02.05.2013 Views

Mei 2010 - KLK Landbou Limited

Mei 2010 - KLK Landbou Limited

Mei 2010 - KLK Landbou Limited

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Waarde- en kosteketting van skaap- en lamkarkasse<br />

VERVOLG VAN BLADSY 1<br />

Agtergrond<br />

Daar is variasies wat in die ketting voorkom wat die waarde en<br />

koste kan beïnvloed. Die resultate sal nie baie afwyk van die<br />

gegewens in Diagram 2 nie, aangesien mededinging in die ketting<br />

dit nie vir ‘n spesifieke rolspeler moontlik maak om af te<br />

wyk van die struktuur nie. Dit beteken dat die rolspelers volgens<br />

die reëls en norme, wat deur die vleisstruktuur bepaal<br />

word, moet optree en daarvolgens marges en prysvasstelling<br />

doen om kompeterend te bly.<br />

Die onderstaande teks word skematies in Diagram 2 voorgestel.<br />

Waardeketting (Blou)<br />

Die produsenteprys in die waardeketting is die gemiddelde prys<br />

per kop (BTW ingesluit). Hou in gedagte dat pryse aan die produsent<br />

gewoonlik sonder BTW gekwoteer word en die prys aan<br />

die verbruiker sluit BTW in. Dit is soos volg saamgestel: ‘n<br />

Gemiddelde gewig van 17,93 kg met ‘n gemiddelde prys van<br />

R30,52 = R547,23 + 14% BTW = R624 per karkas vir alle grade.<br />

Die abattoirprys is die prys wat aan die produsent betaal word<br />

+ R18 vleiswins + R78 vir die vel en afval (vyfde kwart) wat<br />

R720 per karkas beloop. Hou in gedagte dat alle pryse BTW<br />

insluit. Dit gee aan die abattoir ‘n bruto wins van 13%.<br />

Die abattoir verkoop dan die karkas aan die groothandelaar vir<br />

R642 (R624+R18). Die groothandelaar se bruto wins persentasie<br />

kan wissel tussen 5% en 7%. As ons 6% as die norm neem, ver -<br />

koop die groothandelaar die karkas aan die kleinhandel vir R683.<br />

Die kleinhandelaar se bruto wins wissel tussen 25% (platteland)<br />

en 35% in supermarkte. Hou in gedagte dat die huur van<br />

vloerruimte dramaties tussen die platteland en stad verskil. Die<br />

kleinhandelaar verkoop die karkas aan die verbruiker vir R949<br />

indien die bruto wins teen 28% bereken word.<br />

Diagram 2: Waarde- en kosteketting<br />

Waardeketting<br />

R624<br />

Kosteketting<br />

Netto wins/(Verlies)<br />

LEWENDEHAWE<br />

Totale netto wins van die ketting<br />

R624 + R18 vleiswins = R642 +<br />

R78 vyfde kwart = R720<br />

Die prys wat die verbruiker in hierdie geval betaal is die gemiddelde<br />

prys tussen ‘n heel karkas en ‘n versnitte karkas. Sodra<br />

‘n karkas in geheel versnit, verpak en gedeeltelik ontbeen<br />

word, styg die koste en is daar opsnyverliese sowel as lae<br />

waardesnitte wat in berekening gebring word. Dit beteken dat<br />

die bruto wins van die kleinhandelaar wissel tussen 20% vir ’n<br />

heel karkas tot 44% op ’n versnitte karkas wat verpak is.<br />

Kosteketting (Rooi)<br />

Abattoirkoste sluit alle kostes in, behalwe finansiering vir die<br />

tyd wat verloop tussen die betaling aan die produsent, wat<br />

tussen een en drie dae gebeur, en die tyd wat verloop voor die<br />

abattoir betaling vanaf die handelaar ontvang. Die koste ter<br />

sprake verteenwoordig uitgawes soos salarisse en lone, koel -<br />

vervoer, werwingskoste, bemarkingskoste, verpakking (afval),<br />

water en krag, skoonmaak en verbranding. Die groothan -<br />

delkoste blyk laag te wees, maar hou in gedagte dat hierdie<br />

persele in minder netjiese industriële gebiede geleë is en die in -<br />

frastruktuur net koelkamers, trokke en kantore en personeel -<br />

koste verteenwoordig.<br />

Nadat die kleinhandel se direkte bokoste in ag geneem is, laat dit<br />

ongeveer 20% bruto wins marge voordat die huurkomponent vir<br />

werklik netjiese fasiliteite, veral in stede, in berekening gebring is<br />

waarna ‘n netto wins persentasie van ongeveer 4% behaal word.<br />

Netto wins (Groen)<br />

Abattoirs se marges is negatief. Dit is hoofsaaklik as gevolg van<br />

‘n totale ooraanbod van abattoirkapasiteit in die land. Nasionaal<br />

is daar tans 547 geregistreerde abattoirs en in die Noord-Kaap<br />

56. Die kapasiteitsbenuttingsyfer is nasionaal 64% en in die<br />

Noord-Kaap 57%. Die vaste kostekomponent in abattoirs is<br />

hoog omdat dit aan al die nuutste higiëne en voedselveilig -<br />

heids regulasies moet voldoen. Omdat abattoirs, soos reeds<br />

genoem, nie vol slag nie, was daar verlede jaar ‘n beraamde verlies<br />

van R8 per eenheid in die abattoir-industrie gerealiseer.<br />

Produsent Abattoir Groothandelaar Kleinhandelaar Verbruiker<br />

R642 + R41 = R683 R683 + R266 = R949 R949<br />

Bruto wins 13% = R96 6% = R41 28% = R266<br />

R104 R32 R228<br />

2 – <strong>Mei</strong> <strong>2010</strong> www.klk.co.za<br />

(R8)<br />

R9 R38<br />

R36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!