov<strong>en</strong> <strong>en</strong> die vervolg<strong>en</strong>s niet lever<strong>en</strong>.<br />

De tijd van e<strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>r verspill<strong>en</strong>!<br />

176 VRIJWILLIGE INzet<br />

Lucas Meijs, naar Susan ellis: ‘The Sev<strong>en</strong> Deadly Sins<br />

of Directing Volunteers’<br />

iNZeT december 2010


tips <strong>voor</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorga-<br />

nisaties over sam<strong>en</strong>werking<br />

met andere instanties<br />

‘Kom niet met e<strong>en</strong> kant-<strong>en</strong>-klaar product, maar zoek in sam<strong>en</strong>werking<br />

met ander<strong>en</strong> hoe je elkaar het beste aan kunt vull<strong>en</strong>. Het is gev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

nem<strong>en</strong>.’<br />

Marina van der Wal, Mamma weet alles<br />

iNZeT juli 2011<br />

‘Zoek je connecties hoog in de boom. Wees niet te bescheid<strong>en</strong>, maar leg<br />

bij de organisaties waarmee je sam<strong>en</strong>werkt, contact<strong>en</strong> op directi<strong>en</strong>iveau.’<br />

L<strong>en</strong>ny Blijker, Netwerk Amsterdamse Held<strong>en</strong><br />

iNZeT juli 2011<br />

‘Zorg dat je e<strong>en</strong> goed plan hebt, draagvlak bij andere organisaties <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> aansprek<strong>en</strong>de pres<strong>en</strong>tatie.’<br />

H<strong>en</strong>k Bley<strong>en</strong>daal, NuSO<br />

iNZeT juli 2011<br />

‘Stap naar je geme<strong>en</strong>te. Kom met goede ideeën. Eig<strong>en</strong> initiatief wordt<br />

vaak gewaardeerd <strong>door</strong> de wethouder. Dus neem dat initiatief, laat je<br />

stem hor<strong>en</strong>.’<br />

Niek Ritz<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>zitter Njr<br />

iNZeT juli 2011<br />

VRIJWILLIGE INzet 177


de MET INzet INzetvan<br />

e<strong>en</strong> greep uit de vele geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> waar de iNZeTproject<strong>en</strong><br />

de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> uitgevoerd werd<strong>en</strong> <strong>en</strong> veelal uitgevoerd<br />

blijv<strong>en</strong> word<strong>en</strong>:<br />

Aa <strong>en</strong> Hunze • Aalsmeer • Aalt<strong>en</strong> • Achtkarspel<strong>en</strong> • Alblasserdam • Alkmaar • Almelo • Almere • Alph<strong>en</strong><br />

aan d<strong>en</strong> Rijn • Alph<strong>en</strong>-Chaam • Amersfoort • Amstelve<strong>en</strong> • Amsterdam • Apel<strong>door</strong>n • Appingedam •<br />

Arnhem • Bar<strong>en</strong>drecht • Barneveld • Bedum • Beesel • Berg<strong>en</strong> op Zoom • Berkelland • Best •<br />

Beverwijk • Bladelt • Bloem<strong>en</strong>daal • Bodegrav<strong>en</strong>-Reeuwijk • Boekel • Boornsterhem • Breda •<br />

Bronckhorst • Brumm<strong>en</strong> • Brunssum • Bunschot<strong>en</strong>-Spak<strong>en</strong>burg • Bur<strong>en</strong> • Bussum • Capelle aan d<strong>en</strong><br />

IJssel • Castricum • Coevord<strong>en</strong> • Cuijk • Culemborg • Dalfs<strong>en</strong> • De Bilt • De Wold<strong>en</strong> • Delft • Delfzijl<br />

• D<strong>en</strong> Haag • D<strong>en</strong> Helder • Dev<strong>en</strong>ter • Diem<strong>en</strong> • Dinkelland • Doetinchem • Dordrecht • Dront<strong>en</strong> •<br />

Duiv<strong>en</strong> • Echt-Suster<strong>en</strong> • Ede • Eindhov<strong>en</strong> • Emm<strong>en</strong> • Enschede • Epe • Ermelo • Geldermals<strong>en</strong> •<br />

Gilze <strong>en</strong> Rij<strong>en</strong> • Goes • Gorinchem • Gouda • Groning<strong>en</strong> • Grootegast • Haarlem • Haarlemmermeer •<br />

Hard<strong>en</strong>berg • Hardinxveld-Giess<strong>en</strong>dam • Har<strong>en</strong> •Hattem • Heemskerk • Heer<strong>en</strong>ve<strong>en</strong> • Heerhugowaard •<br />

Heerl<strong>en</strong> • Heeze-Le<strong>en</strong>de • Hell<strong>en</strong><strong>door</strong>n • Helmond • H<strong>en</strong>gelo (Overijssel) • ’s-Hertog<strong>en</strong>bosch • Het Bildt •<br />

Heusd<strong>en</strong> • Hillegom • Hilversum • Hof van Tw<strong>en</strong>te • Hoogeve<strong>en</strong> • Hoogezand-Sappemeer • Hoorn • Hout<strong>en</strong><br />

• Huiz<strong>en</strong> • Hulst • IJsselstein • Kamp<strong>en</strong> • Krimp<strong>en</strong> aan d<strong>en</strong> IJssel • Lansingerland • Lar<strong>en</strong> • Leeuward<strong>en</strong><br />

• Leid<strong>en</strong> • Leidsch<strong>en</strong>dam-Voorburg • Lelystad • Leudal • Leusd<strong>en</strong> • Lisse • Loon op Zand • Loppersum •<br />

Maasgouwt • Maastricht • Marum • Medemblik • M<strong>en</strong>terwolde • Meppel • Middelburg • Middelharnis •<br />

Midd<strong>en</strong>-Delfland • Midd<strong>en</strong>-Dr<strong>en</strong>the • Milling<strong>en</strong> aan de Rijn • Moerdijk • Mook <strong>en</strong> Middelaar • Nieuwegein<br />

• Nijkerk • Nijmeg<strong>en</strong> • Noordoostpolder • Nu<strong>en</strong><strong>en</strong>, Gerw<strong>en</strong> <strong>en</strong> Nederwett<strong>en</strong> • Nunspeet • Oegstgeest •<br />

Oisterwijk • Oldambt • Oldebroek • Old<strong>en</strong>zaal • Omm<strong>en</strong> • Opmeer • Oss • Oude IJsselstreek •<br />

Ouder-Amstel • Pap<strong>en</strong>drecht • Peel <strong>en</strong> Maas • Pijnacker-Nootdorp • Purmer<strong>en</strong>d • Raalte • R<strong>en</strong>kum •<br />

Reusel-De Mierd<strong>en</strong> • Rhed<strong>en</strong> • Ridderkerk • Rijnwoude • Rijss<strong>en</strong>-Holt<strong>en</strong> • Roermond • Roos<strong>en</strong>daal •<br />

Rotterdam • Schiedam • Schinn<strong>en</strong> • Sittard-Gele<strong>en</strong> • Skarsterlân • Sliedrecht • Slochter<strong>en</strong> • Soest • Son <strong>en</strong><br />

Breugel • Spijk<strong>en</strong>isse • Stadskanaal • Staphorst • Ste<strong>en</strong>wijkerland • Stichtse Vecht • Súdwest Fryslân •<br />

T<strong>en</strong> Boer • Terneuz<strong>en</strong> • Texel • Tiel • Tilburg • Tubberg<strong>en</strong> • Ubberg<strong>en</strong> • Utrecht • Utrechtse Heuvelrug •<br />

Ve<strong>en</strong>dam • Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal • Veldhov<strong>en</strong> • Vels<strong>en</strong> • V<strong>en</strong>lo • Vian<strong>en</strong> • Vlaarding<strong>en</strong> • Vlissing<strong>en</strong> • Voorst •<br />

Waddinxve<strong>en</strong> • Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> • Weert • Weesp • Wester<strong>voor</strong>t • Wijk bij Duurstede • Winterswijk •<br />

Wo<strong>en</strong>sdrecht • Zaanstad • Zand<strong>voor</strong>t • Zeist • Zoetermeer • Zoeterwoude • Zuidhorn • Zundert • Zutph<strong>en</strong><br />

• Zwijndrecht • Zwolle<br />

178 VRIJWILLIGE INzet


colofon<br />

Sam<strong>en</strong>stelling <strong>en</strong> eindredactie:<br />

Marcel S<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

concept:<br />

Carel jans<strong>en</strong>, Marcel S<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

Cecile Voss<strong>en</strong><br />

Met medewerking van:<br />

gianna van Beekum, Karin van gorp,<br />

loes Hartman, Hankie Hol, Christel<br />

Pijtak, ell<strong>en</strong> Spanjaard, Bob Stout<strong>en</strong>,<br />

joli<strong>en</strong> w<strong>en</strong>ink<br />

Tekst<strong>en</strong>:<br />

gonny t<strong>en</strong> Haaft, Veronique Huijbregts,<br />

Pieter Matthijss<strong>en</strong>, Cecile Voss<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> ander<strong>en</strong><br />

Fotografie:<br />

Hans Oostrum, Sietske raaijmakers,<br />

ries van w<strong>en</strong>del de joode <strong>en</strong> ander<strong>en</strong><br />

vormgeving:<br />

Ontwerpstudio Spanjaard<br />

drukwerk:<br />

Drukkerij geers<br />

Programmacoördinatie ZonMw:<br />

joli<strong>en</strong> w<strong>en</strong>ink<br />

ZonMw heeft getracht alle rechthebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

te achterhal<strong>en</strong>. Mocht u<br />

desondanks m<strong>en</strong><strong>en</strong> dat uw recht<strong>en</strong><br />

niet zijn gehonoreerd dan kunt u<br />

contact opnem<strong>en</strong> met ZonMw.<br />

INZET is e<strong>en</strong> magazine <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong> die binn<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

C<strong>en</strong>tra <strong>voor</strong> Jeugd <strong>en</strong> Gezin, de <strong>jeugd</strong>sector of het welzijnswerk<br />

met <strong>vrijwillige</strong>rs werkt.<br />

Het ZonMw-programma Vrijwillige <strong>inzet</strong> <strong>voor</strong> <strong>en</strong> <strong>door</strong> <strong>jeugd</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>gezin</strong>; versterking van de (pedagogische) civil society in de lokale<br />

praktijk wil met dit magazine lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat er veel <strong>vrijwillige</strong>rsinitiatiev<strong>en</strong><br />

zijn waar kinder<strong>en</strong>, jonger<strong>en</strong>, ouders, wijk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> profijt van hebb<strong>en</strong>. Opgroei<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> positief<br />

pedagogisch klimaat vergt betrokk<strong>en</strong>heid van buurtbewoners,<br />

ouders, beroepskracht<strong>en</strong>, <strong>vrijwillige</strong>rs, geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> van kinder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> zelf. Opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong> doe je sam<strong>en</strong>. Dat kan<br />

dankzij de <strong>inzet</strong> van vel<strong>en</strong> – jong <strong>en</strong> oud.<br />

Dit is het laatste nummer van INZET. U kunt <strong>voor</strong>gaande nummers<br />

download<strong>en</strong> <strong>en</strong> bestell<strong>en</strong> via www.zonmw.nl/publicaties (zolang<br />

de <strong>voor</strong>raad strekt). De website www.<strong>vrijwillige</strong>-<strong>inzet</strong>.nl blijft actief<br />

tot <strong>en</strong> met eind <strong>2012</strong>. Wilt u op de hoogte blijv<strong>en</strong> van nieuwe<br />

ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> subsidiemogelijkhed<strong>en</strong> <strong>voor</strong> <strong>jeugd</strong> bij ZonMw?<br />

Kijk op www.zonmw.nl/<strong>jeugd</strong> <strong>en</strong> abonneer u mete<strong>en</strong> op de<br />

ZonMw-nieuwsbrief <strong>jeugd</strong>.<br />

Het ZonMw-programma wordt gefinancierd <strong>door</strong> het ministerie<br />

van Volksgezondheid, Welzijn <strong>en</strong> Sport. Het programma wil<br />

sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> uitwisseling tuss<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>jeugd</strong>zorg,<br />

welzijnswerk <strong>en</strong> <strong>vrijwillige</strong>rsorganisaties stimuler<strong>en</strong> op het<br />

gebied van actief burgerschap rondom opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong>.<br />

Het ZonMw-programma werkt sam<strong>en</strong> met:<br />

VRIJWILLIGE INzet 179


pedagogische civil society <br />

dat deel van de sam<strong>en</strong>leving waar<br />

burgers (kinder<strong>en</strong>, jonger<strong>en</strong>, ouders<br />

<strong>en</strong> andere volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>) in <strong>vrijwillige</strong><br />

verband<strong>en</strong> verantwoordelijkheid<br />

nem<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> pedagogisch klimaat<br />

waarin het goed opvoed<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong><br />

is, in sam<strong>en</strong>werking met of<br />

juist als teg<strong>en</strong>kracht tot overhed<strong>en</strong><br />

(geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, de <strong>jeugd</strong>sector, het<br />

welzijnswerk), bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere<br />

civil society organisaties (bij<strong>voor</strong>beeld<br />

sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>).<br />

180 VRIJWILLIGE INzet

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!